Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында төлем ұйымдары үшін ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2016 жылғы 27 қазандағы № 532 және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қазандағы № 262 бірлескен бұйрығы және қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылғы 2 желтоқсанда № 14476 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қаржылық мониторинг агенттігі Төрағасының 2022 жылғы 20 қазандағы № 36 және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2022 жылғы 20 қазандағы № 90 бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Қаржылық мониторинг агенттігі Төрағасының 20.10.2022 № 36 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 20.10.2022 № 90 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

"Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы

28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңы 11-бабының 3-2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Қаржы министрі БҰЙЫРАДЫ және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасаумақсатында төлем ұйымдары үшінішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қаржы мониторингі комитеті (Мекебеков А. З.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты және қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты және қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оларды мерзімді баспасөз басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауғажіберуді;

3) осы бұйрықты және қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оларды Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне орналастыру үшін "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнынажіберуді;

4) осы бұйрықты және қаулыны Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрық және қаулыалғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі

Қазақстан Республикасының Қаржы министрі _____________ Б. Сұлтанов

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Төрағасы ______________ Д. Ақышев

2016 жылғы 4 қазан 2016 жылғы 28 қазан

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2016 жылғы 4 қазандағы № 532 бұйрығымен және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қазандағы № 262 қаулысымен бекітілген

Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында төлем ұйымдары үшін ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар
1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жасау мақсатында төлем ұйымдары үшін ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар (бұдан әрі - Талаптар) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – КЖТҚҚ туралы заң) сәйкес әзірленді және төлем ұйымдарына (бұдан әрі – ұйымдар) қолданылады.

2. Талаптарда қолданылатын ұғымдар КЖТҚҚ туралы Заңда көрсетілген мағыналарда пайдаланылады.

Талаптардың мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) бір жолғы операция (мәміле) – ұйымның қызметтерді (өнімдерді) ұсынуы бойынша қатынастар:

клиенттің банктік шот ашпай қолма-қол ақшамен төлемдерді жүзеге асыруы;

клиенттің банктік шотты пайдаланбай қолма-қол ақшасыз төлемді және (немесе) ақша аударымын жүзеге асыруы;

қолма-қол ақшаны қабылдауға арналған жабдықтың (құрылғының) көмегімен банктік шотқа ақша енгізу;

электрондық ақшаның сәйкестендірілмеген иелері – жеке тұлғалардың электрондық ақшаны сатып алу және пайдалану жөніндегі операцияларды жүзеге асыруы;

2) ерекше операция (мәміле) – Қаржы мониторингін жүзеге асыратын және КЖТҚҚ туралы Заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі өзге де шараларды қабылдайтын уәкілетті мемлекеттік орган (бұдан әрі – қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган) бекіткен күдікті операцияларды айқындау белгілері ескеріле отырып, КЖТҚҚ туралы Заңның 4-бабының 4-тармағына сәйкес міндетті зерделеуге жататын және ұйым дербес әзірлеген операция (мәміле);

3) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдері – ұйымды төлем ұйымдары үшін қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру процестеріне немесе өзге қылмыстық әрекетке әдейі немесе әдейі емес тарту мүмкіндігі;

4) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруды (жылыстатуды) және терроризмді қаржыландыруды заңдастыру тәуекелдерін басқару – қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруды (жылыстатуды) және терроризмді қаржыландыруды заңдастыру тәуекелдерін анықтау, сондай-ақ оларды азайту мониторингі бойынша ұйым қабылдайтын шаралар жиынтығы (қызметтерге, клиенттерге қатысты);

5) шекті операция – КЖТҚҚ туралы Заңның 4-бабына сәйкес қаржы мониторингіне жататын және КЖТҚҚ туралы Заңда белгіленген шекті сомаға тең не одан асатын ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен жасалатын операция.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

3. Ұйым қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл (бұдан әрі – КЖТҚҚ) жасау мақсатында ішкі бақылауды:

1) ұйымның КЖТҚҚ туралы заңның талаптарын орындауын қамтамасыз ету;

2) ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін және қатар жүретін тәуекелдерді басқару үшін жеткілікті деңгейде ұстап тұру;

3) ұйымды және қызметкерлерді қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру процестеріне тартуды болдырмау мақсатында жүзеге асырады.

4. Ұйымда КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру шеңберінде ұйымның ішкі аудит қызметінің не ішкі аудитті жүргізуге уәкілетті өзге органның КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылаудың тиімділігін бағалауды жүргізуіне қойылатын талаптар қамтылатын ішкі бақылау қағидалары әзірленеді.

Ішкі бақылау қағидалары КЖТҚҚ туралы заңның 11-бабында көзделген бағдарламалардан тұрады, ұйым оларды Талаптарға сәйкес дербес әзірлейді және олар ұйымның ішкі құжаты не осындай құжаттардың жиынтығы болып табылады.

Ұйым Қазақстан Республикасының КЖТҚҚ туралы заңнамасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде ішкі бақылау қағидаларын Қазақстан Республикасының КЖТҚҚ туралы заңнамаға енгізілген өзгерістерге және (немесе) толықтыруларға сәйкес келтіреді.

2-тарау. КЖТҚҚ ішкі жүйесін ұйымдастыру және КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы

5. Ұйымда ұйымның ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен ішкі бақылау қағидаларының сақталуына мониторингті жүзеге асыру үшін жауапты лауазымды адам (бұдан әрі – жауапты қызметкер) тағайындалады, сондай-ақ құзыретіне КЖТҚҚ мәселелері кіретін ұйымның қызметкерлері не бөлімшесі (бұдан әрі – КЖТҚҚ жөніндегі бөлімше) айқындалады.

6. КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы:

1) КЖТҚҚ жөніндегі бөлімшенің функцияларын, оның ішінде КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру кезінде ұйымның басқа бөлімшелерімен және персоналымен, филиалдармен өзара іс-қимыл рәсімін, сондай-ақ жауапты қызметкердің функцияларын, өкілеттіктерін, жауапты қызметкердің ұйымның уәкілетті органдарымен және лауазымды тұлғаларымен өзара іс-қимыл рәсімін сипаттауды;

2) КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды және қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға хабарламаларды, оның ішінде оларды әзірлеушілер туралы мәліметтер беруді жүзеге асыру үшін пайдаланылатын автоматтандырылған ақпараттық жүйелер мен бағдарламалық қамтамасыз ету туралы мәліметтерді;

3) КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды іске асыру барысында алынған мәліметтерді тіркеу, сондай-ақ құжаттар мен ақпаратты сақтау рәсімін;

4) ұйым қызметкерлерінің, оның ішінде жауапты қызметкердің, ұйымның уәкілетті органдары мен лауазымды адамдарының КЖТҚҚ туралы Заңды, сондай-ақ ұйым қызметкерлері жол берген ішкі бақылау қағидаларын бұзу фактілері туралы хабардар ету рәсімін;

5) ұйымды бақылайтын заңды тұлға белгілеген КЖТҚҚ жөніндегі талаптардың (бар болса) сипаттамасын;

6) кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін бағалау нәтижелерін бағалау, айқындау, құжаттық тіркеу және жаңарту рәсімін;

7) бақылау шараларын әзірлеу рәсімін, кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін басқару мен кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін азайту бойынша рәсімдерді;

8) кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелінің дәрежесін ескере отырып, өз клиенттерін жіктеу рәсімін қамтиды.

