Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы халықаралық пактіні ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 21 қарашадағы N 87 Заңы.

Нью-Йоркте 1966 жылғы 16 желтоқсанда жасалған Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы халықаралық пакт ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті

ЭКОНОМИКАЛЫҚ, ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ МӘДЕНИ
ҚҰҚЫҚТАР ТУРАЛЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ПАКТ

БІРІККЕН ҰЛТТАР ҰЙЫМЫ

1967

ЭКОНОМИКАЛЫҚ, ӘЛЕУМЕТТІК ЖӘНЕ МӘДЕНИ
ҚҰҚЫҚТАР ТУРАЛЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ПАКТ

(2006 жылғы 24 сәуірде күшіне енді - Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары бюллетені, 2006 ж., № 4, 30-құжат)

Осы Пактіге қатысушы мемлекеттер,

Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысында жарияланған қағидаттарға сәйкес, адам баласы отбасының барлық мүшелеріне тән қадір-қасиетін, олардың құқықтарының теңдігі мен ажырамастығын тану-бостандықтың, әділдіктің және жалпыға бірдей бейбітшіліктің негізі болып табылатынын назарға ала отырып,

бұл құқықтар адам баласына тән қадір-қасиеттен туындайтындығын тани отырып,

Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясына сәйкес әркім экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтарын да өзінің азаматтық және саяси құқықтарымен бірдей пайдалана алатындай жағдай туғызғанда ғана, үрей мен мұқтаждықтан бостандығын иеленген еркін адам үлгісі жүзеге асырылуы мүмкін екендігін тани отырып,

Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы бойынша мемлекеттер адам құқықтары мен бостандықтары жалпыға бірдей құрметтелуін және сақталуын көтермелеп отыруға міндетті екендіктеріне назар аудара отырып,

әрбір жеке адам, басқа адамдарға және өзі мүшесі болып саналатын ұжымға қатысты міндеттері бола отырып, осы Пактіде танылған құқықтарды көтермелеуге және сақтауға қол жеткізуі тиіс екендігіне назар аудара отырып,

төмендегі баптар туралы келісті:

І БӨЛІМ

1-бап

1. Барлық халықтар өзінің мемлекеттік құрылысын өздері шешуге құқылы. Осы құқық бойынша олар өз елінің саяси мәртебесін еркін белгілеп, оның экономикалық, әлеуметтік және мәдени дамуын еркін түрде қамтамасыз етеді.

2. Барлық халықтар алдарына қойған мақсат-мұраттарына жету жолында халықаралық экономикалық ынтымақтастықтан туындайтын, өзара тиімділік қағидаттар мен халықаралық құқыққа негізделген қандай да болсын міндеттемелерге нұқсан келтірместен, өз елінің табиғи байлықтары мен ресурстарын еркін игере алады. Бірде-бір халықты меншігіндегі тіршілік етуге қажетті заттардан еш уақытта айыруға болмайды.

3. Осы Пактіге қатысушы мемлекеттердің бәрі, соның ішінде өзін-өзі басқарушы емес және қамқорлығындағы аумақтарды басқаруда жауапты мемлекеттер де, Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының ережелеріне сәйкес, мемлекеттік құрылысын өзі шешу құқығын жүзеге асыруын көтермелеуге және ондай құқықты құрметтеуге тиіс.

ІІ БӨЛІМ

2-бап

1. Осы Пактіге қатысушы әрбір мемлекет дербес түрде және халықаралық көмек пен ынтымақтастық ретінде, атап айтқанда, экономикалық және техникалық салаларда, осы Пактіде танылған құқықтарды барлық тиісті тәсілдермен, атап айтқанда, заңнамалық шаралар қабылдауды қоса алғанда, бірте-бірте толық жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін қолда бар ресурстардың барынша ауқымды шегінде шаралар қабылдауға міндеттенеді.

2. Осы Пактіге қатысушы мемлекеттер Пактіде жарияланған құқықтар нәсілге, түр-түске, жынысқа, тілге, дінге, саяси немесе өзге наным-сенімдерге, ұлттық немесе әлеуметтік шығу тегіне, мүліктік жағдайға, сондай-ақ туылуы немесе өзге де жағдаяттарға қарамастан, қандай да болмасын кемсітусіз жүзеге асырылатынына кепілдік беруге міндеттенеді.

3. Дамушы елдер адам құқықтарын және өз халық шаруашылығын тиісті есепке ала отырып, өздерінің азаматтары болып табылмайтын адамдарға осы Пактіде танылған экономикалық құқықтарды қандай ауқымда беруге кепілдік бере алатынын айқындай алады.

3-бап

Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер Пактiде көзделген барлық экономикалық, әлеуметтiк және мәдени құқықтарды ерлер мен әйелдердiң тең пайдалануы құқығын қамтамасыз етуге мiндеттенедi.

4-бап

Осы Пактіге қатысушы мемлекеттер сол немесе өзге бiр мемлекет осы Пактіге сәйкес қамтамасыз етіп отырған құқықтарды пайдалануға қатысты, осы мемлекет бұл құқықтарға тек заңмен белгiленген, аталған құқықтар табиғатына сыйымды болатындай, және демократиялық қоғамдағы жалпы әл-ауқатты жақсартуға жәрдемдесу мақсатындағы шектеулердi ғана белгiлей алатынын таниды.

5-бап

1. Осы Пактiдегі ешбiр қағида қандай да бiр мемлекетке, қандай да бiр топқа немесе қандай да бiр адамға осы Пактіде танылған кез келген құқықтар немесе бостандықтарды жоюға, не болмаса оларды осы Пактіде көзделгеннен көп мөлшерде шектеуге бағытталған қандай да болмасын iс-әрекетпен айналысуға немесе қандай да болмасын iс-әрекет жасауға құқық бередi деп түсiндiрілмеуге тиiс.

2. Қайсыбiр елдерде заң, конвенциялардың, ережелердiң күшiмен не болмаса әдет-ғұрыптар арқылы танылған немесе қолданыстағы қандай да бiр болмасын негiзгi адам құқықтарын аталған Пактiде мұндай құқықтар танылмайды немесе танылған күннiң өзiнде кем ауқымда танылады деген сылтаумен ешбiр шектеуге немесе кемiтуге жол берiлмейдi.

IІІ БӨЛIМ

6-бап

1. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер әр адамның өз еркiмен таңдап алған немесе өз еркiмен келiскен еңбегімен күнкөрiс жасау мүмкiндiгi құқығын қамтитын еңбек етуге құқығын мойындайды және осы құқықты қамтамасыз етуге тиiстi қадамдар жасайды.

