ИПС "Әділет"

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 25 июля 2019 года № 570 "Об утверждении Правил эксплуатации аэродромов (вертодромов) государственной авиации Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 19160) следующие изменения и дополнения:

преамбулу изложить в следующей редакции:

"В соответствии с подпунктом 17) статьи 15 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан" ПРИКАЗЫВАЮ:";

в Правилах эксплуатации аэродромов (вертодромов) государственной авиации Республики Казахстан, утвержденных указанным приказом:

пункт 2 дополнить подпунктами 36), 37), 38), 39), 40), 41), 42), 43), 44), 45) и 46) следующего содержания:

"36) старший авиационный начальник аэродрома – должностное лицо из числа командиров авиационных частей государственной авиации, начальников предприятий и организаций гражданской авиации, базирующихся на данном аэродроме, назначенное органом управления государственной авиации (уполномоченным органом в сфере гражданской авиации) и организующее боевую подготовку (производственную деятельность) на аэродроме;

37) торец взлетно-посадочной полосы с искусственным покрытием - поперечная грань искусственного покрытия, отделяющая конец взлетно-посадочной полосы от концевой полосы безопасности;

38) переходный участок у взлетно-посадочной полосы с искусственным покрытием – переходный участок концевой полосы безопасности с искусственным покрытием, примыкающий к торцу искусственной взлҰтно-посадочной полосы, имеющий меньшую жесткость и устраиваемый для обеспечения безопасности при приземлении воздушного судна (вертолета) на грунт перед торцом полосы или при его выкатывании за пределы полосы во время пробега;

39) внутриаэродромная дорога – соединяет между собой объекты и сооружения на аэродроме;

40) приаэродромная территория – территория земной поверхности с центром в контрольной точке аэродрома и радиусом, определяемым уполномоченными органами в сферах гражданской и государственной авиации;

41) авиационная техника: предназначенная для выполнения полета, организации управления воздушным движением и наземного обеспечения полетов:

авиационные комплексы (ВС, их бортовое оборудование и агрегаты, двигатели, авиационное вооружение ВС государственной авиации, авиационные средства спасения);

комплексные тренажеры (летные симуляторы);

технические средства управления воздушным движением, навигации, посадки, связи;

средства наземного обеспечения и общего применения;

их комплектующие изделия;

42) средства наземного обеспечения общего применения: средства аэродромно-технического обслуживания воздушных судов, средства содержания аэродромов в эксплуатационной готовности, средства поиска и спасения;

43) средства аэродромно-технического обслуживания – аэродромно-эксплуатационная техника в соответствии с перечнем Натуральных норм военной техники и оборудования СВО ВС РК, утвержденных приказом Министра обороны Республики Казахстан от 9 сентября 2015 года № 518 дсп (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 12291), подвижные средства заправки горючим, маслами и специальными жидкостями в соответствии с Инструкцией по эксплуатации автомобильной и электрогазовой техники на аэродромах (вертодромах) государственной авиации, утвержденных приказом Министра обороны Республики Казахстан от 10 января 2018 года № 748 дсп (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 16204);

44) инженерно-авиационное обеспечение (далее – ИАО) составляет основу технического обеспечения государственной авиации и представляет собой комплекс мероприятий по обслуживанию авиационной техники (далее – АТ), направленных на содержание АТ, средств ее эксплуатации в постоянной исправности и готовности к выполнению боевых задач, достижение безотказности и высокой эффективности применения. Через ИАО на АТ реализуются другие виды обеспечения;

45) авиационные наземные специалисты по обслуживанию авиационной техники – авиационный персонал, имеющий специальную подготовку, осуществляющий деятельность по наземному обеспечению полетов воздушных судов, авиационных работ, техническому обслуживанию воздушных судов, эксплуатации наземных технических средств управления воздушным движением, навигации, посадки и связи, организации и обслуживанию воздушного движения, управлению воздушным движением, специалисты инженерно-аэродромных служб и аэродромно-эксплуатационных подразделений, аэродромно-технический состав;

46) средства технического обслуживания (средства наземного обслуживания специального применения, средства объективного контроля, инструмент, средства войскового ремонта, контрольно-проверочная аппаратура и средства измерения).";

пункт 5 изложить в следующей редакции:

"5. При планировании полетов старший авиационный начальник ежемесячно выделяет 3 дня подряд, свободных от полетов, для выполнения трудоемких работ по текущему ремонту покрытий ВПП, РД, МС (перекладка просевших плит с ремонтом основания, ремонт крупных сколов, массовый ремонт швов). По решению старшего авиационного начальника время для выполнения этих работ увеличивается.";

пункт 10 изложить в следующей редакции:

"10. При выполнении работ по эксплуатационному содержанию и текущему ремонту искусственных покрытий ВПП, грунтовых участков летной полосы и предполетной подготовке аэродрома необходимо строго выполнять требования мер безопасности, организовывать непрерывную связь руководителя работ с руководителем полетами (дежурным по приему и выпуску воздушных судов), обеспечить немедленное освобождение ВПП.";

пункт 20 изложить в следующей редакции:

"20. Покрытие эксплуатируется без ограничений, если информационные показатели (эквивалентная одноколесная нагрузка и код давления) числа ACN не превышают соответствующих информационных показателей числа PCN. Если эти условия не выполняются, вводятся ограничения массы воздушных судов, давления в шинах авиаколес, уменьшается интенсивность взлетов и посадок. Оценка покрытия по несущей способности осуществляется в соответствии с приложением 3 к настоящим Правилам.";

пункт 27 изложить в следующей редакции:

"27. Для проведения контрольного осмотра и окончательной очистки, выявление дефектов и повреждений покрытий ВПП, РД, ТППВС назначается личный состав аэродромно-эксплуатационного подразделения из расчета один человек на 4-7 м ширины покрытия.

Для отметки обнаруженных дефектов, личный состав, участвующий в контрольном осмотре обеспечивается схемами осматриваемых участков.

Обнаруженные при контрольном осмотре дефекты и повреждения устраняются немедленно или после полетов, посторонние предметы сортируются по принадлежности (осколки бетона, заполнитель швов, контровочная проволока) и учитываются в инженерно-аэродромной службе авиационной части с проведением ежемесячного анализа обнаружения посторонних предметов.";

пункт 35 изложить в следующей редакции:

"35. Перед выполнением работ на летном поле, руководитель работ:

1) согласовывает с руководителем полетов (дежурным по приему и выпуску воздушных судов) места производства работ, время начала и окончания работ, используемый вид и каналы связи, а также интервалы времени контроля связи;

2) доводит до личного состава подразделения установленные сигналы об экстренном прекращении работ, уборки техники и освобождении летного поля;

3) проверяет наличие и исправность радиотехнических, светосигнальных средств на аэродромно-эксплуатационной технике;

4) по окончании работ оповещает руководителя полетов об освобождении летного поля и его готовности к приему и выпуску воздушных судов.";

пункт 37 изложить в следующей редакции:

"37. Для обеспечения безопасности полетов и исключения авиационных инцидентов командир аэродромно-эксплуатационного подразделения:

1) своевременно и качественно готовит аэродром к производству полетов и обеспечивать контроль за состоянием покрытий перед полетами и в ходе полетов;

2) правильно содержит летное поле аэродрома;

3) своевременно и качественно проводит текущий ремонт летного поля аэродрома;

4) ведет учет и проводит объективный анализ авиационных инцидентов и происшествий;

5) организовывает и контролирует движение по аэродрому личного состава и техники.";

пункт 41 изложить в следующей редакции:

"41. Въезд на покрытия ВПП, РД, МС, минуя контрольно-моечный пост, не допускается.";

пункт 42 изложить в следующей редакции:

"42. Содержание покрытий заключается в их систематическом контроле и эксплуатационном уходе.

Систематический контроль состояния летного поля включает:

ежедневные осмотры;

контрольные осмотры;

плановые осмотры;

внеплановые осмотры.

Ежедневный осмотр покрытий производится ежедневно в утренние часы. При этом производится оперативная проверка состояния искусственных покрытий и грунтовых ВПП, элементов летного поля.

Контрольные осмотры производятся на предмет наличия посторонних предметов на рабочей площади аэродрома в дни полетов – перед их началом, в ходе и после полетов.

Плановый осмотр покрытий производится осенью перед началом зимней эксплуатации, весной после схода снега. По результатам плановых осмотров составляется "ведомость дефектов покрытий по результатам осмотра______20___г." по форме, согласно таблице 2 приложения 7 к настоящим Правилам, обнаруженных вновь и не устраненных после предшествующих осмотров. Изменения состояния покрытия отмечаются на дефектовочном плане покрытий.

Внеплановые осмотры проводятся после выпадения интенсивных осадков, ураганных ветров, стихийных бедствий или воздействия на аэродром неблагоприятных природных факторов, а также после авиационных происшествий произошедших на аэродроме.

Дефекты устраняются в ходе проведения текущего ремонта покрытий.

Все планируемые работы указываются в календарном план-графике работ по текущему ремонту и эксплуатационному содержанию объектов аэродрома на год по форме, согласно приложению 8 к настоящим Правилам и заносятся по мере выполнения в журнал учета работ по текущему ремонту аэродрома по форме, согласно приложению 1 к настоящим Правилам.";

пункт 43 изложить в следующей редакции:

"43. Эксплуатационный уход за покрытиями всех типов включает:

1) очистку поверхности от посторонних предметов, снега и гололедных образований;

2) уборку воды из пониженных мест;

3) обновление маркировки покрытий;

4) уход за швами;

5) устранение мелких дефектов;

6) обработка защитными пропиточными составами (цементобетонных и асфальтобетонных покрытий).

Перед обработкой защитными пропиточными составами производится мойка и поливка покрытий.";

пункт 48 изложить в следующей редакции:

"48. Текущий ремонт покрытий состоит из подготовительных и основных работ.

Подготовительные работы включают осмотр и дефектовку покрытий, выбор способа ремонта, заблаговременный подвоз и складирование ремонтных материалов, обеспечение необходимым комплектом инструментов, машин и механизмов, средств механизации и материалов.

К основным работам относятся разделка и расчистка дефектных участков покрытия, подготовка поверхности покрытий, приготовление, укладка или нанесение ремонтных составов, уход за уложенным материалом или обработанной поверхностью.";

пункт 52 изложить в следующей редакции:

"52. Текущий ремонт металлических покрытий из стальных плит К-1Д (далее-плиты) заключается в замене плит 4-й и 5-й категорий износа и восстановлении основания под плитами. Категория металлических плит по степени износа определяется в соответствии с приложением 14 к настоящим Правилам. Плиты 3-й и 4-й категории износа подлежат ремонту. Отремонтированные плиты рекомендуется использовать для повторной укладки в покрытиях РД, МС и на крайних по ширине участках ВПП. Их использование на среднем участке ВПП шириной, равной 1/3 ширины полосы, не допускается.";

пункт 53 изложить в следующей редакции:

"53. На каждом аэродроме с металлическими покрытиями необходимо содержать резервный запас плит в количестве 3% от общей площади покрытий. Запасные плиты, полуплиты, торцовые планки, вкладыши, монтажный инструмент хранятся под навесом.";

пункт 58 изложить в следующей редакции:

"58. Продольная ось искусственной ВПП маркируется пунктирной линией с шагом 30 м и шириной 0,5 м.

Порог искусственной ВПП маркируется параллельными прямоугольными полосами, расположенными симметрично оси полосы на удалении 15 м от торца и не более 3 м от кромок. Ширина полос и расстояние между ними 1,8-2 м, длина – 30 м, а расстояние между двумя полосами, ближайшими к оси – 3,6-4 м.

