Об утверждении Плана по управлению пастбищами и их использованию по Аксускому району на 2023-2024 годы

Решение Аксуского районного маслихата области Жетісу от 5 июня 2023 года № 7-33

В соответствии подпунктом 1) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О пастбищах", Аксуский районный маслихат РЕШИЛ:

1. Утвердить план по управлению пастбищами и их использованию по Аксускому району на 2023-2024годы согласно приложению к настоящему решению.

2. Контроль за исполнением настоящего решения возлажить заместителю акима района Г. Отарбаеву.

3. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель маслихата Аксуского района

Б. Сулейменов

Приложение к решению Аксуского районного маслихата от 5 июня 2023 года № 7-33

Плану по управлению пастбищ и их использованию по Аксускому району на 2023-2024 годы

Настоящий План по управлению пастбищами и их использованию по Аксускому району на 2023-2024 годы (далее – План) разработан в соответствии с Законом Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах", Законом Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", приказом Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан – Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 апреля 2017 года №173 "Об утверждении Правил рационального использования пастбищ" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов №15090), приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года №3-3/332 "Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов №11064).

План принимается в целях рационального использования пастбищ, устойчивого обеспечения потребности в кормах и предотвращения процессов деградации пастбищ.

План содержит:

1) схемы (карты) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавливающих документов согласно приложениям 1.1 к настоящему Плану;

2) приемлемые схемы пастбище оборотов согласно Приложениям 1.2 к настоящему Плану;

3) карты с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры согласно приложениям 1.3 к настоящему Плану;

4) схемы доступа пастбище пользователей к водоисточникам (озерам, рекам, прудам, копаниям, оросительным или обводнительным каналам, трубчатым или шахтным колодцам), составленную согласно норме потребления воды согласно приложениям 1.4 к настоящему Плану;

5) схемы перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища и перемещения его на предоставляемые пастбища согласно приложениям 1.5 к настоящему Плану;

6) схемы размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенными при городе районного значения, поселке, селе, сельском округе согласно приложениям 1.6 к настоящему Плану;

7) иные требования, необходимые для рационального использования пастбищ на соответствующей административно-территориальной единице.

8) карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, необходимых для удовлетворения нужд населения для выпаса сельскохозяйственных животных личного подворья, в зависимости от местных условий и особенностей согласно приложениям 1.7 к настоящему Плану.

План принят с учетом сведений о состоянии геоботанического обследования пастбищ, сведений о ветеринарно-санитарных объектах, данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев – пастбищепользователей, физических и (или) юридических лиц, данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных, сведений о формировании поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах, особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах, сведений о сервитутах для прогона скота и иных данных, предоставленных государственными органами, физическими и (или) юридическими лицами.

По административно-территориальному делению в Аксуском районе имеются 17 сельских округов, 49 сельских населенных пунктов.

Общая площадь территории-1 млн259 тыс293 гектар

Земли сельскохозяйственного назначения-773 747 га, из них пастбище-661 815 га, сенокос-22 499 га,

Земли населенных пунктов-75 357 га,

Земли промышленности, транспорта, связи и иного несельскохозяйственного назначения- 26 248 га,

Земли лесного фонда-36271 га,

Земли водного фонда-634 га,

Земли запаса-291726 га.

Климат района резко континентальный, зима холодная, лето жаркое.

Среднегодовая температура воздуха в январе – -12-16 С, в июле +18+23 С. Средний размер осадков в равнинах составляет 150-260 мм, а горных регионах 350-550 мм.

Растительный покров в основном ковыль,овсяница, полынь, типчак, кермек.

Почвы черноземные и темно-каштановые, встречаются солонцы и солончаковые комплексы. Отличительной особенностью водного режима является резко выраженное весеннее половодье, начинающееся обычно в начале апреля.

К самым крупным рекам в районе относится река Аксу, Баскан, Буен.

Продолжительность пастбищного периода 180-210 дней. Таким образом, зная урожаи пастбища, суточную потребность животного в зеленом корме и продолжительность пастбищного периода, можно определить емкость пастбища.

