Об утверждении Инструкции по организации деятельности служб в Вооруженных Силах Республики Казахстан (службы горючего и смазочных материалов)

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 10 декабря 2024 года № 1440

      В соответствии с подпунктом 273) пункта 15 Положения о Министерстве обороны Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 2 июня 2022 года № 357, ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по организации деятельности служб в Вооруженных Силах (службы горючего и смазочных материалов).

      2. Начальнику Тыла Вооруженных Сил Республики Казахстан обеспечить:

      1) направление настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан в электронном виде в течение пяти рабочих дней со дня его подписания на казахском и русском языках в соответствии с требованиями пункта 10 Правил ведения Государственного реестра нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонного контрольного банка нормативных правовых актов Республики Казахстан, утвержденных приказом Министра юстиции Республики Казахстан от 11 июля 2023 года № 472 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33059);

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

      3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении подпунктов 1) и 2) настоящего пункта в течение десяти календарных дней после дня первого официального опубликования настоящего приказа.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Министра обороны Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ довести до заинтересованных должностных лиц и структурных подразделений.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр обороны
Республики Казахстан
генерал-полковник 		Р. Жаксылыков

  Утверждена
приказом Министра обороны
Республики Казахстан
10 декабря 2024 года № 1440

Инструкция по организации деятельности служб в Вооруженных Силах Республики Казахстан (службы горючего и смазочных материалов)

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Инструкция по организации деятельности служб в Вооруженных Силах Республики Казахстан (службы горючего и смазочных материалов) (далее –Инструкция) детализирует организацию деятельности службы горючего и смазочных материалов (далее – ГСМ), обеспечения ГСМ, специальными жидкостями, техническими средствами и имуществом службы горючего складов ГСМ, обеспечение качества ГСМ и специальных жидкостей, порядка обращения с ядовито - техническими жидкостями (далее – ЯТЖ), соблюдение мер безопасности противопожарной защиты.

      2. Основные понятия, используемые в Инструкции:

      1) специальные жидкости – общее наименование жидкостей, применяемых при эксплуатации военной техники;

      2) склады войсковые – учреждения и подразделения материально - технического обеспечения (далее – МТО) в составе войск (сил), предназначенные для приема, хранения, освежения, сортировки, комплектования, учета и отправки (выдачи) материальных средств;

      3) военное имущество – оборонные объекты, все виды вооружения, военной техники, специальные средства и другое имущество, находящиеся на праве оперативного управления государственных учреждений Вооруженных Сил Республики Казахстан, других войск и воинских формирований;

      4) довольствующий орган – структурное подразделение или государственное учреждение Вооруженных Сил, осуществляющее обеспечение военным имуществом Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования в соответствии с возложенными на них функциями.

      5) контроль качества ГСМ – определение физико-химическими анализами значения показателей качества ГСМ для установления соответствия полученных значений требованиям межгосударственных стандартов (далее – ГОСТ), национальных стандартов (далее – СТ РК) и техническим условиям (далее – ТУ) на данный продукт;

      6) заправка – комплекс работ по заполнению ГСМ баков воздушных судов и военной техники;

      7) эксплуатационная документация – документация, регламентирующая летную и техническую эксплуатацию изделия и содержащая эксплуатационные ограничения, процедуры и рекомендации.

Глава2. Организация деятельности службы ГСМ

      3. Организация деятельности службы ГСМ представляет собой комплекс мероприятий, направленных на удовлетворение потребностей войск (сил) в военном имуществе службы горючем в целях поддержания их боевой готовности для выполнения поставленных задач.

      4. Задачами службы горючего и смазочных материалов Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – ВС РК) являются:

      1) определение потребности в горючем и технических средствах службы ГСМ;

      2) истребование, получение (прием) и создание в войсках (силах) установленных запасов горючего, технических средств службы и их размещение;

      3) обеспечение сохранности горючего и технических средств службы;

      4) организация учета и отчетности при хранении и расходовании горючего;

      5) организация и контроль законности расходования горючего;

      6) планирование и обеспечение своевременного восполнения расхода и потерь запасов горючего и технических средств службы;

      7) заправка техники горючим.

      5. Руководство системой обеспечения войск (сил), горючим и техническими средствами осуществляют органы управления службы горючего и смазочных материалов:

      1) в Управлении начальника Тыла ВС РК (далее – УНТ ВС РК) – управление горючего и смазочных материалов Управления начальника Тыла ВС РК (далее - управление ГСМ УНТ ВС РK);

      2) в Сухопутных войсках Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – СВ ВС РК) – служба горючего и смазочных материалов Управления материального обеспечения главного управления тыла сухопутных войск Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – УМО ГУТ СВ ВС РК);

      3) в Силах воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – СВО ВС РК) – служба горючего и смазочных материалов Управления тылового обеспечения главного управления тыла управления главнокомандующего Сил воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – УТО ГУТ УГК СВО ВС РК);

      4) в Десантно-штурмовых войсках Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – ДШВ ВС РК) – служба горючего и смазочных материалов Управления тылового обеспечения управления командующего десантно-штурмовых войск Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее –УТО УК ДШВ ВС РК);

      5) в региональных командованиях – служба горючего и смазочных материалов регионального командования;

      6) в воинской части(учреждении) – служба горючего и смазочных материалов части (учреждения).

      В соединении кораблей, не имеющих своей береговой базы, обязанности начальника службы горючего и смазочных материалов выполняет заместитель командира (соединения) корабля по тылу (МТО), а на корабле – командир электромеханической боевой части корабля (командир БЧ-5).

      6. Силы и средства службы горючего и смазочных материалов ВС РК включают в себя:

      1) органы управления;

      2) подразделения подвоза горючего и ракетного топлива;

      3) склады ГСМ баз МТО (тылового обеспечения) УНТ ВС РК, баз МТО региональных командований, авиационных и береговых баз, бригад, полков, батальонов;

      4) ремонтные цеха (мастерские) службы горючего и смазочных материалов;

      5) химмотологический центр, лаборатории контроля качества горючего.

      7. Начальник службы ГСМ вида, рода войск Вооруженных Сил Республики Казахстан подчиняется заместителю главнокомандующего (командующего) видом, родом войск Вооруженных Сил Республики Казахстан по тылу, а по специальным вопросам службы горючего и смазочных материалов выполняет указания начальника управления ГСМ УНТ ВС РК.

      8. На начальников служб ГСМ вида и родов войск, региональных командований ВС РК возлагается:

      1) определение совместно с соответствующими штабами перспективной и годовой потребности в ГСМ и представление в довольствующий орган соответствующих заявок на горюче-смазочные материалы по номенклатуре;

      2) распределение лимита расхода горючего за подчиненные соединения и части;

      3) планирование и осуществление необходимых мероприятий по повышению эффективности использования и экономии горючего;

      4) контроль за обеспеченностью горючим и техническими средствами в подчиненных соединениях и частях;

      5) представление в довольствующий орган необходимых данных для своевременного обеспечения горючим и техническими средствами организационных мероприятий, учений, испытаний новой техники и других мероприятий.

      Служба горючего и смазочных материалов выполняет возложенные на нее задачи во взаимодействии с соответствующими штабами тыла.

      Органы управления службы горючего и смазочных материалов представляют штабам тыла информацию, предусмотренную табелем срочных донесений.

      Штабы тыла своевременно доводят до органов управления службы горючего и смазочных материалов задачи по обеспечению горючим и техническими средствами проводимых мероприятий. Необходимые плановые и распорядительные документы, предусматривающие решение этих вопросов, штабы тыла разрабатывают с участием соответствующих начальников службы горючего и смазочных материалов.

      9. Обеспечение ВС РК горючим и техническими средствами организуется довольствующим органом управления горючего и смазочных материалов УНТ ВС РК во взаимодействии с командирами (начальниками) баз МТО, начальниками службы горючего и смазочных материалов видов, региональных командований, родов войск ВС РК.

Глава 3. Порядок обеспечения ГСМ

      10. Обеспечение ГСМ является составной частью материального обеспечения Вооруженных сил и представляет собой комплекс мероприятий, направленных на удовлетворение потребностей войск (сил) в военном имуществе службы горючем в целях поддержания их боевой готовности для выполнения поставленных задач. Целью обеспечения ГСМ является – поддержание боевой готовности и боеспособности войск (сил) по наличию готовых к боевому применению (использованию по назначению) вооружения и военной техники, обеспеченности всеми видами материальных средств согласно номенклатуры службы ГСМ.

      11. Обеспечение горючим организуется начальником службы ГСМ и осуществляется на основе приказа Министра обороны Республики Казахстан от 29 февраля 2024 года № 202 "Об утверждении Регламента Обеспечение горючим и смазочными материалами Вооруженных Сил Республики Казахстан" с учетом выделенных ресурсов и установленных лимитов расхода, на основании сводок и донесений подчиненных воинских частей и учреждений об обеспеченности, заявок на отпуск, подачу и подвоз, исходя из реальной потребности войск (сил) в материальных средствах и их наличия на базах, складах, а также у организаций местной промышленной базы.

      12. Обеспечение ГСМ и техническими средствами осуществляется по схеме: управление начальника Тыла – вид войск – региональное командование (род войск) – воинская часть – подразделение.

      В целях сокращения сроков обеспечения горючим и централизации его подвоза, а также вследствие отсутствия в штатах службы и (или) склада горючего и смазочных материалов либо удаленности более 100 км от баз (воинских частей) снабжения допускается прикрепление (на правах подразделения) отдельных воинских частей и (или) подразделений на довольствие к одной из ближайших воинских частей, имеющей самостоятельную службу горючего и смазочных материалов. В этих случаях личный состав службы горючего и смазочных материалов (младшие специалисты), прикрепляемой на довольствие воинских частей (учреждении), привлекается к работе по специальности в воинских частях (учреждениях).

      13. Для бесперебойного обеспечения горючим и смазочными материалами на довольствующих складах, в воинских частях, учреждениях допускается содержать переходящие запасы в количестве до 50% от их годовой расчетной потребности.

      При определении размеров запасов текущего снабжения (довольствия) учитываются выполняемые задачи, нормы расхода, наличие складской базы, возможности хранения материальных средств.

      14. Основанием для первичного зачисления воинской части на обеспечение является приказ Министра обороны Республики Казахстан о включении данной воинской части в состав регионального командования (родов войск) или о ее дислокации (передислокации) на территории данного регионального командования (рода войск).

      15. Годовая потребность ВС РК в горючем и смазочными материалами определяется довольствующим органом на основании заявок видов, родов войск Вооруженных Сил Республики Казахстан, региональных командований, департаментов, главных управлений и управлений Министерства обороны и Генерального штаба ВС РК. Годовые заявки в довольствующий орган представляются на необходимое к расходу и поставке количество ГСМ по формам и в сроки, установленные табелем срочных донесений Тыла Вооруженных Сил Республики Казахстан, утвержденного приказом первого заместителя Министра – Председателя комитета начальников штабов Министерства обороны Республики Казахстан от 2 декабря 2009 года № 538дсп "Об утверждении Табеля срочных донесений Тыла Вооруженных Сил Республики Казахстан" (далее – Табель срочных донесений).

      16. Расчет-обоснования потребности в горючем и смазочных материалах на планируемый год разрабатываются соответствующими начальниками департаментов, главных управлений и управлений Министерства обороны и Генерального штаба, заместителями главнокомандующих (командующих) видами, родами войск и региональных командований ВС РК по тылу и представляются в управление горючего и смазочных материалов УНТ ВС РК.

      В заявках и расчет-обоснованиях потребности вида, родов войск ВС РК по соответствующим видам горючего предусматривается обеспечение боевого дежурства, боевой подготовки, обслуживания и ремонта всех видов вооружения и военной техники, производственных и хозяйственных работ, текущих нужд жизнедеятельности воинской части, а также накопление неприкосновенных запасов.

      17. Годовые расчеты и заявки на горючее и смазочные материалы составляются на основании:

      1) данных о численности вооружения и военной техники по видам, типам, группам эксплуатации и маркам машин;

      2) годовых норм эксплуатации военной техники (моторесурсов);

      3) планов накопления запасов;

      4) расчетов потребности в горючем и смазочными материалами для заправки, обкатки и опробования военной техники неприкосновенного запаса в соответствии с установленными нормами;

      5) расчетов-заявок начальников служб (отделов, управлений) на горючее для производственно-технических и хозяйственных нужд;

      6) норм расхода и таблиц применения горючего на военной технике;

      7) данных о фактическом расходе, наличии горючего и об использовании моторесурсов по видам военной техники.

      Кроме того, основанием для составления расчетов и заявок на горючее и смазочными материалами являются:

      1) в региональных командованиях, видах войск и в центре:

      предварительные расчеты к планам боевой подготовки на планируемый год;

      планы ремонта военной техники;

      2) в Силах воздушной обороны ВС РК, кроме того:

      годовые нормы налета часов на летчика (экипаж);

      планы подготовки летчиков в военно-учебных заведениях МО РК;

      планы проведения государственных испытаний.

      18. Для определения потребности в горючем и смазочными материалами на планируемый год начальники соответствующих управлений, отделов и служб регионального командования, видов и родов войск в сроки, устанавливаемые заместителем командующего войсками регионального командования по тылу, представляют в службу горючего и смазочных материалов:

      1) данные о годовых нормах эксплуатации (моторесурсах) военной техники (ходовых часах и часах стоянки с подогреваемыми машинами для кораблей, километрах пробега или часах работы для автомобилей, танков, тягачей, двигателей, планируемого налета) по типам, классам, группам эксплуатации и маркам машин, исходя из фактического наличия и ожидаемого поступления (убыли) военной техники до конца года, предшествующего планируемому, в пределах штатной (табельной) численности в целом за все воинские части;

      2) годовые заявки и расчеты на ГСМ, специальные жидкости для хранения и ремонта военной техники, производственно-технических и других нужд – по воинским частям и учреждениям;

      19. Для составления годовой заявки на ГСМ служба горючего и смазочных материалов вида, рода войск, регионального командования ВС РК исходя из представленных материалов формирует расчетную потребность в горючем, на основании анализа данных о фактическом расходе горючего и использовании моторесурсов за предыдущие годы и оценки возможностей экономии горючего, определяет подлежащую истребованию минимальную потребность в горючем к расходу.

      В соответствии с этой минимальной потребностью в горючем определяется потребность в смазочных материалах и специальных жидкостях, расходуемых в процентной норме от расхода горючего.

      20. Потребность в смазочных материалах и специальных жидкостях, расходуемых в процентной норме от расхода горючего, истребуемого видом, родами войск, региональными командованиями, департаментами, главными управлениями и управлениями Министерства обороны, Генерального штаба, а также для производственно-технических и других нужд, расход на которые нормируется независимо от расхода горючего, определяется на основании представленных в службу горючего и смазочных материалов расчетов и анализа полученных итоговых данных в сравнении с фактическим расходом этих продуктов за предшествующие годы.

      21. В годовых заявках вида, рода войск, региональных командований ВС РК ГСМ и специальные жидкости истребуются к поставке исходя из установленных норм запасов текущего снабжения и возможностей размещения этих запасов.

      22. ГСМ и специальные жидкости истребуются к поставке с распределением по маркам и кварталам вида, регионального командования, рода войск, с указанием способа поставки – централизовано/децентрализовано.

      23. К годовой заявке прилагаются пояснительная записка, в которой дается обоснование принятых при ее составлении годовых норм эксплуатации военной техники (моторесурсов).

      24. Развернутый перечень вопросов, подлежащих освещению в пояснительной записке, определяется довольствующим органом.

Глава 4. Хранение и складирование ГСМ

      25. Базы материально-технического обеспечения (далее – МТО) и войсковые склады горючего предназначены для приема, хранения, освежения, сортировки, комплектования, учета и отправки (выдачи) горючего, смазочных материалов, специальных жидкостей, технических средств и имущества службы ГСМ, поступающих для воинских частей (учреждений) и военных учебных заведений.

      26.Склады горючего баз МТО принимают, хранят, отгружают и выдают горючее и технические средства воинским частям региональных командований и родов войск, военным учебным заведениям, учреждениям Министерства обороны Республики Казахстан.

      27. Войсковые склады горючего предназначены для приема, хранения и выдачи горючего, технических средств и имущества службы подразделениям и на заправочные пункты. К войсковым складам горючего относятся склады воинских частей (учреждений), авиационных баз и воинских частей материально-технического обеспечения видов, родов войск Вооруженных Сил.

      Войсковые склады горючего подразделяются на стационарные и полевые.

      К стационарным относятся склады, у которых основное технологическое оборудование для приема, хранения и выдачи горючего и технических средств представляют собой постоянные капитальные сооружения.

      К полевым относятся склады, у которых оборудование для приема, технические средства, способные в сжатые сроки развертываться на местности в заданном районе.

      28. Войсковые склады горючего личным составом и техническими средствами укомплектовываются согласно штатам, табелям и нормам.

      29. Войсковые склады горючего обеспечивают:

      1) получение горючего, выдача его подразделениям и на заправочные пункты;

      2) содержание установленных запасов горючего и технических средств;

      3) выдача горючего и технических средств воинским частям и отдельным подразделениям.

      30. Стационарный войсковой склад горючего располагается на территории воинской части (учреждения) с соблюдением противопожарного удаления от зданий и сооружений в соответствии с действующими нормами технического регламента "Общие требования к пожарной безопасности", утвержденного приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 17 августа 2021 года № 405 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 24045) и с учетом возможности использования существующих подъездных дорог, железнодорожных путей.

      31. Участок для размещения стационарного войскового склада горючего должен отвечать следующим требованиям:

      1) обеспечивать рассредоточенное расположение сооружений, укрытий, оборудования и запасов горючего в соответствии с противопожарными нормами технического регламента, а также минимальную затрату сил и средств на строительство и эксплуатацию склада;

      2) обеспечивать размещение склада на местности с планировочной отметкой ниже существующих объектов части, с подветренной стороны по отношению к ним и близлежащим населенным пунктам;

      3) находиться вблизи автомобильных дорог, иметь удобные и по возможности скрытые подъездные пути или позволять устраивать их с наименьшей затратой сил и средств;

      4) иметь вблизи естественные водоемы или другие надежные источники обеспечения водой для противопожарных и эксплуатационных нужд склада;

      5) иметь устойчивый грунт, способный выдержать нагрузку резервуаров с горючим и груженого автомобильного транспорта;

      6) уровень грунтовых вод допустим на 0,3-0,5 метра ниже предполагаемой отметки заглубления резервуаров, полов хранилищ, траншей и других сооружений;

      7) хранилища для масел, смазок, специальных жидкостей в таре и технических средств;

      8) площадки или навесы для хранения горючего в таре и бывших в употреблении бочек;

      9) площадки (стояки) выдачи горючего в автотранспорт;

      10) площадки или навесы для стоянки наливного и бортового автотранспорта.

      32. Для оформления документов на принятое и выданное горючее, ведения документации на технические средства и для других работ на стационарных войсковых складах горючего предусматривается служебное помещение.

      На складах, имеющих лабораторию, служебное помещение, совмещается с помещением лаборатории.

      33. Помещение для проведения лабораторных анализов горючего оборудуется:

      1) водопроводом и канализацией;

      2) промышленным газом или газогенератором (газогенераторный бак и баллон со сжатым воздухом);

      3) электрическим освещением во взрывобезопасном исполнении;

      4) отоплением и вентиляцией.

      При печном отоплении топка устраивается вне комнаты для анализов, а труба печи оборудуется искроуловителем.

      34. Склад горючего авиационной базы размещается при аэродроме рассредоточено на двух и более участках, расположенных на территории аэродрома вне полос подходов, на расстояниях, позволяющих обеспечить быструю подачу горючего к зонам рассредоточения авиационных подразделений, но с соблюдением необходимых противопожарных разрывов. На одном из участков развертывается базовый склад, на других - расходные склады горючего.

      Горючее с базового склада в расходные склады подается по трубопроводу, а в отдельных случаях - автомобильным транспортом. Подача по трубопроводу является более надежной и экономичной.

      Расходный склад горючего авиационной базы необходимо содержать в постоянно готовым к заправке горючим самолетов.

      35. Вместимость складов горючего авиационных баз определяется с учетом размеров установленных запасов, веса заправки и напряженности учебной и боевой деятельности авиационных частей, которые базируются на обслуживаемом аэродроме.

      36. Для содержания в технически исправном состоянии здания, сооружения, оборудование и технические средства складов горючего систематически подвергаются осмотрам, выявленные неисправности устраняются.

      37. Капитальное строительство, капитальный и текущий ремонт складов горючего, а также покраска резервуаров светоотражающей краской, установка заземлений для отвода статического электричества, установка резервуаров, обвалование резервуарного парка (резервуаров) земляным валом (бетонным ограждением) осуществляются районными эксплуатационными частями (далее – РЭЧ).

      38. Для хранения горючего на войсковых складах используются передвижные металлические, резинотканевые резервуары и тара (бочки, канистры, бидоны). На стационарных аэродромных складах строятся (по типовым проектам) стационарные резервуары большой вместимости (от 200 до 3000 м3).

      39. Резервуары в зависимости от их расположения относительно планировочной отметки прилегающей территории подразделяются на:

      1) наземные, когда днище вертикального или нижняя образующая обечайки горизонтального резервуара находится на одном уровне, или выше на низшей планировочной отметки прилегающей площадки (в пределах 3 метров от стенки резервуара), а также, когда резервуар заглублен менее чем на половину его высоты (диаметра);

      2) полузаглубленные, когда резервуар заглублен не менее чем на половину высоты, причем верх стенки вертикального резервуара или верхняя образующая обечайки горизонтального резервуара находится выше на низшей планировочной отметки прилегающей площадки не более чем на 2 метра;

      3) заглубленные, когда верх стенки вертикального резервуара или верхняя образующая обечайки горизонтального резервуара находится ниже на низшей планировочной отметки прилегающей площадки не менее чем на 0,2 метра, к заглубленным относятся также резервуары, имеющие обсыпку не менее чем на 0,2 метра выше верха стенки вертикального резервуара или верхней образующей обечайки горизонтального резервуара, ширина обсыпки резервуара по верху не менее 3 метров, над горловиной заглубленного резервуара устанавливается колодец.

      40. Для предотвращения утечки горючего по территории склада в случае пожара или аварии резервуара группы наземных и полузаглубленных резервуаров, а также отдельные резервуары обваловываются земляным валом (бетонным ограждением). Вместимость обвалования должна быть не меньше половины вместимости наземной части всех резервуаров группы. Площадка внутри обвалования планируется так, чтобы дождевые и талые воды собирались в месте установки дренажной трубы для спуска их в водоотводную канаву. Труба оборудуется хлопушкой, которая постоянно закрыта (открывается только на время удаления воды из обвалования).

      Через водоотводную канаву и обвалование устраиваются переходные мостики. Наземные стационарные резервуары и группы горизонтальных резервуаров оборудуются лестницами. Для удобства работ по наливу, сливу и замеру горючего по верху горизонтальных резервуаров устраиваются переходные мостики (смотровая площадка).

      41. За состоянием обвалований и подушек фундаментов резервуаров, а также за возможным проникновением грунтовых вод под полузаглубленные и заглубленные резервуары устанавливается постоянный контроль, чтобы не допустить подъема резервуаров этими водами.

      42. Горловины резервуаров плотно закрываются крышкой на прокладке, изготовленной из маслобензостойкой резины. При отсутствии на складе прокладок из маслобензостойкой резины они изготавливаются:

      1) для резервуаров с бензином – из паронита толщиной 3-4 мм;

      2) для резервуаров с дизельным топливом – из паронита или картона,пропитанного горячей олифой и после просушки промазанного с обеих сторон горячим столярным клеем с добавлением небольшого количества белил;

      3) для резервуаров с маслом – из картона, размоченного в горячей воде и пропитанного жидким столярным клеем;

      4) для фланцевых соединений трубопроводов – из хлорвинила, паронита или картона, пропитанного горячей олифой.

      43. Замерный люк постоянно закрыт крышкой на прокладке, опечатан или опломбирован. Открывается он только при замере уровня и отборе проб горючего.

      44. Для предотвращения аварий резервуаров и поддержания их висправном состоянии на складе проводятся следующие плановые работы:

      1) технический осмотр;

      2) планово-предупредительное обслуживание, ремонт резервуаров и их оборудования;

      3) зачистка резервуаров от воды, грязи и ржавчины.

      45. В случае аварии или при выявлении неисправности резервуара начальник склада принимает меры к сохранению горючего и ликвидации аварии или устранению неисправности.

      46. Технический осмотр резервуаров проводится ежедневно. Особое внимание уделяется состоянию сварных швов и запорной арматуры. При появлении трещин и отпотин в сварных швах или в основном металле резервуар немедленно опорожняется и ремонтируется.

      47. Резервуары подлежат зачистке в следующих случаях:

      1) перед проведением ремонтных работ;

      2) при подготовке резервуара к приему горючего, которое по сорту выше горючего (смены марки нефтепродукта), хранившегося ранее в резервуаре;

      3) каждый раз при выявлении на дне резервуара механических примесей, воды или других загрязнений.

      48. Зачистка резервуара после слива горючего предусматривает:

      1) освобождение резервуара от остатков горючего;

      2) удаление со дна скопившихся осадков (грязи, ржавчины);

      3) тщательную очистку внутренней поверхности резервуара от осадков грязи и продуктов коррозии.

      49. Освобождается резервуар от остатков горючего с помощью мотонасосной установки или ручного насоса.

      Внутренняя поверхность резервуара очищается от осадков грязи и продуктов коррозии моющими препаратами с помощью комплекта для механизированной зачистки резервуаров, а также вручную с помощью деревянных лопат, скребков, совков, метел, травяных или капроновых щеток.

      50. При зачистке резервуаров из-под сернистого горючего, остатки продуктов коррозии, во избежание самовоспламенения сернистых соединений, должны все время быть влажными до полного их удаления из резервуара и с участка хранения в безопасное в пожарном отношении место.

      51. При подготовке резервуара к ремонту он дегазировается до взрывобезопасной концентрации паров горючего путем пропарки, промывки моющим препаратом с помощью комплекта оборудования для механизированной зачистки или сильной струей воды и тщательно проветривается. Концентрация паров горючего в резервуаре проверяется с помощью газоанализатора.

      52. Работы по зачистке резервуаров на войсковом складе проводится под непосредственным руководством начальника службы ГСМ или начальника склада.

      53. Зачистка резервуара (автоцистерны) оформляется актом зачистки, в котором указывается цель зачистки, количество удаленных из резервуара остатков, а также количество горючего и материалов, израсходованных при зачистке. Акт утверждается заместителем командира (начальника) части по тылу (МТО) и является основанием для списания израсходованных материалов с книг учета.

