ИПС "Әділет"

МАЗМҰНЫ

Осы Заң міндетті экологиялық сақтандыру саласында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді және оны жүргізудің құқықтық, экономикалық және ұйымдық негiздерiн белгiлейдi.

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-1) авария – ғимараттардың, құрылысжайлардың және (немесе) техникалық құрылғылардың қирауы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті (зиянды) заттардың шығарындысы;

2) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) міндетті экологиялық сақтандыру – авария нәтижесінде экологиялық залал келтіру салдарынан туындайтын міндеттемелер бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершілік басталған кезде жеке және (немесе) заңды тұлғалардың (сақтандырылушылардың) заңды мүдделерін мүліктік қорғау жөніндегі қатынастар кешені;

4) міндетті экологиялық сақтандыру шарты - сақтандырушы мен сақтанушының арасында осы Заңда белгіленген талаптармен жасалатын шарт;

5) пайда алушы - осы Заңға сәйкес сақтандыру төлемін алушы болып табылатын тұлға;

6) сақтандыру жағдайы - басталуына орай міндетті экологиялық сақтандыру шарты сақтандыру төлемін жүзеге асыруды көздейтін оқиға;

6-1) сақтандыру омбудсманы – "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес сақтандыру нарығына қатысушылар арасындағы келіспеушіліктерді реттеудi жүзеге асыратын, өз қызметiнде тәуелсiз жеке тұлға;

7) сақтандыру сомасы - міндетті экологиялық сақтандыру объектісі сақтандырылған және сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушы жауапкершілігінің шекті көлемін білдіретін ақша сомасы;

8) сақтандыру сыйлықақысы - сақтандырушы міндетті экологиялық сақтандыру шартында белгіленген мөлшерде пайда алушыға сақтандыру төлемін жүргізуге міндеттеме қабылдағаны үшін сақтанушының сақтандырушыға төлеуге міндетті ақша сомасы;

9) сақтандыру төлемі - сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандырушы пайда алушыға сақтандыру сомасы шегінде төлейтін ақша сомасы;

10) сақтандырушы - сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген және сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар, сақтандыру жағдайы басталған кезде пайда алушыға шартта айқындалған сақтандыру сомасы шегінде сақтандыру төлемін жүргізуге міндетті заңды тұлға;

11) сақтандырылушы - өзіне қатысты міндетті экологиялық сақтандыру жүзеге асырылатын тұлға;

12) сақтанушы - шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыратын, сақтандырушымен міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасқан жеке және (немесе) заңды тұлға;

13) үшінші тұлғалар – міндетті экологиялық сақтандырудан туындайтын рәсімдерге тартылған құқықтық қатынастар субъектілері;

14) уәкілетті орган - қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және оның аумақтық бөлімшелері;

15) шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігі – шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалардың авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды жою жөніндегі міндеті;

16) шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрі – жеке және (немесе) заңды тұлғалардың авария болған жағдайда салдарынан экологиялық залал келтірілуі мүмкін қызметі.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының міндетті экологиялық сақтандыру туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының міндетті экологиялық сақтандыру туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінен, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Осы Заң "Қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілер иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен реттелген құқық қатынасына қолданылмайды.

3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

4. Осы Заңның сақтандырушыға, оның ішінде сақтандыру ұйымына қатысты қолданылатын ережелері Қазақстан Республикасының аумағында ашылған Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру ұйымдарының филиалдарына қолданылады.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Міндетті экологиялық сақтандыру объектісі

Шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыратын тұлғаның Қазақстан Республикасының экология заңнамасында белгіленген, авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды жою жөніндегі міндетіне байланысты мүліктік мүддесі міндетті экологиялық сақтандыру объектісі болып табылады.

Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Міндетті экологиялық сақтандырудың мақсаты және негізгі принциптері

1. Міндетті экологиялық сақтандырудың мақсаты шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыру кезінде авария салдарынан табиғи ортаның құрамдастарына келтірілген экологиялық залалды жоюды қамтамасыз ету болып табылады.

2. Міндетті экологиялық сақтандырудың негізгі принциптері:

осы Заңда белгіленген көлемде және тәртіппен экологиялық залалды өтеу;

тараптардың міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша өз міндеттемелерін атқаруын қамтамасыз етуі;

экологиялық залал келтіруді болғызбауды экономикалық ынталандыру болып табылады.

Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-1-бап. Мiндетті экологиялық сақтандыруды жүзеге асырудың ерекшеліктері

1. Алып тасталды - ҚР 27.04.2015 № 311-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Бәсекелестікті шектеуге немесе жоюға, аудиторлық ұйымдардың жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру шарттарын жасасу бойынша бір сақтандырушыларға басқаларының алдында негізсіз артықшылықтар беруге немесе алуға, сақтанушылардың құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтіруге бағытталған қызметке жол берілмейді.

Ескерту. Заң 4-1-баппен толықтырылды - ҚР 2009.12.30 № 234-IV(қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 27.04.2015 № 311-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-бап. Азаматтық-құқықтық жауапкершілігі міндетті экологиялық сақтандыруға жататын тұлғалар

Шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігі міндетті экологиялық сақтандыруға жатады.

Шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерінің тізбесін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6-бап. Міндетті экологиялық сақтандыру саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

1. Шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалардың осы Заңда белгіленген міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасу жөніндегі міндеттерді орындауына мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Сақтандыру ұйымдарының қызметін мемлекеттік бақылау мен қадағалауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган жүзеге асырады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-1 бап. Ақпараттық өзара іс-қимыл жасау

Авария салдарынан экологиялық залал келтірілген жағдайлар мен оның салдары туралы ақпаратқа ие уәкілетті орган және оның аумақтық бөлімшелері, прокуратура органдары, өзге де мемлекеттік органдар мен ұйымдар осы ақпаратты сақтандырушыға, сақтанушыға (пайда алушыға), сақтандыру омбудсманына олар өтініш жасаған кезде беруге міндетті.

Ескерту. Заң 6-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты және оны жасасу тәртібі

1. Міндетті экологиялық сақтандыру сақтандырушы мен сақтанушы арасында осы Заңға, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне және Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сәйкес жасалатын шарт негізінде жүзеге асырылады.

Шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалар өз қызметін міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасаспай жүзеге асыруға құқылы емес.

Шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрін сол бір объектінің екі және одан көп иесі жүзеге асырған кезде міндетті экологиялық сақтандыру шарты сақтандыру полисінде объектінің барлық иелерін сақтандырылушылар ретінде көрсете отырып, олардың кез келгенімен жасалады.

2. Міндетті экологиялық сақтандыру шартында сақтандырылушы шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асырған кезде авария нәтижесінде келтірілген экологиялық залал салдарынан туындаған міндеттемелер бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыру көзделеді.

3. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты міндетті сақтандырудың осы түрі (сыныбы) бойынша қызметті жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар сақтандырушымен ғана жасалуға тиіс.

Сақтанушы сақтандырушыны таңдауға ерікті.

Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, сақтандырушы сақтанушыға міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасудан бас тартуға құқылы емес.

4. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты сақтандырушының сақтандыру полисін электрондық нысанда ресімдеуі арқылы жасалады.

Сақтанушының өтініші міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасу үшін негіз болып табылады.

Міндетті экологиялық сақтандыру шартында көрсетуге жататын талаптардың толық болмағаны үшін сақтандырушы жауапты болады.

Міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша оның жекелеген талаптарының толық болмауы салдарынан дау туындаған жағдайда, дау сақтанушының пайдасына шешіледі.

4-1. Сақтанушының қалауы бойынша міндетті экологиялық сақтандыру шарты сақтандырушыға жазбаша жүгіну не сақтанушы мен сақтандырушы арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасалуы мүмкін.

5. Сақтандыру полисі, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 826-бабында тізбелеп көрсетілген талаптардан басқа, сақтандырушының бір сақтандыру жағдайы бойынша жауапкершілігінің шекті көлемінің мөлшерін қамтуға тиіс.

