"Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот актілерінің заңдылығына прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2015 жылғы 11 наурыздағы № 40 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Бас прокурорының 2016 жылғы 29 қаңтардағы № 20 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 26 ақпанда № 13269 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2018 жылғы 2 мамырдағы № 60 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Бас Прокурорының 02.05.2018 № 60 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Үш буынды сот жүйесіне көшуге байланысты "Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабының 4), 4-1) тармақшаларын басшылыққа ала отырып, БҰЙЫРАМЫН:

1. "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот актілерінің заңдылығына прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2015 жылғы 11 наурыздағы № 40 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2015 жылғы 14 сәуірде № 10706 тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2015 жылғы 23 сәуірде жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

аталған бұйрықпен бекітілген Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот актілерінің заңдылығына прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықтағы:

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардағы соттарға қатыса отырып, прокурор өз өкілеттігін Қазақстан Республикасының Конституциясына, ӘҚБтК-не, Заңға және өзге де заңнамалық актілерге сәйкес жүзеге асырады.

Прокурор міндетті түрде сотта ведомстволық бағыныстылығы бойынша бірінші сатыдағы соттар қарайтын әкімшілік істерге (бұдан әрі – міндетті санаттағы істер):

кәмелетке толмағандарға қатысты және қамауға әкеп соғатын;

оның қатысуы жоғары тұрған прокурормен қажет деп танылған;

өзі қозғаған;

сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар туралы;

сайлау құқықтарына қол сұғатын құқық бұзушылықтар туралы;

қоршаған ортаны қорғау саласындағы;

салық салу саласындағы;

кеден ісі саласындағы;

әкімшілік құқық бұзушылық жасау құралы немесе заты болып табылған затты, сол сияқты әкімшілік құқық бұзушылық жасау салдарынан алынған мүлікті мемлекет меншігіне тәркілеуге әкеп соғатын;

Қазақстан Республикасынан тыс жерге шығаруға әкеп соғатын;

заңсыз тұрғызылған құрылысты мәжбүрлеп бұзуға әкеп соғатын;

әкімшілік іс бойынша іс жүргізуді жүзеге асыратын органның (лауазымды тұлғаның) әрекетіне (әрекетсіздігіне) ӘҚБтК-нің 44-тарауының тәртібімен шағымдану туралы;

әкімшілік құқық бұзушылық істер бойынша органның (лауазымды тұлғаның) қаулысына ӘҚБтК-нің 45-тарауының тәртібімен шағымдану туралы істерге қатысады.";

7-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Аумақтық прокурорлар осы Нұсқаулықпен соттардың орналасқан жеріндегі мамандандырылған прокурорлардың жүргізуіне жатқызылған істер санатын қоспағанда, өзінің орналасқан жері бойынша бірінші және апелляциялық сатылардағы соттарда әкімшілік істерді қарауға қатысуды және кейіннен қадағалауды қамтамасыз етеді.

Мамандандырылған әскери прокурорлар өзінің орналасқан жері бойынша аудандық, қалалық, арнайы мамандандырылған әкімшілік, облыстық және оларға теңестірілген соттар қарайтын:

ӘҚБтК-нің 32-тарауы бойынша;

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдардың уәкілетті лауазымды тұлғалары қозғаған;

әскери қызметті өткеруге байланысты шақыру немесе келісімшарт бойынша Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарда әскери қызмет өткеріп жатқан әскери қызметшілерге қатысты;

әскери жиындардан өту кезіндегі запастағы азаматтарға қатысты;

қызметтік міндеттерін орындауға байланысты Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдардың азаматтық персоналдағы тұлғаларға қатысты;

көрсетілген санаттағы әкімшілік істер бойынша іс жүргізуді жүзеге асыратын уәкілетті органның (лауазымды тұлғаның) әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) не қаулысына шағымдану туралы әкімшілік істерге қатысады және кейіннен қадағалауды жүзеге асырады.

Мамандандырылған көлік прокурорлары осы Нұсқаулықтың 6-тармағында көрсетілген, көлік инфрақұрылымы объектілеріне немесе темір жол, автомобиль (жолаушыларды, багажды және жүктерді халықаралық автомобильмен тасымалдау бөлігінде), теңіз, ішкі су, әуе, қалалық рельстік және магистралды құбыр көлігі ұйымларына, ғарыш жүйесіне қатысты өкілеттіктерді іске асыруға байланысты көлік прокурорларының не уәкілетті органдардың (лауазымды тұлғалардың) бастамасымен іс жүргізу қозғалған әкімшілік істерді аудандық, қалалық, мамандандырылған ауданаралық әкімшілік, облыстық және оларға теңестірілген соттар қараған кезде өзінің орналасқан жері бойынша қатысуды және кейіннен қадағалауды қамтамасыз етеді.

Мамандандырылған табиғат қорғау прокурорлары олардың бастамасы бойынша іс жүргізу қозғалған әкімшілік істерді соттар қараған кезде өзінің орналасқан жері бойынша қатысуды және кейіннен қадағалауды қамтамасыз етеді.

Соттардың орналасқан жеріндегі мамандандырылған прокурорлардың осы бұйрықпен жүргізуіне жатқызылған істерін сот іс жүргізуге қабылдаған жағдайда, аумақтық прокурорлар мамандандырылған прокурорларды уақытында және тиісінше хабарлауды (телефонограммамен не хабарламаны тіркеуді қамтамасыз ететін өзге де байланыс құралдарымен) қамтамасыз етеді. Мамандандырылған прокурорлар жергілікті соттың ресми сайтын пайдаланып немесе өзге де тәсілдермен қарауға тағайындалған барлық істерге мониторингті жүзеге асырады.