Ұйымға КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру жөніндегі қосымша шараларды бағдарламаға енгізуіне жол беріледі.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

7. Ұйымның КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес жауапты қызметкердің және КЖТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің функцияларына мыналар кіреді:

1) әзірленген және ұйымның атқарушы органымен келісілген ішкі бақылау қағидаларының және (немесе) оларға өзгерістердің (толықтырулардың) болуын, сондай-ақ ұйымда олардың сақталуына мониторинг жүргізуді қамтамасыз ету;

2) Қазақстан Республикасының КЖТҚҚ туралы заңнамаға сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға хабарламалар ұсынуды ұйымдастыру және олардың ұсынылуына бақылау жасау;

3) клиенттердің операцияларын күдікті ретінде тану және ұйымның ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға хабарламалар жіберу қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;

4) КЖТҚҚ туралы заңда көзделген жағдайларда және ұйымның ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен клиенттердің операцияларын жүргізуден бас тарту туралы шешімдер қабылдау не ұйымның уәкілетті органымен немесе лауазымды адамымен келісу;

5) КЖТҚҚ туралы заңда және (немесе) ұйымның ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда және тәртіппен клиенттермен іскерлік қатынастарды орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешім қабылдау үшін ұйымның атқарушы органына сұратулар жіберу;

6) ұйымның уәкілетті органдарын және лауазымды адамдарын анықталған ішкі бақылау қағидаларын бұзушылықтар туралы ұйымның ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен хабардар ету;

7) ұйымның уәкілетті органдарының есептерді қалыптастыруы үшін КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылау қағидаларын іске асыру нәтижелері және тәуекелдері басқару және ішкі бақылау жүйелерін жақсарту жөніндегі ұсынылып отырған шаралар туралы ақпаратты дайындау және ұйымның атқарушы органымен келісу.

Ұйымның жауапты қызметкердің және КЖТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің қосымша функцияларын енгізуіне жол беріледі.

8. Жүктелген функцияларды орындау үшін жауапты қызметкерге және КЖТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлеріне мынадай өкілеттіктер беріледі:

1) өз функцияларын толық көлемде және ұйымның ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен жүзеге асыруға мүмкіндік беретін шекте ұйымның барлық үй-жайларына, ақпараттық жүйелеріне, телекоммуникация құралдарына, құжаттар мен файлдарға кіруге рұқсат алу;

2) өз функцияларын жүзеге асыру кезінде алынған ақпараттың конфиденциалдылығын қамтамасыз ету;

3) ұйымның бөлімшелерінен алынатын құжаттар мен файлдардың сақталуын қамтамасыз ету.

Ұйымның жауапты қызметкердің және КЖТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің қосымша өкілеттіктерін енгізуіне жол беріледі.

9. Ұйымның филиалдарында Талаптардың 7 және 8-тармақтарында көзделген функциялар мен өкілеттіктер толығымен немесе ішінара жүктелген қызметкерлер болған кезде осындай қызметкерлердің қызметін үйлестіруді жауапты қызметкер жүзеге асырады.

10. Жауапты қызметкердің, сондай-ақ ұйымның Талаптардың 7-тармағында көзделген функциялар жүктелген қызметкерлерінің функциялары ішкі аудит қызметінің не ішкі аудит жүргізуге уәкілетті өзге органның функцияларымен, сондай-ақ ұйымның операциялық (ағымдағы) қызметін жүзеге асыратын бөлімшелердің функцияларымен қоса атқарылмайды.

11. Ұйым КЖТҚҚ мақсатында ішкі бақылау мәселелері бойынша процестерді автоматтандыру үшін мынадай талаптарға сәйкес келетін автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді пайдаланады:

1) оларға енгізілетін өзгерістерді (толықтыруларды) қоса алғанда, клиенттердің досьелерін (сауалнамаларын) жүргізу мүмкіндігі;

2) Қазақстан Республикасының КЖТҚҚ заңнамасының талаптарын, сондай-ақ қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдері ұйымның көрсетілетін қызметтерінің тәуекелдерге ұшырағыштық дәрежесін бағалау нәтижелерін ескере отырып, алдын ала белгіленген өлшемшарттар бойынша шекті және күдікті операцияларды анықтау;

3) клиенттердің досьелері (сауалнамалары), жүргізілген операциялар, қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға жіберілген хабарламалар бойынша дерекқордан ақпаратты алып тастау мүмкіндігінің болмауы;

4) ақпараттың резервтік көшірмесін жасау және сақтау жүйесінің болуы;

5) әрбір пайдаланушы жұмысының түрлендіруден қорғалған хаттамасын жүргізу.

3-тарау. Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелін басқару бағдарламасы

12. Ұйым қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру мақсатында қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін басқару (тәуекелдерді бағалау) бағдарламасын әзірлейді.

13. Ұйым жыл сайынғы негізде кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін бағалау есебін және кем дегенде тәуекелдердің мынадай ерекше санаттарын: клиенттердің типі бойынша тәуекелді, елдік (географиялық) тәуекелді, қызмет көрсету (өнім) тәуекелін және (немесе) оны ұсыну тәсілін ескере отырып, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдеріне ұйым қызметтерінің (өнімдерінің) ұшырағыштық дәрежесін бағалауды жүзеге асырады.

Ұйымның көрсетілетін қызметтерінің (өнімдерінің) қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін бағалау клиенттердің операцияларын сәйкестендіру және оларға мониторинг жүргізу рәсімдерін өзгертуді, операциялар жүргізуге лимиттер белгілеуді, көрсетілетін қызметтерді (өнімдерді) ұсыну талаптарын өзгертуді, қызметтерді (өнімдерді) ұсынудан бас тартуды қоса, анықталған тәуекелдерді барынша азайтуға бағытталған ықтимал іс-шараларды сипаттаумен қатар жүреді.

Ескерту. 13-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

14. Мәртебесі және (немесе) қызметі қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелін арттыратын клиенттердің типтеріне:

1) шетелдік жария лауазымды адамдарды, олардың жақын туыстары мен өкілдерін қоса, шетелдіктер;

2) шетелдік қаржы ұйымдары;

3) қызметі қолма-қол ақшаның қарқынды айналысымен байланысты заңды тұлғалар және дара кәсіпкерлер, оның ішінде:

ойын бизнесін ұйымдастырушылар, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан тыс жерде онлайн-казино қызметін көрсететін не осы қызметтен кіріс алатын тұлғалар;

туристік қызметтер, сондай-ақ қолма-қол ақшаның қарқынды айналысымен байланысты өзге қызметтер көрсететін тұлғалар;

4) "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, сақтандыру брокерлері;

5) қызметін сақтандыру агенттері ретінде жүзеге асыратын тұлғалар;

6) жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату бойынша делдалдық қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;

7) қорлар, діни бірлестіктер ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйымдар;

8) Талаптардың 15-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ осындай тұлғалардың Қазақстан Республикасында орналасқан филиалдары мен өкілдіктері кіреді.

Мәртебесі және (немесе) қызметі қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелін арттыратын клиенттердің қосымша типтерін ұйымның енгізуіне жол беріледі.

Ескерту. 14-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

15. Ұйым осы тармақта көрсетілген шет мемлекеттерден клиенттерге қызметтерді (өнімдерді) көрсетумен және осындай шет мемлекеттердің қатысуымен ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды жүргізумен байланысты елдік (географиялық) тәуекелді бағалауды жүзеге асырады.

Мыналар жүргізілген операциялары қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелін арттыратын шет мемлекеттер болып табылады:

1) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган жасайтын Ақшаны жылыстатумен күресудің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын не жеткілікті орындамайтын мемлекеттердің (аумақтардың) тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар);

2) оларға қатысты Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесінің қарарларымен қабылданған халықаралық санкциялар (эмбарго) қолданылатын шет мемлекеттер (аумақтар);

3) "Банктік және сақтандыру қызметінің, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылар қызметінің және бағалы қағаздар нарығындағы өзге де лицензияланатын қызмет түрлерінің, акционерлік инвестициялық қорлар қызметінің және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар қызметінің мақсаттары үшін оффшорлық аймақтардың тізбесін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 24 ақпандағы № 8 қаулысымен бекітілген оффшорлық аймақтар тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар), (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20095 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде 2020 жылғы 10 наурызда жарияланған);

4) ұйым басқа факторлардың (сыбайлас жемқорлық, есірткілердің заңсыз өндірілуі, айналымы және (немесе) транзиті деңгейі туралы мәліметтер, халықаралық терроризмді қолдау туралы мәліметтер және басқалар) негізінде кiрiстердi заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың жоғары тәуекелін көрсетуші ретінде анықтаған шет мемлекеттер (аумақтар).

