Аймаққа бөлу коэффициентін есептеу әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 55 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 26 ақпанда № 13285 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрінің 2018 жылғы 12 қарашадағы № 475 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрінің 12.11.2018 № 475 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
Бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармақтан қараңыз!

2008 жылғы 10 желтоқсандағы "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 406-бабының 6-тармағының екінші бөлігіне сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Аймаққа бөлу коэффициентін есептеу әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитеті (Т.Б. Қазанғап):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оның көшірмелерін баспа және электрондық түрде күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға, сондай-ак тіркелген бұйрықты алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Республикалық құқықтық ақпарат орталығына жіберуді;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастырылуын;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күніне кейін күнтізбелік он күн өткен соң, бірақ 2016 жылдың 1 наурызынан бұрын емес қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму министрі	Ә. Исекешев

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2016 жылғы 22 қаңтардағы № 55 бұйрығымен бекітілген

Аймаққа бөлу коэффициентін есептеу әдістемесі
1. Жалпы ережелер

1. Осы Аймаққа бөлу коэффициентін есептеу әдістемесі (әрі қарай - Әдістеме) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Кодексіне (бұдан әрі - Салық кодексі), "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" 2000 жылғы 30 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленген.

2. Осы Әдістеме Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 406-бабына сәйкес салық салу мақсатында кәсіпкерлік қызметте қолданылмайтын жеке тұлғалардың жылжымайтын мүлік объектілерінің құнын есептеу кезінде қолданылатын аймаққа бөлу коэффициентін есептеуді регламенттейді.

3. Осы Әдістемеде мынандай терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:

1) ерекше құқықтық мәртебесі бар аймақ – ерекше қорғалатын арнайы экономикалық аймақ, табиғи аумағы;

2) жеке тұлғалардың салық салу объектісінің құны – Салық кодексінің 406 бабының 1 және 3-тармақтарына сәйкес есептелетін құн;

3) жалпықалалық, аудандық мақсаттағы қызмет көрсету объектісі – жалпы білім беру мектептері, мектепке дейінгі балаларға арналған мекемелер, денсаулық сақтау, мәдениет, өнер, спорт мекемелері, жергілікті маңызы бар сауда, қоғамдық тамақтану және тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындары.

4. Аймаққа бөлу коэффициентін есептеу бірқатар өзара байланысты сабақтасқан іс-қимылдардың орындалуын көздейді:

1) Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы Жер кодексінің 8-бабына сәйкес аймақтарға бөлуді бағалау коэффициентімен есептелінеді, өз шегінде барлық объектілердің өзінің сәйкестендіру (кадастырлық) нөмері болуы тиіс. Аймақтар, көшенің, шағын аудандардың атауы бойынша шекаралы, кварталдардың атауымен қалалық есептік кварталдары елді мекен кадастрлық картаны пайдаланып белгіленуі тиіс.

Аймаққа көшелер бойынша бөлінбеген жағдайда, аймағының бағалау шекарасы "Атаулы тізілім" мемлекеттік деректер базасында сәйкестендіру (кадастрлық) коды мен нөмері көрсетілініп, үй нөмері бойынша қатан анықталуы тиіс;

2) жеке тұлғалардың салық салу объектісінің құнына және осы факторлардың сандық мәніне әсер ететін, факторлар құрамын белгілеу;

3) бағаланатын әрбір учаске үшін факторлар әсерін белгілеу, бағалау учаскесіне факторларды қолдану және соңғылардың шекарасын нақтылау;

4) бағаланатын әрбір учаске үшін жеке тұлғалардың мүлікке салық салу объектісінің құнын анықтау мақсатында аймаққа бөлу коэффициентін есептеу.

Аймаққа бөлу коэффициентін есептеу кезінде жеке тұлғалардың мүлікке салық салу объекті құнын анықтау үшін орталық мемлекеттік органдар арасынан Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен айқындалатын уәкілетті органның мұрағатындағы техникалық құжаттама материалдарын пайдалану керек, сондай-ақ мыналар пайдалануға рұқсат етіледі:

1) мемлекеттік электрондық дерекқор;

2) қалалардың, аудандардың, кенттердің, селолардың (ауылдардың) жергілікті атқарушы органдарының жерді пайдалану, бағалау және салық салу мәселелері бойынша актілері.