Оның жүргізуіне жатқызылған істерді қарауға тағайындалған соттар орналасқан жерде мамандандырылған прокуратура болмаған, не бұл туралы мамандандырылған прокурорға хабарланбаған жағдайда, соттарға қатысу және сот актілерінің заңдылығын кейіннен тексеру тиісті аумақтық прокурорға жүктеледі.

Соттарда қаралған істер бойынша аумақтық және мамандандырылған прокурорлар әр тоқсан сайын салыстырмалы тексеру жүргізеді.";

9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"9. Прокуратура қозғаған әкімшілік іс жүргізу бойынша прокурордың бірінші сатыдағы сотқа қатысуын өз бастамасымен істі қозғаған бөлімше қамтамасыз етеді. Осы бөлімшеге сот актілерінің заңдылығын тексеру, соның ішінде келіп түскен өтініштерді қарау және оларға дер кезінде апелляциялық мерзімде наразылық келтіру міндеті жүктеледі.";

10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"10. Іс материалдарымен танысу нәтижелерін қатысушы прокурор алдын ала прокуратура басшысына немесе жетекшілік ететін орынбасарға баяндайды, соттың істі қарау нәтижелері бойынша, сот қаулысымен келіскен кезде прокуратура басшысы немесе жетекшілік ететін орынбасар бекітетін сот актісінің заңдылығы туралы қорытынды жасалады.

Бірінші сатыдағы сотта қатысқан прокурордың қорытындысы жазбаша түрде жасалады және онда:

құқық бұзушының кінәсінің болуы немесе жоқтығы, оның әрекетінің дұрыс дәрежеленуі;

прокурордың жоғарыда көрсетілген тұжырымдардың біріне тоқтауға негіз болған дәлелдемелер;

оған істің мән-жайын және құқық бұзушының жеке басын ескеріп, сол немесе өзге жаза түрін қолдану туралы, не істі қысқарту қажеттігі туралы көрсетілуге тиіс.

Жоғарыда аталғанға қоса апелляциялық тәртіппен қайта қарауға жататын іс бойынша қорытындыда:

қайта қарауға жататын сот актілерінің мазмұны, соттың позициясы;

қатысқан прокурорлар, қорытындылардың қысқаша мазмұны;

шағымдағы (өтінішхаттағы) дәлелдер;

шағымның (өтінішхаттың) негізділігі туралы тұжырымдар туралы мәліметтер де қамтылуға қажет.

Прокурордың қорытындысы ӘҚБтК-нің 823-бабының 2-бөлігіне сәйкес әкiмшiлiк қамауға алу туралы, сондай-ақ іс бойынша іс жүргізуді қысқарту туралы қаулының көшiрмелері соттан келіп түскен кезде де жасалады.

Облыстардың, Астана, Алматы қалаларының прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар міндетті санаттағы істер бойынша заңсыз сот актілерін апелляциялық тәртіпте қайта қарауды қамтамасыз етеді.

Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтары туралы, қоршаған ортаны қорғау және салық салу саласындағы, кеден ісі саласындағы және мүлікті тәркілеуге әкеп соғатын, сондай-ақ ӘҚБтК-тің 45-тарауының тәртібінде берілген осы санаттағы істерге шағымдар бойынша орган (лауазымды тұлға) қаулысының күші жойылатын және өзгертілетін істер бойынша өндірісті тоқтатумен келіскен жағдайда облыстардың, Астана, Алматы қалаларының прокурорлары және оларға теңестірілгендер немесе оның орнындағы тұлға сот актісі заңды күшіне енген күннен бастап отыз жұмыс күннен кешіктірілмейтін мерзімде мәнді қорытынды бекітеді, ол Бас прокуратураға жолданады (бақылау тәртібінде).";

11-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"11. Облыстардың, қалалардың, аудандардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар тиісті номенклатуралық істерде қалыптастырылатын, прокурорлардың қатысуымен қаралған әкімшілік істер бойынша бірінші және апелляциялық сатылардағы соттар шығарған сот актілерін және прокурорлардың қорытындыларын есепке алуды ұйымдастырады.";

14-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"14. Сот апелляциялық наразылықты негізсіз қабылдамаған кезде, сондай-ақ әкімшілік істі қарау кезінде жіберілген материалдық және процестік құқық нормаларының елеулі бұзылуы анықталған кезде облыстардың, Алматы, Астана қалаларының прокурорлары және оларға теңестірілгендер Бас прокуратураға кассациялық наразылық келтіру туралы ұсыныс енгізеді.";

15-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"15. Бас прокуратура апелляциялық наразылық келтірген жағдайда облыстардың, Алматы, Астана қалаларының прокурорлары мен оларға теңестірілгендер және олардың орынбасарлары, басқармалар бастықтары апелляциялық сатыдағы соттарда наразылықтарды білікті түрде қолдап, наразылықты қараудың нәтижелері туралы Департаментті дереу хабардар етуге және кейін сот қаулыларының көшірмелерін жолдайды.";

17-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"17. ӘҚБтК-нің 851-бабына сәйкес заңды күшіне енген сот актілерін кассациялық тәртіпте Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының мамандандырылған сот алқасы Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының және оның орынбасарларының наразылығы бойынша қадағалау тәртібімен қайта қарауы мүмкін.

