"Электрондық үкіметтің" архитектурасын дамыту жөніндегі талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 124 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 29 ақпанда № 13350 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрінің 2018 жылғы 31 мамырдағы № 239 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрінің 31.05.2018 № 239 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Ақпараттандыру туралы" 2015 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңының 7-бабы 10) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "электрондық үкіметтің" архитектурасын дамыту жөніндегі талаптар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитеті (Т.Б. Қазанғап):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оның көшірмелерін баспа және электронды түрде күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға, сондай-ақ тіркелген бұйрықты алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Республикалық құқықтық ақпарат орталығына жіберуді;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталдарында орналастырылуын;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық оның алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму
министрінің міндетін атқарушы	Ж. Қасымбек

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 124 бұйрығымен бекітілді

"Электрондық үкіметтің" архитектурасын дамыту жөніндегі талаптар
1. Жалпы ережелер

1. Осы "электрондық үкіметтің" архитектурасын дамыту жөніндегі талаптар (бұдан әрі - Талаптар) "электронды үкіметтің" архитектурасын дамытуға тұтас және бірыңғай қатынас мақсатында "Ақпараттандыру туралы" 2015 жылғы 24 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңының (бұдан әрі - Заң) 7-бабы 10) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Осы талаптарда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар:

1) ақпараттандырудың өзара әрекеттесу сервисі - стандартты хаттамаларын арқылы ақпарат алмасу үшін арналған бағдарламалық қамтамасыз ету;

2) ақпараттың эталондық көзі – ммелекеттік органның нормативтік құқықтық актісі немесе құқықтық актісімен айқындалатын және ақпаратты есепке алу мен құжаттаудың бастапқы көзі немесе ақпараттың ең толық және шынайы көзі болып табылатын ақпараттық ресурс.

3) жалпы техникалық міндет - бағдарламалық қамтамасыз етуді жобалау, интеграция, енгізу және сүйемелдеу пайдаланылатын техникалық операциялар мен процестердің жиынтығы; қамтамасыз ететін типтік мемлекеттік функция - мемлекеттің мемлекеттік органдардың үздіксіз қызмет етуін қамтамасыз ететін функциясы;

4) интернет - браузер - интернет-ресурстарды байланыс және басқару мазмұнды қарау үшін бағдарламалық қамтамасыз ету;

5) қол жетімділік - ақпараттың толықтығы мен өзектілігін қамтамасыз ету қасиеттері жиынтығы, табу және аз уақыт және құны оны алу жеңілдігі;

6) қызмет көрсету-бағдарланған архитектура - үлестірілген, еркін жалғануы қызметтер және оңай ауыстыруға ақпарат алмасу пайдалануға негізделген бағдарламалық қамтамасыз етуді жобалау және дамытуға көзқарас;

7) микросервис - функционалды мумкіндікті жан-жақты орындалуын қамтамасыз ету үшін арналған бағдарламалық өнім;

8) микросервистік архитектура - хабарламалар арқылы бір-бірімен өзара іс-қимыл тәуелсіз микросервис жиынтығын пайдалануға негізделген бағдарламалық қамтамасыз етуді жобалау және дамытуға көзқарас;

9) пайдаланушы интерфейсі - ақпараттың өзара объектілері, ол құралдар мен әдістерін жиынтығы; браузер - Интернет ресурстарын байланыс және басқару мазмұнды қарау үшін бағдарламалық қамтамасыз ету;

10) салалық мемлекеттік функция - мемлекеттік функция, мемлекеттік органдарға бірегей болып табылады, мемлекеттік басқару, тиісті филиалын бағыттаушы үшін жауапты мемлекеттік орган (аясына) миссиясы мен міндеттерін көрсететін;

11) стандартты шешім – көп реттік қолдануға жататын бағдарламалық өнім немесе ақпараттық жүйе (не оның бөлігі;

12) технологиялық платформа (бұдан әрі - технологиялық платформа) - кешен (жиынтығы) аппараттық және бағдарламалық масштабталатын жүйелер, түрлі өндірушілердің бағдарламалық қамтамасыз ету шешімдерді пайдаланып ақпаратты субъектілерінің автоматтандыру үшін негіз (базалық) ретінде пайдаланылатын бірыңғай ортасын қалыптастыруға, көрініс интеграцияны қолдау және осы шешімдерді басқару;

13) типтік қамтамасыз ететін мемлекеттік функция - мемлекеттік функция бойынша мемлекеттік органдардың үздіксіз функционалдық жұмыс істеуін қамтамасыз етуі;

14) типтік қолдану міндет - қолда бар құралдарын пайдалану арқылы мемлекеттік басқарудың ескі орындау бағытталған қолдану операциялар мен процестердің жиынтығы, күнделікті міндеттер қоғамдық функцияларына байланысты емес белгілі бір саласына (аясына), мен өнімділігін арттыру мақсатында бiлдiредi;

15) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісі компоненті – "электрондық үкіметтің" аяқталған сипаты бар ақпараттандыру объектісінің құраушы бөлігі;

16) "электрондық үкіметтің" архитектурасын дамыту принципі - ақпараттандыру және "электрондық үкімет" объектілері орнатуға және дамытуға талаптарды анықтау нормалар мен ережелердің жиынтығы;

17) "электрондық үкіметтің" интеграциялық контуры – "электрондық үкіметтің" сыртқы және (немесе) ішкі контурлары ақпараттандыру объектілерінің ақпараттық өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің жиынтығы;

18) "электрондық үкіметтің" контуры - "электрондық үкіметтің" жұмыс істеуі үшін қажетті жағдайлар мен механизмдерді қамтамасыз ететін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің тұйықталған тәуелсіз жиынтығы;

19) "электрондық үкіметтің" сыртқы контуры – мемлекеттік органдардың азаматтармен және жекеше ұйымдармен өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің жиынтығы;

20) "электрондық үкіметтің" ішкі контуры - мемлекеттік органдармен пайдалану үшін арналған ведомстволық және ведомствоаралық процестердің орындалуын қамтамасыз ететін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің жиынтығы;

Осы Қағидаларда қолданылатын өзге ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасы заңнамасына және Заңына сәйкес пайдаланылады.

3. Талаптар басшылық принциптері мен шарттары жиынын белгілейді:

1) оларды жоспарлау, жасау және дамыту кезеңдерінде "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің архитектуралық және технологиялық шешімдерін бағалау мен сапа деңгейін анықтау үшін пайдаланылады;

2) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілеріне базалық функционалды және функционалды емес талаптарды анықтау үшін алғы шарттар мен талаптарды қалыптастырады;

3) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің "электрондық үкімет" архитектурасына сәйкестік деңгейін анықтау үшін пайдаланылады.

4. "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері жоспарлау, құру және дамыту кезеңдерінде осы Талаптарға сәйкестігі тексеріледі.

5. Осы талаптарға "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің сәйкес келмеуі әрбір жеке жағдайда негіздеуге жатады.

6. Міндеті мен ықпал ету ауқымына қарай талаптар бөлінеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін дамыту жөніндегі жалпы талаптар;

2) "электрондық үкіметтің" сыртқы контурының ақпараттандыру объектілерін дамыту жөніндегі талаптар;

3) "электрондық үкіметтің" интеграциялық контурының ақпараттандыру объектілерін дамыту жөніндегі талаптар;

4) "электрондық үкіметтің" шкі контурының ақпараттандыру объектілерін дамыту жөніндегі талаптар.

