ИПС "Әділет"

1-бап . Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 1997 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 23, 335-құжат; 1998 ж., N 23, 416-құжат; 2000 ж., N 3-4, 66-құжат; N 6, 141-құжат; 2001 ж., N 8, 53-құжат; N 15-16, 239-құжат; N 17-18, 245-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 32, 33-құжаттар; N 17, 155-құжат; N 23-24, 192-құжат; 2003 ж., N 18, 142-құжат; 2004 ж., N 5, 22-құжат; N 23, 139-құжат; N 24, 153, 154, 156-құжаттар; 2005 ж., N 13, 53-құжат; N 21-22, 87-құжат; N 24, 123-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 5-6, 31-құжат; N 12, 72-құжат; 2007 ж., N 1, 2-құжат; N 5-6, 40-құжат; N 10, 69-құжат; N 13, 99-құжат):

1) 290-баптың екінші бөлігіндегі "Облыстық" деген сөздің алдынан "Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың," деген сөздермен толықтырылып, "облыстық" деген сөз кіші әріппен жазылсын;

2) мынадай мазмұндағы 290-1-баппен толықтырылсын:

      "290-1-бап. Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі
                  мамандандырылған ауданаралық соттың соттауына
                  жатқызылған қылмыстық істер

      1. Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттың соттауына:
      1) облыстық және оған теңестірілген соттың соттауына жатқызылған істерді қоспағанда, кәмелетке толмағандар жасаған қылмыстар туралы;
      2) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 120-бабында (екінші бөлігінің д) тармағында және үшінші бөлігінің в) тармағында), 121-бабында (екінші бөлігінің д) тармағында және үшінші бөлігінің в) тармағында), 122, 124, 131, 132, 133, 134, 135-баптарында, 136-бабында (бірінші бөлігінде), 137, 138, 139-баптарында көзделген қылмыстар туралы қылмыстық істер жатқызылады.
      Ескерту. Егер тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот құрылмаса, оның соттауына жататын істерді аудандық (қалалық) сот қарауға құқылы.";

      3) 295-бап мынадай мазмұндағы үшінші және төртінші бөліктермен толықтырылсын:
      "3. Облыстық және оған теңестірілген соттың соттауына жатқызылған істерді қоспағанда, қылмыстарды кәмелетке толмағандардың қатысуымен жасаған адамдарға қатысты қылмыстық істер, оларды жеке іс жүргізуге бөлу мүмкін болмаған кезде кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың соттауына жатады.
      4. Қылмыстарды кәмелетке толмағандардың қатысуымен жасаған әскери қызметшілерге қатысты қылмыстық істер, оларды жеке іс жүргізуге бөлу мүмкін болмаған кезде кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың соттауына жатады.".

2. 1999 жылғы 13 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., N 18, 644-құжат; 2001 ж., N 15-16, 239-құжат; 2003 ж., N 14, 109-құжат; 2004 ж., N 17, 97-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 13, 53-құжат; N 24, 123-құжат; 2006 ж., N 2, 19-құжат; N 10, 52-құжат; N 11, 55-құжат; N 12, 72-құжат; N 13, 86-құжат; 2007 ж., N 3, 20-құжат; N 4, 28-құжат; N 9, 67-құжат; N 10, 69-құжат; N 13, 99-құжат):

      1) 30-бапта:
      мынадай мазмұндағы 1-3-бөлікпен толықтырылсын:
      "1-3. Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттар баланың тұрғылықты жерін анықтау туралы даулар; ата-ана құқықтарынан айыру (шектеу) және оларды қалпына келтіру туралы; бала асырап алу туралы; Қазақстан Республикасының неке-отбасы заңнамасына сәйкес кәмелетке толмағандарға қорғаншылық пен қамқоршылықтан (патронаттан) туындайтын даулар жөніндегі азаматтық істерді қарайды.";

мынадай мазмұндағы ескертумен толықтырылсын:
"Ескерту. Егер тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот құрылмаса, оның соттауына жататын істерді аудандық (қалалық) сот қарауға құқылы.";

2) 317-1-бапта:
"аудандық және оған теңестірілген сотқа" деген сөздер "кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотқа" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы ескертумен толықтырылсын:
"Ескерту. Егер тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот құрылмаса, оның соттауына жататын істерді баланың тұрғылықты (тұратын) жеріндегі аудандық (қалалық) сот қарауға құқылы.".

