Алматы қаласындағы зираттарда адамдарды жерлеу және күтіп-ұстау жөніндегі ережелерді бекіту туралы

Алматы қаласы Мәслихатының 1998 жылғы 25 наурыздағы І сайланған XVIII сессияның шешімі. Алматы қалалық Әділет басқармасында 1998 жылғы 24 cәуірде N 13 тіркелді. Күші жойылды - ІІІ сайланған Алматы қаласы мәслихатының ХХІV сессиясының 2006 жылғы 26 шілдедегі N 264 шешімімен

Ескерту. Күші жойылды - ІІІ сайланған Алматы қаласы мәслихатының ХХІV сессиясының 2006 жылғы 26 шілдедегі N 264 шешімімен.

"Қазақстан Республикасының жергілікті өкілді және атқарушы органдары туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабының І-тармағына сәйкес, І сайланған Алматы қалалық Мәслихаты шешім қабылдады:
Алматы қаласындағы зираттарда адамдарды жерлеу және күтіп ұстау жөніндегі ережелер бекітілсін, беріліп отыр.

І-сайланған Алматы
қалалық Мәслихаты
XVIII сессиясының төрағасы

І-сайланған Алматы қалалық
Мәслихатының хатшысы

1998 жылғы 25 наурыздағы
І сайланған Алматы қалалық
Мәслихатының XVIII сессияның
шешіміне қосымша

Алматы қаласында жерлеу
және зираттарды күтіп ұстау
ЕРЕЖЕСІ

І. Жалпы ережелер

1.1. Алматы қаласының зираттары жерлеу рәсімін атқаратын арнайы кәсіпорын қарамағында.
1.2. Бейіт іші жол, жаяусоқпақ, гүлзарларға бөлшектенген және қабырлар қатарға бөлінген.
1.3. Бейіт әкімшілігінде, кіре берісте келіп-кетушінің ережесі, зират жұмыс тәртібі, бейіт ішкі құрылыс-суреті және атқаратын әдет-ғұрыптық қызмет бағасы жазылған баға көрсеткіш болуы шарт.
1.4. Жерлеу рәсімі күнде өткізіледі.

ІІ. Жерлеу тәртібі

2.1. Бейіт әкімшілігі тағайындаған уақытында марқұмды жерлеу парыз.
2.2. Өлім куәлігі көрсеткен соң ғана марқұмды жерлеуге рұқсат беріледі.
2.3. Зират әкімшілігі өлім туралы куәлікке сүйене отыра марқұм деректерін арнайы тіркеу кітабына жазып, қабырына реттік сан береді.
2.4. Әкімшілік жерлеу орнын тегін береді. Қабыр қазу, марқұмды түсіру, орнықтыру,көму, төмпешік көтеру жұмыстары жерлеу кәсіпорыны қызметкерлерінің міндеті.
Марқұмды бөгде адамдар, не туған-туыстар күшімен жерлеу жұмыстарын атқару зират әкімшілігі келісіміне байланысты.
Марқұмды туыстық қабырға жерлеуге рұқсат алу үшін, алдыңғы қаза болған адамның өлімі туралы куәлігін және марқұм туысының атына жазылғаннан, өтініш болуға тиіс.
Қабыр қазу, құлпытас, қоршау қою және басқа қызметтер үшін тапсырыс жерлеу кәсіпорында бекітілген ақы бойынша алынады.
2.5. Марқұм жерлеу қабырына дейін табытта (кейбірде қорғасын табытында) жеткізіледі.
Мұсылман марқұмды арнайы бесікпен жерлеу қабырына, ал шет елге табытқа салып жеткізіледі.
2.6. Жұқпалы аурудан, не көлік апатынан қаза болғандар, бет терісі бұзылуына және мәйітінің іріп-шіруіне байланысты жабық табытта жеткізіледі.
2.7. Басқа аудан, қала, не мемлекетімізден тысқары жерге марқұмды кез-келген көлікпен жеткізуге болады. Өлім туралы куәлікке сүйеніп, санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды бақылап отырған жерден марқұмды басқа аймаққа жерлеуге рұқсат-анықтамасын алу керек. Мәйітті сақтау үшін бальзамдап, қорғасын табыттың ішіне мықтап салып, дымқыл өткізбейтін затпен қамтамасыз етіп, сыртынан ағаш қорапты шегелеп, жүк бөлімінде әкетуге дайындау керек.
Марқұмның қаза болған уақытынан жерлеуіне дейін бес тәуліктен аспауы парыз.
2.8. Марқұмның қаза болуына (чума, тырысқақ, табиғи шешек, алапес және т.б.) аса қауіпті жұқпалы аурулар себеп болса онда мәйітті әкетуге рұқсат берілмейді.
Олардың жерленуі ҚР білім, мәдениет, денсаулық министрлігінің арнайы ережесімен реттеледі.
2.9. Медицина-сот тексеруінен өткен кейбір табылған мәйіт дене мүшелері, сондай-ақ суға батқан, үйінен тыс жерде жылдам т.б. жағдайда қаза болған марқұмдардың өлікханада жатқан денесін, не дене мүшелерін, жерлеуге жанашыры, не кәсіпорны жоқ болса, онда олардың жерлеуін осы жұмыспен тікелей айналысатын кәсіпорын, тиісті жерге өлімін тіркетіп, өз міндетіне алады.
2.10. Жерлену ереже бойынша, бөлінген қатардағы зираттарында тегін атқарылады.
2.11. Әрбір жерленуді, зират меңгерушісі арнайы кітапқа жазып отырады:
марқұмның жерленген жылы, күні, айы, моланың реттік саны, аты-жөні, туған, өлген күні, қаза себебі, өлім туралы куәлік алынғаны, оның реттігі, күні, марқұмды жерлеген туысының аты-жөні, мекен-жайы, не кәсіпорын аты, мекені т.б.
ІІІ. Қабыр құрылысы