2. "Электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін
дамыту жөніндегі жалпы талаптар

6. "Электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін дамыту жөніндегі жалпы талаптар "электрондық үкіметтің" архитектурасын дамытудың мынадай қағидаларына негізделеді:

1) платформалылық – мемлекеттік басқарудың түрлі аялары (салалары) шеңберінде жалпы техникалық міндеттерді шешу үшін "электрондық үкіметтің" ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымының ведомствоаралық орталықтандырылған технологиялық платформаларын және құралдарын қалыптастыру және тұрақты дамыту;

2) шешімдердің әмбебаптылығы – үлгілік қолданбалы міндеттер шешімі және мемлекеттік функциялардың үлгілік қамтамасыз етуін автоматтандыру үшін стандарттық шешімдер мен сервистік бағдарламалық өнімдерді пайдалануды анықтау және қамтамасыз ету;

3) шешімді құру құзыреттілігі – шағын сервистер форматы бойынша барлық шешімнің функционалы бөлігі мен оны пайдаланудағы тиімділіктерді кезең-кезеңмен ұсына отырып жоспарланатын, әзірленетін, енгізілетін мүмкін болатын "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің бөлек стандарттық құрауыштарын әзірлеуді және енгізуді қамтамасыз ету;

4) нәтижелілік - "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін пайдаланудан ең жоғарғы тиімділікті алуға бағыттанушылық, құрылымдық құрауыштар мен шығындарды оңтайландыру жолымен ұсталымдар және тәуекелдерді қысқарту;

5) техникалық әртүрлілікті оңтайландыру – еркін бағдарламалық қамтылым мен технологиялық платформалардың негізделген және бірқалыпты қолданылуын және техникалық әртүрлілікті жүйелі басқаруды қамтамасыз ету.

7. Платформалылық мынадй талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін жасау және дамыту "электрондық үкіметтің" технологиялық платформалары базасында жүзеге асырылады;

2) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері "электрондық үкіметтің" технологиялық платформаларының функционалды мүмкіндіктерін пайдаланады, "электрондық үкіметтің" технологиялық платформаларының функционалды мүмкіндіктерін қайталайтын құрауыштарды сақтамайды және қосарламайды;

3) мемлекеттік органдар мемлекеттік функцияларды және олардан шыққан қызметтерді "электрондық үкіметтің" технологиялық платформаларын пайдаланумен автоматтандыруды қамтамасыз етеді.

8. Шешімдердің жан-жақтылығы мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) үлгілік қолданбалы міндеттерді шешу және үлгілік қамтамасыз ететін мемлекеттік функцияларды автоматтандыру үшін, тиісті стандарттық шешімдер болмағанда мемлекеттік органдармен сервистік бағдарламалық өнімдерді пайдалану;

2) үлгілік қолданбалы міндеттерді шешу және үлгілік қамтамасыз ететін мемлекеттік функцияларды автоматтандыру үшін, мемлекеттік органдармен "электрондық үкімет" ақпараттандыруының бірнеше әртүрлі объектілерін қатарлас жасамау және дамытпау;

3) стандарттық шешімдер мен сервистік бағдарламалық өнімдерді енгізу процесінде бағдарламалық қамтылымды баптау және жетілдіру қажеттілігінсіз бағдарламалық қамтылымда іске асырылған стандарттық процестерге мемлекеттік органның мемлекеттік функциялары мен процестерін орындау ерекшеліктерінің бейімделу өндірісі;

4) мемлекеттік органдардың стандарттық шешімдер мен сервистік бағдарламалық өнімдерді пайдалану кезінде пайдаланушыларды енгізу, оқытуға, бағдарламалық қамтылым мен ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым құрауыштарын сатып алуға қосымша шығыстарының болмауы.

9. Шешімдердің құрауыштық құрылымы мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері нақты функциональдық мүмкіндіктерді жан-жақты іске асыруды қамтамасыз етуге арналған әзірленудегі және (немесе) дайын стандарттық құрауыштарды пайдаланумен шағын сервистік архитектура базасында қалыптасады;

2) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің архитектурасы сыйымды болып табылады және алға қойылған міндеттерді шешу және мүдделі тараптар талаптары сәйкестігін қамтамасыз ету үшін ең аз қажетті құрауыштар жиынын қамтиды;

3) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің құрамы, құрауыштарының бағыттылығы мен функциональды құрастыруы Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгеруіне шешімдердің жоғары бейімделгіштігі мен икемділігін, әлеуметтік-экономикалық даму артықшылықтарын, сондай-ақ мемлекеттік органдардың құрамы, құрылымы мен уәкілеттігін қамтамасыз етеді;

4) құрауыштардың "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің мақсаттарына, міндеттеріне сәйкестігі;

5) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің әрбір құрауышы функционалды тәуелсіз болып табылады және міндеттердің қосарланушылығы және басқа шешім құрауыштарымен функциональдық мүмкіндіктері жоқ;

6) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің құрауыштары өзара үйлесімді ашық стандарттарға негізделген және оның қайта-қайта пайдалануын қамтамасыз ету үшін тарапты шешімдерге ұсынылатын құрауышпен стандартты интерфейстер (API) жиыны бар;

7) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің архитектурасы көп деңгейлі болады, сонымен бірге шешімнің жеке құрауыштары бір мезгілде клиенттік құрылғы, бизнес-логиканы ұсыну және деректерді сақтау деңгейлерін қамтымайды;

8) жетілдіру және бірнеше рет пайдалану үшін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісі құрауыштарының ашық қол жеткізудегі қолжетімділігі.

9) Пысықтау және көп ретті пайдалану үшін компоненттердің қол жетімділігін қамтамасыз ету.

10. Нәтижелілік мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісін құру және дамыту бюджетке қаражаттың түсу көлемін арттыру және өз шығынын өзі өтеуін қамтамасыз ету, шығындарды қысқарту жолымен ең жоғарғы сандық ақшалы ету тиімділігін қамтамасыз етеді;

2) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін құру және дамыту мемлекеттік басқару саласындағы халық мұқтаждықтарын және (немесе) жалпы үкіметті қатағаттандыруға бағытталған;

3) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін құру және дамыту мемлекеттік жоспарлау жүйесінің қолданыстағы құжаттары негізінде жүзеге асырылады, сонымен бірге шешімдердің жұмыс істеу нәтижелерінің көрсеткіштері дәл сондай мәндер мен бірліктерде өлшенеді, және де саланың мақсатты индикаторлары олардың жетістігіне бағытталған болады;

4) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері басымдықты әлеуметтік-экономикалық бағыттарының, мемлекеттік органның құзыреті мен уәкілеттігінің, сондай-ақ үкіметтің бірегей салалық функциясының әкімшілік рәсімдерінің орындалуын автоматтандыруды ақпараттық қолдауды қамтамасыз етеді;

5) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің архитектурасы оңтайлы, артық емес және әртүрлі байланыспаған салалық бағыттар мен міндеттерді және (немесе) бір мезгілде салалық автоматтандыруды қамтамасыз ететін және мемлекеттік функцияларды қамтамасыз ететін құрауыштарды қамтымайды;

6) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін құру және дамыту құрауыштар санын кейінгі кеңейту және (немесе) олардың жұмыс істеуі деңгейін арттырумен функциональды мүмкіндіктердің базалық жиынымен шешім құрауыштары бөлігін құру және (немесе) енгізу жолымен қайталап жүзеге асырылады.

