Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі мен оның аумақтық органдарының республика жергілікті бюджеттерінің қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі жұмыстардың жай-күйіне кешенді тексеріс жүргізу тәртібі туралы НҰСҚАУЛЫҚ

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 1998 жылғы 25 наурыз N 136 бұйрығымен БЕКІТІЛГЕН. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1998 жылғы 19 сәуірде тіркелді. Тіркеу N 499. Күші жойылды - ҚР Қаржы министрінің 2004 жылғы 29 қарашадағы N 421 бұйрығымен.

------------------Бұйрықтан үзінді---------------------

БҰЙЫРАМЫН:
1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің кейбір бұйрықтарының күші жойыды деп танылсын.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрiнiң
күшi жойылған кейбiр бұйрықтарының тiзбесi

3. "Қазақстан Республикасы мен оның аумақтық органдарының республика жергiлiктi бюджеттерiнiң қалыптасуы және атқарылуы жөнiндегi жұмыстардың жай-күйiне кешендi тексерiс жүргiзу тәртiбi туралы Нұсқаулық" Қазақстан Республикасы Қаржы министрiнiң 1998 жылғы 25 наурыздағы N 136 бұйрығы (N 499 Мемлекеттiк нормативтiк құқықтық актiлердi тiркеу тiзiлiмiнде тiркелген)...

Төраға

_______________________________

I. Жалпы ережелер

1. Жергілікті бюджеттердің қалыптастырылуы және атқарылуы жөніндегі атқарушы органдардың жұмысындағы кемшіліктерді және бұзушылықтарды дер кезінде анықтау, шаруашылық жүргізуші субъектілердің тиесілі салық сомаларын, сақтандыру жарналарын төлеуіне, кеден алымдары мен бажының толық түсуіне бақылауды күшейту, ақшалай қаражаттардың және тауар-материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз ету, сондай-ақ оларды жою жөнінде тиімді шаралар қолдану мақсатында Қаржы министрлігі мен оның облыстық және қалалық (республикалық бағыныстағы) аумақтық органдары жергілікті бюджеттердің қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі жұмыстардың жай-күйіне кешенді тексеру жүргізеді.
Жергілікті бюджеттердің қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі жұмыстардың жай-күйіне кешенді тексеріс жүргізудің (бұдан әрі - кешенді тексеріс) құқықтық негіздемесі "Бюджет жүйесі туралы" 1996 жылғы 24 желтоқсандағы Z960052_ Қазақстан Республикасының Заңы болып табылады.
2. Кешенді тексеріс қаржы органдарын, салық және кеден қызметі, қаржы бақылау органдарын қамти отырып, облыс әкімшіліктерінде, республикалық және облыстық қалалар мен аудандарда жүргізіледі.
Бұл ретте мыналар тексеріледі:
- қаржы органдарында бюджеттің қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі жұмыстардың ұйымдастырылуы;
- салық қызметі органдарында - салықтар мен бюджетке және мемлекеттік қорларға төленетін басқа да міндетті төлемдердің жиналуы жөніндегі жұмыстың ұйымдастырылуы;
- кеден қызметі органдарында - кеден төлемдерінің жиналуы және уақтылы түсуі жөніндегі жұмыстардың ұйымдастырылуы;
- бюджеттік ұйымдарда, тиісті жергілікті атқарушы органдардың бөлімдерінде және басқармаларында (департаменттерінде) шығыстар сметасының атқарылуына тексерулер және тексерістер;
- мемлекеттік кәсіпорындарда және мемлекеттік меншік үлесі бар шаруашылық жүргізуші субъектілерде - акциялардың мемлекеттік пакетіне дивидендтер есептеудің дұрыстығы және оларды бюджет кірісіне толығымен төлеу мәселелерін қамти отырып, қаржылық-шаруашылық қызметін тексеру және тексерістер;
- мемлекеттік қорларда - қорлар қаражаттарының қалыптасуы мен пайдаланылуының дұрыстығын тексеру;
- шаруашылық жүргізуші субъектілерде - салықтар және бюджетке төленетін басқа да төлемдерді есептеудің және уақтылы түсуінің дұрыстығына, сақтандыру жарналардың дер кезінде және толығымен төленуіне тексерістер.
3. Облыстар мен республикалық бағыныстағы қалалардың жергілікті бюджеттерінің қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі жұмыстың жай-күйіне кешенді тексерісті Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің орталық аппараты, ал аудандарды және облыстық бағыныстағы қалаларды - облыстар және Алматы қаласы бойынша Қаржы бақылау комитетінің Басқармалары, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің қаржы, салық, кеден және басқа да аумақтық органдары жүргізеді.
4. Облыстар мен республикалық бағыныстағы қалалардың жергілікті бюджеттерінің қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі жұмыстың жай-күйіне кешенді тексеріс дүркін-дүркін кем дегенде үш жылда бір рет, ал аудандарда және облыстық бағыныстағы қалаларда кем дегенде екі жылда бір рет жүргізіледі.
5. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігімен оның аумақтық органдарының қызметкерлері кешенді тексерісті жүргізген кезде Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының Заңдарын, Қазақстан Республикасы Президенті мен Үкіметінің нормативтік актілерін, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бұйрықтары мен нұсқауларын қатаң басшылыққа алады.
6. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің аумақтық органдары өз қызметін жергілікті өкілді және атқарушы органдарымен үйлестіреді, кешенді тексерістің қорытындылары әкім алқаларының мәжілісінде талқыланады, тиісті деңгейдегі жергілікті өкілді органдарды хабардар етеді.
7. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі кешенді тексерісті жүргізуді министрліктің алқасында бекітілген бақылау-экономикалық жұмыстардың негізгі мәселелері Жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. Кешенді тексерістің нәтижелері облыстар және республикалық бағыныстағы қалалар әкімдерінің алқа мәжілісінің қарауына ұсынылады, депутаттар жиналыстары- маслихаттарына хабарланады, министрліктің алқа мәжілісінде қаралады, Қазақстан Республикасының Үкіметіне баяндалады.
8. Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі мен оның аумақтық органдары кешенді тексерістің нәтижелері бойынша өкілді және атқарушы органдардың алдында бюджет тәртібін, ақшалай қаражаттары мен материалдық құндылықтарды ысырап ету және қымқыру фактілерін жоюға және болдырмауға, салықтар және бюджет пен мемлекеттік қорларға төленетін басқа да міндетті төлемдердің жиналуы жөніндегі жұмысты жақсартуға бағытталған ұсыныстар жасайды.

II. КЕШЕНДІ ТЕКСЕРІСТІҢ НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ

9. Кешенді тексерістің негізгі міндеттері:
- жергілікті атқарушы органдарын жергілікті бюджеттердің жасалу, қаралу, бекітілу және атқарылу тәртібін сақтайды;
- жергілікті бюджеттердің қалыптасуы және атқарылуы, салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді өндіріп алу кезінде "Бюджет жүйесі туралы", "Қазақстан Республикасының жергілікті және атқарушы органдары туралы" Қазақстан Республикасының Заңдарын, "Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің Заң күші бар Жарлығын және Қазақстан Республикасының басқа да Заң актілерін және "Республикалық бюджет туралы" Заңын сақтауға;
- жергілікті бюджеттер, бюджеттік ұйымдардың шығыс сметасында көзделген шығындардың жүйелер, штаттар және контингенттер бойынша көрсеткіштердің орындалуы және бөлінген қаражаттардың игерілуіне қарай жоспарлаудың және уақтылы қаржыландырудың дұрыстығы;
- бюджетте көзделген кірістердің толығымен және уақтылы түсуін, бюджет қаражаттарын тиімді және нысаналы жұмсауды қамтамасыз ету;
- мемлекеттік қорларда (зейнетақы, міндетті медициналық сақтандыру, мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру, жұмыспен қамтуға жәрдемдесу, жол және табиғи қорғау, ауылшаруашылығын қаржылық қолдау) қаражаттарды дұрыс қалыптастыру және пайдалану, шаруашылық жүргізуші субъектілердің тиісті қорларға сақтандыру жарналарын толығымен және уақтылы төлеуі;
- мемлекеттік кәсіпорындардың және акциялардың мемлекеттік пакеті бар басқа да шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы тәртібін сақтау;
- мемлекеттік қаражаттардың және сақтаудың, оларды заңсыз және мақсатқа сай емес пайдалануын болдырмауға бағытталған шараларды қолданудың негізділігі;
- кірістер мен шығыстар бойынша бюджеттің орындалуының бухгалтерлік есепті жүргізудің және сол бойынша бухгалтерлік есеп беруді жасаудың дұрыстығы;
- бюджет ұйымдарында бухгалтерлік есеп және есеп берудің жай-күйі болып табылады.

III. КЕШЕНДІ ТЕКСЕРІСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ЖҮРГІЗУ

10. Кешенді тексеріс мерзімін және тексеріс қамту кезеңін, тексеру тобының құрамын көрсете отырып оны жүргізу туралы Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің бұйрығы негізінде жүргізіледі. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінде кешенді тексерісті ұйымдастыру және оны жүргізу жөніндегі жұмыстар Қаржы бақылау комитетіне, ал жергілікті жерде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің облыстар және Алматы қаласы бойынша Қаржы бақылау комитетінің басқармасына жүктеледі. Тексеру тобының басшысы, тиісінше Қаржы министрлігінің және Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің облыстар және Алматы қаласы бойынша қаржы бақылау комитеті басқармасының басшы қызметкерлерінің арасынан тағайындалады.
Осы басқармалар кешенді тексеріс жүргізуге бағытталған тексеру топтарының құрамын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар жасайды. Тексеру тобының құрамына қызметкерлерді іссапарға жіберуге арналған бұйрықтарды Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің тиісті облыстық және қалалық (республикалық бағыныстағы) аумақты органдарының басшысы шығарады.
11. Кешенді тексерісті жүргізу мерзімі 30 күнге дейін, топ басшысына материалдарды қорытуды және жүзеге асыруды ескере отырып 40 күн белгіленеді.
12. Кешенді тексерісті жүргізу бағдарламасы тексеру тобының басшысы, мемлекеттік кәсіпорындар мен қорлардың қаржы-шаруашылық қызметіне, бюджеттік ұйымдардың шығыс сметасының атқарылуына салықтарды, алымдарды және кеден бажын есептеуді және өндіріп алудың дұрыстығы мен толықтығын, сондай-ақ басқа да мәселелердің тексеріс пен тексеру бағдарламасын тексеру тобы басшысының келісімімен Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі тиісті бөлімшелерінің және оның аумақтық органдарының басшылары бекітеді.
13. Кешенді тексерісті жүргізудің алдында мұқият әзірлік жасалуы тиіс: бюджеттің атқарылуын сипаттайтын қолда бар болжамдық, есепті, статистикалық деректерді және басқа да материалдарды бюджетте тұратын ұйымдардың шығыс сметасын, мемлекеттік кәсіпорындардың қаржы-шаруашылық қызметін зерделеу, сондай-ақ тексерілетін ұйымдардың қызметін талдау, қорыту, жинау.
14. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің және оның аумақтық органдары нақты кешенді тексеріс, оны жүргізудің тәртібі және мерзімі жөнінде тексеру тобының құрамына енгізілген қызметкерлермен нұсқаулық өткізеді.
15. Тексеру тобының басшысы тексерілетін облыстың, қаланың және ауданның әкімін тексеріс бағдарламасымен таныстырады.
Тексеру тобының қатысушылары жергілікті жерлерде бөлімдер мен басқармалардың жұмыс жағдайымен, бюджеттің кіріс және шығыс баптарының атқарылу барысымен танысады.
Қажет болған жағдайда тексеру тобының басшысы кешенді тексерістің бағдарламасына нақтылаулар енгізеді.
16. Тексеру тобының жетекшісі кешенді тексерісті жүргізуге қатысу үшін қаржы және кеден органдарының, қаржы бақылау органдарының, салық қызметінің қызметкерлерін (тиісті аумақтық органдар басшыларының келісімімен) тартады.
17. Тексеру тобының жетекшісі жергілікті жерде тиісті депутаттары жиналысы мәслихаттардың, қаржы-бюджет мәселелері бойынша шешімдері мен өкімдерімен танысады, тексеру тобы мүшелерінің жұмысына басшылық жасауды және бақылауды жүзеге асырады, тексерудің материалдары бойынша ұсыныстар әзірлеуді ұйымдастырады, тексеру барысында анықталған олқылықтар және қаржы тәртібін бұзушылықты жою жөнінде шаралар қолданады, қажетті жағдайларда материалдарды құқық қорғау органдарына тапсырады, кешенді тексерістің нәтижелері туралы тиісті әкімдерге және депутаттар жиналысы-мәслихаттарға баяндайды.