      54. Тара зачищается на специально отведенной площадке с помощью комплекта оборудования для промывки бочек.

      55. Стационарные трубопроводы на войсковых складах горючего прокладываются, заглублено с непрерывным уклоном в сторону устройств, обеспечивающих их полное самотечное опорожнение. Минимальные уклоны трубопроводов не менее 0,0020 градуса для маловязких и 0,020 градуса для высоковязких и застывающих жидкостей согласно пункту 128 Инструкции по безопасности при эксплуатации технологических трубопроводов, утвержденной приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 27 июля 2021 года № 359 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 23754).

      56. Трубопроводы для горючего укладываются отдельно от общих траншей с газопроводами, пожарным водопроводом, теплопроводами, а также с кабелями высокого и низкого напряжения.

      Трубопроводы для нефтепродуктов, требующих подогрева при перекачке, прокладываются совместно с паропроводами и конденсатопроводами в непроходных несгораемых каналах.

      Минимальная глубина заложения в грунт трубопроводов устанавливается не менее 0,8 м. до верха трубы и 0,6 м. над верхом короба при прокладке в каналах.

      57. Заглубленные трубопроводы для горючего в местах пересечения автомобильных и железных дорог прокладываются под дорогами по кратчайшему расстоянию в защитных металлических, бетонных или асбоцементных трубах, концы которых находятся от обочины автодорог и головки рельсов не менее чем на 2 м.

      58. На каждый трубопровод, проложенный стационарно, составляется калибровочная таблица для определения количества находящегося в нем горючего.

      59. Все фланцевые соединения трубопроводов плотно затягиваются на прокладках.

      60. Задвижки перед установкой проверяются на плотность.

      61. Профилактический осмотр задвижек проводится не реже двух раз в год, в том числе обязательно при подготовке склада к работе в весенне-летних и осенне-зимних условиях.

      62. В процессе эксплуатации складских трубопроводов необходимо:

      1) не допускать повышения давления в трубопроводе сверх установленного проектом;

      2) проверять целостность трубопровода внешним осмотром и по показаниям манометра на напорном патрубке перекачивающего насоса, падение давления служит одним из признаков повреждения трубопровода;

      3) открывать и закрывать задвижки на трубопроводе с помощью маховиков задвижек или специальных ключей, не применяя каких-либо дополнительных рычагов;

      4) своевременно производить замену сальниковой набивки задвижек и периодически подтягивать сальники;

      5) следить, чтобы в трубопровод не попадала вода, так как замерзание воды приводит к размораживанию трубопровода.

      63. При эксплуатации трубопровода, проложенного к причалам или пирсам, особое внимание следует обращать на состояние подводной части трубопровода и места соединения его с рукавом. На рукавах не допускаются порывы проволочной спирали, а также повреждения припайки спирали к наконечнику рукава и к трубопроводу.

      64. После слива горючего не снимаемые рукава освобождаются от остатков горючего, концы рукавов закрываются чехлами из брезента. Съемные рукава по окончании работы убираются в защищенные от солнца и атмосферных осадков места.

      65. Осмотр трубопроводов проводится ежедневно. Особое внимание при осмотре уделяется состоянию фланцевых и муфтовых соединений, а также установленного на трубопроводах оборудования.

      66. Течь горючего из трубопровода и от потины немедленно устраняются путем:

      1) постановки аварийных муфт и хомутов;

      2) сварки (в этом случае трубопровод освобождается от горючего и подготавливается к ремонту);

      3) подтягивания болтов или замены прокладок во фланцевых соединениях с предварительным освобождением трубопровода от горючего;

      4) ремонта трубопровода с помощью пластмасс на основе эпоксидных смол.

      67. Во время технического осмотра трубопровода проверяются легкость и плавность хода задвижек и вентилей, состояние опор и компенсаторов, правильность положения труб на опорах, а также чистота фильтров-отстойников (особенно в зимнее время).

      68. Один раз в год заглубленные, подводные и один раз в два года наземные трубопроводы со всем установленным на них оборудованием подвергаются испытанию на прочность и герметичность. Результаты испытания оформляются актом и утверждаются командиром (начальником) воинской части (учреждения).

      Обнаруженные во время испытания дефекты устраняются, после чего трубопроводы испытываются повторно.

      69. На стационарных войсковых складах хранилища и навесы для горючего и технических средств строятся по типовым проектам, из несгораемых материалов.

      70. В хранилищах для естественной вентиляции оборудуются вытяжные шахты с дефлекторами, воздух в хранилища поступает через фрамуги и окна.

      Хранилища, предназначенные для хранения горючего и специальных жидкостей в таре, оборудуются принудительной вентиляцией с помощью центробежных вентиляторов во взрывобезопасном исполнении. Отверстия вытяжных систем защищаются предохранительными сетками.

      71. Электрическое освещение в хранилищах для горючего, масел и специальных жидкостей устраивается во взрывобезопасном исполнении. При отсутствии на складе электрического освещения хранилища при работе освещаются взрывобезопасными аккумуляторными фонарями.

      72. Хранилища оборудуются средствами механизации погрузочно-выгрузочных работ, стеллажами и поддонами. Стеллажи и поддоны устанавливаются с учетом наилучшего использования вместимости хранилищ, применения средств механизации погрузочно-выгрузочных работ, естественного освещения пола, удобства работ и осмотра технических средств и горючего в таре.

      73. В каждом хранилище необходимо иметь:

      1) план хранилища с нанесенной на нем схемой расстановки стеллажей или штабелей тары с горючим утвержденный командиром (начальником) воинской части (учреждения);

      2) паспорт с указанием типа хранилища, длины, ширины, высоты до перекрытия, площади и вместимости (в условных вагонах) утвержденный командиром (начальником) воинской части (учреждения);

      3) инструкции личному составу о порядке допуска в хранилище, правилах хранения горючего в таре и технических средств, режиме хранения, по технике безопасности и пожарной безопасности с указанием порядка действий в случае пожара утвержденный командиром (начальником) воинской части (учреждения);

      4) журнал осмотра хранилища;

      5) рабочий стол с письменными принадлежностями;

      6) шкаф для рабочего инструмента;

      7) инвентарь для поддержания чистоты в хранилище (метлы, щетки, совки);

      8) металлические ящики для обтирочных материалов;

      9) пожарный инвентарь.

      Кроме того, в отдельных хранилищах в зависимости от видов хранимых технических средств необходимо иметь:

      1) переносные лестницы для удобства укладки в верхних рядах штабелей и на верхних полках стеллажей;

      2) средства механизации и приспособления, облегчающие работы по погрузке (выгрузке);

      3) средства для взвешивания и измерения (весы, рулетки, щупы).

      74. Для правильной эксплуатации хранилищ необходимо:

      1) не допускать попадания в них воды;

      2) своевременно убирать, вентилировать или проветривать хранилища;

      3) ежемесячно проверять их состояние и устранять все обнаруженные неисправности;

      4) ежегодно проводить технический осмотр хранилищ и выполнять работы по текущему ремонту.

      75. С наступлением оттепели крыши и отмостки очищаются от снега, а водоотводные канавы, трубы и желоба от льда. После грозы, бури или сильной метели необходимо осмотреть хранилища и устранить выявленные повреждения.

      76. Хранилища вентилируются и проветриваются с учетом температуры наружного воздуха и состояния погоды. Летом для проветривания открывают все окна, двери и вытяжные трубы. На зиму наружные отдушины в подпольях закрывают щитами или закладывают кирпичами и обмазывают глиной. Зимой хранилища проветривают на короткое время, чтобы не проморозить полы и стены. Весной и осенью во избежание сырости хранилища проветривают только в ясную погоду.

      77. Хранилища закрепляются за должностными лицами и ежедневно ими осматриваются. При осмотре проверяется состояние тары. При обнаружении течи немедленно принимаются меры к ее устранению содержимое переливается в исправную тару, заменяются прокладки пробок на бочках.

      78. Навесы предназначаются для хранения порожней тары и технических средств, не требующих особой защиты от атмосферного воздействия. При строительстве навесов их открытая часть обращена фронтом в сторону, противоположную направлению господствующих ветров.

      79. На стационарные войсковые склады горючее со складов довольствующего органа (нефтебаз) подвозится транспортом части (соединения).

      80. При большом расходе воинской частью горючего и размещении ее склада вблизи железной дороги довольствующий орган планирует подачу горючего на склад железнодорожным транспортом (в цистернах или вагонами в таре).

      81. При наличии на складе подъездных железнодорожных путей горючее сливается из железнодорожных цистерн (разгружается из вагонов) непосредственно на складе, а при отсутствии тупика на ближайшей железнодорожной станции, откуда оно перекачивается по трубопроводу или доставляется транспортом воинской части.

      82. О предстоящем поступлении транспорта с горючим склад извещается заблаговременно начальником службы ГСМ. При получении извещения на складе проводится подготовка к приему транспорта:

      1) тщательно осматриваются и при обнаружении осадков (воды, грязи, ржавчины) зачищаются резервуары, автоцистерны и автотопливозаправщики, предназначенные для приема горючего;

      2) принимаются меры к возвращению в часть всех средств транспортирования горючего, а при возможности дополнительно вызывается транспорт из подразделений;

      3) при отсутствии свободных емкостей оборудуются площадки, на которых развертываются резинотканевые резервуары или устанавливаются бочки;

      4) проводятся контрольные замеры уровня горючего в резервуарах, выделенных для приема горючего;

      5) проверяется состояние трубопровода, по которому будет сливаться горючее, трубопровод, заполненный горючим другого сорта, опорожняется;

      6) проверяются и подготавливаются средства перекачки, сливно-наливное оборудование, вспомогательные приспособления, устройства и сооружения защиты окружающей среды от загрязнения горючим, а также освещение участка слива для работы ночью;

      7) места слива горючего обеспечиваются средствами пожаротушения;

      8) проверяется наличие и состояние аварийного запаса оборудования, материалов и инструмента;

      9) инструктируется личный состав, привлекаемый для приема горючего.

      83. При приеме горючего, поступившего автомобильным транспортом, прибывающие автотопливозаправщики, автоцистерны, прицеп-цистерны и грузовые автомобили c тарой подаются на участок приема-выдачи небольшими колоннами в зависимости от размера участка и наличия сил и средств для их одновременного слива. Остальные машины в ожидании слива находятся на площадке ожидания вне территории склада.

      84. У въезда на территорию склада проверяется исправность автомобилей, наличие на них средств пожаротушения и устройств для заземления.

      Лица, сопровождающие транспорт при себе имеют сопроводительные документы и паспорт на горючее.

      85. При перекачках на складе принимаются меры против обводнения и загрязнения горючего. Сливно-наливные устройства или рукава перед опусканием в емкости с горючим очищаются от грязи и тщательно протираются.

      Заполнение резервуаров, автоцистерн и автотопливозаправщиков авиационным горючим производится после тщательного осмотра и удаления из них остатков.

      86. Горючее в таре выгружается с применением средств механизации. Перед выгрузкой состояние тары тщательно проверяется, из поврежденных бочек горючее переливается в исправные.

      87. Поступившее на склад некондиционное горючее сливается в отдельный резервуар (тару).

      Если на складе нет свободного резервуара для слива некондиционного горючего, начальник склада немедленно докладывает об этом вышестоящему начальнику в порядке подчиненности и действует по его указанию.

      88. Горючее, масла и смазки на складе хранятся в металлических, резинотканевых резервуарах и в таре (бочках, канистрах, бидонах, барабанах, баках). Горючее хранится также в автоцистернах, прицепах-цистернах и автотопливозаправщиках. При хранении горючего в таре в хранилищах и под навесами используются эстакады по высоте пола кузова автомобиля, которые позволяют значительно облегчить погрузочно-выгрузочные работы и сократить время их проведения.

      При отсутствии хранилищ и навесов хранение горючего организуется на открытых площадках или в траншеях.

      89. У каждой группы резервуаров устанавливаются таблички с указанием сорта, количества, даты получения горючего и даты проведения последнего анализа.

      Если в группе резервуаров хранятся различные сорта горючего, то таблички устанавливаются у каждого резервуара. Такие же таблички устанавливаются у каждой группы (штабеля, стеллажа) бочек и другой тары.

      Хранение в одной группе резервуаров различных сортов авиационного горючего или авиационного и автомобильного горючего не допускается.

      90. В целях уменьшения потерь горючего от испарения резервуары и тара заполняются горючим до полной вместимости, но с учетом увеличения его объема при повышении температуры:

      1) вертикальные резервуары заполняются не более чем на 95% вместимости;

      2) горизонтальные резервуары не доливаются до верхней образующей обечайки резервуара на 15-20 см, бочки – на 5-7 см.

      91. Контрольные замеры горючего, хранимого в резервуарах, проводятся:

      1) в вертикальных резервуарах, а также в полузаглубленных и заглубленных горизонтальных резервуарах вместимостью больше 50 м3 при наличии указателей уровня ежедневно, а при отсутствии их - не реже двух раз в неделю;

      2) в резервуарах вместимостью 50 м3 и менее не реже двух раз в месяц;

      3) перед началом и после окончания каждой операции по приему, выдаче или внутрискладской перекачке горючего (в тех резервуарах, в которых производились эти операции);

      4) при подозрении на неисправность резервуара или трубопровода не реже двух раз в день.

      92. Замеры уровня горючего при наполнении или опорожнении стационарных вертикальных резервуаров проводятся не реже чем через каждые два часа. При заполнении последнего метра высоты резервуара промежутки между замерами уровня должны быть такими, чтобы исключить возможность перелива горючего.

      Контроль за наполнением горизонтальных и резинотканевых резервуаров осуществляется непрерывно.

      93. При первом заполнении вновь построенных или отремонтированных резервуаров в течение первых двух месяцев замеры уровня горючего проводятся в начале и конце рабочего дня.

      94. Горючее хранится только в исправных резервуарах, автоцистернах, автотопливозаправщиках и таре. Заполненные горючим емкости плотно закрываются крышками на прокладках и пломбируются (опечатываются).

      Хранить горючее в резервуарах с открытыми крышками и в таре без пробок не допускается.

      95.На каждую бочку краской наносится трафарет с указанием сорта. Тара с горючим укладывается в штабеля или на стеллажах по сортам пробками вверх, трафаретами в одну сторону.

      При укладке бочек на стеллажи на каждой полке один ряд бочек располагается независимо от рода хранимой жидкости. На стеллажи бочки укладываются по ширине не более чем в два ряда трафаретами наружу.

      96. На типовых складах проходы, предназначенные для транспортирования бочек, устанавливаются шириной не менее 1,8 м, а между штабелями или стеллажами - не менее 1м. Расстояние от верха бочек до потолка устанавливается не менее 1 м.

      97. Открытые площадки для хранения горючего в таре обваловываются на высоту не менее 0,5 м. В пределах одной огражденной площадки следует размещать не более шести штабелей. Каждый штабель имеет длину не более 20 м и ширину не более 10 м. Расстояние между штабелями на одной площадке не менее 5 м, а между штабелями, расположенными на соседних площадках, не менее 15 м.

      98. Осмотры горючего в таре проводятся не реже одного раза в неделю летом и двух раз в месяц зимой. Замеченные неисправности и течь горючего устраняются немедленно.

      99. Контрольные взвешивания горючего в таре проводятся при снятии остатков. Результаты взвешивания сличаются с учетными данными.

      100. Горючее со склада выдается в автоцистерны, автотопливозаправщики и тару. К местам заправки самолетов и кораблей горючее подается по трубопроводам (если предусмотрено), в других случаях техническими средствами заправки.

      101. В первую очередь выдается горючее более раннего поступления или находящееся на пределе кондиции сроков хранения.

      102. Автоцистерны и автотопливозаправщики, прибывшие на склад за горючим, содержатся исправными, чистыми и без остатков горючего в цистернах и рукавах.

      103. Во избежание перелива горючего водитель следит за заполнением автоцистерн и автотопливозаправщиков.

      104. При выдаче горючего во избежание попадания в него воды, снега и пыли необходимо строго следить за тем, чтобы люки автоцистерн, автотопливозаправщиков и резервуаров, установленных на автомобилях, плотно закрывались, а пробки бочек плотно завинчивались.

      105. Бочки на площадках следует укладывать по ширине не более чем в два ряда, с проходами через каждые два ряда шириной не менее 1 м.

      106. Для определения количества горючего, хранимого в резервуарах, на каждый резервуар составляется калибровочная таблица. Количество горючего определяется:

      1) при приеме (отгрузке) в железнодорожных цистернах и наливных судах путем замера уровня горючего с последующим пересчетом по калибровочным таблицам и с помощью счетчиков;

      2) при приеме (выдаче) в автоцистернах, автотопливозаправщиках с помощью счетчиков или по тарированной отметке в горловине цистерны;

      3) при приеме, хранении и выдаче горючего в таре - взвешиванием на весах;

      4) при хранении в резервуарах - замером уровня горючего с последующим пересчетом по калибровочным таблицам;

      5) при заправке автомобилей, танков, самолетов, кораблей и другой техники – замером объема, выдаваемого горючего с помощью заправочных колонок, счетчиков, установленных на трубопроводах и топливозаправщиках.

      107. Учет горючего ведется:

      1) в подразделении воинской части – в литрах;

      2) на складе, в службе воинской части, органе военного управления – в килограммах.

      Перерасчет выданного горючего из литров в килограммы производится начальником склада (службы) воинской части (учреждения).

      Определение количество горючего (нефтепродукта) в килограммах проводится в соответствии с межгосударственным стандартом ГОСТ 8.587-2019 "Масса нефти и нефтепродуктов. Методики (методы) измерении" и в следующей последовательности:

      в резервуарах, железнодорожных цистернах– по калибровочной таблице находят общий объем, соответствующий высоте уровня налива, полученный объем умножают на плотность при фактической температуре и получают значение массы горючего в килограммах;

      выданного для заправки ВВТ – количество (объем) выданного (заправленного) горючего (нефтепродукта) умножают на плотность при фактической температуре и получают значение массы горючего в килограммах.

      108. Для определения плотности и температуры горючего, находящегося в резервуарах, цистернах, наливных судах, отбирается средняя проба в соответствии с требованиями межгосударственного стандарта ГОСТ 2517-2012 "Нефть и нефтепродукты. Методы отбора проб".

      109. Высота уровня горючего в резервуарах, железнодорожных цистернах, наливных судах замеряется рулеткой или метрштоком не менее двух раз с точностью до 1 мм (в противоположных точках горловины по осевой линии).

      При обнаружении расхождений в отсчетах более чем на 1 мм замеры повторяются до получения наиболее близких результатов. Из наиболее близких отсчетах берется средний. Замеры высоты уровня налива во всех случаях делаются при спокойном зеркале горючего, а также при отсутствии пены на его поверхности.

      Выявленные при замерах недостачи или излишки горючего в пределах нормы погрешности согласно межгосударственного стандарта ГОСТ 8.587-2019 "Масса нефти и нефтепродуктов. Методики (методы) измерении", в книгах учета не отражаются.

      110. Для определения количества горючего при приеме, хранении и выдаче применяются только исправные измерительные приборы.

      111. Отработанные нефтепродукты собираются на складах горючего и смазочных материалов в воинских частях (учреждений), по указанию вышестоящего довольствующего органа передаются на склады регионального командования (рода войск) или другие склады и хранятся раздельно по трем группам:

      1) масла моторные отработанные (далее – ММО) – автомобильные, дизельные, авиационные, в том числе моторные масла применяемые в трансмиссиях, и смеси их с индустриальными маслами, подлежащие регенерации, переработке в смеси с нефтью и другому рациональному использованию;

      2) масла индустриальные отработанные (далее – МИО) - выделенные из отработанных эмульсий, смеси индустриальных масел, турбинные, компрессорные, гидравлические, вакуумные, приборные, трансформаторные, конденсаторные, кабельные и смеси их с индустриальными, подлежащие регенерации, переработке в смеси с нефтью и другому рациональному использованию;

      3) смеси нефтепродуктов, отработанных (далее – СНО) - применявшиеся в качестве промывочных жидкостей бензин, в том числе уайт-спирит, керосин, дизельное топливо, нефтяные масла, не отвечающие требованиям групп ММО и МИО, трансмиссионные масла, смеси нефти и нефтепродуктов, собранные при зачистке резервуаров, трубопроводов, железнодорожных цистерн, нефтеналивных судов и другого оборудования, подлежащие переработке в смеси с нефтью и используемые для технологических и других целей.

      Смешение отработанных нефтепродуктов с продуктами не нефтяного происхождения не допускается.

      112. Сбор отработанных нефтепродуктов производится раздельно по подгруппам и маркам из числа масел, указанных в каждой группе ММО, МИО и СНО.

      113. Сбор отработанных масел и других нефтепродуктов производится во всех случаях при сливе масел из картеров двигателей, редукторов, ванн (закалки, воронения), трансформаторов, турбин, гидравлических систем машин и механизмов всех видов и назначений, в том числе и с устройствами (фильтрами, центрифугами, адсорберами), увеличивающими срок службы масел, а также на пунктах ремонта и обслуживания транспортных средств и другого оборудования.

      114. В целях предотвращения попадания в отработанные нефтепродукты пыли, грязи, а также воды не рекомендуется сливать масла из системы смазки под открытым небом во время дождя, снегопада и сильного ветра. В случаях, когда отработанные масла все же приходится сливать в неблагоприятных условиях, принимаются меры против их обводнения и загрязнения.

      115. Для сбора отработанных нефтепродуктов в каждой воинской части, при складе горючего оборудуется пункт их сбора.

      116. На пункте сбора отработанных нефтепродуктов устанавливаются бочки или резервуары вместимостью 5, 10, 25 м3 в зависимости от расчетной потребности. Емкости с остатками трансмиссионных масел, пластичных смазок, промывочных жидкостей и продуктов не нефтяного происхождения для групп ММО и МИО не используются.

      117. Резервуары для отработанных нефтепродуктов оборудуются устройствами, обеспечивающие удаление отстоявшейся воды и осадка. Слив отработанных нефтепродуктов в резервуары и тару производится через сетку.

      118. Предназначенные для сбора отработанных нефтепродуктов оборудование и инвентарь (насосы, рукава, воронки) защищаются от загрязнений. Оборудование и инвентарь для сбора отработанных нефтепродуктов окрашиваются в цвет, установленный для данной группы нефтепродуктов.

      Отработанные промывочные жидкости группы СНО собираются в отдельную, плотно закрываемую емкость.

      119. Технические средства, прибывшие в исправных вагонах, контейнерах с исправными пломбами пункта отправления или на открытом подвижном составе без следов утраты, масса которых при погрузке была определена расчетным путем по обмеру или условно, выдаются грузополучателю без проверки массы.

      120. Технические средства выгружаются с соблюдением мер предосторожности, учитывая их особенности (легкость прокалывания, хрупкость, возможность обрыва), и аккуратно укладываются.

      121. При проверке технических средств, прибывших вагонами или багажом, они пересчитываются и проверяется их техническое состояние.

      122. Технические средства размещаются на складе с учетом обеспечения наиболее полного использования площади и вместимости хранилищ, а также возможности эффективного применения средств механизации и удобства работ с техническими средствами при их осмотре и обслуживании.

      123. При размещении технических средств в хранилище оставляются проходы:

      1) против дверей - шириной не меньше 2 метров;

      2) боковые вдоль стен и между штабелями шириной 0,7-0,8 метров.

      На каждом стеллаже или у штабеля вывешивается стеллажный ярлык с указанием наименования технических средств, количества, даты изготовления, даты консервации и срока предстоящей переконсервации.

      124. Технические средства выдаются (отгружаются) со склада только в исправном состоянии. Перед выдачей (отгрузкой) тщательно проверяется их комплектность. При отправке по железной дороге проверяется пломбировка.

      Технические средства выдаются (отгружаются) в упаковке, которая предохраняет их от повреждения в пути.

      125. На складе два раза в год проводятся плановые работы по подготовке склада к эксплуатации в весенне-летних и осенне-зимних условиях.

      При подготовке склада к работе в весенне-летних условиях проводятся следующие мероприятия:

      1) своевременный отвод талых и дождевых вод от тех объектов, которым угрожает затопление, а также из обвалований резервуаров;

      2) очистка кюветов и водоотводных каналов;

      3) перемещение технических средств и горючего в таре с участков, которые могут быть затоплены, в безопасное место;

      4) прием от подразделений (частей) охлаждающей низкозамерзающей жидкости и отработанных зимних сортов масел, подготовка их к хранению или отправка на региональные склады горючего;

      5) получение в соответствии с планом снабжения и выдача воинским частям (подразделениям) летних сортов горючего, смазочных материалов и специальных жидкостей;

      6) ремонт и консервация технических средств, оборудования, хранилищ и других сооружений склада;

      7) проверка и техническое обслуживание оборудования резервуаров и трубопроводов;

      8) проверка состояния и техническое обслуживание пожарного инвентаря, оборудования и зарядов огнетушителей;

      9) проверка молниезащитных устройств и заземления для отвода статического электричества;

      10) приведение в порядок внутрискладских и подъездных дорог;

      11) уборка территории склада от мусора (сухой травы, листьев);

      12) проверка работы очистных устройств и сооружений;

      13) зачистка резервуаров на заправочном пунктепо мере их освобождения;

      14) в авиационных базах зачистка расходных и отстойных резервуаров складов горючего по мере их освобождения.

      126. При подготовке склада к работе в осенне-зимних условиях проводятся следующие мероприятия:

      1) своевременный отвод дождевых вод, предупреждение снежных заносов;

      2) подготовка необходимого инвентаря для расчистки дорог от снега;

      3) проверка состояния резервуаров и их оборудования, трубопроводов, хранилищ;

      4) ремонт приборов отопления;

      5) проверка и утепление водопровода, пожарных водоемов, гидрантов, пожарных кранов, водопроводных колонок и колодцев;

      6) проверка и подготовка пожарного инвентаря и оборудования к зимним условиям, проверка зарядки огнетушителей и их утепление, создание условий сохранения песка сухим;

      7) уборка территории склада от мусора;

      8) зачистка резервуаров на заправочном пункте по мере их освобождения.

      127. Район развертывания полевого склада горючего назначается заместителем командира(начальника) по тылу (МТО).

      128. При выборе участка для развертывания полевого склада предусматривается:

      1) возможность рассредоточения, максимального укрытия и естественной маскировки средств хранения горючего, заправки и транспортирования;

      2) удобство и надежность подъездных путей;

      3) удобство приема, хранения и массовой выдачи горючего.

