Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің үкіметтері арасындағы халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы ынтымақтастық туралы келісімді ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 1 маусымдағы № 286-IV Заңы

2009 жылғы 16 маусымда Екатеринбургте жасалған Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің үкіметтері арасындағы халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы ынтымақтастық туралы келісім ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше-мемлекеттердің үкіметтері
арасындағы халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті
қамтамасыз ету саласындағы ынтымақтастық туралы
КЕЛІСІМ

Бұдан әрі «Тараптар» деп аталатын, Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттердің үкіметтері,
жаhандық ақпараттық кеңістікті қалыптастыратын ең жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мен құралдарды дамыту мен енгізудегі айтарлықтай прогресті атап өте отырып,
азаматтық та, әскери де салаларда қолдануға болатын осындай технологиялар мен құралдарды халықаралық қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз ету міндеттеріне сәйкес келмейтін мақсаттарда пайдалану мүмкіндіктеріне байланысты қауіптерге алаңдаушылық білдіре отырып,
халықаралық қауіпсіздік жүйесінің түйінді элементтерінің бірі ретінде халықаралық ақпараттық қауіпсіздікке маңызды мән бере отырып,
халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелерінде Тараптардың сенімдерін одан әрі тереңдету мен өзара іс-қимылын дамыту қауырт қажеттілік болып табылатынына және олардың мүдделеріне жауап беретініне сенімді бола отырып,
адам мен азаматтың құқықтары мен негізгі бостандықтарын қамтамасыз етудегі ақпараттық қауіпсіздіктің маңызды рөлін назарға ала отырып,
БҰҰ Бас Ассамблеясының «Халықаралық қауіпсіздік тұрғысынан ақпараттандыру мен телекоммуникация саласындағы жетістіктер» атты қарарларын ескере отырып,
халықаралық ақпараттық қауіпсіздікке қауіпті шектеуге, Тараптардың ақпараттық қауіпсіздік мүдделерін қамтамасыз етуге және бейбітшілік, ынтымақтастық пен үйлесімділік тән болатын халықаралық ақпараттық орта құруға ұмтыла отырып,
халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы Тараптар ынтымақтастығының құқықтық және ұйымдық негіздерін жасауға ниет ете отырып,
төмендегілер туралы келісті:

1-бап
Негізгі ұғымдар

Осы Келісімді орындау барысында Тараптардың өзара іс-қимыл жасау мақсаты үшін осы Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылатын 1-қосымшада («Халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы негізгі ұғымдардың тізбесі») келтірілген негізгі ұғымдар пайдаланылады.
1-қосымша Тараптардың келісімі бойынша қажеттілігіне қарай толықтырылуы, нақтылануы және жаңартылуы мүмкін.

2-бап
Халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету
саласындағы негізгі қауіптер

Тараптар осы Келісімге сәйкес ынтымақтастықты іске асыра отырып, халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы мынадай негізгі қауіптердің болуын негізге алады:
1. Ақпараттық қаруды әзірлеу және қолдану, ақпараттық соғысты дайындау және жүргізу;
2. ақпараттық терроризм;
3. ақпараттық қылмыс;
4. ақпараттық кеңістіктегі үстем жағдайды басқа мемлекеттердің мүдделері мен қауіпсіздігіне залал келтіретіндей пайдалану;
5. басқа мемлекеттердің қоғамдық-саяси және әлеуметтік-экономикалық жүйелеріне, рухани, адамгершілік және мәдени орталарына залал келтіретін ақпаратты тарату;
6. ғаламдық және ұлттық ақпараттық инфрақұрылымдардың қауіпсіз, тұрақты жұмыс істеуіне табиғи және (немесе) техногендік сипаттағы қауіптер.
Осы бапта тізбектелген негізгі қауіптердің мәнін Тараптардың келісілген түсіністігі осы Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылатын 2-қосымшада («Халықаралық ақпараттық қауіпсіздік саласындағы қауіп түрлерінің, олардың көздері мен белгілерінің тізбесі») келтірілген;
2-қосымша Тараптардың келісімі бойынша қажеттілігіне қарай толықтырылуы, нақтылануы және жаңартылуы мүмкін.

3-бап
Ынтымақтастықтың негізгі бағыттары

Осы Келісімнің 2-бабында баяндалған қауіптерді ескере отырып, Тараптар, олардың уәкілетті өкілдері және осы Келісімнің 5-бабына сәйкес айқындалатын Тараптар мемлекеттердің құзыретті органдардары халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында мынадай негізгі бағыттар бойынша ынтымақтастықты жүзеге асырады:
1) халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында бірлескен қажетті шараларды айқындау, келісу және жүзеге асыру;
2) мониторинг және осы салада пайда болатын қауіптерге бірлесе әрекет ету жүйесін құру;
3) қорғаныс қабілеттілігіне, ұлттық және қоғамдық қауіпсіздікке қауіп төндіретін ақпараттық қаруды тарату мен қолдануды шектеу саласындағы халықаралық құқық нормаларын дамыту жөнінде бірлескен шараларды әзірлеу;
4) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды терроризм мақсаттарында пайдалану қауіптеріне қарсы іс-қимыл;
5) ақпараттық қылмысқа қарсы іс-қимыл;
6) ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласында осы Келісімнің мақсаттары үшін қажетті сараптамалар, зерттеулер және бағалаулар жүргізу;
7) Интернеттің ғаламдық желісін басқарудың қауіпсіз, тұрақты қызметін және интернационалдандыруды қамтамасыз етуге жәрдемдесу;
8) Тараптар мемлекеттердің аса маңызды құрылымдарының ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
9) халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жәрдемдесетін бірлескен сенім шараларын әзірлеу және жүзеге асыру;
10) трансшекаралық ақпарат алмасу кезінде электрондық цифрлық қолтаңбаны пайдалану мен ақпаратты қорғау мүмкіндіктерін іске асыру жөніндегі келісілген саясатты және ұйымдастыру-техникалық рәсімдерді әзірлеу және жүзеге асыру;
11) ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша Тараптар мемлекеттердің заңнамасы туралы ақпарат алмасу;
12) халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі Тараптар ынтымақтастығының халықаралық-құқықтық базасын және практикалық тетіктерін жетілдіру;
13) осы Келісімді іске асыру мақсатында Тараптар мемлекеттері құзыретті органдарының өзара іс-қимылы үшін жағдайлар жасау;
14) халықаралық ұйымдар мен форумдар шеңберінде халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемалары жөнінде өзара іс-қимыл жасау;
15) ақпараттық қауіпсіздік саласында тәжірибе алмасу, мамандар даярлау, Тараптардың уәкілетті өкілдері мен сарапшыларының жұмыс бабындағы кездесулерін, семинарлары мен басқа да форумдарын өткізу;
16) осы бапта санамаланған негізгі бағыттар бойынша ынтымақтастықты жүзеге асыруға байланысты мәселелер бойынша ақпарат алмасу.
Тараптар немесе Тараптар мемлекеттерінің құзыретті органдары өзара уағдаластық бойынша ынтымақтастықтың басқа да бағыттарын айқындауы мүмкін.

