Талас ауданы бойынша 2017-2018 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі Жоспарын бекіту туралы

Жамбыл облысы Талас аудандық мәслихатының 2017 жылғы 28 қарашадағы № 25-4 шешімі. Жамбыл облысы Әділет департаментінде 2017 жылғы 15 желтоқсанда № 3631 болып тіркелді

РҚАО-ның ескертпесі.
Құжаттың мәтінінде тұпнұсқаның пунктуациясы мен орфографиясы сақталған.

"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 6 бабына және "Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы Заңының 8-бабының 1) тармақшасына сәйкес аудандық мәслихат ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Қоса беріліп отырған Талас ауданы бойынша 2017-2018 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі Жоспары бекітілсін.

2. Осы шешімнің орындалуын бақылау аудандық мәслихаттың жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын мүлікті сатып алу туралы шарттар жобаларын қорғау жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

3. Осы шешім әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Аудандық мәслихаттың	Мәслихат хатшысының
сессия төрағасы	міндетін атқарушы
Е. Кулекеев	У. Аманжолова

Талас аудандық мәслихатының 2017 жылғы 28 қарашадағы №25-4 шешімімен бекітілген

Талас ауданы бойынша 2017-2018 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі
Жоспары

Кіріспе

Талас ауданы – Жамбыл облысының оңтүстік-шығысындағы әкімшілік бөлініс. Ауданның жалпы көлемі жер көлемі 1 220 562 гектар. Тұрғын саны 54525 адам. Аудан аумағындағы 24 елді мекен 13 ауылдық округке біріктірілген және Қаратау қаласы. Аудан орталығы – Қаратау қаласы, облыс орталығынан ара қашықтығы 130 шақырым.

Талас ауданы ауыл шаруашылығы бағытында негізделген, соңғы уақытта мал шаруашылығы қарқынды дамып келе жатқан аймақ. Еліміздің азық-түлікпен толық қамтамасыз ету міндетін орындауда мал шаруашылығын дамыту айрықша орын алатын болса, оның негізі-табиғи жайылымдарды тиімді және ұтымды пайдалану болып табылады.

Жер пайдаланушылар мен меншік иелері үшін табиғи жайылымдарды тиімді пайдалану, жайылымның тозуын болдырмау, жақсарту шараларын жүзеге асыру кезек күттірмейтін міндет.

Осыған орай ауылдық округтер, шаруа қожалықтары жалпы аудан аумағындағы төрт түлік мал басының жайылымдық жерлерімен қамтылу жағдайын талдау жүргізіледі.

Талас ауданының аумағы төрт агроклиматтық аймақта орналасқан. ауданның солтүстік бөлігі-өте құрғақ, әрі ыстық шөл аймағында (Мойынқұм құмы), орталық бөлігі-құрғақ, әрі ыстық, оңтүстік бөлігі-өте құрғақ аймағында тау бөктері.

Аудан аймағының климаты тым континентік, ауа құрғақ, ауа ылғалдығы аз мөлшерде болады, қысы бір шама суық, жазы ыстық әрі қуан, аңызақты келеді.

Аудан аумағындағы жер қойнауынан құрылыс материалдары,күйдірілген кірпіш, құм өнімдері, бетон кірпіштер тағы басқа өндіріледі.

Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі 453 928 гектар, оның ішінде суармалы 5 484 гектар, тәлімі егістік 5484 гектар, көп жылдық екпелер 98 гектар, шабындық 16 018 гектар жайылым 423 682 гектар жер учаскелері.

Талас ауданы Мойынқұм, Сарысу, Жамбыл және Жуалы аудандарымен және Оңтүстік Қазақстан облысымен шектеседі.

Жоспардың мақсаты: жайылымдарды басқару және оларды пайдалану.

Жоспардың іске асыру мерзімі: 2017 жылдың қараша айынан бастап 2018 жылдың аяғына дейін.

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасынның (картасы)

Жайылымдардың қолайлы схемасы

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы

Жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздерiне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы

Жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы

Аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

р/с№	Ауылдық округ атауы	Шалғай жайылымға малдардың айдап шығарылу мерзімі	Шалғай жайылымнан малдардың қайтарылу мерзімі	Ескерту
1	Ақкөл	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
2	Аққұм	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
3	Берікқара	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
4	Бостандық	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
5	Қызыләуіт	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
6	Қаратау	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
7	Қасқабұлақ	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
8	Кеңес	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
9	Ойық	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
10	Үшарал	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
11	С.Шәкіров	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
12	Тамды	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
13	Көктал	Сәуірдің 1 жартысы	Қазан 1 онкүндік
14	Қаратау қаласы	-	-

Талас ауданындағы жайылымдардың геоботаникалық жағдайы туралы мәлімет

1. Жалпы мәлімет

Талас ауданының аумағы Жамбыл облысының оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Аудан жерінің басым көпшілігі жазық, солтүстік-батысында Мойынкұм ауданымен, батыста Сарысу ауданымен, шығыс және оң түстік-шығыста Байзақ, Жамбыл және Жуалы аудандарымен шекаралас және оңтүстікте Оңтүстік Қазақстан облысымен шектесіп жатыр.

Талас ауданының аумағы 1220562 гектар немесе 8,4 пайыз облыстың аумағын құрайды. Солтүстікке қарай Талас өзенінің, Мойынқұм құмымен, Аса және Талас өзендерімен және Қаратау тауымен орналасқан.

Аудандағы ауыл шаруашылығының негізгі саласы егіншілік және мал шаруашылығы. Ауданның негізгі бағыты ет-сүт мал шаруашылығымен қоса астық игеру.

Аудан негізінен облыс орталығына жақын орналасқан және темір жол, автомобиль жолдарымен қамтамасыз еткен және басқа аудандармен шектеседі.

Талас ауданының санат бойынша бөлінген жер ауданы

Р/с	Жер санаттары	Барлығы	Оның ішінде
			Жайылым	Суармалы
1	Барлық ауылшаруашылығындағы пайдаланудағы жерлер	453928,38	423681,91	5053,1
2	Елді мекеннің жерлері	49280	42311	481
3	Өнеркәсіп, көлік, қорғаныс, байланыс және басқа бағыттары жерлер	17947	-	-
4	Ерекше қорғалатын табиғи аумақтағы жерлер	-	-	-
5	Орман қорының жері	602443	458102	-
6	Су қорының жері	1054	-
7	Босалқы жер қоры	95909,65	56424,12	7320,94
	Барлығы:	1220562	986063	12855,04

2. Жер бедері (рельеф)

Аудан территориясының беті-оңтүстік жағы таулы аймақ, бір жағы таулы етегі, солтүстікке қарай Мойынқұм массиві орналасқан.

Қаратау тауы бірнеше жоталардан түрады, солтүстік-батысқа қарай, таудың абсолюттік нүктелері бір келкі емес, оңтүстік жағы900-1300 метр, солтүстікке қарай 500-800 метр. Жер бедерінің ерекшелігі-жиі тал бұталардың айналасында, қаратал мен–теректі ағаштармен немесе шалғындармен болып саналады.

Тала ауданының табиғи шарты, соның ішінде климат, топырақ және жер бедері дәнді және жемшөп дақылдармен айналасуға өте қолайлы. Табиғи құнарлы жер телімдерді, жайылым азықтар мен пішендерді алу үшін қолдануға болады.

Микрорельеф, яғни микро жер бедері топырақ қабатының кешенділігіне сәйкес келеді.

Ауданның жер бедері, ауыл шаруашылық дақылдарды егу және жинау, топырақты өңдеу жұмыстарына заманауи техникаларды қолдануға ыңғайлы және мал бағуға өте қолайлы, яғни жер бедері, топырақты механикалық өңдеуге және ауыл шаруашылық дақылдарды өсіруге кедергі жасамайды.

3. Топырақ

Топырақтың жоғарғы қабатының қалыптасуыш әртүрлі климаттық тереңдегі ызасулардың жатуы, рельеф топырақтың түрлері себеп болады.

Ауданның оңтүстік бетінде рельефтің биік элементтерінде Қаратау жотасында дала-бұтасының өсімдіктерінен таудың қара-қоңыр итопырағы құралды.

Бұл топырақтың сапасы жақсы, құрамында гумус 4,2 %. Топырақты егіншілікте пайдалану үшін агротехниканы ғана қажет етеді.