IV. БЮДЖЕТТІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ЖӨНІНДЕГІ
ЖҰМЫСТАРДЫ ТЕКСЕРУ

18. Жергілікті бюджеттердің жасалуы және қаралуы жөніндегі жұмыстың жай-күйіне тексеріс жүргізген кезде мыналарды тексеру қажет:
- жергілікті атқарушы органдар әкімдерінің облыс, қала және аудан бюджеті жобасының жасалуы жөніндегі шешімдерінің бар-жоғы, қаржы органдарының, бөлімдердің және басқармалардың (департаменттердің) осы шешімдерді орындауы. Олардың бюджет жобасын жасау және табыс ету мерзімін және тәртібін сақтауын;
- қаржы органдарының облыс, қала және аудан бюджетінің жобасын жасауға бөлімдерден және басқармалардан (департаменттерден) алынған қажетті деректердің бар-жоғы, жүйелер, штаттар және контингенттер бойынша көрсеткіштер жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын ұйымдар мен шаралар бойынша шығындарды;
- шаруашылық жүргізуші субъектілердің жұмыс көрсеткіштерін жақсарту, бюджет кірісін арттыру, шығыстарды ұтымды ету жөніндегі ұсыныстар әзірлеу үшін есепті деректерді, тексерістер мен тексерулердің материалдарын пайдалануын;
- "Бюджет жүйесі туралы", "Республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасы Заңдарының, Республикасының басқа да заң актілерінің және Қазақстан Республикасы Президенті және Үкіметі нормативтік актілерінің, мәслихат шешімдерінің сақталуын;
- әртүрлі деңгейдегі бюджеттердің арасында кірістерді болжамдаудың және бөлудің, жалпы мемлекеттік салықтар мен алымдар түсімімен аударым нормативтерін анықтаудың дұрыстығы, жергілікті бюджеттердің кіріс базасын нығайту жөніндегі шаралардың жүзеге асырылуын.
Болжамдаудың дұрыстығын анықтау мақсатында әртүрлі деңгейдегі бюджеттердің арасында кірістерді болжамдаған және бөлген кезде қабылданған бастапқы деректерді, осы көрсеткіштердің негізділігін және анықтылығын;
- бюджет ұйымдарын ұстауға арналған шығындарға енгізудің негізділігін, жаңа ұйымдарды іске қосу және жұмыс істеп тұрғандарды кеңейту мерзімін ескере отырып бюджетке жасалған есептерде қабылданған жүйелер мен контингенттер бойынша көрсеткіштердің сәйкес келуін;
- орташа жылдық көрсеткіштерді (контингенттің, жүйенің) анықтаудың және бекітілген (заттай, ақшалай) шығыс нормаларына, қолданылып жүрген бағаларға және тарифтерге сәйкес қаржы бөлуді есептеудің дұрыстығын;
- Қазақстан Республикасы Үкіметі түсіретін шекті лимиттердің жергілікті өкілді және атқарушы органдарының басқару аппаратын ұстауға көзделген қаражатқа штаттар саны мен қызмет бабындағы жеңіл автомобиль лимиттеріне сай келуін;
- Ұлы Отан соғысына қатысушыларға және оның мүгедектеріне және соларға теңестірілген тұлғаларға коммуналдық қызмет көрсету жөніндегі жеңілдіктерді беруге байланысты қаржылардың бөлінуінің дұрыстығын;
- республикалық бюджеттен, қоғамдық және шығармашылық бірлестіктер мен ұйымдардан, сондай-ақ мемлекеттік қатысу үлесі жоқ шаруашылық субъектілерінен қаржыландырылатын ұйымдарды ұстауға арналған қаржылар бюджет шығындарында қаралған-қаралмағанын;
- жергілікті бюджетте тұрмайтын шаруашылық субъектілеріне жергілікті бюджеттерден жәрдемақылар, несиелік ресурстар беру қаралған ба;
- болжамсыз шығындарды қаржыландыру үшін бюджет шығыстарының құрамында көзделген жергілікті өкімет органдарының резерв қорының мөлшері тиісті бюджет көлемінің 2 процентінен асып кетпеген бе.
19. Жергілікті бюджетті бекіту жөніндегі жұмысқа тексеру жүргізген кезде мыналарды тексеру қажет:
- жергілікті атқару органдары бюджеттердің болжамды көлемдерінің қандай мерзімдерін бекіткен;
- жергілікті атқару органдары бюджеттің жобасын қандай мерзімге тиісті мәслихаттың қарауына және бекітуіне енгізген;
- арнаулы экономикалық аймақтардың бюджеттері қандай мерзімдерге бекітілген;
- жылдық межелердің тоқсандық бөлінісін құрудың, бюджеттің табыстары мен шығыстарын таратудың дұрыстығын және оның табыстар мен шығыстардың бюджеттік сыныптамасына сәйкестігін;
- әрбір тоқсанда бюджеттің табыстары мен шығыстары жөніндегі тепе- теңдіктің қамтамасыз етілуін, жоғары тұрған бюджеттен жәрдемақылар бөлінуінің негізділігін және бюджеттің тепе-теңдігін қамтамасыз ету үшін бағалы қағаздар шығарылуын.
20. Облыстар, қалалар мен аудандар бойынша тұтастай алғанда трансферттер көлемін жоспарлаудың негізділігін, табыс көздерінің толық есепке алынуын.

