Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2022 жылғы 14 ақпандағы № 5 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 21 ақпанда № 26863 болып тіркелді.

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі (бұдан әрі – Тізбе) бекітілсін.

2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Төрағасы	М. Абылкасымова
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Басқармасының 2022 жылғы 14 ақпандағы № 5 қаулыға қосымша

Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі

1. Күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 41 (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. "Инвестициялық портфельді басқарушының ірі қатысушысы инвестициялық портфельді басқарушының меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенттерін қолдау жөнінде қолданатын шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 2 қарашадағы № 208 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16040 болып тіркелген) мынадай өзгеріс енгізілсін:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Инвестициялық портфельді басқарушының (бұдан әрі – Басқарушы) ірі қатысушысы инвестициялық портфельді басқарушының меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенттерін қолдау жөнінде мынадай шаралар белгіленсін:

1) ірі қатысушының сақтауы үшін міндетті Басқарушының меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенттерін қолдау жөнінде шаралар қолданудың талаптары мен тәртібін белгілейтін ішкі құжаттарды Басқарушының заңды тұлға болып табылатын ірі қатысушысының әзірлеуі және бекітуі;

2) "Инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін пруденциялық нормативтердің түрлерін белгілеу, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар сақтауы міндетті пруденциялық нормативтердің мәндерін есептеу қағидаларын және әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 3 ақпандағы № 79 қаулысының (бұдан әрі – № 79 қаулы) (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17008 болып тіркелген, 2018 жылғы 12 маусымда Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) 1-тармағының 1) тармақшасының екінші абзацында белгіленген Басқарушының меншік капиталының жеткіліктілігі коэффициенттерінің қажетті мәнін тұрақты түрде қамтамасыз ету;

3) Басқарушының меншікті капиталының жеткіліктілігі коэффициенттерінің № 79 қаулының 1-тармағының екінші абзацында белгіленген қажетті мәнін шұғыл қамтамасыз ету.".

3. "Орталық депозитарийге арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 28 желтоқсандағы № 318 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18180 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Орталық депозитарийге арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларында:

2-қосымша Тізбеге 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

4-қосымша Тізбеге 3-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

5-қосымша тізбеге 4-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

6-қосымша тізбеге 5-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне 1-қосымша

Ескерту. 2-қосымшаның күші жойылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 07.06.2023 № 41 (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне 2-қосымша Орталық депозитарийге арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 2-қосымша

Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысан

Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға ұсынылады.

Әкімшілік деректердің нысаны http://finreg.kz интернет-ресурсына орналастырылған

Тәуекелдерді басқару жөніндегі қызмет туралы ақпарат

Әкімшілік деректер нысанының индексі: RISK_TISR1

Кезеңділігі: жартыжылдық негізде

Есепті кезең: 20__ жылғы "___" _____________________ жағдай бойынша

Ақпаратты ұсынатын тұлғалар тобы: бағалы қағаздардың орталық депозитарийі

Ұсыну мерзімі: есепті жартыжылдықтан кейінгі айдың 5 (бесінші) жұмыс күнінен кешіктірмей

№	Тәуекел оқиғасының сипаттамасы	Тәуекел түрі (түрлері)	Тәуекел оқиғасының пайда болуы
			Еселігі	Жағдайлар саны
				ай 1	ай 2	ай 3	ай 4	ай 5	ай 6
1	2	3	4	5
1.
2.
3.

кестенің жалғасы:

Тәуекелдердің пайда болу себептерін сипаттау	Тәуекелдердің пайда болу нәтижесінде салдардың (залалдардың) нысаны мен мөлшері	Есепті кезеңде пайда болған тәуекелдерді төмендету мақсатында қабылданған шаралар туралы ақпарат
		шаралар	оларды іске асыру мерзімдері
6	7	8	9

Атауы________________________

Мекенжайы____________________________________

Телефон___________________________________________________________________

Электрондық пошта мекенжайы _____________________________________________

Бірінші басшы немесе ол есепке қол қоюға уәкілеттік берген адам

________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы, телефон

Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басшысы

________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы, телефон

Ішкі аудит қызметінің басшысы

________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (болған жағдайда) қолы, телефон

Күні 20___ жылғы "_____" ______________

Тәуекелдерді басқару жөніндегі қызмет туралы ақпарат нысанына қосымша

Әкімшілік деректер нысанын толтыру бойынша түсіндірме

Тәуекелдерді басқару жөніндегі қызмет туралы ақпарат (индексі - RISK_TISR1, кезеңділігі - жартыжылдық негізде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы түсіндірме (бұдан әрі - Түсіндірме) "Тәуекелдерді басқару жөніндегі қызмет туралы ақпарат" нысанын (бұдан әрі - Нысан) толтыру бойынша талаптарды айқындайды.

2. Нысан "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 52-бабына сәйкес әзірленді.

3. Нысанды орталық депозитарий жартыжылдық негізде жасайды және есепті жартыжылдыққа толтырылады.

4. Нысанға бірінші басшы немесе есепке қол қоюға уәкілетті адам, тәуекелдерді басқару бөлімшесінің басшысы, ішкі аудит қызметінің басшысы қол қояды.

2-тарау. Нысанды толтыру бойынша түсіндірме

5. 2-бағанда орталық депозитарийдің қызметінде есепті кезең ішінде туындаған тәуекел оқиғалары сипатталады.

6. 3-бағанда Нысанның 2-бағанында көрсетілген тәуекел оқиғасына жататын тәуекел түрі (түрлері) көрсетіледі.

7. 4-бағанда Нысанның 2-бағанында көрсетілген тәуекел оқиғасының орталық депозитарий қызметінің басынан бастап кезең ішіндегі еселігі (бірінші, қайталану) көрсетіледі.

8. 5-бағанда Нысанның 2-бағанында көрсетілген есепті кезеңдегі тәуекел оқиғаның туындау жағдайларының саны ай сайын көрсетіледі.

9. 6-бағанда орталық депозитарий қызметінде есепті кезең ішінде Нысанның 2-бағанында көрсетілген тәуекел оқиғасының туындау себептері көрсетіледі.

10. 7-бағанда Нысанның 2-бағанында көрсетілген тәуекел оқиғасының туындауы нәтижесінде салдардың (залалдардың), оның ішінде залалдардың түрі және мөлшері көрсетіледі.

11. 8-бағанда орталық депозитарий қызметінде есепті кезең ішінде туындаған тәуекелдерді төмендету бойынша орталық депозитарий қабылдаған шаралар туралы ақпарат көрсетіледі.

12. 9-бағанда Нысанның 8-бағанында көрсетілген шараларды іске асыру мерзімдері туралы ақпарат көрсетіледі.

Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне 3-қосымша Орталық депозитарийге арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 4-қосымша

Тәуекелді сәйкестендіруге, өлшеуге, бағалауға, бақылауға және мониторингтеуге қойылатын талаптар

1. Орталық депозитарий өз қызметінде тәуекелдердің мынадай түрлерін сәйкестендіреді:

1) операциялық тәуекелдер;

2) құқықтық тәуекелдер;

3) бедел тәуекелдері;

4) нарықтық (баға, валюталық және пайыздық) тәуекелдер;

5) кредиттік тәуекелдер;

6) өтімділікті жоғалту тәуекелі;

7) орталық депозитарийдің тәуекелдерді басқару саясатына сәйкес айқындалатын тәуекелдер.

2. Операциялық тәуекелдерге:

1) жауапкершілікті бөлуді, есеп беру мен басқару құрылымын қоса алғанда, орталық депозитарийдің айқындалмаған және тиімсіз ұйымдық құрылымына;

2) ақпараттық технологиялар саласындағы тиімсіз стратегияларға, саясатқа және (немесе) стандарттарға, бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдаланудағы кемшіліктерге;

3) орталық депозитарий қызметкерлерін тиімсіз басқаруға және (немесе) оның білікті емес штатына;

4) есепке алу мен тізілімдердің жүйелерін рұқсатсыз пайдалануға;

5) орталық депозитарий қызметін жүзеге асыру процестерін тиімді құру жеткіліксіздігіне не ішкі ережелерді сақтауға нашар бақылау жасауға байланысты тәуекелдерді;

6) орталық депозитарийдің қызметіне күтілмеген немесе бақыланбаған сыртқы ықпал ету факторларының әсеріне;

7) орталық депозитарийдің қызметін регламенттейтін ішкі құжаттарда кемшіліктер мен қателердің болуына;

8) эмиссиялық бағалы қағаздар мен өзге қаржы құралдары бойынша құқықтарды есепке алу процесін, қаржы құралдарындағы мәмілелерді, есеп айрысуларды тіркеу, орталық депозитарийде жасалатын жекелеген операцияларды автоматтандыруды және есепке алу және тізілімдер жүйелерінде қамтылған мәліметтерді көрсету және көрсетілген жүйелерде операциялар жүргізу процесін бұзуға;

9) орталық депозитарий депоненттері және олардың клиенттері, бағалы қағаздардың эмитенттері және (немесе) ұстаушылары, қор биржасы ұсынатын конфиденциалды ақпаратты заңсыз пайдалануға;

10) орталық депозитарий органдары және олардың бөлімшелері арасында мүдделер қақтығысының туындауына;

11) ақпаратты жинауға, енгізуге, сақтауға және таратуға байланысты қателердің туындауына;

12) есепке алу және тізілімдер жүйесін, сондай-ақ пайдаланылатын ақпараттық және коммуникациялық жүйелер мен технологияны қоса алғанда, орталық депозитарийдің бағдарламалық-техникалық қамтамасыз ету жұмысындағы қателер мен іркілістердің туындау ықтималдылығына;

13) орталық депозитарий қызметі процесінде, оның ішінде эмиссиялық бағалы қағаздар және өзге қаржы құралдары бойынша құқықтарды есепке алу процесін ұйымдастыруды, қаржы құралдарындағы есеп айырысуларды, бағалы қағаздар ұстаушыларының тізілімдері жүйесіндегі мәліметтердің көрсетілуін қоса алғанда, жетілдірілмеген технологияларды пайдалану, жүйелік басқару функцияларын орындау салдарынан зиянның туындау ықтималдығына;

14) есепке алу мен тізілімдердің жүйелеріне деректерді енгізу мен өзгерту кезінде қателердің туындауына;

15) орталық депозитарий әлеуетті тәуекелдер ретінде сәйкестендіретін өзге жағдайларға байланысты тәуекелдер кіреді.

3. Операциялық тәуекелдерді өлшеу, бағалау, бақылау және мониторингтеу кезінде орталық депозитарий мынадай әдістердің біреуін немесе бірнешеуін қолданады:

1) тәуекелдің негізгі индикаторларын пайдалану;

2) тәуекелдердің матрицаларын қалыптастыру;

3) зиян бойынша ішкі деректерді жинау мен талдауды жүзеге асыру (зиян бойынша дерекқор жүргізу);

4) бизнес-процестердің сипаттамасы (регламентациялау);

5) аудиторлық тексерулердің нәтижелерін пайдалану.

Операциялық тәуекелдерді өлшеу, бағалау, бақылау және мониторингтеу әдістерін таңдау тәртібі орталық депозитарийдің операциялық тәуекелдерді басқару мәселелері бойынша ішкі құжатында белгіленеді.

4. Құқықтық қамтамасыз ету бөлімшесі (заң бөлімшесі) тәуекелдерді басқару бөлімшесімен бірлесіп орталық депозитарийдің қызметін реттейтін Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орталық депозитарийдің бұзуы салдарынан туындайтын құқықтық тәуекелдерді бақылауды және мониторингтеуді:

1) орталық депозитарий қызметінің Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы және акционерлік қоғамдар туралы заңнамасына, орталық депозитарийдің ішкі қағидаларына және шарттық қатынастар талаптарына сәйкес келуіне бақылауды жүзеге асыру;

2) орталық депозитарий қызметкерлерін тұрақты негізде орталық депозитарийдің қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасымен таныстыру;

3) орталық депозитарийдің Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы және акционерлік қоғамдар туралы заңнамасында белгіленген талаптарды орындамау тәуекелдерінің туындауын бағалауды жүргізу арқылы қамтамасыз етеді.

5. Жұртшылықпен байланыс бөлімшесі тәуекелдерді басқару бөлімшесімен бірлесіп:

1) мемлекеттік органдар өкілдерінің, бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің, қаржы нарығын талдаушылардың орталық депозитарийдің қызметіне және (немесе) оның ағымдағы жай-күйіне қатысты қарама-қайшы және (немесе) теріс мәлімдемелері;

2) ресми емес дереккөздерден алынған ақпараттың рөлін күшейту, орталық депозитарий қызметкерлерінің, сол сияқты үшінші тұлғалардың шындыққа сәйкес келмейтін теріс ақпаратты таратуы;

3) орталық депозитарий туралы теріс ақпаратқа бұқаралық ақпарат құралдарының қызығушылығының өсуі;

4) орталық депозитарийдің беделіне теріс әсер ететін факторлар салдарынан туындайтын бедел тәуекелдерін бақылауды, мониторингтеуді, сол сияқты барынша азайтуды қамтамасыз етеді.

6. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі мүдделі бөлімшелермен бірлесіп мерзімдік негізде, бірақ жылына кемінде бір рет тәуекелдердің әлеуетті қаупінің көздерін анықтау және стрестік жағдайлардың іске асырылуы салдарынан ықтимал күтілетін зияндарды бағалау үшін стресс-тестинг жүргізеді.

Стресс-тестинг сценарийлерін Орталық депозитарийдің басқармасы бекітеді.

Әдіснаманы және есептердің нысандарын қоса алғанда, стресс-тестингті жүргізу тәртібіне қойылатын талаптар орталық депозитарийдің ішкі құжаттарымен белгіленеді.

