Дактилоскопиялық және геномдық тіркеу туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2016 жылғы 30 желтоқсандағы № 40-VІ ҚРЗ.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заң 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

Осы Заң Қазақстан Республикасындағы дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) биологиялық материал – адамның немесе қайтыс болған адам денесінің (сүйегінің) геномдық ақпараты бар тіндері мен шығындылары;

2) биологиялық туыстар – қандас туыстығы бар адамдар: ата-аналар (ата-ана), балалар, ата, әже, немерелер, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек, немере, шөбере аға-інілер мен апа-сіңлілер (қарындастар), нағашы ағалар, нағашы апалар, жиендер;

3) геномдық ақпарат – адамның немесе танылмаған мәйіттің жеке басын анықтауға мүмкіндік беретін оның дезоксирибонуклеин қышқылының белгілі бір фрагменттері туралы кодталған ақпарат және осы Заңның талаптарына сәйкес дербес деректер (ол болған кезде);

4) геномдық тіркеу – дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар геномдық ақпаратты жинау, өңдеу, қорғау, биологиялық материалды іріктеу, сақтау, пайдалану, жою, адамның жеке басын анықтау немесе растау бойынша жүзеге асыратын қызмет;

5) дактилоскопиялық ақпарат – адамның немесе танылмаған мәйіттің жеке басын анықтауға мүмкіндік беретін оның қолдарының саусақтарының және (немесе) алақандарының папиллярлық бедерлері құрылымының ерекшеліктері туралы биометриялық деректер және осы Заңның талаптарына сәйкес дербес деректер;

6) дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар – өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының азаматтарын, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеуді жүзеге асыратын ішкі істер органдары, сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган, ұлттық қауіпсіздік органдары, көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

7) дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты бұғаттау – дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты жинауды, жинақтауды, өзгертуді, толықтыруды, пайдалануды, беруді, иесіздендіруді, жоюды уақытша тоқтату жөніндегі әрекеттер;

8) дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты жою – жасалуы нәтижесінде дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты қалпына келтіру мүмкін болмайтын әрекеттер;

9) дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты иесіздендіру – нәтижесінде дактилоскопиялық немесе геномдық ақпараттың нақты адамға тиесілі екенін айқындау қосымша ақпаратты пайдаланбай мүмкін болмайтын әрекеттер;

10) дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты өңдеу – дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты жинақтауға, сақтауға, өзгертуге, толықтыруға, пайдалануға, беруге, иесiздендiруге, бұғаттауға және жоюға бағытталған әрекеттер;

11) дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты пайдалану – дактилоскопиялық немесе геномдық тіркеу мақсатына қол жеткізуге бағытталған дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратпен жасалатын әрекеттер;

12) дактилоскопиялық тіркеу – дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың дактилоскопиялық ақпаратты жинау, өңдеу, қорғау, адамның жеке басын анықтау немесе растау бойынша жүзеге асыратын қызметі;

13) материалдық жеткізгіштер – дактилоскопиялық немесе геномдық ақпараты бар дактилоскопиялық немесе ақпараттық карталар, магниттік, электрондық немесе өзге де жазба түрлерін жеткізгіштер;

14) танылмаған мәйіт – денесі (сүйектері) табылған кезде жеке басы анықталмаған қайтыс болған адамның денесі (сүйектері).

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

Осы Заңда көзделген жағдайларда Қазақстан Республикасының азаматтарын, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды дактилоскопиялық және геномдық тіркеуге байланысты қатынастар осы Заңмен реттеледі.

3-бап. Қазақстан Республикасының дактилоскопиялық және геномдық тіркеу туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының дактилоскопиялық және геномдық тіркеу туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше қағидалар белгiленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

4-бап. Дактилоскопиялық және геномдық тіркеу қағидаттары

Дактилоскопиялық және геномдық тіркеу:

1) адам мен азаматтың конституциялық құқықтарын және бостандықтарын сақтау;

2) заңдылық;

3) міндеттілік;

4) ізгілік;

5) құпиялылық;

6) адам денсаулығы үшін қауіпсіздік;

7) жеке адамның ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеу қағидаттарына сәйкес жүргізіледі.

5-бап. Дактилоскопиялық және геномдық тіркеудің мақсаты

Дактилоскопиялық және геномдық тіркеу дактилоскопиялық немесе геномдық ақпарат негізінде жеке басын анықтау және (немесе) растау мақсатында жүргізіледі.

6-бап. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың құқықтары мен міндеттері

1. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың өз құзыреті шегінде дактилоскопиялық ақпаратты жинауға, өңдеуге немесе геномдық ақпаратты жинауға, өңдеуге, қорғауға, биологиялық материалды іріктеуге, сақтауға, пайдалануға және жоюға құқығы бар.

2. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде:

1) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға және осы Заңға сәйкес дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты қорғау үшін қажетті шараларды, оның ішінде құқықтық, ұйымдастырушылық және техникалық шараларды қолдануға және сақтауға;

2) осы Заңда белгіленген жағдайларда дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты жинау, жинақтау, сақтау, беру, бұғаттау, иесіздендіру, өзгерту, толықтыру, пайдалану, жою жөнінде шаралар қолдануға міндетті.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-бап. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеуді жүзеге асыру кезіндегі Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың құқықтары мен міндеттері

1. Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың, кәмелетке толмағандардың заңды өкілдерінің, сот шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз деп танылған адамдар қорғаншыларының дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеуді жүзеге асыру кезінде:

1) өзінің дактилоскопиялық және (немесе) геномдық ақпаратымен немесе өздері заңды мүдделерін білдіретін адамның дактилоскопиялық және (немесе) геномдық ақпаратымен танысуға және (немесе) осындай ақпаратты алуға;

2) өздерінің дактилоскопиялық және (немесе) геномдық ақпаратын немесе өздері заңды мүдделерін білдіретін адамның дактилоскопиялық және (немесе) геномдық ақпаратын жинауға және (немесе) өңдеуге, қорғауға байланысты мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

1-1. Қазақстан Республикасы азаматтарының осы Заңда белгіленген жағдайларда дактилоскопиялау және (немесе) биологиялық материалды іріктеу рәсімінен өтуіне құқығы бар.

2. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеуге жататын Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар осы Заңда белгіленген жағдайларда дактилоскопиялау және (немесе) биологиялық материалды іріктеу рәсімінен өтуге міндетті.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 50-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Дактилоскопиялық және геномдық ақпаратты жинауға, өңдеуге және қорғауға қойылатын негізгі талаптар

1. Дактилоскопиялық және геномдық ақпарат қолжетімділігі шектеулі дербес деректерге жатады.

2. Дактилоскопиялық және геномдық ақпаратты жинау және өңдеу шарттары оны жоғалту, бұрмалау және оған санкцияланбаған қол жеткізу, сол сияқты дактилоскопиялық немесе геномдық ақпараты бар электрондық ақпараттық ресурстарға құқыққа сыйымсыз және (немесе) әдейі жасалмаған қол жеткізу және (немесе) ықпал ету мүмкіндігін болғызбауға тиіс.

3. Дактилоскопиялық және геномдық ақпарат мемлекет кепілдік беретін қорғауға жатады. Дактилоскопиялық және геномдық ақпаратты жинау және өңдеу оны қорғау қамтамасыз етілген жағдайларда ғана жүзеге асырылады.

Дактилоскопиялық және геномдық ақпаратты қорғау Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы, дербес деректер және оларды қорғау, мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

4. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық ақпаратты жинауды және (немесе) өңдеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдар дактилоскопиялық және (немесе) геномдық ақпараттың құпиялылығын сақтауға және оның қорғалуын қамтамасыз етуге міндетті.

5. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық ақпаратты жинау, өңдеу, қорғау, биологиялық материалды іріктеу, сақтау, пайдалану, жою дактилоскопиялық және геномдық тіркеуді жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты бұғаттау, иесіздендіру, беру

1. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты иесіздендіруді, сондай-ақ иесіздендіруді алып тастауды жүзеге асырады.

2. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты жинау, өңдеу шарттарының бұзылуы туралы ақпарат болған жағдайда оны бұғаттауды, сондай-ақ тексеру іс-шаралары жүргізілгеннен және бұзушылықтар жойылғаннан кейін бұғаттауды алып тастауды жүзеге асырады.

3. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар жедел-іздестіру, барлау, қарсы барлау қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдармен бірлескен нормативтік құқықтық актілердің негізінде дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты бұғаттауды және (немесе) иесіздендіруді, сондай-ақ бұғаттауды және (немесе) иесіздендіруді алып тастауды жүзеге асырады.

4. Дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты соттарға, құқық қорғау органдарына, арнаулы мемлекеттік органдарға, атқарушылық іс жүргізу, анықтау, тергеу органдарына беру дактилоскопиялық және геномдық тіркеуді жүргізу қағидаларына сәйкес Қазақстан Республикасының заңдары негізінде жүзеге асырылады.

5. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес дактилоскопиялық немесе геномдық ақпаратты шет мемлекеттерге беруі мүмкін.

2-тарау. ДАКТИЛОСКОПИЯЛЫҚ ТІРКЕУДІ ЖҮРГІЗУ

10-бап. Дактилоскопиялық тіркеуге жататын адамдар

1. Бірінші рет Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігін және (немесе) паспортын алу үшін, сондай-ақ оларды қалпына келтіру не ауыстыру үшін жүгінген Қазақстан Республикасының азаматтары өздерінің келісімімен дактилоскопиялық тіркелуге жатады.

2. Міндетті дактилоскопиялық тіркеуге он алты жасқа толған:

1) өздеріне қатысты Қазақстан Республикасы теңізшісінің жеке куәлігін беру туралы шешім қабылданған Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;

2) Қазақстан Республикасында уақытша немесе тұрақты тұруға рұқсатты ресімдеу кезінде шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;

3) бірінші рет шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхатын, азаматтығы жоқ адамның куәлігін алу үшін немесе оны қалпына келтіру, ауыстыру үшін жүгінген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;

4) пана іздеген адам мәртебесін алу туралы өтінішхат берген, бірінші рет босқын куәлігін және (немесе) жол жүру құжатын алу үшін немесе оларды қалпына келтіру, ауыстыру үшін жүгінген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;

5) Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерлерге шығарып жіберілуге жататын не Қазақстан Республикасы ратификациялаған реадмиссия туралы халықаралық шарттардың күші қолданылатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6) тармақшасының күші 01.07.2025 дейін Қазақстан Республикасының халықаралық әуежайларында визаларды және Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне бармай электрондық форматта берілетін визаларды ресімдеу және беру бөлігінде тоқтатыла тұрады – осы Заңның 39-бабымен.

6) Қазақстан Республикасының визаларын алу кезінде шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар жатады.

3. Дактилоскопиялық тіркеуден өткен адамдар осы баптың 1-тармағында, 2-тармағының 2), 3), 4) және 6) тармақшаларында көрсетілген мәселелер бойынша қайта жүгінген кезде Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары айқындайтын тәртіппен верификациялау рәсімінен өтеді.

4. Он екі жастан он алты жасқа дейінгі балалар Қазақстан Республикасы азаматының паспортын алу кезінде осы Заңның 11-бабының 2-тармағында көзделген тәртіппен ерікті негізде дактилоскопиялық тіркелуге жатады. Он екі жасқа толмаған балалар дактилоскопиялық тіркелуге жатпайды.

5. Дактилоскопиялауға мүмкіндік бермейтін дене кемістіктері бар адамдар жеке басын куәландыратын құжаттарды ресімдеу кезінде дәрігерлік-консультативтік комиссияның қорытындысы негізінде міндетті дактилоскопиялық тіркеуден өтуден босатылады. Дактилоскопиялық тіркеуден өтуден босатуға негіз болатын аурулардың тізбесін денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігімен келісу бойынша бекітеді.

Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерлерге шығарып жіберілуге жататын не Қазақстан Республикасы ратификациялаған реадмиссия туралы халықаралық шарттардың күші қолданылатын, дене кемістіктері бар (екі қолының барлық саусағының болмауы немесе екі қолының барлық саусағының тырнақ фалангаларында папиллярлық бедерлердің болмауы) шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар қолдарының алақандары бойынша дактилоскопиялық тіркелуге жатады.

Егер адамның екі қолының барлық саусағы немесе қолбасы болмаған жағдайда, ол:

1) егер осы Заңда өзгеше көзделмесе, дактилоскопиялық тіркеуден өтуден;

2) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту кезінде дактилоскопиялық ақпарат бойынша жеке басын растау рәсімінен босатылады.

Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда – ҚР 23.12.2023 № 50-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Дактилоскопиялық ақпаратты жинау тәртібі

1. Дактилоскопиялық тіркеуді:

1) осы Заңның 10-бабының 1-тармағында аталған адамдарға қатысты – ішкі істер органдары, Қазақстан Республикасы азаматының паспортын Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінде ресімдеген жағдайда – сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

2) осы Заңның 10-бабы 2-тармағының 1) тармақшасында аталған адамдарға қатысты – көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган;

3) осы Заңның 10-бабы 2-тармағының 2) – 4) тармақшаларында аталған адамдарға қатысты – ішкі істер органдары;

4) осы Заңның 10-бабы 2-тармағының 5) тармақшасында аталған адамдарға қатысты – өз құзыретіне сәйкес ішкі істер органдары, ұлттық қауіпсіздік органдары;

5) осы Заңның 10-бабы 2-тармағының 6) тармақшасында аталған адамдарға қатысты – өз құзыретіне сәйкес сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган, ішкі істер органдары жүргізеді.

2. Он екі жастан он алты жасқа дейінгі балаларға қатысты дактилоскопиялық тіркеу олардың келісімімен баланың заңды өкілінің қатысуымен және жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.

3. Сот әрекетке қабілетсіз деп анықтаған Қазақстан Республикасының азаматын, шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды дактилоскопиялық тіркеу оның қорғаншысының қатысуымен және жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.

4. Дактилоскопиялық ақпаратты жинау дактилоскопиялық және геномдық тіркеуді жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 50-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Дактилоскопиялық ақпараты бар материалдық жеткізгіштердегі мәліметтер

Жеке басты куәландыратын құжаттарды, Қазақстан Республикасының визаларын ресімдеу, Қазақстан Республикасында тұрақты немесе уақытша тұруға рұқсат беру кезінде дактилоскопиялық ақпараты бар материалдық жеткізгіштерде қамтылатын мәліметтердің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерлерге шығарып жіберілуге жататын не Қазақстан Республикасы ратификациялаған реадмиссия туралы халықаралық шарттардың күші қолданылатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың дактилоскопиялық ақпаратында қамтылатын мәліметтердің тізбесі Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тәртіппен айқындалады.

Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда – ҚР 23.12.2023 № 50-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

13-бап. Дактилоскопиялық ақпаратты өзгерту және (немесе)толықтыру

Дактилоскопиялық тіркеуден өткен адамдардың дактилоскопиялық ақпаратын өзгерту және (немесе) толықтыру дактилоскопиялық және геномдық тіркеуді жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

14-бап. Дактилоскопиялық ақпаратты жинақтау және сақтау

Дактилоскопиялық тіркеуді жүргізу кезінде алынған дактилоскопиялық ақпаратты жинақтауды және сақтауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес электрондық ақпараттық ресурсты қалыптастыру арқылы ішкі істер органдары жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасы теңізшісінің жеке куәлігін беру туралы өздеріне қатысты шешім қабылданған адамдардың дактилоскопиялық ақпаратын жинақтауды және сақтауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес электрондық ақпараттық ресурсты қалыптастыру арқылы көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган жүзеге асырады.

15-бап. Дактилоскопиялық ақпаратты сақтау мерзімдері

1. Ішкі істер органдары, көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган дактилоскопиялық ақпаратты:

осы Заңның 10-бабының 1-тармағында аталған адамдар туралы дерекқорда – олардың қайтыс болу фактісі анықталғаннан кейін, сот азаматты хабарсыз кеткен деп таныған немесе азаматты қайтыс болды деп жариялаған, Қазақстан Республикасының азаматтығынан айырылған немесе одан шыққан жағдайларда, олар жүз жасқа толған күнге дейін;

осы Заңның 10-бабы 2-тармағының 1) – 6) тармақшаларында, 4-тармағында аталған адамдар туралы дерекқорда – тіркелген күнінен бастап он жыл сақтайды.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген мерзімдер өткеннен кейін ішкі істер органдары, көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган осы Заңның 10-бабы 2-тармағының 1) – 6) тармақшалары, 4-тармағы негізінде дактилоскопиялық тіркеуден өткен адамдар туралы дактилоскопиялық ақпаратты архивтерде материалдық жеткізгіштерде қырық жыл сақтайды.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 50-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Дактилоскопиялық ақпаратты пайдалану

Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың дактилоскопиялық тіркеу кезінде алынған дактилоскопиялық ақпараты:

1) Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың жеке басын растау және (немесе) анықтау;

2) Қазақстан Республикасының аумағында шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды есепке алу және бақылау;

3) жеке адамның, қоғам мен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

4) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өтетін адамдарды дактилоскопиялық ақпарат бойынша адамның жеке басын растау рәсімі арқылы есепке алу және бақылау үшін пайдаланылады.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту кезінде дактилоскопиялық ақпарат бойынша адамның жеке басын растау рәсімінен дактилоскопиялық тіркеуден өткен Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар арнаулы мемлекеттік органдардың, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның жазбаша өтініші бойынша, сондай-ақ осы Заңның 10-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларда босатылады.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 50-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Дактилоскопиялық ақпаратты жою

1. Дактилоскопиялық ақпаратты оны жинақтауды және сақтауды жүзеге асыратын ішкі істер органдары, көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган жояды.