4-бап
Ынтымақтастықтың жалпы принциптері

1. Осы Келісім шеңберіндегі ынтымақтастықты және халықаралық ақпараттық кеңістіктегі өзінің қызметін Тараптар мұндай қызмет әлеуметтік және экономикалық дамуға жәрдемдесетіндей және халықаралық қауіпсіздік пен тұрақтылықты қолдау міндеттеріне лайық болатындай, дау-жанжалдарды бейбіт жолмен реттеу, күш қолданбау, ішкі істерге араласпау, адамның құқықтары мен негізгі бостандықтарын құрметтеу принциптерін қоса алғанда, халықаралық құқықтың жалпыға бірдей принциптері мен нормаларына, сондай-ақ өңірлік ынтымақтастық пен Тараптар мемлекеттерінің ақпараттық ресурстарға араласпау принциптеріне сәйкес болатындай түрде жүзеге асырады.
2. Осы Келісім шеңберіндегі Тараптардың қызметі әрбір Тараптың ақпаратты іздеу, алу және тарату құқығымен сәйкес болуға тиіс, мұндай құқық ұлттық және қоғамдық қауіпсіздік мүдделерін қорғау мақсатында заңнамамен шектелуі мүмкін екендігі ескерілуге тиіс.
3. Әрбір Тарап өз мемлекетінің ұлттық ақпараттық ресурстарын және аса маңызды құрылымдарын заңға қайшы келетін пайдаланудан және рұқсатсыз араласудан, оның ішінде оларға ақпараттық шабуыл жасаудан қорғауға тең құқылы болады.
Әрбір Тарап басқа Тарапқа қатысты осыған ұқсас әрекет жүргізбейді және жоғарыда көрсетілген құқықты іске асыруда басқа Тараптарға жәрдем көрсетеді.

5-бап
Ынтымақтастықтың негізгі нысандары және тетіктері

1. Осы Келісім күшіне енген күнінен бастап алпыс күн ішінде Тараптар депозитарий арқылы осы Келісімді іске асыруға жауапты Тараптар мемлекеттерінің құзыретті органдар және ынтымақтастықтың нақты бағыттары бойынша тікелей ақпарат алмасу арналары туралы деректер алмасады.
2. Осы Келісімді орындау, ақпарат алмасу, ақпараттық қауіпсіздікке төнетін қауіптерді талдау және бірлесіп бағалау барысын қарау, сондай-ақ мұндай қауіптерге ден қоюдың бірлескен шараларын айқындау, келісу және үйлестіру мақсатында Тараптар тұрақты негізде Тараптардың уәкілетті өкілдерінің және Тараптар мемлекеттерінің құзыретті органдардың консультацияларын (бұдан әрі - консультациялар) өткізіп тұрады.
Кезекті консультациялар Тараптардың келісімі бойынша, әдеттегідей, жарты жылда бір рет Шанхай ынтымақтастық ұйымының Хатшылығында немесе Тараптардың бірінің шақыруымен оның мемлекетінің аумағында өткізіледі.
Тараптардың кез келгені өткізу уақыты мен орнын, сондай-ақ кейіннен барлық Тараптармен және Шанхай ынтымақтастық ұйымының Хатшылығымен келісу үшін күн тәртібін ұсына отырып, кезектен тыс консультациялар өткізуге бастамашылық ете алады.
3. Осы Келісімде көзделген ынтымақтастықтың нақты бағыттары бойынша практикалық өзара іс-қимылды Тараптар Келісімді іске асыруға жауапты Тараптар мемлекеттерінің құзыретті органдар желісі бойынша жүзеге асыра алады.
4. Нақты бағыттар бойынша ынтымақтастықтың құқықтық және ұйымдастырушылық негіздерін жасау мақсатында Тараптар мемлекеттерінің құзыретті органдары ведомствоаралық сипаттағы тиісті шарттар жасаса алады.

6-бап
Ақпаратты қорғау

1. Егер мұндай ақпаратты ашу ұлттық мүдделерге нұқсан келтіретін болса, осы Келісім ынтымақтастық шеңберінде Тараптарға ақпарат беру жөнінде міндеттемелер жүктемейді және осы ынтымақтастық шеңберінде ақпарат беру үшін негіз болып табылмайды.
2. Осы Келісімге сәйкес ынтымақтастық шеңберінде Тараптар мемлекеттерінің заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияға жататын ақпарат алмасуды Тараптар жүзеге асырмайды. Осы Келісімді орындау мақсаты үшін нақты жағдайларда қажетті деп саналуы мүмкін осыған ұқсас ақпаратты беру және онымен жұмыс істеу тәртібі Тараптардың арасындағы тиісті шарттардың негізінде және талаптары бойынша реттеледі.
3. Тараптар осы Келісімнің шеңберіндегі ынтымақтастық барысында берілетін немесе жасалатын, Тараптардың кез келген мемлекеттерінің заңнамасы бойынша мемлекеттік құпияға жатпайтын, оған қол жеткізу және оны тарату Тараптардың кез келген мемлекеттерінің ұлттық заңнамасына және (немесе) тиісті нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес шектелген ақпаратты тиісінше қорғауды қамтамасыз етеді.
Мұндай ақпаратты қорғау алушы Тараптың мемлекеттік заңнамасына және (немесе) тиісті нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес жүзеге асырылады. Бұл ақпараттың бастапқы дереккөзі болып табылатын Тараптың жазбаша келісімінсіз мұндай ақпарат ашылмайды және берілмейді.
Мұндай ақпарат Тараптардың мемлекеттік заңнамасына және (немесе) тиісті нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес тиісінше белгіленеді.

