Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі туралы нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 10 тамыздағы № 389 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 16 тамызда № 24006 болып тіркелді.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4 т. қараңыз

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 115) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

      1. Қоса беріліп отырған Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі туралы нұсқаулық бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіпте:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрі
Ю. Ильин

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Индустрия және инфрақұрылымдық

      даму министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Ұлттық экономика министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Энергетика министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрі
2021 жылғы 10 тамыздағы
№ 389 бұйрығымен
бекітілген

Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі туралынұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі туралы нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 115) тармақшасына сәйкес әзірленген және нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген,оларды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау үшін жүк көтергіш машиналарды зерттеп-қарауды ұйымдастыру және өткізу тәртібін нақтылайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

      2. Осы Нұсқаулықта келесі терминдер қолданылады:

      1) ағымдағы жөндеу – жүк көтергіш машинаның жұмыс қабілеттілігін қамтамасыз ету немесе қалпына келтіру үшін орындалатын және жекелеген бөліктерін ауыстыру және (немесе) жөндеу арқылы ақаулықты жоюдан құралатын жұмыстар;

      2) ақаулы жай-күй – жүк көтергіш машина нормативтік-техникалық және (немесе) дайындаушы зауыттың конструкторлық (жобалық) құжаттамасы талаптарының ең болмағанда біреуіне сәйкес келмейтін жай-күй;

      3) ақау – жүк көтергіш машинаның немесе тораптың, элементтің дайындаушы зауыттың паспортында, жұмыс немесе нормативтік-техникалық құжаттамада келтірілген талаптарға әрбірінің жеке сәйкес келмеуі;

      4) бастапқы тексеру – жүк көтергіш машинаның нормативтік қызмет ету мерзімі өткеннен кейін жүргізілетін тексеру;

      5) ақаусыз жай-күй – жүк көтергіш машинаны пайдалану нормативтік-техникалық және (немесе) дайындаушы зауыттың конструкторлық (жобалық) құжаттамасыныңталаптарына сәйкес келетін жай-күй;

      6) жөндеу – жүк көтергіш машинаның ақаусыздығын немесе жұмыс қабілеттілігін қалпына келтіру және (немесе) жүк көтергіш машинаның немесе оның жекелеген құрамдас бөліктерінің ресурсын қалпына келтіру жөніндегі операциялар кешені;

      7) жұмысқа қабілетті жай-күй – берілген функцияларды орындау қабілетін сипаттайтын барлық параметрлердің мәндері нормативтік-техникалық және (немесе) дайындаушы зауыттың конструкторлық (жобалық) құжаттамасының талаптарына сәйкес келетін жүк көтергіш машинаның жай-күйі;

      8) жұмысқа жарамсыз жай-күй – жүк көтергіш машинаның берілген функцияларды орындау қабілетін сипаттайтын ең болмағанда бір параметрдің мәні нормативтік-техникалық және (немесе) дайындаушы зауыттың конструкторлық (жобалық) құжаттамасының талаптарына сәйкес келмейтін жай-күйі;

      9) қайталама тексеру – алдыңғы тексеру нәтижелері бойынша белгіленген мерзім өткеннен кейін жүргізілетін тексеру;

      10) қалдық ресурс – шаршау өлшемшарттары бойынша жүк көтергіш машинаның негізгі бөліктерінің (көтергіш металл конструкцияларының) шекті жай-күйіне жеткенге дейінгі жұмыс көлемінің есептік шамасы (тексеру жүргізілген сәттен бастап);

      11) кезектен тыс тексеру – одан әрі қауіпсіз пайдалану үшін қатер төндіретін елеулі ақаулар немесе ақаулықтар (немесе осы ақаулықтардың пайда болу белгілері) туындаған кезде жүргізілетін тексеру;

      12) күрделі-қалпына келтіру жөндеу (қайта жаңарту) – ақауларды анықтау, оларды жою және жүк көтергіш машинаның ресурсын қалпына келтіру үшін қажетті демонтаждау мен бөлшектеуден кейін келесі тексеруге дейін орындалатын, қызмет ету мерзімі өткен жүк көтергіш машинаны жөндеу;

      13) пайдалану – жүк көтергіш машинаның есептен шығарылғанға дейінгі өмірлік циклінің сатысы, онда оның сапасы өткізіледі, сақталады және қалпына келтіріледі және ол жүк көтергіш машинаны мақсаты бойынша пайдалануды, тасымалдауды, сақтауды, техникалық қызмет көрсетуді, монтаждауды (бөлшектеуді) және жөндеуді қамтиды;

      14) пайдалану құжаттамасы – паспортты, техникалық сипаттаманы және пайдалану жөніндегі нұсқаулықты, монтаждау жөніндегі нұсқаулықты қамтитын, дайындаушы зауыт жүк көтергіш машинамен бірге жеткізетін техникалық құжаттама (жалпы конструкторлық немесе жобалау құжаттамасының бір бөлігі);

      15) тексеру – белгілі бір кезеңге одан әрі пайдалану мүмкіндігі мен шарттарын айқындау мақсатында нормативтік қызмет мерзімі өткен жүк көтергіш машиналарды техникалық диагностикалау жөніндегі жұмыстар кешені;

      16) толық жиынтықталған жөндеу – жүк көтергіш машинаның қызмет ету мерзімін ұзарту мақсатында оны тексеру актісінде белгіленген ақауларды жою мақсатында жүк көтергіш машинаны бөлшектемей орындалатын, қызмет ету мерзімі өткен жүк көтергіш машинаны жөндеу;

      17) шекті жай-күй өлшемшарты – нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық (жобалық) құжаттамада белгіленген жүк көтергіш машинаның шекті жай-күйі белгісі немесе белгілерінің жиынтығы.

2-тарау. Тексерудің түрлері мен мерзімділігі

      3. Жүк көтергіш машиналарды одан әрі пайдалану мерзімін ұзарту мақсатында тексеру нормативтік пайдалану мерзімі аяқталғаннан кейін жүргізілуі керек.

      4. Нормативтік мерзімі өткен жүк көтергіш машиналарды тексерудің келесі түрлері қарастырылған: бастапқы;қайталама;кезектен тыс.

      Нормативтік қызмет ету мерзімі өткен жүк көтергіш машиналарды бастапқы тексеру дайындаушы зауыт белгілеген нормативтік қызмет ету мерзімі өткеннен кейін жүргізіледі.

      Жүк көтергіш машиналарды қайталама тексеруді осы Нұсқаулыққа 1-қосымшаға сәйкес зерттеп-қарау актісінде (бұдан әрі – зерттеп-қарау актісі) зерттеп-қарауды жүргізген ұйым белгілеген мерзімде жүргізеді.

      Кезектен тыс тексеру жүк көтергіш машинаның қызмет ету мерзіміне қарамастан жүзеге асырылады.

      5. Қайталама тексеру саны жүк көтергіш машинаның типімен, мақсатымен және пайдалану жағдайымен және оның техникалық жай-күйіменанықталады.

      6. Қызмет ету мерзімі ұзартылатын кезең осы Нұсқаулыққа сәйкес жүргізілген тексеру нәтижесінде белгіленген жүк көтергіш машинаның нақты жай-күйі бойынша белгіленеді және үш жылдан аспайды.

3-тарау. Зерттеп-қарауды ұйымдастыру

      7. Нормативтік қызмет мерзімі өткен жүк көтергіш машиналар "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңының 72-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында сараптама жүргізу құқығына және тексерілетін жүк көтергіш машинаның иесі-ұйымға тәуелсіз аттестатталған ұйымдардың қызмет мерзімін ұзарту тұрғысынан тексеруден өтеді.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

      8. Тексеругежұмыс күйіндегі жүк көтергіш машиналаржатқызылады. Жұмыс істемейтін күйдегі жүк көтергіш машинаға тексеру жүргізуге, кейіннентексеруді аяқтап, оны жұмыс жағдайына келтіргеннен кейін сынақ жүргізуге рұқсат етіледі.

      9. Қызмет ету мерзімін ұзарту мәніне тексеруді жүк көтергіш машинаны қайта монтаждаумен, ағымдағы жөндеу жүргізумен немесе техникалық куәландырумен (жебелі өздігінен жүретін крандар үшін – техникалық байқаумен) біріктіру қажет.

      10. Нормативтік қызмет мерзімі өткен жүк көтергіш машиналарды бастапқы, қайталама немесе кезектен тыс тексеруге беру пайдаланушы ұйымның иесі немесе басшысы тексеру жүргізу мерзімін, тексеру жүргізетін ұйымның атауын, берілген жүк көтергіш машиналар (типі, маркасы, зауыттық нөмірі, тіркеу нөмірі) туралы мәліметтерді, тексеру жүргізуге дайындық жөніндегі жауапты адамдарды және олардың міндеттерін көрсете отырып, өкіммен (бұйрықпен) ресімделеді.

      11. Тексеру жүргізетін ұйым нақты тапсырыс берушінің жүк көтергіш машиналарын тексеру жөніндегі комиссия құрамын тағайындау туралы өкім (бұйрық) шығарады, өкімде (бұйрықта) тексеру жөніндегі комиссияның төрағасы мен мүшелері, жүк көтергіш машиналарды тексеру туралы шарттың нөмірі мен күні, тексеру жүргізу кезеңі, жүк көтергіш машиналардың иесі – ұйымның атауы және олардың орналасқан жері, берілген жүк көтергіш машиналар (типі, маркасы, зауыттық нөмірі, тіркеу нөмірі), тексеру жүргізуге дайындық жөніндегі жауапты адамдар мен олардың міндеттері туралы мәліметтер көрсетіледі. Комиссияның ең аз құрамы – 3 адам.

      12. Жүк көтергіш машинаның иесі тексеру жүргізу кезеңіне жауапты краншыны (машинисті, операторды) бөледі және мыналарды:

      жүк көтергіш машинаны, сынақ жүктерін;

      металл конструкциялар мен механизмдерді биіктікте тексеруге арналған жабдықты (қажет болған жағдайда);

      Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 359 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10332 болып тіркелген) Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларының (бұдан әрі – Қағидалар) талаптарына сәйкес ресімделген кран жолын пайдалануға тапсыру-қабылдау актісін және жолдарды нивелирлеудің алдыңғы актісін (жербеті немесе жерүсті рельстік жолдармен қозғалатын жүк көтергіш машиналар үшін);

      оқшаулау және жерге қосу кедергісін тексеру актісін (қажет болған жағдайда). Оқшаулау кедергісін тексеруге қойылатын талаптар "Тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 19 наурыздағы № 222 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10889 болып тіркелген) айқындалады;

      жүк көтергіш машина бойынша пайдалану құжаттамасын;

      жүргізілген жөндеу (реконструкциялау) жобасын, сондай-ақ егер бұл жұмыстар жүргізілген болса, жөндеу (реконструкциялау) жүргізу кезінде пайдаланылған металдың сертификаттарын;

      жүк көтергіш машинамен орындалатын жұмыстардың сипаты туралы еркін нысандағы анықтаманы;

      Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жүргізілген техникалық қызмет көрсету және ағымдық жөндеу туралы жазбалары бар техникалық қызмет көрсету журналын (немесе вахталық журналды);

      одан әрі пайдалану мүмкіндігі туралы қорытындымен (қайталама және (немесе) кезектен тыс тексерген жағдайда) жүргізілген тексеру нәтижелері туралы алдыңғы актіні тексеруге дайындайды.

      13. Жүк көтергіш машиналарды тексеру кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және зерттелетін жүк көтергіш машина пайдаланылатын кәсіпорынның қауіпсіздігі жөніндегі нормативтік құжаттарға толық сәйкес қауіпсіздік шаралары қатаң сақталады.

      14. Тексерулерді дайындау және жүргізу кезінде еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жүк көтергіш машина иесі кәсіпорынның әкімшілігі әрбір нақты жағдайда жұмыстың нақты көлемін, жүк көтергіш машинаның және оның жұмыс аймағының ерекшелігін ескере отырып, крандарды тексеру кезінде еңбек қауіпсіздігі жөніндегі нұсқауларды (іс-шараларды, нұсқаулықтарды) әзірлейді, сондай-ақ тексеру жүргізуді ұйымдастыруға қатысуға тартылатын өз мамандарының тәртібін айқындайды.

      15. Жүк көтергіш машинаны найзағайда, қар жауғанда, көктайғақта, тұманда, қатты жаңбырда, тәуліктің қараңғы уақытында ашық ауада тексеру бойынша жұмысқа, сондай-ақ секундына 10 метр астам жел кезінде биіктікте тексеру бойынша жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді.

4-тарау. Тексеру кезіндегі негізгі жұмыстар

      16. Жүк көтергіш машиналарды тексеруге келесі жұмыс түрлері кіреді:

      нақты тапсырыс берушінің жүк көтергіш машиналарын тексеру жөніндегі комиссия құрамын тағайындау туралы өкім (бұйрық) шығару;

      осы Нұсқаулықтың 12-тармағына сәйкес иесі ұсынған жүк көтергіш машинаның құжаттамасымен танысу;

      металл конструкцияларының жай-күйін тексеру;

      механизмдердің, арқан-бұғат жүйесінің және басқа тораптардың жай-күйін тексеру;

      электр және гидроқұрылғылардың жай-күйін тексеру;

      қауіпсіздікқұрылғылары мен аспаптарының жай-күйін тексеру;

      рельс жолдарының жай-күйін тексеру (рельстер бойынша қозғалатын крандар мен арбалар үшін);

      металл конструкцияларының көтергіш элементтері металының химиялық құрамы мен механикалық қасиеттерін тексеру;

      ақаулар ведомосін жасау;

      жүк көтергіш машинаның статикалық және динамикалық сынақтарынжүргізу;

      қалдық ресурсты бағалау;

      тексеру нәтижелерін ресімдеу.