V. БЮДЖЕТТІҢ ОРЫНДАЛУЫ ЖӨНІНДЕГІ ЖҰМЫСТЫ ТЕКСЕРУ

21. Бюджеттің орындалуын тексерген кезде мыналарды тексеру керек:
- бюджеттің орындалуының табыстар мен шығыстар сыныптамасына сәйкес келуін;
- бюджеттің табыстар мен шығыстар жөнінде бекітілген сомалардан ауытқуы себептерін;
- бюджетті орындау барысында жүргізілген бюджеттік көрсеткіштерді нақтылаудың негізділігін, бюджеттің табыстар мен шығыстар жөніндегі өзгерістер есебінің жүргізілуін;
- бюджетті орындау барысында қосымша алынған табыстардың, бюджеттік қаржылардың бос қалдықтарының, резерв қорының, үнемдеудің есебінен жұмсалған бюджеттік қаржылардың мақсаттылығын;
- өтейтін нақты көздер болмаған кезде шығыстарды бюджеттің есебінен қабылдаудың негізділігін, есеп айырысуларды, олар жөніндегі сметалық құжаттарды;
- бюджеттік ұйымдардың бір бағдарламадан, ішкі бағдарламадан және өзгеше көзден басқа бағдарламаға қаржыларды аударуына жергілікті қаржы органдарының келісімін;
- бекітілген бюджетте арнайы бекітілген бағдарламалар, ішкі бағдарламалар және өзгеше көздер бойынша бюджеттік шығыстар жөніндегі өзгерістердің жүзеге асырылуын;
- табыстардың қосымша көздерін іздестіру және бюджеттік шығыстарды үнемдеу жөніндегі жұмыстың жүргізілуін;
- мәслихаттар бекіткен аударымдардың көлемін ескергенде, тиісті бюджеттерге табыстардың қосылуының дұрыстығын, табыстардың бюджетке толық көлемде түсуін, облыстық (қалалық) және республикалық бюджеттерге тиесілі қаржылардың аудандық және қалалық бюджеттерге қосылуының негізділігін;
- жергілікті бюджеттер бойынша ағымдағы бюджеттердің ашылуының және жүргізілуінің дұрыстығын;
- жергілікті бюджеттің негізгі ағымдағы шоты бойынша жасалған операциялардың дұрыстығын;
- осы шот бойынша барлық операциялар, бюджет жөніндегі бухгалтерлік есептің деректерімен және банк көшірмесімен бірге несиелерді, мекемелерді басқарушылардың шоттарына аударылған сомалармен салыстырыла отырып, тексерілуге тиіс;
- шаруашылық субъектілері мен халыққа салықтар мен басқа да төлемдер қайтарылуының негізділігі, қайтару төлемдерді бюджетке мерзімінен бұрын төлетудің, бюджетке тиесілі емес сомаларды есептен шығарудың салдары болып табылмай ма, бюджеттен қайтарылған қаржылардың төлеушілердің шоттарына іс жүзінде түсуін және осы сомалардың бюджетпен есеп айырысу шоттары бойынша көрсетілуін;
- жергілікті бюджеттің ағымдағы шоттарынан қолма-қол ақша берудің негізділігін;
- төменгі бюджеттерге тиесілі қаржыларды беру және мәжбүрлі алу, қаражаттарды әртүрлі деңгейдегі бюджеттер арасында қайтадан бөлу, қаржыландыру көздерінсіз оларға қосымша шығыстарды жүктеу жөніндегі операциялардың заңдылығын;
- облыстық және қалалық қаржы басқармаларының республикалық бюджеттен алған трансферттерінің (субсидияларының) төменгі бюджеттерге уақытында және толық аударылуын; оларды облыстық (қалалық) бюджеттерді орындауға байланысы жоқ мақсаттарға бөлу жағдайлары болмаған ба;
- республика Үкімет резерв қорынан төтенше оқиғаларға және табиғи апаттарға бөлген ақшалай қаржыларының мақсатты пайдаланылуына;
- республикалық бюджеттің және бюджеттен тыс қорлардың ("Республикалық бюджет туралы" Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда), қоғамдық және шығармашылық бірлестіктер мен ұйымдардың, сондай-ақ мемлекеттік қатысу үлесінсіз шаруашылық субъектілерінің есебінен ұсталатын ұйымдарға жергілікті бюджеттердің қаржыларынан бөлуге жол берілмеген бе;
- тұрған үй-коммуналдық, тағы басқа қызметтер бойынша халықтың жекелеген санаттарына жеңілдіктер беруге бюджеттен бөлінген қаражатты бөлудің заңдылығын және толықтығын;
- аймақты көріктендіру жөніндегі жұмыстарды қаржыландыруға бюджеттен бөлінген қаражаттың мақсатты пайдаланылуына;
- бюджеттер бойынша өзара есеп айырысудың тәртібіне және дұрыстығына;
- бюджеттік ұйымдарға жалақы төлеуге арналған қаржылардың уақытында бөлінуіне.
22. Арнаулы экономикалық аймақтардың әкімшілік органдарына тексеру жүргізген кезде АЭА қаржылық қорлары (бюджеттері) қаражаттарын қалыптастырудың және пайдаланудың тәртібі, салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің жоғарғы бюджетке түсімдерінің жалпы сомасынан нормативтік аударымдардың толықтылығы және уақыттылығы, сондай-ақ мақсатты қаржылық қорлардың қаржыларын қалыптастыру және пайдалану тәртібі тексеріледі.
23. Төлеуші-кәсіпорындар мен ұйымдарда салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің есептелуінің дұрыстығын, бюджетке және мемлекеттік қорларға аударылуының толықтығы мен уақыттылығын тексеру жүргізіледі. Бұл мәселе жөніндегі тексерулер Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің салық комитеті белгілеген әдістемелік нұсқаулар бойынша жүргізіледі.
24. Мемлекет меншігіндегі тұрғын үй емес ғимараттарды жалға берудің негізділігін, бюджеттің кірісіне жалдау ақысын аударудың дұрыстығын және толықтығын.
25. Аймаққа келген шетелдік делегацияларды және жеке тұлғаларды қабылдау және оларға қызмет көрсету жөніндегі қаржыларды жұмсаудың дұрыстығын, шығыстар сметасының бар-жоқтығын, қызмет көрсету шығыстары нормаларының сақталуын.
26. Бюджеттік қаржыларды салтанаттарды, жалпы халықтық тарихи-мәдени маңызы жоқ әртүрлі мерейтойлар мен өзге шараларды атқару жөніндегі мерекелерді, банкеттерді, қабылдауларды, тұсаукесерлерді өткізуге бөлу фактілері орын алған жоқ па.
27. Мемлекеттік басқару органдарының құрылымын жетілдіру, оларды ұстауға арналған шығыстарды қысқарту жөніндегі Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлықтарын, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларын жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың орындауын.
28. Берілген бюджеттік қаржылар мақсатсыз немесе тиімсіз пайдаланылған жағдайда, қаржылық органдардың қаржыландыруды тоқтата тұру және қайтарып алу құқықтарын пайдалануын.
29. Бюджеттік ұйымдардың шығыстар сметасын қаржыландырудың және пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарды тексеру қажет:
- бюджеттік ұйымдардың, бюджеттен тыс (арнаулы) қаржылардың жиынтық және жеке сметаларын жасаудың және бекітудің дұрыстығын, оларға қоса берілетін есеп-шоттардың негізділігін;
- жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың бюджеттік ұйымдарды қаржыландыру тәртібін сақтауын;
- қаржылардың есептемесіз, тоқсандық жоспарларда нақтыланған сомалардан тыс және бюджетте көзделмеген шаралар үшін бөлінуіне жол берілмей ме;
- шығыстар сметаларындағы өзгерістерді ескере отырып, несиелердің бас басқарушыларын, бюджеттік ұйымдарды қаржыландырудың толықтығын және уақыттылығын, тораптар, штаттар және адамдар жөніндегі көрсеткіштердің орындалуын;
- қаржыларды, әсіресе жыл аяғында, басы артық материалдық құндылықтарды сатып алу үшін немесе тауарсыз шоттар бойынша аудару фактілеріне жол берілген жоқ па;
- лауазым айлықтарын, тарифтік ставкаларды, жалақыға үстеме және қосымша төлемдерді белгілеудің дұрыстығын;
- жалақыдан ұсталатын салықтардың сомасын есепте және бюджеттің табысына аударуда көрсетудің уақыттылығын және толықтығын;
- жәрдемақылармен басқа да төлемдерді әлеуметтік сақтандыру қорлары есебінен белгілеу және төлеу тәртібінің сақталуын;
- Зейнеткерлік қорға, мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру, міндетті медициналық сақтандыру және жұмыспен қамту қорларына қаржыларды аударудың толықтығын және уақыттылығын;
- коммуналдық қызметтерге (жылыту, жарық беру және басқалары) арналған қаржыларды жұмсаудың дұрыстығын, олар бойынша бағалар мен тарифтерді қолданудың дұрыстығын;
- шетелдік іссапарларға бөлінген валюталық қаржылардың мақсатты пайдаланылуын және дұрыстығын;
- зейнетақыларды төлеуге арналған қаржыларды пайдаланудың дұрыстығын, сондай-ақ оны тағайындаудың белгіленген тәртібінің сақталуын;
- тамаққа, дәрі-дәрмектерге арналған қаржыларды жұмсаудың дұрыстығын, олар жөніндегі шығыстардың ақшалай және заттай нормаларының сақталуын, оларды есептен шығарудың дұрыстығын;
- ғимараттарды күрделі жөндеуге арналған қаржыларды жұмсаудың дұрыстығын, орындалған жұмыстардың сметалық құжаттары мен актілері болуын, материалдарды есептен шығарудың және бағаларды қолданудың дұрыстығын;
- ақшалай қаржыларды, бағалы қағаздарды, чектерді, негізгі қорлар мен тауарлық-материалдық құндылықтарды сақтаудың қамтамасыз етілуін;
- есеп айырысу тәртібінің сақталуын, банкілік операциялар мен дебиторлық және несиелік борыштардың пайда болуына байланысты операциялардың шынайылығын және негізділігін;
- бюджеттен тыс (арнаулы) қаржылардың пайда болуының және жұмсалуының дұрыстығын, табыстар мен шығыстардың бекітілген сметаларының болуын.
30. Тамақ өнімдерін, жабдықтар мен жұмсақ құрал-саймандарды сатып алып, күрделі жөндеу жүргізу үшін бөлінген қаржылардың мақсатты және ұтымды пайдаланылуын тексерген кезде конкурстардың (тендерлердің) нәтижелері бойынша мыналарды тексеру қажет:
- облыстың әкімі бекіткен, тендерлерді өткізу туралы ереженің, мемлекеттік тапсырысшылар мен берермендер арасындағы келісім шарттарының бар-жоқтығын;
- тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатып алуды жүзеге асыру тәртібінің орындалуын;
- мемлекеттік сатып алу үшін тапсырысшыға мемлекет бөлген бюджеттік қаржылардың мақсатсыз пайдалану фактілерінің бар-жоқтығын.
31. Мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдарға тексеріс жүргізілген кезде мыналар тексеріледі:
- кәсіпорынның қаржылық жәй-күйі, олардың төлем және есеп айырысу тәртібін сақтауы, айналыстағы қаржылардың жәй-күйі, несиелік ресурстар мен шетелдік инвестициялардың пайдаланылуы;
- берермендермен және тапсырысшылармен, бюджетпен, мемлекеттік қорлармен сақтық жарналары жөніндегі, сондай-ақ тұтынылған электр қуаты үшін есеп айырысудың жәй-күйі;
- дебиторлық және несиелік борыштардың жәй-күйі, олардың пайда болу себептері мен өтеу үшін қолданылған шаралар. Талап қою мерзімі өтіп кеткен дебиторлық және несиелік борыштардың әрекет нәтижелеріне жатқызудың уақыттылығы (3 жылдан астам);
- есепте көрсетудің және өндірістегі шығындардың өзіндік құнына қосудың белгіленген тәртібінің сақталуы;
- ақшалай қаржылар мен материалдық құндылықтарға түгендеу жүргізудің уақыттылығы және дұрыстығы, бухгалтерлік есепте олардың нәтижелерінің көрсетілуі. Оларды сақтау және тасымалдау кезінде табиғи шығын нормалары бойынша тауарлық-материалдық құндылықтардың жетіспеуі мен шығынын есептен шығарудың негізділігі. Қырсыздықтың салдарынан болған жетіспеудің, ұрланудың және бүлінудің орнын толтыру жөнінде қолданылған шаралар.
32. Мемлекеттік меншіктің үлесі бар шаруашылық субъектілерін тексерген кезде мемлекеттік акциялар пакеттеріне дивидендтерді есептеудің дұрыстығы, олардың бюджеттің табысына толық және уақытында енгізілуі тексеріледі.
33. Мемлекеттік сақтандыру компанияларын тексерген кезде бюджеттің есебінен құрылған жарғылық қор қаржыларының мақсатты пайдаланылуы, олардың инвестициялануы және инвестициялық қызметтен түсетін табыстардың бөлінуі тексеріледі.
34. Мемлекеттік меншіктің үлесі бар кәсіпорындар мен ұйымдардың Қазақстан Республикасының валюталық және сыртқы экономикалық заңдарын сақтауын тексеруді жүргізген кезде мыналар тексерілсін:
- бірлескен кәсіпорындарды құрудың заңдылығы және негізділігі;
- жарғылық капиталдың құрылымы, оларды қалыптастыру тәртібі мен мерзімінің сақталуы;
- кәсіпорын қызметінің қорытындылары бойынша шет елде дивидендтерді есептеудің, бөлудің және аударудың дұрыстығы;
- бюджет алдындағы міндеттемелердің орындалуы;
- валюталық қаржылардың жұмсалуының заңдылығы және мақсаттылығы.
Сыртқы сауда қызметімен айналысатын кәсіпорындарға тексеру жүргізген кезде экспортқа өнімдер (жұмыстар, қызметтер) шығарудың белгіленген тәртібін олардың сақтауы, шетелдік іссапарларға арналған қаржыларды бөлудің тәртібін сақтауы тексеріледі.

