Қазақстан Республикасындағы цифрлық активтер туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2023 жылғы 6 ақпандағы № 193-VII ҚРЗ.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 14-б. қараңыз.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!

      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.
      МАЗМҰНЫ

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      1) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1) қамтамасыз етілген цифрлық актив – ақша мен бағалы қағаздарды қоспағанда, материалдық, зияткерлік көрсетілетін қызметтер мен активтерге құқықтарды куәландыратын, қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформа арқылы тіркелген цифрлық актив;

      2) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформа – деректердің таратылған платформасы негізінде құрылған, белгілі бір ақпараттық өзара іс-қимылдарды іске асыратын және нақты функционалдық міндеттерді шешуге арналған, ақпарат алмасу мүмкіндігін беретін ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың жиынтығы;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3) тармақша жаңа редакцияда көзделген – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      3) қамтамасыз етілмеген цифрлық актив – ақпараттық жүйеде блокчейндегі консенсусты қолдауға қатысқаны үшін сыйақы түрінде алынған және ешкімнің де цифрлық активтер биржасында цифрлық нысанда сауда жасауға болатын ақшалай міндеттемелерін білдірмейтін цифрлық актив;

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4) цифрлық актив – цифрлық код беріліп, оның ішінде криптография және компьютерлік есептеу құралдары қолданыла отырып электрондық-цифрлық нысанда құрылған, деректердің таратылған платформасы технологиясының негізінде тіркелген және ақпараттың өзгермейтіндігімен қамтамасыз етілген мүлік;

      5) цифрлық активтер биржасы – цифрлық активтердің сауда-саттығын, шығарылуын, айналысын және сақталуын ұйымдастырушылық және техникалық жағынан қамтамасыз етуді жүзеге асыратын цифрлық платформа;

      6) цифрлық активтер саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – цифрлық активтер саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

      7) цифрлық майнер – цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының дара кәсіпкері немесе заңды тұлғасы;

      8) цифрлық майнинг – блокчейн арқылы деректер блоктарының тұтастығын растауды қамтамасыз ететін, деректерді шифрлаудың және өңдеудің берілген алгоритмдеріне сәйкес компьютерлік қуаттарды пайдалана отырып есептеу операцияларын жүргізу процесі;

      9) цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығы – цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешеннен және тұрғын аймақтың аумағынан тыс жерде орналасқан өндірістік ғимараттан тұратын, "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес электр энергиясын пайдаланатын ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым объектісі;

      10) цифрлық майнингтік пул – Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасына сәйкес аккредиттелген, цифрлық майнерлердің цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешенінің қуаттарын біріктіру қызметін ұсынатын, цифрлық майнерлердің бірлескен қызметінің нәтижесінде алынған цифрлық активтерді олардың арасында бөлуді жүзеге асыратын заңды тұлға.

2-бап. Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасы

      1. Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына, "Астана" халықаралық қаржы орталығы туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

      2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзге қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3-бап. Цифрлық активтер саласындағы қоғамдық қатынастарды мемлекеттік реттеудің мақсаты мен қағидаттары

      1. Қазақстан Республикасының экономикалық дамуы мен бәсекеге қабілетті болуы үшін Қазақстан Республикасында цифрлық активтерді шығару және олардың айналымы, цифрлық майнинг жөніндегі қызметті дамыту цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік реттеудің мақсаты болып табылады.

      2. Цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік реттеу мынадай қағидаттарға негізделеді:

      1) заңдылық;

      2) жеке тұлғалардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, сондай-ақ заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін сақтау;

      3) жеке және заңды тұлғалардың цифрлық активтер саласындағы қызметке қатысу және оның нәтижелерiн пайдалану құқықтарының теңдігі;

      4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қолжетімділігі шектелмеген кез келген электрондық ақпараттық ресурстарды iздеу, қалыптастыру және беру еркiндiгi;

      5) цифрлық активтерді пайдалану, шығару және цифрлық майнинг кезiнде жеке бастың, қоғам мен мемлекеттің қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;

      6) цифрлық активтерді шығару, пайдалану саласын, цифрлық майнингті, сондай-ақ адал бәсекелестікті дамыту үшін жағдайлар жасау.