Әкiмшiлiк жауаптылыққа тартылған тұлғаның не өзiне қатысты әкiмшiлiк iс жүргiзу қысқартылған тұлғаның жағдайын нашарлататын жағына қарай сот актісіне наразылық ӘҚБтК-нің 851-бабы 2-бөлігінің талаптарына сәйкес келтірілуі мүмкін.

Облыстардың, Алматы, Астана қалаларының прокуратуралары және оларға теңестірілген прокуратуралар осы Нұсқаулықтың 6, 16-тармақтарында атап көрсетілген істер бойынша заңды күшіне енбеген сот актілерінің заңдылығын апелляциялық мерзімде тексеруге міндетті. Заңсыз сот актісіне наразылық келтіру мерзімі өткізіп алынған жағдайда заңды айқын бұзуға жол берген кінәлі қызметкерлердің жауапкершілігі туралы мәселе қойылады.

Сот актілерінің күшін жоюға не өзгертуге заңда белгіленген негіздер болған кезде, облыстардың, Алматы, Астана қалаларының, ауданаралық, аудандық, қалалық, әскери прокурорлар және басқа да мамандандырылған прокурорлар апелляциялық наразылықтар келтіреді. Өтініш қанағаттандырусыз қалдырылған жағдайда облыс прокуроры немесе оның орынбасары бекітетін жазбаша қорытынды жасалады, ал өтініш иелеріне өтінішті қанағаттандыру үшін негіздердің жоқтығы туралы дәлелді жауап беріледі және жауаптың көшірмесін қоса тіркей отырып, олардың жоғары тұрған прокурорға шағым беру құқығы туралы түсіндіріледі.";

18-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"18. Апелляциялық наразылықтар келтіру туралы өтінішхаттар өз құзыреті шегінде облыстардың, Астана, Алматы қалаларының прокуратуралары мен оларға теңестірілген прокуратуралар, аудан және оларға теңестірілген прокуратуралармен қаралады.

Прокурорлар уәкілетті мемлекеттік органдардан, жеке және заңды тұлғалардан апелляциялық және кассациялық наразылық келтіру туралы өтінімдер келіп түскен кезде шағым берілетін сот қаулыларының заңдылығы, ал заңды күшіне енген міндетті санаттағы істер бойынша сот актілері бойынша істі талап етіп алдырылып тексерілуге тиіс. Осы Нұсқаулықтың 6-тармағында көзделмеген істерге наразылық келтіру туралы өтінімдер бойынша өтініш иесіне оның апелляциялық сатыдағы сотқа шағыммен дербес жүгіну құқығы түсіндіріледі.

Әкімшілік құқық бұзушылық туралы істі Бас Прокурор, оның орынбасарлары, облыстардың прокурорлары мен оған теңестірілген прокурорлар қадағалау тәртібімен тексеру үшін тиісті соттан талап етіп алдыра алады. Істерді, тексеру материалдарын, ақпараттарды талап етіп алдыру туралы тапсырма өтінішті тікелей қарайтын лауазымды тұлғаға өтініш келіп түскен күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірілмей жіберіледі. Прокурордың істі талап етіп алдыру туралы сұрау салуын сот ӘҚБтК-нің 848-бабының 3-бөлігіне сәйкес оның сотқа келіп түскен күнінен бастап жеті тәуліктен кешіктірмей орындайды.";

22-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"22. Әкімшілік істер бойынша қадағалаудың сапасы міндетті санаттағы істер және прокурордың қатысуымен қаралған, шағым немесе жоғары тұрған прокурордың наразылығы бойынша апелляциялық және кассациялық тәртібімен (төмен тұрған прокурордың ұсынуынсыз) күші жойылған немесе өзгертілген өзге де істер бойынша сот актілерінің талдауына негізделе отырып жоғары тұрған прокуратурамен бағаланады.

Қадағалаушы прокурор жұмысының талаптары ӘҚБтК және осы Нұсқаулықпен прокурорлық ықпал ету шараларын қолданбаған анық (айқын) заң бұзушылыққа жол берген сот актілерінің күшін жоюы және өзгертуі ескеріледі. Осы мән-жайлардың болуы немесе жоқтығы бірінші, апелляциялық және кассациялық сатылардағы сот актілерін зерделеу арқылы айқындалады.

Осы мақсаттарда апелляциялық наразылық келтіру тиімділігінің есебі жүргізіледі, ол міндетті санаттағы істер және прокурордың қатысуымен қаралған өзге де істер бойынша бірінші сатыдағы соттың прокурордың апелляциялық наразылығы бойынша күші жойылған және өзгертілген қаулыларының міндетті санаттағы істер және прокурордың қатысуымен қаралған өзге де істер бойынша бірінші сатыдағы соттың апелляциялық тәртіппен күші жойылған және өзгертілген сот қаулыларының жалпы санына ара қатынасымен есептеледі.

Бұрын апелляциялық наразылықсыз бірінші сатыдағы соттың қаулысы бұзылған немесе өзгертілген іс бойынша апелляциялық қаулы прокурордың кассациялық наразылығымен бұзылған жағдайда бірінші сатыдағы соттың қаулылары апелляциялық шағыммен бұзылған немесе өзгертілген мәліметтері туралы статистикалық есеп азаю жағына қарай түзетіледі.

