Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуын медициналық қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 5 қыркүйектегі № 699 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 12 қыркүйекте № 19372 болып тіркелді.

      "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 15-бабының 25) тармақшасы негізінде БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуын медициналық қамтамасыз ету қағидалары бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштері бас қолбасшысының басқармасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау және оған енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

      3) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      4) мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жолдауды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы басқару органдарының басшыларына жүктелсін.

      4. Осы бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Қорғаныс министрі генерал-майор
Н. Ермекбаев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Денсаулық сақтау министрлігі

      2019 жылғы "____"_________

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Мемлекеттік күзет қызметі

      2019 жылғы "____"_________

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ұлттық қауіпсіздік комитеті

      2019 жылғы "____"_________

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Ішкі істер министрлігі

      2019 жылғы "____"_________

  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
2019 жылғы 5 қыркүйектегі
№ 699 бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуын медициналық қамтамасыз ету қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуын медициналық қамтамасыз ету қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуын медициналық қамтамасыз ету тәртібін айқындайды.

      2. Ұшуды медициналық қамтамасыз ету ұшуды жүргізу кезінде ұшу тапсырмаларын тиімді және қауіпсіз орындау мүддесінде авиациялық персоналдың денсаулығын және жұмысқа қабілеттілігін сақтау мақсатында жүзеге асырылады.

      2-1. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) авиациялық персонал – арнайы және (немесе) кәсіптік даярлығы бар, әуе кемелерінің ұшуын, әуе тасымалдары мен авиациялық жұмыстарды орындау және қамтамасыз ету, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету, әуе қозғалысын ұйымдастыру және оған қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқару бойынша қызметті жүзеге асыратын адамдар;

      2) авиациялық бөлім – мемлекеттік авиацияның әуе кемелерінің ұшуын ұйымдастыруды және орындауды, оларды пайдалану мен сақтауды жүзеге асыратын Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының республикалық мемлекеттік мекемесі;

      3) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер – әскери-медициналық (медициналық) қамтамасыз етуді жүзеге асыратын орталық атқарушы органдардың және өзге де орталық мемлекеттік органдардың және олардың аумақтық бөлімшелерінің құрылымдық бөлімшелері, сондай-ақ әскери-медициналық (медициналық) мекемелер (ұйымдар), өзге де бөлімшелер;

      4) әскери-медициналық (медициналық) қамтамасыз ету – жеке құрамның жауынгерлік және еңбекке қабілетін қалпына келтіру мақсатында әскерлерде, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының бөлімшелері мен ведомстволарында әскери-медициналық (медициналық) көмекті ұйымдастыруды және көрсетуді, медициналық қарап-тексеру жүргізуді, санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылықты қамтамасыз етуді, дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен жабдықтауды, денсаулық сақтау саласында сараптама жүргізуді, сондай-ақ әскери медицина бойынша ғылыми-әдістемелік әзірлемелерді және оқытып-үйретуді қамтитын іс-шаралар кешені;

      5) әскери-медициналық қызмет – әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер жиынтығы, оларда Қазақстан Республикасының заңдарында осы органдардың әскери-медициналық (медициналық) қызметіне арналған әскери қызмет немесе мемлекеттік қызметтің ерекше түрі көзделген;

      6) медициналық қарап-тексеру – авиациялық персоналдың ауруының болуын немесе болмауын анықтау немесе растау, денсаулық жағдайын, сондай-ақ уақытша еңбекке қабілетсіздігін, жұмысқа кәсіби жарамдылығын айқындау.

      Ескерту. 1-тарау 2-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2-2. Ұшуды медициналық қамтамасыз етуді Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы әскери бөлімінің немесе мекемесінің әскери-медициналық қызметі немесе әскери-медициналық (медициналық) бөлімшесі (бұдан әрі – авиациялық бөлімнің медициналық қызметі) жүзеге асырады.

      Ескерту. 1-тарау 2-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2-3. Ұшуды медициналық қамтамасыз етуді әскери бөлім (мекеме) әскери-медициналық қызметінің бастығы немесе оны алмастыратын медициналық жұмыскер (бұдан әрі – авиациялық бөлім медициналық қызметінің бастығы) ұйымдастырады.

      Ескерту. 1-тарау 2-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Авиациялық персоналдың денсаулық жағдайын медициналық бақылау тәртібі

      3. Авиациялық персоналдың денсаулық жағдайын медициналық бақылау мынадай мақсаттарда жүзеге асырылады:

      1) денсаулық жағдайындағы және жұмысқа қабілеттілігіндегі өзгерістерді ерте анықтау, осы өзгерістердің кәсіптік қызметімен байланысын анықтау және қажетті профилактикалық, емдеу және оңалту іс-шараларын жүргізу;

      2) функционалдық жай-күйіне, денсаулық жағдайына, жұмысқа қабілеттілігіне жағымсыз әсер ететін кәсіптік қызмет факторларын анықтау мен зерделеу және оларды жоюға шаралар қабылдау;

      3) психофизиологиялық ерекшеліктерін зерделеу;

      4) авиациялық оқиғалар мен инциденттерді зерделеу және олардың алдын алу;

      5) организмнің ұшуға реакциясын (ұшуларға төзімділігін) зерделеу;

      6) еңбекті, демалысты және тамақтануды ұйымдастыруды зерделеу.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      4. Авиациялық персоналдың денсаулық жағдайын медициналық бақылау мыналарды қамтиды:

      1) кәсіптік қызметті орындау кезінде денсаулық жағдайын күнделікті бақылау;

      2) кезеңдік медициналық қарап тексеру;

      3) ұшуды жүргізу кезеңінде медициналық қарап тексеру (ауысым алдында және ішінара).

      5. Авиациялық бөлімнен кететін және жаңадан келетін, сондай-ақ негізгі еңбек демалысынан және іссапардан (күнтізбелік 24 және одан көп күн) немесе емделуден келетін авиациялық персонал кезектен тыс (жоспардан тыс) медициналық қарап-тексеруден өтеді.

      Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.     

      6. Жаңа авиациялық техникаға қайта оқытып-үйретілетін және оны жауынгерлік қолдануды меңгеретін авиациялық персонал (ұшқыштар мен штурмандар), авиациялық бөлімге жаңадан келген авиациялық персонал алғашқы 3 ай ішінде ай сайын медициналық қарап тексеруден өтеді.

      7. Анықталған кәсіби қызметті орындауға кедергі болатын ауруы немесе жарақаты бар ұшқыш, штурман, борт серігі, ұшқыштар оқу орнының курсанты (тыңдаушысы) және әуе кемесінің экипажы құрамында ұшу функциясын орындайтын лауазымды адамдар (бұдан әрі – ұшқыш құрамы), ұшуға жетекшілік ететін және ұшуды басқаратын адам, әуе қозғалысын басқаратын оператор, пилотсыз әуе кемесінің (бұдан әрі – ПӘК) операторы және парашютші ұшудан, ұшуға жетекшілік етуден, әуе қозғалысын басқарудан, ПӘК-ні басқарудан немесе парашютпен секіруден шеттетіледі және әскери бөлімнің немесе мекеменің әскери-медициналық (медициналық) бөлімшесіне (бұдан әрі – авиациялық бөлімнің медициналық бөлімшесі) медициналық тексеруге немесе емделуге жіберіледі.

      Авиациялық бөлімнің медициналық қызметі ұшқыш құрамын және парашютші кәсіби қызметіне жіберу кезінде осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес шалдыққан ауруынан және жарақатынан сауығуы бойынша кәсіби қызметке жіберудің болжамды мерзімін басшылыққа алады.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      8. Денсаулық жағдайында ауытқуы бар авиациялық персоналға профилактика немесе емдеу-сауықтыру мақсатында емдік дене шынықтыру тағайындалады. Денсаулық жағдайы бойынша күштік жүктемені шектеуге мұқтаж және емдік дене шынықтыру тобының тізіміне кірген ұшқыш құрамы мен парашютшіер ұшуға және парашютпен секіруге жіберілмейді.

      Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      9. Ұшқыш құрамына осы Қағидаларға 1-1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бөлім командирі немесе мекеме бастығы (бұдан әрі – авиациялық бөлім командирі) бекіткен мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналын динамикалық бақылау жоспарына сәйкес авиациялық бөлімнің медициналық бөлімшесінде 3 айда бір рет кезеңдік медициналық қарап-тексеру жүргізіледі.

      Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      10. Ұшқыш құрамына, ұшуға жетекшілік ететін және ұшуды басқаратын адамдарға, әуе қозғалысын басқаратын операторға, ҰӘК операторына және парашютшіге кезекті медициналық куәландырудан кейін 6 айдан кешіктірмей авиациялық бөлімнің медициналық бөлімшесінде терапевт пен невропатологтың қатысуымен медициналық қарап-тексеру жүргізіледі. Медициналық көрсеткіш бойынша бейінді мамандар тартылады.

      Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      10-1. Авиациялық техникаға қызмет көрсету жөніндегі әуе кемесікемесінің ұшуын, авиациялық жұмысты жерүсті қамтамасыз ету, әуе кемесіне техникалық қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқарудың жерүсті техникалық құралдарын пайдалану, навигациялау, қондыру және байланысты жүзеге асыратын жерүсті авиациялық мамандар жылына бір рет профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтеді.

      Ескерту. Қағидалар 10-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      11. Медициналық қарап-тексеру нәтижесі осы Қағидаларға 1-2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша хронологиялық тәртіппен Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы авиациялық персоналының (ұшқыш құрамының, ұшуға жетекшілік ету мен басқаруды жүзеге асыратын адамдардың, әуе қозғалысын басқаратын оператордың, ұшқышсыз әуе кемесі операторының, парашютшінің) медициналық кітапшасына енгізіледі, бұл ретте мынадай деректер көрсетіледі:

      1) қарап-тексеру күні;

      2) денсаулық жағдайына шағымы;

      3) медициналық қарап-тексеру арасындағы кезеңде шалдыққан ауруы (жарақаты) және олардың салдары;

      4) организмнің ұшуға реакциясын (ұшуға шыдамдылығын) зерделеу;

      5) шалдыққан ауруының жұмысқа қабілетіне және ұшу тапсырмасын орындау сапасына әсер етуі;

      6) антропометриялық өлшемінің және жүрек-қан тамыр жүйесінің функционалдық қабілетін зерттеу нәтижесі;

      7) медициналық тексерудің қысқаша объективті деректері. Денсаулық жағдайында ауытқуы бар адамдарда объективті деректер аурудың және қарап-тексеру арасындағы кезеңде болған өзгерістердің сипатына сәйкес енгізіледі;

      8) функционалдық жүктемені сынап көру нәтижесі;

      9) денсаулық жағдайы туралы қорытынды және диагноз қою;

      10) кәсіби қызметке жіберу туралы шешім.

      Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      11-1. Авиациялық персоналдың медициналық көмекке жүгінуі, медициналық зерттеу, емдеу, сауыққаннан кейінгі медициналық қарап-тексеру нәтижесі Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы авиациялық персоналының (ұшқыш құрамының, ұшуға жетекшілік ету мен басқаруды жүзеге асыратын адамдардың, әуе қозғалысын басқаратын оператордың, ұшқышсыз әуе кемесі операторының, парашютшінің) осы Қағидаларға 1-3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша медициналық кітапшаға қосымша бетке енгізіледі.

      Ескерту. Қағидалар 11-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      12. Маусым алдында медициналық қарап тексеру (бұдан әрі – ұшуалды медициналық қарап тексеру) мыналарды қамтиды:

      1) дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясынан өткені туралы куәліктің бар болуын тексеру;

      2) көңіл-күйі, еңбек, демалу және тамақтану режимінің сақталуы, денсаулық жағдайына шағымдардың бар болуы туралы жеке сұрау жүргізу;

      3) эмоциялық жай-күйіндегі ауытқуларды және қажу белгілерін (сыртқы түрі, мінез-құлқы, қарым-қатынасы бойынша) анықтау;

      4) дене температурасын өлшеу;

      5) ашық тері бетін және көрінетін сілемей қабықтарын қарап тексеру, жұтқыншақты зерттеу, мұрынмен тыныс алуды тексеру;

      6) білек артериясындағы артериялық тамыр соғысын (30 секунд ішінде) зерттеу. Тамыр соғысы минутына 50 соққыға дейін немесе 90 соққыдан көп авиациялық персонал ұшудан, ұшуға жетекшілік етуден немесе парашютпен секіруден шеттетіледі;

      7) артериялық қысымды өлшеу. Авиациялық персонал ұшуға, ұшуға жетекшілік етуге немесе парашютпен секіруге артериялық қысымның көрсеткіштері мынадай болған кезде жіберіледі: систолалық – сынап бағанасының 140-тан жоғары емес және 100-ден төмен емес миллиметрі, диастолалық – сынап бағанасының 90-нан жоғары емес және 60-тан төмен емес миллиметрі.

      Медициналық көрсеткіштер бойынша ұшу алдындағы медициналық қарап тексеру көлемі қосымша әдістемені, соның ішінде алкогольді, есірткі және психотропты заттарды анықтауға арналған сынамалары қолдану арқылы кеңейтіледі.

      13. Авиациялық персоналды ішінара медициналық қарап тексеру ұшуалды медициналық қарап тексеру (бұдан әрі – ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеру) көлемінде ұшу арасында және ұшудан кейін жүргізіледі. Көрсеткіштер бойынша ұшуаралық (ұшудан кейінгі) медициналық қарап тексеру қосымша әдістемелер есебінен кеңейтіледі немесе жеке сұрау жүргізуге және сыртынан қарап тексеруге дейін қысқартылады.

      14. Ұшуаралық (ұшудан кейінгі) медициналық қарап тексеру мынадай ұшқыштар мен штурмандарға жүргізіледі:

      1) жаңа авиациялық техникада қайта оқып-үйретілетін және жауынгерлік қолдануды меңгеретін – 10 ұшу ауысымы ішінде;

      2) авиациялық бөлімге жаңадан келген – 5 ұшу ауысымы ішінде;

      3) стационарлық немесе амбулаториялық емделуден кейін ұшуларға кіріскен – 2 ұшу ауысымы ішінде;

      4) оқу орнын бітіргеннен кейін авиациялық бөлімде бірінші жыл қызметтегі – авиациялық бөлімдегі ұшу жұмысының 1-ші жылы ішінде айына бір реттен сиретпей;

      5) ұшу жұмысында 4 айдан астам үзілістен кейінгі – 5 ұшу ауысымы ішінде;

      6) дәрігерді (медициналық жұмыскерді) ұшуларға жеке төзімділігі тұрғысынан назар аударатын (түнде көру көзілдіріктерімен, 7 бірліктен астам шамадан артық жүктемемен, ұшаққа әуеде отын құюмен, жергілікті жердің бедерін шекті төмен биіктікте айналып өтумен, қону минимумы жағдайларында, демалыстан және іссапардан кейінгі ұшулар).

      Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      15. Жауынгерлік кезекшілікке түсетін авиациялық персонал ұшуалды медициналық қарап тексеру көлемінде медициналық қарап тексеруден өтеді. Бұл ретте еңбек, демалу және тамақтану режимі ұшу алдындағы режимге ұқсас болады.

      16. Авиациялық бөлімді жауынгерлік әзірліктің жоғары дәрежесіне келтіру кезінде, шұғыл ұшып шығу қажет болған кезде, ұшуалды медициналық қарап тексеру дербес сұрау жүргізуге және сыртынан қарап тексеруге дейін қысқартылады. Сұрау жүргізу және сыртынан қарап тексеру саптан тыс жүргізіледі.

      17. Авиациялық персоналды медициналық қарап тексеру (ұшуалды, ұшуаралық немесе ұшудан кейінгі, жауынгерлік кезекшілікке түсер алдында, парашютпен секіруді немесе жаттықтыру катапульттенуді орындау кезінде, арнайы зерттеу және жаттықтырулар алдында) нәтижелері осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабында тіркеледі.

      18. Медициналық қарап тексеру нәтижелері бойынша мынадай шешімдер шығарылады:

      1) кәсіптік қызметке жіберу туралы;

      2) уақытша шеттету туралы;

      3) профилактикалық, емдеу және оңалту іс-шараларын жүргізу туралы;

      4) демалыс беру қажеттілігі туралы;

      5) консультацияға, медициналық тексерілуге немесе емделуге жіберу туралы;

      6) кезектен тыс медициналық куәландыруы туралы.

3-тарау. Ұшуды дайындау және оны жүргізу кезеңіндегі медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      19. Ұшуды дайындау және оны жүргізу кезеңіндегі медициналық қамтамасыз ету жіті аурулардың бастапқы нысандары немесе созылмалы аурулардың өршуі бар, жұмысқа қабілеттілігі төмен адамдарды уақтылы анықтау және ұшудан, ұшуға жетекшілік етуден, парашютпен секіруден немесе авиациялық техникаға қызмет көрсетуден шеттету мақсатында жүзеге асырылады.

      20. Ұшуға дайындау кезеңінде медициналық қамтамасыз ету:

      1) жоспарлы ұшу кестесінің ұшуға жоспарланған авиациялық персоналдың денсаулық жағдайы мен күштік шыдамдылығы бойынша жоспарланған ұшу жүктемесіне сәйкес келуін зерделеуді;

      2) болатын ұшу шарттары мен сипатына сәйкес ұшуды медициналық қамтамасыз етуді жоспарлауды;

      3) авиациялық персоналды сабақ (әңгімелесу) түрінде болатын ұшудың психофизиологиялық ерекшелігі туралы хабардар етуді, авиациялық медицина және автономды тіршілік ету жағдайында әрекет ету сабағын, жоспарланған ұшу сипатына қатысты арнайы зерттеу мен жаттықтыруды;

      4) қорғаныш жарағын таңдауды және оны шақтап пішуді, қорғаныш жарағын пайдаланып, санитариялық-гигиеналық жай-күйін және сақтау жағдайын тексеруді;

      5) әуеайлақ медициналық бекетінің мүлікпен, құтқарушы парашюттік-десанттық топтың және жерүсті іздеу-құтқару командасының медициналық мүлікпен жабдықталуын, борттық медициналық дәріқобдишасының және авариялық қордағы дәрі-дәрмек тобының жиынтығын және жай-күйін тексеруді;

      6) тамақтанудың болатын ұшу сипатына сәйкес келуін тексеруді;

      7) тамақтану рационының толық құндылығын және ұшу алдындағы тамақтану режимінің сақталуын тексеруді;

      8) осы Қағидаларға 1-4-қосымшаға сәйкес әуе кемесін оттегімен толтыру алдында әуе кемесінде тіршілік әрекетін қамтамасыз ету жүйесін толтыру үшін берілген оттегіні (оның сапасын растайтын құжаттарды), сондай-ақ әуе кемесін авариясыз пайдалануды қамтамасыз етуге әсер ететін оттегімен толтырылатын (зарядтайтын) құралдардың гигиеналық жай-күйін тексеруді қамтиды.

      Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      21. Ұшуды жүргізу кезеңіне ұшуларға кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) және құтқарушы парашюттік-десанттық топ құрамына дәрігер (медициналық жұмыскер) тағайындалады, әуеайлақ медициналық бекеті қойылады. Ұшуларға кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) бір уақытта әуеайлақ медициналық бекетін басқарады және жерүсті іздеу-құтқару командасының құрамында іздеу-құтқару жұмыстарына қатысады.

      22. Әуеайлақтың медициналық бекеті әуеайлақта шұғыл медициналық көмек көрсету, науқастанғандарды және зардап шеккендерді авиациялық бөлімнің медициналық бөлімшелеріне немесе медициналық ұйымдарға (меншік түрлеріне қарамастан) эвакуациялау үшін арналған.

      Әуеайлақтың медициналық бекеті санитариялық автомобильмен және тиісті медициналық мүлікпен жарақтандырылады. Әуеайлақ медициналық бекеті санитариялық автомобилін тікелей емес мақсаты бойынша пайдалануға жол берілмейді.

      Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      23. Авиациялық бөлім бірнеше әуеайлақта орналасқан кезде ұшуды медициналық қамтамасыз ету іс-шаралары кешенін авиациялық бөлім медицина қызметінің бастығы ұйымдастырады, ал ұшуды медициналық қамтамасыз етуге рұқсатнамасы бар авиациялық бөлімнің медициналық жұмыскері жүзеге асырады.

      24. Ұшуды дайындау және жүргізу кезеңінде кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер):

      1) ұшуалды, ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеруді жүргізеді;

      2) әуеайлақтағы авиациялық персоналдың тамақтану және демалу орындарының санитарлық-гигиеналық жай-күйін тексереді.

      25. Авиациялық персоналды ұшуалды медициналық қарап тексеру бөгде адамдардың қатысуынсыз ұшуалды медициналық қарап тексеру бөлмесінде жеке қабылдау тәртібімен жүргізіледі.

      26. Авиациялық техниканың ұшуға дайындығын қамтамасыз ететін авиациялық персоналға (инженерлік-техникалық құрам) жеке сұрау жүргізіледі және сыртынан қарап тексеру жүргізіледі (көрсеткіштер бойынша ұшуалды медициналық қарап тексеру көлемінде медициналық қарап тексеру жүргізіледі).

      27. Авиациялық персонал ұшуды орындауға, ұшуға жетекшілік етуге, парашютпен секіруге немесе ұшуды қамтамасыз етуге мынадай жағдайларда жіберілмейді (шеттетіледі):

      1) ұшу алдындағы қарап тексеру (сұрау) өткізусіз;

      2) денсаулық жағдайына, жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуіне шағымдар білдірген кезде;

      3) ұшу алдындағы еңбек, демалу және тамақтану тәртібі бұзылғанда;

      4) денсаулық жағдайында ауытқулар анықталғанда.

      28. Ұшуалды медициналық қарап тексеруді жүзеге асыратын лауазымды адамның ұшудан, ұшуға жетекшілік етуден, парашютпен секіруден немесе ұшуды қамтамасыз етуден шеттету туралы шешімі түпкілікті және орындау үшін міндетті болып табылады.

      29. Келесі ұшуға жіберу туралы мәселені шешу үшін ұшуаралық медициналық қарап тексеру нәтижелері ұшуалды медициналық қарап тексеру нәтижелерімен салыстырылады. Егер ұшуаралық медициналық қарап тексеруде одан әрі ұшуға қатысудан шеттетілуге жататын адамдар анықталса, кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) ол туралы ұшу жетекшісіне уақтылы хабарлайды, ұшуларға арналған жоспарлы кестеде шеттету туралы тиісті белгі жасайды.

      30. Ұшуды жүргізу кезеңінде кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) авиациялық бөлімнің командирімен, ұшу жетекшісімен және авиациялық персоналмен ұдайы байланыста болу үшін техникалық құралдармен қамтамасыз етіледі.

4-тарау. Парашютпен секіруді медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      31. Парашютпен секіруді орындау уақытында авиациялық бөлімнің медицина қызметі құрамынан медициналық көмек көрсету үшін тиісті жабдығы бар кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) тағайындалады. Медициналық бекет жерге қону алаңында өрістетіледі.

      32. Парашютпен секіруге дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясы ұшу жұмысына немесе парашютпен секіруге жарамды деп танылған адамдар жіберіледі. Парашютпен секіруді алғашқы рет орындайтын авиациялық персоналда шамадан тыс эмоциялық толқу немесе тежелу анықталған жағдайда кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) оларды парашютпен секіруді орындаудан уақытша шеттетеді.

      33. Парашютпен секіру күні (түні) кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) ұшуалды медициналық қарап тексеру көлемінде медициналық тексеру жүргізеді, бірақ алғашқы секіруден кемінде 1 сағат бұрын, секірулер басталғанға дейін ішекті және қуықты босату қажеттігі туралы түсіндіреді. Парашютпен секіру алдында парашютпен секіруді орындайтын адамдар ұшу алдындағы сияқты еңбек, демалыс және тамақтану режимін сақтайды.

      Әрбір секіруді орындағаннан кейін жарақаттарды анықтау мақсатында сұрау және сыртынан қарап тексеру жүргізіледі.

      Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      34. Парашютпен секіруді орындау күні (түні) парашютпен секіруді орындауға тартылатын авиациялық персонал ұшуға жіберілмейді.

      35. Парашютпен секіруді медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру кезінде кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) мынадай шарттардың сақталуын тексереді:

      1) секіруді тамақтанғаннан кейін кемінде 1 – 1,5 сағаттан ерте емес орындау;

      2) секіруді аяқтағаннан кейін ұшу ауысымынан кейінгі сияқты демалыс беру;

      3) киім-кешек пен аяқ киімнің климат және ауа райы жағдайларына сәйкес келуі.

5-тарау. Жаттықтыру катапульттенуді медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      36. Жаттықтыру катапульттенуге дайындау кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі жаттығушыларға ұшуда катапульттену кезінде туындайтын қолайсыз факторлардың (пиропатрондар іске қосылған кезде, кресло әуе кемесінен бөлінгеннен кейін, парашют күмбезіне ауа толған кезде және жерге қонған сәтте, кабина шамы лақтырылған кезде барометрлік қысымның және ауа ағымы қысымының күрт өзгерістерінен кейін, сондай-ақ жоғары биіктіктердегі төмен температурада) организмге әсер ету ерекшеліктерін түсіндіреді.

      37. Жаттықтыру катапульттенуді орындау уақытында авиациялық бөлімнің медицина қызметі құрамынан медициналық көмек көрсету үшін тиісті жабдығымен кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) тағайындалады.

      38. Жаттықтыру катапульттену алдында авиациялық персонал ұшу алдындағы сияқты еңбек, демалу және тамақтану режимін сақтайды. Кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер) авиациялық персоналға ұшуалды медициналық қарап тексеру көлемінде медициналық қарап тексеруді жүргізеді.

      Жаттықтыру катапульттену күні авиациялық персонал ұшуға жіберілмейді. Бұл күні қайта жаттықтыру катапульттену жүргізілмейді.

      39. Жаттықтыру катапульттену жүргізу кезінде кезекші дәрігер (медициналық жұмыскер):

      1) жүйке-эмоциялық қобалжудың байқалуын бағалайды;

      2) авиациялық персоналдың омыртқа және аяқ-қол жарақаттарынан сақтандыру үшін дұрыс дайындық қалпын қабылдау ептілігін тексереді;

      3) жаттықтыру катапульттенудің дұрыс орындалуын, ұшу киім-кешегі мен қорғау керек-жарағының сәйкес келуін, жаттығушылардың жаттықтыру аяқталғаннан кейін қорғау керек-жарағын дербес шеше алу ептілігін, қауіпсіздік шараларының сақталуын тексереді.

      40. Жаттықтыру катапульттенуден кейін кезекші медициналық персонал омыртқаның жай-күйіне ерекше назар аудара отырып, тірек-қимыл аппаратын зерттейді, жаттығушының эмоциялық реакциясын бағалайды және шұғыл медициналық көмек көрсетуге әзірлікте болады.

6-тарау. Тренажерда дайындықты медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      41. Авиациялық бөлімнің медицина қызметі мынадай ұшқыштардың (курсанттардың) тренажерларда жаттықтыруын жүргізуге қатысады:

      1) авиациялық бөлімге жақында келген, олар үшін жаңа жаттығуларды пысықтайтын және жас ұшқыш (оқу орнын бітіргеннен кейін бірінші жылы);

      2) анағұрлым күрделі ұшу түрлерін пысықтауға кірісетін;

      3) ұшу жұмысында 4 айдан астам үзіліс болған;

      4) ұшу дайындығынан немесе әуе кемесінің жаңа түріне қайта оқып-үйренуде артта қалған және ұшуды орындау кезінде өрескел қателерге жол беретін.

      42. Авиациялық бөлімнің медицина қызметі тренажерда дайындықты медициналық қамтамасыз ету кезінде:

      1) ұшқыштың (курсанттың) әртүрлі ұшу тапсырмаларын (ұшу элементтерін) орындау кезіндегі мінез-құлқының және айрықша жағдайлардағы әрекеттерінің ерекшеліктерін зерделейді;

      2) арнайы аппаратураны қолданумен тіркелетін психофизиологиялық көрсеткіштер (тамыр соғысының жиілігі, өкпедегі ауа айналымының көлемі, тыныс алу жиілігі) бойынша жаттықтырулар процесіндегі жүйке-эмоциялық қобалжудың (қобалжу индексі) және назар аудару қорының деңгейі мен қарқынын айқындайды;

      3) ұшқыштарды ұшу тапсырмасын орындау кезінде өз жағдайын бағалау әдістеріне және өзін-өзі реттеу және қобалжуды төмендету тәсілдеріне үйретеді;

      4) ұшқыштың (курсанттың) ұшуларға кәсіптік әзірлігінің деңгейі туралы бірлескен қорытындыны дайындауға қатысады.

