РЕКОМЕНДАЦИИ по аудиту и инспекции безопасности дорожного движения по автомобильным дорогам общего пользования

Приказ Председателя Комитета автомобильных дорог Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 декабря 2017 года № 185.

Предисловие

1	РАЗРАБОТАНЫ И ВНЕСЕНЫ	Акционерным обществом " "Казахстанский дорожный научно-исследовательский институт" (АО "КаздорНИИ")
2	УТВЕРЖДЕНЫ И ВВЕДЕНЫ В ДЕЙСТВИЕ	Приказом Председателя Комитета автомобильных дорог Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от "26" декабря 2017 г. № 185
3	СОГЛАСОВАНЫ	Акционерным обществом "НК "КазАвтоЖол" от "16" ноября 2017 г. №03/13-2-2878-И
4	СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ	2022 год
	ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ	5 лет
5	ВВЕДЕН ВПЕРВЫЕ

Документ доступен к просмотру в информационно-правовой системе нормативно-правовых актов Республики Казахстан "Әділет" и электронной базе данных "InfoZhol" – http://infozhol.kad.org.kz

Настоящие рекомендации не могут быть полностью или частично воспроизведены, тиражированы и распространены без разрешения Комитета автомобильных дорог Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

Содержание

Введение
1 Область применения
2 Нормативные ссылки
3 Термины, определения и сокращения
4 Общие положения
5 Основные этапы проведения аудита
6 Программа аудита
7 Задачи участников аудита
8 Требования к аудиту при проектировании автомобильных дорог
9 Требования к аудиту при строительстве, реконструкции и капитальном ремонте автомобильных дорог
10 Требования к аудиту существующих дорог
11 Требования по проведению аудита мест и участков концентрации дорожно-транспортных происшествий
12 Требования по проведению аудита отдельных объектов
13 Эксперты аудиторы
14 Листы контроля и их назначение
15 Оформление результатов аудита
16 Использование результатов аудита автомобильных дорог
17 Оценки степени соответствия показателей технического уровня автомобильных дорог требованиям обеспечения безопасности движения
18 Ранжирование локального участка, дороги или сети по степени риска безопасности дорожного движения
19 Допустимые значения средневзвешенного итогового коэффициента аварийности в зависимости от назначения ремонтных мероприятий
20 Оценка эффективности управления безопасностью дорожной сети
Приложение А (обязательное) Заявка на проведение аудита безопасности дорожного движения
Приложение Б (обязательное) Книга регистрация аудита безопасности дорожного движения
Приложение В (обязательное) Предписание на проведение аудита безопасности дорожного движения
Приложение Г (информационное) Лист контроля
Приложение Д (информационное) Схемы типичных видов дорожно - транспортных происшествии согласно базы данных CARE
Приложение Е (обязательное) Форма отчета о результатах аудита безопасности дорожного движения
Приложение Ж (информационное) Пример расчета итогового коэффициента аварийности автомобильной дороги по итогам аудита безопасности дорожного движения
Приложение К (информационное) Пример расчета итогового коэффициента аварийности автомобильной дороги по результатам моделирования улучшения уровня безопасности дорожного движения при среднем ремонте (II группа)
Библиография

Введение

В большинстве стран применяются руководства по проектированию, которые включают в себя реализацию задач безопасности дорожного движения. Несмотря на это, ДТП продолжают происходить на новых дорогах, чему имеется несколько причин. В первую очередь, нормы проектирования зачастую содержат минимальные требования в отношении дорожной безопасности, и сочетание таких элементов способно привести к созданию опасных ситуаций (рисунок 1). Более того, соблюдение норм не всегда представляется возможным по объективным причинам.

Существует распространенное ошибочное представление, что вина водителя или его ненадлежащие поведение является единственной причиной, приводящей к ДТП. В результате различных исследований была выявлена система, заключающаяся в том, что помимо вины водителя, присутствуют влияние дорожных и окружающих ее условий, а также автотранспортных средств.

Рисунок 1- Относительный вклад в происхождение аварий

В связи с наличием опасных участков и пересечений в проектах новых дорог во многих странах был внедрен инструмент "Аудит безопасности дорожного движения" (далее - аудит), который позволяет более эффективно учитывать человеческий фактор. 20-ти летний мировой опыт применения аудита признал его как одного из самых эффективных инженерных инструментов в области дорожной безопасности. Более того, директива Европейского парламента и Совета 2008/96 урегулировала положение о том, что аудит станет обязательным компонентом в развитии трансъевропейской дорожной сети [5].

В связи с чем, настоящие Рекомендации создают основу внедрения аудита безопасности дорожного движения и повышения потенциала дорожных органов, проектировщиков, подрядчиков и других заинтересованных сторон в принятии системных мер, направленных на повышение безопасности автомобильных дорог общего пользования Республики Казахстан.

1 Область применения

Настоящие Рекомендации определяют методологию проведения аудита безопасности дорожного движения по автомобильным дорогам общего пользования в Республике Казахстан и предназначены для применения при проектировании, строительстве и эксплуатации автомобильных дорог.

2 Нормативные ссылки

Для применения настоящих Рекомендаций необходимы следующие ссылочные нормативные и нормативно-правовые документы:

СТ РК 1124-2003 Технические средства организации дорожного движения. Разметка дорожная.

СТ РК 1125-2002 Технические средства организации дорожного движения. Знаки дорожные. Общие технические требования.

СТ РК 1279-2013 Дороги автомобильные и аэродромы. Методы определения шероховатости дорожного покрытия и коэффициента сцепления колес автомобиля с дорожным покрытием.

СТ РК 1378-2005 Дороги автомобильные. Учет интенсивности движения.

СТ РК 1412-2010 Технические средства организации дорожного движения. Правила применения дорожных знаков, разметки, светофоров, дорожных ограждений и направляющих устройств.

СТ РК 2068-2010 Дороги автомобильные общего пользования. Элементы обустройства. Общие требования.

СТ РК 2476-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Требования к объектам дорожного сервиса и их услугам.

СТ РК 2607-2015 Технические средства организации движения в местах производства дорожных работ. Основные параметры. Правила применения.

СТ РК 2723-2015 Технические средства помощи слепым и слабовидящим людям. Тактильные указатели на пешеходной поверхности.

ГОСТ 26804-2012 Ограждения дорожные металлические барьерного типа. Технические условия.

ГОСТ 32759-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Дорожные тумбы. Технические требования.

ГОСТ 32830-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Материалы для дорожной разметки. Технические требования.

ГОСТ 32838-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Экраны противоослепляющие. Технические требования.

ГОСТ 32843-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Столбики сигнальные дорожные. Технические требования.

ГОСТ 32865-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Знаки переменной информации. Технические требования.

ГОСТ 32866-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Световозвращатели дорожные. Технические требования.

ГОСТ 32944-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Пешеходные переходы. Классификация.

ГОСТ 32945-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Знаки дорожные. Технические требования.

ГОСТ 32948-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Опоры дорожных знаков. Технические требования.

ГОСТ 32952-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Разметка дорожная. Методы контроля.

ГОСТ 32953-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Разметка дорожная. Технические требования.

ГОСТ 32957-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Экраны акустические. Технические требования.

ГОСТ 32959-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Габариты приближения.

ГОСТ 33025-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Полосы шумовые. Технические условия.

ГОСТ 33027-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Требования к размещению средств наружной рекламы.

ГОСТ 33127-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Ограждения дорожные. Классификация.

ГОСТ 33144-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Дорожные зеркала. Технические требования.

ГОСТ 33150-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Проектирование пешеходных и велосипедных дорожек. Общие требования.

ГОСТ 33151-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Элементы обустройства. Технические требования. Правила применения.

ГОСТ 33176-2014 Дороги автомобильные общего пользования. Горизонтальная освещенность от искусственного освещения. Технические требования.

ГОСТ 33385-2015 Дороги автомобильные общего пользования. Дорожные светофоры. Технические требования.

ГОСТ 33475-2015 Дороги автомобильные общего пользования. Геометрические элементы. Технические требования.

ГОСТ Р 52398 Классификация автомобильных дорог. Основные параметры и требования.

СНиП РК 3.03.09-2006* Автомобильные дороги.

ПР РК 218-04-2014 Инструкция по учету и прогнозированию интенсивности движения транспортного потока на автомобильных дорогах.

ПР РК 218-20-02 Методические указания разработки проектов инженерных устройств и обстановки пути автодорог.

Примечание - При пользовании настоящими рекомендациями целесообразно проверить действие ссылочных стандартов по указателю "Нормативные документы по стандартизации", составленному по состоянию на 1 января текущего года, и по соответствующим информационным указателям, опубликованным в текущем году. Если ссылочный документ заменен (изменен), то при пользовании настоящими рекомендациями следует руководствоваться замененным (измененным) стандартом.

3 Термины, определения и сокращения

В настоящих Рекомендациях применяют следующие термины с соответствующими определениями:

3.1 Автомобильная дорога: комплекс конструктивных элементов, предназначенных для движения с установленными скоростями, нагрузками и габаритами автомобилей и иных наземных транспортных средств, осуществляющих перевозки пассажиров и (или) грузов, а также участки земель, предоставленные для их размещения .

3.2 Аудит безопасности дорог: Проверка результатов деятельности организаций при проектировании, строительстве и эксплуатации автомобильных дорог на соответствие действующим требованиям нормативно-технических документов по организации и безопасности дорожного движения.

3.3 Дорожно-транспортное происшествие; ДТП: Событие, возникшее в процессе движения по дороге транспортного средства и с его участием, повлекшее причинение вреда здоровью, смерть человека, повреждение транспортных средств, сооружений, грузов либо иной материальный ущерб.

3.4 Оценка воздействия безопасности дорог: Процедура сравнительного анализа воздействия мероприятий по организации и обеспечению безопасности дорожного движения при проектировании, строительстве, реконструкции, ремонте и содержании дорог на безопасность дорожного движения, а также принятия оптимального стратегического решения по повышению их уровня безопасности.

3.5 Управление безопасностью дорожной сети: Мероприятие, проводимые владельцами дорог, по анализу дорожной сети на предмет определения мест и участков концентрации дорожно-транспортных происшествий, их классификации по приоритетности устранения, а также определения объемов финансирования для первоочередных мероприятий по повышению безопасности дорожного движения.

3.6 Дорожная деятельность: Деятельность по проектированию, строительству, реконструкции и ремонту, содержанию и использованию автомобильных дорог и сооружений на них, а также по организации платного движения.

3.7 Пользователи автомобильными дорогами: Физические и юридические лица, являющиеся участниками дорожного движения или осуществляющие иную деятельность в пределах полосы отвода автомобильных дорог и придорожной полосы.

3.8 Программа аудита: Совокупность методов и приемов аудита, оформленная документально в установленной форме. Включает в себя перечень аудиторских процедур, применяемых в конкретной аудиторской проверке, а также их характер, сроки, объем и конкретных исполнителей.

3.9 Организация дорожного движения: Комплекс организационно-правовых, организационно-технических мероприятий и распорядительных действий по управлению движением на дорогах.

3.10 Технические средства организации дорожного движения: комплекс устройств, сооружений и изображений, применяемых на дорогах для обеспечения безопасности дорожного движения и повышения пропускной способности дороги .

4 Общие положения

4.1 Настоящие методические рекомендации (далее – Рекомендации) содержит рекомендации по подготовке, проведению и оформлению результатов аудита, процессов обеспечения безопасности дорожного движения (далее – аудита) на автомобильных дорогах общего пользования.

4.2 Настоящие Рекомендации предназначены для дорожных организаций, осуществляющих аудит проектов строительства, реконструкции и капитального ремонта и автомобильных дорог, находящихся в эксплуатации.

4.3 Целью проведения аудита является установление соответствия проектных решений автомобильной дороги и деятельности проектных и дорожных организаций по организации и безопасности дорожного движения требованиям нормативных документов, а также ранжирование локальных участков автомобильных дорог, дорожной сети по уровню безопасности дорожного движения.

4.4 Объектами аудита являются:

- проектная документация на линейные объекты капитального строительства;

- техническая документация на линейные объекты среднего ремонта;

- характеристики дорожных условий автомобильных дорог;

- параметры и состояние технических средств организации дорожного движения;

- схемы и методы организации дорожного движения;

- участки концентрации ДТП.

4.5 Заказчиком аудита могут быть:

- для дорог республиканского значения – дорожный орган и уполномоченный орган по безопасности дорожного движения, а также Национальный оператор по автомобильным дорогам;

- для дорог областного и районного значения – местный исполнительный орган.

4.6 Вопросы, решаемые в ходе аудита, определяются Заказчиком.

4.7 Порядок, сроки и объем проведения аудитов, а также правила оформления и хранения материалов их проведения определяются соответственным нормативным правовым актом и/или нормативно-техническим документом.

4.8 Ресурсы, выделенные для аудита, должны быть достаточны для назначенного объема работ.

4.9 Виды аудита в зависимости от стадии жизненного цикла автомобильной дороги:

- проектирование: проектная на стадии технико-экономического обоснования или рабочая документация;

- строительство, реконструкция, капитальный и средний ремонт: аудит автомобильной дороги перед вводом ее в эксплуатацию или приемки выполненных работ для среднего ремонта;

- эксплуатация: аудит дорожных условий, аудит организации дорожного движения, аудит технических средств организации дорожного движения, аудит мест концентрации ДТП.

4.9.1 Основанием для проведения аудита на автомобильных дорогах общего пользования являются:

- поступления обоснованных жалоб и предложений от юридических или физических лиц, в которых содержится информация о нарушениях требований обеспечения безопасности дорожного движения со стороны дорожных организаций или общественности;

- существенные изменения в организации дорожного движения и т.п.;

- договорные обязательства между Заказчиком и подрядчиком как отдельной формы услуг по аудиту, так и в составе работ на проектирование, технический надзор, а также диагностику и паспортизацию автомобильных дорог.

4.10 При проведении аудита безопасности дорожного движения рекомендуется использовать нормативно-технические документы для оценки условий движения на автомобильных дорогах и разработки мероприятий по повышению безопасности движения.

4.11 Периодичность проведения внешнего планового аудита при эксплуатации автомобильных дорог республиканского значения 3 года.

4.12 Во время аудитов должен соблюдаться принцип: аудитор отвечает только за достижение целей аудита. Аудитор может рекомендовать, как устранить несоответствие, но не отвечает за устранение выявленных недостатков.

5 Основные этапы проведения аудита

5.1 Любой процесс аудиторской проверки определяется как совокупность организационных, методических и технических приемов, осуществляемых с помощью определенных процедур.

5.2 Стадиями реализации аудита являются:

- организационная;

- исследовательская;

- составление отчета аудитора.

5.3 Типовая схема проведения аудита приведена на рисунке 2. Глубина и объем аудита зависит от области применения, сложности конкретного аудита и предполагаемого использования заключений по результатам аудита.

5.4 Объекты аудита и объемы работ определяются техническим заданием, который готовит заказчик аудита (владелец автомобильной дороги).

5.5 Аудит автомобильной дороги, участка или сети назначается Заказчиком в зависимости от стадии жизненного цикла автомобильной дороги. Для чего эксплуатирующей дорогу организацией, проектировщиком подается управляющей дорогой или владельцу дороги (далее – Заказчик) заявка на аудит по утвержденной форме согласно приложению А.

5.6 Заказчик в свою очередь регистрирует данную заявку в книге регистрации аудита (приложение Б), которая имеет открытый доступ и проводит мероприятия по организации аудита, включая подготовку технического задания, определения источников и механизма финансирования, а также определения соответствующих экспертов.

5.7 Эксперт(ы) по аудиту выполняют предварительный анализ статистики ДТП и других документов, осуществляют подготовку к аудиту и сам аудит, по результатам которого подготавливают заключительный отчет.

5.8 Должностные лица дорожных организаций представляют экспертам запрашиваемые документы и материалы в соответствии с программой аудита.

5.9 Заказчик аудита утверждает заключительный отчет и регистрирует его в книге регистрации аудита, передает его эксплуатирующей дорогу организации и/или проектировщику и/или управляющему дорой для принятия действий, а также размещает его в открытом доступе и соответствующей базе данных.

Рисунок 2- Типовая схема проведения аудита

5.10 В течение установленного отчҰтного периода проводится соответствующий мониторинг эффективности исполнения рекомендаций аудита.

6 Программа аудита

6.1 Программа аудита определяет характер, временные рамки (сроки) и объем запланированных аудиторских процедур, необходимых для выполнения общего плана аудиторской проверки.

6.2 Программа аудита разрабатывается на основании технического задания заказчика.

6.3 Разработке программы аудита должна предшествовать аналитическая подготовительная работа, в процессе которой рекомендуется:

- изучить результаты последнего аудита, если он проводился, в целях ознакомления с характером установленных ранее несоответствий и замечаний;

- проанализировать информацию о состоянии аварийности на аудируемой дороге (рост или снижение общего количества ДТП, количество ДТП по причине неудовлетворительных дорожных условий и т. д.);

- установить перечень и адреса мероприятий на автомобильной дороге за последние 2-3 года.

Программа аудита в общем виде должна содержать:

- наименование дороги, дорожной организации, в чем управлении находится дорога, владельца дороги;

- краткая характеристика основных технических параметров дороги;

- основание для проведения аудита;

- сроки проведения аудита;

- Ф.И.О., должностных лиц, которые будут проводить аудит;

- объекты аудита;

- этапы работ по проверке объектов аудита.

6.4 Программа аудита может включать как полный аудит, так и выборочный, в зависимости от размера, характера деятельности и сложности автомобильной дороги.

6.5 Программа аудита необходима для планирования и организации работ, а также обеспечения ресурсами при проведении аудита.

6.6 Основными целями аудита безопасности дорожного движения являются:

- снижение числа дорожно-транспортных происшествий и тяжести их последствий;

- повышение транспортно-эксплуатационных характеристик дороги;

- устранение мест концентрации дорожно-транспортных происшествий;

- приведение элементов обустройства в соответствие с нормативными требованиями;

- предложения по реализации мероприятий по устранению или смягчению влияния дорожных условий на риск совершения ДТП.

6.7 Эти цели должны основываться на:

1) выбранных приоритетах в организации и безопасности дорожного движения;

2) эффективности использования ресурсов;

3) соблюдении законодательных, нормативных и контрактных требований.

6.8 Объем программы аудита определяется следующими факторами:

1) размером, характером и сложностью проводимого обследования;

2) областью распространения, целями и продолжительностью каждого запланированного аудита;

3) частотой проведения аудитов;

4) количеством, важностью, сложностью проверяемых процессов;

5) рекомендациями стандартов, законодательных, нормативных и контрактных требований, а также других критериев аудита;

6) результатами предыдущих аудитов или анализа предыдущих программ аудитов.

6.9 При определении необходимых данных для программы аудита необходимо учитывать следующее:

1) собираемые сведения (показатели) для проведения аудита;

2) методы аудита;

3) наличие экспертов, обладающих компетентностью, достаточной для достижения целей конкретной программы аудитов;

4) объем программы аудита;

5) время для проведения обследования;

6) уже имеющиеся данные в отраслевых базах дорожных данных.

6.10 Сбор информации по оцениваемым параметрам аудита на стадии строительства и эксплуатации осуществляться передвижными лабораториями.

6.11 Интервалы измерений эксплуатационных параметров в процессе аудита на стадии строительства и эксплуатации (см. таблицу 1)

Таблица 1 – Интервалы измерений эксплуатационных

параметров передвижными лабораториями

Эксплуатационные параметры	Интервалы измерений эксплуатационных параметров, не более, м
	Эксплуатация (сетевой уровень)	Строительство (проектный уровень)
Ровность покрытия	1000	100
Сцепление колеса автомобиля с покрытием	1000	100
Геометрические параметры автомобильной дороги и мест дислокации средств организации дорожного движения	1000	100

7 Задачи участников аудита

7.1 Заказчик аудита

7.1.1 В процессе аудита заказчику рекомендуется осуществлять координации действий всех участников проекта и контроль за его проведением.

7.1.2 Заказчик аудита направляет в дорожную организацию, письмо-циркуляр о сроках аудита, экспертах, необходимости выделения представителя организации.

7.1.3 2 Заказчик аудита выдает предписание на аудит согласно установленной формы (Приложение В).

7.2 Эксперты по аудиту

7.2.1 При подготовке к внешнему аудиту организация - аудитор обязана:

- подготовить программу аудита;

- осуществить подборку необходимых для проведения аудита материалов, и документации;

- провести подготовку приборов и инструментов, необходимых для сбора информации о дорожных условиях, транспортно-эксплуатационных характеристиках автомобильной дороги, состоянии технических средств организации дорожного движения, методах организации дорожного движения и наличия мест концентрации ДТП.

7.2.2 При проведении аудита эксперты обязаны:

- зарегистрироваться в журнале учета аудита;

- провести предварительное совещание с руководителем дорожной организации (уполномоченным представителем);

- провести аудит в строгом соответствии с программой аудита;

- зафиксировать результаты аудита на бумажном и электронном носителях;

- обеспечить сохранность и возврат полученных в процессе аудита документов;

- не разглашать полученные в ходе аудита сведения, относящиеся к коммерческой или иной, охраняемой законом информации.

7.2.3 Эксперты несут ответственность за проведение аудита, а также за достоверность и объективность результатов аудита в рамках предоставленных полномочий в соответствии с планом-графиком и программой его проведения.

7.3 Дорожная организация

7.3.1 При проведении аудита рекомендуется, чтобы представитель дорожной организации участвовал в обследовании автомобильной дороги, в оценке условий дорожного движения и планировании мероприятий по организации и безопасности дорожного движения.

7.3.2 Должностные лица дорожной организации обязаны предоставлять аудиторам запрашиваемые документы и материалы в соответствии с программой аудита.

7.3.3 При проведении аудита дорожная организация вправе:

- получать от экспертов аудиторов информацию, на которых основываются выводы аудита;

- получить заключение по аудиту в срок.

7.3.4 При проведении аудита дорожная организация обязано:

- создавать экспертам аудиторам условия для своевременного и полного проведения аудита, предоставлять им информацию и документацию, необходимую для осуществления аудита, давать по письменному запросу исчерпывающие разъяснения и подтверждения в устной и письменной формах, а также запрашивать необходимые для проведения аудита сведения у третьих лиц;

- не предпринимать каких бы то ни было действий в целях ограничения круга вопросов, подлежащих выяснению при проведении аудита;

- оперативно принимать действия для устранения выявленных экспертами ходе аудита нарушения соблюдений норм обеспечения безопасности дорожного движения.

7.3.5 При аудите проектной и технической документации эксперт(ы) готовят отчет, в котором определятся проблемные стороны принятых в проекте решений по организации и безопасности движения на рассматриваемой автомобильной дороге. Результаты аудита обсуждаются на научно-техническом совете для проектной документации на строительство и реконструкцию и рабочей группе для рабочей документации на капитальный ремонт и технической для среднего ремонта.

7.3.6 Проектировщики и сметчики выполняет оценку финансовых возможностей по принятию предложений по результатам аудита.

8 Требования к аудиту при проектировании автомобильных дорог

8.1 На любой стадии аудита проектных работ требуется решение следующих задач:

- сведение к минимуму вероятности возникновения ДТП на стадии эксплуатации объекта;

- применение результативных решений для сведения к минимуму последствий вероятных ДТП на тех участках дороги, где невозможно исключить риск полностью;

- сокращение задержек движения транспортных потоков;

- снижение затрат на последующих этапах технологического развития дорожного проекта за счет выявления и исключения дефектов на предыдущих этапах;

- ранжирование проекта по уровню безопасности дорожного движения.

8.2 Объектами аудита при проектировании автомобильных дорог являются:

- геометрические элементы дороги;

- расчетные скорости на смежных участках;

- характеристики сочетания элементов плана и продольного профиля дороги;

- пересечения и примыкания;

- искусственные сооружения;

- технические средства организации дорожного движения;

- элементы обустройства дороги.

8.3 При проведении аудита рекомендуется уделять внимание тому, чтобы проект автомобильной дороги содержал инженерные решения, обеспечивающие безопасный и бесперебойный пропуск транспортных средств и грузов, которые по своим габаритным размерам, весовым и иным параметрам удовлетворяют требованиям соответствующих технических регламентов, если иное не предусмотрено техническим заданием на проектирование.

8.4 При аудите рабочего проекта рекомендуется оценивать соответствие нормативным требованиям местоположение и обустройство:

- пешеходных переходов в разных уровнях;

- наружного освещения;

- автобусных остановок;

- пешеходных дорожек и тротуаров;

- велосипедных дорожек;

- железнодорожных переездов;

- искусственных сооружении;

- площадок отдыха;

- объектов дорожного сервиса;

- объектов дорожной службы.

8.5 На стадии рабочего проекта при аудите следует обратить особое внимание на обеспечении расстояния видимости. Расчетное расстояние видимости в проектах должно быть обеспечено в местах пересечений и примыканий с существующей дорогой, железнодорожных переездов, пешеходных переходов, остановок маршрутного транспорта, на кривых в плане и профиле.

8.6 В проекте должны быть заложены такие параметры, чтобы на всем протяжении расстояние видимости гарантировало возможность совершения водителем безопасного маневра, исключающего дорожно-транспортное происшествие, при возникновении на дороге неординарной ситуации.

8.7 При аудите проектных работ рекомендуется особое внимание уделять проектам организации дорожного движения и комплексным схемам организации дорожного движения, основной целью которых является обеспечение безопасного пропуска транспортных и пешеходных потоков.

8.8 Аудит проектов организации дорожного движения рекомендуется проводить при их разработке на стадиях:

- строительства и эксплуатации новых автомобильных дорог;

- реконструкции и последующей эксплуатации существующих автомобильных дорог;

- проведения строительных, ремонтных или геодезических работ на существующих проезжих частях дорог;

- размещения строительных площадок при сносе, возведении и реконструкции объектов различного назначения;

- при диагностике и паспортизации автомобильных дорог.

8.9 При аудите проектов организации дорожного движения и комплексных схем организации дорожного движения рассматриваются методы организации дорожного движения на автомобильной дороге или отдельных ее участках для повышения пропускной способности и безопасности движения транспортных средств и пешеходов, а также правильность установки технических средств организации дорожного движения.

8.10. Анализируются соответствие требованиям действующих нормативных документов в направлении решения следующих задач:

- обеспечение безопасности участников движения;

- введение необходимых режимов движения в соответствии с категорией дороги, ее конструктивными элементами, искусственными сооружениями и другими факторами;

- своевременное информирование участников движения о дорожных условиях, расположении населенных пунктов, маршрутах проезда транзитных автомобилей через крупные населенные пункты;

- обеспечение правильного использования водителями транспортных средств ширины проезжей части дороги и т.д.

8.11 Аудит технических средств организации дорожного движения и элементов обустройства автомобильных дорог должен включать в себя оценку соответствия нормативным требованиям параметров и правил их применения:

- дорожных знаков и сигналов;

- направляющих устройств;

- устройств воздействия на транспортные средства;

- защитных устройств;

- средств организации движения пешеходов и велосипедистов;

- средств улучшения условий видимости.

9 Требования к аудиту при строительстве, реконструкции и капитальном ремонте автомобильных дорог

9.1 При аудите во время строительства автомобильной дороги он может проводится как самостоятельно, так и быть включенным в состав работ по контролю качества при строительстве автомобильной дороги.

9.2 До ввода автомобильной дороги в эксплуатацию Заказчик может организовать проведение аудита автомобильной дороги, который включает в себя оценку:

- соответствия обустройства дороги техническими средствами организации дорожного движения проектной документации;

- качества используемых технических средств организации дорожного движения;

- соблюдения требований нормативно-технических документов по обустройству дороги и обеспечения безопасности дорожного движения;

- соответствия показателя ровности и коэффициента сцепления дорожного покрытия нормативным требованиям (проектной документации и технических регламентов).

9.3 Аудит при реконструкции и капитальном ремонте автомобильной дороги проводится с целью оценки:

- безопасности движения транспортных средств и пешеходов;

- обеспечения бесперебойного пропуска транспортных и пешеходных потоков;

- безопасности работы дорожных рабочих и строительной техники в зоне производства работ;

- ранжированию объекта по уровню безопасности дорожного движения.

10. Требования к аудиту существующих дорог

10.1 Аудит существующих дорог должен быть направлен на выявление и своевременное устранение неудовлетворительных дорожных условий, способствующих возникновению дорожно-транспортных происшествий и участков их концентрации.

10.2 Аудит существующих автомобильных дорог может проводиться следующими способами:

- как дополнение к плановым мероприятиям по содержанию дороги;

- как масштабный план мероприятий по снижению уровня ДТП на сети автомобильных дорог или план мероприятий для участка сети;

- как программа аудита для всей сети дорог в целом с разработкой необходимых мероприятий в порядке приоритетности.

10.3 Аудит существующей автомобильной дороги требует условного прохождения пешком и/или проезда на передвижных лабораториях по обследуемой дороге с тем, чтобы, проверить обеспечение безопасности движения на автомобильной дороге с точки зрения различных категорий ее пользователей. Во время обследования рекомендуется вести фото- и видеосъемку, а также фиксировать технические параметры дороги, которые являются составным элементом доказательной базы рисков совершения ДТП, обосновывающей предложения по их минимизации.

10.4 При аудите безопасности дорожного движения производится обследование:

- дорожных условий;

- транспортно-эксплуатационных характеристик автомобильной дороги;

- организации дорожного движения;

- расстановки и правильности применения технических средств организации дорожного движения;

- правильности применения элементов обустройства;

- мест концентрации ДТП.

10.5 При аудите рекомендуется уделять внимание факторам, определяющим возможность возникновения опасности на автомобильной дороге при ее эксплуатации, в числе которых являются:

1) соблюдение пользователями автомобильных дорог требований нормативно-технических документов, предъявляемых:

- к габаритным размерам, параметрам общей массы и осевых нагрузок, а в отдельных случаях и иным характеристикам транспортных средств, используемых в перевозочном процессе, и их техническому состоянию;

- к скоростному режиму движения автомобилей с учетом типа транспортного средства, технической категории автомобильной дороги и погодно-климатических особенностей, при которых осуществляется перевозочный процесс, как в штатных условиях эксплуатации автомобильной дороги, так и при проведении эксплуатационной службой тех или иных технологических операций по ее содержанию и ремонту;

2) соответствие проекту параметров геометрических элементов плана и продольного профиля дороги, дорожной одежды и искусственных сооружений, а также обстановки пути и инженерного обустройства эксплуатируемой автомобильной дороги;

3) соблюдение техническим персоналом дорожно-эксплуатационных организаций установленных требований:

- к срокам и периодичности выполнения работ по содержанию и ремонту автомобильных дорог;

- к организации и технологии выполнения дорожных работ;

- к организации дорожного движения в местах производства дорожных работ;

- к условиям эксплуатации сооружений обслуживания движения и благоустройства автомобильной дороги, расположенным в придорожной полосе эксплуатируемой дороги;

- к организации и проведению контроля качества выполнения работ по содержанию и ремонту автомобильной дороги и мониторинга ее эксплуатационного состояния.

10.6 Состав и объемы работ по аудиту существующих дорог в каждом конкретном случае определяются программой работ на основе технического задания заказчика с учетом требований действующих нормативных документов.

10.7 При ограниченных ресурсах аудит рекомендуется в приоритетном порядке проводить на участках концентрации ДТП.

10.8 При работе аудиторов на автомобильной дороге заполняются контрольные листы установленного образца, которые могут совершенствоваться с расширением практики и опыта аудита.

11 Требования по проведению аудита мест и участков концентрации дорожно-транспортных происшествий

11.1 Участки и места концентрации ДТП рекомендуется выявлять на основе действующих нормативных документов по стандартным показателям аварийности:

- абсолютного количества ДТП, совершенных на рассматриваемом участке дороги за расчетный период;

- коэффициента относительной аварийности (количества ДТП, приходящегося на 1 млн. авт/км) за расчетный период.

11.2 На участках и местах концентрации ДТП выполняется топографический анализ происшествий при необходимости с привлечением информации о ДТП с материальным ущербом.

11.3 На участках и местах концентрации ДТП выполняется количественная оценка ДТП и тяжести их последствий, причины и сопутствующие дорожные условия приведшие к ним за базовый период (год).

11.4 При аудите участков и мест концентрации ДТП уделяется внимание дорожным факторам, которые способствуют их возникновению:

- наличию дефектов эксплуатационного состояния покрытия проезжей части и обочин, технических средств организации дорожного движения и инженерного оборудования дорог, снижающих безопасность дорожного движения;

- сложным сочетаниям геометрических элементов трассы, не обеспечивающие равномерный режим движения транспортных средств;

- недостаточному по сравнению с нормами расстоянию видимости проезжей части и встречных автомобилей на кривых в плане и в продольном профиле;

- нарушению зрительной плавности трассы и ясности дальнейшего направления дороги;

- неудовлетворительному уровню содержания дорог;

- разделению, слиянию и пересечению транспортных потоков на пересечениях и примыканиях дорог, на которых планировка и схемы организации движения не отвечают установленным требованиям;

- несоответствию параметров геометрических элементов трассы дороги состоянию покрытия и придорожной обстановке, способствующих значительному превышению безопасной скорости движения;

- отсутствию оборудованных пешеходных переходов в необходимых местах, способствующему неожиданному появлению пешеходов на проезжей части;

- отсутствию или дефектам инженерного оборудования на эксплуатируемых железнодорожных переездах, а также несоблюдению нормативных требований к расстоянию видимости приближающихся поездов.

11.5 Для каждого обследованного участка и места концентрации ДТП выполняется прогноз эффективности планируемых мероприятий по повышению безопасности дорожного движения.

11.6 По результатам аудита участков и мест концентрации ДТП составляется перечень мероприятий с необходимыми объемами и стоимостями, которые необходимо реализовать на данных участках дороги. Предлагаемые мероприятия по повышению безопасности движения на участках концентрации ДТП рекомендуется ранжировать по эффективности устранения ущерба от ДТП.

11.7 Для рационального использования ресурсов при разработке и внедрении локальных мероприятий рекомендуется производить ранжирование участков автомобильной дороги (участков и мест концентрации ДТП) по ущербу от ДТП, степени оценки опасности, качеству организации дорожного движения и дорожных условий.

12 Требования по проведению аудита отдельных объектов

12.1 Проведению аудита отдельных объектов могут подлежать:

- маршруты общественного транспорта;

- здания и сооружения обслуживания движения;

- участки дорог с наружным освещением;

- искусственные сооружения;

- железнодорожные переезды и прочие.

12.2 При аудите маршрутов общественного транспорта осуществляют:

- оценку состояния покрытия проезжей части на маршруте и в зоне остановок;

- проверку наличия и состояния разметки и дорожных знаков;

- проверку соблюдения требований нормативных документов при разметке и обустройстве остановок;

- измерение скорости сообщения в свободных условиях и в часы пик;

- учет интенсивности и состава движения транспортного потока, а также автобусов в часы пик;

- измерение ширины полос движения на различных участках;

- оценку состояния специальной полосы для движения общественного транспорта и порядок ее использования;

- проверку возможности выделения специальной полосы для маршрутов общественного транспорта или его участках в случае ее отсутствия.

12.3 При аудите освещенности проверяют наличие наружного освещения и оценивают уровень освещенности:

- на автомобильных дорогах в населенных пунктах;

- на пересечениях автомобильных дорог I и II технических категорий между собой и с железными дорогами, на всех соединительных ответвлениях узлов пересечений и на подходах к ним, а также на кольцевых пересечениях;

- в местах интенсивного движения пешеходов (в зоне торговых центров, магазинов, школ, предприятий и других мест массового тяготения населения);

- в местах производства работ;

- на искусственных сооружениях и железнодорожных переездах.

12.4 При аудите искусственных сооружений (мосты, путепроводы, эстакады, тоннели, подземные пешеходные переходы) проверяют:

- соблюдение требований нормативных документов по их эксплуатации;

- состояние ограждающих устройств;

- сопряжение проезжих частей автомобильной дороги и искусственного сооружения;

- состояние конструктивных элементов (тротуаров, перил и т.д.);

- подмостовой габарит;

- состояние водоотвода, освещение подземных пешеходных переходов, наличие ориентирующих устройств;

- состояние автобусных остановок, наличие твердого покрытия на съездах.

12.5 При аудите железнодорожных переездов проверяют:

- соответствие его категории условиям движения;

- элементы плана и профиля дороги на подходах к переезду;

- обеспечение видимости переезда;

- оборудование переезда дорожными знаками, устройствами автоматики, светофорами, шлагбаумами, искусственным освещением, ограждениями, габаритными воротами, защитными устройствами;

- наличие пешеходных дорожек;

- наличие разметки проезжей части дороги на подходах к переезду и разметки на вертикальных элементах;

- состояние проезжей части подъездов и настила.

12.6 Специфическими вопросами, которые также могут потребовать аудита, могут быть:

- временные изменения условий движения, связанные с проведением дорожных работ;

- условия безопасности для пешеходного движения;

- условия безопасности для велосипедного движения;

- условия безопасности движения детей в зоне детских учебных заведений;

- оборудование мест производства работ на проезжей части;

- наличие и состояние стоянок и площадок отдыха;

- ледовые переправы и пр.

13 Эксперты аудиторы

13.1 Численность состава (группы) аудиторов в зависимости от масштаба проекта (сложности, трудоемкости, сроков, компетентность аудиторов) определяется согласно норм, регламентирующих соответственным нормативным правовым актом и/или нормативно-техническим документом. Рекомендуемая численность состава - от двух до пяти человек.

13.2 При небольших объемах работ его может проводить один аудитор.

13.3 В своей работе эксперту аудитору рекомендуется быть подготовленным к выполнению следующих действий:

- применению принципов, процедур и методов аудита;

- планированию и организации работ;

- проведению аудита в течение установленного срока;

- установлению приоритетов и ориентации на существенные моменты;

- сбору данных посредством результативного опроса, наблюдений и анализа документов, записей и данных;

- пониманию соответствующих методов и результатов выборочного исследования для аудита;

- проверке точности собранных данных;

- подтверждению достаточности и приемлемости свидетельств аудита для подкрепления выводов аудита и заключений;

- оценке факторов, влияющих на достоверность выводов и заключений по результатам аудита;

- использованию рабочих документов для записи деятельности при аудите;

- подготовке отчетов по аудиту;

- сохранению конфиденциальности данных.

13.4 Для применения критериев аудита знания и навыки аудитов в этой области должны охватывать:

- отраслевое законодательство Республики Казахстан в области автомобильных дорог, дорожного движения, транспорта и архитектурно-градостроительной деятельности;

- технический регламент ТР ТС "Безопасность автомобильных дорог" и межгосударственные стандарты;

- национальные стандарты, строительные нормы и правила, ведомственные документы в области автомобильных дорог, организации и безопасности дорожного движения.

14 Листы контроля и их назначение

14.1 Листы контроля - инструмент структурирования и идентификации вопросов, которые необходимо изучить при проведении аудита.

14.2 Цель листов контроля:

- оказать аудитору помощь в проведении обследования объекта на основе стандартной процедуры, охватывая полный перечень вопросов, связанных с безопасностью движения на данном участке автомобильной дороги;

- обеспечить систематизированный сбор информации для анализа и подготовки мер для повышения безопасности.

14.3 Листы контроля могут быть использованы при:

- аудите проектов автомобильных дорог;

- выездах для проведения аудита существующих автомобильных дорог;

- анализе индивидуальных мнений аудиторов;

- подготовке отчетов по аудиту.

14.4 Листы контроля могут быть также использованы для последующего составления перечня рекомендаций по совершенствованию организации и безопасности дорожного движения на автомобильной дороге.

14.5 Типовая форма образца листа контроля приведена в Приложении Г, который охватывает 10 характеристик автомобильной дороги связанных с безопасностью движения, в том числе:

1) сведения по дорожно-транспортным происшествиям:

- исторические данные по дорожно-транспортным происшествиям на объекте исследования;

2) назначение дороги:

- функция дороги;

- контроль доступа;

- превышение скорости;

3) поперечный профиль:

- виды поперечных профилей (ширина дороги);

- водоотводные устройства;

4) продольный профиль:

- вертикальные и горизонтальные кривые (согласованность);

- расстояние обзора (видимость);

5) перекрестки:

- общий анализ перекрестка;

- пересечения или примыкания;

- транспортные развязки;

- канализирование движения транспортных потоков;

- развороты;

- дорожные сигнальные знаки на данных объектах;

6) объекты придорожного сервиса:

- объекты придорожного сервиса;

- остановочный пункт автобусов;

7) потребности уязвимых участников движения:

- пешеходные переходы;

- пешеходные тротуары;

8) дорожные знаки, разметка и освещение:

- дорожные знаки;

- дорожная разметка;

- освещение;

9) придорожная полоса и пассивные средства обеспечения безопасности:

- препятствия, находящиеся на придорожной полосе;

- защитные ограждения и направляющие устройства;

10) организации движения в местах производства дорожных работ:

- временные технические средства организации дорожного движения.

14.6 Каждая характеристика автомобильной дороги типовой формы листа контроля описывает:

- концептуальные особенности проблемы с приведением примеров и типичных видов дорожно-транспортных происшествии для этой характеристики;

- детализацию проблемного вопроса, путем организации формата "вопрос-ответ" на соответствие нормативным требованиям и общих наводящих вопросов;

- определение частных коэффициентов аварийности, которая требуется для последующей оценке риска и его ранжирования;

- возможные меры по исправлению ситуации с описанием возможных мероприятий и потенциала снижения аварийности в зависимости от их выбора.

При описании возможных мероприятий приводятся условные ориентировочные затраты на их проведения выраженные в текущем уровне цен в тысячах месячных расчетных показателях:

а) $ = 15 тысяч МРП;

б) $$ = от 15 до 75 тысяч МРП;

в) $$$ = от 75 до 150 тысяч МРП.

При этом необходимо принять во внимание, что мероприятия по снижению аварийности не предполагают наличие суммирующего эффекта. В случае рекомендованных нескольких мероприятий для определенного участка используйте мероприятие с наиболее высоким показателем.

14.7 Примеры типичных видов дорожно-транспортных происшествий в листах контроля основана опыте стран Европейского Союза, которые с 1991 года формировали систему CARE - База данных сообщества по дорожно-транспортным происшествиям, которые привели к смерти или травмам.

Система CARE является инструментом, который позволяет выявить и отобразить количественные показатели проблем с безопасностью дорожного движения на дорогах Европейского Союза, оценить эффективность мероприятий по обеспечению безопасности дорожного движения, определить актуальность мероприятий по обеспечению безопасности дорожного движения на уровне и ускорить обмен опытом в этой сфере [7].

Схематические изображения общих видов дорожно-транспортных происшествий приведены в Приложении Д.

15 Оформление результатов аудита

15.1 По итогам аудита готовится заключение. Все разногласия, возникающие во время подготовки заключения, должны быть согласованы между заинтересованными сторонами (Приложение Е).

15.2 По результатам проведения аудита составляется отчет в трех экземплярах, в котором указываются:

- номер и дата составления отчета;

- основание для проведения аудита;

- наименование аудируемой дороги (сети дорог);

- протяженность аудируемой дороги;

- наименование дорожных организаций, в чьем управлении находится автомобильная дорога (сеть дорог);

- наименование организации-аудитора;

- сроки проведения аудита;

- должность, Ф.И.О. экспертов, проводивших аудит;

- перечень объектов аудита;

- перечень установленных замечаний и несоответствий;

- листы контроля;

- оценка уровня безопасности дорожного движения автомобильной дороги;

- рекомендации и предложения по результатам аудита;

- ранжирование по степени риска безопасности дорожного движения;

- экспресс-оценка эффективности предлагаемых мер;

- значения средневзвешенного итогового коэффициента аварийности в зависимости от назначения ремонтных мероприятий;

- предложения по очередности и срокам устранения замечаний и несоответствий;

- сведения о предыдущих аудитах (кем и когда проводились, замечания и несоответствия, принятые меры по устранению);

- оценка экономической эффективности мероприятий по повышению безопасности движения;

- общие выводы по результатам аудита;

- дополнительные сведения.

15.3 Два экземпляра отчета передаются заказчику аудита, один хранится у аудитора.

16 Использование результатов аудита автомобильных дорог

16.1 Результаты аудита автомобильных дорог, используются:

- для оценки степени соответствия показателей технического уровня, эксплуатационного состояния и уровня содержания автомобильных дорог и дорожных сооружений установленным нормам, исходя из требований обеспечения безопасности движения;

- для ранжирования локального участка, дороги или сети по степени риска безопасности дорожного движения;

- для оценки эффективности назначения ремонтных мероприятий по допустимым значениям средневзвешенного итогового коэффициента аварийности;

- для оценки экономической эффективности мероприятий по повышению безопасности движения;

- для оценки результатов деятельности дорожных организаций по снижению уровня дорожной аварийности и управления "аварийно-опасными участками" автомобильных дорог;

- для установления факторов и условий, способствующих возникновению ДТП и участков их концентрации;

- для обоснования мероприятий по организации и безопасности дорожного движения при планировании дорожных работ и формировании целевых программ по повышению безопасности дорожного движения.

16.2 Результаты аудита автомобильных дорог рекомендуется учитывать при обновлении единого отраслевого банка дорожных данных.

17 Оценки степени соответствия показателей технического уровня автомобильных дорог требованиям обеспечения безопасности движения

17.1 Метод коэффициентов аварийности основан на определении итогового коэффициента аварийности

предложенный профессором В.Ф. Бабковым, вычисляемого как произведение частных коэффициентов (Кi) .Частные коэффициенты, согласно данному методу, характеризуют изменение условий движения по показателям безопасности движения, вызываемое влиянием отдельных элементов плана, продольного и поперечного профилей трассы дороги, интенсивности движения, придорожной полосы и ряда других факторов, по сравнению с "эталонными" участками дорог, с точки зрения безопасности движения.

17.2 Значения частных коэффициентов аварийности для автомобильных дорог разных категорий приведены в проверочных листах по каждому характерному элементу автомобильной дороги.

17.3 Разработанные частные коэффициенты аварийности не охватывают всего разнообразия дорожных условий и по мере накопления данных анализа ДТП могут уточняться. Рекомендации по совершенствованию элементов дорог, влияние которых на безопасность движения не отражено соответствующими частными коэффициентами аварийности, назначаются согласно требованиям соответствующих норм.

17.4 Итоговые коэффициенты аварийности устанавливают путем перемножения частных коэффициентов (1):

(1)

Где

- значения итогового коэффициента аварийности на локальном участке, протяженностью от 0,5 до 1 км;

- частные коэффициенты аварийности, учитывающие влияние интенсивности движения и элементов плана, продольного и поперечного профилей автомобильной дороги, придорожной полосы.

17.5 В качестве минимальной расчетной длины участков автомобильных дорог, обеспечивающей наиболее высокую надежность определения показателя риска ДТП с пострадавшими, следует рассматривать протяженность таких участков, равную 1 км, но может быть уменьшена до 0,5 км.

17.6 В результате статистических расчетов [9] установлено, что наиболее высокие значения коэффициента корреляции с показателем риска ДТП имеет средневзвешенное значение итогового коэффициента аварийности на участке дороги расчетной длины, определяемое по формуле:

(2)

где

– значения итоговых коэффициентов аварийности на локальных участках (на участках измерения частных коэффициентов аварийности) в пределах участка дороги расчетной длины;

– протяженность локальных участков (участках измерения частных коэффициентов аварийности) в пределах участка дороги расчетной длины, м;

L – расчетная длина участка дороги, м.

18 Ранжирование локального участка, дороги или сети по степени риска безопасности дорожного движения

18.1 Ранжирование дороги по степени риска безопасности дорожного движения производится двумя методами. Для более упрощенной визуализации каждому уровню соответствует звездный рейтинг от более безопасных с 5 зелеными звездами до опасных с одной черной звездой.

18.2 Первый метод - по итогам вычисления средневзвешенного значения итогового коэффициента участок расчетной длины ранжируется согласно граничным значениям уровня безопасности дорожного движения представленных в таблице 2.

Таблица 2 - Значения средневзвешенного итогового коэффициента аварийности, соответствующие отдельным уровням безопасности дорожного движения, в долях ед.

Тип автомобильных дорог	Уровень безопасности дорожного движения
	высокий	допустимый	предельный	низкий	опасный
Дороги I категории	менее 2,5	2,5-5,0	5,0-13,0	13,0-19,0	более 19,0
Дороги II-IV категории	менее 3,0	3,0-9,0	9,0-22,0	22,0-28,0	более 28,0
Тоже в горной местности	менее 10	10,0-20,0	20,0-35,0	35,0-60,0	более 60,0

18.3 Второй метод – основан на расчете коэффициента относительной аварийности на локальном участке

по формуле (3) и ранжируется по звездности согласно таблице 3:

(3)

где

– среднее количество ДТП на локальном участке дороги за период Т, шт.;

– среднесуточная интенсивность движения транспорта на локальном участке, авт/сут.;

длина локального участка, км;

5 – продолжительность рассматриваемого периода, лет.

Таблица 3 - Показатели риска ДТП, соответствующие отдельным уровням безопасности дорожного движения,

число ДТП на 1 млн. авт/км

Тип автомобильных дорог	Показатели риска ДТП )
	высокий	допустимый	предельный	низкий	опасный
Дороги I категории	менее 0,13	0,13-0,17	0,17-0,24	0,24-0,30	более 0,30
Дороги II-IV категории	менее 0,16	0,16-0,23	0,23-0,30	0,30-0,45	более 0,45

18.4 Точного значение показателя риска ДТП

в зависимости от величины итогового коэффициента аварийности

определяется по формулам (4), (5), (6) и ранжируется по таблице 3.

для двухполосных дорог:

, (4)

для многополосных дорог без разделительной полосы:

, (5)

для многополосных дорог с разделительной полосой:

, (6)

18.5 Если по двум методам оценки безопасности движения локальный участок относится к разным по степени опасности группам риска, для выбора мероприятий следует принимать в расчет более опасную характеристику показателя риска.

18.6 Определение средневзвешенного значения безопасности дорожной сети производится по формуле (7):

, (7)

где

– значения итоговых коэффициентов аварийности по дорогам на которых произведено измерение частных коэффициентов аварийности;

– протяженность отдельных дорог по которым произведено измерение частных коэффициентов аварийности, км;

– протяженность дорожной сети (республики, области, района и т.п.) на которых произведено измерение частных коэффициентов аварийности, км.

19 Допустимые значения средневзвешенного итогового коэффициента аварийности в зависимости от назначения ремонтных мероприятий

19.1 При проектировании нового строительства и реконструкции дорог необходимо обеспечить соответствие параметров дорог высокому уровню безопасности движения, а в проектах капитального ремонта – не ниже допустимого.

19.2 Допустимые значения средневзвешенного итогового коэффициента аварийности:

а) дорог I категории:

- строительство или реконструкция - не более 5,0;

- капитальный ремонт - не более 9,0;

- средний ремонт – не более 13,0;

б) дороги II-IV категории:

- строительство или реконструкция - не более 7,0;

- капитальный ремонт - не более 9,0;

- средний ремонт –14,0-22,0;

в) дороги II-IV категории проходящих по местности с холмистым и горным рельефом:

- строительство или реконструкция - не более 9,0;

- капитальный ремонт - не более 20,0;

- средний ремонт – не более 35,0.

20 Оценка эффективности управления безопасностью дорожной сети

20.1 Оценка эффективности управления безопасностью дорожной сети основана на концепции "управления, ориентированного на результат", которая включает в себя: 1) планирование, 2) бюджетирование, 3) управление, 4) мониторинг, 5) оценка.

20.2 Планирование управления безопасностью дорожной сети заключается в учете мест и участков концентрации ДТП в рамках стратегического плана, уполномоченного органа по автомобильным дорогам в качестве целевых индикаторов:

а) "Количество не устраненных аварийно-опасных участков на дорогах республиканского значения (кол-во)".

Определение "аварийно-опасных участков" определяется как или участки дорог, для которых показатели:

- значение средневзвешенного итогового коэффициента аварийности

, в долях ед.;

- риска ДТП, соответствующие отдельным уровням безопасности дорожного движения, число ДТП на 1 млн. авт/км.

по итогам ранжирования равны 2 звездам и менее.

б) "Средневзвешенное значение безопасности республиканской дорожной сети".

Планирование повышения уровня безопасности дорожной сети формируется исходя из программы планируемых ремонтов участков дорожной сети на последующие годы. В зависимости от назначения ремонтных мероприятий определяются допустимые значения средневзвешенного итогового коэффициента аварийности (Раздел 19).

20.3 Бюджетирование управления безопасностью дорожной сети заключается в принципе приоритетности устранения мест и участков концентрации и экономической эффективности.

20.4 Стадия управления безопасностью дорожной сети заключается в делегировании ответственности за достижение прямых результатов целевого индикатора. Первоначально производится фиксация целевого показателя и прямых показателей:

- значение средневзвешенного итогового коэффициента аварийности

;

- значение продольной ровности дорожного покрытия в IRI в соглашении между Уполномоченным органом по автомобильным дорогам и Национальным оператором по автомобильным дорогам.

Национальный оператор в свою очередь фиксирует в каждом договоре подряда требуемое значение средневзвешенного итогового коэффициента аварийности

и значения продольной ровности дорожного покрытия в IRI по итогам работ, а также минимальные значения

которые подрядчик обязан соблюдать в процессе работ. Данные ключевые показатели затем фиксируются на момент промежуточных приемок, сдачи дороги в эксплуатацию или после выполнения работ.

Делегирование ответственности за достижение прямых результатов, позволит ввести более действенные стимулы для всех заинтересованных сторон в достижении или даже перевыполнении запланированных прямых результатов. Для этого важно, чтобы соглашения о планируемых результатах работы включали те же показатели и цели, которые включены в Стратегический план и утвержденную бюджетную заявку.

20.5 Мониторинг и оценка безопасности дорожной сети. Мониторинг на ежегодной основе считается достаточным, хотя расчет целевых индикаторов в середине года позволит проверить состоятельность планирования, а также то, будет ли достижение прямых результатов действительно способствовать достижению ожидаемых целевых индикаторов. Это по-прежнему позволит вносить изменения в планируемое решение в случае необходимости, а также в ответ на возможные внешние факторы.

Каждый из этих показателей должен быть рассчитан и сравнен с целями. При этом как отмечено ранее важно, чтобы первоначальные цели не были изменены. Цели, включенные в Стратегический план и бюджетную заявку, не должны корректироваться. Цели на будущие годы могут корректироваться (исходя из наличия бюджетных средств и накопленного опыта), но за текущий и прошедший годы цели корректироваться не должны.

Важно выявить более эффективные пути перегруппировки затрачиваемых ресурсов и мероприятий, тем самым повышая эффективность достижение прямых результатов и целевых индикаторов, что потребует внесения корректировок в Стратегический план и будущие бюджетные заявки. Такие корректировки важны для постоянного улучшения эффективности работы всех заинтересованных сторон.