Апелляциялық наразылық келтіру тиімділігін есептеген кезде апелляциялық тәртіпте бұзылған немесе өзгертілген бірінші сатыдағы соттың қаулылары есептелмейді егер:

прокурордың кассациялық наразылығы бойынша (төмен тұрған прокурордың ұсынысы бойынша келтірілген) апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы апелляциялық наразылықсыз бірінші сатыдағы соттың қаулысы бұрын күшін жойған немесе өзгерген сол бөлігінде күші жойылса немесе өзгертілсе есептелмейді. Мұндай жағдайда апелляциялық шағымдар бойынша күші жойылған бірінші сатыдағы сот қаулыларының саны туралы статистикалық есептің мәліметтері азаю жағына қарай түзетіледі;

тағайындалған жазаның мөлшері баптағы санкцияның шегінде өзгерілсе;

бірінші сатыдағы сотқа ұсынылмаған және бірінші сатыдағы сот қаулысының күшін жоюға не өзгертуге негіз болған жаңа дәлелдемелер апелляциялық сатыдағы сотқа берілсе;

санкцияда соттың оны қолдануға баламалы құқығы болған кезде тағайындалған жазаның біреуі алып тасталса не ауыстырылса;

рақымшылық жасау актісінің немесе татуласуға байланысты іс бойынша іс жүргізу қысқартылса.

Статистикалық есепте апелляциялық наразылық білірудің тиімділігін есептеу кезінде ескерілмейтін сот актілері туралы мәліметтерді көрсету Департаменттің келісімін жазбаша немесе электрондық құжат нысанынын алғаннан кейін ғана жүргізіледі. Тиісті өтінішхат іс бойынша шығарылған сот актілерінің көшірмелерін тіркей отырып, сот процессуалдық шешім қабылдағаннан кейін он жұмыс күні iшiнде Департаментке жолданады.";

23-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"23. Әкімшілік істер бойынша наразылықтардың сапасы кері қайтарылған, қайтарылған және қанағаттандырусыз қалдырылған апелляциялық наразылықтың талдауына негізделе отырып жоғары тұрған прокуратурамен бағаланады.

Негізсіз наразылықтар ескеріледі. Оларға ӘҚБтК және осы Нұсқаулықпен анық (айқын) бұзып дайындаған наразылықтар жатады. Осы мән-жайлардың болуы не жоқтығы ол бойынша қабылданған шешімдер туралы наразылықты және құжаттарды зерделеу арқылы айқындалады.

Осы мақсаттарда апелляциялық наразылықтардың қанағаттандырылу есебі жүргізіледі, ол мына формула бойынша есептеледі:

100 % - (қанағаттандырусыз қалдырылған/қаралған) х 100 % = қанағаттандырушылық.

Бұл ретте бұрын апелляциялық наразылық бас тартылған іс бойынша кассациялық наразылық (төмен тұрған прокурордың ұсынымы бойынша келтірілген нарызылығы) қанағаттандырылған жағдайда, бас тартылған апелляциялық наразылықтардың саны туралы статистикалық есептің мәліметі азаю жағына қарай түзетіледі.

Облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар негізсіз наразылықты кері қайтарып алған жағдайда төмен тұрған прокурорға осындай шешімнің уәжін жазбаша немесе электрондық құжат нысанында хабарлайды және мұндай қателіктердің алдын алуға шаралар қабылдайды.

Апелляциялық (кассациялық) сатыдағы сот наразылықты келтірген адамның не жоғары тұрған прокурордың өтінішін қанағаттандырған жағдайда, наразылық кері қайтарылып алынды деп есептеледі.

Қалған барлық жағдайларда, соның ішінде прокурорлардың бастамасы бойынша наразылықтары қайтарылғанда, мұндай наразылықтар қайтып берілген ретінде есепке алуға жатады.";

26-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"26. Бас Прокурордың не оның орынбасарларының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша сот актілеріне келтірген кассациялық наразылықтарды қолдауды Бас Прокурордың тапсырмасы бойныша оның орынбасарлары, қарамағындағы прокурорлар (Департамент бастығы немесе орынбасары, Департаменттің басқарма және бөлім бастықтары) қамтамасыз етеді.";

27-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"27. Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына берілетін кассациялық наразылығын келтіру туралы өтініште:

1) өтініш жолданған лауазымды тұлғаның атауы;

2) өтініш беруші адамның атауы; оның тұрғылықты жері немесе тұрған жері және іс бойынша процессуалдық жағдайы;

3) істі бірінші және апелляциялық сатыларда қараған соттарды және олар қабылдаған шешімдердің мазмұнын көрсету;

4) наразылық келтіру ұсынылып отырған сот қаулысын көрсету;

5) материалдық не процессуалдық құқық нормаларын елеулі бұзушылықтың мәні неден көрінеді және өтініш беруші адам өтінішінің неден тұратыны қамтылуға тиіс.

Өтінішке оны беруші тұлға немесе оның өкілі қол қоюға тиіс. Өкіл берген өтінішке сенімхат немесе өкілдің өкілеттігін куәландыратын басқа да құжат қоса берілуге тиіс.

Өтінішке іс бойынша шығарылған қаулының сот куәландырған көшірмелері қоса берілуге тиіс.

Өтініш жоғарыда көрсетілген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда, оны берген тұлғаларға қайтарылуға жатады.

Кассациялық наразылық келтіру туралы тұлғалардың өтініштерін және прокурорлардың ұсынымдарын қарау істер талап етіліп жүзеге асырылады.