2. Жылжымайтын мүліктің қатыстылық құндылық факторларының
және төменгі факторларының атауы

6. Бағалау учаскелеріне аумақтың қатыстылық құндылық факторы қолданылады. Бұл ретте келесі факторлардың ықпал етуі ескеріледі:

1) қала, аудан, кент, село (ауыл) орталығына халықтың қол жетімділігі;

2) орталықтандырылған инженерлік жабдықпен және аумақтың көркейтілуімен қамтамасыз етілуі, көліктік қол жетімділігі;

3) жалпы қалалық, аудандық маңызы бар қызмет көрсету объектілеріне аумақты бағалау шекарасының бар болуы;

4) ерекше құқықтық мәртебесі бар аймақтардың болуы;

5) қоршаған ортаның жай-күйі, санитарлық және микроклиматтық жағдайы;

6) құрылыстың инженерлік-геологиялық жағдайлары және табиғи немесе өзге де бұзушылық әсерлерге душар болу дәрежесі;

7. Аймаққа бөлу коэффициентінен оның жылжымайтын мүлік (халық тұратын аумақты) объектілерінің құндылығына әсерін аса негізді анықтау мақсатында жекелеген кіші факторлар бөлініп шығады. Жылжымайтын мүліктің қатыстылық құндылығының топтары, факторлары мен кіші факторлары және олардың мәні осы Әдістемеге қосымшада келтірілген.

8. Бірінші топ факторларының әсері қала және қала маңындағы жолаушылар көлігі аялдамасының орындарына және қала мен аудан орталықтарына, оның ішінде қалалық және аудандық қоғамдық орталықтармен құрылған қызметтерді орналастыру орындарына жаяу қол жетімділікпен анықталады.

Екінші топ коэффициентінің факторлары мен төменгі факторларының мәні қала, аудан, кент, село (ауыл) аумағының инженерлік жабдыққа (түрлері бойынша) шыққан шығындардың үлес салмағына сәйкес, сондай-ақ қоғамдық көлікпен қамтамасыз етілуді ескерумен қабылданады.

Үшінші топ коэффициентінің факторлары мен кішіі факторлары екінші топ сияқты, яғни тұрғын-үй құрылысының жалпы шығындарының құрамындағы күнделікті қолданылатын мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету мекемелерінің жекелеген түрлеріне шыққан шығындардың үлес салмағынан есептеледі.

Төртінші топ коэффициенті жергілікті атқарушы органдар шешімдерімен белгіленетін бағалау аймақтарына қолданылады, олар:

1) қорық аумағында немесе табиғатты қорғау, сауықтандыру, рекреациялық маңызы бар аумақтарда;

2) салыну құқықтары шектелген аймақтар шегінде және сәулет, тарихи, эстетикалық құндылықтарды құрайтын аумақтарда;

3) ландшафтты құндылықты құрайтын су объектілері, орман алабы және жасыл желектендірілген қоғамдық пайдалану аумақтарыда орналасқан.

Коэффициенттер осындай құндылықтар бар елдімекен учаскелеріне ғана қолданылады.

Бесінші және алтыншы топтардың факторлары мен төменгі факторлары коэффициенттерінің мәні антропогендік үдерістердің, қоршаған орта жағдайының, санитарлық, микроклиматтық, инженерлік-геологиялық жағдайлардың, табиғи және өзге де басқа әсерлердің бұзушылық әсерге душар болу дәрежесінің жағымсыз әсерінің факторлары ретінде анықталады, тиісті уәкілетті мемлекеттік органдардың деректері негізінде есептеу жолымен оларды белгілеу мүмкін болған жағдайда, есептеу арқылы белгіленеді.

3. Аймаққа бөлу коэффициенттерін есептеу

9. Факторларды және кішіі факторларды қолдану нәтижесінде бағалау учаскелерінің шекаралары түзетіледі. Алынған ақпараттың негізінде оның аумағында әрекет ететін әрбір фактордың мәнін бағалау аймағына беру үшін санамаланған әрбір факторды сипаттау орындалады.