2. Дактилоскопиялық ақпарат осы Заңның 15-бабында көзделген оның сақталу мерзімдері өткен соң жойылады.

3. Дактилоскопиялық ақпаратты жою ішкі істер органдарының, көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның уәкілетті бөлімшелерінің басшылары бекітетін актілер бойынша:

1) дактилоскопиялық ақпаратты жою күні, негізі;

2) тіркелген адамның тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде), жынысы, туған күні және жері, жеке сәйкестендіру нөмірі (ол болған кезде), жеке басын куәландыратын құжатының нөмірі;

3) жою тәсілі;

4) дактилоскопиялық ақпаратты жоюды жүзеге асырған адамдардың тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде), лауазымы мен қолтаңбасы көрсетіле отырып жүргізіледі.

3-тарау. ГЕНОМДЫҚ ТІРКЕУДІ ЖҮРГІЗУ

18-бап. Геномдық тіркеуге жататын адамдар

1. Міндетті геномдық тіркеуге:

1) ауыр немесе аса ауыр қылмыстарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 120, 121, 122, 123 және 124-баптарында көзделген қылмыстарды жасағаны үшін сотталған адамдар;

2) ашылмаған ауыр немесе аса ауыр қылмыстар, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 120, 121, 122, 123 және 124-баптарында көзделген қылмыстар бойынша Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңында белгіленген тәртіппен сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында биологиялық материалы алынған анықталмаған адамдар;

3) танылмаған мәйіттер жатады.

2. Хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстары, бірінші кезекте, ата-аналары (ата-анасы) және (немесе) балалары (баласы), ал олар болмаған кезде туыстық дәрежесіне қарай басқа да биологиялық туыстары осы Заңда көзделген тәртіппен олардың келісімімен геномдық тіркеуге жатады.

19-бап. Геномдық тіркеуді жүргізу тәртібі

Геномдық тіркеу мынадай тәртіппен жүргізіледі:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, геномдық тіркеуге жататын адамдардан, танылмаған мәйіттерден биологиялық материалды іріктеу, сондай-ақ ашылмаған ауыр немесе аса ауыр қылмыс орындарынан анықталмаған адамдардың биологиялық материалын сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында алу жүргізіледі;

2) осы Заңның 18-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында аталған адамдардың биологиялық материалы геномдық ақпарат алу және геномдық тіркеуді жүзеге асыру үшін ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесіне жіберіледі;

3) осы Заңның 18-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында, 2-тармағында аталған адамдардың және танылмаған мәйіттердің биологиялық материалы зерттеу жүргізу және геномдық тіркеуді жүзеге асыру үшін ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесіне немесе сот сараптамасын жүргізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органдарына (бұдан әрі – сот сараптамасы органдары) немесе лицензия негізінде сот-сараптама қызметін жүзеге асыратын жеке тұлғаға жіберіледі.

Сот сараптамасы органдары немесе лицензия негізінде сот-сараптама қызметін жүзеге асыратын жеке тұлға сот молекулярлық-генетикалық сараптамалар жүргізу кезінде алынған геномдық ақпараттың көшірмесін геномдық тіркеуді жүзеге асыру үшін ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесіне жібереді.

20-бап. Биологиялық материалды іріктеу кезінде алынатын мәліметтер

1. Геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеу кезінде жазаны орындайтын мекеменің немесе органның қызметкері әрбір сотталған адамға ақпараттық карта ашады, оған мынадай мәліметтер:

1) тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде), азаматтығы, жынысы, туған күні және жері, тұрғылықты жері немесе болатын жері бойынша тіркеу туралы мәліметтер, жеке сәйкестендіру нөмірі (ол болған кезде) немесе тіркелетін адам туралы деректер алынған адамның жеке басын куәландыратын құжаттың атауы мен нөмірі;

2) геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган бөлімшесінің атауы;

3) геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеуді жүргізу күні және негізі;

4) адам сотталған Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің бабы;

5) биологиялық материалды іріктеуді жүзеге асырған лауазымды адамның тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде), лауазымы және қолтаңбасы;

6) кәмелетке толмаған адамды қоспағанда, геномдық тіркеу үшін биологиялық материалын іріктеу жүргізілген адамның қолтаңбасы енгізіледі. Тіркелетін адам ақпараттық картаға қол қоюдан бас тартқан кезде картада бұл туралы жазба жасалады;

7) кәмелетке толмағандардың заңды өкілдерінің қолтаңбалары енгізіледі.

2. Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңында белгіленген тәртіппен хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарынан геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеу кезінде анықтау, тергеу органдары ақпараттық картаға осы баптың 1-тармағының 1) – 3), 5) – 7) тармақшаларында көзделген мәліметтерді, сондай-ақ сот шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз деп танылған адамның қорғаншысының қолтаңбасын енгізеді. Ақпараттық картаға процестік әрекет хаттамасының көшірмесі қоса беріледі.

3. Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңында белгіленген тәртіппен сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында биологиялық материалы алынған анықталмаған адамдарды геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеу кезінде анықтау, тергеу органдары ақпараттық картаға мынадай мәліметтерді енгізеді:

1) геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган бөлімшесінің атауы;

2) биологиялық материалдар алуды жүргізу күні және негізі, қылмыстық істің нөмірі немесе ақпаратты есепке алу кітабындағы тіркеу нөмірі;

3) әрекеттің саралануы, қылмыс жасалған күн және орын;

4) лауазымды адамның тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), лауазымы және қолтаңбасы.

Ақпараттық картаға процестік әрекет хаттамасының көшірмесі қоса беріледі.

4. Танылмаған мәйіттерді геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеу кезінде ақпараттық карталарға осы баптың 3-тармағында көзделген мәліметтер, сондай-ақ танылмаған мәйіт табылған күн және орын, жынысы, ерекше белгілері және қайтыс болу себебін көрсету (ол болған кезде) енгізіледі. Ақпараттық картаға процестік әрекет хаттамасының көшірмесі қоса беріледі.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

21-бап. Биологиялық материалды іріктеу және пайдалану

1. Геномдық тіркеуді жүргізу үшін биологиялық материалды іріктеуді:

1) геномдық тіркеуге жататын сотталғандардан – ішкі істер органдары;

2) Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңында белгіленген тәртіппен сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында биологиялық материалы алынған анықталмаған адамдардан – ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесінің және (немесе) сот медицина мамандарын тарта отырып және Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінің талаптарын сақтай отырып, қылмыстық iстер бойынша іс жүргізуді жүзеге асыратын анықтау, тергеу органдары;

3) хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарынан – ішкі істер органдары;

4) танылмаған мәйіттерден – сот медицинасы саласындағы дәрігер маманды тарта отырып, ішкі істер органдары жүзеге асырады.

2. Хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарынан геномдық тіркеу үшін биологиялық материалды іріктеу олардың жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.

Хабарсыз кеткен адамның биологиялық туысы болып табылатын кәмелетке толмаған адамнан биологиялық материалды іріктеу оның келісімімен заңды өкілінің қатысуымен және жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.

Сот шешімі бойынша әрекетке қабілетсіз деп танылған және хабарсыз кеткен адамның биологиялық туысы болып табылатын адамнан биологиялық материалды іріктеу оның қорғаншысының қатысуымен және жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі.

3. Бастапқыда биологиялық материал геномдық ақпарат алуды болғызбайтындай сапасыз іріктелген жағдайда, геномдық тіркеуді жүзеге асыратын ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесінің сұрау салуы бойынша геномдық тіркеуге жататын сотталғандардың, хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарының биологиялық материалын қайта іріктеу жүргізіледі.

4. Геномдық тіркеуді жүргізу үшін іріктелген биологиялық материал геномдық ақпарат алу үшін пайдаланылады.

5. Геномдық тіркеу үшін биологиялық материал бұрын одан өткен адам сотталған кезде іріктелмейді.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

22-бап. Биологиялық материалды сақтау мерзімдері

1. Хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарының, анықталмаған адамдардың, сондай-ақ танылмаған мәйіттердің сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында алынған және қылмыстық іс бойынша заттай дәлелдеме деп танылған биологиялық материалын сақтау мерзімдері Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінің 118-бабының талаптарына сәйкес айқындалады.

2. Сотталған адамдарды геномдық тіркеуді жүргізу үшін іріктелген биологиялық материал іріктелген күнінен бастап одан геномдық ақпарат алғанға дейін сақталады.

23-бап. Биологиялық материалды жою

1. Хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарының, анықталмаған адамдардың, танылмаған мәйіттердің сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында алынған және қылмыстық іс бойынша заттай дәлелдеме деп танылған биологиялық материалы геномдық ақпарат алынғаннан кейін анықтау, тергеу органдарына қайтарылады.

