Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдардың бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктермен Қазақстан Республикасы азаматтарының отбасыларына жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастыру мәселелерінде өзара іс-қимылы бойынша нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 21 тамыздағы № 373 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 22 тамызда № 19279 болып тіркелді.

"Білім туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі Заңының 5-бабының 47) тармақшасына, "Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің мәселелері" туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1111 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 123) тармақшасына және Елбасының 2018 жылғы 28 қарашадағы VІІІ Азаматтық форумында берген тапсырмасының 8) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдардың бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктермен Қазақстан Республикасы азаматтарының отбасыларына жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастыру мәселелерінде өзара іс-қимылы бойынша нұсқаулық бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Балалардың құқықтарын қорғау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі электронды түрдегі көшірмесін ресми жариялау және Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

3) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министрі Б.А. Асыловаға жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі міндетін атқарушының 2019 жылғы 21 тамыздағы № 373 бұйрығымен бекітілген

Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдардың бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктермен Қазақстан Республикасы азаматтарының отбасыларына жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастыру мәселелерінде өзара іс-қимылы бойынша нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер.

1. Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдардың бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктермен Қазақстан Республикасы азаматтарының отбасыларына жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастыру мәселелерінде өзара іс-қимылы бойынша нұсқаулық (бұдан әрі - Нұсқаулық) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды асырап алу жөнінде мемлекеттік емес агенттіктерге көмек көрсету мақсатында Қазақстан Республикасының Конституциясына және өзге де заңнамалық актілерге сәйкес әзірленді.

2. Осы Нұсқаулықта мынадай анықтамалар пайдаланылады:

1) бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктер (бұдан әрі – Агенттіктер) – азаматтар және (немесе) заңды тұлғалар ерікті мүліктік жарналар негізінде құрған, әлеуметтік мақсаттарды көздейтін, мүшелігі жоқ коммерциялық емес ұйымдар;

2) баланың заңды өкілдері – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес балаға қамқорлық жасауды, білім, тәрбие беруді, оның құқықтары мен мүдделерін қорғауды жүзеге асыратын ата-аналар (ата-ана), бала асырап алушылар, қорғаншы немесе қамқоршы, баланы қабылдайтын ата-ана (баланы қабылдайтын ата-аналар), патронат тәрбиеші және оларды алмастырушы басқа да адамдар;

3) жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдар (бұдан әрі – ұйымдар) – жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға тұратын орын бере отырып, тәрбиелеу, білім алу үшін қолайлы жағдайлар жасалатын білім және ғылым, денсаулық сақтау, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің ұйымдары;

4) Жетім балалардың, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалардың және балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың республикалық деректер банкі (бұдан әрі – Республикалық деректер банкі) – жетім балалар, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балалар туралы, сондай-ақ жетім балаларды, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды өз отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдар туралы мәліметтерді қамтитын дерекқор.

3. Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдардың бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктермен Қазақстан Республикасы азаматтарының отбасыларына жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды орналастыру мәселелерінде өзара іс-қимылы мемлекеттік емес агенттіктер мен жергілікті атқарушы органдар арасындағы келісімге қол қою жолымен жүзеге асырылады.

2-тарау. Бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктердің жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдармен және жергілікті атқарушы органдармен өзара іс-қимылы

4. Агенттіктердің ұйымдармен және жергілікті атқарушы органдармен өзара іс-қимылы кезінде мынадай іс-шаралар іске асырылады:

1) жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды отбасына тәрбиелеуге қабылдауға тілек білдірген адамдардың келісімі болған жағдайда Агенттік әзірлеген Агенттік базасында бағдарлама бойынша оларды өтеусіз негізде психологиялық және құқықтық даярлықпен қамтамасыз ету;

2) жетім балаларды, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды отбасына тәрбиелеуге және өз отбасына ұйымдардың тәрбиеленушілерін қабылдауға тілек білдірген адамдардың келісімі болған кезде оларға өтеусіз негізде құқықтық және психологиялық көмек көрсету мақсатында оларды сүйемелдеумен қамтамасыз ету;