Цифровые знаки номера порога состоят из двухзначных чисел, обозначающих магнитный курс посадки.

Номер порога определяется в зависимости от направления искусственной ВПП в соответствии с таблицей 2 приложения 15 к настоящим Правилам.";

пункт 66 изложить в следующей редакции:

"66. На стоянках, на которые осуществляется заруливание воздушных судов летчиками, зоны особой чистоты следует наносить под каждым воздухозаборником в виде эллипсов, малая (перпендикулярная направлению движения воздушных судов) ось которых не менее вышеуказанных размеров, а большая – на 1-2 м больше.";

пункт 85 изложить в следующей редакции:

"85. Светоограждение высотных препятствий осуществляется заградительными огнями, а в отдельных случаях заградительными светомаяками.

Излучение красного цвета, постоянное или проблесковое, для светомаяков только проблесковое.";

пункт 86 изложить в следующей редакции:

"86. Световое ограждение устанавливается на самой верхней части (точке) препятствия и ниже через каждые 45 м. Расстояния между промежуточными ярусами одинаковое. На дымовых трубах верхние огни размещаются ниже обреза трубы на 1,5-3 м.

Количество и расположение заградительных огней на каждом ярусе должно быть таким, чтобы с любого направления полета (под любым углом азимута) было видно не менее двух заградительных огней.

Сооружения, превышающие условные плоскости ограничения высоты препятствий, дополнительно светоограждаются спаренными огнями на уровне пересечения их с плоскостями.

В верхних точках препятствия устанавливаются по два огня (основной и резервный), работающих одновременно или по одному, при наличии устройства автоматического включения резервного огня при выходе из строя основного огня.

Для препятствий в виде горизонтальных сетей (антенны, линии электропередачи и другое) заградительные огни устанавливаются на мачтах (опорах) независимо от расстояния между ними.

Световое ограждение включается в темное время суток (от захода до восхода солнца), а также на период светлого времени суток при плохой и ухудшенной видимости (туман, дымка, снегопад, дождь).

В районе аэродрома включение светоограждения производится автоматически. В случае отказа автоматических устройств, включение производят вручную лица, отвечающие за эксплуатацию объекта.";

пункт 96 изложить в следующей редакции:

"96. Дефектные места, имеющие значительные размеры по площади и глубину более 15 см (промоины, просадки, выбоины), засыпаются частично привозным минеральным грунтом, а сверху – местным растительным грунтом.";

пункт 97 изложить в следующей редакции:

"97. Пониженные места глубиной не более 15 см засыпаются местным растительным грунтом после предварительного разрыхления основания на глубину 5-10 см дисковыми боронами. При устранении небольших по площади углублений грунт подсыпается и планируется вручную, затем уплотняется легкими катками.

При устранении неровностей в виде замкнутых "блюдец", заполненных водой, сначала необходимо отвезти из них воду. Переувлажненный грунт удаляется и заменяется сухим (с влажностью, близкой к оптимальной) или осушается путем внесения в него влагопоглощающих добавок (цемент, известь).";

пункт 101 изложить в следующей редакции:

"101. Ускоренный сток дождевых и талых вод обеспечивается своевременным устранением неровностей местного рельефа на замкнутых понижениях, колеях, тщательной планировкой поверхности летного поля и заблаговременным устройством новой или восстановлением имеющейся системы отвода воды с соседних водосборов.

При расположении грунтовой части летного поля в замкнутых естественных понижениях с малыми уклонами, не обеспечивающими сток поверхностных вод, принимаются дополнительные меры по механическому удалению воды с переувлажненных участков.

Весной нагорные канавы расчищаются от снега за 10-15 суток до начала его таяния.";

пункт 112 изложить в следующей редакции:

"112. Дерновый покров на летном поле удовлетворяется следующими требованиями:

1) иметь равномерный и густой травостой и плотное сплетение корней на глубину не менее 12 см;

2) быть однородным по составу трав-задернителей;

3) обладать упругостью и устойчивостью к истиранию;

4) иметь по возможности однородную структуру и плотность почвы на всей рабочей площади летного поля.";

пункт 116 изложить в следующей редакции:

"116. На грунтовой части летного поля проводится регулярное скашивание трав в целях выравнивания травостоя и предотвращения его выпревания зимой.

Сроки скашивания трав устанавливаются в каждом конкретном случае в зависимости от быстроты их роста и местных почвенно-климатических условий при достижении высоты травы 25-30 см. Высота травы, оставшейся на корню, находится в пределах 8-10 см.

Последнее скашивание трав проводится за 3-4 недели до наступления устойчивой холодной погоды (не позднее срока сева озимых), чтобы молодые побеги (отава) успели достаточно развиться и окрепнуть до наступления морозов. Если при наступлении мороза высота травы превышает 15 см, то проводится ее дополнительный покос.";

пункт 117 изложить в следующей редакции:

"117. Трава скашивается тракторными косилками и сразу удаляется за пределы летного поля без высушивания на месте скашивания. Скошенная трава сгребается тракторными граблями за 2-3 прохода по одному следу.";

пункт 125 изложить в следующей редакции:

"125. Мероприятия по борьбе с грызунами проводятся систематически и согласовываются с органами местной власти санитарного надзора. При этом применяются механические, химические и бактериологические способы.

При применении ядохимикатов строго соблюдаются правила техники безопасности.";

пункт 127 изложить в следующей редакции:

"127. При вегетативном способе задернения проводится посадка отдельных видов корневищевых трав (полевица белая, овсяница красная) и подсев семян недостающих трав-задернителей.";

пункт 133 изложить в следующей редакции:

"133. Плановые осмотры ВДС производятся: осенью – при подготовке к зиме (до начала заморозков), весной – вслед за окончанием снеготаяния.

Внеплановые осмотры проводятся после выпадения ливней.

Осмотру подлежат все незаглубленные (открытые) элементы и сооружения на системах, а также поверхность грунта и покрытий над заглубленными элементами и сооружениями.

Весной, для осмотра и очистки вскрываются все смотровые колодцы, в том числе и с заглубленными крышками.";

пункт 136 изложить в следующей редакции:

"136. При подготовке летного поля к зимней эксплуатации проводятся следующие виды работ:

1) своевременно выполняется ремонт искусственных аэродромных покрытий, грунтовой части летного поля;

2) восстанавливается маркировка аэродромных покрытий, обновляется дневные ориентиры;

3) проводится скашивание трав, планировочные работы, укатывается поверхность основных и запасных ВПП;

4) проводится ремонт, очистка и утепление ВДС, закрываются водоприемные и тальвежные колодцы специальными крышками;

5) обозначаются места расположения тальвежных, дождеприемных, смотровых колодцев и головных сооружений коллекторов;

6) устанавливаются снегозащитные ограждения;

7) заготавливаются необходимые строительные материалы для содержания и текущего ремонта аэродромных сооружений в период зимы.";

пункт 137 изложить в следующей редакции:

"137. При подготовке водителей и аэродромно-эксплуатационной техники к зиме проводятся следующие мероприятия:

1) укомплектование водительским составом аэродромно-эксплуатационного подразделения и подготовка личного состава из расчета обеспечения двухсменной работы;

2) обучение личного состава правилам работы на технике и эффективным способам ее применения, правилам обслуживания и ремонта, техники безопасности и пожарной безопасности;

3) осуществление подготовки и перевода техники на зимний период эксплуатации, укомплектование техники инструментом, противопожарным инвентарем;

4) подготовка к зимней эксплуатации парковых помещений (хранилище, пункт заправки, водомаслогрейку);

5) оборудование комнаты отдыха водительского состава, задействованного на уборку искусственных и грунтовых ВПП;

6) подготовка и наличие запаса щеток для машин имеющих щеточное оборудование;

7) оборудование системы централизованного запуска двигателей машин;

8) выполнение работ по консервации техники и механизмов, используемых в летнее время.";

пункт 138 изложить в следующей редакции:

"138. Зимой применяются два способа содержания летного поля аэродрома:

очистка поверхности элементов летного поля от снега;

уплотнение снега на элементах летного поля, связанных с эксплуатацией воздушных судов.";

пункт 153 изложить в следующей редакции:

"153. При выборе мест выкладки снега следует учитывать рельеф местности, размещение ВПП, РД, МС. При большом поперечном уклоне прилегающей к ВПП местности, создающем опасность затопления в период снеготаяния, выкладка снега производится только на низовой стороне.";

пункт 154 изложить в следующей редакции:

"154. При очистке от снега ВПП, оборудованных светосигнальными средствами, необходимо:

1) места установки посадочных огней обозначить хорошо заметными ориентирами;

2) снег вокруг посадочных огней убирать в диаметре 3-4 м;

3) при оборудовании ВПП переносными огнями особое внимание обращать на сохранность кабеля.

Ориентирами при обозначении местонахождения посадочных огней допускается установка конусов с диаметром основания 50 см и высотой не менее 40 см, окрашенных в красный или черный цвет, флажков с высотой древка 0,5 м или хвойных веток.

Для облегчения работ по снегоочистке в ночных условиях следует включать систему посадочных огней.

Организация работ по очистке от снега светосигнальных устройств и посадочных огней поручается личному составу подразделения связи и радиотехнического обеспечения.";

пункт 160 изложить в следующей редакции:

"160. Несущая способность снеговых покрытий характеризуется твердостью снега dсн, которая зависит главным образом от его плотности и температуры. Зависимость твердости снега от его плотности и температуры указана в приложение 32 к настоящим Правилам.

При содержании аэродромов методом уплотнения снега основной задачей является достижение максимально возможной плотности снега в покрытии, не менее 0,6 грамм на кубический сантиметр (далее – г/см3).";

пункт 162 изложить в следующей редакции:

"162. Снег уплотняется катками на пневматических шинах. Движение катков организуется по эллипсовидным схемам (от оси к обочине). Перекрытие следа смежных проходов катков не менее 20 см.

При толщине слоя свежевыпавшего снега не более 10 см применяются легкие катки. При большей толщине слоя свежевыпавший снег сначала осаживают гладилками с удельным давлением от 0,5 до 1 килограмм-сил на квадратный сантиметр (далее – кгс/см2), а затем уплотняют катками средней массы.

