Қазақстан Республикасы астанасының мәртебесі туралы

Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 20 мамырдағы N 230 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 шілдедегі N 296 Заңымен

Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 шілдедегі N 296 Заңымен.

Осы Заң Қазақстан Республикасы астанасының құқықтық мәртебесін, жұмыс істеуінің ұйымдық-саяси және экономикалық негіздерін айқындайды.

1-бап. Қазақстан Республикасының астанасы

1. Қазақстан Республикасының астанасы Астана қаласы болып табылады.
2. Қазақстан Республикасының астанасы - мемлекеттің әкімшілік-саяси орталығы, Қазақстан Республикасы Президентінің, Парламентінің, Үкіметінің, Конституциялық Кеңесінің, Жоғарғы Сотының, Бас Прокуратурасының және орталық атқарушы органдарының орналасқан жері.
3. Жекелеген орталық атқарушы органдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы астанасынан тыс жерлерде орналасуы мүмкін.
4. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы мен Мемлекеттік елтаңбасының эталондары және Қазақстан Республикасы Конституциясы мәтінінің түпнұсқасы Қазақстан Республикасы Президентінің мемлекет астанасындағы Резиденциясында сақталады.

2-бап. Қазақстан Республикасы астанасының
мәртебесін құқықтық реттеу

Қазақстан Республикасы астанасының мәртебесін құқықтық реттеу және оның жұмыс істеуі Қазақстан Республикасы Конституциясының, осы Заң мен өзге де нормативтік құқықтық актілерінің негізінде жүзеге асырылады.

3-бап. Қазақстан Республикасы астанасының жергілікті
өкілді және атқарушы органдарының өкілеттіктері

1. Астанада жергілікті мемлекеттік басқаруды Қазақстан Республикасы астанасының жергілікті өкілді және атқарушы органдары Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.
2. Қазақстан Республикасы астанасының әкімін қызметке Премьер- Министрдің ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайды.
3. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өкілеттіктерімен қатар Қазақстан Республикасы астанасының өкілді органы өз құзыреті шегінде:
1) қаланың Қазақстан Республикасының астанасы міндеттерін жүзеге асыруын ескере отырып, астананың бюджетін, оның атқарылуы туралы есептерді, аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын бекітеді;
2) Қазақстан Республикасының астанасын басқару схемасын жергiлiктi мемлекеттiк басқарудың үлгi құрылымына сәйкес бекiтедi.
4. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өкілеттіктерімен қатар Қазақстан Республикасы астанасының атқарушы органы өз құзыреті шегінде:
1) Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінің мұқтаждары үшін үйлер, құрылыстар мен ғимараттар салуға арнап жер учаскелерін береді;
2) Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарына сәйкес ұйымдар мен жеке тұлғалардың мұқтаждары үшін үйлер, құрылыстар мен ғимараттар салуға арнап жер учаскелерін береді;
2-1) мемлекеттiк қажеттiлiктер үшiн жердi алып қою (сатып алу) туралы шешімдер қабылдайды, бұл орайда жер учаскелерінің меншік иелері немесе мемлекеттiк емес жер пайдаланушылар учаскелердi алдағы кездегi алып қоюдан (сатып алудан) кемiнде үш ай бұрын бұл жөнiнде Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жазбаша хабардар етiлуге тиiс;
3) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктеріне коммуналдық меншіктегі үйлерді, құрылыстар мен ғимараттарды береді;
4) аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламалары мен жергілікті бюджетті әзірлеп, олардың орындалуын қамтамасыз етеді;
5) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының астанасында жалпымемлекеттік және халықаралық іс-шараларды өткізу үшін қажетті жағдайлар жасайды;
6) Қазақстан Республикасы астанасының экологиялық қауіпсіздігін бақылауды жүзеге асырады және оны қамтамасыз ету жөніндегі шараларды әзірлейді;
7) Қазақстан Республикасының астанасын басқару схемасын әзірлеп, оны жергілікті өкілді органға бекітуге ұсынады;
7-1) коммуналдық заңды тұлғаларға бекітіліп берілмеген коммуналдық мүлік тізбесін бекітеді, республикалық меншікке жатқызылған акционерлік қоғамдар акцияларының мемлекеттік пакеттерін қоспағанда, Қазақстан Республикасы астанасының аумағында тіркелген акционерлік қоғамдар акцияларының мемлекеттік пакеттерін иеленуді, пайдалануды және оларға билік етуді жүзеге асырады;
7-2) Астана қаласының коммуналдық меншігін иеленуді, пайдалануды және оған билік етуді жүзеге асырады;
7-3) "Астана - жаңа қала" арнайы экономикалық аймағының аумағына әкелінген тауарлар мен жабдықтардың құрылыс процесінде пайдаланылған фактісін растайтын құжаттарды салық органының сұрау салуы бойынша бір ай мерзімде береді;
7-4) "Астана - жаңа қала" арнайы экономикалық аймағының аумағындағы құрылыс процесіне қатысатын шаруашылық жүргізуші субъектілердің есебін жүргізеді;
7-5) шаруашылық жүргізуші субъектілермен "Астана - жаңа қала" арнайы экономикалық аймағының аумағында қызметті жүзеге асыру жөнінде шарттар жасасады.
8) <*>
5. Астананың өкілді және атқарушы органдары бірлескен шешімімен Қазақстан Республикасының Үкіметіне астананың әкімшілік-аумақтық құрылысы туралы ұсыныстар енгізеді.
ЕСКЕРТУ. 3-бап толықтырылды - Қазақстан Республикасы 2001.07.10. N 227-II Заңымен.
ЕСКЕРТУ. 3-бап толықтырылды - Қазақстан Республикасы 2001.07.10. N 228-II Заңымен.
Ескерту. 3-бап толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2002.03.21. N 312 Заңымен , өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 Заңымен (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi)