      Ескертпелер:

      металдың химиялық құрамын, механикалық қасиеттерін тексеру және қалдық ресурсын бағалау бойынша жұмыстар осы Нұсқаулықтың 11 және 14 -тарауында көзделген жағдайларда ғана орындалады;

      кезектен тыс тексеру жүргізу кезінде осы Нұсқаулықтың 16-тармағында көрсетілген жұмыстар көлемінің қысқаруын комиссия осы тексеруді жүргізу қажеттілігін туындатқан жүк көтергіш машина элементтерінің жай-күйін тексеруді ескере отырып айқындайды;

      крандарды және олардың жабдықтарын тексеру, сынау кезінде өлшеу дәлдігі "Жүк көтергіш крандар. Сынау кезінде параметрлерді өлшеу дәлдігіне қойылатын талаптар" МЕМСТ 29266-91 талаптарына сәйкес келетін сынақ жүктемелерін, қашықтықты, уақытты және басқа ұқсас параметрлерді өлшеу құралдары мен жүйелері қолданылады;

      бақылау және сынау әдістерін таңдау кезінде "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" "Кеден одағының техникалық регламентін қабылдау туралы" Кеден одағы комиссиясының 2011 жылғы 18 қазандағы № 823 шешімімен бекітілген жүк көтергіш машинаның пайдалану құжаттамасының талаптары мен стандарттарын басшылыққа алынады. Бақылаудың бұзылмайтын әдістері "Бұзылмайтын бақылау. Түрлер мен әдістердің жіктелуі" МЕМСТ 18353-79 (бұдан әрі – МЕМСТ 18353-79) бекітілген жіктелулерге сәйкес іріктелінеді.

5-тарау. Құжаттамамен танысу

      17. Процесінде тексеру жүргізетін комиссия қолданыстағы пайдалану құжаттамасымен, жүк көтергіш машинаны жөндеу немесе қайта жаңарту кезінде орындалған сызбалармен және есептермен (бар болса), пайдаланылған болат маркаларына арналған сертификаттармен, сондай-ақ нақты жүк көтергіш машина үшін толтырылатын жүк көтергіш машина орындайтын жұмыстардың сипаты туралы анықтамамен, соңғы толық техникалық куәландыру материалдарымен танысады.

      Комиссия бір уақытта рельс жолдарының құжаттамасымен танысады (рельстер бойынша қозғалатын крандар мен арбалар үшін).

      18. Құжаттаманы (жүк көтергіш машина конструкциясының сызбаларын) зерделеу процесінде тексерудің жұмыс картасы жасалады. Оны толтыру нысаны мен үлгісі осы Нұсқаулықтың 2-қосымшасында келтірілген. Тексерудің жұмыс картасына жүк көтергіш машинаны пайдалану кезінде бұзылуы мүмкін барлық тораптар, қосылыстар мен элементтер енгізіледі.

      Жұмыс картасы тексеру кезіндегі комиссияның әдістемелік құжаты болып табылады және тексеру аяқталғаннан кейін жүк көтергіш машинаның иесіне берілетін жұмыстарды ұйымдастыру және құжаттардың түпкілікті пакетін жасау үшін ғана пайдаланылады.

6-тарау. Металл конструкцияларының жай-күйін тексеру

      19. Жүк көтергіш машинаның металл конструкцияларын тексеру келесі кезеңдерді қамтиды:

      металл конструкциялардың көтергіш элементтерін сыртқы тексеру;

      металл конструкцияларының элементтерін бұзбайтын бақылау түрлерінің бірімен тексеру;

      металл конструкциялары элементтерінің (дәнекерленген, бұрандалы, топсалы) қосылыстарының сапасын тексеру;

      арқалықтардың, жебелердің, фермалардың және жекелеген зақымдалған элементтердің қалдық деформацияларын өлшеу;

      металл конструкциялардың көтергіш элементтерінің коррозия дәрежесін бағалау.

      20. Тексеру алдында металл конструкциялары, әсіресе олардың зақымдануы мүмкін жерлерде, кірден, коррозиядан, қардан, артық ылғал мен майдан тазартылады.

      21. Сыртқы тексеру қарапайым оптикалық құралдарды (10 еселік лупа) және тасымалды жарық көздерін қолдана отырып жүргізіледі, бұл ретте зақымданулардың пайда болуы мүмкін келесі орындарға ерекше назар аударылады:

      қималардың күрт өзгеру учаскелеріне;

      кілттік немесе шлицті ойықтармен кесілген, сондай-ақ ойығы кесілген учаскелерге;

      орнату және тасымалдау кезінде зақымдалған немесе соққыға ұшыраған жерлерге;

      жұмыс кезінде айтарлықтай кернеулер, коррозия немесе тозу пайда болатын жерлерге;

      жөндеу дәнекерлеу тігістері бар учаскелерге.

      22. Сыртқы тексеруді жүргізу кезінде мынадай ақаулардың болуына тексеру жүргізіледі:

      бояудың қабыршықтануы, жергілікті коррозия, тоттың ақауы негізгі металдағы, дәнекерленген жіктер мен жапсарлас аймақтағы жарықшақтардың болуының жанама белгілері болып табылады;

      механикалық зақымдану;

      негізгі металдың қатпарлануы;

      жөндеу дәнекерлеу қосылыстарының сапасыз орындалуы;

      топсалы қосылыстардың люфттері, бұрандалы және тойтармалы қосылыстардың босаңсуы.

      23. Металл конструкцияда немесе дәнекерленген тігісте жарықтардың болу белгілері анықталған кезде күдікті орындарды бұзбайтын бақылау түрлерінің бірімен қосымша тексеруге жібереді.

      Бұзбайтын бақылаудың әртүрлі түрлерін орындаудың техникалық құралдары мен әдістемелерін таңдауды жүк көтергіш машинаның нормативтік техникалық құжаттамасының талаптары негізінде тексеру жүргізетін комиссия айқындайды.

      24. Металл конструкцияның механикалық зақымданулары (майысулар, иілулер, үзіктер) анықталған кезде олардың өлшемдері (ұзындығы, ені, биіктігі немесе тереңдігі) өлшенеді. Содан кейін зақымдану өлшемдері осы типтегі жүк көтергіш машинаның металл құрылымы үшін осындай ақаудың шекті өлшемдерімен салыстырылады және егер нормативтік мәндер асып кетсе, ақаулар туралы мәлімдемеде түзету керек.

      25. Металлдың қатпарлануы анықталған кезде (мысалы, арқалық металл конструкциялары белдіктерінің сыртқы беттерінде немесе олардың ультрадыбыстық қалыңдығын өлшеу кезінде) ультрадыбыстық әдістермен парақтың ауданы бойынша ақаудың таралу аймағы анықталады.

      26. Тойтарма және бұрандалы қосылыстардың жай-күйін бақылауды көзбен және балғамен қағу арқылы жүзеге асырылады. Тойтарманың (бұранданың) әлсіреуін соққының дыбысымен және балғаның серпілу сипатымен анықтауға болады.

      Тойтарманы тексеруді екі балғамен жүргізеді: біреуі сыртқы басына соққы жасайды, ал екіншісі тойтарманың қарама-қарсы басына басылады. Егер тойтармалар жұқарған болса, онда бірінші балғамен соғылған кезде екінші балғаның күрт серпілісі болады.

      Бұрандалы қосылыстарда көзбен бақылау кезінде қосылыстағы бұрандалардың жобалық санының болуы, сондай-ақ олардың айқын ақаулары (жарықтар, мыжулар, бастың бөлінуі) анықталады.

      Кәдімгі бұрандалы қосылыстарды көзбен бақылау кезінде серіппелі шайбалардың жай-күйі тексеріледі, олардың тартылуы тексеріледі.

      Пайдалану құжаттамасында тарту күші көрсетілген беріктігі жоғары және бұрандалардың басқа түрлерінде тарту күші қосымша бақыланады.

      Әрбір қосылыстағы бақыланатын бұрандалардың саны нақты жүк көтергіш машина үшін нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес белгіленеді. Бақыланатын бұрандаларда ақаулар анықталған кезде барлық қосылыстардағы осы түрдегі бұрандаларды тексеру қажет.

      27. Металл конструкцияның (осьтердің, саусақтардың) жалғаушы элементтерін бақылау оларды бекітетін элементтердің жай-күйін тексеруден басталады. Тіркейтін элементтердің қосылыста осьтік немесе айналмалы күш-жігердің бар екендігін куәландыратын зақымданулары анықталған кезде осьті (саусақты) бөлшектейді және өлшейді. Осындай тексеру және өлшеу осьтің қондырмалы орнында да жүргізіледі.

      Топсалы қосылыстарда люфтердің болуын жүк көтергіш машинаны пайдалану процесінде өзіне тән белгілері (дүмпулер, өткір соққылар, шайқалыстар) бойынша алдын ала көзбен шолып анықтайды.

      Өзіне тән белгілер болған кезде люфтты нақты сандық бағалауды және оның рұқсат етілуін бөлшектелген топсалы қосылысты өлшеуді орындаумен белгілейді.

      28. Арқалықтардың, жебелердің, фермалардың қалдық деформацияларын өлшеу және металл конструкциялары элементтерінің коррозия дәрежесін бағалау нақты жүк көтергіш машинаға арналған нормативтік-техникалық құжаттаманың ұсынымдарына сәйкес орындалады.

7-тарау. Механизмдердің, арқан-блоктық жүйелердің және басқа түйіндердің жай-күйін тексеру

      29. Механизмдердің, арқанды-блоктық жүйелердің және басқа түйіндердің жай-күйін тексеру бойынша жұмыстарға келесілер жатады:

      жалпы жай-күйін, жұмысқа қабілеттілігін және одан әрі өлшеулер жүргізу қажеттілігін талдау мақсатында сыртқы қарап тексеру;

      қажетті өлшеулерді жүргізу.

      30. Тексеру алдында механизмдер мен тексерілетін жүк көтергіш машинаның басқа бөлшектері кірден, коррозиядан, қардан, артық ылғалдан және майлаудан тазартылады.

      31. Сыртқы тексеруді жүргізу кезінде осы Нұсқаулықтың 22-тармағында көрсетілген ақаулардың болуына тексеру жүргізіледі.

      32. Сыртқы тексеру кезінде:

      барлық механизмдердің жалпы жай-күйі және олардың жеке тораптары мен бөлшектерінің зақымдануының болуы;

      деформацияның, коррозияның болмауы және оларды жою қажеттілігі;

      бәсеңдеткіштерден майдың ағып кетуінің болмауы;

      бекіту механизмдерінің элементтерін қатайту сапасы;

      механизмдер тораптарын (мысалы, қозғалыс механизмінің тежегіштерінің) реттеудің пайдалану және дайындаушы зауыттың нормативтік құжаттамасының талаптарына сәйкестігі анықталады.

      Қарап-тексеру кезінде механизмдерді бөлшектеу қажеттілігін зерттеп-қарауды жүргізетін комиссиясы айқындайды.

      33. Сыртқы тексеру нәтижесінде анықталған шекті зиянға жақын зақымданулар өлшенеді.

      Өлшеу нәтижесі, мысалы, тозу арқылы, тозу іс жүзінде жоқ өлшеммен немесе сызбада көрсетілген өлшеммен салыстырылады.

      34. Бәсеңдеткіштердің тістерінің және тісті берілістерінің тістерінің тозуын және боялу дәрежесін өлшеу қажеттілігі механизмнің жұмысы кезінде жоғары шудың пайда болуымен және (немесе) корпустың қыздыру температурасының жоғарылауымен анықталды.

      Бәсеңдеткіштерде майлаудың бар-жоғы зондтың, май көрсететін тығындардың, көздердің көмегімен не қақпақтағы люк арқылы тексеру арқылы тексеріледі.

      35. Тісті берілістің тозуы және тістердің боялуы бойынша жарамсыздық өлшемдері оның мақсаты мен типіне қарай анықталады.

      Тістің түбінде, шабақтарда немесе күпшектерде жарықтары бар тісті дөңгелектер, сондай-ақ механизмді бөлшектеу кезінде анықталатын тәждің қондырмасы жұқарған кезде жарамсыз болып табылады.

      36. Мойынтіректердің жай-күйін олардың отырғызылатын орындарынаерекше шу естілгенде және (немесе) жоғары қызу болған кезде тексеріледі.

      Егер ақаулардың көрсетілген белгілері анықталса, механизмді ішінара бөлшектеу керек.

      Келесі ақаулар болған жағдайда, мойынтіректер істен шығады:

      кез келген жерде түстердің құбылуы;

      кезкелген мөлшердегі және орналасатын чиптер мен жарықтар;

      айналдыру жолдарындағы шарлардың немесе роликтердің іздері;

      шарлардағы, роликтердегі немесе сақиналарды домалау жолдарындағы қажу бояуының қабыршақтануы немесе шаршау шұңқырлары;

      мойынтіректің бірқалыпты айналуына кедергі келтіретін сепаратордағы кенжарлар мен майысулар;

      тозу салдарынан радиалды немесе осьтік саңылаудың рұқсат етілмеген ұлғаюы.

      37. Механизмдер мен басқа да тораптардың бекітілу жай-күйін тексеру нақты жүк көтергіш машина үшін нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкес жұмыс процесінде жүзеге асырылады.

      38. Арқандар, блоктар, барабандар мен ілгектер жүк көтергіш машинаның пайдалану құжаттамасында белгіленген өлшемдерге сәйкес жарамсыз болады. Дайындаушы зауыт белгілеген ақаулау нормалары болмаған кезде – Қағидалардың 8, 17 және 18-қосымшаларына сәйкес.