Среднесуточная норма потребления воды на одно сельскохозяйственное животное определяется в соответствии с таблицей 10 приложения 6 к Методике по разработке удельных норм водопотребления и водоотведения, утвержденной приказом Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 30 декабря 2016 года № 545.

На 1 января 2023 года в Аксуском районе насчитывается крупного рогатого скота (КРС) – 96 971 голов, мелкого рогатого скота (МРС) – 392 041 голов, лошадей – 36 320 голов, 68 голов верблюдов, свини-292 и 123 210 птиц.

Согласно Приказа Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года № 3-3/332 "Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ", Приказа Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан - Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 24 апреля 2017 года № 172 "О внесении изменений в приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 апреля 2015 года № 3-3/332 "Об утверждении предельно допустимой нормы нагрузки на общую площадь пастбищ" норматив нагрузки на 1 голову в засушливой степи составляет: крупный рогатый скот –8,5 гектар, овцы и козы –1,7 гектар, лошади –10,2 гектар, верблюды – 11,9 гектар.

По административно-территориальному делению в Аксуском районе имеются 17 сельских округов, 49 сельских населенных пунктов.

Общая площадь территории Аксуского района в разрезе категорий ( га )

№ п/п	Категория земель	Всего	В том числе пастбища
1	Общая площадь территории: из них	1259293
2	Земли сельскохозяйственного назначения	773747	661815
3	Земли населенных пунктов	75357
4	Земли промышленности, транспорта, связи и иного несельскохозяйственного назначения	26248
5	Земли лесного фонда	36271
6	Земли водного фонда	634
7	Земли запаса	291726
8	Земли природного заповедника

Землепользование района в разрезе сельских округов ( га )

№ п/п	Наименование округа	Наименование сел	Общая площадь территории	в том числе				Вся посевная площадь
				Земли сельских населенных пунктов	Земли сельскохо-зяйственного назначения	Земли запаса и специального фонда	Прочие
1	Жансүгіров	Жансүгіров	8455	2370	6085			2874
		Алтынарық	8799	1598	7201			2445
		Көкөзек	6252	587	5665			2192
2	Аксу	Ақсу	13887	975	12912			1250
		Казсельхозтехника	1027	382	645			500
		Көкжайдақ	6461	1116	5345			518
		Қазақстан	5837	816	5021			567
		Өнім	6557	618	5939			610
		Шолақөзек	7424	404	7020			640
3	Есеболатов	Есеболатов	7443	1014	6429			2562
		Қызылқайын	6408	507	5901			2579
		Энергетик	2504	173	2331			785
4	Қаракоз	Қаракөз	10608	965	9643			1871
		Кеңқарын	5604	302	5302			1610
5	Ойтоган	Ойтоған	32253	4851	27402			958
		Үлгілі	29709	3239	26470
6	Б.Сырттанов	Б.Сырттанов	30104	2421	27683			1810
		Қопа	28139	3673	24466
7	Карашилик	Сағабүйен	24406	3718	20688			1896
		Қарашілік	17576	1958	15618			1770
		Сағакүрес	17801	2142	15659			1528
8	Жаналык	Жаңалық	55286	2231	53055			602
9	Карасу	Кеңжыра	10831	1586	9245			3155
		Еңбек	5989	341	5648			3047
		Тарас	5452	138	5314			2445
10	Матай	Матай	48954	10715	38239
		Ақөзек	362	112	250
		Береке	284	86	198
		Жасқазақ	210	98	112
		Құрақсу	34815	743	34072
11	Егінсу	Егінсу	51659	1216	50443			97
		Құмтөбе	3002	87	2915
12	Суыксай	Суықсай	28097	883	27214			3600
		Ақтөбе	9337	670	8667
		Ащыбұлақ	14772	961	13811			2901
		Баласаз	9068	603	8465
13	Капал	Қапал	37923	548	37375			3146
14	Арасан	Арасан	20629	2192	18437			1916
		Арасан-Қапал	739	16	723			433
		Қызылжар	20359	2	20357			2765
15	Кошентал	Көшкентал	16315	1005	15310			2409
		Көлтабан	14265	605	13660			1069
16	Кызылагаш	Қызылағаш	52051	3888	48163			5672
		Заречное	38698	2499	36199			2424
		Қопалы	34066	6919	27147			1223
17	Молалы	Молалы	24350	70	24280
		Алажиде	29789	3094	26695			600
		Қайрақты	1690	110	1580
		Қараой	2858	110	2748
			849104	75357	773747	291726	86320	66469

Для обеспечения сельскохозяйственных животных по Аксускому району имеются всего 661 815 га пастбищных угодий. В черте населенного пункта числится 129200 га пастбищ, в землях запаса имеются 172771 га пастбищных угодий.