Ескерту. 15-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

16. Ұйымның көрсетілетін қызметтеріне (өнімдеріне, операцияларына), сондай-ақ кiрiстердi заңдастырудың (жылыстатудың) және терроризмді қаржыландырудың жоғары тәуекеліне ұшыраған оларды ұсыну тәсілдеріне:

1) электрондық терминалдар арқылы қызмет көрсетуді қоса алғанда, клиенттерге қашықтан қызмет көрсету;

2) ақша жөнелтушінің банк шотын ашпай төлемді жүзеге асыру үшін бес жүз мың теңгеден асатын сомаға қолма-қол ақшамен төлемдер қабылдау қызметі;

3) электрондық ақшаны және төлем карточкаларын өткізу (тарату) бойынша қызметтер;

4) тиісті қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің жүз есе мөлшеріне тең сомадан асатын электрондық ақшаны пайдалана отырып жасалатын төлемдерді қабылдау мен өңдеу қызметі;

5) клиент бастамашы болған электрондық нысандағы төлемдерді өңдеу және төлемді және (немесе) аударымды жүзеге асыру үшін банкке, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қажетті ақпарат беру не осы төлемдер бойынша ақша қабылдау қызметі кіреді, бірақ олармен шектелмейді.

17. Ұйымның көрсетілетін қызметтерінің (өнімдерінің) кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін Талаптардың 14, 15 және 16-тармақтарында көрсетілген тәуекелдердің санаттарына және факторларына сәйкес бағалау кезінде ұйым тәуекелдің қорытынды дәрежесіне ықпал ететін, мыналар кіретін, бірақ олармен шектелмейтін қосымша мәліметтерді ескереді:

1) ұйымның қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға клиенттердің күдікті операциялары туралы жіберген хабарламаларының саны;

2) ұйымның қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға клиенттердің қолма-қол ақшамен жасаған шекті операциялары туралы жіберген хабарламаларының саны.

18. Ұйым кiрiстердi заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін басқару (тәуекелдерін бағалау) бағдарламасын іске асыру шеңберінде Талаптардың 14, 15 және 16-тармақтарында көрсетілген тәуекелдердің санаттары мен факторларын, сондай-ақ ұйым белгілейтін тәуекелдердің өзге де санаттары мен факторларын ескере отырып, клиенттерді жіктеу бойынша шаралар қабылдайды.

Ұйым клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін клиенттердің операцияларын сәйкестендіру және мониторинг жүргізу рәсімдері шеңберінде алынған клиент (клиенттер) туралы мәліметтерді талдаудың нәтижелері бойынша белгілейді және тәуекел деңгейін айқындаудың кемінде екі деңгейден тұратын шәкілі бойынша бағаланады.

Ұйым клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін қайта қарауды клиент (клиенттер тобы) туралы мәліметтердің жаңартылуына қарай жүзеге асырады.

4-тарау. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы

19. Ұйым КЖТҚҚ туралы заңның клиентті тиісінше тексеру бойынша талаптарын іске асыру (мақсатында клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін сәйкестендіру бағдарламасын әзірлейді.

Ұйымның клиент (оның өкілі) туралы мәліметтерді тіркеу және дәйектілігін тексеру, бенефициарлық меншік иесін анықтау және ол туралы мәліметтерді тіркеу, іскерлік қатынастардың немесе біржолғы операцияның (мәміленің) болжамды мақсатын белгілеу және тіркеу, сондай-ақ Талаптарда көзделген клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы өзге де мәліметтерді алу және тіркеу бойынша іс-шараларды жүргізуі клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру болып табылады.

КЖТҚҚ туралы Заңның 5-бабының 7-тармағына сәйкес клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты ұйым жүргізетін іс-шаралар дәрежесі клиенттерді тиісінше тексерудің оңайлатылған не күшейтілген шараларын қолданудан көрінеді.

Ескерту. 19-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

20. Ұйым КЖТҚҚ туралы заңның 5-бабы 2-тармағының талаптарын ескере отырып, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді жүргізеді, сондай-ақ мына:

1) айлық есептік көрсеткіштің жүз еселік мөлшерінен аспайтын сомада электрондық ақшаны өткізген, сондай-ақ сомасы екі жүз теңгеден аспайтын төлем карточкаларын таратуды қоспағанда, клиентпен іскерлік қатынастар орнатқан;

2) клиент:

қолма-қол ақшаны қабылдау үшін арналған жабдық (құрылғы) арқылы, оның ішінде күнтізбелік бір күнде бірнеше операцияны (мәмілені) жасау арқылы қолма-қол ақшаны жеке тұлғаның банктік шотына есепке алу үшін қабылдау кезінде бес жүз мың теңгеден асатын;

электрондық ақшаны пайдалана отырып жасалатын төлемдерді қабылдау кезінде айлық есептік көрсеткіштің елу еселенген мөлшерінен асатын және (немесе) оған тең;

банктік шотты пайдаланбай қолма-қол ақшасыз төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын қабылдау кезінде бес жүз мың теңгеден асатын;

банктік шотқа қолжеткізу құралы болып табылмайтын төлем карточкасын пайдалана отырып операцияларды жүзеге асырған кезде екі жүз мың теңгеден асатын сомаға біржолғы операция (мәміле) жасаған;

3) клиент шекті операцияны (мәмілені) жасаған;

4) клиенттің күдікті операциясы (мәмілесі) анықталған;

5) жеке және заңды тұлғалар туралы бұрын алынған деректердің дәйектілігіне күмән туғызатын негіздер болған жағдайларда іскерлік қатынастардың немесе біржолғы операцияның (мәміленің) болжамды мақсатын белгілейді.

Ескерту. 20-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

21. Талаптардың 20-тармағына сәйкес алынған мәліметтерді ұйым клиенттің досьесіне енгізеді (қосады), ол ұйымда клиентпен іскерлік қатынастардың барлық кезеңі бойы және олар аяқталған не біржолғы операция (мәміле) жасалған күннен бастап кемінде бес жыл сақталады.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.
22. Алып тасталды – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.
23. Алып тасталды – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

24. Клиентті сәйкестендіру (бенефициарлық меншік иесін анықтау) процесінде ұйым осындай клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) террористік іс-әрекетке қатысы бар адамдардың тізімінде (бұдан әрі – Тізім) және (немесе) терроризмді және экстремизмді қаржыландырумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде, сондай-ақ КЖТҚҚ туралы Заңның 12 және 12-1 - баптарында көзделген жаппай қырып-жою қаруын таратумен байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде (бұдан әрі – Тізбелер) бар-жоғына тексеру жүргізеді.

Ұйымда шет мемлекетің азаматтығы болуы туралы мәліметтер болған шетелдіктерге, өзге тұлғаларға, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдарға қатысты ұйым клиентті сәйкестендіру (бенефициарлық меншік иесін анықтау) процесінде осындай клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) шетелдік жария лауазымды тұлғаға жататынын тексереді.

Ескерту. 24-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

25. Клиент (оның өкілі) ұсынатын құжаттар клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді растау мақсатында олардың шынайылығына тексеріледі.

26. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру бағдарламасы:

1) іскерлік қатынастар орнатудан және (немесе) операция жүргізуден бас тартуды, сондай-ақ іскерлік қатынастарды тоқтату рәсімі мен негіздерін қоса алғанда, клиенттерді қызмет көрсетуге қабылдау рәсімін;

2) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру рәсімін, оның ішінде клиентті тиісінше тексерудің оңайлатылған және күшейтілген шараларын қолдану рәсімдерінің ерекшеліктерін;

3) қызмет көрсетудегі немесе қызмет көрсетуге қабылданатын жеке тұлғалар арасында шетелдік жария лауазымды тұлғаларды анықтауға бағытталған шаралардың сипаттамасын;

4) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін Тізімде және Тізбелерде бар-жоғын тексеру рәсімін;

5) іскерлік қатынастарды қашықтықтан орнату кезіндегі сәйкестендіру ерекшеліктерін (клиенттің немесе оның өкілінің жеке қатысуынсыз);

6) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде алынған мәліметтерді ұйымға бақылау жасайтын заңды тұлға белгілеген КЖТҚҚ бойынша талаптарды орындау шеңберінде алмасу ерекшеліктерін (болған жағдайда);

7) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру мақсатында қосымша ақпарат көздерінің, оның ішінде мемлекеттік органдар ұсынатын ақпарат көздерінің сипаттамасын;

8) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтердің дұрыстығын тексеру рәсімін;

9) клиент досьесінің нысанына, мазмұнына және жүргізу тәртібіне, мәліметтерді жаңарту кезеңділігін көрсете отырып, досьеде қамтылған мәліметтерді жаңартуға қойылатын талаптарды;

10) сәйкестендіру жүргізу кезінде алынған ақпаратқа ұйым қызметкерлерінің қол жеткізуін қамтамасыз ету рәсімін;

11) клиенттің тәуекел деңгейін бағалау рәсімін, осындай тәуекелді бағалау негіздерін;

12) клиенттен сұратылатын құжаттар мен ақпараттың тізбесін қоса алғанда, ұйымның клиенттердің бенефициарлық меншік иесін анықтауға және сәйкестендіруге бағытталған шаралар (рәсімдер) тізбесін, ұйымның жеке тұлғаны бенефициарлық меншік иесі деп тану туралы шешім қабылдау тәртібін қамтиды.

Ұйымға клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жөніндегі қосымша шараларды бағдарламаға енгізуге жол беріледі.

Егер ұйым шарт негізінде КЖТҚҚ туралы Заңға сәйкес өзге тұлғаға ұйымның клиенттеріне қатысты КЖТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1) және 4) тармақшаларында көзделген шараларды қолдануды тапсырса, ұйым осындай тұлғалармен өзара іс-қимыл жасау қағидаларын әзірлейді, олар:

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған ұйымның тұлғалармен шарттар жасасу рәсімін, сондай-ақ осындай шарттар жасасуға уәкілетті ұйымның лауазымды адамдарының тізбесін;

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған ұйым мен тұлғалар арасындағы шарттарға сәйкес клиент-жеке тұлғаны, оның өкілін, пайда алушыны сәйкестендіру рәсімін;

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалардың сәйкестендіру жүргізу кезінде алынған мәліметтерді ұйымға беру рәсімін және мерзімдерін;

ұйымға алынған мәліметтерді беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын, сондай-ақ анықталған бұзушылықтарды жою бойынша ұйым қабылдайтын шараларды қоса алғанда, сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалардың сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтауын бақылауды ұйымның жүзеге асыру рәсімін;

ұйымның сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен шартты орындаудан біржақты бас тарту туралы шешім қабылдау негіздерін, рәсімін және мерзімдерін, олар сәйкестендіру жөніндегі талаптарды, оның ішінде алынған мәліметтерді ұйымға беру рәсімін, мерзімдерін және толықтығын сақтамаған жағдайда, сондай-ақ осындай шешім қабылдауға уәкілетті ұйымның лауазымды адамдарының тізбесін;

ұйым сәйкестендіру жүргізуді тапсырған тұлғалардың ұйымға алынған мәліметтерді беру тәртібін, мерзімдерін және толықтығын қоса алғанда, сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтамағаны үшін жауапкершілігі туралы ережелерді;

сәйкестендіру бойынша талаптарды орындау мақсатында оларға әдіснамалық көмек көрсету мәселелері бойынша сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен ұйымның өзара іс-қимыл рәсімін қамтиды.

Ұйымның өзара іс-қимыл қағидаларына қосымша шарттарды енгізуіне жол беріледі.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

5-тарау. Клиенттердің операцияларына мониторинг жасау және зерделеу бағдарламасы

27. Ұйым клиентті тиісінше тексеру бойынша, сондай-ақ шекті және күдікті операциялар туралы хабарларды анықтау және оларды қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға жіберу бойынша КЖТҚҚ туралы заңның талаптарын іске асыру мақсатында клиенттердің операцияларына мониторинг жасау және зерделеу бағдарламасын әзірлейді.

28. Ұйым клиенттердің операцияларына мониторинг жасау және зерделеу бағдарламасы шеңберінде клиенттер (олардың өкілдері) және бенефициарлық меншік иелері туралы қосымша мәліметтерді жаңарту және (немесе) алу бойынша, cондай-ақ клиенттердің операцияларын зерделеу және шекті және күдікті операцияларды анықтау бойынша іс-шаралар жүргізеді.

Ұйым клиенттердің операцияларына мониторинг жасау және зерделеу нәтижелерін ұйымның көрсетілетін қызметтерінің қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін жыл сайын бағалау үшін, сондай-ақ клиенттер тәуекелдерінің деңгейлерін қайта қарау үшін пайдаланады.

Клиент операцияларының мониторингі және зерделеу бағдарламасын іске асыру шеңберінде алынған мәліметтер клиенттің досьесіне енгізіледі және клиентпен іскерлік қатынастардың барлық кезеңі бойы және олар аяқталған не біржолғы операция (мәміле) жасалған күннен бастап кемінде бес жыл ұйымда сақталады.

Ескерту. 28-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

29. Клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы қосымша мәліметтерді жаңарту кезеңділігін және (немесе) алу қажеттілігін ұйым клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін және (немесе) клиент пайдаланатын ұйым қызметтерінің ұшырағыштық дәрежесін, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру тәуекелдерін ескере отырып белгілейді.

Тәуекел деңгейі жоғары клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді жаңарту жылына кемінде бір рет жүзеге асырылады.

Клиенттің (бенефициарлық меншік иесінің) Тізімде және Тізбелерде болуын тексеру (Тізім мен Тізбелерге енгізу) клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты емес және Тізімге және Тізбелерге өзгерістер енгізу шамасына қарай (Тізім мен Тізбелерді жаңарту) жүзеге асырылады.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

30. Клиент операцияларын мониторингтеу және зерделеу бағдарламасы:

1) КЖТҚҚ туралы Заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес Қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган бекіткен күдікті операцияларды айқындау белгілері негізінде жасалатын ерекше және күдікті операциялар тізбесін, сондай-ақ ұйым дербес әзірлеген ерекше және күдікті операциялар белгілерінің тізбесін;

2) КЖТҚҚ туралы Заңның 4-бабының 5-тармағына сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган бекіткен қылмыстық кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар клиенттің операцияларын анықтау рәсімін;

3) Талаптарда көзделген жағдайларда клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған мәліметтерді жаңарту және (немесе) қосымша мәліметтерді алу бойынша ұйымның қызметкерлері арасында міндеттерді бөлуді;

4) ұйым қызметкерлері арасында шекті, ерекше және күдікті операциялар, сондай-ақ қылмыстық кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операциялар туралы мәліметтерді анықтау және қызметкерлер арасында беру бойынша міндеттерді бөлуді;

5) шекті, әдеттен тыс және күдікті операцияларды анықтау кезінде бөлімшелердің өзара іс-қимыл тетігін, сондай-ақ қылмыстық кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операцияларды сипаттауды;

6) жауапты қызметкердің клиент операциясының біліктілігі туралы шешім қабылдау рәсімін, негіздерін және мерзімін;

7) клиенттің операциясын жүргізуден бас тарту туралы (клиенттің, бенефициарлық меншік иесінің Тізімде және Тізбелерде болуына байланысты бас тартуды қоспағанда), сондай-ақ клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату туралы шешім қабылдау бойынша қызметкерлердің өзара іс-қимыл рәсімін;

8) тізімдегі және тізбедегі клиенттер мен бенефициарлық меншік иелерін анықтау бойынша, сондай-ақ осындай клиенттердің ақшасымен және (немесе) өзге мүлкімен операцияларға дереу тыйым салу бойынша ұйым бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) өзара іс-қимыл рәсімін;

9) ерекше операцияларды зерделеу нәтижелері туралы мәліметтерді, сондай-ақ шекті және күдікті операциялар (оның ішінде операция сомасы, операция валютасы) және қылмыстық кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операциялар туралы мәліметтерді тіркеу (оның ішінде тіркеу тәсілдері) және сақтау рәсімін;

10) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға шекті және күдікті операциялар туралы хабарламаларды ұсыну рәсімін;

11) шекті және күдікті операцияны анықтау туралы ұйымның уәкілетті органдары мен лауазымды тұлғаларын хабардар ету рәсімін (қажет болған жағдайда);

12) клиент әдеттен тыс және (немесе) күдікті операцияларды жүйелі және (немесе) елеулі көлемде жүзеге асырған жағдайда клиентке және оның операцияларына қатысты қабылданатын шараларды қабылдау рәсімі мен сипаттамасын қамтиды.

