Қазақстан Республикасы прокуратура органдарының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйіне жыл сайынғы әлеуметтік мониторинг жүргізудің қағидалары мен әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2018 жылғы 1 маусымдағы № 74 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 19 маусымда № 17093 болып тіркелді

"Құқық қорғау қызметі туралы" 2011 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының 54-1-бабына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы прокуратура органдарының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйіне жыл сайынғы әлеуметтік мониторинг жүргізудің қағидалары мен әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Кадрлық дамыту департаменті:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін қағаз тасымалдағышта және электронды түрде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының ресми интернет-ресурсында осы бұйрықты орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Кадрлық дамыту департаментіне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры

Қ.Қожамжаров

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2018 жылғы 1 маусымдағы № 74 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасы прокуратура органдарының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйіне жыл сайынғы социологиялық мониторинг жүргізудің қағидалары мен әдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасы прокуратура органдарының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйіне жыл сайынғы социологиялық мониторинг жүргізудің қағидалары мен әдістемесі (бұдан әрі - Қағида) Қазақстан Республикасы прокуратура органдары жүйесіндегі бөлімшелерінде (бұдан әрі – прокуратура органдары) моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйіне жыл сайынғы социологиялық мониторинг жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі ұғымдар мен терминдер:

1) басшылық ету стилі – басқарушылық функцияларды тиімді және сапалы орындау мақсатында басшының ұжымға ықпал ету тәсілдерінің, әдістерінің тұтас және тұрақты жүйесінің жеке-типтік ерекшеліктері;

2) іріктеу көлемі – прокуратура органдары жеке құрамының жалпы санынан қажетті адамдар саны (бұдан әрі - іріктеу);

3) кәсіби жану – кәсіби қызметін табысты орындау үшін қажетті психологиялық-физиологиялық ресурстардың тауысылуы түрінде көрінетін, жұмыспен байланысты қызметкерлердің жағымсыз күйзелістерінің жиынтығы;

4) қызмет жағдайымен қанағаттанушылығы – өндірістік орта мен еңбек процесінің әртүрлі факторларына бағалау қатынасын көрсететін сипаттама (қанағаттанушылықтың жоғары, орта, төмен деңгейлері);

5) мониторинг жүргізу әдістемесі – зерттеу кезеңдерін жүйелі және дәйекті жүзеге асырудың әртүрлі әдістері, тәсілдері мен амалдарының жиынтығы, деректерді алу, қолдану және алынған деректерді талдап түсіндіру тәртібі (бұдан әрі - әдістеме);

6) моральдық-психологиялық ахуал – жедел қызметтік міндеттерді дұрыс түсінілуін сипаттайтын психологиялық жағдай;

7) өндірістік орта мен еңбек процесінің факторлары – қызметкерлердің қызмет өткеру жағдайына қанағаттанушылық деңгейіне ықпал ететін көрсеткіштер (еңбекті материалдық және материалдық емес ынталандыру, әлеуметтік қорғау, еңбекті ұйымдастыру және жағдайы, кәсіби және тұлғалық өсуі);

8) социологиялық сауалнама (бұдан әрі - сауалнама) – сұрақ-сауалнамада қойылған сұрақтарға берілген жауаптар түрінде ақпаратты жинаудың социологиялық әдісі;

9) сұрақ-сауалнама – олардың әрқайсысы мониторингтің негізгі міндеттерімен қисынды байланыста болатын сұрақтар жиыны;

10) прокуратура органдарының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйін социологиялық мониторингтеу (бұдан әрі - мониторинг) – прокуратура органдарындағы моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйі туралы ақпаратты алуға бағытталған әлеуметтік процестер мен құбылыстарды кешенді зерттеу.

3. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының кадр қызметі мониторинг жүргізуді жалпы үйлестіру және әдістемелік басшылық етуді жүзеге асырады.

2-тарау. Мониторинг жүргізу тәртібі мен әдістемесі

4. Мониторинг жыл сайын күнтізбелік жылдың төртінші тоқсанында жүргізіледі. Мониторингке қатысушылар мониторинг тақырыбы мен міндеттеріне байланысты айқындалады.

