Қазақстан Республикасындағы цифрлық активтер туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2023 жылғы 6 ақпандағы № 193-VII ҚРЗ.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 14-б. қараңыз.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!

Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.
МАЗМҰНЫ

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) қамтамасыз етілген цифрлық актив – ақша мен бағалы қағаздарды қоспағанда, материалдық, зияткерлік көрсетілетін қызметтер мен активтерге құқықтарды куәландыратын, қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформа арқылы тіркелген цифрлық актив;

2) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформа – деректердің таратылған платформасы негізінде құрылған, белгілі бір ақпараттық өзара іс-қимылдарды іске асыратын және нақты функционалдық міндеттерді шешуге арналған, ақпарат алмасу мүмкіндігін беретін ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың жиынтығы;

3) қамтамасыз етілмеген цифрлық актив – ақпараттық жүйеде блокчейндегі консенсусты қолдауға қатысқаны үшін сыйақы түрінде алынған және ешкімнің де цифрлық активтер биржасында цифрлық нысанда сауда жасауға болатын ақшалай міндеттемелерін білдірмейтін цифрлық актив;

4) цифрлық актив – цифрлық код беріліп, оның ішінде криптография және компьютерлік есептеу құралдары қолданыла отырып электрондық-цифрлық нысанда құрылған, деректердің таратылған платформасы технологиясының негізінде тіркелген және ақпараттың өзгермейтіндігімен қамтамасыз етілген мүлік;

5) цифрлық активтер биржасы – цифрлық активтердің сауда-саттығын, шығарылуын, айналысын және сақталуын ұйымдастырушылық және техникалық жағынан қамтамасыз етуді жүзеге асыратын цифрлық платформа;

6) цифрлық активтер саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – цифрлық активтер саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

7) цифрлық майнер – цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының дара кәсіпкері немесе заңды тұлғасы;

8) цифрлық майнинг – блокчейн арқылы деректер блоктарының тұтастығын растауды қамтамасыз ететін, деректерді шифрлаудың және өңдеудің берілген алгоритмдеріне сәйкес компьютерлік қуаттарды пайдалана отырып есептеу операцияларын жүргізу процесі;

9) цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығы – цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешеннен және тұрғын аймақтың аумағынан тыс жерде орналасқан өндірістік ғимараттан тұратын, "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес электр энергиясын пайдаланатын ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым объектісі;

10) цифрлық майнингтік пул – Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасына сәйкес аккредиттелген, цифрлық майнерлердің цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешенінің қуаттарын біріктіру қызметін ұсынатын, цифрлық майнерлердің бірлескен қызметінің нәтижесінде алынған цифрлық активтерді олардың арасында бөлуді жүзеге асыратын заңды тұлға.

2-бап. Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына, "Астана" халықаралық қаржы орталығы туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзге қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3-бап. Цифрлық активтер саласындағы қоғамдық қатынастарды мемлекеттік реттеудің мақсаты мен қағидаттары

1. Қазақстан Республикасының экономикалық дамуы мен бәсекеге қабілетті болуы үшін Қазақстан Республикасында цифрлық активтерді шығару және олардың айналымы, цифрлық майнинг жөніндегі қызметті дамыту цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік реттеудің мақсаты болып табылады.

2. Цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік реттеу мынадай қағидаттарға негізделеді:

1) заңдылық;

2) жеке тұлғалардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, сондай-ақ заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін сақтау;

3) жеке және заңды тұлғалардың цифрлық активтер саласындағы қызметке қатысу және оның нәтижелерiн пайдалану құқықтарының теңдігі;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қолжетімділігі шектелмеген кез келген электрондық ақпараттық ресурстарды iздеу, қалыптастыру және беру еркiндiгi;

5) цифрлық активтерді пайдалану, шығару және цифрлық майнинг кезiнде жеке бастың, қоғам мен мемлекеттің қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;

6) цифрлық активтерді шығару, пайдалану саласын, цифрлық майнингті, сондай-ақ адал бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау.