3-1-бап. Жер учаскелерiн мемлекеттiк қажеттiлiктер
үшiн алып қою (сатып алу) ерекшелiктерi

1. Жер пайдалану құқығын сатып алған меншiк иелерi мен мемлекеттiк емес жер пайдаланушылардан мемлекеттiк қажеттiлiктер үшiн жер учаскелерiн алып қою алдағы кезде жер учаскелерiн сатып алуға дейiн үш айдан кешiктiрiлмейтiн мерзiмде оларды мiндеттi түрде хабардар ете отырып сатып алу тәртiбiмен жүзеге асырылады. Меншiк иелерi немесе жер пайдаланушылар осындай хабар алған күннен үш ай өтпей тұрып жер учаскесiн сатып алуға меншiк иесiнiң немесе жер пайдаланушының келiсiмiмен ғана жол берiледi.
Егер меншiк иесi немесе жер пайдаланушы өзiнiң жер учаскесiн мемлекеттiк қажеттiлiктер үшiн сатып алу туралы шешiммен келiспесе не сатып алынатын жер учаскесiнiң бағасы немесе сатып алудың басқа да шарттары жөнiнде олармен келiсiмге қол жетпесе, астананың атқарушы органы үш ай өткеннен кейiн жер учаскесiн сатып алу туралы сотқа талап қоюға құқылы.
2. Сатып алынатын жер учаскесінің бағасын анықтаған кезде оған жер учаскесiнiң немесе оған құқықтардың және онда тұрған жылжымайтын мүлiктiң нарықтық құны, сондай-ақ жер учаскесiнен айырылуына байланысты меншiк иесiне немесе жер пайдаланушыға келтiрiлген залалдар, олардың үшiншi тұлғалар алдындағы мiндеттемелерiн мерзiмiнен бұрын тоқтатуға байланысты шегетiн залалдарын қоса алғанда, барлық залалдар қосылады.
3. Уақытша жер пайдалануға берiлген жер учаскесiн мемлекеттiк қажеттiлiктер үшiн алып қою, егер жер пайдалану құқығы мемлекеттен сатып алынбаған болса, сатып алынбай жүзеге асырылады. Жер пайдаланушыларға толық көлемiнде залалдардың орны толтырылады, сондай-ақ олардың тiлегi бойынша басқа жер учаскесінің берiлуi мүмкiн. <*>
ЕСКЕРТУ. 3-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасы 2001.07.10. N 227-II Заңымен.
Ескерту. 3-1-бапқа өзгеріс енгізілді - Қазақстан Республикасының 2003.12.29. N 512 Заңымен .