3. 2001 жылғы 30 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., N 5-6, 24-құжат; N 17-18, 241-құжат; N 21-22, 281-құжат; 2002 ж., N 4, 33-құжат; N 17, 155-құжат; 2003 ж., N 1-2, 3-құжат; N 4, 25-құжат; N 5, 30-құжат; N 11, 56, 64, 68-құжаттар; N 14, 109-құжат; N 15, 122, 139-құжаттар; N 18, 142-құжат; N 21-22, 160-құжат; N 23, 171-құжат; 2004 ж., N 6, 42-құжат; N 10, 55-құжат; N 15, 86-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 139, 140-құжаттар; N 24, 153-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 7-8, 19-құжат; N 9, 26-құжат; N 13, 53-құжат; N 14, 58-құжат; N 17-18, 72-құжат; N 21-22, 86, 87-құжаттар; N 23, 104-құжат; 2006 ж., N 1, 5-құжат; N 2, 19, 20-құжаттар; N 3, 22-құжат; N 5-6, 31-құжат; N 8, 45-құжат; N 10, 52-құжат; N 11, 55-құжат; N 12, 72, 77-құжаттар; N 13, 85, 86-құжаттар; N 15, 92, 95-құжаттар; N 16, 98, 102-құжаттар; N 23, 141-құжат; 2007 ж., N 1, 4-құжат; N 2, 16, 18-құжаттар; N 3, 20, 23-құжаттар; N 4, 28, 33-құжаттар; N 5-6, 40-құжат; N 9, 67-құжат; N 10, 69-құжат; N 12, 88-құжат; N 13, 99-құжат; N 15, 106-құжат; N 16, 131-құжат; N 17, 136, 139, 140-құжаттар; N 18, 143, 144-құжаттар; N 19, 146, 147-құжаттар; N 20, 152-құжат; N 24, 180-құжат; 2008 ж., N 6-7, 27-құжат):

      1) 538-бапта:
      мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:
      "1-1) кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың судьялары;";

ескерту мынадай редакцияда жазылсын:
"Ескерту. Егер тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің аумағында мамандандырылған ауданаралық әкімшілік сот және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сот құрылмаса, олардың соттауына жататын істерді аудандық (қалалық) соттар қарауға құқылы.";

      2) 541-бапта:
      бірінші бөлігінде:
      "95 - 112" деген цифрлар "95 - 110-1" деген цифрлармен ауыстырылсын;

"115, 117" деген цифрлар алып тасталсын;

"318 - 321" деген цифрлар "318, 319, 319-1, 320 (бірінші бөлігінде), 321" деген сөздермен ауыстырылсын;

"325 - 328" деген цифрлар "325, 326, 327 (бірінші бөлігінде), 328" деген сөздермен ауыстырылсын;

"331" деген цифрлар алып тасталсын;

"332" деген цифрлардан кейін "(бірінші, екінші, төртінші бөліктерінде)" деген сөздермен толықтырылсын;

"513 - 535, 537" деген цифрлар "513 - 518, 520 - 537" деген цифрлармен ауыстырылсын;

      мынадай мазмұндағы 1-1-бөлікпен толықтырылсын:
      "1-1. Кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың судьялары:
      1) кәмелетке толмағандар жасаған, осы Кодекстің 320 (екінші бөлігінде), 331, 332 (үшінші бөлігінде), 334 (үшінші бөлігінде), 341 (екінші бөлігінде), 500-баптарында (екінші бөлігінде) көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы;
      2) осы Кодекстің 111, 111-1, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 327 (екінші бөлігінде), 519-баптарында көзделген әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерді қарайды.";

      3) 543-бапта:
      бірінші бөлігінде:
      "113, 114, 116," деген цифрлар алып тасталсын;

"334" деген цифрлар "334 (бірінші және екінші бөліктерінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

"341" деген цифрлар "341 (бірінші бөлігінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