2. Бұл құқықты толық жүзеге асыру мақсатында осы Пактiге қатысушы мемлекеттер қабылдауға тиiстi шараларға адамның негізгi саяси және экономикалық бостандықтарына кепiлдiк беретiн жағдайдағы кәсiби-техникалық оқыту мен дайындық бағдарламалары, экономикалық, әлеуметтiк және мәдени ұдайы даму мен толық өнімді еңбекке қол жеткiзудiң жолдары мен тәсiлдерi кiредi.

7-бап

Осы Пактіге қатысушы мемлекеттер әркiмнiң әділетті және қолайлы еңбек жағдайына ие болу құқығын таниды, оған, атап айтқанда:

а) барлық еңбеккерлерге, кем дегенде:

i) құндылығы бiрдей еңбектерi үшiн ешбiр айырмашылықсыз әдiл жалақы мен бiрдей сыйақы алуын және де, атап айтқанда, әйелдер үшiн еңбек жағдайы бiрдей еңбегi үшiн бiрдей еңбекақы алатын ер адамдар пайдаланатын еңбек жағдайынан кем болмауына кепілдiк берiлуiн;

іі) осы Пактінiң қаулыларына сәйкес өздерi мен отбасы мүшелерi қанағаттанарлықтай тiршiлiк жасауын қамтамасыз ететін сыйақы;

b) қауiпсiздiк пен гигиена талаптарына жауап беретiн еңбек жағдайы;

с) еңбек өтiлi мен бiлiктiлiгiнiң негiзiнде ғана жұмыста тиiстi жоғары сатыларға көтерiлуi үшiн бәрiне бiрдей мүмкiндiк берiлуi;

d) тынығу, бос уақыт және жұмыс уақытының орынды шектелуi, мерзiмдi ақылы еңбек демалысы, сонымен қатар, мереке күндерiнде iстеген жұмысы үшiн сыйақы алу құқығы кiредi.

8-бап

1. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер:

а) әрбiр адамның, өзiнiң экономикалық және әлеуметтiк мүдделерiн жүзеге асыру және қорғау үшiн кәсiптiк одақтарды құру және осындай ұйымдарға өзiнiң таңдауы бойынша, сол тиiстi ұйымның ережесiн бұзбау шартымен ғана кiру құқығын; аталған құқықты пайдалану заң бойынша көзделген және демократиялық қоғамдағы мемлекеттiк қауiпсiздiк немесе қоғамдық тәртiп мүдделерiн немесе басқа адамдардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау үшiн қажеттiлерiнен басқа ешбiр шектеулерге жатпайды;

b) кәсiптiк одақтардың ұлттық федерациялар немесе конфедерациялар құру құқығын және де соңғылардың халықаралық кәсiподақ ұйымдарын ашу немесе соларға қосылу құқығын;

с) кәсiптiк одақтардың өз жұмыстарын кедергiсiз және заң бойынша көзделген және демократиялық қоғамдағы мемлекеттiк қауiпсiздiк немесе қоғамдық тәртiп мүдделерiн немесе басқа адамдардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау үшiн қажеттiлерiнен өзге қандай да бiр болмасын шектеулерсiз жұмыс жүргiзу құқығын;

е) әр елдiң заңдарына сәйкес жүзеге асырылған жағдайдағы ереуiлдерге шығу құқығын қамтамасыз етуге мiндеттенедi.

2. Осы бап қарулы күштер, полиция немесе мемлекет әкiмшiлiгi құрамына кiретiн адамдар үшiн бұл құқықтарды пайдалануға заңды шектеулер енгiзуге кедергі жасамайды.

3. Осы баптағы ешбiр қағида қауымдастықтар бостандығы мен ұйымдастыру құқығын қорғауға қатысты Халықаралық еңбек ұйымының 1948 жылғы Конвенциясына қатысушы мемлекеттерге аталған Конвенцияда көзделген кепiлдiктерге нұқсан келтiретiн заңнамалық актiлерiн қабылдау немесе заңды осы кепiлдiктерге нұқсан келтiретiндей етiп қолдану құқығын бермейдi.

9-бап

Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер әрбiр адамның, әлеуметтiк қамсыздандыруды қоса алғанда, әлеуметтiк жағынан сақтандыру құқығын таниды.

10-бап

Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер:

1. Қоғамның табиғи және негiзгi ұясы болып табылатын отбасына, әсiресе, жаңа шаңырақ көтерген тұста және жас балаларына қамқорлық жасау мен олардың тәрбиесiне жауапкершiлiк жүктелген кезде, мүмкiндiгiнше барынша кең ауқымды қорғау мен жәрдем көрсетiлуi қажет екендiгiн таниды. Неке екi жақтың өзара еркiн келiсiмi бойынша ғана қиылуы тиiс.

2. Аналарға, бала туғанға дейiнгi және одан кейiнгi тиiстi уақыт iшiнде айрықша қамқорлық көрсетiлуi тиiс. Жұмыс iстейтiн аналарға осы мерзiм iшiнде ақылы демалыс немесе әлеуметтiк қамсыздандыру бойынша жеткiлiктi жәрдемақылық демалыс берiлуi тиiс.

3. Барлық балалар мен жасөспiрiмдерге шығу тегiне байланысты немесе өзге бiр белгiсi бойынша қандай да болмасын кемсiтусiз қорғау мен жәрдемнiң ерекше шаралары қабылдануға тиiс. Балалар мен жасөспiрiмдер экономикалық және әлеуметтiк қанаудан қорғалуы тиiс. Олардың еңбегін имандылығы мен денсаулығына, немесе қалыпты өсiп-жетілуiне зиян келтiретiн немесе өмiрiне қауiп төндiретiн салаларда пайдалану заң жүзiнде жазалануға тиiс. Бұдан басқа, мемлекеттер жас мөлшерi шегiн белгілеуге тиiс, ал одан жасы төмен баланың ақылы еңбегiн пайдалануға заң бойынша тыйым салынады және жазаға тартылады.

11-бап

1. Осы Пактіге қатысушы мемлекеттер әркiмнiң өзi және отбасының жеткіліктi тамақтануын, киiмi мен баспанасын қамтитын, жеткiлiкті тұрмыс деңгейiнде өмiр сүру және тұрмыс жағдайын үнемi жақсарту құқығын таниды. Қатысушы мемлекеттер, бұл ретте еркiн келiсiмге негiзделген халықаралық ынтымақтастықтың маңызы зор екенiн тани отырып, осы құқықтың жүзеге асырылуын қамтамасыз ету үшiн тиiстi шаралар қабылдайды.

2. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер әрбiр адамның аштықтан бостандығы негiзгi құқығын тани отырып, дербес өзi және нақты бағдарламалардың жүргiзілуiн көздейтiн халықаралық ынтымақтастық тәртiбiнде:

а) техникалық және ғылыми білiмдi кеңiнен қолдану жолымен азық-түлiкті өндiру, сақтау және тарату әдiстерiн жақсарту, табиғи ресурстарды неғұрлым тиiмдi игерiп, пайдалану үшiн тамақтану принциптерi мен аграрлық жүйенi жетiлдiру немесе реформалау туралы білiмдi тарату үшiн;

b) азық-түлiк өнiмдерiн экспорттаушы, сонымен қатар импорттаушы елдердiң қажеттiлiктерiне сәйкес және олардың проблемаларын ескере отырып, дүниежүзілiк азық-түлiк қорының әдiл бөлiнуiн қамтамасыз ету үшiн қажетті шаралар қабылдауға тиiс.

12-бап

1. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер әрбiр адамның тәндiк және психикалық саулылығының ең жоғары деңгейiне қол жеткiзу құқығын таниды.

2. Бұл құқықты толық жүзеге асыру үшiн осы Пактiге қатысушы мемлекеттер:

а) балалардың өлi тууы мен шетiнеу санының азаюын қамтамасыз ету және балалардың салауатты дамуына жағдай туғызу;

b) сыртқы орта гигиенасының және өнеркәсiптегi еңбек гигиенасының барлық аспектiлерiн жақсарту;

с) iндет, эндемиялық, кәсiби және өзге де аурулардың алдын алу және олармен күресу;

d) науқастанған жағдайда, баршаға медициналық жәрдем беру мен дәрігерлiк күтiмдi қамтамасыз ететiндей жағдай жасау үшiн қажеттi iс-шараларды қамтуға тиiс.

13-бап

1. Осы Пактіге қатысушы мемлекеттер әрбiр адамның бiлiм алуға құқығын таниды. Олар бiлiм - адамның жеке басының толық кемелденуiне және өзiнiң қадiр-қасиетін сезiнуiне бағытталып, адам құқықтары мен негiзгі бостандықтарына деген құрметті нығайтуы тиiс екендiгімен келiседi. Бұдан әрi, олар бiлiм баршаға еркiн қоғамның пайдалы қатысушылары болуына мүмкiндiк туғызып, барлық ұлттар мен нәсiлдiк, этникалық және дiни топтар арасындағы өзара түсiнiстiк, төзiмділiк пен достыққа ықпал етiп, Бiрiккен Ұлттар Ұйымының бейбiтшiлiктi қолдау жолындағы жұмысына жәрдемдесетiнiн құптайды.

2. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер осы құқықты толық жүзеге асыру үшiн:

а) бастауыш бiлiм баршаға бiрдей мiндеттi және тегiн болуы тиiс екендiгiн;

b) әр түрлi нысанда орта бiлiм алу, бұған кәсiптiк-техникалық орта білiмдi қоса алғанда, барлық қажетті шараларды қабылдау жолымен, атап айтқанда, бiртiндеп тегiн білiм беру жүйесiн енгiзу сияқты ашық және бәрi үшiн қолжетiмдi болып жасалуы тиiс екендiгiн;

с) жоғары бiлiм алу әркiмнiң қабiлетiне қарай барлық қажеттi шараларды қабылдау жолымен, атап айтқанда, бiртiндеп тегiн білiм беру жүйесi сияқты, бәрi үшiн бiрдей қолжетiмдi болып жасалуы тиiс екендiгiн;

d) бастауыш бiлiм алмаған немесе бастауыш бiлiмнiң толық курсын аяқтамағандар үшiн қарапайым бiлiм алу, мүмкiндiгiнше көтермеленiп, немесе үдетiлiп оқытылу керек екендiгiн;

е) барлық сатыдағы мектеп жүйелерiн дамытудың белсендi түрде жүргiзiлуi, стипендияның қанағаттанарлықтай жүйесiнiң орнатылуы, оқытушылар құрамының материалдық жағдайының үнемi жақсартылып отырылуы тиiс екендігін таниды.

3. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер ата-аналардың және тиiстi жағдайларда, қамқоршылардың өз балаларын оқыту үшiн мемлекет билiгi құрған мектептердi ғана емес, сонымен қатар мемлекет белгілеуi немесе бекiтуi мүмкiн бiлiм беру талаптарына жауап беретiн және өз балаларының наным-сенiмдерiне сәйкес дiни және имандылық тәрбие берудi қамтамасыз ететiн басқа да мектептердi таңдау еркiндiгiн құрметтеуге мiндеттенедi.

4. Осы баптың ешбiр бөлiгi осы баптың 1-тармағында баян етілген принциптер сақталған жағдайда жеке адамдар мен мекемелердiң оқу орындарын құру және басқару еркiндiгiн кемiту және бұндай оқу орындарында білiм беру талаптары мемлекет белгiлеген талаптармен үйлесiмдi болуын орындамау деп түсiндiрiлмеуi тиiс.

14-бап

Егер әрбiр осы Пактiге қатысушы мемлекет қатысушылар құрамына кiрген кезде өз метрополиясына қарасты аумақта немесе оның юрисдикциясына қарасты басқа аумақтарда мiндеттi тегін бастауыш білiм берудi белгілей алмаған жағдайда, ол екi жыл iшiнде, ақылға сыйымды жылдар бойында бiртiндеп қолға алынатын, жылдар саны көрсетiлуi тиiс, жалпыға бiрдей мiндеттi тегiн бiлiм беру принципiн жүзеге асыру iс-шараларының егжей-тегжейлi жоспарын жасауға және қабылдауға мiндеттенедi.

15-бап

1. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер әрбiр адамның:

а) мәдени өмiрге қатысу;

b) ғылыми прогресс пен оларды iс жүзiнде қолдану нәтижелерiн пайдалану;

с) өзi авторы болып табылатын кез-келген ғылыми жұмыстарға, әдеби немесе көркем туындыларға байланысты туындаған моральдық және материалдық мүдделерiн қорғауды пайдалану құқығын таниды.

2. Осы құқықты толық жүзеге асыру үшiн осы Пактiге қатысушы мемлекеттер қабылдауға тиiс шараларға ғылым мен мәдениет жетiстiктерiн қорғау, дамыту және тарату үшiн қажеттi шаралар да кiредi.

3. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер ғылыми-зерттеу жұмыстары мен шығармашылық қызмет үшiн сөзсiз қажет бостандықты құрметтеуге мiндеттенедi.

4. Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер ғылым мен мәдениет салаларындағы халықаралық байланыстар мен ынтымақтастықты көтермелеуден және дамытудан келетiн пайданы таниды.

ІV БӨЛІМ

16-бап

1. Пактiнiң осы бөлiмiне сәйкес осы Пактiге қатысушы мемлекеттер Пактiде танылған құқықтарды сақтауға қол жеткiзу жолында қабылдаған шаралары мен ілгерілеулер туралы баяндамалар тапсырып отыруға мiндеттенедi.

2. а) Барлық баяндамалар Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына тапсырылады, ол осы Пактiнiң ережелерiне сәйкес олардың екiншi даналарын Экономикалық және Әлеуметтiк Кеңестiң қарауына жiбередi;

b) осы Пактiге қатысушы мемлекеттер мамандандырылған мекемелердiң де мүшесi болып табылатындықтан Бас хатшы Пактiге қатысушы мемлекеттер баяндамаларының даналарын немесе олардың кез келген тиiсті бөлiмiнiң екiншi данасын мамандандырылған мекемелерге де жiбередi, өйткенi мұндай баяндамалардың немесе олардың тиiстi бөлiмдерiнiң аталған мекемелердiң олардың конституциялық актiлерiне сәйкес алған мiндеттерi шеңберiне кiретiн кез келген мәселелерге қатысы болады.

17-бап

1. Осы Пактіге қатысушы мемлекеттер өздерiнiң баяндамаларын қатысушы мемлекеттердiң және мүдделi мамандандырылған мекемелердiң консультациясы бойынша, осы Пактi күшiне енген соң бiр жылдың iшiнде Экономикалық және Әлеуметтiк Кеңес белгiлеуге тиiс бағдарламаға сәйкес кезең-кезеңiмен тапсырады.

2. Баяндамаларда осы Пакт бойынша жүктелген мiндеттердi орындау дәрежесiне ықпал ететiн факторлар мен қиыншылықтар көрсетiлуi мүмкiн.

3. Егер тиiсті мәлiметтердi осы Пактiге қатысушы қайсыбiр мемлекет Бiрiккен Ұлттар Ұйымына немесе қайсыбiр мамандандырылған мекемеге бұрын хабарлаған болса, онда оларды қайталап жатпай, осындай түрде хабарланған мәлiметтерге нақты сiлтеме берілсе де жеткiлiктi.

18-бап

Экономикалық және Әлеуметтiк Кеңес Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы бойынша адам құқықтары мен негiзгі бостандықтары саласындағы өз мiндеттерiн орындау мақсатында мамандандырылған мекемелермен осы Пактiнiң олардың қызметі саласына жататын қаулыларын сақтауға қол жеткiзу жолындағы iлгерiлеу туралы баяндамаларын өзiне тапсыру жөнiнде келiсiм жасай алады. Бұл баяндамаларға мұндай жүзеге асырулар туралы олардың құзыретті органдары қабылдаған шешiмдер мен ұсынымдар енгізiлуi мүмкiн.

19-бап

Экономикалық және Әлеуметтiк Кеңес, 16 және 17-баптарға сәйкес мемлекеттер тапсыратын адам құқықтарына қатысты баяндамаларды және 18-бапқа сәйкес мамандандырылған мекемелер тапсыратын адам құқықтарына қатысты баяндамаларды қарау және жалпы ұсыныстар беру үшiн немесе тиiстi жағдайларда мәлiмет үшiн Адам құқығы жөнiндегi комиссияға жiбере алады.

20-бап

Осы Пактiге қатысушы мүдделi мемлекеттер және мамандандырылған мекемелер 19-бапқа сәйкес Адам құқығы жөнiндегi комиссияның кез келген баяндамасында берiлген кез-келген жалпы ұсыныс бойынша немесе кез келген құжатта осындай ұсынысқа берiлген сiлтемелер бойынша ескертпелерiн Экономикалық және Әлеуметтiк Кеңеске тапсыра алады.

21-бап

Экономикалық және Әлеуметтiк Кеңес Пактiде танылған құқықтардың жалпыға бiрдей сақталуын қамтамасыз ету саласында қабылданған шаралар мен қол жеткен жетістіктер туралы осы Пактiге қатысушы мемлекеттерден және мамандандырылған мекемелерден алынған жалпылама сипаттағы ұсыныстар мен қысқаша мазмұны бар мәлiметтер кiрген баяндамаларды мезгiл-мезгiл Бас Ассамблеяға тапсыра алады.

22-бап

Экономикалық және Әлеуметтік Кеңес осы Пактінi тиiмдi түрде бiрте-бiрте жүзеге асыруға жәрдемдесе алатындай халықаралық шаралардың орындылығына қатысты өз құзыретi шегiнде шешiм шығару кезiнде, бұл органдардың әрқайсысына пайдалы болуы мүмкiн Пактiнiң осы бөлiмiнде аталған баяндамаларға байланысты туындаған кез келген мәселелерге Бiрiккен Ұлттар Ұйымының басқа да органдарының, олардың қосалқы органдары мен техникалық көмек берумен айналысатын мамандандырылған мекемелерiнiң назарын аудара алады.

23-бап

Осы Пактiге қатысушы мемлекеттер Пактiде танылған құқықтарды жүзеге асыруға ықпал жасайтын халықаралық iс-шаралар қатарына конвенциялар жасасу, ұсынымдар қабылдау, техникалық көмек көрсету, консультациялар алу мақсатында аймақтық кеңестер мен техникалық кеңестер өткiзу, сондай-ақ мүдделi үкiметтермен бiрлесiп ұйымдастырылған зерттеулер жүргiзу тәрiздi тәсiлдердi қолдану жататынына келiседi.

24-бап

Осы Пактiдегi ешбiр қағида Бiрiккен Ұлттар Ұйымының әртүрлi органдары мен мамандандырылған мекемелерiнiң осы Пактiге қатысты мәселелер бойынша мiндеттерiн анықтайтын Бiрiккен Ұлттар Ұйымы Жарғысы қаулыларының және мамандандырылған мекемелерiнiң жарғыларының маңызын төмендету деп түсiндiрiлмеуге тиiс.

25-бап

Осы Пактідегі ешбiр қағида барлық халықтардың өздерiнiң табиғи байлықтары мен ресурстарын толық және еркiн иеленуi мен пайдалануы жөнiндегі ажырамас құқығын кемiту деп түсiндiрілмеуге тиiс.