4-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың құзыреті

      1. Уәкілетті орган:

      1) цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды қамтамасыз етеді;

      2) цифрлық активтер саласында салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;

      3) цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияларды береді;

      4) салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен келісу бойынша салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларын бекітеді;

      5) цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеу қағидаларын бекітеді;

      6) рұқсаттар және хабарламалар саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша цифрлық майнинг жөніндегі қызметті лицензиялау қағидаларын бекітеді;

      7) цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеуді жүргізеді;

      8) Қазақстан Республикасының аумағында танылатын қамтамасыз етілген цифрлық актив түрлерінің тізбесін бекітеді;

      9) цифрлық активтер саласында, сондай-ақ қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналымын жүзеге асыратын тұлғалардың Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын сақтауын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

      10) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың мемлекеттік тізілімін жүргізеді;

      11) цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешеннің тізілімін жүргізеді;

      12) цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешенді есепке алу және оның тізілімін жүргізу қағидаларын бекітеді;

      13) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешімді ресімдеу қағидаларын бекітеді;

      14) қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналысына рұқсат береді;

      15) осы Заңда, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      2. Электр энергетикасы саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган:

      1) "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес цифрлық майнерлерді электр желілеріне қосуға қойылатын талаптарды айқындайды;

      2) цифрлық майнерлер үшін электр энергиясына квотаны айқындау тетігін бекітеді;

      3) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.07.2024 № 113-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-тарау. ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛГЕН ЦИФРЛЫҚ АКТИВТЕР

5-бап. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерге қойылатын талаптар

      1. Қамтамасыз етілген цифрлық актив мынадай талаптарға сәйкес келуге тиіс:

      1) ақша мен бағалы қағаздарды қоспағанда, материалдық, зияткерлік көрсетілетін қызметтер мен активтерге құқықты куәландырады;

      2) қамтамасыз етілген цифрлық активті шығару туралы шешімі болады;

      3) есеп айырысатын ақша бірлігі, заңды төлем құралы болып табылмайды;

      4) қаржы құралы немесе қаржы активі деп танылмайды;

      5) қамтамасыз етілген цифрлық активті шығарған тұлға туралы деректерді қамтиды;

      6) автивті қамтамасыз етілген цифрлық актив етіп құрғанға дейін оған мүліктік және (немесе) зияткерлік құқықтардың растамасы болады;

      7) блокчейн желісінде активтің және (немесе) мүлікке құқықтың ауысуы туралы жазбасы болады.

      2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келмейтін цифрлық актив қамтамасыз етілген цифрлық активтерге жатпайды.

6-бап. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару және олардың айналысы

      1. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформаны пайдалануды жүзеге асыратын және қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналысына рұқсаты бар Қазақстан Республикасының дара кәсіпкері, заңды тұлғасы қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлға болып табылады.

      2. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару және олардың айналысы жөніндегі қызметті жүзеге асыруға рұқсатты цифрлық активтер саласындағы уәкілетті орган "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес береді.

      3. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғалар "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес қаржы мониторингінің субъектілері болып табылады.

      4. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғалар жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сатып алуға, иеленуге және олармен операциялар жасауға байланысты тәуекелдер туралы хабардар етуге міндетті.

      5. Мүліктің меншік иесі немесе қамтамасыз етілген цифрлық активпен куәландырылатын құқықтар тиесілі болатын тұлға қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға бастамашылық жасаған тұлға болып табылады.

      6. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформада цифрлық активтердің аталған тұлғаға берілгені туралы жазба орналастырылған кезден бастап қамтамасыз етілген цифрлық активтермен куәландырылған құқықтар туындайды.

      7. Шығарылатын қамтамасыз етілген цифрлық активтермен куәландырылатын құқықтардың түрі мен көлемі қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешімде айқындалады.

      8. Қамтамасыз етілген цифрлық активті шығару оның қамтамасыз етілуінің бар-жоғы тексерілгеннен кейін ғана, цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғаның қамтамасыз етілген цифрлық активтерді сақтау және айырбастау жөніндегі цифрлық платформада жазбаны орналастыруы арқылы жүзеге асырылады.

7-бап. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешім

      1. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешім қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруды және олардың айналысын жүзеге асыратын тұлғаның интернет-ресурсында жарияланады және қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығаруға бастамашылық жасаған тұлға қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы тиісті шешімнің негізінде шығарылған қамтамасыз етілген цифрлық активтердің барлық иеленушілерінің алдындағы міндеттемелерді толық орындағанға дейін ашық қолжетімділікте болуға тиіс.