      Салмақ түсетін және темірлі арқандарды нақты жүк көтергіш машина үшін нормативтік-техникалық құжаттамада жазылған әдістемелер бойынша бұзбайтын бақылау тәсілдерінің бірімен тексеруге жатады.

      Жүк көтергіш машиналардың өзге элементтерін жарамсыз етудің шекті нормалары нақты жүк көтергіш машина үшін нормативтік-техникалық құжаттамада келтірілген.

8-тарау. Электр және гидрожабдықтардың жай-күйін тексеру

      39. Электр жабдықтарының жай-күйін тексеру:

      жерге қосу элементтерін тексеруді;

      электр жабдықтарын сыртқы тексеру және жұмыс қабілеттілігін талдау үшін қажетті өлшеулерді (тексерулерді) жүргізуді;

      орнатылған электр жабдығының пайдалану құжаттамасына сәйкестігін бағалауды;

      электр жабдықтарының жұмыс қабілеттілігін бақылауды тексеру қамтиды.

      40. Электр жабдығын сыртқы тексеру механикалық кептелістердің болмауын бақылау үшін қолмен жұмыс істеу имитациясы арқылы оның элементтерінің іс-әрекетін тексерумен бір мезгілде жүргізіледі. Сыртқы тексеру электр жабдығының жеке тораптары бойынша жүйелі түрде жүргізіледі, бұл ретте:

      электр қозғалтқыштары;

      басқару панелі;

      іске қосу резисторлары;

      басқару пульті және монтаждау пульті;

      тежегіш электромагниттер және электр гидравликалық итергіштердің электр қозғалтқыштары;

      кабельдер, сымдар, электр жабдықтарының элементтері тексеріледі.

      Сыртқы тексеру кезінде орындалатын жұмыстардың тізімі жүк көтергіш машинаның нақты түріне, электр жетегінің түріне және электр тогының түріне байланысты және нақты жүк көтергіш машинаның нормативтік-техникалық құжаттамасымен анықталады.

      41. Электр жабдығының жұмысқа қабілеттілігін бақылау электр сызбасына сәйкес барлық механизмдердің жұмыс істеуін, оның ішінде аппараттарды позициялар бойынша белгілей отырып, оларды ауыстырып қосудың тегістігін, тетіктердің іске қосылуы мен тежелуінің тегістігін, электр жүйелерін қосу-ажыратудың тоқтаусыз жұмыс істеуін тексерумен негізделеді.

      42. Гидравликалық жабдықты тексеру:

      жұмыс кезінде сұйықтықтың сыртқы ағып кетуін, корпустардың жарықтарын, жоғары шуды, жылытуды, бекітпелердің әлсіреуін және дірілді анықтау үшін гидравликалық жүйе объектілерін сыртқы тексеруді;

      жұмыс сұйықтығын ластануға және тұтқырлыққа бақылауды (қажет болған жағдайда);

      ластанудың штаттық көрсеткіштері бойынша сүзгілердің жай-күйін тексеруді;

      сорғыларды, гидравликалық моторларды және гидравликалық цилиндрлерді тексеруді (қажет болған жағдайда);

      сақтандыру клапандарының күйге келтірілуін тексеруді(қажет болған жағдайда) қамтиды.

9-тарау. Қауіпсіздік аспаптары мен құрылғыларының жай-күйін тексеру

      43. Жүк көтергіш машиналардың қауіпсіздік аспаптары мен құрылғыларын тексеру:

      қауіпсіздік аспаптары мен құрылғыларын сыртқы тексеру;

      олардың жұмысқа жарамдылығын бақылаулық тексеру жұмыстарын қамтиды.

      44. Қауіпсіздік аспаптары мен құрылғыларын сыртқы тексеру кезінде:

      аспаптардың болуын және олардың паспорттық деректерге сәйкестігін;

      МЕМСТ 29266-91 талаптарының негізінде Кранның қауіпсіз пайдаланылуын қамтамасыз ететін параметрлерді бақылау үшін пайдаланылатын тексеру таңбасы бедерінің немесе өлшеу құралын тексеру туралы сертификаттың болуын;

      Қағидалар талаптарына сәйкес аспаптардың электрондық (релелік) блоктарында пломбалардың болуын тексеру қажет.

      45. Жұмыс қабілеттілігін бақылап тексеру:

      іске қосылудың сенімділігін және жүк көтергіштікті шектегіштердің индикаторлар көрсеткіштерінің нормативтік деректерге сәйкестігін;

      жүктің, арбаның, кранның қозғалысын шектейтін шеткі ажыратқыштардың жұмысын;

      жүк көтергіш машинада орнатылған және оның паспортында келтірілген блоктау жүйелерінің жұмысын және қорғаныстың іске қосылуын;

      бақылау-өлшеу аспаптары көрсеткіштерінің дәлдігін тексеруді қамтиды.

      46. Нақты қауіпсіздік аспаптары мен құрылғыларын тексеру әдістері нақты жүк көтергіш машина үшін нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленеді.

10-тарау. Рельс жолдарының(рельс жолдарымен қозғалатын крандар мен арбаларға арналған)жай-күйін тексеру

      47. Рельс жолдарының жай-күйін кешенді тексеру:

      рельс жолын салу жөніндегі құжаттамамен, нивелирлеу актісімен және рельс жолын жерге қосу кедергісін тексеру актісімен танысу;

      рельс жолының үлгілік жобаға немесе пайдалану құжаттамасына сәйкестігін тексеру;

      рельсті жолдармен қозғалатын нақты жүк көтергіш машина үшін пайдалану құжаттамасында және нормативтік-техникалық құжаттамада келтірілген нормалармен салыстыру және өлшеулер жүргізу, жерге қосуды қоса алғанда, жолдың барлық элементтерінің жай-күйін сыртқы тексеру;

      дайындаушы зауыттың пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес жолдардың ауытқулары нормативтерге сәйкес келмеген кезде түзету бойынша ұсынымдар бере отырып нивелирлеу жүргізу;

      рельс жолдарының жоғарғы және төменгі құрылысының жай-күйін бағалау жөніндегі жұмыстарды орындау;

      кран асты арқалықтарының және көтергіш құрылыс конструкцияларының (жерүсті рельс жолдарымен қозғалатын жүк көтергіш машиналар үшін) жалпы жай-күйін бағалау бойынша орындау жұмыстарын жұмыстарын қамтиды.

      48. Рельс жолдары сапасының төмендігі және оларға тиісті күтімнің болмауы кранды келесі тексеруге дейін комиссия тағайындаған мерзімді төмендету немесе қызмет мерзімін ұзартудан бас тарту негіздерінің бірі бола алады.

11-тарау. Металл конструкцияларының көтергіш элементтері металының химиялық құрамы мен механикалық қасиеттерін тексеру

      49. Металдың химиялық құрамын және (немесе) механикалық қасиеттерін айқындау қажеттілігі мынадай жағдайларда туындайды:

      егер жүк көтергіш машинаның паспортында жөндеу кезінде металл конструкцияларының салмақ түсетін элементтері жасалған металл туралы деректер болмаса;

      агрессивті орта жағдайында жүк көтергіш машинаның жұмысы кезінде;

      кезектен тыс тексеру кезінде (қажет болған жағдайда);

      егер жүк көтергіш машинаның паспортында болат маркасы көрсетілген элементтер ауыстырылған кезде жүк көтергіш машина жөндеуге және (немесе) реконструкциялауға ұшыраса, таңдалған материалдарға күмән туған кезде.

      50. Паспорт жоғалған жағдайда металдың химиялық құрамын тексеру және механикалық қасиеттерін талдау үшін сынамаларды алу қажеттілігі мен тәртібі нақты жүк көтергіш машина үшін нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес айқындалады.

12-тарау. Ақаулар ведомосін құру

      51. Жүк көтергіш машиналарды, олардың металл конструкцияларын, механизмдерін және жекелеген тораптарын тексеру нәтижелері бойынша анықталған ақаулар нысаны осы Нұсқаулыққа 3-қосымшада келтірілген ақаулар ведомосіне (бұдан әрі – ақаулар ведомосі) енгізіледі.

      Анықталған ақаулар өлшем құралдарының көмегімен расталған жағдайда, "Ақауды сипаттау" бағанына Қағидаларға немесе нормативтік-техникалық талаптарға (өлшенетін параметрді регламенттейтін тиісті стандарттарға) сәйкес өлшенетін шаманың нақты сандық мәндері және осы көрсеткіштің рұқсат етілген мәндері енгізіледі.

      Ақаулардың ведомосі жүк көтергіш машинаның иесіне беріледі.

      52. Ақаулар туралы есеп жүк көтергіш машинаны жөндеуге жіберуге арналған ресми құжат болып табылады.

13-тарау. Көтергіш машинаның статикалық және динамикалық сынақтарын өткізу

      53. Көтергіш машинаның статикалық және динамикалық сынақтары пайдалану құжаттамасында жазылған нұсқауларға сәйкес орындалады.

      Пайдалану құжаттамасында сынақтар туралы нұсқаулар болмаған кезде статикалық және динамикалық сынақтарды кәсіпорынның-иесінің жүк көтергіш машинасын қауіпсіз пайдалануды қадағалау жөніндегі инженерлік-техникалық қызметкердің қатысуымен комиссия орындайды.

      54. Сынақтар жүргізу кезіндегі жүктемелердің шамалары нақты жүк көтергіш машина үшін дайындаушы зауыттың нормативтік-техникалық құжаттамасының талаптарына сәйкес белгіленеді.

      55. Жүк көтергіш машина комиссия анықтаған ақауларды жойғаннан және оны жұмысқа қабілетті күйге ауыстырғаннан кейін ғана статикалық және динамикалық сынақтарға ұшырайды.

14-тарау. Қалдық ресурсын бағалау

      56. Жүк көтергіш машиналардың металл конструкцияларының қалдық ресурсын бағалау:

      көтергіш машинаның металл конструкциялары қарқынды коррозиялық тозған кезде орындау керек. Металдың коррозия дәрежесін бағалау ГОСТ 9.407-2015 "Коррозиядан және қартаюдан қорғаудың бірыңғай жүйесі (КҚҚБЖ) сәйкес жүзеге асырылады. Лак-бояу жабыны. Сыртқы түрін бағалау әдісі";

      көптеген жарықтар, әсіресе, бұрын жөндеуден өткен түйіндерде анықталған кезде;

      жүк көтергіш машинаны ауыстырғанға (есептен шығарғанға) дейін болжамды мерзімді бағалау үшін иесінің өтініші бойынша орындау керек.

      57. Нақты үлгідегі жүк көтергіш машиналардың қалдық ресурсын бағалау дайындаушы зауыттың нормативтік-техникалық құжаттамасының талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      Бағалаудың базалық тұжырымдамасы ретінде техникалық жай-күйі бойынша қауіпсіз пайдалану қағидатына негізделген тәсіл пайдаланылады, оған сәйкес жүк көтергіш машинаның техникалық жай-күйін бағалау нормативтік және конструкторлық құжаттамаға сәйкес оның сенімді және қауіпсіз пайдаланылуын қамтамасыз ететін техникалық жай-күй параметрлері бойынша, ал қалдық ресурс – техникалық жай-күй параметрлері бойынша жүзеге асырылады.

      Техникалық жағдайдың анықтайтын параметрлері ретінде өзгеруі (жеке немесе белгілі бір жиынтықта) жүк көтергіш машинаны жұмысқа жарамсыз, ақаулы немесе шекті күйге келтіруі мүмкін параметрлер қабылданады.

      58. Қалдық ресурсты бағалауды орындау үшін бастапқы деректер:

      осы Нұсқаулыққа сәйкес жүк көтергіш машинаны тексеру нәтижелері;

      жүк көтергіш машинаны пайдаланудың барлық мерзімінде оны пайдалануды сипаттайтын деректер (айналымдар саны, тасымалданатын жүктерді масса бойынша бөлу, ортаның агрессиялық дәрежесі);

      қалдық ресурсты бағалауды орындау сәтіндегі металл конструкцияларының есептік элементтері металының химиялық құрамы мен механикалық қасиеттері туралы деректер;

      жүк көтергіш машинаның металл конструкциясын есептеу (бар болса);

      нақты коррозияны ескере отырып металл конструкцияның есептік элементтерінің геометриясы туралы деректер;

      қалдық ресурсты бағалау бойынша, осы үлгідегі металл конструкцияларын есептеу бойынша нормативтік құжаттар;

      бағаланатын металл конструкцияларды тензометрлеу нәтижелері (қажет болған жағдайда) болып табылады.

      59. Қалдық ресурсты бағалау нәтижелері жүк көтергіш машинаның иесіне берілетін есеп түрінде ресімделеді.

      Есеп одан әрі пайдалану мүмкіндігі мен шарттары туралы қорытындыны қамтиды (қажетті жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын орындау тізбесін көрсете отырып).

15-тарау. Тексеру нәтижелерін ресімдеу

      60. Сынақтар жүргізілгеннен кейін жүк көтергіш машинаны тексеру нәтижелері бойынша зерттеп-қарау актісімен ресімделеді.

      Кезектен тыс сараптама жүргізілген жағдайда акт еркін нысанда жасалады. Актіге кезектен тыс емтиханның себептері туралы мәліметтер, емтихан барысы мен өткізілген сынақтардың сипаттамасы және сараптама нәтижелері бойынша комиссияның қорытындысы енгізілген.

      61. Актіні комиссияның барлық мүшелері қол қойғаннан кейін тексеруді жүргізген ұйымның басшысы бекітеді.

      62. Тексеру жөніндегі жұмыстар аяқталған кезде жұмысқа қабілетті жағдайда тұрған жүк көтергіш машиналар үшін комиссия актіде олардың одан әрі пайдаланылуын ұзарту ұсынылатын мерзімді белгілейді.

