Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 27 желтоқсандағы № 930 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 29 желтоқсанда № 18114 болып тіркелді.

РҚАО-ның ескертпесі!
Осы бұйрық 11.04.2019 бастап қолданысқа енгізіледі.

"Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" 2000 жылғы 7 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының 6-2-бабының 14) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларына сәйкес іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық 2019 жылғы 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялауға жатады.

Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрі

Ж. Қасымбек

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 27 желтоқсандағы № 930 бұйрығымен бекітілді

Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу қағидалары

Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Сауда және интеграция министрінің 02.06.2021 № 388-НҚ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 6-2-бабының 14) тармақшасына сәйкес әзірленген және өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар мен қысқартулар пайдаланылады:

1) метрологиялық сараптама – метрологиялық талаптарды, өлшем бірлігімен байланысты қағидалар мен нормаларды қолдану дұрыстығын және толықтығын талдау және бағалау;

2) уәкілетті орган - техникалық реттеу және метрология саласында мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган.

3. Өлшеулерге, өлшем құралдарына, оның ішінде стандартты үлгілерге қойылатын талаптарды қамтитын жобаларға және қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттар жобаларына (сәйкестік дәрежесі ұқсас халықаралық және өңірлік стандарттар негізінде әзірленетін стандарттарды қоспағанда) метрологиялық сараптама міндетті болып табылады және оны мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталық (бұдан әрі – МҒМО) жүргізеді.

4. Жобаларға және қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің (бұдан әрі – НҚА) метрологиялық сараптамасы НҚА-ға метрологиялық сараптама жөніндегі тиісті республикалық бюджеттік бағдарлама шеңберінде жүзеге асырылады.

5. Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде әзірленген қолданыстағы техникалық регламенттерге (бұдан әрі – ТР) жобаларының және оларға стандарттар тізбелерінің метрологиялық сараптамасын уәкілетті орган ұйымдастырады және ТР метрологиялық сараптамасы жөніндегі республикалық бюджеттік бағдарлама шеңберінде іске асырады.

6. Мемлекетаралық және ұлттық стандарттар (бұдан әрі – стандарттар) жобаларының метрологиялық сараптамасы:

"Стандарттау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабының 6) тармақшасына сәйкес уәкілетті орган бекітетін ұлттық стандарттау жоспар;

стандарт әзірлеушісінің бастамасы бойынша әзірленген стандарттардың әзірлеушісінің өтінімі бойынша шарт негізінде жүзеге асырылады.

7. Метрологиялық сараптамаға өнім мен көрсетілетін қызметтерге, жұмыстарға (процестерге), бақылау (сынау, өлшеу, талдау) әдістеріне арналған стандарттардың жобалары жатады, олар:

өлшемдер дәлдігінің сипаттамаларына, өлшеуіш бақылаудың нақтылығына қойылатын талаптарды;

өлшемдерді орындау әдістемелеріне, өлшем құралдарына, стандартты үлгілерге, аттестатталған қоспаларға қойылатын талаптарды;

өлшемдерді орындау әдістемелерін, талдауды, сынақтарды және өлшеуіш бақылауды;

заттар мен материалдардың қасиеттері туралы деректерді, оның ішінде стандартты анықтамалық деректерді;

стандартты үлгілерді қолдануды;

өлшем құралдарын салыстырып тексеру және калибрлеу әдістемелерін.

2-тарау. Нормативтік құқықтық актілерге метрологиялық сараптама жүргізу тәртібі

8. Өлшемдерге, өлшем құралдарына, стандарттық үлгілерге қойылатын талаптарды қамтитын НҚА әзірлеушісі оны метрологиялық сараптама жүргізу үшін МҒМО ұсынады.

9. Метрологиялық сараптама 20 (жиырма) жұмыс күнінен аспайтын мерзімінде жүзеге асырылады.