7-бап
Қаржыландыру

1. Осы Келісімді орындау жөніндегі тиісті іс-шараларға өз өкілдері мен сарапшыларының қатысуы жөніндегі шығыстарды Тараптар дербес көтереді.
2. Осы Келісімді орындауға байланысты басқа шығыстарға қатысты Тараптар әрбір жекелеген жағдайда Тараптар мемлекеттерінің заңнамасына сәйкес қаржыландырудың өзге тәртібін келісе алады.

8-бап
Басқа халықаралық шарттарға қатысы

Осы Келісім Тараптардың әрқайсысының оның мемлекеті қатысушысы болып табылатын басқа халықаралық шарттар бойынша құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

9-бап
Дауларды шешу

Осы Келісімнің ережелерін түсіндіруге немесе қолдануға байланысты туындауы мүмкін даулы мәселелерді Тараптар консультациялар және келіссөздер арқылы шешеді.

10-бап
Жұмыс тілдері

Осы Келісім шеңберіндегі ынтымақтастықты жүзеге асыру кезінде орыс және қытай тілдері жұмыс тілдері болып табылады.

11-бап
Депозитарий

Шанхай ынтымақтастық ұйымының Хатшылығы осы Келісімнің депозитарийі болып табылады.
Осы Келісімнің түпнұсқа данасы депозитарийде сақталады, ол оған қол қойылған күнінен бастап он бес күн ішінде Тараптарға оның куәландырылған көшірмелерін жібереді.

12-бап
Қорытынды ережелер

1. Осы Келісім белгіленбеген мерзімге жасалады және оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді Тараптардың орындағаны туралы жазбаша нысандағы төртінші хабарламаны депозитарий алған күнінен бастап отызыншы күні күшіне енеді. Мемлекетішілік рәсімдерді кеш орындаған Тарап үшін осы Келісім оның тиісті хабарламасын депозитарий алған күнінен бастап отызыншы күні күшіне енеді.
2. Өзара келісім бойынша Тараптар осы Келісімге жеке хаттамамен рәсімделетін өзгерістер ұсына алады.
3. Осы Келісім қандай да бір мемлекеттерге және ұйымдарға қарсы бағытталмаған және ол күшіне енгеннен кейін депозитарийге қосылу туралы құжат беру жолымен осы Келісімнің мақсаттары мен принциптерін бөлісетін кез келген мемлекеттің оған қосылуы үшін ашық. Осы Келісім қосылатын мемлекет үшін оған қол қойған және оған қосылған мемлекеттердің мұндай қосылуға келісетіні туралы соңғы жазбаша хабарламаны депозитарий алған күнінен бастап отыз күн өткен соң күшіне енеді.
4. Тараптардың әрқайсысы болжамды шығу күнінен кем дегенде тоқсан күн бұрын депозитарийге осы Келісімнен шығатыны туралы жазбаша хабарлама жіберу арқылы одан шыға алады. Осындай хабарламасын алған күнінен бастап отыз күн ішінде Депозитарий бұл ниет туралы басқа Тараптарға хабарлайды.
5. Осы Келісімнің қолданылуы тоқтатылған жағдайда, Тараптар ақпаратты қорғау жөніндегі міндеттемелерді, Келісім шеңберінде жүзеге асырылатын және Келісімнің қолданылуы тоқтатылған сәтке аяқталмаған, бұрын келісілген бірлескен жұмыстарды, жобаларды және басқа да іс-шараларды толық орындау шараларын қабылдайды.
2009 жылғы 16 маусымда Екатеринбург қаласында орыс және қытай тілдерінде бір түпнұсқа данада жасалды, әрі екі мәтіннің де бірдей күші бар.

Қазақстан Республикасының
Үкіметі үшін

Қытай Халық Республикасының
Үкіметі үшін

Қырғыз Республикасының
Үкіметі үшін

Ресей Федерациясының
Үкіметі үшін

Тәжікстан Республикасының
Үкіметі үшін

Өзбекстан Республикасының
Үкіметі үшін

Шанхай ынтымақтастық ұйымына
мүше-мемлекеттердің үкіметтері
арасындағы халықаралық ақпараттық
қауіпсіздікті қамтамасыз ету
саласындағы ынтымақтастық туралы
келісімге 1-ҚОСЫМША

Халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз
ету саласындағы негізгі ұғымдардың
ТІЗБЕСІ