      43. Ұшқыштарды (курсанттарды) жаттықтыру процесінде алынған мәліметтер осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұшқыштардың (курсанттардың) ұшудың негізгі кезеңдеріндегі психофизиологиялық көрсеткіштерінің мәндерін есепке алу кітабында тіркеледі.

7-тарау. Қорғау керек-жарағы мен ұшу киім-кешегін пайдалануды және сақтауды тексеруді жүзеге асыру кезінде медицина қызметінің іс-шаралары

      44. Авиациялық бөлімнің медициналық қызметі қорғау керек-жарағын және ұшу киім-кешегін пайдалануды және сақтауды тексеруді жүзеге асыру кезінде:

      1) авиациялық персоналмен қорғау керек-жарағын (биіктіктегі, артық жүктемеге қарсы, судан қорғайтын) қолдану мәселелері бойынша сабақтар өткізеді;

      2) авиациялық персоналдың қорғау керек-жарағын пайдалану білімі мен дағдыларын тексеруге қатысады;

      3) қорғау керек-жарағының ұзындығы мен өлшемін таңдауға, оны шақтап пішуге қатысады;

      4) авиациялық персонал ұшу жабдығының ұшу аймағындағы климат және ауа райы жағдайларына және ұшу тапсырмасының сипатына сәйкестігін тексереді;

      5) қорғау керек-жарағының ұшу жағдайларына сәйкестігін тексереді;

      6) қорғау керек-жарағының санитариялық-гигиеналық жай-күйін және сақтау шарттарын тексереді.

      Ескерту. 44-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      45. Қорғау керек-жарағының ұзындығы мен өлшемін таңдауды, оны шақтап пішуді авиациялық бөлімнің медицина қызметі авиациялық бөлімнің биіктіктік керек-жарағына қызмет көрсету тобының мамандарымен бірлесіп жүзеге асырады.

      46. Қорғау керек-жарағын шақтап пішу (шақтап пішуді, қайта пішуді тексеру) нәтижелері, қорғау керек-жарағы өлшемінің (ұзындығының) деректері қорғау керек-жарағының паспортына және медициналық кітапшаға енгізіледі.

8-тарау. Авиациялық персоналды арнайы зерттеулерді және жаттықтыруды өткізу кезінде медициналық қамтамасыз ету

      47. Авиациялық персоналды арнайы зерттеу мен жаттықтыруға:

      1) гипоксияның шамалы және айқын дәрежесін, разрядталған атмосфераны және барометрлік қысымның тез өзгеруін көтере алуын зерттеу;

      2) артық қысыммен берілген оттегімен тыныс алуды көтере алуын зерттеу;

      3) статикалық бұлшық ет жүктемесін көтере алуын зерттеу жатады.

      Ескерту. 47-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      48. Арнайы зерттеулер мен жаттықтыруларға дайындалу кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі авиациялық персоналға оттегі жетіспеуінің (гипоксияның), барометрлік қысымның тез өзгеруінің, артық қысыммен берілген оттегімен тыныс алудың, радиалдық үдеулердің организмге әсер ету ерекшеліктерін және ұшу факторларының қолайсыз әсер етуінен қорғану шараларын түсіндіреді.

      49. Арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар алдында авиациялық персонал ұшу алдында сияқты еңбек, демалу және тамақтану режимін сақтайды және ұшуалды медициналық қарап тексеру көлемінде медициналық қарап тексеруден өтеді.

      50. Арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар өткізілетін күні авиациялық персонал ұшуға жіберілмейді. Егер зерттеу күні авиациялық персонал ұшуды орындауға қатысса немесе басқа да зерттеулер жүргізілсе, арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар өткізілмейді.

      51. Арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар нәтижелері осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша авиациялық персоналды арнайы зерттеулер мен жаттықтыруларды есепке алу кітабында тіркеледі.

      52. Арнайы зерттеулер мен жаттықтыруларды өткізуге қарсы көрсеткіштер:

      1) денсаулық жағдайына, жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуіне шағым білдіру;

      2) демалу және тамақтану режимін (тамақтанғаннан кейін 1 сағаттан аз және 5 сағаттан артық уақыттағы жай-күйі) сақтамау;

      3) жіті аурулар;

      4) жіті аурулардан кейінгі сауығу кезеңі;

      5) тамыр соғысының жиілігі тыныштықта минутына 90-нан артық;

      6) тыныштықта артериялық қысым деңгейі: систолалық – сынап бағанасының 140-тан жоғары және 100-ден төмен миллиметрі, диастолалық – сынап бағанасының 90-нан жоғары және 60-тан төмен миллиметрі.

      53. Гипоксияға төзімділігі төмен авиациялық персонал ұшу жұмысынан уақытша шеттетіледі, медициналық зерттеуге жіберіледі. Бұл ретте гипоксияға төзімділіктің төмендеу себептері анықталады, қалпына келтіру іс-шараларының кешені тағайындалады. Гипоксияға төзімділіктің төмендеуі қайта анықталған кезде кезектен тыс стационарлық медициналық куәландыруға жіберіледі.

      54. Артық қысыммен берілетін оттегімен тыныс алуға төзімділікті зерттеу ұшуды 12000 метрден жоғары биіктікте орындайтын авиациялық персоналға жаттықтыру оттегі аспабымен (ондай авиациялық бөлімде бар болған жағдайда) жүргізіледі.

      55. Статикалық бұлшықет жүктемелерге төзімділікті зерттеу пилотаждық артық жүктеменің әсер етуімен ұшуларды орындайтын авиациялық персоналға статоэргометрде (ондай авиациялық бөлімде бар болған жағдайда) жүргізіледі.

      56. Авиациялық персоналдың артық қысыммен берілген оттегімен тыныс алуға, статикалық бұлшықет жүктемелеріне төзімділігін зерттеулерді және жаттықтыруларды авиациялық бөлімнің медицина қызметі биіктіктік керек-жарағына қызмет көрсету тобының мамандарымен бірлесіп жүргізеді.

      57. Алып тасталды - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9-тарау. Авиациялық бөлім медициналық қызметінің авиациялық оқиғалар мен инциденттерді зерделеуге және олардың алдын алуға қатысуы

      Ескерту. 9-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      58. Авиациялық бөлімнің медициналық қызметі ұшқыштың (әуе кемесі экипажының) кәсіптік сенімділігін төмендеткен себептерді анықтау, есепке алу және талдау, олардың алдын алу бойынша іс-шараларды әзірлеуі және өткізуі мақсатында авиациялық оқиғалар мен инциденттерді зерделеуге қатысады. Авиациялық оқиғалар мен инциденттерді зерделеу процесінде алынған мәліметтер, сондай-ақ олардың алдын алу жөніндегі іс-шаралар тоқсан сайын жоғары тұрған медициналық қызметінің бастығына осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ұсынылады.

      Ескерту. 58-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      59. Авиациялық оқиғалардың және инциденттердің себептеріне байланысты жалпы және (немесе) жеке профилактикалық іс-шаралар әзірленеді.

      Ескерту. 59-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      60. Жалпы профилактикалық шаралар мыналарды көздейді:

      1) ұшуды және ұшуалды еңбек, демалыс және тамақтану режимді ұйымдастырудағы, қамтамасыз етудегі кемшіліктерді жою бойынша ұсыныстарды әзірлеу және авиациялық бөлім командиріне ұсыну;

      2) ұшудың ерекше жағдайлардағы іс-қимылдарды пысықтау бойынша тренажерлік даярлықты медициналық қамтамасыз ету;

      3) авиациялық персоналмен авиациялық оқиғалар мен инциденттердің психофизиологиялық тетіктерін және олардың профилактикасы шараларын зерделеу бойынша сабақтар өткізу;

      4) авиациялық персоналды қорғану тәсілдерін пайдалану дағдыларына үйрету және ұшу факторларының қолайсыз әсер етуіне төзімділігін арттыратын жаттығуларды орындау.

      Ескерту. 60-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      61. Жеке профилактикалық іс-шаралар мыналарды қамтиды:

      1) тексеру, емдеу, демалыс беру немесе ұшудан уақытша шеттету;

      2) авиациялық бөлімнің командиріне ұшу жүктемесін жоспарлау, еңбек, демалу және тамақтану режимін регламенттеу бойынша ұсыныстарды ұсыну;

      3) ұшуда кәсіптік қиындықтар көретін авиациялық персоналдың функционалдық жай-күйінің қарқынын бақылау;

      4) психофизиологиялық қасиеттерді қалыптастыру мақсатында тренажерлық және дене шынықтыру дайындығын медициналық қамтамасыз ету;

      5) авиациялық персоналмен жеке әңгімелесулер өткізу.

      Ескерту. 61-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10-тарау. Медицина қызметінің авиациялық персоналды оңалту жөніндегі іс-шаралары

      62. Авиациялық бөлім медициналық қызметінің авиациялық персоналды оңалту жөніндегі іс-шаралары (кәсіптік жұмысқа қабілеттілігін, функционалдық жай-күйін, денсаулық жағдайын қалпына келтіру) кезең-кезеңімен ұйымдастырылады:

      1) бірінші кезең – авиациялық бөлімде жүзеге асырылады;

      2) екінші кезең – амбулаторлық-емханалық жағдайларда жүзеге асырылады;

      3) үшінші кезең – арнайы қалпына келтіру орталықтарында, госпитальдық оңалту бөлімшелерінде және санаторийлік-курорттық ұйымдарда жүзеге асырылады.

      Ескерту. 62-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      63. Авиациялық персоналға қалпына келтіру іс-шараларын жүргізу уақыты мен ұзақтығы күн тәртібінде көзделеді және оны авиациялық бөлімнің командирі бекітеді.

      64. Қалпына келтіру іс-шараларын жоспарлау және жүргізу кезінде мыналар ескеріледі:

      1) медициналық бақылау деректері;

      2) жасы;

      3) дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясының қорытындысы;

      4) психологиялық ерекшеліктер (зейіннің, жедел ойлаудың, жадының, кеңістіктік бағдар алудың даму деңгейі және мінез-құлықтың негізгі қасиеттері);

      5) ұшудың әртүрлі түрлеріне төзімділік ерекшеліктері;

      6) физикалық даму дәрежесі және дене шынықтыру дайындығының деңгейі;

      7) денсаулық жағдайына және жұмысқа қабілеттілігіне ықпал ететін тәуекел факторлары мен әдеттер.

      Ескерту. 64-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      65. Қалпына келтіру іс-шараларын тағайындау үшін негізгі көрсеткіштер мыналар болып табылады:

      1) жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуі;

      2) шаршау, қажу;

      3) ұшу немесе жалпы жүктеме салдарынан үдеген функционалдық жай-күйдің бұзылуы;

      4) жаңа техникаға қайта оқытып-үйрету және ұшуды жаңа климаттық-географиялық жағдайларда орындау кезінде ұшудағы үзілістерден кейін (күнтізбелік 15 күннен көп).

11-тарау. Апатқа ұшырау жағдайындағы немесе ұшыраған әуе кемелерін, олардың жолаушылары мен экипаждарын іздеу және құтқару кезінде медициналық қамтамасыз ету

      66. Апатқа ұшырау жағдайындағы немесе ұшыраған әуе кемелерін, олардың жолаушылары мен экипаждарын іздеу және құтқару кезінде медициналық қамтамасыз ету мыналарды қамтиды:

      1) авиациялық бөлім медициналық қызметінің күштері мен құралдарын басқару, іздеу-құтқару жұмыстарын жүргізу барысында олардың іс-қимылдарын үйлестіру;

      2) медициналық көмек көрсету және зардап шеккендерді медициналық ұйымдарға (меншік түрлеріне қарамастан) уақтылы эвакуациялау;

      3) зардап шеккендерге медициналық көмек көрсету және оларды емдеу бойынша медициналық ұйымдармен (меншік түрлеріне қарамастан) өзара іс-қимыл;

      4) іздеу-құтқару жұмыстарына тартылатын авиациялық бөлім медициналық қызметінің күштері мен құралдарының әзірлігін қамтамасыз ету.

      Ескерту. 66-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      67. Жерүсті іздеу-құтқару командасының немесе құтқарушы парашюттік-десанттық топтың құрамында іздеу-құтқару жұмыстарына қатысатын медициналық жұмыскердің:

      1) апатқа ұшырағандарға медициналық көмек көрсету және оларды эвакуациялау әдістері бойынша арнайы дайындығы болуы;

      2) шұғыл медициналық көмек көрсету бойынша практикалық дағдыларын меңгеруі;

      3) іздеу-құтқару жұмыстары жүргізілетін аудандағы медициналық ұйымдардың (меншік түрлеріне қарамастан) орналасуын, олардың мамандануын, эвакуациялау жолдарын және байланысты ұйымдастыруды білуі;

      4) климаттық жағдайларға сәйкес қажетті медициналық мүлікпен және керек-жарақпен жабдықталған және жарақтандырылған болуы қажет.

      Ескерту. 67-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      68. Іздеу-құтқару жұмыстарына қатысатын медициналық жұмыскер зардап шеккендерге тікелей апат орнында шұғыл медициналық көмек көрсетеді, апатқа ұшырағандарды эвакуациялау кезектілігін және оларды авиациялық бөлімнің медициналық бөлімшелеріне немесе медициналық ұйымдарға (меншік түрлеріне қарамастан) тасымалдау әдісін айқындайды.

      Ескерту. 68-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12-тарау. Ұшудың әртүрлі түрлерін медициналық қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Жоғары биіктікте және стратосферада ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      69. Жоғары биіктікте және стратосферада ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға жоғары биіктікте және стратосферада ұшудың психофизиологиялық ерекшеліктерін түсіндіреді;

      2) биіктікте қорғау керек-жарағы мен ұшу жабдығының алда болатын ұшуға сәйкес келуін тексереді;

      3) биіктікте қорғау керек-жарағын таңдауға және оны шақтап пішуге қатысады, пайдалану дұрыстығын, санитариялық-гигиеналық жай-күйін және оны сақтау жағдайларын тексереді;

      4) қорғау керек-жарағының жиынтығына байланысты арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар өткізеді;

      5) авиациялық персоналды артық қысыммен берілетін оттегімен тыныс алуға және биіктікте тіршілік етуді қамтамасыз ету құралдарын пайдалануға оқытып-үйретеді;

      6) 12000 метрден жоғары биіктікте ұшуды орындау кезінде ұшуаралық (ұшудан кейінгі) медициналық қарап тексеруді жүргізеді;

      7) шаршау белгілері бар адамдарды анықтайды, қажетті қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

2-параграф. Пилотаждық артық жүктеменің әсер етуімен ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      70. Пилотаждық артық жүктеменің әсер етуімен ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға пилотаждық артық жүктеменің әсер етуімен ұшуды орындаудың психофизиологиялық ерекшеліктерін түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналды бұлшықет және тыныс алу артық жүктемесіне қарсы қорғану тәсілдеріне, артық жүктеме әсері кезінде өзін-өзі ұстау және тыныс алу ерекшеліктеріне оқытып-үйретеді;

      3) бұлшықет және тыныс алу артық жүктемесіне қарсы қорғану тәсілдерін пысықтау мақсатында авиациялық персоналға статоэргометрде (ол авиациялық бөлімде бар болған кезде) жаттықтыруды өткізеді;

      4) артық жүктемеге қарсы қорғану керек-жарағын таңдауға және оны шақтап пішуге қатысады, пайдалану дұрыстығын, санитариялық-гигиеналық жай-күйін және сақтау жағдайларын тексереді;

      5) авиациялық персоналды артық жүктемеге қарсы қорғану штаттық керек-жарағын пайдалану ерекшеліктеріне оқытып-үйретеді;

      6) артық жүктемеге қарсы қорғану керек-жарағының және ұшу жабдығының алда болатын ұшуға сәйкестігін тексереді;

      7) 7 бірліктен артық шамадан тыс жүктемемен ұшуды орындау кезінде ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеруді жүргізеді;

      8) шаршау белгілері бар адамдарды анықтайды, қажетті қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

      71. Авиациялық персоналға 7 бірліктен астам шамадан артық жүктемемен ұшуды орындағаннан кейін ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеру жүргізіледі (ұшудан кейін 0,5 - 2 сағаттан кейін немесе келесі күні).

      Ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеру мыналарды қамтиды:

      1) ұшуда және оны орындағаннан кейін өзін-өзі сезіну туралы сұрау;

      2) дененің, әсіресе төменгі бөлігінің тері қабатын қарап тексеру;

      3) отыру қалпында (5 минут демалудан кейін) жүректің жиырылу жиілігін және артериялық қысымды өлшеу;

      4) сауалнама жүргізуді (өзін-өзі сезінуін, белсенділігі мен көңіл-күйін бағалау);

      5) дем шығару кезінде демді ұстап қалу сынамасы (Генчи сынамасы);

      6) үшсатылы статоэргометриялық сынама (статоэргометр бар болған кезде);

      7) клиникалық қан талдауды және жалпы несеп талдауды.

      Ұшудан кейінгі медициналық қарап тексерулердің жинақталған деректері медициналық кітапшаға енгізіледі.

      72. Авиациялық бөлімнің медицина қызметі 7 бірліктен асатын артық жүктемемен ұшуды жүйелі түрде (кемінде айына 4 рет) орындайтын авиациялық персоналға кезеңдік медициналық қарап тексеру кезінде мынадай қосымша медициналық зерттеу жүргізеді:

      1) клиникалық қан талдауы және жалпы несеп талдауы (ай сайын);

      2) толық көлемдегі статоэргометриялық сынама (статоэргометр бар болған кезде);

      3) дем шығару кезінде демді ұстап қалу сынамасы (Генчи сынамасы);

      4) спирометрия;

      5) сауалнама (өзін-өзі сезінуін, белсенділігі мен көңіл-күйін бағалау);

      6) он екі стандартты бөліктегі электрокардиография.

      Тексеру артық 7 бірліктен асатын артық жүктемемен ұшудан кейін 2 тәуліктен ерте емес уақытта жүзеге асырылады.

      73. Пилотаждық артық жүктемеге төзімділік төмендеген кезде авиациялық персонал ұшудан шеттетіледі. Бұл ретте пилотаждық артық жүктемеге төзімділіктің төмендеу себептері анықталады, қалпына келтіру іс-шараларының кешені тағайындалады және кезектен тыс медициналық тексеруге және куәландыруға жіберу туралы мәселе шешіледі.

3-параграф. Төмен және шекті төмен биіктікте ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      74. Төмен және шекті төмен биіктікте ұшуды медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға төмен және шекті төмен биіктікте ұшуды орындаудың психофизиологиялық ерекшеліктерін түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналға белгілері ауыспалы артық жүктемелердің және оптокинетикалық тітіркендіргіштердің (батутта, лопингте, айналатын әткеншекте жаттықтырулар, белсенді спорттық ойындар, гимнастикалық жаттығулар, жүзу, иллюзорлық сезім пайда болған кезде көзді аспаптық тақтаға қысқа уақытқа тоқтату) әсеріне организмнің шыдамдылығын арттыру жолдары мен тәсілдерін жеткізеді;

      3) ұшу биіктігін көз мөлшерімен айқындауда қателер туындау мүмкіндігіне және аспаптардың көрсеткіштері бойынша оны бақылау қажеттілігіне авиациялық персоналдың назарын аударады;

      4) жергілікті жер бедерін айналумен шекті төмен биіктіктерде ұшуды орындау кезінде ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеруді жүргізеді;

      5) шаршау белгілері бар адамдарды анықтайды, қажетті қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

4-параграф. Ұзақ ұшуларды медициналық қамтамасыз ету

      75. Ұзақ ұшуларды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға ұзақ ұшудағы қызметтің психофизиологиялық ерекшеліктері мен гигиеналық шарттарын түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналдың ұшуда оттегі-тыныс алу аппаратурасы мен қорғау керек-жарағын пайдалануды білуін тексеруге қатысады;

      3) борттық үлестің толық жиынтықталуын тексеруге қатысады;

      4) әуе кемесінің борттық дәрі қобдишаларымен жиынтықталуын тексереді;

      5) авиациялық персоналға ұзақ ұшуда жұмысқа қабілеттілігін сақтау құралдарына және тәсілдеріне (таза оттегімен тыныс алу, арнайы дене шынықтыру жаттығуларының кешені, биологиялық тұрғыдан белсенді нүктелерді өзіне-өзі уқалау), сондай-ақ авариялық жағдайларда өзіне-өзі және өзара көмек көрсету ретінде алғашқы көмек көрсету әдістеріне оқытып-үйретеді;

      6) авиациялық персоналдың ұзақ ұшуға жеке төзімділігін, организмнің гиподинамияға шыдамдылығын, ұшуда оңтайлы жұмысқа қабілеттілігін сақтау ұзақтығын бағалайды;

      7) шаршау белгілері бар адамдарды анықтайды, қажетті қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

5-параграф. Күрделі метеорологиялық жағдайларда ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      76. Күрделі метеорологиялық жағдайларда ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға күрделі метеорологиялық жағдайларда ұшудың психофизиологиялық ерекшеліктерін және ұшуда кеңістіктік бағдар алу негіздерін түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналдың назарын кеңістікте орналасу қалпының иллюзиялары пайда болу мүмкіндігіне аударады;

      3) иллюзиялардан арылу тәсілдерін (басты белсенді қозғалту, қалыпты өзгерту, бұлшықеттерді қатайту, назарды уақытша басқаға аудару, ұшу жетекшісімен радиоалмасу) оқытып-үйретеді;

      4) иллюзиялардан сақтану жолдары мен тәсілдерін (науқас күйінде ұшуға жол бермеу, еңбек, демалу және тамақтану режимін қатаң сақтау, вестибулярлы аппаратты жаттықтыруға бағытталған жүйелі дене шынықтыру дайындығы, алкоголь мен темекіні тұтынбау, негізгі және қайталайтын аспаптар бойынша ұшақтың кеңістіктегі қалпын бағалау дағдыларын жетілдіру) түсіндіреді;

      5) қону минимумы жағдайларында ұшуды орындау кезінде ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеруді жүргізеді;

      6) шаршау белгілері бар адамдарды анықтайды, қажетті қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

      77. Авиациялық персоналдың денсаулық жағдайына және күрделі метеорологиялық жағдайларда ұшуға жіберуге медициналық бақылау жүргізу кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персонал арасында ұшуда иллюзиялардың пайда болу жағдайларын анықтайды, оларды жою үшін шаралар қабылдау мақсатында олардың сипаты мен пайда болу себептерін (вестибулярлы аппараттың жоғары қозғыштығы, қажу, режимді бұзу, ұшуда үзіліс, организмнің жеке ерекшеліктері, сезіну эмоциялары жоғары, қозғыштығы, невроздық жай-күйге бейімділігі, кабинаны жабдықтаудағы техникалық кемшіліктер) анықтайды;

      2) авиациялық персоналға организмнің статокинетикалық шыдамдылығын арттыратын арнайы дене шынықтыру жаттығуларының кешенін оқытып-үйретеді.

      78. Авиациялық персоналда индикация жүйесінің ерекшеліктерімен және ұшу шарттарымен байланысты емес, тұрақты және жүйелі түрде иллюзиялар пайда болған жағдайда ол ұшулардан шеттетіледі, кезектен тыс медициналық зерттеуге және куәландыруға жіберіледі.

6-параграф. Түнгі ұшуларды медициналық қамтамасыз ету

      79. Авиациялық бөлімнің медицина қызметі түнгі ұшуларды медициналық қамтамасыз ету кезінде:

      1) авиациялық персоналға түнгі ұшуларды орындаудың психофизиологиялық ерекшеліктерін және түнде көрудің физиологиялық механизмдерін түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналдың назарын түнгі ұшулар уақытында кеңістікте орналасу қалпының иллюзиялары пайда болу мүмкіндігіне аударады;

      3) иллюзиялардан сақтану жолдары мен әдістерін (науқас күйде ұшуға жол бермеу, еңбек, демалу және тамақтану режимін қатаң сақтау, әуе кемесінің кабинасында және ауеайлақтағы үй-жайларда жарық режимін сақтау, алкоголь мен темекі тұтынуды болдырмау, вестибулярлы аппаратты жаттықтыруға бағытталған жүйелі дене шынықтыру дайындығы) түсіндіреді;

      4) авиациялық персоналды түнде, оның ішінде жарқын жарық көздері кенеттен ықпал еткен кезде көрудің төмендеуін ескертуге мүмкіндік беретін, тәсілдерге (аспаптар бойынша ұшуға ауысу, индикаторлар аспаптары шәкілдеріне барынша жарық түсуін және жарқын болуын келтіру, жарық сүзгілерін қолдану, басты ию немесе көзді алақанмен қалқалау, көзбен шолып ұшуға тек бастапқы көру деңгейі қалпына келтірілген кезде ғана ауысу) үйретеді;

      5) түнде көру жай-күйін бағалау мақсатында авиациялық персоналдың жарығы төмен жағдайлардағы жұмысын бақылайды;

      6) авиациялық персоналдың түнде ұшуларды орындау алдында адаптометр, никтоскоп (олар авиациялық бөлімде бар болған кезде) аспаптарының көмегімен түнде көру жай-күйін тексереді.

      80. Түнде ұшуларды орындау кезеңінде әуеайлақта жарық беру режимі сақталады:

      1) авиациялық персоналдың жұмыс істеуге және демалуға арналған үй-жайларында тікелей ұшу алдында және олардың арасында жарық өткізбейтін қалпақтары бар жарық беру аспаптары жарықты тек жұмыс орнына бағыттайды;

      2) үй-жайлар қызыл түсті жарықпен жарық түсіріледі, ол қараңғыға бейімделу уақытын қысқартуға ықпал етеді;

      3) картамен жұмыс істеу, оқу және басқа да көру операцияларын орындау үшін үстелдерде шамамен 30 - 40 люкс, қабырғалар мен еденге жарық түсіру 5 - 15 люкс шегінде жарықты қамтамасыз ететін ақ түспен жергілікті жарық беру көзделеді;

      4) әуеайлақтағы жарқыраған жарық көздері олардың тікелей сәулелері ұшқыштың көру аймағына түспейтіндей орналастырылады;

      5) әуеайлақта көлік қозғалысы тұрақтарда, басқару жолдарында және ұшу-қону жолағында ұшқыштардың көздеріне тікелей жарық түсуін болдырмайтындай етіп ұйымдастырылады;

      6) ұшқыштардың көрмей қалуын ескерту үшін әуеайлақ бойынша жүретін автомобильдер арнайы қорғаныс құрылғылары бар фаралармен жабдықталады.

      81. Түнде көрудің төмендеуі (қараңғыға бейімделу уақыты 60 секундтан артық, бейімдеу алаңының жарығы 0,008 люкс кезінде көру өткірлігі 0,3-тен төмен) авиациялық персоналды кейіннен осы ауытқудың себептерін анықтау және жою мақсатында офтальмологта тексерілумен түнгі ұшудан шеттетуге негіз болады.

      82. Түнде көру көзілдіріктерімен түнгі ұшуларды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға түнде көру көзілдіріктерінде көру мүшесінің жұмыс істеу ерекшеліктерін түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналды көз шаршауының бастапқы белгілерін айқындауға мүмкіндік беретін арнайы тәсілдерге үйретеді;

      3) түнде көру көзілдіріктерін пайдаланумен байланысты ұшу тапсырмаларының бар болуын нақтылайды;

      4) ұшқыштың түнде көру көзілдіріктерімен ұшу сағатын ескереді;

      5) медицина персоналының түнде көру көзілдіріктерін жеке адамға арнап реттеу мен теншелеуге қатысуын қамтамасыз етеді;

      6) ұшуаралық (ұшудан кейінгі) медициналық қарап тексеруді жүргізеді.