4-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың құзыреті

1. Уәкілетті орган:

1) цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды қамтамасыз етеді;

2) цифрлық активтер саласында салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;

3) цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияларды береді;

4) салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен келісу бойынша салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларын бекітеді;

5) цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеу қағидаларын бекітеді;

6) рұқсаттар және хабарламалар саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша цифрлық майнинг жөніндегі қызметті лицензиялау қағидаларын бекітеді;

7) цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеуді жүргізеді;

8) Қазақстан Республикасының аумағында танылатын қамтамасыз етілген цифрлық актив түрлерінің тізбесін бекітеді;

9) цифрлық активтер саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

10) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың мемлекеттік тізілімін жүргізеді;

11) цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешеннің тізілімін жүргізеді;

12) цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешенді есепке алу және оның тізілімін жүргізу қағидаларын бекітеді;

13) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешімді ресімдеу қағидаларын бекітеді;

14) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналысына рұқсат береді;

15) осы Заңда, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Электр энергетикасы саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган:

1) "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес цифрлық майнерлерді электр желілеріне қосуға қойылатын талаптарды айқындайды;

2) цифрлық майнерлер үшін электр энергиясына квотаны айқындау тетігін бекітеді;

3) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2-тарау. ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛГЕН ЦИФРЛЫҚ АКТИВТЕР

5-бап. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерге қойылатын талаптар

1. Қамтамасыз етілген цифрлық актив мынадай талаптарға сәйкес келуге тиіс:

1) ақша мен бағалы қағаздарды қоспағанда, материалдық, зияткерлік көрсетілетін қызметтер мен активтерге құқықты куәландырады;

2) қамтамасыз етілген цифрлық активті шығару туралы шешімі болады;

3) есеп айырысатын ақша бірлігі, заңды төлем құралы болып табылмайды;

4) қаржы құралы немесе қаржы активі деп танылмайды;

5) қамтамасыз етілген цифрлық активті шығарған тұлға туралы деректерді қамтиды;

6) автивті қамтамасыз етілген цифрлық актив етіп құрғанға дейін оған мүліктік және (немесе) зияткерлік құқықтардың растамасы болады;

7) блокчейн желісінде активтің және (немесе) мүлікке құқықтың ауысуы туралы жазбасы болады.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келмейтін цифрлық актив қамтамасыз етілген цифрлық активтерге жатпайды.

6-бап. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару және олардың айналысы

1. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформаны пайдалануды жүзеге асыратын және қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналысына рұқсаты бар Қазақстан Республикасының дара кәсіпкері, заңды тұлғасы қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлға болып табылады.

2. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару және олардың айналысы жөніндегі қызметті жүзеге асыруға рұқсатты цифрлық активтер саласындағы уәкілетті орган "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес береді.

3. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғалар "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қаржы мониторингінің субъектілері болып табылады.

4. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғалар жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сатып алуға, иеленуге және олармен операциялар жасауға байланысты тәуекелдер туралы хабардар етуге міндетті.

5. Мүліктің меншік иесі немесе қамтамасыз етілген цифрлық активпен куәландырылатын құқықтар тиесілі болатын тұлға қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға бастамашылық жасаған тұлға болып табылады.

6. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформада цифрлық активтердің аталған тұлғаға берілгені туралы жазба орналастырылған кезден бастап қамтамасыз етілген цифрлық активтермен куәландырылған құқықтар туындайды.

7. Шығарылатын қамтамасыз етілген цифрлық активтермен куәландырылатын құқықтардың түрі мен көлемі қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешімде айқындалады.

8. Қамтамасыз етілген цифрлық активті шығару оның қамтамасыз етілуінің бар-жоғы тексерілгеннен кейін ғана, цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғаның қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформада жазбаны орналастыруы арқылы жүзеге асырылады.