Міндетті экологиялық сақтандыру бойынша сақтандыру полисінің мазмұны мен оны ресімдеу жөніндегі талаптар Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленеді.

6. Алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-1-бап. Электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын жасасу және сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде сақтандырушы мен интернет-ресурстарға қойылатын талаптар

1. Мiндеттi экологиялық сақтандыру шарттарын электрондық нысанда жасасу және олар бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым, сақтандырушы және сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу үшін сақтандырушының интернет-ресурсы және (немесе) ақпараттық жүйесі пайдаланылады.

Мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын электрондық нысанда жасасу және сақтандыру жағдайын реттеу үшін өтініш беру кезінде сақтанушыдан мамандандырылған бағдарламалық қамтылымды пайдалану талап етілмейді.

Дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымның интернет-ресурсында электрондық нысанда міндетті экологиялық сақтандыру шарттарын жасасу және сақтандыру жағдайларын реттеу үшін пайдаланылатын сақтандыру ұйымының интернет-ресурсына сілтеме орналастырылады.

2. Дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйым мен сақтандырушы, сақтандырушы мен сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) арасында электрондық ақпараттық ресурстар алмасу тәртібі қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

3. Сақтандырушының интернет-ресурсын пайдалана отырып, мiндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу кезінде сақтандырушы:

1) сақтанушыға мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын жасасу не оны жасасудан бас тарту (бас тарту себептерін көрсете отырып) туралы хабарламаны электрондық хабар түрінде дереу жөнелтуді;

2) реттеу үшін құжаттарды қабылдаудан бас тартуды (бас тарту себептерін көрсете отырып) қоса алғанда, сақтандыру жағдайын реттеу процесінің негізгі кезеңдері туралы сақтанушыны (сақтандырылушыны) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен электрондық хабар түрінде хабардар етуді;

3) сақтанушының (сақтандырылушының) жасалған мiндеттi экологиялық сақтандыру шарты жөніндегі ақпаратты сақтандыру ұйымының интернет-ресурсында тексеру мүмкіндігін;

4) сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) мiндеттi экологиялық сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы жөніндегі ақпаратты сақтандыру ұйымының интернет-ресурсында тексеру мүмкіндігін;

5) сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) үшін сақтандырушының интернет-ресурсына тәулік бойы қолжетімділікті қамтамасыз ете отырып, электрондық нысанда мiндеттi экологиялық сақтандыру шартының және ол бойынша сақтандыру жағдайы жөніндегі ақпараттың сақталуын;

6) сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға):

мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын жасасу;

мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату;

сақтандыру жағдайының (сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиғаның) басталғаны туралы хабардар ету;

авария салдарынан келтірілген экологиялық залалдың мөлшерін бағалауды айқындау;

сақтандыру төлемін алу;

осы Заңның 22-1-бабында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, міндетті экологиялық сақтандыру шартынан туындайтын дауларды реттеу үшін қажетті электрондық нысандағы ақпаратты (өтініштер, хабарламалар және (немесе) өзге де құжаттар, мәліметтер) жасау және сақтандырушыға жөнелту мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті.

Мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу туралы хабарлама бірыңғай дерекқорды қалыптастыру және жүргiзу жөніндегі ұйымнан жіберіледі.

Мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын жасасу және ол бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу туралы хабарламалардың тәртібі мен мазмұнына қойылатын талаптарды қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

4. Егер міндетті экологиялық сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасасу кезінде сақтанушы сақтандыру шартын сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын (сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеген жағдайда, бірінші сақтандыру жарнасын) төлеген күннен бастап жасады деп есептеледі.

5. Мiндеттi экологиялық сақтандыру шартын электрондық ақпараттық ресурстар алмасу арқылы жасасу кезінде сақтанушы осы Заңда көзделген сақтандыру талаптарымен танысқаннан кейін сақтандыру сыйлықақысын (бірінші сақтандыру жарнасын) төлейді, сол арқылы ол өзіне ұсынылған талаптармен қосылу шартын жасасуға өзінің келісетінін растайды.

6. Сақтандырушы сақтандырушының интернет-ресурсын пайдалана отырып, мiндеттi экологиялық сақтандыру шарттарын жасасу және олар бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу мүмкіндігін тәулік бойы қамтамасыз етеді.

7. Сақтандыру агенттерінің мiндеттi экологиялық сақтандыру шарттарын жасасу жөніндегі қызметіне жол берілмейді.

Ескерту. Заң 7-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Міндетті экологиялық сақтандыру шартының қолданылуы

1. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты осы Заңға және Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес экологиялық залалды жоюға міндетті тұлғаларға қатысты қолданылады.

2. Алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты міндетті экологиялық сақтандыру шартында белгіленген күннен бастап күшіне енеді және тараптар үшін міндетті болады.

4. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты күшіне енген күнінен бастап кемінде он екі ай қолданылады.

5. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта өзгеше көзделмесе, міндетті экологиялық сақтандыру шартының қолданылуы Қазақстан Республикасының аумағымен шектеледі.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Міндетті экологиялық сақтандыру шартының қолданылуын тоқтату

Міндетті экологиялық сақтандыру шарты:

1) шарттың қолданылу мерзімі аяқталған;

2) шарт мерзімінен бұрын тоқтатылған;

3) сақтандырушы міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша сақтандыру сомасының мөлшерінде сақтандыру төлемін (сақтандыру төлемдерін) жүзеге асырған жағдайларда тоқтатылды деп саналады.

10-бап. Міндетті экологиялық сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату

1. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген тәртіппен және жағдайларда мерзімінен бұрын тоқтатылады.

2. Міндетті экологиялық сақтандыру шарты мерзімінен бұрын тоқтатылған кезде сақтанушының сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігін мынадай мөлшерлерде қайтарып алуға құқығы бар:

Рет №	Міндетті экологиялық сақтандыру шарты күшіне енген кезден бастап ол мерзімінен бұрын тоқтатылған кезге дейін өткен мерзім	Сақтандырушы ұстап қалатын сақтандыру сыйлықақысының мөлшері (жылдық сақтандыру сыйлықақысының проценті есебімен)
1	2	3
1.	1-айға дейін қоса алғанда	20
2.	1-айдан 2-айға дейін қоса алғанда	30
3.	2-айдан 3-айға дейін қоса алғанда	40
4.	3-айдан 4-айға дейін қоса алғанда	50
5.	4-айдан 5-айғадейін қоса алғанда	60
6.	5-айдан 6-айға дейін қоса алғанда	70
7.	6-айдан 7-айға дейін қоса алғанда	75
8.	7-айдан 8-айға дейін қоса алғанда	80
9.	8-айдан 9-айға дейін қоса алғанда	85
10.	9-айдан 10-айға дейін қоса алғанда	90
11.	10-айдан 11-айға дейін қоса алғанда	95
12.	11-айдан жоғары	100

11-бап. Сақтанушының (сақтандырылушының) құқықтары мен міндеттері

Ескерту. 11-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Сақтанушы (сақтандырылушы):

1) сақтандырушыдан міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша міндетті экологиялық сақтандыру талаптарын, өзінің құқықтары мен міндеттерін түсіндіруді талап етуге;

2) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды жою (ремедиациялау) құнын бағалау үшін тәуелсіз сарапшы тартуға;

4) сақтандырушы (оның ішінде сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы) немесе тәуелсіз сарапшы жүргізген, авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды жою (ремедиациялау) құнын бағалау нәтижелерімен және сақтандыру төлемі мөлшерінің есеп-қисаптарымен танысуға;

5) міндетті экологиялық сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтатуға (бұл құқық сақтанушыға ғана қолданылады);

5-1) міндетті экологиялық сақтандыру шартынан туындайтын мәселелерді реттеу үшін осы Заңның 22-1-бабында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып сақтандырушыға не сақтандыру омбудсманына немесе сотқа жүгінуге;

6) "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, өтінішті және қоса берілетін құжаттарды сақтандыру омбудсманына (тікелей сақтандыру омбудсманына, оның ішінде оның интернет-ресурсы арқылы не сақтандырушы, оның ішінде оның филиалы, өкілдігі, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшесі, интернет-ресурсы арқылы) жіберуге;

7) осы Заңда көзделген жағдайларда сақтандыру төлемін алуға құқылы.