2. Сотталған адамдарды геномдық тіркеуді жүргізу кезінде алынған биологиялық материалды осы Заңның 22-бабының 2-тармағында белгіленген сақталу мерзімдері өткеннен кейін ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесі геномдық ақпаратты алғаннан кейін оның басшысы бекітетін актілер бойынша:

1) биологиялық материалды жою күнін, негізін;

2) тіркелген адамның тегін, атын, әкесінің атын (ол болған кезде), жынысын, туған күнін және жерін, жеке сәйкестендіру нөмірін (ол болған кезде), жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірін;

3) жою тәсілін;

4) биологиялық материалды жоюды жүзеге асырған лауазымды адамдардың тегін, атын, әкесінің атын (ол болған кезде), лауазымын және қолтаңбасын, уәкілетті бөлімшенің атауын көрсете отырып жояды.

24-бап. Геномдық ақпараты бар материалдық жеткізгіштерде қамтылатын мәліметтер

Геномдық ақпараты бар материалдық жеткізгіш ақпараттық картадан осы Заңда белгіленген мәліметтерді, сондай-ақ:

1) геномдық ақпарат алуды жүзеге асырған мемлекеттік орган бөлімшесінің атауын;

2) қылмыстық істің нөмірін;

3) сот сарапшысы қорытындысының немесе маман қорытындысының нөмірін және күнін;

4) геномдық ақпаратты;

5) биологиялық объектінің атауын және геномдық ақпараты сот сараптамасы немесе зерттеу нәтижесінде алынған адамның процестік мәртебесін қамтуға тиіс.

25-бап. Геномдық ақпаратты алу

Геномдық тіркеуге жататын адамдар туралы геномдық ақпаратты:

1) геномдық тіркеуге жататын сотталғандардың биологиялық материалынан алуды – ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесі;

2) анықталмаған адамдардың сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында алынған, хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарының, танылмаған мәйіттердің биологиялық материалынан алуды – ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесі немесе анықтау, тергеу органдары сот сараптамасын тағайындаған жағдайда, сот сараптамасы органы, лицензия негізінде сот-сараптама қызметін жүзеге асыратын жеке тұлға жүзеге асырады.

26-бап. Геномдық ақпаратты өзгерту және (немесе) толықтыру

Геномдық тіркеуден өткен адамдардың геномдық ақпаратын өзгерту және (немесе) толықтыру дактилоскопиялық және геномдық тіркеуді жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

27-бап. Геномдық ақпаратты жинақтау және сақтау

Геномдық тіркеуді жүргізу кезінде алынған геномдық ақпаратты жинақтауды және сақтауды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес электрондық ақпараттық ресурстарда ішкі істер органдары жүзеге асырады.

28-бап. Геномдық ақпаратты пайдалану

1. Геномдық тіркеуді жүргізу нәтижесінде алынған геномдық ақпарат:

1) қылмыстық құқық бұзушылықтардың алдын алу, оларды ашу және тергеп-тексеру, сондай-ақ оларды жасаған адамдарды анықтау және белгілеу;

2) Қазақстан Республикасының хабарсыз кеткен азаматтарын, Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын немесе уақытша болатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды іздестіру;

3) танылмаған мәйіттер бойынша Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың жеке басын анықтау;

4) іздестіріліп жатқан немесе анықталып жатқан адамдардың туыстық қатынастарын анықтау мақсатында пайдаланылады.

2. Хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарының геномдық ақпараты осы баптың 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген мақсатта пайдаланылады.

29-бап. Геномдық ақпаратты сақтау мерзімдері

1. Геномдық тіркеуге жататын сотталған адамның геномдық ақпараты геномдық тіркелген күнінен бастап оның қайтыс болу фактісі анықталғаннан кейін жиырма бес жыл өткенге дейін, ал оның қайтыс болғаны туралы мәліметтер болмаған немесе сот оны қайтыс болды деп жариялаған кезде ол жүз жасқа толған күнге дейін сақталады.

2. Биологиялық материалы сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында алынған анықталмаған адамдарды геномдық тіркеуді жүргізу кезінде алынған геномдық ақпарат геномдық тіркелген күнінен бастап жиырма бес жыл сақталады.

3. Хабарсыз кеткен азаматтардың биологиялық туыстарын геномдық тіркеуді жүргізу кезінде алынған геномдық ақпарат хабарсыз кеткен адамның жүрген жері анықталғанға немесе оқиғаның немесе қылмыс құрамының болмауына байланысты қылмыстық іс тоқтатылғанға дейін сақталады.

4. Танылмаған мәйіттерді геномдық тіркеуді жүргізу кезінде алынған геномдық ақпарат қайтыс болған адамның жеке басын анықтағанға дейін, бірақ геномдық тіркелген күнінен бастап жиырма бес жылдан аспай сақталады.

30-бап. Геномдық ақпаратты жою

1. Геномдық тіркеуді жүргізу нәтижесінде алынған геномдық ақпаратты осы Заңда көзделген сақтау мерзімдері өткеннен кейін, оны сақтауды жүзеге асыратын ішкі істер органдары жояды.

2. Сотталғаннан кейін геномдық тіркеуге ұшыраған ақталған адамның геномдық ақпараты соттың ақтау үкімі заңды күшіне енгеннен кейін бір жылдан ерте жойылмайды.

3. Геномдық тіркеу кезінде алынған геномдық ақпаратты жоюды ішкі істер органдарының уәкілетті бөлімшесі оның басшысы бекітетін актілер бойынша:

1) геномдық ақпаратты жою күнін және негізін;

2) геномдық ақпараттың тіркеу нөмірін;

3) тіркелген адамның тегін, атын, әкесінің атын (ол болған кезде), жынысын, туған күнін және жерін, жеке сәйкестендіру нөмірін (ол болған кезде), жеке басын куәландыратын құжатының нөмірін;

4) жою тәсілін;

5) геномдық ақпаратты жоюды жүзеге асырған лауазымды адамдардың тегін, атын, әкесінің атын (ол болған кезде), лауазымын және қолтаңбасын, уәкілетті бөлімшенің атауын көрсете отырып жүзеге асырады.

Танылмаған мәйіттің геномдық ақпаратын жою актісінде анықтау, тергеу органының атауы және геномдық тіркеуге бастамашы болған лауазымды адам, қылмыстық істің нөмірі, әрекеттің саралануы, танылмаған мәйіт табылған күн және орын көрсетіледі.

4-тарау. ДАКТИЛОСКОПИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ГЕНОМДЫҚ ТІРКЕУ
САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

31-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласында:

1) дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастырады;

2) алып тасталды – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

32-бап. Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласында:

1) дактилоскопиялық және геномдық тіркеуді жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

2) дактилоскопиялық және геномдық ақпараттың дерекқорын қалыптастыру, жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

33-бап. Сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның дактилоскопиялық тіркеу саласындағы құзыреті

Сыртқы саяси қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган дактилоскопиялық тіркеу саласында:

1) шетелде Қазақстан Республикасы азаматының паспортын алуға үміткер Қазақстан Республикасының азаматтарынан, Қазақстан Республикасының визаларын алу кезінде шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардан дактилоскопиялық ақпарат жинау және өңдеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес дактилоскопиялық тіркеуді жүзеге асырады;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

34-бап. Көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік органның дактилоскопиялық тіркеу саласындағы құзыреті

Көлік саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган дактилоскопиялық тіркеу саласында:

1) Қазақстан Республикасы теңізшісінің жеке куәлігін беру туралы өздеріне қатысты шешім қабылданған адамдардың дактилоскопиялық ақпарат дерекқорын қалыптастыру, жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, Қазақстан Республикасы теңізшісінің жеке куәлігін беру туралы өздеріне қатысты шешім қабылданған адамдарды дактилоскопиялық тіркеуді жүзеге асырады;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

35-бап. Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының дактилоскопиялық тіркеу саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары дактилоскопиялық тіркеу саласында:

1) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту кезінде дактилоскопиялық ақпарат бойынша жеке басын растау рәсімін жүзеге асыру және осы адамдардың дактилоскопиялық ақпарат дерекқорын қалыптастыру, жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

36-бап. Дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласындағы заңдылықтың сақталуын қадағалау

Прокуратура органдары мемлекет атынан дактилоскопиялық және геномдық тіркеу саласындағы заңдылықтың сақталуына жоғары қадағалауды жүзеге асырады.

Ескерту. 36-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

37-бап. Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау тәртібі

Дактилоскопиялық және (немесе) геномдық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

Ескерту. 37-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

38-бап. Қазақстан Республикасының дактилоскопиялық және геномдық тіркеу туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының дактилоскопиялық және геномдық тіркеу туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа алып келеді.

39-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Мыналардың:

1) өздерінің дактилоскопиялық ақпаратын немесе өздері заңды мүдделерін білдіретін адамның дактилоскопиялық ақпаратын жинауға және (немесе) өңдеуге, қорғауға байланысты мемлекеттік органдардың және олардың лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау бөлігінде осы Заңның 7-бабының 1-тармағы 2) тармақшасының;

2) осы Заңның 2-тарауының;

3) дактилоскопиялық тіркеу саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың және олардың лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасау бөлігінде осы Заңның 37-бабының;

4) Қазақстан Республикасының дактилоскопиялық тіркеу туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық бөлігінде осы Заңның 38-бабының қолданысы 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын.