26-бап

1. Осы Пактi Бiрiккен Ұлттар Ұйымына мүше кез келген мемлекеттiң немесе оған мүше кез келген мамандандырылған мекемелердiң, Халықаралық Сот Статутына қатысушы кез келген мемлекеттiң және Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы осы Пактiге қатысуға шақырған кез келген басқа мемлекеттiң қол қоюы үшiн ашық.

2. Осы Пактi бекiтуге жатады. Бекiту грамоталары Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға берiледi.

3. Осы Пактi осы баптың 1-тармағында аталған кез келген мемлекеттің қосылуы үшiн ашық.

4. Қосылу - Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына қосылу туралы құжатты сақтауға беру арқылы жасалады.

5. Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Пактiге қол қойған немесе оған қосылған мемлекеттердiң бәрiне әрбiр бекiту грамотасының немесе қосылу туралы құжаттың сақтауға берiлгендiгi туралы хабарлайды.

27-бап

1. Осы Пактi отыз бесiншi бекiту грамотасын немесе қосылу туралы құжатты Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға тапсырған күнiнен үш ай өткен соң күшiне енедi.

2. Отыз бесiншi бекiту грамотасын немесе қосылу туралы құжатты сақтауға бергеннен кейiн осы Пактiнi бекiтетiн немесе оған қосылатын әрбiр мемлекет үшін осы Пактi ол меншiкте бекiту грамотасын немесе қосылу туралы құжатын сақтауға бергеннен кейiн үш ай өткен соң күшiне енедi.

28-бап

Осы Пактiнiң қаулылары федеративтiк мемлекеттердiң барлық бөлiктерiне ешбiр шектеусiз немесе алып қоюсыз таратылады.

29-бап

1. Осы Пактiге кез келген қатысушы мемлекет түзетулер ұсынып және оларды Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына тапсыра алады. Бас хатшы бұдан соң кез келген ұсынылған түзетулердi осы Пактiге қатысушы мемлекеттерге жолдай отырып, олардың осы ұсыныстарды қарау және олар бойынша дауыс беру мақсатында қатысушы мемлекеттердiң конференциясын шақыру қажеттiлiгi жөнiнде өзiне хабар берудi өтiнедi. Егер осындай конференцияның шақырылуын қатысушы мемлекеттердiң ең болмағанда үштен бiрi қолдаса, онда Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Бiрiккен Ұлттар Ұйымының аясында конференция шақырады. Бұл Конференцияда болған және дауыс беруге қатысқан қатысушы мемлекеттердiң көпшiлiгiмен қабылданған кез келген түзету Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясына бекiтуге ұсынылады.

2. Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясының бекiтуi бойынша және осы Пактiге қатысушы мемлекеттердiң үштен екiсiнiң көпшiлiгiмен қабылданған түзетулер сол мемлекеттердiң конституциялық рәсiмдерiне сәйкес күшiне енедi.

3. Түзетулер күшiне енгеннен кейiн, оларды қабылдаған қатысушы мемлекеттер үшiн мiндеттi болады, ал басқа қатысушы мемлекеттер үшiн осы Пактінiң қаулылары және өздерi бұрын қабылдаған түзетулер мiндеттi болып қала бередi.

30-бап

26-баптың 5-тармағына сәйкес жасалған хабарламаларға қарамастан, Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы сол баптың 1-тармағында сөз болған мемлекеттердiң бәрiн:

а) 26-бапқа сәйкес қол қоюлар, бекiтулер және қосылулар туралы;

b) 27-бапқа сәйкес осы Пактiнiң күшiне енген күнi және 29-бапқа сәйкес кез келген түзетулердiң күшiне енген күнi туралы хабардар етедi.

31-бап

1. Ағылшын, испан, қытай, орыс және француз тiлдерiндегi мәтiндерi тең түпнұсқалы осы Пактi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының мұрағатына сақтауға тапсыруға жатады.

2. Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы Пактiнiң куәландырылған көшiрмелерiн 26-бапта аталған мемлекеттердiң бәрiне жiбередi.

ОСЫНЫ КУӘЛАНДЫРУ ҮШIН төменде қол қойғандар, тиiстi үкiметтерiнен тиiсiнше уәкiлеттiк алғандар, мың тоғыз жүз алпыс алтыншы жылғы он тоғызыншы желтоқсанда, Нью-Йоркте қол қою үшiн ашық, осы Пактiге қол қойды.

О ратификации Международного пакта об экономических, социальных и культурных правах

Закон Республики Казахстан от 21 ноября 2005 года N 87.

Ратифицировать Международный пакт об экономических, социальных и культурных правах, совершенный в Нью-Йорке 16 декабря 1966 года.

Президент
Республики Казахстан

ОРГАНИЗАЦИЯ

ОБЪЕДИНЕННЫХ НАЦИЙ

1967

МЕЖДУНАРОДНЫЙ ПАКТ ОБ ЭКОНОМИЧЕСКИХ,
СОЦИАЛЬНЫХ И КУЛЬТУРНЫХ ПРАВАХ

(Вступил в силу 24 апреля 2006 года -

Бюллетень международных договоров Республики Казахстан,

2006 г., N 4, ст. 31)

Участвующие в настоящем Пакте государства,

принимая во внимание, что в соответствии с принципами, провозглашенными Уставом Организации Объединенных Наций, признание достоинства, присущего всем членам человеческой семьи, и равных и неотъемлемых прав их является основой свободы, справедливости и всеобщего мира,

признавая, что эти права вытекают из присущего человеческой личности достоинства,

признавая, что согласно Всеобщей декларации прав человека идеал свободной человеческой личности, свободной от страха и нужды, может быть осуществлен только, если будут созданы такие условия, при которых каждый может пользоваться своими экономическими, социальными и культурными правами, так же как и своими гражданскими и политическими правами,

принимая во внимание, что по Уставу Организации Объединенных Наций государства обязаны поощрять всеобщее уважение и соблюдение прав и свобод человека,

принимая во внимание, что каждый отдельный человек, имея обязанности в отношении других людей и того коллектива, к которому он принадлежит, должен добиваться поощрения и соблюдения прав, признаваемых в настоящем Пакте,

соглашаются о нижеследующих статьях:

ЧАСТЬ I

Статья 1

1. Все народы имеют право на самоопределение. В силу этого права они свободно устанавливают свой политический статус и свободно обеспечивают свое экономическое, социальное и культурное развитие.