Приложение А
(обязательное)
Заявка
на проведение аудита безопасности дорожного движения*
_________________________________________________________________________
(наименование организации)
__________________________________________________________________________
(наименование автомобильной дороги, участка)
__________________________________________________________________________
(основание для проведения аудита)
__________________________________________________________________________
(вид аудита)
__________________________________________________________________________
(прочая дополнительная информация)
__________________________________________________________________________
Руководитель организации Заказчика ___________ _________________
подпись Ф.И.О.
дата ___________
* На бланке Заказчик

Приложение Б

(обязательное)

Книга регистрация аудита безопасности дорожного движения

Дата поступления заявки (Число, месяц, год)	Наименова-ние дороги, участка	Наименование организации подающей заявку	Основание и вид аудита	Регистрационный номер заявки	Дата начала и завершения аудита	Ф.И.О. эксперта по аудиту	Установ-ленная степень риска ДТП	Приме-чание
1	2	3	4	5	6	7	8	9

Приложение В
(обязательное)
"____" __________20___г. № ____
ПРЕДПИСАНИЕ*
на проведение аудита безопасности дорожного движения
Выдано ___________________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество, должность аудитора)
для проведения аудита безопасности дорожного движения на автомобильной дороге
(участке) __________________________________________________________________
(наименование автомобильной дороги)
Основание аудита: ________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Сроки аудита: __________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Приложение: программа аудита безопасности дорожного движения
Руководитель организации Заказчика ______________ _________________
подпись Ф.И.О.
* На бланке Заказчика

Приложение Г
(информационное)
ЛИСТ КОНТРОЛЯ

Характеристика дороги №1: СВЕДЕНИЯ ПО ДОРОЖНО-ТРАНСПОРТНЫМ ПРОИСШЕСТВИЯМ

Оцениваемый параметр №1: Исторические данные по дорожно-транспортным происшествиям на объекте исследования

1.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы

Исторические данные по дорожно-транспортным происшествиям на объекте исследования за предыдущие годы позволит выявить и проанализировать причины и условия возникновения дорожно-транспортных происшествий и выработать рациональную стратегию повышения безопасности и оценить текущий уровень безопасности дорожно-транспортной инфраструктуры

1.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Ключевые вопросы	Ответ
	Да	Нет
1 Имеются ли статистические данные по ДТП и участку дороги за предыдущие годы? В том числе: дороги, количество ДТП, данные о тяжести ДТП (раненных погибших), поло-возрастная характеристика пострадавших, причины ДТП, типичные виды ДТП, характеристика дорожных условий.	Продолжить отвечать на следующие вопросы	Если нет, то необходимо сделать запросы в соответствующие государственные органы или обслуживающие организации
2 Имеются данные по паспортизации, диагностики или инструментального исследования по участку дороги: технические характеристики участка, уровень интенсивности, схемы обстановки пути, карточки учета "Узкого места" по аварийности, по техническому состоянию, долговременного контроля и т.п.	Перейти к следующему пункту

1.1.3 Расчет параметров безопасности объекта исследования

Ключевые показатели	Способ определения	Примечание
1 Расчет коэффициента относительной аварийности на локальном участке	где – среднее кол-во ДТП на локальном участке дороги за период Т, шт.; – среднесуточная интенсивность движения транспорта на локальном участке, авт/сут.; – продолжительность рассматриваемого периода, лет.	Раздел 5.3.2 ПР РК 218-20-02 Применяется при анализе длинных и однородных по геометрическим элементам участкам дороги для расчета количества ДТП на 1 млн. авт/км. Значение коэффициента превышающие величину 0,5, свидетельствует об очагах аварийности на участке и необходимости проектирования мероприятий по их устранению.
2 Расчет коэффициента относительной аварийности на коротких участках	Где – среднее количество ДТП на локальном участке дороги за период Т, шт.; – среднесуточная интенсивность движения транспорта на локальном участке, авт/сут.; – продолжительность рассматриваемого периода, лет.	Раздел 5.3.2 ПР РК 218-20-02 Применяется при анализе коротких участков, резко отличающихся (пересечения, примыкания, мосты и т.п.) для расчета количества ДТП на 1 млн. авт/км.
3 Место концентрации дорожно-транспортных происшествий	Участок дороги максимальной протяженностью 300 м, на котором за последние 3 года зафиксировано не менее 4 ДТП со смертельным исходом	- / -
4 Участок концентрации дорожно-транспортных происшествий	Участок дороги протяженностью менее 3 км, на котором за последние 5 лет зафиксировано не менее 2 дорожно-транспортных происшествий со смертельным исходом, или участок дороги протяженностью более 3 км, на котором зарегистрировано минимум 0,13 аварий со смертельным исходом на 1 км за последние 5 лет.	Формулировка принята согласно Програм-мы по устранению участков с высоким риском возникновения ДТП Департамента инфраструктуры и регионального развития Правительства Австралии [12]
5 К какому типу относится участок концентрации ДТП	а) регрессирующий б) стабильный в) прогрессирующий	Пункт 5.3.8 ОДМ 218.4.005-2010 [13]
Ключевые показатели	Способ определения	Примечание
6 Анализ характеристик типовых видов ДТП	С целью идентификации потенциальной оценки влияния дорожно-транспортной инфраструктуры на уровень БДД, на основании учетных карточек ДТП формируется перечень типичных видов ДТП согласно типов CARE (Приложение А) характерных для рассматриваемого локального участка	С 1991 года страны Европейского Союза осуществляют сбор данных о ДТП в рамках базы данных CARE (База данных Сообщества относительно ДТП, которые привели к смерти или травмам).

Характеристика дороги №2: НАЗНАЧЕНИЕ ДОРОГИ

Оцениваемый параметр №1: Функция дороги

2.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы			Пример
Смешение функциональности дороги является одной из главных проблем безопасности дорожного движения, которое проявляется в совмещений функций разного уровня назначения дороги. Например, дороги республиканского значения предназначены для быстрого перемещения транспорта на большие расстояния, преимущественно транзитного, а дороги областного и районного значения, а также улицы населенных пунктов для движения местного транспорта со свойственными им характеристиками локального сообщения. В результате того что дорога более высокой уровня (международного и республиканского значения) проходит непосредственно через населенный пункт, на ней начинает преобладать местное движение над транзитным сообщением. Тем самым дороге иерархия становится не четкой и первоначальная эффективность маршрута снижается [14].
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
1.1) Пешеход пере-ходит улицу в неположенном месте	1.5) Пешеход на дороге	4.5) Как минимум два АТС – одно направле-ние – наезд сзади	5.1) Как минимум два АТС – лобовое столкновение	6.2) Как минимум два АТС– одна дорога–движение в противоположном направле-нии–поворот влево (вправо) перед др. АТС

2.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 К какой категории относится дорога или локальный участок классификация автомобильных дорог?	а) автомобильные дороги общего пользования; б) хозяйственные автомобильные дороги; в) улицы населенных пунктов; г) платные дороги.	п. 1 ст. 3. ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах".
2 По своему значению дорога относится?	а) международного значения; б) республиканского значения; в) областного значения; г) районного значения.	п. 2 ст. 3. ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах".
3 Укажите наименование и индекс автомобильной дороги на котором расположен участок, подпадающий под аудит БДД?	Например: М-38 Граница РФ (на Омск) - Майкапшагай (выход на КНР), через города Павлодар, Семипалатинск; Протяженность – 1 100,6 км.	ст. 6. ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах". Название начального и конечного населенных пунктов, а при необходимости - промежуточных пунктов. Индекс автомобильной дороги состоит из букв латинского алфавита и группы цифр. Ответ позволяет идентифицировать дорогу согласно государственной системе учета.
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
4 Укажите координаты локального участка, подпадающий под аудит БДД?	начало: км __+ ПК __; конец: км ___+ ПК ___. GPS-данные.	Ответ позволяет детально идентифицировать дорогу согласно государственной системе учета.
5 Какая официальная техническая категория автомобильной дороги?	а) I техническая категория; б) II техническая категория; в) III техническая категория; г) IV техническая категория; д) V техническая категория.	Таблица 4.1.1 СНиП РК 3.03.09-2006*
6 Какая фактическая интенсивность движения?	__ авт/сут	Таблица 4.1.1 СНиП РК 3.03.09-2006* СТ РК 1378-2005 или ПР РК 218-04-2014
7 Спрогнозировать интенсивности движения на 3, 5, 10, 15 лет?	__ авт/сут	ПР РК 218-04-2014
8 Определить коэффициент загрузки дороги движением (Отношение фактической интенсивность движения к практической пропускной способности дороги)		Таблица 15 ГОСТ 33475-2015. Достижение значения коэфициентов загрузки, соотвествует предельным условиям функционирования дороги, требующих реконструкции.
9 Каким образом дорога проходит через населенные пункты? Если через, то согласно классификации улиц населенных пунктов к какой категории она соответствует?	а) объездная дорога; б) непосредственно через населенный пункт.	Таблица 4.1 и 4.2 ТКП 45-3.03-227-2010 [15]
10 При прохождении дороги через населенные пункты (при отсутствии объезда), может ли она сохранить свои геометрические характеристики без изменений?	а) да; б) нет.	-/-
11 Можно ли дорогу называть между-народной/республиканской/областной/районной при прохождении ее через населҰнный пункт?	а) да – соответствует значению; б) нет – не соответствует значению, больше функционирует как улица.	-/-

2.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₁

Интенсивность движения, тыс. авт/сут.	3	5	7	9	11	13	15	20	25
К1 (двух полосные дороги II-IV категории)	4,75	2,5	2,1	1,9	1,7	1,5	1,4	1,15	1,0
Интенсивность движения, тыс. авт/сут.	8	10	15	20	25	30	35	40	45
К1 (дороги I категории без разделительной полосы)	3,0	2,4	1,6	1,32	1,15	1,05	1,0	1,12	1,32
К1 (дороги I категории с разделительной полосой)	3,7	3,2	2,3	1,6	1,3	1,15	1,1	1,0	1,05

2 Значения частного коэффициента аварийности К₂

Длина населенного пункта, км	менее 0,5	0,5-1	2	3	4	5	6 или не проходит
К2 (двух полосные дороги II-IV категории)	3,3	2,5	1,45	1,35	1,2	1,1	1,0
К2 (дороги I категории без разделительной полосы)	5,5	4,2	3,5	2,0	1,6	1,3	1,0
К2 (дороги I категории с разделительной полосой)	2,8	2,2	1,25	1,2	1,1	1,05	1,0

2.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Разделение потоков медленно- и быстродвижущегося транспорта с помощью магистральных улиц районного значения между главной дорогой ($$). 2 Строительство объездной дороги. Самое лучшее, хотя и затратное решение, с высокой вероятностью того, что в определенный момент может понадобиться новый объезд ($$$). При строительстве объезда следует воспользоваться возможностью сужения старой дороги и расширения пешеходных дорожек и т.д. для того, чтобы ограничить движение транзитного транспорта через нее.	8 - 30 % 16 - 33 % (эти показатели включают ДТП на старых дорожных сетях и на объездных дорогах)	Пример малых магистральных улиц районного значения (синий) и объездной дороги (красный) вокруг застроенной зоны
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
3 Разделение по уровням междугородного и местного транспорта. 3.1 Полное отделение полос движения быстроходных транспортных средств и местного транспорта. Скоростная дорога с контролем доступа (разно уровневые пересечения, полосы ускорения/замедления движения и т.п.) ($$). 3.2 Отделение пешеходного движения (пешеходные мостики или подземные переходы с пандусами вместо ступенек) ($$).	20 - 57 % 13 - 44 %	Не желательно
4 Изменения характера дороги (переход от мобильности к доступности) – перевод ее в разряд улицы. Основная задача – снизить скорость. 4.1 Строительство островков въезда/выезда или круговых развязок ($$). 4.2 Сужение дороги ($). 4.3 Внедрение мер снижения интенсивности движения транспорта ($).	11 - 47 % 2 - 10% 5 - 12 %
	Пример элементов дороги в пределах населенных пунктов для снижения скорости

Характеристика дороги №2: НАЗНАЧЕНИЕ ДОРОГИ

Оцениваемый параметр №2: Контроль доступа

2.2.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Строгий контроль доступа к дороге является основополагающим фактором для обеспечения безопасности дорожного движения. Четкие законодательные нормы в отношении строительства объектов вдоль дороги являются обязательными для того, чтобы избежать застройки вдоль трассы. Ограничение количества мест доступа к дороге/улице как правило осуществляется по таким двум путям. Первый – ограничение количества боковых дорог, соединяющихся с главной дорогой, для укрепления дорожной иерархии и концентрации потенциально опасных поворотов в пределах одного перекрестка, который можно правильно спроектировать для такого движения. Второй путь – уменьшение транзитного движения через населенный пункт, делая маршрут через эту территорию сложным и длинным. Въезжать будут лишь те, кому действительно нужен доступ к такой дороге. Подобные ситуации размещения объектов гражданской застройки в непосредственной близости к дороге характерны преимущественно на подъездах и в самих населенных пунктах. В связи с неконтролируемыми поворотами и оживленным движением пешеходов, такие участки, как правило, являются участками высокой концентрации ДТП. Полоса отвода - земли транспорта, занятые автомобильными дорогами, для размещения соответствующих конструктивных элементов и инженерных сооружений автомобильной дороги, а также зданий, сооружений, защитных и декоративных лесонасаждений и устройств дорожной связи, необходимых для их эксплуатации (пп. 15) ст. 1 ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах").
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
1.1) Пешеход переходит улицу в неположенном месте	1.5) Пешеход на дороге	1.6) Пешеход идет вдоль дороги	8.4) Как минимум два АТС – пересечение (поворот отсутст-вует) - другое		4.5) Как минимум два АТС – одно направление – наезд сзади
3.3) ДТП с участием одного АТС и животных			5.2) Как минимум два АТС – противоположное направление – поворот отсутствует – движение задним ходом

2.2.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Соответствует ли размер полосы отвода от оси дороги ее технической категории для: - I технической категории - по 35 м; - II технической категории - по 20 м; - III технической категории - по 15 м; - IV технической категории - по 13 м; - V технической категории - по 12 м.	а) да; б) нет.	п. 2 ст. 7 и п. 2 ст. 9 Закона РК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах"
2 Если размер полосы отвода дороги не соответствует ее технической категории, предупрежден ли доступ от прилегающей собственности с учетом дорожной безопасности?	а) да; б) нет.
3 В случае прохождении дороги через населенный пункт соответствует ли отступ от зоны застройки до проезжей части дороги нормативным требованиям?	а) да; б) нет.	Пункт 5.1.1 ТКП 45-3.03-227-2010

Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₃

Расстояние от зоны застройки до проезжей части дороги, м	менее 10	10-30	30-50	более 50 или отсутствует
К3 (двух полосные дороги II-IV категории)	2,2	1,7	1,5	1,0
К3 (дороги I категории без разделительной полосы)	3,3	2,6	1,8	1,0
К3 (дороги I категории с разделительной полосой)	1,7	1,4	1,2	1,0

2.2.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Перекрытие непосредственного доступа к дороге и сооружение параллельной подъездной дороги, на которой скапливаются транспортные средства, и которая соединяется с главной дорогой лишь на нескольких хорошо оборудованных транспортных развязках ($$$)	8 – 30 %
2 Дорожные знаки и средства снижения интенсивности движения 2.1 Сужение полос движения главной дороги ($$). 2.2 Распределение транспортных потоков ($$). 2.3 Пешеходные переходы и безопасные участки ($). 2.4 Защитное заграждение ($). 2.5 Освещение ($$). 2.6 Предупредительные знаки и знаки ограничения скорости (снижения разрешенной скорости) ($).	15 - 37% 15 - 37% 3 – 21 % 17 – 64 % 13 – 16 %	Доступ к зданиям прегражден заграждением и дозволен только в одном месте
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
Примечание 1 Мероприятия по снижению аварийности не предполагают наличие суммирующего эффекта. В случае рекомендованных нескольких мероприятий для определенного участка используйте мероприятие с наиболее высоким показателем. 2 Кольцевые пересечения (площади) устраивают, как правило, в узлах, где суммарная перспективная интенсивность пересекающихся потоков не превышает 2400 приведенных ед/ч, с большими левоповоротными потоками, при пересечении в узле четырех и более относительно равноценных направлений. 3 Радиус центрального островка на магистральных улицах следует принимать не менее 20 м. Количество полос движения кольцевой проезжей части следует принимать на одну полосу движения больше, чем на наиболее широкой улице, входящей в узел (в одном направлении), при этом ее общая ширина должна быть не менее 10,5 м.	Пример параллельной подъездной дороги и круговой развязки для соединения с главной дорогой (выезд транспорта от зданий 1, 2, 3, 4 непосредственно на дорогу запрещен. Этот транспорт контролируется подъездной дорогой и подводится к более безопасной транспортной развязке).

Характеристика дороги №2: НАЗНАЧЕНИЕ ДОРОГИ

Оцениваемый параметр №3: Превышение скорости

2.3.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Превышение скорости и невнимательность водителя являются двумя наиболее распространенными факторами, способствующими возникновению ДТП. Длинные прямые участки дороги могут способствовать повышению скорости. В связи с этим, снижение скорости может принести существенную пользу для безопасности дорожного движения. В странах Таможенного союза можно увидеть частые нарушения ограничений скорости, особенно на междугородних трассах. Очевидно, что существует необходимость применения самодостаточных средств, побуждающих или вынуждающих водителей снизить скорость движения и соблюдать скоростные ограничения.
Описание проблемы				Пример
Для этих целей имеется ряд способов: геометрические элементы дороги, направленные на препятствование совершению определенных действий и камеры фиксации нарушения скоростного режима. На территории населенных пунктов, где отсутствуют объездные дороги или разграничение движения транспорта дальнего следования и местного транспорта, транзитное движение создает значительную помеху для движения местных жителей, поэтому с ним следует обращаться по-другому. В таком случае дорога выполняет функцию улицы. Поэтому следует в качестве самых низкозатратных и наиболее эффективных мер снижения скорости движения рассматривать установление "лежачих полицейских". Существуют также такие меры как боковые выступы, делающие зигзаг на дороге для снижения скорости, сужение дороги, разделительная полоса посреди дороги, круговая развязка и т.п.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
5.1) Как минимум два АТС – лобовое столкновение	2.2) ДТП с участием одного АТС на дороге	2.1) ДТП с участием одного АТС- съезд с прямой дороги на одну из сторон	4.5) Как минимум два АТС – одно направление – наезд сзади		3.7) ДТП с участием одного АТС, столкнувшегося с препятствием - другое

2.3.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Какая расчетная скорость автомобильной дороги на локальном участке: - основная; - на трудных участках; - при прохождении через населенный пункт; - разрешенная скорость движения.	__км/час–количество/протяженность участков, шт/км	Таблица 4.2.1 СНиП РК 3.03.09-2006* Пункт 10 Правил дорожного движения, утверждҰнных постановлением Правительства Республики Казахстан от 13 ноября 2014 года № 1196
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
2 Измерить и рассчитать скорость на каждом локальном участке, км	- средняя скорость транспортного потока; - средняя скорость транспортного потока по полосам движения; - коэффициент снижения скорости движения в населенном пункте.	Приложение 2 и 3 ОДМ 218.4.005-2010 Пункт 8.3.6 ПР РК 218-116-2014 (коэффициент снижения скорости движения в населенном пункте)
3 Определить степень опасности участка дороги исходя из значений коэффициента безопасности	а) неопасный; б) опасный; в) очень опасный.	Пункт 5.1 ОДМ 218.4.005-2010 Коэффициентами безопасности называют отношение максимальной скорости движения на участке к максимальной скорости въезда автомобилей на этот участок (начальная скорость движения)
4 Обеспечено ли отличие расчетной скорости на смежных участках дорог не более чем на 20%	а) да; б) нет.	п. 4.2.4 СНиП РК 3.03.09-2006*
5 Имеется ли на локальном участке виражи, крутые повороты, подъемы, транспортные развязки и т.д.? Количество данных участков?	а) да; б) нет.	-/-
6 Правильно ли запроектированы правоповоротные съезды обеспечивающие скорость движения на транспортных развязках: - не более 60 км/час на дорогах I и II технической категории; - не более 50 км/час на дорогах III технической категории.	а) да; б) нет. Ответить для каждой транспортной развязки	п. 6.4.2 СНиП РК 3.03.09-2006*
7 Определить наименьшее расстояние видимости для остановки (м). Соответст-вует ли данное расстояние расчетной скорости движения (км/ч) по дороге?	___ м. Ответить для каждого локального участка	Таблица 2 ГОСТ 33475-2015 Таблица 5.2 ТКП 45-3.03-227-2010
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
8 Определить наименьшее расстояние видимости для встречного автомобиля (м). Соответствует ли данное расстояние расчетной скорости движения (км/ч) по дороге?	___м Ответить для каждого локального участка	Таблица 2 ГОСТ 33475-2015
9 Правильно ли организован скоростной режим на опасных участках: пересечениях, пересечения, примыкания, развязки и т.п.?	а) да; б) нет.	Экспертное мнение по соответствию организации скоростного режима требованиям СТ РК 1412, СТ РК 2068, СТ РК 1125 и СТ РК 1124.
10 Предусмотрены ли скоростемеры или иные системы контроля нарушений ограничения скорости на потенциально на опасных участках в близи въездов в крупные населенные пункты?	а) да; б) нет.	Если не имеется, то необходимо представить экспертное мнение по возможному месту дислокации скоростемеров на локальном участке.

2.3.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₄

Степень опасности участка дороги исходя из коэффициента безопасности	Очень опасный	Опасный	Неопасный
К4	1,3	1,1	1,0

2 Значения частного коэффициента аварийности К₅

Наличие скоростомера на потенциально на опасных участках		Не имеется	Имеется	Не требуется
К5		1,2	0,9	1,0

Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 На междугородной дороге: - организация по ограничению скорости (снижение максимальной скорости) ($); - уменьшение ширины полосы движения (сужение ширины полосы обгона с 3,75 до 3,50 м) ($); - установка камер фиксации нарушений скоростного режима ($$); - установка знаков со сменной информацией ($$).	13 – 16 % 15 – 37 % 16 – 19 % 24 – 62 %
2 Транзитное движение транспорта в населенных пунктах (где отсутствуют объездные дороги или разграничение движения транспорта транзитного и местного транспорта): 2.1 Островки на въезде в населенный пункт ($$). 2.2 Сужение дороги $$. 2.3 Устройство кольцевой развязки $$/$$$. 2.4 Устройство островка (безопасности) посредине улицы $$. 2.5 Устройство шумовых полос $. 2.6 Установка "лежачих полицейских" $.	11 – 47 % 2– 10 % 14– 47 % 3 – 21 % 25 – 40 % 42 – 54 %	ГОСТ 33025-2014 Полосы шумовые
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
	Пример устройства шумовых полос для снижения скорости при въезде в населенный пункт

2.3.4 Возможность применения мер по снижению скорости их влияния на интенсивности движения

Виды мероприятий	Можно использовать для снижения скорости:		Влияние на интенсивность движения
	на крупных трассах	на местных дорогах
"Лежачие полицейские"	нет	да	возможно
Плоские возвышения на проезжей части для снижения скорости	с осторожностью	да	возможно
Возвышающиеся переходы	да	да	возможно
Возвышающиеся перекрестки	с осторожностью	да	возможно
Тротуары с тактильным покрытием	да	да	возможно
Шумовые полосы	да	да	нет
Мини-круги (мини-островки безопасности) в центре перекрестков	нет	да	возможно
Кольцевые перекрестки	да	да	маловероятно
Перепланировка Т-образных перекрестков	да	да	возможно
Сужение радиуса поворота	да	да	возможно
Сужение центрального островка безопасности	да	да	возможно
Установление "дорожной диеты" (напр., уменьшение числа полос движения)	да	да	да
Введение ограничений скоростного режима	да	да	нет
Средства фиксации скоростного режима	да	да	нет
Предупреждающие знаки	да	да	нет
Перекрытие движения наполовину	да	да	да
Разделение перекрестка барьером надвое по диагонали	да	да	да
Попеременные сужения проезжей части	да	да	нет
Барьеры вдоль разделительной полосы	да	нет	да
Дифференциация режимов движения на различных участках дорог, с установкой соответствующих знаков и сигналов	да	нет	нет
Координация работы светофоров	да	нет	нет
Дорожные знаки, активируемые транспортными средствами	да	нет	нет

Характеристика дороги №3: ПОПЕРЕЧНЫЙ ПРОФИЛЬ

Оцениваемый параметр №1: Виды поперечных профилей (ширина дороги)

3.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Поперечный профиль дороги как правило состоит из проезжей части дороги, обочин или бордюра, водоотводных сооружений и профилей участков земляных работ. Он может также включать элементы для движения пешеходов, велосипедистов или других специальных групп участников дорожного движения. Увеличение ширины полосы движения или проезжей части, или расширение обочин до определенной степени помогает снизить количество ДТП определенного вида. Однако за пределами норм оно может оказывать негативное влияние на БДД, когда участники движения начнут использовать расширение полосы как отдельную полосу. Часто можно встречать опасные поперечные профили скоростных автомагистралей. Например, существуют дороги с четырех полосным движением без барьерного ограждения или дороги с двумя полосами без укрепленной обочины. Что может привести к катастрофическим последствиям и очень серьезным авариям. Поперечные профили дорог, особенно дорог, проходящих через населенные пункты, часто не являются единообразными или согласованными. Местная застройка может выходить на территорию проезжей части из-за недостаточно эффективного градостроительного контроля. Крутые откосы не позволяют водителю вернуться в пределы проезжей части, если он съезжает с нее, и вследствие этого увеличивается вероятность аварии. Открытые дренажные каналы также увеличивают вероятность того, что ошибка водителя приведет к ДТП.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
5.1) Как минимум два АТС–лобовое столкновение	3.1) Столкновение с АТС, припаркованным с правой (левой) стороны дороги	4.5) Как минимум два АТС–одно направление-наезд сзади	1.1) Пешеход переходит улицу в неположенном месте		1.5) Пешеход на дороге

3.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1	2	3
1 Какой технической категории соответствуют размеры поперечного профиля проезжей части и земляного полотна?	а) I техническая категория; б) II техническая категория; в) III техническая категория; г) IV техническая категория; д) V техническая категория.	Таблица 5.1.1 СНиП РК 3.03.09-2006*
2 В случае прохождения автомобильной дороги через населенный пункт по основным параметрам улиц к какой категории улиц она соответствует?	категория улицы	Таблица 5.1 ТКП 45-3.03-227-2010
3 Имеются локальные участки на которых размеры поперечного профиля проезжей части и земляного полотна не соответствующие требованиям?	а) да, указать какие локальные участки; б) нет.	Таблица 5.1.1 СНиП РК 3.03.09-2006* Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
4 В случае прохождения автомобильной дороги через населенный пункт имеются ли локальные участки на которых размеры поперечного профиля проезжей части и земляного полотна не соответствующие требованиям?	а) да, указать какие локальные участки; б) нет.	Таблица 5.1 ТКП 45-3.03-227-2010 Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
1	2	3
5 Предусмотрены ли на локальном участке другие меры по уширению или сужению размеры поперечного профиля проезжей части и земляного полотна?	а) да, соответствует ли она предъявляемым требованиям? Учтены ли другие меры по повышению безопасности? б) нет.	Пункт 5.1.4-5.1.10 СНиП РК 3.03.09-2006*
6 Соответствуют ли поперечные уклоны проезжей части нормативным требованиям? Одинаковые ли поперечные уклоны на прямых участках?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Таблица 5.1.4 СНиП РК 3.03.09-2006* или таблица 9 ГОСТ 33475-2015.
5 Соответствуют ли поперечные уклоны проезжей части на виражах нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Таблица 5.1.5 СНиП РК 3.03.09-2006* или таблица 10 ГОСТ 33475-2015
6 Имеются ли кривые двухполосных дорог в плане с радиусами 1000 м и менее?	а) да, предусмотрено ли уширение проезжей части согласно требованиям? б) нет.	Таблица 5.1.6 СНиП РК 3.03.09-2006*
7 Оценить крутизну откосов по каждому локальному участку. Соответствуют ли они нормативным требованиям.	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 7.3.4 СНиП РК 3.03.09-2006*, а также таблицы 7.3.1 и 7.4.1
8 Достаточно ли было предпринято мер по предотвращению обрушения материала на крутых откосах (например, обрушение каменного материала)?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	-/-
9 Какова ширина обочины на каждом локальном участке?	Км+ПК - Км+ПК __метров	Описать каждый локальный участок
10 Предусмотрено ли укрепление обочин?	Км+ПК - Км+ПК __метров	Описать каждый локальный участок
11 Находятся ли обочины на одинаковом уровне с проезжей частью?	а) да, указать какие локальные участки; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
1	2	3
есть ли барьерные ограждения или предусмотрена ли достаточная ширина, чтобы избежать лобового столкновения?
13 Достаточна ли ширина поперечного профиля для обеспечения заворота: автопоезда грузоподъемностью свыше 30 тонн на дорогах I-а и I-б? грузового автомобиля грузоподъемностью свыше 14 тонн на дорогах II? грузового автомобиля грузоподъемностью от 8 до 14 тонн на дорогах III?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
14 Предусмотрено ли разделительное устройство для отделения полос движения основного транспорта и велодорожек и тротуара?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
15 Были ли приняты во внимание потребности общественного транспорта и его пользователей?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
16 Требуются ли парковочные зоны (на дорожных участках), если да, то достаточно ли площади предусмотрено, чтобы предотвратить парковку транспортных средств на дороге?	а) да, указать какие локальные участки; б) нет.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
17 Достаточно ли просторны зоны ожидания, особенно островки безопасности, для вмещения пешеходов и велосипедистов?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
18 Предусмотрен ли на локальном участке аварийный съезд и соответствует ли он нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 4.3.3 ГОСТ 33151-2014
19 Преграждается ли обзор видимости, защитными барьерами и насаждениями?	а) да, указать какие локальные участки; б) нет.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
1	2	3
20 Определить коэффициент сцепления дорожных покрытий на каждом локальном участке (если на стадии проектирования, задать данный уровень): - с малым радиусом поворота; - участках и мест концентрации ДТП; - в местах чрезмерного выступания битума на поверхность (цементного молока на поверхность бетона) или подозрения на слишком гладкую поверхность; - на участках на которых выявлены проблемы с водоотводом. Соответствуют ли коэффициент сцепления дорожных покрытий нормативным значениям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Допускаемые значения коэффициентов сцепления дорожных покрытий для обеспечения безопасности дорожного движения, должны соответствовать требованиям: таблица 9.1 СТ РК 1279-2013; п. 8.4.19 СНиП РК 3.03-09-2006*

3.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₆

Ширина полосы движения, м	2,75	3,0	3,25	3,5	3,75	4,0	4,5	5,0
К6 (двух полосные дороги II-IV категории)	2,0	1,35	1,2	1,1	1,0	1,1	1,2	1,5
К6 (дороги I категории без разделительной полосы)	1,6	1,2	1,1	1,0	1,35	1,45	1,6	1,7
К6 (дороги I категории с разделительной полосой)	2,9	2,0	1,45	1,1	1,0	1,18	1,8	2,3

2 Значения частного коэффициента аварийности К₇

Ширина обочины, м	0,5	1,0	1,5	2,0	2,5	3,0	4,0	5,0
К7 (двух полосные дороги II-IV категории с укрепленными обочинами)	1,65	1,4	1,3	1,2	1,15	1,1	1,0
К7 (двух полосные дороги II-IV категории с не укрепленными обочинами)	2,5	1,85	1,5	1,35	1,2	1,1	1,0
К7 (дороги I категории без разделительной полосы с укрепленными обочинами)	4,2	2,9	2,0	1,8	1,6	1,5	1,25	1,0
К7 (дороги I категории без разделительной полосы с не укрепленными обочинами)	4,3	3,1	2,1	1,5	1,4	1,2	1,1	1,0
К7 (дороги I категории с разделительной полосой с укрепленными обочинами)	1,6	1,4	1,3	1,2	1,15	1,1	1,05	1,0
К7 (дороги I категории с разделительной полосой с не укрепленными обочинами)	1,3	1,2	1,15	1,10	1,05	1,0

3 Значения частного коэффициента аварийности К₈

Число основных полос движения на проезжей части, шт	2	3, без разметки	3 с разметкой	4	6	8
К8 (двух полосные дороги II-IV категории)	1,0	1,3	0,7
К8 (дороги I категории без разделительной полосы)				0,83	0,63	0,52
К8 (дороги I категории с разделительной полосой)				0,56	0,50	0,35

4 Значения частного коэффициента аварийности К₉

Ширина разделительной полосы, м	1	2	3	5	10	1,5
К9	2,0	1,5	1,1	1,0	0,75	0,60
Примечание - Применяется только для дорог I категории для других категорий принимается 1,0

5 Значения частного коэффициента аварийности К₁₀

Коэффициент сцепления	0,2	0,3	0,4	0,5	0,6	0,7
К10 (двух полосные дороги II-IV категории)	3,6	1,84	1,4	1,2	1,1	1,0
К10 (дороги I категории без разделительной полосы)	4,8	2,0	1,46	1,2	1,1	1,0
К10 (дороги I категории с разделительной полосой)	4,4	2,2	1,38	1,12	1,05	1,0

3.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Изменение поперечного профиля 1.1 Выбор одного из самых безопасных решений поперечного профиля дороги на стадии проектирования ($$$). 1.2 Применение профиля 2+1 с разделительной линией, при котором каждое направление движения периодично занимает 2 полосы. Это дает возможность безопасного обгона почти на 40% длины дороги для трафика интенсивностью 20 000 транспортных средств в день ($$).	10 – 80 % 5 – 40 %
2 Улучшение состояния дороги 2.1 Устройство разделительных полос движения ($$$). 2.2 Сужение ширины полос движения (в населенных пунктах). 2.3 Улучшение откосов – создание более пологих откосов ($$).	7 – 24 % 15 – 37 % 18 – 46 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
3 Усовершенствование знаков и разметки 3.1 Улучшенные знаки – использование предупредительных знаков, знаков ограничения скорости и знаков со сменной информацией ($). 3.2 Улучшенная разметка – нанесение штриховки по центру дороги, шумовых полос, сооружение островков безопасности и т.д. ($).	10 – 62 % 11 – 35 %
Пример влияния поперечного профиля дороги на серьезность ДТП

Характеристика дороги № 3: ПОПЕРЕЧНЫЙ ПРОФИЛЬ

Оцениваемый параметр №2: Водоотводные устройства

3.2.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Водоотводные устройства являются важной частью всех дорог, которые находятся не на насыпи, и они должны быть у большинства дорог. Они проектируются таким образом, чтобы собирать поверхностную воду, но иногда они могут представлять собой угрозу для транспортных средств, которые съезжают с дороги. Поэтому при проектировании автомагистралей следует уделить надлежащее внимание безопасности водоотводных сооружений. Ненадлежащие содержание и очистка водоотводных канав от мусора, особенно с нагорной стороны проезжей части, могут привести к тому, что чрезмерное количество воды и обломков будет затапливать проезжую часть и возникнет потенциальная опасность столкновения АТС с обломками породы или скольжения. Преимущества надлежащего водоотвода: - срок службы дорожной конструкции может быть увеличен в 2.2 – 2.6 раз при улучшении состояния дорожного водоотвода с неудовлетворительного до надлежащего; - увеличение срока службы дорожной одежды можно достичь, увеличив толщину нижнего слоя основания. Так, увеличение этого слоя на 8 см обеспечит тот же эффект, что и понижение уровня грунтовых вод на 40 см; - в рамках анализа состояния водоотвода Roadex II была определена зависимость между глубиной колеи на стороне полувыемки (плохо дренируемая сторона) и полунасыпи (хорошо дренируемая сторона). Согласно данного анализа было доказано, что глубина колеи на плохо дренируемой стороне в 1.5 раза больше, чем на той, где водоотвод хорошо обеспечен.				Проблема отвода воды в полунасыпи-полувыемке Проблемы функционирования водоотвода в период весеннего таяния Проблемы водоотвода на низинных участках
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
2.1) ДТП с участием одного АТС – съезд с прямой дороги на одну из сторон	2.2) ДТП с участием одного АТС на дороге	1.6) Пешеход идет вдоль дороги	3.7) ДТП с участием одного АТС, столкнувшегося с препятствием - другое		5.3) Как минимум два АТС – движение в противо-положном направлении – поворот отсутствует – другое

3.2.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Предусмотрен ли на локальном участке система водоотвода (водосборные лотки, канавы, дождеприемники и т.д.)	а) да, указать какие локальные участки; б) нет.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
2 Требуется ли на локальном участке система водоотвода	а) да, указать какие локальные участки; б) нет.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
3 Запроектированный или действующий водоотвод на дорогах соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 7.6 СНиП РК 3.03.09-2006 Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
5 Оцените состояние водоотвода на каждом локальном участке	1) хороший водоотвод; 2) удовлетворительный водоотвод; 3) неудовлетворительный водоотвод в т.ч.: 3.1) Водоотвод не работает или отсутствует. Наличие в дорожной конструкции и земляном полотне материалов и грунтов, чувствительных к воздействию воды. Высокий уровень грунтовых вод. 3.2) Система водоотвода не работает по причине недостатка содержания. Материалы дорожной одежды и земляного полотна менее чувствительны к воде. 3.3) Водоотвод функционирует плохо по причине недостатка содержания. Материалы дорожной одежды и земляного полотна менее чувствительны к воде. 3.4) Водоотвод функционирует неудовлет-ворительно по причине недостатка содержа-ния или стандарты содержания занижены.	Оценить согласно данных категорий каждый локальный участок. Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок). Коэффициент – изменение срока службы за счет улучшения состояния водоотвода (Кв) [15] Если 3.1), то Кв=2,5 Если 3.2), то Кв =2,2 Если 3.3), то Кв=1,7 Если 3.4), то Кв=1,5
6 Приняты ли меры безопасности в отношении водоотводных устройств: лотки (непрерывное барьерное ограждение, без острых краев)?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок) Система водоотвода вдоль дороги не ограждена, либо не закрыта
7 Соответствуют ли коэффициент сцепления дорожных покрытий на участках проблемами водоотвода нормативным значениям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Допускаемые значения коэффициентов сцеп-ления дорожных покрытий для обеспечения безопасности дорожного движения, должны со-ответствовать требованиям: таблица 9.1 СТ РК 1279-2013; п. 8.4.19 СНиП РК 3.03-09-2006*

3.2.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₁₁

Ширина проезжей части мостов по отношению к проезжей части дорог	меньше на 1 м	равна	шире на 1 м	шире на 2 м	равна ширине земляного полотна (если нет моста)
К11 (двух полосные дороги II-IV категории)	2,9	2,25	1,7	1,55	1,0
К11 (дороги I категории без разделительной полосы)	1,75	1,4	1,6	1,05	1,0
К11 (дороги I категории с разделительной полосой)	2,1	1,6	1,3	1,15	1,0

2 Значения частного коэффициента аварийности К₁₂

Состояние водоотвода	не удовлетворительно	удовлетворительно	хорошо
К11 (двух полосные дороги II-IV категории)	1,2	1,1	1,0

3.2.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Усовершенствование дороги 1.1 Устройство прикромочного лотка и канав с более пологими уклонами ($$$). 1.2 Устройство водоотвода, где это необходимо ($$$). 1.3 Использование специальных видов асфальта на опасных участках – повышение коэффициента сцепления (мосты и т.д.) ($$$).	5 – 55 %
2 Использование дорожных знаков и оборудования 2.1 Разметка краев с помощью шумовых полос (вдоль глубоких канав, перед водопропускными трубами и т.п.) ($) 2.2 Использование защитных приспособлений (защитного ограждения, и т.д.) ($$)	11 – 45 % 41 -52%
3 Содержание водопропускных систем 3.1 Очистка канав ($) 3.2 Накрытие водоотводной системы ($$)

Характеристика дороги №4: ПРОДОЛЬНЫЙ ПРОФИЛЬ

Оцениваемый параметр №1: Вертикальные и горизонтальные кривые (согласованность)

4.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы		Пример
Кривые с неожиданными резкими горизонтальными изгибами могут привести к ДТП, поскольку водители стараются их преодолеть на большой скорости. Похожая ситуация может возникнуть на горизонтальных кривых при других подобных опасных обстоятельствах, например, при крутом подъеме или после движения по длинному прямому участку дороги, когда водитель начинает думать (будучи введенным в заблуждение геометрией приближения), что он может ехать с более высокой скоростью, чем та, которая является безопасной для этого участка. Расстояние обзора, связанное с большим радиусом кривых, также может побуждать водителя совершить обгон в опасной ситуации. Водителю бывает сложно оценить расстояние обзора, находясь на вершине кривой, и он может осуществлять обгон там, где у него нет достаточного пространства, чтобы сделать это безопасно. Обеспечение безопасного расстояния видимости на вершинах кривых может быть чрезвычайно дорогостоящим. В то же время полностью запретить обгон может быть сложно по причине участия в движении тихоходных транспортных средств, недисциплинированности водителей в отношении выбора мест остановки, а также плохого состояния дорожной разметки и знаков. Плохая согласованность горизонтального и вертикального продольного профиля может создавать визуальные эффекты, способствующие возникновению ДТП и оказывать неблагоприятное влияние на внешний вид дороги. Небезопасные сочетания горизонтальных и вертикальных кривых могут привести к ошибкам в восприятии в случае, если горизонтальные и вертикальные кривые разной длины возникают на одном и том же участке дороги.
Типичные виды дорожно-транспортных происшествии
2.3) ДТП с участием одного АТС входящего в поворот – выезд на другую сторону дороги	5.1) Как минимум два АТС – лобовое столкновение	4.5) Как минимум два АТС – одно направление – наезд сзади

4.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Соответствует ли план и продольный профиль автомобильной дороги нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 5.2.1-5.2.2 и Таблица 5.2.1 СНиП РК 3.03.09-2006* или Таблица 2 ГОСТ 33475-2015 Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
2 Согласованы ли горизонтальные и вертикальные кривые дороги?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 5.2 и 5.3 СНиП РК 3.03.09-2006* Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
3 Является ли план трассы последовательным и легко распознаваемым для пользователей дорог? Или дорога полна "сюрпризов" для водителей?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
4 Заставлены ли кривые в плане в закрытой местности с обеих сторон чем-либо, например, лес, кустарники, строения и т.п.?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 5.2.5 СНиП РК 3.03.09-2006* Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
5 Правильно ли были подобраны элементы проекта для исключения крутых подъемов?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 5.1-5.3 СНиП РК 3.03.092006* или пункт 3.5-3.17 ГОСТ 33475-2015 Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
6 Достаточен ли радиус поворота?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
7 При наличии крутого продольного УКлона дороги: предусмотрена ли дополнительная полоса обгона медленно едущих транспортных средств? Надлежащим ли образом она спроектирована?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.
8 Требуется ли подъезд к близлежащим объектам собственности и предусмотрены ли меры безопасности?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
9 Требуется ли сужение полосы за счет островка безопасности (например, при въезде в населенный пункт)?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.
10 Имеются ли предупреждения об изме-нениях плана трассы (сюрпризах) в пере-ходных зонах в виде знаков, разметки и т.п.?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.
11 Определить значение продольной ровности на каждом локальном участке дороги (если на стадии проектирования, задать данный уровень), международный индекс ровности IRI, м/км. Соответствуют ли продольная ровность(IRI) дорожного покрытия нормативным значениям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Оценку ровности дорожных покрытий производить согласно ПР РК 218-03-2016. В зависимости от стадии: - после строительства и капитального ремонта; - во время эксплуатации
12 Определить показатели риска ДТП в зависимости от показателя продольной ровности дорожных покрытий, для дорог различного типа (А)	Для двух полосных дорог: Для многополосных дорог без разделительной полосы: Для многополосных дорог с разделительной полосой: где –значение продольной ровности дорожных покрытий на локальном участке, IRI м/км	Исследование зависимости показателя риска ДТП от ровности дорожного покрытия (в значениях IRI) показывает, что для всех типов дорог эта зависимость имеет общий характер. По мере увеличения индекса ровности IRI до 6 показатель риска ДТП первоначально возрастает, а затем постепенно снижается [16].

4.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₁₃

Продольный уклон, %0	20	30	50	70	80
К13 (двух полосные дороги II-IV категории)	1,0	1,1	1,4	1,9	2,2
К13 (дороги I категории без разделительной полосы)	1,0	1,2	1,8	2,9	3,2
К13 (дороги I категории с разделительной полосой)	1,0	1,1	1,6	2,7	3,0

2 Значения частного коэффициента аварийности К₁₄

Радиус кривых в плане, м	100	150	200-300	400-600	1000-2000	более 2000
К14 (двух полосные дороги II-IV категории)	7,2	6,2	5,2	4,0	2,0	1,0
К14 (дороги I категории без разделительной полосы)	5,6	4,5	3,6	1,5	1,05	1,0
К14 (дороги I категории с разделительной полосой)	5,0	4,2	3,4	1,25	1,05	1,0

3 Значения частного коэффициента аварийности К₁₅

Кривизна плана трассы, град. км	0	50	100	200	400	600	1000	1500	2000
К15 (двух полосные дороги II-IV категории)	2,3	1,5	1,0	1,15	1,9	3,6	1,4	0,9	0,75
К15 (дороги I категории без разделительной полосы)	1,7	1,4	1,15	1,0	2,7	2,9	2,3	2,2
К15 (дороги I категории с разделительной полосой)	2,2	1,8	1,4	1,0	2,0	5,8	5,0

4 Значения частного коэффициента аварийности К₁₆

Ровность покрытия проезжей части, IRI	1	2	3	4	5	6	7	8	9
К16 (двух полосные дороги II-IV категории)	0,85	1,0	1,1	1,15	1,2	1,2	1,15	1,1	1,05
К16 (дороги I категории без разделительной полосы)	0,65	1,0	1,3	1,5	1,65	1,6	1,55	1,3	1,05
К16 (дороги I категории с разделительной полосой)	0,60	1,0	1,35	1,55	1,65	1,6	1,4	1,1	0,75

4.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат		Потенциал снижения аварийности		Пример
1 Реконструкция кривых 1.1 Увеличение радиуса горизонтальной кривой ($$$). 1.2 Устройство переходной кривой ($$$). 1.3 Уменьшение крутизны вертикальной кривой ($$$). 1.4 Согласованность профиля (горизонтальной и вертикальной кривой) ($$$).		8 – 55 % 7 – 15 % 5 – 38 % 17 – 28 %		Неоднородный профиль, в котором кривые с большим радиусом совмещаются с неожиданно резкими кривыми с малым радиусом, создает неожиданность для водителя
2 Усовершенствованные знаки и разметка 2.1 Улучшенные знаки (включая предупреждающие знаки, знаки направления поворота, ограничения скорости и запрета обгона) ($). 2.2 Улучшенная разметка (включая нанесение линий в виде шумовых полос) ($). 2.3 Использование защитных приспособлений (барьерное ограждение и т.п.) ($$). 2.4 Освещение ($$/$$$).		13 – 16 % 11 – 45 % 41 – 52 % 17 – 64 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности		Пример
3 Улучшение продольной и поперечной ровности Уменьшение индекса IRI, м/км Снижение показателя риска ДТП (%) по типам дорог многополосные с разделительной полосой многополосные без разделитель-ной полосы двух полосные от 3 до 2 22,7 21,4 9,0 от 4 до 2 34,6 33,3 1,8 от 5 до 2 38,0 37,1 14,3 от 6 до 2 39,3 38,8 16,7	9 – 39 %
4 Улучшение расстояния обзора на кривых 4.1 Передний обзор во внутренней части кривых (открытый обзор) ($$) 4.2 Удаление растительности ($)	6 – 38 %
Пример согласованности/несогласованности профиля (горизонтальных и вертикальных кривых) Тюльповидный график радиусов для дорог с низкой интенсивностью

Характеристика дороги №4: ПРОДОЛЬНЫЙ ПРОФИЛЬ

Оцениваемый параметр №2: Расстояние обзора (видимость)

4.2.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Обычно обзор, который имеют водители, должен быть достаточным для определения порядка дальнейших действий и безопасного следования этому порядку. Типичным требованием критической ситуации является безопасная остановка водителя, а это предполагает наличие правильного представления о скорости движения, времени реакции и темпа торможения. Поэтому требования к расстоянию обзора связаны с геометрическим проектированием дороги и средствами контроля скорости и включены во все стандарты проектирования. Водители, двигающиеся по главной дороге, также должны быть способны как можно раньше замечать транспортные средства, приближающиеся с второстепенных дорог, для того, чтобы подготовиться и в случае необходимости уклониться от опасности. Это одна из причин, по которым к треугольникам видимости часто устанавливается требование, чтобы транспортное средство, двигающееся с второстепенной дороги, было заметно до того, как оно приблизится к стоп-линии или отметки с требованием уступить дорогу. Пешеходы также должны иметь достаточный обзор и быть видимыми, и пересечение дороги часто сосредотачивается на перекрестках или возле них. По данным нашего изучения человеческих факторов, водителям требуется 4-6 секунд для того, чтобы осмыслить новую ситуацию; это предполагает преодоление дистанции в 300 метров вперед при максимальной скорости 100 км/ч или 200 м при скорости 80 км/ч. Общей проблемой, связанной с обзором и приводящей к ДТП, является острый угол соединения второстепенной дороги с главной дорогой. Это побуждает транспортные средства, двигающиеся по второстепенной дороге, проезжать перекресток с более высокой скоростью, чем та, которая является оптимальной для обеспечения надлежащего обзора.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
2.3) ДТП с участием одного АТС входящего в поворот – выезд на другую сторону дороги	7.1) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот влево (вправо) при включении в поток с правой (левой) стороны	8.4) Как минимум два АТС – пересечение (поворот отсутствует) - другое	1.2) Пешеход переходит дорогу на перекрестке		4.5) Как минимум два АТС–одно направление – наезд сзади

4.2.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Измерить расстояния видимости согласно регламентированным методам?	___ м. Ответить для каждого локального участка	ГОСТ 32963-2014
2 Построить график изменения видимости по протяженности дороги		Глава 4.5 Влияние расстояния видимости. Бабков В. Ф. Дорожные условия и безопасность движения: Учебник для вузов.— М.: Транспорт, 1993.—271 с.
3 Определить наименьшее расстояние видимости для остановки (м). Соответствует ли данное расстояние расчетной скорости движения (км/ч) по дороге?	___ м. Ответить для каждого локального участка	Таблица 2 ГОСТ 33475-2015 Допустимые параметры геометрических элементов плана и продольного профиля автомобильной дороги. Таблица 5.2 ТКП 45-3.03-227-2010 Допустимые расстояния видимости проезжей части улиц населенных пунктов или дорог проходящих через населенный пункт.
4 Определить наименьшее расстояние видимости для встречного автомобиля (м). Соответствует ли данное расстояние расчетной скорости движения (км/ч) по дороге?	___ м. Ответить для каждого локального участка	Таблица 2 ГОСТ 33475-2015 Допустимые параметры геометрических элементов плана и продольного профиля автомобильной дороги.
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
5 Обеспечена ли видимость транспортных средств и пешеходов из обеспечения "треугольника видимости"?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.8 ГОСТ 33150-2014 Пункт 6.2.6 ГОСТ 32944-2014
6 Габариты приближения на локальном участке соответствуют ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	ГОСТ 32959-2014
7 Предусмотрено ли достаточно безопасных возможностей для обгона (дальность видимости/количество полос движения)?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 5.1-5.3 СНиП РК 3.03.09-2006* Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
8 Соответствует ли переходно-скоростная полоса нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 6.3 СНиП РК 3.03.09-2006*
9 Загораживается ли обзор видимости защитными барьерами, заграждениями, техникой, парковочными зонами, дорожными знаками и т.п. (проверить особенно внутреннюю полосу движения левостороннего виража)?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
10 Существуют ли какие-либо оптические иллюзии?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
11 Предусмотрены ли на локальном участке дорожные зеркала?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Км+ПК - Км+ПК __метров (описать каждый локальный участок)
12 Соответствуют ли дорожные зеркала нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	ГОСТ 33144-2014
13 Расположение дорожных зеркал соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 4.6.1 ГОСТ 33151-2014

4.2.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₁₇

Видимость в плане, м	50	100	150	200	250	350	400	500	600
К17 (двух полосные дороги II-IV категории)	4,5	2,5	1,9	1,8	1,7	1,5	1,35	1,1	1,0
К17 (дороги I категории без разделительной полосы)	9,5	5,5	3,7	2,2	1,8	1,6	1,4	1,2	1,0
К17 (дороги I категории с разделительной полосой)	3,8	3,3	1,8	1,5	1,3	1,2	1,1	1,05	1,0

2 Значения частного коэффициента аварийности К₁₈

Видимость в профиле, м	50	100	150	200	250	350	400	500	600
К18 (двух полосные дороги II-IV категории)	6,0	4,2	3,0	2,6	2,4	2,3	2,0	1,5	1,0
К18 (дороги I категории без разделительной полосы)	11,0	7,0	5,0	3,5	2,9	2,4	2,2	1,7	1,0
К18 (дороги I категории с разделительной полосой)	4,0	3,5	2,8	2,0	1,5	1,3	1,2	1,05	1,0

3 Значения частного коэффициента аварийности К₁₉

Видимость пересечения в одном уровне с примыкающей дорогой, м	20	30	40	50	60
К19 (двух полосные дороги II-IV категории)	5,0	2,5	1,65	1,1	1,0

4 Значения частного коэффициента аварийности К₂₀

Видимость пересечения с примыкающей улицы, м	20	30	40	50	60
К20 (для дорог проходящих через населенные пункты)	3,17	2,27	1,66	1,18	1,0

5 Значения частного коэффициента аварийности К₂₁

Видимость примыкания с примыкающей улицы, м	20	30	40	50	60
К21 (для дорог проходящих через населенные пункты)	2,68	1,98	1,67	1,03	1,0

4.2.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Реконструкция кривой, перекрестка, пешеходного перехода и т.д. 1.1 Увеличенный радиус и видимость ($$$).	8 – 55 %	Увеличенный радиус горизонтальной кривой и обзор
2 Обеспечение достаточных расстояний обзора для адекватной реакции водителя 2.1 Открытие обзора ($$). 2.2 Обеспечение хорошей ориентации водителей (например: высаживание деревьев вдоль второстепенных дорог, которые четко указывают на то, что впереди второстепенная дорога) ($).	20 – 38 %
3 Усовершенствование знаков и разметки 3.1 Улучшенные знаки (использование высококачественных светоотражающих материалов для изготовления дорожных знаков, установка указателей поворотов на резких поворотах, использование проблесковых маяков при приближении к пешеходному переходу и т.д.) ($). 3.2 улучшенная разметка (использование светоотражающих стеклянных гранул, использование нестандартной разметки и т.д.) ($)	10 – 33 % 11 – 35 %

Характеристика дороги №5: ПЕРЕКРЕСТКИ

Оцениваемый параметр №1: Анализ перекрестка

5.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы		Пример
Перекрестки необходимы для того, чтобы транспортные средства смогли пересекать дорогу таким образом, который будет одновременно безопасным и понятным для всех участников дорожного движения. Важно, чтобы перекресток соответствовал местности, дорожным приоритетам и разрешенным законом маневрам.		Примеры небезопасного проектирования
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
6.2) Как минимум два АТС – одна дорога–движение в противоположном направле-нии – поворот влево (вправо) перед другим АТС	8.4) Как минимум два АТС – пересечение (поворот отсутствует) - другое		5.1) Как минимум два АТС – лобовое столкновение	4.2) Как минимум два АТС – включение в поток	5.3) Как минимум два АТС – движение в противоположном направлении – поворот отсутствует – другое
7.1) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот влево (вправо) при включении в поток с правой (левой) стороны	7.2) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот вправо (влево) перед транспортным средством, движущимся слева (справа)		7.3) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот влево (вправо) при включении в поток с левой (правой) стороны	7.4) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот вправо (влево) – лобовое столкновение	7.5) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот с включением в поток - другое
8.1) Как минимум два АТС – поворот или пересечение – одна дорога – одно направление – наезд сзади	8.2) Как минимум два АТС – поворот или пересечение – одна дорога – одинаковое направление – поворот влево (вправо)		8.3) Как минимум два АТС–поворот или пересе-чение–одна дорога–одина-ковое направление–пово-рот вправо (влево)	8.4) Как минимум два АТС – пересечение (поворот отсутствует) - другое	8.5) Как минимум два АТС – поворот или пересечение – одна дорога – одинаковое направление – другое

5.1.2-1 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Провести оценку безопасности пересечения автомобильных дорог в одном уровне: 1.1 опасность конфликтной точки; 1.2 степень опасности пересечения; 1.3 опасность всех конфликтных точек (кроме столкновений автомобилей при подъезде к стоп-линий); 1.4 возможное количество наездов; 1.5 возможное количество ДТП на регулируемом пересечении; 1.6 оценка безопасности движения пешеходов на пересечении со светофорным регулированием.	В рамках оценки помимо других показателей идентифицировать пересечение: а) не опасное (менее 3); б) малоопасное (3,1-8); в) опасное (8,1-12); г) очень опасное (более 12).	Пункт 6.1 ОДМ 218.4.005-2010 На вновь проектируемых дорогах показатель безопасности на пересечениях в одном уровне не может превышать 8, в противном случае разрабатываются более безопасные схемы пересечения
2 Провести оценку безопасности пересечения с железнодорожным переездом (для дорог III-V технической категории): 2.1 итоговый коэффициент аварийности железнодорожного переезда; 2.2 коэффициент опасности железнодорожного переезда.	В рамках оценки идентифицировать железнодорожный переездом по двум методам: а) не опасный; б) малоопасный; в) опасный; г) очень опасный.	Пункт 6.2 ОДМ 218.4.005-2010 Если по двум методам оценки безопасности движения железнодорожный переезд относится к разным по степени опасности группам, для выбора мероприятий следует принимать в расчет более опасную характеристику переезда.
3 Провести оценку безопасности пересечения в разных уровнях: 3.1 показатель безопасности движения по транспортной развязке; 3.2 относительная аварийность конфликтных точек.		Пункт 6.3 ОДМ 218.4.005-2010 Допустимый показатель безопасности движения для развязок полного типа принимается не более 3 ДТП на 10 млн. авт/проездов.