Қазақстан Республикасының халықаралық әуежайларында визаларды және Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне бармай электрондық форматта берілетін визаларды ресімдеу және беру бөлігінде осы Заңның 10-бабы 2-тармағының 6) тармақшасының күші 2025 жылғы 1 шілдеге дейін тоқтатыла тұрсын.

Ескерту. 39-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.06.2021 № 58-VII (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 50-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Қазақстан Республикасының Президенті

Н. Назарбаев

О дактилоскопической и геномной регистрации

Закон Республики Казахстан от 30 декабря 2016 года № 40-VІ ЗРК.

Примечание РЦПИ!
Вводится в действие с 01.01.2021.
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ.

Настоящий Закон регулирует общественные отношения в сфере дактилоскопической и геномной регистрации в Республике Казахстан.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) биологический материал – содержащие геномную информацию ткани и выделения человека или тела (останков) умершего человека;

2) биологические родственники – лица, находящиеся в кровном родстве: родители (родитель), дети, дедушка, бабушка, внуки, полнородные и неполнородные, двоюродные, троюродные братья и сестры, дяди, тети, племянники;

3) геномная информация – кодированная информация об определенных фрагментах дезоксирибонуклеиновой кислоты человека или неопознанного трупа, позволяющая установить его личность, и персональные данные (при наличии) в соответствии с требованиями настоящего Закона;

4) геномная регистрация – деятельность, осуществляемая уполномоченными государственными органами в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации по сбору, обработке, защите геномной информации, отбору, хранению, использованию, уничтожению биологического материала, установлению или подтверждению личности человека;

5) дактилоскопическая информация – биометрические данные об особенностях строения папиллярных узоров пальцев и (или) ладоней рук человека или неопознанного трупа, позволяющие установить его личность, и персональные данные в соответствии с требованиями настоящего Закона;

6) уполномоченные государственные органы в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации – органы внутренних дел, уполномоченный государственный орган в области внешнеполитической деятельности, органы национальной безопасности, уполномоченный государственный орган в области транспорта, осуществляющие в пределах своей компетенции дактилоскопическую и (или) геномную регистрацию граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства;

7) блокирование дактилоскопической или геномной информации – действия по временному прекращению сбора, накопления, изменения, дополнения, использования, передачи, обезличивания, уничтожения дактилоскопической или геномной информации;

8) уничтожение дактилоскопической или геномной информации – действия, в результате совершения которых невозможно восстановить дактилоскопическую или геномную информацию;

9) обезличивание дактилоскопической или геномной информации – действия, в результате которых определение принадлежности дактилоскопической или геномной информации конкретному лицу без использования дополнительной информации невозможно;

10) обработка дактилоскопической или геномной информации – действия, направленные на накопление, хранение, изменение, дополнение, использование, передачу, обезличивание, блокирование и уничтожение дактилоскопической или геномной информации;

11) использование дактилоскопической или геномной информации – действия с дактилоскопической или геномной информацией, направленные на достижение цели дактилоскопической или геномной регистрации;

12) дактилоскопическая регистрация – деятельность, осуществляемая уполномоченными государственными органами в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации по сбору, обработке, защите дактилоскопической информации, установлению или подтверждению личности человека;

13) материальные носители – дактилоскопические или информационные карты, носители магнитной, электронной или иных видов записи, содержащие дактилоскопическую или геномную информацию;

14) неопознанный труп – тело (останки) умершего человека, личность которого на момент обнаружения тела (останков) не установлена.

Сноска. Статья 1 с изменением, внесенным Законом РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Сфера действия настоящего Закона

Настоящим Законом регулируются отношения, связанные с дактилоскопической и геномной регистрацией граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства, в случаях, предусмотренных настоящим Законом.

Статья 3. Законодательство Республики Казахстан о дактилоскопической и геномной регистрации

1. Законодательство Республики Казахстан о дактилоскопической и геномной регистрации основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Статья 4. Принципы дактилоскопической и геномной регистрации

Дактилоскопическая и геномная регистрация проводится в соответствии с принципами:

1) соблюдения конституционных прав и свобод человека и гражданина;

2) законности;

3) обязательности;

4) гуманизма;

5) конфиденциальности;

6) безопасности для здоровья человека;

7) уважения чести и достоинства личности.

Статья 5. Цель дактилоскопической и геномной регистрации

Дактилоскопическая и геномная регистрация проводится в целях установления и (или) подтверждения личности на основе дактилоскопической или геномной информации.

Статья 6. Права и обязанности уполномоченных государственных органов в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации

1. Уполномоченные государственные органы в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации в пределах своей компетенции имеют право на сбор, обработку дактилоскопической информации или сбор, обработку, защиту геномной информации, отбор, хранение, использование и уничтожение биологического материала.

2. Уполномоченные государственные органы в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации в пределах своей компетенции обязаны:

1) принимать и соблюдать необходимые меры, в том числе правовые, организационные и технические, для защиты дактилоскопической или геномной информации в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, и настоящим Законом;

2) принимать меры по сбору, накоплению, хранению, передаче, блокированию, обезличиванию, изменению, дополнению, использованию, уничтожению дактилоскопической или геномной информации в случаях, установленных настоящим Законом.

Сноска. Статья 6 с изменением, внесенным Законом РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Права и обязанности граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства при осуществлении дактилоскопической и (или)геномной регистрации

1. Граждане Республики Казахстан, иностранцы и лица без гражданства, законные представители несовершеннолетних, опекуны лиц, признанных недееспособными по решению суда, при осуществлении дактилоскопической и (или) геномной регистрации имеют право на:

1) ознакомление со своей дактилоскопической и (или) геномной информацией или дактилоскопической и (или) геномной информацией лица, законные интересы которого они представляют, и (или) получение такой информации;

Примечание ИЗПИ!
Действие подпункта 2) в части обжалования действий (бездействия) государственных органов и их должностных лиц, связанных со сбором и (или) обработкой, защитой их дактилоскопической информации или дактилоскопической информации лица, законные интересы которого они представляют было приостановлено до 01.01.2024 статьей 39 настоящего Закона.

2) обжалование в порядке, установленном законами Республики Казахстан, действий (бездействия) государственных органов и их должностных лиц, связанных со сбором и (или) обработкой, защитой их дактилоскопической и (или) геномной информации или дактилоскопической и (или) геномной информации лица, законные интересы которого они представляют.

1-1. Граждане Республики Казахстан имеют право пройти процедуру дактилоскопирования и (или) отбора биологического материала в случаях, установленных настоящим Законом.

2. Граждане Республики Казахстан, иностранцы и лица без гражданства, подлежащие дактилоскопической и (или) геномной регистрации, обязаны пройти процедуру дактилоскопирования и (или) отбора биологического материала в случаях, установленных настоящим Законом.

Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 50-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 8. Основные требования к сбору, обработке и защите дактилоскопической и геномной информации

1. Дактилоскопическая и геномная информация относится к персональным данным ограниченного доступа.

2. Условия сбора и обработки дактилоскопической и геномной информации должны исключать возможность ее утраты, искажения и несанкционированного доступа к ней, а равно неправомерного и (или) непреднамеренного доступа и (или) воздействия на электронные информационные ресурсы с дактилоскопической или геномной информацией.

3. Дактилоскопическая и геномная информация подлежит защите, которая гарантируется государством. Сбор и обработка дактилоскопической и геномной информации осуществляются только в случаях обеспечения ее защиты.

Защита дактилоскопической и геномной информации осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан об информатизации, о персональных данных и их защите, государственных секретах.

4. Государственные органы, осуществляющие сбор и (или) обработку дактилоскопической и (или) геномной информации, обязаны соблюдать конфиденциальность дактилоскопической и (или) геномной информации и обеспечивать ее защиту.

5. Сбор, обработка, защита дактилоскопической и (или) геномной информации, отбор, хранение, использование, уничтожение биологического материала осуществляются в соответствии с правилами проведения дактилоскопической и геномной регистрации.

Сноска. Статья 8 с изменением, внесенным Законом РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Блокирование, обезличивание, передача дактилоскопической или геномной информации

1. Уполномоченные государственные органы в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации осуществляют обезличивание, а также снятие обезличивания дактилоскопической или геномной информации.

2. Уполномоченные государственные органы в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации осуществляют блокирование дактилоскопической или геномной информации в случае наличия информации о нарушении условий ее сбора, обработки, а также снятие блокирования после проведения проверочных мероприятий и устранения нарушений.

3. Уполномоченные государственные органы в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации осуществляют блокирование и (или) обезличивание, а также снятие блокирования и (или) обезличивания дактилоскопической или геномной информации на основании совместных нормативных правовых актов с государственными органами, осуществляющими оперативно-розыскную, разведывательную, контрразведывательную деятельность.