В сельских округах для дойных поголовья скота на личных подворьях достачно пастбищных угодий.

Запас кормов с пастбищ используется в пастбищный период, продолжительность которого 180 - 210 дней. Запас кормов с сенокосов используется в стойловый период.

Сведения о ветеринарно-санитарных объектах района

Сведения о ветеринарно-санитарных объектах в разрезе сельских округов по району ( в таблице ) приведены.

№ п/п	Наименования округа	Ветеринарный пункт	Пункт искуственного осеменения	Скотомогильник	Захоронения сибирской язвы
1	Жансүгіров	1	1	1
2	Ақсу	1	1	1
3	Есеболатов	1	1	1	1
4	Қаракөз	1	1	1	1
5	Ойтоған	1	1	1
6	Б. Сырттанов	1	1	1	2
7	Қарашілік	1	1	1
8	Жаңалық	1	1	1
9	Қарасу	1	1	1
10	Матай	1	1	1
И	Егінсу	1	1	1	1
12	Суықсай	1	1	1
13	Қапал	1	1	1	1
14	Арасан	1	1	1
15	Көшкентал	1	1	1
16	Қызылагаш	1	1	1	4
17	Молалы	1	1	1
	Итого:	17	17	17	10

В Аксуском районе действуют 78 ветеринарно-санитарных объектов, из них: 17 скотомогильников, 10 сибирский очагов, 17 ветеринарных пунктов, 17 мест для обработки животных, 17 пунктов осеменения крупного рогатого скота.

В целях улучшения продуктивности и травосодержания пастбищ организуется пастбищный оборот. Пастбищный оборот-система использования пастбищ и ухода за ними, направленная на повышение продуктивности пастбищ способом дежурства выпаса, отдыха и сенокошения скота по годам на приусадебном участке в сочетании с другими мероприятиями по обновлению и улучшению пастбищ.

Важную роль в повышении продуктивности пастбищ играет правильная организация их территории, которая заключается в обустройстве стадных и стадных участков, летних лагерей, водных комплексов и скотопрогонных дорог.

На естественных пастбищах (№ 7 таблица) предусматривается организация пастбищного оборота с четырьмя полями со следующими сроками.

Ширина перегонных трасс зависит от вида животных, размера стада и стада, а также механического состава почвы, толщины травы и степени эрозионных процессов. Запрещается совмещать перегонные дороги с дорожной сетью, особенно с районными и областными дорогами.

Сервитуты на перегон скота по аксускому району не установлены . Схема перегонных путей временного (сезонного) использования перевозки (перемещения) сельскохозяйственных животных (1,3,6,7, приведена в Приложении 1

Приложение 1,1 к решению плана по управлению пастбищами и их использованию по Егинсускому сельскому округу на 2023-2024 годы

Схема (карта) расположения пастбищ на территории Егинсуского сельского округа в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоустанавлтвающих документов

Приложение 1,4 к решению плана по управлению пастбищами и их использованию по Егинсускому сельскому округу на 2023-2024 годы

Схемы доступа к источникам воды (озера, реки, пруды, водохранилища, ороси тельные или оросительные каналы, трубные или шахтные колодцы), выполненные по нормам водопотребления пастбищепользователей

Приложение 1,5 к решению плана но управлению пастбищами и их использованию по Егинсускому сельскому округу на 2023-2024 годы

Схема перераспределения пастбищ для содержания поголовья сельскохозяйственных животных физических и (или) юридических лиц, не имеющих пастбищ, и замены их предоставленными пастбищами

