ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасы 1979 жылғы 18 желтоқсанда қабылданған Әйелдерді кемсiтушiлiктiң барлық нысандарын жою туралы конвенцияға қосылсын.

Қазақстан Республикасының
Президентi Н. Назарбаев

Әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою туралы
конвенция (18 желтоқсан, 1979 жыл)

       Осы Конвенцияға қатысушы мемлекеттер,
      Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы адамның негізгі құқықтарына, адамның жеке тұлғасының қадыр-қасиеті мен құндылықтарына және ерлер мен әйелдердің тең құқықтылығына сенімді қайтадан нығайтқанын ескере отырып,
     Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясы кемсітуге жол бермеу принципін растайтынын және онда жарияланған барлық адамдардың өз қадыр-қасиеттері мен құқықтарында еркін және тең туылатынын, әрбір адамның онда жарияланған барлық құқықтарына және барлық бостандықтарына ешқандай айырмасыз, соның ішінде жынысына қатысты айырмасыз ие болуға тиіс екенін жариялайтынын ескере отырып,
      Адам құқықтары жөніндегі халықаралық пактілерге қатысушы мемлекеттерге ерлер мен әйелдер үшін барлық экономикалық, әлеуметтік, мәдени, азаматтық және саяси құқықтарын пайдалануды қамтамасыз ету жүктелетінін ескере отырып,
      ерлер мен әйелдердің тең құқықтылығына жәрдемдесу мақсатында Біріккен Ұлттар Ұйымы мен мамандандырылған мекемелер аясында жасалған халықаралық конвенцияларды назарға ала отырып,
      ерлер мен әйелдердің тең құқықтылығына жәрдемдесу мақсатында Біріккен Ұлттар Ұйымы мен мамандандырылған мекемелер қабылдаған қарарларды, декларацияларды және ұсынымдарды ескере отырып,
      алайда, осы әртүрлі құжаттарға қарамастан, бұрынғысынша әйелдерге қатысты едәуір кемсітулердің орын алып отырғанына алаңдай отырып,
      әйелдерді кемсіту теңдік пен адамдық қадыр-қасиетті құрметтеудің себептерін бұзатынын, әйелдердің ерлермен тең дәрежеде өз елінің саяси, экономикалық және мәдени өміріне қатысуына кедергі жасайтынын, қоғам мен отбасының әл-ауқатының өсуіне кедергі жасайтынын, әйелдердің өз елдері мен адамзаттың игілігіне арналған мүмкіндіктерінің толық ашылуын одан әрі қиындататынын еске сала отырып,
      кедейлік жағдайында әйелдердің азық-түлікке, денсаулық сақтауға, білім алуға, кәсіптік дайындыққа және жұмысқа тұру мүмкіншілігіне, сондай-ақ басқа да сұраныстарға аз қол жеткізетіндігіне алаңдай отырып,
      теңдік пен әділдікке құрылған жаңа экономикалық тәртіп орнату ерлер мен әйелдер арасындағы теңдікті қамтамасыз етуге айтарлықтай жәрдемдесетініне сенімді бола отырып,
      апартеидті, нәсілшілдікті, отаршылдықты, неоколониализмнің, шетел басқыншылығы мен үстемдігінің және мемлекеттердің ішкі ісіне араласудың барлық нысандарын жоюды атап көрсете отырып,
      халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайту, халықаралық шиеленісті бәсеңдету, әлеуметтік және экономикалық жүйесіне қарамай барлық мемлекеттердің арасындағы ынтымақтастық, жалпыға ортақ және толық қарусыздану, әсіресе қатаң және тиімді халықаралық бақылауда ядролық қарусыздану, елдер арасындағы қарым-қатынастарда әділдік, теңдік және өзара тиімділік принциптерін нығайту, шетелдік және отаршылдық үстемдік пен шетелдік басқыншылық астындағы халықтардың өзін-өзі билеуі мен тәуелсіздік құқықтарын іске асыру, сондай-ақ мемлекеттердің ұлттық егемендік пен аумақтық тұтастығын құрметтеу әлеуметтік прогресс пен дамуға жағдай жасайтынын және осының салдары ретінде ерлер мен әйелдер арасында толық теңдікке қол жеткізуге жағдай жасайтынын растай отырып,
      елдердің толық дамуы, бүкіл әлемнің әл-ауқаты және бейбітшілік ісі әйелдердің ерлермен тең дәрежеде барлық салаларға барынша қатысуын талап ететіндігіне сенімді бола отырып,
      отбасының әл-ауқаты мен қоғам дамуына әлі күнге толық мойындалмаған әйелдердің қосар үлесін, ана болудың әлеуметтік маңызын және отбасы мен бала тәрбиесіндегі екі ата-ананың да рөлін ескере отырып және ұрпақты жалғастырудағы әйелдердің рөлі кемсітуге себеп болмауға тиіс екенін ұғына отырып, өйткені бала тәрбиесі ерлер мен әйелдердің, тұтас алған жалпы қоғамның бірлескен жауапкершілігін талап етеді,
      ерлер мен әйелдер арасындағы толық теңдікке қол жеткізу үшін қоғамдағы және отбасындағы ерлердің де, әйелдердің де дәстүрлі рөлін өзгерту қажет екендігін еске ала отырып,
      Әйелдерге қатысты кемсітулерді жою туралы декларацияда жарияланған принциптерді іске асыруға, бұл мақсатта барлық нысандары мен көріністеріндегі мұндай кемсітулерді жою үшін қажет шара қабылдауға батыл кірісе отырып,
      төмендегілер туралы келістік:

I бөлім

1-бап.

Осы Конвенцияның мақсаттары үшін «әйелдерге қатысты кемсіту» ұғымы әйелдердің саяси, экономикалық, әлеуметтік, мәдени, азаматтық немесе кез-келген басқа салалардағы адамның құқықтары мен негізгі бостандықтарын олардың отбасылық жағдайына қарамастан, ерлер мен әйелдердің теңдігі негізінде пайдалануын немесе іске асыруын әлсіретуге немесе мойындалуын жоққа шығаратын жыныс белгісі бойынша кез келген айырмашылық, қоспай қою немесе шектеу дегенді білдіреді.

2-бап.

      Қатысушы мемлекеттер әйелдерге қатысты барлық нысандағы кемсітулерді айыптайды, әйелдерге қатысты кемсітулерді жою саясатын кідіріссіз барлық тиісті тәсілдерімен жүргізуге келіседі және бұл мақсатта мыналарға міндеттенеді:
      а) ерлер мен әйелдердің тең құқықтық принципін өз ұлттық конституцияларына немесе басқа да тиісті заңнамасына қосуға, егер де бұл әлі жасалмаса, және заңның және басқа да тиісті құралдардың көмегімен осы принципті жүзеге асыруға;
      b) әйелдерге қатысты кез-келген кемсітуге тыйым салатын тиісті заңнамалық және керек жерде санкцияны қоса алғандағы басқа да шараларды қабылдауға;
      с) әйелдердің құқықтарын ерлермен тең негізде заңгерлік қорғауды қалыптастыруға және құзырлы ұлттық соттар мен басқа да мемлекеттік мекемелер көмегімен әйелдерді кез-келген кемсіту актісіне қарсы тиімді қорғауды қамтамасыз етуге;
      d) әйелдерге қатысты қандай да бір кемсіту актілерін немесе іс-қимылдарын жасаудан қалыс қалуға және мемлекеттік органдар мен мекемелердің осы міндеттемелерге сәйкес әрекет ететін кепілдік беруге;
      е) қандай да бір тұлға, ұйым немесе кәсіпорын тарапынан әйелдерге қатысты кемсітуді жоюдың барлық тиісті шараларын қабылдауға;
      f) әйелдерге қатысты кемсіту болып табылатын қолданыстағы заңдарды, қаулыларды, әдет-ғұрыптарды және тәжірибені өзгерту немесе жою үшін барлық тиісті шараларды, соның ішінде заңнамалық шараны қабылдауға;
      g) өзінің қылмыстық заңнамасының әйелдерге қатысты кемсіту болып табылатын барлық ережелерді жоюға.