11. Техникалық әртүрлілікті қысқарту мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің архитектурасы бағдарламалық қамтылымның нақты атаулары және болжамаларынан,сондай-ақ мемлекеттік органның қолданыстағы бар ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымы құрауыштарының шектеулерінен тәуелсіз және иесіздендіріледі;

2) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін құру және дамыту қолданыстағы бар бағдарламалық қамтылымның әртүрлілігін ұлғайтпайды және мемлекеттік органның қолданыстағы бар ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымын күрделілендірмейді;

3) бағдарламалық қамтылымның нақты атаулары және болжамаларының таңдауы пайдалану талаптарын өзгерту нәтижесінде "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің одан әрі дамуын шектемейді;

4) бағдарламалық қамтылымның нақты атаулары және болжамаларының таңдауы "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің "электрондық үкіметтің" ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымына ары қарай интеграциясын қамтамасыз етеді;

5) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері өзекті, икемелденген және бұрын пайдаланылған бағдарламалық қамтылым негізінде құрылады және дамиды;

6) үлгілік техникалық міндеттерді шешу – ұқсас шешімдер мен міндеттерді іске асыру кезінде мемлекеттік органдарда осындай бағдарламалық қамтылымды пайдаланудың дұрыс тәжірибесі, сондай-ақ шешім құрауыштары мүмкіндігінің лицензиялық бағдарламалық қамтылымға қатысты сенімділік деңгейінің шектеуінсіз және елеулі төмендеуісіз жұмыс істеуі бар болған жағдайда еркін бағдарламалық қамтылымды пайдаланумен жүзеге асырылады;

7) мемлекеттік органның ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымы құрауыштарының кез келген өзгертулері мемлекеттік органның бекітілген архитектурасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. "Электрондық үкімет" сыртқы контурының ақпараттандыру
объектілерін дамыту бойынша талаптар

12. "Электрондық үкімет" сыртқы контурының ақпараттандыру объектілерін дамыту бойынша талаптар мынадай басшылыққа алу принциптеріне негізделеді:

1) өзара іс-қимылдың бірыңғай нүктесі - электрондық нысандағы мемлекеттік қызметтерді алуға, мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылға қол жеткізудің және мемлекеттік қызметтерді алу мәселелері бойынша ақпаратқа қол жеткізудің жалғыз нүктесін қамтамасыз ету;

2) көпарналы қолжетімділік - мемлекеттік органдардың мемлекеттік қызметтеріне және интернет-ресурстарына бірыңғай көпарналы қол жеткізуді, сондай-ақ өзара іс-қимыл тәсілдерінің таңдалған субъектісі арқылы оқиғалар туралы хабарландыруды қамтамасыз ету;

3) сапалы қызмет көрсету - электрондық нысанда мемлекеттік қызметтерді алушылардың күтулеріне жауап беретін және коммерциялық ұйымдармен көрсетілетін қызметтерден сапасы бойынша кем түспейтін мемлекеттік қызметтерді көрсетудің барлық кезеңдеріндегі толығымен автоматтандырылған процестер;

4) қабылдаудың тұтастығы – халықтың әртүрлі мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылы кезінде интеграцияланған үкіметтің тұтас бейнесін жасау;

5) ақпаратқа кемсітпейтін қолжетімділік - халықтың барлық санаты үшін мемлекеттік органдар қызметі туралы мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстар және ақпараттың қолжетімділігі.

13. Өзара іс-қимылдың бірыңғай нүктесі мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің архитектурасы "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы электрондық нысанда мемлекеттік қызметтерді халыққа көрсету мүмкіндігін қамтамасыз етеді;

2) "Электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің архитектурасы "электрондық үкімет" веб-порталында пайдаланушы кабинеті арқылы электрондық нысанда мемлекеттік қызметтерді алушыларға хабарламаларды жіберу және ақпарат алмасу мүмкіндігін қамтамасыз етеді;

3) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің архитектурасы дербес деректердің иеленушісінің келісімі бар болған жағдайда, "электрондық үкімет" веб-порталындағы азаматтың дербес құжаттамасын қалыптастыру үшін дербес деректерді беру мүмкіндігін қамтамасыз етеді;

4) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісінің архитектурасы мемлекеттік қызметтерді көрсету мәртебесі туралы мәліметтерді беру және "электрондық үкімет" веб-порталында үкіметпен халықтың өзара іс-қимылының жалпы тарихын қалыптастыруға жүгінулерді қарау және мемлекеттік қызметтерді көрсету мониторингі ақпараттық жүйесін пайдаланумен мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің сапасын бағалау үшін қажетті техникалық жағдайларды қамтамасыз етеді;

5) "электрондық үкіметттің" ақпараттандыру объектілері "электрондық үкімет" веб-порталында дербес деректермен мемлекеттік органдардың әрекеттері туралы бірыңғай тарихты қалыптастыру үшін дербес деректерді өңдеу және пайдалану жөніндегі деректердің есебі мен берілуін қамтамасыз етеді.

14. Көпарналы қолжетімділік мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері ақпараттық өзара іс-қимылдың әртүрлі тәсілдерін қолдауды қамтамасыз етеді, ол электрондық нысанда қызметтерді алу субъектілерінің жеке, әлеуметтік және экономикалық шектеулер мен дағдылардан тыс мемлекеттік қызметтер мен ақпаратты алу бойынша кедергі болмайды және мүмкіндікті шектемейді;

2) веб-браузер "электрондық үкімет" ақпараттандыру объектілеріне қол жеткізудің негізгі құралы болып табылады;

3) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері ақпараттың функциональдылығы, қолжетімділігін жоғалтпай және түсініктерді бұрмалаусыз қозғалмалы желінің абоненттік құрылғыларынан қарау үшін бейімделген;

4) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің архитектурасы өзара іс-қимылдың таңдалған тәсілдері арқылы оқиғалар туралы халықты хабарландыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

15. Сапалы қызмет көрсету мынадай талаптардың орындалуына негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері оларды көрсету субъектілерінен байланысты емес мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді алушылардың күтулері мен талаптарына сәйкес оларды көрсетудің барлық кезеңдерінде мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді автоматтандыруды қамтамасыз етеді;

2) мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің процестері мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінде қамтылатын мәліметтерді ең жоғарғы пайдалануын ескерумен ұйымдастырылады, немесе мемлекеттік органның қарауындағы электрондық нысанда жоқ қосымша ақпараттың бір жолғы енгізілуін қарастырады;

3) мемлекеттік органдар өкілдерінің электрондық нысанда мемлекеттік қызметтерді көрсету кезінде шешімдерді қабылдау және көрсетуге қатысуы тиісті әрекеттердің толық автоматтандыруы мүмкін болмаған немесе экономикалық тиімді емес болған жағдайларда ғана рұқсат етіледі;

4) қызметтерді көрсету процестерінің талаптары мен ұйымдастыруы оларға өзара іс-қимылдың баламалы нұсқаларын ұсына отырып, сондай-ақ жеке не қашықтықтағы негізде ақпараттық және (немесе) консультациялық қолдаудың қажетті деңгейін қамтамасыз ете отырып, электрондық нысанда мемлекеттік қызметтерді алудың болмашы тәжірибесі бар немесе жоқ тұлғаларға оларды алуға мүмкіндік береді;

5) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері нақты тұтынушы топтардың мүдделеріне сәйкес топтасқан бір өтініш принципі бойынша оңтайландырылған композиттік мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді беруді қамтамасыз етеді;

6) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері архитектурасы қажеттілікті болжау және ағымдағы мәртебенің ақпараты мен өмірлік жағдайды, субъектілер мен өзе де жағдайлардың өзара қарым-қатынасының тарихтарын талдау нәтижелері негізінде қызмет алу субъектілерінің нақты қажеттілігіне бейімделген мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді алу бойынша дербестендірілген ақпарат пен ұсыныстарды қалыптастыру үшін қажетті техникалық жағдайларды қамтамасыз етеді;

7) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері архитектурасы электрондық нысанда қызмет алу субъектісі үшін заңды мәні бар оқиғалардың басталуы, қызметті, сондай-ақ қызметтердің қолжетімділігі туралы хабарламаны алу қажеттілігі туралы, электрондық нысанда қызмет алу субъектісін уақытылы белсенді хабарландыру үшін қажетті техникалық жағдайларды қамтамасыз етеді;

8) мемлекеттік органдармен қоғамдық пікірлер есебі және берілген ұсыныстарға сәйкес мемлекеттік қызметтердің қажеттілік сипаттамаларын оңтайландыру қамтамасыз етіледі.