Снег целинный при толщине слоя более 20 см, а также снег, на поверхности которого образовалась ледяная корка, перед уплотнением разрыхляется дисковыми или зубовыми боронами и осаживается гладилками. Все эти работы выполняются при температуре воздуха не ниже минус 5°С.";

пункт 163 изложить в следующей редакции:

"163. Интервалы времени между отдельными операциями по обработке снега (рыхление, осаживание, уплотнение), а также между очередными проходами катков минимальны и не превышают 30 минут. Эти интервалы должны быть тем меньше, чем ниже температура воздуха в период производства работ.";

пункт 164 изложить в следующей редакции:

"164. Число проходов катков по одному следу составляет 4-7. При применении катков, имеющих систему централизованного регулирования давления воздуха в шинах, величину давления следует постепенно изменять, от минимальной на первых проходах катка до максимальной на заключительных проходах.";

пункт 165 изложить в следующей редакции:

"165. Для обеспечения ровности поверхности снегового покрытия уплотнение снега производится обязательно в сочетании с планировочными работам. Проходы катков и планировочных средств (автогрейдеров) следует чередовать.";

пункт 167 изложить в следующей редакции:

"167. В предвесенний период толщина созданного на зиму снегового покрытия постепенно уменьшается срезкой снега небольшими слоями автогрейдерами и последующим удалением его роторными снегоочистителями за пределы полос-сопряжений. К началу интенсивного снеготаяния толщина снегового покрытия не более 10 см. Для отвода талой воды от покрытий и предотвращения их подтопления устраиваются в снегу водоотводные нагорные канавы.";

пункт 173 изложить в следующей редакции:

"173. На аэродромных покрытиях проводятся следующие профилактические мероприятия:

1) очищаются искусственные покрытия от снега до их поверхности;

2) убирается снег, выпавший при положительных температурах;

3) удаляется вода во время выпадения осадков с искусственных покрытий;

4) не допускается попадание талых вод на искусственные покрытия в период оттепелей, отводят их через постоянные или временные водоотводы.";

пункт 179 изложить в следующей редакции:

"179. Независимо от принятой схемы очистки следят за тем, чтобы во время движения тепловой машины для предотвращения разворотов все колеса находились на очищенном от льда покрытии.";

пункт 189 изложить в следующей редакции:

"189. Работы по содержанию и текущему ремонту внутриаэродромных дорог обеспечивают непрерывное безопасное движение транспорта и сохранности дорог и дорожных сооружений. Для ремонта и содержания подъездные дороги со всеми входящими в их состав элементами (мостами, трубами, зелеными насаждениями, снегозащитными и путевыми ограждениями и дорожными знаками) закрепляются за дорожно-эксплуатационными участками, подчиненными Министерству обороны Республики Казахстан.";

пункт 190 изложить в следующей редакции:

"190. В содержание автомобильных дорог на аэродромах входят работы по поддержанию чистоты, уборке снега, ликвидации скользкости, по уходу за покрытием, земляным полотном, полосой отвода, дорожными сооружениями, маркировкой проезжей части и дорожными знаками. Эти работы выполняются без прекращения движения транспорта по ним.";

пункт 204 изложить в следующей редакции:

"204. Описание конструкций аэродромно-эксплуатационной техники, особенности порядка и периодичность ее технического обслуживания, а также правила эксплуатации необходимо проводить в соответствии с инструкциями и руководствами, прилагаемыми к каждой машине или механизму.

Необходимое количество средств малой механизации и аэродромно-эксплуатационной техники для содержания и ремонта аэродромов определяется Натуральными нормами военной техники и оборудования СВО ВС РК, утвержденными приказом Министра обороны Республики Казахстан от 9 сентября 2015 года № 518дсп (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 12291).

Контрольный осмотр аэродромно-эксплуатационной техники должностными лицами органа контроля и надзора за деятельностью государственной авиации, органов управления государственной авиации, органа оперативно-тактического управления государственной авиации и войсковой части проводится, согласно приложению 42 к настоящим Правилам.

Контрольный осмотр средств измерения должностными лицами органов управления государственной авиации, органа оперативно-тактического управления государственной авиации и войсковой части проводится не реже одного раза в месяц (не менее 30% средств измерения).";

пункт 211 изложить в следующей редакции:

"211. Для уборки снега на аэродромах используются шнекороторные, фрезерно-роторные, плужнощеточные снегоочистители, смонтированные на автомобильных или специальных колесных шасси:

1) шнекороторные и фрезерно-роторные снегоочистители применяют для уборки снега на всех элементах летного поля аэродромов, подъездных и внутриаэродромных дорог, а также для переброски снега, предварительно обвалованного плужнощеточными снегоочистителями, и погрузки его в транспортные средства (автосамосвалы, специально оборудованные грузовые автомобили);

2) плужнощеточные снегоочистители применяют для патрульной очистки от снега на всех элементах летного поля аэродромов, подъездных и внутриаэродромных дорог, а также для обвалования снега при совместной работе их с роторными снегоочистителями. Плужнощеточные снегоочистители монтируются на автомобилях и тракторах. Тракторные плужнощеточные снегоочистители на гусеничном ходу допускаются на искусственные аэродромные покрытия только при оборудовании их гусеничной ходовой части специальными резиновыми накладками.";

пункт 220 изложить в следующей редакции:

"220. Сварочные агрегаты, и газорезы применяются для сварки и резки арматуры при ремонте железобетонных покрытий и сооружений и выполнения аналогичных операций при производстве разных видов текущих ремонтных работ.";

пункт 233 изложить в следующей редакции:

"233. При производстве работ на конструкциях летного поля и внутриаэродромных дорогах, которые скрываются последующими работами, составляются акты освидетельствования скрытых работ.

Приемка работ производится по мере их выполнения комиссией, назначаемой старшим авиационным начальником. При этом составляют акт выполненных работ, который является основанием для списания израсходованных материалов и составления отчета о выполнении плана текущего ремонта.";

приложение 2 к Правилам изложить в новой редакции согласно приложению 1 к настоящему приказу;

приложение 5 к Правилам изложить в новой редакции согласно приложению 2 к настоящему приказу;

дополнить приложением 42 согласно приложению 3 к настоящему приказу.

2. Управлению главнокомандующего Силами воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) направление настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан в электронном виде в течение пяти рабочих дней со дня его подписания на казахском и русском языках в соответствии с требованиями пункта 10 Правил ведения Государственного реестра нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонного контрольного банка нормативных правовых актов Республики Казахстан, утвержденных приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 472 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33059);

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта в течение десяти календарных дней после дня первого официального опубликования настоящего приказа.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Министра обороны Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны
Республики Казахстан генерал-полковник

Р. Жаксылыков

"Согласовано"
Комитет национальной безопасности
Республики Казахстан

"Согласовано"
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан

"Согласовано"
Служба государственной охраны
Республики Казахстан

	Приложение 1 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 11 июня 2024 года № 606
	Приложение 2 к Правилам эксплуатации аэродромов (вертодромов) государственной авиации Республики Казахстан

Условный шифр_____________________

__________________________________________________________
(наименование воинской части, в ведении которой находится аэродром)

ТЕХНИЧЕСКИЙ ПАСПОРТ АЭРОДРОМА
(ФОРМУЛЯР)

      на аэродром _____________________________________________________________________
                              (наименование аэродрома)
расположенный __________________________________________________________________
                              (ориентировка относительно ближайшего
________________________________________________________________________________
                                    населенного пункта)

Класс аэродрома_________________________

Составлен ___ ______________20___года

________________________________________________________________________________
(номер и дата решения о землеотводе, площадь в гектарах, кем утверждено)

Проверен_____________20_____г.

Составители:

      __________________________________________________________________
            (должность, воинское звание, подпись, фамилия, инициалы)
__________________________________________________________________
            (должность, воинское звание, подпись, фамилия, инициалы)
__________________________________________________________________
            (должность, воинское звание, подпись, фамилия, инициалы)

Технический паспорт аэродрома составлен в ______ экземплярах.

1. Общая характеристика аэродрома

Годен для эксплуатации (классификационные числа воздушных судов)
Номер дорожно-климатической зоны

2. Элементы аэродрома

1) летное поле

Общий размер летного поля (включая летную полосу, рулежные дорожки, места стоянок и технических позиций подготовки воздушных судов, площадь) (га)
Размеры летной полосы и ее элементов (взлетно-посадочной полосы, концевой и боковой полосы безопасности), площадь (га)
Возможность расширения до размеров
Величина уклонов (%), протяженность (м), направление
Глубина залегания грунтовых вод
Дата сдачи летного поля в эксплуатацию и организация подрядчика работ при строительстве аэродрома
Состав приемочной комиссии
Заключение комиссии, принимавшей летное поле в эксплуатацию (указать типы воздушных судов и необходимые ограничения)

2) грунтовые взлетно-посадочные полосы (ГВПП)

Общие размеры ГВПП (длина, ширина), м
Разновидности грунтов на ГВПП, их оптимальная влажность и максимальная стандартная плотность, группы по прочности
Показатели прочности грунтов ГВПП, требуемые для обеспечения базирования заданных типов воздушных судов
Рекомендуемые составы травосмесей для задернения, нормы высева
Количество побегов растений на 400 см2 площади ГВПП
Показатель кислотности почвы. Рекомендуемые удобрения и нормы их внесения

3) взлетно-посадочные полосы с искусственными покрытиями (ИВПП)

Количество ИВПП (шт.), их направление, размеры, м
Средний продольный уклон ВПП
Тип покрытия и толщина (конструктивные схемы), см
Материал и толщина искусственного основания, см
Несущая способность покрытая (PCN) по сезонам года

4) рулежные дорожки с искусственным покрытием

Общая протяженность и ширина, м
Тип покрытия и толщина, см (конструктивные схемы)
Протяженность и ширина по типам покрытий (конструктивные схемы)
Материал и толщина основания, см

5) места стоянки с искусственным покрытием

Количество мест стоянок (шт) и размеры (м)
Тип покрытий и количество мест стоянок по типам и толщина (конструктивные схемы), см
Материал и толщина основания, см
Оборудование:
газовочные площадки для воздушных судов;
электрозапуск;
централизованная заправка топливом.

6) водоотводные и дренажные сети

Протяженность закрытой сети (м) и диаметр труб (мм):
коллекторов;
собирателей;
перепусков из колодцев;
осушителей;
закромочных дрен.
Протяженность открытых канав и глубина, м
Количество колодцев и их диаметр, см:
смотровых;
дождеприемных;
тальвежных.

7) подъездные и внутри аэродромные дороги

Протяженность и ширина автодорог, м
Тип покрытия автодороги по участкам
Количество и пролет (диаметр) мостов (труб)
Наличие и протяженность железнодорожной ветки

8) характерные особенности и дефекты отдельных элементов аэродрома

Сведения о проведенном ремонте или реконструкции элементов летного поля аэродрома

№ п/п	Дата проведения ремонта	Характер проведенного капитального ремонта или реконструкции	Единица измерения	Количество	Организация подрядчика работа	Сметная стоимость тыс.тенге	Дата и номер акта о приемке в эксплуатацию, состав комиссии

3. Отметки о сдаче и приеме тех. паспорта

Должность и звание сдавшего тех. паспорт	Должность и звание принявшего тех. паспорт

4. Приложения к формуляру:

1) план аэродромных покрытий;

2) план водосточных и дренажных систем на аэродроме;

Указанные документы хранятся в не секретном делопроизводстве, установленным порядком.

Примечание:

Указания по заполнению и ведению технического паспорта аэродрома:

1. технический паспорт аэродрома заполняет в двух экземплярах комиссия, назначенная приказом должностного лица уполномоченного в соответствии с должностными обязанностями, при приемке в эксплуатацию вновь построенных аэродромов. После реконструкции аэродрома вносят соответствующие изменения. Один экземпляр хранят бессрочно в авиационной части, второй – в СВО ВС РК, Хранение технического паспорта аэродрома в АС КНБ РК осуществляется: один экземпляр хранят бессрочно в авиационном подразделении, второй экземпляр в Управлении военного и материально-технического обеспечения АС КНБ РК.

2. Уничтожать первоначальный технический паспорт аэродрома или учетную карточку аэродрома с заменой его вновь составленным не допускается (при их обветшании изготавливается взамен копия). Для внесения дополнений в пункты технического паспорта аэродрома добавляются вкладки на отдельных листах.

3. При убытии авиационной части с аэродрома технический паспорт аэродрома передается командиру прибывшей части, о чем производится соответствующие записи в разделе "Отметки о сдаче и приеме технического паспорта аэродрома" подписываемые командирами этих частей и скрепляемыми гербовыми печатями.

При отсутствии вновь прибывающей части технический паспорт аэродрома высылается в вышестоящий штаб.

4. В разделе "Общая характеристика аэродрома" номер дорожно-климатической зоны аэродрома принимается согласно действующим строительным нормам и правилам (СП и СН).