3-бап.

Әйелдерге адам құқықтары мен негізгі бостандықтарын ерлермен теңдік негізінде іске асыруына және пайдалануына кепілдік беру үшін қатысушы мемлекеттер барлық салаларда, және ішінара алғанда саяси, әлеуметтік, экономикалық және мәдени салаларда әйелдердің жан-жақты дамуы мен прогресін қамтамасыз ету үшін барлық тиісті шараларын, заңнамалық шараларын қоса қабылдайды.

4-бап.

1. Қатысушы мемлекеттердің ерлер мен әйелдердің іс жүзіндегі теңдігін орнатуды жеделдетуге бағытталған уақытша арнайы шараларды қабылдауы, осы Конвенцияда анықталғанындай, кемсітушілік болып табылмайды, алайда ол ешқандай да жағдайда теңсіздік немесе кемсітушілік стандарттардың сақталуына жол бермеуге тиіс; бұл шаралар мүмкіндіктер теңдігі мен тең құқылы қатынастар мақсатына қол жеткен кезде жойылуға тиіс.
2. Қатысушы мемлекеттердің ана болуды қорғауға бағытталған осы Конвенциядағы шараларды қоса алғандағы уақытша арнайы шараларды қабылдауы кемсітушілік болып табылмайды.

5-бап.

      Қатысушы мемлекеттер мына мақсаттарда барлық тиісті шараларды қабылдайды:
      а) Толыққанды емес немесе бір жыныстың басымдылығы, немесе ерлер мен әйелдердің рөлінің стереотиптігі идеясына негізделген ерлер мен әйелдердің мінез-құлқының әлеуметтік және мәдени үлгісін ескішілдікті жоюда, салттарды және басқа дағдыларды қысқартуда жетістікке жету мақсатында өзгерту;
      b) Ұрықтық тәрбиелеу әлеуметтік функция ретінде ана болуды дұрыс түсінуді қамтуын қамтамасыз ету және өз балаларын тәрбиелеу мен өсіруіне ерлер мен әйелдердің ортақ жауапкершілігін барлық жағдайда балалардың мүддесі жоғары болу шарты орындалғанда мойындау.

6-бап.

Қатысушы мемлекеттер әйелдер саудасының барлық түрін және әйел жезөкшелігін жоюға, заңды түрді қоса, барлық тиісті шараларды қолданады.

II бөлім
7-бап.

      Қатысушы мемлекеттер еліміздің саяси және қоғамдық өміріндегі әйелдерге қатысты кемсітуді жоюға сәйкес шаралар қолдануда және көбінесе, әйелдерге ерлермен тең жағдайда құқық берілуде:
      а) барлық сайлауда және ашық референдумдарда сайлауға қатысуы, және барлық халық сайланатын органдарға сайлануына;
      b) үкімет саясатының құрылуы мен іске асуына қатысу және мемлекеттік қызмет орындарына орналасуға, сонымен қатар мемлекеттік басқарудың барлық деңгейінде мемлекеттік қызметті атқаруға;
      c) елдің саяси және қоғамдық өмірінің проблемасымен айналысатын мемлекеттік емес ұйымдар мен ассоциациялардың ісіне қатысуға.

8-бап.

Қатысушы мемлекеттер әйелдерге халықаралық деңгейде өз үкіметінің өкілі болуға және халықаралық ұйымдардың жұмыстарына қатысуға ешқандай кемсітусіз, ерлермен тең құқық беру мүмкіндігін қамтамасыз етуге барлық шараларды қабылдайды.

9-бап.

1. Қатысушы мемлекеттер әйелдерге азаматтығын алуға, өзгертуге немесе сақтап қалуға ерлермен тең құқық береді. Олар, шетел азаматымен некелескенде және некеде тұрғанда күйеуінің азаматтығының ауысуы бірден әйелінің азаматтығының ауысуына, азаматтығы жоқ тұлғаға айналуына жол бергізбеуді қадағалайды және күйеуінің азаматтығын қабылдауға мәжбүр еткізе алмайды.
2. Қатысушы мемлекеттер әйелдерге олардың балаларының азаматтығына байланысты ерлермен бірдей құқық береді.

III бөлім
10-бап.

      Қатысушы мемлекеттер білім саласында әйелдерге ерлермен тең құқық беру үшін әйелдерге қарсы кемсітуді жоюға барлық шараларды қабылдайды, көбінесе ерлер мен әйелдердің тең құқығын мына негізде қамтамасыз етеді:
      а) барлық санатта, алуылды және қалалы жерлерде кәсіпті немесе мамандықты таңдап оқуға түсуіне және диплом алуына тең мүмкіндігін; бұл теңдік мектепалды, орта, арнайы және техникалық білімді және де кәсіби дайындықтардың барлық түрінде қамтамасыз етіледі;
      b) бірдей оқу бағдарламасын алуға, бірдей емтихан тапсыруға, бірдей білікті оқытушылар тобында оқуға, тең сапалы жабдықтарды қолдану мен мектептерде оқуға мүмкіндігі;
      с) оқытудың барлық түрлерінде және деңгейінде ерлер мен әйелдердің ролінің кез келген стеоротипті тұжырымдамасын бірге оқыту және бұл мақсатқа жетуге көмектесетін оқытудың басқа түрлері жолымен, көбінесе оқу құралдарын және мектеп бағдарламаларын қайта қарау және оқу әдістеріне бейімделу жолымен жою;
      d) стипендия және басқа білім жәрдемақыларын алуда бірдей мүмкіндігі;
      е) оқуды жалғастыру бағдарламаларына, үлкендер арасына сауаттылықты тарату бағдарламасы және ерлер мен әйелдердің арасындағы білімнің алшақтығын қысқартуға арналған функционалдық сауаттылық бағдарламасын қосқандағы тең мүмкіндіктері;
      f) мектеп бітірмеген қыздар санын қысқарту және мерзімінен бұрын мектептен кеткен қыздар мен әйелдерге бағдарлама дайындау;
      g) белсенді спортпен айналасуда және дене тәрбиесінде бірдей мүмкіндіктер;
      h) білім сипатындағы арнайы ақпаратты жанұяның тұрмыс халін және денсаулығын қамтамасыз ету мақсатында алу, сонымен қоса жанұяның көлемі жоспары туралы ақпарат және кеңес алу мүмкіндігі.

11-бап.