Метрологиялық сараптама жүргізу кезінде талдау жасалады және бағалау жүргізіледі:

метрологиялық талаптарды белгілеу және сақтау дұрыстығы;

дәлдік көрсеткіштеріне, өлшемдерге, өлшем құралдарына, стандартты үлгілерге, өлшем әдістемелеріне (әдістеріне), реттеу объектілері сипаттамаларының сәйкестігін бағалау әдістеріне қойылатын талаптарды қоса алғанда, метрологиялық талаптарды баяндаудың болуына, толық жазылуы;

белгіленген міндетті метрологиялық талаптардың іске асырылуын;

дәлдік көрсеткіштерінің реттеу берілген объектілеріне қойылатын талаптарға сәйкестігі;

құралдардың және зерттеулер (сынақтар) әдістемелерінің (әдістерінің) және өлшемдердің өлшем дәлдігінің белгіленген көрсеткіштеріне сәйкестігі;

акт жобасында көрсетілген өлшем құралдарын, техникалық жүйелер мен өлшем функциялары бар құрылғыларды метрологиялық қамтамасыз ету мүмкіндіктері;

өлшемдер нәтижелерін өңдеу алгоритмдерінің НҚА жобасында жазылған зерттеулер (сынақтар) мен өлшемдер міндеттеріне сәйкестігі;

метрологиялық терминдерді, өлшенетін шамалардың атаулары мен белгіленулерін қолданудың дұрыстығы.

10. Метрологиялық сараптама нәтижелері бойынша МҒМО НҚА-ны әзірлеушісіне осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша нормативтік құқықтық актінің метрологиялық сараптамасы жөніндегі қорытындыны жібереді.

3-тарау. Техникалық регламенттерге метрологиялық сараптама жүргізу тәртібі

11. Еуразиялық экономикалық одақтың қолданыстағы ТР және олардың жобаларына, зерттеу (сынау) және өлшем қағидалары мен әдістерін қамтитын стандарт тізбелерінің жобаларына немесе ТР-ға өзгерістер енгізу туралы акті жобаларына немесе стандарт тізбелеріне өзгерістер енгізу туралы актіге метрологиялық сараптама, қолдану нәтижесінде Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінің талаптарын сақтау ерікті негізде қамтамасыз етілетін, зерттеу (сынау) және өлшем қағидалары мен әдістерін, оның ішінде Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінің талаптарын қолдану және орындау және Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2017 жылғы 24 қаңтардағы № 10 шешімімен (бұдан әрі – Шешім) бекітілген техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу қағидаларын қамтитын, Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінің жобасына, стандарттар тізбесінің жобасына метрологиялық сараптама жүргізу тәртібіне сәйкес жүзеге асырылады.

ТР метрологиялық сараптамасының нәтижелері бойынша МҒМО ТР әзірлеушісіне Шешімнің қосымшасына сәйкес нысан бойынша Техникалық регламенттің метрологиялық сараптамасы бойынша қорытындыны жібереді.

4-тарау. Стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу тәртібі

12. Стандарттардың метрологиялық сараптамасы ҚР СТ 2.71 "Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі. Құжаттардың метрологиялық сараптамасы. Негізгі ережелерге" сәйкес жүзеге асырылады.

МҒМО метрологиялық сараптамасының нәтижелері бойынша 20 (жиырма) жұмыс күнінен аспайтын мерзімінде стандартты әзірлеушіге осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша мемлекетаралық және ұлттық стандарттардың метрологиялық сараптамасы жөніндегі қорытындыны жібереді.

	Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу қағидаларына 1-қосымша
	Нысан

Қазақстан Республикасының сауда және интеграция министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитеті "Қазақстан стандарттау және метрология институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны

Нормативтік құқықтық актінің метрологиялық сараптамасы бойынша қорытынды

20___ жылғы "____" ________

Нормативтік құқықтық актінің атауы _____________________________________

Әзірлеуші-мемлекеттік орган ____________________________________________

Заңнама саласы _______________________________________________________

Құқықтық реттеу мәні __________________________________________________

Метрологиялық сараптама нәтижелері ___________________________________

Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнама ережелеріне нормативтік

құқықтық актінің сәйкестігі/сәйкессіздігі туралы тұжырым

____________________________________________________________

Сараптама жүргізген сарапшы

Тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)

	Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу қағидаларына 2-қосымша
	нысан

Қазақстан Республикасының сауда және интеграция министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитеті "Қазақстан стандарттау және метрология институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны

Мемлекетаралық және ұлттық стандарттардың метрологиялық сараптамасы бойынша қорытынды

20___ жылғы "____" ________

Стандарттың атауы ___________________________________________________

Үйлестіру үшін қолданылатын стандарттау жөніндегі құжаттың белгіленуі және атауы

_______________________________________________________________

Құжатты ұсынған ұйым ________________________________________________

Стандарт белгілейді ___________________________________________________

Метрологиялық сараптама нәтижелері ___________________________________

Сараптаманың өзге де нәтижелері _______________________________________

Сараптама қорытындысы ______________________________________________

Сараптама жүргізген сарапшы

Тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)

Об утверждении Правил проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов, технических регламентов, а также межгосударственных и национальных стандартов в области обеспечения единства измерений

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 27 декабря 2018 года № 930. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 декабря 2018 года № 18114.