16. Қабылдаудың тұтастығы мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) мемлекеттік органдардың интернет-ресурстары ақпаратты ұсынудың жалпы көрінісін, өзара іс-қимыл бірізділігін және стилін қамтамасыз етеді;

2) мемлекеттік органдардың интернет-ресурстары есептік жазбалардың деректерін қайта-қайта енгізусіз халықтың қолжетімділігін жүзеге асыру үшін бір мәрте авторландыру мен федеративті сәйкестендірудің ашық кілттер инфрақұрылымының жалпы тәсілдері және стандарттарын қолданады;

3) мемлекеттік органдардың интернет-ресурстары мемлекеттік органдардың электрондық ақпараттық ресурстарына сілтемелерді қамтиды және олардағы қамтылған ақпаратты қайталамайды;

4) мемлекеттік органдардың интернет-ресурстары мемлекеттік органдар интернет-ресурстарының бірыңғай платформасы базасында пайдаланушылар әрекеттері статистикасының орталықтандырылған жиынын қамтамасыз етеді.

17. Ақпаратқа кемсітпейтін қолжетімділік мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарының архитектурасы мен мазмұны машинамен оқылатын форматтардағы ақпараттарды іздеу және таратуды жүзеге асыру үшін оңтайландырылған;

2) мемлекеттік органдар пайдаланушылардың нақты іздестіру сұрау салуларын өткізудің талдауы нәтижелері бойынша мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарында ақпаратты баяндаудың мазмұны мен стилін оңтайландырады;

3) мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарында ақпараттың қолжетімділігі цифрлық сауаттылық деңгейі мен пайдаланушылардың технологиялық құралдарының бар болуы физикалық мүмкіндіктеріне байланысты емес;

4) мемлекеттік орган мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарында ақпаратты тұрақты өзектілеуді жүзеге асырады.

4. Электрондық үкіметтің" интеграциялық контурының
ақпараттандыру объектілерін дамыту жөніндегі талаптар

18. "Электрондық үкіметтің" интеграциялық контурының ақпараттандыру объектілерін дамыту бойынша талаптар мынадай басшылыққа алу принциптеріне негізделеді:

1) бірыңғай интеграциялық орта - мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің ведомствоаралық және ведомстволық ақпараттық өзара іс-қимылының технологиялық мүмкіндіктерін қамтамасыз ету;

2) бір реттік интеграция өзара іс-қимыл жүйесіне "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерімен бір жолғы қосылуды және ақпаратты тапсыру және алу кезінде қаржылық және уақытша шығындарды азайту үшін кейінгі бірнеше мәрте пайдалануды қамтамасыз ету;

3) бірыңғай ақпараттық кеңістік - деректерді тапсырудың стандарттық форматтарын қолдану негізінде тапсыруда деректердің үйлесімділігі мен салыстырылуын қамтамасыз ету.

19. Бірыңғай интеграциялық орта мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері интеграциясының бірыңғай интеграциялық ортасының жұмыс істеуі "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің сервистік - бағытталған архитектурасына сәйкес жүзеге асырылады;

2) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің арасындағы ведомствоаралық интеграция және деректермен алмасу "электрондық үкімет" шлюзін пайдаланумен жүзеге асырылады, ол "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің тікелей өзара іс-қимылын болдырмайды;

3) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің арасындағы ведомстволық өзара іс-қимыл және деректермен алмасу "электрондық үкімет" архитектурасы талаптарына сәйкес жүзеге асырылады;

4) электрондық нысанда мемлекеттік функцияларды іске асыру және мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді берудің ведомствоаралық процестері "электрондық үкімет" шлюзі базасында орындалады;

5) деректерді құру, өзгерту және жою операциялары деректердің иеленушілерімен және олардың атынан бастамаланған мемлекеттік функцияларды іске асыру және мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді беру процестеріне сәйкес түйіндесуі тиіс;

6) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері ақпараттық өзара іс-қимыл процесінде өзара әрекет ететін тараптардың мәндес сәйкестендіруін және өзара іс-қимылды жүзеге асыруда олардың құқықтарының көлемін қамтамасыз етудің жалпы тәсілдері мен стандарттарын қолданады;

7) мемлекеттік органдар үшін "электрондық үкімет" ақпараттандыру объектілері арасындағы синхрондық өзара іс-қимылды жүзеге асыру басым болып табылады;

8) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері ақпараттық өзара іс-қимыл және мемлекеттік қызметтерді беру процесінде электрондық құжаттарды сақтау орнынан және "электрондық үкімет" шлюзінің нормативтік-анықтамалық ақпаратының бірыңғай жүйесінен мәліметтерді пайдаланады;

9) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері ақпараттық өзара іс-қимыл шеңберінде жүзеге асырылатын барлық әрекеттер мен операциялардың күні, уақыты, мазмұнының және қатысушыларының белгілеуін, сондай-ақ ақпараттық өзара іс-қимыл тарихын қалпына келтіруге мүмкіндік беретін мәліметтерді берудің техникалық мүмкіндігін қамтамасыз етеді;

10) мемлекеттік органдар ведомствоға бағыныстағы ұйымдарда немесе мемлекеттік мекемелерде бақылауда сақталатын деректерге қол жеткізу үшін техникалық мүмкіндікті қамтамасыз етеді;

11) ақпараттық өзара іс-қимылдың заңдылығы мен тұтастығы сұрау салуға және электрондық цифрлық қолтаңбамен берілетін деректерге қол қою арқылы қамтамасыз етіледі.

20. Бір реттік интеграция мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің функциональды мүмкіндіктер мен электрондық ақпараттық ресурстарға қолжетімділігінің интеграциясы және берілуі "электрондық үкімет" шлюзінде жарияланған әмбебап сервистердің жиыны негізінде жүзеге асырылады;

2) ақпараттық өзара іс-қимыл сервистері "электрондық үкіметтің" шлюзі сервистерінің тіркеліміне қосылады және "электрондық үкімет" ақпараттандыруының әртүрлі объектілерімен көп қайтара үлгілік пайдалануға жатады;

3) ақпараттық өзара іс-қимыл сервистер ҚР пайдаланылатын стандарттық технологиялар, деректерді берудің форматтары мен хаттамалары негізінде

4) мемлекеттік органдар ақпараттық өзара іс-қимыл сервистерінің белгілі техникалық құжаттамасына интерфейстерге, регламенттерге, деректерді беру форматтары мен хаттамаларға сәйкес, "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің электрондық ақпараттық ресурстарына және функциональды мүмкіндіктеріне қолжетімділікті қамтамасыз етеді;

21. Бірыңғай ақпараттық кеңістік мынадай талаптарды орындауға негізделеді:

1) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің ақпараттық өзара іс-қимылы процесіндегі деректердің үйлесімділігі ақпараттық өзара іс-қимыл сервистерінің берілетін деректері мен интерфейстерінің синтаксистік, семантикалық және кеңістіктік сәйкес келуімен қамтамасыз етіледі;

2) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің ақпараттық өзара іс-қимылы процесіндегі деректердің үйлесімділігі стандарттық сөздікті және деректердің каноникалық моделі форматтарын пайдалануға негізделеді;

3) деректердің нақты түрін тарату мен беруді қамтамасыз ету мемлекеттік органмен ақпараттың эталондық көздерін пайдалануға негізделеді, осындай электрондық ақпараттық ресурстар болмаған жағдайда, деректерді салыстыруды орындау арқылы бірнеше дереккөздерден деректер пайдаланылады;

4) деректер объектілері, таратылатын және берілетін деректер бір мағыналы және бірегей сәйкестендірілген болуы тиіс;

5) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің өзара іс-қимылы кезінде деректердің дұрыстығын және өзектілігін растау қамтамасыз етілуі, деректердің дұрыс еместігін анықтаған жағдайда оны өзектілеу, сондай-ақ оны өзектілеу процесінде жүргізілген деректердің дұрыс еместігі жағдайлары туралы және өзгерістер туралы ақпараттық іс-қимылдың мүдделі қатысушыларын хабарландыру қамтамасыз етілуі тиіс;

6) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінің өзара іс-қимылы кезінде "электрондық үкімет" шлюзін пайдаланумен ақпаратты тұтынуышның деректер форматынан стандартты сөздік пен деректердің каноникалық моделі форматын пайдаланумен ақпаратты жеткізушінің деректер форматына деректерді өзгерту схемасы пайдаланылады;

7) Деректерді өзгерту кезеңдеріндегі "электрондық үкімет" шлюзі арқылы беру процесінде тиісті операцияларды орындауға деректердің иеленушісі немесе оның өкілінің келісімі бар болған жағдайда, деректерді шығару, салыстыру және сапаландыруға рұқсат беріледі.