«Ақпараттық қауіпсіздік» - тұлғаның, қоғам мен мемлекеттің және олардың мүдделерінің ақпараттық кеңістіктегі қауіптерден, ыдыратушылық және өзге де келеңсіз әсерлерден қорғалу жағдайы;
«ақпараттық соғыс» - ақпараттық жүйелерге, процестер мен ресурстарға, аса маңызды және басқа да құрылымдарға залал келтіру, саяси, экономикалық және әлеуметтік жүйелерге нұқсан келтіру, қоғам мен мемлекетті тұрақсыздандыру үшін халық арасында жаппай психологиялық өңдеу жүргізу, сондай-ақ мемлекетті тайталасушы тараптың мүдделеріне сай шешім қабылдауға мәжбүрлеу мақсатында ақпараттық кеңістіктегі екі және одан да көп мемлекеттер арасындағы тайталас;
«ақпараттық инфрақұрылым» - ақпаратты қалыптастырудың, түзудің, қайта түзудің, берудің, пайдалану мен сақтаудың техникалық құралдары мен жүйелерінің жиынтығы;
«ақпараттық қару» - ақпараттық соғыс жүргізу мақсатында қолданылатын ақпараттық технологиялар, құралдар және әдістер;
«ақпараттық қылмыс» - ақпараттық кеңістікте заңға қайшы келетін мақсаттарда ақпараттық ресурстарды пайдалану және (немесе) оларға әсер ету;
«ақпараттық кеңістік» - ақпаратты қалыптастыруға, түзуге, қайта түзуге, беруге, пайдалануға, сақтауға байланысты, оның ішінде жеке және қоғамдық санаға, ақпараттық инфрақұрлымға және ақпараттың өзіне әсер ететін қызмет саласы;
«ақпараттық ресурстар» - ақпараттық инфрақұрылым, сондай-ақ ақпараттың өзі және оның ағымдары;
«ақпараттық терроризм» - ақпарттық кеңістікте терроризм мақсатында ақпараттық ресурстарды пайдалану және (немесе) оларға әсер ету;
«аса маңызды құрылымдар» - оларға әсер ету тұлғаның, қоғамның және мемлекеттің қауіпсіздігін қоса алғанда, тікелей ұлттық қауіпсіздікті қозғайтын салдарларға әкеп соғуы мүмкін мемлекеттің объектілері, жүйелері мен институттары;
«халықаралық ақпараттық қауіпсіздік» - ақпараттық кеңістікте әлемдік тұрақтылықты бұзуды және мемлекеттер мен әлемдік қоғамдастықтың қауіпсіздігіне қауіп тудыруды болдырмайтын халықаралық қатынастар жағдайы;
«ақпараттық ресурстарды заңсыз пайдалану» - ақпараттық ресурстарды тиісті құқықсыз немесе белгіленген ережелерді, Тараптар мемлекеттерінің заңнаманы немесе халықаралық құқық нормаларын бұза отырып пайдалану;
«ақпараттық ресурстарға рұқсатсыз араласу» - ақпаратты қалыптастыру, түзу, өңдеу, қайта түзу, беру, пайдалану және сақтау процестеріне заңсыз ықпал ету;
«ақпараттық қауіпсіздікке қауіп төнуі» - ақпараттық кеңістікте тұлғаға, қоғамға, мемлекетке және олардың мүдделеріне қауіп туғызатын факторлар.

Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше-
мемлекеттердің үкіметтері арасындағы
халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті
қамтамасыз ету саласындағы
ынтымақтастық туралы келісімге
2-ҚОСЫМША

Халықаралық ақпараттық қауіпсіздік саласындағы негізгі қауіп
түрлерінің, олардың көздері мен белгілерінің
ТІЗБЕСІ