      1. Қатысушы мемлекеттер әйелдерге қарсы кемсітуді жойып, жұмыспен қамту саласында ерлер мен әйелдердің тең құқығы негізінде құқығын беру үшін барлық шараларды қабылдайды, соның ішінде:
      а) жұмысқа құқығын адамдардың тартып алынбайтын құқығы ретінде;
      b) жұмысқа қабылданғанда бірдей мүмкіндікке құқығы, сонымен жұмысқа қабылдау кезінде бірдей критерийлер қолдану;
      с) мамандықты немесе жұмыс түрін еркін таңдау, қызметінің алға басуы және жұмыспен қамту кепіліне, сонымен қатар жұмыс жеңілдіктері мен шарттарын қолдану, кәсіби дайындық және қайта дайындық алуға, үйренушілікті қоса, біліктілігін арттыруға кәсіби дайындау және уақтылы қайта даярлану құқығы;
      d) тең сыйақы алуға, жеңілдік алуды қоса, тең бағалы еңбекке байланысты тең шарттар, сондай-ақ жұмыс сапасын бағалауда тең әдістемелеу құқығы;
      е) зейнетке шығуға, жұмыссыздыққа, ауруға, мүгедектікке, кәрілікке және де басқа да жағдаймен жұмыс қабілетін жоғалтуына байланысты әлеуметтік қамтамасыз етілу құқығы, сонымен қатар ақы төленетін демалысқа шығу құқығы;
      f) денсаулықты қорғауға және қауіпсіз жұмыс шарттарына, сонымен қатар ісін жалғастыру функциясын сақтауға құқығы.
      2. Күйеуге шығуына немесе ана болуына байланысты әйелдерге қарсы кемсітудің алдын алу үшін және оларға еңбекке тиімді құқығына кепіл беруге қатысушы мемлекеттер үйлесімді шараларды қабылдайды:
      а) жаза қолдану қаупімен жүктілікке байланысты немесе жүктілік демалысқа шығуына және бала тууына байланысты жұмыстан шығаруды немесе отбасы жағдайына байланысты жұмыстан шыққанда болатын кемсітуге тыйым салу;
      b) жұмыс орнын, қызмет дәрежесін немесе әлеуметтік жәрдем ақыларды жоғалтпайтындай етіп, жүктiлiгі және бала тууына байланысты ақы төленетiн немесе әлеуметтік жәрдемақыларымен салыстыруға болатын демалыстарды енгізу;
      с) ата-аналардың отбасылық міндеттері мен еңбек қызметін және қоғамдық өмірге қатысуын бірлестіру үшін керекті қосымша әлеуметтік қызметтерді көтермелеу, әсіресе балаларды күту мекемелері жүйесін құру және кеңейту көмегімен;
      d) әйелдерге жүкті кезінде денсаулығына зиян келтіретіні дәлелденген жұмыс түрлерінде арнайы қорғауды қамтамасыз ету.
      3. Осы бапта айтылған құқықты қорғауға қатысты заңнамалар қайта-қайта ғылыми-техникалық тұрғыдан қаралады, сонымен қатар керектігіне қарай қайта қарастырылады, өзгертіледі немесе кеңейтіледі.

12-бап.

1. Қатысушы мемлекеттер әйелдерге қарсы кемсітуді жойып, денсаулық сақтау саласында ерлер мен әйелдердің тең құқығы негізінде әйелдерге медициналық қызмет көрсетуі үшін барлық шараларды қабылдайды, соның ішінде отбасы көлемін жоспарлауға қатысты.
2. Осы баптың 1-тармағының ережесімен қатар қатысушы мемлекеттер жүктілік, бала туу және туғаннан кейінгі мерзімде тиісті қызмет көрсетеді, керек болған жағдайда тегін қызмет, сонымен қатар жүкті және емізулі мерзімінде керекті тағамдармен қамтамасыз етеді.

13-бап.

      Қатысушы мемлекеттер әйелдерге қарсы кемсітуді жойып, әлеуметтік және экономикалық өмірдің басқа салаларында ерлер мен әйелдердің тең құқығы негізінде құқығын беру үшін барлық шараларды қабылдайды, соның ішінде:
      а) отбасылық жәрдемақыға құқығы;
      b) қарыздар, жылжымайтын мүлікке ссудалар және басқа да қаржы несиелерін алуға құқығы;
      с) демалу, спортпен шұғылдану және мәдени өмірдің барлық саласындағы шараларға қатысу құқығы.

14-бап.

      1. Қатысушы мемлекеттер ауылды жерде тұратын әйелдер кездестіретін қиын мәселелерге және отбасының экономикалық әл-ауқатын қамтамасыз етуіндегі роліне, сонымен қатар тауарлы емес шаруашылық саласындағы қызметіне аса назар аударады, және ауыл аймағында тұратын әйелдерге осы Конвенциядағы ережелерді қолдануды қамтамасыз ету үшін барлық тиісті шараларды қолданады.
      2. Қатысушы мемлекеттер ауыл аймақтарында әйелдерге қарсы кемсітуді жойып, ерлер мен әйелдердің тең құқығы негізінде ауыл аймақтарын дамытуға қатысуына және мұндай дамытудан пайда алуына барлық шараларды қабылдайды, әсіресе мұндай әйелдерге мынадай құқықтар қамтамасыз етіледі:
      а) даму жоспарларын құруға және барлық деңгейде орындалуына қатысу;
      b) тиісті медициналық қызмет көрсетуді, соның ішінде ақпарат, кеңес және отбасын жоспарлау мәселесі бойынша қызмет көрсетуді алу мүмкіндігі;
      с) әлеуметтік сақтандыру бағдарламаларының игіліктерін тікелей қолдану;
      d) формалды және формалды емес білімнің барлық дайындық түрлерін, соның ішінде функционалды сауаттылықты алу, сонымен қатар қауымдық қызмет көрсетудің, ауыл шаруашылығы мәселелері бойынша кеңес беру қызметінің, әсіресе олардың техникалық деңгейін көтеру үшін, қызметін қолдану;
      е) жұмысқа жалдану немесе тәуелсіз жұмыс қызметі арқылы экономикалық мүмкіндіктерге тең мүмкіндікті қамтамасыз үшін кооперативтер мен өз-өзіне көмектесетін топтарын құру;
      f) барлық ұжымдық шараларға қатысуға;
      g) ауылшаруашылық несиелері мен қарыздарын алу, өтем жүйелеріне, тиісті технологияларға және жер және аграрлық реформаларда, және де жерлерге қайта көшіру жоспарларында тең мәртебе мүмкіндігі;
      h) тиісті тұрмыс жағдайларын, әсіресе үй жағдайлары, санитарлық қызметтерді, электр және су жабдықтарын, сонымен қатар көлікті және байланыс құралдарын қолдану.

IV бөлім

15-бап.

      1. Қатысушы мемлекеттер заң алдында әйелдердің ерлермен теңдігін мойындайды.
      2. Қатысушы мемлекеттер әйелдер мен ерлерге бірдей азаматтық құқық қабілетін береді және оны орындауға бірдей мүмкіндік береді. Әсіресе олар келісім шарттарын жасағанда және мүлікті меңгергенде тең құқықты, сонымен қатар оларға сотта және трибуналда талқылану кезеңдерінде соттың бірдей көңіл бөлуін қамтамасыз етеді.
      3. Қатысушы мемлекеттер құқықтық салдарынан әйелдердің құқықтық мүмкіндігіне шек қоятын барлық келісім шарттар және кез келген түрдегі барлық жеке құжаттарды жарамсыз деп саналатынына келіседі.
      4. Қатысушы мемлекеттер тұлғалардың қозғалуына және тұрғылықты орнын және мекен-жайын еркін таңдауға қатысты заңнамаларда ерлер мен әйелдерге тең құқық береді.

16-бап.