4-бап. Қазақстан Республикасының астанасындағы
жергілікті өзін-өзі басқару

Қазақстан Республикасы астанасының аумағында жергілікті өзін-өзі басқаруды халық тікелей сайлау жолымен, сондай-ақ сайланбалы және басқа да жергілікті өзін-өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады. Жергілікті өзін-өзі басқару Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

5-бап. Қазақстан Республикасы астанасының
рәміздері

1. Қазақстан Республикасы астанасының өз рәміздері болады.
2. Рәміздердің сипаттамасы мен оларды пайдалану тәртібі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес айқындалады.

6-бап. Қазақстан Республикасы астанасының
экономикалық негізі

1. Қазақстан Республикасы астанасының өз міндеттерін жүзеге асыруы үшін экономикалық негізді оның коммуналдық меншігі құрайды.
2. Қазақстан Республикасының астанасында немесе оның жекелеген аумақтарында Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес арнайы экономикалық режимдер енгізілуі мүмкін.

7-бап. Қазақстан Республикасы астанасының бюджеті

Астананың бюджеті Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен құралады.

8-бап. Халықаралық байланыстар

Астананың өкілді және атқарушы органдары өз өкілеттіктері шегінде халықаралық қатынастарды жүзеге асыруға қатысады.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О статусе столицы Республики Казахстан

Закон Республики Казахстан от 20 мая 1998 года № 230. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 21 июля 2007 года N 296

Сноска. Закон РК от 20 мая 1998 г. N 230 утратил силу Законом РК от 21 июля 2007 г. N 296 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

Настоящий Закон определяет правовой статус, организационно- политические и экономические основы функционирования столицы Республики Казахстан.

Статья 1. Столица Республики Казахстан

1. Столицей Республики Казахстан является город Астана.
2. Столица Республики Казахстан - административно-политический центр государства, место нахождения Президента, Парламента, Правительства, Конституционного Совета, Верховного Суда, Генеральной Прокуратуры и центральных исполнительных органов Республики Казахстан.
3. Отдельные центральные исполнительные органы в соответствии с законодательством Республики Казахстан могут находиться вне столицы Республики Казахстан.
4. Эталоны Государственного флага и Государственного герба Республики Казахстан и оригинал текста Конституции Республики хранятся в Резиденции Президента Республики Казахстан, находящейся в столице государства.

Статья 2. Правовое регулирование статуса столицы Республики
Казахстан

Правовое регулирование статуса столицы Республики Казахстан и ее функционирование осуществляются на основании Конституции, настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

Статья 3. Полномочия местных представительного и
исполнительных органов столицы Республики Казахстан