VI. Мемлекеттік қорларды құрудың және олардың
қаржыларын пайдаланудың дұрыстығын тексеру

35. Мемлекеттік қорларды құру және қаржыларды пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналар тексеріледі:
а) Зейнеткерлік қор, мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру және міндетті медициналық сақтандыру қорлары:
- сақтандыру жарналарын төлеуші ретінде аймақтың (облыстың, қаланың және аудандардың) аумағында тұратын кәсіпорындардың, ұйымдар мен мекемелердің есептік жәй-күйі, бұл үшін тиісті аймақтардың салықтық инспекцияларында тіркелген қорларда тіркеуден өткен төлеушілердің саны бойынша деректер салыстырылады;
- шаруашылық субъектілерінің сақтық жарналарын енгізуінің толықтығы және уақыттылығы;
- сақтандыру жарналары бойынша борыштардың пайда болуының себептері;
- төлеушілердің сақтық жарналарын уақытында және толық төлемегені үшін өсім белгілеудің, оны шоттарға аударудың және бөлудің дұрыстығы;
- депозиттер бойынша алынған түсімдердің толықтығы және табыстардың есебі, оларды қайтару мерзімінің сақталуы;
- банк мекемелері мен олардың бөлімшелерінің шаруашылық субъектілерінен түсетін сақтандыру жарналарын есепке алуының уақыттылығы және толықтығы;
- қорлардың қаржылары басқару аппаратының ұстау, қызметшілерге жәрдемақы төлеу, автомобильдер, пәтерлер сатып алу және басқа мақсаттар үшін бөлінуінің фактілері;
- республикалық және жергілікті бюджеттерден алынған қаражаттың мақсатты пайдаланылуы.
Зейнеткерлік қорын құрудың және қаржыларды пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарға назар аударылсын:
- зейнеткерлік қорына сақтандыру жарналарын төлеушілерге бұрын салынған өсімақыны есептен шығару тәртібінің сақталуына, осы мәселелер бойынша арнаулы комиссиялардың құрылуына, республиканың Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің өсімақы жөніндегі борыштарды есептен шығаруға рұқсатының бар-жоқтығына;
- кәсіпорындар үшін зейнеткерлік қорына сақтандыру жарналарын төлеу жөніндегі борыштарын өтеу мерзімін ұзартудың негізділігіне, оны кімдердің ұзартқанына және оның негізділігіне. Бұл орайда зейнетақылар мен жәрдемақылар жөніндегі борыш анықталуға тиіс;
- зейнетақылардың мерзімінен бұрын тағайындалуына байланысты жұмыс берушілер қайтаратын және жеңілдетілген зейнеткерлік қамтамасыз ету мақсаттарына арналған қаржылардың түсуіне, олардың есеп бойынша көрсетілуінің толықтығына;
- зейнеткерлік қоры қаржыларының мақсатты пайдаланылуына зейнетақылар мен жәрдемақыларды төлеудің дұрыстығына және уақыттылығына;
- банкілерге, байланыс бөлімшелеріне зейнетақылар мен жәрдемақыларды төлеуге арналған Зейнетақы қорының қаржыларын әлеуметтік қорғау органдарының уақытында және толық аударуына, өлген адамдардың, республикадан тыс жерлерге тұрақты қоныс аударуға көшіп кеткендердің атына жалған сенімхат толтыру жолымен ақшалай қаржыларды пайдаланып кету фактілеріне, тағы с.с.
- зейнетақылар мен жәрдемақыларды алушылардың салымдары бойынша шоттарға аудару фактілері анықталған кезде бұл операциялардың сыртында асыра сілтеудің болмауын тексеру қажет.
Міндетті медициналық сақтандыру қорының (ММСҚ) қаржыларын жинақтаудың және пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарға назар аудару керек:
- емдеу-алдын алу мекемелерінің және жеке кәсіппен шұғылданатын тұлғалардың республика халқына медициналық көмек үшін ММСҚ бөлген қаржылардың мақсатты пайдаланылуына;
- ММСҚ мен емдеу-алдын алу мекемелері арасында шарттардың жасалуына, осы қордың есебінен қызметтердің қандай түрлері мен үлгілері көрсетілетініне, оларды төлеудің негізділігіне, осы мақсаттар үшін көзделген қаржылардың жұмсалуына;
- сақтандыру полистері есептерінің және қозғалысының жай-күйіне, оларды іске асырудан түсетін қаржылардың толық төленуіне;
- міндетті медициналық сақтандыру саласындағы медициналық жәрдем қызметіне ақы төлеудің тәртібі сақталуына;
- ММСҚ және басқалар арасында қаржылық есеп айырысу тәртібі сақталуына.
Әлеуметтік сақтандыру қорының қаржыларын жинақтаудың және пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарға назар аудару керек:
- әлеуметтік сақтандыру қаржылары есебінен төленетін санаторлық жолдамалар құнының ішінара төленуінің дұрыстығына, олардың есепке алуда қалай көрсетілгеніне;
- жәрдемақыларды төлеуге қаржылардың уақытында және толық аударылуына. Уақытында төленбеудің себептері анықталсын. Олардың басқа мақсаттарға жұмсалуына жол берілмесін;
- жұмыс берушілердің еңбекті қорғау және техникалық қауіпсіздік жөнінде қолданылып жүрген ережелерді бұзуының салдарынан болған еңбектегі жарақаттарға және кәсіби ауруларға байланысты, уақытша еңбекке жарамсыздық жөніндегі жәрдемақыларды төлеуге жұмсалған сомалардың дұрыс қайтарылуына;
- жәрдемақыларды төлеуді қаржыландыру көлемі есептерінің негізділігіне, олардың тұтынудан артық бөлінуіне жол берілмеуіне.
б) Мемлекеттік еңбекпен қамту қоры
Еңбекпен қамтуға жәрдемдесу қорының қаржыларын жинақтаудың және пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарды тексеру керек:
- заңды тұлғалардың (шетелдіктер қатысатын заңды тұлғаларды және Қазақстан Республикасы азаматтарының жалақысы қорына байланысты шетелдік заңды тұлғалардың өкілеттіктерін қоса) Қазақстан Республикасының "Республикалық бюджет туралы" Заңында белгіленген міндетті аударымдардың еңбекке ақы төлеу қорынан тиісті жылға арналған көлемде толық, уақытында және дұрыс аударылуына. Бұл орайда Қазақстан Республикасының "1997 жылға арналған республикалық бюджет туралы" Заңына сәйкес Қорға сақтық жарналарын төлеушілер де бюджеттік ұйымдар болып табылатынын ескерген жөн;
- аймақтың (облыстың, қаланың және аудандардың) аумағында орналасқан кәсіпорындарды, ұйымдар мен мекемелерді төлеушілер ретінде толық есепке алуға. Бұл үшін облыстық әділет басқармаларында тіркелген заңды тұлғалардың саны бойынша деректер еңбекпен қамдауға жәрдемдесу қорында тіркелген тиісті аудандардың салық инспекцияларына салық төлеушілермен салыстырып қаралады;
- шаруашылық субъектілерінің жарналарды толық және уақытында енгізуіне;
- жарналар жөніндегі борыштардың пайда сомалары мен мерзімдері, олардың пайда болу себептері анықталсын;
- төлеушілердің жарналарды уақытында және толық төлемегені үшін өсімдердің дұрыс аударылуына, есеп-шоттарға қосылуына, олардың бөлінуіне;
- жергілікті бюджет қаржыларының бөлінуіне және олардың дұрыс пайдаланылуына;
- ерікті жарналардың міндетті және мақсатты аударылуына, қорға түсетін айыппұлдар мен басқа да төлемдердің алыну және есепке алу тәртібіне, сондай-ақ олардың тиісті шоттарға дұрыс аударылуына және пайдаланылуына;
- қор қаржыларының коммерциялық мақсаттарға бөлінуіне, олардың әртүрлі мемлекеттік емес құрылымдарға (банктерге, шағын және жеке кәсіпорындарға т.б.) орналастырылуына, сондай-ақ құрылтай жарналарына;
- жұмыспен қамту қоры қаржыларының басқа жаққа бөлінуі бюджеттік қосымша қаржыларды, банктердің несиелерін тартуға әкеліп соқтырмады ма;
- кәсіптік қайта бағдарлау, кәсіби даярлау, босатылған қызметшілердің және жұмыс істемейтін азаматтардың біліктілігін арттыру және қайтадан даярлау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруды және жүргізуді қамтитын, жұмыс істемейтін тұрғындарға көмек көрсетуге байланысты қаржылардың дұрыс жұмсалуына, сондай-ақ жұмыссыздық жөніндегі жәрдемақылардың төленуіне;
- ақы төленетін қоғамдық жұмыстардың дұрыс қаржыландырылуына, қандай қоғамдық жұмыстардың ұйымдастырылғанына; қоғамдық жұмыстарға жіберілген тұлғалардың санатына, жұмыспен қамту бағдарламасына сәйкес қоғамдық жұмыстарға қанша адамды жіберу көзделгеніне, іс жүзінде қанша адамның жіберілгеніне, қоғамдық жұмыс орындалатын кәсіпорынмен арада жұмыспен қамту қызметінің шарты жасалуына, уақытша еңбекке орналастырылатын қызметшілердің санына, көмекақының жалпы сомасына;
- мемлекеттік жұмыспен қамту қызметін ұстаудағы қаржыландыру шығындарының дұрыстығына, оқу орталықтарының құрылуына және олардың материалдық базасы дамытылуына, еңбек ресурстарын есепке алатын және бөлетін ақпараттық-есептеу жүйесін, жұмыспен қамту қызметінің материалдық базасын жасауға, мемлекеттік жұмыспен қамту қызметінің басшылары мен мамандарын даярлауға және олардың біліктілігін көтеруге;
- Қазақстан Республикасы Президентінің "Жаңа тұрғын үй саясаты туралы" Жарлығына сәйкес тұрғын үй құрылысына және инфрақұрылым объектілерін пайдалануға байланысты қоғамдық жұмыстарды қаржыландыру үшін көзделген қаржылардың мақсатты пайдаланылуына;
- көші-қон шараларына бөлінген қаржылардың мақсатты пайдаланылуына (бір мәрте ақшалай өтемақы төлеуге, тұрғын үй сатып алуға);
- ХЕҰ, Британ Кеңесі және Халықаралық Қайта құру және даму банкі желілері бойынша техникалық көмек шеңберінде келіп түскен қаржыларды мақсатты пайдалануын.
в) Жол қорының қаржыларын жинақтаудың және пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарды тексеру керек:
- автомобиль жолдарын пайдаланушылар қаржыларының толық, уақытында және дұрыс аударылуын;
- жол алымдары мен төлемдерінің барлық түрлерінің толық және дұрыс төленуін;
- автомобиль жолдарын пайдаланудың ережелерін бұзғаны үшін айыппұлдар алудың және өсімдерді есептеудің тәртібін, сондай-ақ олардың тиісті шоттарға аударылуының және пайдаланылуының дұрыстығын;
- күрделі және орташа жөндеудің бекітілген титулды тізімі болуын, оларға жол құрылысына жатпайтын, жоспарда жоқ объектілердің еніп кетпеуін;
- жалпы пайдаланылатын жолдарды жөндеуге және ұстауға арналып бөлінген қаражаттардың дұрыс пайдаланылуын, қабылдау актілерінің болуын және олардың нақты көрсеткіштердегі есептік деректерге сәйкес келуін;
- жөндеу жұмыстарына арналған бағалар мен тәртіптердің дұрыс пайдалануын;
- жол қорының, жергілікті жерлердегі атқару органдарының және оның бөлімшелерінің аппаратын ұстауға арналған шығындар сметасының орындалуын.
г) Табиғатты қорғау қоры
Табиғатты қорғау қорының қаржыларын жинақтау және пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарды тексеру керек:
- бақылау-инспекциялық қызметтен алынатын қаржылардың дұрыс жинақталуы мен жұмсалуын және табиғатты қорғау заңдарының сақталуын;
- табиғатты қорғау заңдарын бұзғаны үшін қандай мөлшерде санкция жасалғанын, оның қаншасы төлетілгенін, жергілікті бюджеттен осы төлем көзінің есебінен іс жүзінде қанша қаржы жұмсалғанын;
- қордың қаржылары қандай нысандарға, шараларға пайдаланылғанын, олардың табыстар мен шығыстардың бекітілген сметасына қаншалықты сәйкес келетінін, облыста табиғатты қорғау сипатындағы мақсатты бағдарламалардың болуын және табиғатты қорғау қорлары қаржыларының оларды іске асыру үшін қаншалықты қажетті көлемде жұмсалып отырғанын;
- қор қаржыларының мақсатсыз бөліну және пайдаланылу фактілерін;
- табиғатты қорғау заңдарының бұзылуын ашуға тікелей қатысқан тұлғаларға берілген сыйлықтардың дұрыстығын;
- табиғатты қорғау жөніндегі мемлекеттік және қоғамдық инспекторларды көтермелеу үшін жасалған аударымдардың дұрыстығын.
д) Ауыл шаруашылығын қаржылық қолдаудың мемлекеттік қоры
Ауыл шаруашылығын қаржылық қолдаудың мемлекеттік қоры қаржыларын жинақтаудың және пайдаланудың дұрыстығын тексерген кезде мыналарды тексеру керек:
- қордың ауылшаруашылық өнімдерін өндірумен айналысатын кәсіпорындар мен ұйымдарға бөлген қаржылық көмегінің дұрыстығын. Бұл орайда қаржылық көмектің қайтарымды негізде көрсетілетінін ескерген жөн;
- қордың бюджеттік қаржылардан бөлген қаржылық көмегінің мақсатты пайдаланылуын, оның қандай мақсатқа жұмсалғанын, қаржылардың коммерциялық мақсаттарға бөліну фактілерін;
- қаржылық көмек беру тәртібінің сақталуын.

