Алматы қаласының сәулеттік келбетін қалыптастыру және қала құрылысын жоспарлау қағидаларын бекіту туралы

VII сайланған Алматы қаласы мәслихатының кезектен тыс VI сессиясының 2021 жылғы 31 мамырдағы № 49 шешiмi. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 7 маусымда № 22946 болып тіркелді

"Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 22-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес, Алматы қаласының мәслихаты ШЕШТІ:

1. Ұсынылып отырған Алматы қаласының сәулеттік келбетін қалыптастыру және қала құрылысын жоспарлау қағидалары, осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күннен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Алматы қаласы мәслихатының кезектен тыс VI сессиясының төрағасы,
мәслихат хатшысы	С. Канкуров

Алматы қаласы мәслихатының 2021 жылғы 31 мамырдағы № 49 шешіміне қосымша

Алматы қаласының сәулеттік келбетін қалыптастыру және
қала құрылысын жоспарлау қағидалары

1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Осы Қағидалар "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң), "Алматы қаласының ерекше мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленген және тарихи, табиғи-ландшафттық, функционалдық, жергілікті ерекшеліктерді ескере отырып, Алматы қаласының сәулеттік келбетін қалыптастыру және қала құрылысын бақылау тәртібін (бұдан әрі – Қағида) айқындайды.

2. Осы Қағидаларда келесі ұғымдар пайдаланылады:

1) жеке тұрғын үй құрылысы – белгіленген тәртіппен бекітіліп берілген жер учаскесінде азаматтардың өз күшімен, мердігерлік немесе заңдарда тыйым салынбаған басқа да әдіспен жеке тұрғын үйлер салуы;

2) қайта жабдықтау – үй-жайдың (үй-жайлардың) тіршілікті қамтамасыз ету және пайдалану үшін қажетті өзінің функционалдық мақсатының өзгеруіне, технологиялық және (немесе) инженерлік жабдықтардың ішкі жүйесін толық немесе ішінара ауыстыруға байланысты өзгерту;

3) қайта жобалау – осы үй-жайдың (үй-жайлардың) шегін өзгеруге ілесетін, үй-жайдың (үй-жайлардың) жоспарының өзгертілуі;

4) құрылыс – жаңа объектiлер салу және (немесе) бар объектiлердi (үйлердi, ғимараттар мен олардың кешендерiн, коммуникацияларды) өзгерту (кеңейту, жаңғырту, техникамен қайта жарақтандыру, реконструкциялау, қалпына келтiру, күрделi жөндеу), олармен байланысты технологиялық және инженерлiк жабдықтарды монтаждау (бөлшектеу), құрылыс материалдарын, бұйымдар мен конструкцияларын дайындау (өндiру), сондай-ақ аяқталмаған объектiлер құрылысын консервациялау мен өз ресурстарын тауысқан объектiлердi кейiннен кәдеге жарату жұмыстарын жүзеге асыру жолымен өндiрiстiк және өндiрiстiк емес мақсаттағы негiзгi қорларды құру жөнiндегi қызмет;

5) реконструкциялау – әдетте өзгеретін объектіні жаңарту мен жаңғырту қажеттігіне байланысты жалпы жекелеген үй-жайларды, ғимараттың өзге де бөліктерін немесе ғимаратты өзгерту;

6) нобай (нобайлық жоба) – жобалық (жоспарлық, кеңiстiктiк, сәулеттiк, технологиялық, конструкциялық, инженерлiк, әшекейлік немесе басқа) шешiмнiң оңайлатылған, схема, сызба, бастапқы сұлба (сурет) нысанында орындалған және осы шешiмнiң түпкi ойын түсiндiретiн түрi;

7) жоба – жеке және заңды тұлғалардың түпкі ойының мәнін және оны практикада іске асыру мүмкіндігін ашып көрсететін, сәулет, қала құрылысы және құрылыс құжаттамасы (сызбалар, графикалық және мәтіндік материалдар, инженерлік және сметалық есеп-қисаптар), оның ішінде құрылыстың техникалық-экономикалық негіздемесі және (немесе) жобалау-сметалық құжаттамасы нысанында ұсынылған, адамның мекендеуі мен тыныс-тіршілігіне қажетті жағдайларды қамтамасыз ету жөніндегі түпкі ойы;

8) сәулеттік келбет (Дизайн код) – бұл қалалық кеңістік элементтерін құрайтын міндетті көрнекі құрамдас бөлік: үйлер мен ғимараттардың қасбеттері, абаттандыру, маңдайшалар, тақтайшалар, шағын сәулеттік пішіндерді және тұтас эстетикалық сәулетті, жайлы, қолжетімді және қауіпсіз қалалық ортаны қалыптастыруға бағытталған қала инфрақұрылымының басқа элементтерін реттейтін ұсынымдар жинағы;

9) егжей-тегжейлі жоспарлау жобасы – елді мекендер аумақтарының жекелеген бөліктері мен функционалдық аймақтары, сондай-ақ елді мекендердің шегінен тыс жерде орналасқан аумақтар үшін әзірленетін қала құрылысы құжаттамасы;

10) елдi мекеннiң аумағы – қалалық елді мекеннің белгіленген шекара (ішкі аумағы) шегіндегі кеңiстiк;

11) Бас жоспар – аймақтарға бөлудi, оның аумағының жоспарлы құрылымы мен функционалдық ұйымдастыруды, көлiк және инженерлiк коммуникацияларды, көгалдандыру мен абаттандыру жүйелерiн белгiлейтiн, қаланы дамыту мен салуды кешендi жоспарлаудың қала құрылысы жобасы;

12) қала құрылысының регламенттерi – аумақтарды (жер учаскелерiн) және басқа да жылжымайтын мүлiк объектiлерiн пайдаланудың, сондай-ақ олардың жай-күйiнiң заңнамада белгiленген тәртiппен жол берiлетiн кез келген өзгерiстерiнiң режимдерi, рұқсаттары, шектеулерi (ауыртпалық салуды, тыйым салу мен сервитуттарды қоса алғанда);

Қала құрылысының регламенттерi мемлекеттiк нормативтерге сәйкес орындалған қала құрылысы және сәулет-құрылыс құжаттамасымен белгiленедi. Қала құрылысы регламенттерiнiң қолданылуы олар үшiн белгiленген мерзiм шегiнде шектеледi;

13) қала құрылысын реттеу аумағы – шегiнде қандай да болсын сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметi жүзеге асырылатын аумақ.