      Размещение и организация полевых войсковых складов горючего определяются в каждом конкретном случае условиями и характером боевых действий частей (соединений), темпом их передвижения.

      129. Для удобства управления, защиты от средств массового поражения, охраны и обороны полевые войсковые склады горючего располагаются и перемещаются совместно с другими складами части.

      130. При размещении склада в лесу, участок для него выбирается недалеко от опушки леса в целях обеспечения быстрого выдвижения склада при возникновении пожара в безопасное место.

      Следует избегать размещения войсковых полевых складов горючего в районах, расположенных вблизи крупных железнодорожных узлов, населенных пунктов и других объектов вероятного нападения противника.

      131. Полевые войсковые склады горючего в боевых условиях с запасами горючего в автоцистернах, автотопливозаправщиках, резервуарах и бочках, установленных на бортовых автомобилях и прицепах, размещаются так, чтобы быть в постоянной готовности к перемещению за боевыми порядками войск и к своевременному обеспечению горючим частей и подразделений.

      132. При развертывании полевого склада горючего во время длительного пребывания его в одном пункте оборудуются укрытия для резинотканевых резервуаров и тары, автоцистерн, автотопливозаправщиков и средств перекачки. Для специальных жидкостей и порожней тары выделяются отдельные места.

      Для личного состава отрываются щели вблизи основных мест работ и оборудуются укрытия.

      133. На удалении 100-200 м от склада на участках местности, обеспечивающих наилучшие условия для укрытия и естественной маскировки автомобилей, назначаются площадки ожидания прибывающего и убывающего транспорта.

      134. В наступлении полевой войсковой склад горючего, работает "с колес". Основные его запасы остаются на автомобилях, с которых производится выдача горючего и технических средств подразделениям.

      Склады горючего содержатся в состоянии постоянно готовым к работе на коротких остановках. В зависимости от обстановки часть запасов горючего выгружается на грунт.

      135. Для размещения полевых войсковых складов горючего в условиях частых перемещений, когда не представляется возможным при каждом развертывании выполнить все земляные работы, для укрытия личного состава, запасов горючего и техники максимально используют естественные и искусственные укрытия (овраги, канавы, воронки, пещеры, карьеры и защитные инженерные сооружения, оставленные войсками).

      136. Автоцистерны, автотопливозаправщики и грузовые автомобили с горючим в таре размещаются с соблюдением условий маскировки и следующих расстояний:

      1) между машинами 10-15 м;

      2) между отделениями машин 20-30 м;

      3) между взводами 50-100 м.

      137. Вблизи склада развертывается полевая лаборатория, оборудуются площадки для ожидания прибывающего и убывающего автомобильного транспорта. По возможности на площадках оборудуются укрытия для автоцистерн и автотопливозаправщиков.

      138. Полевые склады горючего авиационных баз укомплектовываются горизонтальными металлическими, резинотканевыми резервуарами, перекачивающими станциями, мотонасосными установками для горючего и масел, разборными складскими трубопроводами, комплектами групповой заправки, полевой лабораторией и другими техническими средствами.

      139. Полевые склады горючего авиационных баз развертываются на аэродромах рассредоточения.

      Для подачи горючего на аэродромные склады максимально используют полевые магистральные трубопроводы.

      140. В целях защиты от поражения обычным, ядерным, химическим и бактериологическим оружием, а также создания необходимых условий для работы полевые войсковые склады горючего оборудуются в инженерном отношении.

      Работу по инженерному оборудованию склада организует командир (начальник) воинской части (учреждения). В Силах воздушной обороны ВС РК инженерное оборудование аэродромных складов производится силами и средствами инженерно-аэродромных и авиационных баз, на которые возложены подготовка и оборудование аэродромов.

      141. К инженерным работам по оборудованию складов горючего относятся:

      1) строительство укрытий и сооружений для размещения личного состава, горючего, технических средств и автомобильной техники;

      2) устройство внутрискладских дорог и подъездных путей;

      3) оборудование платформ полевого типа для облегчения погрузочно-выгрузочных работ;

      4) оборудование территории в интересах защиты, охраны и обороны склада;

      5) маскировка объектов склада.

      В районе размещения складов на необорудованном побережье производится установка швартовных бочек и плавучих причалов.

      142. Инженерные работы на складе горючего производятся в две очереди.

      К работам первой очереди относятся: подготовка подъездных путей и внутрискладских дорог и оборудование укрытий для личного состава.

      К работам второй очереди относятся: усовершенствование укрытий для личного состава, оборудование укрытий для горючего, технических средств и автомобильной техники, а также проведение мероприятий по маскировке объектов склада.

      Типы и количество укрытий в каждом отдельном случае выбираются в зависимости от конкретной обстановки, наличия времени, рабочей силы, механизмов и строительных материалов, рельефа местности, уровня грунтовых вод и других условий.

      143. На полевых войсковых складах горючего оборудуются:

      1) для укрытия личного состава - щели, блиндажи, убежища легкого типа;

      2) для укрытия горючего, масел, специальных жидкостей, технических средств и автомобильной техники - траншеи, котлованы, землянки. Укрытия для личного состава следует размещать с учетом расположения площадок постоянной работы и времени пребывания на них личного состава необходимого рассредоточения людей в пределах района размещения склада, использования защитных и маскировочных свойств местности.

      144. При оборудовании укрытий необходимо максимально использовать складки местности, карьеры, подземные выработки, неглубокие овраги, крутые берега рек, также искусственные сооружения, подготовленные и оставленные войсками (огневые позиции артиллерии, танков, окопы, траншеи, блиндажи).

      145. Простейшими земляными укрытиями для хранения горючего в резервуарах и таре являются котлованы, траншеи. Размеры котлованов и траншей зависят от размеров и количества, устанавливаемых в них резервуаров тары.

      146. Резервуары в котлованах устанавливаются группами. Если имеются силы и средства, позволяет обстановка и время, то резервуары засыпают грунтом.

      В тех случаях, когда резервуары будут хранится на одном месте непродолжительное время, их устанавливают в открытых котлованах или естественных укрытиях с оборудованием противопожарного обвалования.

      147. Резинотканевые резервуары размещаются на ровных площадках с обвалованием или в открытых котлованах.

      148. На аэродромных складах горючего передвижные металлические резервуары размещаются группами и устанавливаются заглублено.

      149. Особое внимание необходимо обращать на маскировку объектов склада и соблюдение маскировочной дисциплины при его работе.

      Для маскировки объектов склада используются:

      1) естественные укрытия (лес, кустарник, складки местности, овраги, карьеры);

      2) табельные средства маскировки (маскировочная сеть);

      3) условия освещенности местности (правильность установки машин относительно солнца, использование тени от местных предметов).

      150. Маскировка подъездных путей и работы склада достигается:

      1) ограничением движения автомобильного транспорта в дневное время на территории склада и вблизи него;

      2) соблюдением порядка движения, размещением и укрытием транспорта на отведенных местах стоянки;

      3) обеспечением четкого управления работой склада по приему и выдаче горючего.

      151. При ведении войсками боевых действий зимой для повышения надежности и прочности естественных укрытий легкого типа и маскировки объектов склада применяются снег, лед, комья мерзлого грунта, хворост, ветки хвойных деревьев и другие подручные материалы.

      152. В ходе наступления или марша склады горючего воинских частей (соединений) перемещаются в составе колонн подразделений материально-технического обеспечения за обеспечиваемыми подразделениями (частями). Прием и выдача горючего организуются на коротких остановках или привалах.

      153. В обороне склады горючего перемещаются в целях вывода их из-под ударов противника, из районов сильного разрушения и заражения, а также при отходе войск. При наличии времени и благоприятных условий для складов подготавливают запасные районы.

      154. Порядок и сроки перемещения склада определяется приказом командира (начальника) воинской части (учреждения). При этом определяются маршруты, по которым перемещается склад, место склада в составе колонны, распределение запасов горючего и технических средств маршрутам и подразделениям, время и районы развертывания склада для работы.

      155. Начальник службы ГСМ, получив приказ на перемещение склада, изучает по карте маршрут, условия движения и район развертывания склада, после чего отдает начальнику склада распоряжение на перемещение, в котором указывает:

      1) маршрут движения и место в составе колонн тыловых подразделений;

      2) количество автомобилей, запасы горючего и технические средства в составе каждой колонны склада;

      3) район развертывания и срок прибытия в пункт назначения;

      4) срок свертывания склада, начало и порядок движения;

      5) возможность встречи участков заражения, порядок их преодоления, действия личного состава при воздушно-химическом и ядерном нападении.

      156. Начальник службы ГСМ заблаговременно разведывает маршруты и выбирает участок для размещения склада в назначенном районе. До начала перемещения склада проверяется готовность личного состава склада, водителей к маршу и техническое состояние автомобилей.

      Личный состав склада подготавливает для перевозки технические средства, тщательно проверяет состояние тары с горючим, ее герметичность, крепление имущества в машинах.

      157. При движении колонн впереди следуют автомобили с менее опасными грузами (техническими средствами маслами). В голову и в замыкание колонны ставятся автомобили повышенной проходимости с более опытными водителями.

      158. Колонну автомобилей склада возглавляет начальник склада или начальник службы ГСМ, а при движении по нескольким маршрутам старшие колонн, назначаемые обычно из числа командиров транспортных подразделений.

      159. По прибытии склада в новый район начальник службы ГСМ докладывает об этом заместителю командира (начальника) воинской части (учреждения) по тылу (МТО), изучает местность, выбирает участок, следит за развертыванием склада с учетом использования естественных укрытий и сложившейся обстановки и организует его работу.

      160. Полевой аэродромный склад горючего перемещается по указанию командира авиационной базы, который определяет:

      1) порядок перемещения;

      2) срок свертывания и развертывания склада;

      3) вид транспорта и сроки погрузки;

      4) порядок обеспечения горючим авиационных подразделений во время перемещения склада.

      161. Перемещение полевого аэродромного склада горючего организует начальник службы ГСМ авиационной базы.

      После получения распоряжения на перемещение склада проводится:

      1) уточнение места размещения склада горючего в новом районе расположения обслуживаемого аэродрома;

      2) выявление условий хранения, укрытия и маскировки резервуаров с горючим и технических средств, защиты, охраны и обороны склада;

      3) изучение дорог, по которым будет осуществляться подъезд к складу, определение объема работ по их улучшению;

      4) определение мест размещения средств заправки в зонах рассредоточения авиационных подразделений, трассы развертывания комплекта групповой заправки самолетов топливом и мест установки расходных резервуаров;

      5) расчет объема работ, необходимых для развертывания склада, уточнение возможности использования дополнительных сил и средств на новом месте.

      162. После рекогносцировки и выбора участка составляется план перемещения аэродромного склада, в котором предусматриваются:

      1) начало и окончание работ по свертыванию склада;

      2) порядок и сроки освобождения резервуаров от горючего;

      3) порядок перемещения;

      4) лица, контролирующие работу на каждом участке;

      5) порядок обеспечения горючим авиационной части в ходе развертывания склада на новом месте;

      6) порядок обеспечения горючим подразделений авиационной базы во время перемещения.

      163. Одновременно с планом работ по перемещению склада составляется расчет потребности в рабочей силе, средствах механизации, транспорте, материалах, необходимых для свертывания, перемещения и развертывания склада на новом месте.

      164. В соответствии с планом перемещения, утвержденного приказом командира воинской части резервуары перед свертыванием склада опорожняются от горючего, имущество заблаговременно сосредоточивается в местах погрузки, назначаются лица, контролирующие его погрузку, распределяются по рабочим местам погрузочные команды, готовятся средства механизации и крепежные материалы. Горючее отгружается к новому месту назначения или передается на месте по указанию вышестоящего довольствующего органа.

      165. Резервуары Р-4, резинотканевые резервуары МР-4, МР-6, а также бочки перевозятся заполненными горючим. Автотопливозаправщики, автоцистерны, автомаслозаправщики заполняются горючим, маслами и перемещаются в новый район своим ходом.

      166. Для перемещения складов горючего авиационных баз на новые аэродромы при необходимости по решению вышестоящего звена в помощь выделяется автомобильный транспорт.

      167. Склад с запасами горючего перемещается двумя эшелонами. силы и средства в состав эшелонов включаются с таким расчетом, чтобы обеспечить горючим авиационные подразделения в новом и старом районах.

      168. Заправка машин горючим в воинских частях(учреждениях) осуществляется на заправочных пунктах. Заправочные пункты подразделяются на стационарныеи полевые.

      169. Стационарные заправочные пункты строятся в местах постоянного размещения войск. Полевые заправочные пункты развертываются на учениях и в боевой обстановке. Полевые заправочные пункты создаются за счет табельных технических средств воинской части.

      Здания заправочного пункта оборудуются системами центрального отопления. Допускается устанавливать в помещениях заправочного пункта масляные электронагревательные приборы заводского изготовления, отвечающие требованиям пожарной безопасности, с соблюдением требуемых расстояний до горючих конструкций и материалов.

      170. При размещении в одном районе нескольких воинских частей(учреждении) распоряжением начальника гарнизона создается гарнизонный заправочный пункт, который обеспечивает горючим остальные воинские части (учреждения) гарнизона.

      171. Стационарный заправочный пункт размещается вблизи парка машин с учетом технологического потока обслуживания машин, возвращающихся из рейсов.

      Участок для размещения заправочного пункта должен быть ровным, сухим, с твердым грунтом, обеспечивающим движение машин в любое время года и в любую погоду.

      172. Технологическая схема заправочного пункта обеспечивает выдачу двух и более сортов горючего и масел в зависимости от потребностей части. На заправочном пункте, обеспечивающем заправку колесных и гусеничных машин, оборудуются два подъезда: один для колесных, другой для гусеничных машин.

      173. Стационарные заправочные пункты включают:

      1) резервуары для хранения горючего и масел;

      2) тару для хранения масел и смазок;

      3) заправочные колонки для выдачи горючего;

      4) заправочные колонки для выдачи масел;

      5) заправочный инвентарь, весоизмерительные приборы (весы, метршток, нефтеденсиметры) и ящики или шкаф для их хранения;

      6) средства пожаротушения;

      7) служебное здание.

      В служебном помещении размещаются:

      1) шкаф для специальной одежды заправщика;

      2) стол для оформления документов;

      3) инвентарь для уборки территории и помещения;

      4) ящики для чистых и использованных обтирочных материалов;

      5) умывальник, мыло, полотенце, аптечка;

      6) жесткая буксировочная штанга, длиной не менее 3 метров (для экстренной эвакуации с территории автозаправочных станций горящего транспортного средства).

      174. Средства, применяемые для заправки машин, обеспечивают заправку их горючим и маслом закрытой струей.

      Вместимость резервуаров и количество колонок, устанавливаемых на заправочном пункте, зависят от количества машин, сортов горючего и масел, потребляемых машинами воинской части (учреждения).

      175. Средства заправки и инвентарь заправочного пункта содержатся чистыми и исправными. Попадание в горючее механических примесей и воды при заправке техники исключается. По окончании работы оборудование и заправочный инвентарь очищаются. Заправочные колонки, резервуары и служебное помещение заправочного пункта после окончания работы закрываются, пломбируются и сдаются под охрану караула.

      176. Самолеты заправляются с использованием автотопливозаправщиков и комплектов групповой заправки.

      Групповые заправщики топливом устанавливаются на аэродроме вблизи технических позиций подготовки самолетов. Для заправки самолетов на стоянках горючее от групповых заправщиков подаются непосредственно в укрытия самолетов, для этого в укрытиях устанавливаются заправочные агрегаты.

      177. Система групповой заправки самолетов топливом включает расходный склад топлива, насосную станцию, технологические трубопроводы, фильтры-сепараторы, фильтры тонкой очистки топлива, заправочные агрегаты и систему сигнализации.

      178. При организации заправки самолетов с помощью групповых заправщиков необходимо:

      1) выполнить работы по развертыванию их оборудования, особое внимание при этом обращается на исправность фильтров, рукавов, раздаточных кранов, заземления заправочных агрегатов и средств перекачки;

      2) заполнить горючим расходные резервуары, входящие в систему группового заправщика;

      3) отобрать донную пробу горючего из расходных резервуаров и проверить его на отсутствие механических примесей и воды, после чего резервуары опломбировать (опечатать);

      4) проверить качество смешения при добавлении жидкости "И" к топливу (процент добавки ее в зависимости от заданной температуры);

      5) провести обслуживание группового заправщика.

      При заправке самолетов осуществляется постоянное наблюдение за герметичностью соединений трубопроводов, рукавов, исправностью раздаточных кранов, фильтров, счетчиков и другого оборудования.

      179. С целью сокращения сроков подготовки самолетов к повторному вылету при заправке самолетов наряду с использованием системы групповой заправки дополнительно привлекаются автотопливозаправщики.

      При подготовке к повторному вылету в зависимости от обстановки самолеты заправляются на технической позиции, в арочных и земляных укрытиях, в зонах рассредоточения эскадрилий.

      180. Заправка самолетов производится и с использованием автотопливозаправщиков. Горючее в автотопливозаправщики выдается на складе горючего авиационной базы из расходных резервуаров, которые имеют антикоррозионное покрытие.

      Чтобы не допустить попадания в них атмосферных осадков при наливе горючего, наливные горловины закрываются брезентовыми чехлами.

      181. Перед выпуском со склада заполненных автотопливозаправщиков и автоцистерн для заправки самолетов производятся:

      1) слив отстоя из фильтра и отстойника цистерны (через 10 мин. после залива);

      2) отбор пробы из цистерны с целью визуальной проверки горючего на отсутствие в нем механических примесей и воды (в зимнее время и льда);

      3) проверка на герметичность кранов и соединений трубопроводов;

      4) проверка чистоты и исправности сеток раздаточных кранов;

      5) пломбирование (опечатывание) наливной горловины или крышки приемного патрубка;

      6) зачехление наливной горловины, раздаточных рукавов, сливных кранов, приемных патрубков;

      7) вручение водителю расходной ведомости (заборной карты) и контрольного талона на горючее после сдачи им ранее выданного контрольного талона.

      182. По прибытии автотопливозаправщика на аэродром дежурный инженер авиационного подразделения из отстойника отбирает пробу горючего для визуальной проверки. В контрольном талоне на горючее им делается отметка о допуске заправки самолетов (вертолетов).

      Непосредственно у самолета (вертолета) автотопливозаправщик заземляется.

      183. Техник (механик) самолета (вертолета) проверяет чистоту раздаточных кранов и наличие у водителя контрольного талона на горючее с разрешением инженера авиационного подразделения на заправку самолетов (вертолетов). После этого горючее подается в баки самолета. Количество выданного горючего замеряется по счетчикам.

      184. Во время заправки самолетов водитель автотопливозаправщика непрерывно наблюдает за перепадом давления в фильтрах и немедленно прекращает заправку в случае резкого падения или повышения его.

      По мере загрязнения фильтрующие чехлы промываются (заменяются), а из корпусов фильтров сливается отстой.

      185. В целях сокращения сроков заправки самолетов (вертолетов), для подвоза горючего к местам их стоянки используются автоцистерны. В этом случае в начале горючее перекачивается из автоцистерн в автотопливозаправщик, а затем из автотопливозаправщика фильтрованное горючее подается в самолет.

      Такой порядок заправки позволяет быстрее направлять автоцистерны на склад для повторного подвоза горючего на аэродром.

      186. Выдача топлива кораблям производится через заправочные устройства, размещенные на стационарных или плавучих причалах (пирсах), а в условиях необорудованного побережья с использованием комплекта оборудования для беспричальной заправки кораблей или плавучих средств заправки.

      187. Заправка кораблей производится с использованием комплектов оборудования групповой заправки малых кораблей (далее – ГЗМК). Этот комплект обеспечивает одновременную заправку фильтрованным дизельным топливом до шести малых кораблей. Он применяется как на стационарных, так и на плавучих причалах.

      Подача горючего при групповой заправке кораблей ведется стационарными или подвижными средствами перекачки. В целях смягчения гидравлических ударов в технологическом трубопроводе ГЗМК устанавливаются перепускные клапаны.

      Между мотористом средства перекачки и заправщиком устанавливается телефонная связь или сигнализация.

      При подготовке комплекта оборудования ГЗМК к работе проверяется исправность фильтров, счетчиков, автоматических раздаточных кранов, герметичность соединений всех узлов. Из корпусов фильтров сливается отстой горючего, стрелки счетчиков устанавливаются в нулевое положение.

      188. Для заправки кораблей в условиях необорудованного побережья или при разрушении пирсов и причалов, а также для выдачи горючего в нефтеналивные плавучие средства, приема из них в резервуары склада используются комплекты беспричальной заправки кораблей.

      Беспричальная заправка кораблей горючим осуществляется с помощью комплектов беспричальной заправки кораблей (далее – БЗКР) или полевых трубопроводов.

      189. При использовании стационарного подводного трубопровода горючее выдается кораблям или в нефтеналивные плавучие средства со склада по складскому трубопроводу (до береговой черты), подводному трубопроводу, проложенному по дну моря, и далее по резинотканевому рукаву, который присоединяется к приемному устройству корабля.

      Количество и диаметр подводных трубопроводов определяются в каждом конкретном случае в зависимости от заданной производительности беспричальной заправки (выдачи, приема горючего).

      190. При стационарном оборудовании беспричальной заправки подводный трубопровод должен быть сварным и иметь надежную гидроизоляцию. В целях защиты от повреждений при шторме и передвижке льда трубопровод в пределах прибойной зоны прокладывается в траншее. Конец подводного трубопровода крепится на хомутах к бетонному или каменно-насыпному оголовку.

      На акватории подводный трубопровод заканчивается рукавом, длина которого устанавливается больше глубины моря у оголовка трубопровода. Запорное устройство рукава (обычно фланец со съемной заглушкой) соединяется тросом с буем.

      С помощью этого троса приемный рукав выбирается на корабль и присоединяется к приемным топливным устройствам корабля.

      При временной прокладке подводного трубопровода устройство траншеи и оголовка, а также изоляция трубопровода не обязательны.

      Для швартовки корабля устанавливаются две и более швартовные бочки на мертвых якорях.

      191. Комплект оборудования БЗКР с использованием резинотканевого трубопровода предназначается для выдачи топлива в пунктах маневренного базирования и пунктах снабжения кораблей.

      192. Резинотканевый трубопровод беспричальной заправки собирается из специальных рукавов длиной по 40 м на разборных муфтовых соединениях. Рукава транспортируются на специальных барабанах. Для наматывания рукавов и развертывания их в составе комплекта имеются специальные установки.

      При развертывании комплектов оборудования БЗКР предварительно на берегу расчищается площадка. Береговая обвязка собирается из входящих в состав комплекта стальных труб и арматуры (задвижки, тройники, приспособления для запуска разделителя).

      В целях повышения надежности закрепления резинотканевого трубопровода на берегу стальные трубы обвязки заякориваются. Резинотканевый трубопровод вытягивается в море разъездным или буксирным катером, катером и пришвартовавшимся к рейдовым бочкам кораблем, катером и грузовым автомобилем.

      Головная часть трубопровода заглушается и оборудуется поплавком.

      193. Для контроля за ходом перекачки горючего при приеме (выдаче) на трубопроводе у береговой черты устанавливаются манометры. Резкое изменение показаний манометров, а также появление на воде в районе прохождения трассы подводного трубопровода и рукавов масляных пятен указывает на повреждение оборудования беспричальной заправки. В этом случае прием (выдача) горючего прекращается, вызываются водолазыи принимаются меры к устранению повреждений.

      Трубопровод, подготовленный для перекачки горючего, предварительно промывается, а использованное для этой цели горючее сливается в отдельную емкость.

      Для освещения места работы ночью, если позволяет обстановка, используются прожекторы.

      194. После окончания беспричальной заправки резинотканевый трубопровод опорожняется и продувается сжатым воздухом. При опорожнении трубопровода, развернутого в одну линию, головной конец его выводится на берег и соединяется с компрессором, а береговой конец подключается к зачистному резервуару.

      195. В целях предотвращения загрязнения вод моря, реки горючим при эксплуатации комплекта оборудования беспричальной заправки особое внимание уделяется герметичности и надежности соединений рукавов, а также предотвращению возможности их обрыва.

      Выбирать и присоединять рукава к приемному топливному устройству корабля допускается только после того, как корабль надежно пришвартуется к бочкам.

      Длина рукава принимается с учетом возможности передвижения корабля от ветра или течения.

      196. Для оповещения о начале и окончании приема (выдачи) устанавливается радиосвязь, звуковая, световая сигнализация, а при наличии подводного кабеля - телефонная связь.

      197. Защита склада от оружия массового поражения достигается:

      1) своевременным оповещением личного состава об опасности применения противником оружия массового поражения;

      2) рассредоточенным размещением склада;

      3) сокращением времени на прием и выдачу горючего;

      4) инженерным оборудованием и маскировкой склада с использованием защитных свойств местности;

      5) обеспечением личного состава средствами индивидуальной защиты и поддержанием их в исправном состоянии;

      6) своевременным проведением мероприятий по ликвидации последствий нападения противника.

      198. Подъезжая к зараженному участку, встретившемуся на пути движения склада при перемещении, личный состав надевает индивидуальные средства защиты, а водители, кроме того, поднимают стекла кабин, закрывают жалюзи радиаторов, проверяют надежность укрытия грузов на автомобилях и прицепах.

      199. После преодоления участка заражения на специально подготовленной площадке в зависимости от степени заражения и обстановки проводится частичная или полная санитарная обработка личного состава, дезактивация техники, оружия и обмундирования.

      Частичная обработка тары с горючим и технических средств выполняется силами и средствами склада, а также водителями автомобилей.

      200. Технические средства дезактивируются с применением бортового комплекта специальной обработки автомобильной техники;

      При частичной дезактивации технических средств радиоактивные вещества удаляются только с тех частей, с которыми приходится соприкасаться в процессе эксплуатации, при полной дезактивации - со всей поверхности.

      201. Охрана стационарного войскового склада горючего осуществляется круглосуточно силами и средствами части.

      202. Охрана и оборона полевого войскового склада горючего в условиях боевых действий организуется заместителем командира (начальника) части (учреждения) по тылу (МТО), имеющимися в его распоряжении силами и средствами и включает:

      1) непосредственную охрану склада в районе его размещения, а также при перемещении;

      2) оборону склада от наземного и воздушного противника;

      3) противопожарную охрану.

      203. В условиях боевой обстановки оборона склада организуется совместно с другими расположенными вблизи тыловыми подразделениями.

      204. Правила внутреннего распорядка, пожарной безопасности, а также действия по сигналам соблюдаются всеми лицами, находящихся на территории склада.