      63. Ақаулар ведомосімен тексеру актісінің бір данасы жүк көтергіш машинаның иесіне беріледі және жүк көтергіш машинаны одан әрі пайдалану, оны жөндеу немесе есептен шығару үшін негіз болады.

      Ақаулар ведомосі, қажетті анықтамалары мен қосымшалары бар актінің екінші данасы тексеруді орындаған ұйымның мұрағатында қалады.

      64. Актімен бір мезгілде жүргізілген тексеру туралы есеп (еркін нысан) ресімделеді. Жүргізілген тексеру туралы есепті бір ұйымның (учаскенің, цехтың) тексерілген жүк көтергіш машиналар тобына жинақтап жасауға жол беріледі.

      Есеп тексеруді орындаған ұйымның ішкі құжаты болып табылады, оның көшірмесі жүк көтергіш машинаны есепке қойған мемлекеттік органға жіберіледі. Тексеруді орындаған ұйымның есебі жүк көтергіш машинаның иесіне берілмейді.

      65. Тексеру жөніндегі жұмыстар аяқталғаннан кейін жүк көтергіш машина иесі кәсіпорынның тексерілетін жүк көтергіш механизмінің қауіпсіз пайдаланылуын қадағалау жөніндегі жауапты адам жүк көтергіш машина паспортының "Техникалық куәландыру нәтижелерінің жазбасы" бөліміне осы Нұсқаулыққа 4-қосымшада көрсетілген мәліметтерді енгізеді.

  Нормативтік қызмет ету
мерзімі өтелген жүк көтергіш
машиналарды одан әрі
пайдалану мүмкіндігін айқындау
мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды ұйымдастыру
және жүргізу тәртібі туралы
нұсқаулыққа
1-қосымша

      Нысан

  "БЕКІТЕМІН"
____________________________
(жүк көтергіш машинаны
тексеруді жүргізетін ұйымның
басшысы)
____________________________
(тегі, аты, әкесінің аты
(бар болса), қолы)
20___ жылғы "_____" ________

Тексеру актісі

Жүк көтергіш машинаның түрі











Зауыттық нөмірі











Есептік (тіркеу) нөмірі











Жүк көтергіш машина орнатылған қала (ауыл, кент)











Жүк көтергіш машина орнатылған объект











Жүк көтергіш машинаның иесі-ұйым











Комиссия (өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды орындау құқығына сертификаттың болуы жүргізген ұйымның атауы)











Аттестаттың нөмірі











Аттестаттың берілген күні











Ұйым бойынша өкімнің (бұйрықтың) нөмірі, осыған сәйкес осы тексеру жүргізілді











Комиссия тексеру жүргізді (бастапқы немесе қайталама екендігін көрсету)











Тексеру талаптарға сәйкес жүргізілді (нормативтік құқықтық актіні көрсету)











      1. Тексеру нәтижесінде комиссия анықтады:

Жүк көтергіш машина (түрін көрсету), т











Дайындалған (жылын, айын көрсету)











Классификацияның (режимнің) паспорттық тобы бар











"Машиналар, құрылғылар және басқа да техникалық бұйымдар. Әртүрлі климаттық аймақтарға арналған нұсқалар. Сыртқы ортаның климаттық факторларының әсері тұрғысынан санаттар, пайдалану, сақтау және тасымалдау шарттары" МЕМСТ 15150-69 бойынша климаттың орындалуы бар (қайсысы екенін көрсету)











"Жүк көтергіш крандар. Жел жүктемесі. Нормалар және анықтау әдісі" МЕМСТ 1451-77 бойынша жел аймағында (қайсысында екенін көрсету) немесе ғимаратта орнатылуына рұқсат етіледі











Паспорт бойынша қондырғының рұқсат етілген температурасы (төменгі және жоғарғы шектерін көрсету)











паспорт бойынша орнату аймағының рұқсат етілген сейсмикасы











өрт қауіпті орта санатына орнату мүмкіндігі











жарылыс қаупі бар ортаға орнату мүмкіндігі











      2. Жүк көтергіш машинаны пайдаланудың нақты шарттары:

Орындалатын жұмыстардың түрі(құрылыс, қоймалық)











Классификацияның (режимнің) нақты тобы











Орнату ауданы (орынның) температурасының төменгі және жоғарғы шектері











Орнату орнындағы жел аймағы











Сейсмикалығы











Ортаның сипаттамасы (өрт немесе жарылысқа қауіпті, агрессивті)











Пайдалану шарттары паспортқа сәйкес келеді ме, егер "жоқ" болса неге сәйкес келмейтінін көрсету (температура, режим, сейсмикалық)











      3. Тексеру кезіндегі жүк көтергіш машинаның және оның жекелеген тораптарының жалпы жай-күйі (жарамды, жұмысқа қабілетті, жұмысқа қабілетсіз немесе жарамсыз):



      4. Комиссия ақаулар ведомосінде атап өткен ақаулардың жалпы саны:



      соның ішінде:

жедел жоюды талап етеді



1 ай ішінде жою



кезекті техникалық қызмет көрсету және жөндеукезінде жою



      5. Тексеру жүргізу барысында комиссияның ескертулері бойынша жүк көтергіш машинаның иесі жойған ақаулардың саны:



      6. Жүк көтергіш машинаға сынақтар жүргізілді (сынақтар жүргізілген жағдайда толтырылады):

Статикалық (жүк массасын тоннада көрсету)




Динамикалық (жүк массасын тоннада көрсету




      Сынақ нәтижелері бойынша қандай да бірақаулар табылған жоқ.

      7. Комиссия қорытындысы:

      7.1. тексеру нәтижелері бойынша және жұмыс барысында жүк көтергіш машинаның иесі жойған ақауларды ескере отырып, комиссия (қажетті жол толтырылады):

Жүк көтергіш машина жұмыс күйінде және ақаулар ведомосіндегі ескертулерді ескере отырып, паспорттық режимде пайдаланыла алады.

("Иә" немесе "Жоқ" деп көрсету) 

Келесі тексеру кешіктірілмей өткізілсін

(айын және жылын көрсету)

Жүк көтергіш машинаны ақаулар ведомосіне сәйкес жөндеу қажет

("Иә" немесе "Жоқ" деп көрсету)

Жүк көтергіш машина есептен шығарылуға жатады

("Иә" немесе "Жоқ" деп көрсету)

      санайды.

      7.2. жүк көтергіш машинаны тек келесі шектеулермен басқаруға болады (комиссия қандайда бір шектеулер тағайындаған кезде толтырылады):

жүк көтергіштігінің төмендеуімен, т



бастап және дейін температура диапозонында, градус С











Келесі тексеру кешіктірілмей өткізілсін

(айын және жылын көрсету)

      7.3. тексерілетін жүк көтергіш машинаның нақты жағдайын ескере отырып, оның қалдық ресурсын бағалау қажет (немесе қажет емес) ("иә" немесе "жоқ"деп көрсету):



      Кран иесі:

      1) осы актінің ұсынымдарын орындамағаны және ақаулар ведомосінде белгіленген ескертулерді жоймағаны үшін тексеру жүргізген комиссия жауап бермейді.

      2) осы акті жүк көтергіш машинаның паспортына тігіледі және жүк көтергіш машина есептен шығарылғаннан кейін паспортпен бірге кемінде 5 жыл сақталады.

      Тексеру актісіне:

      1) жүк көтергіш машина иесінің тексеру жүргізу туралы өкімінің (бұйрығының) көшірмесі;

      2) жүк көтергіш машинамен орындалатын жұмыс сипаты туралы анықтама;

      3) жүк көтергіш машинаның негізгі параметрлері туралы паспорттан үзінді;

      4) ақаулар ведомосі;

      5) статикалық және динамикалық синақтарды жүргізу актісі;

      6) химиялық құрамы мен механикалық қасиеттерін тексеру нәтижелері (бар болса);

      7) бақылау түрі және ол жүргізілген металл конструкцияларының орындары көрсетілген бұзбайтын бақылау нәтижелері бойынша қорытынды;

      8) рельс жолының жай-күйі және нивелирлеу нәтижелері туралы қорытынды қосымша беріледі (егер нивелирлеу жүргізілген болса). (Тек рельс жолымен қозғалатын жүк көтергіш машиналарға арналған).

      Комиссия төрағасы _________________________________________

      (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)

      Комиссия мүшелері _________________________________________

      (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолдары)

  Нормативтік қызмет ету
мерзімі өтелген жүк көтергіш
машиналарды одан әрі
пайдалану мүмкіндігін айқындау
мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды ұйымдастыру
және жүргізу тәртібі туралы
нұсқаулыққа
2-қосымша

      Нысан

Тексерудің жұмыс картасы

      Жүк көтергіш машинаның түрі ________, зауыт № __________, тіркеу № _____

      Торап (элементтің, құжаттың) жай-күйінің шартты белгілері:


– қалпынша


/

– ақаулықтарды жоюды талап етеді


Х

– жөндеуді немесе ауыстыруды талап етеді


Тораптың шартты № (индекс)

Тораптың, элементтің, құжаттың атауы*

Жай-күйінің шартты белгілері**

Ақау, оның орналасқан орны

1

2

3

4

0100

Жүк көтергіш машина бойынша құжаттама (жалпы алғанда)



0101

Паспорт



0102

Электрлік сызба



0103

Техникалық сипаттамасы



0104

Монтаждау бойынша нұсқаулық



0105

Жүк көтергіш машинаның журналы



0200

Тірек (жүріс) рамасы



0201

Рама



0202

Түйіспелі қосылыстар



0203

Бұрандалы қосылыстар



0204

Топсалы қосылыстар



0205

Желбағарлар



0206

Бөрене (қосылмаған)



0207

Тіреуіш



0208

Баспалдақтар



0209

Алаңдар



0210

Осьтер



0300

Жүргі арбасы



0301

Рама



0302

Теңгергіш



0303

Жетек



0304

Тежегіш



0305

Тежегіш қалып



0306

Жүрістік доңғалақ



0307

Ашық берілістер



0308

Буксалар



0309

Осьтер



0310

Лақтыру соқасы



0311

Рельсқармауыш



0312

Кіндік темір



0313

Буфер



0314

Топсалы қосылыстар



0315

Бұрандалы қосылыстар



0316

Майлау және тығыздау орындары



0400

Кабельді барабан



0401

Барабан



0402

Жетек



0403

Тежегіш



0404

Рама



0405

Кабельді төсеу



0406

Топсалы қосылыстар



0407

Бұрандалы қосылыстар



0500

Батпан



0501

Батпан плиталары



0502

Бекіту түйіндері



0503

Батпан салмағы



0600

Тіреу-айналу құрылғысы



0601

Тісті тәж



0602

Жартылай құрсамалар



0603

Бұрандалы қосылыстар



0604

Майлау орындары



0605

Роликтер, шарлар



0700

Айналмалы платформа



0701

Платформа(дәнекерленген құрылым)



0702

Телескоптық сүйеме



0703

Монтаждық сүйеме



0704

Топсалы қосылыстар



0705

Бұрандалы қосылыстар



0706

Тартымдар



0707

Блоктар



0708

Алаңдар



0709

Баспалдақтар



0710

Монтаждау құралдары



0800

Жүк шығыры



0801

Бәсеңдеткіш



0802

Тежегіш



0803

Тежегіш қалыптар



0804

Муфталар



0805

Барабан



0806

Рама



0807

Біліктер



0808

Берілісті ауыстыру жүйесі



0809

Шығарылатын тірек



0810

Бұрандалы қосылыстар



0811

Бекіту саусақтары



0812

Майлау және тығыздау орындары



0900

Жебелі шығыр



0901

Бәсеңдеткіш



0902

Тежегіш



0903

Тежегіш қалыптар



0904

Муфталар



0905

Барабан



0906

Рама



0907

Біліктер



0908

Берілісті ауыстыру жүйесі



0909

Шығарылатын тірек



0910

Бұрандалы қосылыстар



0911

Бекіту саусақтары



1000

Бұрылу механизмі



1001

Бәсеңдеткіш



1002

Тежегіш



1003

Тежегіш қалыптар



1004

Муфталар



1005

Ашық тістегеріш



1006

Рама



1007

Бұрандалы қосылыстар



1008

Бекіту осьтері



1009

Майлау және тығыздау орындары



1100

Қарсы салмақ



1101

Қарсы салмақ плиталары



1102

Бекіту түйіндері



1103

Қарсы салмақ салмағы



1200

Мұнара



1201

Портал



1202

Мұнара секциялары



1203

Диагоналды арқалықтар



1204

Бағыттаушы роликтер



1205

Блоктар



1206

Құлыптар



1207

Тартымдар



1208

Түйіспелі қосылыстар



1209

Бұрандалы қосылыстар



1210

Топсалы қосылыстар



1211

Баспалдақтар, қоршаулар



1212

Алаңдар



1213

Люк қақпақтары



1214

Монтаждау құралдары



1215

Көтергіш шахтасының қоршауы



1300

Баулық



1301

Кергіш



1302

Монтаждау сөресі



1303

Блоктар



1304

Осьтер



1305

Жүк көтергіштігін шектегішке датчик орнату



1306

Топсалы қосылыстар



1307

Түйіспелі қосылыстар



1308

Бұрандалы қосылыстар



1309

Баспалдақтар, қоршаулар



1310

Алаңдар



1311

Люк қақпағы



1400

Краншының көтергіші



1401

Кабина, есіктер, терезелер



1402

Шығырдың жетегі



1403

Барабан



1404

Шығыр рамасы



1405

Тежегіш



1406

Топсалы қосылыстар



1407

Түйіспелі қосылыстар



1408

Бұрандалы қосылыстар



1409

Буферлік құрылғы



1410

Керу құрылғысы



1411

Баспалдақтар



1412

Алаңдар



1413

Авариялық шығатын орын



1414

Тақтай



1415

Кабельді төсеу құрылғысы



1500

Тірек рамалары (бұрылмайтын мұнарасы бар крандарда)