7-параграф. Топпен ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      83. Топпен ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға топпен ұшуды орындаудың психофизиологиялық ерекшеліктерін түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналға жерде және ұшуда қашықтықты көз шамасымен өлшеуге жаттығу амалдарын, жауынгерлік реттілік (сап) параметрлерін бақылау тәсілдерін оқытып-үйретеді;

      3) жауынгерлік реттілік (сап) параметрлерін ұстану кезінде қателер қайталанған жағдайда ілесіп ұшатын ұшқышқа (алдында ұшып келетін әуе кемесінің артынан ілесуші) көру талдағышының жай-күйін бағалауды жүргізеді;

      4) ілесіп ұшатын ұшқышқа алдында ұшып келетін әуе кемесінің (жетекші) кеңістіктегі қалпын 1 секундтан аспайтын тез көз тоқтатып белгілеумен бағалау дағдыларын қалыптастыруды ұсынады.

8-параграф. Таулы аудандарда ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      84. Таулы аудандарда ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға таулы аудандарда ұшуды орындаудың психофизиологиялық ерекшеліктерін түсіндіреді;

      2) тау ауруынан сақтандыру мақсатында жеке құрамды климатқа бейімдеу жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады;

      3) қар офтальмиясы (қорғаныс көзілдіріктерін кию), күнге күю, жарақаттану, суық тию аурулар және қажу профилактикасын жүргізеді;

      4) авиациялық персоналдың ұшу жабдығының ұшу ауданының климаттық және ауа райы жағдайларына және ұшу тапсырмасының сипатына сәйкес келуін тексереді;

      5) авиациялық персоналмен әуе кемесін мәжбүрлі тастап кеткен және тауда қонған кезде тіршілік ету және өзіне-өзі және өзара шұғыл көмек көрсету әдістері бойынша сабақтар өткізеді.

9-параграф. Су беті үстінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      85. Су беті үстінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға су беті үстінде ұшуларды орындаудың психофизиологиялық ерекшеліктерін түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналдың назарын су беті үстінде ұшуды орындау уақытында кеңістікте орналасу қалпының иллюзиялары пайда болу мүмкіндігіне аударады;

      3) иллюзиялардан арылу тәсілдерін (басты белсенді қозғалту, қалыпты өзгерту, бұлшықеттерді қатайту, назарды уақытша басқаға аудару, ұшу жетекшісімен радиоалмасу) оқытып-үйретеді;

      4) иллюзиялардан сақтану жолдары мен тәсілдерін (науқас күйінде ұшуға жол бермеу, еңбек, демалу және тамақтану режимін қатаң сақтау, вестибулярлы аппаратты жаттықтыруға бағытталған жүйелі дене шынықтыру дайындығы, алкоголь мен темекіні тұтынбау, негізгі және қайталайтын аспаптар бойынша ұшақтың кеңістіктегі қалпын бағалау дағдыларын жетілдіру) түсіндіреді;

      5) су беті үстінде ұшу кезінде пайдаланылатын авиациялық персоналдың қорғау керек-жарағын таңдауға және шақтап пішуге қатысады;

      6) авиациялық персоналмен су беті үстінде әуе кемесін мәжбүрлі тастап кеткен кезде тіршілік ету және өзіне-өзі және өзара көмек көрсету тәсілдері бойынша сабақтар өткізеді.

10-параграф. Сыртқы ауа температурасы төмен болған жағдайларда ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      86. Сыртқы ауа температурасы төмен болған жағдайларда ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналды организмді үсік шалған және тоңған кезде өзіне-өзі және өзара көмек көрсетуге, сондай-ақ әуе кемесін мәжбүрлі қондырған немесе тастап кеткен жағдайда өмірі мен денсаулығын сақтау үшін әрекет етуге оқытып-үйретеді;

      2) қар қабаты болған кезде шуақты күндері қар офтальмиясы (қорғаныс көзілдіріктерін кию) профилактикасын жүргізеді;

      3) үй-жайлардағы (стационарлық және далалық) температура режимін тексереді;

      4) авиациялық персонал ұшу жабдығының ұшу ауданының климат және ауа райы жағдайларына және ұшу тапсырмасының сипатына сәйкестігін тексереді;

      5) қорғау керек-жарағының жиынтықталуын және жай-күйін тексереді.

11-параграф. Сыртқы ауа температурасы жоғары болған жағдайларда ұшуды медициналық қамтамасыз ету

      87. Сыртқы ауа температурасы жоғары болған жағдайларда ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) ұтымды күн тәртібін ұйымдастыруға қатысады;

      2) авиациялық персоналдың жоғары температураға жеке төзімділігін және жұмысқа қабілеттілігін ескере отырып, ұшу жүктемесін жоспарлауға қатысады;

      3) организміне күн өткен адамдарды анықтайды, кәсіптік қызметтен шеттетеді және олармен емдеу-қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді;

      4) жеке құрамға күн өтуді болдырмауға бағытталған профилактикалық іс-шараларды жүргізеді;

      5) тәулік бойы температураның кенеттен өзгеруімен және шөлді аудандар әуеайлақтарындағы шаңды ауаға байланысты аурулардың алдын алу бойынша жұмыс жүргізеді;

      6) авиациялық персоналдың әуеайлақта болу жағдайларын (ұшуаралық демалыс орындарының жабдықталуын, душ қондырғыларының, ауа баптағыштар мен желдеткіштердің болуын, ауызсумен қамтамасыз етілуін) тексеруге қатысады;

      7) жауынгерлік және дене шынықтыру дайындығы іс-шараларын жоспарлауға қатысады;

      8) авиациялық персоналға биіктіктік және артық жүктемеге қарсы қорғау керек-жарағын дұрыс пайдалану қажеттілігін түсіндіреді;

      88. Күн өткені анықталған авиациялық персоналды, оның температуралық жай-күйін қалпына келтіру бойынша жедел шаралар (сумен процедуралар, жақсы желдетілетін немесе ауа баптағыштармен жабдықталған үй-жайларда демалу) қабылдаумен ұшулардан шеттетіледі.

      Күн өту салдарынан туындаған жіті қан тамыры бұзылыстары (талу, коллапс) кезінде авиациялық персонал, оған шұғыл көрсеткіштер бойынша медициналық көмек көрсетілгеннен кейін дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясында кезектен тыс куәландандырумен госпитальға жатқызылуға тиіс.

13-тарау. Әртүрлі авиация тектерінің ұшуын медициналық қамтамасыз ету тәртібі

1-параграф. Майдан авиациясының ұшуын медициналық қамтамасыз ету

      89. Майдан авиациясының ұшуын медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға жоғары маневрлі ұшақта ұшудың психофизиологиялық ерекшеліктерін, ұшуда организмге қолайсыз факторлардың әсер етуін және олардың профилактикасы іс-шараларын түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналды артық жүктемеге қарсы қорғаныс бұлшықет және тыныс алу тәсілдеріне оқытып-үйретеді;

      3) артық жүктемеге қарсы қорғаныс бұлшықет және тыныс алу тәсілдерін пысықтау мақсатында авиациялық персоналды статоэргометрде (ол авиациялық бөлімде бар болған кезде) жаттықтыруды жүргізеді;

      4) биіктіктік және артық жүктемеге қарсы қорғау керек-жарағын таңдауға және оны шақтап пішуге қатысады, олардың дұрыс пайдаланылуын, санитариялық-гигиеналық жай-күйін және сақтау жағдайларын тексереді;

      5) қорғау керек-жарағының жиынтықталуына байланысты арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар жүргізеді;

      6) авиациялық персоналдың назарын ұшулар кезінде кеңістікте орналасу қалпының иллюзиялары пайда болу мүмкіндігіне аударады;

      7) авиациялық персоналдың иллюзиялық сезінулермен күресу тәсілдері және қорғау керек-жарағын қолдану ерекшеліктері туралы білімін тексереді;

      8) адам тұрмайтын жерге (суға) қонған кезде авиациялық персоналды автономды тіршілік етуі жағдайларында өмір сүруге және өзіне-өзі және өзара көмек көрсетуге арнайы дайындауды жүргізуге қатысады;

      9) әуе кемесінде 7 бірліктен астам артық жүктемемен ұшуды жүзеге асыратын, сондай-ақ әуеде әуе кемесіне отын құюмен ұшу тапсырмаларын, жергілікті жер бедерін айналумен шекті төмен биіктіктерде ұшуды орындаған авиациялық персоналға ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеруді жүргізеді.

2-параграф. Көлік авиациясы ұшуын медициналық қамтамасыз ету

      90. Көлік авиациясы ұшуын медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға ұшулардың психофизиологиялық ерекшеліктерін, ұшуда организмге қолайсыз факторлардың (гипокинезия, гиподинамия, монотония, десинхроноз) әсер етуін және олардың алдын алу шараларын түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналдың назарын ұшулар уақытында кеңістікте орналасу қалпының иллюзиялары пайда болу мүмкіндігіне аударады;

      3) авиациялық персоналға ұшуда жұмысқа қабілеттілікті сақтау құралдары мен әдістеріне (таза оттегімен тыныс алу, ұшақ кабинасында арнайы дене шынықтыру жаттығуларының кешені, биологиялық тұрғыдан белсенді нүктелерді өзіне-өзі уқалау) оқытып-үйретеді;

      4) адам тұрмайтын жерге (суға) қонған кезде авиациялық персоналды автономды тіршілік ету жағдайларында өмір сүруге және өзіне-өзі және өзара көмек көрсетуге арнайы дайындауды жүргізуге қатысады;

      5) шаршау, қажу және десинхроноз белгілері бар адамдарды анықтайды және олармен қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

3-параграф. Армиялық авиацияның ұшуын медициналық қамтамасыз ету

      91. Армиялық авиацияның ұшуын медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға тікұшақта ұшудағы қызметтің психофизиологиялық ерекшеліктерін және гигиеналық шарттарын, ұшуда қолайсыз факторлардың организмге әсер етуін және олардың профилактикасы шараларын түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналдың назарын өз әрекеттерін аспаптардың көрсеткіштеріне 1 секундтан асырмай тез көз тоқтату арқылы бақылап, тікұшақты аспаптық емес сигналдар бойынша ұшуда басқару қажеттілігіне аударады;

      3) авиациялық персоналдың назарын ұшу биіктігін көріп айқындауда қателердің туындау мүмкіндігіне және оны аспаптардың көрсеткіштері бойынша бақылау қажеттілігіне аударады;

      4) авиациялық персоналдың түнгі ұшуда иллюзиялық сезімдермен және жарықтандырудың күрт күңгірттеуімен күресу тәсілдері және түнде көру көзілдірігін пайдалану ерекшеліктері туралы білімін тексереді;

      5) авиациялық персоналды адам тұрмайтын жерде жерге (суға) қону кезінде дербес тіршілік ету және өзіне-өзі көмек және өзара көмек көрсету жағдайларында тіршілік етуге арнайы даярлауды жүргізуге қатысады;

      6) тереңдетілген медициналық тексерулерді жүргізген кезде шудың, дірілдеудің ұзақ әсер етуіне байланысты функционалдық бұзылуы бар адамдарды анықтайды және медициналық көрсеткіштер бойынша олармен оңалту іс-шараларын жүргізеді.

14-тарау. Жауынгерлік кезекшіліктерді атқару кезінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      92. Жауынгерлік кезекшіліктерді атқару кезінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналға жоғары маневрлі ұшақта ұшудың психофизиологиялық ерекшеліктерін, ұшуда қолайсыз факторлардың организмге әсер етуін және олардың профилактикасы шараларын түсіндіреді;

      2) авиациялық персоналға түнде жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуіне және оны жоғары деңгейде ұстау жөніндегі шараларға ерекше назар аудара отырып, жауынгерлік кезекшіліктерді атқарудың психофизиологиялық және физиологиялық-гигиеналық ерекшеліктерін түсіндіреді;

      3) авиациялық персоналды қорғау керек-жарағын, тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерін және құтқару құралдарын пайдалану ерекшеліктеріне оқытып-үйретеді;

      4) қорғау керек-жарағы мен ұшу киім-кешегінің жиынтықтығын және жай-күйін тексереді;

      5) авиациялық персоналға биіктіктік және артық жүктемеге қарсы қорғау керек-жарағын дұрыс пайдалану қажеттілігін түсіндіреді;

      6) жауынгерлік кезекшіліктер процесінде авиациялық персоналдың жеке психофизиологиялық ерекшеліктерін және жұмысқа қабілеттілігін зерделейді;

      7) авиациялық персоналдың назарын жоғары жұмысқа қабілеттілікті сақтау үшін ұшуалды еңбек, демалу және тамақтандыру режимін сақтау қажеттілігіне аударады;

      8) авиациялық персоналды жұмысқа қабілеттілікті сақтау құралдары мен әдістеріне (таза оттегімен тыныс алу, арнайы дене шынықтыру жаттығулары кешені, биологиялық белсенді нүктелерді өзі уқалау) оқытып-үйретеді;

      9) кезекшілікте санитариялық-гигиеналық және тұрмыстық жағдайларды тексереді;

      10) тамақ ішу арасында 4-5 сағаттан артық үзілістерге жол бермеу мақсатында түнде тамақтандыруды ұйымдастыруды тексереді;

      11) авиациялық персоналды адам тұрмайтын жерде жерге (суға) қону кезінде дербес тіршілік ету және өзіне-өзі көмек және өзара көмек көрсету жағдайларында тіршілік етуге арнайы даярлауды жүргізуге қатысады;

      12) ұшу процесінде ұшуаралық және ұшудан кейінгі сауалнаманы, қажет болған кезде медициналық қарап тексеруді де жүргізеді;

      13) шаршау, қалжырау және десинхроноз белгілері бар адамдарды анықтайды және олармен қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

      93. Авиациялық персоналға ұшу фактісіне қарамастан, жауынгерлік кезекшілікке түсер алдында және одан кейін ұшуалды және ұшудан кейінгі демалыс беріледі.

      94. 50 жауынгерлік кезекшіліктен кейін функционалдық жай-күйін, жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру үшін авиациялық персоналға, кейіннен ұшуға жіберумен, мерзімі күнтізбелік 7 – 10 күнге демалыс беріледі.

15-тарау. Ұшып өтуді орындайтын әуе кемелері экипаждарының ұшуын медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      95. Ұшып өтуді орындайтын әуе кемелері экипаждарының ұшуын медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медициналық қызметі:

      1) әсіресе, егер ұшып өту басқа климаттық-географиялық аймақтарда орындалса, ұшып өтуді орындайтын әуе кемелері экипаждарының орналасу жағдайларын, ұшуалды демалу мен тамақтану режимінің сақталуын тексереді;

      2) экипаждардың тамақтандырумен, оның ішінде борттық тамақтандырумен қамтамасыз етілуін тексереді;

      3) қорғау керек-жарағы мен ұшу киім-кешегінің жиынтықтығы мен жай-күйін тексереді;

      4) науқастанғандарға, зардап шеккендерге медициналық көмек көрсетуді және оларды медициналық ұйымдарына (меншік түрлеріне қарамастан) эвакуациялауды ұйымдастырады.

      Ескерту. 95-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      96. Ұшып өтуді орындайтын әуе кемелерінің экипаждарын ұшуалды медициналық қарап тексеру әзірлікті бақылау парағында белгі жасаумен авиациялық бөлімнің медициналық бөлімшесінде ұшып шығуға дейін кемінде 2 сағат бұрын жүргізіледі. Базадан тыс әуеайлақтарда ұшуалды медициналық қарап тексеруді авиациялық бөлімнің медициналық бөлімшесінің кезекші дәрігері (медициналық жұмыскері) жүргізеді.

      Ескерту. 96-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16-тарау. Ұшуға оқытып-үйрету кезінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      97. Авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орындарының ұшу мамандықтарында білім алатын курсанттарды (бұдан әрі – курсанттар) ұшуға оқытып-үйрету кезінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орнының әскери-медициналық қызметі:

      1) курсанттардың денсаулық жағдайын және жұмысқа қабілеттілігін медициналық бақылауды жүзеге асырады, қажетті емдеу-профилактикалық іс-шаралар кешенін жүргізеді;

      2) ұшуға оқытып-үйрету кезінде және тренажерлық даярлық уақытында курсанттар қызметінің жеке психофизиологиялық ерекшеліктерін зерделейді, ұшу дағдыларын қалыптастыру және нығайту тиімділігін төмендететін факторларды анықтайды;

      3) жоспарланған ұшу жүктемесінің курсанттар мен ұшқыш-нұсқаушылардың денсаулық жағдайы мен физикалық тұрғыдан шыдамдылығына сәйкес келуіне ұшудың жоспарлы кестесін зерделейді;

      4) ұшудың әртүрлі түрлерінің төзімділігін талдайды, еңбектің, демалу мен тамақтанудың ұтымды режимін жасауға қатысады;

      5) олардың жарықтандырылуына және температуралық режиміне ерекше назар аудара отырып, курсанттардың орналасу, тамақтандыру және оқытып-үйрету жағдайларының санитариялық жай-күйін тексереді;

      6) курсанттармен авиациялық медицина бойынша сабақтар өткізеді.

      Ескерту. 97-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      98. Курсанттардың денсаулық жағдайын медициналық бақылау:

      1) ұшуға оқытып-үйрету кезінде денсаулық жағдайын күнделікті бақылауды;

      2) кезеңдік, тереңдетілген және кезектен тыс медициналық қарап тексерулерді;

      3) ұшуды жүргізу кезеңінде медициналық қарап тексерулерді (ұшуалды, ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексерулерді) қамтиды.

      99. Курсанттарды кезеңдік медициналық қарап тексеру 3 айда 1 рет авиациялық персоналды даярлау жөніндегі әскери оқу орнының бастығы бекіткен жоспар бойынша авиациялық персоналды даярлау жөніндегі әскери оқу орнының әскери-медициналық (медициналық) бөлімшесінде жүргізіледі.

      Ескерту. 99-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      99-1. Курсанттарға авиациялық персоналды даярлау жөніндегі әскери оқу орнының әскери-медициналық (медициналық) бөлімшесінде кезекті медициналық куәландырудан соң 6 айдан кейін терапевтің және невропатологтың қатысуымен медициналық қарап тексеру жүргізіледі. Медициналық көрсеткіштер бойынша хирург, офтальмолог, оториноларинголог тартылады.

      Ескерту. 16-тарау 99-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      100. Медициналық бақылау процесінде денсаулық жағдайының тұрақты бұзылуы анықталған курсант ұшуға оқытып-үйретуге жарамдылығы туралы мәселені шешу үшін стационарлық медициналық тексеруге және кезектен тыс медициналық куәландыруға жіберілуге тиіс.

      101. Авиациялық медицина бойынша сабақтарда:

      1) ұшу қызметінің психофизиологиялық ерекшеліктері;

      2) ұшудың қолайсыз факторларынан қорғау шаралары;

      3) ұшу қызметін жүзеге асыру кезінде денсаулық жағдайына және дене бітімінің даму деңгейіне қойылатын талаптар;

      4) ұшуда жоғары жұмысқа қабілеттілікті сақтау үшін еңбектің, демалу мен тамақтандырудың ұшуалды режимін сақтау қажеттілігі оқытылады.

      102. Ұшуға оқытып-үйрету кезінде курсанттарды ұшуаралық және (немесе) ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеру:

      1) алғашқы дербес ұшып шыққанға дейін (аптасына бір реттен сиретпей);

      2) дербес ұшқаннан кейін (кемінде 5 ұшу – әрбір ұшудан кейін);

      3) стационарлық немесе амбулаторлық емделуден кейін ұшуға кіріскен кезде (бірінші апта ішінде, бірақ кемінде 2 ұшу ауысымы) жүргізіледі.

      103. Ұшу ауысымы қарсаңында немесе сол күні кезекшілікте (нарядта) болған авиациялық персонал ұшуға жіберілмейді.

      104. Лагерьлік әуеайлақта ұшуды медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру кезінде авиациялық персоналды даярлау жөніндегі әскери оқу орнының әскери-медициналық қызметі:

      1) авиациялық персонал мен курсанттардың орналасу жағдайларын;

      2) курсанттар мен авиациялық персоналдың еңбектің, демалу мен тамақтанудың ұшуалды режимін сақтау мүмкіндігін;

      3) тамақтандыру, сумен қамтамасыз ету объектілерінің санитариялық-гигиеналық жай-күйін тексереді.

      Ескерту. 104-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17-тарау. Жаңа авиациялық техникада қайта оқып-үйрену және жауынгерлік қолдануды меңгеру кезінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      105. Жаңа авиациялық техникада қайта оқып-үйрену және жауынгерлік қолдануды меңгеру кезінде ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі:

      1) авиациялық персоналдың денсаулық жағдайын, ұшу жұмысын жалғастыруға мақсаттылығын, меңгерілген техникада ұшуға төзімділігін ескере отырып, оны қайта оқытып-үйрету үшін іріктеуге қатысады;

      2) авиациялық персоналдың қорғау керек-жарағын таңдауға және шақтауға, артық қысыммен оттегімен тыныс алуға оқытып-үйретуге қатысады;

      3) авиациялық персоналға қайта оқытып-үйрету жүргізілетін әуе кемесінде ұшуда қызметтің психофизиологиялық ерекшеліктерін және гигиеналық шарттарын, ұшу факторларының қолайсыз әсер етуінен қорғау тәсілдерін, еңбек, демалу және тамақтандыру режимін сақтау қажеттілігін түсіндіреді;

      4) жаңа авиациялық техникада және тренажерлық даярлық уақытында авиациялық персонал қызметінің жеке психофизиологиялық ерекшеліктерін зерделейді, жаңа ұшу дағдыларын қалыптастыру және нығайту тиімділігін төмендететін факторларды анықтайды;

      5) жоспарланған ұшу жүктемесінің авиациялық персоналдың денсаулық жағдайына және физикалық тұрғыдан шыдамдылығына сәйкес келуіне ұшудың жоспарлы кестесін зерделейді;

      6) авиациялық персоналдың назарын жаңа авиациялық техникаға қайта оқытып-үйрету кезінде күнтізбелік 10 күннен артық (ұшу дағдыларын қалыптастыруға және нығайтуға теріс ықпал етеді), жауынгерлік қолдануды меңгеру кезінде – күнтізбелік 15 күннен артық (ұшу дағдыларының регрессиясына, ұшу тапсырмаларын орындау сапасының төмендеуіне әкеп соқтырады) ұшу жұмысында үзілістерге жол бермеуге аударады;

      7) авиациялық персоналды қорғау керек-жарағын, тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерін және құтқару құралдарын пайдалану ерекшеліктеріне оқытып-үйретеді;

      8) ұшуаралық (ұшудан кейінгі) медициналық қарап тексерулерді жүргізеді;

      9) шаршау белгілері бар адамдарды анықтайды, қажетті қалпына келтіру іс-шараларын жүргізеді.

18-тарау. Ұшу-тактикалық оқу-жаттығуды медициналық қамтамасыз ету тәртібі

      106. Ұшу-тактикалық оқу-жаттығуды (бұдан әрі – ҰТО) медициналық қамтамасыз ету мынадай төрт кезеңді қамтиды:

      бірінші – ҰТО-ны медициналық қамтамасыз етуге дайындалу;

      екінші – оқу-жаттығулар орнына дейін және кері қарай ұшып өтуді (қайта орналасуды) медициналық қамтамасыз ету;

      үшінші – ҰТО ауданындағы ұшуды медициналық қамтамасыз ету;

      төртінші – ҰТО аяқталғаннан кейін медицина қызметінің іс-шаралары.

      107. ҰТО-ны медициналық қамтамасыз етуге дайындалу кезеңінде авиациялық бөлімнің медициналық қызметі:

      1) кезеңдер бойынша ҰТО-ны медициналық қамтамасыз ету жоспарын жасайды және қойылған міндеттерге байланысты авиациялық бөлім медициналық қызметінің қажетті күштері мен құралдарын айқындайды;";

      2) мүліктің жиынтықталуын және жай-күйін тексереді, оқу-жаттығулар кезеңінде бытырап орналасу әуеайлағында медициналық пункт пен медициналық бекетті өрістету үшін жерүсті немесе әуе эшелоны құрамында кететін медициналық персоналға нұсқау береді;

      3) медициналық көмек көрсету үшін жиынтықтарды тексереді және негізгі күштер келгенге дейін авиациялық бөлімнің бытырап орналасу әуеайлағына ұшып өтуін медициналық қамтамасыз етуді ұйымдастыру үшін бөлінетін алдыңғы қатардағы команданың медициналық персоналына нұсқаулар береді;

      4) медициналық көрсеткіштер бойынша ҰТО-ға қатысуға жіберілмейтін авиациялық персонал адамдарының тізімін айқындайды және ол туралы авиациялық бөлім командиріне баяндайды;

      5) жоғары тұрған әскери-медициналық қызметінің бастығынан және денсаулық сақтау ұйымдарынан оқу-жаттығулар ауданының эпидемиялық жағдайы және санитариялық-гигиеналық жай-күйі, медициналық ұйымдарының (меншік түрлеріне қарамастан) бар болуы туралы мәліметтерді алады;

      6) авиациялық персоналды ҰТО өткізу ауданына тән аурулар профилактикасы шараларымен (дәрістер, әңгімелесулер арқылы) таныстырады;

      7) авиациялық бөлімнің биіктіктік керек-жарағына қызмет көрсету тобымен бірлесіп, қорғау керек-жарағының жай-күйін тексереді.

      Ескерту. 107-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      108. Оқу-жаттығулар орнына дейін және кері қарай ұшып өтуді (қайта орналасуды) медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медицина қызметі ұшуға дайындалу және жүргізу кезеңінде авиациялық персоналды медициналық қамтамасыз етуге қатысты талаптарды ескереді.

      109. ҰТО ауданында ұшуды медициналық қамтамасыз ету кезінде авиациялық бөлімнің медициналық қызметі:

      1) авиациялық персоналдың орналасу орындарын, ұшуалды демалу жағдайларын, тамақтандыруды және сумен қамтамасыз етуді ұйымдастыруды тексереді;

      2) жараланғандарға және науқастанғандарға білікті және мамандандырылған медициналық көмек көрсету жөніндегі мәселелерді жедел шешу үшін оқу-жаттығулар ауданында медициналық ұйымдармен (меншік түрлеріне қарамастан) байланысты ұстайды;

      3) эпидемиялық жағдайды және жергілікті тұрғындар арасында аурудың құрылымын, су көздерінің санитариялық жағдайын нақтылайды;

      4) ҰТО өткізудің жоспарлы кестесін зерделейді, ұшуды қамтамасыз ету үшін авиациялық бөлім медициналық қызметінің күштері мен құралдарын даярлайды;

      5) медициналық пунктті өрістетуді ұйымдастырады, авиациялық персоналды ұшуалды медициналық қарап тексеруді жүргізу орнын жабдықтайды;

      6) ұшуалды режимінің сақталуын, тамақ дайындау жағдайларын, далалық жағдайларда тамақ ішу және азық-түлікті сақтау орындарының санитариялық-гигиеналық жай-күйін тексереді, қажет болған кезде жеке құрамға қосымша дәрумен беруді жүргізеді.

      Ескерту. 109-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      110. ҰТО аяқталғаннан кейін авиациялық бөлімнің медицина қызметі ҰТО-ны медициналық қамтамасыз етуге талдау жүргізеді және анықталған кемшіліктерді жою жөніндегі іс-шараларды айқындайды. Авиациялық персоналды жеделдетіп оңалту үшін авиациялық бөлімнің медицина қызметі авиациялық бөлім командиріне қалпына келтіру медицинасы іс-шараларын пайдалана отырып, еңбекті және демалуды ұтымды ұйымдастыру жөнінде ұсынымдар береді.

  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
1-қосымша

Шалдыққан аурулардан және жарақаттардан кейін сауығудан кейін ұшқыш құрамын және парашютисттерді кәсіби қызметке жіберудің болжамды мерзімдері

      Ескерту. 1-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Р/с №

Ауру (жарақат)

Емделу орны

Сауығуды айқындайтын субъективті және объективті деректер

Кәсіби қызметке жіберу

1.

Невропатия:





1) солаймақтаауырсынумен байқалатын желке-мойынға, қабырғааралыққа, мойын-иық өріміне, бел-сегізкөз өріміне суық тию этиологиясы, парестезия

Медициналық пункт

Ауырсыну жоқ

Невропатологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3–5 күннен соң


2) интоксикациядан, жарақаттанудан кейінгі немесе созылмалы невралгия және неврит

Әскери госпиталь

Ауырсыну жоқ, функция қалпына келген. Омыртқа рентгенограммасында патология жоқ. Жалпы интоксикациямен байланысты невралгия кезінде, барокамералық зерделеу кезіндегі гипоксияның қалыпты дәрежесін жақсы көтере алады

Госпиталь дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының (бұдан әрі – ДҰК), авиациялық медицина зертханасының (бұдан әрі – АМЗ) немесе әскери оқу орны ДҰКшешімі бойынша

2.