Ауданның оңтүстік бөлігінде Қаратау жотасының тау бөктерінің шыңының дамы тауына байланысты қара-қоңыр топырағының құрамында гумус төмен. Топырақтың механикалық құрамы қара-қоңыр саздақты әр түрлі құрамдағыдай тастақтау. Бұл топырақ жайылымның хоғарғы өкімділігіне пайдаланады, және Биликоль орманы орналасқан.

4. Өсімдіктер

Ауданның жерді қолдану массиві құрғақ жерлер аймақшасында орналасқан. Негізінде, жусан, жантақ, сораң шөп, қамыс, құрақ, бұталы өсімдіктер яғни әр-түрлі шөпті дала көп тараған. Пішен жайылымдарда орташа жағдайда болып табылады.

Мал жаюға қаралған табиғи өсімдіктер аумағы ауданның барлық шекарасында таралған.

Жайылым жерлер көбінесе селеулі-бетегелі-жусанды, бетегелі-жусанды, дәнді-жусанды-бозды-бетегелі, бидайықты- айрауықты-дәнді, қияқ-дәнді және қияқ-дәнді-құрақты күрделі байланыстырылған қоғамдастықтарымен ұсынылған.

Жайылым толықтай ауыл шаруашылығы малдарының жайылуына негізделген, жайылымдарды бірқалыпты қолданбаудың салдарынан, нәтижесінде өсімдік қабатында әр түрлі желінбейтін шөптер кездеседі. Бұл табиғи шөптердің азаюына, жайылым құнарлығының төмендеуіне әкеліп соғады. Олардың қолдану мерзімі азаяды. Осыған орай, мерзімдік жайылым тәртібін дұрыстау, малдың жайылым алаңын бір бірлікке азайту керек, ал кей жерлерде көпжылдық шөптер егу қажет.

Төменде табиғи жайылымдарда алты өрістік жайылым айналымының сызбасы көрсетілген.

Жайылымдарды қолданудың күнтізбелік графигін есепке ала отырып бір рет жайлығаннан кейінгі алты өрістік жайылым айналымының сызбаның үлгісі

Жылдар	Жайылым өрістіктердің нөмірі
	I	II	III	IV	V	VI
1	Бір рет жайылған 24.04. мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06. мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07. мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08. мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10. мен 10.11. аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)
2	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 24.04. мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06. мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07. мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08. мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10. мен 10.11. аралығы
3	Бір рет жайылған 24.04. мен 02.06 аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 03.06. мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07. мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08. мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10. мен 10.11. аралығы
4	Бір рет жайылған 24.04. мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06. мен 12.07 аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 13.07. мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08. мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10. мен 10.11. аралығы
5	Бір рет жайылған 24.04. мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06. мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07. мен 21.08 аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 22.08. мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10. мен 10.11. аралығы
6	Бір рет жайылған 24.04. мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06. мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07. мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08. мен 30.09 аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 01.10. мен 10.11. аралығы

Көріп отырғандай, жайылым айналымы сызбасында, 6 жылда бір рет шөп жайылымдарына "демалыс" беріледі, яғни жайылым деградациясының алдын алады.

5. Гидрография және суландыру

Аудан гидрографиясы Талас және Аса өзендерімен және де ағыссыз жатқан таяз ойыстардағы топталған көлдерімен негізделеді. Бұл ойыстарда ірі көлдер орналасқан. Олар: Ақкөл, Ащыкөл, Домалаққөл, Бөгеткөл Пионер және су қоймалары Жартас, Тамды, Қызыләуіт, Шұнқырәуіт және басқа да көлдер.

Көлдердің көбінің айна ауданы шағын, сондықтан тереңдігі де аз. Су көлемі, айна ауданы және көл тереңдігі түскен жауын-шашынның санына байланысты өзгеріп отырады.

Табиғи су көздерінен басқа Талас ауданы территориясында 5 көл, мал суаруға қолданылатын қазылған апандар бар.

Қорытындылай келе, суландыру көздері ауданда ауыл шаруашылық малдарының қажеттілігін толығымен қанағаттандырып отыр.

6. Жайылым геоботаникасы

Жайылым өнімділігі анықтау үшін Республикалық мемлекеттік "Мемжер ҒӨО" кәсіпорыны мамандарының 1980-2012 жылдарда өткен геоботаникалық зерттеулерінің деректері қолданылды.Жайылым жерлердің құрғақ массасының орташа өнімділігі 3,3 центнер гектар, азық өлшеміне қайта есептегенде -1,5 центнер/гектар.Осыны қорытындылай келе, аудан жеріндегі азық бірлігіндегі қосалқы азық салмағын есептеп шығаруға болады:1,5*224 956 га=337434 центнер азық бірлігі.

Жайылымдағы қосалқы азық 180-200 күнге жалғасатын жайылым кезеңінде қолданылады. Шабылған шөп пен жасанды шабылған шөптің қосалқы азығы қыстау кезеңінде қолданылады.

7. Жайылым сыйымдылығы

Жайылым сыйымдылығын анықтау, жайылым кезеңінде оның өнімділігі туралы деректер негізінде жүргізілді. Шамамен алғанда, жасыл азықтың келесі нормалары алынды (орта есеппен бір бас малға): ірі қара мал - 4 килограмм, ұсақ қара мал - 2 килограмм, жылқылар -6 килограмм. Жайылым кезеңінің ұзақтылығы 180-200 күн. Осығлайша, жайылым өнімін, малдың жасыл азықты бір күндегі қажет ету көлемін, жайылым кезеңінің ұзақтылығын біле отырып, жайылымның сыйымдылығын анықтауға болады.

Жайылымның орташа өнімділігі, яғни бір гектардан құрғақ масса 3,3 центнер, жайылым ұзақтығы 180 күн, ірі қара малы бір басына күніне 4 килограмм жасыл азық қажет, демек жайылымның барлық кезеңінде 4*180=720 килограмм немесе 7,2 центнер қажет.

Ветеринариялық – санитариялық объектілер туралы мәліметтер

№	Ауылдық округтер	Мал дәрігерлік пунктер	Мал тоғыту орындар	Қашыру пунктері	Мал көмінділер	басқалар
1	Ақкөл	1(әкімшілік ғимаратында)		1
2	Аққұм	1 (жалға алынған)		1
3	Берікқара	1 (жалға алынған)	1
4	Бостандық	1 (жалға алынған)	1	1	1	1
5	Қызыләуіт	1 (жалға алынған)	1	1	1
6	Қаратау	1 (жалға алынған)
7	Қасқабұлақ	1 (жалға алынған)
8	Кеңес	1 (жалға алынған)	2	1
9	Ойық	1 (жалға алынған)	1	1	1	1
10	Үшарал	1 (жалға алынған)	7	1	1
11	С.Шәкіров	1 (жалға алынған)		1
12	Тамды	1(әкімшілік ғимаратында)
13	Көктал	1(әкімшілік ғимаратында)	1		1	1
14	Қаратау қ-сы	1(әкімшілік ғимаратында)	1
	Барлығы	14	15	8	5	3

