"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексі 7-бабының 74), 77) тармақшаларына, 156-бабының 2-тармағына, 174-бабының 6-тармағына, 176-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 04.05.2023 № 80 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.1. Қоса беріліп отырған:
1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымға жіберілмейтін психикалық белсенді заттарды тұтынумен байланысты психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға қатысты медициналық қарсы көрсетілімдердің тізімі;
2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға динамикалық байқау, сондай-ақ динамикалық байқауды тоқтату қағидалары;
3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес пихикалық белсенді затты тұтыну фактісін және мас болу күйін анықтау үшін медициналық куәландыру жүргізу қағидалары;
4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес жыныстық сәйкестендіру бұзылулары бар адамдар үшін медициналық куәландыру және жынысты ауыстыруды жүргізу тәртібі;
5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес сот қаулысы бойынша мерзімінен бұрын емделуі деп шығарылғандардан басқа денсаулық сақтау саласында медициналық көмек көрсетудің мәжбүрлі емдеуге арналған ұйымнан шығарылғаннан кейін мәжбүрлі емдеуге ұшыраған адамдардың қолдаушы емдеуден өту қағидалары бекітілсін.
2. Осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің кейбір бұйрықтарының күші жойылды деп танылсын.
3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;
2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;
3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күннің ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.
1. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министріне жүктелсін.
2. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
| Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі | А. Цой |
| Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі 2020 жылғы 25 қарашасы № ҚР ДСМ-203/2020 Бұйрыққа 1-қосымша |
Психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымға жолдама қолданылмайтын, психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынуға байланысты психикалық, мінез – құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдардағы медициналық қарсы көрсетілімдердің тізбесі
№ | Аурулар | Аурулардың халықаралық жіктемесі бойынша коды -10 |
1-тарау. Туберкулез | ||
1 | Деструктивтік және бациллярлық нысандары бар туберкулез | А15 - А19 |
2-тарау. Көбінесе жыныстық жолмен берілетін инфекциялар | ||
2 | Мерездің манифесттік нысандары | А51 |
3 | Сауықтыру емдеу курсын жүргізгенге дейін гонорея | А54 |
4 | Сауықтыру емдеу курсын жүргізгенге хламидиоз | А56 |
5 | Сауықтыру емдеу курсын жүргізгенге трихомоноз | А59 |
3-тарау. Адамның иммун тапшылығы вирусынан (АИТВ) туындаған ауру | ||
6 | Адамның иммун тапшылығы вирусынан (АИТВ) туындаған, қатерлі ісіктер түрінде, терминалдық сатыда, көптеген аурулардың көріністерімен пайда болатын ауру | В21 – В24 |
4-тарау. Инфестациялық және паразиттік аурулардың салдары | ||
7 | Орталық нерв жүйесі туберкулезінің алыс салдары | В90.0 |
5-тарау. Қатерлі ісіктер | ||
8 | Қатерлі ісіктер | С00 - С97 |
6-тарау. Қан, қан өндіру ағзаларының аурулары және иммундық механизмді қамтитын жеке бұзылулар | ||
9 | Декомпенсацияның орташа және ауыр дәрежесіндегі иммундық механизмді тартатын қан, қан өндіру ағзаларының аурулары және жекелеген бұзылулар | D50 - D89 |
7-тарау. Эндокриндік жүйе аурулары, тамақтанудың бұзылуы және зат алмасудың бұзылуы | ||
10 | Эндокриндік жүйе аурулары, тамақтанудың бұзылуы және декомпенсация сатысындағы зат алмасудың бұзылуы | Е00 - Е16 |
8-тарау. Психикалық бұзылулар және мінез-құлық бұзылыстары | ||
11 | Тамырлы деменция | F01 |
12 | Басқа бөлімдерде жіктелген басқа нақтыланған аурулардағы деменция | F02.8 |
13 | Анықталмаған деменция | F03 |
14 | Алкогольге немесе басқа психоактивті заттарға байланысты емес органикалық амнестикалық синдром | F04 |
15 | Органикалық галлюциноз | F06.0 |
16 | Органикалық кататоникалық бұзылыс | F06.1 |
17 | Органикалық алдау (шизофрения тәрізді) ауруы | F06.2 |
18 | Мидың ауруы, зақымдануы және дисфункциясы салдарынан басқа органикалық тұлғалық және мінез-құлық бұзылыстары | F07.8 |
19 | Делириймен алкогольдік абстиненттік жағдай | F10.4 |
20 | Шизофрения - үздіксіз және ұстамаға ұқсас прогредиенттік ағым типі бар, (тұрақты) жеке басының кемістігі бар барлық түрлері | F20 |
21 | Басқа созылмалы сандырақ бұзылулар | F22.8 |
22 | Шизоэффективті бұзылулар | F25 |
23 | Психотикалық белгілері бар маниакалдық эпизод | F30.2 |
24 | Биполярлық аффективтік бұзылулар | F31 |
25 | Психотикалық белгілері бар ауыр депрессиялық эпизод | F32.3 |
26 | Көңіл-күйдің қайталанатын депрессиялық бұзылуы | F33 |
27 | Жеңіл, орташа және ауыр ақыл-ой кемістігі | F7 |
9-тарау. Нерв жүйесінің аурулары | ||
28 | Негізінен орталық нерв жүйесін зақымдайтын жүйелік атрофиялар | G10 - G13 |
29 | Экстрапирамидалық және басқа да қозғалыс бұзылулары | G20 - G26 |
30 | Нерв жүйесінің басқа дегенеративті аурулары | G30 - G32 |
31 | Орталық нерв жүйесінің демиелинизациялық аурулары | G35-G37 |
32 | Эпизодтық және пароксизмальды бұзылулар | G40 - G47 |
33 | Полиневропатиялар және перифериялық нерв жүйесінің басқа да зақымданулары (кодтар) | G60 - G64 |
34 | Орталық нерв жүйесінің басқа бұзылыстары |
G 96.8 |
10-тарау. Көз және оның қосалқы аппаратының аурулары | ||
35 | Көз ұясының аурулары (АХЖ-10 коды); | Н05 |
36 | Тамырлы қабық пен тордың аурулары | Н30 - Н36 |
37 | Глаукома | Н40 - Н42 |
38 | Көру жүйкесінің және көру жолдарының аурулары | Н46 - Н48 |
39 | Көру бұзылыстары және соқырлық | Н53 - Н54 |
11-тарау. Қанайналым жүйесінің аурулары | ||