Ұйымның бағдарламаға клиент операцияларының мониторингі және зерделеу жөніндегі қосымша шараларды енгізуіне жол беріледі.

Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

31. Операцияны шекті ретінде саралаудың заңдылығы бөлігінде күмән туындаған кезде, сондай-ақ әдеттен тыс немесе күдікті операциялар мен қылмыстық кірістерді заңдастыру (жылыстату) және терроризмді қаржыландыру типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операциялар анықталған кезде, көрсетілген операцияны анықтаған ұйымның қызметкері осындай операция туралы жауапты қызметкерге (КЖТҚҚ жөніндегі бөлімшеге) ұйымның ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен, нысанда және мерзімде хабарлама жібереді.

Бір хабарламада бірнеше операция туралы ақпараттың болуына жол беріледі.

Ұйым осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген операциялар туралы хабарламаларды, сондай-ақ оларды зерттеудің нәтижелерін клиентпен іскерлік қатынастар тоқтатылған не біржолғы операция (мәміле) жасалған күннен бастап кем дегенде бес жыл сақтайды.

Ескерту. 31-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

31-1. Клиенттің операциялары зерделенуге жатады:

ҚЖТҚҚ туралы Заңның 4-бабының 4-тармағында көрсетілген негіздер бойынша;

егер оларда күдікті операция белгілерінің сипаттамасы бар болса.

Егер ұйымда осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген операцияларды зерделеу нәтижелері бойынша клиенттің операциялары кірістерді жылыстатумен және терроризмді қаржыландырумен байланысты деп пайымдауға негіз болса, клиенттің операциялары күдікті деп танылады.

Клиенттің операцияларын күдікті операция ретінде тану (танымау) туралы шешімді ұйым клиенттің (оның өкілінің) және операцияны жүзеге асыратын бенефициарлық меншік иесінің мәртебесі мен қызметін сипаттайтын, оның иелігіндегі ақпарат пен құжаттар, сондай-ақ клиенттің қаржылық-шаруашылық қызметі, қаржылық жағдайы және іскерлік беделі туралы ақпарат негізінде дербес қабылдайды.

Операцияны жасау уақыты мен осындай операцияны күдікті деп тану уақыты арасындағы айырмашылық ұйымның ішкі бақылау қағидаларына сәйкес клиенттің операцияларын зерделеу жиілігін айқындайтын уақыт аралығынан аспауы тиіс.

Ескерту. Талаптар 31-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

6-тарау. Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласында қаржы мониторингі субъектілерін даярлау және оқыту бағдарламасы

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

32. КЖТҚҚ мәселелері бойынша қаржы мониторингі субъектілерін даярлау және оқыту бағдарламасы КЖТҚҚ туралы Заңның 11-бабының 8-тармағына сәйкес уәкілетті орган бекітетін қызметкерлерді даярлау және оқыту жөніндегі талаптарға сай әзірленеді.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 18.09.2020 № 883 және ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.09.2020 № 113 (15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығы мен қаулысымен.

Об утверждении Требований к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для платежных организаций

Совместный приказ Министра финансов Республики Казахстан от 4 октября 2016 года № 532 и постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 октября 2016 года № 262. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 2 декабря 2016 года № 14476. Утратил силу совместным приказом и.о. Председателя Агентства Республики Казахстан по финансовому мониторингу от 20 октября 2022 года № 36 и постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 20 октября 2022 года № 90.

Сноска. Утратил силу совместным приказом и.о. Председателя Агентства РК по финансовому мониторингу от 20.10.2022 № 36 и постановлением Правления Национального Банка РК от 20.10.2022 № 90 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня их первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3-2 статьи 11 Закона Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" Министр финансов Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЕТ и Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Требования к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для платежных организаций.

2. Комитету по финансовому мониторингу Министерства финансов Республики Казахстан (Мекебеков А. З.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящих приказа и постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящих приказа и постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан их направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящих приказа и постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан их направление в республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан" для размещения в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан;

4) размещение настоящих приказа и постановления на официальном интернет-ресурсе Министерства финансов Республики Казахстан.

3. Настоящие приказ и постановление вводятся в действие по истечении десяти календарных дней после дня их первого официального опубликования.

Министр финансов Республики Казахстан ________________ Б. Султанов 4 октября 2016 год	Председатель Национального Банка Республики Казахстан __________________ Д. Акишев 28 октября 2016 год

Утверждены приказом Министра финансов Республики Казахстан от 4 октября 2016 года № 532 и постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 октября 2016 года № 262

Требования к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для платежных организаций

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Требования к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем и финансированию терроризма для платежных организаций (далее – Требования) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" (далее – Закон о ПОДФТ) и распространяются на платежные организации (далее – организации).

2. Понятия, применяемые в Требованиях, используются в значениях, указанных в Законе о ПОДФТ.

Для целей Требований используются следующие понятия:

1) разовая операция (сделка) – отношения по предоставлению организацией услуг (продуктов):

осуществление клиентом платежей наличными деньгами без открытия банковского счета;

осуществление клиентом безналичного платежа и (или) перевода денег без использования банковского счета;

внесение денег на банковский счет с помощью оборудования (устройства), предназначенного для приема наличных денег;

осуществление неидентифицированными владельцами электронных денег – физическими лицами операций по приобретению и использованию электронных денег;

2) необычная операция (сделка) – операция (сделка), подлежащая обязательному изучению в соответствии с пунктом 4 статьи 4 Закона о ПОДФТ с учетом Признаков определения подозрительной операций, утвержденных уполномоченным государственным органом, осуществляющим финансовый мониторинг и принимающим иные меры по противодействию легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОДФТ (далее – уполномоченный орган по финансовому мониторингу) и разработанная организацией самостоятельно;

3) риски легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма – риски преднамеренного или непреднамеренного вовлечения организации в процессы легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма или иную преступную деятельность;

4) управление рисками легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма – совокупность принимаемых организациями мер по мониторингу, выявлению рисков легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма, а также их минимизации (в отношении услуг, клиентов);

5) пороговая операция – операция с деньгами и (или) иным имуществом, подлежащая финансовому мониторингу в соответствии со статьей 4 Закона о ПОДФТ и равная либо превышающая установленную Законом о ПОДФТ пороговую сумму.

Сноска. Пункт 2 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

3. Внутренний контроль в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма (далее ПОДФТ) осуществляется организацией в целях:

1) обеспечения выполнения организацией требований Закона о ПОДФТ;

2) поддержания эффективности системы внутреннего контроля на уровне, достаточном для управления рисками легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма и сопряженными рисками;

3) исключения вовлечения организации и работников в процессы легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

4. В рамках организации внутреннего контроля в целях ПОДФТ в организации разрабатываются правила внутреннего контроля, включающие требования к проведению службой внутреннего аудита организации либо иным органом, уполномоченным на проведение внутреннего аудита, оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОДФТ.

Правила внутреннего контроля включают в себя программы, предусмотренные статьей 11 Закона о ПОДФТ, которые разрабатываются организацией самостоятельно в соответствии с Требованиями и являются внутренним документом организации либо совокупностью таких документов.