Иелерін – жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер

№	Ауылдық округтер	түйе	жылқы	Ірі қара	Уақ мал	құс
1	Ақкөл	302	737	1462	15312	600
	Қосалқы шаруашылықта	70	381	780	8262	600
	шаруа қожалықтарда оның ішінде	232	356	682	7050	-
	Баржиков Р шаруа қожалығы	68	60	46	800	-
	Исахметов Н ш/қ шаруа қожалығы	56	68	55	900	-
	Кожамсейтова Е шаруа қожалығы	23	35	90	600	-
	Шонбаев Н ш/қ шаруа қожалығы	48	25	75	500	-
	Бакберенов Т шаруа қожалығы	36	26	46	400	-
	Каримов С шаруа қожалығы	-	40	80	1200	-
	Рахымбердиев С шаруа қожалығы	-	42	85	800	-
	Жексенбаев Д шаруа қожалығы	-	45	130	900	-
	Смагулов М	-	-	75	600	-
	Паримбеков Ж шаруа қожалығы	-	-	-	450	-
	Доспанов А шаруа қожалығы	-	15	-	700	-
2	Аққұм	347	551	2260	30686	650
	Қосалқы шаруашылықта	139	190	247	14086	650
	шаруа қожалықтарда оның ішінде	208	361	2013	16600	-
	Алашбай М шаруа қожалығы	-	35	420	2500
	Танкашов Н шаруа қожалығы	-	-	70	800
	Ахаев Ж шаруа қожалығы	56	66	390	3000
	Жайнабеков Д шаруа қожалығы		-	80	600
	Толебаев А шаруа қожалығы	62	60	400	3000
	Тунгатаров С шаруа қожалығы	-	65	200	2500
	Кыздашов А шаруа қожалығы	-	-	65	500
	Укасов Р шаруа қожалығы Исаева У шаруа қожалығы	-	-	-	600
	Кенетаев А шаруа қожалығы	55	50	90	600
	Сатов Д шаруа қожалығы	35	60	80	800
	Тойманбетоа А шаруа қожалығы	--	-	55	400
	Мандибаев А шаруа қожалығы	-	-	65	500
	Демесинов А шаруа қожалығы	-	25	98	800
3	Берікқара	-	583	1817	33566	630
	Қосалқы шаруашылықта	-	258	962	21016	630
	шаруа қожалықтарда	-	325	855	12550	-
	Ешкибаев Е шаруа қожалығы	-	45	90	1500
	Жиенкулов М шаруа қожалығы	-	50	160	1050
	Турманов Ж шаруа қожалығы	-	60	130	1500
	Мамедов П	-	20	80	2000
	Мырзахмет М шаруа қожалығы	-	25	90	800
	Кемпиреков М шаруа қожалығы	-	15	90	800
	Онгарбай Н шаруа қожалығы	-	20	25	300
	Худатаев Ш шаруа қожалығы	-	30	70	2500
	Мугалов Д шаруа қожалығы	-	25	70	1600
	Абаев П шаруа қожалығы	-	35	50	500
4	Бостандық	33	744	1793	26208	690
	Қосалқы шаруашылықта	-	273	933	1058	690
	шаруа қожалықтарда	33	471	860	16150	-
	Алашбаев М шаруа қожалығы	-	50	150	2500
	Нурахов Ж шаруа қожалығы	13	60	60	2000
	Тулебаев А шаруа қожалығы	10	40	60	3000
	Шарипбаев Р шаруа қожалығы	-	10	25	1500
	Омаркулов К шаруа қожалығы	-	25	50	1800
	Турғынбаев А шаруа қожалығы	-	55	35	600
	Юсупова Р шаруа қожалығы	-	25	60	500
	Маханбетова А шаруа қожалығы	-	35	80	800
	Амирбеков К шаруа қожалығы	10	15	60	400
	Тлеуова М шаруа қожалығы	-	35	55	500
	Алишов Ж шаруа қожалығы	-	25	45	600
	Толегенов С шаруа қожалығы	-	10	65	450
	Жазыкбаев К шаруа қожалығы	-	36	55	700
	Исакулов К шаруа қожалығы	-	50	60	800
5	Қызыләуіт	288	794	1372	34119	700
	Қосалқы шаруашылықта	-	374	856	20969	700
	шаруа қожалықтарда	288	420	516	13150	-
	Султанов Д шаруа қожалығы	20	45	120	600
	Елкенов шаруа қожалығы	-	25	60	800
	Адилов Е шаруа қожалығы	15	50	80	3500
	Оразбеков М шаруа қожалығы	-	15	-	600
	Бекетаев Д шаруа қожалығы	-	35	60	600
	Мадибеков М шаруа қожалығы	50	55	90	1500
	Бейсенов Ш шаруа қожалығы	28	60	-	800
	Алжанов Н шаруа қожалығы	45	40	40	1200
	Жанабаев С шаруа қожалығы	50	55	66	1000
	Жампозов к шаруа қожалығы	50	25		850
	Маселбеков М шаруа қожалығы	35	15	-	700
	Худатаев Ш шаруа қожалығы	-	-	-	1000
6	Қаратау	-	664	800	29519	710
	Қосалқы шаруашылықта	-	233	435	14338	710
	шаруа қожалықтарда	-	431	365	15181	-
	Жумабеков Д шаруа қожалығы	-	59	39	1200
	Кенжеев Жаксымбет шаруа қожалығы	-	46	36	1300
	Кенжеев Жуас шаруа қожалығы	-	55	45	1200
	Гайсин Т шаруа қожалығы	-	36	26	1400
	Тауасаров А шаруа қожалығы	-	20	20	2800
	Каракесекова М шаруа қожалығы	-	55	60	1200
	Нургалиева Ж шаруа қожалығы	-	55	45	900
	Турсынбеков Б шаруа қожалығы	-	35	25	980
	Асанов Х шаруа қожалығы	-	21	10	800
	Надиров Х шаруа қожалығы	-	14	14	1101
	Байжуманова А шаруа қожалығы	-	35	45	1200
	Турсынбеков Ж шаруа қожалығы	-	-	-	1100
7	Қасқабұлақ	-	39	549	22391	1000
	Қосалқы шаруашылықта	-	36	430	14766	1000
	шаруа қожалықтарда	-	3	119	7625	-
	Худатаев Ш шаруа қожалығы	-	-	-	1000
	Мустафаев С шаруа қожалығы	-	-	35	800
	Асанов А шаруа қожалығы	-	-	20	700
	Таусаров А шаруа қожалығы	-	-	15	2800
	Надиров Х шаруа қожалығы	-	-	19	800
	Жолдыбаев Б шаруа қожалығы	-	-	15	700
	Шахалдарова Т шаруа қожалығы	-	3	15	825
8	Кеңес	113	609	1232	17702	600
	Қосалқы шаруашылықта	68	309	910	12152	600
	шаруа қожалықтарда	45	300	322	5550	-
	Далабаев Г шаруа қожалығы	-	30	30	600
	Омарбеков Б шаруа қожалығы	-	40	40	600
	Омирбаева Н шаруа қожалығы	-	30	30	550
	Бекбасаров Д шаруа қожалығы	45	80	102	1000
	Тыныбеков Е шаруа қожалығы	-	20	20	700
	Агигаев А шаруа қожалығы	-	35	35	600
	Сейсенбекулы Д шаруа қожалығы	-	25	25	400
	Шеримов Е шаруа қожалығы	-	20	20	700
	Косыбаев Е шаруа қожалығы	-	20	20	400
9	Ойық	318	1039	2461	45457	800
	Қосалқы шаруашылықта	-	481	1601	33457	800
	шаруа қожалықтарда	318	558	860	12000	-
	Бектай А шаруа қожалығы	318	100	150	2000
	Беккошкаров Е шаруа қожалығы	-	70	145	1500
	Шалқарбаев Ж шаруа қожалығы	-	80	160	2800
	Аралбеков Е шаруа қожалығы	-	103	100	2000
	Мырзакулов К шаруа қожалығы	-	120	150	1400
	Жексенбаев Е шаруа қожалығы	-	60	110	1500
	Жантугелов Х шаруа қожалығы	-	25	45	800
10	Үшарал	315	1228	2525	29069	650
	Қосалқы шаруашылықта	-	541	1256	14707	650
	шаруа қожалықтарда	315	687	1269	14362	-
	Сериев А шаруа қожалығы	-	55	80	162	-
	Жамансариев С шаруа қожалығы	-	49	70	800	-
	Жумашева Б шаруа қожалығы	-	58	90	900	-
	Дуйсенов А шаруа қожалығы	-	25	50	600	-
	Отепов С шаруа қожалығы	-	30	70	700	-
	Айтуов О шаруа қожалығы	-	40	80	800	-
	Мотаев П шаруа қожалығы	-	25	65	900	-
	Берикбаев А шаруа қожалығы	150	165	225	3000	-
	Әден Р шаруа қожалығы	100	100	230	2400	-
	Абиева А шаруа қожалығы	80	90	240	2800	-
	Жунисулы Д шаруа қожалығы	35	50	69	1300	-
11	С.Шәкіров	281	652	3114	34581	710
	Қосалқы шаруашылықта	49	283	1166	14755	710
	шаруа қожалықтарда	232	369	1948	19826	-
	Аскаров Г шаруа қожалығы	-	40	316	2500	-
	Ахаев Ж шаруа қожалығы	232	60	300	3500	-
	Еркебаев Ж шаруа қожалығы	-	49	300	2500	-
	Картабаев А шаруа қожалығы	-	47	300	1700	-
	Сәттер Ә шаруа қожалығы	-	45	200	1600	-
	Бектай А шаруа қожалығы	-	58	200	2800	-
	Бапан М шаруа қожалығы	--	35	150	2500	-
	Сарша К шаруа қожалығы	-	35	182	1500	-
12	Тамды	-	899	1136	21163	700
	Қосалқы шаруашылықта	-	210	335	4767	700
	шаруа қожалықтарда	-	689	801	16396	-
	Аханов Ж шаруа қожалығы	-	30	35	838	-
	Устемиров Ж шаруа қожалығы	-	25	60	2138	-
	Дауренбеков Н шаруа қожалығы	-	25	50	2276	-
	Акыбаев О шаруа қожалығы	-	30	40	1138	-
	Бименов Е шаруа қожалығы	--	250	35	1638	-
	Исабеков С шаруа қожалығы	-	80	15	1338	-
	Кемпиреков Ж шаруа қожалығы	-	50	200	1338	-
	Самбетбаев К шаруа қожалығы	--	25	126	638	-
	Самбетбаев Д шаруа қожалығы	-	15	90	938	-
	Сарыбаев С шаруа қожалығы	-	10	40	938	-
	Усипбеков Н шаруа қожалығы	-	-	-	1138	-
	Бименов Б шаруа қожалығы	-	39	50	1040	-
	Жолдасов Х шаруа қожалығы	-	110	60	1000	-
13	Көктал	-	37	246	5066	400
	Қосалқы шаруашылықта	-	37	246	5066	400
	шаруа қожалықтарда	-	-	-		-
14	Қаратау қ-сы	-	242	1516	8843	28152
	Қосалқы шаруашылықта	-	242	1516	8843	28152
	шаруа қожалықтарда	-	-			-
	Барлығы	1997	8818	22283	353682	36992

Ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер

№	Ауылдық округтер	түйе	жылқы (үйір)	Ірі қара (табын)	Уақ мал (отар)
1	Ақкөл	4	21	16	23
	Қосалқы шаруашылықта	-	12	5	6
	шаруа қожалықтарда	4	9	11	17
2	Аққұм	1	26	16	27
	Қосалқы шаруашылықта	1	6	7	9
	шаруа қожалықтарда	-	20	9	18
3	Берікқара	-	28	12	41
	Қосалқы шаруашылықта	-	20	8	18
	шаруа қожалықтарда	-	8	4	23
4	Бостандық	-	17	19	30
	Қосалқы шаруашылықта	-	6	4	10
	шаруа қожалықта	-	11	15	20
5	Қызыләуіт	-	30	3	28
	Қосалқы шаруашылықта	-	13	3	12
	шаруа қожалықта	-	17	-	16
6	Қаратау		21	16	23
	Қосалқы шаруашылықта	-	12	5	6
	шаруа қожалықта	-	9	11	17
7	Қасқабұлақ		5	21	18
	Қосалқы шаруашылықта	-	3	8	11
	шаруа қожалықтарда	-	2	13	7
8	Кеңес		26	16	27
	Қосалқы шаруашылықта		6	7	9
	шаруа қожалықтарда		20	9	18
9	Ойық		17	10	37
	Қосалқы шаруашылықта		10	6	12
	шаруа қожалықтарда		7	4	25
10	Үшарал		28	12	41
	Қосалқы шаруашылықта		20	8	18
	шаруа қожалықтарда		8	4	23
11	С.Шәкіров		9	12	26
	Қосалқы шаруашылықта		3	5	10
	шаруа қожалықтарда		6	7	16
12	Тамды		19	7	32
	Қосалқы шаруашылықта	-	8	3	8
	шаруа қожалықтарда	-	11	4	24
13	Көктал		3	5	4
	Қосалқы шаруашылықта	-	3	5	4
	шаруа қожалықтарда	-	-	-
14	Қаратау қ-сы		15	12	11
	Қосалқы шаруашылықта	-	15	12	11
	шаруа қожалықтарда	-	-
	Барлығы	5	265	177	368

Аудан көлемінде ауыл шаруашылығы жануарларын мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілген жайылымдарға ауыстыру схемасы

№	Елді мекен атауы	Елді мекен жерлері	Оның ішінде халық қажеттілігі үшін (жайлым және шабындық алқаптары)	Жеке қожалық және шаруа қожалықтар бойынша мал басы саны	Бір бірлікке қажет жайылым көлемі, гектар	Норматив бойынша қажет жайылым көлемі, гектар	Қосымша қажет етілетін жайылым, гектар	Қосымша берілетін жайылымдар
								Оның ішінде
								Мемлекеттік жер қорынан (гектар)	Жалға берілетін жерден (гектар)	Маусымдық жайылым (гектар)	Айдалмалы жайылым (гектара)
1	Ақкөл ауылдық округі	3463	Жайылым 3263	Мүізді ірі қара-1462	11,0	16082
				Уақ мал-15312	2,2	33686
				Жылқы-737	13,0	9581
				Түйе-302	15,5	4681
	Барлығы			17813	-	64030	2114	2114	-	1000	500
2	Аққұм ауылдық округі	1453	Жайылым 1228	Мүізді ірі қара -2260	11,0	24860
				Уақ мал-30686	2,2	67509
				Жылқы-551	13,0	7163
				Түйе-347	15,5	5378
	Барлығы			33844	-	104910	1329	1329	-	700	400
3	Берікқара ауылдық округі	1374	1094	Мүізді ірі қара 1817	11,0	19987
				Уақ мал-33566	2,2	73945
				Жылқы-583	13,0	7579
				Түйе-жоқ	15,5
	Барлығы			35966		101411	6570	6570	-	1000	1000
4	Бостандық ауылдық округі	2257	2038	Мүізді ірі қара -1793	11,0	19723
				Уақ мал-26208	2,2	57657
				Жылқы-744	13,0	9672
				Түйе-33	15,5	512
	Барлығы			28778		87564	7679	7679	-	1800	800
5	Қаратау ауылдық округі	3837	3486	Мүізді ірі қара -800	11,0	8800
				Уақ мал-29519	2,2	64942
				Жылқы-664	13,0	8632
				Түйе-жоқ	15,5
	Барлығы			30983		82374	4702	4702	-	1500	1000
6	Кенес ауылдық округі	8388	7925	Мүізді ірі қара -1232	11,0	13552
				Уақ мал-17702	2,2	38944
				Жылқы-609	13,0	79917
				Түйе-113	15,5	1752
	Барлығы			19656		62165	12545	12545	-	1500	1200
7	Қызыләуіт ауылдық округі	2888	2602	Мүізді ірі қара -1372	11,0	15092
				Уақ мал-34119	2,2	75062
				Жылқы-794	13,0	10322
				Түйе-288	15,5	4464
	Барлығы			36573		104940	9821	9821	-	2500	1500
8	Қасқабұлақ ауылдық округі	2773	2601	Мүізді ірі қара -549	11,0	6039
				Уақ мал-22391	2,2	49260
				Жылқы-39	13,0	507
				Түйе-жоқ	15,5
	Барлығы			22979		55806
9	Көктал ауылдық округі	88	88	Мүізді ірі қара -246	11,0	2706
				Уақ мал-5066	2,2	11145
				Жылқы-37	13,0	481
				Түйе-жоқ	15,5
	Барлығы			5349		14332	2500	2500	-	1000	500
10	Ойық ауылдық округі	9430	8594	Мүізді ірі қара -2461	11,0	27071
				Уақ мал-45457	2,2	100005
				Жылқы-1039	13,0	13507
				Түйе-318	15,5	4929
	Барлығы			49275		145512	8079	8079	-	3500	2500
11	Тамды ауылдық округі	4152	3792	Мүізді ірі қара -1136	11,0	12496
				Уақ мал-21163	2,2	46559
				Жылқы-899	13,0	11687
				Түйе-жоқ	15,5
	Барлығы			23198		70742	7641	7641	-	1800	1000
12	Үшарал ауылдық округі	4484	4150	Мүізді ірі қара -2525	11,0	27775
				Уақ мал-29069	2,2	63952
				Жылқы-1228	13,0	15964
				Түйе-315	15,5	4883
	Барлығы			33137		112574	17225	17225	-	3600	2500
13	С.Шәкіров ауылдық округі	1660	1310	Мүізді ірі қара -3114	11,0	34254
				Уақ мал-34581	2,2	76078
				Жылқы-652	13,0	8476
				Түйе-281	15,5	4356
	Барлығы			38628		123164	13490	13490	-	2500	1500
	Қаратау қаласы	3033	228	Мүізді ірі қара -1516	11,0	16676
				Уақ мал-8843	2,2	19455
				Жылқы-242	13,0	3146
				Түйе-жоқ	15,5
				10601		39277	3000	3000	-	1500	1000

Екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі. Сонымен қатар, жайылым кезеңінің ұзақтығы;

- топырақ – климаттық аймаққа, ауыл шаруашылығы жануарлар түріне, сондай – ақ жайылым өнімділігіне байланысты жайылымның ұзақтық кезеңі;

- сексеуілді – бұта дала және дала – 180 – 200 күн,

- шөлейтте 150 – 180 күн,

Бұл ретте, сүтті ірі қара малды жаю ұзақтығы – ең кіші, ал етті ірі қара мал үшін, қой, жылқы, түйе үшін – максималды және қар жамылғысының тереңдігіне, қардың тығыздығына және басқа да факторларға байланысты.

Малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер

Талас ауданы бойынша малды айдап өтуге арналған сервитуттар бар, малды айдап өтуге арналған сервитуттар барлығы 13362 гектар, оның ішінде:

Ақкөл ауылдық округі 3252 гектар, Қызыләуіт ауылдық округі 930,0 гектар, Кеңес ауылдық округі 1343 гектар, Ойық ауылдық округі 6973 гектар, Сәду Шәкіров ауылдық округі 864 гектар.

Об утверждении Плана по управлению пастбищами и их использованию по Таласскому району на 2017-2018 годы

Решение Таласского районного маслихата Жамбылской области от 28 ноября 2017 года № 25-4. Зарегистрировано Департаментом юстиции Жамбылской области 15 декабря 2017 года № 3631

Примечание РЦПИ.
В тексте документа сохранена пунктуация и орфография оригинала.

В соответствии со статьей 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан" и подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах" районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить прилагаемый План по управлению пастбищами и их использованию по Таласскому району на 2017-2018 годы.

2. Конроль за исполнением данного решения возложить на постоянную комиссию районного маслихата по защите проектов договоров по закупу земельных участков и прочего недвижимого имущества.

3. Настоящее решение вступает в силу со дня государственной регистрации в органах юстиции и вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель сессии	Исполняющий обязанности
районного маслихата	секретаря маслихата
Е. Кулекеев	У. Аманжолова

Утвержден решением Таласского районного маслихата от 28 ноября 2017 года за №25-4

План по управлению пастбищами и их использованию по Таласскому району на 2017-2018 годы

Введение

Таласский район –административная единица в юго-западной части Жамбылской области. Образован в 1939 году. Общая площадь района 1 220 562 гектар. Количество жителей 54 525 человек. На территории района 24 населенных пункта объединены в 13 сельских округов и город Каратау. Районный центр –город Каратау, расположен в 130 километров от областного центра.

В Таласском районе основное направление сельскохозяйство, в последнее время динамично развивающийся в животноводстве регион. Для полного обеспечение продовольствием страну особое место в выполнении обязанности развития животноводства а его основой является эффективное и рациональное использование природных пастбищ. Для собственников и землепользователей одной из главных задач предотвращения деградации природных пастбищ и их улучшению является неотложных мер осуществления, в связи с этим на территории района в сельских округах проводится анализ состояния обеспеченности пастбищными землями сельскохозяйственных животных.

Территории Таласского района расположена на четырех агроклиматических зонах северная часть района-очень сухой жаркой зоне пустыни (пески Мойынкума), в центральной части-сухое жаркое, южная часть очень сухой предгорной зоне.

Климат района резкоконтинентальный воздух сухой, влажность воздуха низкое, зимы относительно холодные (местами варьируется) лето жаркое и засушливое.

На территории района из недр земли добываются строительные материалы, песчаные изделия, производятся бетонные кирпичи и так далее.

Общая площадь сельскохозяйственных земель составляет 453 928 тысяч гектар, в том числе орошаемая пашня 5489 гектар, 5489 гектар неорошаемой пашни, многолетние насаждения 98 гектар, сенокосы 16018 гектар, пастбища 423 682 гектар.

Таласский район граничит с Мойынкумским, Сарысуйским, Жамбылским, Жуалинским районами и Южно-Казахстанской областью.

Цель плана: управление пастбищами и их использования.

Срок реализации плана: начиная ноября 2017 года до конца 2018 года.

Схема (карта) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов

Приемлемые схемы пастбищеоборотов

Карта с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры

Схема доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаням, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды

Схема перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища

Схема размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенными при городе районного значения, поселке, селе, сельском округе

Календарный график сезонных маршрутов выпаса и прогона сельскохозяйственных животных предлагаемых для владельцев скота по Таласскому району

П №	Наименование сельского округа	Период выпаса на отдаленных пастбищах	Период возврата с отдаленных пастбищ	примечание
1	Ақкөл	1 половина апреля	1 декада октября
2	Аққұм	1 половина апреля	1 декада октября
3	Берікқара	1 половина апреля	1 декада октября
4	Бостандық	1 половина апреля	1 декада октября
5	Қызыләуіт	1 половина апреля	1 декада октября
6	Қаратау	1 половина апреля	1 декада октября
7	Қасқабұлақ	1 половина апреля	1 декада октября
8	Кеңес	1 половина апреля	1 декада октября
9	Ойық	1 половина апреля	1 декада октября
10	Үшарал	1 половина апреля	1 декада октября
11	С.Шәкіров	1 половина апреля	1 декада октября
12	Тамды	1 половина апреля	1 декада октября
13	Көктал	1 половина апреля	1 декада октября
14	город Қаратау	-	-

Сведения о состоянии геоботанического обследования пастбищ в Таласском районе

1. Общая информация

Территория Таласского района расположена в юга-западной части Жамбылской области. На севере и севере-востока район граничит с Мойынкумским, на западе с Сарысуским, на востоке и юга-востоке–с Байзакским, Жамбылским, Жуалинским районами. На юге район граничит с Южно Казахстанской областью.

Территория Таласского района в административных границах составляет 1222,2 тыс.га или 8,4 % территории области и представлено севернее реки Талас песками Мойынкум и междуречье Ассы и Талас – увалисто волнимтым сильно расчлененным плато: южная часть предгорье, низкогорье и горы Каратау.

Природно–климатические условия ограничивают здесь развитие земледелия, особенно богарного, а потому ведущей отраслью с сельского хозяйство района является животноводство.

Район, в целом, занимает выгодное экономика–географическое положение, находясь вблизи областного центра и на железнодорожных и автомобильных магистралях, соединяющих его с другими регионами страны.

Обшие плошади земель разделенных по категориям земель в Таласком районе

Р/с	Категорий земель	Всего	в том числе
			пастбище	пашня
1	Всего сельскохозяйственных угоди	453928,38	423681,91	5053,1
2	земли населенных пунктов	49280	42311	481
3	Земли промышленности, связи, и других целей	17947	-	-
4	Земли особоохряняемой территорий	-	-	-
5	Земли лесного фонда	602443	458102	-
6	Земли водного фонда	1054	-
7	Земли запаса	95909,65	56424,12	7320,94
	Всего	1220562	986063	12855,04

2. Рельеф

Территория Таласского района по строению рельефа делиться на горы в южной части, предгорную, низкогорную равнину, увалистоволнистую равнину, сменяющуюся на севере крупным песчаным массивом Мойынкум.

Горы Каратау состоят из нескольких простирающихся в северо–западном направлении хребтов, разделенных узкими долинами. На вершинах хребтов встречаются выходы коренных пород.

Предгорная, низкогорная равнина, расположенная к северу от Каратауских гор, имеет абсолютную отметку 420 м вблизи гор, а далее на север эта отметка уменьшается до 330 м. Равнина представляет собой глубоковолнистое плато, на увалистых выравненных повышениях которого, расположена богарная пашня. Остальная территория равнины используетчя в кечестве летних пастбищ для скота. Местами равнина усложнена небольшими массивами бугристых песков и солончаками различных размеров.

3. Почвы

Большое разнообразие условий почвообразования, рельефа, почвообразующих пород, глубины залегания грунтовых вод, климатические условия оказали влияние на формирование почвенного покрова.

В южной части района на более повышенных элементах рельефа (увалах) горных массивов хребта Каратау под влиянием кустарникова– степной растительности сформировались горные темнокаштановые почвы.

Эти почвы хорошего качества, содержание гумуса до 4,2 % . Почвы требуют проведение только обычной зональной агротехники и используются в земдеделии.

В южной же части в предгорьях и низкогорьях Каратауского хребта на покатых склонах увалов под влиянием типчакова–полыной растительности сформировались горные светлокаштановые почвы. На этих повах не бывает достаточно развитой дернины, поэтому светлокаштановые почвы гумусом небогаты и отличаются низкой структорностью.

Механическии состав этих почв также как и темнокаштановых – суглинки в разной степени защебненные. Почвы эти используются какм высокопродуктивные пастбища, а также заняты лесами Биликольской лесного фонда.