Міндетті экологиялық сақтандыру шартында сақтанушының (сақтандырылушының) Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтін басқа құқықтары да көзделуі мүмкін.

2. Сақтанушы:

1) сақтандыру сыйақыларын міндетті экологиялық сақтандыру шартында белгіленген мөлшерде, тәртіппен және мерзімдерде төлеуге;

2) сақтандырушыға сақтандыру тәуекелінің жай-күйі туралы хабарлауға;

3) сақтандырушыны сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабардар етуге;

4) авария кезінде ықтимал экологиялық залалды болғызбау немесе азайту үшін қалыптасқан мән-жайларға ақылға қонымды және қолжетімді шаралар қолдануға;

5) экологиялық залал келтіруге әкеп соққан авария жөнінде және зардап шеккен адамдар туралы тиісті органдарға олардың құзыретін ескере отырып (мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарына, медициналық жедел жәрдем қызметіне, авариялық қызметтерге, уәкілетті органға) хабарлауға;

6) сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға кері талап қою құқығының сақтандырушыға ауысуын қамтамасыз етуге міндетті.

Міндетті экологиялық сақтандыру шартында сақтанушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне қайшы келмейтін басқа да міндеттері көзделуі мүмкін.

Ескерту. 11-бапқа өзгерту енгізілді – ҚР 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Сақтандырушының құқықтары мен міндеттері

1. Сақтандырушы:

1) міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасқан кезде сақтанушыдан Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде және Қазақстан Республикасының экология заңнамасында көзделген мәліметтерден басқа, осы Заңға сәйкес міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасу үшін қажетті мәліметтерді, оның ішінде бұрынғы міндетті экологиялық сақтандыру шарттары, сақтандыру жағдайлары және сақтандыру төлемдері туралы ақпаратты ұсынуды талап етуге;

2) тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдардан олардың құзыретін ескере отырып, сақтандыру жағдайының басталу фактісін, экологиялық залалдың сипаты мен ауқымын растайтын құжаттарды сұратуға;

3) сақтанушы мен сақтандырылушыдан экологиялық залал келтіру тәуекелін бағалау үшін қажетті, болған сақтандыру жағдайының себептері, мөлшері және салдары туралы толық және анық ақпарат алуға;

4) сақтандыру жағдайының басталу себептері мен өзге де мән-жайларын анықтау үшін экологиялық залалды жою (ремедиациялау) құнына бағалау жүргізуге;

5) авария салдарынан келтірілген экологиялық залалдың ауқымын бағалау және сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру төлемінің мөлшерін айқындау үшін тәуелсіз сарапшы тартуға;

6) қоршаған ортаның сақтандыру жағдайы басталғанға дейінгі және одан кейінгі жай-күйіне және сақтанушы жүзеге асыратын шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлеріне өз зерттеулерін жүргізуге;

7) осы Заңның 21-бабында көзделген жағдайларда экологиялық залал келтіргені үшін жауапты тұлғаға кері талап құқығын қоюға;

8) осы Заңның 22-бабында көзделген негіздер бойынша сақтандыру төлемдерін толық немесе ішінара жүзеге асырудан бас тартуға құқылы.

Міндетті экологиялық сақтандыру шартында сақтанушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне қайшы келмейтін басқа де құқықтары көзделуі мүмкін.

2. Сақтандырушы:

1) сақтанушыны мiндеттi экологиялық сақтандыру талаптарымен, оның ішінде мiндеттi экологиялық сақтандыру шартынан туындайтын құқықтармен және мiндеттермен таныстыруға;

2) табыс етілген құжаттардың толық тізбесін және олар қабылданған күнді көрсете отырып, өтініш берушіге анықтама беруге;

3) міндетті экологиялық сақтандыру шартын жасасқаннан кейін сақтанушыға сақтандыру полисін беруге;

4) міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша сақтандырып қорғаудың қолданылу кезеңінде басталған сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиға) туралы хабардар етілген кезде оны қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес дереу тіркеуге және осы сақтандыру жағдайы (сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиға) жөніндегі мәліметті дерекқорды қалыптастыру және жүргізу жөніндегі ұйымға ұсынуға;

5) сақтанушының немесе оның өкілінің жазбаша нысандағы өтініші бойынша авария салдарынан болған экологиялық залалды жою (ремедиациялау) құнын бағалауды жүргізуге, сақтандыру төлемі мөлшерінің есеп-қисабын көрсете отырып, сақтандыру актісін жасауға және оны танысу үшін пайда алушыға ұсынуға;

6) сақтандыру жағдайы басталған кезде осы Заңда белгіленген тәртіппен және мерзімдерде сақтандыру төлемін жүргізуге;

6-1) сақтандыру жағдайының басталу фактісін және сақтанушының (пайда алушының) экологиялық залалды жоюы мақсатында сақтандырушы өтеуге тиісті төлемнің мөлшерін растайтын құжаттар жеткіліксіз болған кезде оларды алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде өтініш берушіге жетіспейтін және (немесе) дұрыс ресімделмеген құжаттардың толық тізбесін көрсете отырып, бұл жөнінде хабарлауға;

7) сақтанушыға (пайда алушыға) сақтандыру жағдайы кезінде авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды болғызбау немесе азайту мақсатында шеккен шығыстарын өтеуге;

8) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге;

9) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10) сақтандыру төлемінен бас тарту туралы шешім қабылданған жағдайда осындай шешім қабылданған күннен бастап он күн ішінде сақтанушыға бас тарту себептерінің жазбаша негіздемесін және сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) Қазақстан Республикасы заңнамасының ерекшеліктерін ескере отырып, келіспеушіліктерді реттеу үшін сақтандыру омбудсманына жүгіну құқығы туралы хабарламаны жіберуге;

11) сақтанушыдан (пайда алушыдан) өтінішті алған кезде бес жұмыс күні ішінде сақтанушының (пайда алушының) талаптарын қарауға және дауды одан әрі реттеу тәртібін көрсете отырып, жазбаша жауап беруге;

12) сақтанушыдан (пайда алушыдан) сақтандыру омбудсманына жіберілетін өтінішті алған кезде осы өтінішті, сондай-ақ оған қоса берілетін құжаттарды сақтандыру омбудсманына алған күнінен бастап үш жұмыс күні ішінде қайта жіберуге міндетті.

Міндетті экологиялық сақтандыру шартында сақтандырушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне қайшы келмейтін басқа да міндеттері көзделуі мүмкін.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Пайда алушының құқықтары

Ескерту. 13-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Пайда алушы:

1) сақтанушының (сақтандырылушының) шаруашылық немесе өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін жүзеге асыруы нәтижесінде болған сақтандыру жағдайының басталуы туралы сақтандырушыға хабарлауға;

2) сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін қажетті құжаттарды жинауға және оларды сақтандырушыға ұсынуға;

3) авария салдарынан келтірілген экологиялық залалдың сипаты мен ауқымын анықтау үшін тәуелсіз сарапшы тартуға;

5) осы Заңда белгіленген тәртіппен және мерзімдерде сақтандыру төлемін алуға;

      7) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      2. Алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Сақтандыру сомасының мөлшері

Сақтандыру сомасының мөлшері тараптардың келісімі бойынша міндетті экологиялық сақтандыру шартында белгіленеді, бірақ бұл орайда сақтандыру сомасының мөлшері:

1) жеке кәсіпкер болып табылатын жеке тұлғамен міндетті экологиялық сақтандыру шарты жасалған күнгі тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген 5000 еселенген айлық есептік көрсеткіштен;

2) заңды тұлғамен міндетті экологиялық сақтандыру шарты жасалған күнгі тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген 65000 еселенген айлық есептік көрсеткіштен кем болмауға тиіс.

3) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Сақтандыру сыйлықақысының мөлшері

Міндетті экологиялық сақтандыру шартында сақтандыру сыйлықақысының мөлшері тараптардың келісімі бойынша белгіленеді, бірақ бұл ретте сақтандыру сыйлықақысының мөлшері осы Заңның 14-бабының 1) және 2) тармақшаларында көзделген жағдайларда міндетті экологиялық сақтандыру шартында белгіленген сақтандыру сомасының 0,76-дан 2,65-ке дейінгі пайызынан аспауға тиіс.

Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Сақтандыру сыйлықақысын төлеу тәртібі мен мерзімдері

1. Сақтандыру сыйлықақысын төлеу тәртібі мен мерзімдері міндетті экологиялық сақтандыру шартымен белгіленеді.

2. Егер міндетті экологиялық сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, онда сақтанушы кезекті сақтандыру жарнасын уақтылы төлемегені үшін сақтандырушыға Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген тәртіппен және мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлеуге міндетті.

3. Сақтандырушы сақтандыру сыйлықақысын сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы қолма-қол ақшасыз тәсілмен төлеу мүмкіндігін береді.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Сақтандыру жағдайы

1. Сақтанушының авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды жою (ремедиациялау) жөніндегі азаматтық-құқықтық жауапкершілігінің басталу фактісі міндетті экологиялық сақтандыру шарты бойынша сақтандыру жағдайы деп танылады.

2. Сақтандыру жағдайының басталғанын, сондай-ақ өзіне келтірілген шығындарды дәлелдеу сақтанушыға (пайда алушыға) тиесілі.

3. Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүргізуден бас тартқан жағдайда, сақтандыру жағдайы сақтанушы келтірген экологиялық залалды жою туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап басталды деп есептеледі.

4. Сақтандырушы сақтандыру төлемінің мөлшерін осы Заңның 7-бабы 2-тармағының ережелерін ескеріп, экологиялық залалды жою (ремедиациялау) құнын негізге ала отырып айқындайды.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Экологиялық аудит жүргізу

Ескерту. 18-бап алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Сақтандыру төлемін жүзеге асырудың жалпы талаптары

1. Сақтанушы немесе пайда алушы сақтандырушыға сақтандыру төлемі туралы талапты сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін қажетті құжаттарды қоса бере отырып, жазбаша нысанда, оның ішінде қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес сақтандырушының интернет-ресурсы арқылы қояды.

Сақтандырушының талап етуі бойынша өтініш беруші сақтандырушы қол жеткізе алатын мемлекеттік органдардың дерекқорларында және (немесе) ақпараттық жүйелерінде электрондық нысанда бар құжаттарды қоспағанда, сақтандыру төлемін жүзеге асыру үшін қажетті құжаттардың түпнұсқаларын сақтандырушыға ұсынуға міндетті.

2. Сақтандыру төлемі туралы өтінішке мынадай құжаттар қоса тіркеледі:

1) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2) Қазақстан Республикасының экология заңнамасына сәйкес бекітілген ремедиациялау бағдарламасының көшірмесі;

3) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
4) алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) сақтандыру жағдайы басталған кезде экологиялық залалды болғызбау немесе азайту мақсатында сақтанушы шеккен шығыстарды растайтын құжаттар – олар болған кезде;

6) жекелеген жағдайларда – сақтанушыны сақтандыру жағдайының басталуына жауапты деп таныған сот шешімі.

2-2. Құжаттарды қабылдаған сақтандырушы өтініш берушіге ұсынылған құжаттардың толық тізбесін және оларды қабылдау күнін көрсете отырып, анықтама беруге міндетті.

Сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) сақтандыру төлемі туралы талапты электрондық нысанда жөнелткен жағдайда, сақтандырушы оған осы анықтаманы электрондық нысанда ұсына алады.

3. Экологиялық залалды жоюға, оның ішінде сақтандыру төлемі есебінен жоюға міндетті сақтанушы немесе өзге тұлға пайда алушы болып табылады.

4. Сақтандыру төлемі авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды жою (ремедиациялау) құнынан аспауға тиіс.

5. Алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6. Сақтанушының (пайда алушының) жазбаша өтініші немесе нотариат куәландырған сенімхат бойынша сақтандыру төлемі авария салдарынан келтірілген экологиялық залалды жою жөніндегі жұмыстарды орындаған (орындайтын) және қызметтерді көрсеткен (көрсететін) тұлғаға тікелей жүзеге асырылуы мүмкін.

7. Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүзеге асыру кезінде пайда алушыдан оның сақтандырушыға талап қою құқығын шектейтін шарттар қабылдауын талап етуге құқылы емес.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Сақтандыру төлемін жүзеге асыру тәртібі

1. Сақтандырушы сақтандыру төлемін осы Заңның 19-бабында көзделген құжаттарды өзі алған күннен бастап отыз күн ішінде жүргізеді.

2. Пайда алушы сақтандыру төлемінің мөлшеріне дау айтқан жағдайларда сақтандырушы сақтандыру төлемін аталған тұлғалардың бірде-бірі дау айтпаған бөлігінде осы баптың 1-тармағында белгіленген мерзім ішінде дереу жүзеге асыруға міндетті.

Сақтандыру төлемінің дау туғызған бөлігін сақтандырушы бітім келісімі жасалған және оны сот бекіткен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде не, егер сот шешімнің дереу орындалуын ұйғармаса, осы дау бойынша соттың шешімі заңды күшіне енген күннен бастап төлеуге тиіс.

3. Алып тасталды - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Сақтандыру төлемі уақтылы жүзеге асырылмаған кезде сақтандырушы пайда алушыға Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде белгіленген тәртіппен және мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлеуге міндетті.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

21-бап. Залал келтірген тұлғаға кері талап қою құқығы

Ескерту. 21-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Сақтандыру төлемін жүзеге асырған сақтандырушының сақтанушыға (сақтандырылушыға) мынадай жағдайларда:

1) сақтанушы (сақтандырылушы) Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен сақтандыру жағдайымен себептік байланыстағы қасақана қылмыстық не әкімшілік құқық бұзушылықтар деп танылған әрекеттер (әрекетсіздіктер) жасаған;

2) сақтанушы сақтандыру объектісі, сақтандыру тәуекелі, сақтандыру жағдайы және оның салдарлары туралы сақтандырушыға көрінеу жалған мәліметтер хабарлаған;

3) сақтанушы (сақтандырылушы) сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға өзінің талап қою құқығынан бас тартқан, сондай-ақ сақтандырушыға талап қою құқығының ауысуы үшін қажетті құжаттарды беруден бас тартқан жағдайларда жүзеге асырылған сақтандыру төлемі шегінде қарсы талап қою құқығы бар.

2. Сақтанушының экологиялық залал үшін жауапты тұлғаға кері талап қою құқығы сақтандыру төлемін жүзеге асырған сақтандырушыға ол төлеген сома шегінде ауысады, залалды жою құнын міндетті экологиялық сақтандыру шартына сәйкес сақтандырушы төлейді.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Сақтандырушыны сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатудың негіздемесі

1. Сақтандырушы, егер сақтандыру жағдайы:

1) қажетті қорғану және аса қажеттілік жағдайында жасалған іс-әрекеттерді қоспағанда, пайда алушының сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына септігін тигізетін қасақана іс-әрекеттері;

2) пайда алушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен сақтандыру жағдайымен себептік байланыстағы қасақана қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар деп танылған әрекеттері салдарынан болса, сақтандыру төлемін толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқылы.

2. Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартуы үшін сондай-ақ:

1) сақтанушының экологиялық залал келтіруге кінәлі тұлғадан шығыстардың тиісті өтемін алуы;

2) осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, сақтандырушыны сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабардар етпеу немесе уақтылы хабардар етпеу;

3) сақтанушының сақтандырушыға сақтандыру объектісі, сақтандыру тәуекелі, сақтандыру жағдайы және оның салдарлары туралы көрінеу жалған мәліметтер хабарлауы;

4) сақтанушының сақтандыру жағдайы бойынша шығыстарды азайту жөнінде шараларды қасақана қолданбауы;

5) сақтандырушының сақтандыру жағдайының басталу мән-жайларын тергеп-тексеруіне және келтірілген экологиялық залалдың сипаты мен ауқымын, сондай-ақ оны жою құнын анықтауына сақтанушының кедергі келтіруі;

6) сақтанушының сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға өзінің талап қою құқығынан бас тартуы, сондай-ақ сақтандырушыға кері талап қою құқығының ауысуы үшін қажетті құжаттарды сақтандырушыға беруден бас тартуы негіз болуы мүмкін. Егер сақтандыру төлемі жүргізіліп қойылған болса, сақтандырушы оның толық немесе ішінара қайтарылуын талап етуге құқылы.

