ИПС "Әділет"

2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16-бабы 41-4) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Азаматтық қызметшілердің қызмет әдебі кодексі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі А.Ә. Сарбасовқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі

Б. Нурымбетов

Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрінің
2020 жылғы 28 тамыздағы
№ 342 бұйрығымен
бекітілген

Азаматтық қызметшілердің қызмет әдебі кодексі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Азаматтық қызметшілердің қызмет әдебі кодексі 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16-бабының 41-4) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Кодекс Қазақстан Республикасының азаматтық қызметшілері басшылыққа алатын қызмет әдебінің жалпы қағидаттары мен нормаларының жиынтығынан тұрады.

3. Азаматтық қызметшілердің Кодекс ережелерін білуі және сақтауы олардың кәсіптік қызметі мен еңбек тәртібін бағалау критерийлерінің бірі болып табылады.

4. Осы Кодекстегі әдеп нормалары мен талаптары барлық азаматтық қызметшілер үшін міндетті болып табылады, олар қатаң сақталуға тиіс.

5. Азаматтық қызметші азаматтық қызметке кірген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде осы Кодекстің мәтінімен жазбаша нысанда танысуға тиіс.

6. Танысу парағы ұйымның кадр қызметі жүргізетін азаматтық қызметшінің жеке іс парағында сақталады.

2-тарау. Азаматтық қызметші қызметінің әдеп қағидаттары

7. Азаматтық қызметші өз міндеттерін орындау кезінде мынадай қағидаттарды сақтауы қажет:

1) әділдік:

2) адалдық және объективтілік;

3) ұқыптылық;

4) кәсіптік құзыреттілік;

5) мінсіз мінез-құлық;

6) ниеттілік;

7) ақпараттың құпиялылығы.

3-тарау. Азаматтық қызметшілерге қойылатын әдеп талаптары

8. Азаматтық қызметші өз қызметін жүзеге асыру кезінде 1995 жылғы 30 тамыздағы Қазақстан Республикасы Конституциясының, 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің, Қазақстан Республикасы заңдарының және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын, сондай-ақ осы Кодекстің ережелерін қатаң сақтайды.

9. Азаматтық қызметші:

1) өзінің қызметтік міндеттерін адал атқаруы, еңбек тәртібін мүлтіксіз сақтауы, жұмыс уақытын ұтымды және тиімді пайдалануы;

2) жоғары моральдық және адамгершілік өлшемшарттарға сай болуы, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шектеулер мен тыйымдарды сақтауы;

3) қызметтік міндеттерді тиімді пайдалану үшін өзінің кәсіптік деңгейі мен біліктілігін арттыруы;

4) өз іс-әрекеттерімен және мінез-құлқымен арқылы қоғам тарапынан сынға ұшырамауға, сын айтқаны үшін қудалауға жол бермеуі, кемшіліктерді жою және өз қызметін жақсарту үшін конструктивті сынды пайдалануы;

5) адал, әділ, қарапайым болуы, жалпы қабылданған моральдық-әдеп нормаларын сақтауы, азаматтармен және әріптестермен қарым-қатынаста сыпайылық пен әдептілік танытуы;

6) қызметтік міндеттерін орындау кезінде заңдылықты қамтамасыз етуі;

7) жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін қозғайтын шешімдер қабылдаудың ашықтығын қамтамасыз етуі;

8) мемлекеттік мүліктің сақталуын қамтамасыз етуі, ұйымның сеніп тапсырылған мүлкін, оның ішінде автокөлік құралдарын ұтымды, тиімді және тек қызметтік мақсаттарда пайдалануы;

9) іскерлік әдеп пен қызметтік тәртіп қағидаларын сақтауы;

10) сыбайлас жемқорлық көріністеріне қарсы тұруға және заңнамада белгіленген тәртіппен оның алдын алу бойынша шаралар қабылдауға;

11) басқа азаматтық қызметшілер тарапынан қызметтік әдеп нормаларын бұзудың жолын кесуі не оларды болдырмау жөнінде өзге шаралар қабылдауы;

12) лауазымдық міндеттеріне сәйкес болуы, әдептілік танытуға, пара алуға байланысты пікірлерге және (немесе) әрекеттерге не парақорлыққа делдал болуға жол бермеуі;