3) тәрбиеленушілердің заңды өкілдерінің келісімі болған жағдайда жақын туыстарын анықтау және жақын туыстарының отбасыларына қайтару, ал мұндай мүмкіндік болмаған жағдайда асыраушы отбасына орналастыру жөнінде шаралар қабылдау үшін "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" ҚР Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 1-бабының 5), 6) және 17) тармақшаларына сәйкестігі тұрғысынан тәрбиеленушілердің әлеуметтік мәртебесіне талдау жүргізу;

4) тәрбиеленушілердің құқықтық мәртебесін Кодекстің 1-бабының 5), 6) және 17) тармақшаларына сәйкестігін зерделеуге жәрдем көрсету;

5) тәрбиеленушілердің асырап алушы отбасыларындағы өмірге психологиялық дайындығын жүзеге асыру.

5. Ұйымдар агенттіктер жазбаша сұрау салған кезде заң актілерінде көзделген тәртіппен белгіленген мерзімнен кешіктірмей тәрбиеленушілер туралы ақпарат береді.

6. Тәрбиеленушілер туралы ақпарат мынадай мәліметтерді қамтуы тиіс:

1) баланың сауалнамалық деректері (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), туған күні, жынысы, ұлты, баланың мәртебесі);

2) баланың жалпы денсаулық жағдайы;

3) отбасылық орналастырудың ықтимал нысандары;

4) аға-інілері/апа-сіңлілері, ата-аналары және жақын туыстары туралы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), туған күні, балаға кім болып келеді, тұратын жерінің мекенжайы, байланыс телефондары (бар болса));

5) тәрбиеленушінің ұйымда болу себебі туралы (баланы ұйымға орналастыру үшін негіз болып табылатын сот шешімі және басқа да құжаттар);

6) баланың мәртебесін анықтау кезінде атқарылған жұмыстар туралы (ата-аналар мен жақын туыстарын іздестіру, ата-аналардың бас бостандығынан айыру орындарында, ұзақ емделуде болуы, әрекетке қабілетсіз, қайтыс болды деп танылу және т.б. туралы ақпарат).

7. Ұйымдар агенттіктерге білім беру, денсаулық сақтау, Еңбек және әлеуметтік қорғау, әділет органдары мен ұйымдарында, құқық қорғау органдары мен мемлекеттік емес ұйымдарда тәрбиеленушілердің әлеуметтік мәртебесін растау мәселелеріне байланысты сауалдар беру және жауап алу үшін, сондай-ақ Қазақстан Республикасының соттарында, сот талқылауының барлық сатыларында, оның ішінде апелляциялық және қадағалау сатыларында ұйымның мүдделерін білдіруге сенімхат береді.

8. Агенттіктер жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды қабылдауға тілек білдірген адамдарға тәрбиеленушілер туралы мәліметтерді, олар республикалық деректер Банкінде тіркелген жағдайда ұсынады.

3-тарау. Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдардың бала асырап алу жөніндегі мемлекеттік емес агенттіктермен өзара іс-қимыл шарттары

9. Агенттіктер жергілікті атқарушы органдарға:

1) республикалық деректер банкінен алынған тәрбиеленушілер туралы мәліметтерді жарияламау туралы Агенттік қызметкерлерінің қол қойылған келісімдерім;

2) Агенттік мүдделерін білдіруге агенттіктер қызметкерлеріне сенімхатты;

3) жеке медициналық кітапшалардың көшірмелерін міндетті түрде ұсына отырып, пилоттық жобаға қатысушы агенттіктер қызметкерлерінің тізімім береді.

10. Агенттіктер пилоттық жобаны аяқтағаннан кейін жергілікті атқарушы органдардың қатысуымен үш жұмыс күні ішінде жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың республикалық деректер банкінен тәрбиеленушілер туралы алған ақпаратты жою туралы акт жасау жолымен жояды.

11. Ұйымдар еңбек заңнамасына сәйкес сенбі, жексенбі және мереке күндерін қоспағанда, белгіленген жұмыс кестесіне сәйкес дүйсенбіден бастап жұманы қоса алғанда, сағат 13.00-ден 14.30-ға дейінгі түскі үзіліспен сағат 9.00-ден 17.00-ге дейін сенімхат болған кезде агенттік қызметкерлеріне қолжетімділікті қамтамасыз етеді.