3. Сақтандырушыны сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабардар етпеу немесе уақтылы хабардар етпеу, егер бұл сақтанушының еркінен тыс себептерге байланысты болса және осы фактіні растайтын тиісті құжаттар ұсынылса, сақтандыру төлемінен бас тартуға негіз бола алмайды.

4. Сақтандыру төлемінен бас тарту үшін негіздер болған кезде сақтандырушы талап қойылған күннен бастап он жұмыс күні ішінде сақтандыру төлемі туралы талапты мәлімдеген тұлғаға бас тарту себептерінің уәжді негіздемесімен және сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) Қазақстан Республикасы заңнамасының ерекшеліктерін ескере отырып, келіспеушіліктерді реттеу үшін сақтандыру омбудсманына жүгіну құқығы туралы хабарламамен сақтандыру төлемінен толық немесе ішінара бас тарту туралы тиісті шешімді жазбаша нысанда жіберуге міндетті.

5. Сақтандырушы, егер сақтандыру жағдайы:

1) соғыс қимылдарының, азамат соғысының, кез келген түрдегі халық толқуларының, жаппай тәртіпсіздіктердің немесе ереуілдердің;

2) табиғи сипаттағы төтенше жағдайлардың салдарынан болса, сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады.

6. Сақтандырушы сақтандыру төлемінен осы бапта көзделмеген негіздер бойынша бас тартуға құқылы емес.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-1-бап. Міндетті экологиялық сақтандыру жөніндегі дауларды реттеу ерекшеліктері

1. Міндетті экологиялық сақтандыру шартынан туындайтын дау болған кезде сақтанушы (пайда алушы):

талаптарын көрсетіп және өзінің талабын растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жазбаша өтінішін сақтандырушыға (оның ішінде сақтандырушының филиалы, өкілдігі, интернет-ресурстары арқылы)жіберуге не "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, міндетті экологиялық сақтандыру шартынан туындайтын дауларды реттеу үшін өтінішті сақтандыру омбудсманына (тікелей сақтандыру омбудсманына, оның ішінде оның интернет-ресурсы арқылы не сақтандырушы арқылы, оның ішінде оның филиалы, өкілдігі, өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшесі, интернет-ресурсы арқылы) немесе сотқа жіберуге құқылы.

2. Сақтандырушы сақтанушыдан (пайда алушыдан) өтінішті алған кезде оны бес жұмыс күні ішінде қарайды және дауды одан әрі реттеу тәртібін көрсете отырып, жазбаша жауап береді.

3. Сақтанушы (пайда алушы) сақтандыру омбудсманына өтініш жасаған жағдайда, сақтандырушы сақтанушының (пайда алушының), сақтандыру омбудсманының сұрау салуы бойынша дауды қарауға және шешуге қатысты құжаттарды сұрау салу алынған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде ұсынуға міндетті.

Ескерту. Заң 22-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Дауларды қарау тәртібі

Тараптардың міндетті экологиялық сақтандыру жөніндегі қатынастарынан туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қаралады.

24-бап. Қазақстан Республикасының міндетті экологиялық сақтандыру туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының міндетті экологиялық сақтандыру туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

25-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi

Осы Заң 2006 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енедi.

Қазақстан Республикасының
Президентi

Unofficial translation

This Law regulates public relations arising in the field of compulsory environmental insurance and establishes legal, economic and organizational grounds of its conduct.

Article 1. Basic definitions used in this Law

The following basic definitions are used in this Law:

1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021);

1-1) accident - destruction of buildings, structures and (or) technical devices, uncontrolled explosion and (or) release of dangerous (harmful) substances;

2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021);

3) compulsory environmental insurance - a set of relations for property protection of the legitimate interests of individuals and (or) legal entities (insured) in the event of civil liability for obligations arising from environmental damage caused as a result of an accident;

4) contract of compulsory environmental insurance – the contract concluded between the insurer and insurant on conditions, determined by this Law;

5) a gain acquirer – the person that is a receiver of insurance payment in accordance with this Law;

6) an insurance event – the event in occurrence of which, the contract of compulsory environmental insurance provides making insurance payment;

6-1) insurance ombudsman - an individual independent in its activity, resolving disagreements between participants in the insurance market in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Insurance Activities”;

7) an insurance amount – the sum of money to which the object of compulsory environmental insurance is insured and that is the limit volume of responsibility of the insurer upon occurrence of the insurance event;

8) an insurance premium – the sum of money that the insurant shall be obliged to pay to the insurer for receipt of obligation by the latter to make insurance payment to the gain acquirer in amount, determined by the contract of compulsory environmental insurance;

9) an insurance payment – the sum of money paid by the insurer to the gain acquirer within the insurance amount upon occurrence of insurance event;

10) an insurer – the legal entity registered as insurance organization and having a license for the right to carry out insurance activity obliged to make insurance payment to the gain acquirer within insurance amount, determined by the contract upon occurrence of insurance event;

11) an insured person – the person in respect of which the compulsory environmental insurance is carried out;

12) an insurant – the individual and (or) legal entity carrying out environmental hazardous types of economic and other activity that concluded the contract of compulsory environmental insurance with the insurer;

13) third parties - subjects of legal relations involved in procedures arising from compulsory environmental insurance;

14) an authorized body – the central executive body in the field of environmental protection and its territorial subdivisions;

15) civil liability of individuals and (or) legal entities engaged in environmentally hazardous types of economic and other activities - the obligation of individuals and (or) legal entities engaged in environmentally hazardous types of economic and other activities to eliminate environmental damage caused as a result of accidents;

16) environmentally hazardous type of economic and other activities - the activities of individuals and (or) legal entities, as a result of which environmental damage may be caused in the event of an accident.

Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021)

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory environmental insurance

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory environmental insurance is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan, the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. This Law shall not apply to legal relations regulated by the Law of the Republic of Kazakhstan “On compulsory insurance of civil responsibility of owners of objects the activity of which is linked with danger of infliction of harm to third parties”.

3. If the international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those provided by this Law, the rules of international treaty shall be applied.

4. The provisions of this Law applied to an insurer, including an insurance company, apply to branches of insurance companies that are non-residents of the Republic of Kazakhstan, opened on the territory of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 16.12.2020); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 3. Object of compulsory environmental insurance

The object of compulsory environmental insurance is the property interest of a person carrying out environmentally hazardous types of economic and other activities related to his obligation, established by the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, to eliminate environmental damage caused as a result of an accident.

Footnote. Article 3 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 4. Purpose and principal directions of compulsory environmental insurance

1. The purpose of compulsory environmental insurance is to ensure the elimination of environmental damage caused to the components of the natural environment as a result of an accident during the implementation of environmentally hazardous types of economic and other activities.

2. Principal directions of compulsory environmental insurance are:

compensation for environmental damage in the amount and manner established by this Law;

ensuring of fulfilling the obligations by the parties under the contract of compulsory environmental insurance;

economic incentives to prevent environmental damage.

Footnote. Article 4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 4-1. Special aspects of compulsory environmental insurance

1. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.04.2015 № 311-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

2. the activity oriented to restriction or elimination of competition, provision or receipt of unreasonable advantages on conclusion of contracts of compulsory environmental insurance of one insurers before the others, impairment of rights and legal interests of insurants shall not be allowed.

Footnote. The Law is supplemented by Article 4-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2009 № 2340-IV; dated 27.04.2015 № 311-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 5. Persons the civil responsibility of whom is subject to compulsory environmental insurance

Civil responsibility of individuals and (or) legal entities carrying out environment hazardous types of economic and other activity shall be subject to compulsory environmental insurance.