Басқарма қажеттілігіне қарай (бірақ жылына кемінде бір рет) стресс-тестинг сценарийлерін, оның ішінде жалпы экономикалық және нарықтық конъюнктураның, орталық депозитарийдің тәуекел бейінінің өзгеруіне байланысты қайта қарауды жүзеге асырады.

7. Мыналар орталық депозитарийде тәуекелді бақылаудың және мониторингтеудің мақсаты болып табылады:

1) сәйкес келтірілмеген тәуекелдер мен қауіпті уақтылы анықтау;

2) тәуекелдер көрсеткішінің рұқсат етілген ең жоғары мәндерін бағалау сапасын арттыру;

3) тәуекелдерді басқарудың баламалы тетіктерін дамыту;

4) тәуекелдерді барынша азайту және басқару бойынша уақтылы шаралар қабылдауды қамтамасыз ету;

5) тәуекелдерді басқару бөлімшесін қоса алғанда, орталық депозитарийдің жеке бөлімшелерін тәуекелдерді сәйкестендіру және бағалау процесіне тарту, сондай-ақ орталық депозитарий қызметкерлерінің тәуекелдерді басқару саласындағы жауапкершілігін арттыру.

8. Тәуекелдер мынадай сипаттамалар:

1) тәуекелдер басталуының жиілігі;

2) тәуекелдер ықпалының ауқымы бойынша талданады.

9. Тәуекел талдау нәтижелері негізінде жол берілген ретінде айқындалған тәуекелдер көрсеткішінің мәніне қатысты қабылданатын және қабылданбайтын тәуекелдер ретінде реттеледі.

10. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі басқармаға есепке алу жүйесін және тізілімдерді жүргізу, басқа номиналды ұстаушылар үшін номиналды ұстау процестерінің, қаржы құралдарындағы есеп айырысулардың және осындай техникалық іркілістер мен өзге жағдайлар туындаған күні есепке алу жүйесіндегі және тізілімдердегі мәліметтерді көрсету процестерінің бұзылуына әкелген техникалық іркілістер мен жағдайлар туралы мәліметтер ұсынады.

11. Орталық депозитарийдің басқармасы осы қосымшаның 10-тармағында көрсетілген техникалық іркілістер мен жағдайлар туралы мәліметтерді осы жағдай басталған күннен кейінгі күн ішінде директорлар кеңесі мен уәкілетті органға беруді қамтамасыз етеді.

12. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі жартыжылдық негізде орталық депозитарийдің директорлар кеңесі мен басқармасына Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Тәуекелдерді басқару жөніндегі қызмет туралы ақпарат береді.

13. Орталық депозитарийдің басқармасы орталық депозитарийдің директорлар кеңесі бекітетін тәуекелдер көрсеткіштерінің рұқсат етілген ең жоғары мәндерін айқындайды.

14. Жаңа тәуекелдер туындаған жағдайда және (немесе) тәуекелдер көрсеткіштерінің мәндері тәуекелді сәйкестендірген және (немесе) осы сәйкессіздікті анықтаған бөлімшенің тәуекелдер көрсеткіштерінің рұқсат етілген ең жоғары мәндеріне сәйкес келмеген жағдайда, орталық депозитарийдің директорлар кеңесін және басқармасын хабардар етеді.

15. Басқарма тәуекелдерді бағалау нәтижелерінің негізінде оларды барынша азайтуға бағытталған ықтимал шараларды айқындайды.

16. Тәуекелдерді барынша азайту тәуекелдердің мәні тәуекелдер көрсеткіштерінің рұқсат етілген мәндерінің шегіне жақындаған не шегінен асқан жағдайларда қажет болады. Тәуекелдерді барынша азайту мына іс-шаралар арқылы жүзеге асырылады, бірақ олармен шектелмейді:

1) ішкі бақылау жүйесін енгізу, тәуекелдерге мұқият мониторингтеуді және қадағалауды жүзеге асыру, тәуекелдерді басқару саласында қызметкерлердің біліктілігін арттыру;

2) орталық депозитарийдің қызметі процесінде орталық депозитарийдің органдары қабылдайтын осындай немесе өзге шешімдерге тән тәуекелдер туындаған жағдайда, сәйкестендіру және зиянды барынша азайту мүмкіндігі бойынша рәсімдерді жетілдіру;

3) ішкі аудит қызметінің орталық депозитарийдің жұмыс істеуін және (немесе) оның бөлімшелерінің жұмысын жоспардан тыс тексерулерді жүргізуі;

4) орталық депозитарийдің есепке алу жүйесінің және тізілімдерінің, өзге ақпараттық және коммуникациялық жүйелерінің аудитін 2 (екі) жылда кемінде 1 (бір) рет жүргізу;

5) орталық депозитарий басшы қызметкерлерінің тарапынан тәуекелдерді барынша азайтуға бағытталған іс-шараларға бақылауды арттыру;

6) орталық депозитарийдің ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда қосымша арнайы (кепілдік және (немесе) резервтік) қорларды қалыптастыру.

17. Орталық депозитарийдің директорлар кеңесі тәуекелдер басталуының болған жағдайлары бойынша есептілікті беру тәртібін бекітеді, оның міндеті:

1) тәуекелдердің басталуы салдарынан болған келтірілген зиян және теріс оқиғалар туралы ақпараттық базаны қалыптастыру;

2) тәуекелдердің басталуы нәтижесінде келтірілген нақты зиян туралы ақпаратты талдау арқылы операциялық тәуекелдерді басқару және барынша азайту жөніндегі процестерді жетілдіру;

3) тәуекелдердің басталуы нәтижесінде туындаған зиянның құнына кезеңдік бағалауды жүргізу;

4) тәуекелдер басталуының елеулі жағдайларына уақтылы және тиісінше ден қоюды қамтамасыз ету;

5) деректерді жинау және енгізу, сондай-ақ ақпаратты қайталау және (немесе) жіберіп алу бойынша қателерді болдырмау жөніндегі рәсімдерді толық үйлестіруді қамтамасыз ету болып табылады.

Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне 4-қосымша Орталық депозитарийге арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 5-қосымша

Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің ішкі құжаттарына қойылатын талаптар

1. Орталық депозитарийдің тәуекелдерді басқару жүйесі мына ішкі құжаттардың болуын көздейді, бірақ олармен шектелмейді:

1) орталық депозитарийдің тәуекелдерді басқару жөніндегі саясаты;

2) орталық депозитарийдің меншікті активтерін инвестициялау тәртібі;

3) ішкі бақылау мен ішкі аудитті жүзеге асыру рәсімдері;

4) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстауға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс қимылға бағытталған рәсімдерді;

5) орталық депозитарийде орын алған және әлеуетті мүдде қайшылықтарын басқару рәсімі;

6) орталық депозитарийдің, оның қызметкерлерінің және үшінші тұлғалардың өз мүдделері үшін оларды пайдалануларын болдырмауға бағытталған коммерциялық және (немесе) Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын мәліметтерді (бұдан әрі – конфиденциалды ақпарат) сақтауды қамтамасыз ету рәсімдері;

7) қаржылық құралдарымен мәмілелер бойынша клирингті жүзеге асыру рәсімдері;

8) эмитенттер мен бағалы қағаздарды ұстаушылардың бағалы қағаздарды шығару, орналастыру және айналысы жөніндегі олардың қызметінің тәртібін регламенттейтін Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасының талаптарына және орталық депозитарийдің ішкі құжаттарына сәйкестігі тұрғысынан мониторинг жүргізу және бақылау рәсімдері;

9) орталық депозитарийдің ақпараттық саясаты;

10) қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулық;

11) ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулық;

12) клиенттердің, эмитенттердің және (немесе) бағалы қағаздарды ұстаушылардың бұйрықтарын уақтылы орындамауды және (немесе) орындамауды, сондай-ақ деректерді орталық депозитарийдің есепке алу жүйесіне, бағалы қағаздардың ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған нарықтарында жасалған туынды қаржы құралдарымен мәмілелердің тізілімі жүйесіне қате енгізуді болдырмауға бағытталған рәсімдер;

13) орталық депозитарийдің операциялық процестерін қолданыстағы бақылаудың тиімділігін оңтайландыру бойынша рәсімдер;

14) орталық депозитарийдің қызметін жүзеге асыру процесінде ақпаратты жасау және жария ету рәсімдері;

15) резервтік техникалық орталыққа қойылатын талаптар;

16) бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімдерінің жүйесін құрайтын орталық депозитарийдің архивтік құжаттарын сақтауға арналған үй-жайға қойылатын талаптар;

17) басқарушылық ақпарат жүйесінің жұмыс істеу тәртібі;

18) орталық депозитарийдің директорлар кеңесі белгілеген өзге құжаттар.

2. Орталық депозитарийдің тәуекелдерді басқару жөніндегі саясаты мыналарды:

1) тәуекелдерді басқару саласында директорлар кеңесінің, басқарманың, тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің және басқа бөлімшелердің өкілеттері мен функционалдық міндеттерін, сондай-ақ көрсетілген бөлімшелер арасында ақпаратпен алмасу тәртібін;

2) орталық депозитарийдің қызметімен және оның есепке алу және тізілім жүйесінің жұмыс істеуіне байланысты тәуекелдер көрсеткіштерінің сандық мәндерін анықтау тәртібін қоса алғанда, тәуекелдерді сәйкестендіру мен бағалау бойынша рәсімдерді, сондай-ақ ішкі құжаттарға сәйкес тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша рұқсат етілген мәндерін анықтау бойынша рәсімдерді;

3) орталық депозитарий қызметінің және оның есепке алу және тізілім жүйелерінің жұмысы процесінде туындайтын тәуекелдерді басқару жөніндегі шараларды;

4) стресс-тестинг әдіснамасын қоса алғанда, тәуекелдердің әрбір түрлері бойынша стресс-тестингті жүзеге асыру тәртібін;

5) осы тармақтың 2) тармақшасында белгіленген рәсімдердің тиімділігі мониторингінің, тәуекелдер көрсеткіштерінің мәндері және тәуекелдерді басқару жөніндегі шараларды бағалаудың барабарлығы тетігін;

6) осы тармақтың 2) тармақшасында белгіленген рәсімдерге және осы тармақтың 3) тармақшасында белгіленген шараларға сәйкес келмеген жағдайда қабылданатын шаралардың тиімділігі мониторингінің тетігін;

7) сәйкестендірілген (анықталған) тәуекелдердің мониторингін, оларды бағалау және бақылау бойынша рәсімдерді, оның ішінде:

тәуекелдерді басқару жөніндегі бөлімшенің орталық депозитарийдің басқа бөлімшелерімен бірлесе отырып тәуекелдердің мониторингі мен идентификаттау бойынша қабылдайтын шараларды;

тәуекелдердің туындау жиілігін бағалауды, осы тәуекелдер әсер еткен ықпалды әрі қарай бөлуді және тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша рұқсат етілген мәндерін белгіліпеуді қоса алғанда, тәуекелдерді басқару бөлімшесі жүзеге асыратын тәуекелдерді бағалауды;

тәуекелдер көрсеткіштерінің мәндері және тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша рұқсат етілген мәндері өзгеруінің мониторингін қамтитын, тәуекелдерді басқару бөлімшесі жүргізетін тәуекелдердің, сондай-ақ тәуекелдер көрсеткіштерінің мәндері тәуекелдер көрсеткіштерінің барынша рұқсат етілген мәндеріне сәйкес келмеген жағдайда, тәуекелдерді барынша төмендету мақсатында қолданылатын шаралардың мониторингін;

тәуекелдерді басқару бөлімшесінің орталық депозитарийдің беделіне зиян келтіретін және (немесе) құқықтық тәуекеліне ықпал ететін кез келген маңызды жағдайлар туралы есептілікті директорлар кеңесіне дереу ұсыну тетігін айқындайды.

3. Орталық депозитарийдің меншікті активтерін инвестициялау тәртібі меншікті активтер есебінен қаржы құралдарымен мәмілелерді жүзеге асырудың талаптары мен тәртібін, меншікті активтер есебінен қаржы құралдарымен мәмілелерді жүзеге асыру процесінде қолданылатын құжаттардың үлгі нысандарын белгілейді және мыналар:

1) орталық депозитарийдің меншікті активтерін инвестициялау саясатын әзірлеу;

2) орталық депозитарийдің меншікті активтеріне қатысты инвестициялық шешімдерді қабылдау үшін мыналарды көздейтін ұсынымдар дайындау:

ұсынымдар беруге уәкілетті тұлғалар лауазымдарының тізбесін;

инвестициялық портфельдің жай-күйін талдау тәртібін;

инвестициялауды жүзеге асыру болжанатын қаржы құралдарының болуын, айналымы мен кірістілігінің талаптарын талдау тәртібін;

инвестициялауды жүзеге асыру болжанатын қаржы құралдарымен байланысты тәуекелдерді талдау тәртібін;

ұсынымдар беру үшін маңызды факторлардың талдауын жүзеге асыру тәртібін;

3) инвестициялаудың мынадай лимиттерін айқындау:

қаржы құралдарының түрлері бойынша;

қызметінің негізгі түрі экономиканың белгілі бір секторымен байланысты эмитентің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттері;

қаржы құралдары үшін "stop-loss" лимиттері;

қаржы құралдары үшін "take-profit" лимиттері;

4) инвестициялық комитет жұмысының сипаттамасын, отырыстар өткізу мен нәтижелерін ресімдеу кезеңділігін қамтитын орталық депозитарийдің меншікті активтеріне қатысты инвестициялық шешімдер қабылдау;

5) инвестициялық шешімдерді дайындау, қабылдау және орындау процесінде орталық депозитарийдің органдары мен бөлімшелерінің өзара іс-қимылдары;

6) делдалмен (брокермен) өзара іс-қимыл жасау (ол болған кезде), мәмілелер жасауды бақылау, активтердің құрамы мен қозғалысын салыстырып тексеруді жүзеге асыру, жасалған мәмілелердің ішкі есебін және құжат айналымын жүргізу жөніндегі процестердің сипаттамасын, сондай-ақ орталық депозитарийдің меншікті активтері есебінен қаржы құралдарымен мәмілелер жасауды бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың тізбесін қамтитын өз активтері есебінен қаржы құралдарымен мәмілелер жасасу және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру;

7) орталық депозитарий Басқармасының уәкілетті орган алдында меншікті активтер есебінен жасалған қаржы құралдарымен операциялар бойынша қызметтің нәтижелері туралы есептілікті дайындауы бойынша рәсімдердің сипаттамасын қамтиды.