"500" деген цифрлар "500 (бірінші бөлігінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші бөлігінде:
2) тармақшадағы "334" деген цифрлар "334 (бірінші және екінші бөліктерінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

9) тармақшадағы "113, 114, 116," деген цифрлар және "334 (үшінші бөлігінде)" деген сөздер алып тасталсын;

4) 544-баптың бірінші бөлігіндегі "334" деген цифрлар "334 (бірінші және екінші бөліктерінде)" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 636-баптың бірінші бөлігі 1) тармақшасының екінші абзацында:
"111, 112, 115" деген цифрлар "111 - 117" деген цифрлармен
ауыстырылсын;

"332," деген цифрлардан кейін "334 (үшінші бөлігі)" деген сөздермен толықтырылсын;

"340," деген цифрлардан кейін "341 (екінші бөлігі)," деген сөздермен толықтырылсын;

"484," деген цифрлардан кейін "500 (екінші бөлігі)," деген сөздермен толықтырылсын;

6) 655-бапта:
екінші бөлігіндегі "әкімшілік сот" деген сөздерден кейін "және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі сот" деген сөздермен толықтырылсын;

үшінші бөлігіндегі "әкімшілік сотқа" деген сөздерден кейін "және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі сотқа" деген сөздермен толықтырылсын;

7) 661-баптың бірінші бөлігіндегі "әкімшілік сот" деген сөздерден кейін "және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі сот" деген сөздермен толықтырылсын;

8) 664-баптың үшінші бөлігіндегі "әкімшілік сот" деген сөздерден кейін "және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі сот" деген сөздермен толықтырылсын;

9) 668-баптың бесінші бөлігіндегі "әкімшілік сот" деген сөздерден кейін "және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі сот" деген сөздермен толықтырылсын;

10) 672-баптың мәтініндегі бірінші сөйлем мынадай редакцияда жазылсын:
"осы Кодекстің 674-бабының бірінші және екінші бөліктерінде аталған адамдардың наразылығы бойынша, мамандандырылған аудандық және оған теңестірілген әкімшілік соттар және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі соттар судьяларының шығарған әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша күшіне енген қаулылары, мамандандырылған аудандық және оған теңестірілген әкімшілік соттар және кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі соттардың судьяларының, аудандық және оған теңестірілген соттар төрағаларының қаулыларына шағым, наразылық бойынша аудандық және оған теңестірілген соттар төрағаларының, жоғары тұрған соттар судьяларының ұйғарымдары, сондай-ақ осы Кодекстің 664-бабының бірінші бөлігінің 5) тармақшасында көзделген жағдайда судьялар (аудандық және оған теңестірілген соттардың төрағалары) шығарған қаулылар сот тәртібімен қайта қаралуы мүмкін.".

2-бап . Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін соттардың іс жүргізуінде жатқан қылмыстық, азаматтық істерді және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді осы Заңда белгіленген соттауға жатқызылуына қарамастан, іс жүргізіліп жатқан соттар қарайды.

3-бап . Осы Заң алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

Статья 1 . Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 декабря 1997 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., N 23, ст. 335; 1998 г., N 23, ст. 416; 2000 г., N 3-4, ст. 66; N 6, ст. 141; 2001 г., N 8, ст. 53;№15-16, ст. 239; N 17-18, ст. 245; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 32, 33; N 17, ст. 155; N 23-24, ст. 192; 2003 г., N 18, ст. 142; 2004 г., N 5, ст. 22; N 23, ст. 139; N 24, ст. 153, 154, 156; 2005 г., N 13, ст. 53; N 21-22, ст. 87; N 24, ст. 123; 2006 г., N 2, ст. 19; N 5-6 ст. 31; N 12, ст. 72; 2007 г., N 1, ст. 2; N 5-6, ст. 40; N 10, ст. 69; N 13, ст. 99):

1) часть вторую статьи 290 после слов "отнесенных к подсудности" дополнить словами "специализированного межрайонного суда по делам несовершеннолетних,";