      2. Қамтамасыз етілген цифрлық активтерді шығару туралы шешімді ресімдеу қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

3-тарау. ЦИФРЛЫҚ МАЙНИНГ

8-бап. Цифрлық майнинг жөніндегі қызмет

      1. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті цифрлық майнер цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығын пайдалана отырып, цифрлық майнингтік пул арқылы жүзеге асырады.

      2. Цифрлық майнерлер өз қызметін цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияларға сәйкес жүзеге асырады.

      3. Цифрлық майнер цифрлық майнингтің нәтижесінде туындаған қамтамасыз етілмеген цифрлық активтердің меншік иесі болып табылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      4-тармақтың осы редакциясы 01.01.2024 бастап 01.01.2025 дейін қолданыста болады – осы Заңның 14-бабымен.

      4. Қазақстан Республикасының аумағында цифрлық майнинг жөніндегі қызмет нәтижесінде алынған цифрлық активтерді өткізген жағдайда, мұндай цифрлық активтер салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларына сәйкес кемінде елу пайыз мөлшерінде "Астана" халықаралық қаржы орталығының лицензиясы бар цифрлық активтер биржалары арқылы міндетті түрде сатылуға жатады.

      5. Қазақстан Республикасының дара кәсіпкерлеріне, заңды тұлғаларына Қазақстан Республикасының аумағында цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға рұқсат етіледі және ол қамтамасыз етілмеген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналымына жатпайды.

      6. Өзін-өзі реттейтін ұйымға және Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасына мүшелікті қоспағанда, цифрлық майнинг жөніндегі қызметке қатысы жоқ өзге қызметті жүзеге асыруға, сондай-ақ заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарына қатысу үлестерін немесе акцияларын сатып алуға, коммерциялық емес ұйымдарды құруға және олардың қызметіне қатысуға тыйым салынады.

9-бап. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті лицензиялау

      1. Цифрлық майнинг жөніндегі қызмет өтініш берушіге үш жыл мерзімге берілетін цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензия негізінде жүзеге асырылады.

      Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензия мынадай кіші түрлер бойынша:

      І кіші түр бойынша – меншік құқығында немесе басқа да заңды негіздерде цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығы бар цифрлық майнерге;

      ІІ кіші түр бойынша – меншік құқығында немесе басқа да заңды негіздерде цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығы жоқ және цифрлық майнинг деректерін өңдеу орталығында орналастырылған, өзіне меншік құқығында тиесілі цифрлық майнингке арналған аппараттық-бағдарламалық кешенді пайдалана отырып, цифрлық майнингті жүзеге асыратын цифрлық майнерге беріледі.

      2. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиялар Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына және цифрлық майнинг жөніндегі қызметті лицензиялау қағидаларына сәйкес беріледі.

      3. Лицензиялық алымның мөлшері, оны есептеу және төлеу тәртібі "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) айқындалады.

      4. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру уәкілетті органның шешімімен мынадай:

      1) цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияны алу кезінде анық емес мәліметтер анықталған;

      2) цифрлық майнер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды сақтамаған;

      3) уәкілетті органның жоспардан тыс тексеруінің нәтижелері бойынша бұзушылықтар белгіленген мерзімде жойылмаған;

      4) цифрлық майнер уәкілетті органға мәліметтердің өзгергені туралы ақпаратты Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасында белгіленген мерзімдерде ұсынбаған;

      5) цифрлық майнер уәкілетті органға өз еркімен жүгінген жағдайларда;

      6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайларда, бір айдан алты айға дейінгі мерзімге жүзеге асырылады.

      5. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру туралы шешімде цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұрудың себептері мен мерзімі көрсетілуге тиіс.

      Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын тоқтата тұру цифрлық майнинг жөніндегі қызметтің тоқтата тұру кезеңінде жасалуына тыйым салуға алып келеді.

      6. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензияның қолданысын қайта бастау "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 45-бабының 3 және 7-тармақтарында белгіленген тәртіппен цифрлық майнердің жүгінуі бойынша жүзеге асырылады.

      7. Цифрлық майнинг жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиядан айыруды сот жүзеге асырады.

      Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 11.12.2023 № 44-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Цифрлық майнингтік пулдардың қызметі

      1. Цифрлық майнингтік пулды аккредиттеу өзінің нәтижесінде цифрлық майнингтік пул өз қызметінің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келетінін ресми тануға ие болатын рәсім болып табылады.

      Цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеу олардың меншікті қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      2. Цифрлық майнингтік пулды аккредиттеу үшін:

      1) цифрлық майнингтік пулдың аппараттық-бағдарламалық кешенінің Қазақстан Республикасының аумағында нақты орналасуы;

      2) ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестікке сынақтардың оң нәтижелері бар сынақтар хаттамаларының болуы;

      3) цифрлық майнингтік пулдарды аккредиттеу қағидаларында айқындалған өзге де талаптарға сәйкес келуі міндетті шарттар болып табылады.

      3. Цифрлық майнингтік пул уәкілетті органға және салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органға салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларына сәйкес ақпарат береді.

      4. Цифрлық майнингтік пулдардың цифрлық майнерлер қызметінің нәтижесінде алынған цифрлық активтерді олардың арасында бөлуі цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналымына жатпайды.

      Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 11.12.2023 № 44-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Цифрлық активтердің биржалары

      1. Цифрлық активтердің биржаларына қойылатын талаптар және оларды "Астана" халықаралық қаржы орталығында лицензиялау тәртібі "Астана" халықаралық қаржы орталығының актілерінде айқындалады.

      2. Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкі цифрлық активтердің биржасына, сондай-ақ "Астана" халықаралық қаржы орталығының цифрлық активтерге байланысты қызметті жүзеге асыруға тиісті лицензиясы бар қатысушысына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес банктік шоттар ашады.

      3. Цифрлық активтердің биржалары жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз етілмеген цифрлық активтерді сатып алуға, иеленуге және олармен операциялар жасауға байланысты тәуекелдер туралы хабардар етуге міндетті.

      4. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында қамтамасыз етілмеген цифрлық активтер қаржы құралдары немесе қаржы активтері деп танылмайды.

      5. "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында қамтамасыз етілмеген цифрлық активтерді шығаруға және олардың айналымына, сондай-ақ қамтамасыз етілмеген цифрлық активтер бойынша цифрлық активтер биржаларының қызметіне тыйым салынады.

      6. Цифрлық активтер биржасының және осы баптың 2-тармағында аталған субъектілердің Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банкімен өзара іс-қимыл жасау тәртібі мен тетіктері Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша "Астана" халықаралық қаржы орталығының актісінде айқындалады.

      7. Цифрлық активтер биржалары есептілігінің тізбесі, оны ұсыну мерзімдері мен тәртібі Қазақстан Республикасының Ұлттық банкімен келісу бойынша "Астана" халықаралық қаржы орталығының актісінде айқындалады.

12-бап. Цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік бақылау

      Цифрлық активтер саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексерулер нысанында жүзеге асырылады.

      Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

13-бап. Қазақстан Республикасының цифрлық активтер саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

      Қазақстан Республикасының цифрлық активтер туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

14-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      Осы Заң 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 8-баптың 4-тармағын қоспағанда, 2023 жылғы 1 сәуірден бастап қолданысқа енгізіледі, осы тармақ 2024 жылғы 1 қаңтардан 2025 жылғы 1 қаңтарға дейін мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

      "4. Қазақстан Республикасының аумағында цифрлық майнинг жөніндегі қызмет нәтижесінде алынған цифрлық активтерді өткізген жағдайда, мұндай цифрлық активтер салық салу мақсаттары үшін цифрлық майнерлер мен цифрлық майнингтік пулдардың кірістері туралы мәліметтерді ұсыну қағидаларына сәйкес кемінде елу пайыз мөлшерінде "Астана" халықаралық қаржы орталығының лицензиясы бар цифрлық активтер биржалары арқылы міндетті түрде сатылуға жатады.".

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Қ. ТОҚАЕВ

On digital assets in the Republic of Kazakhstan

Law of the Republic of Kazakhstan №. 193-VII LRK of February 6, 2023.