1501

Төменгі рама



1502

Жоғарғы рама



103

Түйіспелі қосылыстар



1504

Бұрандалы қосылыстар



1505

Баспалдақтар



1600

Кабина



1601

Каркас



1602

Басқару пульті (тұтқалар, түймелер, басқылар)



1603

Пульттегі белгілер



1604

Орындық (қозғалу мүмкіндігі)



1605

Есіктер



1606

Шынылау



1607

Өрт сөндіргіш



1608

Желдетіс



1609

Ауа баптау



1700

Жебе



1701

Жебе (металл құрылымы)



1702

Түйіспелі қосылыстар



1703

Бұрандалы қосылыстар



1704

Топсалы қосылыстар



1705

Осьтер



1706

Блоктар, олардың қоршаулары



1707

Шығыршық



1708

Тартымдар



1709

Өтпелер



1710

Қоршаулар



1800

Жүк арбасы



1801

Рама



1802

Блоктар, олардың қоршаулары



1803

Жүрісті аунақтар



1804

Бүйірлік роликтер



1805

Топсалы қосылыстар



1806

Осьтер



1807

Керу құрылғылары



1900

Арба шығыры



1901

Бәсеңдеткіш



1902

Тежегіш



1903

Тежегіш қалыптар



1904

Муфталар



1905

Барабан



1906

Рама



1907

Біліктер



1908

Шығарылатын тірек



1909

Бұрандалы қосылыстар



1910

Бекіту саусақтары



1911

Майлау және тығыздау орындары



2000

Ілгекті аспа



2001

Жақтар



2002

Блоктар, олардың қоршаулары



2003

Осьтер



2004

Бұрандалы қосылыстар



2005

Жүктер



2006

Траверса



2007

Ілгек



2008

Сақтандыру қапсырмасы



2100

Қарсы салмақ консолі



2101

Консоль



2102

Механизмдерді орнатуға арналған алаңдар



2103

Өтпелер



2104

Түйіспелі қосылыстар



2105

Бұрандалы қосылыстар



2106

Топсалы қосылыстар



2107

Тартымдар



2108

Көтергіш құрылғы



2109

Қарсы салмақ арбасы



2110

Аунақтар



2111

Бүйірлік роликтер



2112

Блоктар



2200

Қарсы салмақты жылжыту шығыры



2201

Бәсеңдеткіш



2202

Тежегіш



2203

Тежегіш қалыптар



2204

Муфталар



2205

Барабан



2206

Рама



2207

Біліктер



2208

Шығарылатын тірек



2209

Бұрандалы қосылыстар



2210

Бекіту саусақтары



2211

Майлау және тығыздау орындары



2300

Арқан жүйелері



2301

Жүк арқаны



2302

Жебелі арқан



2303

Жебелі кергіш арқан



2304

Арбалық арқан



2305

Монтаждау арқаны



2306

Тартқыштар



2307

Жүк көтергіштікті шектегіш арқан



2308

Қарсы салмақтың қозғалу арқаны



2400

Электр жабдығы



2401

Жүріс арбаларының қозғалтқыштары



2402

Жүріс арбаларының тежегіш электромагниттері



2403

Кабельдік барабан қозғалтқышы



2404

Кабельді барабанның электромагниті



2405

Жүк шығырының қозғалтқыштары



2406

Жүк шығырының электромагниті



2407

Жебелі шығырдың қозғалтқышы



2408

Жебелі шығырдың қозғалтқышы электромагниті



2409

Бұрылу механизмінің қозғалтқышы



2410

Бұрылу механизмінің электромагниті



2411

Кран көтергіші жетегінің қозғалтқышы



2412

Кран көтергіші жетегінің электромагниті



2413

Арбалы шығырдың қозғалтқышы



2414

Арбалы шығырдың электромагниті



2415

Қарсы салмақ қозғалысының шығыр қозғалтқышы



2416

Қарсы салмақ қозғалысының шығыр электромагниті



2417

Аппараттық кабина (басқару шкафы)



2418

Басқару панельдері



2419

Контакторлар



2420

Резисторлар



2421

Реле



2422

Сым



2423

Айырғыш



2424

Командалық бақылаушылар



2425

Кабинадағы және крандағы жарықтандыру



2426

Жөндеу жарығы



2427

Прожекторлар



2428

Жерге тұйықтағыштар



2429

Қуат кабелі



2430

Сымдар



2431

Радиокеліссөз байланысы



2432

Кабельді барабанның ток түсіргіші



2433

Кранның айналмалы бөлігінің ток түсіргіші



2500

Қауіпсіздік аспаптары



2501

Жүк көтергіштігін шектегіш (жүктеме, ұшу датчиктері)



2502

Көтеру биіктігін, түсіру тереңдігін шектегіш



2503

Ұшуды өзгерту шектегіші



2504

Қозғалыс шектегіші



2505

Бұрылу шектегіші



2506

Краншы көтергішінің көтеру биіктігін шектегіш



2507

Қарсы салмақтың қозғалысын шектегіш



2508

Кран көтергішінің жылдамдығын шектегіш



2509

Көтергіштің және оның шахтасының есіктерін бұғаттау



2510

Жүк көтергіштік көрсеткіші



2511

Жайқабылдағыш



2512

Анемометр



2600

Кран жолдары



2601

Бойлық еңіс (максималды)



2602

Көлденең еңіс (максималды)



2603

Рельстер



2604

Шпалдар



2605

Батпандық призма



2606

Жерге қосу



2607

Тұйық тіреулер



2700

Техникалық қызмет көрсету жай-күйі



2701

ТҚ өткізу кестесі және оны орындау



2702

Техникалық қызмет көрсету журналы (бар болуы, жүргізу жағдайы, талаптарға сәйкес болу)



2703

Вахталық (крандық) журнал және оны жүргізу



2704

Паспорттың пайдалану нысандары, оларды жүргізу, пайдалану шарттарына сәйкестігі



      * Тораптардың, элементтердің, құжаттардың тізбесі оны одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында тексеру жүргізу жөніндегі құжатпен жүк көтергіш машинаның тиісті типіне (түріне) айқындалады.

      ** Тексеру барысында көрсету.

  Нормативтік қызмет ету
мерзімі өтелген жүк көтергіш
машиналарды одан әрі
пайдалану мүмкіндігін айқындау
мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды ұйымдастыру
және жүргізу тәртібі туралы
нұсқаулыққа
3-қосымша

      Нысан

Ақаулар ведомосі

      Жүк көтергіш машинаның түрі ________, зауыт № _____, тіркеу № _________

      _________________________________________________________________________

      (әзірлеуші кәсіпорын, әзірленген жылы)

      әзірленген және ___________________________________________________________

      (иесі және оның мекенжайы)

      тиесілі.

Тораптың, элементтің атауы

Ақаудың сипаттамасы

Ақауды жою қажеттілігі және мерзімі туралы қорытынды























Тексеру жөніндегі комиссия төрағасы


 
___________________________________
(қолы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), күні)

Комиссия мүшелері


__________________________________
(қолы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), күні)



_________________________________
(қолы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), күні)

  Нормативтік қызмет ету
мерзімі өтелген жүк көтергіш
машиналарды одан әрі
пайдалану мүмкіндігін айқындау
мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды ұйымдастыру
және жүргізу тәртібі туралы
нұсқаулыққа
4-қосымша

Техникалық куәландыру нәтижелерінің жазбасы

      Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына 20___ жылғы _______

      № ____ аттестаты бар __________________________________________________ ұйым

      (ұйымның атауы)

      осы жүк көтергіш машинаға ___________________________________ тексеру жүргізді.

      (күні, айы, жылы)

      ________________________ тексеру актісі және ақаулар ведомосі қосымша беріледі.

      (күні, айы, жылы)

_________________________________________________
(жүк көтергіш машинаның қауіпсіз пайдаланылуын қадағалау жөніндегі жауапты адамның лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса))

_________________
(қолы, күні)


Об утверждении Инструкции об организации и порядке проведения обследования технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 10 августа 2021 года № 389. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 16 августа 2021 года № 24006.

      В соответствии с подпунктом 115) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года №701, ПРИКАЗЫВАЮ:

      Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Утвердить прилагаемую Инструкцию об организации и порядке проведения обследования технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.

      2. Комитету промышленной безопасности Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
Ю. Ильин

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии и
инфраструктурного развития
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство энергетики
Республики Казахстан

  Утверждена Приказом
Министра по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 10 августа 2021 года № 389

Инструкция об организации и порядке проведения обследования технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Инструкция об организации и порядке проведения обследования технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации (далее – Инструкция) разработана в соответствии с подпунктом 115) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 701 и детализирует порядок организации и проведения обследования грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, для определения возможности их дальнейшей эксплуатации.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. В настоящей Инструкции применяются следующие термины:

      1) ремонт текущий – работы, выполняемые для обеспечения или восстановления работоспособности грузоподъемной машины и состоящий в устранении неисправности путем замены и (или) ремонта отдельных частей;

      2) неисправное состояние – состояние, при котором грузоподъемная машина не соответствует хотя бы одному из требований нормативно-технической и (или) конструкторской (проектной) документации завода-изготовителя;

      3) дефект – каждое отдельное несоответствие грузоподъемной машины или узла, элемента требованиям, приведенным в паспорте завода-изготовителя, рабочей или нормативно-технической документации;

      4) обследование первичное – обследование, проводимое по истечении нормативного срока службы грузоподъемной машины;

      5) исправное состояние – состояние, при котором эксплуатация грузоподъемной машины соответствует требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской (проектной) документации завода-изготовителя;

      6) ремонт – комплекс операций по восстановлению исправности или работоспособности грузоподъемной машины и (или) восстановлению ресурса грузоподъемной машины или отдельных ее составных частей;

      7) работоспособное состояние – состояние грузоподъемной машины, при котором значения всех параметров, характеризующих способность выполнять заданные функции, соответствуют требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской (проектной) документации завода-изготовителя;

      8) неработоспособное состояние – состояние грузоподъемной машины, при котором значение хотя бы одного параметра, характеризующего ее способность выполнять заданные функции, не соответствует требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской (проектной) документации завода-изготовителя;

      9) обследование повторное – обследование, проводимое по истечении срока, установленного по результатам предыдущего обследования;

      10) остаточный ресурс – расчетная величина наработки грузоподъемной машины (с момента проведения обследования) до достижения предельного состояния ее базовых частей (несущих металлических конструкций) по критериям усталости;

      11) обследование внеочередное – обследование, проводимое при возникновении значительных дефектов или неисправностей (или признаков появления этих неисправностей), создающих угрозу для дальнейшей безопасной эксплуатации;

      12) ремонт капитально-восстановительный (реконструкция) – ремонт грузоподъемной машины с истекшим сроком службы, выполняемый после демонтажа и разборки, необходимой для выявления дефектов, их устранения и восстановления ресурса грузоподъемной машины до следующего обследования;

      13) эксплуатация – стадия жизненного цикла грузоподъемной машины до ее списания, на которой реализуются, поддерживаются и восстанавливаются ее качества и которая включает использование грузоподъемной машины по назначению, транспортирование, хранение, техническое обслуживание, монтаж (демонтаж) и ремонт;

      14) эксплуатационная документация – техническая документация (часть общей конструкторской или проектной документации), которая поставляется заводом-изготовителем вместе с грузоподъемной машиной, включающая паспорт, техническое описание и инструкцию по эксплуатации, инструкцию по монтажу;

      15) обследование – комплекс работ по техническому диагностированию грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, в целях определения возможности и условий дальнейшей эксплуатации на определенный период;

      16) ремонт полнокомплектный – ремонт грузоподъемной машины с истекшим сроком службы, выполняемый без демонтажа грузоподъемной машины с целью устранения дефектов, отмеченных в акте обследования грузоподъемной машины, с целью продления его срока службы;

      17) критерий предельного состояния – признак или совокупность признаков предельного состояния грузоподъемной машины, установленные нормативно-технической и (или) конструкторской (проектной) документацией.

Глава 2. Виды и периодичность обследования

      3. Обследование грузоподъемных машин в целях продления срока дальнейшей эксплуатации необходимо проводить по истечении нормативного срока службы.

      4. Предусматриваются следующие виды обследования грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы: первичное, повторное, внеочередное.

      Первичное обследование грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, проводится по истечению нормативного срока службы, установленного заводом изготовителем.

      Повторное обследование грузоподъемных машин проводится в сроки, установленные организацией, проводившей обследование, в акте обследования, согласно приложению 1 (далее – акт обследования) к настоящей Инструкции.

      Внеочередное обследование выполняется вне зависимости от срока эксплуатации грузоподъемной машины.

      5. Количество повторных обследований определяется типом, назначением и условиями эксплуатации грузоподъемной машины и ее техническим состоянием.

      6. Период, на который продляется срок службы, устанавливается по фактическому состоянию грузоподъемной машины, установленному в результате обследования, проведенного в соответствии с настоящей Инструкцией, и не превышает трех лет.

Глава 3. Организация обследования

      7. Грузоподъемные машины, отработавшие нормативный срок службы, подвергаются обследованию на предмет продления срока службы организациями, аттестованными на право проведения экспертизы в области промышленной безопасности, в соответствии со статьей 72 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите", и независимыми от организации-владельца обследуемой грузоподъемной машины.

      Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8. Обследованию подвергаются грузоподъемные машины, находящиеся в рабочем состоянии. Допускается проведение обследования грузоподъемной машины, находящейся в неработоспособном состоянии, с последующим окончанием обследования и проведением испытаний после приведения ее в работоспособное состояние.