7-бап. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешім

1. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешім қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғаның интернет-ресурсында жарияланады және қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға бастамашылық жасаған тұлға қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы тиісті шешімнің негізінде шығарылған қамтамасыз етілген цифрлық активтердің барлық иеленушілерінің алдындағы міндеттемелерді толық орындағанға дейін ашық қолжетімділікте болуға тиіс.

2. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешімді ресімдеу қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

3-тарау. ЦИФРЛЫҚ МАЙНИНГ

8-бап. Цифрлық майнинг жөніндегі қызмет

1. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті цифрлық майнер цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығын пайдалана отырып, цифрлық майнингтік пул арқылы жүзеге асырады.

2. Цифрлық майнерлер өз қызметін цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияларға сәйкес жүзеге асырады.

3. Цифрлық майнер цифрлық майнингтің нәтижесінде туындаған қамтамасыз етілмеген цифрлық активтердің меншік иесі болып табылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4-тармақтың осы редакциясы 01.01.2024 бастап 01.01.2025 дейін қолданыста болады – осы Заңның 14-бабымен.

4. Қазақстан Республикасының аумағында цифрлық майнинг жөніндегі қызмет нәтижесінде алынған цифрлық активтерді өткізген жағдайда, мұндай цифрлық активтер салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларына сәйкес кемінде елу пайыз мөлшерінде "Астана" халықаралық қаржы орталығының лицензиясы бар цифрлық активтер биржалары арқылы міндетті түрде сатылуға жатады.

5. Қазақстан Республикасының дара кәсіпкерлеріне, заңды тұлғаларына Қазақстан Республикасының аумағында цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға рұқсат етіледі және ол қамтамасыз етілмеген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналымына жатпайды.

6. Өзін-өзі реттейтін ұйымға және Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасына мүшелікті қоспағанда, цифрлық майнинг жөніндегі қызметке қатысы жоқ өзге қызметті жүзеге асыруға, сондай-ақ заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарына қатысу үлестерін немесе акцияларын сатып алуға, коммерциялық емес ұйымдарды құруға және олардың қызметіне қатысуға тыйым салынады.

9-бап. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті лицензиялау

1. Цифрлық майнинг жөніндегі қызмет өтініш берушіге үш жыл мерзімге берілетін цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензия негізінде жүзеге асырылады.

Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензия мынадай кіші түрлер бойынша:

І кіші түр бойынша – меншік құқығында немесе басқа да заңды негіздерде цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығы бар цифрлық майнерге;

ІІ кіші түр бойынша – меншік құқығында немесе басқа да заңды негіздерде цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығы жоқ және цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығында орналастырылған, өзіне меншік құқығында тиесілі цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешенді пайдалана отырып, цифрлық майнингті жүзеге асыратын цифрлық майнерге беріледі.

2. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиялар Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына және цифрлық майнинг жөніндегі қызметті лицензиялау қағидаларына сәйкес беріледі.

3. Лицензиялық алымның мөлшері, оны есептеу және төлеу тәртібі "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) айқындалады.

4. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру уәкілетті органның шешімімен мынадай:

1) цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны алу кезінде анық емес мәліметтер анықталған;

2) цифрлық майнер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды сақтамаған;

3) уәкілетті органның жоспардан тыс тексеруінің нәтижелері бойынша бұзушылықтар белгіленген мерзімде жойылмаған;

4) цифрлық майнер уәкілетті органға мәліметтердің өзгергені туралы ақпаратты Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасында белгіленген мерзімдерде ұсынбаған;

5) цифрлық майнер уәкілетті органға өз еркімен жүгінген жағдайларда;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайларда, бір айдан алты айға дейінгі мерзімге жүзеге асырылады.

5. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру туралы шешімде цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұрудың себептері мен мерзімі көрсетілуге тиіс.

Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру цифрлық майнинг жөніндегі қызметтің тоқтата тұру кезеңінде жасалуына тыйым салуға алып келеді.

6. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын қайта бастау "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 45-бабының 3 және 7-тармақтарында белгіленген тәртіппен цифрлық майнердің жүгінуі бойынша жүзеге асырылады.

7. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиядан айыруды сот жүзеге асырады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 11.12.2023 № 44-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Цифрлық майнингтік пулдардың қызметі

1. Цифрлық майнингтік пулды аккредиттеу өзінің нәтижесінде цифрлық майнингтік пул өз қызметінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келетінін ресми тануға ие болатын рәсім болып табылады.

Цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеу олардың меншікті қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

2. Цифрлық майнингтік пулды аккредиттеу үшін:

1) цифрлық майнингтік пулдың аппараттық-бағдарламалық кешенінің Қазақстан Республикасының аумағында нақты орналасуы;

2) ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестікке сынақтардың оң нәтижелері бар сынақтар хаттамаларының болуы;

3) цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеу қағидаларында айқындалған өзге де талаптарға сәйкес келуі міндетті шарттар болып табылады.

3. Цифрлық майнингтік пул уәкілетті органға және салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органға салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларына сәйкес ақпарат береді.

4. Цифрлық майнингтік пулдардың цифрлық майнерлер қызметінің нәтижесінде алынған цифрлық активтерді олардың арасында бөлуі цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналымына жатпайды.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 11.12.2023 № 44-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Цифрлық активтердің биржалары

1. Цифрлық активтердің биржаларына қойылатын талаптар және оларды "Астана" халықаралық қаржы орталығында лицензиялау тәртібі "Астана" халықаралық қаржы орталығының актілерінде айқындалады.

2. Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкі цифрлық активтердің биржасына, сондай-ақ "Астана" халықаралық қаржы орталығының цифрлық активтерге байланысты қызметті жүзеге асыруға тиісті лицензиясы бар қатысушысына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес банктік шоттар ашады.

3. Цифрлық активтердің биржалары жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз етілмеген цифрлық активтерді сатып алуға, иеленуге және олармен операциялар жасауға байланысты тәуекелдер туралы хабардар етуге міндетті.

4. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында қамтамасыз етілмеген цифрлық активтер қаржы құралдары немесе қаржы активтері деп танылмайды.

5. "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында қамтамасыз етілмеген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналымына, сондай-ақ қамтамасыз етілмеген цифрлық активтер бойынша цифрлық активтер биржаларының қызметіне тыйым салынады.

6. Цифрлық активтер биржасының және осы баптың 2-тармағында аталған субъектілердің Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкімен өзара іс-қимыл жасау тәртібі мен тетіктері Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша "Астана" халықаралық қаржы орталығының актісінде айқындалады.

7. Цифрлық активтер биржалары есептілігінің тізбесі, оны ұсыну мерзімдері мен тәртібі Қазақстан Республикасының Ұлттық банкімен келісу бойынша "Астана" халықаралық қаржы орталығының актісінде айқындалады.

12-бап. Цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік бақылау

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
12-бапқа өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексерулер және профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

4-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

13-бап. Қазақстан Республикасының цифрлық активтер саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

14-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 8-баптың 4-тармағын қоспағанда, 2023 жылғы 1 сәуірден бастап қолданысқа енгізіледі, осы тармақ 2024 жылғы 1 қаңтардан 2025 жылғы 1 қаңтарға дейін мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"4. Қазақстан Республикасының аумағында цифрлық майнинг жөніндегі қызмет нәтижесінде алынған цифрлық активтерді өткізген жағдайда, мұндай цифрлық активтер салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларына сәйкес кемінде елу пайыз мөлшерінде "Астана" халықаралық қаржы орталығының лицензиясы бар цифрлық активтер биржалары арқылы міндетті түрде сатылуға жатады.".

Қазақстан Республикасының Президенті

Қ. ТОҚАЕВ

О цифровых активах в Республике Казахстан

Закон Республики Казахстан от 6 февраля 2023 года № 193-VII ЗРК.

