Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау және пайдалану қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2020 жылғы 7 сәуірдегі № 79 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 9 сәуірде № 20345 болып тіркелді.

"Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы" 2019 жылғы 26 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 10-бабының 24) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау және пайдалану қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Мәдениет және өнер істері департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;

2) осы бұйрық қолданысқа енгізілгеннен кейін күнтізбелік екі күн ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы тармақпен көзделген іс-шара орындалғаннан кейін екі жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің Заң қызметі департаментіне іс-шараның орындалуы туралы мәлімет ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Мәдениет және спорт вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрі

А. Раимкулова

Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрі 2020 жылғы 7 сәуірдегі № 79 Бұйрықпен бекітілген

Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау және пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау және пайдалану қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) Қазақстан Республикасының 2019 жылғы 26 желтоқсандағы "Тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану туралы" Заңының 10-бабының 24) тармақшасына сәйкес әзірленді және тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау және пайдалану мәселелерін реттейді.

2. Тарих және мәдениет ескерткіштері - Тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізіміне қосылған тарихи-мәдени мұра объектілері.

3. Тарих және мәдениет ескерткіштері мынадай түрлерге бөлінеді:

1) археология ескерткіштері;

2) қала құрылысы және сәулет ескерткіштері;

3) ансамбльдер мен кешендер;

4) киелі объектілер;

5) монументтік өнер құрылыстары.

2-тарау. Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау

4. Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау оларды қорғау, жаңғырту, сақтау, жағдайларына мониторинг жүргізу жөніндегі шараларды қамтиды.

5. Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау, жаңғырту, сақтау, жағдайларына мониторинг жүргізу жөніндегі шаралар тарих және мәдениет ескерткіштерінде және олармен байланысты элементтерді ғылыми-реставрациялау жұмыстарын, археологиялық жұмыстарды жүргізу, олардың жағдайын зерделеу арқылы жүргізіледі.

6. Ғылыми-реставрациялау және археологиялық жұмыстарды жүргізу кезеңінде тарих және (немесе) мәдениет ескерткіштерін қорғау олардың тарихи, сәулеттік-көркемдік келбетін және оның іргелес тарихи аумағының тұтастылығын сақтай отырып қаматамасыз етіледі.

7. Тарих және мәдениет ескерткiштерiн қорғауды қамтамасыз ету мақсатында тарих және мәдениет ескерткіштерінің қорғау аймақтарының, тарих және мәдениет ескерткіштерінің құрылыс салуды реттеу аймақтарының және қорғалатын табиғи ландшафт аймақтарының жобалары әзірленеді.

8. Тарих және мәдениет ескерткіштерінің қорғау аймақтарының, тарих және мәдениет ескерткіштерінің құрылыс салуды реттеу аймақтарының және қорғалатын табиғи ландшафт аймақтарының жобасында әр аймақты пайдалану режимі айқындалады.

9. Тарих және мәдениет ескерткіштерінің аумақтарында тарих және мәдениет ескерткішінің атауын, хронологиясын, ескерткіштің тарихи маңыздылығын қысқаша сипаттау, ескерткіштің санатын қамтитын қорғау тақтасы орнатылады.

10. Жеке және заңды тұлғалар тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау және сақтауды жергілікті атқарушы органмен берілген тарих және мәдениет ескерткішін қорғау міндеттемесіне сәйкес қамтамасыз етеді.

11. Тарих және мәдениет ескерткішінің сақталуын қамтамасыз ету мақсатында оның орналасқан жері жергілікті жердің тарихи-сәулеттік тірек жоспарына енгізіледі.

12. Тарих және мәдениет ескерткішінің техникалық жағдайын қадағалап отыру мақсатында оның жағдайына мониторинг жасалады және оның нәтижесі тарих және мәдениет ескерткішінің төлқұжатына енгізіледі.

3-тарау. Тарих және мәдениет ескерткіштерін пайдалану

13. Тарих және мәдениет ескерткіштері Қазақстан халқының рухани және мәдени дәстүрлерін қайта жаңғырту және сақтау мақсаттарында, сондай-ақ ғылыми, білім беру, туристік, ақпараттық және тәрбиелік мақсаттарда пайдаланылады.

14. Тарих және мәдениет ескерткіштерін ғылыми, білім беру, туристік, ақпараттық және тәрбиелік мақсаттарда пайдалану оларды визуалды шолу арқылы жүргізіледі.

15. Тарих және мәдениет ескерткіштерін ғылыми, білім беру, туристік, ақпараттық және тәрбиелік мақсаттарда пайдалану оларды сақтау, зерттеу, кеңінен таныту және олардың жай-күйін мониторингтеу жөніндегі іс-шараларды қамтиды.

Тарих және мәдениет ескерткіштерін ғылыми мақсатта пайдалану археологиялық жұмыстарды жүргізу, тарихи-мәдени сараптама жүргізу, тарих және мәдениет ескерткішін зерделеуге, сақталу сапасын, дәрежесін бағалауға және сақтау бойынша жүзеге асырылатын қажетті жұмыстардың көлемін айқындауға бағытталған іс-шаралар кешені, оның ішінде ғылыми-жобалау құжаттамасын әзірлеу барысында пайдалануды қамтиды.