5. Қажеттілігіне қарай (қызметкердің шағымы бойынша, жанжалды жағдайда, кадрлардың тұрақсыздығы жоғары болғанда, еңбек көрсеткіштері төмен болғанда) прокуратура органы басшысының не прокуратура органы уәкілетті басшысының шешімі бойынша мониторинг қосымша жүргізілуі мүмкін.

6. Мониторинг ерікті негізде, құпия, осы Әдістемеге қатаң сәйкес және қызметкерге сауалнама жүргізудің мақсатын алдын ала түсіндіре отырып, қазақ не орыс тілдерінде жүргізіледі.

Сауалнама жүргізу ұзақтығы алпыс минуттан аспауы тиіс.

7. Мониторинг нәтижелерін объективті бағалау үшін қызметкерлердің нақты санынан кемінде жетпіс пайыз қатысуы қажет.

8. Мониторинг мынадай факторлар бойынша сұрақтардан тұрады:

1) еңбекті материалдық және материалдық емес ынталандыру;

2) еңбекті ұйымдастыру және жағдайы;

3) кәсіби және лауазымдық өсуі;

4) басшылықпен қарым-қатынасы;

5) әріптестерімен қарым-қатынасы;

6) психологиялық ахуал.

9. Моральдық-психологиялық ахуалды бағалаудың негізгі өлшемдері:

1) кәсіби қызметке, сондай-ақ өндірістік орта факторлары мен еңбек процесіне қанағаттану деңгейі;

2) ұйымшылдық және пікірлер үйлесімділігінің деңгейі;

3) басшылар мен қызметкерлердің өзара қарым-қатынасы

4) қызметкерлердің арасындағы өзара қарым-қатынасы;

5) ұжым ішіндегі қызметкерлердің шағымдану және өтініш жасау деректері болып табылады.

10. Моральдық-психологиялық ахуалды бағалаудың жанама өлшемдері:

1) қызметкерлердің кәсіби қызметіне деген құлшынысының өзгеруімен байланысты кадрлардың тұрақсыздығы;

2) қызметкерлердің көші-қондық көңіл-күй;

3) кәсіби жану болып табылады..

11. Мониторинг жүргізу мынадай кезеңдерден тұрады:

1) дайындаушы – зерттеудің міндеттерін қою және мәнін таңдау, құралдарды өндеу, мониторинг жүргізуді дайындау және ұйымдастыру;

2) негізгі – қатысушыларға нұсқаулық жүргізу, сауалнаманы тікелей жүргізу, толтырылған сауалнамаларды жинау.

Мониторинг автоматтандырылған ақпараттық жүйені пайдалану немесе қағаз тасымалдағышта сауалнама жүргізу арқылы жүргізіледі.

Сауалнама қағаз тасымалдағышта жүргізілген жағдайда, қызметкер өзі толтырған сауалды өзінің қолымен мөр басылған құтыға (контейнерге) салады.

Сауал аяқталғаннан кейін мөр басылған құты (контейнер) сауалнамалардың мазмұнымен таныстырмастан комиссия құрамында ашылады.

Комиссияның құрамы кадр қызметінің басшысымен айқындалады.

Прокуратура органының бөлімшесі орналасқан жердегі жұмыс орнында қызметкерлерге сауал жүргіз ұйымдастырылады және психологиялық және полиграфологиялық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын қызметкер жүргізеді.

Сауал қызметкерлер орналасқан жерлерге бару арқылы, сондай-ақ бейне-конференцбайланыс, электрондық мекенжай арқылы жүргізілуі мүмкін.

3) қорытынды – өңдеуге бастапқы ақпаратты дайындау (толтыру толықтығы мен сапасын тексеру, сапасыз толтырылған сауалнамалардың жарамсыздығын шығару), деректерді статистикалық талдау және мониторинг нәтижелерін талдап түсіндіру, еркін нысанда талдамалы анықтаманы (онда мониторинг мақсаты мен міндеттері, талдама нәтижелері, моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйі туралы қорытынды (жағымды, қанағаттанарлық, жағымсыз) және ұсыныстар көрсетілген нәтижелерді ресімдеу.