Примечание РЦПИ!
Настоящий приказ вводится в действие с 11 апреля 2019 года.

В соответствии с подпунктом 14) статьи 6-2 Закона Республики Казахстан от 7 июня 2000 года "Об обеспечении единства измерений" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов, технических регламентов, а также межгосударственных и национальных стандартов в области обеспечения единства измерений.

2. Комитету технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, согласно подпунктам 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие с 11 апреля 2019 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр по инвестициям и развитию Республики Казахстан

Ж. Қасымбек

Утверждены приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 27 декабря 2018 года № 930

Правила проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов, технических регламентов, а также межгосударственных и национальных стандартов в области обеспечения единства измерений

Сноска. Правила - в редакции приказа Министра торговли и интеграции РК от 02.06.2021 № 388-НҚ (вводится в действие с 01.07.2021).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов, технических регламентов, а также межгосударственных и национальных стандартов в области обеспечения единства измерений (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 14) статьи 6-2 Закона Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений" и определяют порядок проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов, технических регламентов, а также межгосударственных и национальных стандартов в области обеспечения единства измерений.

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия и сокращения:

1) метрологическая экспертиза – анализ и оценивание правильности и полноты применения метрологических требований, правил и норм, связанных с единством измерений;

2) уполномоченный орган – государственный орган, осуществляющий государственное регулирование в области технического регулирования и метрологии.

3. Метрологическая экспертиза проектов и действующих нормативных правовых актов, технических регламентов, а также проектов межгосударственных и национальных стандартов (за исключением стандартов, разрабатываемых на основе международных и региональных стандартов с идентичной степенью соответствия), содержащих требования к измерениям, средствам измерений, в том числе стандартным образцам является обязательной и проводится государственным научным метрологическим центром (далее – ГНМЦ).

4. Метрологическая экспертиза проектов и действующих нормативных правовых актов (далее – НПА) осуществляется в рамках соответствующей республиканской бюджетной программы по метрологической экспертизе НПА.

5. Метрологическая экспертиза проектов технических регламентов (далее – ТР) и перечней стандартов к ним, разработанных в рамках Евразийского экономического союза организуется уполномоченным органом и осуществляется в рамках республиканской бюджетной программы по метрологической экспертизе ТР.

6. Метрологическая экспертиза проектов межгосударственных и национальных стандартов (далее – стандарты) осуществляется на договорной основе по заявке разработчика стандартов, разработанных в рамках:

национального плана стандартизации, утверждаемого уполномоченным органом в соответствии с подпунктом 6) статьи 9 Закона Республики Казахстан "О стандартизации";

по инициативе разработчика стандарта.

7. Метрологической экспертизе подлежат стандарты на продукцию и услуги, работы (процессы), методы контроля (испытаний, измерений, анализа) которые устанавливают:

требования к характеристикам точности измерений, достоверности измерительного контроля;

требования к методикам выполнения измерений, средствам измерений, стандартным образцам, аттестованным смесям;

методики выполнения измерений, анализа, испытаний и измерительного контроля;

данные о свойствах веществ и материалов, в том числе стандартные справочные данные;

применение стандартных образцов;

методики поверки и калибровки средств измерений.

Глава 2. Порядок проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов

8. Разработчик НПА, в котором содержатся требования к измерениям, средствам измерений, стандартным образцам представляет его в ГНМЦ для проведения метрологической экспертизы.

9. Метрологическая экспертиза осуществляется в срок не более 20 (двадцати) рабочих дней.