Әрбір бағалау аймағы бойынша жылжымайтын мүліктің қатыстылық құндылығының аймақтау коэффициенті есептеледі және мынадай формула бойынша анықталады:

Кайм=К1+К2+К3+К4-К5-К6,

мұнда:

К1, К2, К3, К4 – жоғары әсердегі маңыздар тобы;

К5; К6 - төменгі әсердегі мәндер тобы.

Бұл ретте, аймақтау коэффициентінің ең жоғарғы мәні 2,7-ге тең болып қабылданады.

Аймаққа бөлу коэффицентін есептеу әдістемесіне қосымша

Жылжымайтын мүліктің қатыстылық құндылығының факторлары
мен төменгі факторларының атауы

Топ (К) №	Жылжымайтын мүліктің қатыстылық құндылығының факторлары мен төменгі факторларының атауы	Маңызы
1.	Халықтың орталыққа қол жетімділігі.	0, 80-1,20
2.	Орталық инженерлік жабдықпен және аумақтың көркейтілуімен қамтамасыз етілгендігі, көліктік қол жетімділігі:	0,05-0,10
2.1	Су құбыры	0,05
2.2	Кәріз	0,05
2.3	Жылу	0,10
2.4	Электрмен қамтамасыз ету	0,05
2.5	Газбен қамтамасыз ету	0,10
2.6	Көшелер мен жолдардың қатты жабыны	0,10
2.7	Қоғамдық қалалық және қала маңындағы жолаушы көліктерінің аялдамаларына қол жетімділік	0,10
3	жалпы қалалық, аудандық маңызы бар қызмет көрсету объектілеріне аумақты бағалау шекарасының болуы:	0,10-0,15
3.1	Мектепке дейінгі балаларға арналған мекемелер	0,10
3.2	Жалпы білім беру мектептері	0,15
3.3	Денсаулық сақтау, мәдениет, өнер, спорт мекемелері	0,10
3.4	Жергілікті маңызы бар сауда, қоғамдық тамақтану және тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындары	0,10
4.	Ерекше құқықтық мәртебесі бар аймақтардың болуы	0,50
5.	Қоршаған ортаның жай-күйі, санитарлық және микроклиматтық жағдайлары (минус) төмен коэффициентпен ескеріледі:	0,10
5.1	Ауа хауызының ластануы, жоғары газдандырылу, түтіндендірілу	0,10
5.2	Аумақтың ластануы: қоқыс тастайтын жерлердің болуы, өндірістік қалдықтар үйінділері	0,10
5.3	Су объектісінің ластануы	0,10
5.4	Шуыл режимінің бұзылуы: теміржол, трамвай жолдарының болуы, жолаушы вокзалдарының, айлақтардың, базарлардың болуы, үлкен жүк көлігінің және автокөлікке толы жылдам жүру трассасының болуы (бағалау объектісінен 50 м аспайтын қашықтықта болуы), әуежелілері (бағалау объектісінен 1000 м аспайтын қашықтықта болуы)	0,10
6.	Құрылыстың инженерлік-геологиялық жағдайлары мен табиғи және өзге де бұзушылық әсерлерге душар болу дәрежесі	0,10
6.1	Электромагниттік өрістердің, радиацияның кері әсері (радиостанциялар, радиотелевизиялық берілетін және радио оқшаулау станциялар, электр беру желілерінің жоғары вольтты әуе желілері)	0,10
6.2	Су басу, батпақты жер, жер асты суларының жоғары жағдайы, сейсмикалылығы, сел және өзге де табиғи факторлар.	0,10

Об утверждении Методики расчета коэффициента зонирования

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 22 января 2016 года № 55. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 февраля 2016 года № 13285. Утратил силу приказом Министра информации и коммуникаций Республики Казахстан от 12 ноября 2018 года № 475 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратил силу приказом Министра информации и коммуникаций РК от 12.11.2018 № 475 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п.4

В соответствии с частью второй пункта 6 статьи 406 Кодекса Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику расчета коэффициента зонирования.