Радикулоневропатия:





1) мойын-иықта және бел-сегізкөзде орныққан жеңіл түрі

Медициналық пункт

Ауырсынукеткен, қозғалыс шектеуі жоқ

Невропатологтың кеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң


2) созылмалы және қайталанатын

Әскери госпиталь

Ауырсынукеткен, қозғалыс шектеуі жоқ

Бөлімше бастығының, госпиталь ДҰКшешімі бойынша

3.

Қалжырау:





1) жеңіл дәрежелі;
2) орта және ауыр дәрежелі

Профилакторий, күнтізбелік 7 – 10 күн мерзімге демалыс
Әскери госпиталь

Шағымжоқ, ұшу жұмысына ұмтылады
Шағым жоқ, ұшу жұмысына ұмтылады

Терапевтің және невропатологтың қатысуымен медициналық қарап-тексеру деректері бойынша
Госпиталь ДҰК немесе АМЗ (әскери оқу орны) ДҰК шешімі бойынша

4.

Қолайсыз қызметтік немесе тұрмыстық жағдайға жоғары эмоциялық реакция:





1) күрт анықбайқалмайтын қысқа мерзімді, бірнеше минутқа созылатын

Медициналық пункт

Денсаулық жағдайы қалыпты және көңіл-күйі қалпына келген, өткен жағдайғамән береді

Невропатологтың, психологтың кеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 3 күннен соң


2) орташа созылатын реакция (бірнеше сағат), созылмалы қалыптан тыс психикалық жағдай (невротикалық бұзылу, белгісі бойынша неврастенияға, мезілік неврозға, истериялық неврозға ұқсас)

Әскери госпиталь

Денсаулық жағдайы қалыпты және көңіл-күйі қалпына келген, өткен жағдайғамән береді

Госпиталь ДҰК шешімі бойынша

5.

Авиациялық инциденттен кейінгі жағдай

Стационарлық тексеру туралы мәселе терапевтің және невропатологтың қатысуымен медициналық қарап-тексеруден кейін шешіледі

Шағым, денсаулық жағдайында ауытқу және байқалатын зақымдану, эмоциялық-психикалық реакция жоқ. Ұшқыш ұшу жұмысына мақсатты жіберілген, ал авиациялық инциденттің болуы оның денсаулық жағдайына және ұшудағы әрекетіне байланысты болмаған

Терапевтің және невропатологтың қатысуымен медициналық қарап тексеру деректері немесе госпиталь ДҰК-ның қорытындысы бойынша

6.

Анықбайқалатын біржолғы, жіті алкогольдік интоксикациядан кейінгі жағдай

Медициналық пункт, невропатологтыңкеңесі

Шағым жоқ, тамыр соғысы және артериялық қысым қалпына келген. Ортостатикалық сынама және мөлшерленгенкүштік жүктеме кезінде жүрек-қан тамыры жүйесінің реакциясы қалыпты

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

7

Тұмау және жіті респираторлық вирусты инфекция

Медициналық пункт. Әскери госпитальдың инфекциялық бөлімшесі

Мұрын-жұтқыншақта, ішкі ағзада және нерв жүйесінде объективті өзгеріс жоқ

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

8.

Жіті ринит (мұрынның бітелуі)

Медициналық пункт

Мұрынның және есту түтігінің функциясы қалыпты, жалпы қан талдауы көрсеткіші қалыптыкезінде мұрынның шырышты қабығының қабыну белгісіжоқ

Күнтізбелік 2 – 3 күннен соң

9.

Фарингит, ларингит және ларинготрахеит:





1) жалпы интоксикация белгісінсіз

Медициналық пункт

Дауыс функциясы толық қалпына келген, эндоскопия кезінде шырышты қабықтың қабыну белгісінің жоқ. Жалпы қан талдауы көрсеткіші қалыпты

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң


2) дауыс функциясы анық бұзылған жалпы интоксикациябелгісі бар

Әскери госпиталь

Дауыс функциясы толық қалпына келген, эндоскопия кезінде шырышты қабықтың қабыну белгісі жоқ. Жалпы қан талдауы көрсеткіші қалыпты. Электрокардиограммада (бұдан әрі – ЭКГ) өзгеріс жоқ

Оториноларингологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

10.

Жіті тонзиллит (баспа)

Әскери госпитальдың инфекциялық бөлімшесі

Фарингоскопиялық қабыну белгісі, лимфатүйінмаңын пальпация жасау кезінде ауырсыну жоқ. Күнтізбелік 7 күн ішінде дене температура қалыпты. Жалпы қан және несеп талдауы көрсеткіші қалыпты. ЭКГ-да өзгеріс жоқ (емдеу курсы аяқталғаннан кейін ЭКГ-ға бақылап жазу)

Күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

11.

Жіті синусит

Әскери госпиталь

Құлақ және мұрын қуысының қалыпты барофункциясы кезінде мұрын және мұрын маңы қуысы шырышты қабығының қабыну белгісі жоқ. Температура және жалпы қан талдауының көрсеткішіқалыпты. Барокамерада зерттеу кезінде барометриялық қысымның күрт өзгеруін жақсы көтереді. Барокамерада зерттеу пункциядан кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен ерте жүргізілмейді

Оториноларингологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

12.

Жіті бронхит:





1) қалыпты ауру кезінде

Медициналық пункт

Субъективті ауру белгісіжоқ. Тыныс алу функциясы қалпына келген, өкпеде және жалпы қан талдауы көрсеткішінде патологиялық ауру белгісі жоқ. Дене температурасы күнтізбелік 2 – 3 күн ішінде қалыпты, кеуде қуысы ағзасының рентгенографиясы кезінде өзгеріс жоқ

Күнтізбелік 5 – 7 күннен соң


2) созылмалы ауру кезінде

Әскери госпиталь

Субъективті ауру белгісі жоқ. Тыныс алу функциясы қалпына келген, өкпеде және жалпы қан талдауы көрсеткішіндепатологиялық ауру белгісі жоқ. Дене температурасы күнтізбелік 2 – 3 күн ішінде қалыпты, кеуде қуысы ағзасының рентгенографиясы кезінде өзгеріс жоқ

Күнтізбелік 7 – 10 күннен соң

12-1.

Пневмония:





1) қалыпты ауру кезінде

Әскери госпиталь

Субъективті ауру белгісі жоқ. Сырттай тыныс алу функциясы қалпына келген, өкпеде және жалпы қан талдауы көрсеткішіндепатологиялық ауру белгісі жоқ. Дене температурасы күнтізбелік 2 – 3 күн ішінде қалыпты, кеуде қуысы ағзасының рентгенографиясы кезінде өзгеріс жоқ

Спирография жүргізгеннен және терапевт кеңесінен кейін


1)2) асқынған ауру кезінде

Әскери госпиталь

Субъективті ауру белгісі жоқ. Сырттай тыныс алу функциясы қалпына келген, өкпеде және жалпы қан, биохимиялық талдау көрсеткішінде патологиялық ауру белгісі жоқ. Кеуде қуысы ағзасының рентгенографиясы кезінде өзгеріс жоқ

Госпиталь ДҰК шешімі бойынша

13.

Сыртқы жіті отит, сыртқы есту жолының фурункулы

Әскери госпиталь

Отоскопия кезінде ауырсыну және есту жолы терісінің қабыну белгісі жоқ. Жалпы қан талдауының көрсеткіші қалыпты

Оториноларингологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

14.

Жіті катаралды орташа отит, сальпингоотит

Әскери госпиталь

Құлақтың қалыпты барофункциясы кезінде қабыну белгісі жоқ, барокамерада зерттеу кезінде барометриялық қысымның тез өзгеруін жақсы көтереді, қан көрсеткіші қалыпты. Барокамерада зерттеу жазылғаннан кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

Оториноларингологтың вестибулометрия жасап, кеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

15.

Мұрыннан қан кету:





1) кенеттен сипаттағы

Медициналық пункт

Күнтізбелік 3 күн ішінде мұрыннан қан кету жоқ. Қабықша ажыраған

Оториноларингологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң


2) қайталанатын, жиі қайталанатын мұрыннан қан кету

Әскери госпиталь

Күнтізбелік 3 күн ішінде мұрыннан қан кету жоқ. Қабықша ажыраған. Жалпы қан талдауының көрсеткіші қалыпты

Бөлімше бастығының, госпиталь ДҰК шешімі бойынша

16.

Ас қорыту ағзасы созылмалы ауруының өршуі

Медициналық пункт

Жалпы жағдайы қалыпқа келген, ремиссия болып, аурудың субъективті және объективті өршубелгісікеткен

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

17.

Глист инвазиясы

Медициналық пункт

Ас қорыту органында аурудың субъективті және объективті көрінісі кеткен

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

18.

Жіті ішек инфекциясы және тамақтан улану

Әскери госпиталь

Жалпы жағдай қалпына келген, аурудың субъективті және объективті белгісі кеткен

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

19.

Профилактикалық егпеден кейінгі реакция немесе аллергиялық реакция

Медициналық пункт. Әскери госпиталь

Жалпы жағдай қалпына келген, аурудың субъективті және объективті белгісі кеткен

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

20.

Күн өту:





1) жеңіл түрі

Медициналық пункт

Жалпы жағдай, артериялық қысым көрсеткіші, тамыр соғысы, дене температурасы және невропатологиялық дәрежесіқалпына келген

Күнтізбелік 1 – 2 күннен соң


2) жіті нерв-қан тамырыбұзылған

Әскери госпиталь

Жалпы жағдай, артериялық қысым көрсеткіші, тамыр соғысы, дене температурасы және невропатологиялық дәрежесіқалпына келген

Госпиталь ДҰК шешімі бойынша

21.

Соғылу:





1) қатты ауырсыну болмайтын тіннің шектеулі ісінуімен, шамалы қанталаумен (бас пен омыртқаның соғылусоғылуынан басқа)

Медициналық пункт

Соғылған ағзада ауырсыну, тін ісігі кеткен, функциясы қалпына келген

Травматологтың немесе хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 5 күннен соң


2) бастың, омыртқаның, кеуде қуысының барлық соғылуы, ауқымды гематомамен тері және теріасты шел сырылғансоғылу, сүйекқап сырылғансоғылу

Әскери госпиталь

Соғылған ағзада ауырсыну, тін ісігі кеткен, функциясы қалпына келген

Госпиталь ДҰК шешімі бойынша

22.

Буын байламдық аппаратының зақымдануы:





1) жұмсақ тін шамалы іскен, ауырсынған және функциясы шамалы бұзылған байламдық аппараты созылған кезінде

Медициналық пункт

Ауырсыну, тін ісігі кеткен, буын функциясы толық қалпына келген. Сауыққаннан кейін үш ай ішінде парашютпен секіруден және жерүсті катапульттенуден босатылған

Травматологтың немесе хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң


2) буынға қан кетуі, буынның шығуы кмүмкінбайламдық аппарат елеулі зақымданған кезде

Әскери госпиталь

Ауырсыну, тін ісігі кеткен, буын функциясы толық қалпына келген немесе уақытша шамалы бұзылған

Госпиталь ДҰК шешімі бойынша

23.

Жұмсақ тіннің ашық зақымдануы:





1) үлкен емес кесілген, соғылған, шабылған және жыртылған жара

Медициналық пункт

Функциясын шектемейтін және арнайы жарақты пайдалануға кедергі келтірмейтін ауырмайтын қатайған тыртық бар

Хирургтың кеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң


2) жұмсақ тіннің ауқымды және терең зақымдануы және оқтан жаралану

Әскери госпиталь

Функциясын шектемейтін және арнайы жарақты пайдалануға кедергі келтірмейтін ауырмайтын қатайған тыртық бар

Госпиталь ДҰК шешімі бойынша

24.

Аяқ-қолдың ұсақ сүйегінің сынуы

Медициналық пункт

Функциясын шектемейтін және арнайы жарақты пайдалануға кедергі келтірмейтін жұмсақ тіннің инфильтраты болмаған кезде сүйек мүйізгегінің пайда болуымен сынған сүйек толық консолидацияланған

Травматологтың немесе хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

25.

Шыққан буынды салғаннан кейінгі жағдай

Медициналық пункт

Ауырсыну, тіннің ісінуі кеткен, буын функциясы толық қалпына келген

Травматологтың немесе хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

26.

Фурункул:





1) жеке (бет фурункулынан басқа), дене температурасы көтерілмеген және жалпы жағдайы бұзылмаған

Медициналық пункт

Фурункул толық жазылған, ауырсыну инфильтраты және аумақтық лимфаденит жоқ. Жалпы қан талдауының көрсеткіші қалыпты

Күнтізбелік 2 – 3 күннен соң


2) көп немесе жиі қайталанатын; беттегі жеке фурункул

Әскери госпиталь

Аурудың жергілікті және жалпы көрінісі кеткен, жалпы қан талдауының көрсеткіші қалыпты

Госпиталь бөлімше бастығының шешімі бойынша, күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

27.

Абцесс, гидраденит, флегмона, карбункул

Әскери госпиталь

Арнайы жарақты пайдалануға кедергі келтірмейтін зақымданған жерде инфильтраттың қабынуынсыз қатайған тыртық, жалпы қан талдауының көрсеткіші қалыпты, қандағы қант көрсеткіші қалыпты

Күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

28.

Күбіртке:





1) тері, теріасты және тырнақасты жеңіл түрі

Медициналық пункт

Саусақ функциясы толық қалпына келгеніп жазылған

Күнтізбелік 2 – 3 күннен соң


2) ауыр түрі: сіңір, сүйек, буын, пандактилит

Әскери госпиталь

Саусақ функциясы толық қалпына келгеніп жазылған

Бөлімше бастығының, госпиталь ДҰК шешімі бойынша

29.

Күйік:





1) І – ІІ дәрежелі шектеулі

Медициналық пункт

Күйік толық жазылған, функциясын бұзбайтын және арнайы жарақты пайдалануды қиындатпайтын қатайған тыртық

Хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң


2) І – ІІ – ІІІ дәрежелі ауқымды

Әскери госпиталь

Күйік толық жазылған, функциясын бұзбайтын немесе уақытша бұзатын және арнайы жарақты пайдалануды қиындатпайтын қатайған тыртық

Бөлімше бастығының, госпиталь ДҰК шешімі бойынша

30.

Үсік:





1) І – ІІ дәрежелі шектеулі үсік

Медициналық пункт

Зақымданған жерде ісіну, қызару мен ауырсыну кеткен

Хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң


2) ІІ – ІІІ дәрежелі ауқымды үсік

Әскери госпиталь

Үсік толық жазылған, функциясын бұзбайтын немесе уақытша бұзатын және арнайы жарақты пайдалануды қиындатпайтын қатайған тыртық

Бөлімше бастығының, госпиталь, ДҰК шешімі бойынша

31.

Геморройдың асқынуы:





1) созылмалы емес және асқынбаған кезде

Медициналық пункт

Ауырсыну, қабыну белгісі мен қан кету жоқ

Хирургтың кеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 3 күннен соң


2) созылмалы және асқынғанған кезде

Әскери госпиталь

Ауырсыну, қабыну белгісі мен қан кету жоқ. Жалпы қан талдауының көрсеткіші қалыпты

Госпиталь бөлімше бастығының шешімі бойынша


3) операциялық емделгенен кейін

Әскери госпиталь

Ауырсыну, қабыну белгісі мен қан кету жоқ. Жалпы қан талдауының көрсеткіші қалыпты

Хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 30күннен соң

32.

Жіті цистит, жіті уретрит, жіті простатит

Медициналық пункт. Әскери госпиталь

Күнтізбелік 5 күн ішінде дене температурасы қалыпты, жалпы несеп және қан талдауы қалыпты, өршігеннен кейін уретрадан бөліну, дизуриялық белгі жоқ

Урологтың немесе хирургтың кеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 3 күннен соң

33.

Ұма ағзасының қабыныпауруы

Әскери госпиталь

Ауырсыну мен ісіну кеткен, дене температурасы қалыпты, жалпы қан және несеп талдауы қалыпты

Урологтың немесе хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 3 күннен соң

34.

Аппендицит, жарық, варикоцеле және гидроцеле бойынша операциядан кейінгі жағдай

Медициналық пункт

Функциясын шектемейтін және арнайы жарақты пайдалануға кедергі келтірмейтін инфильтрат болмаған кезде ауырсынусыз қатайған тыртық бар

Хирургтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 30 кеннен соң

35.

Блефарит:





1) аурудың жеңіл түрі

Медициналық пункт

Қабақтың қышуы, кірпік түбіндегі май қабыршақ жоқ, қызаруы кеткен

Күнтізбелік 1 – 2 күннен соң


2) ауыр, қиын емделетін түрі

Әскери госпиталь

Қабақтың қышуы, кірпік түбіндегі май қабыршақ жоқ, қызаруы кеткен

Офтальмологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

36.

Теріскен. Мейбомиялық бездің іріңді қабынуы (ішкі теріскен)

Медициналық пункт. Қайталанған кезде – әскери госпиталь

Ауырсыну инфильтраты жоқ, жара жабылған. Шамалы ауырмайтын инфильтраттың болуы ұшуға жіберуге қарсы көрсеткіш болып табылмайды

Офтальмологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 3 күннен соң

37.

Конъюнктивит:





1) жіті, жеңіл, асқынбаған

Медициналық пункт

Жарықтан қорқу, көзде қысым мен ыстықты сезіну, ауырсыну жоқ, қабақ конъюнктивасында қызару мен ісіну және көзден бөлінетін бөлініс жоқ

Күнтізбелік 2 – 3 күннен соң


2) ірің көп бөлініп, ауыр, сондай-ақ беткей кератитпен асқынған

Әскери госпиталь

Жарықтан қорқу, көзде қысым мен ыстықты сезіну, ауырсыну жоқ, қабақ конъюнктивасында қызару мен ісіну және көзден бөлінетін бөлініс жоқ

Офтальмологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 5 – 7 күннен соң

38.

Көздің мүйізді қабығындағы бөгде зат

Әскери госпиталь

Көз конъюнктивасының және мүйізді қабығының қабыну белгісі жоқ

Күнтізбелік 1 – 2 күннен соң

39.

Көз алмасы қабығының қабыну сипатындағы ауруы

Әскери госпиталь

Көз алмасы қабығының қабыну белгісі жоқ

Госпиталь ДҰК шешімі бойынша

40.

Тіс жұлу:





1) асқынбаған

Медициналық пункт

Ісік, ауырсыну, қан кету жоқ, ауызды еркін ашады, ауырсынусыз шайнайды

Күнтізбелік 1 – 2 күннен соң


2) қан кетіп, альвеолитпен асқынған

Медициналық пункт

Ісік, ауырсыну, қан кету жоқ, ауызды еркін ашады, ауырсынусыз шайнайды. Жалпы қан және несеп талдауының көрсеткіші қалыпты

Күнтізбелік 2 – 3 күннен соң

41.

Жіті пульпит

Медициналық пункт

Ауырсыну жоқ

Күнтізбелік 1 – 2 күннен соң

42.

Жіті периодонтит

Медициналық пункт

Тістеу және тістің перкуссиясы кезінде ауырсыну жоқ. Пломбалау материалымен арна толық бітелген

Күнтізбелік 1 – 2 күннен соң

43.

Асқыну, іріңдеу сатысындағы парадонтоз

Медициналық пункт. Әскери госпиталь

Пародонтта қабыну белгісі толық кеткен, жалпы қан және несеп талдауының көрсеткіші қалыпты

Стоматологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 3 күннен соң

44.

Жіті одонтогенді остеомиелит. Одонтогенді флегмона

Әскери госпиталь

Ауырсыну, ісіну, гиперемия жоқ, дене температурасы қалыпты, жалпы қан және несеп талдауының көрсеткіші қалыпты

Стоматологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

45.

Ауыз қуысы шырышты қабығының жіті ауруы

Медициналық пункт. Әскери госпиталь

Шырышты қабықтың зақымдану элементтері жоқ, дене температурасы қалыпты, жалпы қан және несеп талдауының көрсеткіші қалыпты

Стоматологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

46.

Жіті сиалоаденит

Әскери госпиталь

Ауырсыну, ісіну жоқ, без функциясы қалпына келген, ЭКГ қалыпты, жалпы қан және несеп талдауының көрсеткіші қалыпты

Стоматологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 3 – 5 күннен соң

47

Перикоронаритпен асқынған "ақыл" тістің қиындықпен тесіп шығуы

Медициналық пункт. Әскери госпиталь

Ауырсыну, ісіну жоқ, ауызды еркін ашады (4 см), жалпы қан және несеп талдауының көрсеткіші қалыпты

Стоматологтыңкеңесінен кейін күнтізбелік 2 – 3 күннен соң

  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
1-1-қосымша
  Нысан

Мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналын динамикалық бақылау ЖОСПАРЫ

      Ескерту. Қағидалар 1-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Р/с №

Әскери атағы, тегі, аты, жөні (болса), туған жылы

Қашан және қандай дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы куәландырды

Диагнозы, дәрігерлік ұшқыш комиссиясының қорытындысы

Ұсынылған емдік-профилактикалық іс-шаралар

Іс-шаралардың орындалуы

20___ж.







1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11












      Кестенің жалғасы

Іс-шаралардың орындалуы

Кезекті куәландыру

Күні

Күні

20___ж.

Барокамерада сынау

Шамадан тыс қысым кезіндегі тыныс алуды және сөйлеуді жаттықтыру

Өткен жылдың демалысы

Осы жылдың демалысы

Профилакториядағы демалыс







12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23













      Медицина қызметінің бастығы ________________________________________

      Ескертпе:

      Толтыру үшін жоғары оң жақ бұрыштан төменгі сол жақ бұрышқа сызылған диагональ бойынша бөлінген ұяшық таңбасы пайдаланылады. Жоспарлау кезінде жоспарланған іс-шараның күні ұяшықтың жоғарғы бөлігіне енгізіледі, тиісті түспен боялады (шартты белгімен көрсетілген). Ұяшықтың төменгі жағында сол түсті бояумен нақты орындалған күні қойылады.

      Ұяшықты толтырған кезде боялады:

      дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы(стационарлық) – қызыл түспен;

      дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы(амбулаторлық) – көк түспен;

      6 айдан кейінгі медициналық қарап-тексеру – жасыл түспен;

      3 айдан кейінгі медициналық қарап-тексеру – қоңыр түспен.

  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
1-2-қосымша

      Ескерту. Қағидалар 1-2-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

  Нысан

      Форматы А5

      (мұқаба – беткі парағы)

Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы авиациялық персоналының (ұшқыш құрамының, ұшуға жетекшілік ету мен басшылық жасауды жүзеге асыратын адамдардың, әуе қозғалысын басқаратын оператордың, ұшқышсыз әуе кемесі операторының, парашютшінің) МЕДИЦИНАЛЫҚ КІТАПШАСЫ ______________________________________________________________ Тегі ______________________________________________________________ Аты, әкесінің аты (болса) 20 ____жылғы "____"______________ (толтырылған күн)

      (мұқаба – артқы парағы)

МАЗМҰНЫ

Бөлімдер

Беті

1.

Жалпы мәліметтер

1

2.

Жалпы анамнез

2 – 3

3.

Қызмет өткеру және тұрмыс жағдайы

4 – 7

4.

Сақтандыру екпесі

8 – 9

5.

Тіс және ауыз қуысы жағдайы

10 – 11

6.

Зертханалық зерттеудеректері

12 – 13

7.

Биохимиялық зерттеу деректері

14 – 15

8.

Кеуде қуысы ағзасының сәулелік зерттеу деректері

16 – 19

9.

Ішкі ағзалардың сәулелік, эндоскопиялық және ультра дыбыстық зерттеу түрінің деректері

20 – 23

10.

Электрокардиография деректері

24 – 25

11.

Физикалық даму деректері

26 – 27

12.

Хирургиялық тексеру деректері

28 – 39

13.

Жүрек-қан тамыры жүйесінің функционалдық қабілетін зерттеу

40 – 43

14.

Ішкі ағзаны тексеру деректері

44 – 55

15.

Психоневрологиялық зерттеу деректері

56 – 63

16.

Көру ағзасын зерттеу деректері

64 – 71

17.

Құлақ, тамақ, мұрын ағзасын зерттеу деректері

72 –79

18.

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының қорытындысы

80 – 85

19.

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы нұсқауларын орындау және нәтижесі

86 – 93

20.

Медициналық қарап-тексеру кезіндегі антропометриялық өлшем және жүрек-қан тамыры жүйесінің функционалдық қабілетін зерттеу деректері

94 – 101

21.

Медициналық қарап-тексеру,организмнің ұшу жұмысына реакциясын зерттеу және дене шынықтыру дайындығы кезіндегі медициналық бақылау деректері

102 – 139

22.

Оқу-жаттықтырып парашютпен секіруге және жерүсті катапульттеуге жіберу кезіндегі медициналық қарап-тексеру нәтижесі

140 – 145

23.

Барокамерада және ұшақта биіктік сынау, арнайы жаттықтыру және олардың нәтижесі

146 – 153

24.

Арнайы жарақтың өлшемдік деректері

154 – 155

25.

Қосымша жазба үшін

156 – 160

      1-бет

1-бөлім. Жалпы мәліметтер ________________________________________________________________________ (әскери бөлім атауы)

      Сынып______________

Фотосурет
орны





Әскери атағы

Санаты






Курсант






Ұшқыш






Штурман






Борт (маман)






Парашютші






Ұшу жетекшісі







Әуе қозғалысының операторы







Ұшқышсыз әуе кемесінің операторы

      Тегі ______________________________________________________________________

      Аты ______________________________________________________________________

      Әкесінің аты (болса) ________________________________________________________

      Туған күні ____________________ Туған жері ___________________________________

      Жеке сәйкестендіру нөмірі ___________________________________________________

      Жынысы (ер, әйел) _________________________________________________________

      Білімі (жалпы, әскери, арнайы) _______________________________________________

      __________________________________________________________________________

      Қандай (қорғаныс істері департаметімен, басқармасымен, бөлімімен әскерге шақырылған

      __________________________________________________________________________

      Қазақстан Республикасы Қарулы Күштеріндегі қызметі __________ жылдан,

      әуе қорғанысы күштерінде _____________ жылдан.