40 | II-III дәрежелі қан айналымы бұзылған ақаулары бар жүректің созылмалы ревматикалық аурулары. | I05 - I09 |
41 | Жіті миокард инфарктісі | I 21 |
42 | Жедел миокард инфарктісінің кейбір ағымдағы асқынулары | I 23 |
43 | Жүректің жедел ишемиялық ауруының басқа түрлері | I 24 |
44 | Жүректің созылмалы ишемиялық ауруы; ІІ-ІІІ дәрежелі қан айналымы бұзылған инфаркттан кейінгі кардиосклероз | I 25 |
45 | Өкпелік жүрек және өкпе қан айналымының бұзылуы | I 26 - I28 |
46 | Жүректің басқа аурулары (III-IV дәрежелі ФК-мен жүрек ырғағы мен өткізгіштігінің ауыр бұзылулары бар). | I 30 - I52 |
47 | Жоғары қан қысымымен сипатталатын аурулар (II - III дәрежелі гипертониялық ауру, сондай-ақ жиі криз жағдайлары бар гипертониялық ауру) | I 10-I15 |
48 | Цереброваскулярлық аурулар (ми қан айналымының жіті бұзылуы және парез, паралич, афазия, атаксия құбылыстарымен ми қан айналымының жіті бұзылуынан кейінгі жай-күй), басқа да цереброваскулярлық аурулар | I 60 - I69 |
49 | Айқын білінетін қайтымсыз трофикалық өзгерістері (некроз) және аяқ-қол функцияларының бұзылуы бар артериялардың, артериолалар мен капиллярлардың аурулары | I 70 - I79 |
12-тарау. Тыныс алу ағзаларының аурулары | ||
50 | II - III степени II - III дәрежелі өкпе функциясының жеткіліксіздігі бар төменгі тыныс алу жолдарының созылмалы аурулары | J40 - J47 |
51 | II-III дәрежелі өкпе-жүрек функцияларының жеткіліксіздігі бар сыртқы агенттер тудыратын өкпе аурулары. | J60 - J70 |
13-тарау. Ас қорыту ағзаларының аурулары | ||
52 | Асқыну, декомпенсация сатысындағы асқазан-ішек жолдарының аурулары. | К20 - К77 |
14-тарау. Тері және тері асты жасушаларының аурулары | ||
53 | Асқыну сатысындағы жүйелі дерматоздар | L10 - L14, L98 |
15-тарау. Сүйек-бұлшықет жүйесі мен дәнекер тін аурулары | ||
54 | II - III дәрежелі ағзалар функциясының бұзылуымен дәнекер тіннің жүйелі зақымдануы | М30 - М36 |
55 | Омыртқа, қабырға, II-III сатыдағы НЖФ-мен ірі буын қозғалғыштығы шектелген спондилопатиялар | М45 - М49 |
16-тарау. Несеп-жыныс жүйесінің аурулары | ||
56 | Бүйрек функциясының созылмалы жеткіліксіздігі бар несеп-жыныс жүйесінің аурулары | N00 - N99 |
17-тарау. Туа біткен ауытқулар (даму ақаулары), деформациялар және хромосомалық бұзылулар | ||
57 | Декомпенсация немесе асқыну сатысындағы қанайналым жүйесінің туа біткен ауытқулары (даму кемістіктері) | Q20 - Q28 |
58 | Декомпенсация немесе асқыну сатысындағы тыныс алу ағзаларының туа біткен ауытқулары (даму кемістіктері) | Q30 - Q34 |
59 | Декомпенсация немесе асқыну сатысындағы ас қорыту ағзаларының туа біткен ауытқулары (даму кемістіктері) | Q38 - Q45 |
60 | Декомпенсация немесе өршу сатысындағы жыныс мүшелерінің туа біткен ауытқулары (даму кемістіктері) | Q50 - Q56 |
61 | Декомпенсация немесе өршу сатысындағы несеп жүйесінің туа біткен ауытқулары (даму кемістіктері) | Q60 - Q64 |
62 | Туа біткен аномалиялар (даму кемістіктері) және декомпенсация немесе өршу сатысындағы сүйек-бұлшықет жүйесінің қисаюлары | Q65 - Q79 |
63 | Декомпенсация немесе өршу сатысындағы басқа да туа біткен ауытқулар (даму кемістіктері) | Q80 - Q89 |
18-тарау. Жарақаттар, улану және сыртқы себептер әсерінің басқа да салдары | ||
64 | Ауыстырып салынған ағзалар мен тіндердің өлуі және қабылданбауы | Т86 |
Ескертпе: психикаға белсенді әсер ететін заттарды (бұдан әрі – ПБЗ) тұтынуға байланысты психикалық, мінез – құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) (бұдан әрі-ПМБ) бар адамдардағы медициналық қарсы көрсетілімдердің осы тізбесі ПБЗ тұтынуға байланысты ПМБ бар адамдарды психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымдардағы мәжбүрлеп емдеу бөлімшелеріне қолданылады.
| Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі 2020 жылғы 25 қарашасы № ҚР ДСМ-203/2020 Бұйрыққа 2-қосымша |
Психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды динамикалық байқау, сондай-ақ динамикалық байқауды тоқтату қағидалары
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды динамикалық байқау, сондай-ақ динамикалық байқауды тоқтату қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексі (бұдан әрі – Кодекс) 176-бабының 3-тармағына сәйкес әзірленді және психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) (бұдан әрі – ПМБ) бар адамдарды динамикалық байқау, сондай-ақ динамикалық байқауды тоқтатудың тәртібін айқындайды.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 04.05.2023 № 80 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.2. Динамикалық байқау, оның ішінде динамикалық байқауға жатпайтын аурулары бар науқастарды диагностикалық зерттеу тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне және диагностика мен емдеудің клиникалық хаттамасына сәйкес жүргізіледі.
2-тарау. Психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды динамикалық байқау, сондай-ақ психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды динамикалық байқауды тоқтату тәртібі
3. ПМБ бар адамдарды динамикалық байқау созылмалы ПМБ ағымының өршуі мен нашарлауының алдын алу мақсатында жүзеге асырылады, оған: емдеу-диагностикалық іс-шаралар, денсаулық сақтау саласында арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуді ұйымдастыру, оңалтудың жеке бағдарламасын әзірлей отырып оңалту әлеуетін айқындау, қоғамдық қауіпті іс-қимылдың алдын алу кіреді.
4. ПМБ бар адамдарды динамикалық байқау осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды динамикалық байқау топтары, динамикалық байқауға алу, ауыстыру, алып тастау өлшемшарттары, сондай-ақ байқау жиілігіне сәйкес жүзеге асырылады.
Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 10.06.2022 № ҚР ДСМ-51 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.5. ПМБ бар адамдарды динамикалық байқауды психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымдарда психиатриялық бейіндегі дәрігерлер жүзеге асырады.