Организации в течение тридцати календарных дней со дня введения в действие внесенных изменений и (или) дополнений в законодательство Республики Казахстан о ПОДФТ приводят правила внутреннего контроля в соответствие с внесенными изменениями и (или) дополнениями в законодательство Республики Казахстан о ПОДФТ.

Глава 2. Организация внутренней системы ПОДФТ и программа организации внутреннего контроля в целях ПОДФТ

5. В порядке, установленном внутренними документами организации, в организации назначается должностное лицо, ответственное за осуществление мониторинга за соблюдением правил внутреннего контроля (далее – ответственный работник), а также определяются работники либо подразделение организации, в компетенцию которых входят вопросы ПОДФТ (далее – подразделение по ПОДФТ).

6. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОДФТ включает:

1) описание функций подразделения по ПОДФТ, в том числе процедуру взаимодействия с другими подразделениями и персоналом организации, филиалами при осуществлении внутреннего контроля в целях ПОДФТ, а также функций, полномочий ответственного работника, процедуру взаимодействия ответственного работника с уполномоченными органами и должностными лицами организации;

2) сведения об автоматизированных информационных системах и программном обеспечении, используемых для осуществления внутреннего контроля в целях ПОДФТ и передачи сообщений в уполномоченный орган по финансовому мониторингу, в том числе сведения об их разработчиках;

3) процедуру фиксирования сведений, а также хранения документов и информации, полученных в ходе реализации внутреннего контроля в целях ПОДФТ;

4) процедуру информирования работниками организации, в том числе ответственным работником, уполномоченных органов и должностных лиц организации о ставших им известными фактах нарушения Закона о ПОДФТ, а также правил внутреннего контроля, допущенных работниками организации;

5) описание требований по ПОДФТ (при наличии), установленных юридическим лицом, которое имеет контроль над организацией;

6) процедуру оценки, определения, документального фиксирования и обновления результатов оценки рисков легализации (отмывания) доходов и финансирования терроризма;

7) процедуру разработки меры контроля, процедуры по управлению рисками легализации (отмывания) доходов и финансирования терроризма и снижению рисков легализации (отмывания) доходов и финансирования терроризма;

8) процедуру классификации своих клиентов с учетом степени риска легализации (отмывания) доходов и финансирования терроризма.

Допускается включение организацией в программу дополнительных мер по организации внутреннего контроля в целях ПОДФТ.

Сноска. Пункт 6 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

7. Функции ответственного работника и работников подразделения по ПОДФТ в соответствии с программой организации внутреннего контроля в целях ПОДФТ включают:

1) обеспечение наличия разработанных и согласованных с исполнительным органом организации правил внутреннего контроля и (или) изменений (дополнений) к ним, а также мониторинга за их соблюдением в организации;

2) организация представления и контроль за представлением сообщений в уполномоченный орган по финансовому мониторингу в соответствии с законодательством Республики Казахстан о ПОДФТ;

3) принятие решений о признании операций клиентов в качестве подозрительных и необходимости направления сообщений в уполномоченный орган по финансовому мониторингу в порядке, предусмотренном внутренними документами организации;

4) принятие либо согласование с уполномоченным органом или должностным лицом организации решений об отказе от проведения операций клиентов в случаях, предусмотренных Законом о ПОДФТ, и в порядке, предусмотренном внутренними документами организации;

5) направление запросов исполнительному органу организации для принятия решения об установлении, продолжении либо прекращении деловых отношений с клиентами в случаях и порядке, предусмотренных Законом о ПОДФТ и (или) внутренними документами организации;

6) информирование уполномоченных органов и должностных лиц организации о выявленных нарушениях правил внутреннего контроля в порядке, предусмотренном внутренними документами организации;

7) подготовка и согласование с исполнительным органом организации информации о результатах реализации правил внутреннего контроля и рекомендуемых мерах по улучшению систем управления рисками и внутреннего контроля в целях ПОДФТ для формирования отчетов уполномоченным органам организации.

Допускается включение организацией дополнительных функций ответственного работника и работников подразделения по ПОДФТ.

8. Для выполнения возложенных функций ответственный работник и работники подразделения по ПОДФТ наделяются следующими полномочиями, включая:

1) получение доступа ко всем помещениям организации, информационным системам, средствам телекоммуникаций, документам и файлам, в пределах, позволяющих осуществлять свои функции в полном объеме, и в порядке, предусмотренном внутренними документами организации;

2) обеспечение конфиденциальности информации, полученной при осуществлении своих функций;

3) обеспечение сохранности получаемых от подразделений организации документов и файлов.

Допускается включение организацией дополнительных полномочий ответственного работника и работников подразделения по ПОДФТ.

9. При наличии в филиалах организации работников, на которых полностью или частично возложены функции и полномочия, предусмотренные пунктами 7 и 8 Требований, координацию деятельности таких работников осуществляет ответственный работник.

10. Функции ответственного работника, а также работников организации, на которых возложены функции, предусмотренные пунктом 7 Требований, не совмещаются с функциями службы внутреннего аудита либо иного органа, уполномоченного на проведение внутреннего аудита, а также функциями подразделений, осуществляющих операционную (текущую) деятельность организации.

11. Организация для автоматизации процессов по вопросам внутреннего контроля в целях ПОДФТ использует автоматизированные информационные системы, соответствующие следующим требованиям:

1) возможность ведения досье (анкет) клиентов, включая вносимые в них изменения (дополнения);

2) выявление пороговых и подозрительных операций по заранее заданным критериям с учетом требований законодательства Республики Казахстан о ПОДФТ, а также результатов оценки степени подверженности услуг организации рискам легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма;

3) отсутствие возможности исключения информации из базы данных по досье (анкетам) клиентов, проведенным операциям, отправленным сообщениям в уполномоченный орган по финансовому мониторингу;

4) наличие системы резервного копирования и хранения информации;

5) ведение протокола работы каждого пользователя, защищенного от модификации.

Глава 3. Программа управления рисками легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма

12. В целях организации управления рисками легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма организация разрабатывает программу управления рисками (оценки рисков) легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

13. Организация на ежегодной основе осуществляет оценку степени подверженности услуг (продуктов) организации рискам легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма с учетом отчета оценки рисков легализации (отмывания) доходов и финансирования терроризма и, как минимум, следующих специфических категорий рисков: риск по типу клиентов, страновой (географический) риск, риск услуги (продукта) и (или) способа ее (его) предоставления.

Оценка степени подверженности услуг (продуктов) организации рискам легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма сопровождается описанием возможных мероприятий, направленных на минимизацию выявленных рисков, включая изменение процедур идентификации и мониторинга операций клиентов, установление лимитов на проведение операций, изменение условий предоставления услуг (продуктов), отказ от предоставления услуг (продуктов).

Сноска. Пункт 13 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

14. Типы клиентов, чей статус и (или) чья деятельность повышают риск легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма, включают:

1) иностранцы, включая иностранных публичных должностных лиц, их близких родственников и представителей;

2) иностранные финансовые организации;

3) юридические лица и индивидуальные предприниматели, деятельность которых связана с интенсивным оборотом наличных денег, в том числе:

организаторы игорного бизнеса, а также лица, предоставляющие услуги либо получающие доходы от деятельности онлайн-казино за пределами Республики Казахстан;

лица, предоставляющие туристские услуги, а также иные услуги, связанные с интенсивным оборотом наличных денег;

4) страховые (перестраховочные) организации, страховые брокеры, осуществляющие деятельность по отрасли "страхование по жизни";

5) лица, осуществляющие деятельность в качестве страховых агентов;

6) лица, осуществляющие посредническую деятельность по купле-продаже недвижимости;

7) некоммерческие организации, в организационно-правовой форме фондов, религиозных объединений;

8) лица, расположенные (зарегистрированные) в иностранных государствах, указанных в пункте 15 Требований, а также расположенные в Республике Казахстан филиалы и представительства таких лиц.

Допускается включение организацией дополнительных типов клиентов, чей статус и (или) чья деятельность повышают риск легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

Сноска. Пункт 14 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

15. Организация осуществляет оценку странового (географического) риска, связанного с предоставлением услуг (продуктов) клиентам из иностранных государств, указанных в настоящем пункте, и осуществлением операций с деньгами и (или) иным имуществом с участием таких иностранных государств.