Орталық депозитарийдің меншікті активтерін инвестициялау тәртібі сондай-ақ, орталық депозитарийдің меншікті активтерін инвестициялық портфельді басқаруды жүзеге асыратын ұйымның басқаруына берген жағдайда, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі тиісті шартта осы тармақтың 3) тармақшасында көрсетілген орталық депозитарийдің меншікті активтерін инвестициялау лимиттері көзделетіні жөніндегі талапты белгілейді.

4. Меншікті активтерді инвестициялау саясаты мыналарды:

1) меншікті активтерді инвестициялаудың мақсаттары мен стратегиясын;

2) инвестициялау объектілерінің сипаттамасы мен тізбесін;

3) қаржы құралдарының түрлері бойынша меншікті активтерді инвестициялау лимиттерін;

4) меншікті активтер есебінен жасалатын қаржы құралдарымен мәмілелерге қатысты белгіленген талаптар мен шектеулер;

5) хеджирлеу құралдарының тізбесін және сипаттамасын көрсете отырып, меншікті активтерді хеджирлеу және әртараптандыру талаптары;

6) меншікті активтерді инвестициялаумен байланысты тәуекелдерді айқындайды.

5. Орталық депозитарийдің директорлар кеңесі орталық депозитарийдің меншікті активтерін инвестициялау саясатын және оған енгізілетін барлық өзгерістер мен толықтыруларды бекітеді.

6. Орталық депозитарийдің директорлар кеңесі ішкі бақылаудың барабар жүйесінің болуын, ішкі аудит қызметін құруды қамтамасыз етеді және орталық депозитарийдің қызметкерлері ішкі бақылау саласында өз міндеттерін, ішкі аудит қызметі ішкі аудит саласындағы өз міндеттерін орындау үшін жағдайлар жасайды.

7. Ішкі бақылау мен ішкі аудитті жүзеге асыру рәсімдерінде:

1) ішкі аудит қызметінің құрамы, оның функциялары, міндеттері мен өкілеттіктері;

2) ішкі аудитті және ішкі бақылауды жүзеге асыратын қызметкерлерге қойылатын талаптар;

3) ішкі аудит пен ішкі бақылаудың мәні мен объектісі;

4) ішкі аудит қызметінің тексерулер жүргізу ауқымы мен жиілігі;

5) ішкі аудитті жүргізу кезінде міндетті түрде пайдаланылатын тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін бағалау жүйесін;

6) ішкі аудитті жүргізу жоспарын жасауға қойылатын талаптар;

7) ішкі аудит қызметінің тексеру нәтижелері туралы есептерді орталық депозитарийдің директорлар кеңесіне ұсыну мерзімдері мен нысаны айқындалады.

8. Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимылдарға бағытталған рәсімдерде:

1) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі - Кірістерді жылыстатуға қарсы іс-қимыл туралы заң) сәйкес клиенттерді сәйкестендіру және олардың операцияларын мониторингтеу тәртібі;

2) Кірістерді жылыстатуға қарсы іс-қимыл туралы заңға сәйкес қаржылық мониторингті жүзеге асыратын және қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл бойынша өзге шараларды қабылдайтын мемлекеттік органға қаржылық мониторингке жататын операциялар туралы, оның ішінде күдікті операциялар туралы мәліметтер мен ақпаратты беру айқындалады.

9. Орталық депозитарий қызметін жүзеге асыру барысында оның органдары мен (немесе) бөлімшелері арасында туындайтын орталық депозитарийде орын алған және әлеуетті мүдделер қақтығысын басқару рәсімдері мыналарды айқындайды:

1) мыналарды қамтамасыз етуге бағытталған орталық депозитарий органдарының шешімдерді қабылдау тәртібін:

орталық депозитарий органдарының мүшелері қабылдайтын шешімдердің тәуелсіздігін;

орталық депозитарий органдары мүшелерінің қабылдайтын шешімдерге мүдделі болмауын;

орталық депозитарийдің органдары мүшелерінің және қызметкерлерінің орталық депозитарийдің органдарының отырыстарын өткізу барысында алынған ақпаратты барша адамға арасында осы ақпаратты ресми жария еткенге дейін оны өзінің жеке мақсатында не үшінші тұлғалардың мүддесіне қолдануларын шектеулерді;

2) орталық депозитарий органдарының отырыстарын өткізу қорытындысы бойынша хаттамаларды міндетті жасау мен сақтау бойынша талаптарды;

3) орталық депозитарийдің бөлімшелері арасында, орталық депозитарийдің органдары мен бөлімшелері арасында, орталық депозитарийдің органдары арасында орын алған және әлеуетті мүдделер қақтығысын сипаттау;

4) орын алған мүдделер қақтығысын реттеу, сондай-ақ мүдделер қақтығысын реттеуге бағытталған алдын алу шараларын қабылдау мақсатында іс-шаралар жүргізу тәртібі.

10. Орталық депозитарийдің қызметін жүзеге асыру барысында органдар мен (немесе) бөлімшелер арасында туындайтын орын алған және әлеуетті мүдделер қайшылығын басқару мақсатында орталық депозитарий мынадай шаралар қабылдайды:

1) мүдделер қайшылығы бар немесе туындауы мүмкін бөлімшелердің орталық депозитарийдің түрлі басшы қызметкерлеріне есеп беруі қамтамасыз етіледі;

2) орын алған және әлеуетті мүдделер қайшылығын ескере отырып орталық депозитарийдің бөлімшелері мен органдары арасында ақпаратпен алмасу тәртібі әзірленуде және енгізілуде;

3) орталық депозитарийдің директорлар кеңесі бекіткен жұмыс жоспарына сәйкес ішкі аудит қызметі орталық депозитарийдің бөлімшелерінің қызметін және қызметкерлердің орталық депозитарий қабылдаған орталық депозитарийде орын алған және әлеуетті мүдделер қайшылығын басқару рәсімдеріне сәйкестігін үнемі тексереді.

11. Конфиденциалды ақпаратты құрайтын мәліметтерді орталық депозитарийдің, оның қызметкерлерінің немесе үшінші тұлғалардың жеке мүдделері үшін пайдаланудың алдын алуға бағытталған олардың сақталуын қамтамасыз ету рәсімдеріне мына шаралар кіреді:

1) инсайдерлермен, сондай-ақ олармен үлестес тұлғаларымен өз мүддесі немесе үшінші тұлғалардың мүдделері үшін инсайдерлік ақпаратты қолдана отырып бағалы қағаздармен мәмілелер жасаудың алдын алу;

2) инсайдерлік немесе соған негізделген ақпаратты инсайдерлердің, сондай-ақ олардың үлестес тұлғаларының үшінші тұлғаларға ашуының алдын алу;

3) инсайдерлік ақпаратты немесе инсайдерлік ақпаратқа негізделген ақпаратты, оның ішінде инсайдерлердің, сондай-ақ олардың үлестес тұлғаларының бағалы қағаздармен мәмілелер жасау бойынша ұсыныстарында пайдалануын алдын алу;

4) Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, конфиденциалды немесе соған негізделген ақпаратты үшінші тұлғаларға берудің немесе барша адамға таратудың алдын алу;

5) орталық депозитарий қызметкерлерінің үшінші тұлғаларға инсайдерлік және өзге де конфиденциалды ақпаратқа негізделген қаржы құралдарымен мәмілелер жасау туралы үшінші тұлғаларға ұсыныстар беру мүмкіндігін шектеу;

6) "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасы заңының (бұдан әрі - Бағалы қағаздар нарығы туралы заң) 56-1-бабында көзделген шараларды орталық депозитарийдің инсайдерлік ақпараттық басқаруды және пайдалануды бақылау бөлігінде жүзеге асыру.

12. Қаржы құралдарымен мәмілелер бойынша клирингті жүзеге асыру рәсімдері мыналарды айқындайды:

1) есеп айырысуларды жинау, салыстырып тексеру және растау бөлігінде қателер туындауының алдын алуға, сондай-ақ оларды өзара есепке алуды жүргізуге бағытталған іс-шаралар;

2) егер клиринг операцияларын автоматты түрде жүзеге асырған немесе орталық депозитарийде клиринг операцияларын автоматты түрде жүзеге асыру көзделмеген жағдайда клиринг операцияларының дұрыс жүзеге асырылуын және клиринг операцияларын жүзеге асыруға тікелей жауап беретін қызметкерлердің біліктілігін тұрақты түрде арттыруды басқарма тарапынан бақылауды қамтамасыз еткен жағдайда орталық депозитарийдің бағдарламалық-техникалық қамтамасыз етуіне есеп айырысуды жүргізу жүйесінде қателер және техникалық іркілістердің болуын мониторингтеу және тестілеу тәртібі;

3) клиринг операцияларын жүзеге асыру процесінде қателіктер туындаған кезде депоненттер мен орталық депозитарий арасындағы мәселелерді шешу тәртібі.

13. Эмитенттердің және бағалы қағаздарды ұстаушылардың бағалы қағаздарды шығару, орналастыру және айналысқа шығару бойынша тәртібін реттейтін Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасы және орталық депозитарийдің ішкі құжаттарының талаптарына сәйкес келу мәнін мониторингтеу мен бақылау рәсімдері мыналарды айқындайды:

1) эмитенттердің және (немесе) бағалы қағаздарды ұстаушылардың ұсынатын бұйрықтарын Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 80-бабының 5-тармағына сәйкес уәкілетті органның бағалы қағаздарды ұстаушылардың тізілімін жүргізу бойынша қызметті жүзеге асыру тәртібін айқындайтын нормативтік құқықтық актісінде белгіленген жағдайларда оларды орындаудан бас тарту үшін негіздемелердің болуына тексеру жүргізу тәртібі;

2) бағалы қағаздардың қайталама нарығында айналыста тұрған бағалы қағаздардың саны уәкілетті орган тіркеген бағалы қағаздардың санына сәйкес келуін бақылауды жүзеге асыру тәртібі.

14. Орталық депозитарийдің ақпараттық саясаты мыналарды айқындайды:

1) орталық депозитарийдің қор биржасымен, эмитенттермен, бағалы қағаздарды ұстаушылармен, депоненттермен, депоненттердің клиенттерімен, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдарымен ақпараттық өзара қарым-қатынас жасау тәртібі;

2) орталық депозитарийдің беделіне әсер етуі ықтимал ақпаратқа тұрақты мониторинг бойынша талаптар;

3) орталық депозитарийдің беделіне зиян әкелетін ақпарат пайда болған және таратылған жағдайда қажетті шараларды уақтылы қабылдау бойынша талаптар.

15. Қауіпсіздік техникасы жөніндегі нұсқаулықта мыналар айқындалады:

1) өрт қауіпсіздігі бойынша талаптар;

2) форс-мажорлық және (немесе) күтпеген жағдайлар туындаса орталық депозитарий қызметкерлерінің іс-әрекеттерінің сипаты бар, төтенше және (немесе) күтпеген жағдайлар туындау жағдайындағы іс-әрекеттер жоспары;

3) орталық депозитарий қызметкерлерінің бағдарламалық-техникалық кешендерін және өзге жабдықты пайдалану тәртібі;

4) орталық депозитарийдің үй-жайлары жабылу алдында қараудың жүйелілігі.

16. Ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулықта айқындалады:

1) ақпараттық жүйелердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша талаптар;

2) ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің ұйымдастыру шаралары;

3) ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің бағдарламалық-техникалық шаралары;

4) ақпарат жинақтауға бөлінген ресурстарға (дискі кеңістігі, директория, желілік ресурстар, деректер базасы және басқалары) рұқсат алу, орталық депозитарийдің есепке алу жүйесінен ақпаратты алу тәртібі және көлемі, ақпаратты сақтау, арихивтеу не басқаша өңдеу;

5) орталық депозитарийдің есепке алу жүйесін құрайтын, оның ішінде резервтік техникалық орталықта тұрған электрондық деректердің сақталуына бағытталған шаралар;

6) жазбаны оқитын құрылғыларға және компакт дискілерге құрылғыны ажырату немесе алып қою арқылы қол жеткізуге тыйым салу;

7) орталық депозитарийдің ақпараттық жүйелеріне қызметкерлердің рұқсат алу деңгейлерін анықтау тәртібі;

8) серверлік бөлмелерге осы бөлмелерге рұқсаты бар орталық депозитарийдің түрлі қызметкерлердегі екі кілтті пайдалану арқылы рұқсат алу тәртібі.