6. ПМБ бар адамды динамикалық байқауға алу өлшемшарттарын белгілеу кезінде психиатриялық бейіндегі дәрігер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:
1) пациентті оған динамикалық байқауды жүзеге асыру қажеттігі, қарап-тексерулерді, зертханалық және аспаптық зерттеулерді жүргізу тізбесі, көлемі, кезеңділігі, байқау мерзімдері туралы хабардар етеді;
2) ПМБ бар адамның динамикалық байқауға алу туралы жазбаша келісімі болған жағдайда, оған динамикалық байқау белгіленеді;
3) ПМБ бар адам немесе оның заңды өкілі динамикалық байқауды өз еркімен алудан бас тартқан жағдайда, оның немесе оның заңды өкілінің келісімінсіз динамикалық байқауды белгілеу мәселесін шешу үшін адам дәрігерлік-консультациялық комиссияның (бұдан әрі – ДКК) отырысына жіберіледі;
4) ПМБ бар адамды динамикалық байқауға алу кезінде бастапқы қарап-тексеруді жүргізеді, динамикалық байқау тобын, қарап-тексеру кезеңділігін, денсаулық сақтау саласында арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетуді ұйымдастыру қажеттілігін айқындайды, жеке тәсілді ескере отырып, емдеудің жеке жоспарын, оңалтудың жеке бағдарламасын және басқа да іс-шараларды жасайды, деректер "Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасының нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21579 болып тіркелген) сәйкес айқындалатын нысанындағы электрондық ақпараттық жүйелерге (бұдан әрі – ЭАЖ) енгізіледі;
5) мерзімді қарап-тексеруді және диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін, бейінді мамандардың қорытындылары мен ұсынымдарын бағалауды жүргізеді;
6) қажет болған кезде түзетулер енгізе отырып, емдеу, оңалту (абилитациялық) іс-шараларының тиімділігін мониторингтеуді және бақылауды жүзеге асырады;
7) тиісті көрсетілімдер болған кезде медициналық-әлеуметтік сараптамаға, медициналық-әлеуметтік оңалтуға, стационарды алмастыратын, стационарлық, оның ішінде мәжбүрлеп емдеуге жіберу құжаттары мен жолдаманы ресімдейді;
8) денсаулық сақтаудың бейінді мамандарының консультациясына, қажетті зертханалық және аспаптық зерттеп-қарауларға, психологтың қарап-тексеруіне, клиникалық және әлеуметтік көріністерге сәйкес әлеуметтік қызметкер мен өзге де мамандардың консультациясына жібереді;
9) тұрғылықты жері бойынша ПМБ бар адамға барады;
10) медициналық-әлеуметтік көмек көрсету деңгейлерінің, шарттары мен түрлерінің сабақтастығын жүзеге асырады.
Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 26.01.2022 № ҚР ДСМ-6 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. ПМБ бар адамды динамикалық байқау кезінде психолог мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:
1) психологиялық консультация беруді, эксперименттік-психологиялық зерттеп-қарауды (зерттеуді), психокоррекцияны, жеке және топтық тренингтерді жүргізеді;
2) пациенттерге және олардың туыстарына жеке, кәсіби және тұрмыстық психологиялық проблемаларды шешуде көмек көрсетеді;
3) емдеудің жеке жоспарын, оңалтудың жеке бағдарламасын жасауға және басқа да іс-шараларға қатысады;
4) ПМБ бар адамдар мен олардың туыстары үшін психогигиена және салауатты өмір салты мәселелері бойынша әңгімелесулер, дәрістер, семинарлар өткізеді.
8. ПМБ бар адамды динамикалық бақылау кезінде әлеуметтік қызметкер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:
1) ПМБ бар адамға және оның жақын туыстарына өз мұқтажын және әлеуметтік көмекке мұқтаждығын айқындауға көмек көрсетеді;
2) денсаулық сақтау саласындағы арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетудің түрлері мен шарттарын оны көрсетудің талаптары мен жалпы қағидаттарына сәйкес айқындайды;
3) денсаулық сақтау саласында арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсетеді.
9. ПМБ бар адамды динамикалық байқау кезінде мейірбике мынадай іс - шараларды жүзеге асырады:
1) тұрғылықты жері бойынша ПМБ бар адамның патронажы;
2) медициналық құжаттаманы толтыру;
3) ПМБ бар адамды мерзімді тексеріп-қарау және тағайындалған зерттеп-қараулардан, емделуден, мамандардың консультацияларынан және емдеу жоспарына, оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес басқа да іс-шаралардан өтуін бақылау;
4) қарап-тексеру нәтижелерін, зерттеп-қарау деректерін, бейінді мамандардың ұсынымдарын ескере отырып, пациенттің күнделігін жүргізуге үйрету (заңды өкілі, жақын туысы тарапынан өзін-өзі бақылау немесе бақылау);
5) ПМБ бар адамдар мен олардың туыстары үшін психогигиена және салауатты өмір салты мәселелері бойынша әңгімелесулер, дәрістер, семинарлар өткізу.
10. Динамикалық байқаудағы ПМБ бар адамдарды дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету қолданыстағы заңнама шеңберінде жүзеге асырылады.
11. Есептен шығару және динамикалық байқаудың басқа тобына ауыстыру учаскелік психиатр дәрігердің ұсынымы бойынша ДКК шешімінің негізінде жүзеге асырылады.
12. ПМБ бар адамдарды динамикалық байқауды тоқтату және есептен шығару мынадай жағдайларда жүзеге асырылады:
1) кемінде 12 ай ПМБ бар адамдарды динамикалық байқау үшін есепке алу өлшемшарттарының болмауы;
2) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге шыға отырып, тұрақты тұратын жерінің өзгеруі.
Пациенттің Қазақстан Республикасының шегінде тұрақты тұрғылықты жері өзгерген жағдайда, ЭАЖ-дегі деректерді өзгерте отырып, психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін тиісті аумақтық ұйымға бекітуді өзгерту жүзеге асырылады;
3) 12 айдың ішінде орналасқан жері туралы нақты мәліметтердің болмауы (учаскелік полиция инспекторының рапортымен және учаскелік мейіргердің патронажымен екі айда кемінде 1 рет расталады);
4) "Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасының нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығына (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21579 болып тіркелген) сәйкес бекітілген № 045/е нысаны бойынша қайтыс болу туралы медициналық куәліктің негізінде және (немесе) бекітілген халық тіркеліміндегі деректермен расталған өлім;
5) динамикалық психиатриялық байқаудың екінші тобында есепте тұрған F20 "Шизофрения" диагнозы бар адамдар: динамикалық байқауға алынған сәттен бастап 12 ай ішінде мүгедектік тобы анықталмаған жағдайда;
6) 1 жылдан астам мерзімге бас бостандығынан айыруға байланысты сотталған адамдарға динамикалық есептен алып тастау Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінен сұрау салуға жауап алғаннан кейін жүргізіледі.
Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 10.06.2022 № ҚР ДСМ-51 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.13. Динамикалық байқаудан алынған ПМБ бар адамдар туралы мәліметтер контингенттен шығарылады, бірақ статистикалық көрсеткіштерді есептеу үшін ПМБ бар адамдарды есепке алу жөніндегі ЭАЖ-да сақталады.
14. ДКК шешімінің негізінде жүзеге асырылатын динамикалық байқауға алу, динамикалық байқауды алып тастау, есептен шығару және динамикалық байқаудың басқа тобына ауыстыру туралы деректерді енгізу тек ЭЦҚ-мен расталған ДКК мүшелерінің логин, паролі арқылы жүзеге асырылады.