      Отбасы жағдайы (бойдақ, үйленген), отбасы құрамы (неше бала, олардың туған күні,

      қамқорлықтағы адамдар)

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      Мекенжайы мен телефоны (үй және қызмет) ____________________________________

      __________________________________________________________________________

      Қан тобы ________________________ Резус-фактор ______________________________

      Қан тобы және резус-фактор анықталған мекеменің атауы мен күні _________________

      __________________________________________________________________________

      Жазба жасаған дәрігердің (фельдшердің, мейіргердің) тегі, инициалдары, Қолтаңбасы (мөрі)

      __________________________________________________________________________

      20____жылғы "____"_______

      2,3-бет

2-бөлім. Анамнез

      1. Тұқым қуалаушылық ______________________________________________________

      2. Шалдыққаауруы (қандай және неше жасында) ________________________________

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      3. Бас жарақаты (күні), жарақат сипаты, есінен тану ұзақтығы, құсудың болуы, амнезия,

      қай жерде және қанша уақыт емделді, жарақаттан кейін ұшу жұмысына қашан кірісті

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      4. Жарақаттар: а) жаралану (қай жері, сипаты, күні, емделу ұзақтығы, ұшу жұмысына

      қанша уақыттан кейін кірісті); ә) контузия (ауырлығы, есінен тану ұзақтығы, емделуі)

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      5. Ұшу жұмысындағы үзіліс, ауыруы бойынша демалыста болды ма, оның ұзақтығы,

      қашан және қандай себеппен ________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      6. Зиянды әдеттер (темекі шегу, алкоголь ішу, есірткі қолдану) _____________________

      __________________________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      7. Дәрі-дәрмекті көтеруі (аллергия) ____________________________________________

      __________________________________________________________________________

      8. Қосымша ескерту (бұрынғы ұшу оқиғасы, қашан, оқиға мән-жайы, себебі, салдары,

      қандай зақымдану алды және т.б.) _____________________________________________

      4,5,6,7-бет

3-бөлім. Қызмет өткеру және тұрмыс жағдайы

Күні

20__жылғы "__"______

20__жылғы "__"______

20__жылғы "__"______

Қызмет өткеру және тұрмыс жағдайы

Еңбек режимінің сипаттамасы: бір күндегі орташа жұмыс сағатының саны, түндегі жұмыс (кезекшілік) жиілігі мен ұзақтығы, бір айдағы жауынгерлік кезекшілік, орташа наряд саны




Ұйқысы: тәулігіне қанша сағат ұйықтайды, ұйқы сапасы




Кезекті демалыс (қай жерде және қашан өткізді)
Демалыс нәтижесі




Тамақтануы (үйде, асханада): тұрақтылығы, жиілігі, диетамен тамақтану




Тұрғын үй-тұрмыстық жағдайының сипаты




      8,9-бет

4-бөлім. Сақтандыру екпесі

Күні

Препарат атауы, өндіруші кәсіпорын, сериясы, бақылау №, жарамдылық мерзімі

Препарат дозасы, егу әдісі және орны

Реакция

Дәрігердің Қолтаңбасы (мөрі)







































































      10,11-бет

5-бөлім. Тістің және ауыз қуысының жағдайы

1) Стоматологтың қарап-тексеру деректері және диагнозы ("ауру" деген бағаннан басқа иә, жоқ деп жазу)

Қарап-тексеру күні

Шырышты қабат

Қызыл иек

Тіс шөгіндісі

Ауру

Қолтаңба
(мөрі)

қалыпты

стоматит

гингивит

қалыпты

пародонтит

пародонтоз



















































2). Тіс формуласының шартты белгісі: сау тіс – С; жоқ – Ж; жарып шықпаған – ЖШ; түбір – Т; тіс жегісі – ТЖ; пульпит – П; гангрена – ГР; жұлу қажет – Э; металл қаптама – МҚ; көпір тәрізді протез – КП; алынбалы протез – АП; пломба – ПЛ.

Қ


































А


































Р


































А


































У




































































К


18

17

16

15

14

13

12

11

21

22

23

24

25

26

27

28

Ү


48

47

46

45

44

43

42

41

31

32

33

34

35

36

37

38

Н


































І










































































































































































Ескертпе. Бірінші бағанда әр тіс үшін қарап-тексеру нәтижесін, екінші бағанда – санация нәтижесін белгілеу

      12,13-бет

6-бөлім. Зертханалықзерттеу деректері

Күні

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

Қан:







Гемоглобин







Эритроциттің тұну жылдамдығы







Эритроцитмөлшері







Лейкоцитмөлшері







лейкоцитарлық формула (%)

таяқшаядролы







сегментядролы







лимфоцит







моноцит







эозинофил







Зәр:







үлес салмағы







реакция







қан







ақуыз







қант







Микроскопия







Нәжісті құрт жұмыртқасына зерттеу







Қосымша зерттеу







      14,15-бет

7-бөлім. Биохимиялық зерттеу деректері

Көрсеткіш атауы

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____




















































































































































      16,17,18,19-бет

8-бөлім. Кеуде қуысы ағзасын сәулелік зерттеу деректері

20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________




20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________




      20,21,22,23-бет

9-бөлім. Ішкі ағзалардың сәулелік, эндоскопиялық және ультра дыбыстық зерттеу түрінің деректері

20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________




20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________




      24,25-бет

10-бөлім. Электрокардиография деректері

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____




20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____




      26,27 бет

11. Дене бітімінің даму деректері

Күні

20__жылғы "___"___

20__жылғы "___"___

20__жылғы "___"___

20__жылғы "___"___

20__жылғы "___"___

20__жылғы "___"___

Бойы







Салмағы







Дене салмағының индексі







Табан ұзындығы







Бас шеңбері







Мойын шеңбері







Кеуде шеңбері

Тыныштықта







Тыныс алғанда







Тыныс шығарғанда







Іш шеңбері







Қол динамометриясы

Оң







Сол







Бойлық күші







Спирометрия







Даму ақауы







Дене бітімі







      28,30,32, 34, 36,38-бет (сол жағы)

12-бөлім. Хирургиялық қарап-тексеру

Күні

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

Шағымы мен анамнезі



Сүйек-бұлшық ет жүйесі мен буыны



Терінің жай-күйі



Іш пресі (шап сақинасы, жарықтың болуы)



Іш қуысы ағзасы



Зәр шығару жүйесі



      29,31,33,35,37,39-бет (оң жағы)

      деректері

Күні

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

Анус және тік шек



Перифериялық тамыр



Қосымша зерттеу әдістері



Диагноз



Сараптамалық қорытынды және емдік-профилактикалықұсыным



Қолтаңбасы (мөрі)



      40,41,42,43-бет

13-бөлім. Жүрек-қан тамыр жүйесінің функционалдыұ қабілетін зерттеу


20__жылғы "___"_______

20__жылғы "___"_______

20__жылғы "___"_______

Тыныштықта отырып

15 рет отырып-тұрғаннан кейін
( 30 секундта)

3 минуттан кейін

Тыныштықта отырып

15 рет отырып-тұрғаннан кейін
(30 секундта)

3 минуттан кейін

Тыныштықта отырып

15 рет отырып-тұрғаннан кейін
(30 секундта)

3 минуттан кейін

 
Пульсі (1 минуттағы жиілігі, ритміжәнетолу дәрежесі)










Артериалдық қан қысымы

максималды










минималды










Функционалдық сынамалар










      44,46,48,50,52,54-бет (сол жағы)

14-бөлім. Ішкі ағзаны қарап-тексеру

Күні

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

Шағымы мен анамнезі



Тамақтану жағдайы



Тері қабатының түсі



Лимфа жүйесі



Қалқанша без



Жүрек-қан тамыры жүйесі



      45,47,49,51,53,55-бет (оң жағы)

      деректері

Күні

20__жылғы "____"__________

20__жылғы "____"__________

Тыныс алу ағзасы



Ас қорыту ағзасы



Бауыр, көкбауыр



Бүйрек



Қосымша зерттеу



Диагноз



Сараптамалық қорытынды және емдік-профилактикалық ұсыным



Қолтаңбасы (мөрі)



      56,58,60,62-бет (сол жағы)

15-бөлім. Психоневрологиялық зерттеу

Күні

20__жылғы "____"_______

20__жылғы "____"_______

20__жылғы "____"_______

Шағымы мен анамнезі (шалдыққан ауруын, бас-ми жарақатын, естен тану жағдайын көрсету)




Қарашық




Бас-ми нервісі




Рефлекторлықаймақ




Қозғалысаймағы




Сезімталдықаймақ




      57,59,61,63-бет (оң жағы)

      деректері

Күні

20__жылғы "____"_______

20__жылғы "____"_______

20__жылғы "____"_______

Вегетативті нерв жүйесі (дермографизм, пиломотор, Ашнер көз-жүрек рефлексі, акроцианоз)




Психикалық дәрежесі




Қосымша зерттеу




Диагноз




Сараптамалық қорытынды және емдік-профилактикалық ұсыным




Қолтаңбасы (мөрі)




      64,66,68,70-бет (сол жағы)

16-бөлім. Көру ағзасын зерттеу

Күні

20__жылғы "____"______

20__жылғы "____"_______

20__жылғы "____"_______

Шағымы мен анамнезі




Көру өткірлігі

коррекциясыз

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

коррекциямен

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Рефракция (скиаскопиялық)

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Орта

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Көз түбі

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

___________бойынша түс сезгіштігі




Түнде көру




Көру аймағы

Оң көз




Сол көз




Конвергенцияның жақын нүктесі




      65,67,69,71-бет (оң жағы)

      деректері

Күні

20__жылғы "____"______

20__жылғы "____"______

20__жылғы "____"______

Анық көрудің жақын нүктесі




Қарашық

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Қарашықреакциясы

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Оң көз ________________
Сол көз _______________

Қабақ




Конъюнктива




Жас жолы




Қосымша қарап-тексеру деректері




Диагноз




Сараптамалық қорытынды және емдік-профилактикалық ұсыным




Қолтаңбасы (мөрі)




      72,74,76,78-бет (сол жағы)

17-бөлім. Құлақ, тамақ, мұрын ағзасын зерттеу

Күні

20__жылғы "____"______

20__жылғы "____"______

20__жылғы "____"______

Шағымы және анамнезі (оның ішінде вестибулярлық, травматологиялық бароанамнезі)




Құлақ, тамақ, мұрын эндоскопиясы




Фарингоскопия




Құлақ, тамақ, мұрын функциясын зерттеу

Жағы

Жағы

Жағы

оң

сол

оң

сол

оң

сол

Мұрын арқылы тыныс алу







Иіс сезу

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

Барофункция

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

1, 2, 3

      73,75,77,79-бет (оң жағы)

      деректері

Күні

20__жылғы "____"______

20__жылғы "____"______

20__жылғы "____"______

Сыбырлап сөйлеу




Вестибулометрия (вестибулярлық реакцияның I–III дәрежесі кезінде субъективті және объективтідеректерін сипаттау)

Қорғаныш әрекеті
3, 2, 1, 0 —0 1, 2, 3
Вегетативті реакция
3, 2, 1, 0 — 0, 1, 2, 3

Қорғаныш әрекеті
3, 2, 1, 0 —0 1, 2, 3
Вегетативті реакция
3, 2, 1, 0 — 0, 1, 2, 3

Қорғаныш әрекеті
3, 2, 1, 0 —0 1, 2, 3
Вегетативті реакция
3, 2, 1, 0 — 0, 1, 2, 3

Қосымша тексеру




Диагноз




Сараптамалық қорытынды және емдік-профилактикалық ұсыным




Қолтаңбасы (мөрі)




      80,81,82,83,84,85-бет

18-бөлім. Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының қорытындысы

20___жылғы "____"___________

20___жылғы "____"___________

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы куәландырған кезде

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы куәландырған кезде



20___ жылғы "___" ______ № _______ бұйрығы
_______________ тармағының/тармақшасының
_____________бағаны бойынша:

20___ жылғы "___" ______ № _______ бұйрығы
_______________ тармағының/тармақшасының
_____________бағаны бойынша:



танылды.

танылды.

Диагноз: _________________________________
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________

Диагноз: _________________________________
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________

Емдік-профилактикалық іс-шаралар __________
_________________________________________
_________________________________________

Емдік-профилактикалық іс-шаралар __________
_________________________________________
_________________________________________



Комиссия төрағасы:

Комиссия төрағасы:

Комиссия хатшысы:

Комиссия хатшысы:

Мөр
орны

Мөр
орны

      86,87,88,89,90,91,92,93-бет

19-бөлім. Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының нұсқауын орындау және нәтижесі

Күні

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының нұсқауы

Орындалған іс-шаралар және оның нәтижесі













      94,95,96,97,98,99,100,101-бет

20-бөлім. Медициналық қарап-тексеру кезіндегі антропометриялық өлшем және жүрек-қан тамыры жүйесінің функционалдық қабілетін зерттеу деректері

Күні













Салмағы













Дене салмағының индексі













Спирометрия













Қол динамометриясы

Оң













Сол













Пульс

тыныштықта













15 рет отырып-тұрғаннан кейін













3 минуттан кейін













Артериалдық қан қысымы

тыныштықта













15 рет отырып-тұрғаннан кейін













3 минуттан кейін













Функционалдық сынамалар













      102,104,106,108,110,112,114,116,118,120,122,124,126,128,130,132,134,136,138-бет (сол жағы)

21-бөлім. Медициналық қарап-тексеру, организмнің ұшу жұмысына реакциясын зерделеу және

Организмнің ұшу жұмысына реакциясын (әртүрлі ұшу түрін, парашютпен секіруді, катапульттеудікөтере алуды) зерделеу деректері. Жалпы ұшу сағаты


Дене шынықтыру даярлығын медициналық бақылау


Медициналық қарап-тексеру деректері


      103,105,107,109,111,113,115,117,119,121,123,125,127,129,131,133,135,137,139-бет (оң жағы)

      дене шынықтыру дайындығын медициналық қадағалау деректері




      140,142,144-бет (сол жағы)

22-бөлім. Оқу-жаттықтырып парашютпенсекіруге және жерүсті катапульттеуге

Қарап-тексеру күні және уақыты

Медициналық қарап-тексеру түрі

Орындалатын тапсырма сипаты

Шағымы

Жоғарғы тыныс жолының жай-күйі

Дене температурасы

1

2

3

4

5

6





































      141,143,145-бет (оң жағы)

      жіберу кезіндегі медициналық қарап-тексеру нәтижесі

Пульсі

Артериалдық қан қысымы

Анықталған денсаулық жағдайында ауытқу немесе режимді бұзу

Оқу-жаттықтырып парашютпен секіруге (жерүсті катапуттеуге)жіберу туралы қорытынды

Оқу-жаттықтырып парашютпен секіруге (жерүсті катапуттеуге)жіберген адамның тегі менқолтаңбасы

7

8

9

10

11































      146,147,148,149,150,151,152,153-бет

23-бөлім. Барокамерада және ұшақта биіктік сынау, арнайы жаттықтыру және олардың нәтижесі

Күні

Сынау, жаттықтыру туғызған себеп

Сынау, жаттықтыру сипаты

Сынау, жаттықтыру нәтижесі. Дәрігер қолтаңбасы









































      154,155-бет

24-бөлім. Арнайы жарақтың өлшемдік деректері

Шақтап келтіру күні

Жарақ атауы



нөмірі

өлшемі

пайдалану мерзімі

нөмірі

өлшемі

пайдалану мерзімі















Шақтап келтіру күні

Жарақ атауы



нөмірі

өлшемі

пайдалану мерзімі

нөмірі

өлшемі

пайдалану мерзімі















      156,157,158,159,160-бет

25-бөлім. Қосымша жазба үшін

      (артқы мұқабасы – ішкі жағы)

Нысанды толтыруға түсіндірме

      1. Медициналық кітапша әрбір авиациялық персонал адамыныңбарлық ұшу жұмысындағы денсаулық жағдайын көрсететін негізгі құжат болып табылады.

      2. Авиациялық персонал даярлайтын оқу орнының курсанттарына медициналық кітапша оқуға қабылданған күннен бастап 3 айдан кейін толтырылады.

      3. Барлық бөлім толтырылғаннан кейін ескі медициналық кітапша мұрағатқа тапсырылмайды, жаңадан басталғанға қоса тігіледі.

      4. Медициналық кітапша бөлімнің (мекеменің) медициналық пунктінде құлыпқа жабылатын шкафта сақталады. Нысанға қосымша медициналық кітапшамен бірге сақталады.

      5. Авиациялық персонал емдеу мекемесіне емделуге немесе кеңес алуға, санаторийге немесе демалыс үйіне жіберілген кезде қосымшақолтаңбасын қойғызып беріледі. Стационарлық тексеруге немесе медициналық куәландыруға жіберілген кезде медициналық кітапша қосымшамен, ұшу және медициналық мінездемемен бірге тек мөрленген түрде қолхатпен беріледі немесе қызметтік пошта арқылы жіберіледі.

      6. Авиациялық персонал әскери бөлімге (мекемеге) немесе оқу орнына ауысқан кезде медициналық кітапша жеке ісімен бірге жіберіледі. Қарулы Күштер қатарынан шығарылған кезде медициналық кітапша жеке ісімен бірге тұрғылықты жері бойынша қорғаныс істері департаментіне (басқармасына, бөліміне) жіберіледі.

      7. Медициналық кітапшаны авиациялық бөлім (мекеме) дәрігеріжәне дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының мамандары жүргізеді. Барлық жазуларды сиямен қысқа, ашық және анық жасау қажет. Түзету енгізу қажет болғанда бұрынғы жазу сызылады және оның үстіне жаңа тұжырым жазылады, ол "Түзетілген дұрыс" деп белгіленіп, дәрігердің қолтаңбасымен және мөрімен бекітіледі.

      8. Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясында кезекті немесе кезектен тыс медициналық куәландыру кезінде куәландыру нәтижесі медициналық кітапшаның тиісті бөліміне мамандықтар бойынша енгізіледі.

      9. Госпиталда болғаны және емделгені туралы деректер медициналық кітапшаның қосымшаға енгізіледі (эпикриз, жүргізілген емдеу және әскери бөлім дәрігеріне нұсқаулар).

      10. "Биохимиялық зерттеу деректері" деген 7-бөлімде "Көрсеткіш атауы" деген бағанда оның атауын жазу қажет.

      11 "Сәулелік, эндоскопиялық және басқа да зерттеу түрінің деректері" деген 8, 9-бөлімдерде рентгенография, рентгеноскопия және флюорография жүргізген кезде сәулелену дозасы (мЗв) көрсетіледі.

  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
1-3-қосымша

      Ескерту. Қағидалар 1-3-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

  Нысан

      Форматы А6

      (мұқабасы – алдыңғы парағы)

Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясы авиациялық персоналының (ұшқыш құрамының, ұшуға жетекшілік ету мен басшылық жасауды жүзеге асыратын адамдардың, әуе қозғалысын басқаратын оператордың, ұшқышсыз әуе кемесі операторының, парашютшінің) медициналық кітапшасына ҚОСЫМША _____________________________________________________________ Тегі _____________________________________________________________ Аты, әкесінің аты (болса) 20 __жылғы "____"______________ (толтырылған күні)

      (мұқабасы – артқы парағы)

МАЗМҰНЫ

Бөлімдер

Беті

1.

Жалпы мәліметтер

1

2.

Жалпы анамнез

2

3.

Сақтандыру екпесі

3

4.

Сәулелік, эндоскопиялық және ультра дыбыстық зерттеу деректері

4 – 9

5.

Санаторлық-курорттық емделу

10 – 13

6.

Медициналық көмекке жүгінуді, стационарлық емделуге (куәландыруға) жіберуді тіркеу

14 – 25

7.

Медициналық қарап-тексеру деректері

26 –33

8.

Еңбекке жарамсыздығын есепке алу

34 – 35

9.

Арнайы белгілер үшін

36 – 37

10.

Қосымшаны толтыру бойынша түсіндірме

38

      1-бет

1-бөлім. Жалпы мәліметтер _____________________________________________________________ (әскери бөлім атауы)

      Сынып ______________

Тегі_____________________________________________
Аты____________________________________________
Әкесінің аты (болса)_____________________________
Туған күні ______________ Туған жері ______________
________________________________________________
Жеке сәйкестендіру нөмірі_________________________
Жынысы (ер, әйел)_______________________________
Білімі (жалпы, әскери, арнайы)_____________________
_______________________________________________

Әскери атағы

Санаты


Курсант


Ұшқыш


Штурман


Борт (маман)


Парашютші


Ұшуды басқарушы


Әуе қозғалысының операторы


Ұшқышсыз әуе кемесінің операторы

      Қандай қорғаныс істері департаменті (басқармасы, бөлімі) әскерге шақырды

      __________________________________________________________________________

      Қазақстан Республикасы Қарулы Күштеріндегі қызметі __________ жылдан,

      әуе қорғанысы күштерінде_____________ жылдан.

      Отбасылық жағдайы (бойдақ, үйленген), отбасы құрамы (неше бала бар, олардың туған

      күні, қамқорлықтағы адамдар) _______________________________________________

      Мекенжайы және телефоны (үй және қызмет) ___________________________________

      __________________________________________________________________________

      Қан тобы _________________________ Резус-фактор _____________________________

      2-бет

2-бөлім. Анамнезі

      1. Тұқым қуалаушылық (отбасылық анамнезі) __________________________________

      2. Шалдыққанауруы (қандай және қай жасында) _________________________________

      __________________________________________________________________________

      3. Дәрі-дәрмекке төзімділік __________________________________________________

      4. Жарақат: а) жаралану, ә) контузия ___________________________________________

      __________________________________________________________________________

      5. Операция _______________________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      6. Ауруы бойынша демалыс, оның ұзақтығы, қашан және қандай себеппен __________

      __________________________________________________________________________

      7. Санарийде емделу _______________________________________________________

      __________________________________________________________________________

      8. Зиянды әдеттері (темекі шегу, алкоголь, есірткі қолдану) ________________________

      __________________________________________________________________________

      9. Дәрі-дірмекті көтере алуы (аллергия) ________________________________________

      __________________________________________________________________________

      3-бет

3-бөлім. Сақтандыру екпесі

Күні

Препарат атауы, өндіруші кәсіпорын, сериясы, бақылау №, жарамдылық мерзімі

Препарат дозасы, егу әдісі және орны

Реакция

Дәрігердің қолтаңбасы









































      4 – 9-бет

4-бөлім. Сәулелік, эндоскопиялық және ультра дыбыстық зерттеу түрінің деректері

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____




20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____

20___жылғы "__"_____




      10 – 13-бет

5-бөлім. Санаторлық-курорттық емделу

Күні

Санаториялық-іріктеу комиссиясының шешімі, санаторийге келген және кеткен күні, емдік-диагностикалық шаралар, профилактикалық ұсыным мен нұсқаулар

1

2



      14 – 33-бет

6-бөлім. Медициналық қарап-тексеру, медициналық көмекке жүгінуді, стационарлық емделуге (куәландыруға) жіберуді тіркеу деректері

Көмекке жүгінген күн және реттілігі

Шағымы, анамнезі, объективті деректер, зертханалық зерттеу нәтижесі, диагнозы, тағайындама, стационарлық емделуге, әскери-дәрігерлік комиссияға жолдама, сабақтан және жұмыстан босату, ауру салдары, қанша күн емделді, дәрігердің қолтаңбасы

1

2



      34 – 35-бет

7-бөлім. Еңбекке жарамсыздықты есепке алу

Босатылған күн

Негізгі ауру диагнозы

Еңбекке жарамсыздық салдарынан қанша күн

басы

соңы

Амбулаторлық емделу

Стационарлық емделу

Ауруы бойынша демалыс және демалу

барлық күн

1

2

3

4

5

6

7






















      36 –37-бет

8-бөлім. Арнайы белгі үшін

Күні

Мазмұны

1

2









      (38-бет және артқы мұқабасы– ішкі жағы)

Қосымшаны толтыруға түсіндірме

      1. Авиациялық персоналдың медициналық кітапшасына қосымша (бұдан әрі – қосымша) есепке алу және есеп беру құжаты болып табылады. Ол авиациялық персоналдың медициналық көмекке жүгінгенінжазу, еңбекке жарамсыздығын, жүргізілген емдеуді, сауығуы бойынша медициналық қарап-тексеруді, кеңес беруді, санаторийге, сонымен қатар профилакторийге, аман қалу арнайы жаттықтыру орталығына жіберуді есепке алу және әскери қызметшіні куәландыруға және сараптамалық шешім қабылдауға қатысы жоқ жазбалар жасау үшін арналған.

      2. Қосымша дәрігерлік-ұшқыш комиссиясына кезекті куәландыру үшін медициналық кітапшамен бірге беріледі.

      3. Қосымшада кезектен тыс стационарлық тексеруге жіберуге себеп болған комиссияаралық кезеңдегі денсаулық жағдайында анықталған өзгеріс атап көрсетіледі.

      4. Қосымшаны дәрігер жүргізеді. Барлық жазуды көк түсті сиямен қысқа, ашық және анық жасау қажет. Түзету енгізу қажет болғанда бұрынғы жазу сызылады және оның үстіне жаңа тұжырым жазылады, ол "Түзетілген дұрыс" деп белгіленіп, дәрігердің қолтаңбасымен және мөрімен бекітіледі.

      5. "Сәулелік және эндоскопиялық зерттеу түрінің деректері" рентгенография, рентгеноскопия және флюорография жүргізген кезде сәулелену дозасы (мЗв) көрсетіледі.

      6. 5-бөлімде авиациялық персоналды санаторлық-курорттық емделуге жіберу кезінде қосымшада санаторлық-іріктеу комиссиясының шешімі менсанаторийдің (демалыс үйінің) атауы, болатын күні мен диагнозы көрсетіліп, жолдама ресімделеді. Санаторлық-курорттық емделу аяқталғаннан кейін қосымшаға келген және кеткен күні, емдік-диагностикалық шаралар, емдеу әдістері мен нәтижесі, сонымен қатар профилактикалық ұсыным мен нұсқаулар көрсетіліп, шығару эпикризі жазылады.

      7. 6-бөлімде амбулаторлық емдеу кезінде қосымшаға барлық көмекке жүгіну, жүргізілетін медициналық қарап-тексеру, кеңес беру, зертханалық, аспаптық, арнайы зерттеу нәтижесі тіркеледі. Сауыққаннан кейін жазбада шағымының болуы (болмауы), емдеу мерзімі, объективті статусы, ауру ағымының динамикасы, жүргізілген ем, орындалған зертханалық және клиникалық зерттеу, сауығу критерийі және әскери қызмет міндеттерін орындауға жіберілген көрсетіледі. Стационарлы емдеу кезінде қосымшаға шағымы, объективті статусы, диагнозы мен стационарлық емделуге жіберуді көрсетіліп, бастапқы жүгіну тіркеледі. Шығарғаннан кейін жазбада шағымының болуы (болмауы), объективті статусы, шығару кезіндегі зерттеу нәтижесі, сауығу критерийі менұшуға және ұшуды басқаруға жіберу мақсатында медициналық қарап-тексеру үшін келу мерзімі, әскери қызмет міндеттерін орындауға жіберу көрсетіледі.

      8. Қосымша толық жазылған кезде жаңасына ауыстырылады, ал ескісі соңғы үш жылдағы бұрынғы зерттеу нәтижесімен бірге бөлек пакетте сақталады.

  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
1-4-қосымша

Оттегіні медициналық тексеру әдісі

      Ескерту. Қағидалар 1-4-қосымшамен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 18.04.2024 № 389 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      Әуе кемесінің оттегі жүйесін газ тәріздес медициналық оттегімен толтыру (зарядтау) үшін автомобильдік оттегімен зарядтаустанциясы қолданылады.Әрбір автомобильдік оттегімен зарядтау станциясында қысымы жоғары баллон батареясы түрінде ыдыс болады. Компрессор автомобиль қозғалтқышынан әрекетке келтіріледі. Барлық автомобильдік оттегімен зарядтау станциясының жұмыс істеу қағидаты бірдей және қысымы жоғары баллоннан қысымы төмен баллонға сығылған газ тәрізді оттегі айналып, оны компрессордың көмегімен алдын ала белгіленген деңгейге дейін шығаруды қамтиды.

      Авиациялық бөлімнің медициналық қызметі ұшуды өткізу алдында оттегіге ұсынылған құжаттаманы (паспортты), оттегі құю құралдарының гигиеналық жай-күйін тексереді, органолептикалық сапасын бағалайды.

      Бұл тексеру газ сапасын растайтын құжаттарды (паспортты), газ құю шлангы мен штуцер тазалығын, арнайы киімнің (ақ халат), штуцер мен құю шлангысын өңдеуге арналған спирттің болуын тексеруді қамтиды.

      Оттегі сапасын айқындайтын паспортта (сертификатта) мынадай мәліметтер болады:

      1) Өндіруші атауы мен тауар белгісі;

      2) партия нөмірі;

      3) жасалған күн, сұйық оттегі массасы;

      4) физикалық-химиялық талдау нәтижесі.

      Биікте ұшуда тыныс алу үшін арналған медициналық оттегі мөлшері бойынша кемінде 99,5% таза оттегі болады; онда иіс, ацетилен, май, көміртегі тотығы, газ тәрізді қышқыл және негіз, ылғал және механикалық қоспа болмайды.

      Су электролизіарқылы алынған газ тәрізді оттегі медициналық мақсатта қолданылмайды.

      Газ тәрізді медициналық оттегі зиянды қоспа құрамы мынадай талаптарға сәйкес келеді:

Көрсеткіш атауы

Нормасы

Сыртқы түрі

түссіз иіссіз газ

Көміртегі тотығы құрамы (СО)

жоқ

Көміртегі екі тотығының құрамы(СO2)

жоқ

Азот және газ-қышқыл құрамы

жоқ

Су буы құрамы

20 градус Цельсий температура кезінде және сынап бағаны бойынша 760 милиметр қысымда 0,07 грамм куб метрден аспайды

      Оттегі сапасын органолептикалық бағалау былай жүргізіледі. Автомобильдік оттегімен зарядтау станциясының жүргізушісіне шамалы қысыммен оттегіні қосу және оттегі шлангісін адамдардан және өртенгіш қабаттан алшақ айнаға шағылысқан оттегі бетке келетіндей таза айнаға бағыттау ұсынылады ұсталған таза айнаға бағыттау ұсынылады. Бұл ретте бір уақытта иіс (оттегіде иіс болмайды) және оттегінің ылғалдылығы (айна беті буланбайды) айқындалады.