      205. Личный состав склада проходит обучение по приемам защиты от средств поражения противника и ликвидации последствий воздействия противника на склад этими средствами.

      206. При перемещении склада отдельной колонной организуется круговое наблюдение и оповещение личного состава об опасности воздушного нападения. При развертывании склада на новом месте принимаются меры к выявлению и ликвидации, оставленных противником минных заграждений.

Глава 5. Контроль качества ГСМ

      207. Контроль качества горючего является одним из условий, обеспечивающих надежную, долговечную и безаварийную работу вооружения и военной техники (далее – ВВТ). Контроль качества проводится с целью сохранения качества, поступившего горючего, не допустить применения на материальной части ВВТ некондиционного горючего и использование его не по назначению.

      208. Общее руководство за организацию контроля качества горючего и деятельностью лабораторий в ВС РК осуществляет управление горючего и смазочных материалов УНТ ВС РК.

      В Силах воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан организация обеспечения качества авиационных горюче-смазочных материалов и специальных жидкостей осуществляется в соответствии с требованиями Инструкции по организации обеспечения качества авиационных горюче-смазочных материалов и специальных жидкостей в государственной авиации, утвержденной приказом Министра обороны Республики Казахстан от 27 июля 2017 года № 393 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15651).

      Функциональные обязанности должностных лиц лаборатории горючего разрабатываются в воинских частях (учреждениях) и утверждаются первым руководителем.

      209. За обеспечение качества горючего в ВС РК при его транспортировании, приеме, хранении, выдаче и подаче для заправки ВВТ отвечают должностные лица службы ГСМ в пределах своей компетенции. Должностные лица служб, эксплуатирующих ВВТ, контролируют исправность баков и систем ВВТ, их подготовку к приему горючего (заправке). Сохранность качества горючего в баках и системах ВВТ своего подразделения обеспечивается командиром подразделения.

      210. Контроль качества горючего в ВС РК осуществляет химмотологический центр базы тылового обеспечения (далее – ХТЦ).

      211. Для планирования, контроля и учета мероприятий по сохранности и контролю качества горючего на всех этапах его прохождения до баков ВВТ, в лабораториях и воинских частях (учреждениях) ведутся документы, согласно перечня документов службы ГСМ, указанным в приложении 1 к настоящей Инструкции.

      212. Анализы горючего, проводимые лабораториями, подразделяются на четыре вида:

      1) приемо-сдаточному анализу подвергается горючее при приеме его из железнодорожных цистерн (вагонов) и при отгрузке до отправления цистерн (вагонов), в целях получения объективной информации о том, что прибывшее горючее по марке и качеству соответствует указанному в документах отправителя (накладной и паспорте), а при отгрузке убедиться в том, что в цистерну (тару) залит запланированный к отгрузке продукт и того качества, которое числится по журналам учета качественного состояния;

      2) контрольному анализу подвергается горючее при хранении (в установленные сроки), после внутрискладских или межскладских перекачек горючего, в том числе и после слива горючего при приеме, с целью убедиться, что при перекачке горючее не смешано с другими марками горючего, а при хранении установить начало изменения его качества;

      3) складскому анализу подвергается горючее, находящееся в резервуарах и таре в соответствии с установленными сроками хранения согласно приложению 2 к настоящей Инструкции. По своему статусу складской анализ при длительном хранении выполняет роль полного анализа. Подтверждает возможность применения горючего по прямому назначению или возможность дальнейшего его хранения до очередного анализа ГСМ согласно приложению 3 к настоящей Инструкции;

      4) полному анализу подвергается горючее перед закладкой на длительное хранение, по истечении установленных сроков хранения, после восстановления качества горючего, при расследовании причин отказов ВВТ, связанных с применением горючего, а также в других случаях, когда необходимо установить качество горючего в полном объеме, с целью углубленного исследования качества горючего.

      213. Перечень показателей качества, определяемых при приемо-сдаточном, контрольном, складском и полном анализе, определен приложением 4 к настоящей Инструкции.

      При выполнении любого вида анализа не допускается сокращать перечень обязательных для этого вида анализа показателей качества горючего.

      214. Лабораторная проверка качества горючего при его приеме, хранении и выдаче производится в порядке, сроки и объеме, определенные настоящей Инструкцией. Для горючего с продленным сроком хранения периодичность лабораторной проверки качества сокращается вдвое.

      Масла, смазки и специальные жидкости, поступившие в запаянной и другой герметичной упаковке (тюбиках, бидонах, банках, бутылях), при соблюдении надлежащих условий хранения допускается хранить и выдавать для применения на ВВТ по паспортам заводов-поставщиков без проведения анализа в течение установленного срока хранения. По истечении этого срока указанные продукты допускаются к применению после установления соответствия их качества в объеме полного анализа. Масла, смазки, специальные жидкости после вскрытия герметичной тары подлежат расходованию по прямому назначению в первую очередь. Перед выдачей в них проверяется отсутствие воды и механических примесей (качественно).

      215. Горючее на склады и базы МТО УНТ ВС РК, региональных командовании и воинские части (учреждения) поступает с паспортами качества согласно приложению 5 к настоящей Инструкции. Паспорта, выданные поставщиком (полученные с транспортными документами), по одному экземпляру от каждой партии хранятся в лаборатории, службе ГСМ воинской части в отдельной папке до полного израсходования горючего (паспорта на авиационное горючее хранятся в лабораториях авиационных частей в течение года после его израсходования). На обратной стороне паспорта отмечаются номера транспорта и цистерны (вагона, судна), которыми прибыло горючее, в какой резервуар оно слито или в какое хранилище помещено. Номера резервуаров (хранилищ), в которые слито (помещено) поступившее горючее, указываются и в акте приема горючего.

      Для сохранения качества горючего не допускается смешивать различные его марки в резервуарах и других средствах хранения.

      216. Во избежание выхода горючего длительного хранения за пределы кондиции его необходимо периодически освежать. Для контроля, за своевременностью освежения в воинских частях, на складе горючего, в региональном командовании (родах войск) ежегодно разрабатывается план освежения горючего длительного хранения согласно приложения 6 к настоящей Инструкции. Выписка из плана освежения на горючее, которое не может быть самостоятельно освежено складом, воинской частью, региональным командованием представляется в довольствующий орган.

      217. При определении плановых сроков хранения горючего необходимо руководствоваться сроками хранения. Истечение сроков хранения горючего, кроме горючего для авиационной техники, не служить основанием для его освежения. Также горючее освежается, если по данным полного анализа установлено, что показатели его качества ухудшились и приближаются к предельным значениям. При решении вопросов о применении горючего принимается во внимание только качество горючего, а не сроки его хранения. Устаревшие марки горючего, содержащиеся на длительном хранении, освежаются на новые унифицированные марки в первую очередь, по мере поступления новых марок горючего в войска (независимо от сроков хранения). Хранение горючего может быть продлено на один год, если к концу установленных сроков хранения горючее по всем его показателям качества в объеме полного анализа соответствует требованиям действующих стандартов и имеет запас качества по показателям, наиболее склонным к изменению при длительном хранении. Продление сроков хранения оформляется актом комиссии, назначаемой командиром (начальником) воинской части (учреждения). К акту прилагается паспорт качества горючего в объеме полного анализа. По истечении продленного срока хранения, если хранимое горючее по данным полного анализа имеет запас качества по показателям, наиболее склонным к изменению при хранении, срок хранения горючего продлевается на один год.

      218. В случае поступления на склад горючего, склад горючего базы МТО регионального командования или в воинскую часть некондиционного горючего поставщику или железной дороге предъявляется претензия согласно приложению 7 к настоящей Инструкции.

      219. При выявлении некондиционного горючего в сопроводительных письмах в паспортах качества лаборатория дает рекомендации о возможности исправления и дальнейшего использования горючего. Примеры рекомендаций: "Подлежит расходу по прямому назначению после обезвоживания" или "Дизельное топливо "Зимнее" (проба 103) не соответствует требованиям ГОСТ 2084-77 "Бензины автомобильные. Технические условия." по концу кипения".

      Кондиционность горючего может быть исправлена, смешением с автомобильным бензином, имеющим запас качества в соответствующих соотношениях.

      220. Каждый случай выхода горючего за пределы кондиции расследуется комиссией, назначенной командиром (начальником) воинской части (учреждения), с обязательным участием в ней специалистов службы ГСМ и при необходимости служб, эксплуатирующих ВВТ, виновные привлекаются к дисциплинарной, в том числе материальной ответственности.

      221. Комиссия составляет акт изменения качественного состояния. В акте отображаются следующие данные:

      1) дату и место отбора проб горючего;

      2) наименование лаборатории, проводившей анализ проб горючего, и дату проведения анализа;

      3) номер и дату выдачи паспорта качества;

      4) показатели качества, по которым горючее признано некондиционным и причины выхода горючего за пределы кондиции;

      5) условия, сроки хранения и количество горючего, признанного некондиционным, от которого отобрана проба;

      6) заключение паспорта качества;

      7) предложения о наиболее целесообразном использовании горючего.

      В результатах работы комиссии определяются причины выхода горючего за пределы кондиции и сумма нанесенного ущерба.

      По результатам работы комиссии командир (начальник) воинской части (учреждения) в 10-дневный срок принимает решение и докладывает о нем в службу ГСМ вышестоящего органа военного управления.

      222. Решение на восстановление качества некондиционного горючего по рекомендациям лаборатории принимает начальник службы ГСМ регионального командования, вида (рода) войск.

      Восстановление качества некондиционного горючего производится комиссией, назначаемой командиром (начальником) воинской части (учреждения). Качество восстановленного горючего подвергается проверке в объеме полного анализа. Результаты работы комиссии и данные полного анализа, восстановленного горючего оформляются актом и утверждаются командиром (начальником) воинской части (учреждения).

      223. Невосстанавливаемое некондиционное горючее, на основании Постановление Правительства Республики Казахстан от 6 ноября 2019 года № 832 "Правила передачи, реализации, ликвидации посредством уничтожения, утилизации, захоронения и переработки неиспользуемого имущества, а также предоставления в имущественный наем (аренду) неиспользуемых оборонных объектов", передается на реализацию либо утилизацию.

      Применение восстановленных жидкостей на авиационной и ракетной технике не допускается.

      224. Учет некондиционного горючего (причины выхода его за пределы кондиции) ведется в каждой воинской части. Общий учет некондиционного горючего за региональное командование ведется в службе ГСМ регионального командования согласно приложению 8 к настоящей Инструкции на основании представленных информаций (донесений) складов горючего регионального командования.

      225. Отгрузка и выдача некондиционного горючего для применения по прямому назначению не допускается.

      Допускается выдача на текущее довольствие и применение на ВВТ в первую очередь горючего, качество которого имеет отклонения от требований действующих стандартов. В этом случае в паспорте на горючее делается запись: "горючее имеет отклонение от требований действующих стандартов (указывается показатель качества) в допустимых пределах, подлежит применению по прямому назначению в первую очередь".

      226. Для проверки качества горючего отбираются его пробы. Особое внимание при отборе проб обращается на правильную подготовку посуды и приборов для отбора проб. Пробы отбираются при приеме, хранении, выдаче горючего и во всех случаях, когда необходимо установить качество горючего в объеме приемо-сдаточного, контрольного, складского или полного анализа или необходимо определить качество горючего по отдельным показателям.

      227. Для контроля качества топлива в баках ВВТ длительного хранения при проверках воинских частей, из баков отбираются инспекторские пробы. По решению проверяющего инспекторские пробы подвергаются полному анализу или анализу с определением отдельных показателей качества. Анализ инспекторских проб производится в срок, установленный проверяющим.

      Если качество топлива в баках не соответствует своим требованиям или условиям применения, то результаты анализа доводятся до начальника службы ГСМ регионального командования, командира (начальника) воинской части (учреждения), в которой отобрана проба и командира соединения, а также заместителя, командующего войсками регионального командования по тылу (МТО) в 3-дневный срок после получения результатов анализа.

      228. Отбор проб горючего оформляется актом согласно приложению 9 к настоящей Инструкции в случаях: отбора проб для анализа в сторонней лаборатории, отбора проб спирта, специальных жидкостей, а также масел и смазок, хранящихся в мелкой таре, отбора инспекторской пробы.

      Акт на отбор проб в 2-х экземплярах составляется комиссией по приему (выдаче) горючего, назначенной командиром (начальником) воинской части (учреждения). Один экземпляр акта хранится в лаборатории, которая производила анализ отобранных проб, второй экземпляр с отметкой этой лаборатории о приеме проб на анализ хранится в службе ГСМ воинской части или лаборатории центрального склада, представившей пробы на анализ.

      При сомнениях в качестве (разногласиях) акт на отбор пробы хранится у получателя (отправителя) до установления соответствия качества.

      Акт на отбор проб спирта и специальных жидкостей, а также масел и смазок, хранящихся в мелкой таре, служит основанием для списания с учета количества продукта, вошедшего в пробы.

      229. При направлении проб на анализ в другие лаборатории вместе с пробами представляются акты отбора проб с указанием вида анализа или показателей, по которым необходимо проверить качество горючего. Неправильно отобранные или оформленные пробы, лабораторией на анализ не принимаются. После проведения анализов остатки проб в лаборатории не сохраняются, а сливаются в отработанные нефтепродукты. Слив остатков проб в отработанные нефтепродукты проб оформляется актом.

      230. Пробы, поступившие в лабораторию, учитываются в журнале регистрации проб согласно приложению 10 к настоящей Инструкции, результаты заносятся в журнал анализов учета качественного состояния горючего согласно приложению 11 к настоящей Инструкции. Журналы анализов ведутся в лабораториях, базах МТО, в службе ГСМ воинских частей (учреждении). В журналах анализов дается заключение лабораторий о качестве горючего.

      231. На каждую пробу горючего, поступившую из воинских частей (учреждении)или отобранную при отгрузке, лаборатория выдает паспорт. Основанием для заполнения паспорта являются записи и заключение в журнале анализов, выписка паспортов по данным рабочих тетрадей лаборантов не допускается. Номер паспорту (анализу) присваивается согласно порядковому номеру пробы по журналу регистрации проб.

      Паспорт, выдаваемый лабораторией по результатам анализа поступившей пробы, заполняется по всем показателям качества, предусмотренным тем видом анализа, на который проба представлена на анализ.

      Паспорт, выдаваемый лабораторией получателю на горючее, предназначенное для текущего довольствия, заполняется по всем показателям качества, предусмотренным приемо-сдаточным, контрольным и складским видами анализа. В паспорт вносятся результаты последних анализов.

      Паспорт, выдаваемый лабораторией получателю на горючее, предназначенное для длительного хранения, заполняется по всем показателям качества в объеме полного анализа.

      Паспорт подписывается начальником лаборатории (лаборантом), подпись заверяется печатью.

      Во всех лабораториях при высылке паспорта делается отметка в журнале регистрации проб с указанием номера и даты сопроводительного письма.

      Паспорт выдается под расписку в журнале выдачи паспортов согласно приложению 12 к настоящей Инструкции.

      Срок действия паспорта - от указанной в нем даты проведенного анализа до даты очередного запланированного анализа. Действие паспорта прекращается в случае проведения внепланового полного анализа.

      232. На пробы масел и жидкостей, слитых (отобранных) из систем смазки и гидравлических систем ВВТ, лаборатория на основании проведенного анализа выдает паспорта без заключения на соответствие качества продукта требованиям действующих стандартов. В паспортах в этих случаях обязательно приводятся данные о наличии или отсутствии в пробе воды и механических примесей. Решение о дальнейшем применении масла (жидкости) или о сливе из системы принимается начальником, отвечающим за эксплуатацию ВВТ. Для авиационной техники решение принимается начальником службы ГСМ и начальником, отвечающим за эксплуатацию ВВТ, на основании данных паспорта и требований эксплуатационной документации или руководящих документов на данный тип техники.

      233. При проведении анализов и выдаче заключений, лаборатории руководствуются действующими Техническими регламентами Таможенного Союза.

      Анализ проб горючего производится по методам испытаний, указанным в действующих стандартах (стандартные методы) на продукт, или по соответствующим нормативным правовым актам.

      Полный анализ производится в срок не более 15 суток со дня доставки пробы в лабораторию, контрольный и складской не более 3 суток со дня поступления пробы. Все записи и расчеты при проведении анализов ведутся в рабочих журналах лаборантов. Записи и расчеты на отдельных листах не допускаются.

      234. Средства измерения, применяемые при проведении анализов горючего, поверяются в поверочной лаборатории МО РК. При невозможности осуществления поверки силами метрологических органов Вооруженных Сил, допускается проводить поверку средств измерений на договорной основе в лабораториях государственной метрологической службы или в метрологических службах юридических лиц, аккредитованных на данный вид деятельности согласно пункта 27 приказа Министра обороны Республики Казахстан от 9 октября 2020 года № 516 "Правила метрологического обеспечения Вооруженных Сил Республики Казахстан".

      Для планирования и контроля своевременной поверки средств измерений в лабораториях ведется журнал учета технического состояния, проверки и ремонта средств измерений согласно приложению 13 к настоящей Инструкции.

      235. Проведение анализов в лабораториях планируется в условных анализах.

      236. Для управления системой организации обеспечения качества горючего в ХТЦ разрабатываются схемы организации контроля качества горючего зоны влияния лаборатории и филиалов ХТЦ.

      237. На ВВТ применяется горючее, предусмотренное эксплуатационной документацией и допущенное к применению в установленном порядке.

      238. Ограничение применения на ВВТ отдельных партий штатных марок горючего и временное их применения на отдельных типах вооружения и военной техники или изменение сроков работы в системах вводится решениями начальников управлений, эксплуатирующих ВВТ.

      239. Горючее, выработанное по ранее действующим стандартам, имеющееся в наличии или поступающее в войска после длительного хранения, при отсутствии указания, регламентирующее его применение, используется по прямому назначению в первую очередь до полного израсходования. Для заправки ВВТ длительного хранения такое горючее применять не допускается. При проверке качества результаты лабораторного анализа такого горючего сопоставляются с требованиями технического регламента Таможенного Союза "О требованиях к автомобильному и авиационному бензину, дизельному и судовому топливу, топливу для реактивных двигателей и мазуту", утвержденного Решением Комиссии Таможенного союза от 18 октября 2011 года № 826, по которому горючее было произведено.

      240. В случаях, когда на ВВТ предусмотрено применение нескольких марок горючего и масел (включая дублирующие и резервные марки), допускается смешение их в топливных и масляных системах в любых соотношениях, за исключением случаев, оговоренных эксплуатационной документацией на ВВТ или документами по принятию горючего на обеспечение.

      241. Применение на ВВТ горючего зарубежного производства осуществляется в соответствии с документами по их взаимозаменяемости.

      242. Распределение территории страны по климатическим районам при определении сроков хранения горючего производится в соответствии с действующими стандартами.

      243. При отказах (летных происшествиях) военной техники, связанных с применением горючего, работы по расследованию причин отказов осуществляются специальными комиссиями.

      244. Контроль качества горючего в войсках осуществляется стационарными лабораториями и полевыми средствами контроля качества горючего.

      245. К стационарным лабораториям относятся ХТЦ. Полевые средства предназначены для проведения лабораторных анализов и осуществления контроля качества горючего в воинских частях (в том числе на полевых аэродромах, в комендатурах), а также в базах МТО в полевых условиях.

      246. На ХТЦ возлагается:

      1) методическое руководство и организация работ по обеспечению качества горючего в ВС РК;

      2) проведение анализов по показателям в объеме норм;

      3) разработка схемы организации контроля качества горючего в соединениях, воинских частях регионального командования;

      4) взаимодействие со службами, эксплуатирующими ВВТ, по вопросам организации применения, контроля качества и экономии горючего;

      5) организация обеспечения лабораторий баз МТО региональных командований (родов войск), лабораторий центральных складов и баз горючего, складов и воинских частей оборудованием, реактивами, приборами и нормативно-технической документацией;

      6) участие в организации и проведении сборов начальников служб ГСМ воинских частей, начальников войсковых лабораторий по вопросам применения и организации обеспечения качества горючего;

      7) проведение аттестации начальников подвижных отделений лабораторий;

      8) контроль за метрологическим обеспечением;

      9) выполнение в полном объеме задач, решаемых лабораторией.

      247. Лаборатории ХТЦ осуществляют:

      1) проведение анализов проб горючего по перечню показателей качества, в объеме, определенном годовым планом работы лаборатории;

      2) проверка вопросов применения и организации обеспечения качества горючего на складах горючего и в воинских частях;

      3) согласование планов работ лабораторий согласно приложению 14 к настоящей Инструкции;

      4) разработка схемы организации контроля качества горючего в зоне ответственности, закрепленных воинских частей;

      5) проверка качества горючего, предназначенного для закладки на длительное хранение;

      6) разработка рекомендаций по исправлению качества и применению некондиционного горючего;

      7) ведение учета технического состояния помещений и оборудования лаборатории, их возможностей, укомплектованности приборами, аппаратами и реактивами, квалификации сотрудников лабораторий.

      8) организация и контроль за выполнением мероприятий по обеспечению качества горючего при его приеме, хранении и выдаче;

      9) проведение анализов проб горючего по перечню показателей качества по видам анализов;

      10) контроль за соблюдением условий хранения горючего, а также налива его в резервуары, тару и цистерны (танки наливных судов);

      11) проверка качества зачистки резервуаров, трубопроводов и цистерн (танков наливных судов);

      12) участие в составлении плана освежения хранимых запасов горючего и контроль за его выполнением;

      13) проведение анализов проб горючего, доставляемых из воинских частей (учреждении);

      14) выдача паспортов на горючее;

      15) подготовка и отправка проб горючего в другие лаборатории для проверки тех показателей, которые не определены.

      248. Воинская часть (учреждение), имеющая склад ГСМ осуществляет:

      1) организацию и контроль за выполнением мероприятий по обеспечению качества горючего при его приеме, хранении и выдаче;

      2) проверку и учет качества горючего, поступающего, хранящегося и выдаваемого на заправку ВВТ;

      3) контроль за соблюдением правил хранения горючего;

      4) контроль за качеством собираемых отработанных нефтепродуктов;

      5) проверку чистоты резервуаров, автоцистерн, тары, цистерн, кораблей и судов, а также баков машин (топливных цистерн кораблей) длительного хранения (консервации) перед заполнением их горючим;

      6) проверку резервуаров, заполненных горючим, на отсутствие воды и механических примесей;

      7) подготовку и отправку проб горючего в лаборатории ХТЦ;

      8) контроль за техническим состоянием специального оборудования средств заправки, транспортирования и фильтрования горючего.

      249. Поступающая с заводов промышленности или после длительного хранения тара должна быть снаружи и внутри сухой, не содержать посторонних примесей.

      250. При повторном использовании тара опорожняется и осматривается. При наличии загрязнения ее необходимо промыть горячей водой и растворителем или пропарить до полного удаления остатков горючего, механических примесей и просушить. После налива тару снаружи необходимо содержать чистой, с четко обозначенной маркировкой.

      251. Резервуары оборудуются исправным технологическим оборудованием, укомплектовываются люками с прокладками, стойкими к хранимому горючему и обеспечивающими герметичность хранения.

      252. Металлические резервуары (за исключением резервуаров с горючим длительного хранения) подвергаются периодической зачистке:

      1) для авиационного горючего и масел с присадками - не менее одного раза в год;

      2) для автомобильного бензина, дизельного топлива и остальных масел - не менее одного раза в 2 года;

      3) по мере необходимости, определяемой условиями сохранения качества горючего и надежной эксплуатацией резервуаров и оборудования для мазутов.

      Зачистка резервуаров с горючим длительного хранения производится после их опорожнения и при освежении горючего, а с авиационным горючим при обнаружении в них загрязнений производится немедленно, независимо от срока их последней зачистки, если механические примеси и вода не удалены сливом (откачкой) отстоя.

      Зачистка резинотканевых резервуаров осуществляется после их опорожнения.

      По окончании зачистки резервуары подвергаются техническому осмотру и проверке качества зачистки, при этом обращается внимание на полное отсутствие остатка горючего, на качество зачистки сварных швов, стенок резервуаров, кровли, форм и внутреннего оборудования, отсутствие твердых остатков или пыли, смолистых отложений, волокон и обтирочных материалов, капель воды.

      253. Наливные суда, железнодорожные цистерны и автомобильные цистерны оборудуются исправными сливно-наливные запорными устройствами (системы), технологическим оборудованием. Крышки колпаков и люков оборудоваться прокладками, стойкими к транспортируемому горючему обеспечивая герметичность при транспортировании. Железнодорожные и автомобильные цистерны оборудуются приборами нижнего слива и налива.

      254. Цистерны подвижных средств заправки и транспортирования горючего зачищаются не реже двух раз в год (при проведении сезонного технического обслуживания), а при обнаружении загрязнений - независимо от срока последней зачистки. При этом обращается внимание на сохранность внутреннего покрытия котла цистерны. Учет зачистки ведется в формуляре технического средства.

      255. Технологическая система трубопроводов должна исключать возможность смешения горючего при проведении операций по приему, выдаче горючего и при внутрискладских перекачках. При проведении перекачек задвижки смежных трубопроводов закрываются и пломбироваться, а трубопроводы с неисправными задвижками отделяться заглушками.

      256. Рукава сливно-наливных устройств перед опусканием в резервуар с горючим очищаются от грязи (снега) и тщательно протираются. По окончании слива (налива) горючего рукава освобождаются от остатков горючего, протираются и убираются на стеллажи или подвески, предназначенные для этой цели. Концы рукавов закрываются заглушками или защитными чехлами.

      Укладка на хранение рукавов, загрязненных механическими примесями и остатками горючего, не допускается. Коммуникация и раздаточные рукава промываются после каждого ремонта или замены.

      257. Для уменьшения возможности порчи горючего резервуары, подвижные средства заправки и транспортирования целесообразно использовать для хранения и перевалки одних и тех же марок горючего.

      258. Для предупреждения случайного смешения марок горючего или пересортицы при транспортировании, хранении и перекачках, а также для исключения ошибок при заправке техники и выдаче горючего в таре потребителю на резервуары, тару, средства транспортирования и заправки горючим наносится маркировка согласно приложению 15 к настоящей Инструкции.

      259. Фильтры и фильтры-сепараторы устанавливаются как стационарно на складах горючего и системах групповой заправки топливом, так и на подвижных средствах заправки.

      260. На складах горючего фильтры и фильтры-сепараторы устанавливаются на ровной горизонтальной площадке. Монтаж коммуникаций должен обеспечивать удобный слив из них горючего при проверке его чистоты и при полном опорожнении перед осмотром.