VII. Бухгалтерлік есеп пен есеп берудің жолға
қойылуын тексеру

36. Кешенді тексеру кезінде бюджетті пайдалану жөніндегі бухгалтерлік есеп пен есеп берудің жай-күйі тексерілуге тиіс. Бұл орайда мыналарды тексеру керек:
- бюджетті пайдалану туралы есептің банк мекемелерінің, несие бөлушілердің, мекемелердің бухгалтерлік есеп және есеп берулерінің және облыстың, ауданның, қаланың бюджетіне кіретін бюджеттердің орындалуы туралы есептердің деректерімен сәйкес келуін, есеп берудің жекелеген түрлері көрсеткіштерінің банкпен өзара байланысының үйлесімділігін;
- бюджеттік ұйымдардағы бухгалтерлік есеп пен берудің жай-күйін және Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі әзірлеген және бекіткен әдістемелік және нұсқаулық материалдарға олардың сәйкес келуін;
- несиелердің бас бөлушілерінің, бюджеттік ұйымдардың шығыстар сметасының орындалуы туралы есептері жасалуының дұрыстығын;
- несиелердің бас бөлушілерінің, мекемелердің есептерді берудің белгілеген мерзімдерін сақтауын;
- қаржы органдарының несиелердің бас бөлушілерінен және мекемелерден алынған есептерді қарауын;
- бюджеттік мекемелердің банк мекемелерінде есеп-шоттар ашуының негізділігін және заңдылығын. Есеп-шоттардың заңсыз ашылғаны байқалған кезде осы есеп-шот бойынша жасалған барлық операциялардың заңдылығы тексеріледі;
- бюджеттің орындалуы туралы есепті тиісті депутаттар жиналысы- мәслихаттарының растауын.

VIII. Бақылау-экономикалық жұмыстың жай-күйін тексеру

37. Бақылау-экономикалық жұмыстың жай-күйін тексеру қаржылық органдарда, қаржылық-бақылау органдарында, кеден және салық қызметтерінде жүргізіледі. Бұл орайда аталған органдарда мыналар тексеріледі:
- Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бақылау-экономикалық жұмысының негізгі мәселелері жоспарының орындалуы жөніндегі жұмыстың жай- күйі, оларда белгіленген шараларды орындаудың сапасы мен уақыттылығы, бұл жоспарды құрылымдық бөлімшелердің орындауы;
- жергілікті бюджеттерді құру мен орындау жөніндегі жұмыстардың жай-күйін кешенді тексерулердің жүргізілуі;
- Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі алқасы шешімдерінің орындалуы;
- орталықтандырылған тапсырмаларды орындау жөніндегі жұмыстың жай-күйі;
- қаржылық-бақылау органдарындағы анықталған зияндардың орнын толтыру, бюджеттік қаржыларды мақсатсыз пайдалану, салықтарды және басқа да міндетті төлемдерді жасыру жөніндегі жұмыстың жай-күйі, құқық қорғау органдарымен өзара байланыс;
- "Қаржылық-бақылау органдарының бақылау-тексеріс жұмысы туралы" қаржылық-бақылау органдарының ф.N 1-кр есебінің шынайы жасалуы;
- салық қызметі органдарының N 2-Н "Салық қызметі органдары бақылау қызметінің нәтижелері туралы" формасы жасалуының шынайылығы, Ф.N 1-Н "Салықтар бойынша кем алымдардың сомалары туралы" және Ф.N 2-Н "Салық қызметі органдары бақылау қызметінің нәтижелері туралы" үлгілер бойынша есептер жасалуының шынайылығы;
- төлем тәртібінің жай-күйі, тұтастай алғанда берешектің және салықтардың түрі бойынша сомасы, берешектердің пайда болу себептері тұтастай алғанда және салықтардың түрлері бойынша болжамның орындалуына жасалған талдама;
- кеден органдарының "кедендік төлемдермен салықтар туралы есеп" N 5-ТН үлгісіндегі есептерінің шынайылығы;
- қаржы органдарының, қаржылық-бақылау, кедендік және салық қызметтері органдарының бақылау-экономикалық жай-күйі, бұл орайда анықталған зиян сомасының, бюджетке аударылған салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің есептелуі мен уақыттылығы, кедендік төлемдер бойынша берілген жеңілдіктердің негізділігі жөніндегі бақылау-экономикалық жұмысының жай-күйі;
- тексеруші салық органдарының мамандары жүргізген камералдық тексерулердің (салықтардың түрлері бойынша ағымдағы төлемдерді және салықтық декларацияларды төлеу жөніндегі есептерді, құжаттық және тақырыптық тексерулер актілерінің және оларды іске асырудың сапасы жөніндегі есеп айырысуларды тексеру) жай-күйі;
- салықтар, алымдар мен төлемдер жөніндегі борыштарды мәжбүрлі төлету жөніндегі жұмыстың жай-күйі;
- азаматтар мен заңды тұлғалардың хаттарын, мәліметтерін, шағымдарын уақытында қарау.

IХ. Жергілікті бюджеттерді қалыптастырудағы және
орындаудағы ашылған кемшіліктер мен тәртіп бұзушылықтарды
жою жөніндегі тексерулердің және қолданылған шаралардың
нәтижелерін рәсімдеу

38. Кешенді тексерудің нәтижесі бойынша жиынтық акт жасалады, онда тексеріс тобының мүшелері мен осы тексеріске тартылған қызметкерлер жүргізген ұйымдар мен жұмыс орындарын тексерудің деректері баяндалады.
Жиынтық актіге тексерісті жүргізген қаржылық органның, салық инспекциясының, қаржылық-бақылау органының басшылары және тиісті дәрежедегі әкімдер қол қояды.
Тексеріс жүргізген топтың басшысы бюджеттік ұйымдарда және басқа шаруашылық субъектілерінде жүргізген тексерулер мен тексерістердің актілерінде баяндалған деректер олардың жұмысын жақсарту, бюджеттік қаржыларды үнемді және тиімді пайдалану, ақшалай қаржылар мен материалдық құндылықтардың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі шаралар туралы ұсыныстарды әзірлеген кезде, сондай-ақ кешенді тексерудің нәтижелері бойынша баяндамалар жасаған кезде пайдаланылады.

Инструкция "О порядке проведения комплексной проверки Министерством финансов Республики Казахстан и его территориальными органами состояния работы по формированию и исполнению местных бюджетов Республики"

Утверждена приказом Министра финансов Республики Казахстан от 25 марта 1998 г. N 136. Зарегистрированa в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19.04.1998 г. N 499. Приказ утратил силу - приказом Министра финансов РК от 29 ноября 2004 года N 421

Извлечение из приказа Министра финансов РК
от 29 ноября 2004 года N 421

"Приказываю:
1. Признать утратившими силу приказы Министра финансов Республики Казахстан согласно приложению к настоящему приказу...
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня подписания.

Министр

Приложение к
приказу Министра финансов РК
от 29 ноября 2004 года N 421

Перечень некоторых приказов Министра финансов
Республики Казахстан, утративших силу
...
3. Приказ Министра финансов Республики Казахстан от 25 марта 1998 г. N 136 "Инструкция "О порядке проведения комплексной проверки Министерством финансов Республики Казахстан и его территориальными органами состояния работы по формированию и исполнению местных бюджетов Республики" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов N 499.".
-------------------------------------------------------------------

I. Общие положения
1. В целях своевременного выявления недостатков и нарушений в работе исполнительных органов по формированию и исполнению местных бюджетов, усиления контроля за уплатой хозяйствующими субъектами, причитающихся сумм налогов, страховых взносов, полнотой поступления таможенных сборов и пошлин, обеспечения сохранности денежных средств и товарно-материальных ценностей, а также принятия эффективных мер по их устранению Министерством финансов и его областными и городскими (республиканского подчинения) территориальными органами проводится комплексная проверка состояния работы по формированию и исполнению местных бюджетов.
Правовым основанием для проведения комплексной проверки состояния работы по формированию и исполнению местных бюджетов (далее комплексная проверка) является Закон Республики Казахстан от 24 декабря 1996 года Z960052_ "О бюджетной системе".
2. Комплексная проверка проводится в акиматах области, городах республиканского и областных подчинений и районов с охватом финансовых органов, органов налоговой и таможенной службы, финансового контроля. При этом:
- в финорганах проверяется организация работы по формированию и исполнению бюджета;
- в органах налоговой службы - организация работы по сбору налоговых и других обязательных платежей в бюджет и в государственные фонды;
- в органах таможенной службы - организация работы по сбору и своевременному поступлению таможенных платежей;
- в органах финансового контроля - состояние контрольно-ревизионной работы;
- в бюджетных организациях, отделах и управлениях (департаментах) соответствующих местных исполнительных органов ревизии и проверки исполнения сметы расходов;
- в государственных предприятиях и хозяйствующих субъектах с государственной долей собственности - ревизии и проверки финансово- хозяйственной деятельности с охватом вопроса правильности начисления дивидендов на госпакет акций и полноты их внесения в доход бюджета;
- в государственных фондах - проверки правильности формирования и использования средств фондов;
- в хозяйствующих субъектах - проверки правильности исчисления и своевременного внесения налогов и других обязательных платежей в бюджет, своевременности и полноты уплаты страховых взносов.
3. Комплексная проверка состояния работы по формированию и исполнению местных бюджетов областей и городов республиканского подчинения проводится центральным аппаратом Министерства финансов Республики Казахстан, а районов и городов областного подчинения Управлениями Комитета финансового контроля по областям и г.Алматы, финансовыми , налоговыми , таможенными и другими территориальными органами Министерства финансов Республики Казахстан.
4. Комплексная проверка состояния работы по формированию и исполнению местных бюджетов областей и городов республиканского подчинения проводится с периодичностью не реже одного раза в три года, а районов и городов областного подчинения не реже одного раза в два года.
5. При проведении комплексной проверки работники Министерства финансов Республики Казахстан и его территориальных органов обязаны строго руководствоваться Конституцией Республики Казахстан, Законами Республики Казахстан, нормативными актами Президента и Правительства Республики Казахстан, а также приказами и указаниями Министерства финансов Республики Казахстан.
6. Территориальные органы Министерства финансов Республики Казахстан координируют свою деятельность с местными представительными и исполнительными органами, итоги комплексной проверки выносят на обсуждение заседаний коллегий акимов, информируют местных представительных органов соответствующего уровня.
7. Министерство финансов Республики Казахстан проведение комплексной проверки осуществляет в соответствии с Планом основных вопросов контрольно- экономической работы, утвержденным на коллегии министерства. Результаты комплексной проверки вносятся на рассмотрение заседании коллегии акимов областей и городов республиканского подчинения, сообщаются соответствующим маслихатам-собраниям депутатов, рассматриваются на заседании коллегии министерства, докладываются Правительству Республики Казахстан.
8. Министерство финансов Республики Казахстан и его территориальные органы по результатам комплексной проверки вносят перед представительными и исполнительными органами предложения, направленные на устранения и предотвращение нарушений бюджетной дисциплины, фактов растрат и хищений денежных средств и материальных ценностей, улучшение работы по сбору налогов и других обязательных платежей в бюджет, и государственные фонды.

II. Основные задачи комплексной проверки

9. Основными задачами комплексной проверки являются проверки:
- соблюдения местными исполнительными органами порядка составления, рассмотрения, утверждения и исполнения местных бюджетов;
- соблюдения Законов Республики Казахстан "О бюджетной системе", "О местных представительных и исполнительных органах Республики Казахстан", Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" и других законодательных актов Республики Казахстан при формировании и исполнении местных бюджетов, взимании налогов и других обязательных платежей в бюджет и Закона Республики Казахстан "О республиканском бюджете";
- правильности планирования и своевременности финансирования расходов, предусмотренных по местным бюджетам, сметам расходов бюджетных организаций по мере освоения выделенных ассигнований и выполнения показателей по по сети штатам и контингенту;
- обеспечение полноты и своевременности поступления предусмотренных бюджетом доходов, эффективного и целевого расходования бюджетных средств;
- правильности формирования и использования средств в государственных фондах (Пенсионного, обязательного медицинского страхования, государственного социального страхования, содействия занятости, дорожного и охраны природы, финансовой поддержки сельского хозяйства), полноты и своевременности уплаты страховых взносов в соответствующие фонды хозяйствующими субъектами;
- соблюдения финансовой дисциплины государственными предприятиями и другими хозяйствующими субъектами, имеющим государственные пакеты акций;
- обоснованности расходования и сохранности государственных средств, принятия мер, направленных на предотвращение незаконного и нецелевого их использования;
- правильности ведения бухгалтерского учета исполнения бюджета по доходам и расходам и составления по ним бухгалтерской отчетности;
- состояния бухгалтерского учета и отчетности в бюджетных организациях.

III. Организация и проведение комплексной проверки

10. Комплексная проверка проводится на основании приказа Министра финансов Республики Казахстан о ее проведении с указанием срока и периода охвата проверки, состава ревизионной группы. В Министерстве финансов Республики Казахстан работа по организации комплексной проверки и ее проведение возлагается на Комитет финансового контроля, а на местах на Управления Комитета финансового контроля Министерства финансов Республики Казахстан по областям и г.Алматы. Руководитель ревизионной группы назначается, соответственно, из числа руководящих работников Министерства финансов и Управления Комитета финансового контроля Министерства финансов Республики Казахстан по областям и г.Алматы.
Этими же Управлениями вносятся предложения по формированию состава ревизионной группы, направляемой на проведение комплексной проверки. Приказы на командирование работников в составе ревизионной группы издаются руководством соответствующих областных и городских (республиканского подчинения) территориальных органов Министерства финансов Республики Казахстан.
11. Срок проведения комплексной проверки устанавливается до 30 дней, руководителю группы (с учетом обобщения и реализации материалов проверки) - 40 дней.
12. Программа проведения комплексной проверки утверждается руководителем ревизионной группы, а программы проверки и ревизии финансово-хозяйственной деятельности государственных предприятий и фондов, исполнения сметы расходов бюджетных организаций, правильности и полноты исчисления и взимания налогов, сборов и таможенных пошлин, а также других вопросов утверждаются руководителями соответствующих подразделений Министерства финансов республики и его территориальных органов по согласованию с руководителем ревизионной группы.
13. Проведению комплексной проверки должна предшествовать тщательная подготовка: изучение имеющихся прогнозных, отчетных, статистических данных и других материалов, характеризующих исполнение бюджета, сметы расходов организаций, состоящих на бюджете, финансово-хозяйственной деятельности государственных предприятий, а также сбор, обобщение и анализ деятельности проверяемых органов.
14. Руководители Министерства финансов Республики Казахстан и его территориальных органов проводят инструктаж с работниками, включенными в состав ревизионной группы, по вопросам конкретной комплексной проверки, порядка и сроков ее проведения.
15. Руководитель ревизионной группы знакомит с программой проверки Акима проверяемой области, города и района.
Участники ревизионной группы знакомятся на местах с состоянием работы отделов и управлений, ходом исполнения доходных и расходных статей бюджета.
Руководитель ревизионной группы в случае необходимости вносит уточнения в программу комплексной проверки.
16. Для участия в проведении комплексной проверки руководитель ревизионной группы привлекает (по согласованию с руководителями соответствующих территориальных органов) работников финансовых и таможенных органов, органов финансового контроля, налоговой службы.
17. Руководитель ревизионной группы на месте знакомится с решениями и распоряжениями соответствующих маслихатов собраний депутатов, акимов по финансовым-бюджетным вопросам, осуществляет руководство и контроль за работой членов ревизионной группы, обобщает материалы ревизий и проверок, составляет сводный акт комплексной проверки, организует разработку предложений по материалам ревизий, принимает в ходе ревизии меры по устранению выявленных недостатков и нарушений финансовой дисциплины, передает в необходимых случаях материалы в правоохранительные органы, докладывает о результатах комплексной проверки соответствующим акимами маслихатам собраний депутатов.

IV. Проверка работы по формированию бюджета

18. При проведении проверки состояния работы по составлению и рассмотрению местных бюджетов проверяется:
- наличие решений акимов местных исполнительных органов по составлению проекта бюджета области, города и района, выполнение данного решения финорганами, отделами и управлениями (департаментами). Соблюдение ими срока и порядка составления и представления проекта бюджета;
- наличие полученных финорганами необходимых данных от отделов и управлений (департаментов) для составления проектов бюджета области, города и района, показатели по сети, штатам и контингенту, расходов по организациям и мероприятиям, финансируемым из местных бюджетов;
- использование отчетных данных, материалов проверок и ревизий для разработки предложений по улучшению показателей работы хозяйствующих субъектов, увеличению доходов бюджета,рационализации расходов;
- соблюдение Законов Республики Казахстан "О бюджетной системе", "О республиканском бюджете", других законодательных актов Республики Казахстан и нормативных актов Президента и Правительства Республики Казахстан, решений маслихатов;
- правильность прогнозирования и распределения доходов между бюджетами разного уровня, определения нормативов отчислений от поступлений общегосударственных налогов и сборов, осуществление мероприятий по укреплению доходной базы местных бюджетов.
В целях выяснения правильности прогнозирования доходов необходимо проверить исходные данные, принятые при прогнозировании и распределении доходов между бюджетами, разного уровня, обоснованность и достоверность этих показателей;
- обоснованность включения расходов на содержание бюджетных организаций , соответствие показателей по сети и контингенту, принятых в расчетах к бюджету, с учетом срока ввода новых и расширения действующих организаций, отчетными данными (на начало года);
- правильность определения среднегодовых показателей (контингента, сети) и исчисления ассигнований в соответствии с утвержденными (натуральными, денежными) нормами расходов и действующими ценами и тарифами;
- соответствие предусмотренных ассигнований на содержание аппарата управления местных представительных и исполнительных органов, лимитов численности штатов и служебных легковых автомобилей с доведенными предельными лимитами Правительства Республики Казахстан;
- правильность определения ассигнований связанных с предоставлением льгот по коммунальным услугам участникам и инвалидам Великой Отечественной войны и лицам, приравненных к ним;
- не предусмотрены ли в расходах бюджета средства на содержание организаций, финансируемых из республиканского бюджета, общественных и творческих объединений и организаций, а также хозяйствующих субъектов без государственной доли участия;
- не предусмотрена ли выдача ссуд, кредитных ресурсов из местных бюджетов хозяйствующим субъектам, не состоящим на местном бюджете;
- размер резервного фонда местных органов власти, предусмотренный в составе расходов бюджета для финансирования непредвиденных расходов, не превышает ли он 2 процентов от объема соответствующего бюджета.
19. При проведении проверки работы по утверждению местных бюджетов необходимо проверить:
- в какие сроки утверждены прогнозные объемы бюджетов местными исполнительными органами;
- в какие сроки внесен местным исполнительным органом проект бюджета на рассмотрение и утверждение соответствующего маслихата;
- в какие сроки утверждены бюджеты специальных экономических зон;
- правильность составления поквартального распределения годовых назначений, росписи доходов и расходов бюджета и его соответствие с бюджетной классификацией доходов и расходов;
- обеспеченность сбалансированности по доходам и расходам каждого бюджета в каждом квартале, обоснованность выделения ссуд из вышестоящего бюджета и выпуска ценных бумаг для обеспечения сбалансированности бюджета.
20. Обоснованность планирования объема трансфертов (субвенции) в целом по области, городам и районам, полнота учета источников доходов.