Мониторинг жүргізу рәсімін, нәтижелерін өңдеуді және талдауды прокуратура органының психологиялық және полиграфологиялық қамсыздандыруды жүзеге асыратын қызметкер жүргізеді.

Анықтама түрінде қорытылған ақпарат прокуратура органының басшысына не прокуратура органының уәкілетті басшысына ұсынылады

12. Бас прокуратураның кадр қызметі мониторингке талдау жасайды және нәтижелерді қорытады, Қазақстан Республикасының Бас Прокурорына қорытынды анықтаманы ұсынады.

13. Іріктеу жеткіліксіз болған не мониторинг нәтижелері бойынша "жағымсыз моральдық-психологиялық ахуал" туралы қорытынды шығарылған жағдайда мониторинг қайтадан алты айдан кейін жүргізіледі.

Об утверждении Правил и методики проведения ежегодного социологического мониторинга состояния морально-психологического климата в подразделениях органов прокуратуры Республики Казахстан

Приказ Генерального Прокурора Республики Казахстан от 1 июня 2018 года № 74. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 июня 2018 года № 17093.

В соответствии со статьей 54-1 Закона Республики Казахстан от 6 января 2011 года "О правоохранительной службе" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила и методику проведения ежегодного социологического мониторинга состояния морально-психологического климата в подразделениях органов прокуратуры Республики Казахстан.

2. Департаменту кадрового развития Генеральной прокуратуры Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копий на бумажном носителе и электронной форме на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Генеральной прокуратуры Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Департамент кадрового развития Генеральной прокуратуры Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Генеральный Прокурор Республики Казахстан

К.Кожамжаров

Утверждены приказом Генерального Прокурора Республики Казахстан от 1 июня 2018 года № 74

Правила и методика проведения ежегодного социологического мониторинга состояния морально-психологического климата в подразделениях органов прокуратуры Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила и методика проведения ежегодного социологического мониторинга состояния морально-психологического климата в подразделениях органов прокуратуры Республики Казахстан (далее - Правила) определяют порядок проведения ежегодного социологического мониторинга морально-психологического климата в подразделениях системы органов прокуратуры Республики Казахстан (далее – органы прокуратуры).

2. Основные понятия и термины, используемые в настоящих Правилах:

1) стиль руководства – индивидуально-типические особенности целостной и устойчивой системы методов, приемов воздействия руководителя на коллектив с целью эффективного и качественного выполнения управленческих функций;

2) объем выборки – необходимое количество лиц от общей численности личного состава органов прокуратуры (далее - выборка);

3) профессиональное выгорание – совокупность негативных переживаний сотрудников, связанных с работой, которая проявляется в истощении психофизиологических ресурсов, необходимых для успешного выполнения профессиональной деятельности;

4) удовлетворенность условиями службы – характеристика, отражающая оценочное отношение к различным факторам производственной среды и трудового процесса (высокий, средний, низкий уровень удовлетворенности);

5) методика проведения мониторинга – совокупность различных методов, приемов и способов систематического и последовательного осуществления этапов исследования, порядок получения, применения и интерпретации полученных данных (далее - методика);

6) морально-психологический климат – психологический настрой, который характеризуется правильным пониманием оперативно-служебных задач;

7) факторы производственной среды и трудового процесса – показатели, влияющие на степень удовлетворенности сотрудников условиями прохождения службы (материальное и нематериальное стимулирование труда, социальная защита, организация и условия труда, профессиональный и личностный рост);

8) социологический опрос (далее - опрос) – социологический метод сбора информации в форме ответов на вопросы, поставленные в анкете-опроснике;

9) анкета-опросник – набор вопросов, каждый из которых логически связан с центральной задачей мониторинга;

10) социологический мониторинг состояния морально-психологического климата в подразделениях органов прокуратуры (далее - мониторинг) – системное изучение социальных процессов и явлений, направленных на получение информации о состоянии морально-психологического климата в органах прокуратуры.