      1. Қатысушы мемлекеттер әйелдерге қарсы кемсітуді, некелесу және отбасылық қатынастар туралы мәселелерді жоюды қамтамасыз ету үшін барлық шараларды қабылдайды, соның ішінде ерлер мен әйелдердің тең құқығы негізінде қамтамасыз етеді:
      а) некеге тұруға тең құқылығы;
      b) жарын еркін таңдауға және некеге өзінің еркін және толық келісімімен тұруға тең құқықтары;
      c) некеде тұру уақытында және некеден ажырасу кезіндегі тең міндеттері мен құқықтары;
      d) балаларға қатысты мәселелерде отбасылық жағдайларға байланыссыз ерлер мен әйелдердің ата-ана ретінде тең құқықтары мен міндеттері;
      е) балалардың саны және олардың туылуы арасындағы аралықты еркін және жауапты түрде шешуге тең құқығы және оларға бұл құқықты орындалуына мүмкіндік беретін ақпараттарға, білімге және әдістерге мүмкіндігі болуы;
      f) балаларға қамқоршы, тәрбиеші, сенім беруші және асырап алушы болу немесе олар ұлттық заңнамаларда қарастырылған ұқсас қызметтерді жүзеге асырғандағы тең құқықтары мен міндеттері, барлық жағдайда балалардың мүдделері басым болады;
      g) бірдей әйелі мен күйеуінің жеке құқығы, сонымен қатар тегін, мамандығы мен кәсібін таңдау құқығы;
      h) ерлі-зайыптылардың мүлікті тегін және ақылы иеленуге, алуға, меңгеруге, қолдануға және басқаруға тең құқығы.
      2. Баланы некелендірудің заңды күші жоқ, неке жасының ең кіші жасын анықтауға және некелесуді азаматтық хал актісіне міндетті түрде тіркеуге керекті барлық шараларды, соның ішінде заң жүзінде, қабылдайды.

V БӨЛІМ

17-бап.

      1. Осы Конвенцияның жүзеге асыру барысын талқылау үшін әйелдерге қарсы кемсітуді жоюға арналған, Конвенцияның күшіне енген кезінде он сегіз, ратификацияланғаннан немесе оған отыз бесінші қатысушы мемлекет қосылғаннан кейін жиырма үш жоғары сапалы қасиеті бар және осы Конвенция қамтитын аумақты жете білетін сарапшыдан тұратын Комитет құрылады (одан әрі Комитет деп аталады). Бұл сарапшылар қатысушы мемлекеттердің өз азаматтарының ішінен сайланады және өздерінің жеке сапаларымен ілгері басады, сонымен қатар әділ географиялық үлестірілуі және әртүрлі өркениет түрлерінің өкілдіктері, сонымен қатар негізгі құқық жүйелері қарастырылады.
      2. Комитет мүшелері қатысушы мемлекеттер тізімге енгізген тұлғалардан құпия түрде сайланады. Әрбір қатысушы мемлекет өз халқының санынан бір тұлғаны ұсына алады.
      3. Алғашқы сайлау осы Конвенция күшіне енген күннен алты ай өткен соң өткізіледі. Әрбір сайлауды өткізуге үш айдан аз мерзім қалғанда Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы қатысушы мемлекеттерге екі айдың ішінде өз кандидаттарын ұсыну туралы ұсыным хатын жібереді. Бас хатшы қатысушы мемлекеттер нұсқауымен ұсынылған барлық тұлғалардың тізімі алфавит ретімен енгізілген тізімді дайындайды және бұл тізімді қатысушы мемлекеттерге ұсынады.
      4. Комитет мүшелерінің сайлауы Біріккен Ұлттар Ұйымының Орталық мекемелерінде Бас хатшы шақырған қатысушы мемлекеттер отырысында өткізіледі. Бұл отырыста қатысушы мемлекеттер үштен екісі кворум құрайды, қатысып отырушы және сайлауға қатысушы мемлекеттердің көп дауысын жинаған кандидаттар Комитетке сайланған тұлғалар болып саналады.
      5. Комитет мүшелері төрт жылдық мерзімге сайланады. Бірақ бірінші сайлауда сайланған тоғыз мүшенің мерзімі екі жыл өткеннен кейін бітеді; бірінші сайлау өте салысымен тоғыз мүшенің тегі жеребе бойынша Комитет Төрағасымен сайланады.
      6. Комитеттің қосымша бес мүшесінің сайлауы осы баптың 2, 3 және 4-тармағындағы ережелерге сай, Конвенцияны ратификациялаған немесе оған отыз бесінші мемлекет қосылған соң өткізіледі. Бұлай сайланған екі қосымша мүшелерінің өкілеттілігінің мерзімі екі жыл өткен соң бітеді; осы екі мүшенің тегі жеребе бойынша Комитет Төрағасымен сайланады.
      7. Қатысушы мемлекеттің сарапшысы Комитет мүшесі ретінде жұмысын тоқтатқандығына байланысты күтпеген бос орынды толтыру үшін, Комитеттің келісімімен өз азаматтарының ішінен басқа сарапшыны таңдайды.
      8. Комитет мүшелері Біріккен Ұлттар Ұйымының қаражатынан Комитеттің міндеттерінің маңыздылығын ескере отырып, Ассамблея тәртіптері мен шарттары бойынша белгіленген, Бас Ассамблея бекіткен сыйақыны алады.
      9. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Комитеттің осы Конвенцияға сәйкес тиімді жұмыс атқаруы үшін керекті қызметкерлер мен материалдық құралдарды береді.

18-бап.

      1. Қатысушы мемлекеттер Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына Комитеттің қарауына олар осы Конвенциядағы ережелердің орындалуына және заңнамалық, соттық, әкімшілік және басқа шараларды қолданғаны және бұған байланысты алға басқан жетістіктері туралы баяндамаларды беруге міндетті:
      а) Мүдделі мемлекеттерге осы Конвенцияның күшіне енген күннен бастап бір жылдың ішінде;
      b) бұдан кейін кем дегенде әрбір төрт жыл өткеннен кейін және одан әрі бұл туралы Комитет сұраған кезде.
      2. Баяндамаларда осы Конвенцияны орындау міндеттемелері деңгейіне әсер ететін факторлар мен қиындықтарды көрсетуге болады.

19-бап.

1. Комитет өзінің тәртіп ережелерін бекітеді.
2.Комитет өзінің лауазымды тұлғаларын екі жылдық мерзімге сайлайды.

20-бап.

1. 18-бапқа сай келетін баяндамаларды қарау мақсатында комитет жыл сайын, әдетте, екі аптадан аспайтын мерзім ішінде мәжіліс өткізеді.
2. Комитет отырысы Біріккен Ұлттар Ұйымының Орталық мекемесінде немесе Комитет белгілеген кез келген басқа қолайлы жерде өткізіледі.

21-бап.

1. Комитет жыл сайын өздерінің қызметтері туралы Экономикалық және Әлеуметтік Кеңес арқылы Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясына баяндама ұсынады және қатысушы мемлекеттерден алған ақпараттар мен баяндамаларды зерттеуге негізделген ортақ сипаттағы ұсыныстар мен пікірлер енгізе алады. Ортақ сипаттағы мұндай пікірлер мен ұсыныстар Комитеттің баяндамасына қатысушы мемлекеттердің ескертуімен енгізіледі, егер мұндай ескерту болса.
2. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы әйелдердің жағдайы туралы Комиссия Комитетінің баяндамасын ақпарат үшін жолдайды.

22-бап.

Арнайы мекемелер олардың қызмет саласына кіретін осы Конвенциядағы ережелердің орындалуы туралы мәселелерді қарастыруға қатысу құқығына ие бола алады. Комитет арнайы мекемелерге олардың қызмет саласына кіретін аймақтарда Конвенцияны орындалуы туралы баяндама беруді ұсына алады.

VI БӨЛІМ
23-бап.