4. Растения

Зона землепользования расположена в сухой зоне. На большей части территории растут такие растения как: полынь, верблюжья колючка, болотная трава, камыш, кустарники, и т.д.

Площадь естественной растительности для скота распространяется по всему району.

Пастбища в основном представлены такими разновидностями растений как полынно-колючим, полынно-кустарно-злаковым, полынно-овчарничато-камышным, так же полынно-зерновой-кустарниковой растительностью и составляют сложную скрещенную экосистему местной флоры.

Пастбища полностью основаны на распределении сельскохозяйственного скота и из-за неравномерного распределения пастбищами на растительном покрове образуются различные виды трав, которые не используются животными в виде пищи. В результате чего это приводит к уменьшению естественных, питательных трав и снижению фертильности пастбищ, что приводит к снижению срока продолжительности эффективного использования. В связи с этим необходимо скорректировать сроки и правила управления пастбищами, сократить время пребывания на пастбищах до одной единицы и заняться посадкой многолетних трав в некоторые часто использующиеся территории района.

Ниже представлена таблица шести степных пастбищных угодий на естественных пастбищах.

Проект таблицы шести степных пастбищных угодий после использования одноразовых пастбищ с учетом календарных графигов использования

Годы	Номера пастбищных угодий
	I	II	III	IV	V	VI
1	Один выгон С 24.04. по 02.06	Один выгон С 03.06. по 12.07	Один выгон С 13.07. по21.08	Один выгон С 22.08. по 30.09	Один выгон С 01.10. по 10.11.	Отдых пастбища (выгон не производится)
2	Отдых пастбища (выгон не производится)	Один выгон С 24.04. по 02.06	Один выгон С 03.06. по 12.07	Один выгон С 13.07. по 21.08	Один выгон С 22.08. по 30.09	Один выгон С 01.10. по10.11.
3	Один выгон С 24.04. по 02.06	Отдых пастбища (выгон не производится)	Один выгон С 03.06. по 12.07	Один выгон С 13.07. по21.08	Один выгон С 22.08. по 30.09	Один выгон С 01.10. по 10.11.
4	Один выгон 24.04. по 02.06	Один выгон С 03.06. по 12.07	Отдых пастбища (выгон не производится)	Один выгон С 13.07. по 21.08	Один выгон С 22.08. по 30.09	Один выгон С 01.10. по 10.11.
5	Один выгон С 24.04. по 02.06	Один выгон С 03.06. по 12.07	Один выгон С 13.07. по 21.08	Отдых пастбища (выгон не производится)	Один выгон С 22.08. по 30.09	Один выгон С 01.10. по 10.11.
6	Один выгон С 24.04. по 02.06	Один выгон С 03.06. по 12.07	Один выгон С 13.07. по 21.08	Один выгон С 22.08. по 30.09	Отдых пастбища (выгон не производится)	Один выгон С 01.10. по 10.11.

Как видно в схеме пастбищного вращения, раз в 6 лет флора данной территории "отдыхает", а это означает, что деградация пастбищ предотвращается.

5. Гидрография и полив

Гидрографы района основаны на реки Талас и Аса и озерах и водоемами. В число этих водоемов входят и большие озера такие как: Ақкөл, Ащыкөл, Домалаққөл, Бөгеткөл, Пионер водохранилища Жартас, Тамды, Қызыләуіт, Шұнқырәуіт и другие.

Многие из озер имеют небольшую площадь и, следовательно, имеют меньшую глубину. Объем воды, площадь и глубина озера варьируются в зависимости от количества осадков.

В дополнение к природным источникам воды на территории Таласского района используются 5 озер, а также используются апаны (ручные водоемы) для водопоя животных.

В заключение можно отметить, что источники орошения и ручные водоемы полностью удовлетворяют потребности воды животными в данном районе.

6. Геоботаника пастбищ

Для определения продуктивности пастбищ использовались данные геоботанических исследований специалистов Республиканского государственного предприятия "Гос НПЦзем" на 1980-2012 годы. Средний урожай сухой массы пастбищ составляет 3,3 центнер за гектар по размеру корма - при -1,5 центнер за гектар. Суммируя это, мы можем рассчитать вес кормовой единицы в районе: 1,5 * 224 956 гектар = 337434 центнера корма.

Запас пищи для скота используется для выпаса, который продлевается 180-200 дней. Вспомогательные запасы травы и запасы кошения используются в зимний период.

7. Мощность пастбищ

Определение пастбищного потенциала было основано на данных о его производительности в период пастбищ. Приблизительно были получены следующие нормы зеленой травы (в среднем одна голова): крупный рогатый скот - 4 килограмм, мелкий рогатый скот - 2 килограмм, лошадь - 6 килограмм. Продолжительность пастбищного периода составляет 180-200 дней. Таким образом, можно определить способность пастбища, зная пастбищный продукт, необходимость в один день корма для животных, продолжительность пастбищного периода.

Средняя продуктивность пастбищ, то есть сухая масса 3,3 центнера с гектара, продолжительность 180 дней, даты начала одного из выпаса скота пастбища, необходима 4 килограмм зеленой пищи на всех этапах требуется 4 * 180 = 720 килограмм или 7,2 центнер.

Сведения о ветеринарно-санитарных объектах

№	Сельские округа	Ветеринарные пункты	Места купания (оброботки) скота	Пункты случки	Скотомогильник	Другие
1	Ақкөл	1 (в административном здании)		1
2	Аққұм	1 (арендованно)		1
3	Берікқара	1 (арендованно)	1
4	Бостандық	1 (арендованно)	1	1	1	1
5	Қызыләуіт	1 (арендованно)	1	1	1
6	Қаратау	1 (арендованно)
7	Қасқабұлақ	1 (арендованно)
8	Кеңес	1 (арендованно)	2	1
9	Ойық	1 (арендованно)	1	1	1	1
10	Үшарал	1 (арендованно)	7	1	1
11	С.Шәкіров	1 (арендованно)		1
12	Тамды	(в административном здании)
13	Көктал	(в административном здании)	1		1	1
14	г .Каратау	(в административном здании)	1
	Всего	14	15	8	5	3

Данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев – пастбище пользователей, физических и (или) юридических лиц