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. ст.14
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования ИЗПИ создано СОДЕРЖАНИЕ

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) обеспеченный цифровой актив – цифровой актив, зарегистрированный посредством цифровой платформы по хранению и обмену обеспеченными цифровыми активами, который удостоверяет права на материальные, интеллектуальные услуги и активы, за исключением денег и ценных бумаг;

2) цифровая платформа по хранению и обмену обеспеченными цифровыми активами – совокупность информационно-коммуникационных технологий, построенных на основе распределенной платформы данных, реализующих определенные информационные взаимодействия и предназначенных для решения конкретных функциональных задач, предоставляющих возможность информационного обмена;

3) необеспеченный цифровой актив – цифровой актив, полученный в информационной системе в виде вознаграждения за участие в поддержании консенсуса в блокчейне и не выражающий чьи-либо денежные обязательства, которыми можно торговать в цифровой форме на бирже цифровых активов;

4) цифровой актив – имущество, созданное в электронно-цифровой форме с присвоением цифрового кода, в том числе с применением средств криптографии и компьютерных вычислений, зарегистрированное и обеспеченное неизменностью информации на основе технологии распределенной платформы данных;

5) биржа цифровых активов – цифровая платформа, осуществляющая организационное и техническое обеспечение торгов, выпуска, обращения и хранения цифровых активов;

6) уполномоченный орган в сфере цифровых активов (далее – уполномоченный орган) – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в сфере цифровых активов;

7) цифровой майнер – индивидуальный предприниматель или юридическое лицо Республики Казахстан, осуществляющие деятельность по цифровому майнингу;

8) цифровой майнинг – процесс проведения вычислительных операций с использованием компьютерных мощностей согласно заданным алгоритмам шифрования и обработки данных, обеспечивающий подтверждение целостности блоков данных посредством блокчейна;

9) центр обработки данных цифрового майнинга – объект информационно-коммуникационной инфраструктуры, состоящий из аппаратно-программного комплекса для цифрового майнинга и производственного здания, расположенного вне территории жилой зоны, использующий электрическую энергию в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об электроэнергетике";

10) цифровой майнинговый пул – юридическое лицо, аккредитованное в соответствии с законодательством Республики Казахстан о цифровых активах, предоставляющее услугу объединения мощностей аппаратно-программного комплекса для цифрового майнинга цифровых майнеров, осуществляющее распределение между цифровыми майнерами цифровых активов, полученных в результате их совместной деятельности.

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о цифровых активах

1. Законодательство Республики Казахстан о цифровых активах основывается на Конституции Республики Казахстан, Конституционном законе Республики Казахстан "О Международном финансовом центре "Астана", состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Цель и принципы государственного регулирования общественных отношений в сфере цифровых активов

1. Целью государственного регулирования в сфере цифровых активов является развитие деятельности по выпуску и обороту цифровых активов, цифровому майнингу в Республике Казахстан для экономического развития и конкурентоспособности Республики Казахстан.

2. Государственное регулирование в сфере цифровых активов основывается на следующих принципах:

1) законности;

2) соблюдения прав, свобод и законных интересов физических лиц, а также прав и законных интересов юридических лиц;

3) равенства прав физических и юридических лиц на участие в деятельности в сфере цифровых активов и использование ее результатов;

4) свободы поиска, формирования и передачи любых электронных информационных ресурсов, доступ к которым не ограничен в соответствии с законами Республики Казахстан;

5) обеспечения безопасности личности, общества и государства при использовании, выпуске цифровых активов и цифровом майнинге;

6) создания условий для развития сферы выпуска, использования цифровых активов, цифрового майнинга, а также добросовестной конкуренции.