17. клиенттердің, эмитенттердің және (немесе) бағалы қағаздарды ұстаушылардың бұйрықтарын уақтылы орындамауды және (немесе) орындамауды, сондай-ақ деректерді орталық депозитарийдің есепке алу жүйесіне қате енгізуді болдырмауға бағытталған рәсімдер мыналарды айқындайды:

1) орталық депозитарийдің депоненттерінің, эмитенттерінің және (немесе) бағалы қағаздарды ұстаушыларының бұйрықтарын уақтылы орындамауды және (немесе) орындамауды болдырмауға бағытталған шаралар;

2) есепке алу және тізілімдер жүйелеріне деректер, оның ішінде түрлі қызметкерлердің бір бұйрықтың деректерін екі рет енгізу арқылы қате енгізудің алдын алу шаралары;

3) орталық депозитарийдің ақпараттық жүйелерін пайдаланушыларға орталық депозитарийдің есепке алу жүйесіндегі мәліметтерді өзгерту өкілеттігіне ие пайдаланушылар үшін орталық депозитарийдің есепке алу жүйесіне кіру парольдерін орнату құқықтарын беру тәртібі;

4) бұйрықтарды және олардың орындалуын, сондай-ақ клиенттердің, эмитенттердің және (немесе) бағалы қағаздарды ұстаушылардың шағымдарын және оларды қанағаттандыру бойынша шараларды есепке алу электрондық журналының нысаны;

5) өңделген бұйрықтарды бастапқы құжаттармен салыстырып тексеру тәртібі;

6) операцияларды жасауға берілген бұйрықтың мәртебесі туралы клиенттерді, эмитенттерді және (немесе) бағалы қағаздарды ұстаушыларды хабардар ету тәртібі.

18. Орталық депозитарийдің операциялық процестерін қолданыстағы бақылаудың тиімділігін оңтайландыру рәсімдері мыналарды айқындайды:

1) бастапқы құжаттар негізінде іс-әрекеттерді жүзеге асырумен байланысты тәуекелдер:

бастапқы құжаттарды уәкілетті емес тұлғаның ұсынуы;

бастапқы құжаттардың ұрлануы, айырбасталуы немесе жоғалуы;

қолданыста жоқ бұйрықты ақпараттық жүйеге, есепке алу және тізілімдер жүйелеріне енгізу;

бір бұйрықтың деректерін түрлі қызметкерлердің ақпараттық жүйеге, есепке алу және тізілімдер жүйелеріне екі рет енгізуі;

бұйрық деректерінің ақпараттық жүйеге, есепке алу және тізілімдер жүйелеріне дұрыс енгізілмеуі;

бұйрықты ақпараттық жүйеге, есепке алу және тізілімдер жүйелеріне енгізуді орындамау;

бұйрықты ақпараттық жүйеге, есепке алу және тізілімдер жүйелеріне уақтылы енгізбеу;

бұйрықтың ақпараттық жүйедегі, орталық депозитарийдің есепке алу жүйесіндегі дұрыс емес мәртебесін таңдау;

бұйрықтың ақпараттық жүйедегі, есепке алу және тізілімдер жүйелеріндегі мәртебесіне өзгеріс енгізбеу;

бұйрықтың ақпараттық жүйеде, есепке алу және тізілімдер жүйелеріндегі өзгертуге жатпайтын мәртебесін өзгерту;

ақпараттық жүйедегі, есепке алу және тізілімдер жүйелеріндегі өзгертуге жатпайтын анықтамалықтар деректерін өзгерту;

ақпараттық жүйеде, есепке алу және тізілімдер жүйелеріндегі анықтамалықтар деректерінің дұрыс өзгертілмеуі;

ақпараттық жүйедегі, есепке алу және тізілімдер жүйелеріндегі анықтамалықтар деректеріне өзгерістер енгізбеу;

тиісті құжатсыз ақпараттық жүйеде, есепке алу және тізілімдер жүйелерінде анықтамалықтар деректерін өзгерту;

ақпараттық жүйеде, есепке алу және тізілімдер жүйелерінде анықтамалықтар деректерін уақтылы өзгертпеу;

2) бастапқы құжаттар негізінде есептік және өзге құжаттарды берумен байланысты тәуекелдер:

есептік құжатты қалыптастыруды орындамау;

есептік құжатты уақтылы қалыптастырмау;

есептік құжаттағы дұрыс емес деректер;

бұйрықтың қате мәртебесін көрсете отырып орындау туралы есепті қалыптастыру;

есептік құжатты уәкілетті емес тұлғаға беру;

есептік құжаттарды ұрлау, айырбастау және жоғалту;

3) ақпараттық жүйелерді пайдалануға байланысты тәуекелдер;

операциялық күнді ашу (жабу) рәсімдерін орындамау;

қор биржасының терминалын қосуды орындамау;

кіріс файлының дұрыс емес форматы;

кіріс файлының дұрыс емес мазмұны;

түрлі қызметкерлердің дерекқорда жазбаны қалыптастыру үшін деректерді екі рет енгізуі;

дерекқорда жазбаны қалыптастыруды орындамау;

дерекқорда жазбаны дұрыс емес қалыптастыру;

ақпараттық жүйеде жөнелтушіден келген құжаттардың қайталануы (операциялық күн ішінде);

есептеулерді кейінге қалдыру күнімен бұйрықты кезекке қою;

ақпараттық жүйеде транзакцияларды жүргізу кезіндегі қателер;

бұйрықты қарсы бұйрықсыз орындау (екі қарсы бұйрықтар негізінде тіркелетін мәмілелер бойынша);

айналыста болмаған бағалы қағаздар бойынша бұйрықты орындау;

регламентке кірмейтін уақытта бұйрықты орындау;

регламентке кірмейтін уақытта бұйрықты қабылдау;

ашылмаған операциялық күн кезінде бұйрықты орындау;

бағалы қағаздармен операцияларды тоқтата тұру кезінде бұйрықты орындау;

рұқсат етілмеген операциялар бойынша бұйрықты орындау;

4) ақпараттық жүйелерді пайдалануға байланысты тәуекелдер:

компьютерлік вирустардың енуі;

лицензиялық емес бағдарламаларды пайдалану;

ақпараттық жүйелерге рұқсатсыз кіру;

серверлік жабдыққа техникалық қызмет көрсету кезіндегі қателер;

электрлік қоректендіру жүйесіндегі іркілістер;

серверлерді кондиционирлеу жүйелерінің іркілістері;

серверлік жабдықтың техникалық іркілісі

желілік жабдықтың техникалық іркілісі;

деректерді тасымалдағыштарды (қатты дискілерді және өзге тасымалдағыштарды) ұрлау, әдейі бүлдіру;

деректерді тасымалдағыштарға (қатты дискілердегі және өзге тасымалдағыштар) рұқсатсыз қол жеткізу;

табиғи сипаттағы төтенше жағдай;

серверлік бөлмедегі өрт;

серверлік бөлмені судың басып қалуы;

ақпараттық жүйедегі бағдарламалық іркіліс;

тапсырыс берушінің бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу бойынша қалыпқа келтірілген талаптарының болмауы;

бағдарламалық қамтамасыз етудің кодын белгілеушілер үшін техникалық тапсырманы дұрыс жасамау;

бағдарламалық қамтамасыз ету кодын жазу кезіндегі қате;

әзірленген бағдарламалық қамтамасыз етуді енгізу кезіндегі қате.

19. Орталық депозитарийдің қызметін жүзеге асыру барысында жасау және ақпаратты жариялау рәсімі мыналарды:

1) бағалы қағаздарды ұстаушыларға эмитент акционерлерінің жалпы жиналысын өткізу немесе эмитенттің эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша кірісті төлеуі туралы, сондай-ақ эмитенттің бағалы қағаздарының шығарылымы туралы ақпаратты Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасында белгіленген жағдайларда жасау және жариялау тәртібін;

2) депоненттердің, депоненттер клиенттерінің, эмитенттердің және өзге де жеке және заңды тұлғалардың сұратулары негізінде оларға есепке алу және тізілімдер жүйесін құрайтын ақпаратты ұсыну рәсімін;

3) Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 43-бабына сәйкес орталық депозитарийді есепке алу жүйесін және жауапкершілігі шектеулі серіктестік қатысушыларының тізілімдері жүйесін құрайтын мәліметтерді алу құқығына ие мемлекеттік органдарға ақпарат ұсыну рәсімін айқындайды.

20. Орталық депозитарийдің резервтік техникалық орталығы бар және жедел іске қосу үшін оның тұрақты дайындығын қамтамасыз етеді. Резервтік техникалық орталық мынадай талаптарға сәйкес келеді:

1) есепке алу және тізілімдер жүйесін құрайтын, есепке алудың және тізілімдердің негізгі жүйелеріне ұқсас электрондық деректердің көшірмесі бар;

2) орталық депозитарийдің негізгі жүйелерінің орналасқан орны бойынша тұрған резервтік жүйелерге ұқсас резервтік жүйелердің өзекті көшірмесі бар;

3) барлық дереккөздер мен ақпараттық жүйелердің өзекті көшірмелерін қамтиды, олардың жұмысындағы іркілістер негізгі қызметтің тоқтауына және клиенттерге қызмет көрсетудің мүмкін болмауына әкеп соғады;

4) техникалық резервтік орталықтың қауіпсіздігі мен үзіліссіз жұмысына әсер ететін техногендік және табиғи сипаттарды ескере отырып орталық депозитарийдің негізгі жүйелерінің орналасқан жерінен қауіпсіз арақашықтықта орналасады;

5) орталық депозитарийдің қызметін жүзеге асыру үшін қажетті барлық коммуникациялармен қамтамасыз етіледі;

6) орталық депозитарийдің есепке алу және тізілімдер жүйесінің орналасқан орны бойынша штаттан тыс жағдай туындаған кезде келесі жұмыс күнінен кешіктірмей қызметті жүзеге асыру мүмкіндігін береді.

21. Бағалы қағаздарды ұстаушылардың тізілімі жүйесін құрайтын орталық депозитарийдің архив құжаттарын сақтау үшін пайдаланылатын үй-жайлар мынадай талаптарға сәйкес келеді:

1) архив құжаттарын сақтауға бейімделген жеке үй-жай;

2) құжаттарды сақтауға арналған архив сақтау орнында құжаттарды сақтаудың талаптары мен өлшемшарттарын: сақтаудың температуралық-ылғалдылық, жарық, санитарлық-гигиеналық, күзет режимдерінің жасалуы және сақталуы қамтамасыз етіледі;

3) архив қызметкерлерінің жұмыс бөлмелері, сондай-ақ орталық депозитарий және (немесе) орталық депозитарийдің архив құжаттарын сақтау қызметін көрсететін ұйым қызметкерлерінің үй-жайлары архив сақтау орнынан оқшауланған;

4) архив сақтау орны химиялық заттарды, тағам өнімдерін сақтауға және қолдануға байланысты зертханалық, өндірістік және қойма үй-жайларынан алшақ орналасады және олармен ортақ желдеткіш арналары болмайды;

5) архив сақтау орны өрт шығу қауіпсіздігімен қамтамасыз етіледі, өрт сөндіру дабылымен жабдықталады және су баспауына кепілдік берiледi. Жалпы және әр қабаттағы ажыратқыштар архив сақтау орнынан тыс орналастырылады. Архив сақтау орнында газ, су жүргізетін, канализациялық және өзге де магистралды құбырлар орналастырылмайды;

6) архив сақтау орны күзет дабылымен жабдықталады;

7) архив сақтау орны стационарлық немесе жылжымалы металл стеллаждармен жабдықталады.

22. Басқару ақпарат жүйесінің жұмыс істеу тәртібі директорлар кеңесінің міндеттерін тиімді орындау мақсатында орталық депозитарий қызметінің барлық бағыттары бойынша толық, дәйекті және уақтылы ақпаратты директорлар кеңесіне тұрақты негізде беруін қамтамасыз етеді.

Басқарушылық ақпарат жүйесінің жұмыс істеу тәртібі ақпаратты уақтылы және толық көлемде дайындауға және орталық депозитарийдің директорлар кеңесіне беруге жауапты орталық депозитарийдің тұлғаларын, құрылымдық бөлімшелерін, органдарын көрсете отырып, орталық депозитарийдің қызметі туралы басқарушылық ақпаратты орталық депозитарийдің директорлар кеңесіне ұсыну өлшемшарттарын, құрамын, қалыптастыру жиілігін және нысандарын қамтиды.

Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне 5-қосымша Орталық депозитарийге арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларына 6-қосымша

Орталық депозитарийдің меншікті активтерінің есебінен қаржы құралдарымен мәмілелерді жүзеге асыру қызметін ұйымдастыруға қойылатын талаптар

1. Орталық депозитарийдің меншікті активтерін тиімді инвестициялауды қамтамасыз ету мақсатында тәуекелдерді басқару бөлімшесі кемінде бір тоқсанда 1 (бір) рет мыналарды жүргізеді:

1) эмитенттің қаржылық ахуалын талдауды қоса алғанда, эмитенттерді және олар шығарған (берген) қаржы құралдарына, оның активтері құнының одан әрі өсу әлеуетіне, қабылданған міндеттемелер бойынша жауап беру қабілетіне, осы эмитенттің қаржы құралдарына инвестициялауға және осы тәуекелдердің орталық депозитарийдің қаржылық жағдайына әсер етуіне байланысты тәуекелдерге талдау;

2) инвестициялау жүргізу болжанған қаржы құралдары айналымының және кірістілігінің талаптарын талдау;

3) портфельдің құрылымы, кірістіліктің өзгеру серпіні туралы мәліметтер, портфельдің құрылымын оңтайландыру жөніндегі шығынды позициялар мен ұсынымдарды талдау қамтылатын, меншікті активтер есебінен сатып алынған бағалы қағаздар портфеліне талдау.

2. Осы қосымшаның 1-тармағында көрсетілген талдамалық зерттеулер негізінде аталған ұсынымдарды беруге негіздеме болған факторлардың толық тізбесі қамтылған ұсынымдар әзірленеді.

3. Ұсынымдар:

1) меншікті активтерді инвестициялау саясатын әзірлеу, сондай-ақ көрсетілген құжатқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу барысында;

2) инвестициялау лимиттерін анықтау мен қайта қарау барысында;

3) орталық депозитарийдің меншікті активтері есебінен мәмілелерді жасау туралы инвестициялық шешімдерді қабылдау кезінде беріледі.