      261. Подготовка фильтра (фильтра-сепаратора) к работе, осмотр и замена фильтрующих и водоотделяющих элементов производятся в условиях, исключающих их загрязнение, попадание воды и механических примесей в корпус фильтра или фильтра-сепаратора. Сборка деталей фильтров, и установка фильтров в технологической линии производится в соответствии с инструкцией по их эксплуатации.

      262. Осмотр фильтров и фильтров-сепараторов производится не реже двух раз в год (при подготовке к летнему и зимнему периодам эксплуатации). Основанием для замены фильтрующих и водоотделяющих элементов является достижение предельно допустимого перепада давления на фильтре и фильтре-сепараторе (разность давления до и после фильтра или фильтра-сепаратора), приведенного в эксплуатационной документации, обнаружение разрывов и потертостей на фильтрующих или водоотделяющих перегородках элементов, а также других неисправностей, которые вызывают нарушение сложности при установке этих элементов в корпусе фильтра или фильтра-сепаратора.

      Количество перекаченного горючего не является основанием для замены фильтрующих или водоотделяющих элементов и чехлов.

      263. Для зачистки масляные фильтры разбираются, каждая секция (чечевица) фильтрующего элемента и все полости корпуса фильтра промываются синтетическими моющими составами.

      После промывки и тщательной просушки необходимо осмотреть каждую секцию и при наличии проколов или повреждений заменить исправными или устранить повреждение. Выполненные работы записываются в журнал учета работы фильтра согласно приложения 16 к настоящей Инструкции.

      264. В начале эксплуатации в фильтрах и фильтрах-сепараторах первоначальный перепад давления не должен быть меньше чем на 0,2-0,3 кгс/см (0,02-0,03 МПа) от начального перепада давления. Меньший перепад давления указывает на нарушение герметичности фильтрующих или водоотделяющих элементов или на их неплотную упаковку в корпусе фильтров и фильтров-сепараторов. При уменьшении более чем на 0,2-0,3 кгс/см (0,02-0,03 МПа) начального перепада давления на фильтре или фильтре-сепараторе, при перепаде давления, отмеченного при предыдущей заправке (перекачке), а также отсутствии перепада давления перекачка горючего прекращается, фильтр или фильтр-сепаратор вскрывается и проверяется состояние обвязки фильтрующих или водоотделяющих элементов.

      265. Данные о работе фильтра или фильтра-сепаратора ведутся в журнале учета их работы, в котором отмечается перепад давления, делается отметка о регламентных работах (замена, промывка, осмотр фильтрующих чехлов и другие работы), согласно приложению 16 к настоящей Инструкции. Запись о перепаде давления заносится в журнал в начале и в конце рабочего дня. Журнал учета работы фильтров на складе ведет начальник отдела хранения (кладовщик), в авиационной базе – начальник лаборатории горючего (лаборант).

      266. Осмотр, промывка и замена фильтрующих элементов фильтров специальных автомобилей, систем централизованного заправщика топлива (далее – ЦЗТ) производится водителем автомобиля, механиком ЦЗТ под наблюдением начальника лаборатории (лаборанта).

      Об установке новых фильтров, осмотре, замене и промывке фильтрующих элементов, перепаде давления в фильтре делается запись в формуляре специальных автомобилей.

      267. Прием горючего из автомобильного, железнодорожного, трубопроводного и водного транспорта производится только после проверки его качества комиссией, назначенной приказом командира (начальника) воинской части (учреждения). В состав комиссии включается начальник лаборатории (лаборант).

      268. Перед подачей указанных транспортных средств с горючим под слив (выгрузку) начальник лаборатории (лаборант) производит проверку качества зачистки резервуаров, предназначенных для приема прибывающего горючего, чистоты приемных рукавов и их исправности, готовности насосных станций (средств перекачки) и трубопроводов обеспечить качество горючего при сливе согласно требованиям настоящей Инструкции, готовит приборы для отбора проби проведения анализов.

      По прибытии транспортных средств начальник лаборатории (лаборант):

      1) сверяет номера автомобильных, железнодорожных цистерн (вагонов) с номерами, указанными в накладных;

      2) проверяет наличие и исправность пломб на цистернах (вагонах) и чистоту нижних сливных устройств;

      3) изымает паспорта качества на горючее, находящееся в колпаках цистерн (в вагонах);

      4) проверяет наличие маркировки на таре с горючим, соответствие маркировки отгрузочным документам и исправность тары;

      5) проверяет полноту и правильность заполнения паспортов качества, приложенных к документам отправителя и изъятых из транспортных средств;

      6) сопоставляет данные паспортов качества на прибывшее горючее с требованиями действующих стандартов на это горючее;

      7) убеждается в отсутствии воды и механических примесей в горючем, путем отбора донной пробы из каждой цистерны (танка), а также бочек, выбранных для отбора точечных проб;

      8) отбирает точечные и составляет объединенную пробу горючего в соответствии с требованиями настоящей Главы (для проведения приемо-сдаточного анализа);

      9) регистрирует отобранную объединенную пробу горючего в журнале регистрации проб и проводит ее приемо-сдаточный анализ по показателям качества;

      10) записывает в журнал анализов на лицевой счет резервуара, группы резервуаров (под группой резервуаров понимается совокупность передвижных резервуаров единой вместимости, в равной степени укрытых, размещенных на установленном расстоянии друг от друга, предназначенные для хранения продукта при общей вместимости до 600 м3), куда будет слито горючее или на партию (партией считается любое количество горючего, одновременно выработанного (затаренного), однородного по своим качественным показателям и сопровождаемого одним документом качества (паспорт, сертификат) горючего в таре данные паспорта качества, полученного от поставщика и результаты приемо-сдаточного анализа;

      11) сравнивает данные приемо-сдаточного анализа с данными паспорта качества поставщика и дает допуск на слив горючего.

      Горючее, поступившее наливным автомобильным транспортом, принимается по паспорту качества поставщика. При этом в поступившем горючем проверяется плотность, цвет, прозрачность, отсутствие воды и механических примесей.

      269. Слив авиационного горючего в резервуары производится через фильтры. Перед насосными установками устанавливаются предохранительные сетчатые фильтры, а после насосных установок фильтры с тонкостью фильтрования 15-20 мкм.

      270. Прибывшее горючее подвергается полному анализу в тех случаях, когда в результате работы комиссии установлено, что:

      1) номера транспортных средств не совпадают с номерами, указанными в документах отправителя;

      2) транспортные средства не имеют пломб или они неисправны или транспортные средства опломбированы не станцией отправления;

      3) масла, смазки и специальные жидкости поступили в неисправной таре или с нарушенной заводской упаковкой;

      4) горючее прибыло без паспорта качества поставщика или паспорт качества на поступившее горючее заполнен не по всем показателям действующих стандартов, в паспорте качества отсутствует дата выработки горючего;

      5) по данным паспорта качества поставщика или по результатам приемо-сдаточного анализа установлено несоответствие качества горючего требованиям действующих стандартов.

      После получения паспорта качества с данными в объеме полного анализа, подтверждающего соответствие качества горючего требованиям действующих стандартов с учетом допустимых отклонений, горючее допускается для использования по прямому назначению.

      В тех случаях, когда до слива невозможно установить качество горючего, слив его производится в отдельный резервуар.

      271. На паспортах качества поставщика и в журнале регистрации проб отмечаются номера транспортных средств, которыми доставлено горючее, а также в какой резервуар оно слито или в какое хранилище помещено. Указанные сведения заверяются подписью начальника лаборатории (лаборанта). Номера резервуаров (хранилищ), в которые слито (помещено) горючее, указываются также в акте приемки горючего.

      При сливе горючего в резервуар на остаток горючего той же марки после двухчасового отстаивания отбирается объединенная проба и проводится контрольный анализ. Если горючее сливается в группу резервуаров, то объединенная проба составляется из равных частей объединенных проб каждого резервуара, а при сливе в резервуар (группу резервуаров), который предварительно освобожден от ранее хранимого горючего и подготовлен к заливу, контрольный анализ горючего не проводится, а в журнал анализов на лицевой счет этого резервуара (группы резервуаров) заносятся результаты приемо-сдаточного анализа, для автомобильных средств транспортирования - паспорта качества поставщика.

      При затаривании горючего из прибывшего наливного транспорта на партию горючего в таре распространяются результаты приемо-сдаточного анализа, прибывшего горючего.

      272. На перевалочных базах при перекачке горючего из одной железнодорожной цистерны в другую приемо-сдаточному анализу подвергается горючее из цистерны, в которую оно перелито. Проба горючего, отобранная из цистерны, подлежащей опорожнению, хранится в соответствии с требованиями настоящей главы Инструкций.

      Паспорт качества, перелитого горючего заполняется по всем показателям действующих стандартов на горючее. В паспорте качества, кроме того, указывается поставщик горючего.

      273. При поступлении горючего в запаянной таре без паспортов качества (после расформирования воинских частей, когда нельзя затребовать паспорт качества) при наличии четкой маркировки (марка, указание действующих стандартов, год выпуска), если не истекли установленные сроки, показатели качества принимаются в соответствии с требованиями действующих стандартов на эти марки горючего. Если маркировка не сохранилась или сроки хранения превышают установленные, то отбираются пробы для проведения полного анализа и при положительных результатах принимаются меры по использованию горючего на ВВТ в первую очередь.

      274. Горючее каждой марки хранится в предназначенных для него резервуарах или таре в условиях, исключающих попадание в него атмосферных осадков и пыли.

      Хранение в резервуарах одной группы авиационного и автомобильного горючего не допускается. Горючее в таре (бочки, бидоны, барабаны, бутыли, канистры) хранится на стеллажах (подставках, поддонах) пробками вверх в местах, защищенных от действия прямых солнечных лучей и атмосферных осадков.

      275. При хранении горючего особое внимание обращается на герметичность резервуаров и тары, на отсутствие в нем воды и механических примесей. При осмотрах резервуаров проверяются наличие и исправность уплотнительных прокладок и болтовых соединений крышек люков и горловин, состояние дыхательных механических клапанов, уровень горючего в предохранительных гидравлических клапанах. Отсутствие воды и механических примесей в нижнем слое горючего проверяется после слива по окончании отстаивания, при проверке условий хранения (на первое число каждого месяца), при снятии остатков и перед каждой перекачкой. Данные проверки заносятся в ведомости замеров и книгу замеров горючего.

      276. Учет качественного состояния горючего ведется в журналах анализов, где на каждый резервуар, группу резервуаров с горючим одной партии или партию горючего в таре открывается лицевой счет на одной или нескольких страницах, согласно приложению 11 к настоящей Инструкции. В журналы анализов заносятся все данные паспорта качества, выданного поставщиком и результаты всех анализов проб, отобранных из резервуара, группы резервуаров, партии горючего в таре и наливных средств транспортирования, которыми горючее прибыло и отгружается. Если в группе резервуаров находится горючее текущего довольствия разных партий, то в журнале анализов и паспортах качества указываются показатели, имеющие меньший запас качества из этих партий, а в журналах ведутся отметки об освобождении резервуаров, зачистке, перекачке горючего из одного резервуара в другой, отгрузке (выдаче) горючего.

      277. Для горючего длительного хранения на каждый резервуар (группу резервуаров с горючим одной партии), партию горючего в таре в лаборатории склада в отдельной папке необходимо иметь паспорт качества, заполненный по всем показателям полного анализа на данный сорт (марку) горючего с учетом последнего контрольного и складского анализов.

      По окончании журнала в новый журнал переносят данные паспорта качества поставщика и последнего полного, складского и контрольного анализов.

      278. В случае перекачки в резервуар (группу резервуаров), предварительно освобожденный из-под одноименной марки горючего, горючего другой марки в журнал анализа горючего этого резервуара (группы резервуаров) заносятся результаты анализа пробы, отобранной до перекачки.

      279. В случае перекачки кондиционного горючего в резервуар (группу резервуаров) на остаток кондиционного горючего той же марки в журнале анализов горючего делается запись по результатам контрольного анализа пробы, отобранной после перекачки, а по другим показателям – на основании данных анализов горючего в обоих резервуарах до перекачки с указанием значений, имеющих меньший запас качества.

      Пример: "Смешано топливо ТС-1, при этом содержание фактических смол составляло: для топлива в одном резервуаре – 5 мг., в другом – 3 мг. на 100 см3 топлива. В журнале анализа указывается: "Содержание фактических смол мг. на 100 см – 5 мг.".

      280. Для предупреждения порчи горючего при хранении, периодически проводится лабораторная проверка его качества в объеме и сроки, определенные годовым планом проведения анализов согласно приложению 17 к настоящей Инструкции.

      Годовой план проведения анализов по резервуарам и партиям горючего в таре составляется начальником лаборатории (лаборантом) совместно с начальником отдела (отделения) хранения горючего на основании установленной периодичности лабораторной проверки качества горючего при хранении и фактического качества горючего. План согласовывается с центральной лабораторией (лабораторией регионального командования) и утверждается начальником склада горючего. В годовой план проведения анализов включается горючее длительного хранения, а также текущего довольствия, хранящееся свыше одного года (для авиационного и автомобильного бензинов, топлива для реактивных двигателей, жидкости "И" свыше шести месяцев).

      281. Контроль качества горючего, находящегося в герметичной таре, осуществляется в соответствии с настоящей Главой.

      Горючее в бочках, контейнерах, барабанах подлежит лабораторной проверке в процессе хранения.

      282. Выдача для проведения анализа проб спирта, специальных жидкостей, а также масел, смазок, хранящихся в мелкой таре, в лабораторию центрального склада (базы) горючего производится по накладной, оформленной в установленном порядке.

      283. При проведении анализов в процессе хранения параллельные определения не проводятся, если полученные значения определяемых показателей соответствуют требованиям действующих стандартов и по сравнению с результатами предыдущего анализа не выходят за пределы расхождений, допускаемые методами испытаний для параллельных определений (не выходят за пределы сходимости метода анализа).

      284. Для закладки на длительное хранение в резервуарах используется горючее, со дня изготовления, которого прошло не более одного года, а качество соответствует требованиям действующих стандартов в объеме полного анализа.

      285. Очередность отгрузки (выдачи) горючего, должна соответствовать очередности его поступления. В первую очередь отгружается (выдается) горючее, показатели качества которого по результатам анализа близки к допустимым значениям. Отправитель осуществляет контроль отгружаемого (выдаваемого) горючего.

      В паспортах качества на горючее, выдаваемое (отгружаемое) после длительного хранения и горючее, показатели качества которого находятся на пределе кондиции, делается отметка: "Длительному хранению не подлежит".

      286. Горючее отгружается (выдается) со склада только при наличии данных полного или складского анализа, проведенного не более чем за половину срока его действия.

      Кроме того, горючее в резервуарах и не запаянной таре, отгружаемое железнодорожным и водным транспортом подвергается приемо-сдаточному анализу не более чем за 10 суток до отгрузки.

      287. В день отгрузки (выдачи) из резервуаров, из которых планируется выдача горючего, отбирается донная проба и визуально проверяется отсутствие механических примесей и воды.

      288. Перед наливом горючего в железнодорожные цистерны и наливные суда (танкеры, баржи), а также при выдаче горючего воинским частям производится осмотр внутренней поверхности цистерн (танков), тары получателя, проверка трубопроводов (стояков).

      Допуск на залив горючего дает начальник лаборатории (лаборант), о чем в накладной делается отметка (ставится штамп): "Тара проверена, залив разрешаю. Начальник лаборатории (подпись)". Налив горючего в грязную, не соответствующую требованиям тару или плохо зачищенные цистерны (танкеры), не допускается.

      289. При наливе горючего в железнодорожные цистерны (наливные суда), автотопливозаправщики, автоцистерны с целью сохранения качества горючего принимаются меры для уменьшения потерь от испарения и предотвращения попадания пыли и атмосферных осадков.

      290. По окончании налива в железнодорожные цистерны (танкеры судна) из них в соответствии с требованиями настоящей Главы отбирают пробы горючего для проверки его качества в объеме приемо-сдаточного анализа.

      291. Одновременно с определением высоты налива горючего проверяется (с помощью водочувствительной пасты или бумаги) отсутствие в железнодорожных цистернах (танкерах) воды.

      292. Приемо-сдаточный анализ отобранных проб проводится до отправки цистерн (судов, вагонов). Его результаты заносятся в журнал анализов на лицевой счет того резервуара (группы резервуаров, заполненных горючим одной партии, партии горючего в таре), из которого осуществлялась выдача горючего и в паспорт качества на отгружаемое горючее.

      293. При отгрузке горючего в железнодорожных цистернах (вагонах), наливных судах на него заполняется паспорт качества.

      Паспорт качества прилагается (выдается представителю корабля, танкера, баржи) к каждой железнодорожной накладной, а при отгрузке авиационного горючего, кроме того, по одному экземпляру паспорта качества помещается под крышку горловины каждой железнодорожной цистерны (в каждый вагон). Обнаруженные в колпаках цистерн (вагонах) паспорта качества на ранее отгружавшийся горючее обязательно изымаются.

      При отгрузке горючего в танкерах (на баржах) в адрес нескольких получателей количество экземпляров паспорта качества на горючее, прилагаемых к отгрузочным документам, которые соответствуют количеству получателей.

      294. При выдаче горючего воинским частям (учреждениям) приемщику выдается паспорт качества. В отдельных случаях, при выдаче горючего для текущего довольствия по согласованию с получателем вместо выдачи паспорта качества в накладной ставится штамп (делается отметка): "Продукт стандартный".

      295. В целях предупреждения заправки ВВТ горючим с водой или механическими примесями, цистерны и технологическое оборудование средств заправки подвергаются периодической зачистке и обслуживанию в соответствии с требованиями эксплуатационной документации.

      Перед использованием полевого заправочного пункта (далее - ПЗП) для заправки ВВТ все его оборудование подвергается осмотру и готовится к выдаче горючего в соответствии с требованиями технической документации. Особое внимание обращается на чистоту внутренней поверхности оборудования (отсутствие песка, влаги, снега и др.), состояние уплотнительных соединений, крепление рукавов, герметичность кранов.

      296. Рукава сливно-наливных устройств и средств заправки и транспортирования эксплуатируются и обслуживаются в соответствии с требованиями эксплуатационной документации.

      297. Для сохранения качества горючего служба ГСМ воинской части (учреждения) обеспечивает:

      1) проверку технического состояния средств заправки перед заливом их горючим, то есть возможные дефекты, на которые необходимо обратить внимание при проверке средств заправки и транспортирования;

      2) чистоту горючего и соответствие его качества паспортным данным при хранении в резервуарах заправочного пункта и средствах заправки перед выходом их со склада.

      298. Учет работы, исправность фильтров, своевременную промывку и замену фильтрующих элементов на складе горючего контролирует начальник службы ГСМ воинской части (учреждения), и начальник склада горючего, а на средствах транспортирования и заправки командир подразделения, в подчинении которого находятся указанные средства.

      299. Подготовку баков и систем ВВТ к заполнению их горючим (заправке) и сохранение качества горючего в баках контролирует командир подразделения.

      300. Подготовка баков и систем ВВТ к заправке горючим производится в соответствии с требованиями эксплуатационной документации, при этом особое внимание обращается на наличие сеток заправочных горловин, пробок и прокладок под ними, состояние фильтров, отсутствие подтеканий горючего, состояние дюритовых шлангов, периодический слив отстоя до полного удаления механических примесей и воды (при необходимости производится слив всего загрязненного топлива и промывка баков и систем), ресурс фильтрующих элементов систем питания и смазки (при необходимости производится их замена или промывка), опорожнение баков систем ВВТ в случае, если горючее в них некондиционно или оставшееся и подаваемое на заправку горючее несовместимы между собой и на создание условий, исключающих попадание дождя, снега, пыли и других посторонних веществ в баки и системы в ходе эксплуатации ВВТ.

      301. Готовность систем ВВТ к заправке горючим проверяется должностными лицами служб, эксплуатирующих технику и контролируется должностными лицами службы ГСМ.

      302. ВВТ с разукомплектованными, неисправными или загрязненными баками и системами к заправке горючим не допускается до устранения недостатков.

      303. На все марки горючего, применяемого при заправке ВВТ длительного хранения, необходимо иметь паспорта качества. Паспорта качества хранятся в службе ГСМ.

      304. Заместитель командира (начальника) воинской части (учреждения) по вооружению (технической части) перед заправкой ВВТ длительного хранения проверяет (по паспорту на горючее) соответствие качества горючего, поданного на заправку, требованиям нормативно-технической документации и делает отметку на обратной стороне паспорта о допуске горючего к применению.

      305. Заправку ВВТ необходимо производить только отстоявшимся или фильтрованным горючим. Перед заправкой горючее проверяется визуально на отсутствие механических примесей и воды.

      Пробы для проверки чистоты горючего отбираются из резервуаров заправочного пункта (ежедневно перед началом работы заправочного пункта) или раздаточного крана автомобильных средств заправки и транспортирования (непосредственно перед использованием средств заправки и транспортирования для заправки) должностными лицами службы ГСМ.

      306. Проверку чистоты горючего производят визуально или с помощью соответствующих приборов, допущенных для выполнения указанной проверки. Для визуальной проверки горючее сливается в прозрачную чистую посуду из бесцветного стекла вместимостью 0,5-1 литра закрывающуюся крышкой для предотвращения попадания в проверяемое горючее загрязнений и влаги из атмосферы.

      Чистота горючего проверяется путем просмотра его в проходящем свете (дневном или электрического фонаря) при вращательном движении горючего в стеклянной посуде. Горючее считается чистым, если оно прозрачно и в нем отсутствуют визуально видимые взвешенные и осевшие на дно стеклянной посуды посторонние примеси, в том числе вода (кристаллы льда). Наличие воды в горючем определяется по линии раздела двух жидких фаз (в нижней части стеклянной посуды - вода, а в верхней - горючее) или по наличию отдельных капель воды на дне стеклянной посуды. Допускается определять наличие воды в горючем с помощью водочувствительных индикаторов (паста, бумага, лента, сухой перманганат калия).

      307. В случае обнаружения в пробах горючего механических примесей или воды принимаются меры по их удалению из резервуаров или средств заправки, или транспортирования.

      308. Перед заправкой очищаются крышки баков систем от механических примесей и воды, чтобы не допускать попадания песка, пыли, дождя, снега и других примесей в баки и системы ВВТ в процессе заправки, проверяется чистота всасывающих патрубков заправочных агрегатов.

      309. Для заправки ВВТ длительного хранения допускается горючее, качество которого (по паспорту качества) соответствует показателям в объеме полного анализа.

      По окончании заправки ВВТ длительного хранения в целом за подразделение (батальон, роту, взвод) составляется акт произвольной формы, в котором указывается марка заправленного горючего, а также перечень работ (время работы двигателя, промывка системы), выполненных в соответствии с требованиями эксплуатационной документации. Акт подписывается заместителем командира подразделения по технической части и начальником службы ГСМ воинской части.

      310. Горючее, находящееся в баках ВВТ, лабораторному анализу не подвергается, за исключением периодической визуальной проверки чистоты топлива на отсутствие механических примесей и воды, а также случаев, указанных в пункте 227 настоящей Инструкции.

      Чистота горючего в баках ВВТ оценивается по состоянию проб, отобранных со дна баков через заливную горловину или из отстойников после слива 3-5 литров отстоя.

      311. Для удаления механических примесей и воды из баков и систем ВВТ периодически сливается отстой. В ВВТ учебно-боевых (учебных) и транспортных групп отстой сливается из баков (групп баков), фильтров и других мест слива отстоя при переводе ВВТ на сезонную эксплуатацию и проведении технических обслуживаний.

      Из баков и систем питания ВВТ кратковременного и длительного хранения отстой сливается из каждого бака (группы баков), фильтров и других мест сбора отстоя после заправки (дозаправки) горючим при постановке на хранение и в последующем ежегодно при годовом техническом обслуживании. Эту работу рекомендуется выполнять в период перевода ВВТ на зимний режим эксплуатации. Слив отстоя производится до полного удаления воды и механических примесей. Результаты и объем работ, выполненных при сливе отстоя из баков и систем ВВТ, заносятся в журнал слива отстоя и проверки чистоты горючего, заправленного в баки и системы согласно приложению 18 к настоящей Инструкции. Журнал ведется в каждом батальоне (дивизионе). ведение которого осуществляет командирподразделения, а контроль за его ведением осуществляет начальник службы ГСМ воинской части.

      Горючее, слитое из баков и систем ВВТ, при проверке отсутствия механических примесей и воды, собирается и сдается на склад воинской части.

      312. При потере качества горючего в баках и системах ВВТ проводится расследование причин и принимаются меры к возмещению причиненного ущерба.

      313. Во всех случаях после слива отстоя производится дозаправка ВВТ горючим. Дозаправка производится на тех же основаниях и при соблюдении тех же требований, что и заправка. При этом в журналах (формулярах, карточках) ВВТ длительного хранения указываются все необходимые данные по горючему, дозаправленному в баки и системы.

      314. Плановая замена горючего в баках ВВТ производится по мере истечения сроков, согласно приложению 19 к настоящей Инструкции.

      Работы по освежению горючего в баках и системах ВВТ длительного хранения включают отдельным разделом в план освежения горючего длительного хранения воинской части (учреждения). Этот раздел плана отрабатывается начальником службы эксплуатирующей технику, совместно с начальником службы ГСМ.

      315. Организация контроля качества горючего в ВМС ВС РК осуществляется:

      на кораблях – на командира БЧ-5 корабля;

      на танкерах (баржах, судах) - на капитана танкера (старшину баржи).

      на кораблях, где имеется БЧ-6 - на командира БЧ-6 корабля.

      316. Для отбора проб горючего, выполнения корабельных анализов или передачи проб в лаборатории (лаборатории складов горючего) на танкерах (баржах, судах) и кораблях назначаются лаборанты. Лаборанты кораблей не реже 1 раза в год направляются в ХТЦ для инструктажа, проверки знаний и навыков.

      317. На горючее, выдаваемое на танкер и корабль, лабораторией выдается паспорт с данными полного анализа. Паспорт, подтверждающий кондиционность горючего, служит основанием для выдачи его из танкера потребителям.

      318. При подготовке к заправке в день выдачи горючего лаборант склада совместно с начальником хранилища (кладовщиком) проверяет в выделенных для заправки резервуарах уровень воды с помощью водочувствительной пасты и отбирает донные пробы горючего для проведения анализа на отсутствие воды и механических примесей. При наличии воды и механических примесей в донном слое заправка кораблей горючим из этого резервуара допускается лабораторией склада только после удаления из донного слоя воды и механических примесей. Если воду и механические примеси из донного слоя удалить невозможно, лаборатория склада допускает выдачу горючего из этого резервуара через подъемную трубу, заборное устройство которой будет установлено на высоте не менее 1 м от днища резервуара или зеркала воды (при наличии последней), и после анализа пробы с этого уровня на отсутствие воды и механических примесей.