12. Қазақстан Республикасының барлық облыс орталықтарында, республикалық маңызы бар қалаларда және астанада өкілдіктері бар агенттіктер, асырап алушы ата-аналарды даярлау жөніндегі "асырап алушы ата-аналар мектебі" авторлық бағдарламалары, шоттағы тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің кем емес сексен мың еселенген мөлшерінде салымдар, еңбек ресурстары бар, оның ішінде отбасылық орналастыру жөніндегі мамандар, психологтар, заңгерлер, тренингтік сабақтар өткізу жөніндегі сертификатталған жаттықтырушылар құрамы, Қазақстан Республикасының барлық облыс орталықтарында, республикалық, тиісті қызметті жүзеге асыру саласында кемінде 3 (үш) жыл жұмыс тәжірибесі бар, сондай-ақ салық берешегі жоқ және тәуелсіз халықаралық аудиторлық тексеруден өткен жоғары білімі бар адамдар осы Нұсқаулықтың 4-тармағында көрсетілген іс-шаралардың орындалуын жүзеге асырады.

On approval of the Instruction on interaction of organizations for orphans and children without parental care, with non-governmental adoption agencies concerning the issues of placement of orphans and children without parental care, into families of the citizens of the Republic of Kazakhstan

Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated August 21, 2019 No. 373. Registered with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on August 22, 2019 No. 19279

Unofficial translation

In accordance with subclause 47) of article 5 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated July 27, 2007 "On Education", subclause 123) of clause 16 of the Regulation on the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan, approved by the Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated October 28, 2004 No. 1111 "Issues of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan" and subclause 8) of the instruction of the Elbasy, presented at the VIIIth Civil Forum of Kazakhstan dated November 28, 2018 I HEREBY ORDER:

1. To approve the attached instruction on interaction of organizations or orphans and children without parental care, with non-governmental adoption agencies concerning the issues of placement of orphans and children without parental care, into families of the citizens of the Republic of Kazakhstan.

2. The Committee for Children Right Protection of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan shall ensure:

1) state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) within ten calendar days after state registration of this order, sending it in electronic form in Kazakh and Russian to the Republican State Enterprise on the right of economic management "Institute of Legislation and Legal Information of the Republic of Kazakhstan" of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan for official publication and inclusion in the Reference Control Bank of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan;

3) placement of this order on the Internet resource of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

4) within ten working days after the state registration of this order, submission to the Department of Legal Service of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan information on the implementation of the measures provided for in subclauses 1), 2) and 3) of this clause.

3. Control over execution of this order shall be entrusted to the Vice Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan Assylov B.A.

4. This order shall come into force upon expiration of ten calendar days after the date of its first official publication.

Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan

Approved by the order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated August 21, 2019 No. 373

Instruction
on interaction of organizations for orphans and children without parental care, with non-governmental adoption agencies concerning the issues of placement of orphans and children without parental care, into families of the citizens of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 1. General provisions.

1. This Instruction on interaction of organizations for orphans and children without parental care, with non-governmental adoption agencies concerning the issues of placement of orphans and children without parental care, into families of the citizens of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the Instruction) have been developed in accordance with the Constitution of the Republic of Kazakhstan and other legislative acts, in order to provide assistance to non-governmental agencies for adoption orphans and children without parental care.

2. In this Instruction, the following definitions are used:

1) non-governmental adoption agencies (hereinafter referred to as the Agencies) – non-profit organizations, established by citizens and (or) legal entities on the basis of voluntary property contributions, pursuing social goals;

2) legal representatives of a child – parents (parent), adoptive parents (adoptive parents), a guardian or a trustee, a foster parent (foster parents), a foster carer and other persons replacing them, carrying out, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan care, education, upbringing, protection of the rights and interests of the child;

3) organizations for orphans and children without parental care (hereinafter referred to as the organizations) – organization of the education system and science, health care, labor and social protection of the population, in which favorable conditions are created for upbringing, receiving education with the provision of a place of residence for orphans, children left without parental care.

4) Republican Databank of orphans, children left without parental care, and persons wishing to take children into upbringing in their families (hereinafter referred to as the Republican Databank) - a database containing information about orphans, children without parental care, as well as about persons wishing to accept orphans, children without parental care, for upbringing in their families;

3. Interaction of organizations for orphans and children without parental care (hereinafter referred to as the organizations), with non-governmental adoption agencies concerning the issues of placement of orphans and children without parental care, into families of the citizens of the Republic of Kazakhstan is carried out through signing of an agreement between non-governmental agencies (hereinafter referred to as the Agencies) and local executive bodies.