Приложение 1,6 к решению плана по управлению пастбищами и их использованию ио Егинсускому сельскому округ}7 на 2023-2024 годы

Схема размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отдаленных пастбищах физических и (или) юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, расположенных вблизи города, села, сельского округа районного значения

Приложение 1,7 к решению плана по управлению пастбищами и их использованию по Егинсускому сельскому округу на 2023-2024 годы

Карга внешних и внутренних границ и площади пастбищ, необходимых для удовлетворения потребности населения в выпасе сельскохозяйственных животных в личных подворьях с учетом местных условий и особенностей Егинсуского сельского округа

приложение 1.1 По Жанальпсскому сельскому округу На 2023-2024 годы управление пастбищами и их по использованию

Схема (карта) расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании

приложение 1.2 По Жаналыкскомү сельскому округу На 2023-2024 годы управление пастбищами и их по использованию

Подходящие схемы пастбищных оборотов в Жаналыкском сельском округе

приложение 13 По Жаналыкскому сельскому округу На 2023-2024 годы управление пастбищами и их по использованию

Карта с указанием внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных пастбищ, объектов пастбищной инфраструктуры

приложение 1.4 По Жаналыкскому сельскому округу На 2023-2024 годы управление пастбищами и их по использованию

Схема доступа к источникам воды (озера, реки, пруды, оросительные каналы, трубные плп шахтные колодцы), выполненная по нормам водопотребления пастбищепользователей

пршожение 1.5 По Жаналыкскому сельскому округу На 2023-2024 годы управление пастбищами и их по использованию

Схема перераспределения пастбищ под содержание скота физических и юридических лиц без пастбпщ и замены их предоставляемыми пастбищами

Приложение 7 к плану по управлению пастбищами и их использованию по Аксускому району на 2023-2024 годы

Календарный график по использованию пастбища, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных

Годы	Сроки перегона скота на пастбища и возврата скота из пастбищ
	Весна	Лето	Осень	Зима
2023	I-декада марта II-декада мая	II-декада мая II-декада октября	II-декада октября II-декада ноября	III-декада ноября I-декада марта
2024	II-декада марта II-декада мая	II-декада мая II-декада октября	II-декада октября II-декада ноября	III-декада ноября I-декада марта

Длительность пастбищного периода связана с почвенно-климатической зоной, видами сельскохозяйственных животных, а также урожайностью пастбищ в засушливых на красно-ковыльно-овсецово-разнотравных степях – составляет 180-210 дней.

В данном случае продолжительность выпаса для крупного рогатого скота, мелкого рогатого скота, лошадей и верблюдов связана с максимальной глубиной снежного покрова с плотностью снега и другими факторами. Начало сроков выпаса весной не ранее чем через две недели после начала отрастания трав и окончание сроков выпаса скота будет зависеть от климатических условий конкретного года и могут сдвигаться на более ранние, либо более поздние сроки. Данные меры позволят предотвратить возможность деградации пастбищ и возникновение ветровой эрозии. Основными пользователями пастбищ на территории района Аксу являются сельскохозяйственные формирования. Сельскохозяйственные животные населения населенных пунктов пасутся на землях населенных пунктов, сельскохозяйственных формирований и на землях запаса.

Водопой производится непосредственно из водопойных корыт, которыми оснащены артезианские скважины и колодцы.

Ақсу ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарды бекіту туралы

Жетісу облысы Ақсу аудандық мәслихатының 2023 жылғы 5 маусымдағы № 7-33 шешімі

"Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңының 8-бабының 1) тармақшасын сәйкес, Ақсу аудандық мәслихаты ШЕШТІ:

1. Ақсу ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешімнің орындалуын бақылау аудан әкімінің орынбасары Г. Отарбаевқа жүктелсін.

3. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн қткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ақсу аудандық мәслихат төрағасы

Б. Сулейменов

Ақсу аудандық мәслихатының 2023 жылғы "05" шілде № 7-33 шешіміне қосымша

Ақсу ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары

Ақсу ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар (бұдан әрі - Жоспар) Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы "Жайылымдар туралы" Заңына, Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Заңына, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары-Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі №173 "Жайылымдарды ұтымды пайдалану қағидаларын бекіту туралы" бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №15090 тіркелген), Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 14 сәуірдегі №3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына түсетін жүктеменің шекті рұқсат етілетін нормасын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №11064 тіркелген) бұйрығына сәйкес әзірленді.

Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жемшөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болғызбау мақсатында қабылданады.

Жоспар мазмұны:

1)құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемаларын (карталарын) осы Жоспардың 1.1-қосымшаларына сәйкес;

2)жайылым айналымдарының қолайлы схемалары осы Жоспардың 1.2-қосымшаларына сәйкес;

3)жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген карталарын осы Жоспардың 1.3-қосымшаларына сәйкес;

4)жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемаларын осы Жоспардың 1.4-қосымшаларына сәйкес;

5)жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды

қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемаларын осы Жоспардың 1.5-қосымшаларына сәйкес;

6)аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемаларын осы Жоспардың 1.6-қосымшаларына сәйкес;

7)ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигін 7-қосымша;

8)жергілікті жағдайлар мен ерекшеліктерге қарай жеке ауладағы ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға халық мұқтажын қанағаттандыру үшін қажетті жайылымдардың сыртқы мен ішкі шекаралары және алаңдары белгіленген карталарын осы Жоспардың 1.7- қосымшаларына сәйкес.

Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер,иелерін - жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғалардыкөрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралыдеректер, шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер, екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, малды айдап өтуге арналған сервитуттер туралы мәліметтер, мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданды, малды айдауға арналған сервитуттар туралы мәліметтер және мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар ұсынатын өзге де мәліметтер.

Әкімшілік- аумақтық бөлініс бойынша Ақсу ауданында 17 ауылдық округтер ,49 ауылдық елді-мекендер тұрады

Ақсу ауданының жалпы көлемі - 1 млн 259 мың 293 гектар;

Жерлер категория бойынша келесідей бөлінеді:

Ауыл шаруашылығы нысанындағы жерлер - 773,747 мың гектар, оның ішінде жайылымдық жерлер - 661,815 мың гектар, шабындық

жерлер - 22,499 мың гектар.

Елді мекен жерлері - 75,357 мың гектар;

өнеркәсіп, көлік, байланыс, ғарыш қызметі, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік мұқтажына арналған жер және ауылшаруашылығына арналған өзге де жерлер - 26,248 мың гектар;

орман қорының жерлері - 36,271 мың гектар;

табиғи қорық жерлері-

су қорының жерлері - 0,634 мың гектар;

босалқы жер қоры - 291,726 мың гектар.

Ақсу ауданының климаты континенталды. Жылдық жауын-шашын мөлшері жазық аймақтарда 150-260 мм, тау бөктерлері мен аңғарларында 350- 4

550 мм.Қаңтардың орташа температурасы -12-16°С, шілдеде +18+23°С. Жазық даласы жартылай шөлейтті сұры-қоңыр топырақтан, ал тау бөктері ашық- қоңыр, қара топырақтан тұрады.

Аудан аумағында Ақсу, Басқан, Бүйен өзендері ағып жатыр.

Аудан аумағында өсімдіктердің 110 түрі тараған. Оның 25 тұқымды түрге және 85 гүлді өсімдіктерге жатады. Ең көп таралған үш тұқымдастар: дәнді, күрделі гүлділер және бұлдырлар.

Жайылымдық алқаптардың орташа өнімділігі 3,5 центнер/гектарды құрайды.

Жайылымдар азықтарының қоры жайылымдық кезеңде 180-210 күн ұзақтығымен пайдаланылады.

Бір ауылшаруашылық малына тұтынудың орташа тәуліктік нормасы Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі орынбасарының 2016 жылғы 30 желтоқсандағы № 545 бұйрығымен бекітілген Су тұтынудың және су бұрудың үлестік нормаларын әзірлеу әдістемесіне 6-қосымшаның 10-кестесіне сәйкес айқындалады.

2023 жылдың 1 қаңтарына Ақсу ауданында 96971 ірі қара мал, 392 041 ұсақ мүйізді мал, 36 320 жылқы, 68 түйе, 292 шошқа, 123 210 құс бар.