1. Ақпараттық қаруды әзірлеу және қолдану, ақпараттық соғысқа дайындалу және оны жүргізу.
Қауіптердің шығу көзі мемлекеттердің аса маңызды құрылымдары үшін тікелей қауіп төндіретін ақпараттық қаруды жасау және дамыту болып табылады, бұл қайтадан жанталаса қарулануға алып келуі мүмкін және халықаралық ақпараттық қауіпсіздік саласына басты қауіп төндіреді.
Оның белгілері ақпараттық соғысқа дайындалу, әзірлеу және оны жүргізу, сондай-ақ тасымалдау, коммуникациялар және қорғаныс объектілерінің әуе, зымыранға қарсы және басқа да түрлерін басқару жүйелеріне әсер ету мақсатында ақпараттық қаруды қолдану, соның нәтижесінде мемлекет басқыншының алдында қорғаныс қабілетін жоғалтады және өзін өзі қорғаудың заңды құқығын пайдалана алмайды; ақпараттық инфрақұрылымдар объектілерінің жұмыс істеуін бұзу, соның нәтижесінде мемлекеттерде басқару және шешімдер қабылдау жүйесі істен шығады, аса маңызды құрылымдарға ыдыратушылық әсер ету болып табылады.
2. Ақпараттық терроризм
Терроризмдік қызметке қатысы бар, өздерінің заңсыз іс-қимылдарын ақпараттық ресурстар арқылы немесе соларға қатысты жүзеге асыратын террорлық ұйымдар мен тұлғалар қауіп көзі болып табылады.
Оның белгілері террорлық қызметті жүзеге асыру және өз қатарларына жаңа жақтастар тарту үшін террорлық ұйымдардың ақпараттық желілерді пайдалануы; ақпараттық ресурстарға қоғамдық тәртіпті бұзуға әкеп соғатын ыдыратушылық әсер ету; бұқаралық ақпарат беру арналарын бақылау немесе оқшаулау, терроризмді насихаттау, қоғамда үрей мен дүрбелең ахуалын қалыптастыру үшін Интернетті немесе басқа да ақпараттық желілерді пайдалану, сондай-ақ ақпараттық ресурстарға басқа да теріс ықпал ету болып табылады.
3. Ақпараттық қылмыс
Ақпараттық ресурстарды заңсыз пайдалануды немесе қылмыстық мақсатта мұндай ресурстарға санкциясыз араласуды жүзеге асыратын тұлғалар немесе ұйымдар қауіп көзі болып табылады.
Оның белгілері ақпараттың тұтастығын, қол жетімділігін және құпиялылығын бұзу үшін ақпараттық жүйеге кіру; компьютерлік вирустарды және басқа да зиян келтіретін бағдарламаларды қасақана дайындау және өзге де; DOS-шабуыл (қызмет етуден қабыл алмау) және өзге де теріс әсер етуді жүзеге асыру; ақпараттық ресурстарға залал келтіру; азаматтардың ақпараттық саладағы заңды құқықтары мен бостандықтарын, оның ішінде зияткерлік меншік және жеке өмірге қол сұғылмаушылық құқығын бұзу; алаяқтық, ұрлық, бопсалау, контрабанда, есірткінің заңсыз саудасы, балалар порнографиясын тарату және т.б. секілді қылмыстар жасау үшін ақпараттық ресурстар мен әдістерді пайдалану болып табылады.
4. Ақпараттық кеңістіктегі үстем жағдайды басқа елдердің мүдделері мен қауіпсіздігіне нұқсан келтіріп пайдалану
Түрлі мемлекеттердегі ақпараттық технологияларды дамытудағы әркелкілікпен дамыған және дамушы елдердің арасындағы «цифрлық алшақтықты» арттыруға деген ағымдағы үрдіс қауіп көзі болып табылады. Ақпараттық технологияларды дамытуда артықшылығы бар бірқатар мемлекеттер өзге елдердің дамуын және ақпараттық технологияларға қол жетімділікті қасақана шектейді, бұл ақпараттық мүмкіндіктері жеткіліксіз мемлекеттер үшін айтарлықтай қауіптің туындауына алып келеді.
Оның белгілері бағдарламалық қамтамасыз ету және ақпараттық инфрақұрылымдар жабдықтарының өндірісін монополияландыру, мемлекеттердің дамуына кедергі келтіретін және бұл елдердің неғұрлым дамыған мемлекеттерге тәуелділігін арттыратын халықаралық ақпараттық-технологиялық ынтымақтастыққа олардың қатысуын шектеу. Бұл елдердің ақпараттық ресурстарына және (немесе) аса маңызды құрылымдарына бақылау жасау және ықпал ету үшін басқа елдерге жеткізілетін бағдарламалық қамтамасыз ету мен жабдыққа жасырын мүмкіндіктер мен функцияларды орнату; мемлекеттердің мүдделері мен қауіпсіздігіне залал келтіре отырып, ақпараттық технологиялар мен өнімдер нарығын бақылау және монополияландыру болып табылады.
5. Басқа мемлекеттердің қоғамдық-саяси және әлеуметтік-экономикалық жүйелеріне, рухани, адамгершілік және мәдени ортасына нұқсан келтіретін ақпарат тарату
Басқа мемлекеттердің қоғамдық-саяси және әлеуметтік-экономикалық жүйелеріне, рухани, адамгершілік және мәдени ортасына нұқсан келтіретін ақпарат тарату үшін ақпараттық инфрақұрылымды пайдаланатын мемлекеттер, ұйымдар, адамдар тобы немесе жеке адам қауіп көзі болып табылады.
Оның белгілері электрондық (радио және телевизия) және өзге де бұқаралық ақпарат құралдарында, Интернетте және басқа да ақпарат алмасу желілерінде:
мемлекеттегі саяси жүйе, қоғамдық құрылыс, ішкі және сыртқы саясат, маңызды саяси және қоғамдық процестер, оның халқының рухани, адамгершілік және мәдени құндылықтары туралы түсінікті бұрмалайтын;
терроризм, сепаратизм және экстремизм идеясын насихаттайтын;
ұлтаралық, нәсіларалық және конфессияаралық өшпенділікті тұтататын ақпараттың пайда болуы және таралымға шығарылуы болып табылады.
6. Жаhандық және ұлттық ақпараттық инфрақұрылымдардың қауіпсіз, тұрақты жұмыс істеуіне табиғи және/немесе техногенді сипаттағы қауіптер
Аяқ астынан немесе ұзақ процесс нәтижесінде пайда болатын мемлекеттің ақпараттық ресурстарына ауқымды қиратқыш әсер етуге қабілетті табиғи апаттар және басқа да қауіпті табиғи құбылыстар, сондай-ақ техногенді сипаттағы апаттар қауіп көзі болып табылады.
Оның белгілері ақпараттық инфрақұрылым объектілері жұмысының бұзылуы және соның салдарынан нәтижелері мемлекет пен қоғамның қауіпсіздігін тікелей қозғайтын аса маңызды құрылымдарды, басқарудың және шешім қабылдаудың мемлекеттік жүйелерін тұрақсыздандыру болып табылады.

Екатеринбургте 2009 жылғы 16 маусымда қол қойылған Халықаралық ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы ынтымақтасу туралы Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше-мемлекеттердің үкіметтері арасындағы Келісімнің аутентикалық көшірмесі екенін растаймын.

Қазақстан Республикасының
Ұлттық қауіпсіздік комитеті
Төраға аппараты басшысының
міндеттерін уақытша атқарушы Ә. Дүйсебаев

О ратификации Соглашения между правительствами государств-членов Шанхайской организации сотрудничества о сотрудничестве в области обеспечения международной информационной безопасности

Закон Республики Казахстан от 1 июня 2010 года № 286-IV

Ратифицировать Соглашение между правительствами государств-членов Шанхайской организации сотрудничества о сотрудничестве в области обеспечения международной информационной безопасности, совершенное в Екатеринбурге 16 июня 2009 года.

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев

СОГЛАШЕНИЕ
между правительствами государств-членов
Шанхайской организации сотрудничества о сотрудничестве
в области обеспечения международной
информационной безопасности

Правительства государств - членов Шанхайской организации сотрудничества, далее именуемые "Стороны",
отмечая значительный прогресс в развитии и внедрении новейших информационно-коммуникационных технологий и средств, формирующих глобальное информационное пространство,
выражая озабоченность угрозами, связанными с возможностями использования таких технологий и средств в целях, не совместимых с задачами обеспечения международной безопасности и стабильности, как в гражданской, так и в военной сферах,
придавая важное значение международной информационной безопасности как одному из ключевых элементов системы международной безопасности,
будучи убежденными в том, что дальнейшее углубление доверия и развитие взаимодействия Сторон в вопросах обеспечения международной информационной безопасности являются настоятельной необходимостью и отвечают их интересам,
принимая во внимание важную роль информационной безопасности в обеспечении прав и основных свобод человека и гражданина,
учитывая резолюции Генеральной Ассамблеи ООН "Достижения в сфере информатизации и телекоммуникаций в контексте международной безопасности",
стремясь ограничить угрозы международной информационной безопасности, обеспечить интересы информационной безопасности Сторон и создать международную информационную среду, для которой характерны мир, сотрудничество и гармония,
желая создать правовые и организационные основы сотрудничества Сторон в области обеспечения международной информационной безопасности,
согласились о нижеследующем:

Статья 1
Основные понятия

Для целей взаимодействия Сторон в ходе выполнения настоящего Соглашения используются основные понятия, перечень которых приведен в Приложении 1 ("Перечень основных понятий в области международной информационной безопасности"), являющемся неотъемлемой частью настоящего Соглашения.
Приложение 1 может по мере необходимости дополняться, уточняться и обновляться по согласованию Сторон.