4. Передача дактилоскопической или геномной информации судам, правоохранительным, специальным государственным органам, органам исполнительного производства, дознания, следствия осуществляется на основании законов Республики Казахстан в соответствии с правилами проведения дактилоскопической и геномной регистрации.

5. Дактилоскопическая или геномная информация может быть передана уполномоченными государственными органами в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации иностранным государствам в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, и законами Республики Казахстан.

Примечание ИЗПИ!
Действие главы 2 было приостановлено до 01.01.2024 статьей 39 настоящего Закона.

Глава 2. ПРОВЕДЕНИЕ ДАКТИЛОСКОПИЧЕСКОЙ РЕГИСТРАЦИИ

Статья 10. Лица, подлежащие дактилоскопической регистрации

1. Граждане Республики Казахстан, обратившиеся для получения удостоверения личности и (или) паспорта гражданина Республики Казахстан впервые, а также для их восстановления либо замены, подлежат дактилоскопической регистрации с их согласия.

2. Обязательной дактилоскопической регистрации подлежат достигшие шестнадцатилетнего возраста:

1) граждане Республики Казахстан, иностранцы и лица без гражданства, в отношении которых принято решение о выдаче удостоверения личности моряка Республики Казахстан;

2) иностранцы и лица без гражданства при оформлении разрешения на временное или постоянное проживание в Республике Казахстан;

3) иностранцы и лица без гражданства, обратившиеся для получения вида на жительство иностранца в Республике Казахстан, удостоверения лица без гражданства впервые или для его восстановления, замены;

4) иностранцы и лица без гражданства, ходатайствующие о получении статуса лица, ищущего убежище, обратившиеся для получения удостоверения беженца и (или) проездного документа впервые или для их восстановления, замены;

5) иностранцы и лица без гражданства, подлежащие выдворению за пределы Республики Казахстан либо подпадающие под действие международных договоров о реадмиссии, ратифицированных Республикой Казахстан;

Примечание ИЗПИ!
Действие подпункта 6 приостановлено до 01.07.2025 статьей 39 настоящего Закона.

6) иностранцы и лица без гражданства при получении виз Республики Казахстан.

3. Лица, прошедшие дактилоскопическую регистрацию при повторном обращении по вопросам, указанным в пункте 1, подпунктах 2), 3), 4) и 6) пункта 2 настоящей статьи, проходят процедуру верификации в порядке, определяемом органами внутренних дел Республики Казахстан.

4. Дети в возрасте от двенадцати до шестнадцати лет подлежат дактилоскопической регистрации при получении паспорта гражданина Республики Казахстан на добровольной основе в порядке, предусмотренном пунктом 2 статьи 11 настоящего Закона. Дети, не достигшие двенадцатилетнего возраста, дактилоскопической регистрации не подлежат.

5. Лица с физическими недостатками, исключающими возможность дактилоскопирования, освобождаются от прохождения обязательной дактилоскопической регистрации при оформлении документов, удостоверяющих личность, на основании заключения врачебно-консультативной комиссии. Перечень заболеваний, являющихся основанием для освобождения от прохождения дактилоскопической регистрации, утверждается уполномоченным органом в области здравоохранения по согласованию с Министерством внутренних дел Республики Казахстан.

Иностранцы и лица без гражданства, подлежащие выдворению за пределы Республики Казахстан либо подпадающие под действие международных договоров о реадмиссии, ратифицированных Республикой Казахстан, с физическими недостатками (отсутствие всех пальцев на обеих руках или отсутствие папиллярных узоров на ногтевых фалангах всех пальцев обеих рук) подлежат дактилоскопической регистрации по ладоням рук.

В случае, если у лица отсутствуют все пальцы или кисти на обеих руках, он освобождается от:

1) прохождения дактилоскопической регистрации, если иное не предусмотрено настоящим Законом;

2) процедуры подтверждения личности по дактилоскопической информации при пересечении Государственной границы Республики Казахстан.

Сноска. Статья 10 - в редакции Закона РК от 23.12.2023 № 50-VIII (вводится в действие с 01.01.2024); с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Порядок сбора дактилоскопической информации

1. Дактилоскопическую регистрацию проводят в отношении:

1) лиц, указанных в пункте 1 статьи 10 настоящего Закона, – органы внутренних дел, в случае оформления паспорта гражданина Республики Казахстан в загранучреждениях Республики Казахстан – уполномоченный государственный орган в области внешнеполитической деятельности;

2) лиц, указанных в подпункте 1) пункта 2 статьи 10 настоящего Закона, – уполномоченный государственный орган в области транспорта;

3) лиц, указанных в подпунктах 2) – 4) пункта 2 статьи 10 настоящего Закона, – органы внутренних дел;

4) лиц, указанных в подпункте 5) пункта 2 статьи 10 настоящего Закона, – органы внутренних дел, органы национальной безопасности в соответствии с их компетенцией;

5) лиц, указанных в подпункте 6) пункта 2 статьи 10 настоящего Закона, – уполномоченный государственный орган в области внешнеполитической деятельности, органы внутренних дел в соответствии с их компетенцией.

2. В отношении детей в возрасте от двенадцати до шестнадцати лет дактилоскопическая регистрация проводится с их согласия в присутствии и на основании письменного заявления законного представителя ребенка.

3. Дактилоскопическая регистрация гражданина Республики Казахстан, иностранца или лица без гражданства, недееспособность которого установлена судом, проводится в присутствии и на основании письменного заявления его опекуна.

4. Сбор дактилоскопической информации осуществляется в соответствии с правилами проведения дактилоскопической и геномной регистрации.

Сноска. Статья 11 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 50-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 12. Сведения, содержащиеся на материальных носителях с дактилоскопической информацией

Перечень сведений, содержащихся на материальных носителях с дактилоскопической информацией, при оформлении документов, удостоверяющих личность, виз Республики Казахстан, выдаче разрешения на постоянное или временное проживание в Республике Казахстан, а также сведений, содержащихся в дактилоскопической информации иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению за пределы Республики Казахстан либо подпадающих под действие международных договоров о реадмиссии, ратифицированных Республикой Казахстан, определяется в порядке, утверждаемом Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 12 - в редакции Закона РК от 23.12.2023 № 50-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 13. Изменение и (или) дополнение дактилоскопической информации

Изменение и (или) дополнение дактилоскопической информации лиц, прошедших дактилоскопическую регистрацию, осуществляются в соответствии с правилами проведения дактилоскопической и геномной регистрации.

Статья 14. Накопление и хранение дактилоскопической информации

Накопление и хранение дактилоскопической информации, полученной при проведении дактилоскопической регистрации, осуществляются органами внутренних дел путем формирования электронного информационного ресурса в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Накопление и хранение дактилоскопической информации лиц, в отношении которых принято решение о выдаче удостоверения личности моряка Республики Казахстан, осуществляются уполномоченным государственным органом в области транспорта путем формирования электронного информационного ресурса в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 15. Сроки хранения дактилоскопической информации

1. Органы внутренних дел, уполномоченный государственный орган в области транспорта хранят дактилоскопическую информацию в базах данных о лицах, указанных:

в пункте 1 статьи 10 настоящего Закона, – после установления факта их смерти, в случаях признания гражданина безвестно отсутствующим или объявления гражданина умершим судом, утраты или выхода из гражданства Республики Казахстан до даты, когда им исполнилось бы сто лет;

в подпунктах 1) – 6) пункта 2, пункте 4 статьи 10 настоящего Закона, – десять лет со дня регистрации.

2. По истечении сроков, указанных в пункте 1 настоящей статьи, органы внутренних дел, уполномоченный государственный орган в области транспорта хранят дактилоскопическую информацию о лицах, прошедших дактилоскопическую регистрацию на основании подпунктов 1) – 6) пункта 2, пункта 4 статьи 10 настоящего Закона, в архивах на материальных носителях сорок лет.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 50-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 16. Использование дактилоскопической информации

Дактилоскопическая информация граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства, полученная при дактилоскопической регистрации, используется для:

1) подтверждения и (или) установления личности граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства;

2) учета и контроля иностранцев и лиц без гражданства на территории Республики Казахстан;

3) обеспечения безопасности личности, общества и государства;

4) учета и контроля лиц, пересекающих Государственную границу Республики Казахстан, посредством процедуры подтверждения личности по дактилоскопической информации.

От процедуры подтверждения личности по дактилоскопической информации при пересечении Государственной границы Республики Казахстан освобождаются граждане Республики Казахстан, прошедшие дактилоскопическую регистрацию, иностранцы и лица без гражданства по письменному обращению специальных государственных органов, Министерства обороны Республики Казахстан, уполномоченного государственного органа в области внешнеполитической деятельности, а также в случаях, предусмотренных пунктом 5 статьи 10 настоящего Закона.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными Законом РК от 23.12.2023 № 50-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 17. Уничтожение дактилоскопической информации

1. Дактилоскопическая информация уничтожается органами внутренних дел, уполномоченным государственным органом в области транспорта, осуществляющими ее накопление и хранение.