      Содан кейін оттегі ағыны қара матаға бағытталады (ашық қоспаныңболмауы бақылау). Содан кейін оттегі ағыны халат етегі сияқты ақ матаға бағытталады. Бұл ретте қара қоспаның болмауы бақылайды.

      Тексеруден кейін медициналық қызметкер паспортқа әуе кемесінің толтыру жүйесінде оттегін пайдалануға рұқсат ету туралы белгі жасайды.

  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
2-қосымша
  Нысан

_____________________________________________________________________ медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы

      __________________ әскери бөлімі

Қарап тексеру күні, уақыты

Әскери атағы, тегі, инициалдары

Шағымдар

Жоғарғы тыныс алу жолдарының жай-күйі

Температура

Тамыр соғысы

Артериялық қысым

Денсаулық жағдайында анықталған ауытқулар немесе ұшуалды режимнің бұзылуы

Кәсіби қызметке жіберу туралы қорытынды

1

2

3

4

5

6

7

8

9










      Ескертпе:

      1. Авиациялық персоналды ұшуалды, ұшуаралық, ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеру деректерін тіркеу үшін кітаптың атауына мынадай өзгеріс енгізіледі: "Авиациялық персоналды ұшуалды (ұшуаралық, ұшудан кейінгі) медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы". Ұшуаралық және ұшудан кейінгі медициналық қарап тексеруді жүргізу кезінде әуе кемесі қонған сәттен бастап өткен уақыт көрсетіледі.

      2. Ұшып өтуді орындайтын әуе кемелерінің экипаждарын ұшуалды медициналық қарап тексеру деректерін тіркеу үшін кітаптың атауына мынадай өзгеріс енгізіледі: "Ұшып өтуді орындайтын әуе кемелерінің экипаждарын ұшуалды медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы".

      3. Ұшуды қамтамасыз ететін адамдарды медициналық қарап тексеру деректерін тіркеу үшін кітаптың атауына мынадай өзгеріс енгізіледі: "Ұшуды қамтамасыз ететін адамдарды медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы". 4 – 7-бағандар қарап тексеруді ұшуалды медициналық қарап тексеру ауқымында жүргізген кезде толтырылады.

      4. Жауынгерлік кезекшілікке түсер алдында медициналық қарап тексеру деректерін тіркеу үшін кітаптың атауына мынадай өзгеріс енгізіледі: "Жауынгерлік кезекшілікке түсетін адамдарды медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы". Кезекшіліктер санын санау нүктесі кезекті демалыс (немесе оның негізгі бөлігі) болып табылады. Тәуліктік кезекшіліктерді атқару кезінде күндізгі және түнгі деп бөлу жүргізілмейді. 5. Парашютпен секірулерді орындайтын адамдарды медициналық қарап тексеру деректерін тіркеу үшін кітаптың атауына мынадай өзгеріс енгізіледі: "Секіру алдындағы (секіруаралық, секіруден кейінгі) медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы".

      6. Жаттықтырып катапульттеуді орындау кезіндегі медициналық қарап тексеру деректерін тіркеу үшін кітаптың атауына мынадай өзгеріс енгізіледі: "Жаттықтырып катапульттеу уақытында авиациялық персоналды медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы". 2-бағанға мынадай өзгеріс енгізіледі – "Әскери атағы, тегі, инициалдары. Катапульттеу саны. Артық жүктеме шамасы". Катапульттеу саны үдемелі қорытындымен толтырылады.

      7. Арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар процесінде авиациялық персоналды медициналық қарап тексеру деректерін тіркеу үшін кітаптың атауына мынадай өзгеріс енгізіледі: "Арнайы зерттеулер мен жаттықтырулар уақытында авиациялық персоналды медициналық қарап тексеру нәтижелерін есепке алу кітабы".

  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
3-қосымша
  Нысан

Ұшудың негізгі кезеңдерінде ұшқыштардың (курсанттардың) психофизиологиялық көрсеткіштерінің мәндерін есепке алу кітабы

      Әскери атағы ______________ тегі, инициалдары _______________________________,

      туған жылы _______.

      Сыныбы ______

      Жалпы ұшу сағаты: ұшақтарда _________________, тренажерларда ________________

      Күні ____________________________,

      жалпы жаттықтыру өткізу уақыты ___________________________

Р/с №

Көрсеткіш

Ая

Бастапқы

Ұшу кезеңдері

Ұшудан кейін

Ұшып шығу

Биіктікке көтерілу

Көлденең ұшу

Нысанаға кедергі жасау

Кренмен кері бұрылу

Төмендеу

Алыс жетектің өтуі

Жақын жетектің өтуі

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1.

Пульс жиілігі












2.

Өкпеге ауа жіберу көлемі












3.

Тыныс алу жиілігі












4.

Назар аудару резервтері












5.

Күйзеліс индексі












6.

Психофизиологиялық қорытынды












7.

Нұсқаушының бағасы












8.

Жалпы баға












9.

Ұсынымдар


  Нұсқаушы ___________________
  Дәрігер ______________________
  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
4-қосымша
  Нысан

Авиациялық персоналдың арнайы зерттеулерін және жаттықтыруларын есепке алу кітабы

      ______________________ әскери бөлімі

Р/с №

Әскери атағы. Тегі, инициалдары. Мамандығы

Арнайы зерттеулер мен жаттықтырулардың мақсаты

Зерттеудің, жаттықтырудың сипаты

Пайдаланылатын қорғау керек-жарағы (типі, зауыттық нөмірі, өлшемі)

Қорытынды

1

2

3

4

5

6







  Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
ұшуын медициналық
қамтамасыз ету қағидаларына
5-қосымша

      Нысан

      1-кесте

Авиациялық бөлімнің медициналық қызметі ___ тоқсанда (жылда) зерделеген авиациялық оқиғалар және инциденттер

      Ескерту. 5-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 05.08.2021 № 510 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Р/с №

Себептер

Оқиғалар саны

1

2

3

1.

Ұшуды орындау, барлығы:



ауырсынатын жай-күйде;



ұшуалды еңбек және демалу режимін бұзғаннан кейін;



ұшуалды тамақтандыру режимін бұзғаннан кейін;



ұшу шарттарына сәйкес келетін қорғау керек-жарақтарынсыз;



медициналық рұқсатсыз;



алкогольді тұтынғаннан кейін (ұшу қарсаңында немесе ұшатын күні);



дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясы қорытындысының қолданылу мерзімі өткен;
ұшу ауысымындағы ұшу нормаларынан артық.


2.

Ұшуға басшылық жасау, барлығы:



ауырсынатын жай-күйде;



ұшуалды еңбек және демалу режимін бұзғаннан кейін;



ұшуалды тамақтандыру режимін бұзғаннан кейін;



медициналық рұқсатсыз;



алкогольді тұтынғаннан кейін (ұшу қарсаңында немесе ұшатын күні);



дәрігерлік-ұшқыштар комиссиясы қорытындысының қолданылу мерзімі өткен


3.

Ұшқыш (экипаж) организміне ұшу факторларының ықпал етуі:



гипоксия



артық жүктемелер (пилотаждық);



шайқалу;



барометрлік қысымның ауытқуы;



жарылыс декомпрессиясы


4.

Ұшқыш (экипаж) организміне әуе кемесінің кабинасында қолайсыз гигиеналық жағдайлардың ықпал етуі:



кабина ауасына бөгде қоспалардың түсуі;



оттегіге бөгде қоспалардың түсуі;



кабинадағы қолайсыз температуралық режим


5.

Қорғау керек-жарағы мен жабдығын дұрыс пайдаланбау және оның ақаулықтары


6.

Ұшуларды медициналық қамтамасыз етудегі кемшіліктер


7.

Ұшу қызметін қиындатқан иллюзиялар


8.

Ұшқыштың (экипаждың) кеңістікті бағдарлауды жоғалтуы


9.

Басқа да оқиғалар


10.

Барлығы


      Ескертпе:

      1. Деректер бөлшек түрінде келтіріледі: алымында жалпы саны, бөлімінде – жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуіне байланысты болған оқиғалар саны.

      2. "Басқа да оқиғаларға" осы кестенің басқа тармақтарына жатпайтын авиациялық оқиғалар және инциденттері жатады. Бұл оқиғалар мәтінде қысқаша түсіндіріледі.

      Нысан

      2-кесте

Авиациялық бөлім медициналық қызметінің ___ тоқсанда (жылда) авиациялық оқиғалардың және инциденттердің алдын алу жөніндегі іс-шаралары

Р/с №

Іс-шаралар

Оқиғалар саны

1

2

3

1.

Ұшуалды медициналық қарап тексеруде ұшудан шеттетілді, барлығы:



ауырсынатын жай-күйде;



ұшуалды еңбек және демалу режимін бұзған;



ұшуалды тамақтандыру режимін бұзған;



алкогольді тұтынғаннан кейін;



шаршау, қажу белгілері бар;



демалыстар арасында 12 айдан астам үзіліс болғаннан


2.

Ұшуалды медициналық қарап тексеруде ұшуға басшылық жасаудан шеттетілді, барлығы:



ауырсынатын жай-күйде;



ұшуалды еңбек және демалу режимін бұзған;



ұшуалды тамақтандыру режимін бұзған;



алкогольді тұтынғаннан кейін;



шаршау, қажу белгілері бар;



демалыстар арасында 12 айдан астам үзіліс болғаннан


3.

Медициналық сауалнама жүргізуде (қарап тексеруде) инженерлік-техникалық құрамның ұшуын қамтамасыз етуден шеттетілді, барлығы:


4.

Авиациялық персоналдың физикалық немесе эмоциялық-психикалық жай-күйіне теріс ықпал еткен ұшуға дайындалудағы және оны қамтамасыз етудегі кемшіліктер жойылды, барлығы:



тамақтандыруды ұйымдастырудағы кемшіліктер;



әуеайлақта демалу үшін толыққанды жағдай жасамау;



артық ұшу жүктемесі;



ұшып шығу арасындағы жеткіліксіз үзілістер;



психикалық жарақаттар;



жанжалды қызметтік жағдайлар;



жанжалды отбасылық-тұрмыстық жағдайлар;



авиациялық персоналды тасымалдаудағы кемшіліктер


5.

Қорғау керек-жарағының ақаулықтары анықталды:



алдын ала дайындалу кезеңінде;



ұшуалды дайындықта


6.

Сапасыз медициналық оттегіні пайдалану жағдайларынан сақтандырылды


7.

Басқа да іс-шаралар


8.

Жиыны


      Ескертпе:

      1. 1-тармақтағы деректер бөлшек түрінде келтіріледі: алымында ұшудан шеттетілген авиациялық персоналдың жалпы саны көрсетіледі, бөлімінде – әуе кемелерінің ұшып өтетін экипаждары мүшелерінің саны.

      2. Баяндау мәтінінде ұшуалды қарап тексерулерде анықталған және авиациялық персоналды ұшудан (ұшуға басшылық жасаудан) шеттетуге себеп болған барлық аурулардың диагноздарын көрсету қажет.

      3. "Басқа да іс-шараларға" осы кестенің басқа тармақтарына жатпайтын авиациялық бөлім медицина қызметінің авиациялық оқиғалардың және инциденттердің алдын алу жөніндегі іс-шаралары жатады. Бұл іс-шаралар мәтінде қысқаша түсіндіріледі.


On approval of the Rules for aeromedical safety of state aviation of the Republic of Kazakhstan

Order of the Minister of Defense of the Republic of Kazakhstan No. 699 as of September 5, 2019. Registered with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on September 12, 2019, No. 19372.

      Unofficial translation

      In accordance with subparagraph 25) of Article 15 of the Law of the Republic of Kazakhstan “On Use of Airspace of the Republic of Kazakhstan and Aviation Activity” as of July 15, 2010, I hereby ORDER:

      1. To approve the appended Rules for aeromedical safety of state aviation of the Republic of Kazakhstan.

      2. In accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the Office of the Commander-in-Chief of the Air Defense Forces of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan shall:

      1) ensure the registration of this order in State Registration Register of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan;

      2) within ten calendar days of the state registration, send this order to the Republican State Enterprise with the Right of Economic Management “Institute of Legislation and Legal Information” of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan for its official publication and inclusion into the Reference Control Bank of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan in Kazakh and Russian;

      3) place this order on the website of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan after its first official publication;

      4) within ten working days of the state registration, submit information on the implementation of measures, provided for in subparagraphs 1), 2) and 3) of this paragraph, to the Legal Department of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan.

      3. The control over the execution of this order shall be assigned to the heads of state aviation authorities of the Republic of Kazakhstan.

      4. This order shall be brought to the notice of officials to the extent it is applicable to them.

      5. This order shall take effect ten calendar days after its first official publication.

      Minister of Defense of
the Republic of Kazakhstan
Major General
N. Yermekbayev

      "AGREED"
Ministry of Healthcare of
the Republic of Kazakhstan
"____" _________2019

      "AGREED"
State Security Service of
the Republic of Kazakhstan
"____" _________2019

      "AGREED"
National Security Committee of
the Republic of Kazakhstan
"____" _________2019

      "AGREED"
Ministry of Internal Affairs of
the Republic of Kazakhstan
"____" _________2019

  Approved by
Order № 699 of the
Minister of Defense of the
Republic of Kazakhstan
as of September 5, 2019

Rules for aeromedical safety of state aviation of the Republic of Kazakhstan

Chapter 1. General provisions

      1. These Rules for aeromedical safety of state aviation of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the Rules) establish the procedure for aeronautical safety of state aviation of the Republic of Kazakhstan.

      2. It is necessary to ensure the aeromedical safety of state aviation in order to maintain the health and performance of aviation personnel in the interests of their effective and safe fulfillment of flight tasks during flight operations.

      2-1. The following terms shall be used herein:

      1) aviation personnel means persons specially and/or professionally trained to perform and maintain aircraft operations, air transportation and aviation work, aircraft maintenance, air traffic organization and maintenance and air traffic control;

      2) aviation unit - republican state institution of state aviation of the Republic of Kazakhstan, responsible for organization and execution of flights of state aviation aircraft, their operation and storage;

      3) military-medical (medical) units - structural subdivisions of central executive bodies and other central public authorities and their territorial subdivisions, as well as military-medical (medical) institutions (organizations) and other subdivisions providing military-medical (medical) support;

      4) military and medical (medical) support: a set of measures, including the organization and provision of military and medical (medical) care, medical examinations, and ensuring sanitary and epidemiological well-being, supply of medicines and medical devices, health expertise, and scientific and methodological development and training in military medicine for troops, units and agencies of special public and law enforcement agencies, with a view to restoring the combat capabilities and work capacity of personnel;

      5) military-medical service - a set of military-medical (medical) units where the laws of the Republic of Kazakhstan provide for military service or a special type of public service intended for military-medical (medical) support to the activities of these bodies;

      6) medical examination - determining or confirming the presence or absence of illness of aviation personnel, ascertaining their state of health as well as temporary incapacity for work and professional suitability for work.

      Footnote. The Rules as supplemented by paragraph 2-1 under Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

      2-2. Medical support for flights shall be provided by the military medical service or a military medical (medical) unit of a military unit or institution of state aviation of the Republic of Kazakhstan (hereinafter, the medical service of an aviation unit).

      Footnote. The Rules as supplemented by paragraph 2-2 under Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

      2-3. The chief of the military medical service of a military unit (institution) or the medical officer acting in his/her stead (hereinafter referred to as the chief medical service of an aviation unit) shall organise medical support for flights).

      Footnote. The Rules as supplemented by paragraph 2-3 pursuant to Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 2. Procedure for medical supervision of the health status of aviation personnel

      3. Medical observation of the health status of aviation personnel shall be performed for the purpose of:

      1) early diagnosis of changes in health and work capacity, linking these changes to occupational activity and implementing the necessary preventive, therapeutic and rehabilitative measures;

      2) identifying and investigating occupational factors that have an adverse effect on functional status, health and performance and taking measures to eliminate them;

      3) studying the psycho-physiological characteristics of;

      4) studying and preventing aviation accidents and incidents;

      5) studying the body's reactions to flying (flight tolerance);

      6) studying the organisation of work, rest and nutrition.

      Footnote. Paragraph 3 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      4. Medical observation of the health status of aviation personnel includes:

      1) daily on-the-job observation;

      2) routine medical examinations;

      3) medical examinations during flights (pre-shift, selective).

      5. Aviation personnel, upon arrival from their basic annual paid leave, business trips (30 calendar days or longer) or treatment, are subject to extraordinary medical examination.

      6. Aviation personnel (pilots and navigators), who are retrained and master combat use on new aviation equipment, and aviation personnel newly arrived at the aviation unit are subject to monthly medical examination during the first 3 months.

      7. Aviation personnel with diagnosed illnesses or injuries preventing the performance of professional activities shall be suspended from flying, directing flights or parachute jumps and sent to the military medical (medical) units of the military unit or institution (hereinafter medical units of the aviation unit) for medical examination or treatment.

      The medical service of an aviation unit shall be guided by the indicative time limits for admission of aviation personnel to professional activities upon recovery from illness and injury as specified in Annex 1 hereto.

      Footnote. Paragraph 7 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      8. Aviation personnel with health problems are prescribed physical therapy for the prophylactic or curative and recreational purposes. Aviation personnel in need of limited physical activity for health reasons and included in the list of physical therapy groups are not admitted to flights, flight control or parachute jumps.

      9. Aviation personnel shall undergo periodic medical examinations once every 3 months in the medical unit of an aviation unit as per the plan approved by the commander of the military unit or the head of the institution (hereinafter referred to as the commander of the aviation unit).

      Footnote. Paragraph 9 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after its first official publication).

      10. Six months after every routine medical examination by the medical unit of the aviation unit, the aviation personnel are subject to medical examination involving a therapist and a neurologist. For medical reasons, a surgeon, an ophthalmologist, an otorhinolaryngologist can be invited.

      11. Medical examination results are recorded in the medical history form in chronological order indicating the following data:

      1) examination date;

      2) complaints about the state of health;

      3) past diseases (injuries) between medical examinations and their outcomes;

      4) study of body responses to flights (flight tolerance);

      5) how a disease affects the performance and the quality of flight tasks’ fulfillment;

      6) results of anthropometric measurements and studies of the functional capacity of the cardiovascular system;

      7) brief objective data of the medical examination. With regard to persons having health problems, it is necessary to enter objective data in accordance with the nature of the disease and changes that occurred between examinations;

      8) the result of a functional stress test;

      9) conclusion about the health status. In case of no health problems, the entry “Healthy” is made;

      10) decision to admit to flights.

      12. Pre-shift medical examination (hereinafter referred to as the preflight medical examination) includes:

      1) the checking of a certificate issued by the medical-flight commission;

      2) individual interviewing on the state of health, compliance with the regime of work, rest and diet, complaints about the state of health;

      3) identification of emotional problems and signs of fatigue (in appearance, behavior, form of communication);

      4) measurement of body temperature;

      5) examination of open skin and visible mucous membranes, examination of the pharynx, nasal breathing;

      6) examination of arterial pulse in the radial artery (during 30 seconds). Aviation personnel with a heart rate of up to 50 beats or more than 90 beats per minute are suspended from flights, flight control or parachute jumps;

      7) blood pressure measurement. Aviation personnel are allowed to fly, control flights or make parachute jumps with the following blood pressure indicators: systolic - not more than 140 and not less than 100 millimeters of mercury, diastolic - not more than 90 and not less than 60 millimeters of mercury.

      For medical reasons, the volume of preflight medical examination can be increased because of the use of ancillary methods, including tests for the indication of alcohol, narcotic and psychotropic substances.

      13. Between and after flights, aviation personnel are subject to selective medical examination in the volume of preflight medical examination (hereinafter referred to as between-flight and post-flight medical examination). Given indications, the between-flight (post-flight) medical examination can be increased because of the use of ancillary methods or reduced to individual interviewing and visual examination.

      14. Pilots and navigators shall undergo an inter-flight (post-flight) medical examination:

      1) pilots and navigators shall undergo an inter-flight (post-flight) medical examination:

      1) those retraining and mastering combat use of new aircraft - for 10 flying shifts;

      2) those newly arrived in an air unit - for 5 flying shifts;

      3) those starting to fly after in-patient or out-patient treatment - for 2 flying shifts;

      4) the first year of service in the unit after graduation - at least once a month for 1 year of flying service in the unit;

      5) after a break in flying of more than 4 months - for 5 flying shifts;

      6) those of interest to the doctor (medical officer) in terms of individual flight tolerance (flights in night vision goggles, with overloads exceeding 7, with aeroplane refuelling, at extremely low altitudes with terrain rounding, in minimum landing conditions, after holidays or business trips).

      Footnote. Paragraph 14 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      15. Aviation personnel going on combat duty are subject to medical examination in the volume of preflight medical examination. In this case, the regime of work, rest and diet shall be similar to the preflight regime.

      16. Preflight medical examination is reduced to individual interviewing and visual examination in case of bringing the aviation unit into highest levels of combat readiness, urgent departure. The personnel are interviewed and visually examined out of ranks.

      17. The results of medical examinations of aviation personnel (preflight, between-flight or post-flight ones, before going on combat duty, when making parachute jumps or training ejections, before special studies and trainings) are recorded in the register of medical examination results in accordance with the form in Appendix 2 to these Rules.

      18. Based on the results of the medical examination, the following decisions are made:

      1) to admit to professional activities;

      2) to suspend activities;

      3) to take prophylactic, curative and rehabilitation measures;

      4) to give rest;

      5) to refer to consultation, medical examination or treatment;

      6) to carry out extraordinary medical examination.

Chapter 3. Procedure for aeromedical safety before and during flights

      19. Aeromedical safety before and during flights is carried out in order to timely identify persons with initial forms of acute disease or exacerbation of chronic diseases, with performance decrement and suspend them from flights, flight control, parachute jumps or maintenance of aircraft equipment.

      20. Aeromedical safety before and during flights includes:

      1) study of the planned flight table for compliance of the planned flight load with the state of health and physical endurance of the aviation personnel scheduled to fly;

      2) planning of aeromedical safety in accordance with the conditions and nature of upcoming flights;

      3) informing aviation personnel about the psychophysiological features of upcoming flights in the form of lessons (conversations), conducting classes on aviation medicine and survival under conditions of autonomous existence, special studies and trainings in relation to the nature of the planned flights (if necessary);

      4) selection of protective equipment and its adjustment, checking of operation, sanitary and hygienic condition and storage conditions of protective equipment;

      5) checking the staffing level and condition of the property of the airdrome medical post, the medical equipment of the rescue parabattle group and the ground search and rescue team, on-board medical first-aid kits and emergency reserve medicine group;

      6) checking the diet’s compliance with the nature of upcoming flights;

      7) checking the adequacy of the diet and observance of the preflight diet.

      21. For the flight period, a duty doctor (medical worker) is assigned to attend flights and a doctor (medical worker) is assigned to be part of the rescue parabattle group; an airdrome medical post is arranged. The duty doctor (medical worker) attending flights simultaneously heads the airdrome medical post and participates in search and rescue operations as part of the ground search and rescue team.

      22. The aerodrome medical post shall be designated to render emergency medical assistance at the aerodrome, evacuate the patients and injured persons to the medical units of the aviation unit or medical organisations (regardless of their form of ownership).

      The aerodrome medical post shall be equipped with an airfield ambulance and appropriate medical equipment. The aerodrome medical post ambulance shall not be used other than for its intended purpose.

      Footnote. Paragraph 22 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall become effective ten calendar days after the date of its first official publication).

      23. If the aviation unit is based at several airdromes, the set of aeromedical safety measures is organized by the head of the medical service of the aviation unit, and is carried out by the medical worker of the aviation unit with an aeromedical safety permit.

      24. Before and during flights, the duty doctor (medical worker):

      1) carries out preflight, between-flight and post-flight medical examination;

      2) checks the sanitary and hygienic condition of the airdrome areas where aviation personnel eat and have a rest.

      25. The preflight medical examination of aviation personnel is carried out individually, without unauthorized persons in the preflight medical examination room.

      26. Aviation personnel (engineers and technicians) preparing aviation equipment for flights shall be subject to individual interviewing and visual examination (given indications, medical examination is carried out in the volume of preflight medical examination).

      27. Aviation personnel are not admitted to (are suspended from) flights, flight control, parachute jumps or flight support:

      1) without preflight medical examination (interview);

      2) in case of any complaints about health problems, performance decrement;

      3) in case of violations of the preflight regime of work, rest and diet;

      4) with identified health problems.

      28. The decision of the official conducting the preflight medical examination on suspension from flight, flight control, parachute jumping or flight support is final and binding.

      29. To make a decision on admission to subsequent flights, it is necessary to compare the results of between-flight and preflight medical examinations. If between-flight medical examination identifies persons to be suspended from further flying, the duty doctor (medical worker) informs the flight manager thereon in a timely manner, makes a relevant note about the suspension in the flight plan table.

      30. During the flight period, the duty doctor (medical worker) is provided with technical means to maintain constant communication with the commander of the aviation unit, the flight manager and aviation personnel.

Chapter 4. Procedure for aeromedical safety of parachute jumps

      31. For the parachute jump period, the medical service of the aviation unit assigns a duty doctor (medical worker) with appropriate equipment to provide medical assistance. A medical post is deployed at the landing site.

      32. Persons recognized by the medical-flight commission as fit for flight work or parachute jumping are admitted to parachute jumping. In case of emotional superexcitation or freeze response of aviation personnel performing the parachute jump for the first time, the duty doctor (medical worker) temporarily suspends them from the parachute jump.

      33. On the day (night) of parachute jumps, the doctor (medical officer) on duty shall perform a medical examination to the extent of a pre-flight medical examination, but not earlier than 1 hour prior to the first jump, explaining the need to empty the bowels and bladder prior to jumping. Prior to parachute jumps, parachute jumpers shall observe the same work, rest and diet regime as prior to flight.

      After each jump, questioning and external examination shall be performed to check for injuries.

      Footnote. Paragraph 33 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      34. On the day (night) of parachute jumps, aviation personnel involved in performing parachute jumps are not admitted to flights.

      35. When organizing aeromedical safety of parachute jumps, the duty doctor (medical worker) checks the compliance with the following conditions:

      1) jumping may be no earlier than 1 - 1.5 hours after eating;

      2) rest after jumps shall be like that after a flight shift;

      3) uniforms and shoes shall fit the climatic and weather conditions.

Chapter 5. Procedure for aeromedical safety of training ejections

      36. When preparing for training ejections, the medical service of the aviation unit explains to the trainees the peculiarities of the effect on the body of adverse factors arising during inflight ejection (shock overloads when the squib is triggered, after the seat’s separation from the aircraft, when the parachute canopy is inflated and at the time of landing, quick changes in barometric pressure and air flow pressure when the canopy is removed, and also in case of low temperatures at high altitudes).

      37. For the period of training ejections, the medical service of the aviation unit assigns a duty doctor (medical worker) with the required equipment to provide medical assistance.

      38. Before training ejections, aviation personnel shall observe the regime of work, rest and diet like that before flights. The duty doctor (medical worker) conducts medical examination of aviation personnel in the volume of preflight medical examination.

      On the day of training ejections, aviation personnel are not admitted to flights. Second training ejection on the same day is not allowed.

      39. During the period of training ejections, the duty doctor (medical worker):

      1) assesses the severity of neuro-emotional stress;

      2) checks the ability of aviation personnel to take correct ejection attitude to avoid injuries of the spine and limbs;

      3) checks the correctness of training ejections, the appropriateness of flight gear and protective equipment, the ability of trainees to independently jettison protective equipment after training, observance of safety measures.

      40. After a training ejection, the duty medical staff examines the musculoskeletal system paying particular attention to the condition of the spine, evaluates the emotional reaction of the trainee, and shall be ready to provide emergency medical care.