Өтініш қанағаттандырусыз қалдырылған кезде арызданушыны жазбаша түрде немесе электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырған электрондық құжат түрінде хабардар ете отырып, жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау жөніндегі ведомстволық нормативтік актілерде көзделген тәртіппен бекітілетін мәнді қорытынды жасалады.

Қажет болған жағдайда Департамент бастығы немесе оның орнындағы тұлға облыстардың, Астана, Алматы қалаларының прокурорлары мен оларға теңестірілгендерге іс үшін маңызы бар мән-жайларды толық, жан-жақты және объективті анықтау мақсатында қосымша тексерістер жүргізуді тапсыруға құқылы.

Бұл ретте арызданушыға Бас Прокурорға тиісті өтініш бере отырып қайта жүгіну құқығы түсіндіріледі.";

28-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"28. Департаменттің әкімшілік істер бойынша сот актілерінің заңдылығын қадағалау бөлімінде жұмыс ӘҚБтК-нің құрамы бойынша істердің өсу (төмендеу) динамикасына, сот төрелігін жүзеге асыру және ол бойынша прокурорлық қадағалау сапасына, сондай-ақ істерді ақтайтын негіздер бойынша қысқарту себептеріне ай сайын талдау жасай отырып, аймақтық-тақырыптық қағидаты бойынша ұйымдастырылады.

Аймақтық прокурорлар прокурорлардың наразылықтарынсыз апелляциялық сатыдағы соттар күшін жойған және өзгерткен міндетті санаттағы істер бойынша соттардың қаулыларын, сондай-ақ наразылықтар кері қайтарылған істер бойынша сот актілерін ай сайын 25-ші күнге қарай зерделейді.

Келіп түскен шағымдар мен өтініштер (қорытулар) бойынша істерді зерделеу кезінде аймақтық прокурорлар төмен тұрған прокурорлардың соттарға қатысу сапасына талдау жасайды.

Жоғарыда аталған мәселелердің талдау нәтижелерін аймақтық прокурорлар тоқсандағы айдың келесі айының 5-ші күнінен кешіктірмей Департамент басшылығына анықтамамен баяндайды.

Қадағалау қызметіндегі анықталған бұзушылықтар мен оң аспектілер туралы мәліметтер дереу тізілімге енгізіледі.".

2. Осы бұйрықпен Қазақстан Республикасының прокуратура органдары, ведомстволары мен мекемелерінің барлық қызметкерлері мен қызметшілері таныстырылсын.

3. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Соттарда мемлекет мүддесіне өкілдік ету департаменті осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

4. Қаржы, ақпараттандыру және ақпараттық ресурстарды қорғау департаменті бұйрықтың Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының ресми сайтына орналастырылуын қамтамасыз етсін.

5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

6. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн аяқталған соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Бас Прокуроры	А. Дауылбаев

О внесении изменений и дополнений в приказ Генерального Прокурора Республики Казахстан от 11 марта 2015 года № 40 "Об утверждении Инструкции об организации прокурорского надзора за законностью судебных актов по делам об административных правонарушениях"

Приказ Генерального Прокурора Республики Казахстан от 29 января 2016 года № 20. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 февраля 2016 года № 13269. Утратил силу приказом Генерального Прокурора Республики Казахстан от 2 мая 2018 года № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратил силу приказом Генерального Прокурора РК от 02.05.2018 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В связи с переходом на трехзвенную судебную систему, руководствуясь подпунктами 4), 4-1) статьи 11 Закона Республики Казахстан "О Прокуратуре", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Генерального Прокурора Республики Казахстан от 11 марта 2015 года № 40 "Об утверждении Инструкции об организации прокурорского надзора за законностью судебных актов по делам об административных правонарушениях" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов 14 апреля 2015 года за № 10706, опубликованный в информационно-правовой системе "Әділет" 23 апреля 2015 года) следующие изменения и дополнения:

в Инструкции об организации прокурорского надзора за законностью судебных актов по делам об административных правонарушениях, утвержденной указанным приказом:

пункт 6 изложить в следующей редакции:

"6. Принимая участие в судах первой, апелляционной и кассационной инстанций, прокурор осуществляет свои полномочия в соответствии с Конституцией Республики Казахстан, КоАП, Законом и иными законодательными актами.

Прокурор обязательно принимает участие в суде по административным делам (далее – дела обязательной категории), рассматриваемым судами первой инстанции по подведомственности:

в отношении несовершеннолетних и влекущим арест;

по которым его участие признано необходимым вышестоящим прокурором;

возбужденным им самим;

о коррупционных правонарушениях;

о правонарушениях, посягающих на избирательные права;

в области охраны окружающей среды;

в области налогообложения;

в сфере таможенного дела;

влекущим конфискацию предмета в собственность государства, явившегося орудием или предметом совершения административного правонарушения, а равно имущества, полученного вследствие совершения административного правонарушения;

влекущим выдворение за пределы Республики Казахстан;

влекущим снос незаконно возведенного строения;

об обжаловании действий (бездействия) органа (должностного лица), осуществляющего производство по административному делу, в порядке главы 44 КоАП;

об обжаловании постановления органа (должностного лица) по делу об административном правонарушении, в порядке главы 45 КоАП.";

пункт 7 изложить в следующей редакции:

"7. Территориальные прокуроры обеспечивают по месту своей дислокации участие и последующий надзор при рассмотрении административных дел в судах первой и апелляционной инстанций, за исключением категорий дел, отнесенных настоящей Инструкцией к ведению специализированных прокуроров, дислоцированных в месте расположения этих судов.