Ескерту. Қағида 14-тармақпен толықтырылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 04.05.2023 № 80 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.| Психикалық, мінез-құлық бұзылулары (аурулары) бар адамдарды динамикалық бақылау, сондай-ақ динамикалық бақылауды тоқтату қағидаларына қосымша |
Психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарды динамикалық байқау топтары, динамикалық байқауға алу, ауыстыру, алып тастау өлшемшарттары, сондай-ақ байқау жиілігі
Ескерту. Қосымша жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 10.06.2022 № ҚР ДСМ-51 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
№ | Динамикалық бақылау тобы | ПМБ бар адамдарды динамикалық бақылауға алу өлшемшарттары | Бақылау мерзімділігі | ПМБ бар адамды басқа топқа ауыстыру өлшемшарттары | ПМБ бар адамды динамикалық бақылауды тоқтату өлшемшарттары |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | Динамикалық психиатриялық бақылаудың 1-тобы | Өзінің психикалық жай-күйі бойынша әлеуметтік қауіпті іс-әрекеттерге бейім, оның ішінде кәмелетке толмағандарға қатысты жыныстық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттерін жасау тәуекелі бар, сондай-ақ есі кіресілі-шығасылы күйде аса қауіпті іс-әрекеттер жасаған және сот оларға амбулаториялық мәжбүрлеп емдеу түріндегі медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын айқындаған адамдар. | айына кемінде бір рет | осы жолдың 3-бағанында көрсетілген есепке алу өлшемшарттарының болмауы, кемінде 12 ай |
ЭАЖ-да "сауығу, тұрақты жақсару" көрсетіле отырып, 3-бағанда көрсетілген өлшемшарттардың болмауы, кемінде 12 ай; |
2 | Динамикалық психиатриялық бақылаудың 2-тобы |
F8 және F9 диагностикалық айдарларында көрсетілген ПМБ қоспағанда, психикалық ауруы бойынша мүгедектігі бар ПМБ бар адамдар; | |||
3 | 2А – тегін амбулаториялық емдеу шеңберінде психофармакотерапияға мұқтаж психотикалық симптоматиканың жиі және айқын асқынулары, декомпенсациялары бар адамдар, оның ішінде F8 және F9 диагностикалық айдарларында көрсетілген ПМБ бар адамдар. | үш айда кемінде бір рет | |||
4 | 2Б – тұрақталған жай-күйлері, бірқалыпты прогредиентті процесс ағымы және спонтанды ремиссиялары бар адамдар. | алты айда кемінде бір рет | |||
5 | Динамикалық наркологиялық бақылау тобы |
1) сот шешімі бойынша мәжбүрлеп емдеуге арналған бөлімшелерге жіберілген адамдарда ПБЗ қолдану салдарынан пайда болған ПМБ; | жеке басының ерекшеліктеріне және аурудың ағымына байланысты жылына кемінде алты рет | осы жолдың 3-бағанында көрсетілген есепке алу өлшемшарттарының болмауы, кемінде 12 ай |
Аббревиатуралардың толық жазылуы:
ПБЗ – психикаға белсенді әсер ететін заттар
ПМБ – психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтар (аурулар)
ЭАЖ – электрондық ақпараттық жүйелер
| Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі 2020 жылғы 25 қарашасы № ҚР ДСМ-203/2020 Бұйрыққа 3-қосымша |
Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландырудан өткізу қағидалары
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы психикаға белсенді әсер ететін заттарды пайдалану және масаң күйде болу фактісін анықтау үшін медициналық куәландыруды жүргізу қағидалары (бұдан әрі – қағидалар) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 7-бабына сәйкес әзірленді және психикаға белсенді әсер ететін заттарды (бұдан әрі – ПБЗ) пайдалану және масаң күйде болу фактісін анықтау үшін медициналық куәландырудан өткізу тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылады
1) есірткі құралдары – "Есірткі, психотроптық заттар, сол тектестер мен прекурсорлар және олардың заңсыз айналымы мен теріс пайдаланылуына қарсы іс-қимыл шаралары туралы" 1998 жылғы 10 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес 1961 жылғы Есірткі құралдары туралы бірыңғай конвенцияға түзетулер туралы 1972 жылғы Хаттамаға сәйкес енгізілген түзетулері бар 1961 жылғы Есірткі құралдары туралы бірыңғай конвенцияға, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бақылауға жататын Есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлардың тізіміне енгізілген синтетикалық немесе табиғи текті заттар;
2) мас болу жағдайы – ПБЗ-ның жіті уыттануы салдарынан туындайтын және психикалық, мінез-құлық, вегетативтік және соматоневрологиялық бұзылулар кешенімен сипатталатын жай-күй;
3) психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландыру (бұдан әрі – медициналық куәландыру) – есірткілік, алкогольдік масаңдық және басқа ПБЗ-дан масаң күйде болу жағдайын анықтау мақсатында адамды амбулаториялық зерттеп-қарау;
4) медицина қызметкері – кәсіптік медициналық білімі бар және медициналық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлға;
5) психикаға белсенді әсер ететін заттар – бір рет қабылдағанда адамның психикалық және тәндік функцияларына, мінез-құлқына әсер ететін, ал ұзақ уақыт тұтынған кезде психикалық және тәндік тәуелділік туғызатын синтетикалық немесе табиғи жолмен алынған заттар (алкоголь, есірткі, психотроптық заттар, олардың аналогтары, басқа да есеңгірететін заттар);
6) цифрлық құжаттар сервисі - операторға бекітілген және мемлекеттік функцияларды және олардан туындайтын көрсетілген мемлекеттік қызметтерді іске асыру мақсатында, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалармен өзара іс-қимыл жасау, электрондық нысанда қызметтер алу және көрсету кезінде электрондық құжаттарды жасауға, сақтауға және пайдалануға арналған "электрондық үкіметтің" ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымының объектісі.
Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 26.01.2022 № ҚР ДСМ-6 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.2-тарау. Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландыруды жүргізу тәртібі
4. Медициналық куәландыру мемлекеттік медициналық ұйымдарда жүргізіледі.
5. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын және уақытша болатын шетелдік адамдар, сондай-ақ қоғамдық орында, жұмыста масаң күйдегі не көлік құралын басқаратын азаматтығы жоқ адамдар жалпы негіздерде медициналық куәландыруға жатады.
Қазақстан Республикасының кәмелетке толмаған азаматтарын медициналық куәландыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес олардың заңды өкілдерінің қатысуымен жүргізіледі.
6. Психикаға белсенді әсер ететін заттарды қолдану және мас болу фактісін анықтау осы медициналық куәландыруды жүргізу үшін "Денсаулық сақтау саласындағы мамандарға қосымша және формальды емес білім беру қағидаларын, денсаулық сақтау саласындағы қосымша және формальды емес білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын ұйымдарға қойылатын біліктілік талаптарын, сондай-ақ қосымша және формальды емес білім беру арқылы денсаулық сақтау саласындағы мамандар алған оқудың нәтижелерін тану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-303/2020 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21847 болып тіркелген) анықталған тәртіп бойынша психикаға белсенді әсер ететін заттарды қолдану және мас болу фактісін анықтауға медициналық куәландыру жүргізу бойынша денсаулық сақтау саласында қосымша білім алған медицина қызметкері бар мемлекеттік медициналық ұйымдарда тәулік бойы жүзеге асырылады.
Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 26.01.2022 № ҚР ДСМ-6 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.7. Медициналық куәландыруды жүргізу алдында медицина қызметкері жеке басын куәландыратын құжаттармен немесе цифрлық құжаттар сервисінен электрондық құжаттармен танысып, медициналық куәландыруға жіберілген немесе келген адамды сәйкестендіруді жүзеге асырады.