При проведении метрологической экспертизы выполняется анализ и проводится оценивание:

правильности установления и соблюдения метрологических требований;

наличия и полноты изложения метрологических требований, включая требования к показателям точности, к измерениям, средствам измерений, стандартным образцам, методикам (методам) измерений, методам оценки соответствия характеристик объектов регулирования;

реализуемости установленных обязательных метрологических требований;

соответствия показателей точности заданным требованиям к объектам регулирования;

соответствия средств и методик (методов) исследований (испытаний) и измерений установленным показателям точности измерений;

возможности метрологического обеспечения указанных в проекте акта средств измерений, технических систем и устройств с измерительными функциями;

соответствия алгоритмов обработки результатов измерений задачам исследований (испытаний) и измерений, изложенным в НПА;

правильности применения метрологических терминов, наименований и обозначений измеряемых величин.

10. По результатам метрологической экспертизы ГНМЦ направляет разработчику НПА заключение по метрологической экспертизе нормативного правового акта по форме согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

Глава 3. Порядок проведения метрологической экспертизы технических регламентов

11. Метрологическая экспертиза ТР Евразийского экономического союза, проектов перечней стандартов, содержащих правила и методы исследований (испытаний) и измерений или проектов акта о внесении изменений в ТР или акта о внесении изменений перечни стандартов осуществляется в соответствии с Порядком проведения метрологической экспертизы проекта технического регламента Евразийского экономического союза, проекта перечня стандартов, в результате применения которых на добровольной основе обеспечивается соблюдение требований технического регламента Евразийского экономического союза, проекта перечня стандартов, содержащих правила и методы исследований (испытаний) и измерений, в том числе правила отбора образцов, необходимые для применения и исполнения требований технического регламента Евразийского экономического союза и осуществления оценки соответствия объектов технического регулирования, утвержденным решением Коллегии Евразийской экономической комиссии от 24 января 2017 года № 10 (далее – Решение).

По результатам метрологической экспертизы ТР ГНМЦ направляет разработчику ТР заключение по метрологической экспертизе технического регламента по форме согласно приложению Решения.

Глава 4. Порядок проведения метрологической экспертизы межгосударственных и национальных стандартов

12. Метрологическая экспертиза стандартов осуществляется в соответствии с СТ РК 2.71 "Государственная система обеспечения единства измерений Республики Казахстан. Метрологическая экспертиза документов. Основные положения".

По результатам метрологической экспертизы ГНМЦ в срок не более 20 (двадцати) рабочих дней направляет разработчику стандарта заключение по метрологической экспертизе межгосударственных и национальных стандартов по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

	Приложение 1 к Правилам проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов, технических регламентов, а также межгосударственных и национальных стандартов в области обеспечения единства измерений
	форма

Министерство торговли и интеграции Республики Казахстан Комитет технического регулирования и метрологии Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Казахстанский институт стандартизации и метрологии"

Заключение по метрологической экспертизе нормативного правового акта

Дата выдачи "____" ________ 20___ г.

__________________________

Наименование нормативного правового акта _______________________

Государственный орган-разработчик ______________________________

Отрасль законодательства _______________________________________

Предмет правового регулирования ________________________________

Результаты метрологической экспертизы ___________________________

Вывод о соответствии/не соответствии нормативного правового акта, положениям
законодательства Республики Казахстан в области обеспечения единства измерений

______________________________________________________________

______________________________________________________________

Эксперт, проводивший Экспертизу

Фамилия, имя, отчество (при наличии)

	Приложение 2 к Правилам проведения метрологической экспертизы нормативных правовых актов, технических регламентов, а также межгосударственных и национальных стандартов в области обеспечения единства измерений
	форма

Министерство торговли и интеграции Республики Казахстан Комитет технического регулирования и метрологии Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Казахстанский институт стандартизации и метрологии"

Заключение по метрологической экспертизе межгосударственных и
национальных стандартов

Дата выдачи "____" ________ 20___ г.

Наименование межгосударственных и национальных стандартов _________

_________________________________________________________________

Обозначение и наименование документа по стандартизации, применяемого для
гармонизации __________________________________________________________

Организация, представившая документ _______________________________

Стандарт устанавливает ____________________________________________

_________________________________________________________________

Результаты метрологической экспертизы _____________________________

_________________________________________________________________

Иные результаты экспертизы ________________________________________

_________________________________________________________________

Заключение по метрологической экспертизе межгосударственных и национальных
стандартов _____________________________________________________________

__________________________________________________________________

Эксперт, проводивший экспертизу

Фамилия, имя, отчество (при наличии)