Специализированные военные прокуроры обеспечивают по месту своей дислокации участие и последующий надзор при рассмотрении районными, городскими, специализированными межрайонными административными, областными и приравненными к ним судами административных дел:

по главе 32 КоАП;

возбужденных уполномоченными должностными лицами Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан;

в отношении военнослужащих, проходящих воинскую службу по призыву или контракту в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, в связи с прохождением ими воинской службы;

в отношении граждан, пребывающих в запасе, при прохождении ими воинских сборов;

в отношении лиц гражданского персонала Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан в связи с исполнением ими служебных обязанностей;

об обжаловании действий (бездействия) либо постановления уполномоченного органа (должностного лица), осуществляющего производство по указанным категориям административных дел.

Специализированные транспортные прокуроры обеспечивают по месту своей дислокации участие и последующий надзор при рассмотрении районными, городскими, специализированными межрайонными административными, областными и приравненными к ним судами административных дел, указанных в пункте 6 настоящей Инструкции, по которым производство возбуждено по инициативе транспортных прокуроров либо уполномоченными органами (должностными лицами) в связи с реализацией полномочий в отношении объектов транспортной инфраструктуры либо организаций железнодорожного, автомобильного (в части международных автомобильных перевозок пассажиров, багажа и грузов), морского, внутреннего водного, воздушного, городского рельсового и магистрального трубопроводного транспорта, космической системы.

Специализированные природоохранные прокуроры обеспечивают по месту своей дислокации участие и последующий надзор при рассмотрении судами административных дел, по которым производство возбуждено по их инициативе.

Территориальные прокуроры обеспечивают своевременное и надлежащее извещение (телефонограммой либо иными средствами связи, обеспечивающими фиксирование извещения) специализированных прокуроров в случае принятия судом к производству дела, отнесенного настоящим приказом к ведению специализированных прокуроров, дислоцированных по месту расположения этих судов. Специализированные прокуроры осуществляют мониторинг всех назначенных к рассмотрению дел с использованием официального сайта местного суда или иными способами.

В случае отсутствия специализированной прокуратуры в месте расположения суда, в котором назначено к рассмотрению отнесенное к ее ведению дело, либо неизвещения об этом специализированного прокурора, участие в судах и последующая проверка законности судебных актов возлагается на соответствующего территориального прокурора.

По рассмотренным судами делам территориальные и специализированные прокуроры ежеквартально проводят сверку.";

пункт 9 изложить в следующей редакции:

"9. По возбужденному прокуратурой административному производству участие прокурора в суде первой инстанции обеспечивает подразделение, инициировавшее возбуждение дела. На это же подразделение возлагается обязанность проверки законности судебных актов, в том числе рассмотрение поступивших обращений и своевременное их опротестование в апелляционные сроки.";

пункт 10 изложить в следующей редакции:

"10. Результаты ознакомления с материалами дела участвующий прокурор предварительно докладывает руководителю прокуратуры или курирующему заместителю, по результатам рассмотрения судом дела, при согласии с постановлением суда, составляется заключение о законности судебного акта, утверждаемое руководителем прокуратуры или курирующим заместителем.

Заключение прокурора, участвующего в суде первой инстанции, составляется в письменном виде и указываются:

наличие или отсутствие вины правонарушителя, правильность квалификации его деяний;

доказательства, на основании которых прокурор пришел к одному из вышеуказанных выводов;

применение к нему того или иного вида взыскания с учетом обстоятельств дела и личности правонарушителя, либо о необходимости прекращения дела.

Помимо вышеперечисленного, в заключении по делу, подлежащему пересмотру в апелляционном порядке, указываются сведения о:

содержании судебных актов, подлежащих пересмотру, позиции суда;

участвовавших прокурорах, кратком содержании заключений;

доводах жалобы (ходатайства);

выводах об обоснованности жалобы (ходатайства).

Заключение прокурора также составляется при поступлении из суда в соответствии с частью 2 статьи 823 КоАП копии постановления об административном аресте, а также о прекращении производства по делу.

Прокуроры областей, городов Астаны, Алматы и приравненные к ним обеспечивают пересмотр в апелляционном порядке незаконных судебных актов по делам обязательной категории.

В случае согласия с прекращением производства по делам о коррупционных правонарушениях, в области охраны окружающей среды и налогообложения, в сфере таможенного дела и влекущим конфискацию имущества, а также с отменой и изменением постановления органа (должностного лица) по жалобам на дела данной категории, поданным в порядке главы 45 КоАП, прокурором области, городов Астаны, Алматы и приравненным к ним прокурором либо лицом, его замещающим, в срок не позднее тридцати рабочих дней со дня вступления в законную силу судебного акта утверждается мотивированное заключение, которое направляется в Генеральную прокуратуру (в порядке контроля).";

пункт 11 изложить в следующей редакции:

"11. Прокуроры областей, городов, районов и приравненные к ним организуют учет судебных актов, вынесенных судами первой и апелляционной инстанций по административным делам, рассмотренным с участием прокуроров и заключений прокуроров, которые формируются в соответствующие номенклатурные дела.";

пункт 14 изложить в следующей редакции:

"14. При необоснованном отклонении судом апелляционного протеста, а также при установлении существенных нарушений норм материального и процессуального права, допущенных при рассмотрении административного дела, прокуроры областей, города Алматы, Астаны и приравненные к ним вносят в Генеральную прокуратуру представление о принесении кассационного протеста.";

пункт 15 изложить в следующей редакции:

"15. В случае принесения Генеральной прокуратурой апелляционного протеста прокуроры областей, городов Алматы, Астаны и приравненные к ним прокуроры и их заместители, начальники управлений квалифицированно поддерживают протесты в судах апелляционной инстанции с незамедлительным уведомлением Департамента о результатах рассмотрения протеста и последующим направлением копий судебных постановлений.";

пункт 17 изложить в следующей редакции:

"17. В силу статьи 851 КоАП вступившие в законную силу судебные акты могут быть пересмотрены в кассационном порядке специализированной судебной коллегией Верховного Суда Республики Казахстан по протесту Генерального Прокурора Республики Казахстан и его заместителей.