3. Общую координацию проведения мониторинга и методическое руководство осуществляет кадровая служба Генеральной прокуратуры Республики Казахстан.

Глава 2. Порядок и методика проведения мониторинга

4. Мониторинг проводится ежегодно в четвертом квартале календарного года. Участники мониторинга определяются в зависимости от темы и задач мониторинга.

5. При необходимости (по жалобе сотрудника, конфликтной ситуации, высокой текучести кадров, низкой эффективности труда) может дополнительно проводиться мониторинг по решению руководителя органа прокуратуры либо уполномоченного руководителя органа прокуратуры.

6. Мониторинг проводится на добровольной основе, конфиденциально, в строгом соответствии с настоящей Методикой и с предварительным разъяснением сотруднику цели опроса на казахском либо русском языках.

Длительность опроса не может превышать шестидесяти минут.

7. Для объективной оценки результатов мониторинга необходимо участие не менее семидесяти процентов от фактической численности сотрудников.

8. Мониторинг включает в себя вопросы по следующим факторам:

1) материальное и нематериальное стимулирование труда;

2)организация и условия труда;

3)профессиональный и должностной рост;

4)отношения с руководством;

5)отношения с коллегами;

6)психологический климат.

9. Прямыми критериями оценки морально-психологического климата являются:

1) уровень удовлетворенности профессиональной деятельностью, а также факторами производственной среды и трудового процесса;

2) степень сплоченности и согласованности мнений;

3) взаимоотношения руководителей и подчиненных;

4) взаимоотношения между сотрудниками;

5) факты обращений и жалоб сотрудников внутри коллектива.

10. Косвенными критериями оценки морально-психологического климата являются:

1) текучесть кадров, связанная с изменением мотивации в профессиональной деятельности сотрудников;

2) миграционный настрой сотрудников;

3) профессиональное выгорание.

11. Проведение мониторинга включает в себя следующие этапы:

1) подготовительный – постановка задач и выбор предмета исследования, разработка инструментария, подготовка и организация проведения мониторинга;

2) основной – инструктаж участников, непосредственное проведение опроса, сбор заполненных анкет.

Мониторинг проводится с использованием автоматизированной информационной системы или путем анкетирования на бумажных носителях.

В случае анкетирования на бумажных носителях, заполненную анкету сотрудник собственноручно помещает в опечатанный контейнер (урну).

По завершению опроса опечатанный контейнер (урну) вскрывают в составе комиссии без ознакомления с содержанием анкет.

Состав комиссии определяется руководителем кадровой службы.

Опрос сотрудников на рабочем месте по месту дислокации в подразделении органа прокуратуры организует и проводит сотрудник, осуществляющий психологическое и полиграфологическое обеспечение.

Опрос может осуществляться путем выезда по месту дислокации сотрудников, а также по видео-конференц связи, электронной почте.

3) заключительный – подготовка первичной информации к обработке (проверка полноты и качества заполнения, выбраковка некачественно заполненных анкет), статистический анализ данных и интерпретация результатов мониторинга, оформление результатов и подготовка аналитической справки в произвольной форме, которая включает в себя информацию о целях и задачах мониторинга, анализ результатов, выводы о состоянии морального-психологического климата (благоприятный, удовлетворительный, неблагоприятный) и рекомендации.

Процедуру проведения, обработки и анализа результатов мониторинга обеспечивает сотрудник, осуществляющий психологическое и полиграфологическое обеспечение органа прокуратуры.

Обобщенная информация в виде справки предоставляется руководителю органа прокуратуры либо уполномоченному руководителю органа прокуратуры.

12. Кадровая служба Генеральной прокуратуры анализирует и обобщает результаты мониторинга и представляет итоговую справку Генеральному Прокурору Республики Казахстан.

13. В случае недостаточной выборки либо вынесения вывода "неблагоприятный морально-психологический климат" по результатам мониторинга, повторный мониторинг проводится через шесть месяцев.