"Жайылымдардың жалпы алаңына жүктеменің жол берілетін шекті нормасын бекіту туралы" 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 3-3/332 бұйрығына, "Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Орынбасары - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2017 жылғы 24 сәуірдегі № 172 бұйрығына сәйкес 2015 жылғы 14 сәуірдегі № 3-3/332 "Жайылымдардың жалпы алаңына жүктеменің шекті жол берілетін нормасын бекіту туралы" құрғақ даладағы 1 басқа жүктеме нормативі: ірі қара мал - 8,5 гектар, қой мен ешкі - 1,7 гектар, жылқы - 10,2 гектар,

түйе-11,9 гектар.

Әкімшілік-аумақтық бөлініс бойынша Ақсу ауданында 17 ауылдық округтер, 49 ауылдық елді - мекендер орналасқан.

Санаттар бөлінісінде Ақсу ауданы аумағының жалпы ауданы мың ( га )

№ п/п	Жеркатегориясы			Барлығы	Соның ішінде жайылым
1	Аумақтың жалпы көлемі:соныңішінде			1259293
2	Ауылшаруашылығы жерлері			773747	661815
3	Елдімекен			75357
4	Өнеркәсіп, көлік, байланысжәнебасқа да ауылшаруашылығы емес мақсаттағы жерлер			26248
5		Орманқорыжерлері	36271
6		Су қорының жерлері	634
7		Босалқыжерлер	291726
8		Табиғи қорық жерлері

Ауылдық округтер бөлінісінде ауданның жер пайдалануы мың ( га )

№ р/с	Округ атауы				Елді мекен атауы		Террит орияны ң жалпы көлемі, га							соның ішінде									Барлы қ егіс көлем і, га
											Елді мекенд ердің жері			Ауыл шаруа шылығ ы мақсат ындағ ы жер			Босалқ ы жер және арнайы жер қоры				Басқа
1	Жансүгі ров ауылды қ округі				Жансүгір ов		8455				2370			6085									2874
					Алтынар ық		8799				1598			7201									2445
					Көкөзек		6252				587			5665									2192
2	Ақсу ауылды қ округі				Ақсу		13887				975			12912									1250
					Казсельх озтехник а		1027				382			645									500
					Көкжайд ақ		6461				1116			5345									518
					Қазақста н		5837				816			5021									567
					Өнім		6557				618			5939									610
					Шолақөз ек		7424				404			7020									640
3	Есебола тов ауылды қ округі				Есеболат ов		7443				1014			6429									2562
					Қызылқа йын		6408				507			5901									2579
					Энергети к		2504				173			2331									785
4			Қаракөз ауылды қ округі					Қаракөз	10608				965			9643						1871
								Кеңқары н	5604				302			5302						1610
5			Ойтоған ауылды қ округі					Ойтоған	32253				4851			27402						958
								Үлгілі	29709				3239			26470
6			Б.Сыртт анов ауылды қ округі					Б.Сыртта нов	30104				2421			27683						1810
								Қопа	28139				3673			24466
7			Қарашіл ік ауылды қ округі					Сағабүйе н	24406				3718			20688						1896
								Қарашілі к	17576				1958			15618						1770
								Сағакүре с	17801				2142			15659						1528
8			Жаңалы қ ауылды қ округі					Жаңалық	55286				2231			53055						602
9			Қарасу ауылды қ округі					Кеңжыра	10831				1586			9245						3155
								Еңбек	5989				341			5648						3047
								Тарас	5452				138			5314						2445
10			Матай ауылды қ округі					Матай	48954				10715			38239
								Ақөзек	362				112			250
								Береке	284				86			198
								Жасқазақ	210				98			112
								Құрақсу	34815				743			34072
11			Егінсу ауылдық округі					Егінсу	51659				1216			50443						97
								Құмтөбе	3002				87			2915
12			Суықсай ауылдық округі					Суықсай	28097				883			27214						3600
								Ақтөбе	9337				670			8667
								Ащыбұла қ	14772				961			13811						2901
								Баласаз	9068				603			8465
13			Қапал ауылдық округі					Қапал	37923				548			37375						3146
14		Арасан ауылдық округі		Арасан		20629				2192		18437												1916
				Арасан- Қапал		739				16		723												433
				Қызылжа р		20359				2		20357												2765
15		Көшент ал ауылдық округі		Көшкент ал		16315				1005		15310												2409
				Көлтабан		14265				605		13660												1069
16		Қызылағ аш ауылдық округі		Қызылаға ш		52051				3888		48163												5672
				Заречное		38698				2499		36199												2424
				Қопалы		34066				6919		27147												1223
17		Молалы ауылдық округі		Молалы		24350				70		24280
				Алажиде		29789				3094		26695												600
				Қайрақты		1690				110		1580
				Қараой		2858				110		2748
						849104				75357		773747			291726			86320						66469