5. "Электрондық үкімет" ішкі контурының ақпараттандыру
объектілерін дамыту бойынша талаптар

22. "Электрондық үкімет" ішкі контурының ақпараттандыру объектілерін дамыту бойынша талаптары мынадай басшылыққа алу принциптеріне негізделеді:

1) бір рет енгізу - деректер есебін туындау орнында бірыңғай электрондық түрде қамтамасыз ету;

2) толассыз автоматтандыру - ведомствоаралық-және ведомстволық процестердің кезең-кезеңмен автоматтандырылуы, мемлекеттік органның жекелеген функциялары емес;

3) интерфейстерді оңтайландыру – жұмыс терезелерінің санын және тиімді деңгейге дейін тікелей пайдаланушылар жұмыс істейтін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін қысқарту;

4) жауапкершілікті бөлу - мемлекеттік органдар қызметін автоматтандыруды өткізген кездегі жауапкершіліктің анық шектері.

23. Бір рет енгізу мынадай талаптарды сақтауға негізделеді:

1) электрондық формат ақпаратты есепке алу және сақтаудың бастапқы форматы болып табылады;

2) бірнеше жеткізгіштерде және (немесе) бірнеше "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінде ақпаратты бірнеше рет енгізу мен қосарланушылығын болдырмау;

3) деректерді өңдеу шеңберінде қағаз жеткізгіште ұсынылған қолмен енгізуді ең жоғарғы болдырмау;

4) деректердің бір жолғы орталықтандырылған жиыны және оларды кейінгі бірнеше рет пайдалану;

5) деректердің барлық түрі үшін ақпараттың эталонды дереккөзі бар және ақпаратқа қолжетімділік алудың маңыздылығы, сапасы және құны туралы барлық мүдделі тараптардың хабардар болуын қамтамасыз етеді;

6) ақпараттың эталонды дереккөздерін қосарлаусыз тек қана бірегей деректерді "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінде айрықша сақтау;

7) "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері ақпараттың эталонды дереккөздерін пайдалануды қамтамасыз етеді;

8) рұқсат етілмеген өзгерістермен және деректерді жоюмен сапаны бақылау қағаз жеткізгіштерден электрондық нысанға деректерді ауыстыру қамтамасыз етіледі:

9) "электрондық үкімет" ақпараттандыру объектісінен тікелей электрондық форматта мәліметтер деректерін алудың техникалық мүмкіндіктерінің бар болуы немесе ашық декреккөздерден оның қолжетімдігі болған жағдайда ақпаратты беруге қатысты мемлекеттік органдардың сұрау салуларын орындау және ақпараттың электрондық форматында сақталатынды қайта енгізу қажеттілігін болдырмау;

10) біріктірме және статистикалық деректер тікелей "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілеріне енгізілмейді, электрондық нысандағы сақталатын бастапқы деректердің негізінде қалыптастырылады;

11) ақпараттың толықтығын, дұрыстығын, өзектілігін және тұтастығын қамтамасыз ету, оның ішінде уәкілетті лауазымдық тұлғалармен ғана "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерінде мәліметтерді орналастыру және электрондық цифрлық қолтаңбаны қолдану есебінен.

24. Толассыз автоматтандыру мынадай талаптарды сақтауға негізделеді:

1) ведомствоаралық және ведомстволық процестердің автоматтандырылуын қамтамасыз ету, мемлекеттік органның жекелеген функцияларын емес;

2) мемлекеттік функциялардың орындалуы процестерінің ведомствоаралық және ведомстволық кезеңдерін және оларды автоматтандырудың алдында олардан туындайтын мемлекеттік қызметтерді оңтайландыру;

3) ведомствоаралық процестердің орындалу процесінде өзара іс-қимыл және ақпараттық ағындарды ең жоғарғы қысқарту.

25. Интерфейстерді оңтайландыру мынадай талаптарды сақтауға негізделеді:

1) мемлекеттік қызметшілер жұмысының оңтайлы ақпараттық қолдауын қамтамасыз ету және құқықтарын, мүмкіндіктерін, құзыреттілігі мен тиімділігін кеңейту;

2) есептен кезең-кезеңмен ауысуды қамтамасыз ету және мемлекеттік саясаттың шешім қабылдауы мен қалыптасуын болжауға, қолдауға, анықтамалық ақпаратты қалыптастыру;

3) мемлекеттік органдардың қолжетімділігі бірыңғай терезесін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілеріне қалыптастыру;

4) мемлекеттік органдардың қолжетімділіктің бірыңғай терезесі арқылы "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілеріне қашықтықтан қолжетімділікті қамтамасыз ету;

5) Біркелкі деректердің жарыспалы есебін жүзеге асыратын, сондай-ақ үлгілік функцияларды автоматтандыруды және толассыз процестердің әртүрлі кезеңдерін қамтамасыз ететін "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілері санын қысқарту.

26. Жауапкершілікті бөлу мынадай талаптарды сақтауға негізделеді:

1) мемлекеттік функцияларды орындау процестерін және уәкілетті мемлекеттік органдармен мемлекеттік басқарудағы тиісті саланың нұсқаулығы бойынша олардан туындайтын мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті есебі түрлерін жүргізуге уәкілеттік бар болғанда және ақпараттың эталондық дереккөздері болмауы, тиісті қажеттіліктің бар болуы жағдайында электрондық түрде деректерді сақтау және орталықтандырылған есепті қамтамасыз ету;

3) бірнеше мемлекеттік органдарың есеп жүргізуге уәкілеттігі болған жағдайда, электрондық түрдегі орталықтандырылған есеп және деректерді сақтау мемлекеттік органның бекітілген архитектурасына сәйкес жүргізіледі.

Об утверждении требований по развитию архитектуры "электронного правительства"

Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 124. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 февраля 2016 года № 13350. Утратил силу приказом Министра информации и коммуникаций Республики Казахстан от 31 мая 2018 года № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратил силу приказом Министра информации и коммуникаций РК 31.05.2018 № 239 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 10) статьи 7 Закона Республики Казахстан от 24 ноября 2015 года "Об информатизации" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые требования по развитию архитектуры "электронного правительства".

2. Комитету связи, информатизации и информации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Қазанғап Т.Б.) обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление копии настоящего приказа в печатном и электронном виде на официальное опубликование в периодические печатные издания и информационно-правовую систему "Әділет" в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан, а также в Республиканский центр правовой информации в течении десяти календарных дней со дня получения зарегистрированного приказа для включения в эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Министра по инвестициям и развитию
Республики Казахстан	Ж. Касымбек

Утверждены приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 124

Требования
по развитию архитектуры "электронного правительства"
1. Общие положения

1. Настоящие требования по развитию архитектуры "электронного правительства" (далее - Требования) разработаны в соответствии с подпунктом 10) статьи 7 Закона Республики Казахстан от 24 ноября 2015 года "Об информатизации" (далее - Закон), в целях единого и целостного подхода к развитию архитектуры "электронного правительства".