      9. Обследование на предмет продления срока службы необходимо совмещать с перемонтажом грузоподъемной машины, проведением текущего ремонта или технического освидетельствования (для стреловых самоходных кранов – с техническим осмотром).

      10. Передача грузоподъемных машин с истекшим нормативным сроком службы на первичное, повторное или внеочередное обследование, владельцем или руководителем эксплуатирующей организации оформляется распоряжением (приказом), с указанием срока проведения обследования, наименования организации, проводящей обследование, сведений о переданных грузоподъемных машинах (тип, марка, заводской номер, регистрационный номер), ответственных лиц и их обязанностях по подготовке к проведению обследований.

      11. Организация, проводящая обследование, издает распоряжение (приказ) о назначении состава комиссии по обследованию грузоподъемных машин конкретного заказчика, в распоряжении (приказе) указываются председатель и члены комиссии по обследованию, номер и дата договора о проведении обследования грузоподъемных машин, период проведения обследования, наименования организации – владельца грузоподъемных машин и место их нахождения, сведения о переданных грузоподъемных машинах (тип, марка, заводской номер, регистрационный номер), ответственных лиц и их обязанностях по подготовке к проведению обследования. Минимальный состав комиссии – 3 человека.

      12. Владелец грузоподъемной машины выделяет ответственного крановщика (машиниста, оператора) на период проведения обследования и подготавливает к обследованию:

      грузоподъемную машину, испытательные грузы;

      оборудование для обследования металлических конструкций и механизмов на высоте (при необходимости);

      акт сдачи-приемки кранового пути в эксплуатацию и предыдущий акт нивелировки путей (для грузоподъемных машин, перемещающихся по наземным или надземным рельсовым путям) оформленные в соответствии с требованиями Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов, утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 359 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10332) (далее – Правила);

      акт проверки сопротивления изоляции и заземления (при необходимости). Требования к проверке сопротивления изоляции определяются приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 19 марта 2015 года № 222 "Об утверждении Правил техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10889);

      эксплуатационную документацию по грузоподъемной машине;

      проект проведенного ремонта (реконструкции), а также сертификаты металла, использованного при проведении ремонта (реконструкции), если эти работы проводились;

      справку в произвольной форме о характере работ, выполняемых грузоподъемной машиной;

      журнал технических обслуживаний (либо вахтенный журнал) с записями о проведенных технических обслуживаниях и текущих ремонтах по форме, согласно приложению 14 к Правилам;

      предыдущий акт о результатах проведенного обследования с заключением о возможности дальнейшей эксплуатации (в случае повторного и (или) внеочередного обследования).

      13. При обследовании грузоподъемных машин строго соблюдаются меры безопасности в полном соответствии с требованиями промышленной безопасности и нормативными документами по безопасности предприятия, на котором эксплуатируется обследуемая грузоподъемная машина.

      14. Для обеспечения безопасного производства работ при подготовке и проведении обследований, предприятие-владелец грузоподъемной машины разрабатывает в каждом конкретном случае указания (мероприятия, инструкции) по обеспечению безопасности при обследовании кранов с учетом конкретного объема работ, специфики грузоподъемной машины и ее рабочей зоны, а также определяет порядок привлекаемых к участию в организации проведения обследования своих специалистов.

      15. Не допускается работа по обследованию грузоподъемной машины в грозу, снегопад, гололед, туман, сильный дождь, в темное время суток на открытом воздухе, а также проведение работ по обследованию на высоте при ветре более 10 метров в секунду.

Глава 4. Основные работы при обследовании

      16. Обследование грузоподъемных машин включает следующие виды работ:

      издание распоряжения (приказа) о назначении состава комиссии по обследованию грузоподъемных машин конкретного заказчика;

      ознакомление с документацией грузоподъемной машины, представленной владельцем согласно пункту 12 настоящей Инструкции;

      проверку состояния металлических конструкций;

      проверку состояния механизмов, канатно-блочной системы и других узлов;

      проверку состояния электро- и гидрооборудования;

      проверку состояния приборов и устройств безопасности;

      проверку состояния рельсовых путей (для кранов и тележек, передвигающихся по рельсам);

      проверку химического состава и механических свойств металла несущих элементов металлических конструкций;

      составление ведомости дефектов;

      проведение статических и динамических испытаний грузоподъемной машины;

      оценку остаточного ресурса;

      оформление результатов обследования.

      Примечания:

      работы по проверке химического состава, механических свойств металла и оценке остаточного ресурса выполняют только в случаях, предусмотренных главами 11 и 14 настоящей Инструкции;

      при проведении внеочередного обследования, сокращение объема работ, указанных в пункте 16 настоящей Инструкции определяется комиссией с учетом проверки состояния элементов грузоподъемной машины, вызвавших необходимость проведения этого обследования;

      при проведении обследования, испытании кранов и их оборудования используются приборы и системы измерения испытательных нагрузок, расстояний, времени и других аналогичных параметров, точность измерения которых соответствует требованиям ГОСТ 29266-91 "Краны грузоподъемные. Требования к точности измерений параметров при испытаниях";

      при выборе методов контроля и испытания руководствоваться требованиями эксплуатационной документации грузоподъемной машины и стандартами, утвержденными решением Комиссии таможенного союза от 18 октября 2011 года № 823 "О принятии технического регламента Таможенного союза "О безопасности машин и оборудования". Неразрушающие методы контроля выбираются в соответствии с классификацией, установленной ГОСТ 18353-79 "Контроль неразрушающий. Классификация видов и методов" (далее – ГОСТ 18353-79).

Глава 5. Ознакомление с документацией

      17. В процессе ознакомления с документацией грузоподъемной машины комиссия, проводящая обследование, знакомится с имеющейся эксплуатационной документацией, чертежами и расчетами, выполненными при ремонте или реконструкции грузоподъемной машины (при наличии), сертификатами на использованные марки сталей, а также справкой о характере работ, выполняемых грузоподъемной машиной, заполняемой для конкретной грузоподъемной машины, материалами последнего полного технического освидетельствования.

      Одновременно комиссия знакомится с документацией на рельсовые пути (для кранов и тележек, передвигающихся по рельсам).

      18. В процессе изучения документации (чертежей конструкции грузоподъемной машины) составляется рабочая карта обследования. Форма и пример ее заполнения приведены в приложении 2 к настоящей Инструкции. В рабочую карту обследования включаются все узлы, соединения и элементы, которые могут быть повреждены при эксплуатации грузоподъемной машины.

      Рабочая карта является методическим документом комиссии при обследовании и используется только для организации работ и составления окончательного пакета документов, передаваемого владельцу грузоподъемной машины по окончании обследования.

Глава 6. Проверка состояния металлических конструкций

      19. Обследование металлических конструкций грузоподъемной машины включает следующие этапы:

      внешний осмотр несущих элементов металлических конструкций;

      проверку элементов металлических конструкций одним из видов неразрушающего контроля;

      проверку качества соединений элементов металлических конструкций (сварных, болтовых, шарнирных);

      измерение остаточных деформаций балок, стрел, ферм и отдельных поврежденных элементов;

      оценку степени коррозии несущих элементов металлических конструкций.

      20. Перед обследованием металлические конструкции, особенно в местах их возможного повреждения, очищаются от грязи, коррозии, снега, избытка влаги и смазки.

      21. Внешний осмотр проводится с применением простейших оптических средств (10-кратной лупы) и переносных источников света, при этом особое внимание уделяется следующим местам возможного появления повреждений:

      участкам резкого изменения сечений;

      участкам, прорезанным шпоночными или шлицевыми канавками, а также имеющим нарезанную резьбу;

      местам, подвергшимся повреждениям или ударам во время монтажа и перевозки;

      местам, где при работе возникают значительные напряжения, коррозия или износ;

      участкам, имеющим ремонтные сварные швы.

      22. При проведении внешнего осмотра производится осмотр на наличие следующих дефектов:

      трещин в основном металле, сварных швах и околошовной зоне, косвенными признаками наличия которых являются шелушение краски, местная коррозия, подтеки ржавчины;

      механических повреждений;

      расслоения основного металла;

      некачественного исполнения ремонтных сварных соединений;

      люфтов шарнирных соединений, прослабления болтовых и заклепочных соединений.

      23. При обнаружении признаков наличия трещин в металлической конструкции или сварном шве подозрительные места подвергают дополнительной проверке одним из видов неразрушающего контроля.

      Выбор технических средств и методик выполнения различных видов неразрушающего контроля определяет комиссия, проводящая обследование на основании требований нормативной технической документации грузоподъемной машины.

      24. При обнаружении механических повреждений металлической конструкции (вмятин, изгиба, разрывов) замеряются их размеры (длина, ширина, высота или глубина). Затем размеры повреждения сравниваются с предельными размерами подобного дефекта для металлической конструкции грузоподъемной машины данного типа и в случае превышения нормативных значений повреждения зафиксировать в ведомости дефектов.

      25. При обнаружении расслоения металла (например, при осмотре на торцевых поверхностях поясов балочных металлических конструкций или при проведении их ультразвуковой толщинометрии) определяется ультразвуковыми методами зона распространения дефекта по площади листа.

      26. Контроль состояния заклепочных и болтовых соединений осуществляется визуально и обстукиванием молотком. Ослабление заклепки (болта) можно определить по более глухому звуку удара и по характеру отскока молотка.

      Проверку заклепки производят двумя молотками: одним выполняют удар по внешней головке, а другой держат прижатым к противоположной головке заклепки. Если заклепка ослаблена, то при ударе первым молотком по головке происходит резкий отскок второго молотка.

      У болтовых соединений при визуальном контроле устанавливается наличие проектного количества болтов в соединении, а также их явные дефекты (трещины, смятия, отрыв головки).

      При визуальном контроле обычных болтовых соединений осматривается состояние пружинных шайб, проверяется их затяжка.

      У высокопрочных и других видов болтов, для которых в эксплуатационной документации указано усилие затяжки, дополнительно контролируется усилие затяжки.

      Количество контролируемых болтов в каждом соединении устанавливают в соответствии с требованиями нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины. При обнаружении на контролируемых болтах дефектов необходимо проверить болты данного типа во всех соединениях.

      27. Контроль соединительных элементов металлической конструкции (осей, пальцев) начинают с осмотра состояния фиксирующих их элементов. При выявлении повреждений фиксирующих элементов, свидетельствующих о наличии осевых или крутящих усилий в соединении, ось (палец) демонтируют и замеряют. Аналогичному осмотру и замерам при этом подвергают посадочное гнездо оси.

      Наличие люфтов в шарнирных соединениях предварительно определяют визуально в процессе эксплуатации грузоподъемной машины по характерным признакам (толчки, резкие удары, болтанка).

      При наличии характерных признаков точную количественную оценку люфта и его допустимость устанавливают выполнением измерений разобранного шарнирного соединения.

      28. Измерение остаточных деформаций балок, стрел, ферм и оценку степени коррозии элементов металлических конструкций выполняют в соответствии с рекомендациями нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины.

Глава 7. Проверка состояния механизмов, канатно-блочных систем и других узлов

      29. Работы по проверке состояния механизмов, канатно-блочных систем и других узлов включают следующее:

      внешний осмотр в целях анализа общего состояния, работоспособности и необходимости проведения дальнейших измерений;

      проведение необходимых измерений.

      30. Перед проведением обследования механизмы и другие подвергаемые осмотру узлы грузоподъемной машины очищаются от грязи, коррозии, снега, избытка влаги и смазки.

      31. При внешнем осмотре производится осмотр на наличие дефектов, указанных в пункте 22 настоящей Инструкции.

      32. При внешнем осмотре выявляют:

      общее состояние всех механизмов и наличие повреждений их отдельных узлов и деталей;

      отсутствие деформаций, коррозии и необходимость их устранения;

      отсутствие вытекания смазки из редукторов;

      качество затяжки элементов крепления механизмов;

      соответствие регулировки узлов механизмов (например, тормозов механизма передвижения) требованиям эксплуатационной и нормативной документации завода-изготовителя.

      Необходимость разборки механизмов при осмотре определяет комиссия, проводящая обследование.

      33. Повреждения, близкие к предельным, выявленные в результате внешнего осмотра, замеряются.

      Результат измерения, например, по износу сравнивают либо с размером, где износ практически отсутствует, либо с размером, указанным в чертеже.

      34. Необходимость измерения износа и степени выкрашивания зубьев шестерен и колес зубчатых передач редукторов определяется по появлению повышенного шума при работе механизма и (или) повышении температуры нагрева корпуса.

      Наличие смазки в редукторах проверяется с помощью щупа, маслоуказательных пробок, глазков либо проверкой через люк в крышке.

      35. Критерии браковки зубчатой передачи по износу и выкрашиванию зубьев определяются ее назначением и типом.

      Безусловной выбраковке подлежат зубчатые колеса, имеющие трещины у основания зуба, в спицах или на ступице, а также при ослаблении посадки венца, что определяется при разборке механизма.

      36. Состояние подшипников проверяются при наличии характерного шума и (или) повышенного нагрева их посадочных мест.

      При обнаружении указанных признаков дефектов необходимо выполнить частичную разборку механизма.

      Подшипники качения выбраковываются при наличии следующих дефектов:

      цветов побежалости в любом месте;

      сколов и трещин любых размеров и расположения;

      отпечатков шариков или роликов на дорожках качения;

      отслаивания или раковин усталостного выкрашивания в шариках, роликах или дорожках качения колец;

      забоин и вмятин в сепараторе, препятствующих плавному вращению подшипника;

      недопустимого увеличения радиального или осевого зазора вследствие износа.

      37. Проверка состояния крепления механизмов и других узлов осуществляется в процессе работы, согласно нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины.