The list of environmental hazardous types of economic and other activity shall be determined by the authorized agency.

Footnote. Article 5 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 6. State control and supervision in the field of compulsory environmental insurance

1. State control of performance of obligation by individuals and (or) legal entities carrying out environment hazardous types of economic and other activity on conclusion of the contract of compulsory environmental insurance established by this Law shall be carried out by the authorized body.

2. State control and supervision over the activities of insurance organizations is carried out by the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-V (shall be enforced from 01.01.2020)

Article 6-1. Information interaction

The authorized body and its territorial subdivisions, prosecution authorities, other state bodies and organizations that have information on cases of environmental damage caused as a result of an accident and its consequences are obliged to provide this information to the insurer, insured (beneficiary), insurance ombudsman when they apply.

Footnote. The Law is supplemented by Article 6-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 7. Contract of compulsory environmental insurance and procedure for its conclusion

1. Compulsory environmental insurance is carried out on the basis of an agreement concluded between the insurer and the policyholder in accordance with this Law, the Civil Code of the Republic of Kazakhstan and the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan.

Individuals and (or) legal entities that carry out environmentally hazardous types of economic and other activities are not entitled to carry out their activities without concluding a compulsory environmental insurance contract.

When carrying out an environmentally hazardous type of economic and other activity by two or more owners of the same object, the compulsory environmental insurance contract is concluded by any of them, indicating in the insurance policy all owners of the object as insured.

2. The compulsory environmental insurance contract provides for the implementation of insurance payments for obligations arising from environmental damage caused as a result of an accident when the insured person carries out environmentally hazardous types of economic and other activities.

3. Contract of compulsory environmental insurance shall be concluded only with the insurer having a license for the right to carry out the activity on this type (class) of compulsory insurance.

Insurant is free in choice of the insurer.

The insurer shall not be entitled to refuse the insured to conclude a contract of compulsory environmental insurance, except for the cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

4. Contract of compulsory environmental insurance shall be concluded in electronic form by issuance of the insurance policy by the insurer.

The ground for conclusion of the contract of compulsory environmental insurance shall be application of the insurant.

The insurer shall bear responsibility for insufficiency of conditions subjected to specification in the contract of compulsory environmental insurance.

In case of dispute on the contract of compulsory environmental insurance due to insufficiency of its separate conditions, the dispute shall be resolved in favor of the insurant.

4-1. The compulsory environmental insurance contract, at the request of the insured, may be concluded by writing to the insurer or by exchanging electronic information resources between the insured and the insurer.

5. Insurance policy besides the conditions listed in Article 826 of Civil Code of the Republic of Kazakhstan shall contain the amount of limit volume of responsibility of the insurer for one insurance event.

Requirements on content and drawing up of the insurance policy on compulsory environmental insurance shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

6. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).
Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced from 01.01.2019); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 7-1. Requirements for the insurer and the Internet resources when concluding a contract of compulsory environmental insurance and settling insured cases through the exchange of electronic information resources

1. When concluding contracts of compulsory environmental insurance in electronic form and settling insurance cases under them, the Internet resource and (or) the insurer’s information system shall be used for the exchange of electronic information resources between the organization for the formation and maintenance of the database, the insurer and the policyholder (the insured, the beneficiary).

When submitting an application for concluding a contract of compulsory environmental insurance in electronic form and settling an insured case, the policyholder shall not be required to use specialized software.

The Internet resource of the organization for the formation and maintenance of the database contains a link to the Internet resource of the insurance organization used for concluding contracts of compulsory environmental insurance and settling insurance cases in electronic form.

2. The procedure for the exchange of electronic information resources between the organization for the formation and maintenance of the database and the insurer, insurer and policyholder (the insured, the beneficiary) shall be determined by the regulatory legal act of the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

3. When concluding a contract of compulsory environmental insurance and settling insured cases under it using the insurer’s Internet resource, the insurer shall be obliged to ensure:

1) immediate sending to the policyholder of a notification on the conclusion of a contract of compulsory environmental insurance or refusal to conclude it (indicating the reasons for the refusal) in the form of an electronic message;

2) notification of the policyholder (the insured) about the main stages of the process of settling the insured case, including refusal to accept documents for settlement (indicating the reasons for the refusal), in the form of an electronic message in the manner established by the regulatory legal act of the authorized body for regulation, control, and supervision of the financial market and financial institutions;

3) the possibility for the policyholder (the insured) to check information on the concluded contract of compulsory environmental insurance on the Internet resource of the insurance organization;

4) the possibility for the policyholder (the insured, the beneficiary) to check information on an insured case under the contract of compulsory environmental insurance on the Internet resource of an insurance organization;

5) storage of the contract of compulsory environmental insurance in electronic form and information on the insured case on it, ensuring round-the-clock access for the policyholder (the insured, the beneficiary) to the insurer’s Internet resource;

6) the possibility for the policyholder (the insured, the beneficiary) to create and send information to the insurer in electronic form (applications, notifications, and (or) other documents, data) necessary for:

concluding a contract of compulsory environmental insurance;

early termination of the compulsory environmental insurance contract;

notifications about the occurrence of an insured case (an event considered as an insured case);

determining the assessment of the amount of environmental damage caused as a result of the accident;

receiving insurance payment;

settlement of disputes arising from the compulsory environmental insurance contract, taking into account the features provided for in Article 22-1 of this Law.

Notification on the conclusion of a compulsory environmental insurance contract and the settlement of insured cases under it shall be sent from the organization for the formation and maintenance of a unified database.

Requirements for the procedure and content of notifications on the conclusion of a compulsory environmental insurance contract and the settlement of insured cases under it shall be determined by the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

4. When concluding a compulsory environmental insurance contract through the exchange of electronic information resources, the insurance contract shall be considered concluded by the policyholder from the date of payment by the policyholder of the insurance premium (the first insurance premium in the case of paying the insurance premium in installments), unless otherwise provided by the compulsory environmental insurance contract.

5. When concluding a compulsory environmental insurance contract through the exchange of electronic information resources, the policyholder shall pay the insurance premium (first insurance premium) after familiarizing himself with the insurance conditions provided for by this Law, thereby confirming his consent to conclude an accession contract on the terms offered to him.

6. The insurer shall ensure the opportunity to conclude compulsory environmental insurance contracts and settling the insured cases under them using the insurer’s Internet resource around the clock.

7. The activity of insurance agents in concluding compulsory environmental insurance contracts shall not be allowed.

Footnote. The Law has been supplemented by Article 7-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced from 01.01.2019); is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall be enforced from 01.01.2024).

Article 8. Validity of the contract of compulsory environmental insurance

1. Compulsory environmental insurance contract is valid for persons obliged to eliminate environmental damage in accordance with this Law and the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

3. Contract of compulsory environmental insurance shall enter into force and be compulsory for the parties from the date established by the contract of compulsory environmental insurance.

4. Contract of compulsory environmental insurance shall be valid no less than twelve months from the date of its enforcement.

5. Validity of the contract of compulsory environmental insurance shall be restricted by the territory of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 8 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 9. Termination of validity of the contract of compulsory environmental insurance

Contract of compulsory environmental insurance shall be considered as terminated in cases of:

1) expiration of the validity term of the contract;

2) early termination of the contract;

3) making insurance payment (insurance payments) by the insurer in amount of insurance amount under the contract of compulsory environmental insurance.