2. Все народы для достижения своих целей могут свободно распоряжаться своими естественными богатствами и ресурсами без ущерба для каких-либо обязательств, вытекающих из международного экономического сотрудничества, основанного на принципе взаимной выгоды, и из международного права. Ни один народ ни в коем случае не может быть лишен принадлежащих ему средств существования.

3. Все участвующие в настоящем Пакте государства, в том числе те, которые несут ответственность за управление несамоуправляющимися и подопечными территориями, должны в соответствии с положениями Устава Организации Объединенных Наций поощрять осуществление права на самоопределение и уважать это право.

ЧАСТЬ ІІ

Статья 2

1. Каждое участвующее в настоящем Пакте государство обязуется в индивидуальном порядке и в порядке международной помощи и сотрудничества, в частности в экономической и технической областях, принять в максимальных пределах имеющихся ресурсов меры к тому, чтобы обеспечить постепенно полное осуществление признаваемых в настоящем Пакте прав всеми надлежащими способами, включая, в частности, принятие законодательных мер.

2. Участвующие в настоящем Пакте государства обязуются гарантировать, что права, провозглашенные в настоящем Пакте, будут осуществляться без какой бы то ни было дискриминации, как-то в отношении расы, цвета кожи, пола, языка, религии, политических или иных убеждений, национального или социального происхождения, имущественного положения, рождения или иного обстоятельства.

3. Развивающиеся страны могут с надлежащим учетом прав человека и своего народного хозяйства определять, в какой мере они будут гарантировать признаваемые в настоящем Пакте экономические права лицам, не являющимся их гражданами.

Статья 3

Участвующие в настоящем Пакте государства обязуются обеспечить равное для мужчин и женщин право пользования всеми экономическими, социальными и культурными правами, предусмотренными в настоящем Пакте.

Статья 4

Участвующие в настоящем Пакте государства признают, что в отношении пользования теми правами, которые то или иное государство обеспечивает в соответствии с настоящим Пактом, это государство может устанавливать только такие ограничения этих прав, которые определяются законом, и только постольку, поскольку это совместимо с природой указанных прав, и исключительно с целью способствовать общему благосостоянию в демократическом обществе.

Статья 5

1. Ничто в настоящем Пакте не может толковаться как означающее, что какое-либо государство, какая-либо группа или какое-либо лицо имеет право заниматься какой бы то ни было деятельностью или совершать какие бы то ни было действия, направленные на уничтожение любых прав или свобод, признанных в настоящем Пакте, или на ограничение их в большей мере, чем предусматривается в настоящем Пакте.

2. Никакое ограничение или умаление каких бы то ни было основных прав человека, признаваемых или существующих в какой-либо стране в силу закона, конвенций, правил или обычаев, не допускается под тем предлогом, что в настоящем Пакте не признаются такие права или что в нем oни признаются в меньшем объеме.

ЧАСТЬ IІІ

Статья 6

1. Участвующие в настоящем Пакте государства признают право на труд, которое включает право каждого человека на получение возможности зарабатывать себе на жизнь трудом, который он свободно выбирает или на который он свободно соглашается, и предпримут надлежащие шаги к обеспечению этого права.

2. Меры, которые должны быть приняты участвующими в настоящем Пакте государствами в целях полного осуществления этого права, включают программы профессионально-технического обучения и подготовки, пути и методы достижения неуклонного экономического, социального и культурного развития и полной производительной занятости в условиях, гарантирующих основные политические и экономические свободы человека.

Статья 7

Участвующие в настоящем Пакте государства признают право каждого на справедливые и благоприятные условия труда, включая, в частности:

a) вознаграждение, обеспечивающее, как минимум, всем трудящимся:

i) справедливую зарплату и равное вознаграждение за труд равной ценности без какого бы то ни было различия, причем, в частности, женщинам должны гарантироваться условия труда не хуже тех, которыми пользуются мужчины, с равной платой за равный труд;

ii) удовлетворительное существование для них самих и их семей в соответствии с постановлениями настоящего Пакта;

b) условия работы, отвечающие требованиям безопасности и гигиены;

с) одинаковую для всех возможность продвижения в работе на соответствующие более высокие ступени исключительно на основании трудового стажа и квалификации;

d) отдых, досуг и разумное ограничение рабочего времени и оплачиваемый периодический отпуск, равно как и вознаграждение за праздничные дни.

Статья 8

1. Участвующие в настоящем Пакте государства обязуются обеспечить:

а) право каждого человека создавать для осуществления и защиты своих экономических и социальных интересов профессиональные союзы и вступать в таковые по своему выбору при единственном условии соблюдения правил соответствующей организации. Пользование указанным правом не подлежит никаким ограничениям кроме тех, которые предусматриваются законом и которые необходимы в демократическом обществе в интересах государственной безопасности или общественного порядка или для ограждения прав и свобод других;

b) право профессиональных союзов образовывать национальные федерации или конфедерации и право этих последних основывать международные профессиональные организации или присоединяться к таковым;

с) право профессиональных союзов функционировать беспрепятственно без каких-либо ограничений кроме тех, которые предусматриваются законом и которые необходимы в демократическом обществе в интересах государственной безопасности или общественного порядка или для ограждения прав и свобод других;

d) право на забастовки при условии его осуществления в соответствии с законами каждой страны.

2. Настоящая статья не препятствует введению законных ограничений пользования этими правами для лиц, входящих в состав вооруженных сил, полиции или администрации государства.

3. Ничто в настоящей статье не дает права государствам, участвующим в Конвенции Международной организация труда 1948 года относительно свободы ассоциаций и защиты права на организацию, принимать законодательные акты в ущерб гарантиям, предусматриваемым в указанной Конвенции, или применять закон таким образом, чтобы наносился ущерб этим гарантиям.

Статья 9

Участвующие в настоящем Пакте государства признают право каждого человека на социальное обеспечение, включая социальное страхование.

Статья 10

Участвующие в настоящем Пакте государства признают, что:

1. Семье, являющейся естественной и основной ячейкой общества, должны предоставляться по возможности самая широкая охрана и помощь, в особенности при ее образовании и пока на ее ответственности лежит забота о несамостоятельных детях и их воспитании. Брак должен заключаться по свободному согласию вступающих в брак.

2. Особая охрана должна предоставляться матерям в течение разумного периода до и после родов. В течение этого периода работающим матерям должен предоставляться оплачиваемый отпуск или отпуск с достаточными пособиями по социальному обеспечению.