1. Местное государственное управление в столице осуществляется местными представительным и исполнительными органами столицы Республики Казахстан в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
2. Аким столицы Республики Казахстан назначается на должность Президентом Республики Казахстан по представлению Премьер-Министра.
3. Наряду с полномочиями, установленными законодательством Республики Казахстан, представительный орган столицы Республики Казахстан в пределах своей компетенции:
1) утверждает бюджет столицы, отчеты о его исполнении, планы, экономические и социальные программы развития территории с учетом осуществления городом функций столицы Республики Казахстан;
2) утверждает схему управления столицей Республики Казахстан в соответствии с типовой структурой местного государственного управления.
4. Наряду с полномочиями, установленными законодательством Республики Казахстан, исполнительный орган столицы Республики Казахстан в пределах своей компетенции:
1) предоставляют земельные участки под строительство зданий, строений и сооружений для нужд государственных органов Республики Казахстан и дипломатических представительств иностранных государств в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан;
2) предоставляют земельные участки под строительство зданий, строений и сооружений для нужд организаций и физических лиц в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан;
2-1) принимают решения об изъятии (выкупе) земель для государственных надобностей, при этом собственники земельных участков или негосударственные землепользователи должны быть не позднее чем за три месяца до предстоящего изъятия (выкупа) участков письменно уведомлены об этом в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
3) предоставляют здания, строения и сооружения, находящиеся в коммунальной собственности, государственным органам Республики Казахстан и дипломатическим представительствам иностранных государств в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
4) разрабатывают планы, экономические и социальные программы развития территории, местный бюджет и обеспечивают их исполнение;
5) создают необходимые условия для проведения общегосударственных и международных мероприятий в столице Республики Казахстан в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
6) осуществляют контроль и разрабатывают меры по обеспечению экологической безопасности столицы Республики Казахстан;
7) разрабатывают схему управления столицей Республики Казахстан и представляют ее на утверждение местному представительному органу;
7-1) утверждают перечень коммунального имущества, не закрепленного за коммунальными юридическими лицами, осуществляют владение, пользование и распоряжение государственными пакетами акций акционерных обществ, зарегистрированных на территории столицы Республики Казахстан, за исключением государственных пакетов акций акционерных обществ, отнесенных к республиканской собственности;
7-2) осуществляют владение, пользование и распоряжение коммунальной собственностью города Астаны;
7-3) по запросу налогового органа в месячный срок выдают документы, подтверждающие факт использования в процессе строительства ввезенных на территорию специальной экономической зоны "Астана новый город" товаров и оборудования;
7-4) ведут учет хозяйствующих субъектов, участвующих в процессе строительства на территории специальной экономической зоны "Астана новый город";
7-5) заключают договоры с хозяйствующими субъектами по осуществлению деятельности на территории специальной экономической зоны "Астана новый город";
8) (исключен)
5. Представительный и исполнительные органы столицы совместным решением вносят в Правительство Республики Казахстан предложения об административно-территориальном устройстве столицы. <*>
Сноска. В статью 3 внесены изменения - Законами РК от 10 июля 2001 г. N 227 Z010227_ и N 228 Z010228_ ; от 21 марта 2002 г. N 312 (вводится в действие с 1 января 2002 г.) Z020312_ ; от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 3-1. Особенности изъятия (выкупа) земельных участков
для государственных надобностей

1. Изъятие земельных участков для государственных надобностей у собственников и негосударственных землепользователей, право землепользования которыми выкуплено, осуществляется в порядке выкупа с обязательным их уведомлением в срок не позднее чем за три месяца до предстоящего выкупа земельных участков. Выкуп земельных участков до истечения трех месяцев со дня получения собственниками или землепользователями такого уведомления допускается только с согласия собственника или землепользователя.
Если собственник или землепользователь не согласен с решением о выкупе у него земельного участка для государственных надобностей либо с ним не достигнуто соглашение о цене за выкупаемый земельный участок или других условиях выкупа, исполнительный орган столицы вправе предъявить в суд иск о выкупе земельного участка по истечении трех месяцев.
2. При определении цены за выкупаемый земельный участок в нее включаются рыночная стоимость земельного участка или прав на него и находящегося на нем недвижимого имущества, а также все убытки, причиненные собственнику или землепользователю в связи с утратой земельного участка, включая убытки, которые они несут в связи с досрочным прекращением обязательств перед третьими лицами.
3. Изъятие для государственных надобностей земельного участка, предоставленного во временное землепользование, осуществляется без выкупа, если право землепользования не выкуплено у государства. Землепользователям возмещаются убытки в полном объеме, а также по их желанию может быть предоставлен другой земельный участок.
Сноска. Дополнен статьей 3 - Законом РК от 10 июля 2001 г. N 227 Z010227_ ; с изменениями - Законом Республики Казахстан от 29 декабря 2003 года N 512 .

Статья 4. Местное самоуправление в столице Республики
Казахстан

На территории столицы Республики Казахстан местное самоуправление осуществляется населением непосредственно путем выборов, а также через выборные и другие органы местного самоуправления. Местное самоуправление осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 5. Символы столицы Республики Казахстан

1. Столица Республики Казахстан может иметь свои символы.
2. Описание и порядок использования символов определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 6. Экономическая основа столицы Республики Казахстан

1. Экономическую основу, для осуществления столицей Республики Казахстан своих функций, составляет ее коммунальная собственность.
2. В столице Республики Казахстан или на отдельных ее территориях могут быть введены специальные экономические режимы в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 7. Бюджет столицы Республики Казахстан

Бюджет столицы формируется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 8. Международные связи

Представительный и исполнительные органы столицы, в пределах своих полномочий, участвуют в осуществлении международных связей.

Президент
Республики Казахстан