Article 10. Early termination of contract of compulsory environmental insurance

1. Contract of compulsory environmental insurance shall be terminated in advance in the manner and in cases provided by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Upon early termination of the contract of compulsory environmental insurance, the insurant shall have the right to return of the part of insurance premium in the following amounts:

No p/p	The period that has preceded since the entry into force of the treaty of mandatory environmental insurance until its early termination	The insurance premium retained by the insurer (as a percentage of annual insurance award)
1	2	3
1.	Up to 1 month inclusive	20
2.	From 1 to 2 months inclusive	30
3.	From 2 to 3 months inclusive	40
4.	From 3 to 4 months inclusive	50
5.	From 4 to 5 months inclusive	60
6.	From 5 to 6 months inclusive	70
7.	From 6 to 7 months inclusive	75
8.	From 7 to 8 months inclusive	80
9.	From 8 to 9 months inclusive	85
10.	From 9 to 10 months inclusive	90
11.	From 10 to 11 months inclusive	95
12.	Over 11 months	100

Article 11. Rights and obligations of the insurant (insured)

Footnote. The heading of Article 11 is as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

1. The insurant (insured person) shall have the right to:

1) require explanations of conditions of compulsory environmental insurance, own rights and obligations under the contract of compulsory environmental insurance from the insurer;

2) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) involve an independent expert to assess the cost of elimination (remediation) of environmental damage caused as a result of the accident;

4) get acquainted with the results of the assessment of the cost of elimination (remediation) of environmental damage caused as a result of the accident, and the calculations of the amount of insurance payment made by the insurer (including through the insurer's Internet resource) or an independent expert;

5) prematurely terminate the compulsory environmental insurance contract (this right shall apply only to the insured);

5-1) apply to the insurer, taking into account the specifics provided for in Article 22-1 of this Law, or to the insurance ombudsman or the court to resolve issues arising from the compulsory environmental insurance contract;

6) send an application and attached documents to the insurance ombudsman (directly to the insurance ombudsman, including through its Internet resource, or through the insurer, including its branch, representative office, another separate structural unit, or Internet resource), taking into account the features provided for by the Law Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities";

7) receive insurance payment in cases provided by this Law.

The compulsory environmental insurance contract may also provide for other rights of the insurant (insured person) that shall not contradict the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Insurant shall be obliged to:

1) pay insurance premium in amount, procedure and terms that established by the contract of compulsory environmental insurance;

2) inform the insurer on a state of insurance risk;

3) notify the insurer on occurrence of insurance event;

4) in the event of an accident, take reasonable and affordable measures in the circumstances to prevent or reduce possible environmental damage;

5) inform the relevant authorities, taking into account their competence (bodies of the state fire service, ambulance service, emergency services, authorized body) about the accident that caused environmental damage, and about the affected persons;

6) ensure transfer of the right of demand to the person being liable for occurrence of insurance event to the insurer.

Contract of compulsory environmental insurance may provide the other obligations of the insurant not inconsistent with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 11 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26.05.2008 № 34-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 12. Rights and obligations of the insurer

1. Insurer shall have the right to:

1) when concluding a compulsory environmental insurance contract, in addition to the information provided for by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan and the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan, to require the insured to provide information necessary for concluding a compulsory environmental insurance contract in accordance with this Law, including information on previous mandatory environmental insurance contracts; environmental insurance, the insured events and insurance payments;

2) to request from the relevant state bodies and organizations, taking into account their competence, documents confirming the fact of the occurrence of an insured event, the nature and scale of environmental damage;

3) to receive from the policyholder and the insured person complete and reliable information necessary to assess the risk of environmental damage, about the causes, extent and consequences of the insured event;

4) to assess the cost of elimination (remediation) of environmental damage in order to establish the causes and other circumstances of the insured event;

5) to involve an independent expert to assess the scale of environmental damage caused as a result of an accident and determine the amount of insurance payment in the event of an insured event;

6) conduct own researches of the state of environment and environment hazardous types of economic and other activity carried out by the insurant before and after occurrence of the insurance event;

7) to present the right of recourse against the person responsible for causing environmental damage, in the cases provided for in Article 21 of this Law;

8) refuse in making insurance payment in full or in part on the grounds provided by Article 22 of this Law.

Contract of compulsory environmental insurance may provide the other rights of the insurer that are not inconsistent with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Insurer shall have the right to:

1) familiarize the insurant with conditions of compulsory environmental insurance, explain his (her) rights and obligations arising from the contract of compulsory environmental insurance;

2) issue certificate to the applicant with specification of the list of represented documents and dates of their acceptance;

3) issue insurance policy to the insurant after conclusion of the contract of compulsory environmental insurance;

4) upon notification of an insured event (an event considered as an insured event) that occurred during the period of validity of insurance protection under a compulsory environmental insurance contract, immediately register it and submit information on this insured event (an event considered as an insured event) to the organization on the formation and maintenance of the database in accordance with the regulatory legal act of the authorized body for the regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

5) to assess the cost of elimination (remediation) of environmental damage as a result of an accident, at the request of the insured in writing or his representative, draw up an insurance act indicating the calculation of the amount of insurance payment and submit it for familiarization to the beneficiary;

6) make insurance payment upon occurrence of the insurance event in the manner and terms established by this Law;

6-1) if the documents confirming the fact of the occurrence of the insured event and the amount of payment to be reimbursed by the insurer in order to eliminate the environmental damage by the policyholder (beneficiary) are insufficient, within three working days from the date of their receipt, inform the applicant about this, indicating the full list of missing and (or) incorrectly executed documents;

7) to reimburse the policyholder (beneficiary) for the expenses incurred by him in order to prevent or reduce environmental damage caused as a result of an accident in the event of an insured event;

8) provide insurance secrecy;

9) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced from 01.01.2019);

10) if a decision is made to refuse an insurance payment, send to the insurant a written justification of the reasons for the refusal within ten days from the date of adoption of this decision and a notice of the right of the insurant (insured, beneficiary) to apply to the insurance ombudsman to resolve disagreements, taking into account the specifics of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

11) upon receipt of an application from the policyholder (beneficiary), to consider the requirements of the policyholder (beneficiary) and provide a written response indicating the further procedure for resolving the dispute within five working days;

12) upon receipt from the policyholder (beneficiary) of an application sent to the insurance ombudsman, to redirect this application, as well as the documents attached to it, to the insurance ombudsman within three working days from the date of receipt.

Contract of compulsory environmental insurance may provide the other obligations of the insurer that are not inconsistent with the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 12 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (order of enforcement see Article 2); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 13. Rights of the beneficiary

Footnote. The heading of Article 13 is as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

The beneficiary has the right:

1) report to the insurer on occurrence of insurance event that happened in result of carrying out of environment hazardous types of economic and other activity by the insurant (insured person);

2) to collect the documents necessary for the implementation of the insurance payment, and submit them to the insurer;

3) engage an independent expert to establish the nature and extent of environmental damage caused as a result of the accident;

5) receive insurance payment in the manner and terms established by this Law;

5-1) apply to an insurer, subject to the specific aspects provided by Article 22-1 of this Law, or to an insurance ombudsman or the court to resolve issues arising from the contract of compulsory environmental insurance;

6) send an application and attached documents to the insurance ombudsman (directly to the insurance ombudsman, including through its Internet resource, or through the insurer, including its branch, representative office, another separate structural unit, or Internet resource), taking into account the features provided for the Law of the Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities";

      7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).
      2. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).
      Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 14. Size of insurance amount

Size of insurance amount shall be established under agreement of the parties in the contract of compulsory environmental insurance, but the size of insurance amount shall be no less than:

1) 5000-fold monthly calculation index established by the Law on republican budget for the relevant financial year, on a date of conclusion of the contract of compulsory environmental insurance with individual, that is the individual entrepreneur;

2) 65000-fold monthly calculation index established by the Law on republican budget for the relevant financial year on a date of conclusion of the contract of compulsory environmental insurance with the legal entity;

3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).
Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 15. The amount of insurance premium

The amount of the insurance premium in the compulsory environmental insurance contract is established by agreement of the parties, but at the same time, the amount of the insurance premium should not exceed, in the cases provided for in subparagraphs 1) and 2) of Article 14 of this Law, from 0.76 to 2.65 percent of the sum insured, established in the compulsory environmental insurance contract.

Footnote. Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 16. Procedure and terms of paying insurance premium

1. Procedure and terms for paying insurance premium shall be established by the contract of compulsory environmental insurance.

2. If the contract of compulsory environmental insurance did not provide otherwise, the insurant shall be obliged to pay a penalty to the insurer for untimed payment of regular insurance contribution in the manner and amount established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

3. The insurer provides the opportunity for payment insurance premium in a non-cash way through the insurer's Internet resource.