4. Ұсынымда мынадай мәліметтер:

1) ұсынымның берілген күні және нөмірі;

2) орталық депозитарийдің ұсынымды дайындаған жауапты бөлімшесі немесе қызметкері туралы мәліметтер;

3) ұсыным беру үшін пайдаланылған ақпарат көздерінің тізбесі (сипаттамасы);

4) ұсыным беру үшін пайдаланылған ақпаратты талдау нәтижелері, мына ақпаратты қоса алғанда, бірақ онымен шектелмей:

жасалатын мәміленің меншікті активтер бойынша кірістердің болжанатын өзгерісіне әсері туралы;

осы қаржы құралын сатып алумен байланысты тәуекелдер туралы;

5) инвестициялық шешімнің ұсынылатын нұсқалары;

6) қаржы құралының түрін, көлемін, бағалар диапазонын, осы құралдың кірістілік деңгейін және басқа сипаттамаларын (талаптарын) көрсететін сипаттамасы;

7) орталық депозитарийдің инвестициялау саясатына сәйкес мәміле жасауға ұсынылатын қорытындының мақсаты;

8) ұсыным берген тұлғалардың атқаратын лауазымдарын көрсете отырып, олардың қойған қолдары;

9) орталық депозитарийдің ішкі құжаттарында белгіленген өзге де ақпарат қамтылады.

5. Ұсынымдар оларды дайындауға негіздеме болған барлық құжаттармен бірге сақталады.

6. Тәуекелдерді басқару бөлімшесі:

1) қаржы құралдарымен операциялар бойынша, оның ішінде қаржы құралдары нарығында ("stop-loss" лимиттері) бағалардың күрт ауытқуымен байланысты шамадан тыс шығыстарды болдырмау жөніндегі шұғыл рәсімдерді, сондай-ақ қаржы құралдары бойынша тиісті кірістілік бағаларының шекті деңгейлерін белгілейді, ол деңгейлерге жеткеннен кейін қаржы құралының нарықтық құнының ("take-profit" лимиттері) төмендеу ықтималдығы артады. Белсенді нарық орын алған қаржы құралдары үшін, сондай-ақ тізбесін инвестициялық комитет анықтайтын өзге де қаржы құралдары үшін "stop-loss" және "take-profit" лимиттері белгіленеді;

2) қаржы құралдары нарығының ауқымы мен серпініне және қаржы құралының өтімділігіне сәйкес лимиттерді қайта қарауға бастамашы болады;

3) меншікті активтер бойынша өтімділікті жоғалту тәуекелдеріне ұшырайтындығы туралы қорытынды дайындайды және осы қорытындыны директорлар кеңесіне береді;

4) меншікті активтер есебінен қаржы құралдарымен мәмілелерді жүзеге асыру барысында алынатын ақпарат негізінде инвестициялық портфельдің кредиттік, пайыздық, валюталық және баға тәуекелдеріне ұшырағыштығы туралы қорытынды дайындайды және осы қорытындыны инвестициялық комитетке ұсынады;

5) тәуекелді бағалау моделі және ағымдағы бағаларды нарықтық бағаларға келтіру негізінде қаржы құралдарының құнын бағалауды жүргізеді, оның ішінде орталық депозитарийдің ішкі құжаттарында белгіленген нысан бойынша баға тәуекелі бойынша стресс-тестингті жүзеге асырады;

6) бэк-тестинг жүргізеді, атап айтқанда орталық депозитарий жөніндегі тарихи деректерді пайдалана отырып және стресс-тестинг жүргізу нәтижесінде есептелген нәтижелерді қаржы құралдарымен операциялар жасасудың ағымдағы (нақты) нәтижелерімен салыстырып, тәуекелдерді өлшеу рәсімдерінің тиімділігін тексеруді жүзеге асырады;

7) стресс-тестингтің және бэк-тестингтің нәтижелерін директорлар кеңесіне және тәуекелдерді бағалау мен жүйелі түрдегі стресс-тестингтердің нәтижелерін қаржы құралдарымен мәмілелер жасауға қатысты инвестициялық шешімдерді қабылдау кезінде пайдаланатын инвестициялық комитетке береді.

7. Тәуекелдерді басқару бөлімшесінің осы қосымшаның 6-тармағының 4) тармақшасына сәйкес дайындаған қорытындысында мыналармен шектелмей, төмендегі:

1) инвестициялық комитет белгілеген лимиттердің сақталуына жасалатын мәміленің әсері туралы;

2) осы қаржы құралын сатып алумен байланысты тәуекелдер туралы мәліметтер қамтылады.

8. Ұсынымдар мен қорытындылар негізінде директорлар кеңесі инвестициялаудың басым бағыттарын айқындайды, ал инвестициялық комитет инвестициялық шешімдерді қабылдайды, бір жылда кем дегенде 1 (бір) рет мынадай инвестициялау лимиттерін:

1) қаржы құралдарының түрлері бойынша инвестициялау лимиттерін;

2) негізгі қызмет түрі экономиканың белгілі бір секторымен байланысты эмитенттердің қаржы құралдарына инвестициялау лимиттерін;

3) қаржы құралдарына арналған "stop-loss" лимиттерін;

4) қаржы құралдарына арналған "take-profit" лимиттерін белгілейді және қайта қарайды.

9. Инвестициялық комитет отырысын өткізу қорытындысы бойынша міндетті түрде мыналарды:

1) отырыста қаралатын мәселелер тізбесін;

2) инвестициялық шешімді қабылдау үшін инвестициялық комитетке ұсынылған құжаттар тізбесін;

3) қаржы құралдарының атауын, сондай-ақ олармен мәмілелер жасау талаптарын көрсете отырып, осы отырыста қабылданған инвестициялық шешімдердің параметрлерін;

4) отырыста қаралатын әрбір мәселе бойынша дауыс беру қорытындыларын;

5) инвестициялық комитет мүшелері қабылданған шешіммен келіспеген және ерекше пікірі болған жағдайда, олардың негіздемелері мен күтілетін тиімділігі бар пікірлерін көрсете отырып, хаттама жасалады.

10. Хаттамаға инвестициялық комитеттің отырысқа қатысып отырған барлық мүшелері қол қояды және ол инвестициялық комитет қабылдаған инвестициялық шешімдермен бірге сақталады.

11. Инвестициялық шешім қаржы құралдарымен жасалатын бір, сол сияқты бірнеше мәмілелерге қатысты қабылданады.

12. Инвестициялық комитет отырысының қорытындысы бойынша қабылданған қаржы құралдарымен мәміле жасау үшін инвестициялық шешімде:

1) инвестициялық шешімді қабылдау күні мен нөмірі;

2) инвестициялық шешім қабылдауға негіз болған ұсынымды беру күні және нөмірі;

3) жасалуы тиіс мәміле түрі;

4) мәміле жасалатын қаржы құралын сәйкестендіргіш;

5) жасалуы тиіс мәміленің көлемі, бағасы және сомасы (көлемінің, бағасының және сомасының ауқымы);

6) мәміле жасау мерзімдері;

7) мәміле жасау болжанып отырған нарықтың түріне сілтеме (алғашқы немесе қайталама, ұйымдастырылған немесе ұйымдастырылмаған, халықаралық нарықтар);

8) мәміле жасау болжанатын делдалдың (брокердің) (мұндай бар болса) атауы;

9) инвестициялық комитет мүшелерінің біреуінде инвестициялық шешімді қабылдауға (қабылдамауға) қатысты ерекше пікірінің болуына нұсқау;

10) инвестициялық шешімді қабылдаған адамдардың атқаратын лауазымдарын көрсете отырып қойған қолдары қамтылады.

13. Хеджирлеу құралдарымен мәміле жасау үшін инвестициялық шешім осы қосымшаның 12-тармағының 1), 2), 3), 7), 8), 9) және 10) тармақшаларында көрсетілген мәліметтермен басқа мыналарды:

1) хеджирлеу құралының түрін, оны жасасу мерзімін, көлемін, құнын (сыйлықақысын) көрсете отырып, хеджирлеу операциясының жасалуы жоспарланатын нарықты және осы құралдың басқа сипаттамаларын (талаптарын) жан-жақты сипаттауды;

2) осы хеджирлеу құралын қолданудан күтілетін нәтижелерді;

3) хеджирлеу объектісі (базистік актив) тәуекелінің түрін (пайыздық, баға, валюталық және басқа да), сондай-ақ оны бағалау әдісін көрсете отырып бағалауды;

4) қажетті деректемелері (ұлттық сәйкестендіру нөмірі (ISIN коды), саны, құны, көлемі, валютасы) көрсетілген хеджирлеу объектісін;

5) осы операцияны жасау хеджирлеу объектісі бойынша ықтимал шығындардың (алынбаған кіріс) мөлшерін төмендетуге әкеп соғатынын растайтын есеп айырысуды қамтиды.

14. Инвестициялық комитет отырысының қорытындысы бойынша қабылданған инвестициялық шешім қаржы құралдарымен мәмілелер жасасу үшін орындауға беріледі.

О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 14 февраля 2022 года № 5. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 февраля 2022 года № 26863.

Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения, согласно приложению к настоящему постановлению (далее - Перечень).

2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАНО"
Национальный Банк
Республики Казахстан

Приложение к постановлению Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 14 февраля 2022 года № 5

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения

1. Утратил силу постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 07.06.2023 № 41 (вводится в действие с 01.07.2023).

2. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 2 ноября 2017 года № 208 "О мерах, принимаемых крупным участником управляющего инвестиционным портфелем по поддержанию коэффициентов достаточности собственного капитала управляющего инвестиционным портфелем" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16040) следующее изменение:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Установить следующие меры по поддержанию крупным участником управляющего инвестиционным портфелем коэффициентов достаточности собственного капитала управляющего инвестиционным портфелем (далее – Управляющий):

1) разработка и утверждение крупным участником Управляющего, являющимся юридическим лицом, внутренних документов, устанавливающих обязательные для соблюдения крупным участником условия и порядок применения мер по поддержанию коэффициентов достаточности собственного капитала Управляющего;

2) постоянное обеспечение необходимого значения коэффициентов достаточности собственного капитала Управляющего, установленного абзацем вторым пункта 1 постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 79 "Об установлении видов пруденциальных нормативов для организаций, осуществляющих деятельность по управлению инвестиционным портфелем, утверждении правил и методики расчета значений пруденциальных нормативов, обязательных к соблюдению организациями, осуществляющими деятельность по управлению инвестиционным портфелем" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17008) (далее - постановление № 79);

3) оперативное обеспечение необходимого значения коэффициентов достаточности собственного капитала Управляющего, установленного абзацем вторым пункта 1 постановления № 79.".

3. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 декабря 2018 года № 318 "Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для центрального депозитария" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 18180) следующие изменения:

в Правилах формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для центрального депозитария, утвержденных указанным постановлением:

приложение 2 изложить в редакции согласно приложению 2 к Перечню;

приложение 4 изложить в редакции согласно приложению 3 к Перечню;

приложение 5 изложить в редакции согласно приложению 4 к Перечню;

приложение 6 изложить в редакции согласно приложению 5 к Перечню.

Приложение 1 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения

Сноска. Приложение 1 утратило силу постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 07.06.2023 № 41 (вводится в действие с 01.07.2023).

	Приложение 2 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения
	Приложение 2 к Правилам формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для центрального депозитария

Форма, предназначенная для сбора административных данных

Представляется: в уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций

Форма административных данных размещена на интернет-ресурсе: http://finreg.kz

Информация о деятельности по управлению рисками

Индекс формы административных данных: RISK_TISR1

Периодичность: на полугодовой основе

Отчетный период: по состоянию на "____"_______________ 20___ года

Круг лиц предоставляющих: центральный депозитарий ценных бумаг

Срок представления: не позднее 5 (пятого) рабочего дня месяца, следующего за отчетным полугодием

№	Описание рискового события	Вид (виды) риска	Возникновение рискового события
			Кратность	Количество случаев
				месяц 1	месяц 2	месяц 3	месяц 4	месяц 5	месяц 6
1	2	3	4	5
1.
2.
3.

продолжение таблицы:

Описание причин возникновения рисков	Форма и размер последствий (потерь) в результате возникновения рисков	Информация о мерах, принятых в целях снижения рисков, возникших за отчетный период
		меры	сроки их реализации
6	7	8	9

Наименование______________________ Адрес__________________________
Телефон___________________________________________________________
Адрес электронной почты ___________________________________________
Первый руководитель или лицо, уполномоченное им на подписание отчета
_______________________________________________ ___________________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Руководитель подразделения по управлению рисками
_______________________________________________ ___________________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Руководитель службы внутреннего аудита
_________________________________________________ _________________
фамилия, имя и отчество (при его наличии) подпись, телефон
Дата "____"__________ 20__ года

Приложение к форме информации о деятельности по управлению рисками

Пояснение по заполнению формы административных данных

Информация о деятельности по управлению рисками (индекс - RISK_TISR1, периодичность - на полугодовой основе)

Глава 1. Общие положения

1. Настоящее пояснение (далее - Пояснение) определяет требования по заполнению формы "Информация о деятельности по управлению рисками" (далее - Форма).

2. Форма разработана в соответствии со статьей 52 Закона Республики Казахстан "О рынке ценных бумаг".

3. Форма составляется центральным депозитарием на полугодовой основе и заполняется за отчетное полугодие.

4. Форму подписывает первый руководитель или лицо, уполномоченное на подписание отчета, руководитель подразделения по управлению рисками, руководитель службы внутреннего аудита.

Глава 2. Пояснение по заполнению Формы

5. В графе 2 описываются рисковые события, возникшие в деятельности центрального депозитария за отчетный период.

6. В графе 3 указывается вид (виды) риска, к которому относится рисковое событие, указанное в графе 2 Формы.