      2) дополнить статьей 290-1 следующего содержания:
      "Статья 290-1. Уголовные дела, подсудные специализированному
                     межрайонному суду по делам несовершеннолетних
      1. Специализированному межрайонному суду по делам несовершеннолетних подсудны уголовные дела:
      1) о преступлениях, совершенных несовершеннолетними, за исключением дел, отнесенных к подсудности областного и приравненного к нему суда:
      2) о преступлениях, предусмотренных статьями 120 (пункт д) части второй и пункт в) части третьей), 121 (пункт д) части второй и пункт в) части третьей), 122, 124, 131, 132, 133, 134, 135, 136 (частью первой), 137, 138, 139 Уголовного кодекса Республики Казахстан.
      Примечание. Если на территории соответствующей административно-территориальной единицы не образован специализированный межрайонный суд по делам несовершеннолетних, отнесенные к его подсудности дела вправе рассматривать районный (городской) суд.";

      3) статью 295 дополнить частями третьей и четвертой следующего содержания:
      "3. Уголовные дела в отношении лиц, совершивших преступления в соучастии с несовершеннолетними, при невозможности выделения их в отдельное производство подсудны специализированным межрайонным судам по делам несовершеннолетних, за исключением дел, отнесенных к подсудности областного и приравненного к нему суда.
      4. Уголовные дела в отношении военнослужащих, совершивших преступления в соучастии с несовершеннолетними, при невозможности выделения их в отдельное производство подсудны специализированным межрайонным судам по делам несовершеннолетних".

2. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 13 июля 1999 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., N 18, ст. 644; 2001 г., N 15-16, ст. 239; 2003 г., N 14, ст. 109; 2004 г., N 17, ст. 97; 2005 г., N 5, ст. 5; N 13, ст. 53; N 24, ст. 123; 2006 г., N 2, ст. 19; N 10, ст. 52; N 11, ст. 55; N 12, ст. 72; N 13, ст. 86; 2007 г., N 3, ст. 20; N 4, ст. 28; N 9, ст. 67; N 10, ст. 69; N 13, ст. 99):

      1) в статье 30 :
      дополнить частью 1-3 следующего содержания:
      "1-3. Специализированные межрайонные суды по делам несовершеннолетних рассматривают гражданские дела по спорам об определении места жительства ребенка; о лишении (ограничении) и восстановлении родительских прав; об усыновлении (удочерении) ребенка; по спорам, возникающим из опеки и попечительства (патроната) над несовершеннолетними в соответствии с брачно-семейным законодательством Республики Казахстан.";
      дополнить примечанием следующего содержания:
      "Примечание. Если на территории соответствующей административно-территориальной единицы не образован специализированный межрайонный суд по делам несовершеннолетних, отнесенные к его подсудности дела вправе рассматривать районный (городской) суд.";

      2) в статье 317-1 :
      слова "районный и приравненный к нему суд" заменить словами "специализированный межрайонный суд по делам несовершеннолетних";
      дополнить примечанием следующего содержания:
      "Примечание. Если на территории соответствующей административно-территориальной единицы не образован специализированный межрайонный суд по делам несовершеннолетних, отнесенные к его подсудности дела вправе рассматривать районный (городской) суд по месту жительства (нахождения) ребенка.".

3. В Кодекс Республики Казахстан об административных правонарушениях от 30 января 2001 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., N 5-6, ст. 24; N 17-18, ст. 241; N 21-22, ст. 281; 2002 г., N 4, ст. 33; N 17, ст. 155; 2003 г., N 1-2, ст. 3; N 4, ст. 25; N 5, ст. 30; N 11, ст. 56, 64, 68; N 14, ст. 109; N 15, ст. 122, 139; N 18, ст. 142; N 21-22, ст. 160; N 23, ст. 171; 2004 г., N 6, ст. 42; N 10, ст. 55; N 15, ст. 86; N 17, ст. 97; N 23, ст. 139, 140; N 24, ст. 153; 2005 г., N 5, ст. 5; N 7-8, ст. 19; N 9, ст. 26; N 13, ст. 53; N 14, ст. 58; N 17-18, ст. 72; N 21-22, ст. 86, 87; N 23, ст. 104; 2006 г., N 1, ст. 5; N 2, ст. 19, 20; N 3, ст. 22; N 5-6, ст. 31; N 8, ст. 45; N 10, ст. 52; N 11, ст. 55; N 12, ст. 72, 77; N 13, ст. 85, 86; N 15, ст. 92, 95; N 16, ст. 98, 102; N 23, ст. 141; 2007 г., N 1, ст. 4; N 2, ст. 16, 18; N 3, ст. 20, 23; N 4, ст. 28, 33; N 5-6, ст. 40; N 9, ст. 67; N 10, ст. 69; N 12, ст. 88; N 13, ст. 99; N 15, ст. 106; N 16, ст. 131; N 17, ст. 136, 139, 140; N 18, ст. 143, 144; N 19, ст. 146, 147; N 20, ст. 152; N 24, ст. 180; 2008 г., N 6-7, ст. 27):