Ауыл шаруашылығы жануарларын қамтамасыз ету үшін Ақсу ауданы бойынша барлығы 661815 га жайылымдық жер бар. Елді мекен шегінде 129 200 га жайылым бар, босалқы жерлерде 172 771 га жайылымдық жерлер бар.

Ауылдық округтердің аналық сауын сиырларға жайылымдық жер жеткілікті.

Жайылымдардан жем - шөп қоры ұзақтығы 180-210 күн болатын жайылым кезеңінде пайдаланылады. Шабындықтардан жем қоры қора кезеңінде пайдаланылады.

Ветеринариялық-санитариялық обьектілер туралы мәлімет

Аудан бойынша ауылдық округтер бөлінісінде ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер ( кестеде ) көрсетілген.

к/ с		Ауыл округі		Мал дәрігер лік		Мал тоғыту орындар		Қашыры м пунктері		Мал көмін ділері		Сібір жарасы ошақтары
1		Жансүгіров		1		1		1		1
2		Ақсу		1		1		1		1
3		Есеболатов		1		1		1		1		1
4		Қаракөз		1		1		1		1		1
5		Ойтоған		1		1		1		1
6	Б. Сырттанов		1		1		1		1		2
7	Қарашілік		1		1		1		1
8	Жаңалық		1		1		1		1
9	Қарасу		1		1		1		1
10	Матай		1		1		1		1
И	Егінсу		1		1		1		1		1
12	Суықсай		1		1		1		1
13	Қапал		1		1		1		1		1
14	Арасан		1		1		1		1
15	Көшкентал		1		1		1		1
16	Қызылагаш		1		1		1		1		4
17	Молалы		1		1		1		1
	Барлығы:		17		17		17		17		10

Ақсу ауданында 78 ветеринариялық-санитарлық объектілер әрекет етеді. Оның ішінде: 17 мал қорымы, 10 сібір ошағы, 17 ветеринариялық пункт, 17 мал емдеу орындары, 17 ірі қара малын қолдан ұрықтандыру пунктер.

Жайылымдардың өнімділігі мен шөп құрамын жақсарту мақсатында жайылым айналымы ұйымдастырылады.

Жайылым айналымы - шөпті жаңарту мен жақсарту бойынша басқа да іс- шаралармен бірлескен жеке учаскедегі жылдар бойынша малды бағу, демалу және шөп оруды кезекшілеу тәсілімен жайылымдар өнімділігін арттыруға бағытталған жайылымды пайдалану және оған күтім жасау жүйесі.

Жайылымдардың өнімділігін арттыруда табын мен отар учаскелерін, жазғы лагерьлердерін, су кешендерін және мал айдайтын жолдарды орналастырудан тұратын олардың аумағын дұрыс ұйымдастыру маңызды рөлге ие.

Табиғи жайылымдарда (№ 7 кестеде) көрсетілген келесі мерзімдерімен төрт танапты жайылым айналымын ұйымдастыру қарастырылады.

Мал айдау жолдарының ені жануарлардың түрлеріне, табын мен отардың көлемі, сонымен бірге топырақтың механикалық құрамы, шөптің қалыңдығы және эрозиялық процесстердің деңгейіне байланысты. Мал айдау жолдарын жол желісімен біріктіруге тыйым салынады, әсіресе аудандық және облыстық жолдармен.