5. Состояние отдельных элементов аэродрома оценивается: хорошее; удовлетворительное и неудовлетворительное. Хорошими считаются аэродромы и сооружения, не требующие ремонта, неудовлетворительными – требующие капитального ремонта.

6. В графу "Заключение комиссии, принимавшей сооружения аэродрома в эксплуатацию" обязательно заносятся дефекты и недоделки, указанные в акте приемки. При устранении дефектов и недоделок производится соответствующая запись в таблице "Сведения о произведенном ремонте или реконструкции".

7. При отсутствии сведений о первоначальной стоимости сооружений указывается стоимость по ценам года заполнения технического паспорта аэродрома.

8. В таблицы "Сведения о произведенном ремонте или реконструкции" заносятся только капитальные ремонты, реконструкции, расширения, произведенные на данном аэродроме. Текущий ремонт в этих таблицах не указывается.

Основные виды работ удостоверяются подписями и скрепляются гербовыми печатями принимающего и сдающего указанные работы.

9. В раздел "Характерные особенности и дефекты отдельных элементов аэродрома" вносятся сведения об особенностях аэродрома, которые влияют на пригодность к эксплуатации в отдельные периоды года. Например: взлетно-посадочную полосу затапливает водой в период весенней распутицы и участок летного поля подвержен заболачиванию, вблизи аэродрома проходит высоковольтная линия, в направлении взлета расположены высотные препятствия, имеются линзы мерзлоты.

10. В раздел "Взлетно-посадочные полосы с искусственными покрытиями" вносятся также искусственные покрытия из металлических плит.

11. Средний уклон взлетно-посадочной полосы вычисляется как отношение разности наибольшей и наименьшей отметок покрытия по оси взлетно-посадочной полосы к ее длине (но не к расстоянию между этими точками).

12. План землеотвода с указанием землепользователей прилагается отдельно.

13. План аэродромных покрытий составляется в масштабе 1:2000. На план наносятся места пересечения покрытий водосточными коллекторами для электрокабелей и кабелей связи, отдельными кабелями и трубопроводами. Отмечаются участки с разной конструкцией аэродромной одежды и разной толщиной покрытия. В экспликации покрытий приводятся конструкции всех слоев аэродромной одежды с привязкой к типовым поперечным профилям. Указывается общая площадь и по участкам.

14. Конструктивные поперечные профили составляются в масштабе 1:50 на все характерные типы аэродромных одежд взлетно-посадочной полосы, рулежных дорожек, мест стоянок и специальных площадок. Указывается толщина, материал всех конструктивных слоев покрытия и основания.

15. План водоотводных и дренажных систем аэродрома, план инженерных сетей составляется в масштабе 1:2000, к нему прикладываются экспликации сетей и объемных сооружений.

	Приложение 2 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 11 июня 2024 года № 606
	Приложение 5 к Правилам эксплуатации аэродромов (вертодромов) государственной Авиации Республики Казахстан

Определение фрикционных свойств поверхности покрытий

Определение коэффициента сцепления пневматиков воздушного судна с покрытием производят с помощью деселерометра или по длине тормозного пути автомобиля. Измерения производятся на каждой трети длины взлетно-посадочной полосы на расстоянии 5 - 10 м от ее оси. Количество измерений на каждом участке – не менее трех.

Деселерометр модели 1155-М (рисунок 1) основан на действии инерционных сил, возникающих при торможении автомобиля. Деселерометр с помощью присосов крепят на лобовое или боковое стекло автомобиля.

Рисунок 1. Деселерометр:

1 – ось маятника; 2 – присосы; 3 – винт фиксации стоек; 4 – винт фиксации корпуса; 5 – ручка возврата; 6 – фиксирующая стрелка; 7 – контрольная риска

Перед определением коэффициента сцепления проверить регулировку тормозов автомобиля в соответствии с инструкцией по его эксплуатации.

Измерение с помощью деселерометра выполняют следующим образом: разогнав автомобиль до скорости 40 км/ч, водитель плавно и быстро нажимает педаль ножного тормоза до упора на 1-2 с. При этом маятник прибора вместе с фиксирующей стрелкой отклоняется в направлении движения, после чего отсчитывают максимальное отклонение фиксирующейся стрелки по шкале. Полученное таким образом отрицательное отклонение, но уменьшенное в 10 раз и соответствует значению коэффициента сцепления.

При отсутствии специальных приборов и динамометрических тележек коэффициент сцепления определяют по длине тормозного пути комбинированной поливомоечной машины массой 6000 кг, имеющей исправные и хорошо отрегулированные тормоза.

На обследуемом участке автомобиль должен двигаться прямолинейно и равномерно с определенной фиксированной скоростью (VHT) 20-50 км/ч. Торможение осуществляют до полной блокировки колес (юза).

Зависимость коэффициента сцепления для скоростей движения 20, 30, 40 и 50 км/ч от длины тормозного пути приведена на рисунке 2.

Рисунок 2. Зависимость коэффициента сцепления от длины тормозного пути комбинированной поливомоечной машины при различных скоростях движения

Если коэффициент сцепления менее 0,3, то принимают меры по снижению скольжения по поверхности покрытия (удаление снега, льда, воды подметальными, тепловыми машинами и другими способами), после чего производят повторные контрольные измерения. Средние значения коэффициента сцепления пневматиков воздушного судна с покрытием приведены в таблице 1.

Таблица 1

Значения коэффициента сцепления пневматиков колес шасси воздушного судна с поверхностью взлетно-посадочной полосы в зависимости от состояния и типа покрытия полосы

Состояние и тип покрытия	Величина коэффициента сцепления
Сухое цементобетонное Мокрое цементобетонное Сухое асфальтобетонное Мокрое асфальтобетонное Заснеженное цементо-, асфальтобетонное Обледенелое цементо-, асфальтобетонное	0,6-0,8 0,4-0,6 0.6-0,9 0,35-0,55 0,3-0,35 0,08-0,1

	Приложение 3 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 11 июня 2024 года № 606
	Приложение 42 к Правилам эксплуатации аэродромов (вертодромов) государственной Авиации Республики Казахстан

Нормы осмотра и контроль готовности аэродромно-эксплуатационной техники к полетам

Проверяющий	Норма осмотра (виды осмотров)
орган контроля и надзора за деятельностью государственной авиации, орган управления государственной авиации орган оперативно-тактического управления государственной авиации	не реже одного раза в месяц (не менее 3% средства наземного обеспечения и общего применения одной авиационной части)
командиром батальона	не реже одного раза в три месяца (не менее 20% средства наземного обеспечения и общего применения каждой роты)
начальником инженерно-аэродромной службы	не реже одного раза в месяц (не менее 30% средства наземного обеспечения и общего применения роты)
командиром роты	не реже одного раза в месяц (не менее 50% средства наземного обеспечения и общего применения каждого взвода)
заместителем командира роты	не реже одного раза в месяц (все средства наземного обеспечения и общего применения роты)
командиром взвода	не реже одного раза в две недели (все средства наземного обеспечения и общего применения взвода)

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының әуеайлақтарын (тікұшақ айлақтарын) пайдалану қағидаларын бекіту туралы" 2019 жылғы 25 шілдедегі № 570 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19160 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 15-бабының 17) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының әуеайлақтарын (тікұшақ айлақтарын) пайдалану қағидаларында:

2-тармақ 36), 37), 38), 39), 40), 41), 42), 43), 44), 45) және 46) тармақшалармен толықтырылсын:

"36) аға әуеайлақ авиациялық бастық – мемлекеттік авиацияны басқару органы (азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган) тағайындаған және әуеайлақта жауынгерлік даярлықты (іс жүргізу ісін) ұйымдастыратын осы әуеайлақта орналасқан мемлекеттік авиацияның авиациялық бөлімі командирінен, азаматтық авиацияның кәсіпорыны және ұйымы бастығынан лауазымды адам;

37) төсемі жасанды ұшу-қону жолағының жолы – ұшу-қону жолағы аяқталатын жерді қауіпсіздік жолағының аяқталған жерінен бөліп тұратын жасанды төсемнің көлденең жиегі;

38) төсемі жасанды ұшу-қону жолағы жанындағы өтпелі учаске – жасанды ұшу-қону жолағының жиегінмен жалғасатын, қаттылығы төмен және әуе кемесі (тікұшақ) жиек алдында топыраққа қонғанда жылдамдық алу уақытында жолақ шегінен шыққан кезде қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін қолайлы төсемі жасанды қауіпсіздік жолағының аяқталған ауыспалы учаскесі;

39) әуеайлақішілік жол – әуеайлақтағы объектілер мен құрылысты байланыстырады;

40) әуеайлақ маңындағы аумақ – орталығы әуеайлақтың бақылау нүктесінде орналасқан және радиусын азаматтық және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган айқындайтын жер бетіндегі аумақ;

41) авиациялық жабдық: ұшуға, әуе қозғалысын басқару мен ұшуды жерүсті қамтамасыз ету үшін арналған:

авиациялық кешен (ӘК, борттық жабдығы мен агрегаты, қозғалтқышы, мемлекеттік авиациялық ӘК-нің авиациялық қару-жарағы, авиациялық құтқару құралы);

күрделі тренажер (ұшу симуляторы);

әуе қозғалысын, навигациялауды, қонуды, байланысты басқару техникалық құралдары;

жерүсті қамтамасыз ету және жалпы пайдалану құралдары;

жиынтықтаушы бұйым;

42) жалпы қолданыстағы жерүсті қамтамасыз ету жабдығы: әуе кемесіне әуеайлақ-техникалық қызмет көрсету жабдығы, әуеайлақты пайдалануға әзірлікте ұстау құралдары, іздеу және құтқару құралдары;

43) әуеайлақтық-техникалық қызмет көрсету құралдары – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 9 қыркүйектегі № 518 қбпү бұйрығымен бекітілген ҚР ҚК ӘҚК-нің әскери техникасы мен техникасының заттай нормасындағы тізбеге (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12291 болып тіркелген) сәйкес әуеайлақ-пайдалану техникасы, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2018 жылғы 10 қаңтардағы № 748 қбпү бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік авиацияның әуеайлақтарында (тікұшақ айлақтарында) автомобиль және электр-газ техникасын пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16204 болып тіркелген) сәйкес жылжымалы жанармай, май және арнайы сұйықтық құю құралдары;

44) инженерлік-авиациялық қамтамасыз ету (бұдан әрі – ИАҚ) мемлекеттік авиацияны техникалық қамтамасыз ету негізін құрайды және авиациялық техниканы (бұдан әрі – АТ), құралдарды ұдайы ақаусыз пайдалану және жауынгерлік міндеттерді орындауға әзірлікте ұстауға, істен шықпауына және жоғары тиімділікте қолдануға қол жеткізуге бағытталған іс-шаралар кешенін білдіреді. АТ-ны ИАҚ арқылы басқа қамтамасыз ету түрі іске асырылады;

45) авиациялық техникаға қызмет көрсету авиациялық жерүсті мамандары – арнайы даярлығы бар, әуе кемесінің ұшуын, авиациялық жұмысты жерүсті қамтамасыз ету, әуе кемесіне техникалық қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқарудың жерүсті, навигациялау, қону және байланыс техникалық құралдарын пайдалану, әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету, әуе қозғалысын басқару әрекетін жүзеге асыратын авиациялық персонал, инженерлік-әуеайлақтық қызмет және әуеайлақ-пайдалану бөлімшесінің мамандары, әуеайлақ-техникалық құрам;

46) техникалық қызмет көрсету құралы (арнайы қолданыстағы жерүсті қызмет көрсету құралы, объективті бақылау құралы, құрал-сайман, әскери жөндеу құралы, бақылау-тексеру аппаратурасы және өлшеу құралы).";