      Unofficial translation

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Basic concepts used in this Law

      The following basic concepts are used herein:

      1) secured digital asset - a digital asset registered through a digital platform for the storage and exchange of secured digital assets, which meets the requirements for a secured digital asset;

      2) a digital platform for the storage and exchange of secured digital assets - a combination of information and communication technologies based on a distributed data platform, implementing certain information interactions and designated for specific functional objectives, enabling information exchange;

      3) unsecured digital asset - a digital asset that does not meet the requirements for a secured digital asset;

      4) digital asset - a property created in electronic digital form with assignment of a digital code, including with the use of cryptography and computer calculations, which is not a unit of account and (or) legal tender, registered and ensured immutability of information on the basis of distributed data platform technology;

      5) a digital asset exchange is a digital platform providing organizational and technical support for trading, issuing, circulation and safekeeping of digital assets;

      6) designated authority for digital assets (hereinafter – designated authority) - the central executive body responsible for governance and cross-sectoral coordination of the digital asset sector;

      7) digital miner- an individual entrepreneur or a legal entity of the Republic of Kazakhstan involved in digital mining activities;

      8) digital mining is the process of processing computational transactions using computer power following predetermined encryption and data processing algorithms, ensuring that the integrity of blocks of data is confirmed by means of a blockchain;

      9) digital mining data centre - an information and communication infrastructure facility, comprising a hardware and software complex for digital mining and a production building located outside a residential area, using electricity as per the Law of the Republic of Kazakhstan “On Electricity”;

      10) digital mining pool means a legal entity, duly accredited under the laws of the Republic of Kazakhstan on digital assets, offering a service of pooling capacities of hardware-software complex for digital mining of digital miners, distributing among digital miners the digital assets obtained as a result of their joint activity.

      Footnote. Article 1 as amended by the Law of the RK dated 05.07.2024 № 115-VIII (shall enter into upon expiry of six months after the date of its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on digital assets

      1. The legislation of the Republic of Kazakhstan on digital assets is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan “On the Astana International Financial Centre”, comprises this Law and other normative legal acts of the Republic of Kazakhstan.

      2. Should an international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establish rules other than those laid down herein, the rules of the international treaty shall apply.

Article 3. Purpose and principles of government regulation of social relations in the sphere of digital assets

      1. The purpose of government regulation in the sphere of digital assets shall be the development of digital asset production and circulation activities and digital mining in the Republic of Kazakhstan for the economic development and competitiveness of the Republic of Kazakhstan.

      2. Government regulation of digital assets shall be based on the following principles:

      1) legitimacy;

      2) respect for the rights, freedoms and legitimate interests of natural persons and the rights and legitimate interests of legal entities;

      3) equality of rights of natural and legal entities to participate in and make use of digital asset activities;

      4) freedom to search for, compile and transmit any electronic information resources, access thereto not restricted by the laws of the Republic of Kazakhstan;

      5) ensuring the safety of natural persons, society and the state in the use, issue of digital assets and digital mining;

      6) creating an environment for the development of digital asset production, the use of digital assets, digital mining, and fair competition.

Article 4. Competence of designated public authorities

      1. Designated authority shall:

      1) implement public policy in the sphere of digital assets;

      2) ensure inter-sectoral coordination in the sphere of digital assets;

      3) issue licences for digital mining activities;

      4) in coordination with the authority responsible for the collection of taxes and other obligatory payments to the budget, adopt regulations for the reporting of income of digital miners and digital mining pools for taxation purposes;

      5) adopt regulations for the accreditation of digital mining pools;

      6) in coordination with the designated authority for permits and notifications, adopt regulations for the licensing of digital mining activities;

      7) accredit digital mining pools;

      8) adopts the list of types of secured digital assets recognised in the territory of the Republic of Kazakhstan;

      9) implements government control in the sphere of digital assets;

      10) maintains the state register of persons engaged in the issuance of secured digital assets;

      11) keeps a register of hardware-software complex for digital mining;

      12) approves regulations for accounting and maintenance of the register of hardware-software complex for digital mining;

      13) adopt regulations for execution of the decision on issuance of secured digital assets;

      14) issue permits for the issuance and circulation of secured digital assets;

      15) exercise other powers stipulated hereby, by the laws of the Republic of Kazakhstan, the acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      2. Public authority in charge of the electricity sector shall:

      1) set out the requirements for the connection of digital miners to the electricity grid under the Law of the Republic of Kazakhstan “On Electricity”;

      2) adopt a mechanism for establishing an electricity quota for digital miners;

      3) exercise other powers specified herein, other laws of the Republic of Kazakhstan, the acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 2: SECURED DIGITAL ASSETS

Article 5. Requirements for secured digital assets

      1. A secured digital asset shall comply with the following requirements:

      1) certifies the right to tangible, intellectual services and assets other than money and securities;

      2) has the solution of issuing a secured digital asset;

      3) is not a unit of account, legal tender;

      4) is not recognised as a financial instrument or financial asset;

      5) comprises details of the person who issued the secured digital asset;

      6) has evidence of property and/or intellectual property rights in the asset prior to its creation as a secured digital asset;

      7) has a blockchain record of the movement of the asset and/or property rights.

