ИПС "Әділет"

     1-бап. Қазақстан Республикасының мына конституциялық заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
      1. "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" 1995 жылғы 28 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 17-18, 114-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 12, 192-құжат; 1998 ж., № 7-8, 71-құжат; № 22, 290-құжат; 1999 ж., № 10, 340-құжат; № 15, 593-құжат; 2004 ж., № 7, 45-құжат; 2005 ж., № 7-8, 17-құжат; 2006 ж., № 23, 138-құжат; 2007 ж., № 12, 85-құжат; 2009 ж., № 2-3, 5-құжат):
     53-баптың 3-тармағының екінші бөлігі "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне" деген сөздерден кейін " — Елбасына" деген сөзбен толықтырылсын.

2. "Қазақстан Республикасының Президенті туралы" 1995 жылғы 26 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 24, 172-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., № 10, 343-құжат; 2006 ж., № 23, 137-құжат; 2007 ж., № 12, 82-құжат):
4-баптың 4-тармағының екінші сөйлемі "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне" деген сөздерден кейін "— Елбасына" деген сөзбен толықтырылсын.

3. "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті туралы" 2000 жылғы 20 шілдедегі Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 10, 232-құжат):
1) тақырып "Президенті" деген сөзден кейін "— Елбасы" деген сөзбен толықтырылсын;

2) кіріспедегі "қалаушылардың бірі, Қазақстан халқының бірлігін, Конституцияны, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғауды қамтамасыз еткен Қазақстан халқының көшбасшысы ретінде республика" деген сөздер "қалаушы, Қазақстан халқының бірлігін, Конституцияны, адамның жене азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғауды қамтамасыз еткен Елбасы ретінде Қазақстан Республикасы" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) бұдан әрі бүкіл мәтін бойынша "Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің", "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне", "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті", "Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті", "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентін", "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентімен", "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің" деген сөздерден кейін тиісінше "— Елбасының", "— Елбасына", "— Елбасы", "— Елбасы", "— Елбасын", "— Елбасымен", "— Елбасының" деген сөздермен толықтырылсын;

      4) 1-бап мынадай редакцияда жазылсын:
      "1-бап. Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының
              мәртебесі және өкілеттігі

      Осы Конституциялық заңда Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасының Конституциясында, "Қазақстан Республикасының Президенті туралы" Конституциялық заңда және республиканың басқа заңдарында көзделген өкілеттіктерімен қатар Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының саяси-құқықтық мәртебесі, өзі Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттіктерін тоқтатқаннан кейінгі де Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Елбасының айрықша құзыреттері мен кепілдіктері айқындалады.
      Қазақстан мемлекеттілігін құрудың бастауында тұрған және демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде егемен Қазақстанды дамытуға аса зор үлес қосқан Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Елбасы болып табылады.
      Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне — Елбасына Қазақстан Республикасының Президенті болып сайлану құқығына шектеу қолданылмайды.
      Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне — Елбасына оның тарихи миссиясына байланысты өмір бойы:
      1) Қазақстан халқына, мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға мемлекеттік құрылыстың, елдің ішкі және сыртқы саясаты мен қауіпсіздігінің аса маңызды мәселелері бойынша тиісті мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар міндетті түрде қарауға жататын бастамалар жасау;
      2) Қазақстан Республикасы Парламенті мен оның палаталарының алдын да, республика Үкіметінің отырыстарында ел үшін маңызды мәселелерді талқылау кезінде сөз сөйлеу; Қазақстан халқы Ассамблеясын басқару; Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің, Қауіпсіздік Кеңесінің құрамына кіру құқығы тиесілі.
      Мемлекеттің ішкі жене сыртқы саясатының негізгі бағыттары бойынша әзірленетін бастамалар Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентімен — Елбасымен келісіледі.
      Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының заңды қызметіне кедергі жасауға, Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентін - Елбасын көпшілік алдында қорлауға немесе оның абыройы мен қадір-қасиетіне өзгедей қол сұғуға, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының бейнесін бүлдіруге жол берілмейді және ондай әрекеттер заңмен қудаланады.";

5) 2-баптың 1) тармақшасы "Президенті" деген сөзден кейін "— Елбасы" деген сөзбен толықтырылсын;

      6) 3-бап мынадай редакцияда жазылсын:
      "3-бап. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне —
              Елбасына ешкімнің тиіспеушілігі

      Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне — Елбасына ешкімнің тиісуіне болмайды. Ол өзі Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігін орындау кезеңінде жасаған, сондай-ақ олар тоқтатылғаннан кейін — Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті — Елбасы деген өз мәртебесін жүзеге асыруға байланысты іс-әрекеттері үшін жауаптылыққа тартылмайды. Оны ұстауға, қамауға алуға, тінтуге, одан жауап алуға не оның жеке басын тексеруге болмайды.
      Тиіспеушілік Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне — Елбасына және онымен бірге тұратын отбасы мүшелеріне жеке меншік құқығымен тиесілі барлық мүлікке, сондай-ақ олар пайдаланатын тұрғын және қызмет үй-жайларына; қызметтік көлігіне; байланыс құралдарына; хат-хабарларына; оларға тиесілі құжаттарға қолданылады.
      Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне — Елбасына және онымен бірге тұратын отбасы мүшелеріне жеке меншік құқығымен тиесілі мүлікке қандай да бір шектеу қойылмайды.
      Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының және онымен бірге тұратын отбасы мүшелерінің банктік шоттарының банктік құпиялығы мен оларға қол сұғылмауына кепілдік беріледі.";

7) 4-баптың бірінші бөлігіндегі "Кеңсесі құрылады" деген сөздер "— Елбасының Кеңсесі құрылады, Кеңсе өз міндеттерін орындау үшін соның алдында ғана жауапты болады" деген сөздермен ауыстырылсын;

      8) 9-бап мынадай редакцияда жазылсын:
      "9-бап. Қор, мұражайлар, бюстер, жеке мұрағат және жеке
              кітапхана

      Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті — Елбасы Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігін орындаған кезеңде Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының қорын, жеке кітапханасы мен жеке мұрағатын құрады және қалыптастырады.
      Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігін тоқтатқаннан кейін жеке кітапхана мен жеке мұрағат Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының меншігіне өтеді.
      Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының туған жерінде және Қазақстан Республикасының астанасында Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының мұражайлары құрылады және оның бюстері орнатылады.";

9) 10-баптағы "конституциялық өкілеттігін" деген сөздер "Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігін" деген сөздермен ауыстырылсын;

      10) 12-бап мынадай редакцияда жазылсын:
      "12-бап. Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің —
               Елбасының қызметін қамтамасыз етудің қаржыландыру
               көздері және өзге де мәселелері

Осы Конституциялық заңда көзделген шығыстарды, оның ішінде Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің — Елбасының қорын толықтыру мен ұстауға және оның үй-жайларын күзетуге, жеке кітапханасы мен жеке мұрағатын сақтауға көзделген шығыстарды қаржыландыру республикалық бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентіне — Елбасына және онымен бірге тұратын отбасы мүшелеріне тұрғын үй, медициналық, санаторий-курорттық, көліктік және өзге де қызмет көрсетуді уәкілетті мемлекеттік органдар қамтамасыз етеді.".

2-бап. Осы Конституциялық заң алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Осы Конституциялық заң Парламент Сенатының Төрағасы Қ.К.Тоқаевтың, Парламент Мәжілісінің Төрағасы О.Б.Мұхамеджановтың, Премьер-Министр К.Қ.Мәсімовтің қолдары қойылып тиянақталғандықтан, ол осы Конституциялық заңның құқықтық әдептілігін және оның заңдылығына аталған лауазымды тұлғалардың заңдық жауапкершілігін айғақтайды.

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие конституционные законы Республики Казахстан:

1. В Конституционный закон Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года "О выборах в Республике Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 17-18, ст. 114; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 12, ст. 192; 1998 г., № 7-8, ст. 71; № 22, ст. 290; 1999 г., № 10, ст. 340; № 15, ст. 593; 2004 г., № 7, ст. 45; 2005 г., № 7-8, ст. 17; 2006 г., № 23, ст. 138; 2007 г., № 12, ст. 85; 2009 г., № 2-3, ст. 5):
часть вторую пункта 3 статьи 53 после слов "Первого Президента Республики Казахстан" дополнить словами "- Лидера Нации".

2. В Конституционный закон Республики Казахстан от 26 декабря 1995 года "О Президенте Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 24, ст. 172; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., № 10, ст. 343; 2006 г., № 23, ст. 137; 2007 г., № 12, ст. 82):
предложение второе пункта 4 статьи 4 после слов "Первого Президента Республики Казахстан" дополнить словами "- Лидера Нации".