13) жұмыс берушіні, прокуратура органдарын немесе басқа да мемлекеттік органдарды азаматтық қызметшіге сыбайлас жемқорлық қылмыстар жасауға итермелеу мақсатында жүгінудің барлық жағдайлары туралы дереу хабардар етуі;

14) азаматтық қызметшінің лауазымдық міндеттерін атқаруына байланысты мінез-құлықтан және өзге де заңсыз әрекеттерден аулақ болуы;

15) жұмыс орнында қарамағындағылар және (немесе) көрсетілетін қызметті алушы қалдырған сыйлық табылған кезде сыйлықты оны тастап кеткен адамға қайтару үшін шаралар қолдануы қажет. Аталған адамды айқындауға мүмкіндік болмаған жағдайда, азаматтық қызметші аталған факт туралы дереу жұмыс берушіге жазбаша хабарлауы қажет;

16) оған айтылмай келіп түскен, сондай-ақ ол тиісті функцияларды атқаруына байланысты алған сыйлықтар сыйлықты алған күннен бастап не азаматтық қызметшіге сыйлықтың келіп түскені туралы мәлім болған күннен бастап күнтізбелік жеті күн ішінде мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті органға өтеусіз берілуге жатады, ал азаматтық қызметшіге нақ сондай мән-жайларда көрсетілген қызметтерге қызмет көрсетілген күннен бастап не мемлекеттік қызметшіге қызметтің көрсетілгені туралы мәлім болған күннен бастап күнтізбелік жеті күн ішінде ол республикалық бюджетке ақша аудару жолымен төленеді.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 13.11.2023 № 472 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Азаматтық қызметшіге:

1) азаматтық қызметші мен ұйымның беделіне немесе абыройына нұқсан келтіруі мүмкін жанжал жағдайларға;

2) қызметтік жағдайды мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың, лауазымды адамдардың, мемлекеттік қызметшілердің және азаматтардың жеке мәселелерін шешуге әсер ету үшін пайдалануға;

3) заңмен тәртіптік, әкімшілік не қылмыстық жауапкершілік көзделген қылықтар мен құқық бұзушылықтар жасауға;

4) жеке сипаттағы мәселелерді шешу үшін қызметтік жағдайды пайдалануға, лауазымдық міндеттерін орындауға байланысты жеке және заңды тұлғалардан сыйлықтар, ақшалай сыйақы, несие, материалдық сипаттағы қызметтер, ойын-сауық, демалыс, көлікті пайдаланғаны үшін ақы және өзге де сыйақылар қабылдау фактілеріне;

5) қызметтік ақпаратты жеке және басқа жеке мақсаттарда пайдалануға;

6) шындыққа жанаспайтын ақпаратты таратуға, оның ішінде басқа азаматтық қызметшілердің кәсіби қасиеттерін талқылауға және пікір білдіруге, басқа азаматтық қызметшінің беделін түсіретін сөздер мен мәлімдемелерге, сондай-ақ оған қарсы айтылған сындарға;

7) өз лауазымдық міндеттерін атқаруға байланысты қызмет бабында өздеріне тәуелді адамдардан жалпы қамқорлығы немесе қызмет бабында бетімен кетушілік үшін сыйлықтарды немесе көрсетілетін қызметтерді қабылдауға;

8) ресми адамдардың лауазымдық өкілеттіктерін пайдалана отырып, мүліктік пайда, игіліктер не артықшылықтар алу үшін аталған адамдарға сыйлықтарды тарту етуге және қызметтік емес қызметтер көрсетуге;

9) жеке және заңды тұлғаларға ақпаратты беруден негізсіз бас тартуға не оны кешіктіріп беруге, анық емес немесе толық емес ақпарат беруге;

10) шешімдерді дайындау мен қабылдау кезінде жеке және (немесе) заңды тұлғаларға құқыққа сыйымсыз қолдау көрсетуге;

11) қызметке кіру және қызмет бабында ілгерілету кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделмеген артықшылықтар беруге (протекционизм, отбасылық жақындық) жол бермеуге тиіс.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 13.11.2023 № 472 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Азаматтық қызметші қызметтен тыс уақытта:

1) жалпы қабылданған моральдық-әдеп нормаларын ұстануы, қоғамға қарсы мінез-құлық жағдайларын болдырмауы;

2) қарапайымдылық танытуы, қызметтік жағдайын баса айтпауы және пайдаланбауы;

3) өз тарапынан қоғамдық адамгершілікке, тәртіп пен қауіпсіздікке қол сұғумен байланысты заң талаптарының бұзылуына жол бермеуі және басқа азаматтарды заңсыз, қоғамға қарсы әрекеттерді жасауға тартпауы қажет.