7. В графе 4 указывается кратность возникновения рискового события, указанного в графе 2 Формы, за период с начала деятельности центрального депозитария (впервые, повторно).

8. В графе 5 указывается помесячно количество случаев возникновения рискового события за отчетный период, указанного в графе 2 Формы.

9. В графе 6 указываются причины возникновения рискового события, указанного в графе 2 Формы, в деятельности центрального депозитария за отчетный период.

10. В графе 7 указывается форма и размер последствий (потерь), в том числе убытков, в результате возникновения рискового события, указанного в графе 2 Формы.

11. В графе 8 указывается информация о мерах, принятых центральным депозитарием по снижению рисков, возникших в деятельности центрального депозитария за отчетный период.

12. В графе 9 указывается информация о сроках реализации мер, указанных в графе 8 Формы.

	Приложение 3 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения
	Приложение 4 к Правилам формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для центрального депозитария

Требования к идентификации, измерению, оценке, контролю и мониторингу риска

1. Центральный депозитарий в своей деятельности идентифицирует следующие типы рисков:

1) операционные риски;

2) правовые риски;

3) репутационные риски;

4) рыночные (ценовые, валютные и процентные) риски;

5) кредитные риски;

6) риски потери ликвидности;

7) риски, определяемые в соответствии с политикой центрального депозитария по управлению рисками.

2. К операционным рискам относятся риски, связанные с:

1) неопределенной и неэффективной организационной структурой центрального депозитария, включая распределение ответственности, структуру подотчетности и управления;

2) неэффективными стратегиями, политиками и (или) стандартами в области информационных технологий, недостатками в использовании программного обеспечения;

3) неэффективным управлением персоналом и (или) неквалифицированным штатом центрального депозитария;

4) несанкционированным использованием систем учета и реестров;

5) рисками, связанными с недостаточно эффективным построением процессов осуществления деятельности центрального депозитария либо слабым контролем соблюдения внутренних правил;

6) непредвиденными или неконтролируемыми факторами внешнего воздействия на деятельность центрального депозитария;

7) наличием недостатков или ошибок во внутренних документах, регламентирующих деятельность центрального депозитария;

8) нарушением процесса учета прав по эмиссионным ценным бумагам и иным финансовым инструментам, процесса регистрации сделок, расчетов в финансовых инструментах, отражения сведений, содержащихся в системах учета и реестров автоматизации отдельных операций, совершаемых в центральном депозитарии и совершения операций в указанных системах;

9) неправомерным использованием конфиденциальной информации, предоставляемой депонентами центрального депозитария и их клиентами, эмитентами и (или) держателями ценных бумаг, фондовой биржей;

10) возникновением конфликта интересов между органами центрального депозитария и его подразделениями;

11) возникновением ошибок, связанных со сбором, вводом, хранением и распространением информации;

12) вероятностью возникновения ошибок и сбоев в функционировании программно-технического обеспечения центрального депозитария, включая системы учета и реестров, а также в эксплуатируемых информационных и коммуникационных системах и технологиях;

13) вероятностью возникновения ущерба вследствие использования несовершенных технологий в процессе деятельности центрального депозитария, включая, в том числе процессы организации учета прав по эмиссионным ценным бумагам и иным финансовым инструментам, регистрации сделок, расчетов в финансовых инструментах, отражения сведений, содержащихся в системах учета и реестров, исполнения функций системного администрирования;

14) возникновением ошибок при вводе и изменении данных в системах учета и реестров;

15) обстоятельствами, идентифицируемыми центральным депозитарием в качестве потенциальных рисков.

3. При измерении, оценке, контроле и мониторинге операционных рисков центральный депозитарий применяет один или несколько из следующих методов:

1) применение ключевых индикаторов риска;

2) формирование матрицы рисков;

3) осуществление сбора и анализ внутренних данных по убыткам (ведение базы данных по убыткам);

4) описание (регламентация) бизнес-процессов;

5) использование результатов аудиторских проверок.

Порядок выбора методов измерения, оценки, контроля и мониторинга операционных рисков устанавливается внутренним документом центрального депозитария по вопросам управления операционными рисками.

4. Подразделение правового обеспечения (юридическое подразделение) совместно с подразделением по управлению рисками обеспечивает контроль и мониторинг правовых рисков, возникающих вследствие нарушения центральным депозитарием требований законодательства Республики Казахстан, регулирующего деятельность центрального депозитария путем:

1) осуществления контроля за соответствием деятельности центрального депозитария законодательству Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и об акционерных обществах, внутренним документам центрального депозитария и условиям договорных отношений;

2) ознакомления на постоянной основе персонала центрального депозитария с законодательством Республики Казахстан, регулирующим деятельность центрального депозитария;

3) проведения оценки возникновения рисков неисполнения центральным депозитарием требований, установленных законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и об акционерных обществах.

5. Подразделение по отношениям с общественностью совместно с подразделением по управлению рисками обеспечивает контроль, мониторинг, а также минимизацию репутационных рисков, возникающих вследствие:

1) противоречивых и (или) негативных заявлений представителей государственных органов, субъектов рынка ценных бумаг, аналитиков финансового рынка относительно деятельности центрального депозитария и (или) его текущего состояния;

2) усиления роли информации, полученной из неофициальных источников, распространения негативной информации, не соответствующей действительности, как работниками центрального депозитария, так и третьими лицами;

3) возрастания интереса средств массовой информации к негативной информации о центральном депозитарии;

4) факторов, способных оказать негативное воздействие на репутацию центрального депозитария.

6. Подразделение по управлению рисками совместно с заинтересованными подразделениями на периодической основе, но не реже одного раза в год, проводит стресс-тестинг для выявления источников потенциальной угрозы рисков и оценки возможных ожидаемых потерь вследствие реализации стрессовых ситуаций.

Сценарии стресс-тестинга утверждаются Правлением центрального депозитария.

Требования к порядку проведения стресс-тестинга, включая методологию и формы отчетов, устанавливаются внутренними документами центрального депозитария.

Правление по мере необходимости (но не реже одного раза в год) осуществляет пересмотр сценариев стресс-тестинга, в том числе в зависимости от изменения общеэкономической и рыночной конъюнктуры, риск-профиля центрального депозитария.

7. Целями контроля и мониторинга риска в центральном депозитарии являются:

1) своевременное определение неидентифицированных рисков и угроз;

2) повышение качества оценки максимально допустимых значений показателей рисков;

3) развитие альтернативных механизмов контроля рисков;

4) обеспечение принятия своевременных мер по минимизации и управлению рисками;

5) вовлечение отдельных подразделений центрального депозитария, включая подразделение по управлению рисками, в процесс идентификации и оценки рисков, а также повышение ответственности работников центрального депозитария в области управления рисками.

8. Риски анализируются по следующим характеристикам:

1) частота наступления рисков;

2) масштаб воздействия рисков.

9. На основе результатов анализа риски упорядочиваются как приемлемые и неприемлемые в зависимости от значения показателя рисков, определенного в качестве допустимого.

10. Подразделение по управлению рисками представляет правлению сведения о технических сбоях и обстоятельствах, повлекших нарушения процессов ведения систем учета и реестров, номинального держания для других номинальных держателей, расчетов в финансовых инструментах и отражения сведений, содержащихся в системах учета и реестров в день возникновения таких технических сбоев и иных обстоятельств.

11. Правление центрального депозитария обеспечивает представление сведений о технических сбоях и обстоятельствах, указанных в пункте 10 настоящего приложения, совету директоров и в уполномоченный орган в течение дня, следующего за днем их наступления.

12. Подразделение по управлению рисками на полугодовой основе предоставляет совету директоров и правлению центрального депозитария Информацию о деятельности по управлению рисками по форме согласно приложению 2 к Правилам.

13. Правление центрального депозитария определяет максимально допустимые значения показателей рисков, которые утверждаются советом директоров центрального депозитария.

14. В случае возникновения новых рисков и (или) в случае несоответствия значений показателей рисков максимально допустимым значениям показателей рисков подразделение, идентифицировавшее риск и (или) обнаружившее данное несоответствие, уведомляет совет директоров и правление центрального депозитария.

15. Правление на основе результатов оценки рисков определяет возможные меры, направленные на их минимизацию.

16. Минимизация рисков является необходимой в тех случаях, когда значение рисков приближается к пределам либо выходит за пределы допустимых значений показателей рисков. Минимизация рисков осуществляется, но не ограничивается следующими мерами:

1) внедрение системы внутреннего контроля, осуществление тщательного мониторинга и надзора за рисками, повышение квалификации работников в области управления рисками;

2) совершенствование процедур по идентификации и возможности минимизации ущерба в случае наступления рисков, свойственных тем или иным решениям, принимаемым органами центрального депозитария в процессе деятельности центрального депозитария;

3) проведение службой внутреннего аудита внеплановых проверок функционирования центрального депозитария и (или) работы его подразделений;

4) проведение аудита систем учета и реестров, иных информационных и коммуникационных систем центрального депозитария не реже 1 (одного) раза в 2 (два) года;

5) повышение контроля со стороны руководящих работников центрального депозитария за мероприятиями, направленными на минимизацию рисков;

6) формирование дополнительных специальных (гарантийных и (или) резервных) фондов в случаях, предусмотренных внутренними документами центрального депозитария.

17. Совет директоров центрального депозитария утверждает порядок представления отчетности по произошедшим случаям наступления рисков, задачами которого являются:

1) формирование информационной базы о причиненном ущербе и негативных событиях вследствие наступления рисков;

2) совершенствование процессов по управлению и минимизации операционных рисков через анализ информации о фактическом ущербе, понесенном в результате наступления рисков;

3) проведение периодической оценки стоимости ущерба, возникающего в результате наступления рисков;

4) обеспечение своевременного и надлежащего реагирования на существенные случаи наступления рисков;

5) обеспечение полной синхронизации процедур по сбору и вводу данных, а также предотвращению ошибок по дублированию и (или) упущению информации.

	Приложение 4 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения
	Приложение 5 к Правилам формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для центрального депозитария

Требования к внутренним документам системы управления рисками и внутреннего контроля

1. Система управления рисками центрального депозитария предусматривает, но не ограничивается наличием следующих внутренних документов:

1) политика центрального депозитария по управлению рисками;

2) порядок инвестирования собственных активов центрального депозитария;

3) процедуры осуществления внутреннего контроля и внутреннего аудита;

4) процедуры, направленные на противодействие легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

5) процедуры управления существующими и потенциальными конфликтами интересов в центральном депозитарии;

6) процедуры обеспечения сохранности сведений, составляющих коммерческую и (или) иную охраняемую законами Республики Казахстан тайну (далее - конфиденциальная информация), направленные на предотвращение их использования в собственных интересах центрального депозитария, его работников или третьих лиц;

7) процедуры осуществления клиринга по сделкам с финансовыми инструментами;

8) процедуры мониторинга и контроля эмитентов и держателей ценных бумаг на предмет соответствия требованиям законодательства Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, регламентирующего порядок их деятельности по выпуску, размещению и обращению ценных бумаг, и внутренним документам центрального депозитария;

9) информационная политика центрального депозитария;

10) инструкция по технике безопасности;

11) инструкция по обеспечению безопасности информационных систем;

12) процедуры, направленные на предотвращение несвоевременности исполнения и (или) неисполнения приказов клиентов, эмитентов и (или) держателей ценных бумаг, а также ошибочного ввода данных в систему учета центрального депозитария, систему реестров сделок с производными финансовыми инструментами, заключенных на организованном и неорганизованном рынках ценных бумаг;

13) процедуры по оптимизации эффективности существующего контроля операционных процессов центрального депозитария;

14) процедуры составления и раскрытия информации в процессе осуществления деятельности центрального депозитария;

15) требования к резервному техническому центру;

16) требования к помещению для хранения архивных документов центрального депозитария, составляющих систему реестров держателей ценных бумаг;

17) порядок функционирования системы управленческой информации;

18) иные документы, установленные советом директоров центрального депозитария.

2. Политика центрального депозитария по управлению рисками определяет:

1) полномочия и функциональные обязанности совета директоров, правления, подразделения по управлению рисками и других подразделений в области управления рисками, а также порядок обмена информацией между указанными подразделениями;

2) процедуры по идентификации и оценке рисков, включая порядок определения количественных значений показателей рисков, связанных с деятельностью центрального депозитария и функционированием его систем учета и реестров, а также процедуры по определению максимально допустимых значений показателей рисков в соответствии с внутренними документами;

3) меры по управлению рисками, возникающими в процессе деятельности центрального депозитария и функционирования его систем учета и реестров;

4) порядок осуществления стресс-тестинга по различным видам рисков, включая методологию стресс-тестинга;

5) механизм мониторинга эффективности процедур, установленных подпунктом 2) настоящего пункта, адекватности оценок значений показателей рисков и мер по управлению рисками;

6) механизм мониторинга эффективности мер, принимаемых в случае несоответствия процедурам, установленным подпунктом 2) настоящего пункта, и мерам, установленным подпунктом 3) настоящего пункта;

7) процедуры по мониторингу, оценке и контролю идентифицированных (обнаруженных) рисков, в том числе:

меры по мониторингу и идентификации рисков, предпринимаемые подразделением по управлению рисками совместно с другими подразделениями центрального депозитария;

оценка рисков, осуществляемая подразделением по управлению рисками, включая оценку частоты возникновения рисков, последующее ранжирование воздействий, оказанных данными рисками, и установление максимально допустимых значений показателей рисков;

мониторинг рисков, проводимый подразделением по управлению рисками, включающий мониторинг изменения значений показателей рисков и максимально допустимых значений показателей рисков, а также мер, предпринимаемых в целях минимизации рисков в случае несоответствия значений показателей рисков максимально допустимым значениям показателей рисков;

механизм незамедлительного представления отчетности подразделением по управлению рисками совету директоров о любых значительных случаях, способных повлечь за собой ущерб и (или) повлиять на репутационные и правовые риски центрального депозитария.