2. В Требованиях используются следующие основные понятия:

1) сервис информационного взаимодействия - программный продукт, предназначенный для обеспечения информационного взаимодействия посредством стандартных протоколов;

2) эталонный источник информации - информационный ресурс, определенные нормативным правовым актом или правовым актом государственного органа и являющиеся первичным источником учета и документирования информации, либо наиболее полным и достоверным источником информации;

3) общая техническая задача - совокупность технических операций и процессов, используемых при разработке, интеграции, внедрении и эксплуатации программного обеспечения;

4) интернет-браузер - программное обеспечение для просмотра содержания, осуществления взаимодействия и управления интернет-ресурсами;

5) доступность - совокупность свойств, обеспечивающих полноту и актуальность информации, легкость обнаружения и ее получение с минимальными временными и финансовыми затратам;

6) сервисно-ориентированная архитектура - подход к проектированию и разработке программного обеспечения, основанный на использовании распределенных, независимых и заменяемых сервисов информационного взаимодействия;

7) микросервис - программный продукт, предназначенный для обеспечения стандартной реализации определенного набора функциональных возможностей;

8) микросервисная архитектура - подход к проектированию и разработке программного обеспечения, основанный на использовании набора независимых микросервисов, взаимодействующих между собой посредством сообщений;

9) пользовательский интерфейс - совокупность средств и методов, при помощи которых пользователь взаимодействует с объектами информатизации;

10) специфичная государственная функция - государственная функция, отражающая миссию и задачи государственного органа, осуществляющего руководство соответствующей отраслью (сферой) государственного управления;

11) стандартное решение - программный продукт или информационная система (или ее часть) подлежащие многократному использованию;

12) технологическая платформа - комплекс (набор) аппаратных и программных масштабируемых систем, а также стандартных решений, формирующих единую среду, используемую в качестве основы (базы) для автоматизации деятельности субъектов информатизации при помощи программных решений различных поставщиков, поддерживающей представление, интеграцию и управление этими решениями;

13) типовая обеспечивающая государственная функция - государственная функция по обеспечению бесперебойного функционирования государственных органов;

14) типовая прикладная задача - совокупность прикладных операций и процессов, направленных на выполнение рутинных, ежедневных задач, не относящихся к государственным функциям определенной отрасли (сферы) государственного управления, с использованием пользовательских и подручных средств автоматизации деятельности;

15) компонент объекта информатизации "электронного правительства" - составная часть объекта информатизации "электронного правительства", имеющая завершенный характер;

16) принцип развития архитектуры "электронного правительства" - принцип, определяющий требования к создаваемым и развиваемым объектам информатизации "электронного правительства";

17) интеграционный контур "электронного правительства" - совокупность объектов информатизации "электронного правительства", обеспечивающих информационное взаимодействие объектов информатизации внутреннего и (или) внешнего контуров "электронного правительства";

18) контур "электронного правительства" - замкнутая независимая совокупность объектов информатизации "электронного правительства", создающая необходимые условия и механизмы для функционирования "электронного правительства";

19) внешний контур "электронного правительства" - совокупность объектов информатизации "электронного правительства", обеспечивающие информационное взаимодействие государственных органов с физическими и юридическими лицами;

20) внутренний контур "электронного правительства" - совокупность объектов информатизации "электронного правительства", обеспечивающая исполнение ведомственных и межведомственных процессов, предназначенная для использования государственными органами.

Иные понятия и термины, используемые в настоящих Правилах, применяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан и Законом.

3. Требования содержат принципы развития архитектуры "электронного правительства" и условия, которые используются для:

1) оценки и измерения уровня качества архитектурных и технологических решений объектов информатизации "электронного правительства" на этапах их планирования, создания и развития;

2) определения базовых функциональных и нефункциональных требований к объектам информатизации "электронного правительства";

3) определения уровня соответствия объектов информатизации "электронного правительства" архитектуре "электронного правительства".

4. Объекты информатизации "электронного правительства" на этапах планирования, создания и развития проверяются на соответствие настоящим Требованиям с использованием архитектурного портала "электронного правительства".

5. Требования в зависимости от назначения и масштаба контура "электронного правительства", подразделяются на:

1) общие требования по развитию объектов информатизации "электронного правительства";

2) требования по развитию объектов информатизации внешнего контура "электронного правительства";

3) требования по развитию объектов информатизации интеграционного контура "электронного правительства";

4) требования по развитию объектов информатизации внутреннего контура "электронного правительства".

2. Общие требования по развитию
объектов информатизации "электронного правительства"

6. Общие требования по развитию объектов информатизации "электронного правительства" основываются на следующих принципах развития архитектуры "электронного правительства":

1) платформенность - формирование и постоянное развитие межведомственных централизованных технологических платформ информационно-коммуникационной инфраструктуры "электронного правительства" и инструментов для решения общих технических задач в рамках различных отраслей (сфер) государственного управления;

2) универсальность решений - определение и обеспечение использования готового программного обеспечения и сервисных программных продуктов для решения типовых прикладных задач и автоматизации типовых обеспечивающих государственных функций;

3) компонентное построение решений - обеспечение разработки и внедрения отдельных стандартных компонентов объектов информатизации "электронного правительства" по формату микросервисов, которые планируются, разрабатываются и внедряются итеративно, поэтапно предоставляя части функционала всего решения и выгод от его использования;

4) результативность - извлечение максимальной выгоды от использования объектов информатизации "электронного правительства", сокращение издержек и рисков путем оптимизации структурных компонентов и затрат;

5) оптимизация технического разнообразия - обеспечение обоснованного применения свободного программного обеспечения и систематичного управления техническим разнообразием.

7. Платформенность основывается на выполнении следующих требований:

1) осуществление создания и развития решений на базе технологических платформ информационно-коммуникационной инфраструктуры "электронного правительства" и (или) использование функциональных возможностей технологических платформ информационно-коммуникационной инфраструктуры "электронного правительства";

2) исключение компонентов, дублирующих функциональные возможности технологических платформ информационно-коммуникационной инфраструктуры "электронного правительства";

3) обеспечение автоматизации процессов выполнения государственных функций и вытекающих из них услуг с использованием технологических платформ информационно-коммуникационной инфраструктуры "электронного правительства".

8. Универсальность решений основывается на выполнении следующих требований:

1) использование готового программного обеспечения и сервисных программных продуктов для автоматизации процессов выполнения типовых прикладных задач и типовых обеспечивающих государственных функций;

2) исключение параллельного создания и развития государственными органами нескольких различных решений для автоматизации процессов выполнения типовых прикладных задач и типовых обеспечивающих государственных функций;

3) адаптация особенностей выполнения государственных функций государственного органа к процессам, реализованным в готовом программном обеспечении и сервисных программных продуктах, без необходимости настройки и доработки программного обеспечения в процессе внедрения;

4) отсутствие дополнительных затрат государственных органов на внедрение, обучение пользователей, приобретение программного обеспечения и компонентов информационно-коммуникационной инфраструктуры при использовании сервисных программных продуктов.

9. Компонентное построение решений основывается на выполнении следующих требований:

1) построение решений на базе микросервисной архитектуры с использованием стандартных компонентов;

2) использование минимально необходимого набора компонентов, позволяющих решить поставленные задачи и обеспечить соответствие требованиям;

3) исключение избыточных компонентов, параллельно автоматизирующих несвязанные специфичные государственные функции и (или) типовые обеспечивающие государственные функции;

4) обеспечение адаптируемости, масштабируемости и гибкости состава, структуры и функциональности компонентов к изменениям законодательства Республики Казахстан, приоритетов социально-экономического развития, а также состава, структуры и полномочий государственных органов;

5) полное соответствие компонентов целям, задачам и назначению объекта информатизации "электронного правительства";

6) обеспечение функциональной независимости и отсутствия дублирования задач и функциональных возможностей компонентов;

7) формирование компонентов на базе открытых стандартов, и с использованием набора стандартных интерфейсов прикладного программирования (application programming interface, API), предоставляемых компонентом сторонним решениям для обеспечения его многократного использования;

8) многоуровневое построение архитектуры путем исключения охвата компонентами решения одновременно нескольких уровней архитектуры, в том числе уровней представления, бизнес-логики и хранения данных;

9) обеспечение доступности компонентов для доработки и многократного использования.