      В паспорт получателя записываются данные анализа горючего на содержание воды и механических примесей в день выдачи (перед началом отпускного дня).

      319. Непосредственно перед заправкой командир БЧ-5 организует проверку готовности систем корабля к приему горючего. О готовности к приему горючего он сообщает представителю склада.

      320. Во время приема горючего личный состав корабля отбирает ходовые пробы для выполнения корабельного, качественного анализа. При обнаружении в принимаемом горючем воды и механических примесей прием горючего данного резервуара возобновляется только после проверки в нем качества горючего и предварительной прокачки трубопроводов и рукавов заправочной системы.

      321. Выдача горючего на корабли с газотурбинными и дизельными энергетическими установками производится с использованием береговых подвижных средств заправки (автотопливомаслозаправщиков), которые имеют средства фильтрования, а автомаслозаправщики и средства подогрева.

      322. В целях предупреждения заправки кораблей загрязненным горючим производятся работы по подготовке и обслуживанию автотопливомаслозаправщиков.

      323. Перед выдачей горючего в специальные автомобили (автотопливо - и автомаслозаправщики) и после их заполнения начальник лаборатории (лаборант) производит проверку этих средств в соответствии с пунктами 268 и 297 настоящей Инструкции.

      324. Перед началом заправки корабля с помощью автомобильных средств заправки командир БЧ-5 проверяет отсутствие воды и механических примесей в пробах из отстойника цистерны (после 10 мин стоянки), а также отметки лаборатории в документах о допуске залива цистерны (средств заправки).

      325. Для заправки кораблей с газотурбинными, дизельными энергетическими установками и с ЛА выделяются отдельные, специально оборудованные танкеры. В танкеры, предназначенные для заправки кораблей, не допускается прием горючего, сдаваемого с кораблей.

      На каждом танкере необходимо иметь инструкцию, утвержденную командиром корабля по приему, хранению и выдаче горючего на корабли, в которой указываются обязанности и действия личного состава по выполнению вышеуказанных операций, а также по проведению плановых и внеплановых зачисток танкеров, регламентных работ по техническому обслуживанию специального оборудования.

      В инструкции указываются правила отбора проб, порядок контроля качества при приеме, хранении, транспортировании и заправке кораблей, правила работы с корабельной лабораторией анализа горючего.

      326. Танкеры, выделенные для заправки кораблей горючим, должны удовлетворять следующим требованиям:

      1) для горючего выделяются танки, определенные для данной цели проектной документацией на указанное судно;

      2) прием балласта по грузовым трубопроводам не допускается;

      3) для разных сортов горючего, балласта, зачистки танков и грузовой системы предусматриваются отдельные трубопроводы и насосы;

      4) грузовым, зачистным и балластным системам необходимо иметь устройства для осушки трубопроводов и проверки качества их зачистки (наличие газоанализаторов взрывоопасной концентрации паров топлива);

      5) внутренние поверхности танков необходимо иметь антикоррозионное покрытие;

      6) заправка кораблей обеспечена фильтрованным горючим через станции очистки (фильтры и фильтры-сепараторы) с тонкостью очистки 15 - 20 мкм;

      7) приборы для отбора проб, корабельные лаборатории для анализа горючего и помещения для их размещения.

      327. Перед приемом горючего со склада на нефтеналивное судно его танки осматриваются начальником лаборатории (лаборантом) склада совместно с представителем судна для определения их пригодности под залив. При этом проверяется качество остатков горючего путем отбора объединенных и донных проб из каждого танка, подлежащего заливу. Пробы подвергаются анализу для уточнения марки нефтепродукта и определения наличия воды и механических примесей.

      В случае обнаружения в танках ржавчины, механических примесей и воды до залива горючего проводится их зачистка и повторная проверка.

      Прием горючего в грязные, не зачищенные танки не допускается. Результаты проверок заносятся в судовой журнал и оформляются актом.

      328. В процессе заполнения танкера производится отбор ходовых проб горючего из краника на приемном фильтре или приемном устройстве (распределительной колонке) и визуально проверяется в них отсутствие воды и механических примесей. В случае обнаружения в пробах воды и механических примесей заполнение танкера прекращается до выяснения причин загрязнения и их полного устранения.

      329. Одновременно с определением высоты уровня горючего в танкерах лаборант склада в присутствии представителя танкера отбирает донные пробы из каждого танка и визуально проверяет их на отсутствие воды и механических примесей.

      330. До отправления танкера, следующего на обеспечение кораблей, лаборатория склада выполняет анализ объединенной пробы горючего, в объеме контрольного анализа. Эти показатели указываются в паспорте качества.

      331. На отгруженное горючее лаборатория склада выдает паспорта с данными полного анализа и последнего контрольного или складского анализа.

      332.Лаборатория склада выдает на танкер чистые бланки паспортов для снятия копий на танкерах. Копии паспортов снимаются и заверяются печатью и подписью капитана танкера или его грузового помощника.

      333. При длительном хранении горючего на танкере не реже одного раза в шесть месяцев отбираются объединенные пробы для проведения полного анализа в лаборатории склада. Личный состав танкера доставляет пробы в лабораторию склада, которая выполняет контрольный или полный анализ.

      334. При транспортировании горючего для обеспечения кораблей в море отбор объединенных проб из танков и их анализ выполняется представителем танкера не реже одного раза в десять дней. При этом выполняется корабельный контрольный анализ и определяются только те показатели, которые определены приданными танкеру средствами контроля качества горючего. Результаты анализа записываются в вахтенный (судовой) журнал и указываются в паспорте, выдаваемом получателю. Остальные показатели качества переносятся из паспорта качества.

      При получении задания на выдачу горючего на корабли личный состав танкера удаляет отстой из каждого танка, фильтров и фильтров-сепараторов до появления чистого нефтепродукта. Представитель танкера визуально устанавливает отсутствие воды и механических примесей в донных пробах из танков, предназначенных для выдачи.

      335. При обнаружении воды и механических примесей личный состав танкера производит отстой, фильтрование и сепарацию горючего.

      Если исправить качество невозможно, горючее сдается на ближайший береговой склад. Выдача на корабли некондиционного горючего категорически не допускается. Во всех случаях обнаружения некондиционного горючего проводится расследование в соответствии с пунктом 220 настоящей Инструкции.

      336. Горючее выдается с танкера только при наличии паспорта качества. Непосредственно перед выдачей горючего на корабль грузовой помощник капитана танкера (донкерман, старшина баржи, лаборант) в присутствии командира БЧ-5 корабля (при невозможности его присутствия по условиям обстановки – самостоятельно) проверяет уровень воды с помощью водочувствительной пасты и методами корабельного качественного анализа, устанавливает отсутствие воды и механических примесей в донной пробе каждого танка, из которого будет производиться выдача, и в трубопроводах танкера путем отбора пробы из нижних точек трубопровода и краника распределительной колонки в месте подсоединения рукава, подающего горючее на корабль.

      337. Допуск на прием горючего на корабль дает командир БЧ-5 корабля после выполнения операций в соответствии с требованиями настоящей Главы и подготовки корабля к приему.

      338. Во всех случаях приема горючего на корабль особое внимание необходимо обращать на меры по предупреждению его порчи, а также предотвращению загрязнения моря.

      339. Выдачу на корабль масел, смазок и специальных жидкостей (далее - смазочных материалов) в таре (бочках, бидонах, банках) допускается производить в минимально необходимых количествах и, только тех марок, для размещения которых на корабле отсутствуют штатные цистерны, баки.

      Выдаче на корабль подлежат смазочные материалы, затаренные предприятием-изготовителем или складом. При этом тара должна быть исправной, чистой, иметь четкую маркировку с указанием наименования, марки, действующих стандартов, даты изготовления (затаривания) продукта и массы смазочного материала.

      Выдача на корабль смазочных материалов в деревянной (фанерной) или неисправной (поврежденной, грязной, ржавой, со следами подтеков) металлической таре не допускается.

      340. Перед приемом смазочных материалов лаборант корабля в присутствии кладовщика склада и грузового помощника (донкермана танкера) отбирает донную пробу из каждой бочки (бидона) и выполняет корабельный качественный анализ на наличие воды и механических примесей. При наличии воды и механических примесей смазочный материал в бочке (бидоне) бракуется и на корабль не принимается. Перед отбором пробы не допускается катать бочку для перемешивания содержимого.

      Смазочные материалы в исправной заводской таре (герметично запаянных или опломбированных поставщиком металлических бочках, бидонах или банках) допускается принимать без отбора и анализа пробы.

      341. На каждой бутылке с отобранной пробой горючего прозрачной липкой лентой прикрепляется этикетка с указанием:

      1) наименования продукта, его марки и стандарта (действующего);

      2) номера воинской части корабля;

      3) марки и номера технического средства или цистерны;

      4) точки отбора пробы;

      5) количества часов работы смазочного материала или срока хранения продукта в цистерне;

      6) даты отбора пробы;

      7) фамилии лица, отобравшего пробу.

      342. Анализ проб горючего на корабле производится в сроки и в объеме, определенные в настоящей Инструкции. По назначению и объему анализы подразделяются на:

      1) корабельный качественный анализ;

      2) корабельный количественный анализ;

      3) эксплуатационный анализ;

      4) контрольный анализ;

      5) полный анализ.

      При отсутствии лаборатории корабельный количественный анализ выполняется в ХТЦ.

      343. Отбор проб горючего оформляется актом, в котором указывается объем анализа или перечисляются показатели, подлежащие определению.

      344. В случае обводнения и загрязнения горючего принимаются меры к исправлению качества корабельными средствами (отстой, зачистка отстоя, фильтрование, сепарация). Если принятые меры по исправлению качества не дают результатов, то некондиционное горючее к использованию на технических средствах не допускается и при первой возможности сдается на склад (судно обеспечения, танкер).

      345. В зависимости от способа отбора и назначения пробы горючего подразделяются на точечные, объединенные, контрольные (арбитражные), донные и инспекторские:

      1) точечная проба – это проба, отобранная в один прием. Она характеризует качество горючего в одном тарном месте (бочке, бидоне, бутиле) или на определенном заданном уровне в резервуаре или транспортном средстве;

      2) объединенная проба – это проба, составленная из нескольких точечных проб, отобранных в соответствующем порядке и объединенных в указанном соотношении;

      3) контрольная проба – это часть точечной или объединенной пробы, которая используется для выполнения анализа, а также хранится на случай возникновения сомнений (разногласий) по качеству горючего;

      4) донная проба – это точечная проба горючего, отобранная со дна резервуара (цистерны) переносным металлическим пробоотборником, который опускается до дна резервуара (цистерны). Донная проба в объединенную пробу не включается, а анализируется отдельно;

      5) инспекторская проба – это проба, отобранная в процессе проверки воинской части из баков ВВТ длительного хранения. Виды и количество образцов ВВТ, из которых отбирается проба, определяются проверяющим.

      346. Пробы горючего до установления соответствия их качества предъявляемым требованиям в зависимости от вида анализа отбирают в количестве, указанном в приложении 20 к настоящей Инструкции.

      347. Отобранная объединенная проба горючего при его приеме и отгрузке делится на две части. Одну часть анализируют, а другую хранят опечатанной на случай разногласия в оценке качества горючего. При выдаче горючего на суда объединенную пробу делят на части с учетом числа получателей. Одну часть анализируют, другую хранят на случай разногласий в оценке качества горючего, остальные через капитана судна передают получателям.

      348. Порядок отбора проб горючего строго соблюдается в целях получения идентичности проб горючего в средствах хранения или транспортирования, из которых эти пробы отобраны. Нарушение порядка отбора проб или подготовки к работе пробоотборников и посуды для хранения проб приводит к неправильной оценке качества горючего.

      349. Переносные пробоотборники, а также все вспомогательные средства для отбора проб горючего изготавливаются из материала, не образующего искр при ударе и не накапливающего статического электричества.

      350. Инвентарь для отбора и хранения проб горючего перед отбором проб необходимо содержать чистым и сухим.

      351. Во избежание загрязнения переносные пробоотборники переносят в чехлах, футлярах или другой упаковке.

      352. После применения средства для отбора и хранения проб жидких нефтепродуктов следует обработать моющим веществом или сполоснуть неэтилированным бензином, средства для отбора и хранения проб мазеобразных нефтепродуктов после промывки растворителем следует тщательно промыть горячей водой.

      353.Промытый инвентарь необходимо высушить и хранить в закрытом месте, защищенном от пыли и атмосферных осадков.

      354. При отборе проб горючего переносным пробоотборником закрытый пробоотборник опускают до заданного уровня и открыв крышку или пробку, заполняют его. Пробы с нескольких уровней отбирают переносным пробоотборником последовательно сверху вниз. При необходимости измерения температуры и плотности отобранной пробы горючего пробоотборник должен выдерживаться на заданном уровне не менее 5 мин.

      355. Для отбора проб жидких нефтепродуктов из вертикальных резервуаров применяют стационарные пробоотборники, позволяющие отбирать объединенные пробы, стационарные и переносные пробоотборники, при помощи которых отбирают точечные пробы с заданного уровня.

      356. Для характеристики качества горючего в вертикальных резервуарах при отборе проб стационарным или переносным пробоотборником объединенную пробу составляют смешением точечных проб, отобранных с трех уровней, в соотношении 1:3:1:

      верхнего - на 250 мм ниже поверхности горючего;

      среднего - с середины высоты столба горючего;

      нижнего - на 250 мм выше днища резервуара.

      При высоте столба горючего в вертикальном резервуаре, не превышающей 2000 мм, объединенная проба составляется смешением равных объемов точечных проб, отобранных с двух уровней:

      верхнего - на 250 мм ниже поверхности горючего;

      нижнего - на 250 мм выше днища резервуара.

      При высоте столба горючего менее 1000 мм отбирают одну точечную пробу с нижнего уровня - на 250 мм выше днища резервуара.

      357. Для характеристики качества горючего в горизонтальном цилиндрическом резервуаре диаметром более 2500 мм объединенную пробу составляют смешением точечных проб, отобранных с трех уровней, в соотношении 1:6:1:

      верхнего на 200 мм ниже поверхности горючего;

      среднего - с середины высоты столба горючего;

      нижнего - на 250 мм выше нижней внутренней образующей резервуара.

      Из горизонтального цилиндрического резервуара диаметром менее 2500 мм независимо от степени заполнения, а также из горизонтального цилиндрического резервуара диаметром более 2500 мм, но заполненного до высоты половины диаметра, и менее объединенная проба составляется смешением точечных проб, отобранных с двух уровней, в соотношении 3:1:

      среднего - с середины высоты столба горючего;

      нижнего - на 250 мм выше нижней внутренней образующей резервуара.

      При высоте столба горючего менее 500 мм отбирают одну точечную пробу с нижнего уровня - на 250 мм выше нижней внутренней образующей резервуара.

      358. Для характеристики качества горючего в резинотканевом резервуаре отбирают одну точечную пробу на высоте 50-60 мм от нижнего полотнища резервуара вакуумным пробоотборником полевых лабораторий или с помощью дюритового шланга диаметром 9-12 мм.

      359. Для характеристики качества горючего одной партии при хранении в группе резервуаров составляют объединенную пробу из объединенных проб, отобранных не менее чем из 4 резервуаров пропорционально объему залитого горючего.

      360. Для характеристики качества горючего или остатков горючего в наливном судне или группе танков составляют объединенную пробу по судну или группе танков из объединенных проб каждого танка, взятых пропорционально объему горючего в каждом танке.

      Объединенную пробу из танка наливного судна с высотой столба горючего более 3000 мм отбирают, как из вертикального резервуара, заполненного полностью.

      Из танка наливного судна высотой столба горючего 3000 мм и менее объединенную пробу отбирают, как из горизонтального цилиндрического резервуара диаметром менее 2500 мм.

      361. Для характеристики качества горючего в железнодорожной или автомобильной цистерне (автотопливозаправщике) отбирают одну точечную пробу горючего с уровня, расположенного на высоте 0,33 диаметра цистерны от нижней внутренней образующей.

      Для характеристики качества горючего одной партии в группе железнодорожных цистерн или железнодорожном транспорте составляют объединенную пробу из точечных проб, отобранных из каждой цистерны пропорционально объему горючего в цистернах.

      362. Для характеристики качества горючего, залитого в баки машин, отбирают пробу из бака каждой машины. При наличии на единице техники нескольких баков среднюю пробу составляют из равных частей проб, отобранных из каждого бака.

      В зависимости от конструкции и расположения баков пробу отбирают с помощью специальных приспособлений через сливные клапаны после слива отстоя или с помощью вакуумного пробоотборника полевых лабораторий или металлической трубкой из среднего слоя горючего через наливную горловину.

      363. Для характеристики качества горючего, перекачиваемого по полевому магистральному трубопроводу с производительностью до 500 м/ч, при ручном отборе проб точечные пробы отбираются через каждые 500 м, но не менее трех проб, отобранных через равные объемы перекачиваемого горючего или равные интервалы времени перекачки. Объединенную пробу составляют из равных объемов точечных проб.

      При отборе пробы из трубопровода необходимо обеспечить постоянную циркуляцию перекачиваемого горючего через пробозаборное устройство по обводной линии. Пробу отбирают с обводной линии без прекращения циркуляции. При отсутствии циркуляции допускается отбирать пробу после слива горючего в тару в объеме, равном трехкратному объему пробоотборной системы.

      364. Для характеристики качества горючего одной партии в бочках, бидонах, канистрах и другой таре объединенную пробу составляют из равных объемов точечных проб.

      Отбор проб следует производить в месте, защищенном от пыли и атмосферных осадков.

      Перед отбором пробы содержимое бочки необходимо перемешать перекатыванием в течение 5 мин. Содержимое бидона, банки, бутылки перемешивают тщательным встряхиванием в течение 5 мин. Поверхность вокруг пробок, крышек и дна перед открыванием очищают.

      Для отбора пробы жидких нефтепродуктов пробоотборной трубкой следует опустить ее до дна тары, затем закрыть верхнее отверстие пальцем и извлечь трубку из тары. Открывая закрытый конец трубки, пробу сливают в сосуд для составления объединенной пробы и тщательно перемешивают. Отбор проб маловязких нефтепродуктов производится также с помощью вакуумного пробоотборника полевых лабораторий.

      Пробу пластичных смазок отбирают поршневым, винтообразным или с продольным вырезом щупом. На месте погружения щупа предварительно удаляется верхний слой смазки толщиной 25 мм. Слой смазки толщиной 5 мм в верхней части щупа не включают в пробу. Объединенную пробу составляют смешением точечных проб без их расплавления.

      365. Перед упаковыванием пробу горючего перемешивают. Пробу жидкого нефтепродукта разливают в чистые сухие стеклянные бутылки, заполняя их не более чем на 90% вместимости. Пробу мазеобразного нефтепродукта помещают в чистую сухую стеклянную или полиэтиленовую банку.

      366. Бутылки с пробами герметично закупоривают пробками, не растворяющимися в нефтепродуктах, банки плотно закрывают крышками.

      Горловину закупоренной бутылки или банки (для хранения арбитражных проб и проб, подготавливаемых к транспортированию) обертывают полиэтиленовой пленкой или другим плотным материалом, обвязывают веревкой, концы которой продевают в отверстие в этикетке. Концы веревки пломбируют или заливают сургучом на пластине из плотного картона или из древесных материалов и опечатывают. Допускается приклеивать этикетку к бутылке (банке).

      367. На этикетке, приклеиваемой к бутылке или банке с пробкой, указываются:

      1) номер пробы по журналу регистрации проб;

      2) номер воинской части (учреждения);

      3) наименование горючего и его марка;

      4) обозначение действующих стандартов;

      5) наименование предприятия-поставщика;

      6) номер резервуара и высота налива, номер партии, цистерн, бочек, транспорта, наименование судна и номер танкера из которых отобраны пробы, дата, время отбора пробы;

      7) должность и фамилия лиц, отобравших и опечатавших пробу, их подписи.

      368. Пробы горючего хранят в помещении, отвечающем противопожарным требованиям, предъявляемым к кладовым ЛВЖ.

      369. Пробы горючего предназначенные для перевозки, относятся к опасным грузам по ГОСТ 19433 "Грузы опасные. Классификация и маркировка", к третьему классу ЛВЖ. Специальные жидкости относятся к шестому классу опасных грузов "Ядовитые вещества".

      Стеклянная тара с пробами горючего (вместимость стеклянной тары не более 1 литра) упаковывается в прочные деревянные (пластмассовые, металлические) ящики с крышками и гнездами на всю высоту тары с заполнением свободного пространства негорючими мягкими прокладочными и впитывающими материалами. Стенки ящиков оборудуются выше закупоренных бутылок и банок на 50 мм.

      При необходимости горючее перевозится в металлических или пластмассовых банках, бидонах и канистрах, которые дополнительно упаковываются в деревянные ящики или обрешетки. Масса брутто одного места с пробами не должна превышать 50 кг.

      Правильность внутренней упаковки и последствия, связанные с перевозкой проб вне соответствующей упаковки, обеспечивается отправителем. На упаковки с пробами наносятся знаки опасности.

      370. Ручной кладью допускается перевозить только одно место с пробами горючего. Перевозящий пробу ручной кладью, должен иметь командировочное предписание с указанием цели командировки и полного наименования перевозимых проб.

      Пробы жидких нефтепродуктов и других ЛВЖ, перевозимых ручной кладью, должны быть в специальной упаковке УП-2. Жидкость наливается в толстостенную стеклянную бутылку емкостью не более 1 литра. Бутылка с пробой подготавливается для перевозки согласно пункта 367 настоящей Инструкции, вставляется в разъемный (состоящий из двух частей) металлический футляр, выложенный войлоком. Части футляра свинчиваются на прокладке (типа паронита, фторопласта), на место соединения частей футляра для создания герметичности напаивается поясок из белой жести.

      Упаковки с пробами укладываются в деревянные (фанерные, пластмассовые, металлические) ящики или картонные коробки, свободное пространство заполняется сухими древесными опилками (другими мягкими уплотнительными материалами). Ящики закрываются (крышки прибиваются гвоздями), картонные коробки перевязываются прочной веревкой. Общая масса тары с пробами не должна превышать 20 кг.

Глава 6. Обращение с ЯТЖ

      371. Для эксплуатации боевой и специальной техники Вооруженных Сил Республики Казахстан, а также для обеспечения всех видов ее ремонта применяется большой ассортимент специальных технических жидкостей и масел, поставляемых в войска службой горючего и смазочных материалов или хранимых на ее складах для других служб.

      Ряд специальных технических жидкостей и масел содержат ядовитые компоненты, способные вызывать отравление или заболевание личного состава при попадании внутрь, при соприкосновении с кожей или вдыхании их паров.

      372. Обращение с ЯТЖ требует строго соблюдения требовании безопасности, изложенных в настоящей инструкции. Не выполнение правил обращения с ЯТЖ, может привести к тяжелым заболеваниям и отравлениями личного состава со смертельным исходом.

      По степени воздействия на организм они относятся к высокоопасным (предельно допустимая концентрация (далее – ПДК) от 0,1 до 1мг/м³), умеренно опасным (ПДК от 1,1 до 10 мг/м³) и малоопасным (ПДК свыше 10 мг/м³) веществам.

      К высокоопасным ЯТЖ относятся охлаждающие жидкости марок ОЖ АМ2-ООР (ОЖ АМ2-ООР-5В) и фильтроохлаждающие жидкости марок ФХЖ АМ2-13НЗ (ФХЖ АМ2-13-НЗ-5В).

      К умеренно опасным ЯТЖ относятся:

      1) фторхлороуглеродные жидкости 12Ф и 13ФМ;

      2) трихлорэтилен и перхлорэтилен; этиленгликоль;

      3) 66% водный раствор этиленгликоля;

      4) охлаждающие низкозамерзающие жидкости (антифризы) марок 40 и 65, Тосол - А, Тосол - А 40, Тосол А65, противооткатные жидкости ПОЖ-70 и "Стеол-М", противообледенительная жидкость "Полюс", этилцеллозоль в технический (жидкость И); тормозные жидкости "Нева", ГТЖ 22М, "Томь", БСК; спирт тетрагидрофурфуриловый (жидкость ТГФ).

      К малоопасным ЯТЖ относятся:

      1) рабочая жидкость 7-50С-3;

      2) тормозная жидкость "Роса";

      3) масла синтетические и минеральные: ВНИИ НП 50-1-4у, Б-ЗВ, ПТС-225, ЛЗ-240, ИМП-lO, МН-7,5у, MC-8PK, МС-8п, осевое северное Сп;

      4) бензины этилированные: авиационные Б-91/115, Б-95/1ЗО, Б-92 и автомобильные АИ-93 и АИ 95 "Экстра".

      Основные физико-химические свойства, токсилогические характеристики и области применения приведены в приложении 21 к настоящей Инструкции.

      373. Личный состав допускаемый к работам по приему, хранению, выдаче, транспортированию и применению ЯТЖ, объявляется приказом командира (начальника) воинской части (учреждения) после проведения вводного инструктажа и первичного инструктажа на рабочем месте, а также принятия зачетов по технике безопасности при обращении с ними.

      Повторный (текущий) инструктаж проводится ежеквартально командиром подразделения или его заместителем под расписку инструктируемого и инструктирующего в Журнале регистрации вводного инструктажа по охране труда (личной карточке инструктажа) согласно приложению 22 к настоящей Инструкции.

      374. Для обучения работающих мерам безопасности при обращении с ЯТЖ, а также для оказания первой медицинской помощи пострадавшим при отравлении ими командиры (начальники) воинских частей (учреждений) Вооруженных Сил Республики Казахстан, в которых хранятся или применяются ЯТЖ, организуют, а начальники службы ГСМ воинских частей совместно с начальниками медицинской службы проводят занятия не реже одного раза в полугодие с личным составом, связанным с приемом, хранением, выдачей, транспортированием и применением ЯТЖ. Характер действия ЯТЖ, признаки отравления ими, и первая медицинская помощь пострадавшим приведены в приложении 23 к настоящей Инструкции.

      375. В целях предупреждения профессиональных заболеваний у работающих с ЯТЖ необходимо проводить предварительные, перед допуском к работе и периодические (один раз в год) медицинские осмотры.