Footnote. Article 16 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced from 01.01.2019).

Article 17. Insurance event

1. An insured event under a compulsory environmental insurance contract is recognized as the fact of the insured's civil liability for the elimination (remediation) of environmental damage caused as a result of an accident.

2. Proving the occurrence of an insured event, as well as the losses caused by it, lies with the policyholder (beneficiary).

3. If the insurer refuses to make an insurance payment, the insured event is considered to have occurred from the day the court decision on the elimination of environmental damage caused by the policyholder comes into force.

4. The amount of insurance payment is determined by the policyholder based on the cost of elimination (remediation) of environmental damage, taking into account the provisions of paragraph 2 of Article 7 of this Law.

Footnote. Article 17 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 18. Conduct of environmental audit

Footnote. Article 18 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 19. Common conditions of making insurance payment

1. The requirement for an insurance payment to the insurer is presented by the insured or the beneficiary in writing, including through the Internet resource of the insurer, in accordance with the regulatory legal act of the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, with the documents required for making insurance payments.

At the request of the insurer, the applicant shall be obliged to submit to the insurer the original documents necessary for making the insurance payment, except for documents available in electronic form in the databases and (or) information systems of state bodies, to which the insurer has access.

2. The application on insurance payment shall be accompanied by the following documents:

1) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).;

2) a copy of the remediation program approved in accordance with the environmental legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021);
4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021);

5) documents confirming the expenses incurred by the policyholder in order to prevent or reduce environmental damage in the event of an insured event, if any;

6) in some cases - a court decision that recognized the policyholder as liable in the occurrence of an insured event.

2-2. The insurer that accepted the documents shall be obliged to issue the certificate to the applicant indicating the full list of the submitted documents and date of its receipt.

If the insurant (the insured, the beneficiary) sends the requirement for insurance payment in electronic form, the insurer may provide him with this certificate in electronic form.

3. The beneficiary is the policyholder or other person obliged to eliminate environmental damage, including at the expense of insurance payment.

4. The insurance payment cannot exceed the cost of elimination (remediation) of environmental damage caused as a result of an accident.

5. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

6. Upon a written application of the policyholder (beneficiary) or a notarized power of attorney, the insurance payment may be made directly to the person who performed (is performing) the work and provided (is providing) services to eliminate environmental damage caused as a result of the accident.

7. Upon making insurance payment, the insurer shall not have the right to require acceptance of conditions from the gain acquirer restricting his (her) right of demand to the insurer.

Footnote. Article 19 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (order of enforcement see Article 2); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 20. Procedure for making insurance payment

1. Insurance payment shall be made by the insurer within thirty calendar days from the date of receipt of documents by him (her) provided by Article 19 of this Law.

2. In cases when the amount of insurance payment is contested by the gain acquirer, the insurer shall be obliged to make insurance payment immediately only in a part that is not contested by any of mentioned persons within the term established by paragraph 1 of this Article.

Contested part of insurance payment shall be paid by the insurer within three business days from the date of conclusion of amicable agreement and its approval by the court or from the date of entering of the court decision into legal force on this dispute, if the decision is not subject to immediate execution by the court.

3. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

4. In case of untimely implementation of the insurance payment, the insurer is obliged to pay the beneficiary a penalty in the manner and amount established by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 20 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 21. Right of recourse against the person who caused the damage

Footnote. The heading of Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

1. Insurer that made insurance payment shall have the right to recourse to the insurant (insured person) within the paid insurance payment in the following cases:

1) commission of actions (omission) by the insurant (insured person) recognized in the manner established by the legislative acts of the republic of Kazakhstan as intended criminal or administrative infarctions being in causal relation with the insurance event;

2) report of knowingly false information by the insurant to the insurer on the object of insurance, insurance risk, insurance event and its consequences;

3) refusal of the insurant (insured person) from his (her) right of demand to the person being liable for occurrence of insurance event, as well as refusal to transfer the documents to the insurer required for the transfer of the right of demand.

2. Within the limits of the amount paid by the insurer, the right of recourse, which the insurant has against the person responsible for environmental damage, the cost of eliminating of which is paid by the insurer in accordance with the compulsory environmental insurance contract, shall pass to the insurer who has made the insurance payment.

Footnote. Article 21 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2014 № 227-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 22. Grounds for release of the insurer from making insurance payment

1. Insurer shall have the right to refuse in insurance payment in full or in part if the insurance event occurred due to:

1) intended actions of the gain acquirer oriented to occurrence of the insurance event or promoting its occurrence, with the4 exception of actions committed in a state of necessary defence and extreme necessity;

2) actions of the gain acquirer recognized as intended criminal or administrative infractions being in causal relation with the insurance event in the manner established by the legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Grounds for refusal of the insurer in making insurance payment may be also:

1) receipt by the policyholder of the appropriate reimbursement of expenses from the person responsible for causing environmental damage;

2) non-notification or untimely notification of the insurer on occurrence of the insurance event, with the exception of cases provided by this Law;

3) reporting knowingly false information by the insurant to the insurer on the object of insurance, insurance risk, insurance event and its consequences;

4) intentional failure by the policyholder to take measures to reduce the cost of an insured event;

5) obstruction by the policyholder to the insurer in investigating the circumstances of the insured event and establishing the nature and extent of the environmental damage caused, as well as the cost of its elimination;

6) refusal of the policyholder from his right to claim against the person responsible for the occurrence of the insured event, as well as the refusal to transfer to the insurer the documents necessary for the transfer to the insurer of the right of recourse. If the insurance payment has already been made, the insurer has the right to demand its return in full or in part.

3. Non-notification of untimely notification of the insurer on occurrence of the insurance event may not serve as the ground for refusal in insurance payment, if there are reasons that are independent from the will of the insurant, and the relevant documents confirming this fact are represented.

4. If there are grounds for refusing an insurance payment, the insurer shall be obliged, within ten working days from the date of presentation of the claim, to send to the person who filed the claim for insurance payment the appropriate decision on the full or partial refusal of the insurance payment in writing with a reasoned justification of the reasons for refusal and notification on the right of the insured (insured, beneficiary) to apply to the insurance ombudsman to resolve disagreements, taking into account the specifics of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Insurer shall be released from making insurance payment, if the insurance event occurred due to:

1) military actions, civil war, public disturbance of any kind, mass disorders or strikes;

2) emergency situations of natural character.

6. Insurer shall not have the right to refuse in insurance payment on the grounds not provided by this Article.

Footnote. Article 22 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2014 № 227-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 22-1. Special aspects for settlement of disputes on contract of compulsory environmental insurance

1. If there is a dispute arising from a compulsory environmental insurance contract, the insured (beneficiary) shall have the right to:

send to the insurer (including through a branch, representative office, or insurer's Internet resources) a written application indicating the requirements and attaching documents confirming its requirements, or send an application to the insurance ombudsman (directly to the insurance ombudsman, including through its Internet resource, or through of the insurer, including through its branch, representative office, another separate structural unit, Internet resource) or to the court to resolve disputes arising from the compulsory environmental insurance contract, taking into account the specifics provided for by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities".

2. Upon receipt of an application from the policyholder (beneficiary), the insurer shall, within five working days, consider and provide a written response indicating the further procedure for resolving the dispute.

3. If the policyholder (injured, beneficiary) applies to the insurance ombudsman, the insurer is obliged, at the request of the insured, injured (beneficiary), insurance ombudsman, to submit documents related to the consideration and resolution of the dispute, within three working days from the date of receipt of the request.

Footnote. The Law is supplemented by Article 22-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 166-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 401-VI (shall be enforced from 01.07.2021); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 23. Procedure for adjudication of disputes

The disputes arising from relations of the parties on compulsory environmental insurance shall be adjudged in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 24. Responsibility for breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory environmental insurance

Breach of the legislation of the Republic of Kazakhstan on compulsory environmental insurance shall entail responsibility in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 25. Order of enforcement of this Law

This Law enters into force from 1 January 2006.

The President of the Republic of Kazakhstan

Мiндетті экологиялық сақтандыру туралы

On Compulsory Environmental Insurance