12. Азаматтық қызметшінің қызметтік міндеттерін орындау кезіндегі сырт келбеті іскерлікпен, ұстамдылықпен, нақтылықпен ерекшеленетін жалпыға бірдей қабылданған іскерлік стильге сәйкес келуге тиіс.

4-тарау. Әдеп жанжалдары және оларды шешу

13. Жанжалды жағдай туындаған кезде, азаматтық қызметші тиісті шаралар қабылдау үшін жанжал туралы тікелей басшысына хабарлап, проблеманы талқылауы керек.

14. Азаматтық қызметшілердің қызмет әдебін бұзуы заңнамамен белгіленген тәртіптік жауапкершілікке алып келеді.

Азаматтық қызметшілердің осы Кодекстің ережелерін сақтауы аттестаттау, жоғары тұрған лауазымдарға ілгерілету кезінде ескеріледі.

Unofficial translation

According to subparagraph 41-4) of Article 16 of the Labor Code of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2015, I HEREBY ORDER:

1. To approve the attached Code of Ethics for Civil Servants.

2. The Department of Labor and Social Partnership of the Ministry of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan, in accordance with the procedure established by law, shall ensure:

1) state registration of this Order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) posting this Order on the official Internet resource of the Ministry of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

3) within ten working days after the state registration of this Order, submission to the Department of Legal Service of the Ministry of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan the information on the implementation of the measures provided for in subparagraphs 1) and 2) of this paragraph.

3. Control over the implementation of this Order shall be entrusted to the First Vice-Minister of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan, Sarbassov A.A.

4. This Order shall come into effect upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication.

Minister of Labor and Social
Protection of the Population of the
Republic of Kazakhstan

B. Nurymbetov

Approved
by Order of the
Minister of Labor and Social
Protection of the Population of the
Republic of Kazakhstan
dated August 28, 2020, № 342

The Code of Ethics for Civil Servants

Chapter 1. General Provisions

1. This Code of Ethics for Civil Servants (hereinafter referred to as the Code) has been developed in accordance with subparagraph 41-4) of Article 16 of the Labor Code of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2015.

2. The Code is a set of general principles and norms of service ethics that civil servants of the Republic of Kazakhstan shall follow.

3. Knowledge and observance by civil servants of the provisions of the Code shall be one of the criteria for assessing the quality of their professional activities and labor discipline.

4. The ethical norms and requirements contained in this Code shall be binding on all civil servants, which must be unswervingly observed by them.

5. A civil servant, within three working days from the date of entering the civil service, shall become familiarized with the text of this Code in writing.

6. The acknowledgment form shall be kept in the personal file of the civil servant, which shall be maintained directly by the personnel department of the organization.

Chapter 2. Ethical principles of the civil servant

7. A civil servant in the performance of his/her duties must comply with the following principles:

1) impartiality;

2) honesty and objectivity;

3) decency;

4) professional competence;

5) impeccable behavior;

6) loyalty;

7) confidentiality of information.

Chapter 3. Ethical requirements for civil servants

8. When carrying out his/her activities, a civil servant shall comply with the requirements of the Constitution of the Republic of Kazakhstan dated August 30, 1995, the Labor Code of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2015, the laws of the Republics and Kazakhstan and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, as well as the provisions of this Code.