2. Дактилоскопическая информация уничтожается по истечении сроков ее хранения, предусмотренных статьей 15 настоящего Закона.

3. Уничтожение дактилоскопической информации проводится по актам, утверждаемым руководителями уполномоченных подразделений органов внутренних дел, уполномоченного государственного органа в области транспорта, с указанием:

1) даты, основания уничтожения дактилоскопической информации;

2) фамилии, имени, отчества (при его наличии), пола, даты и места рождения, индивидуального идентификационного номера (при наличии), номера документа, удостоверяющего личность зарегистрированного лица;

3) способа уничтожения;

4) фамилии, имени, отчества (при его наличии), должности и подписи лиц, осуществивших уничтожение дактилоскопической информации.

Глава 3. ПРОВЕДЕНИЕ ГЕНОМНОЙ РЕГИСТРАЦИИ

Статья 18. Лица, подлежащие геномной регистрации

1. Обязательной геномной регистрации подлежат:

1) лица, осужденные за совершение тяжких или особо тяжких преступлений, а также преступлений, предусмотренных статьями 120, 121, 122, 123 и 124 Уголовного кодекса Республики Казахстан;

2) неустановленные лица, биологический материал которых изъят в ходе досудебного расследования, в порядке, установленном уголовно-процессуальным законом Республики Казахстан, по нераскрытым тяжким или особо тяжким преступлениям, а также преступлениям, предусмотренным статьями 120, 121, 122, 123 и 124 Уголовного кодекса Республики Казахстан;

3) неопознанные трупы.

2. Биологические родственники без вести пропавших граждан, в первую очередь, родители (родитель) и (или) дети (ребенок), а при их отсутствии другие биологические родственники в зависимости от степени родства подлежат геномной регистрации с их согласия в порядке, предусмотренном настоящим Законом.

Статья 19. Порядок проведения геномной регистрации

Геномная регистрация проводится в следующем порядке:

1) производится отбор биологического материала у лиц, подлежащих геномной регистрации, неопознанных трупов, а также изъятие в ходе досудебного расследования биологического материала неустановленных лиц с мест нераскрытых тяжких или особо тяжких преступлений в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

2) биологический материал лиц, указанных в подпункте 1) пункта 1 статьи 18 настоящего Закона, направляется в уполномоченное подразделение органов внутренних дел для получения геномной информации и осуществления геномной регистрации;

3) биологический материал лиц, указанных в подпункте 2) пункта 1, пункте 2 статьи 18 настоящего Закона, и неопознанных трупов направляется в уполномоченное подразделение органов внутренних дел для проведения исследования и осуществления геномной регистрации или органы судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан (далее – органы судебной экспертизы), или физическому лицу, осуществляющему судебно-экспертную деятельность на основании лицензии, для производства судебной экспертизы.

Органы судебной экспертизы или физическое лицо, осуществляющее судебно-экспертную деятельность на основании лицензии, направляют копию геномной информации, полученной при производстве судебных молекулярно-генетических экспертиз, в уполномоченное подразделение органов внутренних дел для осуществления геномной регистрации.

Статья 20. Сведения, получаемые при отборе биологического материала

1. При отборе биологического материала для геномной регистрации на каждое осужденное лицо сотрудником учреждения или органа, исполняющего наказание, заводится информационная карта, куда заносятся следующие сведения:

1) фамилия, имя, отчество (при его наличии), гражданство, пол, дата и место рождения, сведения о регистрации по месту жительства или месту пребывания, индивидуальный идентификационный номер (при наличии) или наименование и номер документа, удостоверяющего личность, из которого получены данные о регистрируемом лице;

2) наименование подразделения государственного органа, осуществляющего отбор биологического материала для геномной регистрации;

3) дата и основание проведения отбора биологического материала для геномной регистрации;

4) статья Уголовного кодекса Республики Казахстан, по которой осуждено лицо;

5) фамилия, имя, отчество (при его наличии), должность и подпись должностного лица, осуществившего отбор биологического материала;

6) подпись лица, у которого произведен отбор биологического материала для геномной регистрации, за исключением несовершеннолетнего. При отказе регистрируемого лица от подписания информационной карты в ней делается об этом запись;

7) подписи законных представителей несовершеннолетних.

2. При отборе биологического материала для геномной регистрации у биологических родственников без вести пропавших граждан в порядке, установленном уголовно-процессуальным законом Республики Казахстан, органами дознания, следствия в информационную карту заносятся сведения, предусмотренные подпунктами 1) – 3), 5) – 7) пункта 1 настоящей статьи, а также подпись опекуна лица, признанного недееспособным по решению суда. К информационной карте прилагается копия протокола процессуального действия.

3. При отборе биологического материала для геномной регистрации неустановленных лиц, биологический материал которых изъят в ходе досудебного расследования в порядке, установленном уголовно-процессуальным законом Республики Казахстан, органами дознания, следствия в информационную карту заносятся следующие сведения:

1) наименование подразделения государственного органа, осуществляющего отбор биологического материала для геномной регистрации;

2) дата и основание проведения изъятия биологических материалов, номер уголовного дела или регистрационный номер в книге учета информации;

3) квалификация деяния, дата и место совершения преступления;

4) фамилия, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность), должность и подпись должностного лица.

К информационной карте прилагается копия протокола процессуального действия.

4. При отборе биологического материала для геномной регистрации неопознанных трупов в информационные карты заносятся сведения, предусмотренные пунктом 3 настоящей статьи, а также дата и место обнаружения неопознанного трупа, пол, особые приметы и указание причины смерти (при наличии). К информационной карте прилагается копия протокола процессуального действия.

Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными Законом РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Отбор и использование биологического материала

1. Отбор биологического материала для проведения геномной регистрации осуществляется:

1) у осужденных, подлежащих геномной регистрации, – органами внутренних дел;

2) от неустановленных лиц, биологический материал которых изъят в ходе досудебного расследования в порядке, установленном уголовно-процессуальным законом Республики Казахстан, – органами дознания, следствия, осуществляющими производство по уголовным делам, с привлечением специалистов уполномоченного подразделения органов внутренних дел и (или) судебной медицины и соблюдением требований Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан;

3) у биологических родственников без вести пропавших граждан – органами внутренних дел;

4) от неопознанных трупов – органами внутренних дел с привлечением врача-специалиста в области судебной медицины.

2. Отбор биологического материала у биологических родственников без вести пропавших граждан для геномной регистрации проводится на основании их письменного заявления.

Отбор биологического материала у несовершеннолетнего, являющегося биологическим родственником без вести пропавшего лица, проводится с его согласия в присутствии и на основании письменного заявления его законного представителя.

Отбор биологического материала у лица, признанного недееспособным по решению суда и являющегося биологическим родственником без вести пропавшего лица, проводится в присутствии и на основании письменного заявления его опекуна.

3. В случае некачественного первоначального отбора биологического материала, исключающего получение геномной информации, производится повторный отбор биологического материала осужденных, подлежащих геномной регистрации, биологических родственников без вести пропавших граждан по запросу уполномоченного подразделения органов внутренних дел, осуществляющего геномную регистрацию.

4. Биологический материал, отобранный для проведения геномной регистрации, используется для получения геномной информации.

5. Биологический материал для геномной регистрации не отбирается при осуждении лица, прошедшего ее ранее.

Сноска. Статья 21 с изменением, внесенным Законом РК от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 22. Сроки хранения биологического материала

1. Сроки хранения биологического материала биологических родственников без вести пропавших граждан, неустановленных лиц, а также неопознанных трупов, изъятого в ходе досудебного расследования и признанного вещественным доказательством по уголовному делу, определяются в соответствии с требованиями статьи 118 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан.

2. Биологический материал, отобранный для проведения геномной регистрации осужденных лиц, хранится со дня его отбора до получения из него геномной информации.

Статья 23. Уничтожение биологического материала

1. Биологический материал биологических родственников без вести пропавших граждан, неустановленных лиц, неопознанных трупов, изъятый в ходе досудебного расследования и признанный вещественным доказательством по уголовному делу, после получения геномной информации возвращается органам дознания, следствия.

2. Биологический материал, полученный при проведении геномной регистрации осужденных лиц, уничтожается по истечении сроков его хранения, установленных пунктом 2 статьи 22 настоящего Закона, уполномоченным подразделением органов внутренних дел после получения геномной информации по актам, утверждаемым его руководителем, с указанием:

1) даты, основания уничтожения биологического материала;

2) фамилии, имени, отчества (при его наличии), пола, даты и места рождения, индивидуального идентификационного номера (при наличии), номера документа, удостоверяющего личность, зарегистрированного лица;

3) способа уничтожения;

4) фамилий, имен, отчеств (при их наличии), должностей и подписей должностных лиц, осуществивших уничтожение биологического материала, наименования уполномоченного подразделения.