5.1.2-2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1	2	3
1 Существует ли необходимость в перекрестке и правильно ли было определено их количество и месторасположения?	Ответить для каждого локального участка	-/-
2 Подходящий ли тип и проектное решение для выбранного перекрестка с точки зрения эксплуатации и безопасности (пересекающиеся дороги, Т-образный перекресток, кольцевая дорога, светофоры и т.д.)	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 7.1-7.3 СН РК 3.03-01-2013 Пункт 6.1-6.4 СНиП РК 3.03.09-2006* ОДМ 218.2.071-2016
3 Соответствует ли пересечение или примыкание или транспортная развязка нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 6.1-6.4 СНиП РК 3.03.09-2006* ОДМ 218.2.071-2016
4 Пересечения автомобильных дорог I - III категорий с железными дорогами спроектировано в разных уровнях	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Пункт 7.4.1 СН РК 3.03-01-2013 Пересечения автомобильных дорог I-III категорий с железными дорогами следует проектировать в разных уровнях
Пересечения или примыкания
5 Возможно ли заблаговременно распознать перекрестки со всех подходов, можно ли определить необходимое направление движения с дальнего расстояния?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
6 Четко ли указано направление движения и легко ли для восприятия?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
7 Существует ли необходимость во вспомогательных полосах разгона и торможения, обгона?	а) да, спроектированы ли они надлежащим образом в соответствии с требованиями к безопасности? б) нет.	-/-
1	2	3
8 Требуется ли снижение скорости по направлению к перекрҰстку? Если ли переходные зоны для снижения скорости на второстепенных дорогах?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
9 Существуют ли помехи на линии прямой видимости/периодические ограничения, например, в виде барьерных ограждений, заграждений, дорожной техникой, парковочных зон, дорожных знаков, ландшафтных особенностей/насаждений, опор моста, зданий?	а) да, указать проблемные места; б) нет.	-/-
10 Обеспечена ли хорошая видимость на перекрестке для всех пользователей дорог?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
11 Четко ли видны островки безопасности?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
12 Присутствуют ли в проекте подъездные дороги, являющиеся излишними или расположенные в критических точках, которые могут быть скомбинированы или соединены с второстепенной дорожной сетью/придорожным сервисом?	а) да, указать проблемные места; б) нет.	-/-
13 Предусмотрены ли остановки общественного транспорта на перекрестках? Если да, то правильно ли они расположены?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
14 Были ли учтены требования пешеходов и велосипедистов?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
Транспортные развязки
15 Спроектирована ли транспортная развязка и ее элементы таким образом, чтобы можно было своевременно распознать необходимое направление со всех подходов?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
16 Четко и понятно ли указано направление движения?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
17 Достаточный ли предусмотрен радиус на поворотах?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
1	2	3
18 Достаточно ли просторны проезжая часть и полосы движения на поворотах?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
19 Спроектированы ли вспомогательные полосы разгона и торможения надлежащим образом в соответствии с требованиями безопасности?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
20 Обеспечена ли хорошая видимость на транспортной развязке?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
Канализирование транспортных потоков
21 Четко ли указаны направления движения? Регулируются ли транспортные потоки разметкой?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
22 Четко ли обозначено, кто имеет преимущество проезда?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
Разворот
23 Соответствуют ли размеры перекрестка для всех маневров транспортных средств (минимальный радиус поворота транспортного средства по проекту)?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
24 Достаточно ли просторны дополнительные полосы для левосторонних, правосторонних поворотных маневров и разворотов?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
25 Могут ли поворачивающие водители видеть встречное движение?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
26 Требуется ли дополнительная зона для разворота и предусмотрена ли соответствующая длина полосы разворота?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
27 Должен ли быть запрет разворота на данном локальном участке?	а) да; б) нет, указать проблемные места.	-/-
Дорожные сигнальные знаки на данных объектах
28 Требуется ли установка светофора на пересечении или примыкании?	а) да, указать локальные точки; б) нет.	-/-
29 Требуется ли установить светофор на подъездных дорогах от прилегающих объектов собственности?	а) да, указать локальные точки; б) нет.	-/-
1	2	3
30 Надлежащим ли образом установлены светофоры с точки зрения обзора для каждого соответствующего транспортного потока?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
31 Загораживаются ли сигналы светофора (например, дорожными знаками, столбами освещения, транспортными заторами)?	а) да, указать локальные точки; б) нет.	-/-
32 Можно ли со стоп-линии увидеть сигналы светофора?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
33 Предусмотрены ли дополнительные заранее оповещающие устройства на случай, если сигналы светофора невозможно увидеть вовремя?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
34 Видно ли сигналы светофора при ярком солнечном свете? Будет ли освещение на существующей дороге приводить в замешательство и восприниматься как желтый сигнал светофора (натриевые лампы)?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
35 Есть ли дополнительные сигнальные устройства, которые работают в координации с сигналами светофора и указывают направление, куда разрешает или запрещает проезд знак светофора?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
36 Предусмотрены ли дополнительные сигналы для поворотных маневров или предусмотрены ли отдельные полосы для быстро едущих транспортных средств с отдельной системой сигналов?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
37 Были ли предусмотрены дополнительные сигналы для левостороннего (правостороннего) поворота?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
38 Предусмотрен ли дополнительный сигнал для разворота?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
39 Были ли предприняты соответствующие меры для обеспечения соблюдения скоростного режима в обязательном порядке?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
1	2	3
40 Легко ли распознаваемы сигнальные знаки и есть ли повторные сигнальные установки? Правильно ли было выбрано месторасположение сигнальных огней (дополнительные сигналы, знаки, расположенные над дорогой, и т.д.)?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
41 Есть ли необходимость усиления знака "уступи дорогу" (например, повторная установка знака)?	а) да, указать проблемные места; б) нет.	-/-
42 Влияют ли прямые солнечные лучи при рассвете/закате на дорожные сигналы?	а) да, указать проблемные места; б) нет.	-/-
43 В зонах пешеходного движения: Четко ли обозначены пешеходные переходы? Оснащен ли каждый участок сигнальными знаками?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
44 Предусмотрен ли дополнительный зеленый сигнал исключительно для пешеходов и велосипедистов, там, где необходимо?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
45 В зонах пешеходного движения: Успевают ли пешеходы перейти дорогу одну фазу разрешающего сигнала? Достаточно ли предусмотрено времени для фазы разрешающего сигнала?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	-/-
46 Соответствуют ли островки безопасности нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать локальные точки.	Пункт 4.2.2 ГОСТ 33151-2014
47 Обозначены ли островки безопасности бордюрным камнем? Или они обозначены только с помощью разметки?	Указать локальные точки.	-/-

5.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₂₂

Тип пересечения с пересекающей (основной) дорогой	в разных уровнях	в одном уровне со светофорным регулированием	в одном уровне при соответствии параметров нормам	в одном уровне при несоответствии параметров нормам
К22 (двух полосные дороги II-IV категории)	0,7	0,85	1,0	1,3
К22 (дороги I категории без разделительной полосы)	0,50	0,64	1,0	1,5
К22 (дороги I категории с разделительной полосой)	0,35	0,7	1,0	1,4

2 Значения частного коэффициента аварийности К₂₃

Пересечения в одном уровне с второстепенными дорогами при интенсивности движения по основной дороге, тыс. авт/сут.	менее 3	4	5	10	15	20	25	30	35
К23 (двух полосные дороги II-IV категории)	1,0	1,3	1,75	3,2	4,5	5,2
К23 (дороги I категории без разделительной полосы)	-	-	1,8	2,4	3,1	3,7	4,2	4,8	5,2
К23 (дороги I категории с разделительной полосой)	-	-	1,25	2,0	2,5	2,8	3,1	3,3	3,4
Примечание - В случае отсутствия пересечения присваивается 1,0

3 Значения частного коэффициента аварийности К₂₄

Число пересечений и примыканий в одном уровне, шт. на 1 км дороги	2 и менее	3-5	6-8	более 8
К24 (двух полосные дороги II-IV категории)	1,0	1,1	1,25	1,7
К24 (дороги I категории без разделительной полосы)	1,0	1,2	1,6	2,1
К24 (дороги I категории с разделительной полосой)	1,0	1,6	2,8	3,3

5.1.4-1 Возможные меры по исправлению ситуации: канализирование транспортных потоков

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Каналообразующего, предоставление разделение полос движения с адекватным радиусом поворота ($$)	42 – 68 % (Полное канализирование на перекрестках)	Не желательно Предпочтительно
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
2 Проектирование приподнятых островков (бордюров) 2.1 Локальное расширение (по необходимости) и четкие ориентиры для водителя при помощи приподнятого (бордюра) островка ($$). 2.2 Сужение полос движения (если существующие полосы слишком широки) ($$). 2.3 Дополнительное освещение ($$). 2.4 Достаточная длина для левой / правой поворотной полосы движения ($$).	15 – 37 % (Полное канализирование на перекрестках)
3 Использование маркировки и дорожного оборудования 3.1 Четкое обозначение полос движения для лучшего направления водителя ($). 3.2 Могут быть использованы пластиковые маркеры, гибкие столбы и другие резиновые элементы ($). 3.3 Продвинутые информационные знаки для направления полосы движения ($).	42 – 68 % (Полное канализирование на перекрестках)
4 Использование "призрачного" островка 4.1 Различные текстуры поверхности островка могут быть использованы с краями на уровне дорожного покрытия ($). 4.2 Разметка и предохранительные полосы для лучшего направления водителей и дискомфортного передвижения при пересечении островка ($). 4.3 Светоотражающие заклепки для разграничения полос движения особенно в ночное время суток ($).		Пример "призрачного" островка с разметкой и предохранительными полосами
Пример канализирования Т-образного перекрестка (Обратите внимание на "защищенные" полосы для поворота движения, где можно дождаться в безопасности, пока не появится подходящий зазор, при котором можно будет повернуть)

5.1.4-2 Возможные меры по исправлению ситуации: виды перекрестков

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Для Y-образного перекрестка: 1.1 Полная реконструкция типа "Y" в "Т" ($$$). 1.2 Улучшение видимости ($$ / $). 1.3 Улучшение дорожных знаков и маркировки ($). 1.4 Добавление шумовой разметки ($). 1.5 Четкое определение приоритетности основного потока движения, дорожных знаков и маркировки ($). 1.6 Дополнительные знаки "Стоп" для прилегающих дорог ($).	20 - 70 % 5 - 18 % 11 - 35 % 25 - 40 %
2 Для четырехсторонних перекрестков с высокой интенсивностью движения по второстепенной дороге: 2.1 Полная реконструкция перекрестков в шахматном порядке ($$$). 2.2 Установка светофоров ($). 2.3 Формирование каналов транспортных потоков (сужение полосы движения) ($$). 2.4 Использование знака "Стоп" на второстепенных дорогах ($). 2.5 Дополнительные полосы движения на второстепенных подъездов ($$).	21 - 43% 25 - 35% 15 - 37% 25 - 44%	Возможные формы перекрестков
3 Для круговых перекрестков 3.1 Формирование каналов транспортных потоков (сужение полос движения) ($$) 3.2 Добавление приподнятых островков (бордюров). Остановочные карманы должны быть установлены позади выходов из пешеходных переходов ($$). 3.3 Использование знака "Уступить дорогу" на всех прилегающих дорогах, чтобы приоритет циркуляционного движения был внутри кругового перекрестка ($).	15 - 37% 3 - 21% 3 - 9%

5.1.4-3 Возможные меры по исправлению ситуации: развороты

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Перепроектирование существующего разворота в более безопасный с уровневым разделением транспортных потоков ($$$).
2 Реконструкция разворота 2.1 Перепроектирование существующего разворота в более безопасный ($$$). 2.2 Защищенные полосы замедления для поворачивающего транспортного средства. 2.3 Короткий переход через противоположную проезжую часть под прямым углом, который сведет к минимуму опасность, а также полосы скоростного движения, с помощью которых транспорт сможет вливаться в движение на этой части дороги.	15 – 37 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
3 Усовершенствования разворотов (реабилитация) 3.1 Расширение и создание левой поворотной полосы движения ($$$). 3.2 Усовершенствование радиуса разворотов ($$). 3.3 Информационно-технологическое сопровождение для снижения скорости движения ($$). 3.4 Дополнительная установка знаков и маркировка ($). 3.5 Везде, где это возможно, круговые перекрестки будут оснащены безопасными разворотами.	4 – 27 %
Пример разворота для обоих направлений (Обратите внимание на защищенную полосу, на которой поворачивающие транспортные средства смогут подождать своей очереди в безопасности, небольшой незащищенный промежуток при пересечении и полосы)

Характеристика дороги №6: ОБЪЕКТЫ ДОРОЖНОГО СЕРВИСА

Оцениваемый параметр №1: Объекты дорожного сервиса

6.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Для обслуживания сообщений дальнего следования между регионами и городами (селами) необходимо наличие объектов дорожного сервиса (мест отдыха и заправочных станций). Каждые 2-3 часа водители должны отдыхать для поддержания внимательности во время езды. Въезды и выезды из зон обслуживания и отдыха могут создавать помехи для движения транспорта по главной проезжей части дороги, если они надлежащим образом не отделены. Также необходимо уделять надлежащее внимание созданию и обслуживанию полос замедления и ускорения движения. Важно, чтобы через соответствующие интервалы были созданы зоны отдыха, но их не должно быть слишком много, чтобы не создавать постоянные помехи для движения транспорта по главной проезжей части вследствие постоянного выезда и заезда автомобилей. В регионе ТРАСЕКА можно привести много примеров обустройства ненадлежащих зон отдыха или того, как несанкционированная торговля занимает все больше пространства вдоль дорог. Это являет собой опасность для всех участников дорожного движения из-за огромной разницы скоростей движения и совокупности разнообразных категорий участников дорожного движения (неожиданные остановки автомобилей или включение в транспортный поток, а также присутствие пешеходов на дорогах с большими скоростями движения). Поэтому хорошо спроектированная система позволяет предотвращать такие аварии на раннем этапе планирования, а эффективные средства контроля доступа позволяют предотвратить появление таких опасных ситуаций.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
4.5) Как минимум два АТС – одно направление – наезд сзади	4.2) Как минимум два АТС – включение в поток	3.1) Столкновение с АТС, припаркованным с правой (левой) стороны дороги	1.6) Пешеход идет вдоль дороги		4.4.1) По крайней мере, два АТС – разворот перед одним транспортным средством

6.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 К какой категории относится каждый объект дорожного сервиса на локальном участке?	а) б) в) г)	Раздел 5 и Таблица 1 СТ РК 2476-2014
2 Соблюдены ли рекомендуемые расстояния между объектами дорожного сервиса в зависимости от технической категории дороги?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки.	Приложение А СТ РК 2476-2014
3 Размещение объектов дорожного сервиса соот-ветствует ли требованиям пункт 6.1 СТ РК 2476-2014	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.1 СТ РК 2476-2014
4 К какой категории относятся площадки отдыха на автомобильных дорогах по занимаемой площади?	а) малые; б) большие.	Пункт 6.3.1 СТ РК 2476-2014
5 Соблюдены ли требования к площадкам отдыха на локальном участке?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и причину.	Пункт 6.3 СТ РК 2476-2014 пункт 11.11 СНиП РК 3.03.09-2006*
6 Соблюдены ли требования к размещению объектов дорожного сервиса на локальном участке?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.4 СТ РК 2476-2014
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
7 Соблюдены ли требования к размещению охраняемых стоянок на локальном участке?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.5 СТ РК 2476-2014
8 Соблюдены ли требования к размещению станций технического обслуживания на локальном участке?	а) да; б) Нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.6 СТ РК 2476-2014
9 Соблюдены ли требования к размещению автозаправочных станций на локальном участке?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.10 СТ РК 2476-2014
10 Обеспечена ли достаточная видимость и условия обзора подъезда и выезда на объекте дорожного сервиса?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-
11 Соответствуют ли требованиям переходно-скоростные полосы на съездах и выездах объекта дорожного сервиса?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.3 СНиП РК 3.03.09-2006*
12 Если дорога двух полосная и по обеим сторонам дороги расположены объекты дорожного сервиса и площадки отдыха, предусмотрен ли запрет разворота?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-
13 Достаточно ли предусмотрено парковочных зон (размеры), чтобы избежать парковки на подъездах и съездах и /или на проезжей части?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-
14 Существует ли разделитель между проезжей частью и парковочной зоной (например, барьерное ограждение, бордюр, насаждения и т.д.)?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-
15 Предусмотрено ли разделение транспортных потоков автобусов и пассажирского транспорта от потоков грузовиков?	а) да; б) нет.	-/-
16 Предусматривает ли проект безопасные устройства для пешеходов (пешеходные дорожки, ведущие к ресторанам, пешеходные переходы)?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-

6.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₂₅

Соблюдены ли рекомендуемые СТ РК 2476-2014 расстояния между объектами дорожного сервиса и площадкам отдыха	нет	да
К25	1,1	1,0

2 Значения частного коэффициента аварийности К₂₆

Соблюдены ли требования СТ РК 2476-2014 к размещению между объектами дорожного сервиса и площадкам отдыха	нет	да
К26	1,1	1,0

6.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Усовершенствование въезда /выезда из места предоставление услуг вдоль придорожной полосы 1.1 Устройство надлежащих переходно-скоростных полос ($$). 1.2 Разделение транспортных потоков при въезде/выезде ($$).	15 – 37 %
2 Усовершенствование зон парковки 2.1 Отделение от транспортного потока ($$). 2.2 Создание пешеходных дорог и/или их перемаркировка ($$). 2.3 Надлежащее расположение парковок по отношению к объектам и услугам ($$/$$$).	16 – 33 % 10 – 32 %	Площадки отдыха
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
3 Усовершенствование знаков и маркировки услуг, предоставляемых в придорожной полосе 3.1 Установка надлежащих знаков/маркировки (знаки ограничения скорости, знаки, указывающие направление движения, знаки "въезд запрещен", зоны парковки, пешеходные переходы и т.д.) ($). 3.2 Установка надлежащего освещения ($$). 3.3 Установка дополнительного защитного ограждения ($).	2 – 10 % 25 – 74 % 31 – 54 %

Характеристика дороги №6: ОБЪЕКТЫ ДОРОЖНОГО СЕРВИСА

Оцениваемый параметр №2: Остановочный пункт автобусов

6.2.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы		Пример
Заездные карманы для автобусов, отделенные от главной проезжей части разделителем, часто не используются автобусами, которые вместо этого останавливаются на основной проезжей части. Часто это происходит по причине того, что автобусные карманы без разделителей используются для других целей (торговля, парковка и т.п.), когда занимается место, предназначенное для остановки автобуса.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
1.1) Пешеход переходит улицу в неположенном месте	4.2) Как минимум два АТС–включение в поток		4.5) Как минимум два АТС–одно направле-ние–наезд сзади	3.1) Столкновение с АТС, припаркованным с правой (левой) стороны дороги	1.6) Пешеход идет вдоль дороги

6.2.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Размещение остановочных пункты автобусов на локальном участке соответствуют ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	СТ РК 2068 и пункт 6.2 СТ РК 2476-2014 пункт 11.8-11.9 СНиП РК 3.03.09-2006
2 Обустройство остановочных пункты автобусов на локальном участке соответствуют ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	СТ РК 2068 и пункт 6.2 СТ РК 2476-2014
3 Четко ли обозначены остановочные пункты автобусов на локальном участке по видимости? Установлены ли знаки на автобусных остановках и распознаваемы ли они для водителей? Обеспечена ли распознаваемость с дальнего расстояния?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-
4 Соответствуют ли требованиям переходно-скоростные полосы на съездах и выездах объекта дорожного сервиса?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.3 СНиП РК 3.03.09-2006
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
5 Расположены ли автобусные остановки за пределами проезжей части, где положено?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	Пункт 6.2.11 СТ РК 2476-2014
6 Отделены ли автобусные остановки от транспортного потока? Предусмотрены ли меры защиты для пешеходов вдоль всей дороги?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-
7 Требуется ли освещение? Если да, то соответствующим ли образом оно спроектировано?	а) да; б) нет, указать какие локальные участки и детализировать причины.	-/-

6.2.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К2₇

Соответствие размещения и обустройства остановочных пунктов нормативным требованиям	Соответствует	Не соответствует
К27	1,0	2,24
Примечание - В случае если не требуется присваивается 1,0

6.2.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Устранение автобусных остановок с основного потока движения транспорта 1.1 Отделение автобусных карманов от основного потока транспорта и соединение их с пешеходными переходами ($$$). 1.2 Проведение пешеходных дорожек к автобусным остановкам и от них ($$/$$$). * Целесообразно и безопасно размещать автобусные остановки при выезде с круговых развязок, поскольку скорость проезжающих автомобилей все еще низкая.	34 – 90 %
2 Усовершенствование автобусных карманов в условиях существующего транспортного потока 2.1 Меры по снижению интенсивности движения в зоне автобусного кармана ($$$-$$). 2.2 Перемещение автобусного кармана в другое место ($$$). Следует отметить, что пешеходный переход должен быть размещен за автобусной остановкой для снижения рисков.	25 – 54 %
3 Усовершенствование обозначений /разметки и дорожного оборудования в зоне автобусных остановок 3.1 Усовершенствование знаков и маркировки автобусных остановок ($). 3.2 Установка надлежащего освещения ($$). 3.3 Установка дополнительных защитных ограждений($) 3.4 Установка дополнительного ограждения для пешеходов ($).	2 – 10 % 25 – 74 % 31 – 54 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
Рекомендованные и минимальные значения для автобусного кармана (Следует отметить, что пешеходный переход должен находиться за автобусным карманом, чтобы пешеходы, выходящие из автобуса и переходящие дорогу, были видны для транспорта, следующего за автобусом)

Характеристика дороги №7: ПОТРЕБНОСТИ УЯЗВИМЫХ УЧАСТНИКОВ ДВИЖЕНИЯ

Оцениваемый параметр №1: Пешеходные переходы

7.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы			Пример
Пешеходы не должны вообще ходить вдоль междугородных дорог. Твердые обочины предназначены не для уязвимых участников движения, а исключительно для их использования транспортными средствами в экстренных ситуациях. За исключением развязок, пешеходные переходы на основных автомагистралях в идеале должны быть надземными или подземными, если предполагается большое количество уязвимых участников дорожного движения. Одноуровневые пешеходные переходы на автомагистралях или дорогах с многорядным движением должны быть запрещены за исключением случаев, когда установлены дорожные сигнальные знаки. Для безопасного пересечения дорог пешеходами, переходы должны быть в виде подземных переходов или переходов над дорогой, с пандусами вместо лестницы. Любой другой вариант значительно увеличивает вероятность несчастных случаев с пешеходами. Для обеспечения дополнительной пропускной способности автодороги на перекрестках, иногда делают расширение определенных участков. Это часто увеличивает расстояние пересечения дороги, опять-таки создавая дополнительную опасность для пешеходов.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
Пешеход переходит улицу в неположенном месте	1.2) Пешеход переходит дорогу на перекрестке	1.5) Пешеход на дороге		4.5) Как минимум два АТС – одно направление – наезд сзади	2.5) ДТП с участием одного АТС - другие

7.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 К какому типу относится пешеходный переход на локальном участке в зависимости от условий дорожного движения?		Разделы 4 и 5 ГОСТ 32944-2014
2 Правильно ли выбрано расположение пешеходного перехода на локальном участке?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 4.5.2.1- 4.5.2.2 СТ РК 2068-2010 и Пункты 4.3-4.9, 6.1.1-6.1.3, 6.2.1-6.2.2, 6.2.8-6.2.9.
3 Были ли расположены пешеходные переходы так, чтобы пешеходы не переходили дорогу в других местах?	а) да; б) нет, детализировать причины.
4 Предусмотрены ли пешеходные переходы там, где проходит наибольший поток пешеходов?	а) да; б) нет, детализировать причины.
5 Требуются ли ограждения для предотвращения перехода улицы пешеходами в неположенном месте?	а) да, детализировать причины; б) нет.
6 Соответствуют ли нормативным требованиям пешеходные переходы вне проезжей части?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Разделы 6.1 ГОСТ 32944-2014
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
7 Есть ли риск для пешехода при подземном или надземном переходе? Запланированы ли меры по предотвращению опасных ситуаций (например, ограждения)?	а) да, детализировать причины; б) нет.
8 Соответствуют ли нормативным требованиям пешеходные переходы на проезжей части?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Разделы 6.2 ГОСТ 32944-2014
9 Предусмотрены ли низкие бордюры у пешеходных переходов к островкам безопасности и на примыкающих тротуарах?	а) да; б) нет, детализировать причины.
10 Предусматривается ли продление пешеходного перехода зонах разрешенной парковки вдоль дороги?	а) да; б) нет, детализировать причины.
11 На пешеходных переходах в одном уровне обеспечена ли видимость транспортных средств и пешеходов из обеспечения "треугольника видимости"?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 6.2.6 ГОСТ 32944-2014
12 Преграждается ли полностью или частично обзор, например, защитными барьерами, защитными щитами, дорожной техникой, парковочными зонами, дорожными знаками, растительностью, постройками, транспортными средствами на павильонах, или транспортным затором?	а) да; б) нет, детализировать причины.
13 Четко ли видны островки безопасности и правильно ли они спроектированы?	а) да; б) нет, детализировать причины.
14 Достаточно ли пространства для ожидающих пешеходов? Достаточно ли вместительные островки безопасности для переходящих через дорогу пешеходов, стоящих в ожидании?	а) да; б) нет, детализировать причины.
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
15 Оборудование средствами организации дорожного движения пешеходных переходов соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) Нет, детализировать причины.	Пункты 4.5.2.4-4.5.2.6 СТ РК 2068-2010 и Пункты 6.1 и 6.2 ГОСТ 32944-2014
16 Требуется ли стационарное электрическое освещение на пешеходном переходе? Соответствует ли оно нормативным требованиям?	а) да; б) Нет, детализировать причины.	Пункт 4.6.1 СТ РК 2068-2010 и Пункты 6.2.14-6.2.16 ГОСТ 32944-2014
17 Требуются ли специальные меры для особых групп и объектов (в том числе, больниц), например, для пожилых людей, больных людей, людей с физическими отклонениями, слабослышащих и слепых людей?	а) да, детализировать причины и соответствуют ли они нормативным требованиям? б) дет.	СТ РК 2723-2015
18 Нужны ли вспомогательные устройства для перехода через дорогу?	а) да, детализировать причины; б) дет.

7.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₂₈

Наличие тротуаров, пешеходных дорожек и пешеходных переходов в населенных пунктах	Тротуары и пешеходные дорожки отсутствуют	Тротуары и пешеходные дорожки имеются с одной стороны	Тротуары и пешеходные дорожки имеются с двух сторон	Тротуары и пешеходные дорожки имеются с двух сторон. Пешеход-ные переходы имеются в разных уровнях
К28 (двух полосные дороги II-IV категории)	2,2	1,2	1,0
К28 (дороги I категории без разделительной полосы)	4,2	2,2	1,4	1,0
К28 (дороги I категории с разделительной полосой)	1,9	1,6	1,3	1,0
Примечание - Если дорога не проходит через населенный пункт то присваивается 1,0

7.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Отделенные от дороги пешеходные переходы 1.1 Оборудование подземных или надземных переходов (следует обратить внимание на желание пешеходов пользоваться ими) ($$$). 1.2 Освещение подземных/надземных переходов ($$$/$$). 1.3 Установка защитного ограждения в расширенной части подземного/ надземного перехода ($$). 1.4 Мотивирование пешеходов пользоваться надземным или подземным переходом с помощью установки: (объявлений, указателей и разметки, средств фиксации нарушений, хорошего освещения).	13 – 44 % 9 – 32 %
2 Сужение дороги и использование островков безопасности для пешеходов 2.1Сужение полос движения транспорта ($$). 2.2 Установка островка безопасности с ограждением, позволяющим развернуть пешеходов лицом к транспорту перед тем, как перейти дорогу ($$). 2.3Установка дополнительных светофоров ($). 2.4 Освещение пешеходных переходов ($$$/$$). 2.5 Установка защитного ограждение для пешеходов ($).	15 – 37 % 3 – 21 % 2 – 12 % 17 – 64 %
3 Соединение пешеходных дорожек (пеших маршрутов) с переходами 3.1 Разметка пешеходных переходов ($). 3.2 Приподнятые пешеходные переходы ($). 3.3 Установка приспособлений для снижения скорости (выступов, шумовых полос) возле пешеходных переходов ($).	10 – 58 % 35 – 67 %

Характеристика дороги №7: ПОТРЕБНОСТИ УЯЗВИМЫХ УЧАСТНИКОВ ДВИЖЕНИЯ

Оцениваемый параметр №2: Пешеходные тротуары

7.2.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы			Пример
Несчастные случаи с пешеходами составляют большой процент смертей и травм в результате ДТП. Особенно опасными для пешеходов являются пригородные участки дорог. В таких обстоятельствах случается около 50% смертельных исходов. Дороги, как правило, спроектированы таким образом, чтобы места прохода пешеходов как элементы перекрестка были приподняты, но междугородние дороги редко имеют тротуары, хоть в некоторых местах пешеходное движение может быть достаточно активным. Тротуары имеют большое значение для безопасности дорожного движения и необходимо применять все необходимые меры для разграничения пешеходов и автомобилей, где пространство позволяет это сделать. Отдельные маршруты обеспечивают более безопасное перемещение для уязвимых участников дорожного движения. Необходимо особое внимание уделить тому, чтобы на тротуарах не создавались препятствия, как это бывает в случае уличной торговли и/или парковки автомобилей. Серьезные проблемы возникают в местах, где дороги проходят через населенные пункты и транспорт, двигающийся с большой скоростью по главной дороге, проезжает очень близко возле зданий, не оставляя места для прохода пешеходов и создавая для них большую опасность.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
1.6) Пешеход идет вдоль дороги	1.5) Пешеход на дороге	1.7) Пешеходы на тротуаре или велодорожке		4.5) Как минимум два АТС– одно направление–наезд сзади	5.1) Как минимум два АТС–лобовое столкновение

7.2.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Предусмотрены ли на локальном участке пешеходные тротуары и велосипедные дорожки?	а) да, детализировать вопрос; б) нет.
2 Соответствуют ли пешеходные тротуары нормативным требованиям размещения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 4.5.1.1- 4.5.1.5 СТ РК 2068-2010 и Пункт 5.1 ГОСТ 33150-2014, ГОСТ Р 52398
3 Соответствуют ли геометрические параметры пешеходных тротуаров нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 4.5.1.6- 4.5.1.9 СТ РК 2068-2010 и Пункт 5.2-5.12 ГОСТ 33150-2014
4 Безопасно ли устроено совмещение тротуаров с пешеходными переходами?	а) да; б) нет, детализировать причины.
5 Предусмотрены ли безопасные переходы в случаях, когда пешеходная или велосипедная дорожка заканчивается на дороге или проходит поперек дороги?	а) да; б) нет, детализировать причины.
6 Обеспечена ли видимость транспортных средств и пешеходов из обеспечения "треугольника видимости"?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.8 ГОСТ 33150-2014 Пункт 6.2.6 ГОСТ 32944-2014
7 Достаточно ли разграничено движение пешеходов, велосипедистов и транспортных средств?	а) да; б) нет, детализировать причины.
8 Запланированы ли меры по предотвращению опасных ситуаций?	а) да; б) нет, детализировать причины.
9 Соответствуют ли нормативным требованиям велосипедные дорожки?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.5.3 СТ РК 2068-2010 и Пункт 6.1 ГОСТ 33150-2014, ГОСТ Р 52398

7.2.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₂₉

Расположение тротуаров	у проезжей части	5 м от дороги	10 м от дороги	15 м и более от дороги
К29	2,23	1,45	1,05	1,0
К29 (для участков улиц со скоплением пешеходов)	3,20	1,67	1,23	1,05
Примечание - Если дорога не проходит через населенный пункт то присваивается 1,0

7.2.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Разграничение движения автотранспорта и уязвимых участников движения, где только можно 1.1 Устройство отдельных тротуаров и велодорожек ($$$). 1.2 Устройство тротуаров и велодорожек на участках прохождения дороги через зону населенных пунктов ($$$). 1.3 Устройство более широких укрепленных обочин за пределами городов ($$).	35 – 67 % 10 – 32 % 21 – 32 %
2 Разграничение по времени 2.1 Установка светофоров в местах пересечения дороги с тротуарами (пешеходными дорожками) и велодорожками ($$).	2 – 12 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
3 Хорошая организация дорожного движения знаки и разметка пешеходных дорожек и тротуаров и велодорожек в пределах населенных пунктов ($) 3.1 Ограничение скорости движения транспортных средств ($$). 3.2 Контроль доступа для отдельной категории транспорта ($).	2 – 10 %

Характеристика дороги №8: ДОРОЖНЫЕ ЗНАКИ, РАЗМЕТКА И ОСВЕЩЕНИЕ

Оцениваемый параметр №1: Дорожные знаки

8.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Предупредительные знаки и предупредительная разметка используются для заблаговременного извещения о возможной опасности или какой-либо неожиданной особенности дороги. Знаки используются в особых ситуациях, когда ожидаются изменения особенности дороги, такие как поворот, в случае высокоскоростной трассы или при приближении к перекрестку. Расположение знаков является очень важным фактором, поскольку они должны обеспечивать надлежащее предупреждение на достаточном расстоянии, однако они не должны перекрывать видимость важных элементов дороги. Знаки должны быть видимыми в любое время, поэтому необходимо использовать светоотражающие материалы для обеспечения их видимости в ночное время. К постоянно возникающим проблемам со знаками относятся их закрытость, иногда даже постоянными объектами, такими как уличное оборудование и растительность, или припаркованными автомобилями, или, в случае автострад, автомобилями, двигающимися по соседней полосе (если отсутствует дублирующий знак на противоположной стороне дороги). Слишком много знаков могут иметь отвлекающий эффект в результате перегрузки водителя слишком большим количеством информации за короткое время, что приводит к замешательству или ситуации, когда водитель игнорирует определенные знаки.
Описание проблемы				Пример
Знаки могут не быть видимыми в ночное время из-за плохого освещения, отсутствия регулярного ухода за ними, отсутствия бесперебойной подачи напряжения или ненадлежащего размещения (слишком высоко, далеко от дороги или развернуты в сторону от водителя). Если светоотражающие знаки не чистятся регулярно, они могут утратить свои свойства.
Типичные виды дорожно-транспортных происшествий
1.1) Пешеход переходит улицу в неположенном месте	1.2) Пешеход переходит дорогу на перекрестке	8.4) Как минимум два АТС–пересечение (пово-рот отсутствует)- другое	4.5) Как минимум два АТС–одно направле-ние–наезд сзади		6.2) Как минимум два АТС – одна дорога–движение в противоположном направлении– поворот влево (вправо) перед другим АТС

8.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1	2	3
1 На локальный участок имеется ли паспорт дороги или карта дислокации дорожных знаков и дорожной разметки?	а) да; б) нет.
2 Расположение дорожных знаков на локальном участке соответствует ли нормативным требованиям? 1 предупреждающие знаки 2 знаки приоритета 3 запрещающие знаки 4 предписывающие знаки 5 информационно-указательные знаки 6 знаки сервиса 7 знаки дополнительной информации (таблички)	Индивидуально по каждой группе дорожных знаков а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 5.1-5.8 СТ РК 1412-2010
1	2	3
3 Соответствуют ли дорожные знаки (индивидуально по каждой группе дорожных знаков) нормативным требованиям по: - конструкции; - размерам; - параметрам изображений; - шрифту; - специальным требованиям.	Индивидуально по каждой группе дорожных знаков а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 5.2, 6, 7.2-7.3 СТ РК 1125-2002 Пункты 4.3-4.6, 6.3, Приложения А и Б ГОСТ 32945-2014
4 Соответствуют ли дорожные знаки (индивидуально по каждой группе дорожных знаков) нормативным требованиям по световозвращающимся характеристикам?	Индивидуально по каждой группе дорожных знаков а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 7.5 и Приложение Е СТ РК 1125-2002, Пункты 5.7, 6.1, Приложение Е ГОСТ 32945-2014
5 Соответствуют ли дорожные знаки (индивидуально по каждой группе дорожных знаков) нормативным требованиям по маркировке?	Индивидуально по каждой группе дорожных знаков а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 6.5 ГОСТ 32945-2014
6 Соответствуют ли дорожные знаки (индивидуально по каждой группе дорожных знаков) нормативным требованиям по гарантийному сроку?	Индивидуально по каждой группе дорожных знаков а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 9 ГОСТ 32945-2014
7 Соответствуют ли опоры дорожных знаков (индивидуально по каждой группе дорожных знаков) нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32948-2014
8 Соответствуют ли дорожные светофоры нормативным требованиям и размещение на дороге и режим работы?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 33385-2015
9 Соответствует ли размещение на дороге и режим работы дорожных светофоров нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 7 СТ РК 1412-2010
10 Соответствуют ли знаки переменной информации нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32865-2014, Пункт 4.1.2 СТ РК 2068-2010
11 Правильно ли обозначены скоростные ограничения (начало, конец)?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
1	2	3
12 Размещены ли запрещающие обгон знаки для грузовиков, автомобилей и автобусов и т.д. и соответственно ли они расположены?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
13 Необходимы ли дополнительные знаки или шевроны на поворотах?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
14 Установлены ли соответствующе знаки приоритета на перекрестках?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
15 Достаточно ли знаков, обозначающих направления и предусматривают ли они информацию о типе перекрестка и преимуществе движения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
16 Понятен и распознаваем ли знак, обозначающий транспортную развязку? Достаточно ли на нем информации о пунктах назначения (но не более 5 направлений)?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
17 Обеспечены ли пешеходные переходы соответствующими дорожными знаками?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
18 Нужно ли усилить обязательство уступить дорогу (повторением)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
19 Имеется более 2 разных знаков в одном месте?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
20 Присутствуют ли заблаговременные предупреждения для особенностей, которые невозможно вовремя увидеть?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
21 Препятствуют ли видимости транспортный поток или дорожные знаки?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
22 Присутствуют ли двусмысленные или дезинформирующие знаки либо дополнительные информационные щиты?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
23 Расположены ли дорожные знаки таким образом, чтобы исключить помехи обзору с подъездов или пересекающихся дорог?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
24 Приведет ли рост растительности к проблемам безопасности в будущем, (например, загораживание дорожного знака)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
1	2	3
25 Отсутствуют запрещающие знаки 3.20, 3.22, 3.24 или они неправильно установлены на необходимых местах (RSD-SE2)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
26 Отсутствуют предупреждающие знаки 1.11.1-1.11.2, 1.18.1, 1.18.2-1.18.3, 1.25 или они неправильно установлены на необходимых местах (RSD-SE3)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
27 Отсутствуют информационно-указательные знаки или они неправильно установлены на необходимых местах (RSD-SE4)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-

8.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₃₀-₃₂

Устройство дорожных знаков	Отсутствуют, недостаточно или неправильно установлены	Достаточно и правильно установлены
К30 предупреждающие знаки	1,13	1,0
К31 запрещающие знаки	1,19	1,0
К32 информационно-указательные знаки	1,15	1,0

8.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Использование высококачественных отражающих материалов для изготовления дорожных знаков 1.1 Использование высококачественных отражающих материалов для знаков на дорогах с более высоким скоростными режимами ($). 1.2 Использование высококачественных отражающих материалов для знаков "Уступи дорогу при въезде", "Стоп", "Пешеходный переход" и т.д. ($). 1.3 Использование желто-зеленых пластин для выделения знаков, обозначающих опасные места ($).	10 – 33 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
2 Использование знаков со сменной информацией (VMS) 2.1 Знаки, предупреждающие об аварии ($$). 2.2 Знаки, предупреждающие о тумане ($$). 2.3 Знаки, предупреждающие об очереди на дороге ($$). 2.4 Контрольные знаки, показывающие среднее превышение скорости ($$). 2.5 Информационные знаки, сообщающие о типичных нарушениях на пешеходных переходах ($$).	22 – 59 % 63 – 93 % 4 – 26 % 24 – 62 % 65 – 96 %
3 Обслуживание дорожных знаков 3.1 Обслуживание дорожных знаков ($) 3.2 Перенос дорожных знаков ($) 3.3 Снятие и замена дорожных знаков ($)	7 – 15 %

Характеристика дороги №8: ДОРОЖНЫЕ ЗНАКИ, РАЗМЕТКА И ОСВЕЩЕНИЕ

Оцениваемый параметр №2: Дорожная разметка

8.2.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы			Пример
Дорожная разметка играет очень важную роль для указания водителю направления и предоставления ему информации, необходимой для улаживания конфликтных моментов на дороге, и на нее в первую очередь должны обращать внимание лица, желающие усовершенствовать безопасность дорожного движения. Водитель должен получать соответствующую информацию посредством различных шрифтов и цветов дорожной разметки. Линии, требующие остановиться или дать дорогу, помогают водителю выбрать правильное расположение на дороге с целью снижения риска. Центральные разделительные линии указывают на участки дороги, где обгонять опасно, в то время как краевые линии заблаговременно предупреждают об изменениях в направлении дороги в плане, и если она волнистая, то это может означать предупреждение о возможности заноса на обочину. Настоятельно рекомендуется усилить центральные и краевые линии шипами или вибролиниями (рифлеными) для того, чтобы обеспечить звуковой предупредительный эффект. Плохое состояние дорог (ямы, деформации и т.п.) также могут создавать трудности для эффективного нанесения дорожной разметки.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
4.3) Как минимум два АТС-одинаковое направление – боковое столкновение	4.6) Как минимум два АТС – одинаковое направление – другое	2.3) ДТП с участием одного АТС входящего в поворот–выезд на другую сторону дороги		1.1) Пешеход переходит улицу в неположенном месте	4.5) Как минимум два АТС–одно направление– наезд сзади

8.2.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 На локальный участок имеется ли паспорт дороги или карта дислокации дорожных знаков и дорожной разметки?	а) да; б) нет.
2 Правильно ли нанесена дорожная разметка на локальном участке по требованиям: - назначение, номера, форма, цвет и размеры; - параметры нанесения; - правила применения.	Индивидуально для горизонтальной и вертикальной разметкам а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 6.2, 6.16, 6.17, Приложения А, Б и Г СТ РК 1124-2003 Пункты 6.3-6.11 СТ РК 1124-2003 Пункты 6.1-6.3 СТ РК 1412-2010
3 Соответствует ли горизонтальная разметка техническим требованиям? - фактическое положение; - геометрические размеры; - отклонения от проектного положения; - отклонение линейных размеров.	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 3.3-3.6 ГОСТ 32952-2014 Пункт 5.1 ГОСТ 32953-2014 Пункты 6.2 СТ РК 1412-2010
4 Соответствует ли вертикальная разметка техническим требованиям? - фактическое положение; - геометрические размеры; - отклонения от проектного положения.	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.2 ГОСТ 32953-2014 Пункты 6.3 СТ РК 1412-2010
5 Соответствует ли горизонтальная и вертикальная разметки по требованиям: - значениям координат цветности; - коэффициента дневной видимости; - коэффициент яркости; - коэффициент световозвращения; - коэффициент светоотражения; - коэффициент сцепления.	Индивидуально для горизонтальной и вертикальной разметкам а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 3.7-3.13 ГОСТ 32952-2014 Пункт 6.15 СТ РК 1124-2003
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
6 Соответствует ли старая разметка нормативным требованиям?	Индивидуально для горизонтальной и вертикальной разметкам а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 3.14-3.16 ГОСТ 32952-2014 5.2.10 ГОСТ 32953-2014
7 Материалы дорожной разметки (вертикальной и горизонтальной) соответствуют ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32830-2014 и пункты 5.1.2, 5.2.2, 5.2.10 ГОСТ 32953-2014
8 Шумовые полосы соответствуют ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 33025-2014 Пункт 4.3.2 ГОСТ 33151-2014
9 Нанесена ли краевая разметка?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
10 Нанесена ли разметка для разделения транспортных потоков?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
11 Существуют ли противоречия между знаками и разметкой (RSD-SE6)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
12 Полностью ли просматриваются и распознаются перекрестки со всех подъездов и ясные и недвусмысленное ли значение имеют знаки и разметка?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
13 Предусмотрено ли знак, обязывающий уступить дорогу, усиленный разметкой?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
14 Визуально распознаваема ли разметка?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
15 Понятна ли разметка на пешеходных переходах? Достаточно ли разметка дополняет дорожные знаки?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
16 Эффективна ли разметка в ожидаемых условиях (день, ночь, дождь, сухой воздух, туман, восход и закат солнца)?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-

8.2.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₃₃-₃₇

Устройство дорожной разметки	Да	Нет
К33 неполное удаление старой разметки	1,20	1,0
К34 наличие краевой разметки	1,0	1,08
К35 наличие осевой разметки	1,0	1,13
К36 наличие разметки разделения полос движения	1,0	1,14
К37 противоречия между знаками и разметкой	1,21	1,0
Примечание - К36 наличие разметки разделения полос движения только для многополосного движения. Для 2-х полосного присваивается 1,0

8.2.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Усовершенствование дорожной разметки: 1.1 Использование в разметке светоотражающих стеклянных гранул ($). 1.2 Использование в разметке стойких материалов (холодный пластик, термопластик, текстурированные ленты ($$/$). 1.3 Светоотражатели, указывающие поворот дороги ($). 1.4 Светоотражающие дорожные маркеры/шипы ($). 1.5 Звуковые ленты, краевые рифлҰные линии, светоотражающие дорожные выступы ($). 1.6 Нестандартная разметка для школьных зон, опасных участков и т.п. ($). 1.7 Разметка, дублирующая дорожные знаки на дорожном покрытии ($). 1.8 Различные цвета дорожного покрытия ($).	2 – 7 % 8 – 21 % 17 – 45 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
2 Обслуживание дорожной разметки 2.1 Повторное нанесение разметки ($) 2.2 Чистка разметки ($)

Характеристика дороги №8: ДОРОЖНЫЕ ЗНАКИ, РАЗМЕТКА И ОСВЕЩЕНИЕ

Оцениваемый параметр №3: Освещение

8.3.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Количество ДТП, происходящих в ночное время на дорогах, проходящих через населенный пункт, может быть в значительной мере снижено в результате установки соответствующего дорожного/уличного освещения. Это особенно важно в местах скопления пешеходов, велосипедистов или других плохо освещенных участников дорожного движения, например, животных. Осветительные приборы должны обеспечивать равномерное освещение поверхности дороги, делать видимыми всех участников дорожного движения (транспортных средств и пешеходов) и не оставлять их скрытыми в тени. Осветительные системы должны разрабатываться в соответствии со светоотражающими свойствами дорожной поверхности с целью обеспечения оптимального качества и интенсивности освещения. Светлые поверхности обеспечивают лучшую видимость силуэтов, чем черные. Если финансовые возможности ограничены, необходимо принять меры, чтобы обеспечить освещение хоты бы на самых важных маршрутах и на опасных участках таких маршрутов, таких как перекрестки или пешеходные переходы, где существует большой поток пешеходов.
Описание проблемы				Пример
Следует уделять пристальное внимание расположению фонарных столбов, поскольку они могут являть собой опасность для автомобилей, которые занесло, и по возможности следует использовать ломкие столбы. На важных участках столб может создавать существенную помеху для видимости.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
5.1) Как минимум два АТС–лобовое столкновение	1.1) Пешеход переходит улицу в неположенном месте	2.3) ДТП с участием одного АТС входящего в поворот – выезд на другую сторону дороги	1.5) Пешеход на дороге		4.5) Как минимум два АТС-одно направление–наезд сзади

8.3.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Предусмотрено ли на локальном участке стационарное искусственное освещение?	а) да; б) нет.	-/-
2 Соответствует ли расположение стационарного искусственного освещения нормативным требованиям? Достаточно ли этого освещения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 10.2 СНиП РК 3.03-09-2006* Пункты 4.6.1.1-4.6.1.3 СТ РК 2068-2010 Пункт 4.6.2 ГОСТ 33151-2014
3 Опоры освещения соответствуют ли нормативным требованиям?	а) да, детализировать причины; б) нет.	ГОСТ 32947-2014
4 Опоры освещения установлены согласно нормативным требованиям? Надежно ли защищены?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 10.4 СНиП РК 3.03-09-2006* Пункты 4.6.1.10- 4.6.1.12 СТ РК 2068-2010 Пункт 4.2-4.4 ГОСТ 33176-2014
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
5 Горизонтальная освещенность покрытия проезжей части и ее равномерность на локальном участке дороги с освещением соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 4.6.1.4- 4.6.1.6 СТ РК 2068-2010 Пункт 4.2-4.4 ГОСТ 33176-2014 Пункт 4.1, 4.6 ГОСТ 33176-2014 ГОСТ 33175-2014
6 Будет ли освещение на существующей дороге приводить в замешательство и восприниматься как желтый сигнал светофора?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
7 Освещение тротуаров и пешеходных дорожек соответствует ли требуемым параметрам освещения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.5 ГОСТ 33176-2014 Пункты 4.6.1.8- 4.6.1.9 СТ РК 2068-2010 ГОСТ 33175-2014
8 Нужно ли изменить освещение так, чтобы переходящие пешеходы были четко видимыми?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
9 Освещение на надземных и подземных пешеходных переходах соответствует ли требуемым параметрам освещения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.10 ГОСТ 33176-2014 ГОСТ 33175-2014
11 Освещение на автобусных остановках соответствует ли требуемым параметрам?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 4.6.1.7 СТ РК 2068-2010 Пункт 4.8 ГОСТ 33176-2014, ГОСТ 33175-2014
12 Освещение на объектах дорожного и придорожного сервиса соответствует ли требуемым параметрам освещения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.7 ГОСТ 33176-2014 ГОСТ 33175-2014
13 Способны ли стационарные средства освещения создать проблему в распознавании дорожных знаков или дорожного покрытия?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-

8.3.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₃₈

Освещение проезжей части на участках со стационарным искусственным освещением, лк	Не освещена	2-3	4-5	7-8
К38	1,7	1,3	1,0	0,95
Примечание - В случае отсутствия необходимости освещения по нормам присваивается 1,0

8.3.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Установка дополнительного освещения, где это необходимо ($$$)	25 – 74 %
2 Обеспечение равномерного характера освещения (повышение качества существующего освещения) ($$)	8 – 20 %
3 Установка ограждения для защиты фонарей от транспорта и наоборот ($$)	7 – 18 %

Характеристика дороги №9: ПРИДОРОЖНАЯ ПОЛОСА И ПАССИВНЫЕ СРЕДСТВА ОБЕСПЕЧЕНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ

Оцениваемый параметр №1: Препятствия, находящиеся на придорожной полосе

9.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы			Пример
Наличие препятствий, находящихся на придорожной полосе, уличного оборудования (например, дорожных знаков и фонарных столбов), рекламных щитов и деревьев, могут иметь два вида последствий с точки зрения безопасности. Во-первых – это потенциальная опасность столкновения, а во вторых – это создание помехи для видимости. Обзор видимости важен не только для водителя, но и для других пользователей дороги. В случае, если видимость ограничена деревьями, пешеход может принять неправильное решение. Большое внимание следует уделять размещению объектов на придорожной полосе, так как они могут ограничить видимость, привести к ДТП или повысить степень тяжести несчастного случая. Придорожные полосы - участки земель, примыкающие к полосе отвода автомобильных дорог, в границах которых устанавливаются особые условия пользования землей для обеспечения безопасности движения транспорта и населения; пп. 14) п. 1 Ст. 1 ЗРК "Об автомобильных дорогах"
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
3.4) ДТП с участием одного АТС, столкнувшегося с поме-хой на дороге или над дорогой		3.7) ДТП с участием одного АТС, столкнувшегося с препятствием - другое	2.1) ДТП с участием од-ного АТС–съезд с прямой дороги на одну из сторон		4.5) Как минимум два АТС–одно направление – наезд сзади	1.6) Пешеход идет вдоль дороги

9.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Соответствует ли ширина придорожной полосы не менее установленных норм для данного вида дороги?	а) да; б) нет, детализировать причины.	п. 2 ст. 8 ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах"
2 Имеются ли здания и сооружения в придорожной полосе дороги?	а) да, детализировать причины; б) нет.	п. 3 ст. 8 ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах"
3 Имеются в придорожной полосе места складирования материалов и конструкций, затрудняющих видимость и ухудшающих безопасность движения?	а) да, детализировать причины; б) нет.	пп. 3) п. 1 ст. 23 ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах"
4 Имеется ли в полосе отвода дороги информация, не имеющая непосредственного отношения к организации движения?	а) да, детализировать причины; б) нет.	пункт 5.3.2 СН РК 3.03-01-2013
5 Должны ли рассматриваться фонарные столбы как препятствия (стальные и бетонные конструкции)?	а) да, детализировать причины; б) нет.
6 Опоры освещения ограждены ли соответствующим образом?	а) да; б) нет, детализировать причины.	пункт 7.13.11 ПР РК 218-20-02
7 Размещение рекламы в полосе отвода соответствует ли законодательным и нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ст. 10 ЗРК от 17 июля 2001 года № 245 "Об автомобильных дорогах" ГОСТ 33027-2014
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
8 Присутствуют ли незащищҰнные рекламные щиты или другие зафиксированные препятствия за пределами зоны безопасности, можно ли их избежать или защищены ли они?	а) да, детализировать причины; б) нет.
9 Снегозащитные насаждения соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	пункт 4.4.4.1 СТ РК 2068-2010 пункт 7.14.2.23 ПР РК 218-20-02
10 Зеленые насаждения расположены ближе 9 метров от кромки проезжей части?	а) да, детализировать причины; б) нет.	пункт 7.14.2.23 ПР РК 218-20-02
11 Препятствует ли растительность видимости?	а) да, детализировать причины; б) нет.
12 Приведет ли рост растительности к проблемам безопасности в будущем, (например в результате препятствий обзору, ожидаемый диаметр ствола дерева свыше 8 см., скрытые дорожные знаки, световой и теневой эффекты, падающие на дорогу листья)?	а) да, детализировать причины; б) нет.
13 Способствуют ли зеленые насаждения и любые виды растительности снижению раздражительности пользователей дорог?	а) да; б) нет, детализировать причины.
14 Сопровождает ли придорожная растительность водителя на поворотах непрерывно?	а) да, детализировать причины; б) нет.
15 Не препятствует ли растительность визуальному контакту между пешеходом, водителем и велосипедистом?	а) да, детализировать причины; б) нет.
16 Обеспечен ли безопасный переход для пересечения животных?	а) да; б) нет, детализировать причины.	пункт 6.1.6 СНиП РК 3.03-09-2006* пункт 7.14.4 ПР РК 218-20-02
17 Присутствуют ли глубокие лотки водосбора (т.е. сделанные из сборных бетонных элементов) системы водоотвода в пределах зоны безопасности?	а) да, детализировать причины; б) нет.
18 Достаточный ли проезд под путепроводами?	а) да; б) нет, детализировать причины.