      38. Канаты, блоки, барабаны и крюки бракуют в соответствии с критериями, установленными в эксплуатационной документации на грузоподъемную машину. При отсутствии установленных заводом-изготовителем норм браковки – в соответствии с приложениями 8, 17 и 18 Правил.

      Несущие и вантовые канаты подлежат проверке одним из способов неразрушающего контроля по методикам, изложенным в нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины.

      Предельные нормы браковки иных элементов грузоподъемных машин приведены в нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины.

Глава 8. Проверка состояния электро- и гидрооборудования

      39. Проверка состояния электрооборудования включает следующее:

      осмотр элементов заземления;

      внешний осмотр электрооборудования и проведение необходимых для анализа работоспособности измерений (проверок);

      оценку соответствия установленного электрооборудования эксплуатационной документации;

      контрольную проверку работоспособности электрооборудования.

      40. Внешний осмотр электрооборудования проводится одновременно с проверкой в действии его элементов путем имитации работы вручную для контроля отсутствия механических заеданий. Внешний осмотр проводится последовательно по отдельным узлам электрооборудования, при этом проверяются:

      электродвигатели;

      панели управления;

      пускорегулирующие резисторы;

      пульт управления и монтажный пульт;

      тормозные электромагниты и электродвигатели электрогидравлических толкателей;

      кабели, провода, элементы электрооборудования.

      Перечень работ, выполняемых при внешнем осмотре, зависит от конкретного типа грузоподъемной машины, типа электропривода и рода питающего электрического тока и определяется нормативно-технической документацией для конкретной грузоподъемной машины.

      41. Контроль за работоспособностью электрооборудования заключается в проверке функционирования всех механизмов, согласно электрической схеме, в том числе плавности переключения аппаратов с фиксацией их по позициям, обеспечения плавности пуска и торможения механизмов, безотказности включения-выключения электросистем.

      42. Обследование гидравлического оборудования включает следующее:

      внешний осмотр объектов гидравлической системы для выявления возможных внешних утечек жидкости, трещин корпусов, повышенного шума, нагрева, ослабления креплений и вибрации при работе;

      контроль рабочей жидкости на загрязнение и вязкость (при необходимости);

      проверку состояния фильтров по штатным указателям загрязнения;

      проверку насосов, гидравлических моторов и гидравлических цилиндров (при необходимости);

      проверку настройки предохранительных клапанов (при необходимости).

Глава 9. Проверка состояния приборов и устройств безопасности

      43. Обследование приборов и устройств безопасности грузоподъемных машин включает следующие работы:

      внешний осмотр приборов и устройств безопасности;

      контрольную проверку их работоспособности.

      44. При внешнем осмотре приборов и устройств безопасности необходимо выполнить:

      проверку наличия и соответствие приборов паспортным данным;

      проверку наличия оттиска поверительного клейма или сертификата о поверке средства измерения, результаты которого используются для контроля параметров, обеспечивающих безопасную эксплуатацию крана, на основании требований ГОСТ 29266-91;

      проверку наличия пломб на электронных (релейных) блоках приборов в соответствии с требованиями Правил.

      45. Контрольная проверка работоспособности включает проверку:

      надежности срабатывания и соответствия показаний индикаторов ограничителей грузоподъемности нормативным данным;

      работы концевых выключателей, ограничивающих перемещение груза, тележки, крана;

      работы систем блокировок и срабатывания защит, установленных на грузоподъемной машине и приведенных в ее паспорте;

      точности показаний контрольно-измерительных приборов.

      46. Методы проверки конкретных приборов и устройств безопасности устанавливаются в нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины.

Глава 10. Проверка состояния рельсовых путей (для кранов и тележек, передвигающихся по рельсовым путям)

      47. Комплексное обследование состояния рельсовых путей включает следующие работы:

      ознакомление с документацией по устройству рельсового пути, актом нивелировки и актом проверки сопротивления заземления рельсового пути;

      проверку соответствия рельсового пути типовому проекту или эксплуатационной документации;

      внешний осмотр состояния всех элементов пути, включая заземление и, при необходимости, проведение измерений и сопоставление их с нормами, приведенными в эксплуатационной документации и нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины, передвигающейся по рельсовым путям;

      проведение нивелировки с выдачей рекомендаций по рихтовке при несоответствии отклонений путей, нормативам, в соответствии с требованиями эксплуатационной документации завода-изготовителя;

      выполнение работ по оценке состояния верхнего и нижнего строения рельсовых путей;

      выполнение работ по оценке общего состояния подкрановых балок и несущих строительных конструкций (для грузоподъемных машин, передвигающихся по надземным рельсовым путям).

      48. Низкое качество рельсовых путей и отсутствие надлежащего ухода за ними может служить одним из оснований для снижения срока, назначаемого комиссией до следующего обследования крана, или отказа в продлении срока службы.

Глава 11. Проверка химического состава и механических свойств металла несущих элементов металлических конструкций

      49. Необходимость определения химического состава и (или) механических свойств металла возникает в следующих случаях:

      если в паспорте грузоподъемной машины отсутствуют данные о металле, из которого изготовлены несущие элементы металлических конструкций при ремонте;

      при работе грузоподъемной машины в условиях агрессивной среды;

      при внеочередном обследовании (при необходимости);

      при сомнениях в выбранных материалах, если грузоподъемная машина подвергалась ремонтам и (или) реконструкции, при которых были заменены элементы, марка стали которых указана в паспорте грузоподъемной машины.

      50. В случае утери паспорта необходимость и порядок отбора проб для проверки химического состава и анализа механических свойств металла определяются в соответствии с требованиями нормативно-технической документации для конкретной грузоподъемной машины.

Глава 12. Составление ведомости дефектов

      51. Дефекты, выявленные по результатам обследования грузоподъемных машин, их металлических конструкций, механизмов и отдельных узлов, заносятся в ведомость дефектов, форма которой приведена в приложении 3 (далее – ведомость дефектов) к настоящей Инструкции.

      В случае подтверждения выявленных дефектов с помощью средств измерений, в графу "Описание дефекта" заносятся фактические количественные значения измеряемой величины и допустимые значения этого показателя в соответствии с Правилами или нормативно-техническими требованиями (соответствующими стандартами, регламентирующими измеряемый параметр).

      Ведомость дефектов передается владельцу грузоподъемной машины.

      52. Ведомость дефектов является официальным документом для направления грузоподъемной машины в ремонт.

Глава 13. Проведение статических и динамических испытаний грузоподъемной машины

      53. Статические и динамические испытания грузоподъемной машины выполняются в соответствии с указаниями, записанными в эксплуатационной документации.

      При отсутствии указаний об испытаниях в эксплуатационной документации статические и динамические испытания выполняются комиссией с участием инженерно-технического работника по надзору за безопасной эксплуатацией грузоподъемной машины предприятия-владельца.

      54. Величины нагрузок при проведении испытаний устанавливаются в соответствии с требованиями нормативно-технической документации завода-изготовителя для конкретной грузоподъемной машины.

      55. Грузоподъемная машина подвергается статическим и динамическим испытаниям только после устранения дефектов, обнаруженных комиссией, и перевода ее в работоспособное состояние.

Глава 14. Оценка остаточного ресурса

      56. Оценка остаточного ресурса металлических конструкций грузоподъемных машин выполняется в следующих случаях:

      при высокой степени коррозии для несущих элементов металлических конструкций грузоподъемных машин конкретного типа. Оценка степени коррозии металла проводится по ГОСТ 9.407-2015 "Единая система защиты от коррозии и старения (ЕСЗКС). Покрытия лакокрасочные. Метод оценки внешнего вида";

      при обнаружении многочисленных трещин, особенно в узлах, которые ранее подвергались ремонтам;

      по заявлению владельца для оценки предполагаемого срока до замены (списания) грузоподъемной машины.

      57. Оценка остаточного ресурса грузоподъемных машин конкретного типа производится в соответствии с требованиями нормативно-технической документации завода-изготовителя.

      В качестве базовой концепции оценки используется подход, основанный на принципе безопасной эксплуатации по техническому состоянию, согласно которому оценка технического состояния грузоподъемной машины осуществляется по параметрам технического состояния, обеспечивающим ее надежную и безопасную эксплуатацию согласно нормативной и конструкторской документации, а остаточный ресурс – по параметрам технического состояния.

      В качестве определяющих параметров технического состояния принимаются параметры, изменение которых (в отдельности или в некоторой совокупности) может привести грузоподъемную машину в неработоспособное, неисправное или предельное состояние.

      58. Исходными данными для выполнения оценки остаточного ресурса являются:

      результаты обследования грузоподъемной машины в соответствии с настоящей Инструкцией;

      данные, характеризующие использование грузоподъемной машины за весь срок ее эксплуатации (число циклов, распределение транспортируемых грузов по массам, степень агрессивности среды);

      данные о химическом составе и механических свойствах металла расчетных элементов металлических конструкций в момент выполнения оценки остаточного ресурса;

      расчет металлической конструкции грузоподъемной машины (при наличии);

      данные о геометрии расчетных элементов металлической конструкции с учетом фактической коррозии;

      нормативные документы по оценке остаточного ресурса, по расчету металлических конструкций данного типа;

      результаты тензометрирования оцениваемых металлических конструкций (при необходимости).

      59. Результаты оценки остаточного ресурса оформляются в виде расчета, передаваемого владельцу грузоподъемной машины.

      Расчет включает в себя заключение о возможности и условиях дальнейшей эксплуатации (с указанием перечня выполнения необходимых ремонтно-восстановительных работ).

Глава 15. Оформление результатов обследования

      60. По результатам обследования грузоподъемной машины после проведения испытаний оформляется акт обследования.

      В случае проведения внеочередного обследования акт составляется в произвольной форме. В акт включается информация о причинах внеочередного обследования, описание хода обследования и проведенных испытаний, и заключение комиссии по результатам обследования.

      61. Акт после его подписания всеми членами комиссии утверждается руководителем организации, проводившей обследование.

      62. Для грузоподъемных машин, находящихся при завершении работ по обследованию в работоспособном состоянии, комиссия устанавливает в акте срок, на время которого рекомендуется продление их дальнейшей эксплуатации.

      63. Один экземпляр акта обследования с ведомостью дефектов передается владельцу грузоподъемной машины и служит основанием для дальнейшей эксплуатации грузоподъемной машины, проведения ее ремонта или списания.

      Второй экземпляр акта с ведомостью дефектов, с необходимыми справками и приложениями, остается в архиве организации, выполнявшей обследование.

      64. Одновременно с актом оформляется в произвольной форме отчет о проведенном обследовании. Отчет о проведенном обследовании допускается делать сводным на группу обследованных грузоподъемных машин одной организации (участка, цеха).

      Отчет является внутренним документом организации, выполнявшей обследование, копия которого направляется в государственный орган, поставивший на учет грузоподъемную машину. Отчет организации, выполнявшей обследование, владельцу грузоподъемной машины не передается.

      65. После окончания работ по обследованию ответственный по надзору за безопасной эксплуатацией обследуемого грузоподъемного механизма предприятия-владельца грузоподъемной машины вносит в раздел "Запись результатов технического освидетельствования" паспорта грузоподъемной машины сведения, указанные в приложении 4 к настоящей Инструкции.

  Приложение 1 к Инструкции
об организации и порядке
проведения обследования
технического состояния
грузоподъемных машин,
отработавших нормативный
срок службы, с целью
определения возможности их
дальнейшей эксплуатации
  Форма
  "УТВЕРЖДАЮ"
____________________________
(руководитель организации,
проводившей обследование
грузоподъемной машины)
____________________________
(фамилия, имя, отчество
(при его наличии), подпись)
"_____" ____________ 20___ г.

Акт обследования

Тип грузоподъемной машины











Заводской номер











Учетный (регистрационный) номер











Город (село, поселок), где установлена грузоподъемная машина











Объект, где установлена грузоподъемная машина











Организация-владелец грузоподъемной машины











Комиссия (наименование организации, проводившей обследование, имеющей аттестат на право проведения работ в области промышленной безопасности)











Номер аттестата











Дата выдачи аттестата











Номер распоряжения (приказа) по организации, согласно которому проводилось данное обследование











Комиссия провела (указать первичное или повторное) обследование











Обследование проведено в соответствии с требованиями (указать нормативный правовой акт)











      1. В результате обследования комиссия установила:

Грузоподъемная машина (указать тип), т











изготовлена в (указать год, месяц)











имеет Паспортную группу классификации (режима)











имеет климатическое исполнение по ГОСТ 15150-69 "Машины, приборы и другие технические изделия. Исполнения для различных климатических районов. Категории, условия эксплуатации, хранения и транспортирования в части воздействия климатических факторов внешней среды" (указать какое)











допускается к установке в (указать в каком) ветровом районе по ГОСТ 1451-77 "Краны грузоподъемные. Нагрузка ветровая. Нормы и метод определения" или в помещении











допустимая температура (указать нижний и верхний пределы) установки по паспорту











допустимая сейсмичность района установки по паспорту











возможность установки в пожароопасной среде категории











возможность установки во взрывоопасной среде категории











      2. Фактические условия использования грузоподъемной машины:

Вид выполняемых работ (строительство, складские)











Фактическая группа классификации (режима)











Нижний и верхний пределы температур района (места) установки











Ветровой район в месте установки











Сейсмичность











Характеристика среды (пожаро- или взрывоопасная, агрессивная)











Соответствуют ли условия эксплуатации паспортным, если "нет", указать, в чем несоответствие (температура, режим, сейсмичность)











      3. Общее состояние грузоподъемной машины и ее отдельных узлов на момент проведения обследования (исправное, работоспособное, неработоспособное или неисправное):

     


      4. Общее количество дефектов, отмеченных комиссией в ведомости дефектов:

     


      в том числе:

требуют немедленного устранения



устранение в течение 1 месяца



устранение при очередном техническом обслуживании и ремонте



      5. Количество дефектов, устраненных владельцем грузоподъемной машины по замечаниям комиссии в ходе проведения обследования:







      6. Проведены испытания грузоподъемной машины (заполняется в случае, если испытания проводились):

Статические (указать массу груза, в т)




Динамические (указать массу груза, в т)




      Каких-либо дефектов по результатам испытаний не обнаружено.