Статья 24. Сведения, содержащиеся на материальных носителях с геномной информацией

Материальный носитель с геномной информацией должен содержать сведения из информационной карты, установленные настоящим Законом, а также:

1) наименование подразделения государственного органа, осуществившего получение геномной информации;

2) номер уголовного дела;

3) номер и дату заключения судебного эксперта или заключения специалиста;

4) геномную информацию;

5) наименование биологического объекта и процессуальный статус лица, чья геномная информация получена в результате судебной экспертизы или исследования.

Статья 25. Получение геномной информации

Получение геномной информации о лицах, подлежащих геномной регистрации, осуществляется из:

1) биологического материала осужденных, подлежащих геномной регистрации, – уполномоченным подразделением органов внутренних дел;

2) биологического материала неустановленных лиц, изъятого в ходе досудебного расследования, биологических родственников без вести пропавших граждан, от неопознанных трупов – уполномоченным подразделением органов внутренних дел или органом судебной экспертизы, физическим лицом, осуществляющим судебно-экспертную деятельность на основании лицензии, в случае назначения органами дознания, следствия судебной экспертизы.

Статья 26. Изменение и (или) дополнение геномной информации

Изменение и (или) дополнение геномной информации лиц, прошедших геномную регистрацию, осуществляются в соответствии с правилами проведения дактилоскопической и геномной регистрации.

Статья 27. Накопление и хранение геномной информации

Накопление и хранение геномной информации, полученной при проведении геномной регистрации, осуществляются органами внутренних дел в электронных информационных ресурсах в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 28. Использование геномной информации

1. Геномная информация, полученная в результате проведения геномной регистрации, используется в целях:

1) предупреждения, раскрытия и расследования уголовных правонарушений, а также выявления и установления лиц, их совершивших;

2) розыска без вести пропавших граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства, постоянно проживающих или временно пребывающих в Республике Казахстан;

3) установления личности граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства по неопознанным трупам;

4) установления родственных отношений разыскиваемых или устанавливаемых лиц.

2. Геномная информация биологических родственников без вести пропавших граждан используется в целях, предусмотренных подпунктом 3) пункта 1 настоящей статьи.

Статья 29. Сроки хранения геномной информации

1. Геномная информация осужденного, подлежащего геномной регистрации, хранится со дня геномной регистрации до истечения двадцати пяти лет после установления факта его смерти, а при отсутствии сведений о смерти или объявлении его умершим судом – до даты, когда ему исполнилось бы сто лет.

2. Геномная информация, полученная при проведении геномной регистрации неустановленных лиц, биологический материал которых изъят в ходе досудебного расследования, хранится двадцать пять лет со дня геномной регистрации.

3. Геномная информация, полученная при проведении геномной регистрации биологических родственников без вести пропавших граждан, хранится до установления места нахождения без вести пропавшего лица или прекращения уголовного дела за отсутствием события или состава преступления.

4. Геномная информация, полученная при проведении геномной регистрации неопознанных трупов, хранится до установления личности умершего человека, но не более двадцати пяти лет со дня геномной регистрации.

Статья 30. Уничтожение геномной информации

1. Геномная информация, полученная в результате проведения геномной регистрации, уничтожается органами внутренних дел, осуществляющими ее хранение, по истечении сроков хранения, предусмотренных настоящим Законом.

2. Геномная информация оправданного лица, подвергнутого геномной регистрации после его осуждения, уничтожается не ранее одного года после вступления оправдательного приговора суда в законную силу.

3. Уничтожение геномной информации, полученной при геномной регистрации, осуществляется уполномоченным подразделением органов внутренних дел по актам, утверждаемым его руководителем, с указанием:

1) даты и основания уничтожения геномной информации;

2) регистрационного номера геномной информации;

3) фамилии, имени, отчества (при его наличии), пола, даты и места рождения, индивидуального идентификационного номера (при наличии), номера документа, удостоверяющего личность, зарегистрированного лица;

4) способа уничтожения;

5) фамилий, имен, отчеств (при их наличии), должностей и подписей должностных лиц, осуществивших уничтожение геномной информации, наименования уполномоченного подразделения.

В акте уничтожения геномной информации неопознанного трупа указываются наименование органа дознания, следствия и должностное лицо, инициировавшее геномную регистрацию, номер уголовного дела, квалификация деяния, дата и место обнаружения неопознанного трупа.

Глава 4. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В СФЕРЕ
ДАКТИЛОСКОПИЧЕСКОЙ И ГЕНОМНОЙ РЕГИСТРАЦИИ

Статья 31. Компетенция Правительства Республики Казахстан в сфере дактилоскопической и геномной регистрации

Правительство Республики Казахстан в сфере дактилоскопической и геномной регистрации:

1) разрабатывает основные направления государственной политики в сфере дактилоскопической и геномной регистрации и организует их осуществление;

2) исключен Законом РК от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Сноска. Статья 31 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 32. Компетенция органов внутренних дел Республики Казахстан в сфере дактилоскопической и геномной регистрации

Органы внутренних дел Республики Казахстан в сфере дактилоскопической и геномной регистрации:

1) разрабатывают и утверждают правила проведения дактилоскопической и геномной регистрации;

2) разрабатывают и утверждают правила формирования, ведения баз данных дактилоскопической и геномной информации;

3) осуществляют иные полномочия, предусмотренные законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 32 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33. Компетенция уполномоченного государственного органа в области внешнеполитической деятельности в сфере дактилоскопической регистрации

Уполномоченный государственный орган в области внешнеполитической деятельности в сфере дактилоскопической регистрации:

1) разрабатывает и утверждает правила сбора и обработки дактилоскопической информации у граждан Республики Казахстан, претендующих на получение паспорта гражданина Республики Казахстан за границей, иностранцев и лиц без гражданства при получении виз Республики Казахстан;

2) осуществляет дактилоскопическую регистрацию в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Статья 34. Компетенция уполномоченного государственного органа в области транспорта в сфере дактилоскопической регистрации

Уполномоченный государственный орган в области транспорта в сфере дактилоскопической регистрации:

1) разрабатывает и утверждает правила формирования, ведения базы данных дактилоскопической информации лиц, в отношении которых принято решение о выдаче удостоверения личности моряка Республики Казахстан;

2) осуществляет дактилоскопическую регистрацию лиц, в отношении которых принято решение о выдаче удостоверения личности моряка Республики Казахстан, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Статья 35. Компетенция органов национальной безопасности Республики Казахстан в сфере дактилоскопической регистрации

Органы национальной безопасности Республики Казахстан в сфере дактилоскопической регистрации:

1) разрабатывают и утверждают правила осуществления процедуры подтверждения личности по дактилоскопической информации при пересечении Государственной границы Республики Казахстан и формирования, ведения базы данных дактилоскопической информации этих лиц;

2) осуществляют иные полномочия, предусмотренные законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 36. Надзор за соблюдением законности в сфере дактилоскопической и геномной регистрации

Органы прокуратуры от имени государства осуществляют высший надзор за соблюдением законности в сфере дактилоскопической и геномной регистрации.

Сноска. Статья 36 в редакции Закона РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Примечание ИЗПИ!
Действие статьи 37 в части обжалования действий (бездействия) уполномоченных государственных органов в сфере дактилоскопической регистрации и их должностных лиц было приостановлено до 01.01.2024 статьей 39 настоящего Закона.

Статья 37. Порядок обжалования действий (бездействия)уполномоченных государственных органов в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации

Действия (бездействие) уполномоченных государственных органов в сфере дактилоскопической и (или) геномной регистрации и их должностных лиц могут быть обжалованы в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 37 - в редакции Закона РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).
Примечание ИЗПИ!
Действие статьи 38 в части ответственности за нарушение законодательства Республики Казахстан о дактилоскопической регистрации было приостановлено до 01.01.2024 статьей 39 настоящего Закона.

Статья 38. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о дактилоскопической и геномной регистрации

Нарушение законодательства Республики Казахстан о дактилоскопической и геномной регистрации влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 39. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2021 года.

Приостановить до 1 января 2024 года действие:

1) подпункта 2) пункта 1 статьи 7 настоящего Закона в части обжалования действий (бездействия) государственных органов и их должностных лиц, связанных со сбором и (или) обработкой, защитой их дактилоскопической информации или дактилоскопической информации лица, законные интересы которого они представляют;

2) главы 2 настоящего Закона;

3) статьи 37 настоящего Закона в части обжалования действий (бездействия) уполномоченных государственных органов в сфере дактилоскопической регистрации и их должностных лиц;

4) статьи 38 настоящего Закона в части ответственности за нарушение законодательства Республики Казахстан о дактилоскопической регистрации.

Приостановить до 1 июля 2025 года действие подпункта 6) пункта 2 статьи 10 настоящего Закона в части оформления и выдачи виз в международных аэропортах Республики Казахстан и виз, выдаваемых в электронном формате без посещения загранучреждений Республики Казахстан.

Сноска. Статья 39 с изменениями, внесенными законами РК от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие с 01.01.2021); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 50-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Президент Республики Казахстан	Н. НАЗАРБАЕВ