3. Осы Қағидалардың міндеттері:

1) қала тұрғындарының заманауи қажеттіліктеріне сәйкес келетін сапалы қалалық ортаны құру мен дамытудың кешенді тәсілін қалыптастыру;

2) қаланың бүкіл аумағын жүйелі және тұрақты дамыту процесін сәулет және қала құрылысы құралдарымен қамтамасыз ету болып табылады.

2-бөлім. Сәулеттік келбетті қалыптастыру және қала
құрылысын жоспарлау тәртібі

4. Алматы қаласының сәулеттік келбетін қалыптастыру және қала құрылысын жоспарлау кезінде:

1) қоғамдық талқылауды Заңның 13-бабы шеңберінде ашық және жария түрде өткізу, қоғамдық тыңдаушылардың пікірін ескеру;

2) Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын нормативтік-техникалық талаптарды, қаланың Бас жоспарын, сондай-ақ қаланың сейсмикалық шағын аудандарға бөлінуін ескере отырып, құрылыс салуға қойылатын талаптарды сақтау;

3) қала көшелерінің ансамблін қалыптастыра отырып, қаланың бірегей сұлбасын, Іле Алатауы тауларының көркем көрінісін кеңістікте құру және сақтау;

4) қала аумағының нормативтік және табиғи желдетілуін, инсоляция және орта шуынан қорғалуын сәулет және қала құрылысы әдістерімен қамтамасыз ету;

5) қадамдық қолжетімділік талаптарын ескере отырып, функционалдық аймақтарды ықшамдап орналастыру және қоғамдық орталықтар жүйесімен, әлеуметтік және күнделікті қамтамасыз ету, инженерлік және көлік инфрақұрылымы объектілерімен өзара байланыстыру;

6) аумақтың кешенді қауіпсіздігін және оны табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың әсерінен қорғауды қамтамасыз ету;

7) қала аумағында қала құрылысы мен биіктік регламентін сақтау қажет.

5. Алматы қаласындағы қала құрылысын айрықша реттеу аймақтарына қаланың Бас жоспарында белгіленген аумақтар, оның ішінде қала аумағының тұрақты дамуына әсер ететін қоғамдық, қала құрылысы, экономикалық, экологиялық, рекреациялық, мәдени, тарихи және басқа да факторлар негізінде жерді, бар жылжымайтын мүлік объектілерін пайдалану бойынша аумақтар жатады.

6. Қала құрылысын айрықша реттеу аймақтарында құрылыс салуға қойылатын шарттар:

1) сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы қолданыстағы заңнамада, нормативтік-техникалық құжаттарда және осы Қағидаларда белгіленетін биіктік регламентіне сәйкес рұқсат етілетін қабаттар саны;

2) құрылыс салу тығыздығы мен коэффициенті бойынша ерекшеліктері;

3) үйлер мен ғимараттар қасбеттерінің сәулеттік шешімдері;

4) тарих және мәдени ескерткіштерінің қорғаныш аймағында құрылыс салу.

7. Қала құрылысын айрықша реттеу аймақтарына келесі қала аумақтары жатады:

1) қаланың Бас жоспарында бекітілетін шекара шегіндегі тарихи орталық;

2) тарих және мәдениет ескерткіштерінің қорғаныш аймақтары.

8. Тарихи орталықтың, сондай-ақ тарих және мәдениет ескерткіштерінің қорғаныш аймақтарының шегінде барлық қала құрылысы объектілері мен олардың сипаттамалары, мәдени құндылығы сақтауға немесе қалпына келтіруге жатады.

9. Тарихи орталық шекарасының шегінде Заңда белгіленген тәртіппен ескерткіштерді қалпына келтіру немесе сақтау бойынша реставрациялық жұмыстарын және өзге де жұмыстарды жүргізуге, сондай-ақ тұрғын үйлерді және (немесе) олардың бірінші қабаттарын жапсаржай салмай, қасбеттік шешімдерін және абаттандырылуын сақтай отырып, кәсіпкерлік қызмет объектілері үшін қайта жабдықтауға рұқсат етіледі.

10. Тарих және мәдениет ескерткіштерінің қорғаныш аймақтарының шегінде тарихи ғимараттардың құрылымы мен стилін, пропорциялары мен биіктігін бұзуға жол берілмейді.

11. Ең жоғары рұқсат етілген биіктіктен асуға, сол сияқты қоршаған құрылыстың орташа биіктігінен асуға, тарихи аймақта және 50 метрге дейінгі радиустағы тарих және мәдениет ескерткіштерінің қорғаныш аймағында сәулеттік шешім ауқымын бұзуға жол берілмейді.

12. Аумақты тұрақты дамыту жағдайларын қамтамасыз ету, қала аумағында сапалы және жайлы ортаны қалыптастыру үшін функционалдық аймақтарға бөлінуіне, бұрыннан бар қала құрылысы жағдайына байланысты 1 гектарға халықтың ең аз және ең көп тығыздығы белгіленеді.

13. Құрылыс салу үшін қала аумағындағы халықтың қоныстану тығыздығын жердің құнын, инженерлік және көлік коммуникацияларының ресурстық мүмкіндіктерін, әлеуметтік мақсаттағы объектілерде қадамдық қолжетімді жеткілікті орындардың болуын, тарихи-мәдени және сәулет-ландшафттық құндылықтардың болуын ескере отырып, сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы қолданыстағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес тәртіппен есептеу қажет, бірақ орамдық құрылыс кезінде 1 гектарға 440 адамнан аспауы, тарихи орталықта 1 гектарға 300 адамнан аспауы тиіс.