5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Ұшуды жоспарлау кезінде аға авиациялық бастық ай айын ұшудан бос күні ҰҚЖ, БЖ, ТО төсемін ағымдағы жөндеу (негізін жөндеп түскен плитаны қалау, қатты сынғанды жөндеу, жікті жаппай жөндеу) бойынша еңбекті көп қажет ететін жұмыс үшін 3 күн қатар арнайды. Аға авиациялық бастықтың шешімі бойынша осы жұмысқа арналған уақыт ұзартылады.";

10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"10. ҰҚЖ-ның жасанды төсемін, ұшу жолағының топырақты учаскесін пайдалануға ұстау және ағымдағы жөндеу және әуеайлақты ұшу алдында дайындау жұмысы кезінде қауіпсіздік шараларының талаптарын қатаң орындау, жұмыс жетекшісінің ұшу жетекшісімен (әуе кемесін қабылдау және жіберу бойынша кезекшімен) үздіксіз байланысты ұйымдастыру, ҰҚЖ-ны дереу босатуды қамтамасыз ету қажет.";

20-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"20. Егер ACN санының ақпараттық көрсеткіші (бір дөңгелек салмағына және қысым кодына эквивалентті) тиісті PCN санының ақпараттық көрсеткішінен аспаса, төсем төсемді шектеусіз пайдаланады. Егер бұл шарт орындалмаса, әуе кемесінің массасына, авиадөңгелек шинасындағы қысымға шектеу қойылады, ұшып шығу және қону қарқыны төмендетіледі. Төсемді негізгі қабілетін бойынша бағалау осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.";

27-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"27. Бақылап тексеру және түпкілікті тазарту, ҰҚЖ, БЖЖ, ӘКДТБ төсемінің ақауы мен зақымдануын анықтау үшін төсем енінің 4-7 метрге бір адам есебінен әуеайлақ-пайдалану бөлімшесінің жеке құрамы тағайындалады.

Анықталған ақауды белгілеу үшін бақылап тексеруге қатысатын жеке құрам қарап-тексерілетін учаскесінің схемасымен қамтамасыз етіледі.

Бақылап тексеруде анықталған ақау мен зақымдану дереу немесе ұшудан кейін жойылады, бөгде заттар тиесілігі бойынша (бетон жарықшағы, жік толтырғыш, бақылау сымы) сұрыпталады және авиациялық бөлімнің инженерлік-әуеайлақтық қызметінде бөгде заттарды анықтауды ай сайын талдаумен есепке алынады.";

35-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"35. Ұшу алаңында жұмыс алдында жұмыс жетекшісі:

1) ұшу жетекшісімен (әуе кемесін қабылдау және ұшыру бойынша кезекшімен) жұмыс орнын, жұмысты бастау және аяқтау уақытын, пайдаланылатын байланыс түрі мен арнасын, сондай-ақ байланысты бақылау уақытының аралығын келіседі;

2) бөлімше жеке құрамына жұмысты шұғыл тоқтату, техниканы жинау және ұшу алаңын босату туралы белгіленген сигналды жеткізеді;

3) әуеайлақтық-пайдалану техникасында радиотехникалық, жарық-сигнал құралының бар болуын және ақаусыздығын тексереді;

4) жұмыс аяқталғаннан кейін ұшу жетекшісін ұшу алаңын босату және әуе кемесін қабылдауға және ұшыруға дайын болуы туралы хабардар етеді.";

37-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"37. Әуеайлақтық-пайдалану бөлімшесінің командирі ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету және авиациялық инцидентті болдырмау үшін:

1) әуеайлақты ұшуға уақтылы және сапалы дайындайды және ұшу алдында және ұшу барысында төсемнің жай-күйін бақылауды қамтамасыз етеді;

2) әуеайлақтың ұшу алаңын дұрыс ұстайды;

3) әуеайлақтың ұшу алаңын уақтылы және сапалы ағымдағы жөндейді;

4) авиациялық оқиға мен авиациялық инцидентті есепке алады және объективті талдайды;

5) жеке құрамның және техниканың әуеайлақ бойынша жүруін ұйымдастырады және бақылайды.";

41-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"41. Бақылау-жуу бекетінен өтпей, ҰҚЖ, БЖ және ТО төсемі бойынша жүруге жол берілмейді.";

42-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"42. Төсемді күтіп-ұстау жүйелі бақылауды және пайдаланып күтіп-ұстауды қамтиды.

Ұшу алаңының жай-күйін жүйелі бақылау:

күнделікті қарап-тексеруді;

бақылап тексеруді;

жоспарлы қарап-тексеруді;

жоспардан тыс қарап-тексеруді қамтиды.

Төсемді күнделікті қарап-тексеру күн сайын таңғы уақытта жүргізіледі. Бұл ретте ҰҚЖ-ның жасанды мен топырақты төсемінің, ұшу алаңының элементінің жай-күйі жедел тексеріледі.

Бақылап тексеру ұшу күні – басталар алдында, барысында және ұшудан кейін әуеайлақтың жұмыс алаңында бөгде заттың болуы мәніне жүргізіледі.

Жоспарлы қарап-тексеру күзде қысқы пайдалану алдында, көктемде қар кеткеннен кейін жүргізіледі. Жоспарлы қарап-тексеру нәтижесі бойынша осы Қағидаларға 7-қосымшаның 2-кестесіне сәйкес нысан бойынша жаңадан және алдыңғы қарап-тексеруден кейін жойылмаған "20___жылғы ______қарап-тексеру нәтижесі бойынша төсем ақаулығының ведомосы" жасалады. Төсем жай-күйінің өзгеруі төсемнің ақаулық жоспарында белгіленеді.

Жоспардан тыс қарап-тексеру қатты жауын-шашыннан, дауылды желден, зілзаладан немесе әуеайлаққа әсер еткен жағымсыз табиғи фактордан, сондай-ақ әуеайлақта болған авиациялық оқиғадан кейін жүргізіледі.

Ақаулық төсемді ағымдағы жөндеу барысында жойылады.

Барлық жоспарланған жұмыс осы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бір жылға арналған әуеайлақ объектілерін ағымдағы жөндеу және пайдаланып қамту күнтізбелік жоспар-кестеде көрсетіледі және атқару шамасына қарай осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әуеайлақты ағымды жөндеу жұмысын есепке алу журналына енгізіледі.";

43-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"43. Төсемнің барлық түрін пайдаланып күту:

1) төсемді бөгде заттан, қардан және көк мұздан тазартуды;

2) су жиналған жерді судан тазалауды;

3) төсем таңбалауын жаңартуды;

4) жікті күтіп-ұстауды;

5) ұсақ ақауды жоюды;

6) қорғаныш сіңдіру құраммен (цемент-бетон және асфальт-бетон төсем) өндеуді қамтиды.

Қорғаныш сіңдіру құраммен өндеу алдында төсем жуылады және сумен шайылады.";

48-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"48. Төсемді ағымдағы жөндеу дайындық және негізгі жұмыстан тұрады.

Дайындық жұмысы төсемді қарап-тексеру мен ақаулыққа жатқызуды, жөндеу түрін таңдауды, жөндеу материалын алдын ала әкелу мен жинап қоюды, қажетті құрал-сайман, машина және механизм жиынтығымен, механикаландыру құралдарымен және материалдармен қамтамасыз етуді қамтиды.

Негізгі жұмысқа төсемнің ақаулы учаскесін бөлу мен тазалау, төсемнің беткі қабатын дайындау, жөндеу құрамын дайындау, төсеу немесе төсеу, төселген материалды немесе өңделген беткі қабатты күтіп-қарау жатады.";

52-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"52. К-1Д металл плитадан (бұдан әрі – плита) жасалған металл төсемді ағымдағы жөндеу 4-ші және 5-ші санаттағы тозған плитаны ауыстыруды және плита астындағы негізді қалпына келтіруді қамтиды. Тозу дәрежесі бойынша металл плита санаты осы Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес айқындалады. 3-ші және 4-ші санаттағы тозған плиталар жөнделуге тиіс. Жөнделген плитаны ТО, БЖ төсеміне қайта салуға және ҰҚЖ учаскесінің ені бойынша жиегіне пайдалану ұсынылады. Оны жолақтың 1/3 еніне тең ұшу-қону жолағының ортадағы учаскесінде пайдалануға жол берілмейді.";

53-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"53. Металл төсемі бар әр әуеайлақта төсемнің жалпы ауданынан 3 % көлемінде плитаның резервтегі қорын ұстау қажет. Қордағы плита, жарты плита, шеттік ендірме, жапсырма, монтаждау құрал-сайман қалқа астында сақталады.";

58-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"58. Жасанды ҰҚЖ-ның бойлық осі 30 м адыммен және ені 0,5 м үзік сызықпен таңбаланады.

Жасанды ҰҚЖ жиегі аяқталған жерінен 15 м аралықта және бастапқы сызбадан 3 м аспайтын симметриялы осьте орналасқан параллель тікбұрышты жолақпен таңбаланады. Жолақ ені және өзара аралық – 1,8 – 2 м, ұзындығы – 30 м, ал оске жақын екі жолақ арасындағы аралық – 3,6-4 м.

Жиектің цифрлық нөмірлік белгісі магниттік қону курсын білдіретін екі таңбалы саннан тұрады.

Жиек нөмірі осы Қағидаларға 15-қосымшаның 2-кестесіне сәйкес жасанды ҰҚЖ бағытына байланысты айқындалады.";

66-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"66. Ұшқыш әуе кемесін бұруды жүзеге асыратын тұрақта ерекше тазалық аймағын әрбір ауа сорғытқыш астында эллипс түрінде жасау қажет, оның шағын осі (әуе кемесінің қозғалысы бағытына перпендикуляр) – кемінде көрсетілген көлемде, ал үлкені – 1 – 2 м астам.";

85-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"85. Биіктік шектеудің жарықтық қоршауы шектеу жарығымен, ал жеке жағдайда шектеу жарық маягымен жүзеге асырылады.

Қызыл түсті жарық тұрақты немесе бәсең, жарық маягы үшін – тек бәсең түсіріледі.";

86-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"86. Жарықтық шектеу кедергінің ең жоғарғы бөлігінде (нүктесінде) және әрбір 45 м сайын төмен орнатылады. Аралық қабат арасындағы аралық бірдей болады. Түтін шығатын мұржада жоғарғы жарық мұржа шетінен 1,5 – 3 м төмен орналастырылады.

Әрбір қабаттағы шектеу жарығының саны мен орналасуы кез келген ұшу бағытынан (кез келген азимут бұрышынан) кемінде екі шектеу жарығы көрінетіндей болуға тиіс.

Биіктік шектеудің шартты шектеу жолағынан асатын құрылым олардың жолақтары қиысатын деңгейде аралас жарықпен қосымша жарықтық шектеу қойылады.

Бір уақытта қосылған екі жарық (негізгі және резервтегі) немесе бір-бірден негізгі жарық істен шыққан кезде шектеудің жоғарғы нүктесі резервтегі жарықты автоматты түрде іске қосатын құрылғы болған кезде орнатылады.

Шектеу үшін көлденең желі (антенна, электр беру желісі және басқа) түріндегі шектеу жарығы арасындағы аралыққа қарамастан діңгекке (тірекке) орнатылады.

Шектеу жарығы тәуліктің (күн батқаннан шыққанға дейін) қараңғы уақытта, сондай-ақ нашар және көріну төмен (тұман, түтін, қар жауу, жаңбыр) кезінде тәуліктің жарық уақыт кезеңінде қосылады.