Статья 2
Основные угрозы в области обеспечения
международной информационной безопасности

Реализуя сотрудничество в соответствии с настоящим Соглашением, Стороны исходят из наличия следующих основных угроз в области обеспечения международной информационной безопасности:
1) разработка и применение информационного оружия, подготовка и ведение информационной войны;
2) информационный терроризм;
3) информационная преступность;
4) использование доминирующего положения в информационном пространстве в ущерб интересам и безопасности других государств;
5) распространение информации, наносящей вред общественно-политической и социально-экономической системам, духовной, нравственной и культурной среде других государств;
6) угрозы безопасному, стабильному функционированию глобальных и национальных информационных инфраструктур, имеющие природный и (или) техногенный характер.
Согласованное понимание Сторонами существа перечисленных в настоящей статье основных угроз приведено в Приложении 2 ("Перечень основных видов угроз в области международной информационной безопасности, их источников и признаков"), являющемся неотъемлемой частью настоящего Соглашения.
Приложение 2 может по мере необходимости дополняться, уточняться и обновляться по согласованию Сторон.

Статья 3
Основные направления сотрудничества

С учетом угроз, указанных в статье 2 настоящего Соглашения, Стороны, их уполномоченные представители, а также компетентные органы государств Сторон, которые определяются в соответствии со статьей 5 настоящего Соглашения, осуществляют сотрудничество в области обеспечения международной информационной безопасности по следующим основным направлениям:
1) определение, согласование и осуществление необходимых совместных мер в области обеспечения международной информационной безопасности;
2) создание системы мониторинга и совместного реагирования на возникающие в этой области угрозы;
3) выработка совместных мер по развитию норм международного права в области ограничения распространения и применения информационного оружия, создающего угрозы обороноспособности, национальной и общественной безопасности;
4) противодействие угрозам использования информационно-коммуникационных технологий в террористических целях;
5) противодействие информационной преступности;
6) проведение необходимых для целей настоящего Соглашения экспертиз, исследований и оценок в области обеспечения информационной безопасности;
7) содействие обеспечению безопасного, стабильного функционирования и интернационализации управления глобальной сетью Интернет;
8) обеспечение информационной безопасности критически важных структур государств Сторон;
9) разработка и осуществление совместных мер доверия, способствующих обеспечению международной информационной безопасности;
10) разработка и осуществление согласованной политики и организационно-технических процедур по реализации возможностей использования электронной цифровой подписи и защиты информации при трансграничном информационном обмене;
11) обмен информацией о законодательстве государств Сторон по вопросам обеспечения информационной безопасности;
12) совершенствование международно-правовой базы и практических механизмов сотрудничества Сторон в обеспечении международной информационной безопасности;
13) создание условий для взаимодействия компетентных органов государств Сторон в целях реализации настоящего Соглашения;
14) взаимодействие в рамках международных организаций и форумов по проблемам обеспечения международной информационной безопасности;
15) обмен опытом, подготовка специалистов, проведение рабочих встреч, конференций, семинаров и других форумов уполномоченных представителей и экспертов Сторон в области информационной безопасности;
16) обмен информацией по вопросам, связанным с осуществлением сотрудничества по перечисленным в настоящей статье основным направлениям.
Стороны или компетентные органы государств Сторон могут по взаимной договоренности определять другие направления сотрудничества.

Статья 4
Общие принципы сотрудничества

1. Стороны осуществляют сотрудничество и свою деятельность в международном информационном пространстве в рамках настоящего Соглашения таким образом, чтобы такая деятельность способствовала социальному и экономическому развитию и была совместимой с задачами поддержания международной безопасности и стабильности, соответствовала общепризнанным принципам и нормам международного права, включая принципы мирного урегулирования споров и конфликтов, неприменения силы, невмешательства во внутренние дела, уважения прав и основных свобод человека, а также принципам регионального сотрудничества и невмешательства в информационные ресурсы государств Сторон.
2. Деятельность Сторон в рамках настоящего Соглашения должна быть совместимой с правом каждой Стороны искать, получать и распространять информацию с учетом того, что такое право может быть ограничено законодательством в целях защиты интересов национальной и общественной безопасности.
3. Каждая Сторона имеет равное право на защиту информационных ресурсов и критически важных структур своего государства от неправомерного использования и несанкционированного вмешательства, в том числе от информационных атак на них.
Каждая Сторона не проводит по отношению к другой Стороне подобных действий и оказывает содействие другим Сторонам в реализации вышеуказанного права.

Статья 5
Основные формы и механизмы сотрудничества

1. В течение шестидесяти дней с даты вступления настоящего Соглашения в силу Стороны обменяются через депозитария данными о компетентных органах государств Сторон, ответственных за реализацию настоящего Соглашения, и каналах прямого обмена информацией по конкретным направлениям сотрудничества.
2. С целью рассмотрения хода выполнения настоящего Соглашения, обмена информацией, анализа и совместной оценки возникающих угроз информационной безопасности, а также определения, согласования и координации совместных мер реагирования на такие угрозы, Стороны проводят на регулярной основе консультации уполномоченных представителей Сторон и компетентных органов государств Сторон (далее - консультации).
Очередные консультации проводятся по согласованию Сторон, как правило, один раз в полугодие в Секретариате Шанхайской организации сотрудничества или на территории государства одной из Сторон по ее приглашению.
Любая из Сторон может инициировать проведение внеочередных консультаций, предлагая время и место, а также повестку дня для последующего согласования со всеми Сторонами и Секретариатом Шанхайской организации сотрудничества.
3. Практическое взаимодействие по конкретным направлениям сотрудничества, предусмотренным настоящим Соглашением, Стороны могут осуществлять по линии компетентных органов государств Сторон, ответственных за реализацию Соглашения.
4. В целях создания правовых и организационных основ сотрудничества по конкретным направлениям компетентные органы государств Сторон могут заключать соответствующие договоры межведомственного характера.

