ИПС "Әділет"

БҰЙЫРАМЫН:

"Шағымдарды қарау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің 2023 жылғы 20 қаңтардағы № 3 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 31748 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Шағымдарды қарау қағидаларында:

25, 26, 27 және 28-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"25. Шағымды қарау кезінде Уәкіл, оның өкілі немесе Жұмыс органы шешімдеріне немесе әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасалып отырған мемлекеттік органға, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органына немесе лауазымды адамға қарау процесінде анықталуға жататын кез келген мәселелер бойынша өз түсіндірмелерін беру мүмкіндігін береді.

26. Уәкіл, оның өкілі және Жұмыс органы сұратқан шағымды қарау үшін қажетті материалдар, құжаттар, мәліметтер, егер сұрау салуында басқа мерзім көрсетілмесе, сұрау салу алынған күннен бастап он жұмыс күні ішінде жіберілуге тиіс. Бұл ретте сұрау салуда көрсетілген мерзім екі жұмыс күнінен кем болмауы тиіс.

Мемлекеттік органдар, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдары, ұйымдар, олардың лауазымды адамдары заңнамада белгіленген тәртіппен Уәкілге, оның өкіліне және Жұмыс органына қажетті материалдарды, құжаттарды, мәліметтер мен түсіндірмелерді ұсынады.

27. Уәкіл, немесе оның тапсырмасы бойынша оның өкілі және Жұмыс органы Конституциялық заңның 15-бабының 1-тармағына сәйкес шағым нысанасы болған мән-жайларды анықтауға жәрдем көрсету үшін мемлекеттік органға, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органына немесе лауазымды адамға жүгінуге құқылы.

Уәкілдің өкілі орталық мемлекеттік органдарға, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттарына, Қазақстан Республикасының Премьер-Министріне, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Басшысы мен орынбасарларына, Қазақстан Республикасының Президентіне өтініші Уәкілдің немесе Жұмыс органының келісімі бойынша жүзеге асырылады.

28. Уәкіл шағымды қарау кезінде Конституциялық заңның 14-бабына сәйкес:

1) мемлекеттік органдардан, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдарынан, өзге де ұйымдардан және лауазымды адамдардан, соттың іс жүргізуіндегі істер мен материалдарды қоспағанда, шағымды қарау үшін қажетті құжаттарды, материалдар мен мәліметтерді сұратуға және алуға;

2) мемлекеттік ұйымдардың және қоғамдық бірлестіктердің адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтары мәселелеріне қатысты құжаттарына белгіленген тәртіппен қол жеткізуге;

3) шағым берушілерді, оның ішінде мемлекеттік органдардың, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдарының, сондай-ақ өзге де ұйымдардың өкілдерін шақыра отырып, жедел қабылдауды (бірлескен қабылдауларды) ұйымдастыруға;

4) егер адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын жаппай бұзушылық туралы мәліметтер болса не мұндай бұзушылықтың қоғамдық маңызы бар болса немесе бұл өз құқықтары мен бостандықтарын қорғаудың құқықтық құралдарын өзі дербес пайдалана алмайтын адамдардың мүдделерін қорғау қажеттігіне байланысты болса, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының бұзылуына қатысты мәселелерді өз бастамасымен қарауға;

5) мемлекеттік органдарға, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару органдарына және ұйымдарға, лауазымды адамдарға адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау мәселелері бойынша ұсынымдар мен өтінішхаттар жіберуге құқылы.".

2. Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық басшысының міндетін атқарушы А.С. Умаровқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасындағы
Адам құқықтары жөніндегі уәкіл

А. Ластаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Бас прокуратурасы

ПРИКАЗЫВАЮ:

Внести в приказ Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан от 20 января 2023 года № 3 "Об утверждении Правил рассмотрения жалоб" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 31748) следующие изменения:

в Правилах рассмотрения жалоб, утвержденных указанным приказом:

пункты 25, 26, 27 и 28 изложить в следующей редакции:

"25. При рассмотрении жалобы Уполномоченный, его представитель или Рабочий орган предоставляют государственному органу, органу местного государственного управления и самоуправления или должностному лицу, чьи решения или действия (бездействие) обжалуются, возможность дать свои объяснения по любым вопросам, подлежащим выяснению в процессе рассмотрения.

26. Запрошенные Уполномоченным, его представителем и Рабочим органом материалы, документы, сведения необходимые для рассмотрения жалоб должны направляться им в течение десяти рабочих дней с даты получения запроса, если в запросе не указан другой срок. При этом, срок указанный в запросе, не может составлять менее двух рабочих дней.

Государственные органы, органы местного государственного управления и самоуправления, организации, их должностные лица в установленном законодательством порядке предоставляют Уполномоченному, его представителю и Рабочему органу необходимые материалы, документы, сведения и разъяснения.

27. Уполномоченный или по его поручению его представитель и Рабочий орган согласно пункту 1 статьи 15 Конституционного закона вправе обратиться в государственный орган, орган местного государственного управления и самоуправления или к должностному лицу за содействием в выяснении обстоятельств, ставших предметом жалобы.

Обращение представителя Уполномоченного в центральные государственные органы, депутатам Парламента Республики Казахстан, Премьер-Министру Республики Казахстан, Руководителю и заместителям Администрации Президента Республики Казахстан, Президенту Республики Казахстан осуществляется по согласованию с Уполномоченным или Рабочим органом.

28. Уполномоченный при рассмотрении жалобы в соответствии со статьей 14 Конституционного закона вправе:

1) запрашивать и получать от государственных органов, органов местного государственного управления и самоуправления, иных организаций и должностных лиц документы, материалы и сведения, необходимые для рассмотрения жалобы, за исключением дел и материалов, находящихся в производстве суда;

2) получать доступ в установленном порядке к документам государственных организаций и общественных объединений, касающимся вопросов прав и свобод человека и гражданина;

3) организовывать прием заявителей жалоб, в том числе с приглашением представителей государственных органов, органов местного государственного управления и самоуправления, а также иных организаций (совместные приемы);

4) по собственной инициативе рассматривать вопросы, касающиеся нарушения прав и свобод человека и гражданина, если имеются сведения об их массовом нарушении либо такое нарушение имеет общественное значение или связано с необходимостью защиты интересов таких лиц, которые не могут самостоятельно воспользоваться правовыми средствами защиты своих прав и свобод;

5) направлять государственным органам, органам местного государственного управления и самоуправления и организациям, должностным лицам рекомендации и ходатайства по вопросам защиты прав и свобод человека и гражданина.".

2. Национальному центру по правам человека в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан после его официального опубликования.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на исполняющего обязанности руководителя Национального центра по правам человека Умарова А.С.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Уполномоченный по правам
человека в Республике Казахстан

А. Ластаев

"СОГЛАСОВАН"
Генеральная прокуратура
Республики Казахстан

О внесении изменений в приказ Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан от 20 января 2023 года № 3 "Об утверждении Правил рассмотрения жалоб"