Медициналық куәландыру қорытындысында куәландырушы адамның психикаға белсенді әсер ететін заттарды пайдалану фактісін және мас болу жағдайын анықтау үшін құжаттар болмаған кезде (бұдан әрі – Қорытынды) жіберген адамның немесе куәландырылатын адамның сөздерінен паспорттық деректерді алу туралы міндетті түрде көрсете отырып, адамның ерекше белгілері көрсетіледі. Қорытынды осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша толтырылады.
Жеке басты куәландыратын құжаттардың немесе цифрлық құжаттар сервисінен электрондық құжаттардың болмауы куәландырудан бас тартуға негіз болып табылмайды.
Медициналық куәландыруға жіберілген адамның жеке басын анықтау медицина қызметкерінің құзыретіне кірмейді.
Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 26.01.2022 № ҚР ДСМ-6 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.8. Медициналық куәландыру мамандандырылған денсаулық сақтау ұйымында шұғыл медициналық көмек көрсетуге мұқтаж адамдарды қоспағанда, барлық жеткізілген және жүгінген адамдарға жүргізіледі.
Мамандандырылған денсаулық сақтау ұйымында адамды ауыр, ес-түссіз күйде жеткізу кезінде ПБЗ-ны пайдалануға байланысты жай-күйді анықтау үшін екі рет (30-60 минут аралықпен), организмнің биологиялық сұйықтықтарында ПБЗ-ның (қан, несеп, сілекей) болуына сандық зерттеу жүргізіледі.
Биологиялық ортаның осы үлгілері зерттеп-қарау жүргізілген медициналық ұйымда олардың сақталуына кепілдік беретін қажетті шарттарды сақтай отырып, алынған күннен бастап күнтізбелік 25 күннің ішінде сақталады.
Жеке тұлға ауыр, ес-түссіз күйде денсаулық сақтау ұйымына жеткізілген кезде медициналық көмек көрсету сәтінде науқастың медициналық картасына клиникалық зерттеп-қарау және биологиялық үлгілерді зертханалық зерттеу нәтижелері бойынша жеке тұлғада мас болу жай-күйінің болуы (болмауы) немесе ПБЗ пайдалану фактісі туралы жазба жасалады, бұл ретте Қорытынды жасалмайды.
9. Қорытындының негізі психикалық және соматоневрологиялық жағдайды кешенді бағалау түріндегі клиникалық зерттеп-қарау деректері болып табылады.
Биологиялық ортаға зертханалық зерттеу немесе экспресс-тестілеу жүргізу (алкогольдік мас болуға күдік болған кезде қан немесе несеп, есірткілік немесе уытқұмарлық мас болуға күдік болған кезде несеп) мынадай жағдайларда қажет болып табылады:
1) куәландырылушының жай-күйінің ауырлығына байланысты толық куәландырудың мүмкін еместігі;
2) медицина қызметкері мас күйін (психикалық, мінез-құлықтық, вегетативтік және соматоневрологиялық бұзылуларды) кешенді бағалауда күмәні болған жағдайда;
3) куәландырылушы Қорытынды нәтижелерімен келіспеген жағдайларда;
4) қайта куәландыру;
5) ПБЗ қолдану фактісі анықталған кезде және масаң жай-күй белгілері (психикалық, мінез-құлық, вегетативтік және соматоневрологиялық бұзылулар) болмаған кезде;
6) жол-көлік оқиғасы немесе зардап шеккен адамдардың қатысуымен құқық бұзушылық жасалған кезде;
7) егер жол-көлік оқиғасы және құқық бұзушылық жасалған кезден бастап зардап шегушілерсіз 3 (үш) сағаттан астам уақыт өтсе.
10. Биологиялық сынамаларды жүргізудің сипаты мен дәйектілігін куәландырылушының клиникалық жай-күйінің ерекшеліктеріне байланысты куәландыру жүргізетін медицина қызметкері айқындайды.
Зертханалық зерттеу үшін іріктелген биологиялық сынамаларды мөрлеу және заттаңбалау куәландырылушының және куәландырылушыны жіберген және (немесе) жеткізген адамның қатысуымен жүргізіледі.
Егер куәландырылатын адам болып жатқан оқиғаларды объективті бағалай алмаған жағдайда, бұл рәсім куәгерлердің (мүдделі емес адамдардың) қатысуымен жүргізіледі.
11. Медициналық куәландыру жүргізу кезінде алкогольді тұтыну фактісін және алкогольден мас болу жай-күйін анықтау үшін алкогольге шығарылған ауаны сандық зерттеу жүргізіледі.
Шығарылатын ауаны алкогольдің болуына зерттеу Қазақстан Республикасында ресми тіркелген және қолданылатын техникалық өлшеу құралдарын пайдалана отырып жүзеге асырылады.
Егер психикалық және (немесе) соматоневрологиялық бұзылуларға немесе оны куәландырудан бас тартуға байланысты куәландыруды толық көлемде жүргізу мүмкін болмаса, Қорытындыда куәландыруды толық көлемде жүргізудің мүмкін еместігінің себептері көрсетіледі.
12. Адам медициналық куәландырудан бас тартқан жағдайда, медицина қызметкері Қорытындының 1-тармағын толтырады және куәгерлердің (мүдделі емес адамдардың) қолдарын қояды.
Куәландырылатын адам болып жатқан оқиғаларды бағалай алмайтын немесе медициналық куәландырудан өтуден бас тартқан жағдайда куәгерлердің (мүдделі емес адамдардың) қатысуын олардың бастамасы бойынша куәландыру жүргізілетін адамдар қамтамасыз етеді.
13. Медицина қызметкері Қорытынды жасаған кезде және адам куәландыруды жүргізуге келіскен кезде қолда бар клиникалық және (қажет болған жағдайда) зертханалық деректердің не масаңдық тудырған психикаға белсенді әсер ететін заттың түрін растайтын экспресс-тестілеу нәтижелерінің негізінде мынадай жағдайлардың бірін белгілейді:
1) байсалды;
2) ПБЗ қолдану фактісі, мас болу белгілері анықталмаса;
3) алкогольдік масаңдық (жеңіл, орташа, ауыр дәрежелі);
4) ПБЗ (есірткі – апиындар, каннабиоидтар, кокаин; седативті, ұйықтататын заттар; психостимуляторлар; галлюциногендер; ұшпа еріткіштер) қолданудан туындаған масаң күй (есірткілік, уытқұмарлық).
14. Қорытынды 3 (үш) данада жасалады, медицина қызметкерінің қолымен және куәландыру жүргізілген медициналық ұйымның мөрімен расталады. Бір данасы куәландырылушыны жеткізген адамға не куәландыруға өз бетінше келген адамға беріледі, екінші данасы медициналық ұйымда қалады және 5 (бес) жыл бойы мұрағатта сақталады, үшінші дана медициналық куәландыруға жеткізілген адамға беріледі.
Алып жүруші болмаған кезде қорытындының данасы медициналық куәландыруға жіберген адамның ресми жазбаша сұрау салуы бойынша поштамен немесе көрсетілген электрондық мекенжайға жіберіледі.