Әуеайлақ ауданында шектеу жарығы автоматты түрде қосылады. Автоматты құрылғы істен шыққан жағдайда объектіні пайдалануға жауапты адамдар қолмен қосады.";

96-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"96. Ауданы бойынша елеулі және 15 см астам тереңдігі (шұңқыр, сумен шайылған шұқыр, шөгу) бар ақаулы жер әкелінетін минералдық топырақпен, ал үстінен – сол жердегі қара топырақпен ішінара жабылады.";

97-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"97. Тереңдігі 15 см астам емес ойылған жер дискілі тырмамен 5-10 см тереңдікке негізі алдын ала қопсытылғаннан кейін сол жердегі қара топырақпен жабылады. Ауданы бойынша үлкен емес ойықты жою кезінде топырақ қолмен салынады және тегістеледі, содан кейін жеңіл тығыздағышпен басылады.

Су толған ойық "табақша" түріндегі тегіс емес жерді жою кезінде алдымен оны судан тазарту қажет. Суланған топырақ алынады және құрғақ топырақ (ылғалдығы оңтайлы) салынады немесе оған ылғал сіңіретін қоспа (цемент, әк) салу арқылы кептіріледі.";

101-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"101. Жаңбыр және еріген судың жылдам ағып кетуі жергілікті бедердің тегістік емес жерін ойықты, ізді уақтылы жою, ұшу алаңының беткі қабатын мұқият тегістеу және жанынан жаңа су жинағыш жасау немесе қолда барын қалпына келтіру арқылы қамтамасыз етіледі.

Ұшу алаңының топырақ бөлігі судың ағып кетуін қамтамасыз етпейтін, еңісі төмен табиғи ойықта орналасқан кезде суланған учаскені судан механикалық тазарту бойынша қосымша шаралар қабылданады.

Көктемде таулы жыра қардан еріп кеткенге дейін 10 – 15 тәулік бұрын тазартылады.";

112-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"112. Ұшу алаңындағы шым төсем мынадай талаптарға сәйкес келеді:

1) біркелкі және қалың шөптің және кемінде 12 см тереңдікке тамырдың тығыз өрімі болады;

2) шым шөп құрамы бойынша біркелкі болады;

3) үйкелуге шымыр және төзімді болады;

4) мүмкіндігінше ұшу алаңының барлық жұмыс алаңында топырақ құрылымы біркелкі және тығыз болады.";

116-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"116. Ұшу алаңының топырақты бөлігінде шөп өсуді тегістеу және қыста шіруін болдырмау мақсатында шөп ұдайы шабылады.

Шөп шабу мерзімі шөп биіктігі 25 – 30 см жеткен кезде тез өсуіне және жергілікті топырақ-климаттық жағдайға байланысты әрбір нақты жағдайда белгіленеді. Тамыры қалған шөп биіктігі 8 – 10 см шегінде болады.

Соңғы шөп шабу аяз түскенге дейін жас балауса (алшын көк) жеткілікті дамып және нығайып қатаюы үшін тұрақты суық ауа райы түскенге дейін (күздік егіс мерзімінен кешіктірмей) 3 – 4 апта бұрын жүргізіледі. Егер аяз түскен кезде шөп биіктігі 15 см астам болса, онда қосымша шабылады.";

117-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"117. Шөп тракторлық орғышпен шабылады және шабылған жерде кептірілмей бірден ұшу алаңынан тыс шығарылады. Шабылған шөп тракторлық тырмауышпен бір ізбен 2 – 3 рет өтіп жиналады.";

125-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"125. Кеміргіштерге қарсы күрес іс-шаралары жүйелі жүргізіледі және жергілікті санитариялық қадағалау билік органымен келісіледі. Бұл ретте механикалық, химиялық және бактериологиялық тәсіл қолданылады.

Улы химикат қолданылған кезде техникалық қауіпсіздік қағидалар қатаң сақталады.";

127-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"127. Шым отырғызудың өсіп-өну тәсілі кезінде тамыр-сабақты шөптің жеке түрі (далалық ақ шөп, қызыл бетеге) отырғызу және жетіспейтін шөп ұрығы отырғызылады.";

133-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"133. ССЖ жоспарлы қарап-тексеріледі: күзде – қысқа дайындалған кезде (аяз басталғанға дейін), көктемде – қар ерігенге кейін және жазғы уақытта – нөсер жауғаннан кейін.

Жоспардан тыс қарап-тексеру жауын-шашыннан кейін жүргізіледі.

Барлық ойылмаған (ашық) элементтер мен жүйедегі құрылыс, сондай-ақ тереңдетілген элементтер мен құрылыс топырағы мен төсемнің беткі қабаты қарап-тексерілуге тиіс.

Көктемде қарап-тексеру және тазарту үшін барлық қарап-тексерілетін құдық, оның ішінде ойылған қақпағы барлар ашылады.";

136-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"136. Ұшу алаңын қысқы пайдалануға дайындау кезінде мынадай жұмыс түрі жүргізіледі:

1) жасанды әуеайлақ төсемі, ұшу алаңының топырақ бөлігі уақтылы жөнделеді;

2) әуеайлақ төсемін таңбалау қалпына келтіріледі, күндізгі бағдар жаңартылады;

3) шөп шабылады, жөндеу жұмысы жүргізіледі, ҰҚЖ-ның негізгі және қосалқы беткі қабаты тығыздалады;

4) ССЖ жөнделеді, тазартылады және жылытылады, су жинау және сарқын су құдығы арнайы қақпақпен жабылады;

5) сарқын су, жаңбыр суы жиналатын, тексеру құдығы және басты коллектор ғимараты тұрған жер белгіленеді;

6) қардан қорғау бөгеті орнатылады;

7) әуеайлақ ғимаратын қысқы кезеңде күтіп-ұстау және ағымдағы жөндеу үшін қажетті құрылыс материалы дайындалады.";

137-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"137. Жүргізушілер мен әуеайлақ-пайдалану техникасын қысқа дайындау кезінде мынадай шаралар жүргізіледі:

1) әуеайлақ-пайдалану бөлімшесін жүргізуші құраммен жасақтау және екі ауысымдық жұмыспен қамтамасыз ету есебінен жеке құрамды даярлау;

2) жеке құрамды техникада жұмыс істеу қағидаларына және тиімді қолдану тәсіліне, қызмет көрсету мен жөндеу қағидаларына, техника қауіпсіздігіне және өрт қауіпсіздігіне үйрету;

3) техниканы қысқы пайдалану кезеңіне дайындауды және ауыстыруды жүзеге асыру, техниканы құрал-сайманмен, өртке қарсы мүкәммалмен жабдықтау;

4) парктік үй-жайды (қойма, май құю пункті, су-май жылытқыш) қысқы пайдалануға дайындау;

5) жасанды және топырақты ҰҚЖ тазартуға тартылған жүргізуші құрамның демалу бөлмесін жабдықтау;

6) щетка жабдығы бар машинаға щетка қорын дайындау және ұстау;

7) машина қозғалтқышын орталықтандырылған іске қосу жүйесін жабдықтау;

8) жазғы уақытта пайдаланылатын техника мен механизмді консервациялау жұмысын орындау.";

138-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"138. Қыста әуеайлақтың ұшу алаңын күтіп-ұстаудың екі тәсілі қолданылады:

ұшу алаңы элементінің беткі қабатын қардан тазарту;

әуе кемесін қамтамасыз етуге байланысты ұшу алаңының элементінде қарды тығыздау.";

153-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"153. Қарды жинау жерін таңдаған кезде жергілікті жер бедерін, ҰҚЖ-ны, БЖ мен ТО-ны орналастыру ескерілуге тиіс. Қар еріген кезеңде су басу қатерін тудыратын ҰҚЖ-ға шектес үлкен көлденең еңіс болған кезде қар тек төменгі жағына жиналады.";

154-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"154. Жарық-сигналдық құралмен жабдықталған ҰҚЖ-ны қардан тазартқан кезде:

1) қондыру жарығы орнатылған жерді жақсы көрінетін бағдармен белгілеу;

2) қондыру жарығы маңайын диаметрі 3-4 м қардан тазарту;

3) ҰҚЖ тасымалданатын жарықпен жабдықталған кезде кабельдің сақталуына ерекше назар аудару қажет.

Қондыру жарығы тұрған жерді белгілеу кезінде бағдар ретінде негіз диаметрі 50 см және биіктігі кемінде 40 см қызыл немесе қара түске боялған конусты немесе сабының биіктігі 0,5 м қара түсті жалаушаны немесе қылқан жапырақ бұтағын орнатуға жол беріледі.

Түнгі жағдайда қар тазарту жұмысын жеңілдету үшін қондыру жарығы жүйесі қосылуға тиіс.

Жарық-сигналдық қондырғыны және қондыру жарығын қардан тазарту жұмысын ұйымдастыру байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету бөлімшесінің жеке құрамына тапсырылады.";

160-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"160. Қар жамылғысының қатты қабаты негізінен оның тығыздығы мен температурасына байланысты қардың dсн қаттылығымен сипатталады. Қар қаттылығының мөлшері көп болған сайын тығыздығы температурасына тәуелділігі осы Қағидаларға 32-қосымшада көрсетілген.

Қарды қатпарлау әдісімен әуеайлақты күтіп-ұстау кезінде негізгі міндет текше сантиметрге кемінде 0,6 грамм (бұдан әрі – г/см3) төсемдегі қардың мүмкіндігінше барынша тығыздыққа қол жеткізу болып табылады.";

162-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"162. Қар пневматикалық шинадағы тегістегішпен тығыздалады. Тегістегіш қозғалысы эллипстік схема (осьтен шетіне қарай) бойынша ұйымдастырылады. Тегістегіштің аралас ізін жабу – кемінде 20 см.

Жаңа жауған қар жамылғысының қалыңдығы 10 см астам болған кезде жеңіл тегістегіш қолданылады. Жаңа жауған қар қалыңдығы қалың болған кезде алдымен аралық қысымы шаршы сантиметрге 0,5 – 1 килограмм-күш (бұдан әрі – кгк/см2) дейін тегістегішпен тапталады, содан кейін массасы орташа тегістегішпен тығыздалады.