14. Есептік аумақтың шекарасын қызыл сызықтың бойымен, құрылыс учаскелерінің шекарасымен, орам арасындағы жолдардың, жаяу жүргіншілер жолдарының осімен немесе табиғи шекаралармен белгілеу, олар болмаған жағдайда – құрылыс сызығынан 3 метр қашықтықта белгілеу талап етіледі.

15. Қала аумағындағы жаңа құрылысты, қоныстану тығыздығын есептеу үшін тұрғын үймен орташа қамтамасыз етуді бір адамға есептегенде 18-25 шаршы метрден кем емес тұрғын ауданды қолдану.

Келесі бір мезгілдегі жағдайлар сақталған кезде тығыздықты 20 пайызға арттыруға жол беріледі:

1) салу және нәтижесінде пайдалануға берілген объектінің тұрақты жұмыс істеуі үшін талап етілетін жеткілікті инженерлік инфрақұрылымның болуы;

2) көліктік қолжетімділіктің, жерасты немесе көп деңгейлі паркингтердің болуы;

3) аумақта жапсарлас-іргелес салынған балабақшалар мен мектепке дейінгі мекемелердің болуы;

4) нормативтік қамтамасыз ету шеңберінде қадамдық қолжетімділіктегі аумақтарда ашық жасыл аймақтардың және жер сілкінісі кезінде жиналуға арналған орындардың болуы;

5) бастауыш және орта білім беру мектептерінде қадамдық қолжетімділіктегі орындардың жеткілікті деңгейде болуы;

6) 500 метрден аспайтын радиуста күнделікті қызмет көрсету объектілерінің болуы;

7) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, азаматтық қорғау саласындағы нормативтік актілердің және нормативтік техникалық құжаттардың сақталуы;

8) бір тұрғынға 10 шаршы метрден есептелген үй маңындағы аумақтың болуы (шаруашылық және рекреациялық қажеттіліктерге арналған алаңдарды, тұрақ орындарын, абаттандыру және көгалдандыруды ескеру арқылы).

Құрылыс салу тығыздығының коэффициентін сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерге сәйкес қабылдау қажет.

16. Желілік типтегі көппәтерлі тұрғын үйлердің ұзын жақтарының арасындағы алшақтықтың ең аз мөлшері (тұрмыстық қашықтық):

1) 4-5 қабатты үйлерді салу кезінде: 20 метрден кем емес;

2) 6-12 қабатты үйлерді салу кезінде: 30 метрден кем емес;

3) 13-16 қабатты үйлерді салу кезінде: 48 метрден кем емес;

4) 17 және одан биік қабатты үйлерді салу кезінде: 50 метрден кем емес.

17. Желілік типтегі көппәтерлі тұрғын үйлердің қысқа және ұзын жақтарының арасындағы алшақтықтың ең аз мөлшері (тұрмыстық қашықтық):

1) 4-5 қабатты үйлерді салу кезінде: 12 метрден кем емес;

2) 6-12 қабатты үйлерді салу кезінде: 15 метрден кем емес;

3) 13-16 қабатты үйлерді салу кезінде: 24 метрден кем емес;

4) 17 және одан биік қабатты үйлерді салу кезінде: 45 метрден кем емес.

18. Мыналарға:

1) жаяу жүргіншілер көшелерінің, орамдардан эвакуациялық шығу жолдарының бойында биік ғимараттар салуға;

2) мектепке дейінгі білім беру ұйымдары мен жалпы білім беретін ұйымдарды биік ғимараттарға біріктіріп салынған биіктігі 12 қабаттан асатын үй-жайларда, сондай-ақ жерасты және жапсарлас салынған автомобиль тұрақтарының үстіне орналастыруға;

3) 3 қабатқа дейінгі тұрғын немесе қоғамдық ғимараттардың арасындағы алшақтықтың ең аз мөлшері (жер деңгейінің белгісінен шатырдың жотасына дейін биіктігі бойынша 12 метрден аспайды, инсоляция нормаларына және рұқсат етілген өртке қарсы алшақтықпен айқындалады).

4) ылдилығы 45 градустан асатын, төгінділер жазықтықтарының жақындығы, тау жыныстары физикалық-геологиялық процестермен қатты бұзылған, опырылымдар, жүзулер, көшкіндер, карст, тау-кен қазбалары, сел жүру мүмкіндігі бар, жасыл көшеттері бар алаңдардағы бос аумақтарда тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы объектілердің құрылысын салу үшін игеруге жол берілмейді.

19. Қала аумағын қала құрылыстық игеру барысында адам өмірі мен денсаулығына әсер ететін техногендік және табиғи факторлардан қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін қаланың сейсмикалық микроаймақтарға бөліну картасына сәйкес 8, 9, 10 балл сейсмикалық қауіптілігін ескере отырып, және жекелеген учаскелерде ылғалдылық консистенциясының және жерасты суларының көтерілуінің жоғары көрсеткіші бар алаңдарды жобалау, салу және пайдалану кезінде шарттар мен нормативтік талаптарды сақтау қажет.

20. Мұнара түріндегі ғимараттарды орналастыру кезінде қашықтықты барлық тұрғын үй-жайлардың инсоляциясын қамтамасыз ету нормаларын ескере отырып қабылдау, бірақ бірінші қабаттардың көлемі бойынша біріктірілген бір сызыққа орналастырған жағдайда 23 метрден кем болмауы тиіс.