15. Куәландыру нәтижелері куәландырылатын адамға оны жіберген және (немесе) жеткізген адамның қатысуымен дереу хабарланады. Қорытынды зертханалық зерттеулердің нәтижелерін алғаннан кейін шығарылған жағдайларда Қорытындының данасы зертханалық зерттеулердің нәтижелерін алған күннен бастап 5 жұмыс күнінен кешіктірілмей беріледі.
Куәландырылатын адам не оны жеткізген лауазымды адам медициналық куәландыру нәтижелерімен келіспеген кезде қайта медициналық куәландыру жүргізіледі.
16. Қайта медициналық куәландыру куәландырылушының не оны жіберген және (немесе) жеткізген лауазымды адамның куәландыруға жүгінудің мән-жайлары баяндалған жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.
Қайта медициналық куәландыруды медициналық ұйымның дәрігері алғашқы куәландырудан кейін 2 (екі) сағаттан кешіктірмей жүргізеді.
17. Медициналық куәландыру осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес медициналық куәландыруды тіркеу журналында (бұдан әрі-Журнал) және мамандандырылған ақпараттық жүйеде болған кезде тіркеледі.
Журнал нөмірленеді, тігіледі және медициналық ұйымның елтаңбалы мөрімен бекітіледі.
| Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландырудан өткізу қағидаларына 1-қосымша |
Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландыру қорытындысы
Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 26.01.2022 № ҚР ДСМ-6 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
Осы факт бойынша куәландыру бастапқы, қайталама (қажеттісінің астын сызу).
1. Тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде)
_______________________________________________________________________
Жасы (туған жылы)
_______________________________________________________________________
Жеке басын растайтын құжат немесе цифрлық құжаттар сервисінен электрондық құжат (болған кезде)
_______________________________________________________________________
Жұмыс орны, лауазымы
_______________________________________________________________________
Кім және қашан куәландыруға жіберді (нақты уақыты) немесе өзі жүгінді
_______________________________________________________________________
Куәландыру күні және нақты уақыты
_______________________________________________________________________
Кім куәландырды (дәрігер, фельдшер, мейіргер)
_______________________________________________________________________
2. Куәландырудың себебі:
_______________________________________________________________________
3. Куәландырылушының сыртқы түрі:
_______________________________________________________________________
4. Мінез-құлық: шиеленісті, жабық, тітіркенген, қозған, агрессивті, эйфориялық, сөйлейтін,
мазасыз, тұрақсыз көңіл-күй, ұйқышылдық, тежелген, өзінің жағдайына шағымдар, тыныш (қажеттісінің астын сызу)
_______________________________________________________________________
5. Сананың жай-күйі, орынға, уақытқа, жағдайға және жеке тұлғаға бағдарлау
_______________________________________________________________________
6. Сөйлеу қабілеті: сөйлеудің байланыстылығы, артикуляцияның бұзылуы, түсініксіз сөйлеу
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
7. Вегетативті тамырлық реакциялар (тері жабындарының, көздің , тілдің шырышты
қабықтарының жай-күйі, тершеңдік, сілекей ағу)_____________________________
_______________________________________________________________________
Тыныс алу: жылдам, баяу
_______________________________________________________________________
Пульс ______________________артериялық қысым __________________________
Көз қарашықтары: тарылған, кеңейтілген, жарыққа реакция
_______________________________________________________________________
Жан-жағына қараған кездегі нистагм
_______________________________________________________________________
8. Қозғалу аясы
_______________________________________________________________________
Мимика: енжар, жанды
_______________________________________________________________________
Жүру (теңселу, жүру кезінде аяқтың жан-жаққа кетуі), бұрылу арқылы жүру (бұрылу кезінде теңселу)
_________________________________________________________________________
Ромберг позасындағы тұрақтылық
_________________________________________________________________________
Дәл қозғалыстар (монетаны еденнен көтеру, саусақ-мұрын сынамасы)
_________________________________________________________________________
Қабақтың, тілдің, саусақтардың дірілдеуі
_________________________________________________________________________
9. Нейропсихиатриялық аурулардың, мидың органикалық зақымдануы, физикалық шаршау
белгілері бар ма. Бастан өткерген жарақаттар (куәландырылушының сөзінен)
_________________________________________________________________________
10. Алкогольді, психоактивті заттарды соңғы қолдану туралы мәліметтер: субъективті,
объективті (құжаттар бойынша, сөздер бойынша)
_________________________________________________________________________
11. Алкогольдің иісі
_________________________________________________________________________
12. Шығарылған ауада және организмнің биологиялық ортасында алкогольдің болуы:
а) ауа аспапта зерттелді
_________________________________________________________________________
Зерттеу уақыты мен нәтижелері
_________________________________________________________________________
қайта зерттеу
_________________________________________________________________________
б) биологиялық орта (орталар) (несеп, сілекей, қан) зерттелді
_________________________________________________________________________
__________________________________әдістері________________________________
сынама алу уақыты ________________________________________________________
Зерттеу уақыты мен нәтижелері _____________________________________________
13. Медициналық тексеріп-қараудың немесе ұсынылған құжаттардың басқа да деректері
________________________________________________________________________
14. Қорытынды (куәландырылушының жай-күйі психикаға белсенді әсер ететін заттарды
пайдалану фактісін және мас болу жай-күйін анықтау үшін медициналық куәландыруды
жүргізу қағидаларының 13-тармағында көзделген тұжырымдамаларда сараланады):
________________________________________________________________________
Куәландыруды жүргізген медицина қызметкерінің қолы
________________________________________________________________________
Куәландыру нәтижесімен таныстым
________________________________________________________________________
(куәландырылатын адамның қолы)
Куәландыру нәтижелерімен таныстым, бірақ қол қоюдан бас тарттым
________________________________________________________________________
Медицина қызметкерінің тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) және қолы
Куәгерлер (мүдделі емес адамдар) (куәландырылатын адам болып жатқан оқиғаларды
бағалай алмаған және (немесе) медициналық куәландырудан және (немесе) танысудан
және (немесе) қол қоюдан бас тартқан жағдайда):
1. _________________________________________________ қолы
2. _________________________________________________ қолы
| Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландырудан өткізу қағидаларына 2-қосымша |
Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну фактісін және масаң күйде екенін анықтау үшін медициналық куәландыруды тіркеу журналы
1. р/с №
2. Куәландыру жүргізу күні, уақыты
3. Куәландырылушының тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде)
4. Туған жылы (жасы)
5. Тұрғылықты жері
6. Куәландырылушының жеке басын куәландыратын құжаттың атауы, сериясы және нөмірі
7. Жұмыс орны және лауазымы
8. Қашан, кім куәландыруға жіберді
9. Жеткізген тұлға құжатының сериясы, нөмірі, ресми жолдаманың нөмірі
10. Куәландыруға жіберу себебі
11. Куәландырудан бас тарту туралы белгі
12. Осы факт бойынша куәландыру бастапқы, қайталама болып табылады.