3. Порядок инвестирования собственных активов центрального депозитария устанавливает условия и порядок осуществления сделок с финансовыми инструментами за счет собственных активов, типовые формы документов, используемые в процессе осуществления сделок с финансовыми инструментами за счет собственных активов, и включает описание процедур по:

1) разработке политики инвестирования собственных активов центрального депозитария;

2) подготовке рекомендаций для принятия инвестиционных решений в отношении собственных активов центрального депозитария, предусматривающих:

перечень должностей лиц, уполномоченных на выдачу рекомендаций;

порядок осуществления анализа состояния инвестиционного портфеля;

порядок осуществления анализа наличия, условий обращения и доходности финансовых инструментов, в которые предполагается осуществить инвестирование;

порядок осуществления анализа рисков, связанных с финансовыми инструментами, в которые предполагается осуществить инвестирование;

порядок осуществления анализа факторов, существенных для выдачи рекомендаций;

3) определению следующих лимитов инвестирования:

по видам финансовых инструментов;

лимиты инвестирования в финансовые инструменты эмитентов, основной вид деятельности которых связан с определенным сектором экономики;

лимиты "stop-loss" для финансовых инструментов;

лимиты "take-profit" для финансовых инструментов;

4) принятию инвестиционных решений в отношении собственных активов центрального депозитария, содержащих описание работы инвестиционного комитета, периодичность проведения и оформления результатов заседаний;

5) взаимодействию органов и подразделений центрального депозитария в процессе подготовки, принятия и исполнения инвестиционных решений;

6) совершению сделок с финансовыми инструментами за счет собственных активов и осуществления контроля за их исполнением, содержащих описание процессов по взаимодействию с посредником (брокером), с помощью которого предполагается совершение сделки (при наличии такового), контролю за совершением сделок, осуществлению сверок состава и движения активов, ведению внутреннего учета и документооборота заключенных сделок, а также перечень должностных лиц, осуществляющих контроль за совершением сделок с финансовыми инструментами за счет собственных активов центрального депозитария;

7) подготовке правлением центрального депозитария отчетности о результатах деятельности по операциям с финансовыми инструментами, совершенным за счет собственных активов, перед уполномоченным органом.

Порядок инвестирования собственных активов центрального депозитария устанавливает также условие о том, что в случае передачи собственных активов центрального депозитария в управление организации, осуществляющей управление инвестиционным портфелем, в соответствующем договоре по управлению инвестиционным портфелем предусматриваются лимиты инвестирования собственных активов центрального депозитария, указанные в подпункте 3) настоящего пункта.

4. Политика инвестирования собственных активов определяет:

1) цели и стратегии инвестирования собственных активов;

2) описание и перечень объектов инвестирования;

3) лимиты инвестирования собственных активов по видам финансовых инструментов;

4) условия и ограничения, установленные в отношении сделок с финансовыми инструментами, совершаемыми за счет собственных активов;

5) условия хеджирования и диверсификации собственных активов с указанием перечня и описания инструментов хеджирования;

6) риски, связанные с инвестированием собственных активов.

5. Политика инвестирования собственных активов центрального депозитария и все изменения и дополнения в нее утверждаются советом директоров центрального депозитария.

6. Совет директоров центрального депозитария обеспечивает наличие адекватной системы внутреннего контроля, создание службы внутреннего аудита и создает условия для исполнения работниками центрального депозитария своих обязанностей в области внутреннего контроля, службой внутреннего аудита своих обязанностей в области внутреннего аудита.

7. Процедуры осуществления внутреннего контроля и внутреннего аудита определяют:

1) состав службы внутреннего аудита, ее функции, полномочия и обязанности;

2) требования к работникам, осуществляющим внутренний аудит и внутренний контроль;

3) предмет и объект внутреннего аудита и внутреннего контроля;

4) масштаб и частоту проведения проверок службой внутреннего аудита;

5) обязательную к использованию при проведении внутреннего аудита систему оценки эффективности системы управления рисками;

6) требования к составлению плана проведения внутреннего аудита;

7) сроки и форму представления службой внутреннего аудита отчетов о результатах проверок совету директоров центрального депозитария.

8. Процедуры, направленные на противодействие легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, определяют:

1) порядок идентификации клиентов и мониторинга их операций в соответствии с Законом Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" (далее - Закон о противодействии отмыванию доходов);

2) порядок представления сведений и информации об операциях, подлежащих финансовому мониторингу, в том числе о подозрительных операциях, в государственный орган, осуществляющий финансовый мониторинг и принимающий иные меры по противодействию легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма в соответствии с Законом о противодействии отмыванию доходов.

9. Процедуры управления существующими и потенциальными конфликтами интересов в центральном депозитарии, возникающими в ходе осуществления деятельности центрального депозитария между его органами и (или) подразделениями, определяют:

1) порядок принятия решений органами центрального депозитария, направленных на обеспечение:

независимости решений, принимаемых членами органов центрального депозитария;

отсутствия заинтересованности у членов органов центрального депозитария в принимаемых решениях;

ограничения в использовании членами органов центрального депозитария и его работниками информации, полученной в ходе проведения заседаний органов центрального депозитария, в личных целях либо в интересах третьих лиц до официального распространения данной информации среди широкого круга лиц;

2) требования по обязательному составлению и хранению протоколов по итогам проведения заседаний органов центрального депозитария;

3) описание существующих и потенциальных конфликтов интересов между подразделениями центрального депозитария, между органами и подразделениями центрального депозитария, между органами центрального депозитария;

4) порядок проведения мероприятий с целью урегулирования существующих конфликтов интересов, а также принятия превентивных мер, направленных на урегулирование потенциальных конфликтов интересов.

10. С целью управления существующими и потенциальными конфликтами интересов, возникающими в ходе осуществления деятельности центрального депозитария между его органами и (или) подразделениями, центральным депозитарием принимаются следующие меры:

1) обеспечивается подотчетность подразделений, где существует или может возникнуть конфликт интересов, разным руководящим работникам центрального депозитария;

2) разрабатывается и внедряется порядок обмена информацией между подразделениями и органами центрального депозитария с учетом существующих и потенциальных конфликтов интересов;

3) службой внутреннего аудита в соответствии с планом работы, утвержденным советом директоров центрального депозитария, регулярно осуществляется проверка деятельности подразделений и работников центрального депозитария на соответствие принятым центральным депозитарием процедурам управления существующими и потенциальными конфликтами интересов в центральном депозитарии.

11. Процедуры обеспечения сохранности сведений, составляющих конфиденциальную информацию, направленные на предотвращение их использования в собственных интересах центрального депозитария, его работников или третьих лиц, включают меры по:

1) предотвращению совершения сделок инсайдерами, а также их аффилированными лицами с ценными бумагами с использованием инсайдерской информации в своих интересах или интересах третьих лиц;

2) предотвращению раскрытия инсайдерами, а также их аффилированными лицами инсайдерской или основанной на ней информации третьим лицам;

3) предотвращению использования инсайдерской информации или информации, основанной на инсайдерской информации, в том числе инсайдерами, а также их аффилированными лицами, в рекомендациях по совершению сделок с ценными бумагами;

4) предотвращению передачи третьим лицам или распространения среди широкого круга лиц конфиденциальной информации или основанной на ней информации, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг;

5) ограничению возможности представления работниками центрального депозитария рекомендаций третьим лицам о заключении сделок с финансовыми инструментами, основанных на инсайдерской и иной конфиденциальной информации;

6) осуществлению мер, предусмотренных статьей 56-1 Закона Республики Казахстан "О рынке ценных бумаг" (далее - Закон о рынке ценных бумаг), в части контроля за распоряжением и использованием инсайдерской информации центрального депозитария.

12. Процедуры осуществления клиринга по сделкам с финансовыми инструментами определяют:

1) мероприятия, направленные на предотвращение возникновения ошибок в части сбора, сверки, сортировки и подтверждения расчетов, а также проведения их взаимозачета;

2) порядок мониторинга и тестирования программно-технического обеспечения центрального депозитария на наличие ошибок и технических сбоев в системе произведения взаиморасчетов - в случае автоматизированного осуществления клиринговых операций или обеспечение контроля со стороны правления за правильностью осуществления клиринговых операций и регулярное повышение квалификации работников, непосредственно отвечающих за осуществление клиринговых операций - в случае, если в центральном депозитарии не предусмотрено автоматизированное осуществление клиринговых операций;

3) порядок разрешения вопросов между депонентами и центральным депозитарием при возникновении ошибок в процессе осуществления клиринговых операций.

13. Процедуры мониторинга и контроля эмитентов и держателей ценных бумаг на предмет соответствия требованиям законодательства Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, регламентирующего порядок их деятельности по выпуску, размещению и обращению ценных бумаг, и внутренним документам центрального депозитария, определяют:

1) порядок проведения проверки представляемых приказов эмитентов и (или) держателей ценных бумаг на наличие оснований для отказа в их исполнении в случаях, установленных нормативным правовым актом уполномоченного органа, определяющим порядок осуществления деятельности по ведению системы реестра держателей ценных бумаг, в соответствии с пунктом 5 статьи 80 Закона о рынке ценных бумаг;

2) порядок осуществления контроля за соответствием количества ценных бумаг, находящихся в обращении на вторичном рынке ценных бумаг, количеству ценных бумаг, зарегистрированных уполномоченным органом.

14. Информационная политика центрального депозитария определяет:

1) порядок информационного взаимоотношения центрального депозитария с фондовой биржей, эмитентами, держателями ценных бумаг, депонентами, клиентами депонентов, а также со средствами массовой информации;

2) требования по регулярному мониторингу информации, способной повлиять на репутацию центрального депозитария;

3) требования по своевременному принятию необходимых мер в случае появления и распространения информации, способной нанести вред репутации центрального депозитария.

15. Инструкция по технике безопасности определяет:

1) требования по пожарной безопасности;

2) план действий на случай возникновения форс-мажорных и (или) непредвиденных обстоятельств, который содержит описание действий работников центрального депозитария в случае наступления форс-мажорных и (или) непредвиденных обстоятельств;

3) порядок использования программно-технических комплексов и иного оборудования работниками центрального депозитария;

4) последовательность осмотра помещений центрального депозитария перед их закрытием.

16. Инструкция по обеспечению безопасности информационных систем определяет:

1) требования по обеспечению безопасности информационных систем;

2) организационные меры обеспечения информационной безопасности;

3) меры программно-технического обеспечения информационной безопасности;

4) порядок и объемы доступа к ресурсам (дисковое пространство, директории, сетевые ресурсы, базы данных и другие), выделенным для накопления в них информации, получения информации из системы учета центрального депозитария, хранения, архивирования либо другой обработки информации;

5) меры, направленные на сохранность электронных данных, составляющих систему учета центрального депозитария, в том числе находящихся в резервном техническом центре;

6) запрет доступа к устройствам чтения записи и компакт дисков путем отключения или изъятия устройства;

7) порядок определения уровней доступа работников центрального депозитария к информационным системам;

8) порядок доступа к серверным комнатам с использованием двух ключей, находящихся у разных работников центрального депозитария, имеющих доступ в данные комнаты.

17. Процедуры, направленные на предотвращение несвоевременности исполнения и (или) неисполнения приказов клиентов, эмитентов и (или) держателей ценных бумаг, а также ошибочного ввода данных в систему учета центрального депозитария, определяют:

1) меры, направленные на исключение несвоевременности исполнения и (или) неисполнения приказов депонентов, эмитентов и (или) держателей ценных бумаг центрального депозитария;

2) меры по предотвращению ошибочного ввода и изменения данных в системы учета и реестров, в том числе посредством двойного ввода данных одного и того же приказа разными работниками;

3) порядок представления прав пользователям информационных систем центрального депозитария, установления паролей доступа в систему учета центрального депозитария для пользователей, обладающих полномочиями по изменению сведений, содержащихся в системе учета центрального депозитария;

4) формы электронного журнала учета приказов и их исполнения, а также претензий клиентов, эмитентов и (или) держателей ценных бумаг и меры по их удовлетворению;

5) порядок осуществления сверки обработанных приказов с первичными документами;

6) порядок уведомления клиентов, эмитентов и (или) держателей ценных бумаг о статусе поданного приказа на совершение операций.