      3. В Конституционный закон Республики Казахстан от 20 июля 2000 года "О Первом Президенте Республики Казахстан" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2000 г., № 10, ст. 232):
      1) заголовок после слова "Казахстан" дополнить словами "- Лидере Нации";
      2) в преамбуле слова "как одного из основателей нового независимого государства Казахстан, лидера народа Казахстана" заменить словами "Казахстан как основателя нового независимого государства Казахстан, Лидера Нации";
      3) далее по всему тексту после слов "Первого Президента Республики Казахстан", "Первому Президенту Республики Казахстан", "Первый Президент Республики Казахстан", "Первым Президентом Республики Казахстан" дополнить соответственно словами "- Лидера Нации", "- Лидеру Нации", "- Лидер Нации", "- Лидером Нации";
      4) статью 1 изложить в следующей редакции:
      "Статья 1. Статус и полномочия Первого Президента Республики
                 Казахстан - Лидера Нации
      В настоящем Конституционном законе наряду с полномочиями Президента Республики Казахстан, предусмотренными Конституцией Республики Казахстан, Конституционным законом "О Президенте Республики Казахстан" и другими законами Республики, определяются политико-правовой статус Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации, прерогативы и гарантии Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации и после прекращения им исполнения полномочий Президента Республики Казахстан.
      Первый Президент Республики Казахстан, стоящий у истоков создания казахстанской государственности и внесший выдающийся вклад в развитие суверенного Казахстана как демократического, светского, правового и социального государства, является Лидером Нации.
      На Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации не распространяется ограничение права быть избранным в Президенты Республики Казахстан.
      Первому Президенту Республики Казахстан - Лидеру Нации в силу его исторической миссии пожизненно принадлежит право:
      1) обращаться к народу Казахстана, государственным органам и должностным лицам с инициативами по важнейшим вопросам государственного строительства, внутренней и внешней политики и безопасности страны, которые подлежат обязательному рассмотрению соответствующими государственными органами и должностными лицами;
      2) выступать перед Парламентом Республики Казахстан и его Палатами, на заседаниях Правительства Республики при обсуждении важных для страны вопросов; возглавлять Ассамблею народа Казахстана; входить в состав Конституционного Совета, Совета Безопасности Республики Казахстан.
      Разрабатываемые инициативы по основным направлениям внутренней и внешней политики государства согласовываются с Первым Президентом Республики Казахстан - Лидером Нации.
      Воспрепятствование законной деятельности Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации, публичное оскорбление или иное посягательство на честь и достоинство Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации, а также осквернение изображений Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации не допускаются и преследуются по закону.";
      5) подпункт 1) статьи 2 после слова "Президентi" дополнить словом "- Елбасы";
      6) статью 3 изложить в следующей редакции:
      "Статья 3. Неприкосновенность Первого Президента Республики
                 Казахстан - Лидера Нации
      Первый Президент Республики Казахстан - Лидер Нации обладает неприкосновенностью. Он не может быть привлечен к ответственности за действия, совершенные в период исполнения им полномочий Президента Республики Казахстан, а после их прекращения - связанные с осуществлением своего статуса Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации. Он не может быть подвергнут задержанию, аресту, обыску, допросу либо личному досмотру.
      Неприкосновенность распространяется на все имущество, принадлежащее на праве частной собственности Первому Президенту Республики Казахстан - Лидеру Нации и совместно проживающим с ним членам его семьи, а также на используемые ими жилые и служебные помещения, служебный транспорт, средства связи, переписку, принадлежащие им документы.
      На имущество, принадлежащее на праве частной собственности Первому Президенту Республики Казахстан - Лидеру Нации и совместно проживающим с ним членам его семьи, не могут быть наложены какие бы то ни было ограничения.
      Гарантируются банковская тайна и неприкосновенность банковских счетов Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации и совместно проживающих с ним членов его семьи.";
      7) часть первую статьи 4 после слов "Канцелярия Первого Президента Республики Казахстан" дополнить словами "- Лидера Нации, которая несет ответственность за исполнение своих обязанностей только перед ним";
      8) статью 9 изложить в следующей редакции:
      "Статья 9. Фонд, музеи, бюсты, личный архив и личная библиотека
      В период исполнения Первым Президентом Республики Казахстан - Лидером Нации полномочий Президента Республики Казахстан им создаются и формируются фонд, личная библиотека и личный архив Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации.
      После прекращения им полномочий Президента Республики Казахстан личная библиотека и личный архив переходят в собственность Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации.
      На родине Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации и в столице Республики Казахстан создаются музеи и устанавливаются бюсты Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации.";
      9) в статье 10 слова "конституционных полномочий" заменить словами "полномочий Президента Республики Казахстан";
      10) статью 12 изложить в следующей редакции:
      "Статья 12. Источники финансирования и иные вопросы обеспечения
                  деятельности Первого Президента Республики
                  Казахстан - Лидера Нации
      Финансирование расходов, предусмотренных настоящим Конституционным законом, в том числе на пополнение и содержание фонда и охрану его помещений, хранение личной библиотеки и личного архива Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации, осуществляется за счет средств республиканского бюджета.
      Жилищное, медицинское, санаторно-курортное, транспортное и иное обслуживание Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации и членов его семьи, проживающих совместно с ним, обеспечивается уполномоченными государственными органами.".

Статья 2. Настоящий Конституционный закон вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Настоящий Конституционный закон скреплен подписями Председателя Сената Парламента - Токаева К.К., Председателя Мажилиса Парламента - Мухамеджанова У.Б., Премьер-Министра - Масимова К.К., что свидетельствует о юридической корректности настоящего Конституционного закона и о юридической ответственности этих должностных лиц за его законность.