13. Актінің нөмірі және куәландыру нәтижесі
14. Куәландыруды жүргізген медицина қызметкерінің тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде), қолы
| Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі 2020 жылғы 25 қарашасы № ҚР ДСМ-203/2020 Бұйрыққа 4-қосымша |
Жыныстық сәйкестендіру ауытқушылықтары бар адамдар үшін медициналық куәландыру және жынысын ауыстыруды жүргізу қағидалары
1. Жалпы ережелер
1. Осы Жыныстық сәйкестендіру ауытқушылықтары бар адамдар үшін медициналық куәландыру және жынысын ауыстыруды жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі Кодексі (бұдан әрі – Кодекс) 156-бабының 2-тармағына сәйкес әзірленді және жыныстық сәйкестендіру ауытқушылықтары бар адамдар үшін медициналық куәландыру және жынысын медициналық түзету тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғым пайдаланылады:
1) жыныстық сәйкестендіруде ауытқушылығы бар адам - қарама-қайшы жыныстағы адам ретінде өмір сүруге және қабылдануға ұмтылатын адам;
2. Жынысын ауыстыру үшін жыныстық сәйкестендіру ауытқушылықтары бар адамдарды медициналық куәландырудан өткізу тәртібі
3. Жыныстық сәйкестендірудің бұзылулары бар, жиырма бір жасқа толған, әрекетке қабілетті, психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар (бұдан әрі – ПМБ) адамнан басқа, жынысына медициналық түзету жүргізуді қалайтын адам (бұдан әрі – куәландырылатын адам) психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін медициналық ұйымға (бұдан әрі-медициналық ұйым) жазбаша өтініш береді.
4. Психиатр дәрігер жынысын медициналық түзетуге қарсы көрсетілімдер болып табылатын ПМБ анықтау мақсатында куәландырылатын адамның қолда бар құжаттарын қарап-тексеруді және зерделеуді жүргізеді.
5. Психиатр дәрігер куәландырылатын адамның психикалық жай-күйіне күмән болған кезде оны Кодекстің 138-бабының 3-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында Медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына сәйкес медициналық ұйымға стационарлық зерттеп-қарауға жібереді.
6. Жынысын ауыстыруға қарсы көрсетілімдер болып табылатын ПМБ болмаған кезде психиатр дәрігер куәландырылатын адамды осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес жынысын ауыстыруды жүргізуге ниет білдірген адамның медициналық куәландырудан өтуі үшін қажетті медициналық зерттеп-қарауға сәйкес медициналық зерттеп-қараудан өтуге тұрғылықты жері бойынша емханаға жібереді.
7. Осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес медициналық зерттеп-қараудан өткеннен кейін психиатр дәрігер куәландырылатын адамды медициналық ұйымның басшысы бекітетін комиссияға медициналық куәландыруға жібереді.
Куәландырылатын адам сондай-ақ гормондық алмастыру терапиясын жүргізгеннен кейін де комиссияның медициналық куәландыруына жіберіледі.
8. Жынысын ауыстыруды жүргізуге ниет білдірген адамдарды медициналық куәландыру жөніндегі комиссияның (бұдан әрі – Комиссия) құрамына мынадай мамандар енгізіледі:
1) психиатрдың үш дәрігері, олардың біреуі сексопатология саласында арнайы білімге ие,
2) уролог,
3) гинеколог,
4) терапевт,
5) эндокринолог,
6) психолог.
9. Комиссияны психиатр дәрігерлердің қатарынан медициналық ұйымның басшысы тағайындайтын төраға басқарады.
Комиссия хатшысын психиатр дәрігерлердің қатарынан комиссия төрағасы тағайындайды.
10. Комиссияның құзыретіне мынадай қорытындылардың бірін шығара отырып, мәселелерді қарау жатады:
1) гормондарды алмастыру терапиясын жүргізу мүмкіндігі (мүмкін еместігі) туралы;
2) жынысты хирургиялық түзетуді жүргізу мүмкіндігі (мүмкін еместігі) туралы;
3) жынысын ауыстырғысы келетін адамға қосымша зерттеп-қараулар жүргізу туралы.
11. Куәландырудан өткен жынысын ауыстырғысы келген адамға мыналар бас тарту үшін негіздер болып табылады:
1) жіті және (немесе) созылмалы ПМБ болуы;
2) генетикалық және (немесе) хромосомалық ауытқулардың болуы;
3) куәландырылатын адамның өмірі және (немесе) денсаулығы үшін қауіпті болатын соматикалық ерекшеліктердің, жынысын ауыстыру процесінде асқынулардың болуы;
4) жынысын ауыстыру бойынша медициналық іс-шаралардың бірінші кезеңінің теріс нәтижелері.
12. Комиссия қорытындысын Комиссия хатшысы осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша 3 (үш) данада ресімдейді және оған төраға мен Комиссияның барлық мүшелері қол қояды.
Жынысын ауыстырудың бірінші немесе екінші кезеңі басталар алдында Комиссия қорытындысының қолданылу мерзімі осы кезеңде осы Қағидалардың 11-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көрсетілген аурулар болмаған кезде 6 (алты) айдан аспайды.
13. Комиссия хатшысы 3 (үш) жұмыс күні ішінде қорытындының 2 (екі) данасын куәландырылатын адамға береді.
Комиссия қорытындысын беру туралы жазба осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес жынысын медициналық түзетуді жүргізуге тілек білдірген адамдарды медициналық куәландыру жүргізу туралы берілген қорытындыларды есепке алу журналында тіркеледі.
Қорытындының үшінші данасы медициналық ұйымда сақталады.
14. Комиссияның қорытындысына байланысты барлық даулар Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен қаралады.
3. Жыныстық сәйкестендіру бұзылушылықтары бар адамдардың жынысын ауыстыруды жүргізу тәртібі
15. Жынысты ауыстыру жүргізу комиссияның оң қорытындысы болған кезде жүзеге асырылады.
16. Жынысты медициналық түзету гормондық алмастыру терапиясынан (бұдан әрі – бірінші кезең) және жынысты хирургиялық түзетуден (бұдан әрі – екінші кезең) тұрады.
17. Жынысты ауыстыру (гормондық алмастыру терапиясы және жынысты хирургиялық түзету) қызметтің тиісті түріне лицензиясы бар медициналық ұйымдарда жүргізіледі.
18. Жынысын ауыстыруды жүргізу кезінде гормондық алмастыратын терапия Кодекстің 138-бабының 3-тармағына сәйкес бекітілетін Қазақстан Республикасында эндокринологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына сәйкес жүзеге асырылады.
19. Жынысты ауыстыруды жүргізу кезінде хирургиялық түзету Кодекстің 138-бабының 3-тармағына сәйкес бекітілетін акушерлік-гинекологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына және Урологиялық және андрологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына сәйкес жүзеге асырылады.
| Жыныстық сәйкестендіру ауытқушылықтары бар адамдар үшін медициналық куәландыру және жынысын ауыстыруды жүргізу қағидаларына 1-қосымша |
Жынысын медициналық түзетуді жүргізуге тілек білдірген адамдардың медициналық куәландырудан өтуі үшін қажетті медициналық зерттеп-қараулар
1. Жалпы клиникалық қан мен несеп талдауы.
2. Вассерман реакциясына (ВР), АИТВ инфекциясына қанның талдауы.