2. Комитету связи, информатизации и информации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Казангап Т.Б.) обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление копии настоящего приказа в печатном и электронном виде на официальное опубликование в периодические печатные издания и информационно-правовую систему "Әділет" в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан, а также в Республиканский центр правовой информации в течение десяти календарных дней со дня получения зарегистрированного приказа для включения в эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, но не ранее 1 марта 2016 года.

Министр по инвестициям и развитию
Республики Казахстан	А. Исекешев

Утверждена приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 22 января 2016 года № 55

Методика расчета коэффициента зонирования
1. Общие положения

1. Настоящая Методика расчета коэффициента зонирования (далее - Методика) разработана в соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс), Законом Республики Казахстан от 30 ноября 2000 года "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан".

2. Настоящая Методика регламентирует расчет коэффициента зонирования, применяемого при расчете стоимости объектов недвижимости физических лиц, не используемых в предпринимательской деятельности для целей налогообложения, согласно статье 406 Налогового Кодекса.

3. В настоящей Методике используются следующие термины и определения:

1) зона, имеющая особый правовой статус - специальная экономическая зона, особо охраняемая природная территория;

2) стоимость объектов налогообложения физических лиц - стоимость, рассчитываемая в соответствии с пунктами 1 и 3 статьи 406 Налогового Кодекса;

3) объект обслуживания общегородского, районного значения - общеобразовательные школы, детские дошкольные учреждения, учреждения здравоохранения, культуры, искусства, спорта, предприятия торговли, общественного питания и бытового обслуживания местного значения.

4. Расчет коэффициента зонирования предусматривает выполнение ряда последовательных взаимосвязанных действий:

1) коэффициент рассчитывается по оценочным зонам, определенным в соответствии со статьей 8 Земельный кодекс Республики Казахстан от 20 июня 2003 года, в пределах которых все объекты должны иметь свой идентификационный (кадастровый) номер. Зоны должны иметь, четко установленные границы по названиям улиц, микрорайонов, кварталов с использованием кадастровых карт учетных кварталов города, населенного пункта.

В случае, когда разделения зоны идет не по улицам, граница оценочной зоны определяется строго по нумерации домов, с указанием их идентификационных (кадастровых) номеров или кодов Государственной базы данных "Адресный регистр";

2) установление состава факторов, влияющих на стоимость объектов обложения налогом на имущество физических лиц и количественных значений данных факторов;

3) установление для каждого оценочного участка факторов влияния, наложение факторов на оценочный участок и уточнение границ последних;

4) расчет коэффициента зонирования для целей определения стоимости объектов обложения налогом на имущество физических лиц для каждого оценочного участка.

5. При выполнении расчета коэффициента зонирования для определения стоимости объектов обложения налогом на имущество физических лиц следует использовать материалы технической документации архива уполномоченного органа, определяемым решением Правительства Республики Казахстан из числа центральных государственных органов, а также допускается использование:

1) государственных электронных баз данных;

2) актов местных исполнительных органов городов, районов, поселков, сел (аулов) по вопросам землепользования, оценки и налогообложения.

2. Наименование факторов и подфакторов относительной
ценности недвижимости

6. К оценочным участкам применяются факторы относительной ценности территории. При этом учитывается влияние следующих факторов:

1) доступность населения к центру города, района, поселка, села (аула);

2) обеспеченность централизованным инженерным оборудованием и благоустройством территории, транспортная доступность;

3) наличие в границах оценочной зоны объектов обслуживания общегородского, районного значения;

4) наличие зон, имеющих особый правовой статус;

5) состояние окружающей среды, санитарные и микроклиматические условия;

6) инженерно-геологические условия строительства и степень подверженности разрушительным природным и другим воздействиям.

7. В целях определения коэффициента зонирования, его влияния на ценность объектов недвижимости (территории населения) в них выделяются единичные подфакторы. Группы, факторы и подфакторы относительной ценности недвижимости и их значения приведены в приложении к настоящей Методике.

8. Влияние факторов первой группы определяется пешеходной доступностью к местам остановки городского и пригородного пассажирского транспорта и к центрам города и района, в том числе мест размещения услуг, создаваемых городским и районным общественным центром.

Значение коэффициентов факторов и подфакторов второй группы принимаются в соответствии с удельным весом затрат на инженерное оборудование (по видам) территории города, района, поселка, села (аула), а также с учетом обеспеченности общественным транспортом.