      Осы Конвенцияда ерлер мен әйелдердің арасындағы тең құқығына жетуге қандайда бір себеп болатын, мыналарда болатын ережелерді ешнәрсе қозғамайды:
      а) қатысушы мемлекеттің заңнамасында; немесе
      b) қандайда бір басқа халықаралық конвенцияда, келісім-шартта немесе мұндай мемлекетте күші бар келісімде.

24-бап.

Қатысушы мемлекеттер осы Конвенцияда мойындалған құқықтарды ұлттық деңгейде толығымен іске асыруға қол жеткізу үшін барлық қажетті шараларды қабылдауға міндеттенеді.

25-бап.

      1. Осы Конвенция барлық мемлекеттердің оған қол қоюына ашық.
      2. Осы Конвенцияның депозитариі болып Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы тағайындалады.
      3. Осы Конвенция ратификациялануға тиіс. Ратификациялық грамоталар сақталуға Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Хатшысына тапсырылады.
      4. Осы Конвенция барлық мемлекеттердің оған қосылуына ашық. Қосылу туралы құжатты сақталуға Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Хатшысына тапсыру жолымен қосылу жүзеге асады.

26-бап.

1. Осы Конвенцияны қайта қарау өтініші кез келген уақытта, қатысушы мемлекеттердің кез келгені Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысының атына жазбаша түрде хабарлау жолымен ұсына алады.
2. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы қандай да бір шараларды қолдану керек деп санаса, мұндай өтінішке қандай шараны қабылдау керек туралы шешім қабылдайды.

27-бап.

1. Осы Конвенция Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына жиырмасыншы ратификациялау грамотасымен немесе қосылу құжатымен тапсырған күннен отыз күн өткеннен кейін күшіне енеді.
2. Осы Конвенцияны ратификациялаған немесе оған қосылу туралы құжатты немесе жиырмасыншы ратификациялау грамотасын сақтауға тапсырып, қосылатын әрбір мемлекетке осы Конвенция ратификациялау грамотасын немесе қосылу туралы құжатты тапсырғаннан күннен отыз күн өткеннен кейін күшіне енеді.

28-бап.

      1. Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Хатшысы мемлекеттердің ратификациялау немесе қосылу кезінде енгізген ережелер мәтінін қабылдайды және барлық басқа елдерге таратады.
      2. Осы Конвенцияның міндеттері мен мақсаттарына сәйкес келмейтін ескертпелер рұқсат етілмейді.
      3. Ережелер кез келген уақытта Бас хатшының атына жолданған хабарландыру арқылы алынып тасталына алады, ол барлық қатысушы мемлекеттерге хабарлайды. Мұндай хабарландыру алынған күннен бастап күшіне енеді.

29-бап

      1. Екі немесе бірнеше қатысушы мемлекеттер арасындағы осы Конвенцияны қолдану немесе түсіндіру туралы келіссөздер арқылы шешілмеген біршама кез келген пікірталас тараптардың бірінің өтінішімен төрелік талқылауға беріледі. Егер төрелік талқылауға берген кезден бастап алты айдың ішінде төрелік талқылаудың ұйымдастырылуы туралы бір келісімге келе алмаса, онда кез келген тарап пікірталасты Сот Статутына сәйкес өтініш тапсыру жолымен Халықаралық Сотқа бере алады.
      2. Әрбір қатысушы мемлекет өзінің осы Конвенцияға қол қойған кезде немесе ратификациялаған немесе оған қосылған кезде, осы баптың 1-тармағындағы міндеттемелерімен байланысты емес екенін мәлімдей алады. Басқа мемлекеттер осы баптың көрсетілген тармағынан шығатын қатысушы мемлекеттердің жасаған ережелеріне ешқандай жауапкершілік тартпайды.
      3. Осы баптың 2-тармағына сай ереже жасаған кез келген қатысушы мемлекет кез келген уақытта өзінің ережесін Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысын ескерту жолымен алып тастай алады.

30-бап.

Мәтіндері орыс, ағылшын, араб, қытай және француз тілдерінде болатын осы Конвенция тең аутентті болып табылады, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға тапсырылады.
Осының куәлігі ретінде төменде қол қойған тиісті уәкілетті адамдар Конвенцияға қол қойды.

Республике Казахстан присоединиться к Конвенции о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин, принятой 18 декабря 1979 года.

Президент
Республики Казахстан

приложение

Конвенция о ликвидации всех форм дискриминации
в отношении женщин (18 декабря 1979 года)
(сборник Министерства иностранных дел СССР,
"СССР и международное сотрудничество в области прав человека",
Москва, 1989 г., стр.365)

    Государства - участники настоящей Конвенции,
      учитывая, что Устав Организации Объединенных Наций вновь утвердил веру в основные права человека, в достоинство и ценность человеческой личности и в равноправие мужчин и женщин,
      учитывая, что Всеобщая декларация прав человека подтверждает принцип недопущения дискриминации и провозглашает, что все люди рождаются свободными и равными в своем достоинстве и правах и что каждый человек должен обладать всеми правами и всеми свободами, провозглашенными в ней, без какого-либо различия, в том числе различия в отношении пола,
      учитывая, что на государства - участников Международных пактов о правах человека возлагается обязанность обеспечить равное для мужчин и женщин право пользования всеми экономическими, социальными, культурными, гражданскими и политическими правами,
      принимая во внимание международные конвенции, заключенные под эгидой Организации Объединенных Наций и специализированными учреждениями в целях содействия равноправию мужчин и женщин,
      учитывая также резолюции, декларации и рекомендации, принятые Организацией Объединенных Наций и специализированными учреждениями в целях содействия равноправию мужчин и женщин,
      будучи, однако, озабочены тем, что, не смотря на эти различные документы, по-прежнему имеет место значительная дискриминация в отношении женщин,
      напоминая, что дискриминация женщин нарушает принципы равноправия и уважения человеческого достоинства, препятствует участию женщины наравне с мужчиной в политической, социальной, экономической и культурной жизни своей страны, мешает росту благосостояния общества и семьи и еще больше затрудняет полное раскрытие возможностей женщин на благо своих стран и человечества,
      будучи озабочены тем, что в условиях нищеты женщины имеют наименьший доступ к продовольствию, здравоохранению, образованию, профессиональной подготовке и возможностям для трудоустройства, а также к другим потребностям,
      будучи убеждены, что установление нового международного экономического порядка, основанного на равенстве и справедливости, будет значительно способствовать обеспечению равенства между мужчинами и женщинами,
      подчеркивая, что ликвидация апартеида, всех форм расизма, расовой дискриминации, колониализма, неоколониализма, агрессии, иностранной оккупации и господства и вмешательства во внутренние дела государств является необходимой для полного осуществления прав мужчин и женщин,
      подтверждая, что укрепление международного мира и безопасности, ослабление международной напряженности, взаимное сотрудничество между всеми государствами не зависимо от их социальных и экономических систем, всеобщее и полное разоружение и в особенности ядерное разоружение под строгим и эффективным международным контролем, утверждение принципов справедливости, равенства и взаимной выгоды в отношениях между странами и осуществление права народов, находящихся под иностранным и колониальным господством и иностранной оккупацией, на самоопределение и независимость, а также уважение национального суверенитета и территориальной целостности государств будут содействовать социальному прогрессу и развитию и, как следствие этого, будут способствовать достижению полного равенства между мужчинами и женщинами,
      будучи убеждены в том, что полное развитие страны, благосостояние всего мира и дело мира требуют максимального участия женщин наравне с мужчинами во всех областях,
      учитывая значение вклада женщин в благосостояние семьи и в развитие общества, до сих пор не получившего полного признания, социальное значение материнства и роли обоих родителей в семье и в воспитании детей и сознавая, что роль женщины в продолжении рода не должна быть причиной дискриминации, поскольку воспитание детей требует совместной ответственности мужчин и женщин и всего общества в целом,
      признавая, что для достижения полного равенства между мужчинами и женщинами необходимо изменить традиционную роль, как мужчин, так и женщин в обществе и в семье,
      преисполненные решимости осуществить принципы, провозглашенные в Декларации о ликвидации дискриминации в отношении женщин, и для этой цели принять меры, необходимые для ликвидации такой дискриминации во всех ее формах и проявлениях,
      согласились о нижеследующем:

Часть 1
Статья 1

Для целей настоящей Конвенции понятие "дискриминация в отношении женщин" означает любое различие, исключение или ограничение по признаку пола, которое направлено на ослабление или сводит на нет признание, пользование или осуществление женщинами, независимо от их семейного положения, на основе равноправия мужчин и женщин, прав человека и основных свобод в политической, экономической, социальной, культурной, гражданской или любой другой области.