      1) в статье 538 :
      дополнить подпунктом 1-1) следующего содержания:
      "1-1) судьи специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних;";
      примечание изложить в следующей редакции:
      "Примечание. Если на территории соответствующей административно-территориальной единицы не образованы специализированный межрайонный административный суд и специализированный межрайонный суд по делам несовершеннолетних, отнесенные к их подсудности дела вправе рассматривать районные (городские) суды.";

      2) в статье 541 :
      в части первой:
      цифры "95 - 112" заменить цифрами "95 - 110-1";
      цифры "115, 117" исключить;
      цифры "318 - 321" заменить словами "318, 319, 319-1, 320 (частью первой), 321";
      цифры "325 - 328" заменить словами "325, 326, 327 (частью первой), 328";
      цифры "331" исключить;
      после цифр "332" дополнить словами "(частями первой, второй, четвертой)";
      цифры "513 - 535, 537" заменить цифрами "513 - 518, 520 - 537";
      дополнить частью 1-1 следующего содержания;
      "1-1. Судьи специализированных межрайонных судов по делам несовершеннолетних рассматривают дела:
      1) об административных правонарушениях, совершенных несовершеннолетними, предусмотренных статьями 320 (частью второй), 331, 332 (частью третьей), 334 (частью третьей), 341 (частью второй), 500 (частью второй) настоящего Кодекса;
      2) об административных правонарушениях, предусмотренных статьями 111, 111-1, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 327 (частью второй), 519 настоящего Кодекса.";

      3) в статье 543 :
      в части первой:
      цифры "113, 114, 116," исключить;
      цифры "334" заменить словами "334 (частями первой и второй)";
      цифры "341" заменить словами "341 (частью первой)";
      цифры "500" заменить словами "500 (частью первой)";
      в части второй:
      в подпункте 2) цифры "334" заменить словами "334 (частями первой и второй)";
      в подпункте 9) цифры "113, 114, 116," и слова "334 (частью третьей)" исключить;

4) в части первой статьи 544 цифры "334" заменить словами "334 (частями первой и второй)";

      5) в абзаце втором подпункта 1) части первой статьи 636 ;
      цифры "111, 112, 115" заменить цифрами "111 - 117";
      после цифр "332," дополнить словами "334 (часть третья),";
      после цифр "340," дополнить словами "341 (часть вторая),";
      после цифр "484," дополнить словами "500 (часть вторая),";

      6) в статье 655 :
      часть вторую после слова "суда" дополнить словами "и суда по делам несовершеннолетних";
      часть третью после слова "суд" дополнить словами "и суд по делам несовершеннолетних";

7) абзац первый статьи 661 после слов "административного суда" дополнить словами "и суда по делам несовершеннолетних";

8) часть третью статьи 664 после слов "административного суда" дополнить словами "и суда по делам несовершеннолетних";

9) часть пятую статьи 668 после слов "административного суда" дополнить словами "и cуда по делам несовершеннолетних";

10) предложение первое статьи 672 после слов "административного суда" и "административных судов" дополнить соответственно словами "и суда по делам несовершеннолетних" и "и судов по делам несовершеннолетних".

Статья 2 . Уголовные, гражданские дела и дела об административных правонарушениях, находящиеся в производстве судов до введения в действие настоящего Закона, рассматриваются тем судом, в производстве которого они находятся, независимо от подсудности, установленной настоящим Законом.

Статья 3 . Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев