Қазақстан Республикасының Ассоциация бостандығы және ұйымдастыру құқығын қорғау жөніндегі 1948 жылғы Конвенцияны бекіту туралы

Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 30 желтоқсан N 29-ІІ Заңы

Сан-Францискода 1948 жылғы 9 шілдеде қабылданған Ассоциация бостандығы және ұйымдастыру құқығын қорғау жөніндегі 1948 жылғы Конвенция бекітілсін.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев

87 Конвенция
Ассоциация бостандығы және ұйымдастыру
құқығын қорғау жөніндегі Конвенция
(1948 жылғы 9 шілде, Сан-Франциско қаласы)

(2001 жылғы 13 желтоқсанда күшіне енді - ҚР СІМ-нің ресми сайты)

Сан-Францискода Халықаралық Еңбек Бюросының Әкімшілік Кеңесі шақырған және 1948 жылдың 17 маусымында өзінің отыз бірінші сессиясына жиналған, Халықаралық Еңбек Ұйымының Бас Конференциясы сессияның күн тәртібінде жетінші тармақ болып табылатын, ассоциация бостандығы және ұйымдастыру құқығын қорғау жөніндегі бір қатар ұсыныстарды конвенция нысанында қабылдауды шешіп,
Халықаралық Еңбек Ұйымы Жарғысының кіріспесі еңбек жағдайларын жақсарта алатын және бейбітшілікті қамтамасыз етуге қабілетті құралдардың бірі деп бірігу бостандығы принципін мойындайтынын еске ала отырып,
Филадельфия Декларациясы сөз бостандығы мен бірігу бостандығы тұрақты прогрестің қажетті шарттары болып табылатынын қайтадан жариялағанын еске ала отырып,
Халықаралық Еңбек Конференциясы өзінің отызыншы сессиясында халықаралық регламенттеу негізіне қалануға тиісті принциптерді бірауыздан қабылдағанын еске ала отырып,
Біріккен Ұлттар Ұйымының Ассамблеясы өзінің екінші сессиясында осы принциптерге қосылғанын және Халықаралық Еңбек Ұйымын бір немесе бірнеше халықаралық конвенцияларды қабылдау мақсатымен барлық күшін салуды жалғастыра беруін сұрағанын еске ала отырып,
осы бір мың тоғыз жүз қырық сегізінші жылдың шілде айының тоғызыншы жұлдызында ассоциация бостандығы және ұйымдастыру құқығын қорғау жөніндегі 1948 жылдың Конвенциясы деп аталатын, төмендегі Конвенцияны қабылдайды:

I Бөлім. Ассоциация бостандығы

1 бап

Ол жөнінде осы Конвенция күшіне енген, Халықаралық Еңбек Ұйымының Әр Мүшесі төмендегі қаулыларды жүзеге асыруды міндеттенеді.

2 бап

Жұмысшылар мен кәсіпкерлердің қандай да болсын айырмашылықсыз өз таңдауымен оған алдын-ала рұқсат алмай-ақ ұйым құруға, сондай-ақ жалғыз-ақ осы ақырғылардың жарғыларына бағыну шартында осындай ұйымдарға кіруге құқықтары бар.

3 бап

1. Жұмысшылар мен кәсіпкерлердің ұйымдарының өз жарғылары мен әкімшілік регламентін шығаруға, өз өкілдерін еркін таңдауға, өз аппараты мен өз қызметін ұйымдастыруға және өз іс-әрекеттерінің бағдарламасын тұжырымдауға құқығы бар.
2. Мемлекеттік өкімет қандай да болсын, бұл құқықты шектейтін қол сұғушылыққа немесе оның заңды жүзеге асуына кедергі жасаудан тартынады.

4 бап

Жұмысшылар мен кәсіпкерлердің ұйымдары таратуға немесе уақытша әкімшілік тәртібімен тыйым салуға жатпайды.

5 бап

Жұмысшылар мен кәсіпкерлер ұйымдарының Федерация және конфедерация құруларына құқығы бар, сондай-ақ оларға қосылуға құқығы бар, осындай әр ұйым, федерация немесе конфедерацияның халықаралық жұмысшылар мен кәсіпкерлердің халықаралық ұйымдарына кіруге құқығы бар.

6 бап

2, 3 және 4 баптардың қаулылары жұмысшылар мен кәсіпкерлер ұйымдарының федерация және конфедерацияларына қолданылады.

7 бап

Жұмысшылар мен кәсіпкерлер ұйымдары, олардың федерациялары мен конфедерацияларының заңдық тұлға құқығын алуы 2, 3 және 4 баптардың қаулыларын қолдануына кедергі болуға қабілетті шарттарға бағынуы мүмкін емес.

8 бап

1. Осы Конвенциямен танылған олардың құқықтарын жүзеге асырғанда, жұмысшылар, кәсіпкерлер және олардың тиісті ұйымдары басқа тұлғалар немесе ұйымдасқан ұжымдар сияқты заңдылықты сақтайды.
2. Ұлттық заңдылық осы Конвенциямен қарастырылған кепілдіктерді қозғамайды және оларды бұзбай қолданылады.

9 бап

1. Осы Конвенциямен көзделген кепілдіктер қарулы күштер мен полицияға қандай шамада қолданылатынын ұлттық заңдылық анықтайды.
2. Халықаралық Еңбек Ұйымы Жарғысының 19 бабының 8 тармағында баяндалған принциптеріне сәйкес, Ұйым Мүшесінің қайсымен болсын осы Конвенцияның ратификациялануы қарулы күштер мүшелері мен полицияға осы Конвенциямен көзделген кепілдікті беретін қолданыстағы заңдарды, сот органдарының шешімдерін, ғұрыптар мен келісімдерді қозғау болып қаралмайды.

10 бап

Осы Конвенциядағы "ұйым" деген термин жұмысшылар мен кәсіпкерлердің мүдделерін қорғау және қамтамасыз ету мақсаты бар қандай да болсын жұмысшылар немесе кәсіпкерлердің ұйымын білдіреді.

II Бөлім. Ұйым құқығын қорғау

11 бап

Ол жөнінде осы Конвенция күшіне енген Халықаралық Еңбек Ұйымының Әр Мүшесі жұмысшылар мен кәсіпкерлерге ұйымға құқығын еркін жүзеге асыруына кепілдік беру мақсатымен қажетті және тиісті шараларды қолдануға міндеттенеді.

III Бөлім. Әр түрлі ережелер

12 бап

1. Халықаралық Еңбек Ұйымы Жарғысына 1946 жылғы түзету туралы Актіге сәйкес өзгертілген Халықаралық Еңбек Ұйымы Жарғысының 35 бабында аталған аумақтар жөнінде және көрсетілген баптың 4 және 5 тармақтарында аталған аумақтарды қоспағанда, осы Конвенцияны бекітуші Ұйымның әрбір Мүшесі оны бекіткеннен кейін мүмкіндігінше қысқа мерзімде Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына өтініш жолдайды, онда:
a) Ұйымның мүдделі Мүшесі олар жөнінде Конвенцияның ережелерін өзгеріссіз қолдануға міндеттенетін аумақтар;
b) ол олар жөнінде Конвенцияның ережелерін өзгерістермен қолдануға міндеттенетін аумақтар және осы өзгерістердің егжей-тегжейі;
c) Конвенция қолданылмайтын аумақтар және бұл жағдайда оның қолданылмауының себептері;
d) ол олар жөнінде өз шешімін кейінге қалдыратын аумақтар көрсетіледі.
2. Осы баптың 1 тармағының a және b тармақшаларында аталған міндеттемелер бекіту туралы құжаттың ажыратылмайтын бөлігі болып саналады және өздерінің соңынан онымен бірдей салдарларға әкеледі.
3. Ұйымның кез келген Мүшесі жаңа өтініш арқылы осы баптың 1 тармағының b, c және d тармақшаларына қарай оның бұрынғы өтінішіндегі ескертулердің барлығынан немесе бір бөлігінен бас тарта алады.
4. Ұйымның кез келген Мүшесі осы Конвенция 17-баптың ережелеріне сәйкес күшін жоюы мүмкін кезеңдер ішінде Бас Директорға кез келген алдыңғы өтініштің шарттарын кез келген басқа қатынаста өзгертетін және белгілі аумақтарда орын алып отырған жағдай туралы хабарлайтын жаңа өтініш жібере алады.

13 бап

1. Осы Конвенция қозғайтын мәселелер толығымен немесе негізінен метрополиядан тыс аумақтың өкіметтерінің өздерінің құзіретіне енетін кезде осы аумақтың халықаралық қарым-қатынасы үшін жауап беретін Ұйым Мүшесі, осы аумақтың үкіметімен келісім бойынша Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына осы Конвенция бойынша мұндай аумақтың атынан міндеттемелер қабылдау туралы өтініш жолдай алады.
2. Осы Конвенция бойынша міндеттемелер қабылдау туралы өтінішті Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына:
a) олардың ортақ басқаруындағы аумақ жөнінде екі немесе одан көбірек Ұйым Мүшелері;
b) Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысы ережелерінің немесе мұндай аумақ жөнінде күшіндегі қандай болса да бір басқа қаулының негізінде қандай болса да бір аумақты басқару үшін жауапты кез келген халықаралық өкімет жібере алады.
3. Осы баптың алдыңғы тармақтарына сәйкес Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына жіберілетін өтініштерде Конвенцияның ережелері осы аумақта өзгерістермен немесе өзгерістерсіз қолданылатындығы көрсетіледі; егер өтініште Конвенцияның ережелері өзгерістермен қолданылады деп көрсетілсе, онда атап айтқанда бұл өзгерістерге не жататындығы анықталады.
4. Ұйымның мүдделі Мүшесі немесе Мүшелері немесе халықаралық өкімет кез келген уақытта жаңа өтініш арқылы қандай болса да бір бұрыңғы өтініште ескерілген өзгерістерді пайдаланудан толығымен немесе жарым-жартылай бас тарта алады.
5. Ұйымның мүдделі Мүшесі немесе Мүшелері немесе халықаралық өкімет 17 баптың ережелеріне сәйкес Конвенция күшін жоюы мүмкін кезеңдерде Бас Директорға кез келген алдыңғы өтініштің шарттарын кез келген басқа қатынаста өзгертетін және осы Конвенцияны қолдану жөнінде орын алып отырған жағдай туралы хабарлайтын жаңа өтініш жібере алады.

14 бап

Осы Конвенцияны бекіту туралы ресми құжаттар тіркеу үшін Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына жіберіледі.

15 бап

1. Осы Конвенция Халықаралық Еңбек Ұйымының бекіту туралы құжаттарын Бас Директор тіркеген Мүшелерін ғана байланыстырады.
2. Ол Ұйымның екі Мүшесін бекіту туралы құжаттарды Бас Директор тіркегеннен кейін он екі ай өткен соң күшіне енеді.
3. Ақырында бұл Конвенция Ұйымның әрбір Мүшесі жөнінде оның бекіту туралы құжатын тіркеу мерзімінен кейін он екі ай өткен соң күшіне енеді.

16 бап

1. Осы Конвенцияны бекіткен Ұйымның кез келген Мүшесі оның бастапқы күшіне енген кезінен он жыл мерзім өткенде Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директорына жіберілген және ол тіркеген күшін жою туралы акт арқылы оны жоя алады. Күшін жою туралы актіні тіркегеннен кейін бір жылдан соң күшіне енеді.
2. Осы Конвенцияны бекіткен Ұйымның кез келген Мүшесі алдыңғы тармақта аталған он жыл кезең өткеннен кейін бір жыл мерзімде құжаттың күшін жоюға осы бапта көзделген өзінің құқығымен пайдаланбаса, келесі он жыл мерзімге байланысын сақтайды және ақырында осы Конвенцияны әрбір он жыл мерзім өткенде осы бапта белгіленген тәртіппен жоя алады.

17 бап

1. Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директоры Ұйым Мүшелерінен алынған бекіту туралы барлық құжаттарды, күшін жою туралы өтініштер мен актілерді тіркеу туралы Халықаралық Еңбек Ұйымының барлық Мүшелеріне хабарлайды.
2. Бекіту туралы өзі алған екінші құжатты тіркеу туралы Ұйым Мүшелеріне хабарлай отырып, Бас Директор олардың назарын осы Конвенцияның күшіне енген уақытына аударады.

18 бап

Халықаралық Еңбек Бюросының Бас Директоры Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының 102 бабына сәйкес тіркеу үшін Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Хатшысына алдыңғы баптардың ережелеріне сәйкес өзі тіркеген бекіту туралы барлық құжаттар, күшін жою туралы өтініштер мен актілер жөнінде толық мәлімет жібереді.

19 бап

Халықаралық Еңбек Бюросының Әкімшілік Кеңесі бұл қажет деп есептеген әрбір ретте, ол Бас Конференцияға осы Конвенцияны қолдану туралы баяндама тапсырады және Конференцияның күн тәртібіне оны толық немесе жарым-жартылай қайта қарау туралы мәселе енгізу қажет пе, соны шешеді.

20 бап

1. Егер Конференция осы Конвенцияны толығымен немесе жарым-жартылай қайта қарайтын жаңа конвенция қабылдаса және жаңа конвенцияда керісінше көзделмесе, онда:
a) қандай болса да бір Ұйым Мүшесінің жаңа, қайта қаралушы конвенцияны бекітуі жаңа, қайта қаралушы конвенция күшіне енген жағдайда 16-баптың ережелеріне қарамастан автоматты түрде осы Конвенцияның дереу күшін жоюға әкеліп соғады.
b) жаңа, қайта қаралушы конвенцияның күшіне ену уақытынан бастап осы Конвенция оны Ұйым Мүшелерінің бекітуі үшін жабық.
2. Осы Конвенция қандай жағдайда болса да, оны бекіткен, бірақ жаңа, қайта қаралушы конвенцияны бекітпеген Ұйым Мүшелері жөнінде нысаны және мазмұны бойынша күшінде қалады.

21 бап

Осы Конвенцияның ағылшынша және французша мәтіндерінің күші бірдей.

On ratification of the Convention of 1948 concerning Freedom of Association and Protection of the Right to Organize

Law of the Republic of Kazakhstan of 30 December 1999

To ratify the Convention of 1948 concerning Freedom of Association and Protection of the Right to Organize (Convention № 87), adopted in San Francisco, 9 July 1948.

President
of the Republic of Kazakhstan N. NAZARBAYEV

Convention №81 of the International Labour Organisation concerning Freedom of Association and Protection of the Right to Organize

(San Francisco, 9 July 1948)

The General Conference of the International Labour Organisation,
Having been convened at San Francisco by the Governing Body of the International Labour Office, and having met in its thirty-first session on 17 June 1948,
Having decided to adopt, in the form of a Convention, certain proposals concerning freedom of association and protection of the right to organise which is the seventh item on the agenda of the session,
Considering that the Preamble to the Constitution of the International Labour Organisation declares "recognition of the principle of freedom of association" to be a means of improving conditions of labour and of establishing peace,
Considering that the Declaration of Philadelphia reaffirms that "freedom of expression and of association are essential to sustained progress",
Considering that the International Labour Conference, at its thirtieth session, unanimously adopted the principles which should form the basis for international regulation,
Considering that the General Assembly of the United Nations, at its second session, endorsed these principles and requested the International Labour Organisation to continue every effort in order that it may be possible to adopt one or several international Conventions,
Adopts this ninth day of July of the year one thousand nine hundred and forty-eight the following Convention, which may be cited as the Freedom of Association and Protection of the Right to Organise Convention, 1948:

Part I

FREEDOM OF ASSOCIATION

Article 1

Each Member of the International Labour Organisation for which this Convention is in force undertakes to give effect to the following provisions.

Article 2

Workers and employers, without distinction whatsoever, shall have the right to establish and, subject only to the rules of the organisation concerned, to join organisations of their own choosing without previous authorisation.

Article 3

1. Workers' and employers' organisations shall have the right to draw up their constitutions and rules, to elect their representatives in full freedom, to organise their administration and activities and to formulate their programmes.
2. The public authorities shall refrain from any interference which would restrict this right or impede the lawful exercise thereof.

Article 4

Workers' and employers' organisations shall not be liable to be dissolved or suspended by administrative authority.

Article 5

Workers' and employers' organisations shall have the right to establish and join federations and confederations and any such organisation, federation or confederation shall have the right to affiliate with international organisations of workers and employers.

Article 6

The provisions of articles 2, 3 and 4 hereof apply to federations and confederations of workers' and employers' organisations.

Article 7

The acquisition of legal personality by workers' and employers' organisations, federations and confederations shall not be made subject to conditions of such a character as to restrict the application of the provisions of articles 2, 3 and 4 hereof.

Article 8

1. In exercising the rights provided for in this Convention workers and employers and their respective organisations, like other persons or organised collectivities, shall respect the law of the land.
2. The law of the land shall not be such as to impair, nor shall it be so applied as to impair, the guarantees provided for in this Convention.

Article 9

1. The extent to which the guarantees provided for in this Convention shall apply to the armed forces and the police shall be determined by national laws or regulations.
2. In accordance with the principle set forth in paragraph 8 of article 19 of the Constitution of the International Labour Organisation, the ratification of this Convention by any Member shall not be deemed to affect any existing law, award, custom or agreement in virtue of which members of the armed forces or the police enjoy any right guaranteed by this Convention.

Article 10

In this Convention the term "organisation" means any organisation of workers or of employers for furthering and defending the interests of workers or of employers.

Part II

PROTECTION OF THE RIGHT TO ORGANISE

Article 11

Each Member of the International Labour Organisation for which this Convention is in force undertakes to take all necessary and appropriate measures to ensure that workers and employers may exercise freely the right to organise.

Part III

MISCELLANEOUS PROVISIONS

Article 12

1. In respect of the territories referred to in article 35 of the Constitution of the International Labour Organisation as amended by the Constitution of the International Labour Organisation Instrument of Amendment, 1946, other than the territories referred to in paragraphs 4 and 5 of the said article as so amended, each Member of the Organisation which ratifies this Convention shall communicate to the Director-General of the International Labour Office with or as soon as possible after its ratification a declaration stating:
(a) The territories in respect of which it undertakes that the provisions of the Convention shall be applied without modification;
(b) The territories in respect of which it undertakes that the provisions of the Convention shall be applied subject to modifications, together with details of the said modifications;
(c) The territories in respect of which the Convention is inapplicable and in such cases the grounds on which it is inapplicable;
(d) The territories in respect of which it reserves its decision.
2. The undertakings referred to in subparagraphs (a) and (b) of paragraph 1 of this article shall be deemed to be an integral part of the ratification and shall have the force of ratification.
3. Any Member may at any time by a subsequent declaration cancel in whole or in part any reservations made in its original declaration in virtue of subparagraphs (b), (c) or (d) of paragraph 1 of this article.
4. Any Member may, at any time at which this Convention is subject to denunciation in accordance with the provisions of article 16, communicate to the Director-General a declaration modifying in any other respect the terms of any former declaration and stating the present position in respect of such territories as it may specify.

Article 13

1. Where the subject-matter of this Convention is within the self-governing powers of any non-metropolitan territory, the Member responsible for the international relations of that territory may, in agreement with the government of the territory, communicate to the Director-General of the International Labour Office a declaration accepting on behalf of the territory the obligations of this Convention.
2. A declaration accepting the obligations of this Convention may be communicated to the Director-General of the International Labour Office:
(a) By two or more Members of the Organisation in respect of any territory which is under their joint authority; or
(b) By any international authority responsible for the administration of any territory, in virtue of the Charter of the United Nations or otherwise, in respect of any such territory.
3. Declarations communicated to the Director-General of the International Labour Office in accordance with the preceding paragraphs of this article shall indicate whether the provisions of the Convention will be applied in the territory concerned without modification or subject to modifications; when the declaration indicates that the provisions of the Convention will be applied subject to modifications it shall give details of the said modifications.
4. The Member, Members or international authority concerned may at any time by a subsequent declaration renounce in whole or in part the right to have recourse to any modification indicated in any former declaration.
5. The Member, Members or international authority concerned may, at any time at which this Convention is subject to denunciation in accordance with the provisions of article 16, communicate to the Director-General of the International Labour Office a declaration modifying in any other respect the terms of any former declaration and stating the present position in respect of the application of the Convention.

Part IV

FINAL PROVISIONS

Article 14

The formal ratifications of this Convention shall be communicated to the Director-General of the International Labour Office for registration.

Article 15

1. This Convention shall be binding only upon those Members of the International Labour Organisation whose ratifications have been registered with the Director-General.
2. It shall come into force twelve months after the date on which the ratifications of two Members have been registered with the Director-General.
3. Thereafter, this Convention shall come into force for any Member twelve months after the date on which its ratification has been registered.

Article 16

1. A Member which has ratified this Convention may denounce it after the expiration of ten years from the date on which the Convention first comes into force, by an act communicated to the Director-General of the International Labour Office for registration. Such denunciation shall not take effect until one year after the date on which it is registered.
2. Each Member which has ratified this Convention and which does not, within the year following the expiration of the period of ten years mentioned in the preceding paragraph, exercise the right of denunciation provided for in this article, will be bound for another period of ten years and, thereafter, may denounce this Convention at the expiration of each period of ten years under the terms provided for in this article.

Article 17

1. The Director-General of the International Labour Office shall notify all Members of the International Labour Organisation of the registration of all ratifications, declarations and denunciations communicated to him by the Members of the Organisation.
2. When notifying the Members of the Organisation of the registration of the second ratification communicated to him, the Director-General shall draw the attention of the Members of the Organisation to the date upon which the Convention will come into force.

Article 18

The Director-General of the International Labour Office shall communicate to the Secretary-General of the United Nations for registration in accordance with Article 102 of the Charter of the United Nations full particulars of all ratifications, declarations and acts of denunciation registered by him in accordance with the provisions of the preceding articles.

Article 19

At the expiration of each period of ten years after the coming into force of this Convention, the Governing Body of the International Labour Office shall present to the General Conference a report on the working of this Convention and shall consider the desirability of placing on the agenda of the Conference the question of its revision in whole or in part.

Article 20

1. Should the Conference adopt a new Convention revising this Convention in whole or in part, then, unless the new Convention otherwise provides:
(a) The ratification by a Member of the new revising Convention shall ipso jure involve the immediate denunciation of this Convention, notwithstanding the provisions of article 16 above, if and when the new revising Convention shall have come into force;
(b) As from the date when the new revising Convention comes into force this Convention shall cease to be open to ratification by the Members.
2. This Convention shall in any case remain in force in its actual form and content for those Members which have ratified it but have not ratified the revising Convention.

Article 21

The English and French versions of the text of this Convention are equally authoritative.
The foregoing is the authentic text of the Convention duly adopted by the General Conference of the International Labour Organisation during its thirty-first session which was held at San Francisco and declared closed the tenth day of July 1948.
In faith whereof we have appended our signatures this thirty-first day of August 1948.