Иностранными государствами, операции с которыми повышают риск легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма, являются:

1) иностранные государства (территории), включенные в перечень государств (территорий), не выполняющих либо недостаточно выполняющих рекомендации Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ), составляемый уполномоченным органом по финансовому мониторингу;

2) иностранные государства (территории), в отношении которых применяются международные санкции (эмбарго), принятые резолюциями Совета Безопасности Организаций Объединенных Наций;

3) иностранные государства (территории), включенные в перечень оффшорных зон, утвержденный Постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 февраля 2020 года № 8 "Об установлении Перечня офшорных зон для целей банковской и страховой деятельности, деятельности профессиональных участников рынка ценных бумаг и иных лицензируемых видов деятельности на рынке ценных бумаг, деятельности акционерных инвестиционных фондов и деятельности организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20095, опубликован 10 марта 2020 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актах Республики Казахстан);

4) иностранные государства (территории), определенные организацией в качестве представляющих высокий риск легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма на основе других факторов (сведения об уровне коррупции, незаконного производства, оборота и (или) транзита наркотиков, сведения о поддержке международного терроризма и другое).

Сноска. Пункт 15 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

16. Услуги (продукты, операции) организации, а также способы их предоставления, подверженные высокому риску легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма, включают, но не ограничиваются:

1) дистанционное обслуживание клиентов, включая обслуживание посредством электронных терминалов;

2) услуги по приему наличных денег для осуществления платежа без открытия банковского счета отправителя денег на сумму, превышающую пятьсот тысяч тенге;

3) услуги по реализации (распространению) электронных денег и платежных карточек;

4) услуги по приему и обработке платежей, совершаемых с использованием электронных денег превышающую сумму, равную стократному размеру месячного расчетного показателя, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете;

5) услуги по обработке платежей, инициированных клиентом в электронной форме, и передаче необходимой информации банку, организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций, для осуществления платежа и (или) перевода либо принятия денег по данным платежам.

17. При оценке степени подверженности услуг (продуктов) организации рискам легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма в соответствии с категориями и факторами рисков, указанными в пунктах 14, 15 и 16 Требований, организацией учитываются дополнительные сведения, влияющие на итоговую степень риска, включая, но не ограничиваясь:

1) количество направленных организацией в уполномоченный орган по финансовому мониторингу сообщений о подозрительных операциях клиентов;

2) количество направленных организацией в уполномоченный орган по финансовому мониторингу сообщений о пороговых операциях клиентов с наличными деньгами.

18. В рамках реализации программы управления рисками (оценки рисков) легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма организацией принимаются меры по классификации клиентов с учетом категорий и факторов рисков, указанных в пунктах 14, 15 и 16 Требований, а также иных категорий и факторов рисков, устанавливаемых организацией.

Уровень риска клиента (группы клиентов) устанавливается организацией по результатам анализа сведений о клиенте (клиентах), полученных в рамках процедур по идентификации и мониторингу операций клиентов, и оценивается по шкале определения уровня риска, которая состоит не менее чем из двух уровней.

Пересмотр уровня риска клиента (группы клиентов) осуществляется организацией по мере обновления сведений о клиенте (группе клиентов).

Глава 4. Программа идентификации клиентов

19. В целях реализации требований Закона о ПОДФТ по надлежащей проверке клиента организация разрабатывает программу идентификации клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников.

Идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника заключается в проведении организацией мероприятий по фиксированию и проверке достоверности сведений о клиенте (его представителе), выявлению бенефициарного собственника и фиксированию сведений о нем, установлению и фиксированию предполагаемой цели деловых отношений или разовой операции (сделки), а также получению и фиксированию иных предусмотренных Требованиями сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике.

В зависимости от уровня риска клиента степень проводимых организацией мероприятий выражается в применении упрощенных либо усиленных мер надлежащей проверки клиентов, в соответствии с пунктом 7 статьи 5 Закона о ПОДФТ.

Сноска. Пункт 19 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

20. С учетом требований пункта 2 статьи 5 Закона о ПОДФТ организация проводит идентификацию клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, а также устанавливает предполагаемую цель деловых отношений или разовой операции (сделки) в случаях:

1) установления деловых отношений с клиентом, за исключением реализации электронных денег на сумму, не превышающую стократный размер месячного расчетного показателя, а также распространение платежных карточек, сумма которых не превышает двести тысяч тенге;

2) совершения клиентом разовой операции (сделки) на сумму:

превышающую пятьсот тысяч тенге при приеме наличных денег для зачисления на банковский счет физического лица посредством оборудования (устройства), предназначенного для приема наличных денег, в том числе путем совершения за один календарный день нескольких операций (сделок);

превышающую и (или) равную пятидесятикратному размеру месячного расчетного показателя при приеме платежей, совершаемых с использованием электронных денег;

превышающую пятьсот тысяч тенге при приеме безналичных платежей и (или) переводов денег без использования банковского счета;

превышающую двести тысяч тенге при осуществлении операции с использованием платежной карточки, не являющейся средством доступа к банковскому счету;

3) совершения клиентом пороговой операции (сделки);

4) выявления подозрительной операции (сделки) клиента;

5) наличия оснований для сомнения в достоверности ранее полученных данных о физических и юридических лицах.

Сноска. Пункт 20 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

21. Сведения, полученные в соответствии с пунктом 20 Требований, вносятся (включаются) организацией в досье клиента, которое хранится в организации на протяжении всего периода деловых отношений с клиентом и не менее пяти лет со дня их окончания либо совершения разовой операции (сделки).

Сноска. Пункт 21 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).
22. Исключен cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).
23. Исключен cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

24. В процессе идентификации клиента (выявления бенефициарного собственника) организацией проводится проверка на наличие такого клиента (бенефициарного собственника) в списке лиц, причастных к террористической деятельности (далее – Список), и (или) в перечне организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, а также в перечне организаций и лиц, связанных с распространением оружия массового уничтожения предусмотренных статьями 12 и 12-1 Закона о ПОДФТ (далее – Перечни).

В отношении иностранцев, иных лиц, в отношении которых у организации имеются сведения о наличии у них гражданства иностранного государства, а также лиц без гражданства организацией в процессе идентификации клиента (выявления бенефициарного собственника) проводится проверка на принадлежность такого клиента (бенефициарного собственника) к иностранному публичному должностному лицу.

Сноска. Пункт 24 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

25. Документы, представляемые клиентом (его представителем) в целях подтверждения сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике, проверяются на их действительность.

26. Программа идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника включает:

1) процедуру принятия клиентов на обслуживание, включая процедуру и основания для отказа в установлении деловых отношений и (или) в проведении операции, а также прекращения деловых отношений;

2) процедуру идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в том числе особенности процедур применения упрощенных и усиленных мер надлежащей проверки клиента;

3) описание мер, направленных на выявление среди физических лиц, находящихся на обслуживании или принимаемых на обслуживание, иностранных публичных должностных лиц;

4) процедуру проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в Списке и Перечнях;

5) особенности идентификации при дистанционном установлении деловых отношений (без личного присутствия клиента или его представителя);

6) особенности обмена сведениями, полученными в процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в рамках выполнения требований по ПОДФТ, установленных юридическим лицом, которое имеет контроль над организацией (при наличии);

7) описание дополнительных источников информации, в том числе предоставляемых государственными органами, в целях идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

8) процедуру проверки достоверности сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике;

9) требования к форме, содержанию и порядку ведения досье клиента, обновления сведений, содержащихся в досье, с указанием периодичности обновления сведений;

10) процедуру обеспечения доступа работников организации к информации, полученной при проведении идентификации;

11) процедуру оценки уровня риска клиента, основания оценки такого риска;

12) перечень мер (процедур), направленных на выявление и идентификацию организацией бенефициарного собственника клиентов, включая перечень запрашиваемых у клиента документов и информации, порядок принятия организацией решения о признании физического лица бенефициарным собственником.