Статья 4. Компетенция уполномоченных государственных органов

1. Уполномоченный орган:

1) обеспечивает реализацию государственной политики в сфере цифровых активов;

2) осуществляет межотраслевую координацию в сфере цифровых активов;

3) выдает лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу;

4) по согласованию с уполномоченным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, утверждает правила представления сведений о доходах цифровых майнеров и цифровых майнинговых пулов в целях налогообложения;

5) утверждает правила аккредитации цифровых майнинговых пулов;

6) по согласованию с уполномоченным органом в сфере разрешений и уведомлений утверждает правила лицензирования деятельности по цифровому майнингу;

7) проводит аккредитацию цифровых майнинговых пулов;

8) утверждает перечень видов обеспеченных цифровых активов, признаваемых на территории Республики Казахстан;

9) осуществляет государственный контроль в сфере цифровых активов;

10) ведет государственный реестр лиц, осуществляющих деятельность по выпуску обеспеченных цифровых активов;

11) ведет реестр аппаратно-программного комплекса для цифрового майнинга;

12) утверждает правила учета и ведения реестра аппаратно-программного комплекса для цифрового майнинга;

13) утверждает правила оформления решения о выпуске обеспеченных цифровых активов;

14) выдает разрешения на выпуск и обращение обеспеченных цифровых активов;

15) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

2. Государственный орган, осуществляющий руководство в области электроэнергетики:

1) определяет требования к подключению цифровых майнеров к электрическим сетям согласно Закону Республики Казахстан "Об электроэнергетике";

2) утверждает механизм определения квоты на электрическую энергию для цифровых майнеров;

3) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Глава 2. ОБЕСПЕЧЕННЫЕ ЦИФРОВЫЕ АКТИВЫ

Статья 5. Требования к обеспеченным цифровым активам

1. Обеспеченный цифровой актив должен соответствовать следующим требованиям:

1) удостоверяет право на материальные, интеллектуальные услуги и активы, за исключением денег и ценных бумаг;

2) имеет решение о выпуске обеспеченного цифрового актива;

3) не является расчетной денежной единицей, законным платежным средством;

4) не признается финансовым инструментом или финансовым активом;

5) содержит данные о лице, выпустившем обеспеченный цифровой актив;

6) имеет подтверждение имущественных и (или) интеллектуальных прав на актив до его образования в качестве обеспеченного цифрового актива;

7) имеет запись в сети блокчейн о перемещении актива и (или) права на имущество.

2. Цифровой актив, не соответствующий требованиям, указанным в пункте 1 настоящей статьи, не относится к обеспеченным цифровым активам.

Статья 6. Выпуск и обращение обеспеченных цифровых активов

1. Лицом, осуществляющим выпуск и обращение обеспеченных цифровых активов, является индивидуальный предприниматель, юридическое лицо Республики Казахстан, осуществляющие эксплуатацию цифровой платформы по хранению и обмену обеспеченными цифровыми активами и имеющие разрешение на выпуск и обращение обеспеченных цифровых активов.

2. Разрешение на осуществление деятельности по выпуску и обращению обеспеченных цифровых активов выдается уполномоченным органом в сфере цифровых активов в соответствии с Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

3. Лица, осуществляющие выпуск и обращение обеспеченных цифровых активов, являются субъектами финансового мониторинга в соответствии с Законом Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма".

4. Лица, осуществляющие выпуск и обращение обеспеченных цифровых активов, обязаны уведомлять физических и юридических лиц о рисках, связанных с покупкой, владением и совершением операций с обеспеченными цифровыми активами.

5. Лицом, инициирующим выпуск обеспеченных цифровых активов, является собственник имущества или лицо, которому принадлежат права, удостоверяемые обеспеченным цифровым активом.

6. Права, удостоверенные обеспеченными цифровыми активами, возникают с момента размещения записи о передаче цифровых активов указанному лицу на цифровой платформе по хранению и обмену обеспеченными цифровыми активами.

7. Вид и объем прав, которые удостоверяют выпускаемые обеспеченные цифровые активы, определяются решением о выпуске обеспеченных цифровых активов.