9.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₃₉

Расстояние от кромки проезжей части до обрыва глубиной более 5 м, м	0,5	1,0	1,5	2	3	5 или его нет
К39 (без ограждений)	4,3	3,7	3,2	2,75	2,0	1,0
К39 (с ограждениями)	2,2	2,0	1,85	1,75	1,4	1,0

2 Значения частного коэффициента аварийности К₄₀

Расстояние между кромкой проезжей части и массивными элементами, м	0,5	1,5	3,0	4,5	6,0	7,5	9,0
К40 (без ограждений)	15,0	10,0	7,0	4,5	2,5	1,25	1,0
К40 (ограждения барьерного типа)	10,0	6,0	4,0	2,7	1,0	1,0	1,0

9.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Устранение объектов с придорожной полосы для создания "очищенной зоны" без потенциальных препятствий 1.1 Устранение с очищенной зоны жестких (недеформируемых) объектов ($$$/$$).	43 – 46 %
2 Перемещение жестких объектов придорожной полосы 2.1 Перемещение жестких объектов из очищенной зоны (на безопасное расстояние) ($$$-$$). 2.2 Обеспечение лучшей видимости в очищенной зоне – обзорные зеркала, информационные табло и т.п. ($$). Примечание - зоны без препятствий должны иметь ширину 9 м для дорог с ограничением скорости 100 км/ч, 6 м для 80 км/ч и 3 м для 60 км/ч.	20 – 24 % 20 – 38 %
Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
3 Внесение изменений для уменьшения степени серьезности или устранения рисков, существующих на придорожной полосе 3.1 Установка ломких фонарных столбов/опор дорожных знаков и т.п. ($). 3.2 Постепенные уклоны, 4:1 или более пологие ($$). 3.3 Безопасные водоотводные трубы ($). 3.4 Установка защитных ограждений ($$$-$$). 3.5 Маркировка объектов придорожной полосы для усиления их видимости (использование светоотражающих знаков и т.п.) ($). 3.6 Маркировка краевых линий с помощью шумовых полос ($).	25 – 72 % 38 – 46 % 41 – 52 % 11 – 45 % 2 – 20 %	Барьер перед деревом/вокруг дерева
Пример контроля за растительностью в поперечном разрезе автострады

Характеристика дороги №9: ПРИДОРОЖНАЯ ПОЛОСА И ПАССИВНЫЕ СРЕДСТВА ОБЕСПЕЧЕНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ

Оцениваемый параметр №2: Защитные ограждения и направляющие устройства

9.2.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы				Пример
Много аварий на автострадах происходят с автомобилями, которые съезжают с дороги и сталкиваются с опасными препятствиями, такими как деревья, опоры мостов или которые просто съезжают вниз с высокой дорожной насыпи. Подобным образом автомобиль, съехавший на полосу движения противоположного направления автострады, подвергается опасности столкновения с приближающимся автомобилем и смертельного исхода или серьезной травмы водителя или пассажиров. Вероятность подобного рода происшествий может быть в значительной степени снижена благодаря использованию ограждений или барьеров. Предназначение барьеров заключается в поглощении столкновения с обеспечением как можно меньшей тяжести повреждения и удержании транспортного средства в границах проезжей части. Барьеры и защитные заграждения могут также устанавливаться для защиты объектов придорожной полосы от случайного воздействия транспортных средств. Правильная проектировка защитных ограждений и барьеров играет важную роль в предотвращении аварий, которые в противоположном случае могут иметь очень серьезные последствия. Они должны проектироваться с целью поглощения кинетической энергии и обеспечивать минимальный риск травмирования пассажиров транспортного средства. Бетонные блоки должны быть соединены стальной арматурой наподобие крепкой цепи, в противоположном случае они сами будут представлять собой опасные препятствия. Они должны размещаться между проезжей частью и объектом, при столкновении с которым может случиться серьезная авария, например опорой моста. Также они используются для удержания транспортных средств от падения с высокой насыпи или на горных дорогах. Их использование на высокоскоростных дорогах является допустимым, однако для безопасной работы следует уделить внимание деталям, в особенности начальным и конечным точкам и минимальной длине барьера.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
5.1) Как минимум два АТС–лобовое столкновение	2.2) ДТП с участием одного АТС на дороге	2.3) ДТП с участием одного АТС входящего в поворот–выезд на другую сторону дороги	3.7) ДТП с участием одного АТС, столкнувшегося с препятствием - другое		2.1) ДТП с участием одного АТС–съезд с прямой дороги на одну из сторон

9.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Присутствуют ли на локальном участке какие либо объекты представляющие потенциальную опасность (перекрестки, примыкания, мосты, тоннели, освещение, насаждения, места миграции животных, акустические барьеры, реклама и т.п.)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
2 Являются ли неподвижные препятствия устранимыми, располагающимся на достаточном расстоянии или огражденными?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
3 К какому типу относятся дорожные ограждения на локальном участке согласно классификации?	По каждому типу ограждений детализировать места их размещения на локальном участке.	ГОСТ 33127-2014
4 Расположение дорожных ограждений соответствует нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.4.1 ГОСТ 33151-2014 Пункт 8.2 СТ РК 1412-2010
5 Маркировка дорожных ограждений соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4 ГОСТ 33128-2014 Пункт 3.3 и 9 ГОСТ 26804-2012
6 Правильно ли подобраны дорожные ограждения на локальном участке согласно удерживающей способности?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5 ГОСТ 33128-2014 Пункт 4 ГОСТ 26804-2012
7. Соответствует ли конструкция дорожных ограждений нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 6-7 ГОСТ 33128-2014 Пункт 5 ГОСТ 26804-2012
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
8 Правильно ли установлено защитное ограждение, а именно: обработка края, закрепление, шаг стоек, глубина погружения стоек, перильное перекрытие?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
9 Имеются ли "открытые просветы" или пробелы в системе барьерного ограждения (также необходимо избежать наличия просвета короче 50 м)?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
10 Достаточно ли дорожных ограждений на локальном участке? Правильная ли определена протяженность дорожных ограждений?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
11 Дорожное ограждение позволяет отклонить транспортное средство, и не врезаться его (устройство начала и конца барьерного ограждения)?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
12 Размещены ли ограждения на разделительной полосе и соответственно ли они запроектированы?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
13 Ограждение места размещения рекламы соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.4.1 ГОСТ 33151-2014 ГОСТ 33027-2014
14 Правильно ли выполнено ограждение тоннелей и мостовых переходов?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
15 Имеется ли потенциальная опасность из-за не правильной установки дорожных ограждений?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
16 Конструкция акустических барьеров соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32957-2014
17 Размещение акустических барьеров соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.4.2 ГОСТ 33151-2014 ГОСТ 32957-2014
18 Достаточно ли направляющих устройств на локальном участке?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
19 Островки направляющие соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.2.1 ГОСТ 33151-2014
20 Конструкция противоослепляющих экранов соответствует ли требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32838-2014
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
21 Размещение противоослепляющих экранов соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.4.3 ГОСТ 33151-2014 ГОСТ 32838-2014
22 Конструкция дорожных световозвращателей соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32866-2014
23 Размещение дорожных световозвращателей соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.2.3 ГОСТ 33151-2014
24 Конструкция сигнальных столбиков соответствует нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32843-2014
25 Размещение сигнальных столбиков соответствует нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.2.4 ГОСТ 33151-2014
26 Тумба дорожная соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	ГОСТ 32759-2014
27 Размещение тумбы дорожной соответствует нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 4.2.5 ГОСТ 33151-2014
28 Дорожные ограждения позволяют ли эффективно предотвратить выход на проезжую часть животных?	а) да; б) нет, детализировать причины.	-/-
29 Препятствуют ли обзору защитные ограждения?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-

9.2.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₄₁-₄₂

Наличие объектов смягчающих последствия столкновений согласно нормативным требованиям	Имеются и соответствует	Отсутствуют или не соответствует	Не требуются
К41 барьер разделительной полосы	0,99	1,14	1,0
К42 боковые дорожные ограждения	0,99	1,15	1,0
Примечание - К41 барьер разделительной полосы применяется только для многополосных дорог, для 2-х полосных присваивается 1,0

2 Значения частного коэффициента аварийности К₄₃

Наличие направляющих устройств согласно нормативным требованиям	Имеются и соответствует	Отсутствуют или не соответствует
К43	1,0	1,09

9.2.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Установка защитного ограждения правильного типа там, где его не хватает 1.1 Установка защитного ограждения, где его не хватает ($$$-$$). 1.2 Установка барьера подходящего типа ($$$). 1.2 Установка элементов соединения барьеров ($).	31 – 54 %
2 Усовершенствование существующей системы защитных ограждений 2.1 Перекрытие "открытых окон" ($$-$). 2.2 Установка переходных элементов между двумя разными типами барьеров ($$). 2.3 Использование правильных начальных/конечных элементов. 2.4 Расширение защитного ограждения перед опасным местом ($$). 2.5 Плавные уклоны ($$).	20 – 42 %	Барьеры должны отклонить автомобиль Скала экранирована с барьером безопасности

Характеристика дороги №10: ОРГАНИЗАЦИИ ДВИЖЕНИЯ В МЕСТАХ ПРОИЗВОДСТВА ДОРОЖНЫХ РАБОТ

Оцениваемый параметр №1: Временные технические средства организации дорожного движения:

10.1.1 Концептуальные особенности проблемы:

Описание проблемы			Пример
Дорожные работы: Комплекс любых видов работ выполняемых на автомобильной дороге и дорожных сооружениях в пределах полосы отвода. Участок производства дорожных работ: Участок автомобильной дороги или дорожного сооружения, на котором проводятся дорожные работы, размещаются дорожные машины, механизмы, оборудования, материалы и рабочие или происходят события, вызвавшие необходимость временного изменения организации дорожного движения. Зона производства дорожных работ: Ограниченная по длине и ширине зона проезжей части и (или) обочины (разделительной полосы, тротуара, пешеходной дорожки) автомобильной дороги, на которой непосредственно производятся дорожные работы. Для минимизации проблем и повышения уровня безопасности, планировка зоны проведения работ (разметка и установка знаков) требует особого анализа с точки зрения следующих аспектов: - зона производства дорожных – это часть дороги, где очень часто геометрические характеристики дороги и условия дорожного движения изменяются в худшую сторону (понижается уровень безопасности). К выполняемым работам чаще всего относятся строительство дорог, восстановление и ремонт, но существуют также другие виды работ на дороге, которые требуют аналогичного подхода, например работы с кабелями, трубами и т.п., проходящими на территории прохождения дороги. - рабочие, находящиеся в зонах проведения работ, большее количество своего рабочего времени проводят в непосредственной близости к движущемуся транспорту. В дорожно-транспортных происшествиях, которые случаются в этих зонах, эти рабочие часто являются жертвами, и подвергаются такому же риску, как и участники дорожного движения.
Типичные виды дорожно-транспортные происшествии
3.5) ДТП с участием одного АТС и объектами дорожных работ	3.1) Столкновение с АТС, припаркованным с правой (левой) стороны дороги	5.1) Как минимум два АТС–лобовое столкновение		4.5) Как минимум два АТС–одно направле-ние – наезд сзади	1.6) Пешеход идет вдоль дороги

10.1.2 Детализация проблемного вопроса:

Типовые вопросы	Ответ	Примечание
1 Проводятся ли на локальном участке какие либо дорожные работы?	а) да, детализировать причины; б) нет.	-/-
2 К какой категории относятся дорожные работы на локальном участке?	а) долговременные работы; б) краткосрочные работы.	СТ РК 2607-2015
3 Имеется ли на дорожные работы ордер на право производства работ	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.2.2 СТ РК 2607-2015
4 Выявлены ли отклонения от схемы организации движения и ограждения места производства дорожных работ?	а) да, детализировать причины; б) нет.	Пункты 5.2.3.1, 5.4, Приложение Д СТ РК 2607-2015
5 Правильно ли спроектирована и/или устроена зона предупреждения на участке временного изменения движения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 5.1.7 и 5.3 СТ РК 2607-2015
6 Правильно ли спроектирована и/или устроена зона отгона на участке временного изменения движения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.1.8 СТ РК 2607-2015
7 Правильно ли спроектирована и/или устроена буферная зона на участке временного изменения движения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.1.8 СТ РК 2607-2015
8 Правильно ли спроектирована и/или устроена рабочая зона на участке временного изменения движения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.1.10 СТ РК 2607-2015
9 Правильно ли спроектирована и/или устроена зона возвращения на участке временного изменения движения?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 5.1.11 СТ РК 2607-2015
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
10 Места производства долгосрочных работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 6 СТ РК 2607-2015
11 Правильно ли спроектированы и устроены временные объезды?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 6.5.1- 6.5.9 СТ РК 2607-2015
12 Эксплуатационное состояние объездов соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 6.5.10- 6.5.13 СТ РК 2607-2015
13 Места проведения краткосрочных работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 7 СТ РК 2607-2015
14 Места производства работ на участках дорог в населенных пунктах соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 8 СТ РК 2607-2015
15 Применение дорожных знаков в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 9.1 СТ РК 2607-2015
16 Применение дорожной разметки в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 9.2 СТ РК 2607-2015
17 Применение передвижных дорожных светофоров в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 9.3 СТ РК 2607-2015
18 Применение направляющих устройств в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 10 СТ РК 2607-2015
19 Применение дорожных направляющих элементов (делиниаторы, временные дорожные барьеры) в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 11.2 СТ РК 2607-2015
20 Применение защитных блоков в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 11.3 СТ РК 2607-2015
21 Применение средства сигнализации в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 12 СТ РК 2607-2015
22 Применение дорожных буферов и заградительных устройств в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункты 13.1-13.2 СТ РК 2607-2015
23 Применение переносных комплексов для дорожных знаков в местах производства работ соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 13.3 СТ РК 2607-2015
Типовые вопросы	Ответ	Примечание
24 Применение передвижных комплексов временных технических средств организации дорожного движения соответствует ли нормативным требованиям?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 13.4 СТ РК 2607-2015
25 При проведении краткосрочных работ используется ли автомобиль прикрытия?	а) да; б) нет, детализировать причины.	Пункт 13.6 СТ РК 2607-2015

10.1.3 Определение частных коэффициентов аварийности

1 Значения частного коэффициента аварийности К₄₄

Соответствуют ли временные технические средствам организации дорожного движения требованиям СТ РК 2607-2015	нет	да
К44	1,21	1,0
Примечание - применяется только при аудите технической документации и в случае если на локальном участке ведутся работы. В случае если данные работы не проводятся, то оценивается потенциальная возможность дорожно-эксплуатационных служб обеспечить выполнения нормативных требований.

10.1.4 Возможные меры по исправлению ситуации

Мера по исправлению ситуации и объем затрат	Потенциал снижения аварийности	Пример
1 Повсеместное использование требований СТ РК 2607-2015 Технические средства организации движения в местах производства дорожных работ. Основные параметры. Правила применения	45 %	Функциональное зонирование участка временного управления транспортными потоками в местах производства работ

Приложение Д

(информационное)

Схемы типичных видов дорожно-транспортных происшествии согласно базы данных CARE

1.1) Пешеход переходит улицу в неположенном месте	1.2) Пешеход переходит дорогу на перекрестке	1.3) Столкновение с пешеходом – поворот вправо (влево)	1.4) Столкновение с пешеходом – поворот влево (вправо)	1.5) Пешеход на дороге
1.6) Пешеход идет вдоль дороги	1.7) Пешеходы на тротуаре или велодорожке	2.1) ДТП с участием одного АТС – съезд с прямой дороги на одну из сторон	2.2) ДТП с участием одного АТС на дороге	2.3) ДТП с участием одного АТС входящего в поворот – выезд на другую сторону дороги
2.4) ДТП с участием одного АТС на перекрестках или въездах	2.5) ДТП с участием одного АТС - другие	3.1) Столкновение с АТС, припаркованным с правой (левой) стороны дороги	3.2) Столкновение с АТС, припаркованным с левой (правой) стороны дороги	3.3) ДТП с участием одного АТС и животных
Рисунок Д.1
_
3.4) ДТП с участием одного АТС, столкнувшегося с помехой на дороге или над дорогой	3.5) ДТП с участием одного АТС и объектами дорожных работ	3.6) ДТП с участием поезда и АТС	3.7) ДТП с участием одного АТС, столкнувшегося с препятствием - другое	4.1) Как минимум два АТС – одно направление - обгон
4.2) Как минимум два АТС – включение в поток	4.3) Как минимум два АТС – одинаковое направление – боковое столкновение	4.4) Как минимум два АТС – одинаковое направление – разворот перед другим АТС	4.5) Как минимум два АТС – одно направление – наезд сзади	4.6) Как минимум два АТС – одинаковое направление – другое
5.1) Как минимум два АТС – лобовое столкновение	5.2) Как минимум два АТС – противоположное направление – поворот отсутствует – движение задним ходом	5.3) Как минимум два АТС – движение в противоположном направлении – поворот отсутствует – другое	6.1) Как минимум два АТС – одна дорога – движение в противоположном направлении – поворот вправо (влево) перед другим АТС	6.2) Как минимум два АТС – одна дорога – движение в противоположном направлении – поворот влево (вправо) перед другим АТС
Рисунок Д.1(продолжение)
6.3) Как минимум два АТС – одна дорога – движение в противоположном направлении – поворот с выездом на одну дорогу	6.4) Как минимум два АТС – одна дорога – движение в противо-положном направлении – поворот с выездом на противоположные дороги	6.5) Как минимум два транспортных средства – одна дорога – движение в противо-положном направлении – разворот другого АТС	7.1) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот влево (вправо) при включении в поток с правой (левой) стороны	7.2) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот вправо (влево) перед транспортным средством, движущимся слева (справа)
7.3) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот влево (вправо) при включении в поток с левой (правой) стороны	7.4) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот вправо (влево) – лобовое столкновение	7.5) Как минимум два АТС – разные дороги – поворот с включением в поток - другое	8.1) Как минимум два АТС – поворот или пересечение – одна дорога – одно направление – наезд сзади	8.2) Как минимум два АТС – поворот или пересечение – одна дорога – одинаковое направление – поворот влево (вправо)
8.3) Как минимум два АТС – поворот или пе-ресечение – одна дорога – одинаковое направление – поворот вправо (влево)	8.4) Как минимум два АТС – пересечение (поворот отсутствует) - другое	8.5) Как минимум два АТС – поворот или пересечение – одна дорога – одинаковое направление - другое
Рисунок Д.1(продолжение)

Приложение Е
(обязательное)
Форма отчета
о результатах аудита безопасности дорожного движения
№________ "____"_____________20___ г.
Основание для проведения аудита_________________________________________________
_______________________________________________________________________________
Наименование автомобильной дороги (участка) ______________________________________
_______________________________________________________________________________
Аудит проводился с "___" _________ 20___ г. по "___"__________20___ г.
Должность, Ф.И.О. лиц, проводивших аудит:_________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Объекты аудита __________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Перечень замечаний и несоответствий, рекомендации и предложения по результатам аудита
прилагаются в отчете на __ листах
Предложения по срокам устранения замечаний и несоответствий ________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Сведения о предыдущем аудите____________________________________________________
(кем и когда проводился, характер замечаний
________________________________________________________________________________
и несоответствий, принятые меры по их устранению)
________________________________________________________________________________
Заключение по результатам аудита__________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Дополнительные сведения:________________________________________________________
_______________________________________________________________
Отчет составлен в __________ экземплярах и направлен________________________________
Подписи лиц, проводивших аудит:
______________ __________
(Ф.И.О.) (подпись)

Приложение Ж
(информационное)
Пример расчета итогового коэффициента аварийности автомобильной дороги по итогам аудита безопасности дорожного движения
Таблица Ж.1

Категория дороги	II
Протяженность среднего ремонта, км	5
Средневзвешенный итоговый коэффициент аварийности	25,73
Итоговый коэффициент аварийности (К_ит1)	13,6	19,6	158,5	12,4	11,2
№ участка	1	2	3	4	5
Протяженность локального участка (l_1….l_n ), км	1	0,8	0,5	0,7	1
К1 (интенсивность движения - 4,5 тыс. авт/сут)	2,5	2,5	2,5	2,5	2,5
К2 (Длина населенного пункта, км)	1	1	2,5	1	1
К3 (Расстояние от зоны застройки до проезжей части дороги, м)	1	1	1	1	1
К4 (Степень опасности участка дороги исходя из коэффициента безопасности)	1	1	1,1	1	1
К5 (Наличие скоростомера на потенциально на опасных участках)	1	1	1	1	1
К6 (Ширина полосы движения, м)	1	1	1	1	1
К7 (Ширина обочины, м)	1,2	1,2	1	1,2	1,2
К8 (Число основных полос движения на проезжей части, шт)	1	1	1	1	1
К9 (Ширина разделительной полосы, м)	1	1	1	1	1
К10 (Коэффициент сцепления)	1,4	1,4	1,4	1,4	1,4
К11 (Ширина проезжей части мостов по отношению к проезжей части дорог)	1	1	1	1	1
К12 (Состояние водоотвода)	1,1	1,1	1	1,1	1
К13 (Продольный уклон, %)	1,1	1,1	1	1	1
К14 (Радиус кривых в плане, м)	1	1	1	1	1
К15 (Кривизна плана трассы, град. км)	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9
К16 (Ровность покрытия проезжей части, IRI)	1,2	1,2	1,2	1,2	1,2
К17 (Видимость в плане, м)	1	1	1,1	1	1
К18 (Видимость в профиле, м)	1	1	1	1	1
К19 (Видимость пересечения в одном уровне с примыкающей дорогой, м)	1	1	1	1	1
К20 (Видимость пересечения с примыкающей улицы, м)	1	1	1	1	1
К21 (Видимость примыкания с примыкающей улицы, м)	1	1	1	1	1
К22 (Тип пересечения с пересекающей (основной) дорогой)	1	1	1	1	1
Продолжение таблицы Ж.1
К23 (Пересечения в одном уровне с второстепенными дорогами при интенсивности движения по основной дороге, тыс. авт/сут)	1	1	1,3	1	1
К24 (Число пересечений и примыканий в одном уровне, шт. на 1 км дороги.)	1	1	1,1	1	1
К25 (Соблюдены ли рекомендуемые СТ РК 2476-2014 расстояния между объектами дорожного сервиса и площадкам отдыха)	1	1	1	1	1
К26 (Соблюдены ли требования СТ РК 2476-2014 к размещению между объектами дорожного сервиса и площадкам отдыха)	1	1	1	1	1
К27 (Расположение остановочного пункта)	1	1	2,24	1	1
К28 (Наличие тротуаров, пешеходных дорожек и пешеходных переходов в населенных пунктах)	1	1	1	1	1
К29 (Расположение тротуаров)	1	1	1	1	1
К30 (Обустройство предупреждающих знаков)	1,13	1,13	1,13	1,13	1,13
К31 (Обустройство запрещающих знаков)	1,19	1,19	1,19	1,19	1,19
К32 (Обустройство информационно-указательных знаков)	1,15	1,15	1,15	1,15	1,15
К33 (Неполное удаление старой разметки)	1	1	1	1	1
К34 (Наличие краевой разметки)	1,08	1,08	1,08	1,08	1,08
К35 (Наличие осевой разметки)	1,13	1,13	1,13	1,13	1,13
К36 (Наличие разметки разделения полос движения)	1	1	1	1	1
К37 (Противоречия между знаками и разметкой)	1	1	1,21	1	1
К38 (Освещение проезжей части на участках со стационарным искусственным освещением, лк)	1	1	1	1	1
К39 (Расстояние от кромки проезжей части до обрыва глубиной более 5 м, м)	1	1	1	1	1
К40 (Расстояние между кромкой проезжей части и массивными элементами, м)	1	1,25	1,25	1	1
К41 (Наличие барьера разделительной полосы)	1	1	1	1	1
К42 (Наличие боковые дорожных ограждений)	1	1,15	1,15	1	1
К43 (Наличие направляющих устройств согласно нормативным требованиям)	1,09	1,09	1,09	1,09	1,09
К44 (Соответствуют ли временные технические средствам организации дорожного движения требованиям СТ РК 2607-2015)	1,21	1,21	1,21	1,21	1,21

Приложение К
(информационное)
Пример расчета итогового коэффициента аварийности автомобильной дороги по результатам моделирования улучшения уровня безопасности дорожного движения при среднем ремонте (II группа)
Таблица К.1

Категория дороги	II
Протяженность среднего ремонта, км	5
Средневзвешенный итоговый коэффициент аварийности	2,94
Итоговый коэффициент аварийности (К_ит1)	2,97	2,94	9,61	2,70	2,70
№ участка	1	2	3	4	5
Протяженность локального участка (l_1….l_n ), км	1	0,8	0,5	0,7	1
К1 (интенсивность движения - 4,5 тыс. авт/сут)	2,5	2,5	2,5	2,5	2,5
К2 (Длина населенного пункта, км)	1	1	2,5	1	1
К3 (Расстояние от зоны застройки до проезжей части дороги, м)	1	1	1	1	1
К4 (Степень опасности участка дороги исходя из коэффициента безопасности)	1	1	1,1	1	1
К5 (Наличие скоростомера на потенциально опасных участках)	1	1	1	1	1
К6 (Ширина полосы движения, м)	1	1	1	1	1
К7 (Ширина обочины, м)	1,2	1,2	1	1,2	1,2
К8 (Число основных полос движения на проезжей части, шт)	1	1	1	1	1
К9 (Ширина разделительной полосы, м)	1	1	1	1	1
К10 (Коэффициент сцепления)	1	1	1	1	1
К11 (Ширина проезжей части мостов по отношению к проезжей части дорог)	1	1	1	1	1
К12 (Состояние водоотвода)	1	1	1	1	1
К13 (Продольный уклон, %0)	1,1	1,1	1	1	1
К14 (Радиус кривых в плане, м)	1	1	1	1	1
К15 (Кривизна плана трассы, град. км)	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9
К16 (Ровность покрытия проезжей части, IRI)	1	1	1	1	1
К17 (Видимость в плане, м)	1	1	1,1	1	1
К18 (Видимость в профиле, м)	1	1	1	1	1
К19 (Видимость пересечения в одном уровне с примыкающей дорогой, м)	1	1	1	1	1
К20 (Видимость пересечения с примыкающей улицы, м)	1	1	1	1	1
К21 (Видимость примыкания с примыкающей улицы, м)	1	1	1	1	1
К22 (Тип пересечения с пересекающей (основной) дорогой)	1	1	1	1	1
продолжение таблицы К.1
К23 (Пересечения в одном уровне с второстепенными дорогами при интенсивности движения по основной дороге, тыс. авт/сут)	1	1	1,3	1	1
К24 (Число пересечений и примыканий в одном уровне, шт. на 1 км дороги.)	1	1	1,1	1	1
К25 (Соблюдены ли рекомендуемые СТ РК 2476-2014 расстояния между объектами дорожного сервиса и площадкам отдыха)	1	1	1	1	1
К26 (Соблюдены ли требования СТ РК 2476-2014 к размещению между объектами дорожного сервиса и площадкам отдыха)	1	1	1	1	1
К27 (Расположение остановочного пункта)	1	1	1	1	1
К28 (Наличие тротуаров, пешеходных дорожек и пешеходных переходов в населенных пунктах)	1	1	1	1	1
К29 (Расположение тротуаров)	1	1	1,05	1	1
К30 (Обустройство предупреждающих знаков)	1	1	1	1	1
К31 (Обустройство запрещающих знаков)	1	1	1	1	1
К32 (Обустройство информационно-указательных знаков)	1	1	1	1	1
К33 (Неполное удаление старой разметки)	1	1	1	1	1
К34 (Наличие краевой разметки)	1	1	1	1	1
К35 (Наличие осевой разметки)	1	1	1	1	1
К36 (Наличие разметки разделения полос движения)	1	1	1	1	1
К37 (Противоречия между знаками и разметкой)	1	1	1	1	1
К38 (Освещение проезжей части на участках со стационарным искусственным освещением, лк)	1	1	0,95	1	1
К39 (Расстояние от кромки проезжей части до обрыва глубиной более 5 м, м)	1	1	1	1	1
К40 (Расстояние между кромкой проезжей части и массивными элементами, м)	1	1	1	1	1
К41 (Наличие барьера разделительной полосы)	1	1	1	1	1
К42 (Наличие боковые дорожных ограждений)	1	0,99	0,99	1	1
К43 (Наличие направляющих устройств согласно нормативным требованиям)	1	1	1	1	1
К44 (Соответствуют ли временные технические средствам организации дорожного движения требованиям СТ РК 2607-2015)	1	1	1	1	1

Библиография

[1] Технический регламент Таможенного союза ТР ТС 014/2011 "Безопасность автомобильных дорог". Утвержден Решением Комиссии Таможенного союза от 18.10.2011 г. № 827.

[2] Закон Республики Казахстан "Об автомобильных дорогах" от 17 июля 2001 года № 245-П.

[3] Закон Республики Казахстан "О дорожном движении" от 17 апреля 2014 года № 194-V ЗРК.

[4] Catalogue of design safety problems and practical countermeasures, Всемирная дорожная ассоциация (PIARC), Париж, 2009.

[5] Directive on road infrastructure safety management No 96/2008, Европейский парламент и Совет, Брюссель, 2008.

[6] ОДМ 218.6.010-2013 Методические рекомендации по организации аудита безопасности дорожного движения при проектировании и эксплуатации автомобильных дорог, 2014. - 36 с.

[7] Росс Р. Йованов Д. Практическое руководство для аудиторов безопасности дорожного движения в странах с низким и средним уровнем дохода (РЕГИОН ТРАСЕКА) // Международный центр безопасности дорожного движения, 2016. – 61 с.

[8] Бабков В.Ф. Дорожные условия и безопасность движения: Учебник для ВУЗов. – М.: Транспорт, 1993. – 271 с.

[9] Чванов В.В., Живописцев. И.Ф. Особенности применения метода оценки безопасности движения с использованием итогового коэффициента аварийности в современных условиях. Наука и техника в дорожной отрасли №3, М.: 2009, 12a-16 с.

[10] Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 17 июня 2015 года № 705 "Об утверждении нормативов финансирования на ремонт и содержание автомобильных дорог общего пользования международного и республиканского значения".

[11] Banschikov V.P. Managing for Development Results in the Transport Sector of Kazakhstan: Final report // Asian Development Bank project № TA-8676 KAZ. – Manila, 2016. – 97 p.

[12] Программа по устранению участков с высоким риском возникновения ДТП // Департамент инфраструктуры и регионального развития Правительства Австралии: [Электронный ресурс]. URL: http://investment.infrastructure.gov.au (дата обращения: 16.06.2017).

[13] ОДМ 218.4.005-2010 Отраслевой дорожный методический документ рекомендации по обеспечению безопасности движения на автомобильных дорогах. Издан на основании Распоряжения Росавтодора от 12 января 2011 г. N 13-р. – 199 с.

[14] SweRoad. Руководство по аудиту безопасности дорожного движения. МБРР. Номер займа: 7681-KZ. Компонент 1: Консалтинговые услуги по проведению аудитов безопасности дорожного движения на участках автодороги протяженностью 1062 км и обзор управления дорожным движением при производстве работ. 2013 – 104 с.

[15] ТКП 45-3.03-227-2010 Технический кодекс установившейся практики. Улицы населенных пунктов. Строительные нормы проектирования. Утвержден и введен в действие приказом Министерства архитектуры и строительства Республики Беларусь от 17 декабря 2010 г. № 485. – 49 с.

[16] Ахо С., Сааренкето Т. Управление водоотводом. Опыт Гренландии, Исландии, Финляндии, Швеции. Европейский фонд регионального развития Европейского союза. Апрель 2006 г. – 42 с.

[17] Стрижевский Д. А. Исследование повышения безопасности дорожного движения путем учета индекса IRI и комплексного показателя транспортно-эксплуатационного состояния / Д. А. Стрижевский, А. В. Кочетков, Л. В. Янковский // Техническое регулирование в транспортном строительстве. - 2014. - № 3 (7). - 12 с.

УДК 656.13 МКС 93.080 Ключевые слова: аудит безопасности дорожного движения, дорожно-транспортное происшествие, оценка воздействия безопасности дорог, управление безопасностью дорожной сети, программа аудита, контрольный лист, метод коэффициентов аварийности, ранжирование по степени риска безопасности дорожного движения

Исполнители:

Руководитель разработки:

Вице-президент АО "КаздорНИИ",

к.т.н. Д.К. Саканов

Ответственные исполнители:

PhD доктор по экономике Д.А. Аспанбетов

к.т.н. Е.К. Айдарбеков

к.т.н. Г.Б. Умарова

А.М. Габдуллина

Инженер-дорожник

Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының жол қозғалыс қауіпсіздігінің аудиті және инспекциясы бойынша ҰСЫНЫМДАР

ҚР Ұ 218-142-2017. ҚР ИДМ автомобиль жолдары комитетінің Төрағасының 2017 жылғы 26 желтоқсандағы № 185 бұйрығымен бекітіліп қолданысқа енгізілді.

1	"Қазақстан жол ғылыми-зерттеу институты" акционерлік қоғамы ("ҚазжолҒЗИ" АҚ) ДАЙЫНДАП ЕНГІЗДІ
2	Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Автомобиль жолдары комитеті Төрағасының "26" желтоқсан 2017 ж. № 185 бұйрығымен БЕКІТІЛІП, ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛДІ
3	"ҚазАвтоЖол" ҰК" Акционерлік қоғамымен "16" қараша 2017 ж. № 03/13-2-2878-И КЕЛІСІЛДІ
4	БІРІНШІ ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ	2022 жыл
5	ТЕКСЕРУ КЕЗЕҢДІЛІГІ	5 жыл
6	АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ

Құжат Қазақстан Республикасы нормативтік-құқықтық актілерінің "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде және "InfoZhol" – http://infozhol.kad.org.kz электронды мәліметтер базасында қол жетімді

Осы Нұсқаулықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Автомобиль жолдары комитетінің рұқсатынсыз толықтай немесе ішінара қайта басып шығаруға, көбейтуге және таратуға болмайды

Мазмұны

Кіріспе

Көптеген елдерде жол жүру қауіпсіздігінің міндеттерін жүзеге асыруды қамтитын жобалау бойынша нұсқаулықтар қолданылады. Осыған қарамастан жаңа жолдарда ЖКО болады, осының бірнеше себептері бар. Бірінші кезекте, жол қауіпсіздігіне қатысты жобалау қағидалары көбінесе минималдық талаптардан тұрады, және осындай элементтердің үйлестірілуі қауіпті жағдайлардың пайда болуына әкелуі мүмкін (1-сурет). Сонымен қатар, объективтік себептерге байланысты нормаларды сақтау әрқашанда мүмкін емес.

Жүргізушінің кінәсі немесе оның лайықсыз мінез-құлқы ЖКО-на әкелетін жалғыз себеп деген кеңінен таралған қате түсінік бар. Әртүрлі зерттеулер нәтижесінде жүргізушінің кінәсінен басқа, жол және оны қоршаған жағдайлардың, сондай-ақ, автокөлік құралдарының әсері де бар екені туралы жүйе анықталған [4].

1-сурет- Апаттардың пайда болуына салыстырмалы үлес

Көптеген елдерде жаңа жолдар жобаларында, қауіпті телімдер мен қиылыстардың болуынан адамдық факторларды неғұрлым тиімді ескеруге мүмкіндік беретін "Жол қозғалыс қауіпсіздігінің аудиті" (бұдан әрі– аудит) құралы енгізілген. Аудитті қолданудың 20 жылдық әлемдік тәжірибесі жол қауіпсіздігі аймағында, оны ең тиімді инженерлік құралдар ретінде қабылдады. Сонымен қатар, Еуропалық парламент пен 2008/96 Кеңестің директивасы аудит трансеуропалық жол желісінің дамуында міндетті құраушысы екендігі туралы ережені реттеді [5].

Осыған байланысты, осы Ұсынымдар Қазақстан Республикасының жалпы қолданыстағы автомобиль жолдарының қауіпсіздігін арттыруға бағытталған жүйелік шараларды қолдануда жол органдарының, жобалаушылардың, мердігерлердің және басқа да мүдделі тараптардың қауіпсіздік аудитін енгізу негізін қалайды және әлеуетін арттырады.

1 Қолдану саласы

Осы Ұсынымдар Қазақстан Республикасының жалпы қолданыстағы автомобиль жолдарында жол жүру қауіпсіздігінің аудитін жүргізу әдістемесін анықтайды және автомобиль жолдарын жобалауда, салуды және пайдалануда қолдануға арналған.

2 Нормативтік сілтемелер

Нақты Ұсынымдарды пайдалану үшін келесі нормативтік және нормативтік-құқықтық сілтемелік құжаттар қажет:

ҚР СТ 1124-2003 Жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдары. Жол таңбалары.

ҚР СТ 1125-2002 Жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдары. Жол белгілері. Жалпы техникалық талаптар.

ҚР СТ 1279-2013 Автомобиль жолдары және әуежайлар.. Жолдың кедір-бұдырлығын және автомобиль доңғалақтарының жол жабынымен ілінісу коэффициентін анықтау әдістері

ҚР СТ 1378-2005 Автомобиль жолдары. Жүру қарқындылығын есепке алу.

ҚР СТ 1412-2010 Жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдары. Жол белгілерін, таңбаларды, бағдаршамдарды, жол қоршауларын жәнебағыттауыш құралдарды пайдалану ережелері.

ҚР СТ 2068-2010 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жайластыру элементтері. Жалпы талаптар.

ҚР СТ 2476-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол сервисі нысандары және олардың қызметтеріне қойылатын талаптар.

ҚР СТ 2607-2015 Жол жұмыстары орындалатын орындарда қозғалысты ұйымдастырудың техникалық құралдары. Негізгі параметрлер. Пайдалану ережелері.

ҚР СТ 2723-2015 Соқыр және көздері нашар көретін адамдарға арналған техникалық көмек құралдары. Жаяу жүргінші төсемінде жанасу бағыттауыштары.

МЕМСТ 26804-2012 Металл тосқауыл типті жол қоршаулары. Техникалық шарттар.

МЕМСТ 32759-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол шетіне қағылатын қысқа бағана. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32830-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол таңбаларына арналған материалдар. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32838-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Қарсы шағылыстыратын экрандар. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32843-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жолдық сигнал бағаналары. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32865-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Ауыспалы ақпарат белгілері. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32866-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жолдық жарыққайтарғылар. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32944-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жаяу жүргіншілер жолдары. Топтастыру.

МЕМСТ 32945-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол белгілері. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32948-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол белгілерінің тіректері. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32952-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол таңбалары. Бақылау әдістері.

МЕМСТ 32953-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол таңбалары. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32957-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Акустикалық экрандар. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 32959-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жақындау габариттері.

МЕМСТ 33025-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Шу жолақтары. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 33027-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Сыртқы жарнаманың құралдарын орналастыруға қойылатын талаптар.

МЕМСТ 33127-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол қоршаулары. Жіктелуі.

МЕМСТ 33144-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол әйнектері. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 33150-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жаяу жүргіншілер және велосипед жолдарын жобалау. Жалпы талаптар.

МЕМСТ 33151-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жайластыру элементтері. Техникалық талаптар. Қолдану ережелері.

МЕМСТ 33176-2014 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жасанды жарықтандырудан жазықтық жарықтылық. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 33385-2015 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Жол бағдаршамдары. Техникалық талаптар.

МЕМСТ 33475-2015 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары. Геометриялық элементтер. Техникалық талаптар.

Р МЕМСТ 52398 Автомобиль жолдарының топтастыру. Негізгі параметрлер мен талаптар.

ҚР ҚНжЕ 3.03.09-2006^* Автомобиль жолдары.

ҚР ЕР 218-04-2014 Автомобиль жолдарында көлік ағыны қозғалысының қарқындылығын есепке алу және болжау жөніндегі нұсқаулық.

ҚР ЕР 218-20-02 Инженерлік құралдардың жобаларын және автомобиль жолдардың жағдайларын әзірлеудің әдістемелік нұсқаулары.

Ескерту – Аталған ұсынымдарды пайдалану кезінде ағымдағы жылда түрі мен сәйкес ақпараттық бағыттауыштары бойынша осы жылдың 1-қаңтарында құрастырылған "Стандарттау бойынша нормативтік құжаттар" бағыттауышы бойынша сілтемелік стандарттардың әрекеттерін тексеру мақсатты. Егер сілтемелік құжат ауыстырылған (өзгертілген) болса, онда аталған ұсыныстарды пайдалану кезінде ауыстырылған (өзгертілген) стандартты басшылыққа алу керек.

3 Терминдер, анықтамалар және қысқартылған сөздер

Аталған ұсынымдарда тиісті анықтамалары бар келесі терминдер қолданылады:

3.1 Автомобиль жолы: жолаушыларды және (немесе) жүктерді тасымалдауды жүзеге асыратын белгіленген жылдамдықтары, жүктемелері, габариттері бар автомобильдер мен басқа да жер үсті көлік құралдарының қозғалысына арналған құрылымдық элементтер кешені, сондай-ақ оларды орналастыру үшін берілген жер телімдері. [1].

3.2 Жол қауіпсіздігінің аудиті: Автомобиль жолдарын жобалауда, салуда және пайдалануда жол қозғалысын ұйымдастыру және қаупсіздік бойынша ұйымдар қызметтерінің қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттар талаптарына сәйкес келуін тексеру [5].

3.3 Жол-көліктік оқиғасы; (ЖКО): Жол бойында көлік құралының жүрісі үрдісінде туындаған және оның қатысуымен денсаулыққа зиян келтіру, адам өліміне, көлік құралдарының, құрылыстардың, жүктердің бүлінуі, не өзге де материалдық залалға әкеп соққан оқиға [2].

3.4 Жол қауіпсіздігінің әсерін бағалау: Жол жүру қауіпсіздігіне жобалау, салу, қайта құру, жөндеу және күту кезінде жол қозғалысының қауіпсіздігін ұйымдастыру мен қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар әсерлерінің салыстырмалы талдау процедурасы, сондай-ақ олардың қауіпсіздік деңгейлерін арттыру бойынша оңтайлы стратегиялық шешімдерді қабылдау.

3.5 Жол желісі қауіпсіздігін басқару: Жол-көлік оқиғаларының шоғырлану телімдері мен орындарын анықтауға, олардың жою артықшылығы бойынша жіктелуіне, жол желісін талдау бойынша, жол иелерімен жүргізілетін іс-шаралар, сондай-ақ, жол жүру қауіпсіздігін арттыру бойынша алдыңғы кезектегі шараларды қаржыландырудың көлемдерін анықтау.

3.6 Жол қызметі: Автомобиль жолдары мен ондағы құрылыстарды жобалау, салу, қайта құру және жөндеу, күту мен пайдалану сондай-ақ, ақылы қозғалысты ұйымдастыру бойынша қызмет.

3.7 Автомобиль жолдарын пайдаланушылар: Жол жүрудің қатысушылары болып табылатын немесе автомобиль жолдарымен жол бойғы жолақтардың бөлінген алқабы шегінде өзге де қызметтерді іске асыратын жеке және заңды тұлғалар [2].

3.8 Аудит бағдарламасы: Бекітілген нысанда рәсімделіп, құжатталған аудит әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы. Нақты аудиторлық тексерісте қолданатын аудиторлық процедуралар тізімін, сондай-ақ, олардың сипатын, мерзімдерін, көлемі мен нақты орындаушыларды өз ішіне алады.

3.9 Жол жүруді ұйымдастыру: Жолдарда жүруді басқару бойынша ұйымдастырушы-құқықтық, ұйымдастырушы-техникалық іс-шаралар мен басқарушы әрекеттер кешені.

3.10 Жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдары: Жол қозғалысы қауіпсіздігін және жолдың өткізу қабілетін арттыруды қамтамасыз ету үшін қолданылатын құрылғылар кешені, құрылыстар мен бейнелер[1].

4 Жалпы ережелер

4.1 Бұл әдістемелік ұсынымдар (бұдан әрі – Ұсынымдар) жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарындағы жол қозғалысы (бұдан әрі – аудит) қауіпсіздігін қамтамасыз ету үрдістерін, аудит нәтижелерін дайындау, жүргізу мен рәсімдеу бойынша ұсынымдардан тұрады.

4.2 Бұл Ұсынымдар пайдалануға берілген құрылыс жобаларына, қайта салу, күрделі жөндеу және автомобиль жолдарына аудит жүргізетін жол ұйымдарына арналған.

4.3 Автомобиль жолының жобалық шешімдерінің және жоба және жол ұйымдарынің жол қозғалысын ұйымдастыру және қауіпсіздік қызметтерінің нормативтік құжаттар талаптарына сәкес келуін анықтау, сондай-ақ автомобиль жолдарының, жол желісінің жергілікті телімдерін жол қозғалысының қауіпсіздік деңгейі бойынша саралау – аудит жүргізудің мақсаты болып табылады.

4.4 Аудиттің нысаналары болып табылады:

- күрделі құрылыстың сызықтық нысаналарына арналған жобалық құжаттама;

- орташа жөндеудің сызықтық нысаналарына арналған техникалық құжаттама;

- автомобиль жолдарының жол жағдайларының сипаттамасы;

- жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдарының параметрлері мен түрі;

- жол қозғалысын ұйымдастырудың сұлбалары мен әдістері;

- ЖКО шоғырлану телімдері.

4.5 Аудитқа тапсырыс берушісі бола алады:

- республикалық маңызы бар жолдар үшін – жол қозғалысы қауіпсіздігі бойынша жол органы мен уәкілетті орган, сондай-ақ автомобиль жолдары жөніндегі Ұлттық оператор;

- облыстық және аудандық маңызы бар жолдар үшін – жергілікті атқарушы орган.

4.6 Аудит барысында шешілетін сұрақтар тапсырыс берушісімен анықталады.

4.7 Аудитті жүргізудің реті, мерзімі мен көлемі, сондай-ақ оларды жүргізуде материалдарды рәсімдеу мен сақтау ережелері, тиісті нормативтік құқықтық актісімен және/немесе нормативтік – техникалық құжатпен анықталады.

4.8 Аудит үшін бөлінген ресурстар тағайындалған жұмыстардың көлемі үшін жеткілікті болуы қажет.

4.9 Автомобиль жолының өмірлік кезеңіне байланысты аудиттің түрлері:

- жобалау: жобалық – техникалық-экономикалық негіздеу немесе жұмыстық құжаттама сатысында;

- салу, қайта құру, күрделі және орташа жөндеу: орташа жөндеу үшін автомобиль жолын пайдалануға беру немесе орындалған жұмыстарды қабылдап алу алдында аудит жүргізу;

- пайдалану: жол жағдайларының аудиті, жол қозғалысын ұйымдастыру аудиті, жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдарының аудиті, ЖКО шоғырлану орындарының аудиті.

4.9.1 Жалпы қолданыстағы автомобиль жолдарына аудит жүргізу үшін негіз болып табылады:

- жол ұйымдарының немесе жұртшылық жағынан жол жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптарының бұзушылықтары туралы ақпараттардан құралған заңды немесе жеке тұлғалардан негізделген шағымдар мен ұсыныстардың түсуі;

- жол қозағылысын ұйымдастырудағы елеулі өзгерістер және т.б.;

- аудит бойынша қызметтің жеке нысанына, автомобиль жолдарын жобалау, техникалық қадағалау сондай-ақ диагностикалау және паспорттауға арналған жұмыстар құрамындағы Тапсырыс беруші мен мердігер арасындағы шарттық міндеттемелер;

4.10 Жол жүру қауіпсіздігінің аудитін жүргізу кезінде, автомобиль жолдарындағы қозғалыс шарттарын бағалау мен қозғалыс қауіпсіздігін арттыру бойынша іс-шараларды әзірлеу үшін нормативтік-техникалық құжаттарды пайдалану ұсынылады.

4.11 Республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын пайдалану кезінде сыртқы жоспарлық аудитті жүргізудің мерзімділігі - 3 жыл.

4.12 Аудит уақытында келесі қағидатар сақталуы қажет: аудитор тек аудиттің мақсаттарына жетуге ғана жауап береді. Аудитор сәйкес келмеушілікті қалай жоюды ұсына алады, бірақ шыққан кемшіліктерді жоюға жауап бермейді.

5 Аудит жүргізудің негізгі кезеңдері

5.1 Аудиторлық тексерудің кез келген үрдісі арнайы процедуралар көмегімен жүзеге асырылатын ұйымдастырушылық, әдістемелік және техникалық тәсілдер жиынтығы ретінде анықталады.

5.2 Аудитті жүзеге асыру сатылары:

- ұйымдастырушылық;

- зерттеулік;

- аудитордың есебін құру.

5.3 Аудит жүргізудің типтік сұлбасы 2-суретте көрсетілген. Аудиттің тереңдігі мен көлемін қолдану, нақты аудиттің күрделілігіне және аудиттің нәтижелері бойынша болжамды келісімдерді пайдалану аумағына байланысты.

5.4 Аудиттің нысаналары мен жұмыстардың көлемдері аудиттің (автомобиль жолының иесі) тапсырыс берушісі дайындайтын техникалық тапсырмаларымен анықталады.

5.5 Автомобиль жолының өмірлік кезеңінің сатысына байланысты автомобиль жолының аудиті, телімі немесе желісі тапсырыс берушісімен тағайындалады. Ол үшін А қосымшасына сәйкес нақтыланған нысан бойынша жолды пайдаланатын, жобалаушы ұйым, жолды басқарушы немесе жолдың (бұдан әрі - Тапсырыс беруші) иеленушісіне аудит жүргізу туралы өтініш береді.

5.6 Тапсырыс беруші өз кезегінде осы өтінішті қол жетімді аудитті тіркеу кітабына (Б қосымшасы) тіркейді және техникалық міндеттерді дайындау, қаржыландыру механизмі мен көздерін анықтау жұмыстарын қоса алғанда аудитті ұйымдастыру бойынша іс-шаралар жүргізеді, сондай-ақ тиісті сарапшылардың анықтайды.

5.7 Аудит бойынша сарапшы(лар) алдын ала ЖКО статистикасы мен басқа құжаттардың талдауын орындайды, аудитке дайындықты және аудиттің өзін іске асырады, оның нәтижелері бойынша қорытынды есепті дайындайды.

5.8 Жол ұйымдарының лауазымдық тұлғалары, сарапшылардың аудит бағдарламасына сәйкес сұралып отырған құжаттар мен материалдарды көрсетеді.

5.9 Аудиттің тапсырыс берушісі қорытынды есепті бекітеді және оны аудитті тіркеу кітабында тіркейді, оны жолды пайдаланатын ұйымға және/немесе жобалаушыға және/немесе жолдарды басқарушыға шаралар қолдану үшін береді, сонымен қатар оны ашық қол жетімді етіп, тиісті мәліметтер базасына орналастырады.

2-сурет - Аудит жүргізудің типтік сұлбасы

5.10 Орнатылған есептік кезең ағымында аудит ұсынымдарын орындаудың тиімділігіне тиісті бақылау жүргізіледі.

6 Аудит бағдарламасы

6.1 Аудит бағдарламасы аудиторлық тексерудің жалпы жоспарын орындау үшін қажетті жоспарланған аудиторлық процедуралардың сипатын, уакыттық, шегін (мерзімдер) және көлемін анықтайды.

6.2 Аудит бағдарламасы тапсырыс берушінің техникалық тапсырмасы негізінде әзірленеді.

6.3 Аудит бағдарламасының әзірлеу аналитикалық дайындық жұмыстарының алдында болу қажет, оның үрдісінде төмендегілер ұсынылады:

- егер ол бұрын орнатылған сәйкессіздіктер мен ескертпелер сипатымен таныстыру мақсатында жүргізілген болса, онда соңғы аудиттің нәтижелерін зерттеу;

- аудит жүргізілетін жолдағы апаттылықтың жағдайы туралы ақпаратты қайта талдау (ЖКО жалпы санының өсуі немесе төмендеуі, қанағаттанбаушылық жол жағдайларының себептері бойынша ЖКО саны және т.б);

- соңғы 2-3 жылдары автомобиль жолындағы іс-шаралар тізімі мен мекен-жайларын орнату.

Аудит бағдарламасының жалпы көрігісі:

- жолдың, жолды басқарушы жол ұйымының, жол иесінің атауы;

- жолдың негізгі техникалық параметрлерінің қысқаша сипаттамасы;

- аудит жүргізу үшін негіз;

- аудит жүргізудің мерзімдері;

- аудит жүргізетін лауазымды тұлғалардың аты-жөндері;

- аудит нысаналары;

- аудит нысаларын тексеру бойынша жұмыстардың сатылары.

6.4 Аудит бағдарламасы автомобиль жолының күрделілігі мен қызмет сипатына, өлшеміне байланысты толық аудитті де, сондай-ақ таңдаулы аудитті де қамтуы мүмкін.

6.5 Аудит бағдарламасы жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастыру, сондай-ақ аудитті жүргізу кезінде ресурстармен қамтамасыз ету үшін қажет.

6.6 Жол жүру қауіпсіздігі аудитінің негізгі мақсаттары болып табылады:

- жол-көлік оқиғаларының санын және олардың салдарының ауыртпалықтарын төмендету;

- жолдың көліктік-пайдалану сипаттамаларын арттыру;

- жол-көлік оқиғаларының шоғырлану орындарын жою;

- нормативтік талаптарға сәйкес жайластыру элементтерін келтіру;

- іс-шараларды жүзеге асыру бойынша ЖКО болу қатеріндегі жол жағдайларының әсерлерін жою немесе жеңілдету бойынша ұсыныстар.

6.7 Осы мақсаттар мынаған негізделуі қажет:

1) жол жүру қауіпсіздігі мен ұйымдастыруындағы тандалған басымдылыққа;

2) ресурстарды пайдаланудың тиімділігіне;

3) заңнамалық, нормативтік және келісім-шарттық талаптарды сақтауға.

6.8 Аудит бағдарламасының көлемі келесі факторлармен анықталады:

1) жүргізілетін тексерудің өлшемі, сипаты мен күрделілігі;

2) әр жоспарланған аудиттің таралу аумағы, мақсаттары және ұзақтылығы;

3) аудиттерді жүргізу жиілігі;

4) тексерілетін үрдістердің саны, маңыздылығы, күрделілігі;

5) стандарттар ұсынымдары, заңнамалық, нормативтік және келісім шарт талаптары, сондай-ақ басқа да аудит белгілері;

6) аудиттердің алдыңғы нәтижелері немесе аудит бағдарламаларының алдыңғы талдаулары.

6.9 Аудит бағдарламасы үшін қажетті деректерді анықтау кезінде келесілерді ескеру қажет:

1) аудит жүргізу үшін жиналатын мәліметтер (көрсеткіштер);

2) аудиттің әдістері;

3) аудиттердің нақты бағдарламаларының мақсаттарына жету үшін жеткілікті біліктілікке ие сарапшылардың болуы;

4) аудит бағдарламасының көлемі;

5) зерттеу жүргізуге арналған уақыт;

6) жол деректерінің салалық қорларында бар деректер.

6.10 Салу және пайдалану сатысында аудиттің бағалайтын параметрлері бойынша ақпаратты жинау жылжымалы зертханаларымен жүзеге асырылады.

6.11 Салу пен пайдалану сатысы аудит үрдісіндегі пайдалану параметрлерін өлшеу аралықтары (1-кестені қараңыз).

1-кесте - Жылжымалы зертханалармен пайдалану параметрлерін өлшеу аралықтары

Пайдалану параметрлері	Пайдаланатын параметрлер өлшемдерінің аралықтары, көп емес, м
	Пайдалану (желілік деңгей)	Құрылыс (жобалық деңгей)
Жамылғының тегістігі	1000	100
Автомобиль дөңгелегінің жамылғымен ілінісуі	1000	100

1-кестенің жалғасы

Пайдалану параметрлері	Пайдаланатын параметрлер өлшемдерінің аралықтары, көп емес, м
	Пайдалану (желілік деңгей)	Құрылыс (жобалық деңгей)
Жол жүруді ұйымдастыру құралдарының орналасу орындары мен автокөлік жолының геометриялық параметрлері	1000	100

7. Аудитке қатысушылардың міндеттемелері

7.1 Аудиттің тапсырыс берушісі

7.1.1 Аудит үрдісінде тапсырыс берушіге жобаның барлық қатысушыларының әрекеттерінің үйлестіруді және оны жүргізуде бақылауды жүзеге асыру ұсынылады.

7.1.2 Аудиттің тапсырыс берушісі жол ұйымына аудиттің мерзімдері, сарапшылар ұйымның өкілін бөліп шығару қажеттілігі туралы өкім хат жібереді.

7.1.3 2 Аудиттің тапсырыс берушісі орнатылған нысанға сәйкес аудитке алдын ала жарлық шығарады (В қосымшасы).

7.2 Аудит сарапшылары

7.2.1 Сыртқы аудитке дайындық кезінде аудитор-ұйым міндетті:

- аудит бағдарламасын дайындау;

- аудит жүргізу үшін қажетті материалдар мен құжаттамалардың тандамасын іске асыру;

- жол жағдайлары, автомобиль жолының көліктік-пайдалану сипаттамалары, жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдарының жағдайы, жол қозғалысын ұйымдастырудың әдістері туралы ақпаратты жинау және ЖКО шоғырланған орындарының болуы үшін қажетті аспаптар мен құралдардың дайындығын тексеру.

7.2.2 Аудит жүргізу кезінде сарапшылар міндетті:

- аудитті есепке алу журналында тіркелу;

- жол ұйымының жетекшісімен алдын ала мәжіліс өткізу (уәкілетті өкілімен);

- аудитті аудит бағдарламасымен қатаң сәйкестікте жүргізу;

- аудит нәтижелерін қағазға және электронды тасымалдауышқа жазу;

- аудит үрдісінде алынған құжаттардың сақтылығын және қайтарылуын қамтамасыз ету;

- коммерциялық немесе заңмен қорғалатын аудит барысында алынған мәліметтерді жарияламау.

7.2.3 Сарапшылар аудитті жүргізуге, сондай-ақ берілген өкілеттілігі шегінде жоспар-кестемен және оны жүргізу бағдарламасына сәйкес аудит нәтижелерінің анықтығы мен объективтілігіне жауапты.

7.3 Жол ұйымы

7.3.1 Аудитті жүргізу кезінде жол ұйымының өкілі автомобиль жолын тексеруге, жол жүру қауіпсіздігі мен ұйымдастыру бойынша іс-шараларды жоспарлау және жол қозғалысы жағдайларын бағалауға қатысу керек.

7.3.2 Жол ұйымының лауазымдық тұлғалары аудиторларға аудит бағдарламасына сәйкес сұралып отырған құжаттар мен материалдарды беруге міндетті.

7.3.3 Аудит жүргізу кезінде жол ұйымы құқылы:

- аудиторлар сарапшыларынан аудиттің қорытындылары негізделетін ақпаратты алу;

- аудит бойынша қорытындыны мерзімінде алу.

7.3.4 Аудитті жүргізу кезінде жол ұйысдастыру міндетті:

- сарапшы аудиторларға аудитті уақытылы және толық жүргізу үшін оларға аудитті жүзеге асыру үшін қажетті ақпараттар мен құжаттамаларды беруге, жазба сұраныс бойынша ауызша және жазбалы формада түпкілікті түсініктемелер мен растауларды беруге, аудит жүргізу үшін жағдайлар жасауға, сондай-ақ аудит жүргізу үшін үшінші жақтан қажетті деректерді сұрау;

- аудит жүргізу кезінде шешуге жататын сұрақтар шеңберін шектеу мақсатында қандай да бір әрекеттерді жасамау;

- аудит барысында сарапшылармен жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету нормаларын сақтау үшін бұзылушылықтарды жоюға арналған әрекеттерді жедел қабылдау.

7.3.5 Қарастырылып отырған автомобиль жолында қозғалыс қауіпсіздігі мен ұйымдастыру бойынша шешімдер жобасында қабылданған проблемалық жағдайлар анықталатын жобалық және техникалық құжаттамалардың аудиті кезінде сарапшы(лар) есеп беруді дайындайды. Салу және қайту құруға арналған жобалық құжаттамалар үшін, күрделі жөндеуге арналған жұмыс құжаттамасына арналған жұмыс тобы үшін және орташа жөндеуге арналған техникалық құжаттамалар үшін аудит нәтижелері ғылыми-техникалық кеңесте талқыланады.

7.3.6. Жобалаушылар мен сметашылар аудит нәтижелеріне сәйкес ұсыныстарды қабылдау бойынша қаржы мүмкіндіктерін бағалайды.

8. Автомобиль жолдарын жобалау кезінде аудитке қойылатын талаптар

8.1 Жобалық жұмыс аудитінің кез келген сатысында келесі тапсырмаларды шешу қажет:

- нысананы пайдалану сатысында ЖКО пайда болу ықтималдылығының минимумы;

- тәуекелді толығымен жою мүмкін жол телімдеріндегі ықтимал ЖКО салдарының минимумын ескеру үшін нәтижелік шешімдерді қабылдау;

- көліктік ағындар қозғалысының тоқтауларын қысқарту;

- жол жобасының кейінгі технологиялық даму сатысында алдыңғы сатыларда ақауларды анықтау мен шығарып тастау есебінен шығындардың төмендеуі;

- жол жүру қауіпсіздігінің деңгейі бойынша жобаны саралау.

8.2 Автомобиль жолдарын жобалау кезінде аудиттің нысаналары болып табылады:

- жолдың геометриялық элементтері;

- іргелес жер телімдеріндегі есептік жылдамдықтар;

- жолдың бойлық пішіні мен план элементтерінің үйлесімділігінің сипаттамалары;

- қиылысулар мен жанасулар;

- жасанды құрылыстар;

- жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдары;

- жолды жайластырудың элементтері.

8.3 Аудит жүргізу кезінде автомобиль жолының жобасы егер өзге де техникалық тапсырмамен жобалауда қарастырылмаған болса, онда ол өзінің габариттік, салмақтық өлшемдері мен басқа да параметрлері бойынша тиісті техникалық регламенттердің талаптарына қанағаттандыратын көлік құралдары мен жүктердің қауіпсіз және үзіліссіз өтуін қамтамасыз ететін инженерлік шешімдерден тұруына назар аудару ұсынылады.

8.4 Жұмыс жобасының аудиті кезінде нормативтік талаптарға сәйкес орны мен жайластырылуын бағалау ұсынылады:

- әртүрлі деңгейлердегі жаяу жүргінші жолдар;

- сыртқы жарықтандыру;

- автобус аялдамалары;

- жаяу жүргінші жолдар мен жаяужолдар;

- велосипед жолдары;

- теміржол өткелдері;

- жасанды құрылыстар;

- демалыс алаңдары;

- жол сервисінің нысандары;

- жол қызметінің нысандары.

8.5 Аудит кезіндегі жұмыс жобасының сатысында көру аралығын қамтамасыз етуге ерекше назар аудару қажет. Жобаларда көру мүмкіншілігінің есептік аралығы теміржол өткелдері, жаяу жүргінші жолдар, маршруттық көлік аялдамалары, план мен пішіндегі қисықтарда қолданыстағы жолдармен қиылысатын және жанасатын жерлерде қамтамасыз етілуі қажет.

8.6 Жолда кездейсоқ оқиғалар туындаған жағдайда жол-көлік оқиғаларды болғызбайтын жүргізуші мен көру аралықтарында қауіпсіз тәсілді орындау мүмкіндігіне кепіл болатын параметрлер болуы қажет.

8.7 Жобалық жұмыстардың аудиті кезінде көлік және жаяу жүргінші ағындардың өтуін қамтамасыз ету, олардың басты мақсаты болып табылатын жол қозғалысын уйымдастыру жобалары мен жол қозғалысын ұйымдастырудың кешенді сұлбаларына ерекше назар аудару қажет.

8.8 Жол қозғалысын ұйымдастыру жобаларының аудитін оларды әзірлеу сатысында жүргізу ұсынылады:

- жаңа автомобиль жолдарын салу мен пайдалану;

- қолданыстағы автомобиль жолдарын қайта құру және одан әрі пайдалану;

- жолдардың қолданыстағы жүру бөліктерінде құрылыс, жөндеу немесе геодезиялық жұмыстарды жүргізу;

- әр түрлі тағайындау объектілеріндегі бұзу жұмыстары кезінде құрылыс алаңдарын орнату, тұрғызу және қайта құру;

- автомобиль жолдарын диагностикалау және паспорттау кезінде.

8.9 Жол қозғалысын ұйымдастыру мен жол қозғалысын ұйымдастырудың сұлбалар кешені жобаларының аудиті кезінде, көліктік құралдар мен жаяу жүргіншілердің өту қабілеттіліктері мен қауіпсіздіктерін арттыру үшін автомобиль жолдары мен оның жеке аймақтарында жол қозғалысын ұйымдастырудың әдістері, сондай-ақ жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдарын орнату дұрыстығы қарастыралады.

8.10 Келесі тапсырмаларды шешу бағытында ағымдағы нормативтік құжаттар талаптарының сәйкестіктері талданады:

- қозғалыс қатысушыларының қауіпсіздіктерін қамтамасыз ету;

- қажетті қозғалыс тәртіптерін жол санатына, оның құрылымдық элементтеріне, жасанды құрылыстары мен басқа да факторларына сәйкес енгізу;

- қозғалыс қатысушыларын жол жағдайлары, елді мекендердің орналасуы, транзиттік автомобильдердің ірі елді мекендер арқылы өту маршруттары туралы уақытылы ақпараттандыру;

- көлік құралдарынң жүргізушілерін жолдардың жүру бөліктерінің енін және т.б. дұрыс пайдалануды қамтамасыз ету.

8.11 Жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдарының және автомобиль жолының жайластыру элементтерінің аудиті параметрлер мен оларды қолдану ережелернің нормативтік талаптарға сәйкес келуін бағалауды қамтамасыз ету қажет:

- жол белгілері мен сигналдар;

- бағыттайтын құрылғылар;

- көлік құралдарына әсер ету құрылғылары;

- қорғаныс құрылғылары;

- жаяу жүргіншілер мен велосипедшілер қозғалыстарын ұйымдастыру құрылғылары;

- көру жағдайларын жақсарту құралдары.

9 Автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау және күрделі жөндеу кезінде аудитке қойылатын талаптар

9.1 Автомобиль жолдарын салу кезіндегі аудит ол өз бетімен де жүргізіле алады, сонымен қатар автомобиль жолдарын салу кезіндегі сапасын бақылау бойынша жұмыстар құрамына енгізілген де бола алады.

9.2 Автомобиль жолын пайдалануға беру алдында Тапсырыс беруші бағалауды қамтитын автомобиль жолының аудитін ұйымдастыруы мүмкін:

- жолдың жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдармен жабдықталуының жобалық құжаттамамен сәйкес келуі;

- жол қозғалысын ұйымдастыруда қолданылатын техникалық құралдардың сапалары;

- жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен жайластыру бойынша нормативтік-техникалық құжаттамалардың талаптарын сақтау;

- жол жамылғысының ілінісу коэффициенті мен тегістік көрсеткішінің нормативтік талаптарға сәйкестігі (жобалық құжаттама мен техникалық регламенттер).

9.3 Автомобиль жолдардың аудиті күрделі жөндеулер мен қайта құру кезінде бағалау мақсатында жүргізіледі:

- көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қозғалыс қауіпсіздігі;

- көлік және жаяу жүргіншілер ағындарының үздіксіз өтулерін қамтамасыз ету;

- жұмыс өндірісінің аймағында жол жұмысшыларының және құрылыс техникалар жұмыстарының қауіпсіздіктері;

- жол жүру қауіпсіздігінің деңгейі бойынша нысананы саралау.

10 Қолданыстағы жолдар аудитіне қойылатын талаптар

10.1 Қолданыстағы жолдардың аудиті көліктік-жол оқиғаларының пайда болуына және олардың шоғырлануына ықпал ететін қанағаттандырмайтын жол жағдайларын анықтауға және оны уақытында жоюға бағытталған болуы қажет.

10.2 Қолданыстағы автомобиль жолдардың аудиті келесі әдістермен жүргізілуі мүмкін:

- жолдың құрамы бойынша жоспарлы іс-шараларға үстеме ретінде;

- автомобиль жолдары желісіндегі ЖКО деңгейін төмендетуге арналған іс-шаралардың ауқымды жоспары немесе желі телімдеріне арналған іс-шаралар жоспары ретінде;

- жолдардың барлық желілері үшін аудит бағдарламасы ретінде жалпы басым қатарында қажетті іс-шараларды әзірлеу.

10.3 Қолданыстағы автомобиль жолдарының аудиті оны пайдаланушылардың әртүрлі санаттар көзқарасымен автомобиль жолдарында қозғалыс қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуін тексеру үшін тексерілетін жол бойынша жылжымалы зертханаларда шартты жаяу жүріп өтуді және/немесе жол жүруді талап етеді. Тексеру кезінде фото мен бейне түсірілім жүргізу ұсынылады, сонымен қатар олардың минимизациялар бойынша ұсыныстарды негіздейтін ЖКО-ның болу тәуекелінен дәлелдемелік базасының құраушы элементтері болып табылатын жолдың техникалық параметрлерін белгілеу.

10.4: Жол қозғалысының қауіпсіздігінің аудиті кезінде келесі тексерулер жүргізіледі:

- жол жағдайлары;

- автомобиль жолдарының көліктік пайдалану сипаттамалары;

- жол қозғалысын ұйымдастыру;

- жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдарын орналастырылуы және орнатудың дұрыстығы;

- жайластыру элементтерінің дұрыстығы мен қолданылуы;

- ЖКО шоғырлану орындары.

10.5 Аудит кезінде автомобиль жолдарында оны пайдалану кезінде қауіптердің пайда болу мүмкіндігін анықтайтын факторларға назар аудару ұсынылады, оның ішінде:

1) автомобиль жолдарының пайдаланушыларымен нормативтік-техникалық көрсетілетін құжаттамаларының талаптарын сақтау:

- тасымалдау үрдісіне қолданылатын жалпы салмақтың гобариттік өлшемдеріне, параметрлер мен өстік жүктемелерге, ал жеке жағдайларды және басқа да көліктік сипаттамаларына және олардың техникалық жағдайларына;

- автомобиль жолдарын штаттық пайдалану шарттарындағы сияқты сол немесе басқа да технологиялық операцияларды оның құрамы мен жөнделуі бойынша, пайдалану қызметін жүргізу кезінде автомобиль жолының техникалық санаттары мен ауа райы климаттық ерекшеліктердің көліктік құрал типін ескере отырып, автомобильдердің жылдамдықты қозғалыс тәртібіне;

2) жол, жол төсемесі және жасанды құрылыстардың бойлық пішіні мен пландағы геометриялық элементтерінің параметрлері жобасына, сондай-ақ пайдаланатын автомобиль жолының жол жағдайы мен инженерлік жайластырылуына сәйкес келуі;

3) жол-пайдалану ұйымдарының техникалық қызметкерлерінің орнатылған талаптарды сақтауы:

- автомобиль жолдарын күту және жөндеу бойынша жұмыстарды орындау уақыты мен мерзімділігіне;

- жол жұмыстарын орындау технологиялары мен ұйымдастырылуы;

- жол жұмыстарының өндіріс орындарында жол қозғалысын ұйымдастыру;

- пайдаланылатын жолдың жол бойындағы жолағында орналасқан қозғалысқа қызмет көрсету құрылыстарын пайдалану мен автомобиль жолдарының жайластыру шарттары;

- автомобиль жолын күту және жөндеу бойынша және оны пайдалану күйін бақылау бойынша орындалатын жұмыстардың сапасын бақылауды ұйымдастыру және жүргізу.

10.6 Қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарын ескере отырып, әр нақты жағдайларда қолданыстағы жолдардың аудиті бойынша жұмыстардың көлемдері мен құрамы тапсырыс берушінің техникалық тапсырмалары негізінде жұмыстар бағдарламаларымен анықталады.

10.7 Шектелген ресурстар кезінде аудитті ЖКО шоғырлану аймақтарында басым жүргізу ұсынылады.

10.8 Аудиторлардың автомобиль жолындағы жұмыстары кезінде аудиттің дағдысы мен тәжірибесінің кеңейтілуімен жетіле алатын орнатылған үлгінің бақылау қағазы толтырылады.

11 Жол-көлік оқиғасы шоғырланатын орындар мен телімдерде аудит жүргізу бойынша қойылатын талаптар

11.1 ЖКО шоғырланатын аймақтар мен орындарды апаттықтың стандартты көрсеткіштері бойынша қолданыстағы нормативтік құжаттардың негізінде анықтау ұсынылады:

- есепке алу кезеңінде қарастырылып отырған жолдың аймағында болған ЖКО абсолюттік саны;

- есепке алу кезеңінде қатысты апаттықтың коэффициенті (1млн.авт-шқ шаққанда ЖКО саны).

11.2 ЖКО шоғырланған аймақтар мен орындарда материалдық шығынмен ЖКО туралы ақпаратты жұмылдыру қажет болған жағдайда оқиғалардың топографиялық талдауы орындалады.

11.3 ЖКО шоғырланған аймақтар мен орындарда ЖКО сандық бағалау мен олардың салдарының, себептерінің ауырлығы және оларға әкелген базалық кезең (жыл) бойында ілесетін жол жағдайлары орындалады.

11.4 ЖКО шоғырлану аймақтары мен орындары мен аудиті кезінде олардың пайда болуына көмектесетін жол факторларына назар аударылады:

- жүру бөлігі мен жолдың жиегінің жамылғысының жол жүру қауіпсіздігін төмендететін жол қозғалысын ұйымдастырудың техникалық құралдары мен жолдың инженерлік жабдықтарының пайдаланған күйлерінде ақаулардың болуы;

- көлік құралдары жүрудің біркелкі тәртібінің қамтамасыз етпейтін трассаның геометриялық элементтеріне күрделі уйлесімдер;

- жоспар мен бойлық пішіннің қисықтарында жүру бөлігімен қарсы автомобильдің көруге мүмкіншілігінің аралығын нормалармен салыстыру жеткіліксіз;

- трассадағы көру бірқалыптылығының және алдағы жол бағытының анықтығының бұзылуы;

- жол құрамының қанағатсыз деңгейі;

- жол қозғалысын ұйымдастырудың жоспарлары мен сұлбалары орнатылған талаптарға жауап бермейтін қиылысулар мен жанасулардағы көлік ағындарының бөліну, қосылу және қиылысуы;

- жүрудің неғұрлым қауіпсіз жылдамдығының артуына ықпал ететін төсеме мен жол бойғы жағдай күйіне, жолдың трассасының геометриялық элементтер параметрлеріне сәйкес келмеуі;

- жүру бөлігінде жаяу жүргіншінің кездейсоқ пайда болуына ықпал ететін қажетті жерлерде жабдықталған жаяу жол жүргінші өткелдердің болмауы;

- пайдаланылатын теміржол өткелдерінде инженерлік жабдықтардың болмауы немесе ақаулардың болуы, сондай-ақ жақындап келе жатқан поездардың көру мүмкіншілігінің аралығында нормативтік талаптардың сақталмауы.

11.5 ЖКО шоғырланатын тексерілген әр телімдер мен орындар үшін жол жүру қауіпсіздігін арттыру бойынша жоспарланған іс-шаралар тиімділігінің болжамы орындалады.

11.6 ЖКО шоғырлану телімдері мен орындары аудитінің нәтижелері бойынша берілген жол телімдерінде жүзеге асыруды қажет ететін қажетті көлемдер мен бағалары бар іс-шаралар тізімі құрылады. ЖКО шоғырлану телімдерінде жүру қауіпсіздігін арттыру бойынша ұсынылатын іс-шараларды ЖКО зақымдарды жою тиімділігі бойынша саралау ұсынылады.

11.7 Ресурстарды оңтайлы пайдалану үшін жергілікті іс-шараларды әзірлеу мен енгізу кезіңде ЖКО шығыны, қауіп дәрежесін бағалау, жол қозғылысын ұйымдастырудың сапасы мен жол жағдайлары бойынша автомобиль жолының (ЖКО шоғырлану телімдері мен орындары) телімдеріне саралау жүргізу ұсынылады.

12 Жеке нысандарға аудит жүргізу бойынша қойылатын талаптар

12.1 Жеке нысандар аудитін жүргізуге жатады:

- қоғамдық көліктің бағдарлары;

- қозғалысқа қызмет көрсететін мекемелер мен ғимараттар;

- сыртқы жарықтандыруы бар жол телімдері;

- жасанды құрылыстар;

- теміржол өткелдері және басқалар.

12.2 Қоғамдық көлік бағдарларының аудиті кезінде жүзеге асырылады:

- бағдар мен аялдамалар аймағында жүру бөлігі жамылғысының күйін бағалау;

- жол таңбалары мен жол белгілерінің болуын және олардың күйі тексеру;

- аялдамаларға белгі қою және жайластыру кезінде нормативтік құжаттар талаптарының сақталуын тексеру;

- бос және қарбалас сәттердегі қатынастардың жылдамдықтарын өлшеу;

- қарбалас сәттердегі көлік ағынының, сондай-ақ автобустардың қозғалыс қарқындылығы мен құрамын есептеу;

- әртүрлі телімдердегі жүру жолақтарының еңдерін өлшеу;

- қоғамдық көліктің жүруіне арналған арнайы жолақтың күйін және оны пайдалану тәртібін бағалау;

- жолақтар болмаған жағдайда қоғамдық көліктің бағдарларына арналған арнайы жолақтарды немесе телімдерді бөлу мүмкіншілігін тексеру;

12.3 Жарықтандыру аудиті кезінде сыртқы жарықтандырылғанын тексереді және жарықтандырудың деңгейін бағлайды:

- елді мекендердің автомобиль жолдарында;

- I және II техникалық санаттардың автомобиль жол қиылыстарында өзара және темір жолдар мен қиылыстардың барлық жалғайтын тармақты туйіндерінде және соған дейін, сонымен қатар айналымды қиылыстарда;

- жаяу жол жүргіншілердің қарқынды жүру орындарында (сауда орталығы, дүкендер, мектептер, кәсіпорындар аймақтарында және басқа да халықтың жаппай тартылыс орындарында);

- жұмыстарды өндіру орындарында;

- жасанды құрылыстармен теміржол өткелдерінде.

12.4 Жасанды құрылыстардың аудиті кезінде (көпірлер, өтпе жолдар, эстакадалар, туннелдер, жер асты жаяу жүргінші жолдар) тексереді:

- оларды пайдалану бойынша нормативтік құжаттардың талаптарын сақтау;

- қоршайтын құрылғылардың күйлері;

- автомобиль жолының және жасанды құрылыстың жүру бөліктерінің түйіндесуі;

- құрылымдық элементтердің күйлері (жаяужолдар, таяныштар, т.б.);

- көпір асты габариті;

- су бұрғыштың жағдайы, жер асты жаяу жүргінші жолдарды жарықтандыру, бағыттайтын құрылғылардың бар болуы;

- автобус аялдамаларының күйі, құламаларда қатты жамылғылардың болуы;

12.5 Теміржол өткелдерінің аудиті кезінде тексереді:

- қозғалыс шарттарына оның санаттарының сәйкестігі;

- өткелге жақындау планының және пішіннің элементтері;

- өткелдің көрінімділігін қамтамасыз ету;

- өткелдерді жол белгілерімен, автоматика құрылғыларымен, бағдаршамдармен, шлагбаумдармен, жасанды жарықтандырумен, қоршаулармен, габариттік қоршаулармен, қорғаныс құрылғыларымен жабдықтау;

- жаяу жүргінші жолдардың болуы;

- өткелге дейінгі жолдарда жолдың жүру бөлігінің белгісінің және тік элементтерде белгілердің болуы;

- кірме жолдардың жүру бөліктері мен төсемелердің күйі.

12.6 Аудит талап ететін айрықша мәселелері:

- жол жұмыстарын жүргізумен байланысты жүру шарттарының уақытша өзгерістері;

- жаяу жүргінші жол жүруі үшін қауіпсіздік шарттары;

- велосипедтік қозғалыс үшін қауіпсіздік жағдайлары;

- балалардың оқу мекемелері орналасқан аймақтардағы балалардың қозғалыстарының қауіпсіздік жағдайлары;

- жүру бөлігінде жұмыстар өндірісінің орындарын жабдықтау;

- демалыс алаңдары және тұрақтардың болуы мен жағдайлары;

- мұзды өткелдер мен басқалары.

13 Сарапшы аудиторлар

13.1 Аудиторлар құрамының саны (топтың) жоба (күрделі, еңбек сыйымдылығы, мерзімдері, аудиторлардың біліктілігі) масштабына байланысты тиісті нормативтік-құқықтық актілермен және/немесе нормативтік техникалық құжаттамасымен регламенттелетін нормаларына сәйкес анықталады. Құрамның ұсынылған саны — екі адамнан бес адамға дейін.

13.2 Жұмыстардың шамалы көлемдері кезінде оны бір аудитор жүргізе алады.

13.3 Өз жұмысында сарапшы аудитор келесі әрекеттерді орындауға дайын болуы қажет:

- аудиттің қағидаттары, процедуралар мен әдістерін қолдану;

- жұмыстарды жоспарлау және ұйымдастыру;

- орнатылған мерзім ішінде аудит жүргізу;

- заттық кездерге басымдылықтар мен бағдарларды орнату;

- құжаттарды, жазбалар мен деректерді бақылау және талдау, нәтижелік сұраныстары арқылы мағлұматтарды жинау;

- аудит үшін тандамалы зерттеулердің сәйкес келетін әдістері мен нәтижелерін түсіну;

- жиналған деректердің дұрыстылығын тексеру;

- аудит қорытындыларын күшейту және бекіту үшін аудиттің куәләрінің жеткіліктілігі мен жарамдылығын растау;

- аудиттің нәтижелері бойынша шешімдер мен қорытындылардың растығына әсер ететін факторларды бағалау;

- аудит кезінде қызметтің жазбасы үшін жұмыстық құжаттарды пайдалану;

- аудит бойынша есептерді дайындау;

- деректердің құпиялылығын сақтау.

13.4 Аудит өлшемдерін қолдану үшін осы салада аудиттердің білімдері мен біліктерін қамту қажет:

- автомобиль жолдары, жол жүру, көлік және сәулет-қала құрылысы қызметі аймақтарында Қазақстан Республикасының салалық заңнамасын;

- КО ТР "Автомобиль жолдарының қауіпсіздігі" техникалық регламенті және мемлекетаралық стандарттар;

- автомобиль жолдарының ұйымдастыру мен жол жүру қауіпсіздігінің аумағында ұлттық стандарттар, құрылыстық нормалар және ережелер, ведомстволық құжаттар.

14 Бақылау парақтары және олардың қолданылуы

14.1 Бақылау – аудит жүргізу кезінде меңгеруді қажет ететін сұрақтардың құрылымдау құралы мен сұрақтардың сәйкестендірілуі.

14.2 Бақылау қағаздарының мақсаты:

- автомобиль жолының берілген телімінде жүру қауіпсіздігімен байланысты сұрақтар тізімдерін толық қамтып стандарттық процедураның негізінде аудиторға нысанаға тексеру жүргізуде көмек көрсету;

- қауіпсіздікті арттыруда шараларды талдау мен дайындау үшін ақпараттардың жүйелендіріп жинақталуын қамтамасыз ету.

14.3 Бақылау қағаздары қолданылуы мүмкін:

- автомобиль жолдар жобаларының аудитті кезінде;

- қолданыстағы автомобиль жолдардың аудитін жүргізу үшін шығу кезінде;

- аудиторлардың жеке пікірлерін талдау кезінде;

- аудит бойынша есептерді дайындау кезінде.

14.4 Бақылау қағаздарын, сондай-ақ автомобиль жолдарында жол жүруді ұйымдастыру және қауіпсіздігін жетілдіру бойынша ұсынымдардың тізімдерін ары қарай құру үшін қолданылуы мүмкін.

14.5 Бақылау қағазы үлгісінің типтік формасы жүру қауіпсіздігімен байланысты автомобиль жолының 10 сипаттамаларын қамтитын Г қосымшасында келтірілген, оның ішінде:

1) Жол-көлік оқиғалар бойынша мағлұматтар:

- зерттеу объектілерінде жол-көлік оқиғалары бойынша тарихи деректер;

2) Жолды тағайындау:

- жолдың қызметі;

- мүмкіндікті бақылау;

- жылдамдықты арттыру;

3) Көлденең пішін:

- көлденең пішінніңтүрлері (жолдың ені);

- су бұрғыш құрылғылар;

4) Бойлық пішін:

- тік және көлденең қисықтар (үйлесімділігі);

- шолудың аралығы (көрілімділігі);

5) Қиылыстар:

- қиылыстардың жалпы талдауы;

- қиылыстар немесе жанасулар;

- көлік айырықтары;

- көлік ағындарының қозғалыстарын арналау;

- бұрылыстар;

- берілген нысандарда жолдық сигнал белгілері;

6) Жол сервисінің нысандары:

- жол сервисінің нысандары;

- автобустардың тоқтайтын орындары;

7) Қозғалыстың осал қатысушыларының қажеттіліктері:

- жаяу жүргінші жолдар;

- жаяу жолдар;

8) Жол белгілері,таңбалар және жарықтандыру:

- жол белгілері;

- жол таңбалары;

- жарықтандыру;

9) Қауіпсіздікті қамтамасыз ететін жол бойғы жолақ және енжар құралдар:

- жол бойғы жолақта орналасқан кедергілер;

-қорғаныс қоршауларымен бағыттауыш құрылғылар.

10) Жол жұмыстарын жасау орындарында қозғалысты ұйымдастыру:

- жол қозғалысын ұйымдастырудың уақытша техникалық құралдары.

14.6 Бақылау қағазы типтік формалы автомобиль жолының әр сипаттамасы бейнелейді:

- осы сипаттамалар үшін жол-көлік оқиғалардың мысалдарын және кәдімгі түрлерін келтірумен мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері;

- нормативтік талаптарға және жалпы қойылатын сұрақтарға сәйкес келуіне "сұрақ-жауап" форматын ұйымдастыру жолымен мәселелік сұрақтың бөлшектерін қарастырады;

- тәуекелді кейін бағалау мен оны саралау үшін қажет апаттықтың жеке коэффициенттерін анықтау;

- олардың таңдауларына байланысты мүмкін болатын іс-шаралардың және апаттықтың төмендеу әлеуетінің түсініктерімен жағдайды түзеу бойынша ықтимал шаралар.

Ықтимал іс-шараларды түсіндіру кезінде оларды жүргізуге шартты бағдарлық шығындар келтіріледі, ағымдағы бағалар деңгейінде айлық есептік көрсеткіштері мыңдықта:

а) $ = 15 мың АЕК;

б) $$ = 15-тен 75 мыңға дейін АЕК;

в) $$$ = 75-тен 150 мыңға дейін АЕК.

Осымен, апаттықтың төмендеуі бойынша іс-шаралардың сомалау әсерінің болуы болжамдамайтынын назарға алу қажет. Белгілі бір телім үшін бірнеше ұсынылған кездейсоқ іс-шараларда неғұрлым жоғарғы көрсеткіштері бар шараларды қолданыңыз.

14.7 Бақылау қағазында жол-көлік оқиғалардың кәдімгі түрлерінің мысалдары, 1991 жылдан бастап CARE – жол-көлік оқиғалар бойынша өлім немесе жарақаттарға әкелген топтың дерекқорлар жүйесін қалыптастырған Еуропалық Одақ елдерінің тәжірибесіне негізделген.

CARE жүйесі Еуропалық Одақ жолдарында жол жүру қауіпсіздігімен мәселелердің сандық көрсеткіштерін шығару және көрсетуге, жол жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша іс-шаралардың тиімділігін бағалауға, деңгейде жол жүру қауіпсіздігін қамтамасыз етуі бойынша іс-шаралардың өзектілігін анықтау мен осы салада тәжірибені алмастыруды жеделдетуге мүмкіндік беретін құралы болып табылады [7].

Жол-көлік оқиғалардың жалпы түрлерінің сұлбалық бейнелері
Д қосымшасында келтірілген.

15 Аудит нәтижелерін рәсімдеу

15.1 Аудит нәтижесі бойынша қорытынды әзірленеді. Қорытындыны әзірлеу кезінде барлық пайда болған келіспеушіліктер мүдделі тараптар арасында келісілген болуы керек (Е қосымшасы).

15.2 Аудит жүргізудің нәтижелері бойынша есеп үш данада құрылады, онда белгіленеді:

- есепті құру нөмірі мен уақыты;

- аудит жүргізу үшін негіз;

- аудиттелінетін жолдың атауы (жол желісі);

- аудиттелетін жолдың ұзындығы;

- автомобиль жол басқармасындағы жол ұйымдарының атауы (жолдар желілері);

- аудитор-ұйымының атауы;

- аудит жүргізудің мерзімдері;

- аудит жүргізетін сарапшылардың лауазымы, аты-жөндері;

- аудит нысаналарының тізімі;

- орнатылған ескертпелер мен сәйкессіздіктердің тізімдері;

- бақылау қағаздары;

- автомобиль жолының жол жүру қауіпсіздігінің деңгейін бағалау;

- аудит нәтижелері бойынша ұсынымдар мен ұсыныстар;

- жол жүру қауіпсіздігінің тәуекел дәрежесі бойынша саралау;

- ұсынылатын шаралар тиімділігін жедел бағалау;

- жөндеу іс-шараларының тағайындалуларына байланысты апаттылықтың нәтижелік коэффициентінің орташа өлшемді мәндері;

- ескертулер мен сәйкессіздіктерді кезекпен және уақытында жою бойынша ұсыныстар;

- алдағы аудит бойынша мағлұматтар (жою бойынша қабылданған шаралар, ескертулер мен сәйкессіздіктер кіммен, қашан жүргізілді);

- жүру қауіпсіздігін арттыру бойынша іс-шаралардың экономикалық тиімділіктерін бағалау;

- аудиттің нәтижелері бойынша жалпы қорытындылар;

- қосымша мағлұматтар.

15.3 Есептің екі данасы аудитке тапсырыс берушіге беріледі, біреуі аудитордың өзінде сақталады.

16 Автомобиль жолдары аудитінің нәтижелерін пайдалану

16.1 Автомобиль жолдарының аудит нәтижелер пайдаланылады:

- жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптарынан пайдалану күйі мен орнатылған нормалары бойынша автомобиль жолдардың және жол құрылыстарының мазмұңының деңгейін, техникалық деңгейінің көрсеткіштерінің дәрежесін бағалау үшін;

- жергілікті телімді, жолды немесе желіні жол жүру қауіпсіздігінің тәуекел дәрежесі бойынша саралау үшін;

- апаттылықтың нәтижелік орташа өлшемді ұйғарынды коэффициентінің мәндері бойынша жөндеу іс-шараларының тағайындалу тиімділіктерін бағалау үшін;

- жүру қауіпсіздігін арттыру бойынша іс-шаралардың экономикалық тиімділіктерін бағалау үшін;

- жол апаттылығының деңгейін төмендету бойынша жол ұйымдары қызметтерінің және автомобиль жолдарының "қауіпті апаттық телімдер" басқармасының нәтижелерін бағалау үшін;

- ЖКО мен оның шоғырлану аймақтарының пайда болуына ықпал ететін факторлар мен жағдайларды орнату үшін;

- жол жүру қауіпсіздігін арттыру бойынша жол жұмыстарын жоспарлау мен мақсатты бағдарламаларды қалыптастыру кезінде жол жүру қауіпсіздігі мен ұйымдастырылуы бойынша іс-шараларды негіздеу үшін.

16.2 Автомобиль жолдары аудитінің нәтижелерін жол деректерінің бірыңғай салалық банкісінің жаңартылуы кезінде ескеру қажеттілігі ұсынылады.

17 Автомобиль жолдарының техникалық көрсеткіштерінің қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптарына сәйкес келу дәрежесін бағалау

17.1 Апаттылық коэффициенттің әдісі В.Ф.Бабковпен ұсынылған, (К_i) дербес коэффициенттерінің көбейтіндісі ретінде есептелінетін апаттылықтың қорытынды коэффициентін анықтауға негізделген [7].

Берілген әдіске сәйкес дербес коэффициенттер жүру қаіпсіздігінің көрсеткіштері бойынша жол трассасының бойлық және көлденең пішіні планның жеке элементтерінің жүру қауіпсіздігінің көз қарасынан жолдардың "эталондық" телімдерімен салыстыру бойынша жол бойғы жолақтардың және басқа да факторлардың жүру қарқындылығы әсерімен шақырылатын жүру шарттарының өзгерістерімен сипатталады.

17.2 Әр түрлі санаттағы автомобиль жолдары үшін апаттылықтың дербес коэффициенттерінің мәндері автомобиль жолдарының тән элементінің бірі бойынша бақылау қағаздарында көрсетілген.

17.3 Апаттылықтың әзірленген дербес коэффициенттері жол жағдайларының барлық әртүрлілігін қамтымайды және ЖКО талдау деректерінің жинақталу шарасы бойынша айқындалады.

Жол элементтерін жетілдіру бойынша ұсынымдар, жүру қауіпсіздігіне ықпалдары апаттылықтың сәйкес дербес коэффициенттерімен көрінбеген нормалардың талаптарына сәйкес тағайындалады.

17.4 Қорытынды апаттылық коэффициенттерін дербес коэффициенттердің көбейтіндісі арқылы анықталады (1):

мұндағы – жергілікті телімде нәтижелік коэффициенттің мәндері, 0,5-тен 1 км-ге дейінгі ұзындығымен;

– автомобиль жолының жол бойғы жолағының бойлық және көлдеңен кескінінің жоспар элементтері мен қарқындылық ықпалын есептейтін апаттылықтың дербес коэффициенттері.

17.5 Зақымданғандармен ЖКО-да тәуекел көрсеткіштерін анықтауда ерекше жоғары тиімділікті қамтамасыз ететін автомобиль жолдары телімдерінің минималды есептік ұзындықтары ретінде 1 шқ-ға тең, бірақ 0,5-ке дейін төмендетілген осындай телімдердің ұзындықтарын қарастыру қажет.

17.6 [8] статистикалық есептеулер нәтижесінде ЖКО тәуекел көрсеткіштерімен арақатынастылықтың коэффициентінің аса жоғары мәндерінде формула бойынша анықталатын есептік ұзақтықтың жол телімінде нәтижелік коэффициенттің орташа өлшемді мәні бар екендігі орнатылды:

мұндағы – есептік ұзақтықтың жол телімдері шегіндегі жергілікті телімдерінде апаттылықтың нәтижелік коэффициенттері (апаттылықтың дербес коэффициенттерінің өлшеу телімдерінде);

- есептік ұзақтықтың жол телімі шегінде жергілікті телімінің (апаттылықтың дербес коэффициенттерінің өлшеу телімдерінде) ұзындықтары, м;

L – жол телімінің есептік ұзындығы, м.

18 Жол қозғалысы қауіпсіздігінің тәуекел дәрежесі бойынша жергілікті телімді, жолды немесе желіні саралау

18.1 Жол қозғалысының қауіпсіздігінің тәуекел дәрежесі бойынша жолды саралау екі әдіспен жүргізіледі. Астам жеңілдетілген көзбен шолу үшін, әр деңгейге аса қауіпті 5 жасыл жұлдыздардан — бір қара қауіпті жұлдызға дейінгі жұлдыздық рейтингісі сәйкес келеді.

18.2 Бірінші әдіс — қорытынды коэффициенттің орташа өлшемді мәндердің есептелу нәтижелері бойынша есептік ұзындықтың телімі
2-кестеде көрсетілген жол жүру қауіпсіздігі деңгейінің шекті мәндеріне сәйкес сараланады.

2-кесте - Жол қозғалысы қауіпсіздігінің жеке деңгейіне сәйкес келетін апаттылықтың
орташа өлшемді қорытынды коэффициентінің мәндері, бірлік үлесінде.

Автомобиль жолдарының типі	Жол қозғалысы қауіпсіздігінің деңгейі
	жоғары	ұйғарынды	шекті	төмен	қауіпті
I санаттағы жолдар	2,5-тен кем	2,5-5,0	5,0-13,0	13,0-19,0	19,0-ден астам
II-IV санаттағы жолдар	3,0-ден кем	3,0-9,0	9,0-22,0	22,0-28,0	28,0-ден астам
Таулы жерлерде де	10-нан кем	10,0-20,0	20,0-35,0	35,0-60,0	60,0-ден астам

18.3 Екінші әдіс – (3)-ші формула бойынша жергілікті телімде () қатысты апаттылықтың коэффициентін есептеуге негізделген және
3-кестеге байланысты жұлдыздылығы бойынша сараланады:

мұндағы

– жолдың жергілікті теліміндегі Т – уақытындағы ЖКО-ның орташа саны, дана;

– жергілікті телімде көлік қозғалысының орташа өлшемді қарқындылығы, авт./тәулік;

– жергілікті телімнің ұзындығы, шқ;

5– қарастырылатын кезеңнің ұзақтығы, жыл.

3 – кесте - Жол қозғалысы қауіпсіздігінің жеке деңгейлеріне сәйкес келетін ЖКО
тәуекелінің көрсеткіштері, ЖКО саны 1 млн. авт/шқ

Автомобиль жолдарының типі	ЖКО тәуекелінің көрсеткіштері )
	жоғары	ұйғарынды	шекті	төмен	қауіпті
I санаттағы жолдар	0,13-тен кем	0,13-0,17	0,17-0,24	0,24-0,30	0,30-дан астам
II-IV санаттағы жолдар	0,16-дан кем	0,16-0,23	0,23-0,30	0,30-0,45	0,45-тен астам

18.4 Апаттылықтың қорытынды коэффициентінің шамасына байланысты ЖКО тәуекел көрсеткішінің) тура мәні (4), (5), (6) формулалары бойынша анықталады және 3-кесте бойынша сараланды.

екі жолақты жолдар үшін:

бөлу жолағы жоқ көп жолақты жолдар үшін:

бөлу жолағы бар көп жолақты жолдар үшін:

18.5 Егер жүру қауіпсіздігінің екі бағалау әдісі бойынша жергілікті телім қауіп дәрежесі бойынша әр түрлі тәуекелдің топтарына жататын болса, онда іс-шараларды тандау үшін тәуекел көрсеткішінің аса қауіпті сипаттамасының есепке алу қажет.

18.6 Жол желісі қауіпсіздігінің орташа өлшемді мәнің анықтау (7) формуласы бойынша анықталады:

мұндағы

– апаттылықтың дербес коэффициенттерінің өлшемдері анықталған жолдар бойынша апаттылық коэффициенттерінің қорытынды мәндері;

– апаттылықтың дербес коэффиценттерінің анықталған өлшемдері бойынша жеке жолдардың ұзындығы, шқ;

– апаттылықтың дербес коэффициенттерінің өлшемдері анықталған жол желісіне (республика, аумақ, өнірдің және т.б.) ұзындығы, шқ.

19 Жөндеу іс-шараларының тағайындалуларына байланысты орташа есептелген
қорытынды апаттылық коэффициентінің ұйғарынды мәндері

19.1 Жаңа құрылыстар мен жолдарды қайта құруды жобалау кезінде жолдардың параметрлерінің сәйкестігін жүру қауіпсіздігінің жоғарғы, ал күрделі жөндеу жобасында – ұйғарындыдан төмен емес деңгейін қамтамасыз ету қажет.

19.2 Апаттылықтың орташа өлшемдері нәтижелік коэффициентінің ұйғарынды мәндері:

а) I санаттағы жолдар:

- салу немесе қайта құру 5,0-ден көп емес;

- күрделі жөндеу 9,0-ден көп емес;

- орташа жөндеу 13,0-ден көп емес;

б) II-IV санаттағы жолдар:

- салу немесе қайта құру 7,0-ден көп емес;

- күрделі жөндеу 9,0-ден көп емес;

- орташа жөндеу 14,0 тен 22,0-ге дейін;

в) төбелі және таулы бедері бар жергілікті жер бойынша өтетін
II-IV санаттағы жолдар:

- салу немесе қайта құру 9,0-ден көп емес;

- күрделі жөндеу 20,0-ден көп емес;

- орташа жөндеу 35,0-ден көп емес.

20 Жол желісі қауіпсіздігін басқару тиімділігін бағалау

20.1 Жол желісі қауіпсіздігін басқару тиімділігін бағалау, "нәтижеге бағытталған басқарулар" тұжырымдамасына негізделген, ол өзіне қамтиды: 1) жоспарлау, 2) бюджеттеу, 3) басқару, 4) мониторинг, 5) бағалау [11].

20.2 Жол желісі қауіпсіздігін басқаруды жоспарлау стратегиялық жоспар шегінде ЖКО шоғырлану орындары мен телімдерін мақсатты индикаторлар ретінде автомобиль жолдары бойынша өкіл органың есептеуден тұрады:

а) "Республикалық маңызы бар (саны) жолдардың жойылмаған апаттық-қауіпті телімдерінің саны".

"Апатты қауіпті телімдер" анықтамасы анықталады немесе олардың жолдары үшін телімдерінің көрсеткіштері:

- апаттылықтың орташа өлшемді қорытынды коффициентінің мәні , бірлік үлесінде;

- жол жүру қауіпсіздігінің жеке деңгейлеріне сәйкес келетін ЖКО тәуекелі, 1млн.авт/шқ) саралау нәтижесі бойынша 2 және одан аз жұлдыздарға тең.

б) "Республикалық жол желісі қауіпсіздігінің орташа өлшенген мәні".

Жол желісі қауіпсіздік деңгейінің жоспарлауын арттыру келесі жылдары жол желісі аймақтарын жоспарланатын жөндеу бағдарламасынан шыға қалыптасады. Тағайындалған жөндеу іс-шараларына байланысты апаттылықтың орташа өлшенген нәтижелік коэффициенті ұйғарынды мәндері анықталады (19-тарау).

20.3 Жол желісі қауіпсіздігін басқаруды бюджеттеу орындар мен телімдердің шоғырлану және экономикалық тиімділігін жою басымдылығының қағидатында бекітіледі.

20.4 Жол желісі қауіпсіздігінің басқару сатысы мақсатты индикатордың тура нәтижелеріне жеткені үшін жауапкершілік пен табыстауда бекітіледі. Алдымен мақсатты көрсеткіш пен тура көрсеткіштерді бекіту жүргізіледі:

- апаттылықтың орташа өлшенген қорытынды коэффициентінің мәні ;

- автомобиль жолдары бойынша Үәкілетті орган мен автомобиль жолдары бойынша Ұлттық оператор арасындағы келісімде IRI-де жол жамылғысының бойлық тегістігінің мәні.

Ұлттық оператор өз кезегінде әр мердігерліктің келісім шартында апаттықтың орташа өлшенген қорытынды коэффициентінің қажет еткен мәнін және жұмыстардың нәтижелері бойынша IRI-де жол жамылғысының бойлық тегістік мәнін, сонымен қатар жұмыстар үрдісінде мердігер сақтауға қажетті минималдық мәндерді бекітеді. Сонымен берілген түйінді көрсеткіштер, уақыт аралық қабылдаулар, жолды пайдалануға беру немесе жұмыстарды орындаудан кейінгі сәтіне бекітіледі.

Тура нәтижелерге жеткен жетістіктері үшін жауапкершілікті табыстау, жетістікке жету немесе тіпті жоспарланған тура нәтижелерді қайта орындауда барлық мүдделі жақтар үшін аса әрекетті ынталандыруларды жүргізуге мүмкіндік береді. Ол үшін Стратегиялық жоспар мен тұжырымдалған бюджетті өтінішке қосылған жұмыстардың жоспарланған нәтижелері туралы келісімдер сол көрсеткіштер мен мақсаттарды қамтығаны маңызды.

20.5 Жол желісі қауіпсіздігінің мониторингісі және бағалауы. Жылдық негізде мониторинг жеткілікті деп саналады, алайда жол ортасында мақсатты индикаторды есептеу жоспарлаудың ауқаттылығын тексеруге рұқсат етеді, сондай-ақ тура нәтижелерге жету шынымен де мақсатты индикаторлардың күткен жетістіктері болады ма. Бұл қажет болған жағдайда бұрынғысынша жоспарланған шешімге, сондай-ақ мүмкін сыртқы факторларға жауаптардың өзгерістердің енгізуге рұқсат етеді.

Осы көрсеткіштердің әрқайсысы мақсаттармен есептеліп салыстырылуы қажет. Бұл кезде алдында белгіленген сияқты бастапқы мақсаттары өзгерілмеген болуы маңызды. Стратегиялық жоспармен бюджеттік өтінішке қосылған міндеттер реттелмеуі қажет. Алдағы жылдарға міндеттер реттелуі мүмкін (бюджеттік құралдар мен жинақталған тәжірибенің болуынан шыққан), бірақ ағымдағы өткен жылдардағы міндеттер реттелмеуі тиіс.

Сонымен қатар, Стратегиялық жоспармен болашақ бюджеттік өтініштерге түзетулер енгізуді талап ететін тура нәтижелер мен міндетті индикаторларға жету тиімділігін арттыра отырып, жұмсалатын ресурстар мен іс-шараларды қайта топтаудың аса тиімді жолдарын шығару маңызды. Мұндай түзетулер барлық мүдделі жақтардың жұмыстарының тиімділігін үнемі жақсарту үшін маңызды.

	А қосымшасы
	(міндетті)

Жол қозғалысы қауіпсіздігінің аудитін жүргізуге
ӨТІНІШ

__________________________________________________________________________

(ұйымның атауы)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(автомобиль жолының, телімнің атауы)

__________________________________________________________________________

(аудит жүргізуге негіз)

__________________________________________________________________________

(аудиттің түрі)

__________________________________________________________________________

(өзге де қосымша ақпарат)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Тапсырыс беруші ұйымның жетекшісі ________________________ _________________

қолы Аты-жөні

күні ___________

* Тапсырыс берушінің бланкісінде

	Б қосымшасы
	(міндетті)

Жол қозғалысы қауіпсіздігі аудитін тіркеу кітабы

Өтініштің түскен күні (күні,айы, жылы)	Жолдың, аймақтың атауы	Тапсырыс беруші ұйымның атауы	Аудиттің негізі мен түрі	Өтініштің тіркеу нөмірі	Аудиттің басталу мен аяқталу күні	Аудит бойынша сарапшы-ның аты-жөні	Белгілен-ген ЖКО тәуекел дәрежесі	Ескерту
1	2	3	4	5	6	7	8	9

	В қосымшасы
	(міндетті)

"____" __________20___ж. № ____

Жол қозғалысы қауіпсіздігінің аудитін жүргізуге
НҰСҚАМА*

Берілген ___________________________________________________________________
(Аудитордың аты-жөні, лауазымы)
автомобиль жолында (телімінде) жол қозғалысы қауіпсіздігінің аудитін жүргізу үшін ___________________________________________________________________________
(автомобиль жолының атауы)
Аудиттің негізі: _____________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Аудиттің уақыты: ___________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Қосымша: жол қозғалысы қауіпсіздігі аудитінің бағдарламасы

Тапсырыс берушінің жетекшісі ______________ _________________

қолы Аты-жөні

* Тапсырыс берушінің бланкісінде

	Г қосымшасы
	(ақпараттық)

БАҚЫЛАУ ҚАҒАЗЫ

№1 Жолдың сипаттамасы: ЖОЛ-КӨЛІК ОҚИҒАЛАР БОЙЫНША МАҒЛҰМАТТАР
№1 Бағаланатын параметр: Зерттеу нысанасындағы жол-көлік оқиғалар бойынша тарихи деректер
1.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің сипаттамасы

Алдыңғы жылғы зерттеу нысанасындағы жол-көлік оқиғалар бойынша тарихи деректер, жол-көлік оқиғалардың пайда болуы себептері мен шарттарын анықтауға және талдауға, қауіпсіздікті арттырудың рационалды стратегиясын өңдеуге және жол-көлік инфрақұрылым қауіпсіздігінің ағымдағы деңгейін бағалауға мүмкіндік береді

1.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Түйінді сұрақтар	Жауабы
	Ия	Жок
1 Алдыңғы жылдағы жолдың ЖКО мен аймағы бойынша статистикалық деректері бар ма? Оның ішінде: жолдар, ЖКО саны, ЖКО зақымдары туралы деректер (жаралы, қаза тапқандар), зақымдандардың жыныстық-жастарынң сипаттамасы, ЖКО себептері, ЖКО кәдімгі түрлері, жол жағдайларының сипаттамасы.	Келесі сұрақтарға жауап беруді жалғастыру	Егер де жоқ болса, онда тиісті мемелекеттік органдарға немесе қызмет көрсетуші орындарға сұраныстар жасау қажет
2 Жол аймағы бойынша паспорттау, диагностикалау немесе аспаптық зерттеу бойынша деректер бар: көп мерзімді бақылаудың техникалық күйі бойынша, апаттылық бойынша, аймақтың техникалық сипаттамасы, қарқындылық деңгейі, жол жағдайының сұлбалары, "Тар орын" есеп карточкасы, және т.б	Келесі тармаққа көшу

1.1.3 Зерттеу нысанасы қауіпсіздігінің параметрлерін есептеу

Түйінді көрсеткіштер	Анықтау әдісі	Ескерту
1 Жергілікті телімдегі қатысты апаттылық коэффициентін есептеу ()	мұндағы – Т кезеңінде жолдың жергілікті теліміндегі ЖКО-ның орташа саны, дана; – жергілікті телімде көлік жүрісінің орташа тәуліктік қарқыны авт./тәулік; – жергілікті телімнің ұзындығы, шқ; – қарастырылып отырған кезеңнің ұзақтығы, жыл.	5.3.2-тарау ҚР ЕР 218-20-02 1млн.автомобиль шқ-ға ЖКО саның есептеу үшін жол телімдерінің геометриялық элементтері бойынша ұзын және біртекті талдау кезінде қолданылады. 0,5 шамасын жоғарлататын коэффициентінің мәні апаттылықтың ошақтары туралы және олардың жою бойынша іс-шараларды жобалау қажеттілігін күәландырады
2 Қысқа телімдердегі қатысты апаттылық коэффициентін есептеу ()	мұндағы кезеңінде жолдың жергілікті теліміндегі ЖКО-ның орташа саны, дана; – жергілікті телімде көлік жүрісінің орташа тәуліктік қарқыны авт./тәулік; – жергілікті телімнің ұзындығы, км; Т – қарастырылып отырған кезеңнің ұзақтығы, жыл.	5.3.2-тарау ҚР ЕР 218-20-02 1млн. автомобиль шқ-ға ЖКО санын есептеу үшін тез ерекшеленетін (қиылыстар, жанасулар, көпірлер және т.б.) қысқа телімдерді талдау кезінде қолданылады.
3 Жол-көлік оқиғалардың шоғырлану орны	Соңғы 3 жылдарда өлім қазасымен аяқталған кемінде 4 ЖКО тіркелген, 300 м максималды ұзындығы бар жол телімі	- / -
4 Жол-көлік оқиғалардың шоғырлану телімі	Соңғы 5 жылдарда өлім қазасымен аяқталған кемінде 2 жол-көліктік оқиғасы тіркелген, 3 шқ-дан аз емес ұзындығы бар жол аймағы, немесе соңғы 5 жылдары 1 шқ-ға минимум 0,13 апат өлім жазасымен тіркелген, 3 шқ-дан асатын ұзындығы бар жол телімі	Инфрақұрылым департаментінің және Австралия Үкіметінің өнірлік дамуының сәйкес Бағдарламасы ЖКО пайда болу жоғарғы тәукелімен телімдерін жою бойынша тұжырымдама қабылданды [11].
Түйінді көрсеткіштер	Анықтау әдістері	Ескерту
5 ЖКО шоғырлану телімі қай типке жатады	A) Кері кеткен B) Тұрақты C) Үдемелі	5.3.8-тарау ЖӘҚС 218.4.005-2010 [12]
6 ЖКО типтік түрлерінің сипаттамаларын талдау	ЖКО есептік карточкалар негізінде ЖЖҚ деңгейіне жол-көліктік инфрақұрылым әсеріне әлеуетті бағасын сәйкестендіру мақсатында, қарастырылып отырған жергілікті телім үшін тән CARE (А Қосымшасын қара) типтеріне сәйкес ЖКО – кәдімгі түрлерінің тізімі қалыптасады.	1991 жылдан бастап Еуропалық Кеңес елдері CARE (өлімге немесе жарақаттарға әкелген ЖКО-ға қатысты Қоғамдастықтың дерекқоры) дерекқорлар шегінде ЖКО туралы деректер жинауды жүзеге асырады.

№2 жолдың сипаттамасы: ЖОЛДЫҢ ҚЫЗМЕТІ

№1 бағаланатын параметр: Жолдың қызметі

2.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері

Мәселенің сипатталуы				Мысал
Жолдың функционалдылығының ығысуы жол тағайындалуларының әр түрлі деңгей функциясының қиылысуында пайда болатын жол жүру қауіпсіздігі мәселелерінің бірі болып табылады. Мысалы, республикалық маңызы бар жолдар көліктің үлкен аралықтарға апаруға, ал аумақ пен өңірлік маңызы бар жолдар, сонымен қатар жергілікті елді мекенді жерлердің көшелері өздеріне тән жергілікті хабарлама сипаттамаларымен жергілікті көліктің қозғалысына арналған. Аса жоғарғы деңгейдегі (халықаралық және республикалық маңыздағы) жол тікелей жергілікті елді мекеннен өту нәтижесінде онда транзиттік қатынасы үстінен жергілікті қозғалысы артық бола бастайды. Сонымен қатар жолда иерархия (саты) анық емес болып, маршруттың бастапқы тиімділігі төмендейді [13].
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
1 1) Жаяу жүргінші жолдан өтуге тиісті емес жерден өтіп барады	1.5) Жаяу жүргінші жол үстінде	4.5) Кем дегенде екі АКҚ (автомобиль құралы) — бір бағытта - артынан соқтығысу	5.1) Кем дегенде екі АКҚ — маңдайлық соқтығысу		6.2) Кем дегенде екі АКҚ — бір жол — қарама-қарсы бағыттағы қозғалыс — басқа АКҚ алдында солға (оңға) бұрылу

2.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жол немесе жергілікті телім автомобиль жолдардың жіктелуінің қай санатына жатады?	А) жалпы қолданыстағы автомобиль жолдары; B) шаруашылық автомобиль жолдары; C) елді мекен көшелері; D) ақылы жолдар.	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚРЗ-ның 3-бабы, 1-тармағы
2 Өз мағынасына қарай жол қайсыған жатады?	А) халықаралық маңызы бар; B) республикалық маңызы бар; C) облыстық маңызы бар; D) өңірлік маңызы бар	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚРЗ-ның 3-бабы, 1-тармағы
3 Жол жүру қауіпсіздігінің аудитіне түсетін телімі орналасқан автомобиль жолының атауы мен индексін белгілеңіз?	Мысалы: М-38 РФ Шекарасы (Омскіге) – Павлодар, Семей қалалары арқылы Майқапшағайға (ҚХР шығысына өту); Ұзындығы – 1 100,6 шқ.	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚРЗ-ның 3-бабы, 1-тармағы Бастапқы және соңғы елді мекенді, ал қажет болған жағдайда – аралық тармақтарды тағайындау. Автомобиль жолының индексі латын алфавитінің әріптері мен сандар топтарынан тұрады. Жауап Мемлекеттік есеп жүйесіне сәйкес жолды теңдестіруге мүмкіндік береді.
4 Жол жүру қауіпсіздігінің аудитіне түсетін жергілікті телімнің координаталарын белгілеңіз?	басы: шқ __+ ПК __; аяғы: шқ ___+ ПК ___. GPS – деректер:	Жауап Мемлекеттік есеп жүйесіне сәйкес жолды теңдестіруге мүмкіндік береді.
5 Қайсысы автокөлік жолының техникалық санаты?	А) I техникалық санат; B) II техникалық санат; C) III техникалық санат; D) IV техникалық санат; E) V техникалық санат.	4.1.1-кесте ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
6 Қайсысы жүрудің нақты қарқындылығы?	__ авт/тәулік	4.1.1-кесте ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 ҚР СТ 1378-2005 немесе ҚР ЕР 218-04-2014
7 3, 5, 10, 15 жылға жүрудің қарқындылығын болжамдау	__ авт/тәулік	ҚР ЕР 218-04-2014
8 Қозғалыс пен жолдың жүктелу коэффициентін анықтау (Жолдың тәжіри-белік өткізу қабілетіне қозғалыстың нақты қарқындылығының қатынасы)		1-кесте МЕМСТ 33475-2015 Жүктеменің коэффициенттерінің мағынасына жету қайта құруды қажет ететін жолдың шекті функционалдау шарттарына сәйкес келеді.
9 Қалайша жол елді мекендер арқылы өтеді? Егер де жол елді мекендер арқылы өтетін болса, онда елді мекендердің көшелерін жіктелуіне сәйкес ол қай санатқа тиісті?	А) Айналып өтетін жол; B) Тікелей елді мекен арқылы.	4.1 және 4.2-кестелер ККП 45-3.03-227-2010 [14]
10 Жолдың елді мекен арқылы (айналып өтетін жол болмағанда) өтуі кезінде ол өзінің геометриялық сипаттамаларын өзгермеген күйінде сақтай алады ма?	А) Иә; B) Жоқ.	-/-
11 Жол елді мекен арқылы өтсе оны халықаралық /республикалық /облыстық /өңірлік деп атауға болады ма?	А) Иә – мағынасына сәйкес келеді; B) Жоқ – мағынасына сәйкес келеді, көбінесе көше ретінде қызмет атқарады.	-/-

2.1.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерінің анықтау
1. Апаттылықтың дербес коэффициенттерінің К1 мәндері

Жүру қарқындылығы, мың авт./тәулігіне	3	5	7	9	11	13	15	20	25
К1 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	4,75	2,5	2,1	1,9	1,7	1,5	1,4	1,15	1,0
Жүру қарқындылығы, мың авт./тәулігіне	8	10	15	20	25	30	35	40	45
К1 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	3,0	2,4	1,6	1,32	1,15	1,05	1,0	1,12	1,32
К1 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	3,7	3,2	2,3	1,6	1,3	1,15	1,1	1,0	1,05

2. Апаттылықтың дербес коэффициенттерінің К₂ мәндері

Елді мекеннің ұзындығы, шқ	0,5-тен аз емес	0,5-1	2	3	4	5	6 немесе өтпейтін
К2 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	3,3	2,5	1,45	1,35	1,2	1,1	1,0
К2 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	5,5	4,2	3,5	2,0	1,6	1,3	1,0
К2 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	2,8	2,2	1,25	1,2	1,1	1,05	1,0

2.1.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзеу бойынша шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықтың төмендеу әлеуеті	Мысал
1 Басты жол ($$) мен өңірлік маңыздағы магистральды көшелерінің көмегімен ақырын және тез жүретін көлік ағындарын бөлу 2 Айналып өтетін жолдың құрылысы. Ең жақсысы, дегенмен, белгілі бір сәтте жаңа айналып өтетін жол ($$$) қажет болуы мүмкін. Айналып өтетін жолдың құрылысы кезінде ескі жолды тарылту және де ол арқылы транзиттік көліктің қозғалысын шектеу үшін жаяу жүргінші жолдарды кеңейту мен т.б. мүмкіндігін пайдалану қажет	8 - 30 % 16 - 33 % (бұл көрсеткіштер ЖКО-ны ескі жол желілер мен айналып өту жолдарында қамтиды)	Өңірлік маңызды (көк) және құрылыс жасалған аймақ айналасында айналып өтетін жолдың (қызыл) шағын магистральды көшелер мысалы
3 Қалааралық және жергілікті көліктің деңгейлері бойынша бөлу. 3.1 Тез жүретін көліктік құралдар мен жергілікті көліктердің жүру жолақтарын толығымен ажырату. Бақылау мүмкіндігі бар жылдамдықты жол (әртүрлі деңгейлі қиылысулар, жүруді жылдамдату/ақырындату жолақтары және т.б.) ($$) 3.2 Жаяу жүргінші жолдың бөлімшесі (жаяу жүргінші көпіршелер немесе баспалдақтарының орнына пандустары бар жер асты өтулері) ($$)	20 - 57 % 13 - 44 %	Қажет емес Неғұрлым қауіпсіз
4 Жол сипатының өзгерістері (тұтастылығынан мүмкіндікке ауысуы) – оны көшенің дәрежесіне ауыстыру. Негізгі міндет – жылдамдықты азайту. 4.1 Кіру/шығу аралшықтарының немесе щеңберлі шешулердің құрылысы ($$); 4.2 Жолдың ығысуы ($); 4.3 Көлік қозғалысының қарқындылығын төмендету шараларын енгізу ($)	11 - 47 % 2 - 10% 5 - 12 %	Жылдамдықты бәсеңдетуге арналған елді мекенге(ден)кіру/шығу мысалы

Жылдамдықты төмендетуге арналған елді мекен шегіндегі жол элементтерінің мысалы

№2 жолдың сипаттамасы: ЖОЛДЫҢ ҚЫЗМЕТІ

№2 бағланатын параметр: Қол жетімділігін бақылау 2.2.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің сипатталуы				Мысал
Жолға мүмкіншіліктің қатаң бақылануы жол жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, негізін қалайтын факторы болып табылады. Жол бойында нысаналардың құрылыстарының нақты заңнамалық нормалары трасса бойымен құрылыстар қаупінен құтылу үшін міндетті болып табылады. Жол/көшеге өту орындар санының шектелуі, әдетте, осындай екі жолдармен жүзеге асырылады. Біріншісі — бір қиылысудың шегінде, осындай қозғалыс үшін дұрыс жобалауға болатын жолдық иерархияны және бұрылыстардың әлеуетті қауіпті шоғырлануын қатайту үшін басты жолмен жалғанатын шеткі жолдар санын шектеу. Екінші жолы — сол аймақ арқылы күрделі және ұзақ маршрут жасай отырып, елді мекенді жерлерде транзиттік жүруді азайту. Осындай жолға өтуді қажет ететіндер ғана кіре алады. Тікелей жолдың жанында азаматтық құрылыс салудың нысаналарын орналастырудың ұқсас жағдайлары, әдетте келулер мен сол елді мекендердің өзіне тән. Бақыланып отырған бұрылыстар мен жаяу жүргіншілердің қызу қозғалыстарына байланысты осындай телімдер, әдетте, ЖКО-ның жоғары шоғырлануының телімдері болып табылады. Бұру жолағы — автомобиль жолдарының тиісті құрылымдық элементтері мен инженерлік құрылыстарын орналастыру үшін автомобиль жолдарымен, сондай-ақ жол байланыстарының оларды пайдалану үшін ағаш өсіру мен құрылғыларының қорғаныс және сәндік мекемелері, құрылыстарымен толтырылған көлік жерлері (тармақ 15) 2001 жылдың 17 шілдесіндегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚРЗ-ның 1-бабы.
Жол-көліктік оқиғаларының типтік түрлері
1) Жаяу жүргінші көшені өтуге болмайтын жерден өтуде	1.5) Жаяу жүргінші жол үстінде	1.6) Жаяу жүргінші жол бойымен жүріп барады	8.4) Кем дегенде екі АКҚ —қиылысу (бұрылыс жоқ) — басқасы		4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт — артынан кеп соқтығысуы
3 3) Бір АКҚ мен жануарлардың қатысуымен болған ЖКО			5.2) Кем дегенде екі АКҚ — қарама-қарсы бағыт — бұрылыс жоқ — кері жүріспен қозғалыс

2.2.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Оның техникалық санатының жолақ өлшемі үшін жолдың өсіне сәйкес келеді ме: - I техникалық санатынан – 35 м-ден; - II техникалық санатынан – 20 м-ден; - III техникалық санатынан – 15 м-ден; - IV техникалық санатынан – 13 м-ден; - V техникалық санатынан – 12 м-ден.	А) Иә; B) Жоқ.	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралыі" ҚРЗ-ның 7-бап 2-тармағы және 9-бап 2-тармағы
2 Егер бұрып жіберу жолағының өлшемі оның техникалық санатына сәйкес келмесе, онда жол қауіпсіздігін есепке алумен жапсар меншіктен мүмкіндік ескертілген бе?	А) Иә; B) Жоқ.
3 Жолды елді мекеннің тармағынан өтуі кезінде, құрылыс болып жатқан аймақтан жолдың жүру бөлігіне дейін шегініс нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә; B) Жоқ.	ТКП 45-3.03-227-2010 5.1.1-тармақ

2.2.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау

1. Апаттылықтың К₃ дербес коэффициенттерінің мәндері

Құрылыс аймағынан жолдың жүру бөлігіне дейінгі арақашықтығы, м	10-нан кем	10-30	30-50	50-ден астам немесе жоқ
К3 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	2,2	1,7	1,5	1,0
К3 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ)	3,3	2,6	1,8	1,0
К3 (I санаттағы бөлу жолағы бар)	1,7	1,4	1,2	1,0

2.2.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Көліктік құралдар жиналатын және басты жолмен тек бірнеше жақсы жабдықталған көліктік шешулермен жалғанатын жолға өту мүмкіндігін жабу және параллельді келу жолын салу ($$$)	8 – 30 %
2 Жүру қарқындылығын төмендету құралдары мен жол белгілері: 2.1 Басты жолдың қозғалыс жолақтарының ығысуы ($$) 2.2 Көліктік ағындарды орналастыру ($$) 2.3 Жаяу жүргінші жолдары бар қауіпсіз телімдер ($) 2.4 Қорғаныс қоршаулар ($) 2.5 Жарықтандыру ($$) 2.6 Жылдамдықтың ескерту белгілері мен шектеу белгілері (рұқсат етілген жылдамдықты түсіру) ($) Ескерту 1 Сомаланатын әсерінің болуын болжамдамайтын апаттылықты төмендету бойынша іс-шаралар. Белгілі бір аймақ үшін бірнеше ұсынылған іс-шаралар кезінде неғұрлым жоғарағы көрсеткіші бар іс-шараларды қолданыңыз. 2 Айналып өту қиылыстары (аймақ) әдетте, қиылыстары қиылысатын ағындардың сомалық басымды қарқындылығы үлкен солға бұрылатын ағындармен 4 және оданда астам тең бағалы бағыттарға қатысты түйіндерінің қиылысу кезінде 2400 келтірілген бірлік/сағаттан аспайды. Магистральдық көшелерде орталық аралшықтың радиусын 20 м-ден кем емес қабылдау қажет. Айналып жүру бөлігінде жүру жолақтар санын аса түйінге кіретін (бір бағытта) сонымен қатар оның ортақ ені 10,5 м-ден кем болуы қажет ететін, аса кең көшеден қарағанда, бір қозғалыс жолағына көп қабылдау қажет.	15 - 37% 15 - 37% 3 – 21 % 17 – 64 % 13 – 16 %	Мекемелерге өту мүмкіндігі қоршаулармен қоршалған және бір жерде ғана өтуге рұқсат етіледі
	Басты жолмен жалғау үшін параллельді келу жолы мен айналмалы шешудің мысалы (1,2,3,4 мекемелерінен көліктің жолға тікелей шығуына тйым салынады. Бұл көлік келу жолымен бақыланады және неғұрлым қауіпсіз көліктік шешуге әкеледі).

№2 жолдың сипаттамалары: ЖОЛДЫҢ ҚЫЗМЕТІ

№3 бағаланатын параметр: Жылдамдықты көтеру

2.3.1 Мәселеленің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің сипаттамасы				Мысал
Жүргізушінің жылдамдықты көтеруі мен алаңғасарлығы ЖКО туындауының неғұрлым таралған факторларының бірі болып табылады. Жолдың тура ұзын телімдері жылдамдықтың артуына ықпал етуі мүмкін. Осыған байланысты, жылдамдықты түсіру жол жүру қауіпсіздігіне айтарлықтай пайда алып келуі мүмкін. Кедендік одақтың елдерінде жылдамдықтың шектеулерінің жиіліктік бұзылуларын, әсіресе қалааралық трассаларда көруге болады. Әлбетте, жүргізушілерге жүру жылдамдықтарын түсіруге және жылдамдық шектеулерін сақтауға мәжбүрлейтін немесе түрткі болатын өздігінен жеткілікті құралдарды колданудың қажеттілігі бар. Осындай мақсаттарға бірқатар әдістер бар: белгілі бір әрекеттерді орындауға кедергі болатын және жылдамдықты тәртіптің бекітілуін бұзуға бағытталған жолдың геометриялық элементтері. Айналып өту немесе алысқа жүретін және жергілікті жердегі көліктер қозғалыстарының шектеулері жоқ елді мекенді аймақтарында, көліктің транзиттік қозғалысы жергілікті жердегі, тұрғындардың қозғалыстары үшін едәуір кедергілер туғызады, сондықтан оған басқаша қарау керек. Мұндай жағдайда жол көшенің қызметін аткарады. Сондықтан, жүру жылдамдығын азайтудың ең шағын шығынды және тиімді шаралары ретінде "жатқан полицейлерді" орнатуды қарастырады. Жылдамдықты түсіртетін жолда ирек жасап тұратын шығыныңқы жерлер, жолдың ығысуы, жол ортасында бөлетін жолақ, айналып жүретін шешу жолдары және т.б. бар.
Жол-көлік оқиғалардың типтік түрлері
5. 1) Кем дегенде екі АКҚ — маңдайлық соқтығысуы	2.2) Жолда бір АКҚ қатысуымен болған ЖКО	2.1) Жолда бір АКҚ қатысуымен болған ЖКО — тура жолдан екі жақтын біріне өтіп кетуі	4.5) Кем дегенде екі АКҚ — бір бағыт — артынан қағып соқтығысуы		3.7)Кедергімен соқтығысып бір АКҚ қатысуымен болған ЖКО — басқасы.

2.3.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жергілікті телімде автомобиль жолының есептік жылдамдығы қандай: - негізгі; - күрделі телімдерде; - елді мекендерден өту кезінде - қозғалыстың рұқсат етілген жылдамдығы.	__шқ/сағат–саны/телімдердің ұзындығы, дана/ шқ	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 4.2.1-кесте 2014 жылғы 13 қарашадағы Қазақстан Республикасы Үкіметінің № 1196 қаулысымен бекітілген Жол жүру Ережелерінің 10-қосымшасы.
2 Әр жергілікті телімде жылдамдықты олшеу және есептеу, шқ	- көлік ағынының орташа жылдамдығы; - жүру жолақтары бойынша көлік ағынының орташа жылдамдығы; - елді мекенді жерлерде жылдамдықты түсіру коэффициенті.	КПП 218.4.005-20102 және 3-қосымшалары ҚР ЕР 218-116-2014 8.3.6-тармағы (елді мекенді жерлерде жылдамдықтың түсіру коэффициенті)
3 Қауіпсіздік коэффициентінің мәндеріне сүйене отырып, жол телімінің қауіпсіздік дәрежесін анықтау	A) Қауіпті емес B) Қауіпті C) Өте қауіпті	ЖӘҚ 218.4.005-2010 5.1-тармағы Қауіпсіздік коэффициенттері деп телімде автомобильдердің қозғалысының максималды жылдамдығын сол телімге максималды кіру жылдамдығына қатынасын айтады (қозғалыстың бастапқы жылдамдығы).
4 Жолдардың шектес телімдерінде жылдамдықтарының айырмашылықтары небәрі 20%-ға қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 4.2.4-тармағы
5 Жергілікті жерде бұрылыстар, тік бұрылыстар, көтермелеулер, көліктік шешулер және т.б. бар ма? Берілген телімдер саны?	А) Иә B) Жоқ	-/-
6 Көліктік жол айырықтарында қозғалыстың жылдамдығын қамтамасыз ететін бұрылысты құламалар дұрыс жобаланған ба: - I және II техникалық санаттағы жолдарда 60 шқ/сағаттан аспайтын; - III техникалық санаттағы жолдарда 50 шқ/сағаттан аспайтын.	А) Иә B) Жоқ Әр көліктік жол айырықтарында жауап беру	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 6.4.2-тармағы
7 Аялдамаларға арналған көрінім-діліктің кіші ара қашықтығын анықтау (м). Жол бойынша берілген ара қашықтық қозғалыстың (шқ/сағ) есептік жылдамдығына тиісті ме?	___ м Әр жергілікті телім үшін жауап беру	МЕМСТ 33475-2015 2-кесте ККП 45-3.03-227-2010 5.2-кесте
8 Қарсы келген автомобиль үшін көрінімділіктің ең кіші ара қашықтығын анықтау (м). Берілген ара қашықтық қозғалыстың (шқ/сағат) есептік жылдамдығына сәйкес келеді ме?	___м Әр жергілікті телімге жауап беру	МЕМСТ 33475-2015 2-кесте
9 Қауіпті телімдерде жылдамдықтың тәртібі дұрыс ұйымдастырылған ба: қиылысулар, жанасулар, жол айырықтары және т.б.?	А) Иә; B) Жоқ.	Жылдамдық тәртібін ұйымдастырудың ҚР СТ 1412, ҚР СТ 2068, ҚР СТ 1125 және ҚР СТ 1124 талаптарына сәйкес келуі туралы сарапшыларының пікірі.
10 Ірі елді мекенді жерлердің шығуына жақын қауіпті әлеуетті телімдерде жылдамдықтың шектелуінің бұзуларының басқа да бақылау жүйелері немесе жылдамдық өлшеуіштер қарастырылған ба?	А) Иә; B) Жоқ.	Егер де жоқ болса, онда жергілікті телімде жылдамдық өлшеуіштердің жылжуының мүмкін орны бойынша сарапшы пікірін көрсету қажет.

2.3.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1. Апаттылықтың К₄ дербес коэффициенттерінің мәндері

Қауіпсіздік коэффициентінен негізделген жол телімінің қауіп дәрежесі	Өте қауіпті	Қауіпті	Қауіпті емес
К4	1,3	1,1	1,0

2. Апаттылықтың К₅ дербес коэффициенттерінің мәндері

Ықтимал қауіпті телімдерде жылдамдық өлшеуіштердің болуы	Жоқ	Бар	Қажет етпейді
К5	1,2	0,9	1,0

1.3.4 Жағдайды түзеу бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзеу бойынша шаралар мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Қала аралық жолда: 1.1 – жылдамдықты шектеу бойынша ұйымдастырулар (максималды жылдамдықты төмендету) ($); 1.2 – қозғалыс жолағының енінің азаюы (басып озу жолағы енінің 3,75 м-ден 3,50 метрге дейін ығысуы) ($); 1.3 – жылдамдық тәртібінің бұзуды түсіретін камераларды орнату ($$); 1.4 – ауыспалы ақпараты бар белгілерді орнату ($$)	13 – 16 % 15 – 37 % 16 – 19 % 24 – 62 %

2 Елді мекенді жерлерде көліктің транзиттік қозғалысы (айналып өту жолдары жоқ немесе транзиттік және жергілікті көліктің қозғалысын шектеу): 2.1 Елді мекенді жерге кіру жерінде аралшықтар ($$); 2.2 Жолдың ығысуы $$; 2.3 Айналмалы жол айырықтарының орнатулары $$/$$$; 2.4 Көше ортасында аралшықты (қауіпсіздіктің) орнату $$; 2.5 Шу жолақтарын салу $; 2.6 "Жатқан полицейлерді" орнату $	11 – 47 % 2– 10 % 14– 47 % 3 – 21 % 25 – 40 % 42 – 54 %	МЕМСТ 33025-2014 Шу жолақтары
	Елді мекенді жерлерге кіру жерінде жылдамдықты төмендету үшін шу жолақтарын салудың мысалы

2.3.4 Жылдамдықты төмендету бойынша шараларды пайдалану мүмкіндігі және олардың қозғалыс қарқындылығына ықпал етуі.

Іс-шаралардың түрлері	Жылдамдықты төмендету үшін қолдануға болады		Қозғалыстың қарқындылығына әсері
	Ірі трассаларда	жергілікті жерлерде
"Жатқан полицейлер"	Жоқ	Иә	Мүмкін
Жылдамдықты төмендетуге арналған жүру бөлігіндегі жазық көтеріңкі жерлер	Абайлықпен	Иә	Мүмкін
Биіктетілген өтулер	Иә	Иә	Мүмкін
Биіктетілген қиылыстар	Абайлықпен	Иә	Мүмкін
Жанасқан жамылғысы бар жаяужолдар	Иә	Иә	Мүмкін
Шу жолақтары	Иә	Иә	Жоқ
Қиылыстар орталығында кіші-шеңберлер (қауіпсіздіктің кіші-аралшықтары)	Жоқ	Иә	Мүмкін
Айналмалы қиылысулар	Иә	Иә	Екіталай
Т-бейнелі қиылысуларды қайта жоспарлау	Иә	Иә	Мүмкін
Бұрылыс радиусының ығысуы	Иә	Иә	Мүмкін
Қауіпсіздіктің орталық аралшығының ығысуы	Иә	Иә	Мүмкін
"Жол диетасын" орнату (мысалы, жүру жолағы саның азайту)	Иә	Иә	Иә
Жылдамдықты тәртіптің шектеуін енгізу	Иә	Иә	Жоқ
Жылдамдықты тәртіптің бекіту құралдары	Иә	Иә	Жоқ
Ескертуші белгілер	Иә	Иә	Жоқ
Қозғалысты жартылай жабу	Иә	Иә	Иә
Диагональ бойынша қиылысуды кедергімен екіге бөлу	Иә	Иә	Иә
Жүру бөлігінің алма-кезек ығысулар	Иә	Иә	Жоқ
Бөлу жолағының бойындағы кедергілер	Иә	Жоқ	Иә
Тиісті белгілер мен сигналдар орнатылған жолдардың әр түрлі телімдеріндегі тәртіп дифференциациясы	Иә	Жоқ	Жоқ
Бағдаршамдар жұмыстарының үйлестігі	Иә	Жоқ	Жоқ
Көлік құралдарымен белсендірілетін жол белгілері	Иә	Жоқ	Жоқ

№3 жолдың сипаттамасы: Көлденең пішін
№1 бағаланатын параметр: Көлденең пішіннің түрлері (жолдың ені)
3.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің анықтамасы				Мысал
олдың көлденең пішіні әдетте жолдың жүру бөлігі, жолдың ернеуі немесе көмкерме, жер жұмыстары телімдерінің су бұрғыш құрылыстары мен пішіндерден тұрады. Ол сондай жаяу жүргіншілер, велосипедшілер немесе жол қозғалысының басқа да арнайы қатысушылар тобының қозғалысы үшін элементтерді қамтиды. Қозғалыс жолағының немесе жүру бөлігінің енің үлкейту, немесе жол ернеулерін белгілі бір дәрежеге дейін кеңейту нақты түрдегі ЖКО саның төмендетуге көмектеседі. Алайда, нормалар шегінде қозғалыстың қатысушылары жолақтың кеңдігін жеке жолақ ретінде пайдаланған кезде, ол ЖҚҚ-не теріс әсер тигізуі мүмкін. Жылдамдықты автомагистральдардың көлденең қауіпті пішіндерін жиі кездестіруге болады. Мысалы, кедергі қоршауларсыз төрт жолақты қозғалыстарымен жолдар немесе бекітілмеген жол ернеусіз екі жолақты жолдар бар. Жолдардың көлденең пішіндері, әсіресе, елді мекенді жерлер арқылы өтетін жолдар, жиі біркелкі немесе келісілген болып табылмайды. Жергілікті құрылыс тиімді градоқұрылысты бақылаудың жеткіліксіздігінен жүру бөлігінің шекарасына шығуы мүмкін. Тік құламалары жүргізушіге, егер ол оның үстінен түсіп кетсе, онда жүру бөлігінің шегіне өтуге мүмкіндік бермейді және осының салдарынан апат ықтималдылығы ұлғаяда. Ашық сіңіру арналары, сондай-ақ, ықтималдылығын ұлғайтатын жүргізушінің қателігі ЖКО-на әкеледі.
Жол-көліктік оқиғаларының типтік түрлері
5.1) Кем дегенде екі АКҚ – маңдайлық соқтығысу	3.1) Жолдың оң (сол) жағында тұрған АКҚ –мен соқтығысу	4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт –артынан келіп соқтығысуы	1.1) Жаяу жүргінші көшені, тиісті емес жерден өті бара жатыр.		1.5) Жаяу жүргінші жол үстінде

3.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейлілігі:

Типтік сұрақтар	Жауап	Ескерту
1	2	3
1 Жүру бөлігінің көлденең пішіні мен жер төсемесінің өлшемдері қандай техникалық санатқа тиісті?	А) I техникалық санат; B) II техникалық санат; C) III техникалық санат; D) IV техникалық санат; E) V техникалық санат.	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006* 5.1.1-кесте
2 Көшелердің негізгі параметрлері бойынша автомобиль жолы елді мекен арқылы өткен жағдайда ол көшелердің қандай санатына тиісті?	Көшенің санаты	ККП 45-3.03-227-2010 5.1-кесте
3 Жүру бөлігі мен жер төсемесінің көлденең пішінінің көлемі талаптарға сәйкес келмейтін жергілікті телімдер бар ма?	А) Иә, қайсысы жергілікті телімдер екенің көрсету B) Жоқ	ҚР ҚНжЕ 3.03.09-2006* 5.1.1-кесте Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
4 Автомобиль жолының елді мекендер арқылы өткен жағдайда жүру бөлігінің және жер төсемесі көлденең пішінінің өлшемдері талаптарға сәйкес келмейтін жергілікті телімдері бар ма?	А) Иә, қайсысы жергілікті телімдер екенің көрсету B) Жоқ	Кесте 5.1 ККП 45-3.03-227-2010 Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
1	2	3
5 Жергілікті телімде жүру бөлігінің жер төсемесінің көлденең пішінінің өлшемдерін кеңейту немесе тарылту бойынша өзге де шаралар қарастырылған ба?	А) Иә, көрсететін талаптарға сәйкес келеді ме? Қауіпсіздікті арттыру бойынша өзге де шаралар есептелдіме? B) Жоқ	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006* 5.1.4-5.1.10-тармақтары
6 Жүру бөлігінің көлденең еңкіштері нормативтік талаптарға сай келеді ма? Тура телімдерде көлденең еңкіштер бірдей ма?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006* 5.1.4-кесте немесе МЕМСТ 33475-2015 9-кесте
7 Бұрылыстарда жүру бөлігінің көлденең еңкіштері нормативтік талаптарға сәйкес келеді ма?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006* 5.1.5-кесте немесе МЕМСТ 33475 2015 10-кесте
8 1000 м. және одан кем радиусты пландағы екі жолақты жолдардың қисықтары бар ма?	А) Иә, талаптарға сәйкес жүру бөлігін кеңейту қарастырылған ба? B) Жоқ.	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006* 5.1.6-кесте
9 Әр желілік телімдер бойынша құламалардың тіктігін бағалау. Олар нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	ҚНжЕР 3.03.09-2006* 7.3.4-тармағы, сондай-ақ 7.3.1 және 7.4.1-кестелер
10 Беткейлі құламаларда (мысалы, тас материалының құлауы) материалдың құлауын болдырмау бойынша шаралар жеткілікті қолданылды ма?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	-/-
11 Әр жергілікті телімде жол ернеуінің ені қандай?	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр	Әр жергілікті телімді сипаттау
12 Жол ернеулердің бекітілулері қарастырылған ба?	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр	Әр жергілікті телімді сипаттау
13 Жол ернеулері жүру бөлігімен бірдей деңгейде орналасқан ба?	А) Иә, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
1	2	3
14 I-а және I-б жолдарда әр түрлі бағытта қозғалумен жолақтарды бөлу үшін, бөлетін жолақ немесе кедергілік қоршау қарастырылған ба? Бөлгіш жолақ қауіпсіз жобаланды ма, мысалы, маңдайлық соқтығысудан құтылу үшін кедергілік қоршаулар бар ма немесе жеткілікті ені қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
15 Ауытқуды қамтамасыз ету үшін көлденең пішіннің ені жеткілікті ме: I-а және I-б жолдарында 30 тонн-дан жоғары жүк көтергіштігі бар автопойыздың? II жолдарда-14 тоннадан жоғары жүк көтергіштігі бар жүк автокөлігінің? III жолдарда-8-ден 14 тоннаға жүк көтергіштігі бар жүк автокөлігінің?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
16 Негізгі көліктің және веложолдар мен жаяужолдардың жүру жолақтарын бөлу үшін бөлгіш құрылғысы қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
17 Қоғамдық көлік пен оның пайдаланушыларының қажеттіліктері назарға алынды ма?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
18 Тұраққа қою аймақтары қажет па (жол телімдерінде) керек па, егер де керек болса, онда жолда көліктік құралдардың тұрақтануын болдырмау үшін жеткілікті алаңдар қарастырылған ба?	А) Иә, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу B) Жоқ	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
19 Жаяу жүргіншілер мен велосипедшілерді сыйдыру үшін күту аймағы, әсіресе қауіпсіздік аралшықтары жеткілікті кең бе?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
20 Жергілікті телімде апаттық құрылтай қарастырылған ба және ол нормативтік талаптарға сәйкес пе?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Тармақ 4.3.3 МЕСТ 33151-2014
1	2	3
21 Көрінімділіктің шолуы қорғаныс кедергілермен және ағаштармен қоршалған ба?	А) Иә, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу B) Жоқ	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
22 Әр жергілікті телімде жол жамылғыларының ажырату коэффициентін анықтау (егер жобалау сатысында берілген деңгейді беретін болсақ): - бұрылыстың шағын радиосымен ; - ЖКО шоғырлану телімдері мен орындары; - битумның бетке (бетон беткі қабатына цементті қоспа) шамадан тыс шығуларының немесе аса тегіс қабатқа күмәнді орындарында; - Жергілікті аймақтарда су бұрғышымен шыққан мәселелері. Жол жамылғыларының ажырату коэффициенті нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін белгілеу	Жол жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жол жамылғысының ілінісу коэффициентінің ұйғарымды мәндері ҚР МЕСТ 1279-2013 9.1-кесте; ҚР ҚНжЕР 3.03-09-2006* 8.4.19-тармағының талаптарына сәйкес болуы қажет

3.1.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерінің анықтамасы
1 Апаттықтың К₆ дербес коэффициентінің мәндері

Қозғалыс жолағының ені, м	2,75	3,0	3,25	3,5	3,75	4,0	4,5	5,0
К6 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	2,0	1,35	1,2	1,1	1,0	1,1	1,2	1,5
К6 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	1,6	1,2	1,1	1,0	1,35	1,45	1,6	1,7
К6 (бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	2,9	2,0	1,45	1,1	1,0	1,18	1,8	2,3

2 Апаттықтың К₇ дербес коэффициентінің мәндері

Жол ернеуінің ені, м	0,5	1,0	1,5	2,0	2,5	3,0	4,0	5,0
К7 (бекіністі жол ернеулері бар II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	1,65	1,4	1,3	1,2	1,15	1,1	1,0
К7 (жол ернеулері бекітілмеген II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	2,5	1,85	1,5	1,35	1,2	1,1	1,0
К7 (жол ернеулері бекітілген бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	4,2	2,9	2,0	1,8	1,6	1,5	1,25	1,0
К7 (жол ернеулері бекітілмеген бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	4,3	3,1	2,1	1,5	1,4	1,2	1,1	1,0
К7 (бекіністі жол ернеулері мен бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	1,6	1,4	1,3	1,2	1,15	1,1	1,05	1,0
К7 (жол ернеулері бекітілмеген бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	1,3	1,2	1,15	1,10	1,05	1,0

3 Апаттылықтың К₈ дербес коэффициентінің мәндері

Жүру бөлігінде қозғалыстың негізгі жолақтарының саны, дана	2	3, белгі салусыз	3, белгімен	4	6	8
К8 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	1,0	1,3	0,7
К8 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)				0,83	0,63	0,52
К8 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)				0,56	0,50	0,35

4 Апаттылықтың К₉ дербес коэффициентінің мәндері

Бөлу жолағының ені, м	1	2	3	5	10	1,5
К9	2,0	1,5	1,1	1,0	0,75	0,60
Ескерту – тек I санаттағы жолдарда ғана қолданылады, басқа санаттарға 1,0 қабылданады.

5 Апаттылықтың К₁₀ дербес коэффициентінің мәндері

Тіркелу коэффициенті	0,2	0,3	0,4	0,5	0,6	0,7
К10 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	3,6	1,84	1,4	1,2	1,1	1,0
К10 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	4,8	2,0	1,46	1,2	1,1	1,0
К10 (бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	4,4	2,2	1,38	1,12	1,05	1,0

3.1.4 Жағдайды түзеу бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзеу бойынша шаралар мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Көлденең пішіннің өзгеруі 1.1 Жобалау сатысында көлденең пішіннің ең қауіпсіз бір шешімін таңдау ($$$) 1.2 Қозғалыстың әр бағыты екі жолақтың орнын алған кезінде бөлу сызығы бар 2+1 пішінің қолдану. Бұл күніне қарқындылығы 20 000 дерлік көлік құралдарының трафиктері үшін жол ұзындығының 40%-на қауіпсіз басып озуына мүмкіндік береді ($$).	10 – 80 % 5 – 40 %
2 Жол жағдайын жақсарту 2.1 Қозғалыстың бөлу жолақтарын салу ($$$)	7 – 24 %
2.2 Қозғалыстың жолақтар енің тарылту (елді мекендерде)	15 – 37 %
Жағдайды түзеу бойынша шаралар мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
2.3 Құламаларын жақсарту – неғұрлым жайпақ құламалар жасау ($$)	18 – 46 %
3 Белгілер мен таңбаларды жақсарту 3.1 Жақсартылған белгілер — ескертетін белгілерді, жылдамдықты шектеу белгілері мен ауыспалы ақпараттары бар белгілерді пайдалану ($) 3.2 Жақсартылған таңбалар — жол орталығы, шу жолақтары бойынша штрихтау (сызу), қауіпсіздік аралшықтарын салу және т.б. ($)	10 – 62 % 11 – 35 %

Жолдың көлденең пішінінің ЖКО-ның қауіптілігіне ықпалының мысалы

№3 жолдың сипаттамасы: КӨЛДЕНЕҢ ПІШІН

№2 бағаланатын параметр: Су бұрғыш құрылғылар

3.2.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің анықтамасы				Мысал
Үйінділерде орналаспаған су бұрғыш құрылғылары барлық жолдардың маңызды бөлігі болып табылады, және олар жолдардың көпшілігінде болу керек. Олар осылайша жердің бетіндегі суды жинауға жобаланған, бірақ олар кейде жолдан шығып кеткен көлік құралдары үшін қауіп әкелуі мүмкін. Сондықтан, автомагистральдарды жобалау кезінде су бұрғыш құрылыстардың қауіпсіздігіне көп назар бөлу қажет. Су бұрғыш арықтардың лайықсыз құрамын қоқыстан тазалау, әсіресе жүру бөлігіің таулы жағында су мен қалдықтар мөлшерінің көптігінен жүру бөлігін су басады және АКҚ-ң тау жыныстарының қалдықтарымен немесе сырғанауының соқтығысудың әлеуетті қаупі пайда болады. Тиісті су бұрғыштың қасиеттері: - жол құрылымы қызметінің мерзімі қанағаттанарлықсыздан тиісті күйге дейін жолдың су бұрғышын жаңарту кезінде 2.2 – 2.6 есе артуы мүмкін. - жол төсемесінің қызмет мерзімінің артуына, негіздің төменгі қабатының қалындығын үлкейту арқылы жетуге болады. Осылайша, осы қабаттың 8 см ұлғаюы сол жер асты суларының деңгейі 40 см-ге төмендеуі ретінде әсерді қамтамасыз етеді. - Roadex II су бұрғыш күйін талдау шегінде Жартылай қазынды (нашар сіңіретін жақ) мен жартылай үйінділер (жақсы сіңіретін жақ) жағында сорап тереңдігі арасында тәуелділік анықталды. Берілген талдауға сәйкес нашар сіңіретін жақтағы сораптың тереңдігі, су бұрғыш жақсы қамтамасыз етілген жаққа қарағанда 1.5 есе көп екені дәлелденді				Жартылай қазынды-жартылай үйіндіде суды бұрудың мәселесі Көктемгі ерулер кезінде су бұрғыштың қызметінің мәселелері Ойпандық аймақтарда су бұрғыштың мәселелері
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
2.1) Бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО - тура жолдан бір жаққа тусіп кету	2.2) Жолда бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	1.6) Жаяу жүргінші жол үстінде жүріп бара жатыр	3.7) Кедергімен соқтығысқан бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО-басқа		5.3) Кем дегенде екі АКҚ -қарама-қарсы бағытта жүру – бұрылусыз – басқа

3.2.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жергілікті телімде су бұрғыш жүйесі қарастырылған ба (су жинайтын тартпалар, арықтар, жаңбырқабылдағыштар және т.б.)	А) Иә, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету B) Жоқ	Шқ+ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
2 Жергілікті телімде су бұрғыш жүйесі қажет па?	А) Иә, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету B) Жоқ	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
3 Жолдарда жобаланған немесе қолданыстағы су бұрғыш нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 7.6-тармағы Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
4 Жолды елді мекенді телімнен өту кезінде жолдарда жобаланған немесе қолданыстағы су бұрғыш (көше ретінде пайдаланылатын) нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ККП 45-3.03-227-2010 9.1-9.13-тармағы Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
5 Әр жергілікті телімде су бұрғыштың жағдайын бағалаңыз	1) Жақсы су бұрғыш 2) Қанағаттанарлық су бұрғыш 3) Қанағаттанарлықсыз су бұрғыш: 3.1) Су бұрғыш жұмыс істемейді немесе жоқ. Жол құрылымында және судың ықпалына сезімтал материалдар мен жер асты суларының жер төсемесі. Жер асты сулардың жоғары деңгейі. 3.2) Құрамының аздығынан субұрғыш жүйесі жұмыс істемейді. Жол төсемесінің және жер төсемесінің материалының суға сезімталдылығы төмен. 3.3) Құрамының аздығы себебінен су бұрғыш нашар қызмет етеді. Жол төсемесінің және жер төсемесінің материалы суға сезімталдылығы төмен. 3.4) Құрамының аздығы себебінен су бұрғыш қанағаттанарлықсыз қызмет етеді немесе құрамының стандарттары төмен.	Берілген санаттарға сәйкес әр жергілікті телімді бағалау Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау) Коэффициент – су бұрғыш күйін жақсарту есебінен жарамдылық мерзімінің өзгеруі (Кв) [15] Егер 3.1) болса, онда Кв=2,5 Егер 3.2) болса, онда Кв=2,2 Егер 3.3) болса, онда Кв=1,7 Егер 3.4) болса, онда Кв=1,5
6 Су бұрғыш құрылғыларына қатысты қауіпсіздік шаралары қабылданған ба: тартпалар (қырлары өткір емес, үздіксіз тосқауылды қоршаулар)?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау) Жол бойындағы су бұрғыш жүйесі қоршалмаған не жабылмаған
7 Телімдерде жол жамылғыларының ажырату коэффициенттері су бұрғыш мәселерімен нормативтік маңыздарға сәйкес келеді ма?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	Жол жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, телімдерде жол жамылғыларының ілінісу коэффициенттерінің ұйғарынды мәндері: ҚР СТ 1279-2013 9.1-кестесі; ҚР ҚНжЕР 3.03-09-2006* 8.4.19-тармағының талаптарын ұстану қажет.

3.2.3 Апаттылықтың К₁₁ дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттылықтың К₁₁ дербес коэффициенттерінің мәндері

Жолдың жүру бөлігіне қатынасы бойынша көпірлердің жүру бөлігінің ені	1 м-ге кем	тең	1 м-ге кең	2 м-ге кең	Жер төсемесінің еніне тең (егер көпір болмаса)
К11 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	2,9	2,25	1,7	1,55	1,0
К11 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	1,75	1,4	1,6	1,05	1,0
К11 (I санаттағы бөлу жолағы бар жолдар)	2,1	1,6	1,3	1,15	1,0

2 Апаттылықтың К₁₂ дербес коэффициенттерінің мәндері

Су бұрғыштың жағдайы	қанағаттанарлықсыз	қанағаттанарлық	жақсы
К11 (II-IVсанаттағы екі жолақты жолдар)	1,2	1,1	1,0

3.2.4 Жағдайды түзеу бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзеу бойынша шаралар мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысалы
1 Жолды жақсарту 1.1 Жиекті тартпа мен жайпақ еңкішті арықтың құрылғысы ($$$) 1.2 Қажет жерлерде су бұрғыш құрылғысы ($$$) 1.3 Қауіпті телімдерде асфальттің арнайы түрлерін пайдалану – ілінісу коэффициентін арттыру (көпірлер мен т.б.) ($$$)	5 – 55 %
2 Жол белгілері мен жабдықтарын пайдалану 2.1 Шу жолақтары көмегімен шеттерін белгілеу (суөткізгіш құбырлар алдында терең арықтар бойымен және т.с.с.) ($) 2.2 Қорғаныс құрылғыларды пайдалану (қорғаныс қоршаудың, және т.б.) ($$)	11 – 45 % 41 -52%
3 Су бұрғыш жүйелерінің құрамы 3.1 Арықтарды тазалау ($) 3.2 Су бұрғыш жүйесін жабу ($$)

№4 жолдың сипатталуы: БОЙЛЫҚ ПІШІН

№1 бағаланатын параметр: Тік және көлденең қисықтар (келісушілік)

4.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің анықтамасы		Мысал
Кездейсоқ жазық шұғыл бұрылыстары бар қисықтар ЖКО әкелуі мүмкін, дегенмен жүргізушілер оларды үлкен жылдамдықта келе жатып өтуге тырысады. Соған ұқсас оқиға басқа да ұқсас қауіпті жерлерде, жазықтық қисықтарда туындауы мүмкін, мысалы, тік өрлерде немесе жолдың тура телімі бойынша жүргеннен кейі жүргізуші осы телімге берілген қауіпсіз жылдамдығын таңдамай жоғары жылдамдықпен жүре аламын деп ойлай бастайды (геометриялық жуықтаумен жаңылысқан бола тұра). Үлкен қисықтармен байланысты көз салу ара қашықтығы, сондай-ақ жүргізушіні қауіпті жағдайларда озып басуына түрткі болуы мүмкін. Жүргізушіге көрініс қашықтығын қисықтың үстінде тұрып бағалау қиын болады немесе өзіне өзып өтуге жеткіліксіз кеңестікте оны жүзеге асырады. Қисықтың үстінде көрініс қашықтығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету аса қымбат болуы мүмкін. Сол кезде толығымен озып өтуге тыйым салу ақырын жүретін көліктердің қозғалыстарының болуынан, жүргізушілердің тоқтауға таңдаған орындарының қателіктерінен, сондай-ақ жол белгілері мен белгілеулерінің нашар түрлерінің себептерінен қиын болуы мүмкін. Тік және жазықты бойлық пішіннің нашар келісушілігі ЖКО туындауына ықпал ететін көзбен көру әсерлерін құра алады және жолдың сыртқы бетіне жағымсыз әсерін көрсетуі мүмкін. Егер әртүрлі ұзындықты жазықтық және тік қисықтар сол бір жолдың телімінде туындаса, онда тік және жазықтықты қисықтардың қауіпті емес үйлесімділігін қабылдау кезінде қателіктерге әкелуі мүмкін.
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
2.3) Бұрылысқа кіретін бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – жолдың басқа жағына шығуы	5.1) Кем дегенде екі АКҚ – маңдайлық соқтығысу	4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт – артынан келіп қағып өту

4.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Автомобиль жолдарының планы мен бойлық пішіні нормативтік талаптарға сәйкес келе ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 5.2.1-5.2.2-тармағы және 5.2.1-кестесі немесе МЕМСТ 33475-2015 2-кестесі Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
2 Жолдың көлденең және тік қисықтары үйлескен бе?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 5.2 және 5.3-тармақтары Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
3 Трассаның планы тізбекті және жолды пайдаланушылар үшін оңай түсіндірілетін болып табылады ма? Немесе жол жүргізуші үшін "тосын сыйларға" толы ма?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
4 Жабық жерлерде планда қисықтар екі жағынан бір нәрсемен қоршалып жабылған ба, мысалы орман, бұталар, құрылыстар және т.б.?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 5.2.5-тармағы Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
5 Беткейлі тік өрлерді есептемегенде планның элементтері дұрыс таңдалған ба?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 5.1-5.3-тармақтары немесе МЕМСТ 33475-2015 3.5-3.17-тармақтары Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
6 Бұрылудың радиусы жеткілікті ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету
7 Жолдың бойлық тік еңісі болған кезде: ақырын жүріп келе жатқан көлік құралдарының озып кетуі үшін қосымша жолақ қарастырылған ба? Ол тиісті түрде жобаланған ба?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
8 Жақын арада жатқан меншікті нысаналарға кіру жолдары қажет пе және қауіпсіздік шаралары қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
9 Қауіпсіздік аралшығының есебінен жолақты ығыстыру қажет па (мысалы, елді мекенді жерге кіру кезінде)?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету
10 Өту аймақтарында белгілер,таңбалар және т.б. түріндегі трасса (тосын сый) планының өзгерістері туралы ескертулер бар ма?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету
11 Жолдың әр жергілікті телімінде бойлық тегістіктің мәнің анықтау (егер жобалау сатысында осы деңгейді берсе), тегістіктің халықаралық индексі IRI, м/шқ. Жол жамылғысы көлденең тегістігі (IRI) нормативтік талартарға сәйкес келе ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ЕР 218-03-2016 сәйкес жол жамылғыларының тегістігін бағалауын жүргізу. Кезеңіне байланысты - салу және күрделі жөндеуден кейін; - пайдалану кезінде;
12 Жол жамылғыларының бойлық тегістігінің көрсеткіштеріне байланысты әр түрлі типтегі жолдар үшін (А) ЖКО тәуекелінің көрсеткіштерін көрсету.	Екі жолақты жолдар үшін: Бөлу жолағы жоқ көп жолақты жолдар үшін: Бөлу жолағы бар көп жолақты жолдар үшін:: мұндағы, – жергілікті телімде жол жамылғыларының көлденең тегістігінің мәні, IRI м/шқ	Жол жамылғысының тегістігінен ЖКО тәуекел көрсеткіштігіне байланыстылығын зерттеу (IRI мәндерінде), жолдардың барлық типтеріне бұл байланыстылықтың үлкен сипаты бар екендігін көрсетеді. IRI тегістік индексін 6-ға дейін үлкейту кезінде, ЖКО-ның тәуекел көрсеткіші алдымен өседі, ал содан кейін аз-аздап төмендейді [16].

4.1.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау

1 Апаттылықтың К₁₃ дербес коэффициентінің мәндері

Көлденең еңіс, %0	20	30	50	70	80
К13 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	1,0	1,1	1,4	1,9	2,2
К13 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	1,0	1,2	1,8	2,9	3,2
К13 (I санаттағы бөлу жолағы бар жолдар)	1,0	1,1	1,6	2,7	3,0

2 Апаттылықтың К₁₄ дербес коэффициентінің мәндері

Пландағы қисықтардың радиусы, м	100	150	200-300	400-600	1000-2000	2000-нан астам
К14 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	7,2	6,2	5,2	4,0	2,0	1,0
К14 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	5,6	4,5	3,6	1,5	1,05	1,0
К14 (I санаттағы бөлу жолағы бар жолдар)	5,0	4,2	3,4	1,25	1,05	1,0

3 Апаттылықтың К₁₅ дербес коэффициентінің мәндері

Трасса планының қисықтығы, град. шқ	0	50	100	200	400	600	1000	1500	2000
К15 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	2,3	1,5	1,0	1,15	1,9	3,6	1,4	0,9	0,75
К15 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	1,7	1,4	1,15	1,0	2,7	2,9	2,3	2,2
К15 (I санаттағы бөлу жолағы бар жолдар)	2,2	1,8	1,4	1,0	2,0	5,8	5,0

4 Апаттылықтың К₁₆ дербес коэффициентінің мәндері

Жүру бөлігі жамылғысының тегістігі, IRI	1	2	3	4	5	6	7	8	9
К16 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	0,85	1,0	1,1	1,15	1,2	1,2	1,15	1,1	1,05
К16 (I санаттағы бөлу жолағы жоқ жолдар)	0,65	1,0	1,3	1,5	1,65	1,6	1,55	1,3	1,05
К16 (I санаттағы бөлу жолағы бар жолдар)	0,60	1,0	1,35	1,55	1,65	1,6	1,4	1,1	0,75

4.1.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендеті ықтималы	Мысал
1 Қисықтарды қайта құру 1.1 Жазықтықты қисықтың радиусын үлкейту ($$$) 1.2 Ауыспалы қисық құрылғысы ($$$) 1.3 Тік қисықтың тіктігін төмендету ($$$) 1.4 Пішіннің үйлесімділігі (тік және жазық қисықтың) ($$$)	8 – 55 % 7 – 15 % 5 – 38 % 17 – 28 %	Біртекті емес пішін, онда үлкен радиусы бар қисықтар, кіші радиусты кездейсоқ қатты қисықтарымен беттесіп, жүргізушіге кездейсоқтық тудырады
2 Жақсартылған белгілер мен таңбалар 2.1 Жақсартылған таңбалар (ескертетін белгілерді қосқанда, бұруды көрсететін белгілер, жылдамдықты шектеу мен озып кету тыйымы) ($) 2.2 Жақсартылған таңба (шу жолақтары сияқты сызықтар салуларды қоса) ($) 2.3 Қорғаныс құрылғыларды пайдалану (тосқауыл қоршаулар және т.б.) ($$) 2.4 Жарықтандыру ($$/$$$)	13 – 16 % 11 – 45 % 41 – 52 % 17 – 64 %
Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
3 Көлденең және бойлық тегістікті жақсарту IRI индексінің азаюы, м/шқ Жолдардың типтері бойынша ЖКО тәуекел көрсеткішінің төмендеуі (%) Бөлу жолағы бар көпжолақты жолдар Бөлу жолағы жоқ көпжолақты жолдар Екі жолақты жолдар 3-тен 2-ге дейін 22,7 21,4 9,0 4-тен 2-ге дейін 34,6 33,3 1,8 5-тен 2-ге дейін 38,0 37,1 14,3 6-дан 2-ге дейін 39,3 38,8 16,7	9 – 39 %
4 Қисықтардың көру ара қашықтығын жақсарту 4.1 Қисықтардың ішкі бөлігінде алдыңғы шолу (ашық шолу) ($$) 4.2 Өсімдіктерді алып тастау ($)	6 – 38 %
Қарқындылығы төмен жолдар үшін радиустардың тюльповидті кестесі

№4 жолдың сипаттамасы: БОЙЛЫҚ ПІШІН

№2 бағаланатын параметр: Шолу ара қашықтығы (көрінімділік)

4.2.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселені сипаттау				Мысал
Әдетте жүргізушілерде шолу, одан әрі әрекеттердің тәртібін анықтау мен сол тәртіпті қауіпсіз сақтау үшін жеткілікті болу керек. Жүргізушінің қауіпсіз тоқтауы дағдарысты жағдайдың типтік талаптары болып табылады, ал бұл жүру жылдамдығы реакция уақыты мен тежеу темпісі туралы дұрыс ұсыныстарының болуын көрсетеді. Сондықтан шолу ара қашықтығына қойылған талаптар жолдың геометриялық жобалануымен және жылдамдықты бақылау құралдарымен байланысты және жобаланудың барлық стандарттарына қосылған. Негізгі жолмен келе жатқан жүргізушілер, сондай-ақ қандай жағдай болмасын дайындалып, ең болмаған жағдайда қауіптен ауытқып кету үшін екінші дәрежелі жолда келе жатқан көлік құралдарын ертерек байқауға қабілетті болулары керек. Бұл себептерінің бірі, көрінімділіктің үшбұрыштарына жиі орналастырылатын екінші дәрежелі жолда келе жатқан көлік құралының тоқтау-сызығына немесе жолда орын беру белгісіне жетпей жатып көрінуі үшін орнатылады. Жаяу жүргіншілерде сондай жеткілікті шолуы болуы қажет және көрінулері қажет, және жолдың қиылысуы жиі қиылысуларда немесе олардың қасына жиналады. Біздің адами факторларды зерттеудегі деректер бойынша жаңа жағдайды түсініп ойлану үшін жүргізушілерге 4-6 секунд қажет; бұл ара қашықтықты жылдамдық 100 шқ/сағ болғанда 300 метрге немесе 80 шқ/сағ болғанда 200 метрге өтуді көрсетеді. Екінші дәрежелі жолдың негізгі жолмен түйіскен сүйір бұрышы шолу мен ЖКО-на әкелетін басты мәселе болып табылады. Бұл екінші дәрежелі жолда келе жатқан көліктік құралдарды қиылыстарды, тиісті шолуды қамтамасыз ету үшін оңтайлы болып табылатын жылдамдыққа қарамастан, үлкен жылдамдықпен өтуіне себеп болады.
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
2.3) Бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО — жолдың басқа жағына өтіп шығу	7.1) Кем дегенде екі АКҚ —әр түрлі жолдар — оң (сол) жақтан ағынға қосылған кезде солға (оңға) бұрылу	8.4) Кем дегенде екі АКҚ — қиылысу (бұрылыссыз) – басқа	1.2) Жая жүргінші жолды қиылыстан өтуде		4.5) Кем дегенде екі АКҚ — бір бағыт — артынан келіп соқтығысу

4.2.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Регламенттелген әдістерге сәйкес шолудың ара қашықтығын өлшеу?	___ м Әр жергілікті телім үшін жауап беру	МЕМСТ 32963-2014
2 Жолда ұзындығы бойынша шолудың өзгеру кестесін жасау		4.5-тарау Шолу ара қашықтығының әсері, Бабков В. Ф. Жүру қауіпсіздігі мен жол шарттары: ЖОО - арналған оқулық.— М.: Көлік, 1993.—271 б.
3 Тоқтауға арналған шолудың ең кіші ара қашықтығын (м) анықтау. Берілген ара қашықтық жол бойымен жүрудің (шқ/сағ) есептік жылдамдығына тиісті ме?	___ м Әр жергілікті телім үшін жауап беру	МЕМСТ 33475-2015 2-кесте Автомобиль жолының бойлық пішінінің және планның геометриялық элементтерінің ұйғарынды параметрлері ККП 45-3.03-227-2010 5.2-кесте Елді мекен көшелерінің немесе елді мекендерден өтетін жолдардың жүру бөлігі шолуының ұйғарыңды ара қашықтықтары.
4 Қарсы келген автомобильге арналған көрінімділіктің кіші ара қашықтығын (м) анықтау. Берілген ара қашықтық жол бойымен жүрудің	___ м Әр жергілікті телім үшін жауап беру	МЕМСТ 33475-2015 2-кесте Автомобиль жолының бойлық пішіні мен планның геометриялық элементтерінің ұйғарыңды параметрлері
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
(шқ/сағ) есептік жылдамдығына тиісті ме?
5 "Көрінімділіктің үшбұрышы" қамтудан көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің көрінімділігі қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерін егжей-тегжейлеу	МЕМСТ 33150-2014 5.8-тармақ МЕМСТ 32944-2014 6.2.6-тармақ
6 Жергілікті телімде жақындау габариттері нормативтік талаптарға сәйкес келеме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	МЕМСТ 32959-2014
7 Озып (көрінімділіктің алшақтылығы/жүру жолақтар саны) кетуге арналған қауіпсіз мүмкіндіктер жеткіліктілігі қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 5.1-5.3-тармақтар Шқ+ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
8 Ауыспалы жылдамдықты жолақ нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚнжЕР 3.03.09-2006 6.3-тармақ
9 Көрінімділіктің шолуы қорғаныс тосқауылдар, қоршаулар, техникалар, тұрақты аймақтар, жол белгілері және тағы басқаларымен (әсіресе сол жақ бұрылыстың ішкі жүру жолағын тексеру) қоршалады ма?	А) Иә; B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
10 Қандай да бір оптикалық елестер болады ма?	А) Иә; B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
11 Жергілікті телімде жол айналары қарастырылған ба?	А) Иә; B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	Шқ +ПК - Шқ +ПК __метр (әр жергілікті телімді сипаттау)
12 Жол айналары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә; B) Жоқ, қандай	МЕМСТ 33144-2014
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
	жергілікті телімдер екенін көрсету
13 Жол айналарының орналасуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ма?	А) Иә; B) Жоқ, қандай жергілікті телімдер екенін көрсету	МЕМСТ 33151-2014 4.6.1-тармақ

4.2.3 Апаттылықтық дербес коэффициентерін анықтау
1 Апаттылықтың К₁₇ дербес коэффициентінің мәндері

Пландағы көрінімділігі, м	50	100	150	200	250	350	400	500	600
К17 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	4,5	2,5	1,9	1,8	1,7	1,5	1,35	1,1	1,0
К17 (бөлу жолағы жок I санаттағы жолдар)	9,5	5,5	3,7	2,2	1,8	1,6	1,4	1,2	1,0
К17 (бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	3,8	3,3	1,8	1,5	1,3	1,2	1,1	1,05	1,0

2 Апаттылықтың К₁₈ дербес коэффициентінің мәндері

Пішіндегі көрінімділігі, м	50	100	150	200	250	350	400	500	600
К18 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	6,0	4,2	3,0	2,6	2,4	2,3	2,0	1,5	1,0
К18 (бөлу жолағы жок I санаттағы жолдар)	11,0	7,0	5,0	3,5	2,9	2,4	2,2	1,7	1,0
К18 (бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	4,0	3,5	2,8	2,0	1,5	1,3	1,2	1,05	1,0

3 Апаттылықтың К₁₉ дербес коэффициентінің мәндері

Бір деңгейдегі жанасқан жолы бар қиылысудың көрінімділігі, м	20	30	40	50	60
К19 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	5,0	2,5	1,65	1,1	1,0

4 Апаттылықтың К₂₀ дербес коэффициентінің мәндері

Жанасқан көшесі бар қиылысудың көрінімділігі, м	20	30	40	50	60
К20 (елді мекен арқылы өтетін жолдар үшін)	3,17	2,27	1,66	1,18	1,0

5 Апаттылықтың К₂₁ дербес коэффициентінің мәндері

Жанасқан көшесі бар жанасудың көрінімділігі, м	20	30	40	50	60
К21 (елді мекен арқылы өтетін жолдар үшін)	2,68	1,98	1,67	1,03	1,0

4.2.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындар көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Қисықты, қиылысты, жаяу жүргінші жолды және т.б. қайта құру 1.1 Үлкейтілген радиус және көрінімділік ($$$)	8 – 55 %	Жазықтықты қисықтың үлкейтілген радиусы және шолу
Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындар көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
2 Жүргізушінің адекватты реакциясы үшін шолуды жеткілікті ара қашықтықпен қамтамасыз ету 2.1 Шолуды ашу ($$) 2.2 Жүргізушілердің жақсы бағдарларын қамтамасыз ету (Мысалы: алдыда екінші дәрежелі жолды нақты көрсететін, екінші дәрежелі жолдың бойымен ағаштар отырғызу) ($)	20 – 38 %
3 Белгілер мен таңбаларды жақсарту 3.1 Жақсартылған белгілер (жол белгілерін жасау үшін жоғарғы сапалы жарық шағылыстырушы материалдарды қолдану, жаяу жүргінші жолға жақындаған кезде жалтылдаған шамшырақты пайдалану) ($) 3.2 Жақсартылған белгілеу (жарық шағылыстыратын шыны гранулаларды пайдалану, стандартсыз белгілерді қолдану және т.б.) ($)	10 – 33 % 11 – 35 %

№5 жолдың сипатталуы: ЖОЛ ҚИЫЛЫСТАРЫ

№1 бағаланатын параметр: Жол қиылысын талдау

5.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің анықтамасы		Мысал
Жол қиылыстары көлік құралдары мен жолды бір уақытта қауіпсіз өту және жол жүрісінің барлық қатысушыларына түсінікті болу үшін қажет. Қиылысу жергілікті жерге, жол басымдылығына және заңмен рұқсатталған тәсілдерге сәйкес келуі маңызды.
Мәселенің анықтамасы		Мысал
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
6.2) Кем дегенде екі АКҚ —бір жол — қарама-қарсы бағыт — басқа АКҚ алдымен солға (оңға) бұрылу	8.4) Кем дегенде екі АКҚ – қиылысу (бұрылыс жоқ) – басқа		5.1) Кем дегенде екі АКҚ – маңдайлық соқтығысу	4.2) Кем дегенде екі АКҚ – ағынға қосу	5.3) Кем дегенде екі АКҚ — қарама-қарсы бағыт — бұрылыс жоқ — басқа
7.1) Кем дегенде екі АКҚ —әр түрлі жолдар — оң (сол) жақпен қосқан кезде солға (оңға) бұрылу	7.2) Кем дегенде екі АКҚ — әр түрлі жолдар - сол (оң) жақта келе жатқан көліктік құрал алдында оңға (солға) бұрылу		7.3) Кем дегенде екі АКҚ — әр түрлі жолдар — сол (оң) жақтан ағынға қосылу кезінде солға (оңға) бұрылу	7.4) Кем дегенде екі АКҚ — әр түрлі жолдар — оңға (солға) бұрылу — маңдайлық соқтығысу	7.5) маңдайлық соқтығысу — әр түрлі жолдар — ағынға қосумен бұрылыс – басқасы
8.1) Кем дегенде екі АКҚ — бұрылу немесе қиылысу — бір жол — бір бағыт — артынан келіп соғу	8.2) Кем дегенде екі АКҚ —– бұрылу немесе қиылысу — бір жол — бірдей бағыт — солға (оңға) бұрылу		8.3) Кем дегенде екі АКҚ — бұрылу немесе қиылысу — бір жол — бірдей бағыт — оңға (солға) бұрылу	8.4) Кем дегенде екі АКҚ — қиылысу (бұрылыс жоқ) — басқасы	8.5) Кем дегенде екі АКҚ — бұрылу немесе қиылысу — бір жол — бірдей бағыт — басқа

5.1.2-1 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Автомобиль жолдарының бір деңгейдегі қиылысуларының қауіпсіздігін бағалау: 1.1 Шиеленіс нүктесінің қауіптілігі; 1.2 Қиылысудың қауіптілік дәрежесі; 1.3 Барлық шиеленісу нүктелерінің қауіп-қатері (автомобильдердің тоқтау-сызығына келіп соқтығысуынан басқа); 1.4 Ықтимал басып кетулердің саны; 1.5 Реттеліп отырған қиылысуларда ЖКО-ның ықтимал саны; 1.6 Бағдаршаммен реттелетін қиылысулардағы жаяу жүргіншілер қозғалысының қауіпсіздігін бағалау	Өзге де көрсеткіштерден басқа бағалау шегінде қиылысуды теңдестіру: A) қауіпті емес (3-тен кем) B) аз қауіпті (3,1-8) C) қауіпті (8,1-12) D) өте қауіпті (12-ден астам)	СӘЖҚ 218.4.005-2010 6.1-тармағы Қайта жобаланған жолдарда бір деңгейдегі қиылысулардағы қауіпсіздіктің көрсеткіші 8-ден аспайды, олай болмаған жағдайда қиылысудың неғұрлым қауіпсіз сұлбалары әзірленеді.
2 Теміржол өткелімен қиылысудың қауіпсіздігін бағалау (III-V техникалық санаттағы жолдар үшін): 2.1 Теміржол өткелінің апаттылығының қорытынды коэффициенті; 2.2 Теміржол өткелінің қауіптілік коэффициенті.	Бағалау шегінде теміржол өткелін екі әдіс бойынша теңестіруге болады: A) қауіпті емес B) аз қауіпті C) қауіпті D) өте қауіпті	СӘЖҚ 218.4.005-2010 6.2-тармағы Егер жүру қауіпсіздігінің бағалаудың екі әдісі бойынша теміржол өткелі қауіптілік дәрежесі бойынша әр түрлі топтарға жатса, онда іс-шараларды таңдауда өткелдің аса қауіпті сипаттамасын есепке алу қажет.
3 Әр түрлі деңгейдгі қиылысудың қауіпсіздігін бағалау: 3.1 Көлік жол айырығындағы қозғалыс қауіпсіздігінің көрсеткіші 3.2 Шиеленіс нүктелерінің салыстырмалы апаттылығы		СӘЖҚ 218.4.005-2010 6.3-тармағы Жүру қауіпсіздігінің ұйғарынды көрсеткіші толық типтегі айырықтар үшін 10 млн.авт-өткелдеріне 3 ЖКО-дан қабылданады.