      2. A digital asset not complying with the requirements referred to in paragraph 1 of this Article shall not be regarded as a secured digital asset.

Article 6. Issue and circulation of secured digital assets

      1. The issuance and circulation of secured digital assets shall be undertaken by an individual entrepreneur, a legal entity of the Republic of Kazakhstan operating a digital platform for the storage and exchange of secured digital assets and having a permit for the issuance and circulation of secured digital assets.

      2. Authorization for the issuance and circulation of secured digital assets shall be granted by the designated authority responsible for digital assets under the Law of the Republic of Kazakhstan “On Permits and Notifications”.

      3. Natural persons and legal entities involved in the issuance and circulation of secured digital assets shall be persons and entities subjected to financial monitoring under the Law of the Republic of Kazakhstan “On Counteracting Money Laundering and Terrorist Financing”.

      4. Persons and entities issuing and dealing in secured digital assets must notify natural and legal entities of the risks involved in buying, holding and dealing in secured digital assets.

      5. A natural person or a legal entity initiating the issuance of a secured digital asset shall be the owner of the property or the person or an entity holding the rights certified by the secured digital asset.

      6. The rights evidenced by the secured digital assets shall arise from the moment the record of transfer of the digital assets to the designated person or a legal entity is posted on the digital platform for the storage and exchange of secured digital assets.

      7. The type and extent of the rights evidencing secured digital assets to be issued shall be governed by the decision on the issuance of the secured digital assets.

      8. A secured digital asset shall be issued by posting a record on a digital storage and exchange platform for secured digital assets by the natural person and a legal entity issuing and circulating the digital asset only after verifying the existence of its collateral.

Article 7. Decision to issue secured digital assets

      1. The decision to issue secured digital assets shall be posted on the secured digital asset issuer's website and shall be made publicly available until the secured digital asset issuer's obligations to all holders of the secured digital assets issued pursuant to the relevant decision to issue secured digital assets are fulfilled.

      2. The regulations for deciding on the issuance of secured digital assets shall be approved by the designated authority.

Chapter 3. DIGITAL MINING

Article 8. Digital mining activities

      1. Activities of digital mining shall be implemented by a digital miner via a digital mining pool using a digital mining data centre.

      2. Digital miners shall operate under the licences for digital mining activities.

      3. A digital miner shall be the owner of unsecured digital assets resulting from digital mining.

      4. In case of sale of digital assets obtained as a result of digital mining activities on the territory of the Republic of Kazakhstan, such digital assets are subject to mandatory sale through digital asset exchanges licensed by the Astana International Financial Center in the amount of at least fifty percent in accordance with the rules for submitting information on the income of digital miners and digital mining pools for tax purposes.

      5. Digital mining activities on the territory of the Republic of Kazakhstan shall be permitted to individual entrepreneurs, legal entities of the Republic of Kazakhstan and shall not relate to the issuance and circulation of unsecured digital assets.

      6. Conducting other activities not related to digital mining, as well as acquiring stakes in the charter capital or shares of legal entities, creating and participating in non-profit organizations, excluding membership in a self-regulatory organization and the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan shall be prohibited.

Article 9. Licensing of digital mining activities

      1. Digital mining operations shall be based on a license for digital mining activities issued to the applicant for a period of three years.

      Digital mining licences shall be issued for the following sub-types:

      sub-type I - to a digital miner owning or otherwise legally owning a digital mining data centre;

      sub-type II - to a digital miner who does not own or otherwise legally own a digital mining data centre and who engages in digital mining using a digital mining hardware and software complex owned by the digital miner and housed in a digital mining data centre.

      2. Licences for digital mining activities shall be granted under the requirements of the laws of the Republic of Kazakhstan and the regulations on the licensing of digital mining activities.

      3. The size and procedure for calculating and paying the licence fee shall be established by the Code of the Republic of Kazakhstan “On Taxes and Other Obligatory Payments to the Budget” (the Tax Code).