3. Особые меры охраны и помощи должны приниматься в отношении всех детей и подростков без какой бы то ни было дискриминации по признаку семейного происхождения или по иному признаку. Дети и подростки должны быть защищены от экономической и социальной эксплуатации. Применение их труда в области, вредной для их нравственности и здоровья или опасной для жизни или могущей повредить их нормальному развитию, должно быть наказуемо по закону. Кроме того, государства должны установить возрастные пределы, ниже которых пользование платным детским трудом запрещается и карается законом.

Статья 11

1. Участвующие в настоящем Пакте государства признают право каждого на достаточный жизненный уровень для него и его семьи, включающий достаточное питание, одежду и жилище, и на непрерывное улучшение условий жизни. Государства-участники примут надлежащие меры к обеспечению осуществления этого права, признавая важное значение в этом отношении международного сотрудничества, основанного на свободном согласии.

2. Участвующие в настоящем Пакте государства, признавая основное право каждого человека на свободу от голода, должны принимать необходимые меры индивидуально и в порядке международного сотрудничества, включающие проведение конкретных программ, для того чтобы:

а) улучшить методы производства, хранения и распределения продуктов питания путем широкого использования технических и научных знаний, распространения знаний о принципах питания и усовершенствования или реформы аграрных систем таким образом, чтобы достигнуть наиболее эффективного освоения и использования природных ресурсов; и

b) обеспечить справедливое распределение мировых запасов продовольствия в соответствии с потребностями и с учетом проблем стран как импортирующих, так и экспортирующих пищевые продукты.

Статья 12

1. Участвующие в настоящем Пакте государства признают право каждого человека на наивысший достижимый уровень физического и психического здоровья.

2. Меры, которые должны быть приняты участвующими в настоящем Пакте государствами для полного осуществления этого права, включают мероприятия, необходимые для:

а) обеспечения сокращения мертворождаемости и детской смертности и здорового развития ребенка;

b) улучшения всех аспектов гигиены внешней среды и гигиены труда в промышленности;

с) предупреждения и лечения эпидемических, эндемических, профессиональных и иных болезней и борьбы с ними;

d) создания условий, которые обеспечивали бы всем медицинскую помощь и медицинский уход в случае болезни.

Статья 13

1. Участвующие в настоящем Пакте государства признают право каждого человека на образование. Они соглашаются, что образование должно быть направлено на полное развитие человеческой личности и сознания ее достоинства и должно укреплять уважение к правам человека и основным свободам. Они далее соглашаются в том, что образование должно дать возможность всем быть полезными участниками свободного общества, способствовать взаимопониманию, терпимости и дружбе между всеми нациями и всеми расовыми, этническими и религиозными группами и содействовать работе Организации Объединенных Наций по поддержанию мира.

2. Участвующие в настоящем Пакте государства признают, что для полного осуществления этого права:

a) начальное образование должно быть обязательным и бесплатным для всех;

b) среднее образование в его различных формах, включая профессионально-техническое среднее образование, должно быть открыто и сделано доступным для всех путем принятия всех необходимых мер и, в частности, постепенного введения бесплатного образования;

с) высшее образование должно быть сделано одинаково доступным для всех на основе способностей каждого путем принятия всех необходимых мер и, в частности, постепенного введения бесплатного образования;

d) элементарное образование должно поощряться или интенсифицироваться, по возможности, для тех, кто не проходил или не закончил полного курса своего начального образования;

е) должно активно проводиться развитие сети школ всех ступеней, должна быть установлена удовлетворительная система стипендий и должны постоянно улучшаться материальные условия преподавательского персонала.

3. Участвующие в настоящем Пакте государства обязуются уважать свободу родителей и в соответствующих случаях законных опекунов выбирать для своих детей не только учрежденные государственными властями школы, но и другие школы, отвечающие тому минимуму требований для образования, который может быть установлен или утвержден государством, и обеспечивать религиозное и нравственное воспитание своих детей в соответствии со своими собственными убеждениями.

4. Никакая часть настоящей статьи не должна толковаться в смысле умаления свободы отдельных лиц и учреждений создавать учебные заведения и руководить ими при неизменном условии соблюдения принципов, изложенных в пункте 1 настоящей статьи, и требования, чтобы образование, даваемое в таких заведениях, отвечало тому минимуму требований, который может быть установлен государством.

Статья 14

Каждое участвующее в настоящем Пакте государство, которое ко времени своего вступления в число участников не смогло установить на территории своей метрополии или на других территориях, находящихся под его юрисдикцией, обязательного бесплатного начального образования, обязуется в течение двух лет выработать и принять подробный план мероприятий для постепенного проведения в жизнь - в течение разумного числа лет, которое должно быть указано в этом плане, - принципа обязательного бесплатного всеобщего образования.

Статья 15

1. Участвующие в настоящем Пакте государства признают право каждого человека на:

a) участие в культурной жизни;

b) пользование результатами научного прогресса и их практического применения;

с) пользование защитой моральных и материальных интересов, возникающих в связи с любыми научными, литературными или художественными трудами, автором которых он является.

2. Меры, которые должны приниматься участвующими в настоящем Пакте государствами для полного осуществления этого права, включают те, которые необходимы для охраны, развития и распространения достижений науки и культуры.

3. Участвующие в настоящем Пакте государства обязуются уважать свободу, безусловно необходимую для научных исследований и творческой деятельности.

4. Участвующие в настоящем Пакте государства признают пользу, извлекаемую из поощрения и развития международных контактов и сотрудничества в научной и культурной областях.

ЧАСТЬ IV

Статья 16

1. Участвующие в настоящем Пакте государства обязуются представлять в соответствии с настоящей частью этого Пакта доклады о принимаемых ими мерах и о прогрессе на пути к достижению соблюдения прав, признаваемых в этом Пакте.

2. а) Все доклады представляются Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций, который направляет их экземпляры на рассмотрение в Экономический и Социальный Совет в соответствии с положениями настоящего Пакта.

b) Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций также препровождает специализированным учреждениям экземпляры докладов или любые соответствующие части докладов участвующих в настоящем Пакте государств, которые также являются членами этих специализированных учреждений, поскольку такие доклады или части этих докладов относятся к любым вопросам, входящим в рамки обязанностей вышеуказанных учреждений в соответствии с их конституционными актами.

Статья 17

1. Участвующие в настоящем Пакте государства представляют свои доклады по этапам в соответствии с программой, которая должна быть установлена Экономическим и Социальным Советом в течение одного года после вступления в силу настоящего Пакта по консультации с государствами-участниками и заинтересованными специализированными учреждениями.

2. В докладах могут указываться факторы и затруднения, влияющие на степень исполнения обязанностей по настоящему Пакту.