Статья 6
Защита информации

1. Настоящее Соглашение не налагает на Стороны обязательств по предоставлению информации в рамках сотрудничества в соответствии с настоящим Соглашением и не является основанием для передачи информации в рамках этого сотрудничества, если раскрытие такой информации может нанести ущерб национальным интересам.
2. В рамках сотрудничества в соответствии с настоящим Соглашением Стороны не осуществляют обмен информацией, которая согласно законодательству государства любой из Сторон относится к государственной тайне и (или) государственным секретам. Порядок передачи и обращения с подобной информацией, которая в конкретных случаях может считаться необходимой для целей исполнения настоящего Соглашения, регулируется на основании и на условиях соответствующих договоров между Сторонами.
3. Стороны обеспечивают надлежащую защиту передаваемой или создаваемой в ходе сотрудничества в рамках настоящего Соглашения информации, не относящейся в соответствии с законодательством государства любой из Сторон к государственной тайне и (или) государственным секретам, доступ к которой и распространение которой ограничены в соответствии с законодательством и (или) соответствующими нормативно-правовыми актами государства любой из Сторон.
Защита такой информации осуществляется в соответствии с законодательством и (или) соответствующими нормативно-правовыми актами государства получающей Стороны. Такая информация не раскрывается и не передается без письменного согласия Стороны, являющейся источником этой информации.
Такая информация должным образом обозначается в соответствии с законодательством и (или) соответствующими нормативно-правовыми актами государств Сторон.

Статья 7
Финансирование

1. Стороны самостоятельно несут расходы по участию их представителей и экспертов в соответствующих мероприятиях по исполнению настоящего Соглашения.
2. В отношении прочих расходов, связанных с исполнением настоящего Соглашения, Стороны в каждом отдельном случае могут согласовывать иной порядок финансирования в соответствии с законодательством государств Сторон.

Статья 8
Отношение к другим международным договорам

Настоящее Соглашение не затрагивает прав и обязательств каждой из Сторон по другим международным договорам, участником которых является ее государство.

Статья 9
Разрешение споров

Стороны решают спорные вопросы, которые могут возникнуть в связи с толкованием или применением положений настоящего Соглашения, путем консультаций и переговоров.

Статья 10
Рабочие языки

Рабочими языками при осуществлении сотрудничества в рамках настоящего Соглашения являются русский и китайский языки.

Статья 11
Депозитарий

Депозитарием настоящего Соглашения является Секретариат Шанхайской организации сотрудничества.
Подлинный экземпляр настоящего Соглашения хранится у депозитария, который в течение пятнадцати дней с даты его подписания направит Сторонам его заверенные копии.

Статья 12
Заключительные положения

1. Настоящее Соглашение заключается на неопределенный срок и вступает в силу на тридцатый день с даты получения депозитарием четвертого уведомления в письменной форме о выполнении Сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для его вступления в силу. Для Стороны, выполнившей внутригосударственные процедуры позднее, настоящее Соглашение вступает в силу на тридцатый день с даты получения депозитарием соответствующего уведомления.
2. Стороны могут вносить изменения в настоящее Соглашение, которые по взаимному согласию Сторон оформляются отдельным протоколом.
3. Настоящее Соглашение не направлено против каких-либо государств и организаций и после его вступления в силу открыто для присоединения любого государства, разделяющего цели и принципы настоящего Соглашения, путем передачи депозитарию документа о присоединении. Для присоединяющегося государства настоящее Соглашение вступает в силу по истечении тридцати дней с даты получения депозитарием последнего уведомления о согласии на такое присоединение подписавших его и присоединившихся к нему государств.
4. Каждая из Сторон может выйти из настоящего Соглашения, направив депозитарию в письменной форме уведомление об этом не менее чем за девяносто дней до предполагаемой даты выхода. Депозитарий извещает о таком намерении другие Стороны в течение тридцати дней с даты получения такого уведомления.
5. В случае прекращения действия настоящего Соглашения Стороны принимают меры для полного выполнения обязательств по защите информации, а также ранее согласованных совместных работ, проектов и иных мероприятий, осуществляемых в рамках Соглашения и не завершенных к моменту прекращения действия Соглашения.

Совершено в городе Екатеринбург 16 июня 2009 года в одном подлинном экземпляре на русском и китайском языках, причем оба текста имеют одинаковую силу.

За Правительство
Республики Казахстан

За Правительство
Китайской Народной Республики

За Правительство
Кыргызской Республики

За Правительство
Российской Федерации

За Правительство
Республики Таджикистан

За Правительство
Республики Узбекистан

ПРИЛОЖЕНИЕ 1
к Соглашению между правительствами
государств-членов Шанхайской организации
сотрудничества о сотрудничестве в области
обеспечения международной информационной
безопасности

ПЕРЕЧЕНЬ
основных понятий в области обеспечения международной
информационной безопасности

"Информационная безопасность" - состояние защищенности личности, общества и государства и их интересов от угроз, деструктивных и иных негативных воздействий в информационном пространстве;
"информационная война" - противоборство между двумя или более государствами в информационном пространстве с целью нанесения ущерба информационным системам, процессам и ресурсам, критически важным и другим структурам, подрыва политической, экономической и социальной систем, массированной психологической обработки населения для дестабилизации общества и государства, а также принуждения государства к принятию решений в интересах противоборствующей стороны;
"информационная инфраструктура" - совокупность технических средств и систем формирования, создания, преобразования, передачи, использования и хранения информации;
"информационное оружие" - информационные технологии, средства и методы, применяемые в целях ведения информационной войны;
"информационная преступность" - использование информационных ресурсов и (или) воздействие на них в информационном пространстве в противоправных целях;
"информационное пространство" - сфера деятельности, связанная с формированием, созданием, преобразованием, передачей, использованием, хранением информации, оказывающая воздействие, в том числе на индивидуальное и общественное сознание, информационную инфраструктуру и собственно информацию;
"информационные ресурсы" - информационная инфраструктура, а также собственно информация и ее потоки;
"информационный терроризм" - использование информационных ресурсов и (или) воздействие на них в информационном пространстве в террористических целях;
"критически важные структуры" - объекты, системы и институты государства, воздействие на которые может иметь последствия, прямо затрагивающие национальную безопасность, включая безопасность личности, общества и государства;
"международная информационная безопасность" - состояние международных отношений, исключающее нарушение мировой стабильности и создание угрозы безопасности государств и мирового сообщества в информационном пространстве;
"неправомерное использование информационных ресурсов" - использование информационных ресурсов без соответствующих прав или с нарушением установленных правил, законодательства государств Сторон либо норм международного права;
"несанкционированное вмешательство в информационные ресурсы" - неправомерное воздействие на процессы формирования, создания, обработки, преобразования, передачи, использования, хранения информации;
"угроза информационной безопасности" - факторы, создающие опасность для личности, общества, государства и их интересов в информационном пространстве.