3.1. Әрбір жерлеуге жер бөлінеді. Қабыр ұзындығы 2 метр, ені 1 м кем болмағаны парыз. Баланыкі - кемдеу.
Қабырлар арасы ұзындық жағынан - 1,0 м. Ал қысқа жағынан - 0,5 м. Кем болмауы керек.
Қабыр тереңдегі топырақ қыртысына және асты суының қашықтығына байланысты, бірақ та ол жердің бетінен табыт қақпағына дейін 1,5 м кем болмауы шарт. Барлық жағдайда қабыр жер асты суынан 05 м жоғары болуы парыз.
Аса жұқпалы аурудан өлгеннің қабыр тереңдігі 2 м болады, түбінен 10 см жоғары хлор әгі салынады.
Әрбір қабыр төмпешігі жерден 0,5 м биік болуы керек. Төмпешік шеттері қабырдан үлкен және оны жауын-шашыннан қорғауға тиісті.
Әрбір төмпешікте жерленгеннен кейін марқұмның аты-жөні, туған, өлген жылы, күні, айы, қабыр реттік саны жазылған темір белгішегі қойылуы парыз.
3.2. Сот-тергеу орындары керек деген жағдайда көр қайтадан қазылып, мәйіттің сүйектері медицина-сот зерттеу-тексеруіне арнайы алынады.
Мәйіт сүйектерінің алынғандығы туралы арнайы тіркеу кітабына жазылады.
3.3. Мәйіт сүйектерін басқа бейіт орындарына, не жабылып қалғандарына жерлеуге рұқсат берілмейді.
Кейбір жағдайда ғана:
а) қабыры болған зират, не оның бөлшегі құртылса рұқсат беріледі;
б) сүйектерін кейбір моладан республикамыздың басқа жерлеріне, не одан тысқары жерлерге жерлейтін болса рұқсат беріледі.
3.4. Мәйіт сүйектерін басқа жерге қайта жерлеуге құмайт қабырынан 1 жыл өтпей, ал сызды жерден 3 жыл өтпей, тиісті санитарлы-эпидемиологиялық тәртіпті бақылайтын орыннан рұқсат алмай қозғалтуға рұқсат етілмейді.
3.5. Екінші рет қабырды пайдалану үшін мәйіттің туыстарының келісімі керек және 20 жылы өткен соң, ал қолайлы топырақта (құмайтты) соңғы жерлеуден 15 жыл өткеннен кейін болады.

IV. Жерленген орындарды жайластыру
және оларды парыздықпен күту

4.1. Жерлеу рәсімін ұйымдастырған азаматтар; бір ай ішінде (қыс мезгілінде 1 мамырға дейін) қабыр төмпешегін ретке келтіру керек, ал одан ары күтіп, тазалап ұстаулары парыз. Дер кезінде қабырдың орнатылған құрылыстарын жөндеп, майлап, араларын тазартып, ал жұмыстарды өз күшімен атқару парыз.
4.2. Қабыр аумағында мына жұмыстарға рұқсат етіледі:
- бетон, не табиғи тастан құлпытас тұрғызуға, гүлзар орнатуға, орындық орнықтыруға;
- қабырдың қоршауына көгілдір, сәндік талшыбықты, гүл отырғызады және өсімдіктерді қырқып тұрады.
Ағаш құлпытасын және үстел, орындықтарды мола аумағынан тыс жерге, не басқа құрылыстарды тұрғызуға рұқсат етілмейді.
4.3. Қабыр құрылысы техникалық және стандарттық тәртіпке сай болуы шарт. Олардың жасалғаны, не сатып алынғаны туралы құжаттары болса, қабыр құрылыстарымен айналысатын кәсіпорын орнықтыру жұмысын орындайды.
4.4. Орнатылған қабыр құрылысы жерлеген туысының: не кәсіпорынның меншігі болып есептелінеді.
4.5. Атақты мемлекет, білім, мәдениет қайраткерлерінің құлпытастары, сондай-ақ тарихи-көркемдік, құнды сәулетті бейіт құлпытастары, осыларды орнатқан адамдардың келісімі бойынша мемлекеттік заттар қоры қатарына алынады.
4.6. Ескірген қабыр құрылысы туралы зират әкімшілігі марқұм туыстарына хабарлауы парыз.

V. Зират ішкі тәртібі

5.1. Бейіт келіп-кетушіге күнде ашық болуы керек.
1 сәуірден - 1 қыркүйекке дейін сағ. 8.00-19.00
2 қыркүйектен - 1 сәуірге дейін сағ. 9.00-17.00
Жерлеу рәсімі сағ. 9.00-17.00 дейін өткізіледі.
5.2. Зиратта (көлік жолы, жаясоқпақ, гүлзар т.б.) көпшілік пайданалатын орындар таза болуы үшін қоқымнан, түсетін жапырақтардан тазартып тұру, ал қыс мезгілінде, қажет болса құм төгіп қою керек.
Көгілдір өсімдіктерге күту жұмыстарын атқарып отыру парыз.
5.3. Жерлеу жұмыстарына өкілетті әкімшілігі міндетті:
а) тазалық және тәртіпті өз аумағында сақтау, бейітте жайластырушылық жұмыстарын ұйымдастыру;
б) бейіт үйлерін, өткел жолдарын, жаяусоқпақтарды, канализация, электр, су тамақтарын және басқа құрылыстарын жөнді, қалыпта ұстаулары керек;
в) азаматтар мен кәсіпорындардан, бейітте қабыр қазуға, жерлеуге, көмуге, құрылыс жұмыстарына сәйкес түскен тапсырысты дер кезінде қабылдап, орындаулары керек.
Азаматтар, жерлеуді ұйымдастырған кәсіпорын кассасы арқылы бекітілген, баға бойынша атқарылған жұмыстары үшін ақы төлеуі керек.
Бекітілген тәртіптен басқа, бейіт жұмыскерлеріне атқаратын жұмыстары үшін үстеме ақы алуға рұқсат етілмейді;
г) бейітті көгалдандыру жұмысын ұйымдастыру және көпшілік пайдаланатын көшет егістерді күту;
е) мемлекет қарауына алынған ҰОС қайтыс болғандардың әскери бауырластық мола құрылыстарын күту және абаттандыру.