21. Қала құрылысын айрықша реттеу аймақтарының шегінен тыс қала аумағында тұрғын және тұрғын емес ғимараттарды жобалауды және салуды жүзеге асыру барысында келесі шарттарды ескеру қажет:

1) тұрғын және тұрғын емес мақсаттағы ғимараттарды қаланың негізгі көшелерінің қызыл сызықтарынан кемінде 6 метр, жергілікті маңызы бар жолдардан кемінде 3 метр қашықтықта орналастыру қажет;

2) тұрғындардың болжамды қоныстану тығыздығын ескере отырып, аумақтың қадамдық қолжетімділіктегі мектепке дейінгі балалар мекемелерінің құрылысымен қамтамасыз етілуі (мектепке дейінгі жастағы мектепке дейінгі мекемелердегі орындар мың адамға есептегенде 100 орыннан кем емес);

3) тұрғындардың болжамды қоныстану тығыздығын ескере отырып, қадамдық қолжетімділіктегі жалпы білім беретін мекемелермен қамтамасыз етілуі (мың адамға 180 орыннан кем емес);

4) амбулаториялық-емханалық мекемелермен қамтамасыз етілуі;

5) учаскелік полиция пунктінің болуы (3 мың адамға 1 учаскелік инспектор есебінен, учаскелік полиция пунктіне арналған ең аз ауданы 45 шаршы метрден кем болмауы тиіс).

22. Қала аумағындағы ғимараттар мен құрылыстардың қасбеттері қала сапасының және қоршаған қала құрылысы ортасының айрықша эстетикалық сипаттамаларын (стильдік және композициялық тұтастығын, ырғағын, өлшемдер сәйкестігі мен тепе-теңдігін, сырттай қабылдануын, ашық және жабық кеңістіктердің тепе-теңдігін) көрсетуі, жобалық құжаттамада қарастырылған сәулет-қала құрылысы келбетіне және (немесе) келісілген кескіндік жобаға сәйкес келуі тиіс.

23. Қасбеттегі терезелер мен витриналардың орналасуы, олардың көлемдері, құрылғының сипаты мен сыртқы түрі түстік шешімін қоса алғанда, ғимараттың техникалық құжаттамасына, ғимараттың жобасында қарастырылған ғимараттың көлденең және тік осьтері жүйесіне, симметриясына, биіктігі бойынша тұрақтылығына, ырғағына, көлемдік-кеңістіктегі шешіміне сәйкес келуі тиіс.

24. Кіру топтарын (кіреберістерді) орнату және жабдықтау ғимарат қасбетінің сыртқы түріне және сәулет-жоспарлаудың түпкі ойына, жаяу жүргіншілер мен көлік қозғалысының қолайлылығы мен қауіпсіздігіне зиян келтірмеу арқылы конструкциялардың сенімділігін, қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ескере отырып, келісілген және бекітілген жобалау құжаттамасына сәйкес жүзеге асырылады.

25. Ғимараттардың сыртқы сәулеттік келбетін сақтау мақсатында, сәндік-көркемдік элементтердің сырттай қабылдану қолжетімділігі мен қасбеттерге келетін материалдық зиянды барынша азайту үшін кіру топтары (кіреберістер) жобаға сәйкес аспалы немесе тірек тіреуіштеріне орнатылған соққыға төзімді беріктігі жоғары шыныдан жасалған жеңіл үлгідегі мөлдір қауіпсіз қалқалармен жабдықталады.

26. Лоджиялар мен балкондардың ғимараттардың қасбеттерінде орналасуы, оларды орналастыру сипаты мен сыртқы түрі жобалау құжаттамасында қарастырылған қасбеттің сәулеттік шешіміне немесе қасбеттің сәулет паспортына сәйкес келуі тиіс.

27. Балкондар, лоджиялар, эркерлер ғимараттың бүкіл биіктігі бойынша біркелкі болуға (балконның, лоджиялардың, эркердің ғимараттағы қабаты мен орналасуына қарамастан) және ғимаратты немесе құрылысты салу кезінде қолданылатын жобалау құжаттамасына сәйкес болуы тиіс.

28. Балкондар мен лоджиялардың түстік шешімі ғимараттың жобалау құжаттамасына немесе қасбеттің сәулет паспортына сәйкес қасбеттің сәулеттік шешімінің ерекшеліктеріне сәйкес келуі тиіс.

29. Техникалық жабдықты орналастыру бекіткіштің сәулеттік беткі қабатпен барынша аз жанасуын, тиімді орнату және оның технологиялылығын, бекітудің стандарт конструкцияларын пайдалана отырып, жабдықты орналастырудың кешенді шешімін ескеріп, қасбет сәулетінің сыртқы түрі мен техникалық жай-күйіне зиян келтірмей жүргізілуі тиіс.

30. Инженерлік жабдықты пайдалану қасбеттің сыртқы түріне және техникалық жағдайына зиян келтірмеуі, айналасындағыларға қолайсыздық туғызбауы тиіс.

31. Сәулеттік келбетті қалыптастыру және қала құрылысын жоспарлау барысында:

1) тұрғын ғимараттардан кемінде 10 метр қашықтықта тұрақ орындарын;

2) сәулеттік келбетке (Дизайн кодқа) сәйкес бірыңғай стильде жасалған сәулеттік шағын пішіндерді ұйымдастыру (халықтың қозғалысы шектеулі топтарына арналған жабдықтар, орындықтар, қоқыс салғыштар, гүл құмыралары, балалардың ойын кешендері);

3) халықтың қозғалысы шектеулі топтары үшін кедергісіз жаяу жүргіншілер ортасын ұйымдастыру (пандустар, тактильді тақтайшалар);

4) мақсатына қарай аула аумағының жабындысын пайдалану (асфальт жабыны, тақтайша жабыны, балалар немесе спорт алаңының резеңке жабыны);

5) аумақтың қауіпсіздігі мен жайлылығының жоғары деңгейін қамтамасыз ету (аулаларды жеткілікті көлемде жарықтандыруды ұйымдастыру);

6) демалыс аймақтары мен шаруашылық аймақтарын ұйымдастыру қажет.

32. Сәулеттік жарықтандыруға:

1) ерекше тарихи және сәулеттік маңыздылығы бар объектілер: тарих, сәулет ескерткіштері, монументтер, субұрқақтар және қорғаныш аймақтарының режимін ескере отырып, қалпына келтірілгендерді қоса алғанда, бақ-саябақ өнерінің объектілері;

2) ерекше қоғамдық маңызы бар объектілер: қалалық функцияларды және қаланың әкімшілік орталықтарының функцияларын жүзеге асыруға арналған ғимараттар;

3) ғибадат объектілері, мәдени орталықтар, театрлар, кинотеатрлар, концерт залдары, музейлер мен көрме орталықтары, вокзалдар, әуежай, жерасты және жерүсті өткелдері, спорт және қонақүй кешендері;

4) биік ғимараттар, теледидар және радио мұнаралары, жаяу жүргіншілер мен автомобиль көпірлері;

5) ерекше маңызы бар объектілер: алаңдардың жоспарлы осьтерінде, радиалды және айналма магистральдар мен қала өзендері жағалауларының, магистральдардың, жағалаулар мен бульварлардың осьтері мен иілімдерінде, олардың қиылыстарында орналасқан қоғамдық және тұрғын үй ғимараттары; негізгі автомагистральдардың бойында орналасқан өндірістік ғимараттар, инженерлік құрылыстар (құбырлар, құрылыс крандары, биік мачталы жарық беру қондырғылары) жатады.

33. Инженерлік желілер мен құрылыстарды жобалау, құрылысын салу одан әрі желілерді қаланың тиісті қызметтерінің балансына беру арқылы жүзеге асырылады.

Коммуникациялық тоннелдердің, каналдардың құрылысын ашық тәсілмен төсеуге жол беріледі.

34. Инженерлік желілерді жобалау инженерлік дәліздер аймақтарының шегінде жүзеге асырылады.

35. Инженерлік желілер мен автомобиль жолдарын жобалау мен салуды қаланың қала құрылысы құжаттамасында (Бас жоспарда, егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларында және (немесе) құрылыс салу жобаларында) бекітілетін көшелердің қызыл сызықтары шегінде, қажет болған жағдайда тар, таулы, биік таулы жағдайларда немесе қорғалатын табиғи аумақтарда жоспар элементтерінің параметрлерін, бойлық бейіндегі еңістерді, тротуарлар мен веложолдарды қоса алғанда, көшелер мен жолдардың көлденең пішінінің параметрлерін негіздей отырып, есептік жылдамдықпен қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шараларды әзірлеп, қолданыстағы қозғалыс жылдамдығына және есептелген автомобильдің өлшемдеріне байланысты есептеу арқылы жүзеге асыру қажет.

36. Қала көшелері мен орамішілік аумақтардың жол төсемдерін салу, реконструкциялау және жөндеуді Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормативтік құжаттарының талаптарына сәйкес жүргізу қажет.

37. Жол қозғалысын ұйымдастыру жобаларын әзірлеу кезінде жолдарды салу, қайта жаңарту және жөндеу, сондай-ақ қаланың көше-жол желісін күтіп-ұстау және пайдалану кезінде:

1) көлік қозғалысы қарқынды көшелер мен жолдарда, екі бағытта да екіден көп жолақ бар жолдарда, көлік жолайрықтарында, қоғамдық көлік үшін жолақтар бөлінген көшелерде ұзақ уақыт қолданылатын таңбалау материалдарын (суық жағылатын екі компонентті пластик) қолдану. Белгілер салудың бойлық сызықтарының енін – 0,15 метр мөлшерінде қарастыру;

2) қаланың қалған көшелерінде қозғалыс жолақтарының саны екі бағытта да екі және одан да аз болған жағдайда, жолдарды белгілеу үшін материалдарды есептеу нәтижелеріне сәйкес таңдау қажет. Белгілер салудың бойлық сызықтарының енін – 0,12 метр мөлшерінде қарастыру.

38. Жылу беру маусымы кезеңінде құрылыс жобалары бойынша инженерлік желілердің құрылыс – монтаждау жұмыстарын:

1) жолдарды қайта жаңарту және күрделі жөндеу;

2) жерасты инженерлік коммуникациялар;

3) байланыс желісінің тірегі, жарықтандыру және электр беру желілері және қала көшелерінің қызыл сызықтары шегінде жерді қазумен немесе жол жабындарын ашумен байланысты басқа да жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді.

Об утверждении Правил формирования архитектурного облика и градостроительного планирования города Алматы

Решение внеочередной VI cессии маслихата города Алматы VII созыва от 31 мая 2021 года № 49. Зарегистрировано Министерством юстиции Республики Казахстан 7 июня 2021 года № 22946

В соответствии c подпунктом 6) пункта 1 статьи 22 Закона Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан", маслихат города Алматы РЕШИЛ:

1. Утвердить прилагаемые Правила формирования архитектурного облика и градостроительного планирования города Алматы, cогласно приложению к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель внеочередной VI cессии маслихата города Алматы, секретарь маслихата

С. Канкуров

Приложение к решению маслихата города Алматы от 31 мая 2021 года № 49

Правила формирования архитектурного облика и градостроительного
планирования города Алматы

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработаны согласно Закона Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан" (далее – Закон), Закона Республики Казахстан "Об особом статусе города Алматы" и определяют порядок формирования архитектурного облика и градостроительного планирования города Алматы с учетом исторических, ландшафтно-природных, функциональных, местных особенностей (далее – Правила).

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) индивидуальное жилищное строительство – постройка индивидуальных жилых домов гражданами, на закрепленном за ними в установленном порядке земельном участке, их собственными силами, подрядным или другим, не запрещенным законодательством способом;

2) переоборудование – изменение помещения (помещений), связанное с изменением его функционального назначения, полной или частичной заменой внутренней системы технологического и (или) инженерного оборудования, необходимого для жизнеобеспечения и эксплуатации;

3) перепланировка – изменение планировки помещения (помещений), сопряженное с изменением границ этого помещения (этих помещений);

4) строительство – деятельность по созданию основных фондов производственного и непроизводственного назначения путем возведения новых и (или) изменения (расширения, модернизации, технического перевооружения, реконструкции, реставрации, капитального ремонта) существующих объектов (зданий, сооружений и их комплексов, коммуникаций), монтажа (демонтажа), связанного с ними технологического и инженерного оборудования, изготовления (производства) строительных материалов, изделий и конструкций, а также осуществления работ по консервации строительства незавершенных объектов и постутилизации объектов, выработавших свой ресурс;

5) реконструкция – изменение отдельных помещений, иных частей здания или здания в целом, как правило, связанное с необходимостью обновления и модернизации изменяемого объекта;

6) эскиз (эскизный проект) – упрощенный вид проектного (планировочного, пространственного, архитектурного, технологического, конструктивного, инженерного, декоративного или другого) решения, выполненный в форме схемы, чертежа, первоначального наброска (рисунка) и объясняющий замысел этого решения;

7) проект – замысел физических и юридических лиц по обеспечению необходимых условий обитания и жизнедеятельности человека, представленный в форме архитектурной, градостроительной и строительной документации (чертежей, графических и текстовых материалов, инженерных и сметных расчетов), в том числе технико-экономического обоснования строительства, и (или) проектно-сметной документации, раскрывающих сущность замысла и возможность его практической реализации;

8) архитектурный облик (Дизайн код) – это свод рекомендаций, регламентирующих обязательную визуальную составляющую элементов городского пространства: фасадов зданий и сооружений, благоустройства, вывесок, указателей, малых архитектурных форм и других элементов городской инфраструктуры, направленных на формирование целостной эстетичной архитектуры, комфортной, доступной и безопасной городской среды;

9) проект детальной планировки – градостроительная документация, разрабатываемая для отдельных частей территорий и функциональных зон населенных пунктов, а также территорий, расположенных за пределами населенных пунктов;

10) территория населенного пункта – пространство в пределах установленной границы (черты) города;

11) Генеральный план – градостроительный проект комплексного планирования развития и застройки города, устанавливающий зонирование, планировочную структуру и функциональную организацию их территории, систему транспортных и инженерных коммуникаций, озеленения и благоустройства;

12) градостроительные регламенты – режимы, разрешения, ограничения (включая обременения, запрещения и сервитуты) использования территорий (земельных участков) и других объектов недвижимости, а также любых допустимых изменений их состояния, установленных в законодательном порядке.

Градостроительные регламенты устанавливаются градостроительной и архитектурно-строительной документацией, выполненной в соответствии с государственными нормативами. Действие градостроительных регламентов ограничивается в пределах установленного для них срока;

13) территория градостроительного регулирования – территория, в пределах которой осуществляется какая-либо архитектурная, градостроительная и строительная деятельность.

3. Задачами настоящих Правил являются:

1) формирование комплексного подхода и развитие качественной городской среды, соответствующей современным потребностям жителей города;

2) обеспечение архитектурными и градостроительными инструментами процесс системного и устойчивого развития всей территории города.

Глава 2. Порядок формирования архитетурного облика и
градостроительного планирования

4. При формировании архитектурного облика и градостроительного планирования города Алматы необходимо:

1) проводить общественные обсуждения открыто и публично, учитывать мнение общественных слушателей в рамках статьи 13 Закона;

2) соблюдать действующие на территории Республики Казахстан нормативно-технические требования, Генеральный план города а также требования к застройке с учетом сейсмического микрорайонирования города;

3) пространственно создавать и сохранять уникальный силуэт города, живописную панораму гор Заилийского Алатау с формированием ансамблевой застройки городских улиц;

4) обеспечивать градостроительными и архитектурными методами нормативную и естественную проветриваемость территории города, инсоляцию и защищенность от средового шума;

5) компактно размещать и взаимно увязывать функциональные зоны с системой общественных центров, объектами социального и повседневного обеспечения, инженерной и транспортной инфраструктурой с учетом требований шаговой доступности;

6) обеспечивать комплексную безопасность территории и ее защиту от воздействия чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

7) соблюдать градостроительный и высотный регламент на территории города.

5. К зонам особого градостроительного регулирования в городе Алматы относятся территории установленные Генеральным планом города, в том числе по использованию земель, существующих объектов недвижимости исходя из общественных, градостроительных, экономических, экологических, рекреационных, культурных, исторических и других факторов влияющих на устойчивое развитие территории города.

6. Условия к застройке в зонах особого градостроительного регулирования:

1) допустимая этажность в соответствии с высотным регламентом устанавливаемый действующими государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства, нормативно-техническими документами и настоящими Правилами;

2) особенности по плотности и коэффициенту застройки;

3) архитектурные решения фасадов зданий и сооружений;

4) строительство в охранной зоне памятников истории и культуры.

7. К зонам особого градостроительного регулирования относятся следующие территории города:

1) исторический центр, в пределах границ утверждаемых Генеральным планом города;

2) охранные зоны памятников истории и культуры.

8. В границах исторического центра, а также охранных зонах памятников истории и культуры подлежат сохранению или восстановлению все градостроительные объекты и их характеристики, культурная ценность.

9. В границах исторического центра допускается проведение реставрационных работ и иных работ по восстановлению или сохранению памятников в порядке установленным Законом, а также переоборудование жилых зданий и (или) их первых этажей под объекты предпринимательской деятельности, без строительства пристроек, с сохранением фасадных решений и благоустройства;

10. В границах охранных зон памятников истории и культуры не допускается нарушение структуры и стиля исторических зданий, пропорций и высотности.

11. Не допускается превышение максимально допустимой высоты, равно как и превышение средней высотности окружающей застройки, нарушение масштаба архитектурного решения в исторической зоне и охранных зонах памятников истории и культуры в радиусе до 50 метров.