Тың қар қалыңдығы 20 см астам болған кезде, сондай-ақ беткі қабатында мұз қатқан қарды тығыздау алдында дискілі немесе тісті тырнауышпен босатылады және тегістегішпен тығыздалады. Барлық осы жұмыс ауа температурасы кемінде минус 5°С болған кезде орындалады.";

163-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"163. Қарды өңдеу (босату, қабаттау, тығыздау) бойынша жеке операциялар, сондай-ақ тегістегіштің кезекті жүріп өтуі арасындағы уақыт аралығы ең аз және 30 минуттан аспайды. Осы аралық жұмыс кезеңіндегі ауа температурасы төмен болған сайын аз болуға тиіс.";

164-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"164. Тегістегіш бір ізбен 4 – 7 рет жүріп өтеді. Шинадағы ауа қысымын орталықтандырып реттеу жүйесі бар тегістегіш қолданылған кезде қысым мөлшерін тегістегіш алғаш жүріп өткеннен соңғы жүріп өткенге дейін барынша біртіндеп өзгерту қажет.";

165-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"165. Қар төсемі беткі қабатының тегіс болуын қамтамасыз ету үшін қарды тығыздау жоспарлау жұмысымен міндетті түрде үйлестіріп жүргізіледі. Тегістегіштің жүріп өтуі мен жоспарлау құралын (автогрейдерді) кезектестіру қажет.";

167-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"167. Көктем алдындағы кезеңде қысқа жасалған қар жамылғысы қалыңдығы автогрейдермен қарды шамалы қабатқа кесумен азайтылады және кейіннен роторлық қар тазалағышпен жолақ-шектесуден тыс шығарылады. Қардың қарқынды еруі алдында қар төсемінің қалыңдығы 10 см аспайды. Төсемнен еріген қар суын ағызу және еріп кетуін болдырмау үшін қарда су ағызудың еңіс арығы жасалады.";

173-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"173. Әуеайлақтық төсемде мынадай профилактикалық іс-шаралар жүргізіледі:

1) жасанды төсем беткі қабатына дейін қардан тазартылады;

2) жылы температурада түскен қар тазартылады;

3) жасанды төсемнен жауын-шашын уақытында судан тазартылады;

4) жасанды төсемге жылыған кезеңде еріген судың ағуына жол берілмейді, тұрақты немесе уақытша су ағызатын жер арқылы ағызылады.";

179-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"179. Қабылданған Тазарту схемасына қарамастан, жылу машинасының қозғалысы уақытында айналып кетуді болдырмау үшін барлық дөңгелек мұздан тазартылған төсемде болуын қадағалайды.";

189-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"189. Әуеайлақ ішіндегі жолды күтіп-ұстау және ағымдағы жөндеу жұмысы үздіксіз қауіпсіз көлік қозғалысын және жол мен жол құрылымын сақтауды қамтамасыз етеді. Құрамына кіретін барлық элементімен (көпір, құбыр, көгал, қардан қорғайтын және жол қоршау және жол белгісі) бірге кірмежолды жөндеу мен күтіп-ұстау үшін ол Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне бағынысты жол-пайдалану учаскесіне бекітіліп беріледі.";

190-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"190. Әуеайлақтағы автомобиль жолын күтіп-ұстауға тазалықты ұстау, қардан тазарту, тайғанақтықты жою, төсемін, жер қабатын, бұру жолағын, жол құрылысын, жүріс бөлігін таңбалау және жол белгісін күтіп-ұстау жұмысы кіреді. Бұл жұмыс көлік қозғалысын тоқтатпай орындалады.";

204-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"204. Әуеайлақ-пайдалану техникасы конструкциясының сипаттамасын, техникалық қызмет көрсету тәртібі мен кезеңділік ерекшелігін, сондай-ақ пайдалану қағидаларын әрбір машинаға немесе механизмге қоса берілетін тиісті нұсқаулықтарға және нұсқауға сәйкес жүргізу қажет.

Әуеайлақты күтіп-ұстау және жөндеу үшін шағын механикаландыру құралының және әуеайлақ-пайдалану техникасының қажетті саны Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 9 қыркүйектегі № 518 қбпү бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштерінің әскери техникасы мен жабдығының заттай нормаларында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12291 болып тіркелген) айқындалады.

Мемлекеттік авиация, мемлекеттік авиацияны бақылау органы және мемлекеттік авиация жедел-тактикалық бақылау органының әрекетін бақылау және қадағалау органының және әскери бөлімнің лауазымды адамдары ведомстволық бағыныстағы бөлімшенің әуеайлақты пайдалану жабдығын осы Қағидаларға 42-қосымшаға сәйкес бақылап тексереді.

Мемлекеттік авиация басқару органы, мемлекеттік авиация жедел-тактикалық бақылау органы және әскери бөлім лауазымды адамдары ведомстволық бағыныстағы бөлімшенің өлшеу жабдығын айына бір реттен сиретпей (әрбір өлшеу құралының кемінде 30 %-ы) бақылап тексереді.";

211-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"211. Әуеайлақта қардан тазарту үшін автомобильге немесе арнайы дөңгелекті шассиге оратылған шнекті-роторлық, фрезерлі-роторлық, соқалы-щеткалы қартазалағыш қолданылады:

1) шнекті-роторлық және фрезерлі-роторлық қартазалағыш әуеайлақ ұшу алаңының барлық элементін, кірмежолды және әуеайлақтық ішкі жолды қардан тазарту, сондай-ақ алдын ала үйілген қарды соқалы қартазалағышпен лақтыру және көлік құралына (автосамосвал, арнайы жабдықталған жүк автомобилі) тиеу үшін қолданылады;

2) соқалы қартазалағыш әуеайлақ ұшу алаңының барлық элементін, кірмежолды және әуеайлақтық ішкі жолды патрульдік қардан тазарту, сондай-ақ роторлық қартазалағышпен бірге жұмыс істегенде қарды үю үшін қолданылады. Соқалы-щеткалы қартазалағыш автомобильге және тракторға монтаждап орнатылады. Шынжыр табанды тракторлы соқалы-щеткалы қартазалағыш жасанды әуеайлақ төсемге тек шынжыр табанның жүріс бөлігіне арнайы резеңкелі жапсырмамен жабдықталған кезде жол беріледі.";

220-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"220. Дәнекерлеу агрегаты мен газ-кескіш темір-бетон төсем мен құрылымды жөндеу кезінде арматураны дәнекерлеу және кесу және ағымды жөндеу жұмысының әртүрлі операция түрі үшін қолданылады.";

233-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"233. Кейінгі жұмыс жасырын болатын ұшу алаңының құрылымындағы және әуеайлақтың ішкі жолындағы жұмыс кезінде жасырын жұмысты куәландыру актісі жасалады.

Жұмысты қабылдау аға авиациялық бастық тағайындайтын комиссия орындалу шамасына қарай жүргізеді. Бұл ретте жұмсалған материалды есептен шығару және жылдық ағымдағы жөндеу жоспарының орындалғаны туралы есеп беру үшін негіз болып табылатын орындалған жұмыс актісі жасалады.";

көрсетілген бұйрыққа 2-қосымша осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын;

көрсетілген бұйрыққа 5-қосымша осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын;

осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес 42-қосымшамен толықтырылсын.

2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштері бас қолбасшысының басқармасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 11 шілдедегі № 472 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізілімін, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкін жүргізу қағидалары 10-тармағының талаптарына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33059 болып тіркелген) осы бұйрықты қол қойылған күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде қазақ және орыс тілдерінде электрондық түрде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларының орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жіберуді қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығына жүктелсін.

4. Осы бұйрық мемлекеттік органдарға, мүдделі лауазымды адамдарға және құрылымдық бөлімшелерге жеткізілсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Қорғаныс министрі генерал-полковник

Р. Жақсылықов

"Келісілді"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық қауіпсіздік комитеті

"Келісілді"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрлігі

"Келісілді"

Қазақстан Республикасының

Мемлекеттік күзет қызметі

Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
2024 жылғы 11 маусымдағы
№ 606 бұйрығына
1-қосымша
Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
әуеайлақтарын (тікұшақ
айлақтарын) пайдалану
қағидаларына
2-қосымша

Шартты шифр_____________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(әуеайлақ кімнің қарамағында, сол әскери бөлімнің атауы)

__________________________________________________________________________

(жақын орналасқан

__________________________________________________________________________

орналасқан елді мекенге қатысты бағдар)

_________________________________________________________________

әуеайлағына (әуеайлақ атауы)

ӘУЕАЙЛАҚТЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ ПАСПОРТЫ

Әуеайлақ сыныбы___________________

20___ж. "___ "__________ жасалды.

__________________________________________________________________________

(жер бөлінгені туралы шешім нөмірі мен күні, алаң гектармен, кім бекітті)

20_____ж._____________ тексерілді.

Жасағандар:

__________________________________________________________________

(лауазымы, әскери атағы, қолы, тегі, инициалдары)

__________________________________________________________________

(лауазымы, әскери атағы, қолы, тегі, инициалдары)

__________________________________________________________________

(лауазымы, әскери атағы, қолы, тегі, инициалдары)

Әуеайлақтың техникалық паспорты ______ данада жасалды.

1. Әуеайлақтың жалпы сипаттамасы

Пайдалану үшін жарамды (әуе кемесінің түрі мен жіктеме саны)
Жол-климаттық аймақ нөмірі

2. Әуеайлақ элементі

1) ұшу алаңы

Ұшу алаңының жалпы көлемі (ұшу жолағын, басқару жолағы, әуе кемесінің тұрақ орны мен техникалық дайындау бекінісі, ауданы) (га)
Ұшу жолағы мен элементтерінің көлемі (ұшу-қону жолағы, соңғы және бүйірдегі қауіпсіздік жолағы), ауданы (га)
Өлшемге дейін кеңейту мүмкіндігі
Еңіс мөлшері (%), ұзындығы (м), бағыты
Жерасты суының тереңдігі
Ұшу алаңын пайдалануға тапсырған және әуеайлақты салған кездегі мердігер жұмысын ұйымдастырған күн
Қабылдау комиссиясының құрамы
Ұшу алаңын пайдалануға қабылдаған комиссия қорытындысы (әуе кемесінің түрі мен қажетті шектеу көрсетіледі)

2) топырақты ұшу-қону жолағы (ТҰҚЖ)

ТҰҚЖ жалпы көлемі (ұзындығы, ені), м
ТҰҚЖ-да әртүрлі топырақ түрі, қолайлы ылғалдылығы мен барынша стандартты тығыздығы, беріктігі бойынша тобы
Берілген түрдегі әуе кемесінің оналасуын қамтамасыз ету үшін талап етілетін ТҰҚЖ топырағы беріктігінің көрсеткіші
Ұсыным берілетін шымдалу үшін шөп қоспасының құрамы, себу нормасы
ТҰҚЖ алаңында 400 см2 шыққан өсімдік көлемі
Топырақ қышқылдығы көрсеткіші. Ұсынылатын тыңайтқыш пен қосу нормасы

3) төсемі жасанды ұшу-қону жолағы (ЖҰҚЖ)

ЖҰҚЖ саны (дана), бағыты, көлемі, м
ҰҚЖ-ның орташа бойлық еңістігі
Төсемтүрі мен қалыңдығы (құрылғы схемасы), см
Негіз материалы мен қалыңдығы, см
Жыл маусымы бойынша төсемнің негізгі қабілеті(PCN)

4) төсемі жасанды басқару жолы

Жалпы ұзындығы мен ені, м
Төсем түрі мен қалыңдығы (құрылғы схемасы), см
Төсем түрі бойынша ұзындығы мен ені (құрылғы схемасы), см
Негіз материалы мен қалыңдығы, см

5) төсемі жасанды тұрақ орны

Тұрақ орнының саны (дана) мен көлемі (м)
Түрі бойынша тұрақ орны төсемінің түрі мен қалыңдығы және саны (құрылғы схемасы), см
Негіз материалы мен қалыңдығы, см
Жабдық;
әуе кемесіне газ құю алаңы;
электрқосқыш;
орталықтандырылған отын құю

6) су бұру және дренаж желісі

Жабық желінің ұзындығы (м) мен құбыр диаметрі (мм):
коллектор
жинағыш
құдықтан қайта құю
құрғатқыш
қамба кәрізі
Ашық ор ұзындығы мен тереңдігі, м
Құдық саны мен диаметрі, см:
байқаушы
жаңбыр суын қабылдағыш
еріген су

7) кірмежол және әуеайлақтық ішкі жол

Автожол ұзындығы мен ені, м
Учаске бойынша автожол төсемінің түрі
Көпір саны мен (диаметр) өткел (құбыр)
Теміржол тармағының болуы және ұзандығы

8) әуеайлақ жеке элементінің тән ерекшелігі мен ақауы

__________________________________________________________________________

Әуеайлақ ұшу алаңының элементін жөндеу немесе реконструкциялау туралы мәлімет

Р/с №	Жөнделген күн	Ағымдағы жөндеу немесе реконструкциялау сипаттамасы	Өлшем бірлігі	Саны	Кім жөндеді	Жөндеуге мың теңге жұмсалды	Пайдалануға қабылданғаны туралы актінің күні мен №

3. Тех. паспортты өткізгені және қабылдағаны туралы белгі

Тех. паспортты өткізушінің лауазымы мен атағы	Тех. паспортты қабылдаушының лауазымы мен атағы

4. Формулярға қосымша:

1) әуеайлақ төсемінің жоспары;

2) әуеайлақтағы су бұру мен дренаждық жүйе жоспары.