ПРИЛОЖЕНИЕ 2
к Соглашению между правительствами
государств-членов Шанхайской организации
сотрудничества о сотрудничестве в области
обеспечения международной информационной
безопасности

ПЕРЕЧЕНЬ
основных видов угроз в области международной информационной
безопасности, их источников и признаков

1. Разработка и применение информационного оружия, подготовка и ведение информационной войны.
Источником этой угрозы являются создание и развитие информационного оружия, представляющего непосредственную угрозу для критически важных структур государств, что может привести к новой гонке вооружений и представляет главную угрозу в области международной информационной безопасности.
Ее признаками являются применение информационного оружия в целях подготовки и ведения информационной войны, а также воздействия на системы транспортировки, коммуникаций и управления воздушными, противоракетными и другими видами объектов обороны, в результате чего государство утрачивает способность обороняться перед лицом агрессора и не может воспользоваться законным правом самозащиты; нарушение функционирования объектов информационной инфраструктуры, в результате чего парализуются системы управления и принятия решений в государствах; деструктивное воздействие на критически важные структуры.
2. Информационный терроризм.
Источником этой угрозы являются террористические организации и лица, причастные к террористической деятельности, осуществляющие противоправные действия посредством или в отношении информационных ресурсов.
Ее признаками являются использование информационных сетей террористическими организациями для осуществления террористической деятельности и привлечения в свои ряды новых сторонников; деструктивное воздействие на информационные ресурсы, приводящее к нарушению общественного порядка; контролирование или блокирование каналов передачи массовой информации; использование сети Интернет или других информационных сетей для пропаганды терроризма, создания атмосферы страха и паники в обществе, а также иные негативные воздействия на информационные ресурсы.
3. Информационная преступность.
Источником этой угрозы являются лица или организации, осуществляющие неправомерное использование информационных ресурсов или несанкционированное вмешательство в такие ресурсы в преступных целях.
Ее признаками являются проникновение в информационные системы для нарушения целостности, доступности и конфиденциальности информации; умышленное изготовление и распространение компьютерных вирусов и других вредоносных программ; осуществление DOS-атак (отказ в обслуживании) и иных негативных воздействий; причинение ущерба информационным ресурсам; нарушение законных прав и свобод граждан в информационной сфере, в том числе права интеллектуальной собственности и неприкосновенности частной жизни; использование информационных ресурсов и методов для совершения таких преступлений, как мошенничество, хищение, вымогательство, контрабанда, незаконная торговля наркотиками, распространение детской порнографии и т.д.
4. Использование доминирующего положения в информационном пространстве в ущерб интересам и безопасности других стран.
Источником этой угрозы является неравномерность в развитии информационных технологий в различных государствах и существующая тенденция к увеличению "цифрового разрыва" между развитыми и развивающимися странами. Некоторые государства, имеющие преимущества в развитии информационных технологий, умышленно ограничивают развитие прочих стран и получение доступа к информационным технологиям, что приводит к возникновению серьезной опасности для государств с недостаточными информационными возможностями.
Ее признаками являются монополизация производства программного обеспечения и оборудования информационных инфраструктур, ограничение участия государств в международном информационно-технологическом сотрудничестве, препятствующее их развитию и увеличивающее зависимость этих стран от более развитых государств; встраивание скрытых возможностей и функций в программное обеспечение и оборудование, поставляемые в другие страны, для контроля и влияния на информационные ресурсы и (или) критически важные структуры этих стран; контроль и монополизация рынка информационных технологий и продуктов в ущерб интересам и безопасности государств.
5. Распространение информации, наносящей вред общественно-политической и социально-экономической системам, духовной, нравственной и культурной среде других государств.
Источником этой угрозы являются государства, организации, группа лиц или частные лица, использующие информационную инфраструктуру для распространения информации, наносящей вред общественно-политической и социально-экономической системам, духовной, нравственной и культурной среде других государств.
Ее признаками являются появление и тиражирование в электронных (радио и телевидение) и прочих средствах массовой информации, в сети Интернет и других сетях информационного обмена информации:
искажающей представление о политической системе, общественном строе, внешней и внутренней политике, важных политических и общественных процессах в государстве, духовных, нравственных и культурных ценностях его населения;
пропагандирующей идеи терроризма, сепаратизма и экстремизма;
разжигающей межнациональную, межрасовую и межконфессиональную вражду.
6. Угрозы безопасному, стабильному функционированию глобальных и национальных информационных инфраструктур, имеющие природный и (или) техногенный характер.
Источниками этих угроз являются стихийные бедствия и другие опасные природные явления, а также катастрофы техногенного характера, возникающие внезапно или в результате длительного процесса, способные оказать масштабное разрушительное воздействие на информационные ресурсы государства.
Их признаками являются нарушение функционирования объектов информационной инфраструктуры и, как следствие, дестабилизация критически важных структур, государственных систем управления и принятия решений, результаты которой прямо затрагивают безопасность государства и общества.

Настоящим удостоверяю, что прилагаемый документ является аутентичной копией Соглашения между правительствами государств-членов Шанхайской организации сотрудничества о сотрудничестве в области обеспечения международной информационной безопасности, подписанного 16 июня 2009 года в городе Екатеринбург.
Подлинный экземпляр данного Соглашения хранится в Секретарите Шанхайской организации сотрудничества.

Эксперт 1-й категории (юрист) М. Азимов