VI. Зиратқа келіп-кету тәртіп ережесі және
құқығы мен борышы

6.1. Бейіт аумағында келіп-кетушілер қоғамдық тәртіпті сақтауы парыз.
6.2. Бейітте рұқсат етілмейді:
- жабылғаннан кейін болуға;
- мас болып жүруге;
- бейіт аумағына (ішіне) авто-көлікпен кіруге;
(автокатафалоктан, марқұмды алып келе жатқанда; жерлеу қызметін атқаратын басқа кәсіпорын арнайы көліктерінен басқалар).
Ескерту: Мүгедектер мен өте қартайғандарға жеңіл машинамен бейіт аумағында жүруге болады;
- бөгде адамдар әдет-ғұрып зираттарын (азагүлдер, табыттар т.б.) сатуға және ақы алу үшін жерлеуге қатысуға тыйым салынады;
- алау жағуға болмайды;
- құлпытастарды бүлдіруге, қоқымдауға зират ішінде болмайды.
6.3. Бейітте, қоғамдық тәртіпті бұзғаны үшін, азаматтар Қазақстан Республикасында қолданылып отырған заңдарға сәйкес жауапқа тартылады.

І сайланған Алматы
қалалық Мәслихаты
XVII сессиясының төрағасы

І сайланған Алматы
қалалық Мәслихатының
хатшысы

Об утверждении правил по захоронению и содержанию кладбищ в городе Алматы

Решение XVIII сессии I-го созыва Алматинского городского Маслихата от 25 марта 1998 года. Зарегистрировано Управлением юстиции города Алматы 24 апреля 1998 года за N 13. Утратило силу решением XXIV сессии Маслихата города Алматы III созыва от 26 июля 2006 года N 264

Сноска. Утратило силу решением XXIV сессии Маслихата города Алматы III созыва от 26 июля 2006 года N 264.

На основании пункта 1 статьи 40 Закона Республики Казахстан от 10 декабря 1993 года "О местных представительных и исполнительных органах Республики Казахстан" Алматинский городской Маслихат I-го созыва РЕШИЛ:

Утвердить правила по захоронению и содержанию кладбищ в городе Алматы, прилагается.

Председатель
ХVIII-й сессии Алматинского
городского Маслихата
I-го созыва

Секретарь
Алматинского городского
Маслихата I-го созыва

Приложение
к решению ХVIII-й сессии
Алматинского городского
Маслихата I-го созыва
от 25 марта 1998 года

ПРАВИЛА
по захоронению и содержанию
кладбищ в городе Алматы

I. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

1.1. Кладбища в городе Алматы находятся в ведении специализированного предприятия, осуществляющего захоронение.
1.2. Территория кладбища разделяется дорогами, пешеходными дорожками и аллеями на участки, которые разбиваются на ряды для могил.
1.3. Администрация кладбища обязана постоянно иметь для общего обозрения у входа на кладбище: распорядок работы кладбища, правила для посетителей, план-схему кладбища и прейскурант цен на ритуальные услуги.
1.4. Захоронения производятся ежедневно.