      376. Для обеспечения мер безопасности при работе с ЯТЖ следует выполнять следующие общие требования:

      1) соблюдать правила обращения с ЯТЖ;

      2) хранить жидкости только в закрытой, герметической таре;

      3) не засасывать жидкость ртом для создания сифона при их переливании, использовать для этих целей насос или резиновый шланг с грушей;

      4) во время работы с жидкостями не курить и не принимать пищу;

      5) не допускается сливать использованные жидкости в канализацию;

      6) зачистку резервуаров производить с использованием средств индивидуальной защиты (шланговый противогаз ПШ-1 или ПШ-2, спасательный пояс с веревкой, комбинезон, резиновые сапоги и брезентовые рукавицы), которые по окончании зачистки тщательно промываются и высушиваются. Снабжение спецодеждой военнослужащих и гражданского персонала для проведения данных работ проводится в соответствии с нормой № 30 приказа МО РК от 27 мая 2015 года № 277 "Нормы снабжения вещевым имуществом Вооруженных Сил Республики Казахстан на мирное время" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11557) (далее – Приказ № 277);

      7) во всех случаях выполнения работ при концентрации паров ЯТЖ выше предельно допустимой необходимо пользоваться фильтрующими противогазами марки А;

      8) все работы с ЯТЖ (кроме бензинов) выполняются в спецодежде, также, работающие должны иметь средства индивидуальной защиты (противогаз, очки защитные герметичные, перчатки резиновые технические);

      9) по окончании работы с жидкостями тщательно мыть руки водой с мылом;

      10) при возможном разбрызгивании жидкости необходимо пользоваться защитными очками, а при появлении рези в глазах и раздражении дыхательных путей необходимо надеть противогаз;

      11) при попадании жидкости на одежду ее необходимо снять и выстирать. Пролитую жидкость необходимо смыть большим количеством воды, помещение проветрить. Загрязненные жидкости и воду нейтрализовать кашицей гашеной извести, собрать в стеклянную тару и зарыть в землю вдали от водоемов.

      Обезвреживание средств хранения, перекачки и транспортирования после их освобождения от остатков ЯТЖ (кроме бензинов) проводить путем обильной промывки водой на специально выделенной площадке, пропаривания и осушки. В результате промывки водой техники полученные сточные воды обрабатываются путем хлорирования (окисления Са СI) и озонирования (окисления озоном) или нейтрализации раствором гидроксида кальция (гашенная известь или известковое молоко), гидроксида натрия, аммиачной воды.

      377. К жидкостям на основе фосфорорганических соединений относятся охлаждающие и фильтроохлаждающие жидкости марок ОЖ АМ2 – ООР (ОЖ АМ2-ООР-5В), ФХЖ АМ2-13НЗ (ФХЖ АМ2-13НЗ-5В), которые используются в изделиях специальной техники. Эти жидкости обладают раздражающим действием на кожу и слизистые оболочки глаз и носоглотки, способны проникать через неповрежденную кожу.

      378. При попадании жидкости на одежду ее необходимо снять и выстирать.

      Пролитую жидкость необходимо смыть большим количеством воды, помещение проветрить. Загрязненные жидкости и воду обезвредить хлорсодержащими веществами.

      379. В аварийных ситуациях при большой площади пролива личный состав проводит работы по их ликвидации в общевойсковых фильтрующих противогазах.

      При возгорании следует применять средства пожаротушения: воду в виде компактных и распыленных струй, воздушно-механическую пену ПО-1, огнетушители химические пенные, воздушно-пенные, углекислотные, порошковые, асбестовые полотна.

      380. Для предупреждения отравления жидкостями на основе фосфорорганических соединений необходимо проводить работы с ними в проветриваемом помещении, оборудованном приточно-вытяжной механической вентиляцией с принудительным удалением воздуха от места образования паров из нижней рабочей зоны.

      381. К жидкостям на основе фторорганических соединений относятся фторхлоруглеродные жидкости 12Ф и 13 ФМ, которые применяются в качестве разделительных, приборных, манометрических жидкостей при контакте с агрессивными средами.

      Жидкости 12Ф и 13ФМ разлагаются под действием открытого пламени и температуры выше 250ºС с образованием токсичных продуктов термического разложения.

      При вдыхании большого количества паров жидкостей, особенно содержащих продукты термического разложения, возможно острое отравление.

      382. Для предупреждения отравлений жидкостями на основе фторорганических соединении необходимо соблюдать следующие меры предосторожности:

      1) все работы, связанные с нагреванием жидкостей, проводить в вытяжном шкафу, не допуская попадания их паров, и особенно продуктов их термического разложения, в воздух производственных помещений;

      2) создание полной герметизации аппаратуры, в которую залиты жидкости;

      3) при работе с жидкостями не допускается курить и принимать пищу;

      4) не допускать контакта жидкостей с незащищенными руками;

      5) по окончании работы с жидкостями тщательно вымыть руки с мылом.

      383. К жидкостям на основе хлорорганических соединений относятся хлорорганические растворители трихлорэтилен и перхлорэтилен (тетрахлорэтилен), которые применяются в основном для чистки одежды, обезжиривания металлов как экстрагент для масел, жиров, восков.

      Трихлорэтилен и перхлорэтилен при соприкосновении с открытым огнем разлагаются с образованием сильнодействующего отравляющего вещества – фосгена, обладают наркотическим действием, оказывает сильное действие на нервную систему, возможны дерматиты и экземы.

      384. Для предупреждения отравлений жидкостями на основе хлорорганических соединений необходимо все работы проводить в противогазах марки А, в случае возможного образования фосгена - в противогазах марки В. При высоких концентрациях – использовать изолирующие шланговые противогазы с принудительной подачей воздуха, работы производить в хлопчатобумажной спецодежде, перчатках из хлорированного полиэтилена.

      Средства пожаротушения - химическая пена и распыленная вода.

      385. К жидкостям на основе гликолей и их производных относятся:

      1) этиленгликоль; 66%-й водный раствор этиленгликоля;

      2) охлаждающие низкозамерзающие жидкости (антифризы) марок 40, 65, Тосол - А, Тосол - А40;

      3) противооткатная жидкость ПОЖ - 70;

      4) этилцеллозольв технический (жидкость И);

      5) тормозные жидкости "Нева", ГТЖ-22М, "Томь", "Роса".

      Жидкости, изготовленные на основе гликолей и их производных, обладают характерным алкогольным запахом и сладковатым вкусом и могут быть приняты за спиртные напитки. При нарушении техники безопасности и при приеме их внутрь в целях опьянения они вызывают тяжелые отравления, а в некоторых случаях – смерть.

      386. При обращении с жидкостями на основе гликолей и их производных и в целях предупреждения отравлений ими необходимо строго выполнять правила техники безопасности, изложенные в соответствующих инструкциях на конкретный товарный продукт.

      387. К спиртам и жидкостям на основе спиртов относятся: тетрагидрофурфуиловый спирт (ТГФ), тормозная жидкость БСК, противооткатная жидкость "Стеол-М".

      Токсичность жидкостей на основе спиртов обусловлена наличием в их составе тетрагидрофурфурилового, бутилового спиртов, которые обладают высокой упругостью паров и создают опасность острых отравлении при вдыхании. В состав жидкости "Стеол-М" входит калий хромовокислый, который является опасным веществом.

      Жидкости на основе спиртов обладают характерным алкогольным запахом и жгучим вкусом, поэтому при нарушении техники безопасности и при приеме внутрь в целях опьянения они вызывают тяжелые отравления.

      388. При работе со спиртами и жидкостями на основе спиртов особое внимание следует обращать на оборудование помещений, где они хранятся и где производятся работы с ними. Указанные помещения оборудуются естественной или механической приточно-вытяжной вентиляцией.

      В связи с тем, что эти продукты являются легковоспламеняющимися и взрывоопасными, не допускается применение открытого огня в местах их разлива и хранения. Лабораторные работы с ними производятся только в вытяжном шкафу.

      Средства пожаротушения: огнетушители химические пенные, воздушно-пенные, углекислотные, порошковые и асбестовые полотна. Остальные меры предосторожности при обращении со спиртами и жидкостями на их основе изложены в пункте 468 настоящей Инструкции.

      389. К маслам и жидкостям с ядовитыми присадками относятся следующие синтетические и минеральные масла: 7-50С-3, ВНИИ НП 50-1-4ф, ВНИИ НП 50-1-4у, Б-ЗВ, ПТС-225, ЛЗ-240, ИПМ-10, МН-7,5у, МС-8РК, МС-8п, осевое северное Сп. Эти масла содержат в своем составе различные функциональные присадки (противоизносные, защитные, антиокислительные, противокоррозионные, противопиттинговые) в количествах от 0,1 до 5% (по массе), которые по воздействию на организм человека являются высокоопасными и опасными веществами.

      Отравление маслами с токсичными присадками вызывается при длительном и систематическом воздействии их на незащищенные кожные покровы.

      Тяжелые отравления возникают при вдыхании паров продуктов термического разложения масел, которые образуются в замкнутых системах военной техники в условиях длительной ее эксплуатации при повышенных температурах.

      390. Для предупреждения отравлений маслами и жидкостями с ядовитыми присадками необходимо соблюдать следующие меры предосторожности:

      1) все работы при повышенных температурах производить в хорошо проветриваемом помещении (вытяжном шкафу) или на открытом воздухе с использованием спецодежды (халат, перчатки, нарукавник и перчатки изолирующего типа);

      2) при попадании масел и жидкостей с ядовитыми присадками на одежду ее необходимо протереть керосином, а затем просушить на открытом воздухе;

      3) ремонт гидравлических и масляных систем проводить только при отсутствии давления в ней и после охлаждения двигателя;

      4) по окончании работ промыть рабочий инструмент керосином и принять теплый душ с мылом.

      391. К этилированным бензинам, применяющимся для эксплуатации военной техники, относятся бензины марок Б - 95/130, Б - 92,АИ - 93, АИ - 95.

      Этилированные бензины содержат в своем составе этиловую жидкость. Основной составной частью этиловой жидкости является высокоопасное вещество – тетраэтилсвинец, который обладает свойством накапливаться в организме.

      Наибольшую опасность этилированные бензины представляют при систематическом попадании их на незащищенные кожные покровы и одежду, а также вследствие большой испаряемости их при розливе в закрытых невентилируемых и маловентилируемых помещениях. Опасность отравления бензинами возникает при зачистке, ремонте резервуаров и тары, в которых хранились эти продукты, их обезвреживании после слива, а также при мойке и чистке деталей и при ремонте двигателей.

      Особенно опасны отравления этилированными бензинами при случайном попадании их внутрь организма.

      392. При обращении с этилированными бензинами в целях предупреждения отравлений ими необходимо соблюдать следующие меры предосторожности:

      1) не допускается использовать этилированные бензины для мытья рук и чистки одежды, при работе и обслуживании техники в качестве растворителя, а также для личных целей в домашнем обиходе;

      2) все работы с этилированными бензинами выполняются в спецодежде, кроме того, личный состав, занятый работами по зачистке средств хранения, использует средства индивидуальной защиты;

      3) одежду, случайно облитую этилированным бензином, немедленно снять, промыть в керосине и горячей воде, а затем просушить на открытом воздухе.

      393. Независимо от вида транспорта ЯТЖ допускается транспортировать только в специальной упаковке, отвечающей требованиям стандартов или технических условий на данную продукцию.

      Погрузка ЯТЖ в средства транспортирования осуществляется в плотно закрытой и проверенной на герметичность таре, опломбированной (опечатанной) пломбой отправителя.

      394. ЯТЖ в стеклянных бутылях упаковываются в деревянные ящики, обрешетки или корзины с заполнением свободных промежутков мягким упаковочным материалом (стружкой, соломой и др.). Стенки открытых ящиков оборудуются выше закупоренных бутылей на 5 см. При перевозке мелкими отправками ЯТЖ в стеклянной таре упаковываются в плотные деревянные ящики с крышками. Тара заполняется до норм, установленных в технической документации.

      395. На каждом упаковочном месте с ЯТЖ (на крышке и на одной из боковых сторон) грузоотправитель наклеивает ярлык или наносит трафарет об опасности груза, предусмотренный действующими стандартами на эту жидкость. К бутыли в корзине ярлык, наклеенный на дощечке, прикрепляется веревкой или мягкой проволокой. На транспортную тару наносят маркировку, манипуляционные знаки и знаки опасности.

      396. На каждой единице тары с помощью трафарета наносится надпись, не смываемая водой и залитым продуктом, содержащая:

      1) наименование продукта, его марку;

      2) обозначение стандарта;

      3) товарный знак предприятия изготовителя;

      4) массу нетто (брутто) тары или объем;

      5) дату (месяц и год) изготовления продукта;

      6) номер партии;

      7) надписи "ЯД" и "ОГНЕОПАСНО" для ЛВЖ.

      397. Независимо от вида транспорта бочки, бидоны, бутыли, канистры с ЯТЖ в транспортных средствах устанавливаются пробками вверх и надежно закрепляются во избежание перекатывания (перемещения) и повреждения их при транспортировании.

      398. При погрузке и выгрузке ЯТЖ необходимо предохранять груз от повреждений и соблюдать меры предосторожности. Кантовать, волочить и бросать тару с ЯТЖ не допускается. ЯТЖ в бутылях перевозится в специальных тележках или переноситься на носилках с гнездами. Перенос бутылей в корзинах за ручки допускается только после предварительной проверки прочности ручек и дна корзины. Переносить одним человеком бутыли с грузом на спине, на плече или перед собой не допускается.

      399. Погрузку и выгрузку заполненных резервуаров и тары с помощью средств механизации следует производить с особой осторожностью. Все операции по погрузке (выгрузке) выполнять плавно. Рывки, удары, толчки, раскачивание груза и резкое торможение при спуске не допускаются.

      Старший погрузочной команды следит за соблюдением требований безопасности личным составом.

      400. Перед выгрузкой ЯТЖ необходимо убедиться об отсутствии на полу пролитых продуктов. Если при осмотре железнодорожного вагона, трюма судна, грузовой кабины самолета (вертолета) или кузова автомобиля будет обнаружена поврежденная тара или пролитые жидкости, то немедленно принимаются меры по удалению поврежденной тары или пролитой жидкости с соблюдением мер предосторожности.

      Во всех случаях перед началом выгрузки необходимо тщательно проветрить железнодорожный вагон, грузовую кабину самолета (вертолета), трюм судна и другие закрытые места, в которых находятся ЯТЖ, путем открытия дверей, окон, люков.

      401. По окончании выгрузки необходимо тщательно очистить вагоны от остатков перевозимых грузов и мусора с соблюдением мер предосторожности и требований безопасности, а в случае необходимости и обезвредить их согласно пункта 6 настоящей Инструкции.

      402. Перевозка ЯТЖ железнодорожным транспортом осуществляется в соответствии с утвержденным протоколом Совета по железнодорожному транспорту государств Содружества от 5 апреля 1996 года № 15 "Правила перевозок опасных грузов по железным дорогам".

      При предъявлении ЯТЖ к перевозке по железной дороге грузоотправитель в накладной указывает точное название груза согласно алфавитному указателю и номер аварийной карточки в виде "Ав. карт. № ___".

      403. Для перевозки ЯТЖ используются железнодорожные цистерны, крытые вагоны, специальные вагоны, принадлежащие грузоотправителям (грузополучателям), или специально выделенные цистерны и вагоны, арендованные грузоотправителями (грузополучателями). Ряд ЯТЖ допускается перевозить в универсальных контейнерах и в специализированных контейнерах грузоотправителей или грузополучателей. Размещение и крепление основных грузов в крытых вагонах и контейнерах, а также контейнеров с опасными грузами на открытом подвижном составе производится в соответствии с техническими условиями погрузки и крепления грузов. Способы размещения и крепления опасных грузов в специализированных контейнерах разрабатывает и утверждает грузоотправитель.

      404. ЯТЖ вывозится со станции в течение 24 часов с момента получения грузополучателем уведомления о прибытии груза. Получатель принимает груз, прибывший в его адрес и своевременно вывозит его со станции.

      405. Приписанные к пунктам погрузки специально оборудованные вагоны, вагоны-цистерны или специальные цистерны после разгрузки вместе с оборудованием направляются по полным перевозочным документам на станцию приписки за пломбами грузополучателя. Погрузка и выгрузка специализированных и арендованных вагонов производятся на подъездных путях. Перевозка грузов в этих вагонах допускается только повагонными отправками.

      406. Обезвреживание железнодорожных цистерн после охлаждающих низкозамерзающих жидкостей, этиленгликоля, тетрагидрофурфурилового спирта производится грузополучателем путем многократной промывки котла цистерны водой. Обезвреженные цистерны закрываются, крышки колпаков пломбируются грузополучателем. Рядом с пломбой вывешивается бирка с надписью "ПОРОЖНЯЯ, ЯДОВИТО".

      По окончании слива бензинов и масел из железнодорожных цистерн необходимо зачистить их от остатков до установленных норм, плотно и осторожно, без ударов (во избежание образования искры) закрыть крышки колпаков и затянуть их гайками, затем опломбировать цистерну своими пломбировочными тисками.

      407. ЯТЖ перевозится автомобильным транспортом в автоцистернах, бочках, бидонах, канистрах и бутылях.

      408. При перевозке ЯТЖ в автоцистернах в формулярах на каждую перевозку делается запись о пригодности ее к заполнению и перевозке этой жидкости. Запись заверяется должностным лицом части (подразделения), проверявшим состояние автоцистерны.

      409. В кузове грузового автомобиля бочки и бутыли с ЯТЖ устанавливают в один ярус, канистры и бидоны - в два яруса.

      При неполной загрузке автомобиля бочки, бидоны, канистры плотно устанавливают в передней части кузова и надежно закрепляют проволокой или накрывают чехлом (сеткой).

      410. При осмотре автоцистерны, особое внимание обращается на герметичность, чистоту внутренней поверхности и надежность крепления на раме автомобиля.

      411. При перевозке автомобильным транспортом не допускается:

      1) резко трогать с места и тормозить автомобиль;

      2) делать крутые повороты на повышенных скоростях;

      3) перевозить ЯТЖ в кабине грузовых автомобилей и в пассажирском отделении легковых автомобилей;

      4) перевозить ЯТЖ вместе с продовольствием, вещевым имуществом или личным составом;

      5) лица сопровождающие ЯТЖ, находятся в кабинах автомобилей.

      412. Использование автомобильных цистерн и тары из-под ЯТЖ для перевозки и хранения пищевых продуктов не допускается.

      413. Грузовые автомобили и автоцистерны после каждой перевозки ЯТЖ тщательно зачищаются, а места, загрязненные этими жидкостями обезврежены.

      414. При складировании на территории порта в отведенных местах ЯТЖ в таре укладываются на бревна (подтоварник), укрываются брезентом и находятся под постоянным наблюдением в отношении герметичности тары. При обнаружении течи грузы немедленно вывозятся грузовладельцами с территории порта.

      Бочки с ЯТЖ допускается укладывать в два ряда по высоте с деревянной прокладкой между рядами.

      415. Перед погрузкой на судно упаковки тщательно осматривают. При обнаружении утечки или ее следов тару с жидкостями к перевозке не принимают и немедленно возвращают в места хранения.

      416. ЯТЖ в стеклянных бутылях, упакованных в закрытые деревянные ящики, бочки, фибровые барабаны с прокладочным материалом, перевозятся на палубе судна.

      На крышке транспортной тары (ящика, бочки, барабана) наносится надпись "ВЕРХ",на боковой стенке - манипуляционные знаки и знаки опасности согласно действующих стандартов.

      417. Деревянные обрешетки должны быть прочными с близко расположенными планками (дощечками), чтобы свести к минимуму опасность прокола бидонов, находящиеся в этих обрешетках.

      418. К погрузке на суда принимают ЯТЖ (особенно легковоспламеняющиеся), заблаговременно налитые в герметичную тару, простоявшую на складе под наблюдением не менее трех суток.

      Грузоотправитель организовывает отправку, упаковку с выдерживанием мест с ЯТЖ.

      419. При обнаружении на судне мест с течью ЯТЖ они немедленно удаляются, пол засыпается песком и после уборки последнего тщательно промывается водой.

      420. К перевозке воздушным транспортом допускаются только ЯТЖ, упаковка которых соответствует нормативно-технической документации на ее изготовление и гарантирует полную безопасность воздушной перевозки при любых режимах (условиях) полета.

      ЯТЖ, в таре из стекла (фарфора, керамики), перевозятся в упаковке с достаточным количеством инертного прокладочного поглощающего материала (шлаковата, кизельгур и др.) для предохранения от повреждений и поглощения жидкостей в случае утечки или пролива, чтобы не допустить попадания содержимого на пол грузового отсека летательного аппарата и проникновения в подпольное пространство.

      421. Для исключения разрыва (деформации) тары из-за избыточного внутреннего давления и пролива ЯТЖ во время полета она заполняется полностью. Недолив тары (газовая подушка) устанавливается в процентах от номинальной емкости сосуда (не менее 10%).

      422. В групповую тару возможна упаковка только тех ЯТЖ, которые допускаются к совместному транспортированию без ограничений.

      Каждая ЯТЖ упаковывается в индивидуальную тару в соответствии с правилами ее упаковки.

      После этого они укладываются в групповую упаковку с разделением соответствующим материалом.

      423. В качестве групповой тары используются универсальные контейнера и поддоны. Пригодность контейнера к перевозке ЯТЖ и допустимость к перевозке подтверждается отправителем в сертификате. Груз в универсальном контейнере устанавливается и закрепляется так, чтобы исключить возможность любого его перемещения внутри.

      424. Упаковка массой 10-100 кг и более оборудовается устройством, обеспечивающие ее удобную переноску при выполнении погрузочно-разгрузочных работ. Упаковка массой более 100 кг (кроме бочек) - устройства для подъема с помощью грузоподъемных средств.

      425. Возвратная тара допускается к воздушной перевозке только очищенная, просушенная и обезвреженная как снаружи, так и внутри, и подтверждено актом об очистке и обезвреживании тары, как и то, что ее перевозка воздушным транспортом является безопасной.

      В заявлении о приеме к перевозке возвратной тары отправитель указывает, какая жидкость в ней транспортировалась, а также об очистке, просушке и обезвреживании тары. Акт об очистке и обезвреживании тары прилагается к заявлению.

      426. На все грузы, перевозимые летательными аппаратами на внешней подвеске, маркировка и ярлыки опасности наносятся непосредственно на упаковке (таре). Применение навесных бирок во избежание повреждения летательного аппарата и груза не допускается.

      427. Для приема ЯТЖ приказом командира (начальника) воинской части (учреждения) назначается комиссия под председательством офицера. В состав комиссии обязательно включаются материально-ответственные лица, обеспечивающие сохранность ЯТЖ.

      428. Члены комиссии проходят инструктаж по безопасности труда при обращении с ЯТЖ, о чем делается запись в журнале регистрации инструктажа.

      429. При приеме комиссии необходимо:

      проверить исправность тары, целость пломбы, сохранность груза;

      контролировать выполнение всех операций по приему ЯТЖ;

      составить акт приема груза.

      430. Для приема ЯТЖ на складах подготавливается чистая герметично закрывающаяся тара (резервуар), перекачивающие средства и запорные устройства, предназначенные для данного продукта и имеющие соответствующую маркировку, или выделены специальные места, оборудованные для хранения тарных продуктов.

      431. Для приема ЯТЖ под каждую марку продукта выделяется отдельная емкость (резервуар, бочка, бидон) или группа емкостей.

      Подвижные средства перекачки закрепляются, как правило, за определенной маркой ЯТЖ.

      В случае использования емкостей и заправочных средств под другую марку ЯТЖ последние обезвреживаются в соответствии с требованиями пункта 479 настоящей Инструкции.

      432. Перед началом слива ЯТЖ из железнодорожной (автомобильной) цистерны ее следует надежно закрепить на рельсовых путях (дорожном покрытии) с помощью стояночных и ручных тормозов, а также башмаков (клиньев), устанавливаемых под колеса. Кроме того, необходимо проверить заземление сливающего транспорта, средств перекачки, наличие средств пожаротушения, готовых к немедленному действию и аптечки для оказания первой медицинской помощи пострадавшим.

      433. Из железнодорожных и автомобильных цистерн ЯТЖ сливаются полностью без остатка. При открытии крышки люка цистерны или другой емкости с ЯТЖ следует находиться с подветренной стороны из-за возможного отравления от скопления паров находящегося в нем продукта. При невозможности немедленного слива ЯТЖ последнее в опломбированном виде сдается под охрану.

      434. После слива ЯТЖ средства перекачки и коммуникационные трубы полностью освобождаются от перекачиваемых продуктов. Собранный при этом продукт в герметичной таре сдается на склад воинской части.

      435. масла и жидкости с ядовитыми присадками, а также этилированные бензины, относящиеся к малоопасным ЯТЖ, во всех условиях применения (мирные, боевые, учения, марш) хранятся так же, как и остальные нефтепродукты, но при обращении с ними необходимо соблюдать меры предосторожности, изложенные в настоящей Инструкции.

      Зачистка резервуаров для этих продуктов (за исключением длительного хранения) осуществляется один раз в год в соответствии с требованиями техники безопасности. По окончании зачистки проверяется чистота внутренней поверхности резервуаров и составляется акт с выводами о возможности использования для приема и хранения соответствующих марок ЯТЖ.

      436. Высокоопасные и умеренно опасные ЯТЖ во всех условиях их применения (мирные, боевые, учения, марши) хранятся только на охраняемых складах в неотапливаемых закрытых специально оборудованных помещениях (хранилищах) или на временно выделенных площадках отдельно от других продуктов.

      Во всех хранилищах ЯТЖ находится:

      1) бочки (ящики), закрытые крышками, с обезвреживающим материалами в зависимости от вида хранимых ЯТЖ, установленные на подставках на 15-20 см от пола;

      2) ящик с сухим рассыпчатым песком (сухими опилками);

      3) лопата совковая;

      4) бочка с водой (летом) и ведра;

      5) средства индивидуальной защиты;

      6) аптечка для оказания первой медицинской помощи при отравлении ЯТЖ согласно приложению 24 к настоящей Инструкции;

      7) средства пожаротушения согласно приказа Министра обороны Республики Казахстан от 17 июня 2015 года № 348 "Об утверждении нормы снабжения имуществом противопожарной защиты ВС РК на мирное время" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11741).

      437. Все временно выделенные площадки для хранения высокоопасных и умеренно опасных ЯТЖ ограждаются колючей проволокой. На дверях хранилищ, воротах (при хранении жидкостей на площадках) наносятся трафареты со знаком опасности, они запираются на замок и опломбировываются. Каждое хранилище (помещение) с ЯТЖ закрепляется приказом командира (начальника) воинской части (учреждения) за должностным лицом (офицером или военнослужащим по контракту), который осуществляет организацию приема, хранения и выдачи ЯТЖ, а также обеспечения требований техники безопасности при обращении с ними.