Допускается включение организацией в программу дополнительных мер по идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника.

Если организация в соответствии с Законом о ПОДФТ на основании договора поручила иному лицу применение в отношении клиентов организации мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1) и 4) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОДФТ, организация разрабатывает правила ее взаимодействия с такими лицами, которые включают:

процедуру заключения организацией договоров с лицами, которым поручено проведение идентификации, а также перечень должностных лиц организации, уполномоченных заключать такие договоры;

процедуру идентификации клиента-физического лица, его представителя, выгодоприобретателя в соответствии с договорами между организацией и лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру и сроки передачи организации сведений, полученных при проведении идентификации, лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру осуществления организацией контроля за соблюдением лицами, которым поручено проведение идентификации, требований по идентификации, включая процедуру, сроки и полноту передачи организации полученных сведений, а также меры, принимаемые организацией по устранению выявленных нарушений;

основания, процедуру и сроки принятия организацией решения об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации, в случае несоблюдения ими требований по идентификации, в том числе процедуру, сроки и полноту передачи организации полученных сведений, а также перечень должностных лиц организации, уполномоченных принимать такое решение;

положения об ответственности лиц, которым организация поручила проведение идентификации, за несоблюдение ими требований по идентификации, включая порядок, сроки и полноту передачи организации полученных сведений;

процедуру взаимодействия организации с лицами, которым поручено проведение идентификации, по вопросам оказания им методологической помощи в целях выполнения требований по идентификации.

Допускается включение организацией дополнительных условий в правила взаимодействия.

Сноска. Пункт 26 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

Глава 5. Программа мониторинга и изучения операций клиентов

27. В целях реализации требований Закона о ПОДФТ по надлежащей проверке клиента, а также по выявлению и направлению в уполномоченный орган по финансовому мониторингу сообщений о пороговых и подозрительных операциях, организация разрабатывает программу мониторинга и изучения операций клиентов.

28. В рамках программы мониторинга и изучения операций клиентов организацией проводятся мероприятия по обновлению и (или) получению дополнительных сведений о клиентах (их представителях) и бенефициарных собственниках, а также по изучению операций клиентов и выявлению пороговых и подозрительных операций.

Результаты мониторинга и изучения операций клиентов используются организацией для ежегодной оценки степени подверженности услуг организации рискам легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма, а также для пересмотра уровней рисков клиентов.

Полученные в рамках реализации программы мониторинга и изучения операций клиента сведения вносятся в досье клиента и хранятся в организации на протяжении всего периода деловых отношений с клиентом и не менее пяти лет со дня их окончания либо совершения разовой операции (сделки).

Сноска. Пункт 28 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

29. Периодичность обновления и (или) необходимость получения дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике устанавливаются организацией с учетом уровня риска клиента (группы клиентов) и (или) степени подверженности услуг организации, которыми пользуется клиент, рисков легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

Обновление сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике с высоким уровнем риска осуществляется не реже одного раза в год.

Проверка наличия клиента (бенефициарного собственника) в Списке и Перечнях (включения в Список и Перечни) не зависит от уровня риска клиента и осуществляется по мере внесения изменений в Список и Перечни (обновления Списка и Перечней).

Сноска. Пункт 29 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

30. Программа мониторинга и изучения операций клиентов включает:

"1) перечень признаков необычных и подозрительных операций, составляемый на основе Признаков определения подозрительной операций, утвержденных уполномоченным органом по финансовому мониторингу в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОДФТ, а также разработанных организацией самостоятельно;

2) процедуру выявления операции клиента, имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации (отмывания) преступных доходов и финансирования терроризма, утвержденным уполномоченным органом по финансовому мониторингу в соответствии с пунктом 5 статьи 4 Закона о ПОДФТ;

3) распределение обязанностей между работниками организации по обновлению ранее полученных и (или) получению дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике в случаях, предусмотренных Требованиями;

4) распределение обязанностей между работниками организации по выявлению и передаче между работниками сведений о пороговых, необычных и подозрительных операциях, а также операциях, имеющих характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации (отмывания) преступных доходов и финансирования терроризма;

5) описание механизма взаимодействия подразделений при выявлении пороговых, необычных и подозрительных операций, а также операций, имеющих характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации (отмывания) преступных доходов и финансирования терроризма;

6) процедуру, основания и срок принятия ответственным работником решения о квалификации операции клиента;

7) процедуру взаимодействия работников по принятию решения об отказе в проведении операции клиента (за исключением отказа в связи с нахождением клиента, бенефициарного собственника в Списке и Перечнях), а также о прекращении деловых отношений с клиентом;

8) процедуру взаимодействия подразделений (работников) организации по выявлению клиентов и бенефициарных собственников, находящихся в Списке и Перечнях, а также по незамедлительному замораживанию операций с деньгами и (или) иным имуществом таких клиентов;

9) процедуру фиксирования (в том числе способы фиксирования) и хранения сведений о результатах изучения необычных операций, а также сведений о пороговых и подозрительных операциях (в том числе суммы операции, валюты операции) и операциях, имеющих характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации (отмывания) преступных доходов и финансирования терроризма;

10) процедуру представления в уполномоченный орган по финансовому мониторингу сообщений о пороговых и подозрительных операциях;

11) процедуру информирования (при необходимости) уполномоченных органов и должностных лиц организации о выявлении пороговой и подозрительной операции;

12) процедуру принятия и описание мер, принимаемых в отношении клиента и его операций в случае осуществления клиентом систематически и (или) в значительных объемах необычных и (или) подозрительных операций.

Допускается включение организацией в программу дополнительных мер по мониторингу и изучению операций клиентов.

Сноска. Пункт 30 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

31. При возникновении сомнений в части правомерности квалификации операции в качестве пороговой, а также при выявлении необычной или подозрительной операции и операции, имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам легализации (отмывания) преступных доходов и финансирования терроризма, работник организации, выявивший указанную операцию, направляет сообщение о такой операции ответственному работнику (в подразделение по ПОДФТ) в порядке, в форме и в сроки, установленные внутренними документами организации.

В одном сообщении допускается информация о нескольких операциях.

Сообщения об операциях, указанные в части первой настоящего пункта, а также результаты их изучения, хранятся организацией не менее пяти лет со дня прекращения деловых отношений с клиентом либо совершения разовой операции (сделки).

Сноска. Пункт 31 с изменением, внесенным cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

31-1. Операции клиента подлежат изучению:

по основаниям, указанным в пункте 4 статьи 4 Закона о ПОДФТ;

если они имеют характеристики признаков подозрительной операции.

Операции клиента признаются подозрительными в случае, если по результатам изучения операций, указанных в части первой настоящего пункта, у организации имеются основания полагать, что операции клиента связаны с легализацией отмывания доходов и финансирования терроризма.

Решение о признании (непризнании) операции клиента в качестве подозрительной операции организацией принимается самостоятельно на основании имеющейся в ее распоряжении информации и документов, характеризующих статус и деятельность клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, осуществляющего операцию, а также информации о финансово-хозяйственной деятельности, финансовом положении и деловой репутации клиента.

Разница между временем совершения операции и временем признания такой операции подозрительной не может превышать промежуток времени, определяющий частоту изучения операции клиента в соответствии с правилами внутреннего контроля организации.

Сноска. Требования дополнены пунктом 31-1 в соответствии с cовместным приказом Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

Глава 6. Программа подготовки и обучения субъектов финансового мониторинга в сфере противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма

Сноска. Заголовок главы 6 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).

32. Программа подготовки и обучения субъектов финансового мониторинга по вопросам ПОДФТ разрабатывается в соответствии с требованиями по подготовке и обучению работников, утверждаемыми уполномоченным органом в соответствии с пунктом 8 статьи 11 Закона о ПОДФТ.

Сноска. Пункт 32 - в редакции cовместного приказа Министра финансов РК от 18.09.2020 № 883 и постановления Правления Национального Банка РК от 21.09.2020 № 113 (вводится в действие с 15.11.2020).