Chapter 6. Procedure for aeromedical safety of simulator training

      41. The medical service of the aviation unit is involved in the simulator training of those pilots (cadets):

      1) who recently arrived at the aviation unit, who practice exercises that are new to them and young pilots (serving their first year after graduation);

      2) who embark on the training of the most complex types of flights;

      3) with a break in flight work longer than 4 months;

      4) who lag behind in flight training or in retraining for a new type of aircraft and make gross errors during flights.

      42. In the course of aeromedical safety of simulator training, the medical service of the aviation unit:

      1) studies individual characteristics of the behavior of a pilot (cadet) performing various flight tasks (flight elements) and actions in special cases;

      2) determines the level and dynamics of neuro-emotional stress (stress index) and residual attention during training according to psychophysiological indicators (pulse rate, pulmonary ventilation rate, respiratory rate) recorded using special equipment;

      3) teaches pilots the methods of self-rating of their state and methods of self-regulation and stress reduction when performing the flight task;

      4) participates in the preparation of a joint opinion on the level of professional readiness of the pilot (cadet) for flying.

      43. Information obtained during the training of pilots (cadets) is recorded in the register of the values of psychophysiological indicators of pilots (cadets) at the basic flight phases in accordance with the form in Appendix 3 to these Rules.

Chapter 7. The medical service’s activities carried out to inspect the operation
and storage of protective equipment and flight gear

      44. For the purpose of checking the operation and storage of protective equipment and flight clothing, the medical service of the aviation unit shall:

      1) train aviation personnel in the use of protective equipment (altitude, overload and water protection equipment);

      2) take part in testing the knowledge and skills of aviation personnel in the use of protective equipment;

      3) participate in choosing the height and size of the protective equipment and in fitting it;

      4) verify that the flight uniforms of aviation personnel conform to the climatic and weather conditions of the flight area and the nature of the flight task;

      5) check that the protective equipment is suitable for the conditions of the flight;

      6) checks the sanitary and hygienic condition and storage conditions of protective equipment.

      Footnote. Paragraph 44 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

      45. The medical service of the aviation unit shall choose the growth and size of protective equipment, and adjust it, together with the specialists of the altitude equipment maintenance team of the aviation unit.

      46. The results of adjustment (checking the adjustment, re-adjustment) of protective equipment, data on the sizes (sizing) of protective equipment are recorded in the passport of protective equipment and a medical history form.

Chapter 8. Aeromedical safety during special studies and trainings of aviation personnel

      47. Special studies and trainings of aviation personnel include:

      1) study of the tolerance of moderate and large degrees of hypoxia, rarefied atmosphere and quick changes in barometric pressure;

      2) study of the tolerance of breathing oxygen under overload pressure;

      3) study of the tolerance of static muscle loads;

      4) study of the tolerance of radial accelerations.

      48. When preparing for special studies and trainings, the medical service of the aviation unit explains to aviation personnel the specific effects of oxygen starvation (hypoxia), quick changes in barometric pressure, oxygen respiration under overload pressure, radial accelerations and measures to protect against the adverse effects of flight factors.

      49. Before special studies and trainings, aviation personnel shall observe the regime of work, rest and diet as before flights and undergo medical examination in the volume of preflight medical examination.

      50. On the day of special studies and trainings, aviation personnel are not admitted to flights. Special studies and trainings are not carried out if aviation personnel participated in flights or other studies on the day of the study.

      51. The results of special studies and trainings are recorded in the register of special studies and trainings of aviation personnel in accordance with the form in Appendix 4 to these Rules.

      52. Contraindications to the conduct of special studies and trainings are as follows:

      1) complaints about the state of health, performance decrement;

      2) non-compliance with the regime of rest and diet (the state after eating is less than 1 hour and more than 5 hours);

      3) acute diseases;

      4) the recovery period after acute illness;

      5) resting heart rate is more than 90 beats per minute;

      6) resting blood pressure: systolic - more than 140 and less than 100 millimeters of mercury, diastolic - more than 90 and less than 60 millimeters of mercury.

      53. Aviation personnel with reduced tolerance of hypoxia are temporarily suspended from flight work and are referred to medical examination. In this case, it is necessary to clarify reasons for the decrease in the tolerance of hypoxia and prescribe a set of rehabilitation measures. When reduced tolerance of hypoxia is identified again, they are referred to extraordinary inpatient medical examination.

      54. The study of the tolerance of breathing oxygen under overload pressure of aviation personnel performing flights at altitudes of more than 12,000 meters is carried out using a training oxygen device (if any in the aviation unit).

      55. The study of the tolerance of static muscle loads of aviation personnel performing flights is carried out using the effects of aerobatic overloads on a static ergometer (if any in the aviation unit).

      56. The medical service of the aviation unit conducts studies of the tolerance of breathing oxygen under overload pressure, static muscle loads and training of aviation personnel together with specialists of the altitude equipment maintenance team.

      57. The study of the tolerance of radial accelerations is conducted by aviation personnel embarking on maneuvering flights with overloads of more than 7 units. At the same time, protective muscle and respiratory antigravity techniques are drilled.

Chapter 9. Involvement of air unit medical service in the study and prevention of air accidents and incidents

      Footnote. The title of Chapter 9 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

      58. The aviation unit's medical service shall be involved in the study of aviation accidents and incidents to determine, record and analyse the causes reducing the professional reliability of the pilot (aircraft crew), develop and implement measures to prevent them. Information gained in the process of studying aviation accidents and incidents, as well as measures for their prevention shall be presented on a quarterly basis to the superior chief of medical service in the form specified in Annex 5 hereto.

      Footnote. Paragraph 58 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

      59. Depending on the causes of accidents and incidents, general and/or individual preventive measures shall be developed.

      Footnote. Paragraph 59 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      60. General preventive measures shall involve:

      1) developing and submitting proposals to the air unit commander to correct deficiencies in organisation, flight operations and pre-flight work, rest and catering regimes;

      2) medical support for simulator training for special cases of flight;

      3) training of aviation personnel in the psycho-physiological mechanisms and prevention of accidents and incidents;

      4) training aviation personnel in the use of protective techniques and exercises that increase resilience to the adverse effects of flight.

      Footnote. Paragraph 60 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      61. Individual preventive measures shall comprise:

      1) examination, treatment, rest or suspension from flying;

      2) submission of proposals to the air unit commander on the planning of flight load, regulation of work, rest and meal regimes;

      3) monitoring the dynamics of the functional state of aviation personnel experiencing professional difficulties in flight;

      4) medical support for simulator and physical training to develop psycho-physiological qualities;

      5) interviewing aviation personnel on a one-to-one basis.

      Footnote. Paragraph 61 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be brought into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 10. Activities of the medical service on the rehabilitation of aviation personnel

      62. The rehabilitation measures of the aviation unit medical service (restoration of professional efficiency, functional condition, health status) of aviation personnel shall be arranged in phases:

      1) the first stage shall be performed in the aviation unit;

      2) the second stage - shall be implemented in outpatient and polyclinic conditions;

      3) the third stage shall undertaken in special rehabilitation centres, hospital rehabilitation units and sanatorium and health resort organisations.

      Footnote. Paragraph 62 - as worded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

      63. The time and duration of restoration activities for aviation personnel depend on the daily routine and are approved by the commander of the aviation unit.

      64. The planning and implementation of rehabilitation activities shall take into account:

      1) medical observation data;

      2) age;

      3) conclusion of the medical and flight commission;

      4) psychological characteristics (level of development of attention, operational thinking, memory, spatial orientation and basic character traits);

      5) tolerance characteristics of different types of flight;

      6) the degree of physical development and level of physical fitness;

      7) risk factors and habits affecting health and performance.

      Footnote. Paragraph 64 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

      65. The main indications for prescribing rehabilitation measures are as follows:

      1) performance decrement;

      2) fatigue, excessive fatigue;

      3) functional impairment developed as a result of flight or general load;

      4) after interruptions in flights (over 15 calendar days) when retraining for new equipment and performing flights in new climatic and geographical conditions.

Chapter 11. Medical support in the search for and rescue of aircraft that suffer
or have suffered distress, their passengers and crews

      66. Medical support for search and rescue of aircraft, their passengers and crews experiencing distress or who have suffered distress shall comprise:

      1) managing the aviation unit's medical service, coordinating their actions during search and rescue operations;

      2) provision of medical assistance and timely evacuation of victims to medical organisations (regardless of ownership);

      3) interaction with medical organisations (irrespective of ownership) to provide medical care and treatment to victims;

      4) ensuring the readiness of the aviation unit's medical forces and facilities for search and rescue operations.

      Footnote. Paragraph 66 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      67. A medical officer involved in search and rescue work as part of a ground search and rescue team or parachute rescue team must:

      1) have specific training in the provision of medical assistance to victims of distress and methods for their evacuation;

      2) have practical skills in the provision of emergency medical care;

      3) know the location of medical organisations (regardless of ownership) in the search and rescue area, their specialisation, evacuation routes and communication arrangements;

      4) be fitted out and equipped with necessary medical equipment and gear as per climatic conditions.

      Footnote. Paragraph 67 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after its first official publication).

      68. A medical officer involved in search and rescue operations shall render emergency medical aid to the injured immediately on the site of a disaster, determine the order of evacuation of victims of distress and the method of their transportation to medical units of aviation units or medical organisations (irrespective of their form of ownership).

      Footnote. Paragraph 68 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 12. Procedure for aeromedical safety of various types of flights

Clause 1. Aeromedical safety of altitude and stratosphere flights

      69. When ensuring aeromedical safety of altitude and stratosphere flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of altitude and stratosphere flights;

      2) checks the appropriateness of altitude protective equipment and flight gear for the upcoming flight;

      3) participates in the selection of altitude protective equipment and in its adjustment, checks its correct operation, sanitary and hygienic condition and storage conditions;

      4) conducts special studies and trainings depending on the completeness of protective equipment;

      5) trains aviation personnel to breathe oxygen under overload pressure and to use altitude life support equipment;

      6) conducts between-flight (post-flight) medical examination when flights are performed at altitudes higher than 12,000 meters;

      7) identifies persons with symptoms of fatigue, takes necessary rehabilitation measures.

Clause 2. Aeromedical safety of aerobatic flights

      70. When ensuring aeromedical safety of aerobatic flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of aerobatic flying;

      2) teaches aviation personnel protective muscle and respiratory antigravity techniques, behavioral and respiratory features under the influence of overloads;

      3) trains aviation personnel on a static ergometer (if any in the aviation unit) for the purposes of drill training in protective muscle and respiratory antigravity techniques;

      4) participates in the selection of antigravity protective equipment and in its adjustment, checks its correct operation, sanitary and hygienic condition and storage conditions;

      5) trains aviation personnel in the features of operation of regular antigravity protective equipment;

      6) checks the appropriateness of antigravity protective equipment and flight gear for the upcoming flight;

      7) conducts between-flight and post-flight medical examinations when flights are performed with overloads over 7 units;

      8) identifies persons with symptoms of fatigue, takes necessary rehabilitation measures.

      71. After flights with overloads over 7 units, aviation personnel undergo post-flight medical examination (0.5-2 hours after the flight or the next day).

      The post-flight medical examination includes:

      1) interview about the state of health during and after the flight;

      2) examination of the skin of the body, especially the lower body;

      3) measurement of heart rate and sitting blood pressure (after a 5-minute rest);

      4) questionnaire (assessment of well-being, activity and mood);

      5) breath holding at exhalation (Genchi test);

      6) three-stage static ergometer testing (in the presence of a static ergometer);

      7) clinical blood panel and clinical urinalysis.

      Summarized data of post-flight medical examinations are recorded in the medical history form.

      72. With regard to the aviation personnel regularly flying with overloads over 7 units (at least 4 times a month), the medical service of the aviation unit at routine medical examinations carries out additional medical examination, including: 1) clinical blood panel and clinical urinalysis (monthly);

      2) full static ergometer testing (if a static ergometer is available);

      3) breath holding at exhalation (Genchi test);

      4) spirometry;

      5) questionnaire (assessment of well-being, activity and mood);

      6) conventional 12-lead ECG.

      The examination is carried out no earlier than 2 days after flights with overloads over 7 units.

      73. Given a decrease in the tolerance of aerobatic overloads, aviation personnel are suspended from flights. In this case, it is necessary to clarify reasons for decrease in the tolerance of aerobatic overloads, prescribe a set of rehabilitation measures and decide on the referral for extraordinary medical checkup and examination.

Clause 3. Aeromedical safety of low-altitude and NOE flights

      74. When ensuring aeromedical safety of low-altitude and NOE flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of low-altitude and NOE flights;

      2) brings to the attention of aviation personnel the ways and methods of increasing the organism tolerance of alternating overloads and optokinetic stimuli (training on a trampoline, loping, rotating swing, outdoor sports, gymnastic exercises, swimming, short-term visual fixation on the dashboard when illusory sensations appear);

      3) draws the attention of aviation personnel to possible errors in visual determination of flight altitude and the need for its control according to instrument readings;

      4) conducts between-flight and post-flight medical examinations when NOE flights are performed hugging the terrain;

      5) identifies persons with symptoms of fatigue, takes necessary rehabilitation measures.

Clause 4. Aeromedical safety of long-haul flights

      75. When ensuring aeromedical safety of long-haul flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features and hygienic conditions of activity during a long-haul flight;

      2) is involved in testing the aviation personnel’s knowledge of inflight operation of oxygen-breathing equipment and protective equipment;

      3) participates in the checking of preparation of inflight rations;

      4) checks whether the aircraft has the required amount of first-aid kits;

      5) teaches aviation personnel the ways and methods of maintaining operational efficiency during a long-haul flight (breathing pure oxygen, a set of special physical exercises, acupressure of biologically active zones), as well as first aid methods for self-care and mutual aid in emergency situations;

      6) assesses the individual tolerance by aviation personnel of long-haul flights, the organism tolerance of physical inactivity, the duration of maintaining inflight optimal performance;

      7) identifies persons with symptoms of fatigue, takes necessary rehabilitation measures.

Clause 5. Aeromedical safety of bad weather flights

      76. When ensuring aeromedical safety of bad weather flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of bad weather flights and the features of spatial orientation in flight;

      2) draws the attention of aviation personnel to possible spatial illusions;

      3) teaches the methods of overcoming illusions (energetic head movements, changing posture, muscle tension, temporary attention switching, radio communication with the flight manager);

      4) explains the ways and methods of preventing illusions (inadmissibility of flying when sick, strict observance of the regime of work, rest and diet, regular physical training aimed at training the vestibular apparatus, no alcohol drinking and smoking, improving the skills of assessing the spatial position of the aircraft by basic and duplicate instruments);

      5) conducts between-flight and post-flight medical examinations when flying in landing minimum conditions;

      6) identifies persons with symptoms of fatigue, takes necessary rehabilitation measures.

      77. When conducting medical observation of the state of health and admission of aviation personnel to perform bad weather flights, the medical service of the aviation unit:

      1) identifies cases of inflight illusions among aviation personnel, finds out the nature and causes of their occurrence (hyper-excitability of the vestibular apparatus, excessive fatigue, violation of the regime, interruption in flight work, individual characteristics of the organism, emotionalism, hyper-excitability, tendency to neurotic conditions, technical defects in cockpit’s equipment) in order to take measures to eliminate them;

      2) teaches aviation personnel a set of special physical exercises that increase the statokinetic tolerance of organism.

      78. In the event of persistent and systematic occurrence of illusions not related to the features of the display system and flight conditions, aviation personnel are suspended from flights, referred to extraordinary medical examination and checkup.

Clause 6. Aeromedical safety of night flights

      79. When ensuring aeromedical safety of night flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of night flights and the physiological mechanisms of night vision;

      2) draws the attention of aviation personnel to possible spatial illusions during night flights;

      3) explains the ways and methods of preventing illusions (inadmissibility of flying when sick, strict observance of the regime of work, rest and diet, observance of the light regime in the aircraft cockpit and in the airdrome premises, no alcohol drinking and smoking, regular physical training aimed at training the vestibular apparatus);

      4) teaches aviation personnel how to prevent the decline in night vision, also when suddenly exposed to bright light sources (switching to instrument flight, creating maximum illumination and brightness of indicator instrument scales, using light filters, tilting the head or covering the eyes with the hand palm, switching to visual flight only when restoring the initial level of vision);

      5) monitors the work of aviation personnel in low light conditions in order to assess the state of night vision;

      6) checks the state of night vision of aviation personnel before performing night flights using an adaptometer, night vision scope (if any in the aviation unit).

      80. When night flights are performed, at the airdrome the light regime is observed as follows:

      1) in the premises for aviation personnel’s work and rest immediately before flights and between them, lighting devices with lightproof caps shall direct light only to workplaces;

      2) the rooms are lit red, which helps to reduce the time of dark adaptation;

      3) for working with the map, reading and performing other visual operations on the tables, local lighting with white light is arranged, providing illumination of about 30 - 40 lux, illumination of walls and floor within 5 - 15 lux;

      4) bright light sources at the airdrome are positioned so that their direct rays do not fall into the pilot’s visual field;

      5) traffic at the airdrome is organized in such a way as to prevent direct light from entering the pilots’ eyes in the parking lots, taxiways and runway;

      6) to avoid the pilots’ blinding, cars moving around the airfield shall have headlights with special protective devices.

      81. A decline in night vision (dark adaptation time over 60 seconds, visual acuity below 0.3 with an illumination of the adaptive field of 0.008 lux) is the basis for suspending aviation personnel from night flights with subsequent examination by an ophthalmologist in order to find out and eliminate the causes of this problem.

      82. When ensuring aeromedical safety of night flights with night-vision goggles, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to aviation personnel the features of the functioning of the vision organ in night-vision goggles;

      2) teaches aviation personnel special techniques to determine the initial signs of visual fatigue;

      3) specifies the presence of flight tasks requiring the use of night-vision goggles;

      4) takes into account the pilot’s flying time in night-vision goggles;

      5) ensures the participation of medical personnel in individual fitting and adjustment of night-vision goggles;

      6) conducts between-flight (post-flight) medical examination.

Clause 7. Aeromedical safety of formation flights

      83. When ensuring aeromedical safety of formation flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of formation flights;

      2) teaches aviation personnel how to train eye-to-eye determination of distances on the ground and in flight, how to control the parameters of the combat formation (order);

      3) in case of repeated errors while maintaining the combat formation (order) parameters, assesses the condition of the visual analyzer of the wingman (pilot following the aircraft flying in front);

      4) recommends that wingmen develop the skills of visual assessment of the spatial position of the aircraft flying in front (leader pilot) with visual fixations not exceeding 1 second.

Clause 8. Aeromedical safety of flights over mountainous areas

      84. When ensuring aeromedical safety of flights over mountainous areas, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of flying over mountainous areas;

      2) takes measures for the personnel’s acclimatization in order to prevent mountain sickness;

      3) ensures the prevention of snow ophthalmia (wearing safety glasses), sunburns, injuries, colds and excessive fatigue;

      4) checks the appropriateness of the flight gear of aviation personnel for climatic and weather conditions of the flight area and the nature of the flight task;

      5) conducts classes with aviation personnel on methods of survival and self-care and mutual aid in the event of emergency aircraft evacuation and landing in the mountains.

Clause 9. Aeromedical safety of over-water flights

      85. When ensuring aeromedical safety of over-water flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of over-water flying;

      2) draws the attention of aviation personnel to possible spatial illusions during over-water flights;

      3) teaches the methods for overcoming illusions (energetic head movements, changing posture, muscle tension, temporary attention switching, radio communication with the flight manager);

      4) explains the ways and methods of preventing illusions (inadmissibility of flying when sick, strict observance of the regime of work, rest and diet, regular physical training aimed at training the vestibular apparatus, no alcohol drinking and smoking, improving the skills of assessing the spatial position of the aircraft by basic and duplicate instruments);

      5) participates in the selection and adjustment of protective equipment for aviation personnel used for over-water flying;

      6) conducts classes with aviation personnel on methods of survival and self-care and mutual aid in the event of emergency aircraft evacuation above water surface.

Clause 10. Aeromedical safety of flights at low ambient temperatures

      86. When ensuring aeromedical safety of flights at low ambient temperatures, the medical service of the aviation unit:

      1) trains aviation personnel to provide self-care and mutual aid in case of cold injuries and freezing, and also to take actions to preserve life and health in the event of emergency landing or aircraft evacuation;

      2) ensures the prevention of snow ophthalmia (wearing safety glasses) on sunny days in the presence of snow;

      3) checks the temperature conditions in the premises (stationary and field ones);

      4) checks the appropriateness of the flight gear of aviation personnel for climatic and weather conditions of the flight area and the nature of the flight task;

      5) checks the completeness and condition of protective equipment.

Clause 11. Aeromedical safety of flights at high ambient temperatures

      87. When ensuring aeromedical safety of flights at high ambient temperatures, the medical service of the aviation unit:

      1) participates in organizing a rational daily routine;

      2) participates in the planning of flight load, taking into account the individual tolerance of high temperature and performance of aviation personnel;

      3) identifies persons with hyperthermia, suspends them from professional activities and arranges treatment and rehabilitation for them;

      4) takes prophylactic measures aimed at preventing the hyperthermia of personnel;

      5) carries out work to prevent diseases caused by sudden changes in temperature during the day and dusty air at airfields in desert regions;

      6) participates in checking the conditions of aviation personnel’s stay at the airdrome (equipment of places for between-flight rest, the presence of showers, air conditioners and fans, the availability of drinking water);

      7) participates in the planning of combat and physical training;

      8) explains to aviation personnel the need for proper operation of altitude and antigravity protective equipment.

      88. Aviation personnel with hyperthermia are suspended from flights with immediate adoption of measures to normalize their thermal state (water procedures, rest in well-ventilated or air-conditioned rooms).

      In case of acute vascular disorders (fainting, collapse) caused by hyperthermia, the aviation personnel, after medical care according to urgent indications, shall be hospitalized with subsequent extraordinary examination by the medical-flight commission.

Chapter 13. Procedure for aeromedical safety of flights of various branches of aviation

Clause 1. Aeromedical safety of frontline flights

      89. When ensuring aeromedical safety of frontline flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of flying a highly maneuverable aircraft, the effects of adverse inflight factors on the organism and their preventive measures;

      2) teaches aviation personnel protective muscle and respiratory antigravity methods;

      3) trains aviation personnel on a static ergometer (if any in the aviation unit) for the purposes of drill training in protective muscle and respiratory antigravity methods;

      4) participates in the selection of altitude and antigravity protective equipment and its adjustment, checks its correct operation, sanitary and hygienic condition and storage conditions;

      5) conducts special studies and trainings depending on the completeness of protective equipment;

      6) draws the attention of aviation personnel to possible spatial illusions during flights;

      7) checks the aviation personnel’s knowledge how to deal with illusory sensations and the features of using protective equipment;

      8) takes part in the special training of aviation personnel in survival under conditions of autonomous existence and the provision of self-care and mutual aid when landing (ditching) in an uninhabited area;

      9) conducts between-flight and post-flight medical examinations of aviation personnel performing flights on aircraft with overloads over 7 units, and also those who performed flight tasks with aerial refueling, NOE flights hugging the terrain.

Clause 2. Aeromedical safety of transport aviation flights

      90. When ensuring aeromedical safety of transport aviation flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of flights, the effect of inflight adverse factors (hypokinesia, physical inactivity, monotony, desynchronosis) on the organism and their preventive measures;

      2) draws the attention of aviation personnel to possible spatial illusions during flights;

      3) teaches aviation personnel the ways and methods of maintaining operational efficiency in flight (breathing pure oxygen, a set of special physical exercises in the cockpit, acupressure of biologically active zones);

      4) takes part in the special training of aviation personnel for survival under conditions of autonomous existence and the provision of self-care and mutual aid when landing (ditching) in an uninhabited area;

      5) identifies persons with the symptoms of fatigue, excessive fatigue and desynchronosis and arranges rehabilitation measures for them.

Clause 3. Aeromedical safety of army aviation flights

      91. When ensuring aeromedical safety of army aviation flights, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological characteristics and hygienic conditions of inflight activity in helicopter, the effects of adverse inflight factors on the organism and measures for their prevention;

      2) draws the attention of aviation personnel to the need for piloting a helicopter with non-instrumental signals, controlling their actions with short visual fixations on instrument readings not longer than 1 second;

      3) draws the attention of aviation personnel to possible errors in the visual determination of flight altitude and the need for its control according to instrument readings;

      4) checks the aviation personnel’s knowledge how to deal with illusory sensations and sudden changes in illumination during night flight and the features of using night-vision goggles;

      5) takes part in the special training of aviation personnel for survival under conditions of autonomous existence and the provision of self-care and mutual aid when landing (ditching) in an uninhabited area;

      6) during routine medical examinations, identifies persons with functional impairments associated with the prolonged influence of noise, vibration, and given medical indications, arranges rehabilitation measures for them.

Chapter 14. Procedure for aeromedical safety of flights during combat duty

      92. When ensuring aeromedical safety of flights during combat duty, the medical service of the aviation unit:

      1) explains to the aviation personnel the psychophysiological features of flying a highly maneuverable aircraft, the effects of adverse inflight factors on the organism and their preventive measures;

      2) explains to the aviation personnel the psychophysiological and physiological-hygienic features of combat duty, paying particular attention to the reduction of night performance and measures to maintain it at a high level;

      3) trains aviation personnel to operate protective equipment, life support systems and rescue equipment;

      4) checks the completeness and condition of protective equipment and flight gear;

      5) explains to aviation personnel the need for proper operation of altitude and antigravity protective equipment;

      6) studies individual psychophysiological characteristics and the performance of aviation personnel in the process of combat duty;

      7) draws the attention of aviation personnel to the need to observe the pre-flight regime of work, rest and diet in order to maintain high performance;

      8) teaches aviation personnel the ways and methods of maintaining operational efficiency (breathing pure oxygen, a set of special physical exercises, acupressure of biologically active zones);

      9) checks on-duty sanitary-hygienic and living conditions;

      10) checks the organization of night meals in order to prevent breaks longer than 4 - 5 hours between meals;

      11) takes part in the special training of aviation personnel for survival under conditions of autonomous existence and the provision of self-care and mutual aid when landing (ditching) in an uninhabited area;

      12) during flights, conducts between-flight and post-flight interviews, and, if necessary, a medical examination;

      13) identifies persons with the symptoms of fatigue, excessive fatigue and desynchronosis and arranges rehabilitation measures for them.

      93. Aviation personnel shall have pre-flight and post-flight rest before and after going on combat duty, no matter whether they flew or not.

      94. In order to restore the functional state and performance after 50 combat duties, aviation personnel shall have a rest for 7-10 calendar days with subsequent admission to flights.

Chapter 15. Procedure for aeromedical safety of flights of aircraft crews
performing overflights

      95. In providing medical support for flight crews of aircraft operating overflights, the medical service of the aviation unit shall:

      1) inspect accommodation, pre-flight rest and meal arrangements for flight crews, especially when flying to other climatic and geographical zones;

      2) check that crews are supplied with food, including on-board meals;

      3) inspect the completeness and condition of protective equipment and flight clothes;

      4) arranges medical care for the sick and the injured ones, as well as their evacuation to medical organisations (irrespective of their form of ownership).

      Footnote. Paragraph 95 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      96. Crews of flying aircraft shall undergo a pre-flight medical examination with a note on the readiness checklist in the medical unit of the aviation unit no earlier than 2 hours prior to departure. A doctor (medical officer) on duty of the aviation unit's medical unit shall conduct the pre-flight medical examination at off-base aerodromes.

      Footnote. Paragraph 96 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 16. Procedure for aeromedical safety of training flights

      97. In providing medical support for the flight training of cadets enrolled in the flight specialties of military aviation training schools (hereinafter referred to as “cadets”), the military medical service of the military aviation training school shall:

      1) monitor the health and performance of cadets and conduct a range of necessary preventive and therapeutic measures;

      2) examine the individual psycho-physiological characteristics of cadets' performance during flight training and during simulator training, identify factors that reduce the effectiveness of the formation and consolidation of flight skills;

      3) examines the flight plan sheet to ensure that the planned flight load is consistent with the health and physical stamina of the cadets and flight instructors;

      4) analyse the tolerance of different types of flight, take part in drawing up a rational work, rest and diet regime;

      5) inspect the sanitary condition of the accommodation, catering and teaching facilities of the cadets, paying particular attention to lighting and temperature conditions;

      6) provide cadets with training in aviation medicine.