II. ПОРЯДОК ЗАХОРОНЕНИЙ

2.1. Захоронение умерших производится в определенные часы, установленные органом, осуществляющим захоронение.
2.2. Захоронения должны производиться только после предъявления свидетельства о смерти, выданного органами, регистрирующими факт смерти.
2.3. На основании свидетельства о смерти администрация органа, осуществляющего захоронение производит соответствующую запись в регистрационной книге установленного образца и выдает специальный номер на могилу.
2.4. Место захоронения отводится администрацией кладбища бесплатно. Копка могилы, опускание гроба в нее, засыпка могилы и устройство холма, является обязанностью работников органа, осуществляющего захоронение.
Выполнение работ по захоронению силами родственников или частных лиц производится после согласования с администрацией органа, осуществляющего захоронение.
Захоронение гроба в родственную могилу разрешается на основании письменного заявления родственника, на которого зарегистрирована могила, при предъявлении им подлинника свидетельства о смерти ранее захороненного родственника.
За копку могил, устройство надгробных памятников, оградок и другие услуги взимается плата по утвержденному прейскуранту в пункте приема заказов органа, осуществляющего захоронение.
2.5. Перевозка и перенос умерших к месту захоронения совершается в гробах (в отдельных случаях в оцинкованных в запаянном виде).
Захоронение умерших по мусульманскому обряду осуществляется на специальных носилках, а перевозка на большие расстояния - в гробах.
2.6. Перевозка умерших от инфекционных болезней или в случае, если смерть последовала в результате транспортных катастроф, вызвавших деформацию кожного покрова лица, а также в случаях разложения трупа, совершается в закрытом гробу.
2.7. Перевозка умершего для захоронения в другом районе, городе или за пределами республики производится любыми транспортными средствами. Для оформления перевозки умершего необходимо получить справку-разрешение на перевозку, которая выдается соответствующим органом, осуществляющим надзор за исполнением санитарно-эпидемиологических норм на основании свидетельства о смерти, выданного органом, фиксирующим факт смерти.
Перед перевозкой труп должен быть забальзамирован для длительного хранения и помещен в оцинкованный, герметично запаянный гроб, заполненный веществом, впитывающим влагу, гроб должен быть помещен в деревянный, плотно сколоченный ящик для транспортировки в багажном отделении.
При случаях перевозки от момента наступления смерти до погребения умершего должно пройти не более пяти суток.
2.8. Перевозка трупа запрещается, если причиной смерти явились особо опасные инфекции (чума, холера, натуральная оспа, сибирская язва, проказа и др.).
Порядок погребения их регулируется специальными правилами Министерства образования, культуры и здравоохранения Республики Казахстан.
2.9. Захоронение найденных тел умерших (отдельных частей тел умерших, утопленников, скоропостижно умерших вне дома и т.п.) и находящихся в морге после судебно-медицинского исследования, при отсутствии родственников или лиц и учреждений, которые могут взять на себя организацию похорон, возлагается на уполномоченный орган, осуществляющий захоронение после регистрации в органах, фиксирующих наступление смерти.
Захоронения производятся в соответствии с требованиями настоящего порядка, за счет бюджетных средств на захоронение безродных.
2.10. Захоронения, как правило, осуществляются только на действующих кладбищах с бесплатным отрезом участков.
2.11. Каждое захоронение регистрируется заведующим кладбища в особой книге с заполнением следующих сведений: год, месяц, число погребения, номер могилы, фамилия, имя, отчество умершего, дата рождения и смерти, причина смерти, номер, дата и кем выдано свидетельство о смерти, фамилия, имя, отчество, адрес близких родственников покойного или наименование и адрес организации, производящей захоронение.

III. УСТРОЙСТВО МОГИЛ

3.1. Для каждого отдельного захоронения отводится территория. Длина могилы должна быть не менее 2 метров, ширина 1 метр. При захоронении умерших детей размеры могилы могут быть соответственно уменьшены.
Расстояние между могилами должно быть по длинным сторонам не менее 1,0, а коротким - не менее 0,5 м.
Глубина могилы устанавливается в зависимости от характера грунтов и уровня подпочвенных вод, при этом она должна быть не менее чем 1,5 м. от поверхности земли до крышки гроба. Во всех случаях отметка для могилы должна быть на 0,5 м. выше уровня грунтовых вод.
Для умерших от особоопасных инфекций глубину могилы следует увеличить по 2 м., при этом на дно должна быть положена хлорная известь слоем 10 см.
Каждая могила должна иметь насыпь высотой 0,5 м. (надмогильный холмик) от поверхности земли. Насыпь должна выступать за края могилы для защиты ее от атмосферных вод.
На каждом надмогильном холме после погребения должна быть установлена металлическая табличка, (регистрационный знак) с обозначением фамилии, имени и отчества захороненного, даты рождения и смерти, номер могилы.
3.2. По требованию судебно-следственных органов в особых случаях допускается вскрытие могил и извлечение останков (эксгумация) для паталого-анатомического исследования их судебно-медицинской экспертизой.
Об извлечении останков делается соответствующая отметка в книге регистрации захоронений.
3.3. Перезахоронение останков на действующих и закрытых кладбищах запрещается, кроме случаев:
а) преждевременной ликвидации кладбища или его участка;
б) при перевозке останков из отдельных могил для перезахоронения в других местах республики или за ее пределами.
3.4. Перезахоронение останков может быть разрешено не ранее чем через год со дня погребения в песчаных грунтах и не ранее трех лет в сырых грунтах (согласно разрешения органа, осуществляющего надзор за соблюдением санитарно-эпидемиологических норм, в каждом отдельном случае).
3.5. Использование участка для вторичного погребения может быть осуществлено с согласия родственников погребенного только по истечении периода минерализации (кладбищенского периода) в 20 лет, а при благоприятных почвенных условиях (песчаные) в 15 лет с момента последнего захоронения.