№	Сельские округа	верблюды	лошади	Крупный рогатый скот	Мелкий рогатый скот	птицы
1	Ақкөл	302	737	1462	15312	600
	в подсобном хозяйстве	70	381	780	8262	600
	в крестьянском хозяистве	232	356	682	7050	-
	крестьянское хозяиство Баржиков Р	68	60	46	800	-
	крестьянское хозяиство Исахметов Н	56	68	55	900	-
	крестьянское хозяиство Кожамсейтова С	23	35	90	600	-
	крестьянское хозяиство Шонбаев Н	48	25	75	500	-
	крестьянское хозяиство Бакберенов Т	36	26	46	400	-
	крестьянское хозяиство Каримов С	-	40	80	1200	-
	крестьянское хозяиство Рахымбердиев С	-	42	85	800	-
	крестьянское хозяиство Жексенбаев Д	-	45	130	900	-
	крестьянское хозяиство Смагулов М	-	-	75	600	-
	крестьянское хозяиство Паримбеков Ж	-	-	-	450	-
	крестьянское хозяиство Доспанов А	-	15	-	700	-
2	Аққұм	347	551	2260	30686	650
	в подсобном хозяйстве	139	190	247	14086	650
	в крестьянском хозяистве	208	361	2013	16600	-
	крестьянское хозяиство Алашбай М	-	35	420	2500
	крестьянское хозяиство Танкашов Н	-	-	70	800
	крестьянское хозяиство Ахаев Ж	56	66	390	3000
	крестьянское хозяиство Жайнабеков Д		-	80	600
	крестьянское хозяиство Толебаев А	62	60	400	3000
	крестьянское хозяиство Тунгатаров С	-	65	200	2500
	крестьянское хозяиство Кыздашов А	-	-	65	500
	крестьянское хозяиство Укасов Р	-	-	-	600
	крестьянское хозяиство Исаева У
	крестьянское хозяиство Кенетаев А	55	50	90	600
	крестьянское хозяиство Сатов Д	35	60	80	800
	крестьянское хозяиство Тойманбетоа А	--	-	55	400
	крестьянское хозяиство Мандибаев А	-	-	65	500
	крестьянское хозяиство Демесинов А	-	25	98	800
3	Берікқара	-	583	1817	33566	630
	в подсобном хозяйстве	-	258	962	21016	630
	в крестьянском хозяистве	-	325	855	12550	-
	крестьянское хозяиство Ешкибаев Е	-	45	90	1500
	крестьянское хозяиство Жиенкулов М	-	50	160	1050
	крестьянское хозяиство Турманов Ж	-	60	130	1500
	крестьянское хозяиство Мамедов П	-	20	80	2000
	крестьянское хозяиство Мырзахмет М	-	25	90	800
	крестьянское хозяиство Кемпиреков М	-	15	90	800
	крестьянское хозяиство Онгарбай Н	-	20	25	300
	крестьянское хозяиство Худатаев Ш	-	30	70	2500
	крестьянское хозяиство Мугалов Д	-	25	70	1600
	крестьянское хозяиство Абаев П	-	35	50	500
4	Бостандық	33	744	1793	26208	690
	в подсобном хозяйстве	-	273	933	1058	690
	в крестьянском хозяистве	33	471	860	16150	-
	крестьянское хозяиство Алашбаев М	-	50	150	2500
	крестьянское хозяиство Нурахов Ж	13	60	60	2000
	крестьянское хозяиство Тулебаев А	10	40	60	3000
	крестьянское хозяиство Шарипбаев Р	-	10	25	1500
	крестьянское хозяиство Омаркулов К	-	25	50	1800
	крестьянское хозяиство Турғынбаев А	-	55	35	600
	крестьянское хозяиство Юсупова Р	-	25	60	500
	крестьянское хозяиство Маханбетова А	-	35	80	800
	крестьянское хозяиство Амирбеков К	10	15	60	400
	крестьянское хозяиство Тлеуова М	-	35	55	500
	крестьянское хозяиство Алишов Ж	-	25	45	600
	крестьянское хозяиство Толегенов С	-	10	65	450
	крестьянское хозяиство Жазыкбаев К	-	36	55	700
	крестьянское хозяиство Исакулов К	-	50	60	800
5	Қызыләуіт	288	794	1372	34119	700
	в подсобном хозяйстве	-	374	856	20969	700
	в крестьянском хозяистве	288	420	516	13150	-
	крестьянское хозяиство Султанов Д	20	45	120	600
	крестьянское хозяиство Елкенов	-	25	60	800
	крестьянское хозяиство Адилов Е	15	50	80	3500
	крестьянское хозяиство Оразбеков М	-	15	-	600
	крестьянское хозяиство Бекетаев Д	-	35	60	600
	крестьянское хозяиство Мадибеков М	50	55	90	1500
	крестьянское хозяиство Бейсенов Ш	28	60	-	800
	крестьянское хозяиство Алжанов Н	45	40	40	1200
	крестьянское хозяиство Жанабаев С	50	55	66	1000
	крестьянское хозяиство Жампозов к	50	25		850
	крестьянское хозяиство Маселбеков М	35	15	-	700
	крестьянское хозяиство Худатаев Ш	-	-	-	1000
6	Қаратау	-	664	800	29519	710
	в подсобном хозяйстве	-	233	435	14338	710
	в крестьянском хозяистве	-	431	365	15181	-
	крестьянское хозяиство Жумабеков Д	-	59	39	1200
	крестьянское хозяиство Кенжеев Жаксымбет	-	46	36	1300
	крестьянское хозяиство Кенжеев Жуас	-	55	45	1200
	крестьянское хозяиство Гайсин Т	-	36	26	1400
	крестьянское хозяиство Тауасаров А	-	20	20	2800
	крестьянское хозяиство Каракесекова М	-	55	60	1200
	крестьянское хозяиство Нургалиева Ж	-	55	45	900
	крестьянское хозяиство Турсынбеков Б	-	35	25	980
	крестьянское хозяиство Асанов Х	-	21	10	800
	крестьянское хозяиство Надиров Х	-	14	14	1101
	крестьянское хозяиство Байжуманова А	-	35	45	1200
	крестьянское хозяиство Турсынбеков Ж	-	-	-	1100
7	Қасқабұлақ	-	39	549	22391	1000
	в подсобном хозяйстве	-	36	430	14766	1000
	в крестьянском хозяистве	-	3	119	7625	-
	крестьянское хозяиство Худатаев Ш	-	-	-	1000
	крестьянское хозяиство Мустафаев С	-	-	35	800
	крестьянское хозяиство Асанов А	-	-	20	700
	крестьянское хозяиство Таусаров А	-	-	15	2800
	крестьянское хозяиство Надиров Х	-	-	19	800
	крестьянское хозяиство Жолдыбаев Б	-	-	15	700
	крестьянское хозяиство Шахалдарова Т	-	3	15	825
8	Кеңес	113	609	1232	17702	600
	в подсобном хозяйстве	68	309	910	12152	600
	в крестьянском хозяистве	45	300	322	5550	-
	крестьянское хозяиство Далабаев Г	-	30	30	600
	крестьянское хозяиство Омарбеков Б	-	40	40	600
	крестьянское хозяиство Омирбаева Н	-	30	30	550
	крестьянское хозяиство Бекбасаров Д	45	80	102	1000
	крестьянское хозяиство Тыныбеков Е	-	20	20	700
	крестьянское хозяиство Агигаев А	-	35	35	600
	крестьянское хозяиство Сейсенбекулы Д	-	25	25	400
	крестьянское хозяиство Шеримов Е	-	20	20	700
	крестьянское хозяиство Косыбаев Е	-	20	20	400
9	Ойық	318	1039	2461	45457	800
	в подсобном хозяйстве	-	481	1601	33457	800
	в крестьянском хозяистве	318	558	860	12000	-
	крестьянское хозяиство Бектай А	318	100	150	2000
	крестьянское хозяиство Беккошкаров Е	-	70	145	1500
	крестьянское хозяиство Шалқарбаев Ж	-	80	160	2800
	крестьянское хозяиство Аралбеков Е	-	103	100	2000
	крестьянское хозяиство Мырзакулов К	-	120	150	1400
	крестьянское хозяиство Жексенбаев Е	-	60	110	1500
	крестьянское хозяиство Жантугелов Х	-	25	45	800
10	Үшарал	315	1228	2525	29069	650
	в подсобном хозяйстве	-	541	1256	14707	650
	в крестьянском хозяистве	315	687	1269	14362	-
	крестьянское хозяиство Сериев А	-	55	80	162	-
	Жамансариев С	-	49	70	800	-
	крестьянское хозяиство Жумашева Б	-	58	90	900	-
	крестьянское хозяиство Дуйсенов А	-	25	50	600	-
	крестьянское хозяиство Отепов С	-	30	70	700	-
	крестьянское хозяиство Айтуов О	-	40	80	800	-
	крестьянское хозяиство Мотаев П	-	25	65	900	-
	крестьянское хозяиство Берикбаев А	150	165	225	3000	-
	крестьянское хозяиство Әден Р	100	100	230	2400	-
	крестьянское хозяиство Абиева А	80	90	240	2800	-
	крестьянское хозяиство Жунисулы Д	35	50	69	1300	-
11	С.Шәкіров	281	652	3114	34581	710
	в подсобном хозяйстве	49	283	1166	14755	710
	в крестьянском хозяистве	232	369	1948	19826	-
	крестьянское хозяиство Аскаров Г	-	40	316	2500	-
	крестьянское хозяиство Ахаев Ж	232	60	300	3500	-
	крестьянское хозяиство Еркебаев Ж	-	49	300	2500	-
	крестьянское хозяиство Картабаев А	-	47	300	1700	-
	крестьянское хозяиство Сәттер Ә	-	45	200	1600	-
	крестьянское хозяиство Бектай А	-	58	200	2800	-
	крестьянское хозяиство Бапан М	--	35	150	2500	-
	крестьянское хозяиство Сарша К	-	35	182	1500	-
12	Тамды	-	899	1136	21163	700
	в подсобном хозяйстве	-	210	335	4767	700
	в крестьянском хозяистве	-	689	801	16396	-
	крестьянское хозяиство Аханов Ж	-	30	35	838	-
	крестьянское хозяиство Устемиров Ж	-	25	60	2138	-
	крестьянское хозяиство Дауренбеков Н	-	25	50	2276	-
	крестьянское хозяиство Акыбаев О	-	30	40	1138	-
	крестьянское хозяиство Бименов Е	--	250	35	1638	-
	крестьянское хозяиство Исабеков С	-	80	15	1338	-
	крестьянское хозяиство Кемпиреков Ж	-	50	200	1338	-
	крестьянское хозяиство Самбетбаев К	--	25	126	638	-
	крестьянское хозяиство Самбетбаев Д	-	15	90	938	-
	крестьянское хозяиство Сарыбаев С	-	10	40	938	-
	крестьянское хозяиство Усипбеков Н	-	-	-	1138	-
	крестьянское хозяиство Бименов Б	-	39	50	1040	-
	крестьянское хозяиство Жолдасов Х	-	110	60	1000	-
13	Көктал	-	37	246	5066	400
	в подсобном хозяйстве	-	37	246	5066	400
	в крестьянском хозяистве	-	-	-		-
14	город Қаратау	-	242	1516	8843	28152
	в подсобном хозяйстве	-	242	1516	8843	28152
	в крестьянском хозяистве	-	-			-
	Всего	1997	8818	22283	353682	36992

Данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных

№	Сельские округа	верблюды	лошади (табун)	Крупный рогатый скот (стадо)	Мелкий рогатый скот (отар)
1	Ақкөл	4	21	16	23
	в подсобном хозяйстве	-	12	5	6
	в крестьянских хозяиствах	4	9	11	17
2	Аққұм	1	26	16	27
	в подсобном хозяйстве	1	6	7	9
	в крестьянских хозяиствах	-	20	9	18
3	Берікқара	-	28	12	41
	в подсобном хозяйстве	-	20	8	18
	в крестьянских хозяиствах	-	8	4	23
4	Бостандық	-	17	19	30
	в подсобном хозяйстве	-	6	4	10
	в крестьянских хозяиствах	-	11	15	20
5	Қызыләуіт	-	30	3	28
	в подсобном хозяйстве	-	13	3	12
	в крестьянских хозяиствах	-	17	-	16
6	Қаратау		21	16	23
	в подсобном хозяйстве	-	12	5	6
	в крестьянских хозяиствах	-	9	11	17
7	Қасқабұлақ		5	21	18
	в подсобном хозяйстве	-	3	8	11
	в крестьянских хозяиствах	-	2	13	7
8	Кеңес		26	16	27
	в подсобном хозяйстве		6	7	9
	в крестьянских хозяиствах		20	9	18
9	Ойық		17	10	37
	в подсобном хозяйстве		10	6	12
	в крестьянских хозяиствах		7	4	25
10	Үшарал		28	12	41
	в подсобном хозяйстве		20	8	18
	в крестьянских хозяиствах		8	4	23
11	С.Шәкіров		9	12	26
	в подсобном хозяйстве		3	5	10
	в крестьянских хозяиствах		6	7	16
12	Тамды		19	7	32
	в подсобном хозяйстве	-	8	3	8
	в крестьянских хозяиствах	-	11	4	24
13	Көктал		3	5	4
	в подсобном хозяйстве	-	3	5	4
	в крестьянских хозяиствах	-	-	-
14	город Қаратау		15	12	11
	в подсобном хозяйстве	-	15	12	11
	в крестьянских хозяиствах	-	-
	Всего	5	265	177	368

Сведения о формировании отдельных пастбищах для выпоса поголовья сельскохозяйственных животных

№	Название сельских округов	земли населенных пунктов	В том числе для нужд населения (пастбище и сенокос)	Численость поголовье скота у населения и крестьяских хозяйств	площадь пастбищ на один голов, га	площадь пастбищ на один голов по нормативугектар	требующего дополнительного пастбище, гектар	Қосымша берілетін жайылымдар
								в том числе
								из земель запаса (гектар)	из арендованных земель (гектар)	сезонных пастбищ (гектар)	отгонные пастбище (гектар)
1	Ақкөльский сельский округ	3463	Пастбище 3263	Крупный рогатый скот-1462	11,0	16082
				Мелкий рогатый скот-15312	2,2	33686
				Лошади-737	13,0	9581
				Верблюд-302	15,5	4681
	Всего			17813	-	64030	2114	2114	-	1000	500
2	Аққұмский сельский округ	1453	Пастбище 1228	Крупный рогатый скот -2260	11,0	24860
				Мелкий рогатый скот -30686	2,2	67509
				Лошади-551	13,0	7163
				Верблюд-347	15,5	5378
	Всего			33844	-	104910	1329	1329	-	700	400
3	Берікқара сельский округ	1374	1094	Крупный рогатый скот -1817	11,0	19987
				Мелкий рогатый скот -33566	2,2	73945
				Лошади-583	13,0	7579
				Верблюд-нет	15,5
	Всего			35966		101411	6570	6570	-	1000	1000
4	Бостандық сельский округ	2257	2038	Крупный рогатый скот -1793	11,0	19723
				Мелкий рогатый скот -26208	2,2	57657
				Лошади-744	13,0	9672
				Верблюд-33	15,5	512
	Всего			28778		87564	7679	7679	-	1800	800
5	Қаратауский сельский округ	3837	3486	Крупный рогатый скот -800	11,0	8800
				Мелкий рогатый скот -29519	2,2	64942
				Лошади-664	13,0	8632
				Верблюд-нет	15,5
	Всего			30983		82374	4702	4702	-	1500	1000
6	Кенесский сельский округ	8388	7925	Крупный рогатый скот -1232	11,0	13552
				Мелкий рогатый скот -17702	2,2	38944
				Лошади-609	13,0	79917
				Верблюд-113	15,5	1752
	Всего			19656		62165	12545	12545	-	1500	1200
7	Қызылаутский сельский округ	2888	2602	Крупный рогатый скот -1372	11,0	15092
				Мелкий рогатый скот 34119	2,2	75062
				Лошади-794	13,0	10322
				Верблюд-288	15,5	4464
	Всего			36573		104940	9821	9821	-	2500	1500
8	Қасқабұлақский сельский округ	2773	2601	Крупный рогатый скот -549	11,0	6039
				Мелкий рогатый скот -22391	2,2	49260
				Лошади-39	13,0	507
				Верблюд-нет	15,5
	Всего			22979		55806
9	Көкталский сельский округ	88	88	Крупный рогатый скот -246	11,0	2706
				МРС-5066	2,2	11145
				Лошади-37	13,0	481
				Верблюд-нет	15,5
	Всего			5349		14332	2500	2500	-	1000	500
10	Ойықский сельский округ	9430	8594	Крупный рогатый скот -2461	11,0	27071
				Мелкий рогатый скот -45457	2,2	100005
				Лошади-1039	13,0	13507
				Верблюд-318	15,5	4929
	Всего			49275		145512	8079	8079	-	3500	2500
11	Тамдинский сельский округ	4152	3792	Крупный рогатый скот -1136	11,0	12496
				Мелкий рогатый скот -21163	2,2	46559
				Лошади-899	13,0	11687
				Верблюд-нет	15,5
	Всего			23198		70742	7641	7641	-	1800	1000
12	Үшаралский сельский округ	4484	4150	Крупный рогатый скот -2525	11,0	27775
				Мелкий рогатый скот -29069	2,2	63952
				Лошади-1228	13,0	15964
				Верблюд-315	15,5	4883
	Всего			33137		112574	17225	17225	-	3600	2500
13	Саду Шәкіровский сельский округ	1660	1310	Крупный рогатый скот -3114	11,0	34254
				Мелкий рогатый скот -34581	2,2	76078
				Лошади-652	13,0	8476
				Верблюд-281	15,5	4356
	Всего			38628		123164	13490	13490	-	2500	1500
	город Қаратау	3033	228	Крупный рогатый скот -1516	11,0	16676
				Мелкий рогатый скот -8843	2,2	19455
				Лошади-242	13,0	3146
				Верблюд-нет	15,5
				10601		39277	3000	3000	-	1500	1000

Особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах

Календарный график о выпасе сельскохозяйственных животных и перегона сезонных маршрутов устанавливающий использование пастбищ, также продолжительность пастбище оборота;

Почва-зависит от климатического региона, видов сельскохозяйственных животных а также от пастбище оборота;

-степной -180-200 дней,

-пустынной 150-180 дней,

Выпас крупного рогатого скота молочной породы минимальная, а крупного рогатого скота мясной породы, овец, лошадей, верблюдов максимальная и зависит от глубины и плотности снежного покрова и других факторов.

Сведения о сервитутах для прогона скота

В Таласском районе имеются сервитуты в пастбищах для прогона скота составляет 13362 гектар, в том числе:

Аккөльский сельский округ 3252 гектар, Қызыләуітский сельский округ 930,0 гектар, Кеңесский сельский округ 1343 гектар, Ойықский сельский округ 6973 гектар, Саду Шәкировский сельский округ 864 гектар.