Chapter 2. Interaction of non-governmental adoption agencies with organizations for orphans and children without parental care, and local executive bodies

4. When the Agencies interact with organizations and local executive bodies, the following measures are implemented:

1) in the presence of the consent of persons wishing to accept orphans, children without parental care, for upbringing in a family, providing them with psychological and legal training on a gratuitous basis according to the program developed by the Agencies on the basis of the Agencies;

2) in the presence of the consent of persons wishing to accept orphans, children without parental care for upbringing in a family and persons who have adopted pupils of organizations into their families, providing them with accompaniment in order to provide them with legal and psychological assistance on a gratuitous basis;

3) in the presence of a consent from legal representatives of educates, conducting an analysis of social statuses of the educates for compliance with subclauses 5), 6) and 17) of article 1 of the Code of the Republic of Kazakhstan "On Marriage (Matrimony) and Family" (hereinafter referred to as the Code) in order to determine the existence of close relatives and taking measures to return to families of close relatives, and in the absence of such an opportunity, placement in foster families;

4) assisting in the study of the legal statuses of the educatees for compliance with subclauses 5), 6) and 17) of article 1 of the Code;

5) carrying out psychological preparation of educatees for life in foster families.

5. Organizations, upon a written request from the Agencies, no later than the terms established by legislative acts in accordance with the prescribed procedure, provide the Agencies with information about the educatees.

6. The information about the educates contains the following data:

1) personal data of the child (surname, name, patronymic (if any), date of birth, gender, nationality, status of the child);

2) the general state of health of the child;

3) possible forms of family arrangement;

4) about the presence of brothers / sisters, parents and close relatives (surname, name, patronymic (if any), date of birth, who is the child, address of residence, contact numbers (if any);

5) about the reason for the educatee's presence in the organization (court decision and other documents that are the basis for placing the child in the organization);

6) on the work done in establishing the status of the child (information on the search for parents and close relatives, on the presence of parents in places of detention, on long-term treatment, recognition as legally incompetent, deceased, etc.)

7. The organizations provides the Agencies with a power of attorney for representation of interests of organization with the bodies and organizations of education, healthcare, labor and social protection, justice, with law enforcement agencies and non-governmental organizations to submit inquiries and receive answers related to questions of confirming the social status of pupils, as well as in the courts of the Republic of Kazakhstan, at all stages of the judicial proceedings, including the appeal and supervisory instances.

8. Agencies provide information about educatees to persons wishing to accept orphans and children without parental care, subject to their registration in the Republican databank.

Chapter 3. Conditions of interaction of organizations for orphans and children without parental care, with non-governmental adoption agencies

9. The Agencies submit to the local executive bodies:

1) signed agreements of employees of the Agencies on non-disclosure of information about pupils, received from the Republican databank;

2) a power of attorney for employees of the Agencies to represent the interests of the Agency;

3) lists of employees of the Agencies, with the obligatory provision of copies of personal medical books.

10.The Agencies, after the completion of the pilot project, within three working days, in the presence of local executive bodies, destroy the information received by them about the pupils from the Republican databank of orphans and children without parental care, by drawing up an act of destruction.

11. The organizations provide access to the employees of the Agencies with a power of attorney from Monday to Friday inclusive in accordance with the established work schedule from 9.00 to 17.00, with a lunch break from 13.00 to 14.30, with the exception of Saturday, Sunday and holidays, according to labor legislation.

12. The Agencies, which have representative offices in all regional centers of the Republic of Kazakhstan, cities of republican significance and the capital, author's programs "School of foster parents" for the preparation of foster parents, deposits in the account in the amount of at least eighty thousand times the monthly calculation index, set for the corresponding financial year, labor resources, including specialists in family arrangements, psychologists, lawyers, certified trainers for conducting training sessions, having higher education with at least 3 (three) years of work experience in the field of relevant activities, as well as having no tax arrears and passed an independent international audit carries out the implementation of the activities specified in clause 4 of this Instruction.