IV. БЛАГОУСТРОЙСТВО МЕСТ ЗАХОРОНЕНИЯ И ИХ
СОДЕРЖАНИЕ

4.1. Граждане и организации, производившие захоронения должны в течении месяца оправить надмогильный холмик (при зимних захоронениях эта работа выполняется до 1 мая), в последующем постоянно содержать их в порядке. Своевременно за свой счет производить ремонт и окраску надмогильных сооружений и расчистку проходов у могил.
4.2. В границах участка, отведенного под захоронение разрешается:
- устанавливать надмогильные памятники из естественного камня или бетона, цветники и скамейки;
- производить посадку цветов на могиле, зеленой изгороди из декоративного кустарника с последующей ее подстрижкой.
Запрещается установка деревянных памятников, устройство столиков, скамеек за пределами участка захоронения и других сооружений.
4.3. Надмогильные сооружения должны соответствовать требованиям стандартов и технических условий. Установка их может быть произведена органом, осуществляющим захоронение, при наличии документов на их приобретение или изготовление.
4.4. Установленные надмогильные сооружения являются (частной) собственностью родственников или учреждений, которые установили их.
4.5. Могилы и памятники выдающихся деятелей государства, науки, культуры, памятники, представляющие историко-художественную и архитектурную ценность, надмогильные сооружения, установленные организациями включается в фонд государственного имущества с согласия лиц их установивших.
4.6. Администрация кладбища обязана сообщить родственникам захороненного о пришедших в ветхость надмогильных сооружениях.

V. ВНУТРЕННИЙ РАСПОРЯДОК НА КЛАДБИЩАХ

5.1. Кладбища должны быть ежедневно открыты для посетителей.
- с 1 апреля по 1 сентября с 8.00 до 19.00
- с 1 сентября по 1 апреля с 9.00 до 18.00
захоронения производятся с 9.00 до 17.00
5.2. Кладбища (проезды, дорожки, клумбы, газоны и другие места общественного пользования) должны содержаться в надлежащем порядке, для чего на них должны производиться следующие работы: уборка от мусора и опавших листьев, в зимнее время при необходимости посыпание песком прилегающей территории.
Зеленые насаждения должны поддерживаться в хорошем состоянии.
5.3. Администрация уполномоченного органа, осуществляющего захоронение, обязана:
а) организовать работы по благоустройству кладбищ, обеспечивать порядок и чистоту на их территории;
б) содержать в исправном состоянии здания, проезды, дорожки, канализационную, электрическую и водопроводную сеть и др. сооружения кладбищ;
в) принимать и своевременно выполнять заказы граждан и организаций, на подготовку могил, захоронение и засыпку могил, на установку надмогильных сооружений.
Оплата за услуги должна производиться гражданами по утвержденному в установленном порядке прейскуранту, только через кассу органа, осуществляющего захоронение.
Работникам кладбища запрещается принимать оплату за услуги от граждан, помимо установленного порядка.
г) проводить работы по озеленению кладбища и уходу за зелеными насаждениями общего пользования;
д) обеспечивать соблюдение установленных санитарных норм и правил захоронения;
е) обеспечивать содержание и благоустройство надмогильных сооружений, находящихся под охраной государства, а также братских могил воинов, погибших в ВОВ.

VI. ПРАВИЛА ПОСЕЩЕНИЯ КЛАДБИЩ
ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ

6.1. На территории кладбища посетители должны соблюдать общественный порядок.

6.2. На кладбищах запрещается:
- находиться после его закрытия;
- находиться в нетрезвом состоянии;
- въезжать на территорию кладбища на автомобильном транспорте (кроме автокатафалок и машин, сопровождающих захоронения и других спец. машин органа, осуществляющего захоронение).
Примечание: Инвалиды и престарелые могут пользоваться легковым транспортом для проезда по территории кладбища.
- частным лицам торговать ритуальными изделиями (венками, гробами и т.д.) оказывать за вознаграждение услуги по захоронению на территории кладбища;
- разводить костры;
- портить памятники, засорять территорию.
6.3. За нарушение правил общественного порядка на кладбище граждане привлекаются к ответственности в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.