3. Если соответствующие сведения были ранее сообщены Организации Объединенных Наций или какому-либо специализированному учреждению каким-либо участвующим в настоящем Пакте государством, то нет необходимости воспроизводить эти сведения, и будет достаточной точная ссылка на сведения, сообщенные таким образом.

Статья 18

Во исполнение своих обязанностей по Уставу ООН в области прав человека и основных свобод Экономический и Социальный Совет может вступать в соглашения со специализированными учреждениями о предоставлении ими ему докладов о прогрессе на пути к достижению соблюдения постановлений настоящего Пакта, относящихся к сфере их деятельности. Эти доклады могут включать подробности принимаемых их компетентными органами решений и рекомендаций о таком осуществлении.

Статья 19

Экономический и Социальный Совет может передавать в Комиссию по правам человека для рассмотрения и дачи общих рекомендаций или, в соответствующих случаях, для сведения доклады, касающиеся прав человека, представляемые государствами в соответствии со статьями 16 и 17, и доклады, касающиеся прав человека, представляемые специализированными учреждениями в соответствии со статьей 18.

Статья 20

Заинтересованные участвующие в настоящем Пакте государства и специализированные учреждения могут представлять Экономическому и Социальному Совету замечания по любой общей рекомендации согласно статье 19 или по ссылке на такую общую рекомендацию в любом докладе Комиссии по правам человека, или в любом документе, на который там делается ссылка.

Статья 21

Экономический и Социальный Совет может представлять время от времени Генеральной Ассамблее доклады с рекомендациями общего характера и с кратким изложением сведений, получаемых от участвующих в настоящем Пакте государств и от специализированных учреждений, о принятых мерах и достигнутых результатах в области обеспечения всеобщего соблюдения прав, признаваемых в настоящем Пакте.

Статья 22

Экономический и Социальный Совет может обращать внимание других органов Организации Объединенных Наций, их вспомогательных органов и специализированных учреждений, занимающихся предоставлением технической помощи, на любые вопросы, возникающие в связи с докладами, упоминаемыми в настоящей части настоящего Пакта, которые могут быть полезны этим органам при вынесении каждым из них в пределах своей компетенции решений относительно целесообразности международных мер, которые могли бы способствовать эффективному постепенному проведению в жизнь настоящего Пакта.

Статья 23

Участвующие в настоящем Пакте государства соглашаются, что к числу международных мероприятий, способствующих осуществлению прав, признаваемых в настоящем Пакте, относится применение таких средств, как заключение конвенций, принятие рекомендаций, оказание технической помощи и проведение региональных совещаний и технических совещаний в целях консультаций, а также исследования, организованные совместно с заинтересованными правительствами.

Статья 24

Ничто в настоящем Пакте не должно толковаться как умаление значения постановлений Устава Организации Объединенных Наций и уставов специализированных учреждений, которые определяют соответствующие обязанности различных органов Организации Объединенных Наций и специализированных учреждений в отношении вопросов, которых касается настоящий Пакт.

Статья 25

Ничто в настоящем Пакте не должно толковаться как умаление неотъемлемого права всех народов полностью и свободно обладать и пользоваться своими естественными богатствами и ресурсами.

ЧАСТЬ V

Статья 26

1. Настоящий Пакт открыт для подписания любым государством-членом Организации Объединенных Наций или членом любого из ее специализированных учреждений, любым государством-участником Статута Международного Суда и любым другим государством, приглашенным Генеральной Ассамблеей Организации Объединенных Наций к участию в настоящем Пакте.

2. Настоящий Пакт подлежит ратификации. Ратификационные грамоты депонируются у Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.

3. Настоящий Пакт открыт для присоединения любого государства, указанного в пункте 1 настоящей статьи.

4. Присоединение совершается депонированием документа о присоединении у Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.

5. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций уведомляет все подписавшие настоящий Пакт или присоединившиеся к нему государства о депонировании каждой ратификационной грамоты или документа о присоединении.

Статья 27

1. Настоящий Пакт вступает в силу спустя три месяца со дня депонирования у Генерального секретаря Организации Объединенных Наций тридцать пятой ратификационной грамоты или документа о присоединении.

2. Для каждого государства, которое ратифицирует настоящий Пакт или присоединится к нему после депонирования тридцать пятой ратификационной грамоты или документа о присоединении, настоящий Пакт вступает в силу спустя три месяца со дня депонирования его собственной ратификационной грамоты или документа о присоединении.

Статья 28

Постановления настоящего Пакта распространяются на все части федеративных государств без каких бы то ни было ограничений или изъятий.

Статья 29

1. Любое участвующее в настоящем Пакте государство может предлагать поправки и представлять их Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций. Генеральный секретарь препровождает затем любые предложенные поправки участвующим в настоящем Пакте государствам с просьбой сообщить ему, высказываются ли они за созыв конференции государств-участников с целью рассмотрения этих предложений и проведения по ним голосования. Если по крайней мере одна треть государств-участников выскажется за такую конференцию, Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций созывает эту конференцию под эгидой Организации Объединенных Наций. Любая поправка, принятая большинством государств-участников, присутствующих и участвующих в голосовании на этой конференции, представляется Генеральной Ассамблее Организации Объединенных Наций на утверждение.

2. Поправки вступают в силу по утверждении их Генеральной Ассамблеей Организации Объединенных Наций и принятии их большинством в две трети участвующих в настоящем Пакте государств в соответствии с их конституционными процедурами.

3. Когда поправки вступают в силу, они становятся обязательными для тех государств-участников, которые их приняли, а для других государств-участников остаются обязательными постановления настоящего Пакта и все предшествующие поправки, которые ими приняты.

Статья 30

Независимо от уведомлений, делаемых согласно пункту 5 статьи 26, Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций уведомляет все государства, о которых идет речь в пункте 1 той же статьи, о нижеследующем:

a) подписаниях, ратификациях и присоединениях согласно статье 26;

b) дате вступления в силу настоящего Пакта согласно статье 27 и дате вступления в силу любых поправок согласно статье 29.

Статья 31

1. Настоящий Пакт, английский, испанский, китайский, pусский и французский тексты которого равно аутентичны, подлежит сдаче на хранение в архив Организации Объединенных Наций.

2. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций препровождает заверенные копии настоящего Пакта всем государствам, указанным в статье 26.

В УДОСТОВЕРЕНИЕ ЧЕГО нижеподписавшиеся, должным образом уполномоченные соответствующими правительствами, подписали настоящий Пакт, открытый для подписания в Нью-Йорке, девятнадцатого декабря тысяча девятьсот шестьдесят шестого года.