5.1.2-2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1	2	3
1 Қиылысуларға қажеттілік бар ма және олардың орналасу жерлері мен саны дұрыс анықталды ма?	Әр жергілікті телім үшін жауап беру	-/-
2 Пайдалану мен қауіпсіздік жағынан таңдалған қиылысу үшін типі мен жобалық шешімі жарамды ма (қиылысатын жолдар, Т-типті қиылысқан жол, айналма жол, бағдаршам және т.б.)	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚН 3.03-01-2013 7.1-7.3-тармақтар ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 6.1-6.4-тармақтар СӘЖҚ 218.2.071-2016
3 Қиылысу мен жанасу немесе көлік айырықтары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 6.1-6.4-тармақтар СӘЖҚ 218.2.071-2016
4 Темір жолдарымен әр түрлі деңгейде I-III санаттағы автомобиль жолдарының қиылысуы	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР ҚН 3.03-01-2013 7.4.1-тармақтар I-III санаттағы автомобиль жолдарының әр түрлі деңгейлерде теміржолдармен қиылысуларын жобалау қажет
Қиылысулар немесе жанасулар
5 Барлық кіреберістердің қиылысуларды алдын ала тану, алыс қашықтықтан қозғалыстың қажетті бағытын анықтау мүмкін ба?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
6 Жүру бағыты анық көрсетілген бе және түсіну үшін оңай ма?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
7 Екпіннің және тежеудің, басып озудың қосалқы жолағында қажеттілік бар ма?	А) Иә, қауіпсіздікке қойылған талаптарға сәйкес олар тиісті түрде жобаланған ба? B) Жоқ	-/-
1	2	3
8 Қиылысуға қатысты бағыт бойынша жылдамдықты төмендету қажет па? Екінші дәрежелі жолдарда жылдамдықты төмендету үшін ауыспалы аймақтар бар ма?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
9 Тура көрінімділіктің/мерзімді шектеулер, мысалы, тосқауылды қоршаулар түрінде, қоршаулар, жол техникалары, тұрақ аймақтары, жол белгілері, ландшафтты ерекшеліктер/отырғызулар, көпір тіректері, мекемелер сызығында кедергілер бар ма?	А) Иә, мәселелік орындарды белгілеу B) Жоқ	-/-
10 Жолды пайдаланушылар үшін қиылысудағы жақсы көрінімділік қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
11 Қауіпсіздік аралшықтары анық көрсетілген бе?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
12 Екінші дәрежелі жолдық желімен/жол бойғы қызметпен араласқан немесе қосылған бола алатын, артық немесе шиеленісті нүктелерде орналасқан болып табылатын жобада келу жолдары қатысады ма?	А) Иә, мәселелік орындарды белгілеу B) Жоқ	-/-
13 Қоғамдық көліктің тұрақтары қиылыстарда қарастырылған ба? Егер қарастырылған болса, онда олар дұрыс орналасқан ба?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
14 Жаяу жүргіншілер мен велосипедшілердің талаптары ескерілді ме?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
15 Көлік айырықтары мен оның элементтері барлық кіреберістердің қажетті бағыттарын уақытында анықтап танып үлгеретінде жобаланған ба?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
16 Қозғалыс бағыты анық және түсінікті ма?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
17 Бұрылыстардың радиусы жеткілікті қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
18 Бұрылыстарда жүрудің жүру бөлігі мен жолақтары жеткілікті кең бе?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
1	2	3
19 Қауіпсіздік талаптарына сәйкес екпіннің қосалқы жолақтары мен тежеулері тиісті түрде жобаланған ба?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
20 Көлік айырықтарында жақсы көрінімділік қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
Көлік ағындарын арналау
21 Қозғалыстың бағыттары нақты көрсетілген бе? Көлік ағындары таңбалармен реттеледі ме?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
22 Кімнің жүріп өту артықшылығына ие екені нақты көрсетілген бе?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
Бұрылыс
23 Көлік құралдарының барлық маневрлері үшін қиылысудың өлшемдері сәйкес келеді ме (жоба бойынша көлік құралдарының бұрылысының минималды радиусы)?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
24 Сол жақты, оң жақты бұрылысты маневрлер мен айналулар үшін қосалқы жолақтар жеткілікті кең бе?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
25 Бұрылатын жүргізушілер қарама-қарсы қозғалысты көре алады ма?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
26 Бұрылу үшін қосымша аймақ қажет пе және айналу жолағының тиісті ұзындығы қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, мәселелік орындарды белгілеу	-/-
27 Осы жергілікте телімде бұрылысқа тыйым салыну қажет пе?	А) Иә, мәселелік орындарды белгілеу B) Жоқ	-/-
Осы нысандардағы жолдық сигнал белгілері
28 Қиылысуда немесе жанасуда бағдаршамды орнату қажет пе?	А) Иә, жергілікті нүктелерлі белгілеу B) Жоқ	-/-
29 Меншіктің іргелес нысаналарынан кіреберіс жолдарында бағдаршамды орнату қажет пе?	А) Иә, жергілікті нүктелерді көрсету B) Жоқ	-/-
30 Әр тиісті көлік ағыны үшін шолудың көзқарасы жағынан бағдаршамдар тиісті түрде орнатылған ба?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
31 Бағдаршамның сигналдары бөгеледі ме (мысалы, жол белгілерімен, жарықтандыру бағаналарымен, көлік кептелулерімен)?	А) Иә, жергілікті нүктелерді көрсету B) Жоқ	-/-
32 Тоқтау-сызығынан бағдаршамның сигналдарын көру мүмкін бе?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
33 Егер де бағдаршамның сигналдарын уақытында көру мүмкін емес болған жағдайда, қосымша алдын ала хабарлайтын құрылғылар қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
34 Бағдаршамның сигналдары жарық күннің көзі кезінде көрінеді ме? Бар жолда жарықтылық, сасып қалуға әкеліп және бағдаршамның (натриилік шамдар) жасыл сигналы ретінде қабылданып қалуы мүмкін бе?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
35 Бағдаршамның сигналдарымен үйлесіп жұмыс істейтін және бағдаршамның белгісі қай жаққа жүруге рұқсат ететін немесе тыйым салатын бағытын көрсететін қосымша сигнал құрылғылары бар ма?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
36 Қосымша сигналдар бұрылыс маневрлері үшін қарастырылған ба, немесе жеке сигнал жүйелері бар тез жүретін көлік құралдары үшін жеке жолақтар қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
37 Сол жақты (оң жақты) бұрылыс үшін қосымша сигналдар қарастырылды ма?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
38 Бұрылуға арналған қосымша сигнал қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
39 Міндетті түрде жылдамдық тәртібін сақтауды қамтамасыз ету үшін тиісті шаралар қарастырылды ма?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
40 Сигнал белгілері оңай танылады ма және қайталанған сигналды орнатулар бар ма? Сигнал шамдарының (жол үстінде орналасқан қосымша сигналдар, белгілер, және т.б) орналасқан жерлері дұрыс таңдалды ма?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
41 "Жол беру" (мысалы, белгіні қайта орнату) белгісін күшейту қажет пе?	А) Иә, мәселелік орындарды көрсету B) Жоқ	-/-
1	2	3
42 Жол белгілеріне күн ату/түн бату кезінде тура күн сәулелері әсер етеді ме?	А) Иә, мәселелік орындарды көрсету B) Жоқ	-/-
43 Жаяу жүргінші қозғалыс аймақтарында: Жаяу жүргінші жолдар анық белгіленген бе? Әрбір телім сигнал белгілерімен жабдықталған ба?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
44 Тек жаяу жүргіншілер мен велосипедшілер үшін қосымша жасыл сигнал қажет жерлерде қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
45 Жаяу жүргінші қозғалыс аймақтарында: Жаяу жүргіншілер рұқсат сигналдың бір фазасында жолды өтіп үлгереді ме? Рұқсат сигналының фазасы үшін уақыт жеткілікті қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	-/-
46 Қауіпсіздік аралшықтары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, жергілікті нүктелерді көрсету	МЕМСТ 33151-2014 4.2.2-тармақ
47 Қауіпсіздік аралшықтары ернеулік таспен белгіленген бе? Немесе олар тек белгі салу көмегімен белгіленген ба?	Жергілікті нүктелерін көрсету	-/-

5.1.3 Аппаттылықтың дербес коффициентерін анықтау

1 Апаттылықтың К₂₂ дербес коэффициентінің мәндері

Қиылысатын (негізгі) жолмен қиылысулардың типі	Әр түрлі деңгейде	Бағдаршаммен реттелетін бір деңгейде	Параметрлердің нормаларға сәйкес келуі кезіндегі бір деңгейде	Параметрлердің нормаларға сәйкес келмеуі кезіндегі бір деңгейде
К22 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	0,7	0,85	1,0	1,3
К22 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	0,50	0,64	1,0	1,5
К22 (бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	0,35	0,7	1,0	1,4

2 Апаттылықтың К₂₃ дербес коэффициентінің мәндері

Негізгі жол бойынша қозғалыстың қарқындылығы кезінде екінші дәрежелі жолдармен бір деңгейде қиылысулар мың авт./тәулік.	3-тен кем	4	5	10	15	20	25	30	35
К23 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	1,0	1,3	1,75	3,2	4,5	5,2
К23 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	-	-	1,8	2,4	3,1	3,7	4,2	4,8	5,2
К23 (бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	-	-	1,25	2,0	2,5	2,8	3,1	3,3	3,4
Ескерту - қиылыспаған жағдайда 1,0 беріледі

3 Апаттылықтың К₂₄ дербес коэффициентінің мәндері

Бір деңгейдегі қиылысулар мен жанасулардың саны, 1 шқ. жолда дана	2 және одан аз	3-5	6-8	8-ден астам
К24 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	1,0	1,1	1,25	1,7
К24 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	1,0	1,2	1,6	2,1
К24 (бөлу жолағы бар I санаттағы жолдар)	1,0	1,6	2,8	3,3

5.1.4-1 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар: көлік ағындарын арналау

Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындардың көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Арнаны құрайтын бұрылыстың барабар радиусымен қозғалыс жолақтарын бөлуді көрсету ($$)	42 – 68 % (қиылыстардағы толық арналау)
Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындардың көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
2 Көтеріңкі аралшықтардың жобалануы (екпіндер) 2.1 Көтеріңкі аралшықтар көмегімен жүргізушіге арналған жергілікті кенейту (қажет болған жағдайда) және нақты бағдарлар ($$) 2.2 Жүру жолақтарының ығысуы (егер қолданыстағы жолақтар тым кең болса) ($$) 2.3 Қосымша жарықтандыру ($$) 2.4 Жүрудің сол/оң бұрылысты жолақтары үшін жеткілікті ұзындық ($$)	15 – 37 % (жол қиылысуларында толық арналау)
3 Белгілеу мен жол жабдықтарын пайдалану 3.1 Жүргізушінің үздік бағытына жүру жолақтарының анық белгіленуі ($) 3.2 Пластик маркерлері, майысқан бағаналар, және басқа да резеңкеден жасалған элементтер қолданылуы мүмкін ($) 3.3 Қозғалыс жолақтарын бағыттауға арналған ілгері жылжыту ақпараттық белгілері ($)	42 – 68 % (жол қиылысуларында толық арналау)
4 "Бос" аралшықты пайдалану 4.1 Аралшықтың бетіндегі әр түрлі текстураларын, шеттерімен жол жамылғысының деңгейінде пайдалануға мүмкін болады ($) 4.2 Жүргізушінің үздік бағыты мен аралшықты қиып өтуі кезінде қолайсыз жүруіне арналған таңбалар мен сақтандырғыш жолақтары ($) 4.3 Әсіресе тәуліктің түңгі уақытында жүру жолақтарын шектеуге арналған жарық шағылыстыратын бұрандамалар ($)		Белгілері мен сақтандырғыш жолақтары бар "бос" аралшықтың мысалы
Жағдайды түзету бойынша шаралар мен шығындардың көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
Т-түріндегі жол қиылысуының арналау мысалы (қозғалысты бұру үшін "қорғаныс" жолақтарына назар аударыңыз, мұнда тиісті саңылау шықпағанша қауіпсіз жерде тосып отыруға болады, содан кейін бұрылуға болады)

5.1.4-2 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар: жол қиылыстарының түрлері

Жағдайды түзету бойынша шара мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1. 1 Y-түріндегі жол қиылысы үшін: 1.2 "Y" -дің "Т" –ға толық қайта құрылуы ($$$) 1.3 Көрінімділікті жақсарту ($$ / $) 1.4 Жол белгілері мен таңбалануды жақсарту ($) 1.5 Шу таңбаларын қосу ($) 1.6 Жүрудің негізгі ағынының жол белгілері мен таңбаланудың артықшылықтарын нақты анықтау ($) 1.7 Шектескен жолдарға арналған "Тоқта" қосымша белгілері ($)	20 - 70 % 5 - 18 % 11 - 35 % 25 - 40 %
2 Екінші дәрежелі жол бойынша үлкен қарқындылыққа ие төрт жақты қиылыстар үшін: 2.1 Шахмат тәртібімен орнастырылған қиылыстарды толығымен қайта құру ($$$) 2.2 Бағдаршамдарды орнату ($) 2.3 Көлік ағындарының арналарын қалыптастыру (жүру жолағын тарылту) ($$) 2.4 Екінші дәрежелі жолдарда "Тоқта" белгісін пайдалану ($) 2.5 Екінші дәрежелі кіреберістерде жүрудің қосымша жолақтары ($$)	21 - 43% 25 - 35% 15 - 37% 25 - 44%	Қиылысулардың ықтимал нысандары
Жағдайды түзету бойынша мүмкін шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
3 Айналмалы жол қиылыстары үшін 3.1 Көлік ағындарының арналарын қалыптастыру (жүру жолақтарын тарылту) ($$) 3.2 Көтеріңкі аралшықтарды қосу (екпіндер). Жаяу жүргінші жолдардың шыға берістерінің артында тоқтайтын қалталар орнатылуы тиіс ($$). 3.3 Барлық шектескен жолдарда айналма қозғалыстың артықшылығы айналмалы жол қиылысының ішінде болуы үшін "Жол беру" белгісін пайдалану қажет ($)	15 - 37% 3 - 21% 3 - 9%

5.1.4-3 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар: бұрылыстар

Жағдайды түзету бойынша мүмкін шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Көлік ағындарының бөлу деңгейімен неғұрлым қауіпсіз қолданыстағы бұрылысты қайта жобалау ($$$)
Жағдайды түзету бойынша мүмкін шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
2 Бұрылысты қайта салу 2.1 Қолданыстағы бұрылысты неғұрлым қауіпсіз етіп қайта жобалау ($$$) 2.2 Бұрылатын көлік құралдарына арналған ақырындатудың қорғаныс жолақтары 2.3 Қауіпсіздіктікті минимумға алып келетін тік бұрышпен қарама-қарсы жүр бөлігі арқылы өтетін қысқа өткел, сондай-ақ жолдың осы бөлігінде көліктің қозғалысқа қосылуына мүмкіндік беретін жылдам қозғалыс жолақтары	15 – 37 %
3 Бұрылыстарды жақсарту (реабилитация) 3.1 Жүрудің сол жақ бұрылыс жолағын кеңейту және салу ($$$) 3.2 Бұрылыстардың радиусын жақсарту ($$) 3.3 Жүру жылдамдығын төмендетуге арналған ақпараттық-технологиялық сүйемелдеу ($$) 3.4 Белгілер мен таңбалауларды қосымша орнату ($) 3.5 Айналмалы қиылыстар мүмкін болған барлық жерлерде қауіпсіз бұрылыстармен жабдықталады	4 – 27 %
Мәселені түзету бойынша шара мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
Екі бағытқа да арналған айналудың мысалы (Қорғаныс жолағына назар аударыңыз, сол жердегі көлік құралдары өз кезектерін қилысу жерінде және жолақтың едәуір қорғалмаған аралығында қауіпсіз жерде тосып тұра алады;)

№6 жолдың сипаттамасы: ЖОЛ ҚЫЗМЕТІНІҢ НЫСАНАЛАРЫ

№1 бағаланатын параметр: Жол қызметінің нысаналары

6.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселені анықтамасы				Мысал
Өңірлер мен қалалардың (ауылдар) арасында алыс жол қатынастарына қызмет көрсету үшін жол қызметі (демалыс орындары мен жанармай станциялары) нысаналарының болуы қажет. Жүргізушілер жол жүру кезінде зейінділікті сақтап тұруы үшін әр 2-3 сағат демалулары қажет. Қызмет көрсетумен демалыс аймақтарының шығаберістері мен кіреберістері тиісті түрде бөлінбеген болса, онда олар жолдың негізгі жүру бөлігі бойынша көлік қозғалысы үшін кедергілер жасауы мүмкін. Қозғалыста ақырындату және жылдамдату жолақтарына құру мен қызмет көрсетуге тиісті назар аудару қажет. Демалыс аймақтарының тиісті аралықтарда салынуы маңызды, бірақ олар негізгі жүру бөлігі бойынша автомобильдердің үнемі кірулер мен шығулаларының салдарынан көлік қозғалысы үшін үнемі кедергілер тудырмас үші тым көп болмауы қажет. ТРАСЕКА өңірінде жол бойымен көп орын алатын рұқсатсыз сауда сияқты, тиісті демалыс аймақтары жайластыруының көптеген мысалдарын келтіруге болады. Жол қозғалыс (автокөліктердің кездейсоқ тоқталулары немесе көліктік ағынға қосылулары, сондай-ақ жүрудің үлкен жылдамдықтарымен жаяу жүргіншілердің жолдардың үстінде болулары) қатысушыларының әр түрлі санаттар жиынтықтары мен қозғалыс жылдамдықтарының үлкен айырмашылықтарынан, жол қозғалыстың барлық қатысушылары үшін қауіп төндіреді. Сондықтан жақсы жобаланған жүйе жоспарлаудың ерте сатысында осындай апаттарды болдырмауға, ал бақылаудың тиімді құралдары осындай қауіпті оқиғалардың пайда болуларын болдырмауға мүмкіндік береді.
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт-артынан келіп соғу	4.2) Кем дегенде екі АКҚ – ағынға қосылу	3.1) Жолдың оң (сол) жағында тіркелген АКҚ – мен соқтығысу	1.6) Жаяу жүргінші жолдың шетінде келе жатыр		4.4.1) Екі АКҚ – бір көліктік құралдың алдында бұрылу

6.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауап	Ескерту
1 Жергілікті телімдегі жол қызметінің әр бір нысаны қандай санатқа жатады?	А) B) C) D)	ҚР СТ 2476-2014 1-кесте 5-тарау
2 Жолдың техникалық санатына байланысты жол қызметі нысандарының арасында ұсынылған ара қашықтықтары сақталған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету	ҚР СТ 2476-2014 А қосымшасы
3 Жол қызметі нысаналарының орналасуы ҚР СТ 2476-2014 6.1-тармағының талаптарына сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2476-2014 6.1-тармақ
4 Автомобиль жолдарында орын алатын демалыс алаңдары алаңы бойынша қандай санатқа жатады?	А) Кіші B) Үлкен	ҚР СТ 2476-2014 6.3.1-тармақ
5 Жергілікті телімдегі демалыс алаңдарына қойылатын талаптар сақталған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін және себептерін көрсету	ҚР СТ 2476-2014 6.3-тармақ ҚР ҚНжЕР 3.03.-09-2006* 11.11-тармақ
6 Жергілікті телімдеге жол қызметі нысаналарын орналастыруға қойылатын талаптар сақталған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2476-2014 6.4-тармақ
7 Жергілікті телімде қорғайтын тұрақтарды орналастыруға қойылатын талаптар сақталған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2476-2014 6.5-тармақ
8 Жергілікті телімде техникалық қызмет көрсетудің бекеттерін орналастыруға қойылатын талаптар сақталған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2476-2014 6.6-тармақ
9 Жергілікті телімде автожанармай бекеттерін орналастыруға қойылатын талаптар сақталынған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2476-2014 6.10-тармақ
Типтік сұрақтар	Жауап	Ескерту
10 Жол қызметі нысанасында кіреберіс мен шығаберістерінің жеткілікті көрінімділігі мен шарттары қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-
11 Жол қызметі нысанасының жолдан шығу мен жолға шығуында ауыспалы-жылдамдықты жолақтары талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006* 6.3-тармақ
12 Егер жол екі жолақты және жолдың екі жағынан жол қызметінің нысаналары мен демалыс алаңдары орналасқан болса, онда бұрылуға тыйым салу қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-
13 Кіреберістер мен шығаберістерде және/немесе жүру бөлігінде тұрақтық аймақтар (өлшемдері) жеткілікті қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-
14 Жүру бөлігі мен тұрақтық аймақ арасында бөлу (мысалы, тосқауылды қоршаулар, екпіндер, отырғызулар және т.б.) бар ма?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-
15 Автобустардың көлік ағындары мен жолаушы көліктері ағындарының жүк көліктерінен бөлінуі қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ	-/-
16 Жоба жаяу жүргіншілерге арналған қауіпсіз құралдарды (мейрамханаларға апаратын жаяу жүргінші жолдар, жаяу жүргінші жолдар) қарастырады ма?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-

6.1.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттылықтың К₂₅ дербес коэффициентінің мәндері

Жол қызметі мен демалыс алаңдарының арасында ұсынылған ара қашықтықтарда ҚР МЕМСТ 2476-2014 талаптары сақталған ба?	Жоқ	Иә
К25	1,1	1,0

2 Апаттылықтың К₂₆ дербес коэффициентінің мәндері

Жол қызметі мен демалыс алаңдарының нысаналары арасында орналастыруға қойылатын ҚР МЕМСТ 2476-2014 талаптары сақталған ба?	Жоқ	Иә
К26	1,1	1,0

6.1.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шар мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Жол бойғы жолақтың бойымен қызмет көрсету орындарынан кіру/шығуды жақсарту 1.1 Тиісті ауыспалы-жылдамдықты жолақтарды салу ($$) 1.2 Кіру/шығу кезіндегі көлік ағындарды бөлу ($$)	15 – 37 %
2 Тұрақтау аймақтарын жақсарту 2.1 Көлік ағынын бөлу ($$) 2.2 Жаяу жүргінші жолдарды салу және/немесе оларды қайта таңбалау ($$) 2.3 Нысандар мен қызметтерге қатысты тұрақтардың тиісті орналасуы ($$/$$$)	16 – 33 % 10 – 32 %
Жағдайды түзету бойынша шар мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
3.Жол бойғы жолақта көрсетілген қызметтердің белгілері мен таңбаларын жақсарту. 3.1 Тиісті белгілер/таңбалау (жылдамдықты шектейтін белгілер, қозғалыс бағытын көрсететін белгілер, "кіруге тыйым салынады" белгілері, тұрақ аймақтары, жаяу жүргінші жолдар және т.б.) орнату. ($) 3.2 Тиісті жарықтылықты орнату ($$) 3.3 Қосымша қорғаныс жарықтылығын орнату ($)	2 – 10 % 25 – 74 % 31 – 54 %

№6 жолдың сипаттамасы: ЖОЛ СЕРВИСІ НЫСАНДАРЫ

№2 бағаланатын параметр: Автобустың тоқтайтын орны

6.2.1 Тұжырымдамалық мәселенің анықтамасы:

Мәселенің анықтамасы	Мысал
Автобустар үшін негізгі жолдың жүру бөлігінен бөлумен ажыратылған жұлдызды қалталар негізгі жүру бөлігіне тоқтайтын автобустармен жиі қолданылмайды. Жиі бұл бөлгіш жоқ автобустық қалталар басқа мақсаттарда қолданылады, автобустың тоқтауы үшін арналған орынды алып тұрған кездегі (сауда, тұрақ және т.с.с.) себептерге байланысты жасалады.

Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
1.1) Жаяу жүргінші жолды жүріп өтуге болмайтын жерден өтуі	4.2) Кем дегенде екі АКҚ — ағынға қосу	4.5) Кем дегенде екі АКҚ — бір бағыт — артынан келіп соқтығысу	3.1) Жолдың оң (сол) жағында тұрған АКҚ мен соқтығысу	1.6) Жаяу жүргінші жол шетінде келе жатыр

6.2.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейлігі:

Типтік сұрақтар	Жауап	Ескерту
1 Жергілікті телімдерде автобустардың тұрақты (аялдамалық) тармақтарының орналасуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2068 және РҚ СТ 2476-2014 6.2-тармағы, ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 11.8-11.9 - тармақтары
2 Жергілікті телімде автобустардың тұрақты тармақтарының жайласуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2068 және 6.2 ҚР СТ 2476-2014 6.2-тармағы
3 Жергілікті телімде көрінімділігі бойынша автобустардың аялдамалық тармақтары анық белгіленген бе? Автобустық аялдамаларда белгілер орнатылыған ба және олар жүргізушілер үшін түсінікті ме? Алыс қашықтықтан көріп түсіну қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-
Типтік сұрақтар	Жауап	Ескерту
4 Жол сервисі нысандарының шығаберіс және кіреберіс жолдарындағы ауыспалы-жылдамдықты жолақтар талаптарға сәйкес келеді ма?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР ҚНжЕР 3.03.09-2006 6.3-тармақ
5 Автобус аялдамалары жүру бөлігінің арғы тиісті шегінде орналасқан ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2476-2014 6.2.11-тармақ
6 Автобус аялдамалары көлік ағынынан бөлінген бе? Жолдың барлық бойымен жүргіншілер үшін қорғаныс шаралары қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-
7 Жарықтандыру қажет пе? Егер қажет болса, онда ол тиісті түрде жобаланған ба?	А) Иә B) Жоқ, қайсысы жергілікті телімдер екенін көрсету мен себептерді егжей-тегжейлеу	-/-

6.2.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттылықтың К₂₇ дербес коэффициентінің мәндері

Тоқтайтын орындардың орналастырылуы мен жайластырылуының нормативтік талаптарға сәйкес келуі	Сәйкес келеді	Сәйкес келмейді
К27	1,0	2,24
Ескерту — қажет болмаған жағдайда 1,0 қосылады

6.2.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша ықтимал шара мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Көлік қозғалысын негізгі ағынынан автобустық аялдамаларды алып тастау 1.1 Көліктің негізгі ағынынан автобустық қалталарды бөлу мен оларды жаяу жүргінші жолдармен жалғау ($$$) 1.2 Автобус аялдарамаларына және олардан жаяу жүргіншілер жолдарын жүргізу ($$/$$$) * Автобус аялдамаларын айналмалы айрықтардың шығу жолдарында орналастыру дұрыс және қауіпсіз, себебі өтіп жатқан автобустардың жылдамдықтары әлі күнге дейін төмен.	34 – 90 %
2 Қолданыстағы көлік ағынының шарттарында автобус қалталарын жақсарту 2.1 Автобус қалталарының аумағында қозғалыс қарқындылығын төмендету бойынша шаралар ($$$-$$) 2.2 Автобус қалталарын басқа орынға ауыстыру ($$$) Жаяу жүргіншілер жолдары тәуекелділікті төмендету үшін автобус аялдамасының артына орналастырылуы қажет екенін атап өту қажет.	25 – 54 %
3 Автобус аялдамаларының аймақтарында белгілер/таңбалар мен жол жабдықтарын жақсарту 3.1 Автобус аялдамаларының белгілері мен таңбаларын жақсарту ($) 3.2 Тиісті жарықтылықты орнату ($$) 3.3 Қосымша қорғаныс қоршауларын орнату ($) 3.4 Жаяу жүргіншілер үшін қосымша қоршауларды орнату ($)	2 – 10 % 25 – 74 % 31 – 54 %
Жағдайды түзету бойынша ықтимал шара мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
Автобус қалталарына арналған ұсынылған және минималды мәндер (Жаяу жүргіншілер жолдары автобустан шығып және жолды өтіп бара жатқан жаяу жүргіншінің автобустың артында келе жатқан көлікке көрінуі үшін автобус қалтасының артында орналасуы қажет екендігін айтап өту керек)

№7 жолдың сипаттамасы: ЖОЛДЫҢ ӘЛСІЗ ҚАТЫСУШЫЛАРЫНЫҢ ҚАЖЕТТІЛІКТЕРІ

№1 бағаланатын параметр: Жаяу жүргінші жолдары

7.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Меселенің анықтамасы

Мысал

Жаяу жүргіншілер қалааралық жолдардың бойымен жүрмеулері қажет. Қатты жол жиектері жүрудің әлсіз қатысушыларына арналмаған, ал тек қиын-қыстау жағдайларда олардың көлік құралдарын пайдалануы үшін қарастырылған. Негізгі үлкен жолдарда жол айырықтарынан басқа, жаяу жүргінші жолдары жер асты немесе жер үстімен өтуі керек, ол қозғалыстың әлсіз қатысушыларының үлкен мөлшерінде ғана қарастырылады. Автомагистральдарда немесе көп қатарлы қозғалыстары бар жолдарда бір деңгейлі жаяу жүргінші жолдарға тыйым салынған болуы керек, сигналдық жол белгілері орнатылған жағдайды қоспағанда. Жаяу жүргіншілер жолды қауіпсіз өту үшін жолдар баспалдақ орнына пандустары бар жер асты өткелі немесе жол үсті өткелі өтетін түрінде болуы қажет. Басқа да нұсқалар, жаяу жүргіншілермен кездейсоқ оқиғалардың ықтималдылығын айтарлықтай арттырады. Қиылыстарда автожолдың қосымша өткізу қабілетін қамтамасыз ету үшінкей кездерде кейбір телімдерді кеңейтеді. Бұл жолдан өту аралығын арттырып, жаяу жүргіншілер үшін тағы да қауіп тудырады.

Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
1.1) Жаяу жүргінші жолды тыйым салынған жерде өтіп бара жатыр	1.2) Жаяу жүргінші жолды қиылысқан жерде өтіп барады	1.5) Жаяу жүргінші жол үстінде	4.5) Кем дегенде екі АКҚ — бір бағыт — артынан келіп соқтығысу	2.5) Бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО — басқасы

7.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жол қозғалысының шарттарына байланысты жергілікті телімдегі жаяу жүргіншілер жолы қай типке жатады?		МЕМСТ 32944-2014 4 және 5 тараулар
2 Жергілікті телімдегі жаяу жүргінішілер жолының орналасуы дұрыс таңдалған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2068-2010 4.5.2.1- 4.5.2.2-тармақтары және 4.3-4.9, 6.1.1-6.1.3, 6.2.1-6.2.2, 6.2.8-6.2.9 - тармақтар
3 Жаяу жүргіншілер жолдары жаяу жүргіншілер жолды басқа жерлерден өтпейтіндей етіп орналастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу
4 Көп жаяу жүргіншілер өтетін жерлерде, жаяу жүргінші жолдар қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу
5 Өтуге тыйым салынған жерлерде жаяу жүргіншінің өтуін болдырмас үшін қоршаулар қажет па?	А) Иә, себептерді егжей-тегжейлеу B) Жоқ
6 Жүру бөлігінен тыс жерлерде жаяу жүргінші жолдар нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу	МЕМСТ 32944-2014 6.1-тарау
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
7 Жер асты немесе жер үстіндегі жаяу жүргіншілер үшін тәуекел бар ма? Қауіпті жағдайларды болдырмас үшін шаралар жоспарланған ба (мысалы, қоршаулар)?	А) Иә, себептерді егжей-тегжейлеу B) Жоқ
8 Жүру бөлігінің жаяу жүргінші жолдары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу	МЕМСТ 32944-2014 6.2-тарау
9 Қауіпсіздік аралшықтары мен жанасқан жаяужолдарының жаяу жүргінші жолдарында аласа ернеулер қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу
10 Жол бойында тұраққа рұқсат етілген аймақтарда жаяу жүргінші жолдарды ұзарту қарастырылады ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу
11 Бір деңгейдегі жаяу жүргінші жолдарда "көрінімділік үшбұрышы" қамтуынан көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің көрінімділігі қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу	МЕМСТ 32944-2014 6.2.6-тармақ
12 Шолуға толығымен немесе ішінара мысалы қорғаныс кедергілер, қорғаныс қалқандар, жол техникасы, тұрақ аймақтары, жол белгілері, өсімдіктер, құрылыстар, павильондарда көлік құралдары немесе көлік кептелулермен бөгет жасалған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу
13 Қауіпсіздік аралшықтары анық көрінеді ме және олар дұрыс жобаланған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу
14 Күтіп тұрған жаяу жүргіншілер үшін кеңістік жеткілікті ма? Жол арқылы өту үшін күтіп тұрған жаяу жүргіншілерге, қауіпсіздік аралшықтары жеткілікті сыйымды ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
15 Жаяу жүргінші жолдардың жол қозғалысын ұйымдастыру құралдарымен жабдықталуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2068-2010 4.5.2.4-4.5.2.6-тармақтары және МЕМСТ 32944-2014 6.1 және 6.2-тармақтар
16 Жаяу жүргінші жолда тұрақты электр жарығы қажет пе? Ол нормативтік талаптарға сай ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді егжей-тегжейлеу	ҚР СТ 2068-2010 4.6.1-тармағы және МЕМСТ 32944-2014 6.2.14-6.2.16-тармақтар
17 Ерекше топтар мен нысаналар (сонымен қатар, ауруханалар) мысалы, қартайған адамдар үшін, науқас адамдар үшін, физикалық бұзылулары бар, нашар еститін және көздері көрмейтін адамдар үшін арнайы шаралар қажет пе?	А) Иә, себептерді егжей-тегжейлеу және олар нормативтік талаптарға сәйкес келеді ма? B) Жоқ	ҚР СТ 2723-2015
18 Жолдан өтуге арналған көмекші құрылғылар қажет пе?	А) Иә, себептерді егжей-тегжейлеу B) Жоқ

7.1.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттылықтың К₂₈ дербес коэффициентінің мәндері

Елді мекендерде жаяужолдар, жаяу жүргінші жолдар мен өтпелі жолдардың болуы	Жаяужолдар мен өтпелі жолдар жоқ	Жаяужолдар мен өтпелі жолдар жолдың бір жағында ғана бар	Жаяужолдар мен өтпелі жолдар жолдың екі жағында бар	Жаяужолдар мен өтпелі жолдар жолдың екі жағында бар. Жаяу жүргінші жолдар әр түрлі деңгейде бар
К28 (II-IV санаттағы екі жолақты жолдар)	2,2	1,2	1,0
К28 (бөлу жолағы жоқ I санаттағы жолдар)	4,2	2,2	1,4	1,0
К28 (бөлу жолағы бар Iсанаттағы жолдар)	1,9	1,6	1,3	1,0
Ескерту – Егер жол елді мекенді аймақтан өтпейтін болса, онда 1,0 қабылданады.

7.1.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша ықтимал шара мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысалы
1 Жолдан бөлінген жаяу жүргінші жолдар 1.1 Жер асты немесе жер үсті өтпелерді жабдықтау (оларды қолдануда жаяу жүргіншілердің талаптарына назар аудару қажет) ($$$) 1.2 Жер асты/жер үсті өтепелерді жарықтандыру ($$$/$$) 1.3 Кеңейтілген жер асты/жер үсті өтпелерде қорғаныс қоршауларын орнату ($$) 1.4 Орнатудың көмегімен жаяу жүргіншілерді жер асты/жер үсті өтпелерді (хабарламалар, белгілер мен таңбалар, бұзушылықтарды тіркеу құралдары, жақсы жарықтылық) пайдалануға ынталандыру.	13 – 44 % 9 – 32 %
2 Жаяу жүргіншілер үшін жолдың тарылуы мен қауіпсіздік аралшықтарын пайдалану 2.1 Көлік қозғалысы жолағының тарылуы ($$) 2.2 Жолды өту алдында жаяу жүргіншіні көлікке қарай бетпе-бет бұруға көмектесетін қоршауы бар қауіпсіздік аралшықты орнату ($$) 2.3 Қосымша бағдаршамдарды орнату ($) 2.4 Жаяу жүргінші жолдарды жарықтандыру ($$$/$$) 2.5 Жаяу жүргіншілерге қорғаныс тосқауылдарын орнату ($)	15 – 37 % 3 – 21 % 2 – 12 % 17 – 64 %
Жағдайды түзету бойынша ықтимал шара мен шығындар көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысалы
3 Жаяу жүргіншілер жолдарын (жаяу маршруттарды) өткелдерге қосу 3.1 Жаяу жүргінші жолдарды таңбалау ($) 3.2 Көтерілген жаяу жүргінші жолдар ($) 3.3 Жаяу жүргінші жолдардың жанында жылдамдықты төмендетуге арналған құралдарды (шығыңқы жерлер, шу жолақтары) орнату ($)	10 – 58 % 35 – 67 %

№7 жолдың сипаттамасы: ЖҮРУДІҢ ӘЛСІЗ ҚАТЫСУШЫЛАРЫНЫҢ ҚАЖЕТТІЛІКТЕРІ
№2 бағаланатын параметр: Жаяу жүргіншілер жаяужолдары
7.2.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің анықтамасы			Мысал
Жаяу жүргіншілермен кездейсоқ жағдайлар ЖКО нәтижесінде өлімдер мен жарақаттардың үлкен пайызын құрайды. Әсіресе жолдардың қаламаңындағы телімдері жаяу жүргіншілер үшін қауіпті болып табылады. Осындай жағдайларда 50 % жуығы өлім нәтижесімен аяқталады. Жолдар, әдетте, жол қиылысының элементтері сияқты, жаяу жүргіншілер өтетін жерлер көтеріңкі болғаны қажет, бірақ қалааралық жолдардың жаяужолдары көп емес, дегенмен біршама жерлерде жаяу жүргінші өтпелер жеткілікті белсенді болулары мүмкін. Жаяжолдар жол жүру қауіпсіздігі үшін үлкен маңызы бар және кеңістік жасауға мүмкіндік беретін жаяу жүргіншілер мен автомобильдерді шектеу үшін барлық қажетті шараларды қолдану қажет. Жеке маршруттар жол жүрудің әлсіз қатысушылары үшін тым қауіпсіз орын ауыстыруды қамтамасыз етеді. Жаяужолдарда көше сауда және/немесе автомобильдердің тұруы сияқты кедергілердің болмауына қажетті назар аудару қажет. Негізгі жол бойынша мекеменің қасынан жаяу жүргіншіге өтетін жол қалдырмай және оларға үлкен қауіп төндіріп, үлкен жылдамдықпен тым жақын өтіп қозғалатын көлік елді мекен арқылы өтетін жерлерде күрделі мәселелер туындатады.
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
1.6) Жаяу жүргінші жол бойындағы	1.5) Жаяу жүргінші жол үстінде	1.7) Жаяу жүргіншілер жаяужолда немесе веложолда		4.5) Кем дегенде екі АКҚ — бір бағыт — артынан келіп соқтығысу	5.1) Кем дегенде екі АКҚ — маңдайлық соқтығысу

7.2.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жергілікті телімде жаяужолдар мен велосипед жолдары қарастырылған ба?	А) Иә, сұрақты егжей-тегжейлеу B) Жоқ
2 Жаяу жүргінші жаяужолдарды орналастыру нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2068-2010 4.5.1.1- 4.5.1.5-тармақтар және МЕМСТ 33150-2014 5.1-тармағы, МЕМСТ Р 52398
3 Жаяу жүргінші жаяужолдардың геометриялық параметрлері нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2068-2010 4.5.1.6- 4.5.1.9-тармақтары және МЕМСТ 33150-2014 5.2-5.12-тармақтары
4 Жаяу жүргінші жолдар мен жаяужолдарды қосу қауіпсіз орындалды ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру
5 Жаяу жүргінші немесе велосипед жолы жолда аяқталып немесе жолды кесіп өткен жағдайда қауіпсіз өтпелдер қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру
6 "Көрінімділік үшбұрышы" қамтуынан көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің көрінімділіктері қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33150-2014 5.8-тармақ МЕМСТ 32944-2014 6.2.6-тармақ
7 Жаяу жүргіншілер, велосипедшілер мен көлік құралдарының жүрісі жеткілікті шектелген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру
8 Қауіпті жағдайларды болдырмау бойынша шаралар жоспарланған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру

7.2.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттылықтың К₂₉ дербес коэффициенттерінің мәндері

Жаяужолдардың орналасуы	Жүру бөлігінің жанында	жолдан 5 м	жолдан 10 м	жолдан 15 м және одан астам
К29	2,23	1,45	1,05	1,0
К29 (жаяу жүргіншілер көптеп жиналатын көшелердің телімдері үшін)	3,20	1,67	1,23	1,05
Ескерту – Егер жол елді мекеннен өтпейтін болса, онда 1,0 қабылданады

7.2.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендеу ықтималы	Мысал
1.Мүмкін болған жерлерде автокөлік қозғалысы мен оның әлсіз қатысушыларының жүрістерін шектеу 1.1 Жеке жаяужолдар мен веложолдарды салу ($$$) 1.2 Елді мекен шекарасы арқылы өтетін жолдың аймақтарында жаяужолдар мен веложолдарды салу($$$) 1.3 Қалалардың шегінде мейлінше кең бекітілген жол жиектерін салу ($$)	35 – 67 % 10 – 32 % 21 – 32 %
Жағдайды түзету бойынша шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендеу ықтималы	Мысал
2 Уақытпен шектеу 2.1 Жолдың жаяужолмен және веложолдармен (жаяу жүргінші жолдармен) қиылысу орындарында бағдаршамдарды орнату ($$)	2 – 12 %
3 Елді мекен шегіндегі жол жүру белгілері мен таңбалар, жаяу жүргінші жолдар мен жаяужолдардың және веложолдардың жақсы ұйымдастырылуы. ($) 3.1 Көлік құралдардың жылдамдығын шектеу ($$) 3.2 Жеке көлік санаты үшін жетімділікті бақылау ($)	2 – 10 %

№8 жолдың сипаттамасы: ЖОЛ БЕЛГІЛЕРІ, ТАҢБАЛАР ЖӘНЕ ЖАРЫҚТАНДЫРУ
№1 бағаланатын параметр: Жол белгілері
8.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері

Мәселенің сипатталуы				Мысал
Ескерту белгілері мен ескерту таңбалары ықтимал қауіп немесе жолдың қандай да бір кездейсоқ ерекшелігі туралы уақытында хабарлау үшін қолданылады. Белгілер ерекше жағдайларда, жолдың ерекшелігінің өзгеруінде, мысалы бұрылыс сияқты, жоғары жылдамдықты трасса немесе жол қиылысына жеткен кезде қолданылады. Белгілердің орналасуы өте маңызды фактор болып табылады, дегенмен олар жеткілікті қашықтықта тиісті ескертуді қамтамасыз етуі қажет, алайда олар жолдың маңызды элементтерінің көрінімділігін жаппаулары қажет. Белгілер кез келген уақытта көрінетін болуы қажет, сондықтан түнгі уақытта олардың көрінімділігін қамтамасыз ету үшін жарық шағылыстыратын материалдарды қолдану қажет. Белгілері бар үнемі пайда бола беретін мәселелерге, көшелік жабдықтар және өсімдіктер, немесе тұрақталған автокөліктер сияқты, немесе, көрші жолақ бойымен (егер қайталанатын белгісі жолдың қарсы жағында болмаса) жүретін автодаңғыл кезінде автокөліктер сияқты олардың жабықтығы, кейде тіпті тұрақты нысаналары мен жабықтығы жатады. Қысқа уақытта жүргізушінің тым көп ақпарат санымен жүктелгендігінің нәтижесінде тым көп белгілердің өзіне қарату әсері болу мүмкін, бұл жүргізуші арнайы белгілерге көңіл бөлмеген кезде ессіздікке немесе мәселеге алып әкеледі. Нашар жарықтылықтың, оларды күнделікті тексерулердің жоқтығы, кернеуді үздіксіз беру немесе тиісті орналастырудың (тым алыс, жолдан алыс немесе жүргізушіден шетке бұрылған) жоқтығы себептерінен белгілер түнгі уақытта көрінбеуі мүмкін. Егер жарықтандыратын белгілерді күнделікті тазалап отырмаса, онда олар өз қасиеттерін жоғалтуы мүмкін.
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
1.1) Жаяу жүргінші жолды өтуге болмай-тын жерден өтіп барады	1.2) Жаяу жүргінші жолды жол қиылысында өтіп барады.	8.4) Кем дегенде екі АКҚ – қиылысу (бұрылыс жоқ) – басқасы	4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт – артынан келіп соғу		6.2) Кем дегенде екі АКҚ – бір жол – қарама-қарсы бағытта жүру – басқа АКҚ-ның алдында солға (оңға) бұрылу

8.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1	2	3
1 Жергілікті телімнің жол паспорты немесе жол белгілері мен жол таңбаларының орналасу картасы бар ма?	А) Иә B) Жоқ
2 Жергілікті телімде жол белгілерінің орналасуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме? 1 Ескертетін белгілер 2 Басымдылық белгілер 3 Тыйым салатын белгілер 4 Нұсқау белгілер 5 Ақпараттық-көрсеткіш белгілер 6 Қызмет белгілері 7 Қосымша ақпараттық белгілері (тақталар)	Жолдық белгілерінің әр тобы бойынша жеке А) Иә B) Жоқ, себептерін талдап тексеру	ҚР СТ 1412-2010 5.1-5.8-тармақтар
3 Жол белгілері (жолдық белгілерінің әр тобы бойынша жеке) мына белгілері бойынша нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме? - құрылымдары; - өлшемдері; - суреттердің параметрлері; - шрифті; - арнайы талаптары бойынша	Жол белгілерінің әр тобы бойынша жеке А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 1125-2002 5.2, 6, 7.2-7.3-тармақтары МЕМСТ 32945-2014 4.3-4.6, 6.3-тармақтары, А және Б қосымшалары
1	2	3
4 Жарықты қайтарғыш сипаттамалары бойынша жол белгілері (жолдық белгілерінің әр тобы бойынша жеке) нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	Жол белгілерінің әр тобы бойынша жеке А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 1125-2002 7.5-тармағы, Е қосымшасы, МЕМСТ 32945-2014 5.7, 6.1-тармақтары, Е қосымшасы
5 Таңбалануы бойынша жол белгілері (жолдық белгілерінің әр тобы бойынша жеке) нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	Жол белгілерінің әр тобы бойынша жеке А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32945-2014 6.5-тармағы
6 Жол белгілері кепілдік мерзімі бойынша (жолдық белгілерінің әр тобы бойынша жеке) нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	Жол белгілерінің әр тобы бойынша жеке А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32945-2014 9- тармақ
7 Жол белгілерінің тіректері (жолдық белгілерінің әр тобы бойынша жеке) нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32948-2014
8 Жол бағдаршамдары және жолда орналасуы мен жұмыс тәртібі де нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33385-2015
9 Жол бағдаршамдарының жолда орналасуы мен жұмыс тәртібі де нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 1412-2010 7-тармақ
10 Ауыспалы ақпараттың белгілері нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32865-2014, ҚР СТ 2068-2010 4.1.2-тармақ
11 Жылдамдықты шектеулер (басы , аяғы) дұрыс белгіленген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
12 Жүк көліктері, автомобильдер мен автобустар және т.б. үшін озуға тыйым салынатын белгілер орналастырылған ба және олар тиісті орналасқан ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
13 Бұрылыстарда қосымша белгілер немесе шыршатістер қажет пе?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
14 Басымдылықтың сәйкес белгілері орнатылған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
1	2	3
15 Бағыттарды көрсететін белгілер жеткілікті ме және олар жол қиылысының типі мен жүру қасиеті туралы ақпаратты қарастырады ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
16 Көлік айырықтарын көрсететін белгі түсінікті әрі анық па? Онда белгіленген) пункт (бес бағыттан кем емес туралы ақпараттар жеткілікті ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
17 Жаяу жүргінші жолдар тиісті жол белгілерімен қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
18Жол (қайталаумен) беруге міндеттілікті арттыру қажет па?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
19 Бір жерде 2-ден артық әр түрлі белгілер бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
20 Уақытында көруге мүмкін болмайтын ерекшеліктер үшін уақтылы ескертулер қатысады ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
21Көлік ағыны немесе жол белгілерінің көрінімділікке кедергі болады ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
22 Екі мәнді немесе жалған ақпараттандырушы белгілер не қосымша ақпараттық қалқандар бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
23 Жол белгілері кіреберіс немесе қиылысатын жолдарды шолуға кедергілерді жоятындай орналасқан ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
24 Келешекте (мысалы, жол белгісін қоршау) өсімдіктердің өсуі қауіпсіздік мәселелеріне әкеледі ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
25 3.20, 3.22, 3.24 тыйым салынған белгілер жоқ па немесе олар қажетті жерлерде (RSD-SE2) дұрыс орнатылмаған ба?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
26 1.11.1-1.11.2, 1.18.1, 1.18.2-1.18.3, 1.25 ескерту белгілері жоқ па немесе олар қажетті жерлерде (RSD-SE3) дұрыс орнатылған ба?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
27 Ақпараттық көрсеткіш белгілер жоқ па немесе олар қажетті (RSD-SE4) жерлерде дұрыс орнатылған ба?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-

8.1.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттықтың К_30-32 дербес коэффициенттерінің мәндері

Жол белгілерін орнату	Жоқ, жеткіліксіз немесе дұрыс орнатылмаған ба	Жеткілікті және дұрыс орнатылған
К30 ескертетін белгілер	1,13	1,0
К31 зтыйым салатын белгілер	1,19	1,0
К32 ақпараттық-көрсеткіш белгілері	1,15	1,0

8.1.4 Жағдайды түзету ықтимал мүмкін шаралар

Жағдайды түзету бойынша шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Жоғарғы сапалы шағылыстыратын материалдарды жол белгілерін дайындау үшін пайдалану 1.1 Аса жоғары жылдамдық тәртібіндегі жол белгілері үшін жоғарғы сапалы шағылыстыратын материалдарды пайдалану ($) 1.2 Жоғарғы сапалы шағылыстыратын материалдарды "Кіру кезінде жол беру", "Тоқта", "Жаяу жүргінші жолы" және т.б. белгілері үшін пайдалану ($) 1.3 Қауіпті жерлерді көрсететін белгілерді белгілеу үшін, сары-жасыл пластиналарды пайдалану ($)	10 – 33 %
Жағдайды түзету бойынша шара мен шығындардың көлемі	Апаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
2 Ауыспалы ақпараты бар белгілерді пайдалану (VMS) 2.1 Апат туралы ескертетін белгілер ($$) 2.2 Тұман туралы ескертетін белгілер ($$) 2.3 Жолдағы кезекті ескертетін белгілер ($$) 2.4 Жылдамдықты орташа жоғарлатуды көрсететін бақылау белгілері ($$) 2.5 Жаяу жүргінші жолдарда, әдеттегі бұзылушылықтар туралы хабарлайтын ақпараттық белгілер ($$)	22 – 59 % 63 – 93 % 4 – 26 % 24 – 62 % 65 – 96 %
3 Жол белгілеріне қызмет көрсету 3.1 Жол белгілеріне қызмет көрсету ($) 3.2 Жол белгілерін ауыстыру ($) 3.3 Жол белгілерін алып тастау және ауыстыру ($)	7 – 15 %

№8 жолдың сипаттамасы: ЖОЛ БЕЛГІЛЕРІ; ТАҢБАЛАР ЖӘНЕ ЖАРЫҚТАНДЫРУ

№2 бағаланатын параметр: Жол таңбасы

8.2.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің сипатталуы			Мысал
Жолды белгілеу жүргізушіге жолда шиеленісті кездерді шешу үшін қажетті бағытты көрсетуге және оған ақпаратты беру үшін өте маңызды роль атқарады, бірінші кезекте оған, жол жүру қауіпсіздігін жетілдіру үшін қалаушы тұлғалар назар аудару қажет. Жүргізуші жол белгілерінің әр түрлі шрифттері мен түстерінің көмегімен, тиісті ақпаратты алулары қажет. Жол беру немесе тоқтауды қажет ететін сызықтар, жүргізуге жолда тәуекелді азайту мақсатында, дұрыс орналасуды таңдауға көмектеседі. Озуға қауіпті жолдың телімдерінде орталық бөлу сызықтары, сол кезде өлкелік сызықтар, жоспарда жолдың бағыттарының өзгергендіктерін ескертеді, егер де ол толқынды болса, онда ол жолдың ернеуіне шығып кетуді көрсетуі мүмкін. Орталық және өлкелік сызықтарды дабылды ескертетін әсерді қамтамасыз ету үшін, тікенектермен немесе вибросызықтарымен (кедір-бұдырлы) күшейту, бұлтартпай ұсынылады. Жолдардың нашар күйі (шұңқырлар, пішіндерінің өзгертулері және т.б.) сондай-ақ жолдың белгілеулерін тиімді белгілеуі үшін, қиындықтар туғызуы мүмкін.
Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
4.3) Кем дегенде екі АКҚ — бір бағыт — бүйірлік соқтығысу	4.6) Кем дегенде екі АКҚ — бірдей бағыт — басқасы	2.3) Бұрылысқа кіретін бір АКҚ-ның қатысуымен болатын ЖКО — жолдың басқа жағына шығып кету		1.1) Жаяу жүргінші көшені тыйым салынған жерден өтіп барады	4.5) Кем дегенде екі АКҚ — бір бағыт — артынан келіп соқтығысу

8.2.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жергілікті телімде жолдың паспорты немесе жол белгілері мен таңбаларын орналастыру картасы бар ма?	А) Иә B) Жоқ
2 Жергілікті телімде жол таңбалары талаптар бойынша дұрыс салынған ба: - тағайындалуы, нөмірлері, нысаны, түсі мен өлшемдері; - салу параметрлері; - қолдану ережелері.	Көлденең және тік белгілер үшін жеке А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 1124-2003 6.2, 6.16, 6.17-тармақтар, А, Б және Г қосымшалар ҚР СТ 1124-2003 6.3-6.11-тармақтар ҚР СТ 1412-2010 6.1-6.3-тармақтар
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
3 Көлденең таңбалау техникалық талаптарға сәйкес келеді ме? - нақты түрі - геометриялық өлшемдері; - жоба қағидасынан ауытқуы; - сызықтық өлшемдердің ауытқуы.	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32952-2014 3.3-3.6-тармақтар МЕМСТ 32953-2014 5.1-тармағы ҚР СТ 1412-2010 6.2-тармағы
4 Тік таңбалау техникалық талаптарға сәйкес келеді ме? - нақты түрі - геометриялық өлшемдері; - қағидасынан ауытқуы.	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32953-2014 5.2-тармағы ҚР СТ 1412-2010 6.3-тармағы
5 Көлденең және тік таңбалау талаптарға сәйкес келеді ме: - түс координаталарының мәндері; - күндізгі көрінімділіктің мәндері; - жарық коэффициенті; - жарықты қайтаратын коэффициент; - жарық шағылыстыратын коэффициент; - ажырату коэффициенті.	Көлденең және тік белгілер үшін жеке А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32952-2014 3.7-3.13-тармақтар ҚР СТ 1124-2003 6.15-тармақтар
6 Ескі белгілер нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	Көлденең және тік белгілер үшін жеке А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32952-2014 3.14-3.16-тармақтар МЕМСТ 32953-2014 5.2.10-тармақтар
7 Жол белгілерінің (тік және жазықтық) материалдары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32830-2014 және МЕМСТ 32953-2014 5.1.2- 5.2.2, 5.2.10-тармақтар
8 Шу жолақтары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33025-2014 МЕМСТ 33151-2014 4.3.2-тармақ
9 Аймақтық таңба түсірілген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
10 Көлік ағындарын бөлуге арналған таңбалар түсірілген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
11 Белгілер мен таңбалар арасында қайшылықтар бар ма (RSD-SE6)?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
12 Барлық кіреберістердегі жол қиылыстары толығымен көрініп және айырып танылады ма және белгі мен таңба анық, қос мәнді емес пе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
13 Күшейтілген таңба арқылы жол беру белгісі қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
14 Таңба көзбен көріп танылады ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
15 Жаяу жүргінші жолдардағы таңбалар түсінікті ме? Белгілеу жол белгілерін жеткілікті толықтырады ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
16 Күтілетін жағдайларда (күн, түн, жаңбыр, құрғақ ауа, тұман, күн бату мен күн ату) таңбалау тиімді ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-

8.2.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттылықтың К_33-37 дербес коэффициентінің мәндері

Жол белгілеуінің құрылғысы	Иә	Жоқ
К33 ескі таңбаны жою	1,20	1,0
К34 аймақтық таңбаның болуы	1,0	1,08
К35 өстік таңбаның болуы	1,0	1,13
К36 қозғалысты жолақтарының бөліну таңбасының болуы	1,0	1,14
К37 белгілер мен таңбалар арасындағы қайшылықтар	1,21	1,0
Ескерту: тек көп жолақты қозғалыс үшін К36 қозғалысты жолақтарының бөліну таңбасының болуы. Екінші жолақты қозғалысқа 1,0 қабылданады

8.2.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шара мен шығындар көлемі	Аппаттықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Жол таңбаларын жетілдіру: 1.1 Таңбалауда жарық шағылыстыратын шыны түйіршіктерін пайдалану ($) 1.2 Таңбалауда берік материалды (суық пластик, термопластик, текстурленген ленталар) пайдалану ($$/$) 1.3 Жол бұрылысын көрсететін жарық шағылыстырғыштар ($) 1.4 Жарық шағылыстыратын жол маркерлері/тікендер ($) 1.5 Дыбыстық ленталар, аймақтық кедір-бұдыр сызықтар, жарық шағылыстыратын жолдың шығыңқы жерлері ($) 1.6 Мектеп аймақтары, қауіпті телімдер және т.б. арналған ерекше таңбалар ($) 1.7 Жол жамылғысында жол белгілерін қайталайтын таңба ($)	2 – 7 % 8 – 21 % 17 – 45 %
1.8 Жол жамылғысының әр түрлі түстері ($)
Жағдайды түзету бойынша шара мен шығындар көлемі	Аппаттықты төмендету ықтималы	Мысал
2 Жол таңбаларын күту 2.1 Таңбалауды қайтадан жүргізу ($) 2.2 Таңбаларды тазалау ($)

№8 жолдың сипаттамасы: ЖОЛДЫҢ БЕЛГІЛЕРІ, ТАҢБАЛАР МЕН ЖАРЫҚТАНДЫРУ
№3 бағаланатын параметр: Жарықтандыру
8.3.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселені сипаттау	Мысал
Елді мекенді аймақтар арқылы өтетін түңгі уақытта жолдарда ЖКО саны тиісті жол/көшеде жарықтандыруды орнатуларының нәтижесінде едәуір түрде төмен болуы мүмкін. Бұл әсіресе жаяу жүргіншілер, велосипедшілердің көп жиналған орындарында маңызды немесе басқа да нашар жарықтандырылған жол қозғалыс қатысушылары, мысалы, жануарлар. Жарықтандыратын аспаптар, жолдың үстін біркелкі жарықтандыруды қамтамасыз ету, жол қозғалысының (көліктік құралдар мен жаяу жүргіншілер) барлық қатысушыларын көрінетіндей етіп жасау және оларды көлеңкеде жасырын қылып қалдырмау қажет. Жарықтандыратын жүйелер жарықтандырудың оңтайлы сапасы мен қарқындылығын қамтамасыз ету мақсатында, жол үстінің жарық
Мәселені сипаттау	Мысал
шағылыстыратын қасиеттеріне сәйкес әзірленуі қажет. Жарық беттері қараға қарағанда бейнелердің жақсы көрінімділігін қамтамасыз етеді. Егер қаржылық мүмкіндіктер шектелген болса, онда тым болмаса, ең маңызды маршруттармен қауіпті телімдердің, жүргіншілердің үлкен ағыны бар жол қиылыстары немесе жаяу жүргінші жолдар сияқты осындай маршруттарда, жарықтандыруды қамтамасыз ету үшін шаралар қолдану қажет. Шамды бағаналардың орналасуларына мұқият назар аудару қажет, себебі олар өзімен жолдан шығып кеткен жағдайда автокөліктер үшін қауіпті болуы мүмкін, және мүмкіндігінше сыңғыш бағаналарды орнатқан жөн. Маңызды телімдерде бағана көрінімділік үшін, заттық кедергі жасап тұруы мүмкін.