8. Выпуск обеспеченного цифрового актива осуществляется путем размещения записи на цифровой платформе по хранению и обмену обеспеченными цифровыми активами лицом, осуществляющим выпуск и обращение цифровых активов, только после проверки наличия его обеспечения.

Статья 7. Решение о выпуске обеспеченных цифровых активов

1. Решение о выпуске обеспеченных цифровых активов публикуется на интернет-ресурсе лица, осуществляющего выпуск и обращение обеспеченных цифровых активов, и должно находиться в открытом доступе до полного исполнения обязательств лица, инициировавшего выпуск обеспеченных цифровых активов, перед всеми обладателями обеспеченных цифровых активов, выпущенных на основании соответствующего решения о выпуске обеспеченных цифровых активов.

2. Правила оформления решения о выпуске обеспеченных цифровых активов утверждаются уполномоченным органом.

Глава 3. ЦИФРОВОЙ МАЙНИНГ

Статья 8. Деятельность по цифровому майнингу

1. Деятельность по цифровому майнингу осуществляется цифровым майнером через цифровой майнинговый пул с использованием центра обработки данных цифрового майнинга.

2. Цифровые майнеры осуществляют свою деятельность в соответствии с лицензиями на осуществление деятельности по цифровому майнингу.

3. Собственником необеспеченных цифровых активов, возникших в результате цифрового майнинга, является цифровой майнер.

Примечание ИЗПИ!

Данная редакция пункта 4 вводится в действие с 01.01.2024 и действует до 01.01.2025 в соответствии со ст. 14 настоящего Закона.

4. В случае реализации цифровых активов, полученных в результате деятельности по цифровому майнингу на территории Республики Казахстан, такие цифровые активы подлежат обязательной продаже через биржи цифровых активов, имеющие лицензию Международного финансового центра "Астана", в размере не менее пятидесяти процентов в соответствии с правилами представления сведений о доходах цифровых майнеров и цифровых майнинговых пулов в целях налогообложения.

5. Осуществление деятельности по цифровому майнингу на территории Республики Казахстан разрешается индивидуальным предпринимателям, юридическим лицам Республики Казахстан и не относится к выпуску и обороту необеспеченных цифровых активов.

6. Запрещаются осуществление иной деятельности, не относящейся к деятельности по цифровому майнингу, а также приобретение долей участия в уставных капиталах или акций юридических лиц, создание и участие в деятельности некоммерческих организаций, за исключением членства в саморегулируемой организации и Национальной палате предпринимателей Республики Казахстан.

Статья 9. Лицензирование деятельности по цифровому майнингу

1. Деятельность по цифровому майнингу осуществляется на основании лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу, выдаваемой заявителю сроком на три года.

Лицензия на осуществление деятельности по цифровому майнингу выдается по следующим подвидам:

I подвид – цифровому майнеру, имеющему на праве собственности или других законных основаниях центр обработки данных цифрового майнинга;

II подвид – цифровому майнеру, не имеющему на праве собственности или других законных основаниях центр обработки данных цифрового майнинга и осуществляющему цифровой майнинг с использованием принадлежащего ему на праве собственности аппаратно-программного комплекса для цифрового майнинга, размещенного в центре обработки данных цифрового майнинга.

2. Лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу выдаются в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан и правилами лицензирования деятельности по цифровому майнингу.

3. Размер, порядок исчисления и уплаты лицензионного сбора определяются Кодексом Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс).

4. Приостановление действия лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу осуществляется решением уполномоченного органа сроком от одного до шести месяцев в следующих случаях:

1) выявления недостоверных сведений при получении лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу;

2) несоблюдения цифровым майнером требований, установленных законодательством Республики Казахстан;

3) неустранения нарушений в установленный срок по результатам внеплановой проверки уполномоченным органом;

4) непредоставления цифровым майнером в уполномоченный орган информации об изменении сведений в сроки, установленные законодательством Республики Казахстан о цифровых активах;

5) добровольного обращения цифрового майнера в уполномоченный орган;

6) в иных случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан.

5. В решении о приостановлении действия лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу должны быть указаны причины и срок приостановления действия лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу.