      Footnote. Paragraph 97 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

      98. Medical observation of cadets’ health includes:

      1) daily observation of health during flight training;

      2) routine medical examinations;

      3) medical examinations during flights (pre-flight, between-flight and post-flight medical examinations).

      99. Cadets shall undergo periodic health checks at the military medical (medical) unit of the military aviation training school once every three months as per the plan approved by the head of the military aviation training school.

      Footnote. Paragraph 99 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

      99-1. Cadets shall undergo a health check-up six months after their regular medical examination at the military medical (medical) unit of the military aviation training school with the participation of a general practitioner and a neurologist. A surgeon, ophthalmologist, otorhinolaryngologist may be involved, if medically indicated.

      Footnote. The Rules have been supplemented by paragraph 99-1 under Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

      100. A cadet with persistent deviations in the state of health discovered in the course of medical observation is subject to referral to in-patient medical examination and extraordinary medical checkup to decide on his fitness for flight training.

      101. Aviation medicine classes teach:

      1) psychophysiological features of flight activity;

      2) protective measures against adverse flight factors;

      3) requirements for the state of health and the level of physical development during the implementation of flight activities;

      4) the need to comply with the pre-flight regime of work, rest and diet to maintain high performance in flight.

      102. Between-flight and (or) post-flight medical examinations of cadets during flight training are conducted:

      1) before their first independent flight (at least once a week);

      2) after an independent flight (at least 5 flights - after each flight);

      3) for those who embarked on flights after inpatient or outpatient treatment (during the first week, but at least 2 flight shifts).

      103. Aviation personnel who were on station (on duty) on the eve or on the day of the flight shift are not allowed to fly.

      104. In organizing medical support for flights at the camp aerodrome, the military medical service of the military aviation training institution shall inspect:

      1) accommodation conditions for aviation personnel and cadets;

      2) the ability of cadets and aviation personnel to comply with the pre-flight work, rest and food regime;

      3) sanitary and hygienic conditions of catering and water supply facilities.

      Footnote. Paragraph 104 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall become effective ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 17. Procedure for aeromedical safety of flights during retraining and mastering
combat use on new aviation equipment

      105. When ensuring aeromedical safety of flights during retraining and mastering combat use on new aviation equipment, the medical service of the aviation unit:

      1) participates in the selection of aviation personnel for retraining, taking into account his state of health, focus on the continuation of flight work, tolerance of flights on mastered equipment;

      2) participates in the selection and adjustment of protective equipment for aviation personnel, training in breathing oxygen under overload pressure;

      3) explains to the aviation personnel the psychophysiological characteristics and hygienic conditions of inflight activity on the aircraft to operate which the aviation personnel are retrained, ways to protect against adverse effects of flight factors, the need to observe the regime of work, rest and diet;

      4) studies individual psychophysiological characteristics of activities of aviation personnel on new aircraft and during simulator training, identifies factors weakening the formation and consolidation of new flight skills;

      5) studies the flight schedule for compliance of the planned flight load with the state of health and physical endurance of aviation personnel;

      6) draws the attention of aviation personnel to inadmissibility to interrupt flight work for more than 10 calendar days when being retrained to operate new aviation equipment (it adversely affects the formation and consolidation of flight skills), more than 15 calendar days when mastering combat use (it is fraught with regression of flight skills, decreased quality of performance of flight tasks);

      7) trains aviation personnel to operate protective equipment, life support systems and rescue equipment;

      8) conducts between-flight (post-flight) medical examinations;

      9) identifies persons with symptoms of fatigue, takes necessary rehabilitation measures.

Chapter 18. Procedure for aeromedical safety of tactical flight training

      106. Aeromedical safety of tactical flight training (hereinafter referred to as TFT) consists of four periods:

      the first period – preparation for aeromedical safety of TFT;

      the second period - aeromedical safety of a flight (relocation) to and from a training site;

      the third period - aeromedical safety of flights in the TFT area;

      the fourth period - medical service activities at the end of TFT.

      107. While preparing for the medical support for the flight-tactical exercise, the medical service of the air unit shall:

      1) draw up a medical support plan for flight and tactical exercises by period and determine, depending on the tasks to be performed, the necessary forces and means of the aviation unit's health service;

      2) check the completeness and condition of equipment, instruct medical personnel departing with a ground or air escort to deploy a medical unit for the duration of the exercise and a medical post at the aerodrome of dispersal;

      3) inspect the medical care layouts and instruct the forward team medical personnel assigned to arrange medical support for the flight of the air unit to the dispersal airfield prior to the arrival of the main force;

      4) determine a list of aviation personnel who are not permitted to participate in air tactical exercises for medical reasons and report this to the unit commander;

      5) obtain information from the superior military health service and health organization on the epidemic situation and hygienic state of the exercise area, the availability of health organizations (irrespective of their form of ownership);

      6) familiarise aviation personnel ( by lectures, discussions) with disease prevention measures specific to the area where the air training exercise takes place;

      7) in conjunction with the aerial unit's high-altitude equipment maintenance team, inspect the condition of the protective equipment.

      Footnote. Paragraph 107 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

      108. When ensuring aeromedical safety of a flight (relocation) to and from the training site, the medical service of the aviation unit shall take into account the requirements regarding the aeromedical safety of aviation personnel during the preparation and conduct of flights.

      109. When providing medical support for flights in the flight-tactical exercise area, the medical service of the air unit shall:

      1) inspect accommodation, pre-flight rest conditions for aviation personnel, catering and water supply arrangements;

      2) liaise with health-care organisations (irrespective of ownership) in the area of the exercise for the prompt resolution of issues related to the provision of qualified and specialised health care to the injured and sick;

      3) clarify the epidemic situation and disease patterns in the local population, and the sanitary state of water sources;

      4) examine the flight-tactical exercise plan sheet, prepares the unit's aviation medical forces and facilities for flight support;

      5) arrange the deployment of a medical station, equip a place for the pre-flight health examination of aviation personnel;

      6) verify the compliance with the pre-flight regime, food preparation conditions, sanitary condition of eating places and food storage in field conditions, carry out additional vitaminisation of personnel if necessary.

      Footnote. Paragraph 109 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

      110. At the end of TFT, the medical service of the aviation unit analyzes the aeromedical safety of TFT and specifies measures to correct identified mistakes. For accelerated rehabilitation of aviation personnel, the medical service of the aviation unit makes recommendations to the commander of the aviation unit on the rational organization of work and rest using measures of restorative medicine.

  Appendix 1
to the Rules for aeromedical safety
of state aviation of the
Republic of Kazakhstan

Approximate dates for admission of aviation personnel to professional activities
after recovery from diseases and injuries

Item №

Diseases (injuries)

Place of treatment

Subjective and objective data indicative of recovery

Admission to professional activity

1.

Neuropathies:





1) occipitocervical, intercostal, of cervicobrachial plexus, of lumbosacral plexus of the catarrhal etiology, manifested as pain in typical zones, paresthesia;

Medical post

No pain

In 3-5 calendar days after consultation with a neurologist


2) neuralgia and neuritis after intoxication, trauma or protracted
 

Military hospital

No pain, restoration of function. No pathology in the spine radiograph. In case of neuralgia associated with general intoxication - good tolerance of moderate degrees of hypoxia in a pressure chamber study

By decision of the medical-flight commission (hereinafter referred to as MFC) of the hospital, MFC of an aeromedical laboratory (hereinafter referred to as AML) or a military educational institution

2.

Radiculoneuropathies:





1) mild forms of cervicobrachial and lumbosacral localization;

Medical post

No pain, motion is unconstrained

In 3-5 calendar days after consultation with a neurologist


2) protracted and recurrent

Military hospital

No pain, motion is unconstrained

By decision of head of the department, MFC of the hospital

3.

Fatigue:





1) mild;
2) moderate and severe

Health center, rest for 7 - 10 calendar days
Military hospital

No complaints, desire for flight work
No complaints, desire for flight work

Based on the data of medical examination involving a therapist and a neurologist
By decision of the MFC of the hospital or MFC of AML (military educational institution)

4.

Heightened emotional reaction to an official or everyday adversity:





1) mildly expressed, short-term, lasting several minutes;

Medical post

Restoration of normal health and mood, critical attitude to the past situation

In 2 - 3 calendar days after consultation with a neurologist, psychologist


2) reaction of medium duration (several hours), prolonged unusual mental states (neurotic disorders, similar in symptoms to neurasthenia, obsessional neurosis, hysterical neurosis)

Military hospital

Restoration of normal health and mood, critical attitude to the past situation

By decision of the MFC of the hospital

5.

Condition after an inflight aviation incident

Whether
inpatient examination is needed shall be decided after medical examination involving a therapist and a neurologist
 

Aviation personnel without any injuries, discernible emotional and psychological reaction, provided that they are focused on flight work, and the occurrence of an inflight aviation incident did not depend on the state of health and actions in flight, are allowed to fly in 7-10 calendar days. This decision is made by the head of the medical service of the aviation unit based on the data of medical examination involving a therapist and a neurologist. While suspended from flights, aviation personnel perform other military service duties. If necessary, they are referred to inpatient examination in a military hospital, whether it is possible to resume flight work is decided by the MFC

Based on the data of medical examination involving a therapist and a neurologist or a report of MFC of the military hospital

6.

Condition after pronounced single, acute alcohol intoxication

Medical post, consultation with a neurologist

No complaints, normalization of the pulse and blood pressure. Normal reaction of the cardiovascular system shown in orthostatic tests and in case of dosed physical activity

In 3 - 5 calendar days

7.

Influenza and other acute respiratory viral infections

Medical post, Infectious disease department of a military hospital

No objective changes in the nasal pharynx, internal organs and nervous system

In 3 - 5 calendar days

8.

Acute rhinitis (runny nose)

Medical post

No signs of inflammation of the nasal mucosa with normal function of the nose and auditory tubes, normal blood counts

In 2 - 3 calendar days

9.

Pharyngitis, laryngitis and laryngotracheitis:





1) without symptoms of general intoxication;

Medical post

Complete restoration of vocal function, no signs of mucosal inflammation during endoscopy. Normal blood counts

In 3 - 5 calendar days


2) with symptoms of general intoxication, a pronounced vocal dysfunction

Military hospital

Complete restoration of vocal function, no signs of mucosal inflammation during endoscopy. Normal blood counts. No changes in the electrocardiogram (hereinafter - the ECG)

In 5 - 7 calendar days after consultation with an otorhinolaryngologist

10.

Acute tonsillitis (angina)

Infectious disease department of a military hospital

Disappearance of pharyngoscopic signs of inflammation, pain during palpation of regional lymph nodes. Normal body temperature during 7 calendar days.

In 5 - 7 calendar days




Normal general blood and urine tests. No changes in the ECG (mandatory control ECG entry at the end of the treatment course)


11.

Acute sinusitis

Military hospital

No signs of inflammation of the nasal mucosa and paranasal sinuses with normal barofunction of the ear and paranasal sinuses. Normal temperature and blood count. Good tolerance of rapid changes in barometric pressure when examined in an altitude chamber. Examination in the altitude chamber can be no earlier than 3 - 5 calendar days after the puncture

In 3 - 5 calendar days after consultation with an otorhinolaryngologist

12.

Acute bronchitis:





1) with a favorable course of the disease;

Medical post
 

Disappearance of subjective manifestations of the disease. Normalization of respiratory function, disappearance of pathological signs of the disease in the lungs and normal blood counts. Normal body temperature during 2 - 3 calendar days, no change in chest x-ray

In 5 - 7 calendar days


2) with a prolonged course of the disease

Military hospital

Disappearance of subjective manifestations of the disease. Normalization of respiratory function, disappearance of pathological signs of the disease in the lungs and normal blood counts. Normal body temperature during 2 - 3 calendar days, no change in chest x-ray

In 7 - 10 calendar days

13.

Acute otitis externa, boils in the external auditory canal

Military hospital

No pain and signs of inflammation of the skin of the auditory canal during otoscopy. Normal blood counts

In 3 - 5 calendar days after consultation with an otorhinolaryngologist

14.

Acute catarrhal otitis media, salpingootitis

Military hospital

No signs of inflammation with normal barofunction of the ear, good tolerance of rapid changes in barometric pressure when examined in an altitude chamber, normal blood counts. Examination in the altitude chamber can be no earlier than 5 - 7 calendar days after recovery

In 5 - 7 calendar days after consultation with an otorhinolaryngologist with vestibulometry

15.

Nosebleed:





1) spontaneous;

Medical post

No nosebleed during 3 calendar days. Scab detachment

In 3 - 5 calendar days after consultation with an otorhinolaryngologist


2) repeated, frequent nosebleeds

Military hospital

No nosebleed during 3 calendar days. Scab detachment. Normal blood counts

By decision of head of the department, MFC of the hospital
 

16.

Exacerbation of chronic diseases of the digestive system

Medical post. Military hospital

Normalization of the general condition, disappearance of subjective and objective signs of exacerbation of the disease with the onset of remission

In 3 - 5 calendar days

17.

Helminthic invasion

Medical post

Disappearance of subjective and objective manifestations of the digestive system

In 3 - 5 calendar days

18.

Acute intestinal infections and food poisoning

Military hospital

Normalization of the general condition, disappearance of subjective and objective signs of the disease

In 3 - 5 calendar days

19.

Reaction after preventive vaccinations, other allergic reactions

Medical post. Military hospital

Normalization of the general condition, disappearance of subjective and objective signs of the disease

In 3 - 5 calendar days

20.

Hyperthermia:





1) mild;

Medical post

Normalization of the general condition, indicators of blood pressure, pulse, body temperature and neuropathological status

In 1 - 2 calendar days


2) with acute neurovascular disorders

Military hospital

Normalization of the general condition, indicators of blood pressure, pulse, body temperature and neuropathological status

By decision of MFC of the hospital

21.

Bruises:





1) with limited swelling of the tissues, with light sores, without severe pain (except for bruises of the head and spine);

Medical post

Disappearance of pain, tissue swelling, restoration of the functions of the bruised organ

In 2 - 5 calendar days after consultation with a traumatologist or a surgeon


2) all bruises of the head, spine, chest, bruises with detachment of skin and subcutaneous tissue, with extensive hematomas, injuries of the periosteum with its detachment

Military hospital

Disappearance of pain, tissue swelling, restoration of the functions of the bruised organ

By decision of MFC of the hospital

22.

Damage to the ligamentous apparatus of joints:





1) with strained ligamentous apparatus with slight swelling of soft tissues, soreness and slight dysfunction;
 

Medical post

Disappearance of pain, swelling of tissues, complete restoration of joint function. The patient shall be exempt from parachute jumping and ground ejections for three months after recovery

In 3 - 5 calendar days after consultation with a traumatologist or a surgeon


2) with significant damage to the ligamentous apparatus with suspected hemorrhage in a joint, joint dislocation

Military hospital

Disappearance of pain, swelling of tissues, complete restoration or minor temporary impairment of joint function.

By decision of MFC of the hospital

23.

Open soft-tissue injury:





1) small cut, bruised, chopped and avulsive wounds;

Medical post

Presence of strong, painless scars not limiting the function and not impeding the use of special equipment

In 5 - 7 calendar days after consultation with a surgeon


2) extensive and deep soft-tissue injuries and gunshot wounds

Military hospital

Presence of painless, strong scars not limiting or temporarily limiting the function

By decision of MFC of the hospital

24.

Fractures of limbs’ small bones

Medical post

Complete consolidation of bone fragments with callus formation, in the absence of soft tissue infiltrates not limiting the function and not impeding the use of special equipment

In 5 - 7 calendar days after consultation with a traumatologist or a surgeon

25.

Condition after reduction of joint dislocation

Medical post

Disappearance of pain, swelling of tissues, complete restoration of joint function

In 5 - 7 calendar days after consultation with a traumatologist or a surgeon

26.

Boils:





1) solitary (except for facial boils), without increased body temperature and disturbed general condition;

Medical post

Complete healing of the boil, no painful infiltrate and regional lymphadenitis. Normal blood counts

In 2 - 3 calendar days


2) multiple or often recurrent; solitary facial boils

Military hospital

Disappearance of local and general manifestations of the disease, normal blood counts

In 3 - 5 calendar days, by decision of head of the department of the hospital

27.

Abscesses, hydradenitis, phlegmon, carbuncles
 

Military hospital

Strong scar without inflammatory infiltrate at the lesion not impeding the use of special equipment, normal blood counts, normal blood sugar level

In 3 - 5 calendar days

28.

Panaritium:





1) mild forms of skin, subcutaneous and subungual panaritium;

Medical post

Healing with complete finger recovery

In 2 - 3 calendar days


2) severe forms: tendon, bony, articular, pandactylitis

Military hospital

Healing with complete finger recovery

By decision of head of the department, MFC of the hospital

29.

Burns:





1) limited I - II degrees;

Medical post

Complete healing of the burn, strong scars not impairing the function and not impeding the use of special equipment

In 5 - 7 calendar days after consultation with a surgeon


2) extensive I - II - III degrees

Military hospital

Complete healing of the burn, strong scars not impairing or temporarily impairing the function and not impeding the use of special equipment

By decision of head of the department, MFC of the hospital

30.

Frostbites:





1) limited frostbites I - II degrees;

Medical post

Disappearance of swelling, redness and soreness at the lesion

In 5 - 7 calendar days after consultation with a surgeon


2) extensive frostbites II - III degrees

Medical post

Complete healing of frostbite, strong scars not impairing the function or temporarily impairing function and not impeding the use of special equipment

By decision of head of the department, MFC of the hospital

31.

Exacerbation of hemorrhoids:





1) with a course that is not prolonged and uncomplicated;

Medical post

Disappearance of pain, inflammation and bleeding

In 2 - 3 calendar days after consultation with a surgeon


2) with prolonged and complicated course

Military hospital

Disappearance of pain, inflammation and bleeding. Normal blood counts

By decision of head of the department of the hospital

32.

Acute cystitis, acute urethritis, acute prostatitis

Medical post. Military hospital

Normal body temperature during 5 calendar days, normal general urine and blood tests, no discharge from the urethra after provocation, no dysuric manifestations

In 2 - 3 calendar days after consultation with a urologist or surgeon

33.

Inflammatory scrotal diseases
 

Military hospital

Disappearance of pain and swelling, normal body temperature, normal general blood and urine tests

In 2 - 3 calendar days after consultation with a urologist or surgeon

34.

Condition after surgery related to appendicitis, hernias, varicocele and hydrocele

Medical post

Scars are painless, strong, no infiltrates not limiting the function and not impeding the use of special equipment

After consultation with a surgeon

35.

Blepharitis:





1) mild forms of the disease;

Medical post

No itching, disappearance of redness of the eyelids, greasy scales at the roots of the eyelashes

In 1 - 2 calendar days


2) sever, difficult to treat

Military hospital

No itching, disappearance of redness of the eyelids, greasy scales at the roots of the eyelashes

In 5 - 7 calendar days after consultation with an ophthalmologist

36.

Sty. Purulent inflammation of the meibomian gland (internal sty))

Medical post. In case of relapse – military hospital

No painful infiltrate, the wound is closed. Presence of small painless infiltrate is not a contraindication
to flight admission

In 2 - 3 calendar days after consultation with an ophthalmologist

37.

Conjunctivitis:





1) acute, mild, uncomplicated;

Medical post

No photophobia, a feeling of pressure and heat in the eyes, painful sensations, the disappearance of redness and swelling of the conjunctiva of the eyelids and discharge from the eyes

In 2 - 3 calendar days


2) severe, with profuse purulent discharge, and also complicated by superficial keratitis
 

Military hospital

No photophobia, a feeling of pressure and heat in the eyes, painful sensations, the disappearance of redness and swelling of the conjunctiva of the eyelids and discharge from the eyes

In 5 - 7 calendar days after consultation with an ophthalmologist

38.

Foreign object in the eye cornea
 

Military hospital

No signs of inflammation of the conjunctiva and eye cornea

In 1 - 2 calendar days

39.

Inflammatory diseases of eyeballs

Military hospital

No signs of inflammation of the membranes of the eyeball

By decision of MFC of the hospital

40.

Tooth extraction:





1) uncomplicated;

Medical post

No edema, pain, bleeding, the mouth can open free, chewing is painless

In 1 - 2 calendar days


2) complicated by bleeding, alveolitis

Medical post

No edema, pain, bleeding, the mouth can open free, chewing is painless. Normal blood and urine counts

In 2 - 3 calendar days

41.

Acute pulpitis

Medical post

No pain

In 1 - 2 calendar days

42.

Acute periodontitis

Medical post

No pain when biting and percussing a tooth. Complete obliteration of the canal with filling material

In 1 - 2 calendar days

43.

Periodontal disease in the acute stage, abscess formation

Medical post. Military hospital

Complete disappearance of inflammation from periodontium, normal blood and urine counts

In 2 - 3 calendar days after consultation with a dentist

44.

Acute odontogenic osteomyelitis. Odontogenic phlegmon

Military hospital

No pain, edema, hyperemia, normal body temperature, normal blood and urine counts

In 3 - 5 calendar days after consultation with a dentist

45.

Acute diseases of the oral mucosa

Medical post. Military hospital

No elements of mucosal damage, normal body temperature, normal blood and urine counts

In 3 - 5 calendar days after consultation with a dentist

46.

Acute sialadenitis
 

Military hospital

No pain, edema, normalization of the gland function, normal ECG, normal blood and urine counts

In 3 - 5 calendar days after consultation with a dentist

47.

Difficult “wisdom” teething complicated by pericoronitis

Medical post. Military hospital

No pain, edema, free opening of the mouth (4 cm), normal blood and urine counts

In 2 - 3 calendar days after consultation with a dentist

  Appendix 2
to the Rules for aeromedical safety
of state aviation of the
Republic of Kazakhstan
  Form

Register of medical examination results
______________________________________________________________________________
Military unit __________

Date. Time of examination

Military rank, surname and initials

Complaints

Condition of the upper respiratory tract

Temperature

Pulse

Blood pressure

Identified health problems and violation of the preflight regime

Conclusion on admission to professional activities

1

2

3

4

5

6

7

8

9










      Note:

      1. To register the data of the preflight, between-flight, post-flight medical examination of aviation personnel, the title of the book is amended as follows: “The register of the results of the pre-flight (between-flight, post-flight) medical examination of aviation personnel”. During the between-flight and post-flight medical examination, it is necessary to indicate the time elapsed from the moment of landing of the aircraft.

      2. To register the data of the preflight medical examination of the crews of aircraft performing overflights, the title of the book is amended as follows: “The register of the results of the preflight medical examination of crews of aircraft performing overflights”.

      3. To register the data of the medical examination of persons maintaining flights, the title of the book is amended as follows: “The register of the results of medical examination of persons maintaining flights”. Columns 4 - 7 are filled if examination is carried out in the volume of the preflight medical examination.

      4. To register medical examination data before going on combat duty, the title of the book is amended as follows: “The register of the results of medical examination of persons going on combat duty”. The reference point for the number of shifts is a regular leave (or its better part). Daily duty is not divided into day and night duties.

      5. To register the data of medical examination of persons performing parachute jumps, the title of the book is amended as follows: “The register of the results of pre-jump (between-jump, post-jump) medical examination”.

      6. To register medical examination data during training ejections, the title of the book is amended as follows: “The register of results of medical examination of aviation personnel during training ejections”. Column 2 is amended as follows: “Military rank, surname, initials. The number of ejections. The amount of overload.” The number of ejections is counted on an accrual basis.

      7. To register the data of medical examination of aviation personnel in the process of special studies and training, the title of the book is amended as follows: “The register of the results of medical examination of aviation personnel during special studies and training”.

  Appendix 3
to the Rules for aeromedical safety
of state aviation of the
Republic of Kazakhstan
  Form

Register of values of psychophysiological indicators of pilots (cadets) at the basic flight phases

      Military rank ______________________ Surname, initials __________________, birth year

      ___________. Qualification_______ Total flying time: on planes ____________________,

      on simulators________________________

      Date __________________, total training time __________________________________

Item №

Indicator

Background

Baseline

Flight phases

After the flight

Takeoff

Climb

Level flying

Target interception

Bank turn

Descent

Passage of AS beacon

Passage of YO beacon

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1.

Pulse rate












2.

Volume of pulmonary ventilation












3.

Breathing rate












4.

Residual attention












5.

Tension index












6.

Psychophysiological conclusion












7.

Instructor rating












8.

Overall rating












9.

Recommendations


      Instructor __________________________

      Physician __________________________

  Appendix 4
to the Rules for aeromedical safety
of state aviation of the
Republic of Kazakhstan
  Form

Register of special studies and trainings of aviation personnel

      Military unit __________

Item №

Military rank. Surname, initials. Specialty

Goal of special studies and trainings

Description of study, training

Protective equipment used (type, serial number, size)

Opinion

1

2

3

4

5

6







  Annex 5 to the Rules for
Medical Support of Flights of State
Aviation of the Republic of Kazakhstan
  Document form
  Table 1

Aviation accidents and incidents investigated by aviation unit health service for ___ quarter (year)

      Footnote. Annex 5 - as reworded by Order No. 510 of the Minister of Defence of the Republic of Kazakhstan dated 05.08.2021 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

No. in seq.

Causes

Number of cases

1

2

3

1.

Execution of flights, total:



in painful condition;



after a violation of the pre-flight rest and recreation regime;



after a pre-flight dietary disruption;



without protective equipment suitable for the conditions of flight;



without medical permit;



after drinking alcohol (the day before or the day of the flight);



with an expired medical-flight commission report;



with excess flying hours per flight shift


2.

Flight management, total:



in a sick state;



after a violation of the pre-flight rest and recreation regime;



after a pre-flight dietary disruption;



without medical permit;



after drinking alcohol (the day before or the day of the flight);



with an expired medical-flight commission report


3.

The effects of flight factors on the pilot's (crew's) body:



hypoxia



overload (piloting);



motion sickness;



barometric pressure fluctuations;



explosive decompression


4.

Effects on the pilot's (crew's) body of unfavourable hygienic conditions in the cockpit of an aircraft:



ingress of foreign matter into the cabin air;



ingress of foreign matter into the oxygen;



unfavourable cabin temperature conditions


5.

Incorrect use and malfunctions in safety equipment and gear


6.

Deficiencies in medical support for flights


7.

Illusions that have made flying difficult


8.

Loss of spatial awareness by the pilot (crew)


9.

Other cases


10.

Total


      Note:

      1. Data shall be presented as a fraction: the numerator shall be the total number, the denominator shall be the number of cases due to reduced capacity for work.

      2. "Other cases" shall include aviation accidents and incidents that do not relate to other items in this table. These occurrences shall be briefly explained in the text.

  Document form
  Table 2

Activities of the aviation unit medical service to prevent air accidents and incidents per ___ quarter (year)

No. in seq.

Measures

Number of cases

1

2

3

1.

Suspended from flying at the pre-flight health check, total:



in a state of illness;



who have violated the pre-flight rest and recreation regime;



who have violated pre-flight eating habits;



after consuming alcohol;



with signs of fatigue, overwork;



due to a break between leaves of absence of more than 12 months


2.

Suspended from directing flights at pre-flight health checks, total:



in a state of illness;



who have violated the pre-flight rest and recreation regime;



who have violated pre-flight eating habits;



after consuming alcohol;



with signs of fatigue, overwork;



due to a break between leaves of absence of more than 12 months


3.

Removed from flight support of engineering personnel on medical interrogation (examination), total:


4.

The total number of deficiencies in flight preparation and support that adversely affected the physical or emotional/psychological condition of aviation personnel was eliminated:



deficiencies in catering arrangements;



inadequate airfield recreational facilities;



excessive flight load;



insufficient breaks between flights;



mental trauma;



conflictual work situations;



conflicting family and domestic situations;



shortcomings in transportation of aviation personnel


5.

Faults in the safety equipment are detected:



during pre-flight training;



during pre-flight training


6.

Prevented the use of substandard medical oxygen


7.

Other measures


8.

Total


      Note:

      1. Data in paragraph 1 shall be given as a fraction: the numerator shall be the total number of aircrew suspended, the denominator shall be the number of aircrew members overflown.

      2. The report shall contain diagnoses of all diseases diagnosed during pre-flight inspections that have caused the suspension of aviation personnel from flying (flight management).

      3. The “Other Activities” shall refer to the activities of the aviation unit medical service in preventing air accidents and incidents, those not related to other items in this table. These activities shall be briefly explained in the text.