12. Для обеспечения условий устойчивого развития территории, формирования качественной и комфортной среды на территории города применяется минимальная и максимальная плотность населения на 1 гектар, в зависимости от функционального зонирования, существующей градостроительной ситуации.

13. Плотность населения на территории города для застройки необходимо рассчитывать в порядке с действующими государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства, с учетом оценки стоимости земли, ресурсных возможностей инженерных и транспортных коммуникаций, наличия достаточных мест на объектах социального назначения в шаговой доступности, наличия историко-культурных и архитектурно-ландшафтных ценностей, но не более 440 человек на 1 гектар при квартальной застройке, в историческом центре не более 300 человек на 1 гектар.

14. Границы расчетной территории требуется устанавливать по красным линиям границам участков застройки, по осям межквартальных проездов, пешеходных путей, или естественным рубежам, а при их отсутствии – на расстоянии 3 метров от линии застройки.

15. Среднюю жилищную обеспеченность, для расчета плотности, нового строительства на территории города применять не менее 18-25 квадратных метров, в зависимости от класса на одного человека жилой площади.

Плотность допускается увеличивать на 20 процентов, при соблюдении следующих одновременных условии:

1) наличие достаточной инженерной инфраструктуры требующиеся для строительства и устойчивого функционирования введенного впоследствии в эксплуатацию объекта;

2) наличие транспортной доступности, подземных или многоуровневых паркингов;

3) наличие встроенно-пристроенных детских садов и дошкольных учреждений на территории;

4) наличие открытых зеленых зон на территориях в рамках нормативной обеспеченности в шаговой доступности и мест для сбора при землетрясении;

5) наличие достаточного уровня обеспеченности в шаговой доступности местами в школах начального и среднего образования;

6) наличие объектов повседневного обслуживания в радиусе не более 500 метров;

7) соблюдение нормативных правовых актов в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, нормативных актов и нормативных технических документов в сфере гражданской защиты;

8) наличие придомовой территории 10 квадратных метров на одного жителя (с учетом площадок для хозяйственных и рекреационных нужд, парковок, благоустройства и озеленения).

Коэффициент плотности застройки необходимо принимать в соответствии с государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства.

16. Минимальная величина разрывов (бытовые расстояния) между длинными сторонами многоквартирных жилых зданий линейного типа:

1) при застройке домами: 4-5 этажей не менее 20 метров;

2) при застройке домами: 6-12 этажей не менее 30 метров;

3) при застройке домами: 13-16 этажей не менее 48 метров;

4) при застройке домами: 17 этажей и выше не менее 50 метров.

17. Минимальная величина разрывов (бытовые расстояния) между короткими и длинными сторонами зданий линейного типа:

5) при застройке домами: 4-5 этажей не менее 12 метров;

6) при застройке домами: 6-12 этажей не менее 15 метров;

7) при застройке домами: 13-16 этажей не менее 24 метров;

8) при застройке домами: 17 этажей и выше не менее 45 метров.

18. Не допускается:

1) строительство высотных зданий вдоль пешеходных улиц, эвакуационных выездов из кварталов;

2) размещение дошкольных образовательных организаций и общеобразовательных организаций во встроенных в высотные здания помещениях выше 12 этажей, а также над подземными и пристроенными стоянками автомобилей.

3) минимальная величина разрывов между жилыми или общественными зданиями до 3 этажей (не более 12 метров по высоте от отметки уровня земли до конька кровли, определяется в соответствии с нормами инсоляции и допустимыми противопожарными разрывами).

4) освоение свободных от застройки территорий под жилищно-гражданские объекты на площадках с крутизной склонов более 45 градусов, близостью плоскостей сбросов, сильной нарушенностью пород физико-геологическими процессами, обвалами, плывунами, оползнями, карстом, горными выработками, возможностью прохождения селей.

19. Для обеспечения безопасности от техногенных и природных факторов влияющих на жизнь и здоровье человека при градостроительном освоении территории города, необходимо соблюдать условия и нормативные требования при проектировании, строительстве и эксплуатации на площадках, с учетом сейсмичности 8, 9, 10 баллов, согласно карты сейсмомикрозонирования города и с повышенным показателем консистенции влажности и подъҰма грунтовых вод на отдельных участках.

20. При размещении зданий башенного типа расстояние следует принимать с учетом норм обеспечения инсоляции всех жилых помещений но не менее 23 метров в случае размещения в одну линию с объединенным объҰмом первых этажей.

21. При осуществлении проектирования и строительства жилых и не жилых зданий на территории города вне пределах зон особого градостроительного регулирования необходимо учитывать следующие условия:

1) здания жилого и нежилого назначения следует располагать от красных линий магистральных улиц города не менее 6 метров, дорог местного значения не менее 3 метров;

2) наличие обеспеченности территории строительства детскими, дошкольными учреждениями в шаговой доступности с учетом предполагаемой плотности населения (места в детских дошкольных учреждениях дошкольного возраста не менее 100 мест на тысяч человек);

3) наличие обеспеченности общеобразовательными учреждениями в шаговой доступности с учетом предполагаемой плотности населения (не менее 180 мест на тысяч человек);

4) наличие обеспеченности амбулаторно-поликлиническими учреждениями;

5) наличие участкового пункта полиции (из расчета 1 участковый инспектор полиции на 3 тысячи человек, минимальная площадь для участкового пункта полиции должна быть не менее 45 квадратных метров).

22. Фасады зданий и сооружений на территории города должны отражать отличительные эстетические характеристики качества города и окружающей градостроительной среды (стилевую и композиционную целостность, ритм, соразмерность и пропорциональность, визуальное восприятие, баланс открытых и закрытых пространств), соответствовать архитектурно-градостроительному облику, предусмотренному в проектной документации и (или) согласованному эскизному проекту.