V. Проверка работы по исполнению бюджета

21. При проверке исполнения бюджета следует проверить:
- соответствие исполнение бюджета классификации доходов и расходов, Закону республики "О бюджетной системе" и другим законодательным актам;
- причины отклонений от утвержденных сумм по доходам и расходам бюджета;
- обоснованность произведенных в процессе исполнения бюджета уточнений бюджетных назначений, ведения учета изменений бюджета по доходам и расходам;
- целесообразность направлений бюджетных средств на расходы за счет расходов, дополнительно полученных в процессе исполнения бюджета, свободных остатков бюджетных средств, резервного фонда, экономии;
- обоснованность принятия за счет бюджета расходов при отсутствии реальных источников покрытия, наличие расчетов, сметных документаций по ним;
- наличие согласия местных финорганов на перевод средств бюджетными организациями из одной программы, подпрограммы и специфики в другую, осуществление изменений по расходам бюджета по тем программам, подпрограммам и спецификам, которые специально выделены в утвержденном бюджете;
- проведение работы по изысканию дополнительных источников доходов бюджетов и экономии расходов бюджетов;
- правильность зачисления доходов в соответствующие бюджеты, с учетом размера отчислений, утвержденных маслихатами, поступления доходов в бюджет в полном объеме, обоснованность зачисления в районный и городской бюджеты средств, принадлежащих областному (городскому) и республиканскому бюджетам или наоборот;
- правильность открытия и ведения текущих счетов по местным бюджетам;
- правильность совершенных операций по основному текущему счету местного бюджета. Проверке должны подвергаться все операции по этому счету, с сопоставлением перечисленной суммы на счета распорядителей кредитов, учреждений с данными бухгалтерского учета по бюджету и выписками из банка;
- обоснованность возврата налогов и других платежей хозяйствующим субъектам и населению, не явился ли возврат следствием досрочного взыскания платежей в бюджет, списания сумм, которые бюджету не причитались, фактическое поступление возвращаемых средств из бюджета на счета плательщиков и отражение этих сумм по счету расчетов с бюджетом;
- обоснованность выдачи наличных денег с текущего счета местного бюджета;
- законность операций по передаче и изъятию средств, причитающихся нижестоящим бюджетам, перераспределения ассигнований между бюджетами разного уровня, возложения на них дополнительных расходов без источников финансирования;
- своевременность и полнота перечислений областными и городскими финансовыми управлениями полученных из республиканского бюджета трансфертов (субвенций) нижестоящим бюджетам, не было ли случаев отвлечения их на цели, не связанные с исполнением бюджета области (города);
- целевое использование денежных средств, выделяемых Правительством республики, из резервного фонда на чрезвычайные ситуации и стихийные бедствия;
- не допускается ли выделение средств из местных бюджетов организациям, содержащимся за счет республиканского бюджета и внебюджетных фондов (за исключением случаев, предусмотренных в Законе "О республиканском бюджете"), общественным и творческим объединениям и организациям, а также хозяйствующим субъектам без государственной доли участия;
- правомерность и полнота использования ассигнований, выделяемых из бюджета, на предоставление льгот отдельным категориям населения по жилищно- коммунальным и другим услугам;
- целевое использование ассигнований, выделяемых из бюджета на финансирование работ по благоустройству региона;
- наличие порядка и правильность проведения взаимозачетов по местному бюджету;
- своевременность перечисления средств бюджетным организациям на выплату заработной платы.
22. При проведении ревизии административных органов специальных экономических зон проверяется порядок формирования и использование средств финансовых фондов (бюджетов) СЭЗ, полнота и своевременность нормативных отчислений от общей суммы поступлений налогов и других обязательных платежей в вышестоящий бюджет, а также порядок формирования и использования средств целевых финансовых фондов.
23. На предприятиях и организациях - плательщиках проводятся проверки правильности исчисления, полноты и своевременности поступления налогов и других обязательных платежей в бюджет и государственные фонды. Проверки по данному вопросу проводятся по методическим указаниям, утвержденным Налоговым Комитетом Министерства финансов Республики Казахстан.
24. Обоснованность предоставления нежилых помещений государственной собственности в аренду, правильность и полнота перечисления арендной платы в доход бюджета.
25. Правильность расходования средств по приему и обслуживанию иностранных делегаций и отдельных лиц, прибывающих в регион, наличие сметы расходов, соблюдение норм расходов на их обслуживание.
26. Имели ли место факты отвлечения бюджетных средств на проведение торжеств, празднеств по поводу различных юбилейных дат и иных мероприятий, не имеющих общенародного исторического культурного значения, банкетов, приемов, презентаций.
27. Выполнение местными представительными и исполнительными органами Указов Президента Республики Казахстан, постановлений Правительства Республики Казахстан по вопросам совершенствования структуры органов государственного управления, сокращения расходов на их содержание.
28. Использование финансовым органом предоставленного им права приостанавливать финансирование или отзывать выделенные бюджетные средства в случае нецелевого или неэффективного их использования.
29. При проверке правильности финансирования и исполнения сметы расходов бюджетных организаций необходимо проверить:
- правильность составления и утверждения сводных и индивидуальных смет расходов бюджетных организаций, внебюджетных (специальных) средств, обоснованность прилагаемых к ним расчетов;
- соблюдение местными представительными и исполнительными органами порядка финансирования бюджетных организаций;
- не допускаются ли выделение средств без расчетов, сверх сумм уточненных квартальных назначений и на мероприятия, которые не предусмотрены в бюджете;
- полнота и своевременность финансирования главных распорядителей кредитов, бюджетных организаций с учетом изменений в сметах расходов, выполнения показателей по сети, штатам и контингенту;
- не допускались ли факты перечисления средств, особенно в конце года, для приобретения излишних материальных ценностей или по бестоварным счетам;
- правильность установления должностных окладов, тарифных ставок, надбавок и доплат к заработной плате, обоснованность премирования работников за результаты работы;
- своевременность и полнота отражения в учете и перечисления в доход бюджета сумм налогов, удерживаемых из заработной платы;
- соблюдение порядка назначения и выплат за счет средств социального страхования пособий и других выплат;
- полнота и своевременность отчислений средств в Пенсионный фонд, фонды государственного социального страхования, обязательного медицинского страхования и занятости;
- правильность расходования средств за коммунальные услуги (отопление, освещение, др.) наличие договоров, правильность применения цен и тарифов по ним;
- правильность расходования средств на командировки и служебные разъезды, соблюдение лимитов расходов на эти цели;
- правильность и целевое использование валютных средств, а также средств выделенных на загранкомандировки;
- правильность использования средств на выдачу стипендий, а также соблюдения установленного порядка ее назначения;
- правильность расходования средств на питание, медикаменты, соблюдение денежных и натуральных норм расходов по ним, правильность их списания;
- правильность расходования средств на капитальный ремонт зданий, наличие сметной документации и актов выполненных работ, правильность списания материалов и применения расценок;
- обеспечение сохранности денежных средств, ценных бумаг, чеков, основных средств и товарно-материальных ценностей;
- соблюдение расчетной дисциплины, достоверность и обоснованность банковских операций и операций, связанных с образованием дебиторской и кредиторской задолженностей;
- правильность образования и расходования внебюджетных (специальных) средств, наличие утвержденных смет доходов и расходов;
- своевременность выплаты заработной платы.
30. При проверке целевого и эффективного использования средств, выделенных для закупа продуктов питания, оборудования и мягкого инвентаря, проведение капитального ремонта по результатам конкурсов (тендеров) необходимо проверить:
- наличие положения о проведении тендеров, утвержденного акимом области, контрактов между государственными заказчиками и поставщиками;
- соблюдение порядка осуществления закупок товаров (работ , услуг);
- наличие фактов нецелевого использования бюджетных средств, выделенных государственным заказчиком на государственный закуп.
31. При проведении ревизии государственных предприятий и других хозяйствующих субъектов с государственным пакетом акций проверяется:
- финансовое состояние предприятия, соблюдение им платежной и расчетной дисциплины. Состояние оборотных средств, использование кредитных ресурсов и иностранных инвестиций;
- состояние расчетов с поставщиками и заказчиками, бюджетом, государственными фондами по страховым взносам, а также за потребляемую электроэнергию. Не было ли фактов задержки плановых платежей и указанных расходов при наличии средств на расчетном и валютном счетах;
- состояние дебиторской и кредиторской задолженности, причины ее возникновения и меры, принятые к погашению. Своевременность отнесения на результаты деятельности дебиторской и кредиторской задолженности, по которым истекли сроки исковой давности (более 3 лет);
- соблюдение установленного порядка отражения в учете и включения в себестоимость затрат на производство;
- своевременность и правильность проведения инвентаризации денежных средств и материальных ценностей, отражения их результатов в бухгалтерском учете. Обоснованность списания недостач и потерь товарно-материальных ценностей по нормам естественной убыли при их хранении и транспортировке. Принимаемые меры по возмещению недостач, хищений и порчи из-за безхозяйственности.
32. При проверке хозяйствующих субъектов с государственной долей собственности проверяется правильность начисления дивидентов на государственные пакеты акций, их полнота и своевременность внесения в доход бюджета.
33. При проверке государственных страховых компаний целевое использование средств уставного фонда, сформированного за счет бюджета, их инвестирование и распределение доходов от инвестиционной деятельности.
34. При проведении проверки соблюдения валютного и внешнеэкономического законодательства Республики Казахстан предприятиями и организациями с государственной долей собственности проверить:
- законность и обоснованность создания совместных предприятий;
- структуру уставного капитала и соблюдение порядка, и сроков его формирования;
- правильность начисления, распределения и перевода за рубеж дивидендов по итогам деятельности предприятия;
- выполнение обязательств перед бюджетом;
- законность и целесообразность расходования валютных средств;
- полноту поступления валютной выручки от экспорта продукции в уполномоченные банки, и своевременность уплаты экспортных и импортных валютных пошлин.
При проведении проверок на предприятиях, занимающихся внешнеторговой деятельностью, проверяется соблюдение ими установленного порядка вывоза продукции (работ, услуг) на экспорт, соблюдение порядка расходования средств на загранкомандировки.