Статья 2

     Государства-участники осуждают дискриминацию в отношении женщин во всех ее формах, соглашаются безотлагательно всеми соответствующими способами проводить политику ликвидации дискриминации в отношении женщин и с этой целью обязуются:
      а) включить принцип равноправия мужчин и женщин в свои национальные конституции или другое соответствующее законодательство, если это еще не было сделано, и обеспечить с помощью закона и других соответствующих средств практическое осуществление этого принципа;
      b) принимать соответствующие законодательные акты и другие меры, включая санкции, там, где это необходимо, запрещающие всякую дискриминацию в отношении женщин;
      с) установить юридическую защиту прав женщин на равной основе с мужчинами и обеспечить с помощью компетентных национальных судов и других государственных учреждений эффективную защиту женщин против любого акта дискриминации;
      d) воздерживаться от совершения каких-либо дискриминационных актов или действий в отношении женщин и гарантировать, что государственные органы и учреждения будут действовать в соответствии с этим обязательством;
      е) принимать все соответствующие меры для ликвидации дискриминации в отношении женщин со стороны какого-либо лица, организации или предприятия;
      f) принимать все соответствующие меры, включая законодательные, для изменения или отмены действующих законов, постановлений, обычаев и практики, которые представляют собой дискриминацию в отношении женщин;
      g) отменить все положения своего уголовного законодательства, которые представляют собой дискриминацию в отношении женщин.

Статья 3

Государства-участники принимают во всех областях, и в частности, в политической, социальной, экономической и культурной областях, все соответствующие меры, включая законодательные, для обеспечения всестороннего развития и прогресса женщин, с тем, чтобы гарантировать им осуществление и пользование правами человека и основными свободами на основе равенства с мужчинами.

Статья 4

1. Принятие государствами-участниками временных специальных мер, направленных на ускорение установления фактического равенства между мужчинами и женщинами, не считается, как это определяется настоящей Конвенцией, дискриминационным, однако оно ни в коей мере не должно влечь за собой сохранение неравноправных или дифференцированных стандартов; эти меры должны быть отменены, когда будут достигнуты цели равенства возможностей и равноправного отношения.
2. Принятие государствами-участниками специальных мер, направленных на охрану материнства, включая меры, содержащиеся в настоящей Конвенции, не считается дискриминационным.

Статья 5

     Государства-участники принимают все соответствующие меры с целью:
      а) изменить социальные и культурные модели поведения мужчин и женщин с целью достижения искоренения предрассудков и упразднения обычаев и всей прочей практики, которые основаны на идее неполноценности или превосходства одного из полов или стереотипности роли мужчин и женщин;
      b) обеспечить, чтобы семейное воспитание включало в себя правильное понимание материнства как социальной функции и признание общей ответственности мужчин и женщин за воспитание и развитие своих детей при условии, что во всех случаях интересы детей являются преобладающими.

Статья 6

Государства-участники принимают все соответствующие меры, включая законодательные, для пресечения всех видов торговли женщинами и эксплуатации проституции женщин.

Часть 2
Статья 7

     Государства-участники принимают все соответствующие меры по ликвидации дискриминации в отношении женщин в политической и общественной жизни страны и, в частности, обеспечивают женщинам на равных условиях с мужчинами право:
      а) голосовать на всех выборах и публичных референдумах и избираться во все публично избираемые органы;
      b) участвовать в формулировании и осуществлении политики правительства и занимать государственные посты, а также осуществлять все государственные функции на всех уровнях государственного управления;
      с) принимать участие в деятельности неправительственных организаций и ассоциаций, занимающихся проблемами общественной и политической жизни страны.

Статья 8

Государства-участники принимают все соответствующие меры, чтобы обеспечить женщинам возможность на равных условиях с мужчинами и без какой-либо дискриминации представлять свои правительства на международном уровне и участвовать в работе международных организаций.

Статья 9

1. Государства-участники предоставляют женщинам равные с мужчинами права в отношении приобретения, изменения или сохранения их гражданства. Они, в частности, обеспечивают, что ни вступление в брак с иностранцем, ни изменение гражданства мужа во время брака не влекут за собой автоматического изменения гражданства жены, не превращают ее в лицо без гражданства и не могут заставить ее принять гражданство мужа.
2. Государства-участники предоставляют женщинам равные с мужчинами права в отношении гражданства их детей.

Часть 3
Статья 10

     Государства-участники принимают все соответствующие меры для того, чтобы ликвидировать дискриминацию в отношении женщин, с тем, чтобы обеспечить им равные права с мужчинами в области образования и, в частности, обеспечить на основе равенства мужчин и женщин:
      а) одинаковые условия для ориентации в выборе профессии или специальности, для доступа к образованию и получению дипломов в учебных заведениях всех категорий как в сельских, так и в городских районах; это равенство обеспечивается в дошкольном, общем, специальном и высшем техническом образовании, а также во всех видах профессиональной подготовки;
      b) доступ к одинаковым программам обучения, одинаковым экзаменам, преподавательскому составу одинаковой квалификации, школьным помещениям и оборудованию равного качества;
      с) устранение любой стереотипной концепции роли мужчины и женщины на всех уровнях и во всех формах обучения путем поощрения совместного обучения и других видов обучения, которые будут содействовать достижению этой цели, и, в частности, путем пересмотра учебных пособий и школьных программ и адаптации методов обучения;
      d) одинаковые возможности получения стипендий и других пособий на образование;
      е) одинаковые возможности доступа к программам продолжения образования, включая программы распространения грамотности среди взрослых и программы функциональной грамотности, направленные, в частности, на сокращение как можно скорее любого разрыва в знаниях мужчин и женщин;
      f) сокращение числа девушек, не заканчивающих школы, и разработку программ для девушек и женщин, преждевременно покинувших школу;
      g) одинаковые возможности активно участвовать в занятиях спортом и физической подготовкой;
      h) доступ к специальной информации образовательного характера в целях содействия обеспечению здоровья и благосостояния семей, включая информацию и консультации о планировании размера семьи.