      4. Suspension of a license to carry out digital mining activities is carried out by a decision of the authorized body for a period of one to six months in the following cases:

      1) identifying false information when obtaining a license to carry out digital mining activities;

      2) non-compliance by the digital miner with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

      3) failure to eliminate violations within the prescribed period based on the results of an unscheduled inspection by the authorized body;

      4) failure by the digital miner to provide information to the authorized body about changes in information within the time limits established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on digital assets;

      5) voluntary application of the digital miner to the authorized body;

      6) in other cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      5. The decision to suspend the license to carry out digital mining activities must indicate the reasons and duration of suspension of the license to carry out digital mining activities.

      Suspension of a license to carry out digital mining activities entails a ban on carrying out digital mining activities for the period of suspension.

      6. Renewal of the license to carry out digital mining activities is carried out at the request of the digital miner in the manner established by paragraphs 3 and 7 of Article 45 of the Law of the Republic of Kazakhstan “On Permits and Notifications”.

      7. Deprivation of a license to carry out digital mining activities is carried out by a court.

      Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2023 № 44-VIII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. Activities of digital mining pools

      1. Accreditation of a digital mining pool shall refer to the procedure whereby a digital mining pool obtains official recognition of its conformity with the requirements imposed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Digital mining pools shall be accredited with their own funds.

      2. The prerequisites for the accreditation of a digital mining pool shall be:

      1) actual location of the hardware and software complex of the digital mining pool on the territory of the Republic of Kazakhstan;

      2) availability of test reports with positive test results for compliance with information security requirements;

      3) meeting other requirements as specified in the accreditation regulations for digital mining pools.

      3. A digital mining pool shall report to the competent authority and the competent authority in charge of ensuring the receipt of taxes and other obligatory payments to the budget, information under the regulations on the reporting of income of digital miners and digital mining pools for taxation purposes.

      4. The distribution by digital mining pools to digital miners of digital assets derived from their activities shall not relate to the issuance and circulation of digital assets.

      Footnote. Article 10 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.12.2023 № 44-VIII (shall be enforced upon expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 11. Exchanges of digital assets

      1. The requirements for exchanges of digital assets and the procedure for their licensing in the Astana International Financial Centre shall be governed by the acts of the Astana International Financial Centre.

      2. A second-tier bank of the Republic of Kazakhstan opens bank accounts to a digital asset exchange and a participant in the Astana International Financial Centre with the relevant license for digital asset related activities, as required by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      3. Digital asset exchanges must inform natural persons and legal entities of the risks involved in buying, holding and dealing in unsecured digital assets.

      4. Unsecured digital assets shall not be regarded as financial instruments or financial assets in the territory of the Republic of Kazakhstan, other than in cases stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      5. The issuance and circulation of unsecured digital assets, as well as the operation of digital asset exchanges for unsecured digital assets shall be prohibited in the territory of the Republic of Kazakhstan, excluding the territory of the Astana International Financial Centre.

      6. The procedure and mechanisms of interaction of the digital asset exchange and the entities mentioned in paragraph 2 of this Article with the second-tier bank of the Republic of Kazakhstan shall be established by the act of the Astana International Financial Center in coordination with the National Bank of the Republic of Kazakhstan and the competent authority for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

      7. The list, terms and procedure of reporting of exchanges of digital assets shall be prescribed by the act of the Astana International Financial Centre as agreed with the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

Article 12. Government regulation in the sphere of digital assets

      State control in the sphere of digital assets shall be exercised in the form of inspections in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 12 as amended by the Law of the RK dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 4. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS

Article 13. Liability for breach of laws of the Republic of Kazakhstan in the sphere of digital assets

      Breach of the laws of the Republic of Kazakhstan on digital assets shall entail liability prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 14. Procedure for the enactment of this Law

      This Law shall be effective on April 1, 2023 excluding paragraph 4 of Article 8, which shall take effect on January 1, 2024 providing that this paragraph shall have effect from January 1, 2024, until January 1, 2025, as follows:

      “4. Should digital assets derived from digital mining activities be sold in the Republic of Kazakhstan, such digital assets shall be mandatory to be sold via digital asset exchanges licensed by the Astana International Financial Centre to the extent of not less than fifty percent under the regulations on reporting income of digital miners and digital mining pools for taxation purposes.”

      President
of the Republic of Kazakhstan
K. TOKAYEV