Тарих және мәдениет ескерткіштерін білім беру, туристік, ақпараттық және тәрбиелік мақсаттарда пайдалану экскурсиялар, көрмелер, ғылыми конференциялар, лекциялар, дөңгелек үстелдер, симпозиумдер және өзге әлеуметтік-маңызды шараларды, ғылыми-танымдық, ақпараттық буклеттер, анықтамалар, альбомдар әзірлеу және шығаруды, туристік маршруттар, тоқпақтар ұйымдастыруды қамтиды.

16. Тарих және мәдениет ескерткіштерін пайдалану барысында тарих және мәдениет ескерткіштерінің жағдайына қауіп тудыратын жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді.

Об утверждении Правил охраны и использования памятников истории и культуры

Приказ Министра культуры и спорта Республики Казахстан от 7 апреля 2020 года № 79. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 апреля 2020 года № 20345.

В соответствии с подпунктом 24) статьи 10 Закона Республики Казахстан от 26 декабря 2019 года "Об охране и использовании объектов историко-культурного наследия" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила охраны и использования памятников истории и культуры.

2. Департаменту по делам культуры и искусства Министерства культуры и спорта Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение двух рабочих дней после введения в действие настоящего приказа размещение его на интернет-ресурсе Министерства культуры и спорта Республики Казахстан;

3) в течение двух рабочих дней после исполнения мероприятий, предусмотренных настоящим пунктом, представление в Департамент юридической службы Министерства культуры и спорта Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра культуры и спорта Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр культуры и спорта Республики Казахстан

А. Раимкулова

Утверждены приказом Министр культуры и спорта Республики Казахстан от 7 апреля 2020 года № 79

Правила охраны и использования памятников истории и культуры

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила охраны и использования памятников истории и культуры (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 24) статьи 10 Закона Республики Казахстан от 26 декабря 2019 года "Об охране и использовании объектов историко-культурного наследия" и регулируют вопросы охраны и использования памятников истории и культуры.

2. Памятники истории и культуры – объекты историко-культурного наследия, включенные в Государственный список памятников истории и культуры.

3. Памятники истории и культуры подразделяются на следующие виды:

1) памятники археологии;

2) памятники градостроительства и архитектуры;

3) ансамбли и комплексы;

4) сакральные объекты;

5) сооружения монументального искусства.

Глава 2. Охрана памятников истории и культуры

4. Охрана памятников истории и культуры включает мероприятия по их защите, возрождению, сохранению, мониторингу их состояния.

5. Мероприятия по защите, возрождению, сохранению, мониторингу состояния памятников истории и культуры осуществляются путем проведения научно-реставрационных работ на памятниках истории и культуры и связанных с ним элементов, археологических работ, изучения их состояния.

6. Охрана памятников истории и культуры при проведении научно-реставрационных и (или) археологических работ обеспечивается путем сохранения их исторического, архитектурно-художественного облика и целостности его прилегающей исторической территории.

7. В целях обеспечения охраны памятников истории и культуры разрабатываются проект охранной зоны, зоны регулирования застройки и зоны охраняемого природного ландшафта памятника истории и культуры.

8. В проекте охранной зоны, зоны регулирования застройки и зоны охраняемого природного ландшафта памятников истории и культуры определяется режим использования каждой зоны.

9. На территории памятников истории и культуры устанавливается охранная доска, содержащая наименование памятника истории и культуры, хронологию, краткое описание исторической значимости памятника, категория памятника истории и культуры.

10. Физические и юридические лица обеспечивают охрану и сохранность памятников истории и культуры согласно охранному обязательстве памятника истории и культуры, выдаваемого местным исполнительном органом.

11. Для обеспечения сохранности памятника истории и культуры его месторасположение вносится в историко-архитектурный опорный план местности.

12. Для отслеживания технического состояния памятника истории и культуры проводится мониторинг его состояния и его результаты вносится в паспорт памятника истории и культуры.

Глава 3. Использование памятников истории и культуры

13. Памятники истории и культуры используются в целях возрождения и сохранения духовных и культурных традиций народа Казахстана, а также в научных, образовательных, туристских, информационных и воспитательных целях.

14. Использование памятников истории и культуры в научных, образовательных, туристских, информационных и воспитательных целях осуществляется путем его визуального осмотра.

15. Использование памятников истории и культуры в научных, образовательных, туристских, информационных и воспитательных целях включает в себя мероприятия по их сохранению, исследованию, популяризации, мониторинга их состояния.

Использование памятников истории и культуры в научных целях включает археологическую работу, проведение историко-культурной экспертизы, комплекс мероприятий, направленных на изучение, оценку качества, степени сохранности и определение объема необходимых работ, осуществляемых по сохранению памятника истории и культуры, в том числе деятельность, осуществляемая в ходе разработки научно-проектной документации.

Использование памятников истории и культуры в образовательных, туристских, информационных и воспитательных целях включают работу по проведению экскурсий, выставок, научных конференций, лекции, круглых столов, симпозиумов и других социально-значимых мероприятий, подготовке и изданию научно-познавательных, информационных буклетов, справочников, альбомов, организации туристских маршрутов, троп.

16. При использовании памятников истории и культуры не допускается проведение работ, которые могут создавать угрозу существованию памятников истории и культуры.