Жол-көлік оқиғаларының типтік түрлері
5.1) Кем дегенде екі АКҚ — маңдайлық соқтығысу	1.1) Жаяу жүргінші жолды тыйым салынған жерде өтуде	2.3)Бұрылысқа кіріп келе жатқан, бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО — жолдың басқа жағына өтіп кету	1.5) Жаяу жүргінші жол үстінде	4.5) Кем дегенде екі АКҚ бір бағыт — артынан келіп соғу

8.3.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жергілікті телімде жасанды тұрақты жарықтандыру қарастырылған ба?	А) Иә B) Жоқ	-/-
2 Жасанды тұрақты жарықтандыру нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме? Осы жарықтылық жеткілікті ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР ҚНжЕР 3.03-09-2006* 10.2-тармақ ҚР СТ 2068-2010 4.6.1.1-4.6.1.3-тармақтар МЕМСТ 33151-2014 4.6.2-тармақ
3 Жарықтандыру тіректері нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	МЕМСТ 32947-2014
4 Жарықтандыру тіректері нормативтік талаптарға сәйкес орнатылған ба? Сенімді қорғалған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР ҚНжЕР 3.03-09-2006* 10.4-тармақ ҚР СТ 2068-2010 4.6.1.10- 4.6.1.12-тармақтар МЕМСТ 33176-2014 4.2-4.4-тармақтар
5 Жарықтандырылған жолдың жергілікті телімінде жүру бөлігі жамылғысының көлденең жарықтылығы мен оның біркелкілігі нормативтік талаптарға сәйкес келеді ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2068-2010 4.6.1.4- 4.6.1.6-тармақтар МЕМСТ 33176-2014 4.2-4.4-тармақтар МЕМСТ 33176-2014 4.1, 4.6-тармақтар МЕМСТ 33175-2014
6 Қолданыстағы жолда жарықтылық састыруға әкеледі ме және бағдаршамның сары сигналы ретінде қабылданады ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
7 Жаяужолдар мен жаяу жүргінші жолдардың жарықтылығы жарықтылықтың қажетті парметрлеріне сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33176-2014 4.5-тармақ ҚР СТ 2068-2010 4.6.1.8- 4.6.1.9-тармақтар МЕМСТ 33175-2014
8 Жарықтандыруды жаяу жүргінші жолдар анық көрінетіндей етіп өзгерту қажет пе?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
9 Жерасты және жерүсті жаяу жүргінші жолдарда жарықтылық жарықтылықтың қажетті параметрлеріне сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33176-2014 4.10-тармақ МЕМСТ 33175-2014
10 Автобуст аялдамаларында жарықтылық қажетті параметрлерге сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2068-2010 4.6.1.7-тармақ МЕМСТ 33176-2014 4.8-тармақ, МЕМСТ 33175-2014
11 Жол және жол жанындағы қызмет нысаналарында жарықтылық жарықтылықтың қажетті параметрлеріне сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33176-2014 4.7-тармақ МЕМСТ 33175-2014
12 Жарықтылықтың тұрақты құралдары жол белгілерін немесе жол төсемдерін анықтауда мәселе тудырады ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-

8.3.3 Апаттылықтың дербес коэффициенттерін анықтау

1 Апаттылықтың К38 дербес коэффициенттерінің мәндері

Жасанды тұрақты жарықтылығы бар телімдерде жүру бөлігін жарықтандыру	Жарық емес	2-3	4-5	7-8
К38	1,7	1,3	1,0	0,95
Ескерту: нормалар бойынша жарықтылық қажеттілігі жоқ болса 1,0 қабылданады

8.3.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шара және шығындар көлемі	Аппаттылықты төмендету ықтималы	Мысал
1 Қосымша жарықтылықты қажетті жерлерге орнату ($$$)	25 – 74 %
2. 2 Жарықтылықтың біркелкі сипатын қамтамасыз ету (Қолданыстағы жарықтылықтың сапасын арттыру) ($$)	8 – 20 %
3 Көліктен және керісінше шамдарды қорғау үшін, қоршауларды орнату ($$) 3.	7 – 18 %

№9 жолдың сипаттамасы: ЖОЛ ЖИЕГІНДЕГІ ЖОЛАҚ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ БЕЙТАРАП ҚҰРАЛДАРЫ

№1 бағаланатын параметр: Жол жиегіндегі жолақта жатқан кедергілер

9.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселені сипаттау		Мысал
Жол жиегіндегі жолақтағы, көше жабдықтарындағы (мысалы, жол белгілері мен шам бағаналары, жарнама тақталары мен ағаштар), жарнама қалқандарындағы және ағаштардағы кедергілер қауіпсіздік тұрғысынан екі түрлі салдарға ие. Біріншіден — бұл соқтығысудың әлеуетті қауіптілігі, ал екіншіден — бұл көрінімділік үшін кедергілердің туындауы. Көрінімділіктің шолуы тек жүргізушіге ғана емес, сонымен қатар жолдың басқа да пайдаланушыларына маңызды. Егер көрінімділік ағаштармен бөгелген болса, онда жаяу жүргінші дұрыс шешім қабылдамауы мүмкін. Жол бойында нысаналарды орнатуға үлкен назар аудару қажет, себебі олар көрінімділікті шектеулері мүмкін, ЖКО-на әкелуі мүмкін немесе жазатайым оқиғалардың ауырлық дәрежесін арттыруы мүмкін. Жол жиегіндегі жолақтар – автомобиль жолдарының бөлінген алқабында жанасатын жер телімдері, олардың шекараларында көлік және адамдардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған жерді пайдаланудың ерекше ережелері орнатылады; "Автомобиль жолдары туралы" ҚРЗ 1-бап 1-тармақ 14-тармақшасы
Жол-көліктік оқиғаларының типтік түрлері
3.4) Жол үстінде немесе жолда кедергі мен соқтығысқан бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	3.7) Кедергі мен соқтығысқан бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – басқа		2.1) бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – тура жолдан екі жақтың біріне шығып кету	4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт – артынан келіп соғу	1.6) Жаяу жүргінші жол бойында келе жатыр

9.1.2 Күрделі сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жол бойындағы жолақтың ені берілген жолдың түріне орнатылған нормаларға сәйкес келе ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚР Заңының 8-баб, 2-тармағы
2 Жолдың жол бойлық жолағында мекемелер мен құрылыстар бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚР Заңының 8-баб, 3-тармағы
3 Жол бойындағы жолақта қозғалыс қауіпсіздігінің көрінімділігін қиындататын және нашарлайтын материалдар мен құрылымдардың қатталған орындары бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚР Заңының 23-баб, 1-тармағы
4 Жолдың бұру жолағында қозғалыс ұйымына тікелей қатысы жоқ ақпарат бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	ҚР ҚН 3.03-01-2013 5.3.2-тармақ
5 Шам бағаналары кедергі (болат және бетон құрылымдары) ретінде қарастырылуы қажет пе?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ
6 Жарықтылық тіректері тиісті түрде қоршалған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР ЕР 218-20-02 7.13.11-тармақ
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
7 Бұрылыс жолағында жарнамаларды орналастыру заңнамалық және нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 "Автомобиль жолдары туралы" ҚР Заңының 10-бабы МЕМСТ 33027-2014
8 Қауіпсіздік аймақтарының шектерінде қорғалмаған жарнамалық тақталар немесе басқа да бекітілген кедергілер бар ма, олардың қасынан өтуге болады ма немесе олар қорғалған ба?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ
9 Қардан қорғаныс отырғызулары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2068-2010 4.4.4.1-тармақ ҚР ЕР 218-20-02 7.14.2.23-тармақ
10 Жасыл отырғызулар жүру бөлігінің ернеуінен 9м.-ге жақын орналасқан ба?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	ҚР ЕР 218-20-02 7.14.2.23-тармақ
11 Өсімдік көрінімділікке кедергі келтіреді ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ
12 Келешекте өсімдіктің өсуі (мысалы, шолуға кедергінің нәтижесінде ағаш бұтағының диаметрі 8см.-ден жоғары, жасырын жол белгілері, жарықтық көлеңкелі әсерлер, жолға түскен жапырақтар) қауіпсіздіктің мәселелеріне әкеледі ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ
13Жасыл отырғызулар мен өсімдіктің кез келген түрлері жолды пайдаланушылардың ашуланшақтылықтарының төмендеуіне ықпал етеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру
14.Жол бойындағы өсімдік жүргізушіні бұрылыстарда үзіліссіз алып жүреді ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ
15 Жаяу жүргінші, жүргізуші және велосипедші арасында өсімдік көзбен көру байланысына кедергі келтіреді ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ
16 Жануарлардың өтуі үшін қауіпсіз өтпел қамтамасыз етілген бе?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР ҚНжЕР 3.03-09-2006*6.1.6-тармақ ҚР ЕР 218-20-02 7.14.4-тармақ
17 Қауіпсіздік аймақтарының шегінде су бұрғыш жүйелерінің су жинауда (яғни жиналған бетон элементтерінен жасалған) шұңғыл тартпалары бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
18 Өтпе жолының астында өту жеткілікті ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру

9.1.3 Апаттықтың дербес коэффициентерін анықтау
1 Апаттықтың К₃₉ дербес коэффициентінің мәндері

Жүру бөлігінің ернеуінен тереңдігі 5 м-ден астам жарға дейінгі ара қашықтық, м	0,5	1,0	1,5	2	3	5 немесе ол жоқ
К39 (қоршауларсыз)	4,3	3,7	3,2	2,75	2,0	1,0
К39 (қоршаулармен)	2,2	2,0	1,85	1,75	1,4	1,0

2 Апаттықтың К₄₀ дербес коэффициентінің мәндері

Жүру бөлігінің ернеуі мен массивті элементтері арасындағы ара қашықтық, м	0,5	1,5	3,0	4,5	6,0	7,5	9,0
К40 (қоршауларсыз)	15,0	10,0	7,0	4,5	2,5	1,25	1,0
К40 (тосқауылды типті қоршаулар)	10,0	6,0	4,0	2,7	1,0	1,0	1,0

9.1.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шара және шығындар көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
1"Тазаланған аймақты" әлеуетті кедергілерсіз құру үшін жол бойындағы жолақта ныаналарды жою 1.1Тазаланған аймақтардан қатқыл (пішінің өзгертпейтін) нысаналды жою ($$$/$$)	43 – 46 %
2.Жол бойындағы жолақтың қатқыл нысаналарын басқа жерге ауыстыру 2.1 Тазаланған аймақтан (қауіпсіз қашықтыққа) қатқыл нысаналарды басқа жерге ауыстыру ($$$-$$) 2.2 Тазаланған аймақта жақсы көрінімділікті қамтамасыз ету-шолу айналары, ақпараттық тақташалар және т.с.с. ($$) Ескерту – кедергілері жоқ аймақтардың ені 100 км/с, шектеулі жылдамдығы бар жолдар үшін 9 м, 80 км/с үшін 6 м және 60 км/с үшін 3 м болуы қажет.	20 – 24 % 20 – 38 %
3 Жол бойындағы жолақта бар қауіптіліктің дәрежесін төмендету немесе тәуекелдерді жою үшін өзгерістерді енгізу 3.1 Сынғыш шам бағаналарын/жол белгілерінің тіректерін және т.с.с. орнату ($) 3.2 Біртіндеп шайқалулар 4:1 немесе астам жазықты ($$) 3.3 Қауіпсіз су бұрғыш құбырлары ($) 3.4 Қорғаныс қоршауларын орнату ($$$-$$) 3.5 Жол бойындағы жолақ, олардың көрінімділіктерін (жарық шағылыстыратын белгілерді және т.с.с. қолдану) күшейту үшін нысаналарын маркерлеу ($)	25 – 72 % 38 – 46 % 41 – 52 % 11 – 45 % 2 – 20 %	Ағаш алдында/ағаш айналасында тосқауыл
Жағдайды түзету бойынша шара және шығындар көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
3.6 Шу жолақтарының көмегімен аймақтық сызықтарды маркерлеу ($)
Автодаңғылдың көлденең кесіндісінде өсімдікті бақылаудың мысалы

№9 жолдың сипаттамасы: ЖОЛ БОЙЫНДАҒЫ ЖОЛАҚ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ БЕЙТАРАП ҚҰРАЛДАРЫ
№2 бағаланатын параметр: Қорғаныс қоршаулары мен бағыттауыш құрылғылары

9.2.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің сипатталуы				Мысал
Автодаңғылдарда көптеген апаттар автокөліктермен, ағаштар, көпірлер тіректері сияқты немесе жолдан шығып кету және қауіпті кедергілермен соқтығысу немесе биік жолдың үйінділерінен астыға түсіп кетуден болады. Осыған ұқсас автодаңғылдың қарама-қарсы бағытының жүру жолағына шығып кеткен автокөлік келе жатқан автокөлікпен соқтығысу қаупіне және өлім нәтижесіне немесе жүргізуші және жолаушының қауіпті жарақатына ұшырайды. Осындай апаттың ыктималдылығы қоршаулар немесе тосқауылдарды пайдалану арқасында едәуір дәрежеде төмендеуі мүмкін. Тосқауылдардың тағайындалуы зақымданудың аз ауырлығының мүмкіндігінше қамтамасыз етумен соқтығысуды жұту және көліктік құралды жүру бөлігінің аймағында ұстап қалуға бекітілген. Тосқауылдар мен қорғаныс қоршаулары сондай-ақ, көліктік құралдардың кездейсоқ әсерлерінен жол бойынадғы жолақ нысаларын қорғау үшін орнатыла алады. Қорғаныс қоршаулары мен тосқауылдардың дұрыс жобалануы кері жағдайда өте қауіпті салдары бар, апаттарды болдырмауда өте маңызды рөл атқарады. Олар кинетикалық энергияны жұту мақсатында жобалануы және көліктік құралдардың жолаушылар жарақаттануларының минималды тәуекелін қамтамасыз ету қажет. Бетон блоктары болат арматурамен мықты шыңжыр түрінде жалғанған болуы қажет, кері жағдайда олардың өздері қауіпті кедергі болады. Олар жүргін бөлікпен нысана арасында орналасуы қажет, онымен соқтығысу кезінде салмақты апат болуы мүмкін, мысалы, көпір тірегімен. Содан олар көліктік құралдарды биік үйінділерден немесе таулы жолдардан, құлауынан ұстап қалу үшін қолданылады. Олардың жоғарғы жылдамдықты жолдарда қолданылуы ұйғарынды болып табылады, алайда қауіпсіз жұмыс үшін тосқауылдың әсіресе бастапқы және соңғы нүктелері мен минималды ұзындығына назар аудару қажет.
Жол-көліктік оқиғаларының типтік түрлері
5.1) Кем дегенде екі АКҚ – маңдайлық соқтығысу	2.2) Жолда бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	2.3) Бұрылысқа кіретін бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – жолдың басқа жағына шығып кетуі	3.7) Кедергімен соқтығысқан бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – басқасы		2.1) Бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – тура жолдан екі жақтың біріне шығып кету

9.1.2 Мәселелік сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жергілікті телімде әлеуетті қауіптілікті (жолдың қиылысулары, жаңасулар, көпірлер, тоннельдер, жарықтылық, отырғызулар, жануарлардың көші-қон орындары, акустикалық тосқауылдар, жарнамалар және т.с.с.) көрсететін қандай да бір нысаналар бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
2 Жылжымайтын кедергілер жойылатын, жеткілікті қашықтықта орналасқан немесе қоршалған болып табылады ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
3 Жергілікті телімде жіктелуге сәйкес жол қоршаулары қандай типке жатады?	Жергілікті телімде қоршаулардың әр типі бойынша олардың орналасуларының орындарын талдап тексеру	МЕМСТ 33127-2014
4 Жол қоршауларының орналасуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.4.1-тармақ ҚР СТ 1412-2010 8.2-тармақ
5 Жол қоршауларының маркерленуі нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33128-2014 4-тармақ МЕМСТ 26804-2012 3.3-9-т.т.
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
6 Жергілікті телімде ұстап тұру қабілетіне сәйкес жол қоршаулары дұрыс таңдалған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33128-2014 5-тармақ МЕМСТ 26804-2012 4-тармақ
7 Жол қоршауларының құрылымы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33128-2014 6-7-тармақ МЕМСТ 26804-2012 5-тармақ
8 Қорғаныс қоршауы, ал атап айтқанда: шетін өңдеу, бекіту, тіректер қадамы, тіректердің кіру тереңдігі, таянышты төсемі дұрыс орнатылған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
9 Тосқауылды қоршаудың (50 метрден қысқа әлсіз сәуленің болуынан құтылу қажет) жүйесінде "ашық орындар" немесе бос орындар бар ма)?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
10 Жергілікті телімде жол қоршаулары жеткілікті ме? Жол қоршауларының жалғасуы дурыс анықталған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
11 Жол қоршауы көліктік құралды ауытқытуға және оған (тосқауылды қоршау құрылғысының басы мен аяғы) соғылмауға мүмкіндік береді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
12 Бөлу жолағында қоршаулар орналасқан ба және олар сәйкес жобаланған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
13 Жарнама орналастыру орындарының қоршаулары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.4.1-тармақ МЕМСТ 33027-2014
14 Тоннельдер мен көпір өткелдерінің қоршаулары дұрыс орындалған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
15 Жол қоршауларының дұрыс орнатылмағандығынан әлеуетті қауіптілік бар ма?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
16 Акустикалық тосқауылдардың құрылымы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32957-2014
17 Акустикалық тосқауылдардың орналастырылуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.4.2-тармақМЕМСТ 32957-2014
18 Жергілікті телімдер бағыттауыш құрылғылары жеткілікті ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
19 Бағыттайтын аралшықтар нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.2.1-тармақ
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
20 Көз шағылыстыратын экрандардың құрылымы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32838-2014
21 Көз шағылыстыратын экрандардың орналастырылуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.4.3-тармақ МЕМСТ 32838-2014
22 Жолдың жарық қайтарғыштарының құрылымы нрмативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32866-2014
23 Жолдың жарық қайтарғыштарының орналастырылуы нрмативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.2.3-тармақ
24 Дабылдық бағаналардың құрылымы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32843-2014
25 Дабылдық бағаналардың орналастырылуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.2.4-тармақ
26 Жолдық қысқа бағана нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 32759-2014
27 Жолдық қысқа бағанасының орналастырылуы нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	МЕМСТ 33151-2014 4.2.5-тармақ
28 Жол қоршаулары жүру бөлігінде жануарлардың шығуларын тиімді болдырмауға мүмкіндік береді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	-/-
29 Қорғаныс қоршаулары шолуға кедергі келтіреді ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-

9.2.3 Апаттықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттықтың К_41-42 дербес коэффициентінің мәндері

Нормативтік талаптарға сәйкес, соқтығысудың салдарын жеңілдететін нысаналарының болуы	Бар және тиісті	Жоқ немесе тиісті емес	Қажет етпейді
К41 бөлу жолағының тосқауылы	0,99	1,14	1,0
К42 бүйірлік жол қоршаулары	0,99	1,15	1,0
Ескерту - К41 бөлу жолағының тосқауылы тек көп жолақты жолдар үшін қолданылады, екі жолақты үшін 1,0 қабылданады

2 Апаттықтың К₄₃ дербес коэффициентінің мәндері

Нормативтік талаптарға сәйкес бағыттауыш құрылғыларының болуы	Бар және тиісті	Жоқ немесе тиісті емес
К43	1,0	1,09

9.2.4 Жағдайды түзету бойынша мүмкін шаралар

Жағдайды түзету бойынша шарасы және шығындардың көлемі	Апаттықтың төмендету әлеуеті	Мысал
1 Дұрыс типті қорғаныс қоршауларын, қажетті жерлерде орнату 1.1 Қорғаныс қоршауларын, қажетті жерлерде орнату ($$$-$$) 1.2 Тиісті типті тосқауылды орнауылды ($$$) 1.3 Тосқауылдардың байланыс элементтерін орнату ($)	31 – 54 %
2 Қорғаныс қоршауларының бар жүйелерін жақсарту 2.1 "Ашық орындарды" жабу ($$-$) 2.2 Тосқауылдардың әр түрлі екі типтері арасында ауыспалы элементтерді орнату ($$) 2.3 Бастапқы/соңғы дұрыс элементтерді қолдану 2.4 Қауіпті орын алдында қорғаныс қоршауын кеңейту ($$) 2.5 Жатық еңкіштер ($$)	20 – 42 %	Тосқауылдар автокөлікті ауытқыту қажет Жартас қауіпсіздік тосқауылымен экрандалған

№10 жолдың сипаттамасы: ЖОЛ ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ӨНДІРІС ОРЫНДАРЫНДА ҚОЗҒАЛЫСТЫ ҰЙЫМДАСТЫРУЛАР
№1 бағаланатын параметр: Жол қозғалысын ұйымдастырудың уақытша техникалық құралдары:
10.1.1 Мәселенің тұжырымдамалық ерекшеліктері:

Мәселенің анықтамасы			Мысал
Жол жұмыстары: Бұру жолағының шектерінде, автомобиль жолы мен жол құрылыстарында орындалатын жұмыстардың кез келген түрлерінің кешені. Жол жұмыстарының өндіріс аймағы: Жол жұмыстары жүргізілетін, жол машиналары, тетіктері, жабдықтары, материалдары мен жұмысшылары немесе жол қозғалыс ұйымдастырудың уақытша өзгеріс қажеттілігін тудырған жағдайлар орындалатын автокөлік жолының немесе жол құрылысының аймағы. Жол жұмыстарының өңдіріс шекарасы: Тікелей жол жұмыстары жүргізілетін автокөлік жол ернеулерінің (бөлу жолағы, жаяужол, жаяу жүргінші жол) және(немесе) жүру бөлігінің ұзындығы мен ені бойынша шектелген шекара. Қауіпсіздік деңгейін арттыру мен мәселелерді минималдау үшін, жұмыстарды (белгі салу мен белгілерді орнату) жүргізудің шекараларын жоспарлау келесі аспектілердің көзқарасы жағынан ерекше талдауды қажет етеді: - жол жұмыстарының өндіріс шекаралары – бұл жолдың бөлігі, онда жолдың геометриялық сипаттамасы және жол қозғалысының шарттары жиі жаман жаққа (қауіпсіздік деңгейі төмендейді) өзгеріп отырады. Орындалатын жұмыстарға жолдардың құрылысы, қайта қалпына келтіру және жөндеу жатады, бірақ ұқсас тәсілді қажет ететін, сондай-ақ, жолда жұмыстардың басқа түрлері де бар, мысалы, жолдың өту аймағында өтетін, кабельдермен, құбырлармен жұмыс істеу және т.с.с. - жұмыстарды жүргізу шекараларында орналасқан жұмысшылар, өздерінің жұмыс уақыттарының көп саның жүріп келе жатқан көлікке тікелей жақын өткізеді. Осы шекараларда болатын жол-көліктік оқиғаларда осы жұмысшылар, сол жол қозғалысының қатысушылары сияқты жиі құрбан болып табылады, және сондай тәуекелге ұшырайды.
Жол-көліктік оқиғаларының типтік түрлері
3.5) Бір АКҚ-ның қатысуымен және жол жұмыстарының нысаналарымен болған ЖКО	3.1) Жолдың оң(сол) жағында тұрған АКҚ-мен соқтығысу	5.1)Кем дегенде екі АКҚ – маңдайлық соқтығысу		4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт – артынан келіп соғу	1.6) Жаяу жүргінші жол бойында келе жатыр

10.1.2 Мәселелік сұрақтың егжей-тегжейі:

Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
1 Жергілікті телімде қандай да бір жол жұмыстары жүргізіледі ме?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	-/-
2 Жергілікті телімде жол жұмыстары қандай санатқа жатады?	A) ұзақ уақытты жұмыстар B) қысқа мерзімді жұмыстар	ҚР СТ 2607-2015
3 Жол жұмыстарына жұмыстарды өндіру құқығына ордер бар ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 5.2.2-тармақ
4 Жол жұмыстарының өндіріс орындарының қоршаулары мен қозғалыстарының ұйымдастыру сұлбаларынан ауытқалар көрсетілген бе?	А) Иә, себептерді талдап тексеру B) Жоқ	ҚР СТ 2607-2015 5.2.3.1, 5.4-тармақтар, Д-қосымшасы
5 Уақытша қозғалысты өзгерту аймағында ескерту шекарасы дұрыс жобаланған және/немесе жасалынған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР МЕМСТ 2607-2015 5.1.7 және 5.3-тармақтар
6 Уақытша қозғалысты өзгерту телімінде айдау шекарасы дұрыс жобаланған және/немесе жасалынған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 5.1.8-тармақ
7 Уақытша қозғалысты өзгерту телімінде буферлік шекарасы дұрыс жобаланған және/немесе жасалынған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 5.1.8-тармақ
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
8 Уақытша қозғалысты өзгерту телімінде жұмысшы шекарасы дұрыс жобаланған және/немесе жасалынған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 5.1.10-тармақ
9 Уақытша қозғалысты өзгерту телімінде қайтару шекарасы дұрыс жобаланған және/немесе жасалынған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-20155.1.11-тармақ
10 Ұзақ мерзімді жұмыстардың өндіріс орындары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 6-тармақ
11 Уақытша айналып өтулер дұрыс жобаланған және жасалынған ба?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 6.5.1-6.5.9-тармақтар
12 Айналып өтулердің пайдаланушылық күйлері нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 6.5.10- 6.5.13-тармақтар
13 Қысқа мерзімді жұмыстардың жүргізу орындары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 7-тармақ
14 Елді мекенді жолдардың телімдерінде, жұмыстардың өндіріс орындары нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 8-тармақ
15 Жұмыстардың өндіріс орындарында жол белгілерін қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 9.1-тармақ
16 Жұмыстардың өндіріс орындарында жол таңбаларын қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 9.2-тармақ
17 Жұмыстардың өндіріс орындарында жылжымалы жол бағдаршамдарын қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 9.3-тармақ
Типтік сұрақтар	Жауабы	Ескерту
18 Жұмыстардың өндіріс орындарында бағыттауыш құрылғыларын қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 10-тармақ
19 Жұмыстардың өндіріс орындарында бағыттауыш жол элементтерін (делинияторлар, уақытша жол тосқауылдары) қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 11.2-тармақ
20 Жұмыстардың өндіріс орындарында қорғаныс блоктарын қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 11.3-тармақ
21 Жұмыстардың өндіріс орындарында дабылдағыш құралдарын қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 12-тармақ
22 Жұмыстардың өндіріс орындарында жол буферлері мен қоршау құрылғыларын қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 13.1-13.2-тармақтар
23 Жұмыстардың өндіріс орындарында жол белгілері үшін ауыспалы кешендерін қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 13.3-тармақ
24 Жол жүру ұйымының уақытша техникалық құралдарының жылжымалы кешендерін қолдану нормативтік талаптарға сәйкес келеді ме?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 13.4-тармақ
25 Қысқа мерзімді жұмыстарды жүргізу кезінде қорған автокөлігі қолданылады ма?	А) Иә B) Жоқ, себептерді талдап тексеру	ҚР СТ 2607-2015 13.6-тармақ

10.1.3 Апаттықтың дербес коэффициенттерін анықтау
1 Апаттықтың К₄₄ дербес коэффициентінің мәндері

Жол қозғалысын ұйымдастырудың уақытша техникалық құралдары ҚР СТ 2607-2015 талаптарына сәйкес келеді ме?	Жоқ	Иә
К44	1,21	1,0
Ескерту – техникалық құжатаманың аудиті кезінде ғана және жергілікті аймақта жұмыстар жүріп жатқанда қолданылады. Егер жұмыстың берілгендері жүргізілмеген болса, онда жол – пайдаланушы қызметтерінің әлеуетті мүмкіндіктері, нормативтік талаптарды орындауға қамтамасыз ету үшін бағаланады.

10.1.4 Жағдайды түзету бойынша ықтимал шаралар

Жағдайды түзету бойынша шара және шығындар көлемі	Апаттықты төмендету ықтималы	Мысал
1 ҚР СТ 2607-2015 талаптарын жаппай қолдану. Жол жұмыстарының өндіріс орындарында қозғалысты ұйымдастырудың техникалық құралдары. Негізгі парметрлері. Қолдану ережелері.	45 %	Жұмыстардың өңдіріс орындарында көліктік ағындармен уақытша басқару аймағын функционалды шекаралау

Д қосымшасы (ақпараттық) CARE деректер қорына сәйкес жол-көлік оқиғаларының әдеттегі түрлерінің сұлбалары

1.1) Жаяу жүргінші жолды тыйым салынған жерден өтуде	1.2) Жаяу жүргінші жол қиылысында өтеді	1.3) Жаяу жүргіншімен қақтығысу – оңға(солға) бұрылу	1.4) Жаяу жүргіншімен қақтығысу – солға (оңға) бұрылу	1.5) Жаяу жүргінші жол үстінде
1.6) Жаяу жүргінші жол бойында келе жатыр	1.7) Жаяу жүргінші жаяужолда және веложолда	2.1) Бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – тура жолдан екі жақтың біріне шығып кету	2.2) Жолда бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	2.3) Бұрылысқа кіретін бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – жолдың басқа жағына шығып кетуі
2.4) Жол қиылыстарында немесе шығуларда – бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	2.5) Бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – басқасы	3.1) Жолдың оң(сол) жағында тұрған АКҚ-мен соқтығысу	3.2) Жолдың сол(оң) жағында тұрған АКҚ-мен соқтығысу	3.3) Бір АКҚ-мен жануарлардың қатысуларымен болған ЖКО
Д.1-сурет
_
3.4) Жол үстінде немесе жолда тұрған кедергімен және бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	3.5) Жол жұмыстарының нысаналарымен және бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	3.6) Поезбен және АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО	3.7) Кедергі мен қақтығысқан бір АКҚ-ның қатысуымен болған ЖКО – басқа	4.1) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт – озу
4.2) Кем дегенде екі АКҚ – ағынға қосылу	4.3) Кем дегенде екі АКҚ – бірдей бағытта – бүйірлік соқтығысу	4.4) Кем дегенде екі АКҚ – бағыты бірдей – басқа АКҚ-ның алдында бұрылу	4.5) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт– артынан келіп соғу	4.6) Кем дегенде екі АКҚ – бір бағыт – басқа
5.1) Кем дегенде екі АКҚ Кем дегенде екі АКҚ – маңдайлық соқтығысу	5.2) Кем дегенде екі АКҚ – қарама-ұарсылық бағыт – бұрылыс жоқ – артпен жүру	5.3) Кем дегенде екі АКҚ – қарама-қарсы бағытта жүру – бұрылыс жоқ – басқасы	6.1) Кем дегенде екі АКҚ – бір жол – Қарама-қарсы бағытта жүру – Басқа АКҚ-ның алдында оңға (солға)	6.2) Кем дегенде екі АКҚ – бір жол – Қарама-қарсы бағытта жүру – Басқа АКҚ-ның алдында солға(оңға)
Д.1-сурет (жалғасы)
6.3) Кем дегенде екі АКҚ – бір жол – Қарама-қарсы бағытта жүру – бір жолға шығумен бұрылыс	6.4) Кем дегенде екі АКҚ – бір жол – Қарама-қарсы бағытта жүру – қарама-қарсы жолға шығумен бұрылыс	6.5) Кем дегенде екі КҚ – бір жол – Қарама-қарсы бағытта жүру – басқа АКҚ-ның бұрылуы	7.1) Кем дегенде екі АКҚ – әр түрлі жолдар– Оң (сол) жақтан ағынға қосылған кезде солға (оңға) бұрылу	7.2) Кем дегенде екі АКҚ – әр түрлі жолдар – Сол (оң) жақтан келе жатқан көліктік құралдың алдында оңға (солға) бұрылу
7.3) Кем дегенде екі АКҚ – әр түрлі жолдар– Сол(оң) жақтан ағынға қосылған кезде солға (оңға) бұрылу	7.4) Кем дегенде екі АКҚ – әр түрлі жолдар – оңға (солға) бұрылу – маңдайлық соқтығысу	7.5) Кем дегенде екі АКҚ – әр түрлі жолдар – Ағынға қосылумен бұылыс – басқа	8.1) Кем дегенде екі АКҚ – бұрылу немесе қиылысу – бір жол – бір бағыт – артынан келіп соғу	8.2) Кем дегенде екі АКҚ – бұрылу немесе қиылысу – бір жол – бірдей бағыт –солға (оңға бұрылу)
8.3) Кем дегенде екі АКҚ – бұрылу немесе қиылысу – бір жол – бірдей бағыт –оңға (солға бұрылу)	8.4) Кем дегенде екі АКҚ – қиылысу (бұрылыс жоқ) – басқа	8.5) Кем дегенде екі АКҚ –бұрылу немесе қиылысу –бір жол – бірдей бағыт – басқа
Д.1-сурет (жалғасы)

	Е қосымшасы
	(міндетті)

жол жүру қауіпсіздігі аудитінің нәтижелері туралы ЕСЕП НЫСАНЫ

№________ "____"_____________20___ ж.
Аудитті жүргізуге негіз_________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Автомобиль жолының (телімнің) атауы ___________________________________________
_____________________________________________________________________________
Аудит жүргізілді "___" _________ 20___ ж. бастап "___"__________20___ ж-ға дейін
Аудитті жүргізген тұлғалардың лауазымы, аты-жөні:________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Аудиттің нысандары ___________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Аудиттің нәтижелері бойынша ескертулер мен сәйкес келмеушіліктердің, ұсынымдар мен ұсыныстардың тізімі есепте__ бетте қоса беріледі

Ескертулер мен сәйкес келмеушіліктерді жою мерзімдері бойынша ұсыныстар__________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Алдыңғы аудит жөніндегі деректер_______________________________________________
(кіммен және қашан өткізілген, ескертулер мен
_____________________________________________________________________________
сәйкессіздіктердің сипаты, оларды жою бойынша қабылданған шаралар)
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Аудит нәтижелері бойынша қорытынды___________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Қосымша мағлұматтар: _________________________________________________________
Есеп __________ данадан құрылған және ________________жіберілген

Аудит жүргізген тұлғалардың қолдары:
______________ _________________
(Аты-жөні) (қолы)

	Ж қосымшасы
	(ақпараттық)

Жол жүру қауіпсіздігі аудитының қорытындылары бойынша автомобиль жолының қорытынды апаттылық коэффициентін есептеу мысалы Ж.1-кесте

Жол санаты	II
Орташа жөңдеудің ұзындығы, шқ	5
Орташа өлшенген қорытынды апаттылық коэффициенті	25,73

Қорытынды апаттылық коэффициенті (К_қор1)	13,6	19,6	158,5	12,4	11,2
Телім №	1	2	3	4	5
Жергілікті телімнің ұзындығы (l_1….l_n ), шқ	1	0,8	0,5	0,7	1
К1 (жүру қарқындылығы – 4,5 мың авт./тәулік)	2,5	2,5	2,5	2,5	2,5
К2 (елді мекеннің ұзыңдығы, шқ)	1	1	2,5	1	1
К3 (жолдың құрылыс аймағынан жолдың жүру бөлігіне дейінгі ара қашықтық, м)	1	1	1	1	1
К4 (қауіпсіздік коэффициентінен алғандағы жол телімінің қауіптілік дәрежесі)	1	1	1,1	1	1
К5 (әлеуетті қауіпті телімдерде жылдамдық өлшеуіштің болуы)	1	1	1	1	1
К6 (жүру жолағының ені, м)	1	1	1	1	1
К7 (жол жиегінің ені, м)	1,2	1,2	1	1,2	1,2
К8 (жүру бөлігінде негізгі жүру жолақтарының саны, дана)	1	1	1	1	1
К9 (бөлу жолағының ені, м)	1	1	1	1	1
К10 (ілінісу коэффициенті)	1,4	1,4	1,4	1,4	1,4
К11 (жолдың жүру бөлігіне қатысы бойынша көпірлердің жүру бөлігінің ені)	1	1	1	1	1
К12 (су бұрғыштың күйі)	1,1	1,1	1	1,1	1
К13 (бойлық еңіс, %)	1,1	1,1	1	1	1
К14 (пландағы қисықтар радиусы, м)	1	1	1	1	1
К15 (трасса жоспарының қисықтығы, град. шқ)	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9
К16 (жүру бөлігі жамылғысының тегістігі, IRI)	1,2	1,2	1,2	1,2	1,2
К17 (пландағы көрінімділік, м)	1	1	1,1	1	1
К18 (пішіндегі көрінімділік, м)	1	1	1	1	1
К19 (жолмен бір деңгейде жанасатын қиылысулардың көрінімділігі, м)	1	1	1	1	1
К20 (жанасқан көшемен қиылысудың көрінуі, м)	1	1	1	1	1
К21 (жанасқан көшемен жанасудың көрінуі, м)	1	1	1	1	1
К22 (қиылысқан жолы (негізгі) бар қиылысудың типі)	1	1	1	1	1

Ж.1-кестенің соңы

К23 (Негізгі жол бойынша жүру қарқындылығы кезінде, екінші дәрежелі жолдармен бір деңгейде қиылысу, мың авт./тәулік)	1	1	1,3	1	1
К24 (Бір деңгейде қиылысулар мен жанасулардың саны, 1 км жолға, дана)	1	1	1,1	1	1
К25 (Жол қызметінің нысаналарымен демалыс алаңдары арасындағы ұсынылған қашықтық ҚР МЕСТ 2476-2014 сақталған ба)	1	1	1	1	1
К26 (Жол қызметінің нысаналарымен демалыс алаңдары арасына орнатуға ҚР МЕСТ 2476-2014 талаптары сақталған ба)	1	1	1	1	1
К27 (Аялдамалық тармақтың орналасуы)	1	1	2,24	1	1
К28 (Елді мекенді жерлерде жаяужолдар, жүргінші жолдар және жаяу жүргінші жолдардың болуы)	1	1	1	1	1
К29 (Жаяужолдардың орналасуы)	1	1	1	1	1
К30 (Ескертетін белгілерді жайластыру)	1,13	1,13	1,13	1,13	1,13
К31 (Тыйым салатын белгілерді жайластыру)	1,19	1,19	1,19	1,19	1,19
К32 (Ақпараттық-көрсеткіш белгілерін жайластыру)	1,15	1,15	1,15	1,15	1,15
К33 (Ескі таңбаның толығымен жойылмауы)	1	1	1	1	1
К34 (Аймақтық таңбаның болуы)	1,08	1,08	1,08	1,08	1,08
К35 (Осьтік таңбаның болуы)	1,13	1,13	1,13	1,13	1,13
К36 (Жүрудің жолақтарының бөлу таңбаларының болуы)	1	1	1	1	1
К37 (Белгілер мен таңбалар арасындағы қайшылықтар)	1	1	1,21	1	1
К38 (Жасанды стационарлы жарықтылығы бар телімдерде, жүру бөлігін жарықтандыру)	1	1	1	1	1
К39 (Жүру бөлігінің ернеуінен, жартастың 5 м-ден астам тереңдігіне дейінгі ара қашықтық, м)	1	1	1	1	1
К40 (Жүру бөлігінің ернеуі мен массивті элементтердің арасындағы ара қашықтық, м)	1	1,25	1,25	1	1
К41 (Бөлу жолағында тосқауылдың болуы)	1	1	1	1	1
К42 (Бүйірлік жол қоршауларының болуы)	1	1,15	1,15	1	1
К43 (Нормативтік талаптарға сәйкес бағыттауыш құрылғыларының болуы)	1,09	1,09	1,09	1,09	1,09
К44 (Жол жүру ұйымдастырудың уақытша техникалық құралдары ҚР МЕСТ 2607-2015 талаптарына сәйкес келеді ма)	1,21	1,21	1,21	1,21	1,21

	К қосымшасы
	(ақпараттық)

Орташа жөндеу кезінде жол жүру қауіпсіздігінің деңгейін жақсартуды үлгілеу нәтижелері бойынша автомобиль жолындағы қорытынды апаттылық коэффициентін есептеу мысалы (II топ) К.1-кесте

Жол санаты	II
Орташа жөңдеудің ұзындығы, м	5
Апаттықтың орташа өлшенген нәтижелік коэффициенті	2,94

Қорытынды апаттылық коэффициенті (К_нәт1)	2,97	2,94	9,61	2,70	2,70
Телім №	1	2	3	4	5
Жергілікті телімнің ұзындығы (l_1….l_n ), шақырым	1	0,8	0,5	0,7	1
К1 (Жүру қарқындылығы – 4,5 мың авт./тәулік)	2,5	2,5	2,5	2,5	2,5
К2 (Елді мекенді аймақтың ұзыңдығы, шақырым)	1	1	2,5	1	1
К3 (Жолдың құрылыс аймағынан жүру бөлігіне дейінгі ара қашықтық, м)	1	1	1	1	1
К4 (Қауіпсіздік коэффициентінен алғанда жол телімінің қауіптілік дәрежесі)	1	1	1,1	1	1
К5 (Әлеуетті қауіпті телімдерде жылдамдық өлшеуішінің болуы)	1	1	1	1	1
К6 (Жүру жолағының ені, м)	1	1	1	1	1
К7 (Жол ернеуінің ені, м)	1,2	1,2	1	1,2	1,2
К8 (Жүру бөлігінің негізгі жүру жолақтарының саны, дана)	1	1	1	1	1
К9 (Бөлу жолағының ені, м)	1	1	1	1	1
К10 (Ажырату коэффициенті)	1	1	1	1	1
К11 (Жолдың жүру бөлігіне қатысы бойынша, көпірлердің жүру бөлігінің ені)	1	1	1	1	1
К12 (Су бұрғыш күйі)	1	1	1	1	1
К13 (Бойлық еңкіш, %0)	1,1	1,1	1	1	1
К14 (Жоспарда қисықтар радиусы, м)	1	1	1	1	1
К15 (Трасса жоспарының қисықтығы, град. шақырым)	0,9	0,9	0,9	0,9	0,9
К16 (Жүру бөлігі жамылғысының тегістігі, IRI)	1	1	1	1	1
К17 (Жоспарда көрінуі, м)	1	1	1,1	1	1
К18 (Пішінде көрінуі, м)	1	1	1	1	1
К19 (жолмен бір деңгейде жанасатын қиылысулардың көрінімділігі, м)	1	1	1	1	1
К20 (Жанасқан көшемен қиылысудың көрінуі, м)	1	1	1	1	1
К21 (Жанасқан көшемен жанасудың көрінуі, м)	1	1	1	1	1
К22 (Қиылысқан жолы (негізгі) бар қиылысудың типі)	1	1	1	1	1
К23 (Негізгі жол бойынша жүру қарқындылығы кезінде, екінші дәрежелі жолдармен бір деңгейде қиылысу, мың авт./тәулік)	1	1	1,3	1	1
К24 (Бір деңгейде қиылысулар мен жанасулардың саны, 1 км жолға, дана)	1	1	1,1	1	1
К25 (Жол қызметінің нысаналарымен демалыс алаңдары арасындағы ұсынылған қашықтық ҚР СТ 2476-2014 сақталған ба)	1	1	1	1	1
К26 (Жол қызметінің нысаналарымен демалыс алаңдары арасына орнатуға ҚР СТ 2476-2014 талаптары сақталған ба)	1	1	1	1	1
К27 (Аялдамалық тармақтың орналасуы)	1	1	1	1	1
К28 (Елді мекенді жерлерде жаяужолдар, жүргінші жолдар және жаяу жүргінші жолдардың болуы)	1	1	1	1	1
К29 (Жаяужолдардың орналасуы)	1	1	1,05	1	1
К30 (Ескертетін белгілерді жайластыру)	1	1	1	1	1
К31 (Тыйым салатын белгілерді жайластыру)	1	1	1	1	1
К32 (Ақпараттық-көрсеткіш белгілерін жайластыру)	1	1	1	1	1
К33 (Ескі таңбаның толығымен жойылмауы)	1	1	1	1	1
К34 (Аймақтық таңбаның болуы)	1	1	1	1	1
К35 (Осьтік таңбаның болуы)	1	1	1	1	1
К36 (Жүрудің жолақтарының бөлу таңбаларының болуы)	1	1	1	1	1
К37 (Белгілер мен таңбалар арасындағы қайшылықтар)	1	1	1	1	1
К38 (Жасанды стационарлы жарықтылығы бар телімдерде, жүру бөлігінің жарықтандыру)	1	1	0,95	1	1
К39 (Жүру бөлігінің ернеуінен, жартастың 5 м-ден астам тереңдігіне дейінгі ара қашықтық, м)	1	1	1	1	1
К40 (Жүру бөлігінің ернеуі мен массивті элементтердің арасындағы ара қашықтық, м)	1	1	1	1	1
К41 (Бөлу жолағында тосқауылдың болуы)	1	1	1	1	1
К42 (Бүйірлік жол қоршауларының болуы)	1	0,99	0,99	1	1
К43 (Нормативтік талаптарға сәйкес бағыттауыш құрылғыларының болуы)	1	1	1	1	1
К44 (Жол жүру ұйымдастырудың уақытша техникалық құралдары ҚР МЕСТ 2607-2015 талаптарына сәйкес келеді ма)	1	1	1	1	1

Библиография

[1] КО ТР 014/2011 "Автомобиль жолдарының қауіпсіздігі" Кеден одағының Техникалық регламенті. Кеден одағы комиссиясының 18.10.2011 ж. № 827 Шешімімен бекітілген.

[2] Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 17 шілдедегі № 245-П "Автомобиль жолдары туралы" Заңы.

[3] Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 17 сәуірдегі № 194-V ЗРК "Жол қозғалысы туралы" Заңы.

[4] Catalogue of design safety problems and practical countermeasures, Дүниежүзілік жол қауымдастығы (PIARC), Париж, 2009

[5] Directive on road infrastructure safety management No 96/2008, Еуропа парламенті және Кеңес, Брюссель, 2008

[6] СЖӘ 218.6.010-2013 Автомобиль жолдарын жобалау және пайдалану кезінде жол жүру қауіпсіздігі аудитін ұйымдастыру бойынша әдістемелік ұсынымдар, 2014. - 36 б.

[7] Росс Р. Йованов Д. Аудиторларға арналған табысы төмен және орташа елдердегі жол жүру қауіпсіздігі туралы тәжірибелік нұсқаулық (ТРАСЕКА ӨҢІРІ) // Халықаралық жол жүру қауіпсіздігі орталығы, 2016. – 61 б.

[8] Бабков В.Ф. Жол жағдайы және қозғалыс қауіпсіздігі: ЖОО-на арналған оқулық – М.: Транспорт, 1993. – 271 б.

[9] Чванов В.В., Живописцев. И.Ф. Заманауи жағдайларда қорытынды апаттылық коэффициентін қолданып, қозғалыс қауіпсіздігін бағалау әдісін қолданудың ерекшеліктері. Жол саласындағы ғылым мен техника, №3, М.: 2009, 12a-16 б.

[10] Қазқастан Республикасы Инвестициялар және даму Министрінің м.а. "Халықаралық және республикалық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын жөндеу және күтуді қаржыдландыру нормативтерін бекіту туралы" 2015 жылғы 17 маусымдағы № 705 бұйрығы

[11] Banschikov V.P. Managing for Development Results in the Transport Sector of Kazakhstan: Final report // Asian Development Bank project № TA-8676 KAZ. – Manila, 2016. – 97 p.

[12] ЖКО туындау тәуекелі жоғары телімдерді жою жөніндегі бағдарлама // Австралия Үкіметі Инфрақұрылым және өңірлік даму департаменті: [Электронды қор]. URL: http://investment.infrastructure.gov.au (жүгіну күні: 16.06.2017)

[13] СЖӘ 218.4.005-2010 Автомобиль жолдарындағы қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша ұсынымдар салалық жол әдістемелік құжаты. Росавтодордың 2011 жылғы 12 қаңтардағы N 13-р қаулысының негізіде шығарылған. – 199 б.

[14] SweRoad. Жол қозғалысы қауіпсіздігінің аудиты жөніндегі нұсқаулық. ХҚДБ. Қарыздың нөмірі: 7681-KZ. Компонент 1: Ұзындығы 1062 шқ автожол телімінде жол қозғалысы қауіпсіздігінің аудитін жүргізу және жұмыс өндірісі кезінде жол қозғалысын басқаруды шолу бойынша консалтингтік қызметтер 2013 – 104 б.

[15] ТТК 45-3.03-227-2010 Қалыптасқан тәжірибелердің техникалық кодексі. Елді мекендер көшелері. Жобалаудың құрылыс нормалары. Белорус Республикасы Сәулет және құрылыс министрлігінің 2010 ж. 17 желтоқсандағы № 485 бұйрығымен бекітіліп, қолданысқа енгізілген - 49 б.

[16] Ахо С., Сааренкето Т. Су бұрғыштарды басқару. Гренландия, Исландия, Финляндия, Швеция тәжірибесі. Еуропа одағының өңірлік даму қоры. Сәуір 2006 ж. – 42 б.

[17] Стрижевский Д. А. IRI индексін есепке алу жолымен жол қозғалысы қауіпсіздігін және кешенді көліктік-пайдалану күйін арттыруды зерттеу / Д. А. Стрижевский, А. В. Кочетков, Л. В. Янковский // Көлік құрылысындағы техникалық реттеу - 2014. - № 3 (7). - 12 б.

_____________________________________________________________________________

ОӘК 656.13 МСЖ 93.080

Түйінді сөздер: жол жүру қауіпсіздігінің аудиті, жол-көлік оқиғасы, жолдардың қауіпсіздігінің әсерін бағалау, жол желісі қауіпсіздігін басқару, аудит бағдарламасы, бақылау қағазы, апаттылық коэффициенттерінің әдісі, жол жүру қауіпсіздігінің тәуекел дәрежесі бойынша саралау

_____________________________________________________________________________

Орындаушылар:

Әзірлеме жетекшісі: "ҚазжолҒЗИ" АҚ-ның вице-президенті, т.ғ.к.	Д.Қ. Саканов
Жауапты орындаушылар: т.ғ.к.	Е.Қ. Айдарбеков
Экономиканың PhD докторы	Д.А. Аспанбетов
т.ғ.к.	Г.Б. Умарова
Инженер-жолшы	А.М. Габдуллина