VI. Проверка правильности образования и использования
средств государственных фондов

35. При проведении проверки правильности образования и использования средств государственных фондов проверяется:
а) Пенсионный фонд, фонды государственного социального страхования и обязательного медицинского страхования;
- состояние учета предприятий, организаций и учреждений, находящихся на территории региона (области, города и районов) как плательщиков страховых взносов, для этого сравниваются данные по количеству плательщиков прошедших регистрацию в фондах с зарегистрированными в налоговых инспекциях соответствующих регионов;
- полнота и своевременность внесения страховых взносов хозяйствующими субъектами;
- причины образования задолженности по страховым взносам;
- правильность начисления пени за несвоевременное и неполное перечисление плательщиками страховых взносов, зачисления на счета, ее распределения;
- полнота поступления и учета доходов, получаемых по депозитам, соблюдение срока их возврата;
- своевременность и полнота зачисления страховых взносов, поступивших от хозяйствующих субъектов учреждениями банка и их филиалами;
- факты отвлечения средств фондов на содержание аппарата управления, выдачи ссуды работникам, приобретение автомобилей, квартир и другие цели.
- целевое использование ассигнований, полученных из республиканского и местных бюджетов.
При проверке правильности образования и использования средств Пенсионного фонда следует обратить внимание на:
- соблюдение порядка списания ранее предъявленной пени плательщикам страховых взносов в Пенсионный фонд, созданы ли специальные комиссии по этому вопросу, получено ли разрешение Министерства труда и социальной защиты населения республики на списание долгов по пени;
- обоснованность предоставления отсрочек предприятиям в погашение задолженности по страховым взносам в Пенсионный фонд, кем они предоставлены и их обоснованность.При этом установить задолженность по пенсиям и пособиям;
- поступление средств, возмещаемых работодателями, в связи с назначением досрочных пенсий и на цели льготного пенсионного обеспечения, полнота их отражения по учету;
- целевое использование средств Пенсионного фонда, правильность и своевременность выплаты пенсий и пособий;
- своевременность и полнота перечислений органами социальной защиты средств Пенсионного фонда на выплату пенсий и пособий банкам, отделениям связи, наличие фактов присвоения денежных средств за пределы республики на постоянное место жительства и т.п.;
- при наличии фактов перечисления пенсий и пособий на счета по вкладам получателей, необходимо определить не скрывается ли за этой операцией злоупотребления.
При проверке правильности образования и использования средств Фонда обязательного медицинского страхования (ФОМС) следует обратить внимание на:
- целевое использование выделенных ФОМС средств на оплату оказанной медицинской помощи населению республики лечебно-профилактическими учреждениями и лицами, занимающимися частной практикой;
- наличие договоров между ФОМС и лечебно-профилактическими учреждениями, какие виды и типы услуг оказываются за счет этого фонда, обоснованность их оплаты, расходование средств, предусмотренных на эти цели;
- состояние учета и движения страховых полисов, полнота поступления средств от их реализации;
- соблюдение порядка оплаты медицинской помощи в системе обязательного медицинского страхования;
- соблюдение порядка финансовых расчетов между отделениями ФОМС и др.
При проверке правильности образования и использования средств фонда социального страхования следует обратить внимание на:
- правильность частичной оплаты стоимости санаторных путевок, выдаваемых за счет средств социального страхования, как они отражаются по учету;
- своевременность и полноту перечисления средств выплату пособий. Выяснить причины несвоевременной выплаты. Не допускается ли отвлечения их на другие цели;
- правильность возмещения израсходованных сумм на выплату пособий по временной нетрудоспособности, в связи с трудовыми увечьями и профессиональными заболеваниями, происшедшими вследствие нарушения работодателем действующих правил по охране труда и техники безопасности;
- обоснованность расчетов размера финансирования на выплату пособий, не допускается ли выделения их сверх потребности;
б) Государственный фонд содействия занятости.
При проверке правильности образования и использования средств фонда содействия занятости следует проверить:
- полноту, своевременность и правильность перечисления юридическими лицами ( включая юридические лица с иностранным участием и представительства иностранных юридических лиц в части фонда заработной платы граждан Республики Казахстан ) обязательных отчислений в установленном Законом республики "О республиканском бюджете" на соответствующий год размере от фонда оплаты труда. При этом следует учесть, что в соответствии с Законом республики "О республиканском бюджете на 1997 год" плательщиками страховых взносов в фонд также являются бюджетные организации;
- полноту учета предприятий, организаций и учреждений, находящихся на территории региона (области, города и районов) как плательщиков, для чего сравниваются данные по количеству зарегистрированных юридических лиц в областном управлении юстиции, как плательщиков налога в налоговых инспекциях соответствующих регионов с зарегистрированным количеством в фонде содействия занятости;
- полноту и своевременность внесения взносов хозяйствующими субъектами;
- определить суммы и сроки образования задолженности по взносам, выяснить причины ее образования;
- правильность начисление пени за несвоевременное и неполное перечисление плательщиками взносов, зачисления на счета, ее распределения;
- выделение средств из местных бюджетов и их целевое использование;
- порядок взимания и учета обязательных и целевых отчислений добровольных взносов, штрафов и других поступлений в фонд, а также правильность их зачисления на соответствующие счета и использование;
- наличие фактов отвлечения средств фонда на коммерческие цели, их размещение в различные негосударственные структуры (банки, малые и частные предприятия и т.д. ), а также в учредительные взносы;
- не привело ли отвлечение средств Фонда занятости к задержке выплат пособий по безработице, привлечению дополнительных бюджетных ассигнований, кредитов банка;
- правильность финансирования расходов, связанных с оказанием помощи незанятому населению, включающих организацию и проведение работ по профориентации,профессиональной подготовке, повышению квалификации и переподготовке высвобождаемых работников и незанятых граждан, а также выплаты пособия по безработице;
- правильность финансирования оплачиваемых общественных работ какие виды общественных работ организованы; категория лиц, направленных на общественные работы; сколько предусмотрено направить на общественные работы согласно программы занятости, сколько фактически направлено; договор службы занятости с предприятиями, для которых выполняются общественные работы, количество временно трудоустраиваемых работников, размер общей суммы дотаций;
- правильность финансирования расходов на содержание государственной службы занятости, создание и развитие материальной базы учебных центров, обеспечение деятельности по профориентации населения, создание информационно-вычислительной системы учета и распределения трудовых ресурсов, материальной базы службы занятости, подготовка и повышение квалификации руководителей и специалистов государственной службы занятости;
- целевое использование средств, предусмотренных на финансирование общественных работ, связанных со строительством жилья и эксплуатации объектов инфраструктуры в соответствии с Указом Президента Республики Казахстан "О новой жилищной политике";
- целевое использование средств выделенных на эмиграционные мероприятия (выплату единовременных денежных компенсаций, приобретение жилья);
- целевое использование средств, поступающих в рамках технической помощи по линии МОТ, Британского Совета и Займа Международного Банка реконструкции и развития;
в) Дорожный фонд.
При проверке правильности образования и использования средств Дорожного фонда следует проверить:
- полноту, своевременность и правильность отчислений средств пользователей автомобильных дорог и их целевое использование;
- полноту и правильность оплаты всех видов дорожных сборов и платежей;
- порядок взимания штрафов и начисления пени за нарушение правил пользования автомобильными дорогами, а также правильность их зачисления на соответствующие счета и использование;
- наличие утвержденных титульных списков капитального и среднего ремонта не включены ли в них внеплановые объекты, не относящиеся к дорожному строительству;
- целевое использование выделяемых средств на ремонт и содержание дорог общего пользования, наличие актов приемки и их соответствие отчетным данным в натуральных показателях;
- правильность применения расценок и тарифов на ремонтные работы;
- исполнение сметы расходов на содержание аппарата Дорожного фонда, исполнительных органов на местах и его подразделений.
г) Фонд охраны природы.
При проверке правильности образования и использования средств фонда охраны природы следует проверить:
- правильность формирования и расходования средств, получаемых от контрольно-инспекционной деятельности и по соблюдению природоохранного законодательства;
- в каком размере были предъявлены санкции за нарушение природоохранного законодательства, сколько из них взыскано, фактическое финансирование из местного бюджета за счет этого источника;
- на какие объекты, мероприятия были использованы средства фонда, их соответствие утвержденной смете доходов и расходов. При этом узнать, есть ли в области целевые программы природоохранного характера и привлекаются ли средства фондов охраны природы для их реализации в необходимом объеме;
- наличие фактов отвлечения и нецелевого использования средств фонда;
- правильность премирования лиц, непосредственно участвующих во вскрытии нарушений природоохранного законодательства;
- правильность отчисления на поощрения государственных и общественных инспекторов по охране природы;
д) Государственный фонд финансовой поддержки сельского хозяйства.
При проверке правильности образования и использования средств государственного фонда финансовой поддержки сельского хозяйства следует проверить:
- правильность выданных фондом финансовые помощи предприятиям и организациям, занимающимся производством сельскохозяйственной продукций. При этом следует учесть, что финансовая помощь оказывается на возвратной основе;
- целевое использование фондом выданной финансовой помощи из бюджетных средств, на какие цели она была использована, имеются ли факты отвлечения средств на коммерческие цели;
- соблюдение порядка выдачи финансовой помощи.

VII. Проверка постановки бухгалтерского учета и отчетности

36. При комплексной проверке должно быть проверено состояние бухгалтерского учета и отчетности по исполнению бюджета.
При этом следует проверить:
- соответствие отчета об исполнении бюджета с данными бухгалтерского учета и отчетов банковских учреждений, распорядителей кредитов, учреждений и отчетов об исполнении бюджетов, входящих в состав бюджета области района, города, согласованность взаимосвязанных показателей отдельных форм отчетности с балансом;
- состояние бухгалтерского учета и отчетности в бюджетных организациях и соответствие их с методическими и инструктивными материалами, разработанными и утвержденными Министерством финансов Республики Казахстан;
- правильность составления отчетов об исполнении сметы расходов главными распорядителями кредитов, бюджетными организациями;
- соблюдение установленных сроков представления отчетов главными распорядителями кредитов, учреждениями;
- рассмотрение финансовыми органами получаемой отчетности от главных распорядителей кредитов и учреждений;
- обоснованность и законность открытия счетов бюджетных учреждений в учреждениях банка. При обнаружении открытие незаконных счетов проверяется законность всех операций по этим счетам;
- утверждение отчета об исполнение бюджета соответствующими маслихатами собраниями-депутатов.

VIII. Проверка состояния контрольно-экономической работы

37. Проверка состояния контрольно-экономической работы проводится в финансовых органах, органах финансового контроля, таможенной и налоговой службы. При этом, в этих органах проверяются:
- состояние работы по выполнению Плана основных вопросов контрольноэкономической работы Министерства финансов Республики Казахстан, качество и своевременность исполнения, предусмотренных в них мероприятий, выполнение этого плана структурными подразделениями;
- проведение комплексных проверок состояния работы по формированию и исполнению местных бюджетов;
- выполнение решений коллегии Министерства финансов Республики Казахстан;
- состояние работы по исполнению централизованных заданий;
- состояние работы в органах финансового контроля по возмещению выявленного ущерба, нецелевого использования бюджетных средств, сокрытия налогов и других обязательных платежей, взаимодействия с правоохранительными органами;
- достоверность составления органами финансового контроля отчета ф.N1-кр "О контрольно-ревизионной работе органами финансового контроля";
- достоверность составления органами налоговой службы ф.N2-Н "О результатах контрольной работы органов налоговой службы", достоверность составления отчета ф.N1-Н "О суммах недоимки по налогам" и формы N2 П "О результатах контрольной работы налоговой полиции;
- состояние платежной дисциплины, сумма недоимки в целом и по видам налогов, причиной образования недоимки, анализ выполнения прогноза в целом и по видам налогов;
- достоверность составления таможенными органами отчетов формы N5-ТН "Отчет о таможенных платежах и налогах";
- состояние контрольно-экономической работы финансовых органов, органов финансового контроля, таможенной и налоговой службы, при этом, провести документальные (контрольные) перепроверки в организациях по правильности выявленных сумм ущерба, исчисления и своевременности перечисления налогов и других обязательных платежей в бюджет, обоснованности предоставления льгот по таможенным платежам;
- состояние камеральных проверок, проведенных специалистами проверяемого налогового органа (проверка расчетов по уплате текущих (авансовых) платежей и налоговых деклараций по видам налогов, качество составления актов документальных и тематических проверок и их реализация);
- состояние работы по принудительному взысканию задолженностей по налогам, сборам и платежам;
- своевременное рассмотрение писем, заявлений, жалоб граждан и юридических лиц.

IХ. Оформление результатов проверки и принятие мер по
устранению выявленных недостатков и нарушений в
формировании и исполнении местных бюджетов

38. По результатам комплексной проверки составляется сводный акт, в котором излагаются данные ревизий и проверок организаций и участков работы, проведенных членами ревизионной группы и привлеченных к этой проверке работников.
Сводный акт подписывается руководителями ревизуемого финансового органа, налоговой инспекции, органа финансового контроля и акимами соответствующего уровня.
Данные, изложенные в актах ревизий и проверок, проведенных в бюджетных организациях и других хозяйствующих субъектах руководителем ревизионной группы, используются при разработке предложений о мерах улучшения их работы, рациональном и эффективном использованием бюджетных средств, обеспечением сохранности денежных средств и материальных ценностей, а также при составлении докладов по результатам комплексной проверки.