Протест на судебный акт в сторону, ухудшающую положение лица, привлеченного к административной ответственности, либо лица, в отношении которого административное производство прекращено, может быть принесен в соответствии с требованиями части 2 статьи 851 КоАП.

Прокуратуры областей, городов Алматы, Астаны и приравненные к ним в апелляционные сроки проверяют законность не вступивших в законную силу судебных актов по делам, перечисленным в пунктах 6, 16настоящей Инструкции. В случае пропуска срока опротестования незаконного судебного акта ставится вопрос об ответственности виновных сотрудников, допустивших явные нарушения законности.

При наличии установленных законом оснований к отмене либо изменению судебных актов прокуроры областей, городов Алматы, Астаны, межрайонные, районные, городские, военные и другие специализированные прокуроры приносят апелляционные протесты. В случае оставления обращения без удовлетворения составляется письменное заключение, утверждаемое прокурором области или его заместителем, а заявителям дается мотивированный ответ об отсутствии оснований для удовлетворения обращения и разъясняется об их праве обжалования вышестоящему прокурору с приложением копии ответа.";

пункт 18 изложить в следующей редакции:

"18. Ходатайства о принесении апелляционных протестов рассматриваются прокуратурами областей, городов Астаны, Алматы и приравненными к ним прокуратурами, прокуратурами районов и приравненными к ним прокуратурами в пределах компетенции.

Прокуроры при поступлении ходатайств уполномоченных государственных органов, физических и юридических лиц о принесении апелляционного и кассационного протеста проверяют законность обжалуемых постановлений суда, а по вступившим в законную силу судебным актам по делам обязательной категории – с истребованием дела. На ходатайства о принесении протеста по делам, не указанным в п.6 настоящей Инструкции заявителю разъясняется его право на самостоятельное обращение с жалобой в суд апелляционной инстанции.

Дело об административном правонарушении может быть истребовано из соответствующего суда для проверки в порядке надзора Генеральным Прокурором, его заместителями, прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами. Поручение об истребовании дел, проверочных материалов, информаций направляется не позднее трех рабочих дней со дня поступления обращения должностному лицу, непосредственно рассматривающему обращение. Запрос прокурора об истребовании дела исполняется судом не позднее семи суток со дня поступления его в суд согласно части 3 статьи 848 КоАП.";

пункт 22 изложить в следующей редакции:

"22. Качество надзора по административным делам оценивается вышестоящей прокуратурой на основе мониторинга судебных актов по делам обязательной категории и иным делам, рассмотренным с участием прокурора, отмененных или измененных в апелляционном и кассационном порядке по жалобе или протесту вышестоящего прокурора (без представления нижестоящего прокурора).

Учитываются отмены и изменения судебных актов ввиду явных (очевидных) нарушений законности, по которым надзирающий прокурор в нарушение требований КоАП и настоящей Инструкции не принял меры прокурорского реагирования. Наличие или отсутствие этих обстоятельств определяется путем изучения судебных актов первой, апелляционной и кассационной инстанций.

В этих целях ведется учет эффективности апелляционного опротестования, которая исчисляется из соотношения отмененных и измененных по апелляционным протестам прокурора постановлений суда первой инстанции по делам обязательной категории и иным делам, рассмотренным с участием прокурора, к общему количеству отмененных и измененных в апелляционном порядке постановлений суда первой инстанции по делам обязательной категории и иным делам, рассмотренным с участием прокурора.

В случае отмены по кассационному протесту апелляционного постановления, которым ранее отменено или изменено постановление суда первой инстанции без апелляционного протеста, сведения статистического отчета о количестве постановлений суда первой инстанции, отмененных или измененных по апелляционным жалобам корректируются в сторону уменьшения.

При исчислении эффективности апелляционного опротестования не учитываются постановления суда первой инстанции, которые отменены или изменены в апелляционном порядке, если:

по кассационному протесту прокурора (принесенному по представлению нижестоящего прокурора) отменено или изменено постановление суда апелляционной инстанции в той части, в которой ранее отменено или изменено постановление суда первой инстанции без апелляционного протеста. В этом случае сведения статистического отчета о количестве постановлений суда первой инстанции, отмененных по апелляционным жалобам, корректируются в сторону уменьшения;

изменен размер назначенного наказания в пределах санкции статьи;

суду апелляционной инстанции представлены новые доказательства, которые не были представлены суду первой инстанции и послужили основанием для отмены либо изменения постановления суда первой инстанции;

исключено либо заменено одно из назначенных взысканий при наличии в санкции альтернативного права суда его наложения;

прекращено производство по делу на основании акта амнистии или в связи с примирением.