9. A civil servant shall:

1) conscientiously fulfill his/her official duties, strictly observe labor discipline, rationally and efficiently use working hours;

2) comply with high moral and ethical criteria, comply with the restrictions and prohibitions established by the laws of the Republic of Kazakhstan;

3) improve his/her professional level and qualifications for the effective use of official duties;

4) by his/her actions and behavior not to give rise to criticism from society, to prevent persecution for criticism, to use constructive criticism to eliminate shortcomings and improve their activities;

5) be honest, fair, modest, observe generally accepted moral and ethical standards, show politeness and correctness in dealing with citizens and colleagues;

6) ensure legality in the performance of official duties;

7) ensure the transparency of decision-making affecting the rights and legitimate interests of individuals and legal entities;

8) ensure the safety of state property, rationally, effectively, and only for official purposes to use the entrusted property of the organization, including vehicles;

9) comply with business etiquette and rules of official conduct;

10) Resist manifestations of corruption and take measures to prevent corruption in accordance with the procedure established by law;

11) to suppress or take other measures to prevent violations of the norms of official ethics on the part of other civil servants;

12) to comply with the official duties, to be correct, not to make statements and (or) actions related to bribery or mediation in bribery;

13) to immediately inform the employer, prosecutor's office or other state bodies about all cases when a civil servant is approached in order to induce him/her to commit corruption offenses.

14) to refrain from behavior and other unlawful actions related to the performance of official duties by a civil servant;

15) upon discovery of a gift left at the workplace by a subordinate and (or) service recipient, take measures to return the gift to the person who left it. If it is impossible to identify this person, the civil servant should immediately notify the employer of this fact in writing;

16) gifts received without his knowledge, as well as received by him in connection with the performance of relevant functions, shall be subject to gratuitous transfer to the authorized body for state property management within seven calendar days from the date of receipt of the gift or from the date on which the civil servant became aware of the received gift, and services rendered to the civil servant under the same circumstances shall be paid by him by transferring money to the republican budget within seven calendar days from the date of rendering the service or from the date on which the civil servant became aware of the gift, and services rendered to the civil servant under the same circumstances shall be paid by him by transferring money to the republican budget within seven calendar days from the date of rendering the service or from the date on which the civil servant became aware of the gift.

Footnote. Paragraph 9 as amended by the order of the Minister of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan dated 13.11.2023 № 472 (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

10. A civil servant shall prevent:

1) conflict situations that can damage the reputation or authority of a civil servant and the organization;

2) Use of official position to influence the activities of state bodies, local executive body, organizations, officials, civil servants and citizens in resolving issues of a personal nature;

3) committing misconduct and offenses for which the law provides for disciplinary, administrative or criminal liability;

4) using his/her official position to solve personal issues, not to allow acceptance of gifts, monetary remuneration, loans, services of material nature, payment for entertainment, recreation, transportation and other remuneration from individuals and legal entities in connection with the performance of official duties;

5) use of official information for self-interested and other personal purposes;

6) dissemination of information that does not correspond to reality, not to comment and discuss, including professional qualities of other civil servants, not to allow expressions and statements defaming another civil servant, as well as critical remarks against him;

7) to accept gifts or favors in connection with the performance of their official duties from persons dependent on them in service, for general patronage or connivance in service;

8) to give gifts and render non-official services to officials in order to obtain a property benefit, good or advantage with the use of official powers of these persons;

9) unjustified denial of information to individuals and legal entities, or its delay, transfer of inaccurate or incomplete information;

10) giving undue preference to individuals and (or) legal entities in the preparation and decision-making process;

11) granting of advantages not provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan (protectionism, familialism) at admission and promotion.

Footnote. Paragraph 10 as amended by the order of the Minister of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan dated 13.11.2023 № 472 (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

11. A civil servant outside by off-duty shall:

1) adhere to generally accepted moral and ethical standards, prevent cases of antisocial behavior;

2) show modesty, do not emphasize or use their official position;

3) prevent, on their part, violation of the requirements of the legislation, associated with encroachment on public morality, order, and safety, and not to involve other citizens in the commission of illegal, antisocial actions.

12. The appearance of a civil servant in the performance of his/her official duties must comply with the generally accepted business style, which is distinguished by formality, restraint, and accuracy.

Chapter 4. Ethical conflicts and their resolution

13. In the event of a conflict situation, the civil servant shall report and discuss the problem of the conflict with the direct supervisor for taking appropriate measures.

14. Violation of official ethics by civil servants shall entail disciplinary liability established by law.

Compliance by civil servants with the provisions of this Code shall be taken into account when carrying out certification, promotion to higher positions.

Азаматтық қызметшілердің қызмет әдебі кодексін бекіту туралы