3. Қанның биохимиялық талдауы (бауыр сынамалары, ақуыз фракциялары).
4. Екі проекциядағы бас сүйегінің суреті.
5. 17-кетостероидтар, жалпы эстрогендер, тестостерон (Т), пролактин (ПРЛ), лютеинизациялайтын гормон (ЛГ), фолликулды ынталандыратын гормон (ФЫГ).
6. Кариотипті, генетикалық жиынтықты анықтау.
7. Психиатр дәрігердің (сексопатологтың) қорытындысы.
8. Эндокринологтың қорытындысы.
9. Психологтың қорытындысы.
| Жыныстық сәйкестендіру ауытқушылықтары бар адамдар үшін медициналық куәландыру және жынысын ауыстыруды жүргізу қағидаларына 2-қосымша |
Ұйымның мөртабаны
Жынысын медициналық түзетуді жүргізуге тілек білдірген адамдарды медициналық куәландыру жөніндегі комиссияның қорытындысы
|
__________________________________________ жанынан |
Мына мекенжайда тұратын:
_________________________________________________________________
Қорытынды: ______________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Ұсыным: _________________________________________________________
Күні: 20__ жылғы "__" ___________
Төраға _______________________________________ Т.А.Ә. (бар болса)
қолы
хатшы: ______________________________________ Т.А.Ә. (бар болса)
қолы
Қорытындыдағы мәліметтерді жариялауға тыйым салынады
| Жыныстық сәйкестендіру ауытқушылықтары бар адамдар үшін медициналық куәландыру және жынысын ауыстыруды жүргізу қағидаларына 3-қосымша |
Жынысын медициналық түзетуді жүргізуге тілек білдірген адамдарға медициналық куәландыру жүргізу туралы берілген қорытындыларды есепке алу журналы
р/с № | Жүгіну күні | Куәландырылатын адамның Т.А.Ә. (ол болған кезде) | Туған күні | Мекен-жайы | Жүгіну | |
бастапқы | қайталаған | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Қорытындының нәтижесі | Қорытындыны берген күн | Қорытындының № | Қорытындыны алған адамның қолы | Қорытындыны берген адамның қолы |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі 2020 жылғы 25 қарашасы № ҚР ДСМ-203/2020 Бұйрыққа 5-қосымша |
Мерзімінен бұрын жазылып шыққан ретінде сот қаулысымен шығарылғандардан басқа, мәжбүрлеп емдеуде болған адамдар психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымнан шығарылғаннан кейін мәжбүрлеп емдеуге ұшыраған адамдардың қолдап емдеуден өту қағидалары
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Мерзімінен бұрын жазылып шыққан ретінде сот қаулысымен шығарылғандардан басқа, мәжбүрлеп емдеуде болған адамдар психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымнан шығарылғаннан кейін мәжбүрлеп емдеуге ұшыраған адамдардың қолдап емдеуден өту қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) мерзімінен бұрын жазылып шыққан ретінде сот қаулысымен шығарылғандардан басқа, мәжбүрлеп емдеу ұйымынан шығарылғаннан кейін мәжбүрлеп емдеуге ұшыраған, психикаға белсенді әсер ететін заттарды (бұдан әрі – ПБЗ) пайдалануға байланысты психикалық, мінез-құлықтық бұзылулары (аурулары) (бұдан әрі – ПМБ) бар адамдардың қолдап (рецидивке қарсы) емдеуден өту тәртібін белгілейді және "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 174-бабының 6-тармағына сәйкес әзірленген.
2-тарау. Сот қаулысы бойынша мерзімінен бұрын емделгендер ретінде жазылғаннан басқа, психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымнан шығарылғаннан кейін мәжбүрлеп емдеуге ұшыраған адамдардың қолдап емдеуден өту тәртібі
2. Сот қаулысы бойынша мерзімінен бұрын емделгендер ретінде жазылғаннан басқа, психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымнан шығарылғаннан кейін мәжбүрлеп емдеуге ұшыраған адамдардың қолдап емдеу (бұдан әрі – қолдап емдеу) психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін аумақтық ұйымдарда жүзеге асырылады.
3. ПМБ бар адамдар Кодекстің 176-бабының 3-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін динамикалық байқау, сондай-ақ ПМБ бар адамдарды динамикалық байқауды тоқтату қағидаларына сәйкес динамикалық наркологиялық байқау тобында бақыланады.
4. Психиатр (нарколог) дәрігер ПМБ бар адамдарды қолдаушы емдеу кезінде емдеудің жеке жоспарын және оңалтудың жеке бағдарламасын жасайды.
5. Жеке емдеу жоспары және жеке оңалту бағдарламасы мыналарды қамтиды:
1) диагностикалық әдістер: организмнің биологиялық сұйықтықтарындағы және тіндеріндегі ПБЗ құрамын талдау, АИТВ-ға тестілеу, эксперименттік-психологиялық диагностика, өмір сапасы мен әлеуметтік жұмыс істеуін анықтау, клиникалық-биохимиялық диагностика, нейрофизиологиялық диагностика;
2) дәрі-дәрмекпен емдеу: психофармакотерапия, симптоматикалық терапия, коморбидтік патология терапиясы, апиынды рецепторлардың блокаторларын қолдану арқылы антагонистік терапия;
3) консультациялық әдістемелер: ПБЗ-ға тәуелді және бір-біріне тәуелді адамдарға медициналық, психологиялық және әлеуметтік консультация беру;
4) тренингтік әдістемелер: қолдаушы рецидивке қарсы терапияны жалғастыруға уәждемелік тренингтер, бейімделу дағдылары мен стреске төзімділікті қалыптастыру бойынша, ПБЗ-ға тәуелділікке қайта тартуға психологиялық тұрақтылық қасиеттерін қалыптастыру бойынша;
5) психотерапиялық әдістер: ПБЗ-ға тәуелді адамдардың жеке және топтық психотерапиясы, ПБЗ-ға тәуелді, бұзылу жағдайындағы адамдардың жеке экспресс-психотерапиясы;
| Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі 2020 жылғы 25 қарашасы № ҚР ДСМ-203/2020 Бұйрыққа 6-қосымша |
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің күші жойылған кейбір бұйрықтардың тізбесі
1. "Психикалық белсенді затты пайдалану фактісін және мас күйін анықтау үшін медициналық куәландыру жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 13 шілдедегі № 504 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15519, 2017 жылғы 29 тамызда тіркелген).
2. "Жыныстық сәйкестендіруде ауытқушылығы бар адамдарды медициналық куәландыру және олардың жынысын ауыстыруды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 187 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10843 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 13 мамырда жарияланған).
3. "Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, қарау және емдеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушы 2009 жылғы 2 желтоқсандағы № 814 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5954 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Орталық атқарушы және өзге де мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілері бюллетенінде 2010 ж., № 1, 366-құжат; Қазақстан Республикасының орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдары актілерінің жинағында 2010 жылғы № 7 жарияланған).
4. "Маскүнемдікпен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдарды есепке алу, қарау және емдеу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау Министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 2 желтоқсандағы № 814 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1083 бұйрығы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13030 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2016 жылғы 28 маусымда жарияланған").