      7. Заключение комиссии:

      7.1. по результатам проведенного обследования и с учетом устраненных владельцем грузоподъемной машины в ходе выполнения работ дефектов комиссия считает (заполняется нужная строка):

Грузоподъемная машина находится в работоспособном состоянии и может эксплуатироваться в паспортном режиме с учетом устранения замечаний, отмеченных в ведомости дефектов.

(указать "Да" или "Нет")

Следующее обследование провести не позднее

(указать месяц и год)

Грузоподъемная машина подлежит ремонту согласно ведомости дефектов

(указать "Да" или "Нет")

Грузоподъемная машина подлежит списанию

(указать "Да" или "Нет")

      7.2. грузоподъемная машина может эксплуатироваться только со следующими ограничениями (заполняется при назначении комиссией каких-либо ограничений):

со снижением грузоподъемности до, т



в диапазоне температур от и до, градусов С











Следующее обследование провести не позднее

(указать месяц и год)

      7.3. учитывая фактическое состояние обследованной грузоподъемной машины, необходимо (или не нужно) провести оценку ее остаточного ресурса (указать "да" или "нет"):

     


      Владелец крана:

      1) за невыполнение рекомендаций настоящего акта и не устранение замечаний, отмеченных в ведомости дефектов, комиссия, проводившая обследование, ответственности не несет.

      2) данный акт подшивается в паспорт грузоподъемной машины и хранится вместе с паспортом не менее 5 лет после списания грузоподъемной машины. К акту обследования прилагаются:

      1) копия распоряжения (приказа) владельца грузоподъемной машины о проведении обследования;

      2) справка о характере работ, выполняемых грузоподъемной машиной;

      3) выписка из паспорта об основных параметрах грузоподъемной машины;

      4) ведомость дефектов; 5) акт проведения статических и динамических испытаний;

      6) результаты проверки химического состава и механических свойств (если проводились);

      7) заключение по результатам неразрушающего контроля с указанием вида контроля и мест металлоконструкции, где он проводился;

      8) заключение о состоянии рельсового пути и результаты нивелировки (если нивелировка проводилась). (Только для грузоподъемных машин, передвигающихся по рельсовому пути.)

      Председатель комиссии ______________________________________________
                        (фамилия, имя, отчество (при его наличии), подпись)

      Члены комиссии ____________________________________________________
                        (фамилия, имя, отчество (при его наличии), подписи)

  Приложение 2 к Инструкции
об организации и порядке
проведения обследования
технического состояния
грузоподъемных машин,
отработавших нормативный
срок службы, с целью
определения возможности их
дальнейшей эксплуатации
  Форма

Рабочая карта обследования

      Тип грузоподъемной машины _________, зав. № _______, peг. № ________

      Условные обозначения состояния узла (элемента, документа):


– в порядке

/

– требует устранения неисправности

Х

– требует ремонта или замены

Условный № узла (индекс)

Наименование узла, элемента, документа*

Условное обозначение состояния**

Дефект, место его расположения

1

2

3

4

0100

Документы по грузоподъемной машине в целом



0101

Паспорт



0102

Электрическая схема



0103

Техническое описание



0104

Рекомендации по монтажу



0105

Журнал грузоподъемной машины



0200

Опорная (ходовая) рама



0201

Рама



0202

Стыковые соединения



0203

Болтовые соединения



0204

Шарнирные соединения



0205

Флюгера



0206

Балки (отсоединяемые)



0207

Подкосы



0208

Лестницы



0209

Площадки



0210

Оси



0300

Тележка ходовая



0301

Рама



0302

Балансир



0303

Привод



0304

Тормоз



0305

Тормозные колодки



0306

Колесо ходовое



0307

Открытые передачи



0308

Буксы



0309

Оси



0310

Плужок сбрасывающий



0311

Захват рельсовый



0312

Шкворень



0313

Буфер



0314

Шарнирные соединения



0315

Болтовые соединения



0316

Места смазки и уплотнения



0400

Кабельный барабан



0401

Барабан



0402

Привод



0403

Тормоз



0404

Рама



0405

Укладка кабеля



0406

Шарнирные соединения



0407

Болтовые соединения



0500

Балласт



0501

Плиты балласта



0502

Узлы крепления



0503

Масса балласта



0600

Опорно-поворотное устройство



0601

Зубчатый венец



0602

Полуобоймы



0603

Болтовые соединения



0604

Места смазки



0605

Ролики, шарики



0700

Платформа поворотная



0701

Платформа (сварная конструкция)



0702

Подкос телескопический



0703

Подкос монтажный



0704

Шарнирные соединения



0705

Болтовые соединения



0706

Тяги



0707

Блоки



0708

Площадки



0709

Лестницы



0710

Монтажные устройства



0800

Лебедка грузовая



0801

Редуктор



0802

Тормоз



0803

Тормозные колодки



0804

Муфты



0805

Барабан



0806

Рама



0807

Валы



0808

Система переключения передач



0809

Выносная опора



0810

Болтовые соединения



0811

Пальцы крепления



0812

Места смазки и уплотнения



0900

Лебедка стреловая



0901

Редуктор



0902

Тормоз



0903

Тормозные колодки



0904

Муфты



0905

Барабан



0906

Рама



0907

Валы



0908

Выносная опора



0909

Болтовые соединения



0910

Пальцы крепления



0911

Места смазки и уплотнения



1000

Механизм поворота



1001

Редуктор



1002

Тормоз



1003

Тормозные колодки



1004

Муфты



1005

Открытая шестерня



1006

Рама



1007

Болтовые крепления



1008

Оси крепления



1009

Места смазки и уплотнения



1100

Противовес



1101

Плиты противовеса



1102

Узлы крепления



1103

Масса противовеса



1200

Башня



1201

Портал



1202

Секции башни



1203

Диагональные балки



1204

Направляющие ролики



1205

Блоки



1206

Замки



1207

Тяги



1208

Стыковые соединения



1209

Болтовые соединения



1210

Шарнирные соединения



1211

Лестницы, ограждения



1212

Площадки



1213

Крышки люка



1214

Монтажные устройства



1215

Ограждение шахты подъемника



1300

Оголовок



1301

Распорка



1302

Монтажная стойка



1303

Блоки



1304

Оси



1305

Установка датчика у ограничителя грузоподъемности



1306

Шарнирные соединения



1307

Стыковые соединения



1308

Болтовые соединения



1309

Лестницы, ограждения



1310

Площадки



1311

Крышка люка



1400

Подъемник крановщика



1401

Кабина, двери, окна



1402

Привод лебедки



1403

Барабан



1404

Рама лебедки



1405

Тормоз



1406

Шарнирные соединения



1407

Стыковые соединения



1408

Болтовые соединения



1409

Буферное устройство



1410

Натяжное устройство



1411

Лестницы



1412

Площадки



1413

Аварийный выход



1414

Рейка



1415

Устройство для укладки кабеля



1500

Опорные рамы (в кранах с неповоротной башней)



1501

Нижняя рама



1502

Верхняя рама



103

Стыковые соединения



1504

Болтовые соединения



1505

Лестницы



1600

Кабина



1601

Каркас



1602

Пульт управления (рукоятки кнопки, педали)



1603

Обозначения на пульте



1604

Кресло (возможность перемещения)



1605

Двери



1606

Остекление



1607

Огнетушитель



1608

Вентиляция



1609

Кондиционирование



1700

Стрела



1701

Стрела (металлоконструкция)



1702

Стыковые соединения



1703

Болтовые соединения



1704

Шарнирные соединения



1705

Оси



1706

Блоки, их ограждения



1707

Серьги



1708

Тяги



1709

Проходы



1710

Ограждения



1800

Грузовая тележка



1801

Рама



1802

Блоки, их ограждения



1803

Ходовые катки



1804

Боковые ролики



1805

Шарнирные соединения



1806

Оси



1807

Натяжные устройства



1900

Лебедка тележечная



1901

Редуктор



1902

Тормоз



1903

Тормозные колодки



1904

Муфты



1905

Барабан



1906

Рама



1907

Валы



1908

Выносная опора



1909

Болтовые соединения



1910

Пальцы крепления



1911

Места смазки и уплотнения



2000

Подвеска крюковая



2001

Щеки



2002

Блоки, их ограждения



2003

Оси



2004

Болтовые соединения



2005

Грузы



2006

Траверса



2007

Крюк



2008

Предохранительная скоба



2100

Противовесная консоль



2101

Консоль



2102

Площадки для установки механизмов



2103

Проходы



2104

Стыковые соединения



2105

Болтовые соединения



2106

Шарнирные соединения



2107

Тяги



2108

Подъемное устройство



2109

Тележка противовеса



2110

Катки



2111

Боковые ролики



2112

Блоки



2200

Лебедка передвижения противовеса



2201

Редуктор



2202

Тормоз



2203

Тормозные колодки



2204

Муфты



2205

Барабан



2206

Рама



2207

Валы



2208

Выносная опора



2209

Болтовые соединения



2210

Пальцы крепления



2211

Места смазки и уплотнения



2300

Канатные системы



2301

Канат грузовой



2302

Канат стреловой



2303

Канат стрелового расчала



2304

Канат тележечный



2305

Канат монтажный



2306

Оттяжки



2307

Канат ограничителя грузоподъемности



2308

Канат передвижения противовеса



2400

Электрооборудование



2401

Двигатели ходовых тележек



2402

Тормозные электромагниты ходовых тележек



2403

Двигатель кабельного барабана



2404

Электромагнит кабельного барабана



2405

Двигатели грузовой лебедки



2406

Электромагнит грузовой лебедки



2407

Двигатель стреловой лебедки



2408

Электромагнит стреловой лебедки



2409

Двигатель механизма поворота



2410

Электромагнит механизма поворота



2411

Двигатель привода подъемника крановщика



2412

Электромагнит привода подъемника крановщика



2413

Двигатель тележечной лебедки



2414

Электромагнит тележечной лебедки



2415

Двигатель лебедки передвижения противовеса



2416

Электромагнит лебедки передвижения противовеса



2417

Аппаратная кабина (шкаф управления)



2418

Панели управления



2419

Контакторы



2420

Резисторы



2421

Реле



2422

Проводка



2423

Рубильник



2424

Командоконтроллеры



2425

Освещение в кабине и на кране



2426

Ремонтное освещение



2427

Прожектора



2428

Заземляющие перемычки



2429

Питающий кабель



2430

Провода



2431

Радиопереговорная связь



2432

Токосъемник кабельного барабана



2433

Токосъемник поворотной части крана



2500

Приборы безопасности



2501

Ограничитель грузоподъемности (датчики нагрузки, вылета)



2502

Ограничитель высоты подъема, глубины опускания



2503

Ограничитель изменения вылета



2504

Ограничитель передвижения



2505

Ограничитель поворота



2506

Ограничитель высоты подъема подъемника крановщика



2507

Ограничитель передвижения противовеса



2508

Ограничитель скорости подъемника крановщика



2509

Блокировка дверей подъемника и его шахты



2510

Указатель грузоподъемности



2511

Молниеприемник



2512

Анемометр



2600

Крановые пути



2601

Уклон продольный (максимальный)



2602

Уклон поперечный (максимальный)



2603

Рельсы



2604

Шпалы



2605

Балластная призма



2606

Заземление



2607

Тупиковые упоры



2700

Состояние техобслуживания



2701

График проведения ТО и его выполнение



2702

Журнал технических обслуживаний (наличие, состояние ведения, соответствие требованиям)



2703

Вахтенный (крановый) журнал и его ведение



2704

Эксплуатационные формы паспорта, их ведение, соответствие условиям эксплуатации



      * Перечень узлов, элементов, документов определяется соответствующим типу (виду) грузоподъемной машины документом по проведению обследования, с целью определения возможности ее дальнейшей эксплуатации.

      ** Указать в процессе обследования.

  Приложение 3 к Инструкции
об организации и порядке
проведения обследования
технического состояния
грузоподъемных машин,
отработавших нормативный
срок службы, с целью
определения возможности их
дальнейшей эксплуатации
  Форма

                              Ведомость дефектов

      Тип грузоподъемной машины ______ , зав. № ________ , peг. № ________
изготовленной _______________________________________________________________
                        (предприятие-изготовитель, год изготовления)
и принадлежащей ____________________________________________________________
                                    (владелец и его адрес)

Наименование узла, элемента

Описание дефекта

Заключение о необходимости и сроках устранения дефекта























Председатель комиссии по обследованию

 
___________________________________
(подпись, фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата)


Члены комиссии

__________________________________
(подпись, фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата)



_________________________________
(подпись, фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата)

  Приложение 4 к Инструкции
об организации и порядке
проведения обследования
технического состояния
грузоподъемных машин,
отработавших нормативный
срок службы, с целью
определения возможности их
дальнейшей эксплуатации
  Форма

                  Запись результатов технического освидетельствования

      "Организация ____________________________________________________________ ,
                                    (наименование организации)
имеющая аттестат на право проведения работ в области промышленной безопасности № ____
от _______ 20___ года, провела ___________________________________________________
                                          (число, месяц, год)
обследование данной грузоподъемной машины.

      Акт обследования от ____________________________ и ведомость дефектов прилагаются.                   (число, месяц, год)

___________________________________________________
(должность, фамилия, имя, отчество (при его наличии) – ответственного лица по надзору за безопасной эксплуатацией грузоподъемной машины)

 
__________________
(подпись, дата)