Приостановление действия лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу влечет запрет на совершение деятельности по цифровому майнингу на период приостановления.

6. Возобновление действия лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу осуществляется по обращению цифрового майнера в порядке, установленном пунктами 3 и 7 статьи 45 Закона Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

7. Лишение лицензии на осуществление деятельности по цифровому майнингу осуществляется судом.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.12.2023 № 44-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Деятельность цифровых майнинговых пулов

1. Аккредитация цифрового майнингового пула является процедурой, в результате которой цифровым майнинговым пулом приобретается официальное признание соответствия его деятельности требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан.

Аккредитация цифровых майнинговых пулов осуществляется за счет их собственных средств.

2. Обязательными условиями для аккредитации цифрового майнингового пула являются:

1) физическое местонахождение аппаратно-программного комплекса цифрового майнингового пула на территории Республики Казахстан;

2) наличие протоколов испытаний с положительными результатами испытаний на соответствие требованиям информационной безопасности;

3) соответствие иным требованиям, определенным правилами аккредитации цифровых майнинговых пулов.

3. Цифровой майнинговый пул предоставляет в уполномоченный орган и уполномоченный орган, осуществляющий руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, информацию в соответствии с правилами представления сведений о доходах цифровых майнеров и цифровых майнинговых пулов в целях налогообложения.

4. Распределение цифровыми майнинговыми пулами между цифровыми майнерами цифровых активов, полученных в результате их деятельности, не относится к выпуску и обороту цифровых активов.

Сноска. Статья 10 с изменением, внесенным Законом РК от 11.12.2023 № 44-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Биржи цифровых активов

1. Требования к биржам цифровых активов и порядок их лицензирования в Международном финансовом центре "Астана" определяются актами Международного финансового центра "Астана".

2. Банк второго уровня Республики Казахстан открывает банковские счета в соответствии с законодательством Республики Казахстан бирже цифровых активов, а также участнику Международного финансового центра "Астана", имеющему соответствующую лицензию на осуществление деятельности, связанной с цифровыми активами.

3. Биржи цифровых активов обязаны уведомлять физических и юридических лиц о рисках, связанных с покупкой, владением и совершением операций с необеспеченными цифровыми активами.

4. На территории Республики Казахстан необеспеченные цифровые активы не признаются финансовыми инструментами или финансовыми активами, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

5. На территории Республики Казахстан запрещаются выпуск и оборот необеспеченных цифровых активов, а также деятельность бирж цифровых активов по необеспеченным цифровым активам, за исключением территории Международного финансового центра "Астана".

6. Порядок и механизмы взаимодействия биржи цифровых активов и субъектов, указанных в пункте 2 настоящей статьи, с банком второго уровня Республики Казахстан определяются актом Международного финансового центра "Астана" по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан и уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

7. Перечень, сроки и порядок представления отчетности бирж цифровых активов определяются актом Международного финансового центра "Астана" по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан.

Примечание ИЗПИ!
В статью 12 предусмотрено изменение Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Государственный контроль в сфере цифровых активов

Государственный контроль в сфере цифровых активов осуществляется в форме проверок и профилактического контроля в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

Глава 4. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ И ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 13. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан в сфере цифровых активов

Нарушение законодательства Республики Казахстан о цифровых активах влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Статья 14. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие с 1 апреля 2023 года, за исключением пункта 4 статьи 8, который вводится в действие с 1 января 2024 года, установив, что данный пункт с 1 января 2024 года до 1 января 2025 года действует в следующей редакции:

"4. В случае реализации цифровых активов, полученных в результате деятельности по цифровому майнингу на территории Республики Казахстан, такие цифровые активы подлежат обязательной продаже через биржи цифровых активов, имеющие лицензию Международного финансового центра "Астана", в размере не менее пятидесяти процентов в соответствии с правилами представления сведений о доходах цифровых майнеров и цифровых майнинговых пулов в целях налогообложения.".

Президент Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