18. Процедуры по оптимизации эффективности существующего контроля операционных процессов центрального депозитария определяют:

1) риски, связанные с осуществлением действий на основе первичных документов:

представление первичных документов неуполномоченным лицом;

кража, подмена или утеря первичных документов;

ввод несуществующего приказа в информационную систему, системы учета и реестров;

двойной ввод данных одного и того же приказа разными работниками в информационную систему, системы учета и реестров;

некорректный ввод данных приказа в информационную систему, системы учета и реестров;

невыполнение ввода приказа в информационную систему, системы учета и реестров;

несвоевременный ввод приказа в информационную систему, системы учета и реестров;

выбор некорректного статуса приказа в информационной системе, системе учета центрального депозитария;

невнесение изменения в статус приказа в информационной системе, системах учета и реестров;

изменение статуса приказа в информационной системе, системах учета и реестров, не подлежавшего изменению;

изменение данных справочников в информационной системе, системах учета и реестров, не подлежавших изменению;

некорректное изменение данных справочников в информационной системе, системах учета и реестров;

невнесение изменения в данные справочников в информационной системе, системах учета и реестров;

изменение данных справочников в информационной системе, системах учета и реестров без соответствующего документа;

несвоевременное изменение данных справочников в информационной системе, системах учета и реестров;

2) риски, связанные с выдачей отчетных и иных документов на основе первичных документов:

невыполнение формирования отчетного документа;

несвоевременное формирование отчетного документа;

некорректные данные в отчетном документе;

формирование отчета об исполнении с указанием неправильного статуса приказа;

выдача отчетного документа неуполномоченному лицу;

кража, подмена и утеря отчетных документов;

3) риски, связанные с использование информационных систем:

невыполнение процедур открытия (закрытия) операционного дня;

невыполнение включения терминала фондовой биржи;

некорректный формат входящего файла;

некорректное содержание входящего файла;

двойной ввод данных разными работниками для формирования записи в базе данных;

невыполнение формирования записи в базе данных;

некорректное формирование записи в базе данных;

повтор документов от отправителя в информационной системе (в течение операционного дня);

постановка приказа в очередь с отложенной датой расчетов;

ошибки при проведении транзакций в информационной системе;

исполнение приказа без встречного приказа (по сделкам, которые регистрируются на основании двух встречных приказов);

исполнение приказа по ценным бумагам, не находящимся в обращении;

исполнение приказа во время, не входящее в регламент;

прием приказа во время, не входящее в регламент;

исполнение приказа в момент не открытого операционного дня;

исполнение приказа в момент приостановления операций с ценными бумагами;

исполнение приказа на неразрешенные операции;

4) риски, связанные с эксплуатацией информационных систем:

заражение компьютерными вирусами;

использование нелицензионных программ;

неавторизованный доступ к информационным системам;

ошибка при техническом обслуживании серверного оборудования;

сбой в системе электропитания;

сбой систем кондиционирования серверов;

технический сбой серверного оборудования;

технический сбой сетевого оборудования;

кража, преднамеренная порча носителей данных (жестких дисков и иных носителей);

неавторизованный доступ к носителям данных (жестким дискам и иным носителям);

чрезвычайная ситуация природного характера;

пожар в серверной комнате;

затопление серверной комнаты;

программный сбой в информационной системе;

отсутствие формализованного требования заказчика по разработке программного обеспечения;

некорректное составление технического задания для кодировщиков программного обеспечения;

ошибка при написании кода программного обеспечения;

ошибка при внедрении разработанного программного обеспечения.

19. Процедуры составления и раскрытия информации в процессе осуществления деятельности центрального депозитария определяют:

1) порядок составления и представления держателям ценных бумаг информации о проведении общего собрания акционеров эмитента или выплаты дохода по эмиссионным ценным бумагам эмитентом, а также о выпуске ценных бумаг эмитента в случаях, установленных законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, или по поручению эмитента;

2) процедуры представления депонентам, клиентам депонентов, эмитентам и иным физическим и юридическим лицам информации, составляющей системы учета и реестров, на основании их запроса;

3) процедуры представления информации государственным органам, обладающим правом в соответствии со статьей 43 Закона о рынке ценных бумаг, на получение сведений, составляющих систему учета центрального депозитария и систему реестров участников товариществ с ограниченной ответственностью.

20. Центральный депозитарий имеет резервный технический центр и обеспечивает его постоянную готовность к немедленной активизации. Резервный технический центр соответствует следующим требованиям:

1) содержит копии электронных данных, составляющих системы учета и реестров, аналогичных основным системам учета и реестров;

2) содержит актуальные копии резервных систем, аналогичных тем резервным системам центрального депозитария, которые находятся по месту нахождения ее основных систем;

3) содержит актуальные копии всех баз данных и информационных систем, сбой в работе которых приведет к остановке основной деятельности и невозможности обслуживания клиентов;

4) располагается на безопасном расстоянии от места нахождения основных систем центрального депозитария, с учетом факторов техногенного и природного характера, влияющих на безопасность и непрерывность работы резервного технического центра;

5) обеспечивается всеми коммуникациями, необходимыми для осуществления деятельности центрального депозитария;

6) при возникновении нештатной ситуации по месту нахождения систем учета и реестров, предоставляет возможность осуществления деятельности не позднее, чем на следующий рабочий день.

21. Помещения, используемые для хранения архивных документов центрального депозитария, составляющих систему реестров держателей ценных бумаг, соответствуют следующим требованиям:

1) отдельное помещение, приспособленное для хранения архивных документов;

2) в архивохранилище для хранения документов обеспечивается создание и соблюдение условий и параметров хранения документов: температурно-влажностный, световой, санитарно-гигиенический, охранный режимы хранения;

3) рабочие комнаты для работников архива, а также помещения для работы работников центрального депозитария и (или) организации, оказывающей услуги по хранению архивных документов центрального депозитария, изолированы от архивохранилища;

4) архивохранилище располагается в отдалении от лабораторных, производственных и складских помещений, связанных с хранением или применением химических веществ, пищевых продуктов и не имеет общих с ними вентиляционных каналов;

5) архивохранилище обеспечивается безопасностью в пожарном отношении, оборудуется пожарной сигнализацией и гарантируется от затопления. Общие и поэтажные рубильники располагаются вне архивохранилища. В архивохранилище не располагаются газовые, водопроводные, канализационные и иные магистральные трубопроводы;

6) архивохранилище оборудуется охранной сигнализацией;

7) архивохранилище оборудуется стационарными или передвижными металлическими стеллажами.

22. Порядок функционирования системы управленческой информации обеспечивает представление на регулярной основе совету директоров полной, достоверной и своевременной информации по всем направлениям деятельности центрального депозитария в целях эффективного выполнения обязанностей советом директоров.

Порядок функционирования системы управленческой информации включает в себя критерии, состав, частоту формирования и формы представления совету директоров центрального депозитария управленческой информации о деятельности центрального депозитария с указанием лиц, структурных подразделений, органов центрального депозитария, ответственных за своевременную и в полном объеме подготовку и доведение информации до совета директоров.

	Приложение 5 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования деятельности субъектов рынка ценных бумаг, в которые вносятся изменения
	Приложение 6 к Правилам формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для центрального депозитария

Требования к организации деятельности по осуществлению сделок с финансовыми инструментами за счет собственных активов центрального депозитария

1. В целях обеспечения эффективного инвестирования собственных активов центрального депозитария подразделение по управлению рисками не реже 1 (одного) раза в квартал проводит:

1) анализ эмитентов и выпущенных (предоставленных) ими финансовых инструментов, включая анализ финансового состояния эмитента, потенциала дальнейшего роста стоимости его активов, способности отвечать по принятым обязательствам, рисков, связанных с инвестированием в финансовые инструменты данного эмитента, и влиянием данных рисков на финансовое положение центрального депозитария;

2) анализ условий обращения и доходности финансовых инструментов, в которые предполагается осуществить инвестирование;

3) анализ портфеля ценных бумаг, приобретенных за счет собственных активов, включающий сведения о структуре портфеля, динамике изменения доходности, анализ убыточных позиций и рекомендаций по оптимизации структуры портфеля.

2. На основе аналитических исследований, указанных в пункте 1 настоящего приложения, разрабатываются рекомендации, содержащие подробный перечень факторов, послуживших основанием для предоставления данных рекомендаций.

3. Рекомендации предоставляются:

1) при разработке политики инвестирования собственных активов, а также внесении изменений и дополнений в указанный документ;

2) при определении и пересмотре лимитов инвестирования;

3) при принятии инвестиционных решений о совершении сделок за счет собственных активов центрального депозитария.

4. Рекомендация содержит следующие сведения:

1) дата выдачи и номер рекомендации;

2) сведения об ответственном подразделении или работнике центрального депозитария, подготовившем рекомендацию;

3) перечень (описание) источников информации, использованной для выдачи рекомендации;

4) результаты анализа информации, использованной для выдачи рекомендации, включая, но не ограничиваясь информацией:

о влиянии совершаемой сделки на предполагаемое изменение доходов по собственным активам;

о рисках, связанных с приобретением данного финансового инструмента;

5) предлагаемые варианты инвестиционного решения;

6) описание финансового инструмента с указанием вида, объема, диапазона цен, уровня доходности и других характеристик (условий) данного инструмента;

7) цель заключения предлагаемой к совершению сделки в соответствии с политикой инвестирования центрального депозитария;

8) подписи лиц, выдавших рекомендацию, с указанием занимаемых ими должностей;

9) иная информация, установленная внутренними документами центрального депозитария.

5. Рекомендации хранятся вместе со всеми документами, на основании которых они были подготовлены.

6. Подразделение по управлению рисками:

1) определяет оперативные процедуры по недопущению чрезмерных расходов по операциям с финансовыми инструментами, в том числе связанных с резким колебанием цен на рынке финансовых инструментов (лимиты "stop-loss"), а также критические уровни цен соответствующих доходностей по финансовым инструментам, после достижения которых повышается вероятность снижения рыночной стоимости финансового инструмента (лимиты "take-profit"). Лимиты "stop-loss" и "take-profit" устанавливаются для финансовых инструментов, по которым существует активный рынок, а также для иных финансовых инструментов, перечень которых определяется инвестиционным комитетом;

2) инициирует пересмотр лимитов в соответствии с масштабом и динамикой рынка финансовых инструментов и ликвидностью финансового инструмента;

3) готовит заключение о подверженности рискам потери ликвидности по собственным активам и представляет данное заключение совету директоров;

4) готовит заключение о подверженности инвестиционного портфеля кредитному, процентному, валютному и ценовому рискам на основании информации, получаемой в процессе осуществления сделок с финансовыми инструментами за счет собственных активов, и представляет данное заключение в инвестиционный комитет;

5) проводит оценку стоимости финансовых инструментов на основе модели оценки риска и приведения текущих цен к рыночным, в том числе осуществляет стресс-тестинг по ценовому риску по форме, установленной внутренними документами центрального депозитария;

6) проводит бэк-тестинг, а именно осуществляет проверку эффективности процедур измерения рисков с использованием исторических данных по центральному депозитарию и сравнением рассчитанных в результате проведения стресс-тестинга результатов с текущими (фактическими) результатами от совершения операций с финансовыми инструментами;

7) представляет результаты стресс-тестингов и бэк-тестингов совету директоров и инвестиционному комитету, который использует результаты оценки риска и регулярных стресс-тестингов при принятии инвестиционных решений в отношении совершения сделок с финансовыми инструментами.

7. Заключение подразделения по управлению рисками, подготовленное в соответствии с подпунктом 4) пункта 6 настоящего приложения, включает, но не ограничивается сведениями:

1) о влиянии совершаемой сделки на соблюдение лимитов, установленных инвестиционным комитетом;

2) о рисках, связанных с приобретением данного финансового инструмента.

8. На основании рекомендаций и заключения совет директоров определяет приоритетные направления инвестирования, а инвестиционный комитет принимает инвестиционные решения, устанавливает и пересматривает не реже 1 (одного) раза в год следующие лимиты инвестирования:

1) лимиты инвестирования по видам финансовых инструментов;

2) лимиты инвестирования в финансовые инструменты эмитентов, основной вид деятельности которых связан с определенным сектором экономики;

3) лимиты "stop-loss" для финансовых инструментов;

4) лимиты "take-profit" для финансовых инструментов.

9. По итогам проведения заседания инвестиционного комитета составляется протокол с обязательным указанием:

1) перечня рассматриваемых на заседании вопросов;

2) перечня документов, представленных инвестиционному комитету для принятия инвестиционного решения;

3) параметров инвестиционных решений, принятых на данном заседании, с указанием наименования финансовых инструментов, а также условий совершения сделок с ними;

4) итогов голосования по каждому вопросу, рассматриваемому на заседании;

5) мнения членов инвестиционного комитета с обоснованием и ожидаемым эффектом, в том числе в случае их несогласия с принятым решением и наличия особого мнения.

10. Протокол подписывается всеми членами инвестиционного комитета, присутствующими на заседании, и хранится вместе с инвестиционными решениями, принятыми инвестиционным комитетом.

11. Инвестиционное решение принимается в отношении совершения как одной, так и нескольких сделок с финансовыми инструментами.

12. Инвестиционное решение для совершения сделки с финансовыми инструментами, принятое по итогам заседания инвестиционного комитета, содержит:

1) дату принятия и номер инвестиционного решения;

2) дату выдачи и номер рекомендации, на основании которой принято инвестиционное решение;

3) вид сделки, подлежащей совершению;

4) идентификатор финансового инструмента, по которому совершается сделка;

5) объем, цену и сумму (диапазон объема, цены и суммы) сделки, подлежащей совершению;

6) сроки совершения сделки;

7) указание на тип рынка (первичный или вторичный, организованный или неорганизованный, международный рынки), на котором предполагается совершение сделки;

8) наименование посредника (брокера) (при наличии такового), с помощью которого предполагается совершение сделки;

9) указание на наличие у членов инвестиционного комитета особого мнения в отношении принятия (отклонения) инвестиционного решения;

10) подписи лиц, принявших инвестиционное решение, с указанием их занимаемых должностей.

13. Инвестиционное решение для совершения сделки с инструментами хеджирования помимо сведений, указанных в подпунктах 1), 2), 3), 7), 8), 9) и 10) пункта 12 настоящего приложения, содержит:

1) подробное описание инструмента хеджирования с указанием вида, срока его заключения, объема, стоимости (премии), рынка, на котором планируется совершение операции хеджирования, и других характеристик (условий) данного инструмента;

2) ожидаемые результаты от применения данного инструмента хеджирования;

3) оценку риска объекта хеджирования (базисного актива) с указанием его вида (процентный, ценовой, валютный и прочее), а также метода его оценки;

4) объект хеджирования с указанием необходимых реквизитов (международный идентификационный номер (код ISIN), количество, стоимость, объем, валюта);

5) расчет, подтверждающий, что совершение данной операции приведет к снижению размера возможных убытков (недополучению дохода) по объекту хеджирования.

14. Принятое по итогам заседания инвестиционного комитета инвестиционное решение передается на исполнение для заключения сделок с финансовыми инструментами.