Статья 11

      1. Государства-участники принимают все соответствующие меры для ликвидации дискриминации в отношении женщин в области занятости, с тем, чтобы обеспечить на основе равенства мужчин и женщин равные права, в частности:
      а) право на труд как неотъемлемое право всех людей;
      b) право на одинаковые возможности при найме на работу, в том числе, применение одинаковых критериев отбора при найме;
      с) право на свободный выбор профессии или рода работы, на продвижение по должности и гарантию занятости, а также на пользование всеми льготами и условиями работы, на получение профессиональной подготовки и переподготовки, включая ученичество, профессиональную подготовку повышенного уровня и регулярную переподготовку;
      d) право на равное вознаграждение, включая получение льгот, на равные условия в отношении труда равной ценности, а также на равный подход к оценке качества работы;
      е) право на социальное обеспечение, в частности, в случае ухода на пенсию, безработицы, болезни, инвалидности, по старости и в других случаях потери трудоспособности, а также право на оплачиваемый отпуск;
      f) право на охрану здоровья и безопасные условия труда, в том числе, по сохранению функции продолжения рода.
      2. Для предупреждения дискриминации в отношении женщин по причине замужества или материнства и гарантирования им эффективного права на труд государства-участники принимают соответствующие меры для того, чтобы:
      а) запретить, под угрозой применения санкций, увольнение с работы на основании беременности или отпуска по беременности и родам или дискриминацию ввиду семейного положения при увольнении;
      b) ввести оплачиваемые отпуска или отпуска с сопоставимыми социальными пособиями по беременности и родам без утраты прежнего места работы, старшинства или социальных пособий;
      с) поощрять предоставление необходимых дополнительных социальных услуг, с тем, чтобы позволить родителям совмещать выполнение семейных обязанностей с трудовой деятельностью и участием в общественной жизни, в частности, посредством создания и расширения сети учреждений по уходу за детьми;
      d) обеспечить женщинам особую защиту в период беременности на тех видах работ, вредность которых для их здоровья доказана.
      3. Законодательство, касающееся защиты прав, затрагиваемых в настоящей статье, периодически рассматривается в свете научно- технических знаний, а также пересматривается, отменяется или расширяется, насколько это необходимо.

Статья 12

1. Государства-участники принимают все соответствующие меры для ликвидации дискриминации в отношении женщин в области здравоохранения, с тем, чтобы обеспечить на основе равенства мужчин и женщин доступ к медицинскому обслуживанию, в частности, в том, что касается планирования размера семьи.
2. Наряду с положениями пункта 1 этой статьи государства- участники обеспечивают женщинам соответствующее обслуживание в период беременности, родов и послеродовой период, предоставляя, когда это необходимо, бесплатные услуги, а также соответствующее питание в период беременности и кормления.

Статья 13

     Государства-участники принимают все соответствующие меры для ликвидации дискриминации в отношении женщин в других областях экономической и социальной жизни, с тем, чтобы обеспечить на основе равенства мужчин и женщин равные права, в частности:
      а) право на семейные пособия;
      в) право на получение займов, ссуд под недвижимость и других форм финансового кредита;
      с) право участвовать в мероприятиях, связанных с отдыхом, занятиях спортом и во всех областях культурной жизни.

Статья 14

     1. Государства-участники принимают во внимание особые проблемы, с которыми сталкиваются женщины, проживающие в сельской местности, и значительную роль, которую они играют в обеспечении экономического благосостояния своих семей, в том числе, их деятельность в нетоварных отраслях хозяйства, и принимают все соответствующие меры для обеспечения применения положений этой Конвенции к женщинам, проживающим в сельской местности.
      2. Государства-участники принимают все соответствующие меры для ликвидации дискриминации в отношении женщин в сельских районах, с тем, чтобы обеспечить на основе равенства мужчин и женщин их участие в развитии сельских районов и в получении выгод от такого развития, и, в частности, обеспечивают таким женщинам право:
      а) участвовать в разработке и осуществлении планов развития на всех уровнях;
      в) на доступ к соответствующему медицинскому обслуживанию, включая информацию, консультации и обслуживание по вопросам планирования размера семьи;
      с) непосредственно пользоваться благами программ социального страхования;
      д) получать все виды подготовки и формального и неформального образования, включая функциональную грамотность, а также пользоваться услугами всех средств общинного обслуживания, консультативных служб по сельскохозяйственным вопросам, в частности, для повышения их технического уровня;
      е) организовать группы самопомощи и кооперативы, с тем, чтобы обеспечить равный доступ к экономическим возможностям посредством работы по найму или независимой трудовой деятельности;
      ф) участвовать во всех видах коллективной деятельности;
      ж) на доступ к сельскохозяйственным кредитам и займам, системе сбыта, соответствующей технологии и на равный статус в земельных и аграрных реформах, а также в планах перезаселения земель;
      х) пользоваться надлежащими условиями жизни, особенно жилищными условиями, санитарными услугами, электро- и водоснабжением, а также транспортом и средствами связи.

Часть 4
Статья 15

     1. Государства-участники признают за женщинами равенство с мужчинами перед законом.
      2. Государства-участники предоставляют женщинам одинаковую с мужчинами гражданскую правоспособность и одинаковые возможности ее реализации. Они, в частности, обеспечивают им равные права при заключении договоров и управлении имуществом, а также равное отношение к ним на всех этапах разбирательства в судах и трибуналах.
      3. Государства-участники соглашаются, что все договоры и все другие частные документы любого рода, имеющие своим правовым последствием ограничение правоспособности женщин, считаются недействительными.
      4. Государства-участники предоставляют мужчинам и женщинам одинаковые права в отношении законодательства, касающегося передвижения лиц и свободы выбора места проживания и местожительства.

Статья 16

     1. Государства-участники принимают все соответствующие меры для ликвидации дискриминации в отношении женщин во всех вопросах, касающихся брака и семейных отношений, и, в частности, обеспечивают на основе равенства мужчин и женщин:
      а) одинаковые права на вступление в брак;
      в) одинаковые права на свободный выбор супруга и на вступление в брак только со своего свободного и полного согласия;
      с) одинаковые права и обязанности в период брака и при его расторжении;
      д) одинаковые права и обязанности мужчин и женщин как родителей, независимо от их семейного положения, в вопросах, касающихся их детей; во всех случаях интересы детей являются преобладающими;
      е) одинаковые права свободно и ответственно решать о числе детей и промежутках между их рождениями и иметь доступ к информации, образованию, а также средствам, которые позволяют им осуществлять это право;
      ф) одинаковые права и обязанности быть опекунами, попечителями, доверителями и усыновителями детей или осуществлять аналогичные функции, когда они предусмотрены национальным законодательством; во всех случаях интересы детей являются преобладающими;
      ж) равные личные права мужа и жены, в том числе, право выбора фамилии, профессии и занятия;
      х) равные права супругов в отношении владения, приобретения, управления, пользования и распоряжения имуществом как бесплатно, так и за плату.
      2. Обучение и брак ребенка не имеет юридической силы, а принимаются все необходимые меры, включая законодательные, с целью определения минимального брачного возраста и обязательной регистрации браков в актах гражданского состояния.