10. Результативность основывается на выполнении следующих требований:

1) обеспечение максимального количественного экономического эффекта путем сокращения затрат, обеспечения окупаемости и повышения объемов поступлений средств в бюджет;

2) направленность на удовлетворение потребностей физических и юридических лиц, отрасли (сферы) государственного управления и (или) государства в целом;

3) обеспечение согласованности значений и единиц измерения показателей результатов функционирования объектов информатизации "электронного правительства" и целевых индикаторов отрасли (сферы) государственного управления;

4) обеспечение приоритета автоматизации процессов выполнения специфичных государственных функций;

5) последовательное итерационное создание и развитие решений путем внедрения части компонентов решения с базовым набором функциональных возможностей, с последующим расширением количества компонентов и (или) повышением уровня их функциональности.

11. Оптимизация технического разнообразия основывается на выполнении следующих требований:

1) отчуждаемость и независимость от наименований и версий программного обеспечения, а также ограничений компонентов существующей информационно-коммуникационной инфраструктуры государственного органа;

2) обеспечение оптимизации разнообразия существующего программного обеспечения и упрощения существующей информационно-коммуникационной инфраструктуры государственного органа;

3) исключение ограничений для дальнейшего развития в результате изменения условий эксплуатации и расширения числа объектов автоматизации;

4) обеспечение использования актуальных версий программного обеспечения;

5) осуществление создания и развития решений с использованием свободного программного обеспечения, в случаях обеспечения способности компонентов решения функционировать без ограничений и оптимальной совокупной стоимости владения по отношению к проприетарному лицензионному программному обеспечению.

3. Требования по развитию объектов информатизации
внешнего контура "электронного правительства"

12. Требования по развитию объектов информатизации внешнего контура "электронного правительства" основываются на следующих принципах развития архитектуры "электронного правительства":

1) единая точка взаимодействия - обеспечение единственной точки доступа к получению государственных услуг в электронной форме, взаимодействию с государственными органами и доступа к информации по вопросам получения государственных услуг;

2) многоканальный доступ - обеспечение единого многоканального доступа физических и юридических лиц к государственным услугам, интернет-ресурсам государственных органов, а также информирования о событиях посредством выбранных получателем способов взаимодействия;

3) качественное обслуживание - полностью автоматизированные процессы на всех этапах оказания государственных услуг, отвечающие ожиданиям получателей государственных услуг в электронной форме, и не уступающие по качеству услугам, оказываемым субъектами предпринимательства;

4) целостность восприятия - создание целостного образа интегрированного правительства при взаимодействии физических и юридических лиц с различными государственными органами;

5) недискриминационный доступ к информации - доступность государственных электронных информационных ресурсов и информации о деятельности государственных органов для всех категорий физических и юридических лиц.

13. Единая точка взаимодействия основывается на выполнении следующих требований:

1) обеспечение возможности оказания физическим и юридическим лицам государственных услуг в электронной форме посредством веб-портала "электронного правительства";

2) обеспечение обмена информацией и отправки уведомлений физическим и юридическим лицам в электронной форме посредством кабинета пользователя на веб-портале "электронного правительства";

3) обеспечение предоставления персональных данных для формирования персонального досье гражданина на веб-портале "электронного правительства", в случае наличия согласия владельца персональных данных;

4) предоставление сведений о статусе оказания государственных услуг и рассмотрения обращений для формирования общей истории взаимодействия физических и юридических лиц с правительством на веб-портале "электронного правительства", а также оценки качества оказания государственных услуг с использованием информационной системы мониторинга оказания государственных услуг;

5) обеспечение учета и предоставления данных по обработке и использованию персональных данных для формирования единой истории о действиях государственных органов с персональными данными на веб-портале "электронного правительства".

14. Многоканальный доступ основывается на выполнении следующих требований:

1) обеспечение поддержки различных способов информационного взаимодействия, которые не ограничивают возможностей по получению информации и государственных услуг, вне зависимости от физических, социальных и экономических ограничений и навыков пользователей;

2) обеспечение возможности доступа и использования функциональных возможностей решения посредством интернет-браузера и абонентского устройства подвижной сети;

3) адаптация пользовательских интерфейсов для обеспечения доступа и использования функциональных возможностей решения с абонентских устройств подвижной сети без искажения отображения используемых форм, цветов, шрифтов и логики работы интерактивных элементов;

4) обеспечение возможности информирования физических и юридических лиц о событиях посредством выбранных способов взаимодействия.

15. Качественное обслуживание основывается на выполнении следующих требований:

1) автоматизация всех этапов оказания государственных услуг, вне зависимости от количества субъектов участвующих в их оказании, в соответствии с ожиданиями и требованиями получателей государственных услуг;

2) автоматизация процессов оказания государственных услуг с учетом максимального использования сведений, содержащихся в информационных системах государственных органов;

3) автоматизация процессов оказания государственных услуг путем обеспечения минимального уровня участия представителей государственных органов в принятии решений при оказании государственных услуг в электронной форме, исключительно в случаях, когда полная автоматизация соответствующих действий технически невозможна или экономически неэффективна;

4) предоставление оптимизированных композитных государственных услуг по принципу одного заявления, сгруппированных в соответствии с интересами конкретных потребительских групп;

5) обеспечение прогнозирования потребностей и формирование персонализированной информации и предложений по получению государственных услуг, адаптированных под потребности получателей услуг на основе результатов анализа информации из персонального досье гражданина на веб-портале "электронного правительства";

6) обеспечение заблаговременного проактивного информирования получателя услуг в электронной форме о необходимости и возможности получения услуги и наступлении событий, имеющих юридическое значение;

7) обеспечение возможности опосредованного (через законного представителя) получения государственных услуг в электронной форме для получателей, которые не имеют возможности реализовать свое право получения услуги самостоятельно, в случаях, когда это не противоречит законодательству Республики Казахстан;

8) обеспечение учета общественного мнения и оптимизации потребительских характеристик государственных услуг в соответствии с представленными предложениями и отзывами физических и юридических лиц.

16. Целостность восприятия основывается на выполнении следующих требований:

1) обеспечение использования единых форм, цветов, шрифтов и логики работы интерактивных элементов;

2) применение общих подходов и стандартов инфраструктуры открытых ключей, однократной авторизации и федеративной идентификации для осуществления доступа физических и юридических лиц без многократного ввода данных учетных записей;

3) наличие ссылок на электронные информационные ресурсы государственных органов без дублирования содержащейся в них информации;

4) обеспечение централизованного сбора статистики действий пользователей на базе единой платформы интернет-ресурсов государственных органов.

17. Недискриминационный доступ к информации основывается на выполнении следующих требований:

1) обеспечение поисковой доступности путем распространения информации в машиночитаемом формате и предоставления инструментов семантического поиска, фильтров и словарей синонимов;

2) обеспечение навигационной доступности, простоты и логичности при взаимодействии с пользовательским интерфейсом;

3) оптимизация содержания и стиля изложения информации в соответствии с результатами анализа поведения и реальных поисковых запросов пользователей;

4) осуществление постоянной актуализации информации.

4. Требования по развитию объектов информатизации
интеграционного контура "электронного правительства"

18. Требования по развитию объектов информатизации интеграционного контура "электронного правительства" основываются на следующих принципах развития архитектуры "электронного правительства":

1) единая интеграционная среда - обеспечение технологической возможности межведомственного и ведомственного информационного взаимодействия информационных систем государственных органов;

2) единовременная интеграция - обеспечение однократного подключения объектами информатизации "электронного правительства" к системе взаимодействия и последующего многократного использования для минимизации финансовых и временных издержек при передаче и получении информации;

3) единое информационное пространство - обеспечения совместимости и сопоставимости данных при передаче на основе применения стандартных форматов передачи данных.