Көрсетілген құжаттар белгіленген тәртіппен құпия іс жүргізуде сақталады.

Ескертпе:

Әуеайлақтың техникалық паспортын толтыру мен жүргізу бойынша нұсқау:

1. Әуеайлақтың техникалық паспортын лауазымдық міндеттеріне сәйкес уәкілетті лауазымды адамның бұйрығымен тағайындалған комиссия жаңадан салынған әуеайлақты пайдалануға қабылдау кезінде 2 данада толтырады. Әуеайлақты реконструкциялағаннан кейін тиісті өзгерістер енгізеді. Бір данасы – авиациялық бөлімде мерзімсіз, екіншісі – ҚР ҚК ӘҚК-да сақталады. Әуеайлақтың техникалық паспортты ҚР ҰҚК АҚ-да: бір данасын авиациялық бөлімшеде мерзімсіз, екінші данасын ҚР ҰҚК АҚ әскери және материалдық-техникалық қамтамасыз ету басқармасында сақтау жүзеге асырылады.

2. Әуеайлақтың алғашқы техникалық паспортын немесе әуеайлақты есепке алу карточкасын жаңасына ауыстырып жоюға тыйым салынады (ол ескірген кезде орнына көшірмесі жасалады). Әуеайлақ техникалық паспортының тармақтарына толықтыру енгізу үшін жеке параққа қосымша парақ қосылады.

3. Авиациялық бөлім әуеайлақтан кеткен кезде әуеайлақтың техникалық паспорты келген бөлімнің командиріне беріледі, ол туралы осы бөлімнің командирлері қолтаңбасын қоятын "Әуеайлақтың техникалық паспортын қабылдау және тапсыру туралы белгі" деген бөлімде тиісті жазба жасалады және елтаңбалы мөрмен куәландырылады.

Жаңа келетін бөлім болмаған кезде әуеайлақтың техникалық паспорты жоғары штабқа жіберіледі.

4. "Әуеайлақтың жалпы сипаты" деген бөлімде әуеайлақ жол-климаттық аймағының нөмірі құрылыс нормалары және қағидаларына (ҚН және ҚҚ) сәйкес қабылданады.

5. Әуеайлақ жеке элементтерінің жай-күйі: жақсы, қанағаттанарлық және қанағаттанарлықсыз деп бағаланады. Жөндеу талап етілмейтін әуеайлақ пен құрылыс – жақсы, күрделі жөндеу талап етілетін – қанағаттанарлықсыз деп саналады.

6. "Әуеайлақ құрылысын пайдалануға қабылдаған комиссия қорытындысы" деген бағанға қабылдау актісінде көрсетілген ақаулық пен аяқталмаған жұмыс міндетті түрде енгізіледі. Ақаулық пен аяқталмаған жұмыс реттелген кезде "Жөндеу немесе реконструкциялау туралы мәлімет" деген кестеге тиісті жазба жасалады.

7. Құрылыстың алғашқы құны туралы мәлімет болмаған кезде әуеайлақтың техникалық паспорты толтырылған жыл бойынша бағалау құны көрсетіледі.

8. "Жөндеу немесе реконструкциялау туралы мәлімет" деген кестеге тек осы әуеайлақта жүргізілген күрделі жөндеу, реконструкциялау, кеңейту енгізіледі. Осы кестеде ағымдағы жөндеу көрсетілмейді.

Негізгі жұмыс түрі көрсетілген жұмысты қабылдаушының және тапсырушының қолтаңбасымен және елтаңбалы мөрмен куәландырылады.

9. "Әуеайлақтың тән сипаттамасы және жеке элементінің ақаулығы" деген бөлімде жылдың жеке кезеңінде пайдалануға жарамдылығына ықпал ететін әуеайлақтың ерекшелігі туралы мәліметтер енгізіледі. Мысалы; ұшу-қону жолағын көктемде лайсаң кезеңде су басады және ұшу алаңының учаскесін батпақ басады, әуеайлаққа жақын жерде кернеуі жоғары желі өтеді, ұшу бағытында биіктік шектеуі орналасқан, мұз қату линзасы бар.

10. "Төсемі жасанды ұшу-қону жолағы" деген бөлімге сонымен қатар металл плитадан жасанды төсем енгізіледі.

11. Ұшу-қону жолағының орташа еңісі ұшу-қону жолағының осі бойынша төсемнің өте көп және өте аз белгісінің айырмасын ұшу-қону жолағының ұзындығына (бірақ осы нүкте аралығына емес) қатынасты есептеледі.

12. Жер пайдаланушыны көрсетіп, жер бөлу жоспары бөлек ұсынылады.

13. Әуеайлақ төсемінің жоспары 1:2000 масштабында жасалады. Жоспарға электр кабель мен байланыс кабеліне, жеке кабель мен құбырға арналған төсемнің суағар коллекторы бар қиылысқан жер енгізіледі. Құрылымы әртүрлі әуеайлақ жабыны мен төсем қалыңдығы әртүрлі учаскесі белгіленеді. Төсем экспликациясында көлденең үлгілік бейінге сабақтастырылған әуеайлақ жабынының барлық құрылымы қабаты келтірілген. Жалпы алаңы мен учаске бойынша көрсетіледі.

14. Көлденең бейінді құрылым ұшу-қону жолағының, басқару жолағының, тұрақ орны мен арнайы алаңның жабыны түріне тән барлық әуеайлақ жабыны түріне 1:50 масштабында жасалады.

15. Әуеайлақтың су бұру және дренаждық жүйесінің жоспары, инженерлік желі жоспары 1:2000 масштабында жасалады, оған құрылыс желісі мен көлемінің экспликациясы қоса беріледі.

Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
2024 жылғы 11 маусымдағы
№ 606 бұйрығына
2-қосымша
Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
әуеайлақтарын (тікұшақ
айлақтарын) пайдалану
қағидаларына
5-қосымша

Төсем беткі қабатының фрикциондық қасиетін айқындау

Әуе кемесі пневматигінің төсеммен ілінісу коэффициентін айқындау деселерометр немесе автомобильдің тежегіш жолы ұзындығы бойынша жүргізіледі. Өлшеу ұшу-қону жолағының әрбір үшінші ұзындығында осінен 5 – 10 м аралықта жүргізіледі. Әрбір учаскедегі өлшеу саны – кемінде үшеу.

Моделі 1155-М деселерометрі (1-сурет) автомобтль тежеген кезде туындайтын инерциялық күш әрекетіне негізделген. Деселерометр автомобильдің алдыңғы және жанындағы әйнегіне жабыстырғыш көмегімен бекітіледі.

1-сурет. Деселерометр:

1- маятник осі; 2 - жабыстырғыш; 3 – бағанды бекіту бұраны; 4 – корпусты бекіту бұраны; 5 – қайтару сабы; 6 – белгілеу тілі; 7 – бақылау ізікшесі

Ілініс коэффициентін айқындау алдында пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес автомобиль тежегішінің реттелгені тексерілсін.

Деселерометр көмегімен өлшеу былай орындалады: автомобиль 40 сағ/км дейін жылдамдық алып, жүргізуші аяқ тежегішін 1-2 с қалыпты және жылдам аяғына дейін басады. Бұл ретте аспап маятнигі белгілеу тілімен бірге қозғалыс бағытына ауытқиды, содан кейін шәкіл бойынша тілдің белгілеген барынша ауытқуын есептейді. Осылай алынған теріс ауытқу, бірақ 10 есе азайтылған, ілініс коэффициентінің мәніне сәйкес.

Арнайы аспап пен динамометрлік арба болмағанд кезде ілініс коэффициенті тежегіш ақаусыз және жақсы реттелген, массасы 6000 кг құрама су шашқыш машинасы тежеу жолының ұзындығы бойынша айқындалады.

Зерттелетін учаскеде автомобиль анықтап белгіленген 20-50 сағ/км (VHT) жылдамдықпен түзу сызықпен және біркелкі қозғалуға тиіс. Тежеу дөңгелекті (юзаны) толық тоқтатқанға дейін жүзеге асырылады.

Қозғалыс жылдамдығы 20, 30, 40 және 50 сағ/км үшін ілініс коэффициентінің тежеу жолының ұзындығына тәуелділігі 2-суретте келтірілген.

2-сурет. Ілініс коэффициентінің қозғалыс жылдамдығы әртүрлі құрама су шашқыш машинаның тежеу жолының ұзындығына тәуелділігі

Егер ілініс коэффициенті 0,3-тен төмен болса, онда төсемнің беткі қабаты бойынша сырғуды төмендету (қар, мұз, су сыпырумен, жылу машинасымен және басқа тәсілмен тазартылады) бойынша шаралар қабылданады, содан кейін қайтадан бақылап өлшенеді.

Әуе кемесі пневматигінің төсеммен ілінісу коэффицентінің орташа мәні 1-кестеде келтірілген.

1-кесте

Әуе кемесі шасси дөңгелегі пневматигінің жолақ төсемінің жай-күйі мен түріне байланысты ұшу-қону жолағының бекі қабатымен ілінісу коэффициентінің мәні

Төсем жай-күйі мен түрі	Ілінісу коэффициентінің мәні
Құрғақ цемент-бетоны Ылғал цемент-бетон Құрғақ асфальт-бетон Ылғал асфальт-бетон Қарлы цемент, асфальт-бетон Мұзды цемент, асфальт-бетон	0,6-0,8 0,4-0,6 0.6-0,9 0,35-0,55 0,3-0,35 0,08-0,1

Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
2024 жылғы 11 маусымдағы
№ 606 бұйрығына
3-қосымша
Қазақстан Республикасы
мемлекеттік авиациясының
әуеайлақтарын (тікұшақ
айлақтарын) пайдалану
қағидаларына
42-қосымша

Әуеайлақ-пайдалану жабдығының ұшуға әзірлігін қарап-тексеру және бақылау нормалары

Тексеруші	Қарап-тексеру нормасы (қарап-тексеру түрі)
Мемлекеттік авиация қызметін бақылау және қадағалау органы, мемлекеттік авиацияны басқару органы мемлекеттік авиацияны жедел-тактикалық басқару органы	айына бір реттен сиретпей (бір авиациялық бөлімді жерүсті қамтамасыз ету және жалпы қолдану құралының кемінде 3 %-ы)
батальон командирі	үш айда бір реттен сиретпей (бір авиациялық бөлімді жерүсті қамтамасыз ету және жалпы қолдану құралының кемінде 20 %-ы)
инженерлік-әуеайлақ қызметінің бастығы	айына бір реттен сиретпей (бір авиациялық бөлімді жерүсті қамтамасыз ету және жалпы қолдану құралының кемінде 30 %-ы )
рота командирі	айына бір реттен сиретпей (бір авиациялық бөлімді жерүсті қамтамасыз ету және жалпы қолдану құралының кемінде 50 %-ы)
рота командирінің орынбасары	айына бір реттен сиретпей (ротаның барлық жерүсті қамтамасыз ету және жалпы қолдану құралы)
взвод командирі	екі аптада бір реттен сиретпей (взводтың барлық жерүсті қамтамасыз ету және жалпы қолдану құралы)