23. Расположение окон и витрин на фасаде, их габариты, характер устройства и внешний вид, включая цветовое решение, должны соответствовать технической документации здания, системе горизонтальных и вертикальных осей, симметрии, регулярности по высоте, ритму, объемно-пространственному решению здания, предусмотренных проектом здания.

24. Устройство и оборудование входных групп (входов) осуществляется в соответствии с согласованной и утвержденной проектной документацией, с учетом обеспечения надежности, безопасности конструкций, исключая ущерб для внешнего вида фасада здания и архитектурно-планировочного замысла, удобства и безопасности пешеходного и транспортного движения.

25. В целях сохранения внешнего архитектурного облика зданий, для визуальной доступности декоративно-художественных элементов и минимального нанесения материального ущерба фасадам, входные группы (входы) оборудуются легкими типовыми прозрачными навесами безопасности из противоударного высокопрочного стекла на подвесных или опорных кронштейнах согласно проекту.

26. Расположение лоджий и балконов на фасадах зданий, характер их устройства и внешний вид должны соответствовать архитектурному решению фасада, предусмотренного проектной документацией или архитектурному паспорту фасада.

27. Балконы, лоджии, эркеры должны быть единообразными по всей высоте здания (не зависимо от этажа и месторасположения балкона, лоджии, эркера в здании) и соответствовать проектной документации, применяемой при строительстве здания или сооружения.

28. Цветовое решение балконов и лоджий должно соответствовать особенностям архитектурного решения фасада согласно проектной документации здания или архитектурному паспорту фасада.

29. Размещение технического оборудования необходимо производить без ущерба для внешнего вида архитектуры и технического состояния фасадов, с учетом комплексного решения размещения оборудования при минимальном контакте с архитектурными поверхностями, рациональном устройстве и технологичности крепежа, использовании стандартных конструкций крепления.

30. Эксплуатация инженерного оборудования не должна наносить ущерб внешнему виду и техническому состоянию фасада, причинять неудобства окружающим.

31. При формировании архитектурного облика и градостроительного планирования необходимо организовать:

1) парковочные места на расстоянии от жилых зданий не менее 10 метров;

2) организация малых архитектурных форм, выдержанных в едином стиле согласно архитектурному облику (Дизайн коду) (оборудования для маломобильных групп населения, скамьи, урны, вазоны, детские игровые комплексы);

3) без барьерную пешеходную среду для маломобильных групп населения (пандусы, тактильные плитки);

4) использование покрытий дворовой территории в зависимости от назначения (асфальтовое покрытие, плиточное покрытие, резиновое покрытие детской или спортивной площадки);

5) обеспечение высокого уровня безопасности и комфортности территории (организация достаточного освещения дворов);

6) зоны отдыха и хозяйственные зоны.

32. Архитектурному освещению подлежат:

1) объекты особой исторической и архитектурной значимости: памятники истории, архитектуры, монументы, фонтаны и садово-паркового искусства, включая воссозданные, с учетом режимов охранных зон;

2) объекты особой общественной значимости: здания, предназначенные для осуществления городских функций и функций административных центров города;

3) культовые объекты, культурные центры, театры, кинотеатры, концертные залы, музеи и выставочные центры, вокзалы, аэропорт, подземные и наземные переходы, спортивные и гостиничные комплексы;

4) высотные здания, телевизионные и радиовышки, пешеходные и автомобильные мосты;

5) объекты особой значимости: общественные и жилые здания, расположенные на планировочных осях площадей, осях и изгибах радиальных и кольцевых магистралей и набережных рек города, магистралей, набережных и бульваров, на их пересечениях; производственные здания, инженерные сооружения (трубы, строительные краны, высокомачтовые осветительные установки), находящиеся вдоль основных автомагистралей.

33. Проектирование, строительство инженерных сетей и сооружений осуществляется с последующей передачей сетей на баланс соответствующих служб города.

Прокладку открытым способом допускается осуществлять путем строительства коммуникационных тоннелей, каналов.

34. Проектирование инженерных сетей осуществляется в пределах зон инженерных коридоров.

35. Проектирование и строительство инженерных сетей и автомобильных дорог необходимо осуществлять в пределах красных линий улиц, утверждаемых в градостроительной документации города (Генеральном плане, проектах детальной планировки и (или) проектах застройки), с обоснованием, при необходимости, в стесненных, горных, высоко-горных условиях или на охраняемых природных территориях параметров элементов плана, уклонов продольного профиля, параметров поперечного профиля улиц и дорог, включая тротуары и велодорожки, расчетом в зависимости от существующей скорости движения и габаритов расчетного автомобиля с разработкой мероприятий, обеспечивающих безопасность движения с расчетными скоростями.

36. Строительство, реконструкция и ремонт дорожных покрытий городских улиц и внутриквартальных территорий необходимо производить в соответствии с требованиями действующих нормативных правовых актов Республики Казахстан.

37. При разработке проектов организации дорожного движения, строительства, реконструкции и ремонта дорог, а также при содержании и эксплуатации улично-дорожной сети города применять:

1) на улицах и дорогах с интенсивным движением транспорта, с количеством полос более двух в обоих направлениях, транспортных развязках, улицах с выделенной полосой для общественного транспорта долговечные разметочные материалы (двухкомпонентный пластик холодного нанесения). Ширину продольных линий разметки предусматривать – 0,15 метров;

2) на остальных улицах города при количестве полос движения двух и менее в обоих направлениях, материал для дорожной разметки линий применяется в соответствии с результатами расчетов. Ширину продольных линий разметки предусматривать – 0,12 метров.

38. Не допускается проводить строительно-монтажные работы инженерных сетей по проектам строительства в период отопительного сезона:

1) реконструкции и капитальный ремонт дорог;

2) подземных инженерных коммуникаций;

3) опор контактной сети, освещения и линий электропередач, и другие работы, связанные с разрытием грунта или вскрытием дорожных покрытий в пределах красных линий улиц.