19. Единая интеграционная среда основывается на выполнении следующих требований:

1) осуществление интеграции в единую интеграционную среду в соответствии с сервисно-ориентированной архитектурой;

2) осуществление межведомственного информационного взаимодействия между объектами информатизации внутреннего контура "электронного правительства" с использованием шлюза "электронного правительства";

3) осуществление внутриведомственного информационного взаимодействия и обмена данными между объектами информатизации "электронного правительства" в соответствии с утвержденной архитектурой государственного органа;

4) осуществление информационного взаимодействия объектов информатизации внутреннего и внешнего контура "электронного правительства" посредством внешнего шлюза "электронного правительства";

5) осуществление межгосударственного информационного взаимодействия объектов информатизации нескольких государств посредством национального шлюза Республики Казахстан;

6) осуществление исполнения межведомственных процессов реализации государственных функций и предоставления государственных услуг в электронной форме на базе шлюза "электронного правительства";

7) осуществление создания, изменения и удаления данных путем их сопряжения с соответствующими процессами реализации государственных функций и предоставления государственных услуг, инициированными владельцами данных или от их имени;

8) применение единых подходов и стандартов обеспечение однозначной идентификации взаимодействующих сторон и объема их прав при осуществлении взаимодействия;

9) приоритетное осуществление синхронного взаимодействия между объектами информатизации "электронного правительства";

10) обеспечение использования сведений из хранилища электронных документов и единой системы нормативно-справочной информации шлюза "электронного правительства" в процессе информационного взаимодействия и предоставлении государственных услуг;

11) обеспечение фиксации даты, времени, содержания и участников всех действий и операций, осуществляемых в рамках информационного взаимодействия, а также сведений, позволяющих восстановить историю информационного взаимодействия;

12) обеспечение технической возможности для доступа к данным, хранящимся в государственных юридических лицах и субъектах квазигосударственного сектора;

13) обеспечение легитимности и целостности информационного взаимодействия путем подписания запроса и передаваемых данных электронной цифровой подписью.

20. Единовременная интеграция основывается на выполнении следующих требований:

1) осуществление интеграции и предоставления доступа к функциональным возможностям и электронным информационным ресурсам объектов информатизации на основе набора универсальных сервисов информационного взаимодействия, опубликованных на шлюзе "электронного правительства";

2) обеспечение многократного использования сервисов информационного взаимодействия путем их включения в реестр сервисов шлюза "электронного правительства";

3) обеспечение создания сервисов информационного взаимодействия на основании стандартных технологий, форматов и протоколов передачи данных, используемых в Республике Казахстан;

4) распространение данных посредством единого виртуального источника данных с управлением правами доступа получателей информации;

5) осуществление разработки нового сервиса информационного взаимодействия в случаях отсутствия аналогичного либо похожего сервиса в регистре сервисов шлюза "электронного правительства";

6) обеспечение технической возможности для формирования композитных сервисов на основе сервисов информационного взаимодействия;

7) обеспечение работоспособности шлюза "электронного правительства" в независимости от проводимых технических, административных, организационных и иных изменений объектов информатизации "электронного правительства", подключенных к шлюзу "электронного правительства";

8) обеспечение возможности независимого развития объекта информатизации "электронного правительства" поставщика информации без необходимости доработки всех связанных потребителей информации путем обеспечения неизменности интерфейсов сервиса информационного взаимодействия.

21. Единое информационное пространство основывается на соблюдении следующих требований:

1) обеспечение совместимости данных в процессе информационного взаимодействия путем синтаксического, семантического и пространственного соответствия передаваемых данных и интерфейсов сервисов информационного взаимодействия;

2) обеспечение распространения определенного вида данных путем использования эталонных источников информации, и их сопоставления в случае использования данных из нескольких источников;

3) однозначная и уникальная идентификация распространяемых данных;

4) распространение общедоступных данных в структурированном, машиночитаемом и связанном формате посредством портала открытых данных "электронного правительства";

5) обеспечение возможности подтверждения достоверности и актуальности данных, выявления недостоверных данных, а также информирования заинтересованных участников информационного взаимодействия о случаях выявления недостоверных данных и об изменениях, произведенных в процессе ее актуализации;

6) использование единой схемы преобразования данных из формата данных потребителя информации к формату данных поставщика информации при взаимодействии объектов информатизации "электронного правительства" с использованием шлюза "электронного правительства";

7) обеспечение возможности извлечения, сопоставления и обогащения данных при наличии согласия владельца данных или его представителя на выполнение соответствующих операций в процессе передачи через шлюз "электронного правительства".

5. Требования по развитию объектов информатизации
внутреннего контура "электронного правительства"

22. Требования по развитию объектов информатизации внутреннего контура "электронного правительства" основываются на следующих принципах развития архитектуры "электронного правительства":

1) однократный ввод - обеспечение учета данных исключительно в электронном виде в месте возникновения;

2) сквозная автоматизация - поэтапная автоматизация межведомственных и ведомственных процессов, а не отдельных функций государственного органа;

3) оптимизация интерфейсов - сокращение количества рабочих окон и объектов информатизации "электронного правительства" в которых непосредственно работают пользователи;

4) разделение ответственности – четкие границы ответственности при проведении автоматизации деятельности государственных органов.

23. Однократный ввод основывается на соблюдении следующих требований:

1) электронный формат является первичным форматом учета и хранения информации;

2) исключение многократного ввода и дублирования информации на нескольких носителях, и (или) в нескольких объектах информатизации "электронного правительства";

3) максимальное исключение ручного ввода в рамках обработки данных, представленных на бумажных носителях;

4) единовременный ввод дополнительной информации, которая отсутствует в распоряжении государственного органа в электронной форме, и их последующее многократное использование;

5) обеспечение хранения эталонных источников информации для всех видов данных и информированности всех заинтересованных сторон о наличии, значимости, качестве и стоимости получения доступа к информации;

6) преимущественное хранение в объектах информатизации "электронного правительства" только уникальных видов данных без дублирования эталонных источников информации;

7) обеспечение использования эталонных источников информации;

8) обеспечение перевода данных с бумажных носителей в электронную форму, контроля за качеством, несанкционированным изменением и уничтожением данных;

9) исключение необходимости повторного ввода хранимой в электронном формате информации;

10) исключение необходимости исполнения запросов государственных органов касательно предоставления информации в случаях ее доступности из открытых источников либо наличия технической возможности получения данных сведений в электронном формате напрямую из объектов информатизации "электронного правительства";

11) формирование статистической информации на основании первичных данных, хранимых в электронной форме и исключение внесения данных сведений напрямую;

12) обеспечение полноты, достоверности, актуальности и целостности информации, путем размещения сведений в объектах информатизации "электронного правительства" только уполномоченными должностными лицами с применением электронной цифровой подписи.

24. Сквозная автоматизация основывается на соблюдении следующих требований:

1) обеспечение предметной автоматизации межведомственных и ведомственных процессов, а не отдельных функций государственного органа;

2) оптимизация межведомственных и ведомственных процессов исполнения государственных функций и вытекающих из них государственных услуг перед их автоматизацией;

3) максимальное сокращение количества взаимодействий и информационных потоков в процессе исполнения государственных функций.

25. Оптимизация интерфейсов основывается на соблюдении следующих требований:

1) расширение возможностей и повышение эффективности работы государственных служащих;

2) обеспечение поэтапного перехода от учета и формирования справочной информации к прогнозированию и поддержке принятия решения при формировании государственной политики на основе анализа фактических данных;

3) формирование единого окна доступа государственных органов к объектам информатизации "электронного правительства";

4) обеспечение дистанционного доступа к объектам информатизации "электронного правительства" посредством единого окна доступа государственных органов к объектам информатизации "электронного правительства";

5) сокращение количества объектов информатизации "электронного правительства", осуществляющих параллельный учет однородных данных, а также автоматизирующих типовые обеспечивающие государственные функции и различные этапы выполнения сквозных процессов.

26. Разделение ответственности основывается на соблюдении следующих требований:

1) автоматизация процессов исполнения государственных функций и вытекающих из них государственных услуг уполномоченными государственными органами по руководству соответствующей отраслью (сферой) государственного управления;

2) обеспечение централизованного учета и хранения данных в электронном виде, в случае наличия соответствующей потребности, отсутствия эталонных источников информации и наличия полномочий на ведение соответствующих видов учета в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) в случае наличия полномочий на ведение учета у нескольких государственных органов, централизованный учет и хранение данных в электронном виде осуществляется в соответствии с утвержденной архитектурой государственного органа.