Значение коэффициентов факторов и подфакторов третьей группы рассчитываются также, как и для второй группы, исходя из удельного веса затрат на отдельные виды учреждений культурно-бытового обслуживания повседневного пользования в составе общих затрат на жилую застройку.

Коэффициенты четвертой группы применяются, при их установлении решением местного представительного органа, к оценочным зонам, находящимся:

1) на заповедных территориях или территориях природоохранного, оздоровительного, рекреационного назначения;

2) в пределах зон с ограниченными правами застройки и на территориях, представляющих архитектурную, историческую, эстетическую ценность;

3) вблизи водных объектов, лесных массивов и на озелененных территориях общего пользования, представляющих ландшафтную ценность.

Коэффициенты применяются к тем участкам населенного пункта, где имеется такая ценность.

Значение коэффициентов факторов и подфакторов пятой и шестой групп определяются как факторы негативного воздействия антропогенных процессов, состояние окружающей среды, санитарные, микроклиматические, инженерно-геологические условия, степень подверженности разрушительным природным и другим воздействиям в случае возможности их установления расчетным путем на основании данных соответствующих уполномоченных государственных органов.

3. Расчет коэффициентов зонирования

9. В результате наложения факторов и подфакторов корректируются границы оценочных участков. На основании полученной информации выполняется описание каждого из перечисленных факторов для присвоения оценочной зоне значения каждого из действующих на ее территории факторов.

По каждой оценочной зоне рассчитывается коэффициент зонирования относительной ценности недвижимости и определяется по формуле:

К зон = К1 + К2 + КЗ + К4 - К5 - К6,

где: Kl, К2, КЗ, К4 - группа значений повышающего воздействия;

К5, К6 - группа значений понижающего воздействия.

При этом максимальное значение коэффициента зонирования принимается равным 2,7.

Приложение к Методике расчета коэффициента зонирования

Группы, факторы и подфакторы относительной ценности
недвижимости и их значения

№ Группы (К)	Наименование факторов и подфакторов относительной ценности недвижимости	Значения
1.	Доступность населения к центру.	0,80-1,20
2.	Обеспеченность центральным инженерным оборудованием и благоустройством территории, транспортная доступность:	0,05-0,10
2.1	Водопровод	0,05
2.2	Канализация	0,05
2.3	Отопление	0,10
2.4	Электроснабжение	0,05
2.5	Газоснабжение	0,10
2.6	Твердое покрытие улиц и проездов	0,10
2.7	Доступность к остановкам общественного городского и пригородного пассажирского транспорта	0,10
3	Наличие в границах оценочной зоны объектов обслуживания общегородского, районного значения:	0,10-0,15
3.1	Детских дошкольных учреждений	0,10
3.2	Общеобразовательных школ	0,15
3.3	Учреждений здравоохранения, культуры, искусства, спорта	0,10
3.4	Предприятий торговли, общественного питания и бытового обслуживания местного значения	0,10
4.	Наличие зон, имеющих особый правовой статус	0,50
5.	Состояние окружающей среды, санитарные и микроклиматические условия учитываются с понижающим коэффициентом (минус):	0,10
5.1	Загрязнение воздушного бассейна, высокая загазованность, задымленность	0,10
5.2	Загрязнение территории: наличие мусорных свалок, завалы промышленными отходами	0,10
5.3	Загрязнение водного объекта	0,10
5.4	Нарушение шумового режима: наличие железнодорожных, трамвайных путей, пассажирских вокзалов, портов, рынков, трассы большегрузного транспорта и скоростные трассы с большим скоплением автотранспорта (отдаленность от объекта оценки не более 50 м.), авиалинии (отдаленность от объекта оценки не более 1000 м.)	0,10
6.	Инженерно-геологические условия строительства и степень подверженности разрушительным природным и другим воздействиям	0,10
6.1	Отрицательные воздействия электромагнитных полей, радиации (радиостанции, радиотелевизионные передающие и радиолокационные станции, воздушные высоковольтные линии электропередач)	0,10
6.2	Подтопление, заболоченность, высокое состояние грунтовых вод, сейсмичность, сели и прочие природные факторы.	0,10