Часть 5
Статья 17

     1. Для рассмотрения хода осуществления настоящей Конвенции учреждается Комитет по ликвидации дискриминации в отношении женщин (далее именуемый "Комитет"), состоящий в момент вступления Конвенции в силу из восемнадцати, а после ее ратификации или присоединения к ней тридцать пятого государства-участника - из двадцати трех экспертов, обладающих высокими моральными качествами и компетентностью в области, охватываемой настоящей Конвенцией. Эти эксперты избираются государствами-участниками из числа своих граждан и выступают в своем личном качестве, при этом учитывается справедливое географическое распределение и представительство различных форм цивилизации, а также основных правовых систем.
      2. Члены Комитета избираются тайным голосованием из числа внесенных в список лиц, выдвинутых государствами-участниками. Каждое государство-участник может выдвинуть одно лицо из числа своих граждан.
      3. Первоначальные выборы проводятся через шесть месяцев со дня вступления в силу настоящей Конвенции. По меньшей мере за три месяца до срока проведения каждых выборов Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций направляет государствам-участникам письмо с предложением представить свои кандидатуры в течение двух месяцев. Генеральный секретарь готовит список, в котором в алфавитном порядке внесены все выдвинутые таким образом лица с указанием государств-участников, которые выдвинули их, и представляет этот список государствам-участникам.
      4. Выборы членов Комитета проводятся на заседании государств- участников, созываемом Генеральным секретарем в Центральных учреждениях Организации Объединенных Наций. На этом заседании, на котором две трети государств-участников составляют кворум, лицами, выбранными в Комитет, считаются те кандидаты, которые получают наибольшее количество голосов и абсолютное большинство голосов представителей государств-участников, присутствующих и принимающих участие в голосовании.
      5. Члены Комитета избираются на четырехлетний срок. Однако срок полномочий девяти членов, избранных на первых выборах, истекает по прошествии двух лет; сразу же после проведения первых выборов фамилии этих девяти членов выбираются по жребию Председателем Комитета.
      6. Избрание пяти дополнительных членов Комитета проводится в соответствии с положениями пунктов 2, 3 и 4 этой статьи после ратификации или присоединения к Конвенции тридцать пятого государства. Срок полномочий двух дополнительных членов, избранных таким образом, истекает по прошествии двух лет; фамилии этих двух членов выбираются по жребию Председателем Комитета.
      7. Для заполнения непредвиденных вакансий государство-участник, эксперт которого прекратил функционировать в качестве члена Комитета, назначает другого эксперта из числа своих граждан при условии одобрения Комитетом.
      8. Члены Комитета получают утверждаемое Генеральной Ассамблеей вознаграждение за счет средств Организации Объединенных Наций в порядке и на условиях, устанавливаемых Ассамблеей с учетом важности обязанностей Комитета.
      9. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций представляет необходимый персонал и материальные средства для эффективного осуществления функций Комитета в соответствии с настоящей Конвенцией.

Статья 18

     1. Государства-участники обязуются представлять Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций для рассмотрения Комитетом доклад о законодательных, судебных, административных или других мерах, принятых ими для выполнения положений настоящей Конвенции, и о прогрессе, достигнутом в этой связи:
      а) в течение одного года со дня вступления настоящей Конвенции в силу для заинтересованного государства; и
      в) после этого по крайней мере через каждые четыре года и далее, тогда, когда об этом запросит Комитет.
      2. В докладах могут указываться факторы и трудности, влияющие на степень выполнения обязательств по настоящей Конвенции.

Статья 19

1. Комитет утверждает свои собственные правила процедуры.
2. Комитет избирает своих должностных лиц на двухлетний срок.

Статья 20

1. Комитет ежегодно проводит заседания, как правило, в течение периода, не превышающего двух недель, с целью рассмотрения докладов, представленных в соответствии со статьей 18 настоящей Конвенции.
2. Заседания Комитета, как правило, проводятся в Центральных учреждениях Организации Объединенных Наций или в любом ином подходящем месте, определенном Комитетом.

Статья 21

1. Комитет ежегодно через Экономический и Социальный Совет представляет доклад Генеральной Ассамблее Организации Объединенных Наций о своей деятельности и может вносить предложения и рекомендации общего характера, основанные на изучении докладов и информации, полученных от государств-участников. Такие предложения и рекомендации общего характера включаются в доклад Комитета наряду с замечаниями государств-участников, если таковые имеются.
2. Генеральный секретарь препровождает доклады Комитета Комиссии по положению женщин для ее информации.

Статья 22

Специализированные учреждения имеют право быть представленными при рассмотрении вопросов об осуществлении таких положений настоящей Конвенции, которые входят в сферу их деятельности. Комитет может предложить специализированным учреждениям представить доклады об осуществлении Конвенции в областях, входящих в сферу их деятельности.

Часть VI
Статья 23

     Ничто в настоящей Конвенции не затрагивает какие-либо более способствующие достижению равноправия между мужчинами и женщинами положения, которые могут содержаться:
      а) в законодательстве государства-участника; или
      b) в какой-либо другой международной конвенции, в договоре или соглашении, имеющих силу для такого государства.

Статья 24

Государства-участники обязуются принимать все необходимые меры на национальном уровне для достижения полной реализации прав, признанных в настоящей Конвенции.

Статья 25

     1. Настоящая Конвенция открыта для подписания ее всеми государствами.
      2. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций назначается депозитарием настоящей Конвенции.
      3. Настоящая Конвенция подлежит ратификации. Ратификационные грамоты сдаются на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.
      4. Настоящая Конвенция открыта для присоединения к ней всех государств. Присоединение осуществляется путем сдачи документа о присоединении на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.

Статья 26

1. Просьба о пересмотре настоящей Конвенции может быть представлена в любое время любым из государств-участников путем письменного сообщения на имя Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.
2. Генеральная Ассамблея Организации Объединенных Наций, если она признает необходимым принятие каких-либо мер, принимает решение о том, какие именно меры необходимо принять в отношении такой просьбы.

Статья 27

1. Настоящая Конвенция вступает в силу на тридцатый день после сдачи на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций двадцатой ратификационной грамоты или документа о присоединении.
2. Для каждого государства, которое ратифицирует настоящую Конвенцию или присоединяется к ней после сдачи на хранение двадцатой ратификационной грамоты или документа о присоединении, настоящая Конвенция вступает в силу на тридцатый день после сдачи на хранение его ратификационной грамоты или документа о присоединении.

Статья 28

     1. Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций получает и рассылает всем государствам текст оговорок, сделанных государствами в момент ратификации или присоединения.
      2. Оговорка, не совместимая с целями и задачами настоящей Конвенции, не допускается.
      3. Оговорки могут быть сняты в любое время путем соответствующего уведомления, направленного на имя Генерального секретаря, который затем сообщает об этом всем государствам-участникам. Такое уведомление вступает в силу со дня его получения.

Статья 29

     1. Любой спор между двумя или несколькими государствами- участниками относительно толкования или применения настоящей Конвенции, не решенный путем переговоров, передается по просьбе одной из сторон на арбитражное разбирательство. Если в течение шести месяцев с момента подачи заявления об арбитражном разбирательстве сторонам не удалось прийти к согласию относительно организации арбитражного разбирательства, любая из этих сторон может передать данный спор в Международный Суд путем подачи заявления в соответствии со Статутом Суда.
      2. Каждое государство-участник может во время подписания или ратификации настоящей Конвенции или присоединения к ней заявить о том, что оно не считает себя связанным обязательствами, содержащимися в пункте 1 этой статьи. Другие государства-участники не несут обязательств, вытекающих их указанного пункта данной статьи, в отношении какого-либо государства-участника, сделавшего подобную оговорку.
       3. Любое государство-участник, сделавшее оговорку в соответствии с пунктом 2 настоящей статьи, может в любое время снять свою оговорку путем уведомления Генерального секретаря Организации Объединенных Наций.

Статья 30

Настоящая Конвенция, тексты которой на английском, арабском, испанском, китайском, русском и французском языках являются равно аутентичными, сдается на хранение Генеральному секретарю Организации Объединенных Наций.
В удостоверении чего нижеподписавшиеся, должным образом на то уполномоченные, подписали настоящую Конвенцию.

Қазақстан Республикасының Әйелдердi кемсiтушiлiктiң барлық нысандарын жою туралы конвенцияға қосылуы туралы

Әйелдерге қатысты кемсітудің барлық нысандарын жою туралы конвенция (18 желтоқсан, 1979 жыл)