Ақсу ауданы бойынша мал айдап өтуге арналған сервитуттар белгіленбеген . Ауыл шаруашылық жануарларын тасымалдау (орын ауыстыру) уақытша (маусымдық) пайдаланылатын мал айдау жолдары сызбасы (1,3,6, 7.1-қосымшада) көрсетілген

Арасан ауылдық округі бопынша 2023-2024 жылдарға арналған жапылымдарды басқару және оларды папдалану жөніндегі шешіміне 1.1- косымша

Құкық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтык бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасын (картасы)

Арасан ауылдык округі бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды баскару жэне оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1.2 - косымша

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдык жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы

Арасан ауылдык округі бойынша 2023-2024 жылдарга арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1.3 -косымша

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдык жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы

Арасан ауьтлдық округі бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жапылымдарды басқару және оларды папдалану жөніндегі шешіміне 1.4-косымша

Жаііылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге,өзендерге, тогандарға,апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы

Жайылымы жок жскс жәис (нсмссс) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылык жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымларды кайта белу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы

Арасан ауылдық округі бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1.7-қосымша

Арасан ауылдық округінің жергілікті жағдайлар мен ерекшеліктерге қарай жеке ауладағы ауыл шаруашылығы жануарларын жаюға халық мұқтажын қанағаттандыру үшін қажетті жайылымдардың сыртқы мен ішкі шекаралары және алаңдары белгіленген сызбасы (картасы)

Егінсу ауылдық округі боііынша 2023-2024 ылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1.1 - қосымша

Құқық белгілейтін құаттар негізінде жер санаттары.жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік - аумақтық бірлік аумағында жайлымдардың орналасу схемасы (картасы) ь

Егінсу ауылдық округі бойынша 2023-2024 ыпдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1.2- қосымша

Егінсу ауыллык округі бойынша жайылым айналымдарының колайлы схемалары

Егінсу ауылдық округі бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1. 3- қосымша

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрлым обьектілері белгіленген картасы

Егінсу ауылдық округі бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі шешіміне 1. 4- қосымша

Жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздеріне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) қол жеткізу схемасы

Ақсу ауданы бойынша 2023-2024 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарына 7- қосымша

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

Жылдар	Жайылымдардарға малдарды айдап шығару және жайылымдардан қайтару мерзімдері
	Көктем	Жаз	Күз	Қыс
2023	Наурыз айының I-ші он күндігі Мамыр айының II -ші он күндігі	Мамыр айының II-ші он күндігі Қазан айының II-ші он күндігі	Қазан айының II-ші он күндігі Қараша айының III-ші он күндігі	Қараша айының III-ші он күндігі Наурыз айының II-ші он күндігі
2024	Наурыз айының I-ші он күндігі Мамыр айының II-ші	Мамыр айының II-ші он күндігі Қазан айының II-ші	Қазан айының II-ші он күндігі Қараша айының III -	Қараша айының III-ші он күндігі Наурыз айының II-ші

Жайылым кезеңінің ұзақтығы топырақ-климаттық аймақпен, ауыл шаруашылығы жануарларының түрлерімен, сондай-ақ қызыл-қауырсынды-сұлы-шөпті даладағы құрғақ жайылымдардың өнімділігімен 180-200 күнді құрайды.

Бұл жағдайда ірі қара мал, ұсақ мүйізді мал, жылқылар мен түйелер үшін жайылымның ұзақтығы қардың тығыздығымен және басқа факторлармен қар жамылғысының максималды тереңдігімен байланысты.

Көктемде жайылымның басталуы шөптер өсе бастағаннан кейін екі аптадан ерте емес және жайылымның аяқталуы белгілі бір жылдың климаттық жағдайына байланысты болады және ертерек немесе кешірек мерзімге берілуі мүмкін. Бұл шаралар жайылымдардың тозуын және жел эрозиясының пайда болуын болдырмауға мүмкіндік береді. Ақсу ауданының аумағындағы жайылымдардың негізі пайдаланушылары ауыл шаруашылық құрылымдары болып табылады. Елді мекен халқының ауыл шаруашылығы жануарлары елді