Отражение в статистическом отчете сведений о судебных актах, которые не учитываются при исчислении эффективности апелляционного опротестования, производится только после получения письменного или в форме электронного документа согласования Департамента. Соответствующее ходатайство направляется в Департамент с приложением копий судебных актов, состоявшихся по делу, в течение 10 рабочих дней после принятия судом процессуального решения.";

пункт 23 изложить в следующей редакции:

"23. Качество протестов по административным делам оценивается вышестоящей прокуратурой на основе мониторинга отозванных, возвращенных и отклоненных апелляционных протестов.

Учитываются необоснованные протесты. К ним относятся протесты, подготовленные с явными (очевидными) нарушениями требований КоАП и настоящей Инструкции. Наличие либо отсутствие этих обстоятельств определяется путем изучения протеста и документов о принятых по ним решениях.

В этих целях ведется учет удовлетворяемости апелляционных протестов, который исчисляется по формуле:

100 % - (отклоненные/рассмотренные) х 100 % = удовлетворяемость.

При этом в случае удовлетворения кассационного протеста, принесенного по представлению нижестоящего прокурора, по делу, по которому ранее отклонен апелляционный протест, сведения статистического отчета о количестве отклоненных апелляционных протестов корректируются в сторону уменьшения.

Прокурорам областей и приравненным к ним прокурорам в случае отзыва необоснованного протеста письменно или в форме электронного документа сообщать нижестоящему прокурору мотивы такого решения и принимать меры к предупреждению подобных ошибок.

Протест считается отозванным в случае удовлетворения судом апелляционной инстанции просьбы лица, принесшего протест либо вышестоящего прокурора.";

пункт 26 изложить в следующей редакции:

"26. Поддержание кассационных протестов, принесенных Генеральным Прокурором либо его заместителями на судебные акты по делам об административных правонарушениях, по поручению Генерального Прокурора обеспечивается его заместителями, подчиненными прокурорами (начальником или заместителем начальника Департамента, начальниками управления и отделов Департамента).";

пункт 27 изложить в следующей редакции:

"27. Ходатайство о принесении кассационного протеста, подаваемого в Генеральную прокуратуру Республики Казахстан, должно содержать:

1) наименование должностного лица, которому адресуется ходатайство;

2) наименование лица, подающего ходатайство, его место жительства или место нахождения и процессуальное положение по делу;

3) указание на суды, рассматривавшие дело в первой и апелляционной инстанциях, и содержание принятых ими решений;

4) указание на постановление суда, которое предлагается опротестовать;

5) указание, в чем заключается существенное нарушение норм материального либо процессуального права и состоит просьба лица, подающего ходатайство.

Ходатайство должно быть подписано лицом, подающим ходатайство, или его представителем. К ходатайству, поданному представителем, должна быть приложена доверенность или другой документ, удостоверяющий полномочия представителя.

К ходатайству должны быть приложены заверенные судом копии постановления, вынесенные по делу.

Ходатайство подлежит возвращению лицам, их подавшим, в случае несоответствия его вышеуказанным требованиям.

Рассмотрение ходатайств лиц и представлений прокуроров о принесении кассационного протеста осуществляется с истребованием дел.

При оставлении ходатайства без удовлетворения составляется мотивированное заключение, утверждаемое в порядке, предусмотренном ведомственными нормативными актами по рассмотрению обращений физических и юридических лиц, с уведомлением заявителя в письменном виде либо в форме электронного документа, удостоверенного электронной цифровой подписью.

При необходимости начальник Департамента либо лицо, его замещающее, вправе поручить прокурорам областей, городов Астаны, Алматы и приравненным к ним проведение дополнительных проверок в целях полного, всестороннего и объективного выяснения обстоятельств, имеющих значение для дела.

При этом заявителю разъясняется право повторного обращения с соответствующим ходатайством к Генеральному Прокурору.";

пункт 28 изложить в следующей редакции:

"28. В отделе по надзору за законностью судебных актов по административным делам Департамента работа организуется по зонально-предметному принципу с ежемесячным анализом динамики роста (снижения) дел по составам КоАП, качества отправления правосудия и прокурорского надзора по ним, а также причин прекращения дел по реабилитирующим основаниям.

Зональные прокуроры ежемесячно к 25 числу изучают постановления судов по делам обязательной категории отмененных и измененных судами апелляционной инстанции без протестов прокуроров, а также судебных актов по делам, по которым отозваны протесты.

При изучении дел по поступившим жалобам и ходатайствам (обобщениям) зональные прокуроры анализируют качество участия нижестоящего прокурора в судах.

Результаты анализа перечисленных выше вопросов зональные прокуроры докладывают справкой руководству Департамента не позднее 5 числа каждого месяца следующего квартала.

Сведения о выявленных нарушениях и положительных аспектах надзорной деятельности незамедлительно вносятся в реестр.".

2. С настоящим приказом ознакомить всех сотрудников и работников органов, ведомств и учреждений прокуратуры Республики Казахстан.

3. Департаменту по представительству интересов государства в судах Генеральной прокуратуры Республики Казахстан обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и официальное опубликование.

4. Департаменту финансов, информатизации и защиты информационных ресурсов Генеральной прокуратуры Республики Казахстан обеспечить размещение приказа на официальном сайте Генеральной прокуратуры Республики Казахстан.

5. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего Заместителя Генерального Прокурора Республики Казахстан.

6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня их первого официального опубликования.

Генеральный Прокурор
Республики Казахстан	А. Даулбаев