      В местах хранения высокоопасных и умеренно опасных ЯТЖ находятся стенды со следующим информационным материалом:

      1) с выпиской из приказа по части с указанием должностных лиц, допущенных к работе с ЯТЖ;

      2) с выписками по оказанию первой медицинской помощи пострадавшим;

      3) с образцами накладной на получение ЯТЖ.

      438. Резервуары и тара, в которых хранятся ЯТЖ, должны быть исправны, герметично закрыты и всегда опломбированы.

      Обязательному опломбированию подлежат все приемные и сливные устройства.

      Оставлять порожнюю тару и тару с ЯТЖ в неопломбированном виде и без охраны, особенно в полевых условиях, даже на непродолжительное время, а также хранить ЯТЖ в таре, не имеющей установленной маркировки, категорически не допускается.

      439. Все виды средств хранения, транспортирования и перекачки ЯТЖ маркируются.

      440. Хранение ЯТЖ в местах стоянки техники, служебных, производственных и других помещениях, не предназначенных для этих целей, не допускается.

      Высокоопасные и умерено опасные ЯТЖ, выданные в подразделения для проведения регламентных (ремонтных) работ и полностью не использованные в течение рабочего дня, допускается хранить в сейфе с нанесением знака опасности, который закрывает и опечатывает командир ремонтного подразделения. По окончании работ все излишки, а также слитые из систем отработанные жидкости сдаются на склад части.

      441. Порожние резервуары и тара из-под ЯТЖ, в том числе автомобильные средства подвоза и перекачки, не прошедшие обезвреживание после перевозки и выдачи ЯТЖ, хранятся в опломбированном виде в хранилищах или временно выделенных площадках, огражденных колючей проволокой.

      442. Использование порожней тары из-под ЯТЖ для хранения и перевозки воды и пищевых продуктов категорически не допускается. Для перевозки и хранения непищевых продуктов эту тару можно использовать только в крайних случаях и после тщательной ее зачистки и промывки.

      443. Для обеспечения сохранности ЯТЖ и предупреждения их утечек все средства хранения (резервуары, бочки, бидоны, канистры) с этими продуктами осматриваются ответственными лицами ежедневно.

      444. В случае обнаружения течи в резервуарах или в таре с ЯТЖ необходимо срочно принять меры по ее устранению. При невозможности устранить течь ЯТЖ переливается (перекачивается) в подготовленную запасную (резервную) емкость с соблюдением необходимых мер безопасности. При хранении ЯТЖ предусматривается хранение резервной чистой порожней тары из расчета: на 100 двухсотлитровых бочек - 1 порожняя.

      Загрязненные места и места пролива ЯТЖ зачищаются и обезвреживаются.

      445. Во всех условиях применения ЯТЖ они отгружаются и выдаются с центральных и войсковых складов по нарядам (разнарядкам) довольствующих органов. Их отгрузка и выдача осуществляются только в те средства транспортирования и в те виды тары, которые предусмотрены пунктом 393 настоящей Инструкции.

      446. При получении ЯТЖ получателю кроме необходимых документов, необходимо иметь выписку из приказа по части о допуске к работе с ЯТЖ.

      447. В целях обеспечения сохранности ЯТЖ при отгрузке и выдаче особое внимание обратить на исправность и герметичность средств транспортирования и тары, а также надежность крепления средств транспортирования.

      448. Перед заполнением железнодорожных или автомобильных цистерн ЯТЖ необходимо выполнить подготовительные операции, изложенные в пунктах 403 и 408-410 настоящей Инструкции.

      После заполнения цистерн ЯТЖ производится освобождение всех трубопроводных коммуникаций и средств перекачки от остатков продукта.

      Остатки собранных жидкостей сдаются на склад части в герметичной и опломбированной таре.

      В отгрузочных документах обязательно указывается класс опасности груза согласно приложению 25 к настоящей Инструкции.

      449. Выдача ЯТЖ, кроме бензинов и масел, со складов воинских частей осуществляется по нарядам (накладным), подписанным командиром (начальником) воинской части (учреждения) и начальником службы ГСМ (органа снабжения).

      На лицевой стороне накладной делается надпись ЯД, а на оборотной стороне получатель расписывается о знании им правил обращения и транспортирования полученной ЯТЖ.

      450. Для получения из органа снабжения воинских частей ЯТЖ командирами частей (подразделений), в орган снабжения (службу) предоставляются заявки в письменном виде с приложением расчета- обоснования потребного количества жидкостей, составленным с учетом норм их расхода.

      Все случаи выдачи ЯТЖ без оформления перечисленных документов и без допуска органа обеспечения немедленно проводится расследование, а виновные в этом - привлекаются к строгой дисциплинарной ответственности.

      451. В соответствии с требованиями нормативно-технической документации ЯТЖ используют только по прямому назначению - для эксплуатации военной техники в соответствии с инструкциями (руководствами) по эксплуатации и в пределах установленных норм расхода.

      452. Выдача и применение ЯТЖ не по прямому назначению (промывка систем, хозяйственные и другие нужды) не допускается.

      453. При применении ЯТЖ в рабочих системах изделий военной техники необходимо проводить ежедневный контроль герметичности систем и своевременно устранять выявленные неисправности.

      454. Для сезонного назначения ЯТЖ применяются согласно температурным диапазонам эксплуатации техники. Смешение ЯТЖ в системах техники допускается только при наличии нормативно-технической документации об их совместимости и взаимозаменяемости.

      Замену сезонных жидкостей осуществляют при сезонном техническом обслуживании техники. Слитые сезонные ЯТЖ отстаивают, фильтруют и хранят в специально подготовленной герметичной таре с соблюдением мер предосторожности, изложенных в настоящей Главе.

      455. Качество отфильтрованных ЯТЖ устанавливается по результатам лабораторного анализа на соответствие требованиям нормативно-технической документации на конкретный продукт, который проводит лаборатория склада (части).

      При соответствии показателей их качества установленным требованиям допускается повторное использование отработанных жидкостей по прямому назначению.

      456. Отработанные ЯТЖ принимаются, хранятся, выдаются и транспортируются с соблюдением тех же мер предосторожности, которые предусмотрены для свежих жидкостей соответствующих марок.

      457. Перед отправкой техники в ремонтные органы, а также перед ремонтом ее отдельных узлов систем и агрегатов ЯТЖ полностью сливаются и немедленно сдаются на склад воинской части. При отправлении техники своим ходом на ремонтные предприятия (заводы) слив и сдача применяемых ЯТЖ из систем и агрегатов осуществляются по ее прибытии на ремонтные предприятия (заводы), с обязательным учетом количества слитых ЯТЖ на этом предприятии.

      458. Передача ЯТЖ из одной воинской части в другую, а также из одного подразделения в другое без письменного допуска соответствующего начальника органа обеспечения (службы) не допускается.

      459. Контроль качества ЯТЖ осуществляется на складах при их приеме, хранении, выгрузке и выдаче, а также в лабораториях воинских частей. При отсутствии в воинской части своей лаборатории анализы ЯТЖ проводятся лабораторией ближайшего центрального (войскового) склада или центральной лабораторией по указанию начальника довольствующего органа.

      460. Контроль качества ЯТЖ организуется и проводится в целях:

      1) определения соответствия физико-химических показателей качества ЯТЖ требованиям нормативно-технической документации на продукты (определение кондиционности продукта);

      2) предупреждения порчи продуктов при транспортировании, хранении и применении;

      3) проведение своевременного освежения;

      4) рационального применения на материальной части;

      5) оценки качественного состояния ЯТЖ в процессе длительного хранения в таре заводов изготовителей и заправочных емкостях (баках), изделий военной техники.

      461. Лабораторная проверка качества ЯТЖ проводится согласно требованиям нормативно - технической документации на продукты в порядке и в сроки, которые установлены в настоящей Инструкции.

      Анализ жидкостей производится также при ухудшении их качества или при подозрении на него, не ожидая очередного срока их проверки.

      462. Отбор проб ЯТЖ из резервуаров, железнодорожных или автомобильных цистерн, бочек, бидонов и других средств хранения и транспортирования производится и оформляется актом по установленной форме. При выполнении работ по отбору проб необходимо соблюдать требования безопасности.

      463. Пробы с ЯТЖ к местам контроля качества транспортируются в специальной упаковке УП-2, для чего ЯТЖ разливают в чистые сухие стеклянные бутылки вместимостью 0,8 дм³. Бутылку заполняют не более чем на 90% вместимости.

      464. Бутылки с пробами герметично закупориваются пробками или винтовыми крышками с прокладками, не растворяющимися в ЯТЖ. Горловину закупоренной бутылки обертывают полиэтиленовой пленкой или другим плотным материалом, обеспечивающим сохранность пробы и обвязывают веревкой, концы которой продевают в отверстие на этикетке. Концы веревки пломбируют или заливают сургучом на пластине из плотного картона или дерева и опечатывают. Допускается приклеивать этикетку к бутылке.

      На этикетке указывается:

      1) номер пробы по журналу учета;

      2) наименование ЯТЖ;

      3) наименование предприятия поставщика;

      4) номер резервуара и высота налива;

      5) номер партии, единицы транспортной тары, цистерны;

      6) наименование судна и номер танка и т. д., из которого отобрана проба;

      7) дата, время отбора;

      8) срок хранения пробы;

      9) обозначение стандарта на ЯТЖ;

      10) надписи "ЯД" и "ОГНЕОПАСНО" для ЛВЖ;

      11) должность и фамилии лиц, отобравших и опечатавших пробу.

      Подготовленную указанным образом пробу помещают в упаковку УП-2, которую перевозят в порядке установленном настоящей Главой.

      465. Правильность внутренней упаковки проб ЯТЖ организовывает отправитель.

      466. Лаборатории центральных складов и лаборатории баз МТО принимают пробы ЯТЖ от воинских частей по накладным, ведут их учет по количеству, а остатки проб передают по накладным или уничтожают путем сжигания и составления акта об этом.

      467. В воинских частях организуется ежемесячная проверка правильности учета, хранения, законности и целесообразности расходования ЯТЖ.

      468. Каждая проверка состояния учета, расхода и фактического наличия ЯТЖ обязательно включает сверку учетных данных проверяемого объекта с учетными данными службы ГСМ воинской части.

      469. Плановые проверки учета поступления, хранения и расхода ЯТЖ проводятся начальником службы ГСМ воинской части в конце каждого месяца.

      470. Внеплановые проверки учета ЯТЖ проводятся комиссией по решению командира (начальника) воинской части (учреждения) в конце каждого месяца и вышестоящих командиров (начальников) при наличии предпосылок (информации) о превышении норм расхода, использование не по прямому назначению, хищении ЯТЖ с последующим составлением акта.

      Сроки и порядок проведения внеплановых проверок устанавливаются лицами, их назначающими.

      471. Акт проверки содержит вопросы законности расходования ЯТЖ и соответствия расхода установленным нормам.

      472. Проверка законности расхода ЯТЖ включает:

      1) соответствие применяемых ЯТЖ технической документации на указанной технике;

      2) соответствие расхода ЯТЖ по указанным нормам.

      473. Документы учета ЯТЖ один раз в квартал проверяются внутрипроверочной комиссией, назначенной командиром (начальником) воинской части (учреждения).

      Поверка организации хранения и наличия ЯТЖ проводится ежемесячно по состоянию на первое число месяца. Результаты проверки оформляются актом.

      474. Командир (начальник) воинской части (учреждения) при обнаружении утрат, недостач или незаконного расходования для установления причин возникновения ущербаи его размера, назначает служебное расследование.

      475. Отработанными ЯТЖ называются жидкости, отработавшие установленный срок в рабочих системах изделий военной техники или утратившие в процессе эксплуатации качество, установленное в нормативно - технической документации, и слитые из систем, а также смеси, образующиеся при зачистке средств хранения, транспортирования и перекачки.

      Отработанные ЯТЖ подлежат сбору и утилизации, установленным законодательством порядке.

      Малоопасные отработанные ЯТЖ на нефтяной основе (осевое Сп, МН-7,5у, МС-8РК, МС-8п) подлежат сбору и сливу в группу масел индустриальных отработанных.

      Синтетические отработанные авиационные масла (ВНИИ НП 50-1-4ф, ВНИИ НП 50-1-4у, Б-ЗВ, ПТС-225, ЛЗ-240) собираются отдельно по маркам в целях организации восстановления их качества для последующего их использования на вспомогательной технике, а при невозможности такого применения сдаются как группа смеси отработанных нефтепродуктов.

      476. На службу ГСМ воинских частей возлагаются:

      1) оборудование пунктов слива, отстоя и хранения отработанных ЯТЖ раздельно по группам или маркам;

      2) организация приема отработанных ЯТЖ от подразделений части и прикрепленных на довольствие воинских частей в заранее подготовленные емкости и контроль их качества;

      3) организация сдачи отработанных ЯТЖ по группам или маркам на центральный склад горючего;

      4) оформление соответствующей документации при приеме отработанных ЯТЖ от подразделений (прикрепленных воинских частей);

      5) обеспечение подразделений воинской части исправным инвентарем и тарой для сбора отработанных ЯТЖ;

      477. Для слива отработанных ЯТЖ в воинских частях организуются и подготавливаются специальные площадки, исключающие возможность загрязнения жидкостей при сливе механическими примесями и водой. Подготовленная площадка приказом командира (начальника) воинской части (учреждения) закрепляется за ответственным лицом.

      Перед сливом отработанных ЯТЖ контролируется чистота тары и инвентаря, а также протираются обтирочным материалом сливные отверстия систем.

      Заместитель командира (начальника) воинской части (учреждения) по тылу (МТО) организовывает работу по оборудованию пунктов сбора отработанных ЯТЖ.

      478. На пункте сбора отработанных ЯТЖ необходимо иметь аптечку для оказания первой медицинской помощи и доску документации с инструкцией о порядке сбора отработанных ЯТЖ и технике безопасности при обращении с ними утвержденной командиром (начальником) воинской части (учреждения).

      479. На таре, заполненной отработанными ЯТЖ, делается надпись масляной краской: "Слив. Отработанная (ое) жидкость (масло)", - с указанием марки продукта и знака опасности.

      Вся тара с отработанными ЯТЖ герметично закрывается, пломбируется и сдается на склад.

      480. Хранение отработанных ЯТЖ без охраны не допускается. Хранение осуществляются отдельно от свежих жидкостей, поступивших с заводов промышленности.

Глава 7. Меры безопасности и противопожарная защита

      481. Горючее обладает такими специфическими свойствами, как взрыво- и огнеопасность, способность накапливать заряды статического электричества, высокая испаряемость, а также способность оказывать вредное воздействие на организм человека. Наибольшей токсичностью обладают этилированные бензины и ядовитые технические жидкости (этиленгликоль, охлаждающие низкозамерзающие жидкости, тормозные жидкости).

      482. В ходе работы с горючим и смазочными материалами, эксплуатации технических средств, имущества и объектов службы ГСМ в целях соблюдения правил техники безопасности и пожарной защиты необходимо руководствоваться требованиями Правил обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов в нефтехимической, нефтеперерабатывающей отраслях, нефтебаз и автозаправочных станций, утвержденного приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 342 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10256) и Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации и ремонте резервуаров для нефти и нефтепродуктов утвержденного приказом Министра по Чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 15 июня 2021 года №286 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 23068).

      Лица, допущенные к работе с горючим и ядовитыми техническими жидкостями и эксплуатации технических средств руководствуются действующими приказами, положениями и инструкциями по обращению с ними в работе, что обеспечивает своевременное предупреждение аварий, пожаров, несчастных случаев, сохранение здоровья и жизни личного состава, а также сбережения военного имущества.

      483. Допуск личного состава к работе на складе горючего производится в соответствии с требованиями Правил и сроков проведения обучения, инструктирования и проверок знаний по вопросам безопасности и охраны труда работников, руководителей и лиц, ответственных за обеспечение безопасности и охраны труда, утвержденных приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстанот 25 декабря 2015 года № 1019 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 12665).

      На складе горючего проводятся:

      1) вводный инструктаж со всем личным составом, вновь зачисляемым в списки склада;

      2) первичный инструктаж на рабочих местах с личным составом, назначенным для выполнения работ по обслуживанию технических средств, оборудования и сооружений склада;

      3) периодический повторный инструктаж со всем личным составом;

      4) повседневный инструктаж;

      5) внеплановый инструктаж:

      484. Вводный инструктаж проводится начальником службы ГСМ части в целях ознакомления вновь прибывшего личного состава с правилами внутреннего распорядка, мерами предосторожности при работе с горючим.

      При этом разъясняются:

      1) поведение на территории склада и в складских помещениях;

      2) назначение предупредительных надписей, плакатов, знаков, звуковой и световой сигнализации;

      3) меры безопасности непосредственно на рабочем месте;

      4) особенности обслуживания машин, механизмов и другого оборудования, относительно которых предъявляются повышенные требования по правилам техники безопасности;

      5) требования правил техники безопасности при работе с горючим, электрооборудованием, кислотами, щелочами, сжатым воздухом, газами, производственным водяным паром;

      6) обстоятельства и причины отдельных характерных несчастных случаев;

      7) особенности освещения и вентиляции для создания нормальных условий труда;

      8) способы самопомощи и оказания доврачебной помощи пострадавшим при несчастных случаях;

      9) способы предотвращения загрязнения окружающей среды горючим, продуктами сгорания и другими вредными веществами.

      485. Первичный инструктаж на каждом рабочем месте проводится начальником склада с целью ознакомления личного состава с особенностями техники безопасности при работе и обслуживании технических средств, оборудования и сооружении склада.

      При этом разъясняются:

      1) поведение на данном рабочем месте;

      2) особенности работы, использования оборудования и приборов, имеющихся на рабочем месте;

      3) порядок содержания и обслуживания рабочего места перед началом, во время и по окончании работы;

      4) поведение при создавшейся аварийной обстановке;

      5) назначение средств защиты и порядок их применения.

      486. Допуск на самостоятельную работу после проведения первичного инструктажа на рабочем месте начальник склада дает только после того, как путем контрольного опроса убедится, что инструктируемый усвоил правила безопасного выполнения работ.

      487. Периодический повторный инструктаж проводится не реже одного раза в квартал индивидуально или с группой военнослужащих в целях обеспечения лучшего усвоения ими приемов и методов безопасного выполнения работ.

      Для должностей, работа на которых не требует ежеквартального инструктажа, он проводится не реже одного раза в полугодие. Перечень таких должностей устанавливается начальником службы ГСМ воинской части(учреждения)и утверждается командиром (начальником) воинской части (учреждения).

      488. Повседневный инструктаж проводится начальником склада перед началом приема, выдачи и перекачки горючего, погрузочно-выгрузочных и других работ.

      489. Внеплановый инструктаж проводится:

      1) в случае нарушения личным составом инструкции, но технике безопасности;

      2) когда произошел несчастный случай, связанный с работой на складе;

      3) по особому указанию начальника службы ГСМ воинской части или заместителя командира (начальника) воинской части (учреждения) по тылу (материально-техническому обеспечению).

      490. Вводный, первичный, периодический повторный и внеплановый инструктажи оформляются в журнале инструктажа, который хранится у начальника склада. Журнал пронумеровывается, скрепливается печатью воинской части и учтен по перечню дел несекретного делопроизводства.

      Лица, не прошедшие инструктаж, к работам на складе горючего не допускаются.

      491. В целях предупреждения профессиональных заболеваний лица, назначаемые временно для работы с ЯТЖ, проходят предварительные, а работающие постоянно периодические обязательные и профилактические медицинские осмотры согласно требованиям Правил проведения медицинских осмотров личного состава в военно-медицинских подразделениях Вооруженных Сил Республики Казахстан, утвержденных приказом Министра обороны Республики Казахстан от 28 октября 2020 года № 589 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21552).

      Личный состав, работающий с ЯТЖ, ознакамливаются под роспись со свойствами этих жидкостей, мерами безопасности при обращении с ними и способами оказания первой помощи.

      Инструкции по технике безопасности, разработанные с учетом специфики каждого объекта, утверждаются командиром (начальником) воинской части (учреждения). Первые экземпляры утвержденных инструкций хранятся в делопроизводстве воинской части(учреждения), а вторые - вывешиваются на рабочих местах. На рабочих местах, кроме того, вывешиваются хорошо видимые предупредительные надписи, плакаты по технике безопасности, отражающие особенности работы.

      492. Для оказания пострадавшему первой доврачебной медицинской помощи на складе оборудуется укомплектованная аптечка.

      493. Горючее обладает высокой испаряемостью, огнеопасностью, взрывоопасностью и при неправильном обращении с ним оказывает вредное воздействие на человека.

      Пары большинства сортов горючего и специальных жидкостей тяжелее воздуха, поэтому они, скапливаются в нижней части помещении, каналов, колодцев, казематов и в других сооружениях. В определенных соотношениях с воздухом эти пары образуют взрывоопасные смеси, взрыв которых может произойти от открытого пламени, искры.

      494. Все помещения, где образуются опасная концентрация паров горючего, перед началом работ проветриваются. У входа в эти помещения вывешиваются таблички с предупредительными надписями о необходимости проветривания до входа в помещение и начала работ.

      При проведении работ во взрывоопасной среде работающим находится в обуви, не имеющей стальных гвоздей и подковок.

      495. При приеме и выдаче горючего, обслуживании оборудования резервуаров, автоцистерн автотопливозаправщиков, выполнении других работ во взрывоопасной среде используется инструмент только из цветных металлов, не дающий искры при ударе. Крышки люков следует открывать и закрывать осторожно, без ударов.

      Рукав, метршток или рулетку при замерах следует опускать в резервуар или автоцистерну плавно, не допуская трения их о края горловины.

      496. Рабочие места должны обеспечивать удобство работы и иметь хорошее естественное или искусственное освещение стационарными или переносными светильниками во взрывобезопасном исполнении. Переносные фонари перед применением проверяются на исправность, включать их допускается только перед входом во взрывоопасную среду, а выключать после выхода из нее.

      497. Пары горючего и ЯТЖ при вдыхании вызывают отравление, а попадание их на кожу заболевания. Отравление парами горючего и ЯТЖ происходит незаметно и проявляется через некоторое время в виде недомогания, головной боли, головокружения. Острое отравление парами горючего или ЯТЖ, а также попадание их внутрь организма и несвоевременное оказание медицинской помощи пострадавшему приводит к летальному исходу.

      При открывании крышек люков резервуаров или автоцистерн с горючим или техническими жидкостями необходимо становиться с наветренной стороны.

      498. Во всех случаях выполнения работ в среде, содержащей пары горючего и ЯТЖ, следует пользоваться шланговыми или изолирующими противогазами.

      Для работы внутри резервуара применять фильтрующие противогазы не допускается.

      499. Для защиты кожных покровов от вредного воздействия горючего, работающие на складе обеспечиваются спецодеждой по норме № 30 Приказа № 277. Спецодежда храниться отдельно от повседневной одежды и проветриваться, своевременно подвергаться стирке и ремонту. Перед стиркой в банно-прачечном комбинате воинской части (учреждения) спецодежда обезвреживается проветриванием на открытом воздухе или в отдельном проветриваемом помещении в течение 1-2 ч. Стирка спецодежды в бане, казарме и не предназначенных для этой цели помещениях не проводится.

      500. Бензины, к которым добавлена этиловая жидкость, обладают повышенной ядовитостью. В местах работы с этилированными бензинами необходимо иметь в достаточном количестве дегазационные средства (керосин, хлорная известь, раствор хлорамина, опилки, обтирочные материалы) для обезвреживания этилированного бензина, пролитого на пол насосной станции, хранилища, лаборатории, на оборудование и другие предметы.

      При попадании этилированного бензина на кожу следует немедленно обмыть пораженное место керосином или неэтилированным бензином, а при отсутствии их вытереть кожу насухо чистой ветошью и вымыть водой с мылом. При попадании этилированного бензина в глаза промыть их 2-х процентным раствором питьевой соды или чистой теплой водой, после чего обратиться к врачу. По окончании работы с горючим и специальными техническими жидкостями следует тщательно вымыть руки с мылом.

      501. При проведении погрузочно-выгрузочных работ допускается применять только исправные средства механизации. В начале работы все грузозахватные приспособления, используемые на погрузке, проверяются пробным подъемом технических средств на высоту 10-20 см, а пробный подъем бочек с горючим или спецжидкостями производится перед каждым циклом погрузки или выгрузки. Перемещение поднятого груза производиться на не большой высоте (20-30 см от пола).

      Технические средства и тару с горючим следует укладывать в штабеля только установленной высоты.

      502. При приеме, хранении и выдаче горючего и технических средств не допускается:

      1) перекачивать горючее во время грозы;

      2) оставлять без присмотра работающие средства перекачки и заполняемые резервуары;

      3) оставлять на резервуарах и таре предметы (ключи, гайки, болты идругие предметы), которые при падении внутрь резервуара или тары вызывает появление искры;

      4) ударять лотом (метрштоком) о край горловины замерного люка резервуара (цистерны);

      5) пользоваться неисправными средствами механизации и грузозахватными приспособлениями;

      6) превышать грузоподъемность средств механизации и грузозахватных приспособлений;

      7) стоять под поднятыми грузами (стрелой автокрана) и на пути их перемещения, поправлять подкладки и освобождать место для технических средств, находясь под ними;

      8) перемещать грузы через кабину водителя автомобиля, автокрана, автопогрузчика;

      9) перемещать грузы автокраном и автопогрузчиком при косом натяжении троса, отрывать автокраном или погрузчиком от земли примерзшие грузы;

      10) устранять подтекание горючего на работающих средствах перекачки и трубопроводах под избыточным давлением;

      11) применять во взрывоопасной среде инструмент, вызывающий при ударах искру;

      12) засасывать горючее и специальные жидкости ртом для создания сифона при их переливании в бочки, канистры и ведра;

      13) курить и принимать пищу при работе с горючим и специальными техническими жидкостями;

      14) использовать бензин, растворители и другие технические жидкости для мытья рук, стирки обмундирования, чистки одежды.

      503. Статическое электричество возникает на трубопроводах и резервуарах в результате трения горючего о стенки при перекачке, а также при ударах струи горючего о металл.

      Для отвода статического электричества все металлические конструкции, на которых образовываются заряды, заземляются.

      504. В целях защиты от проявления статического электричества заземлению подлежат:

      1) наземные, полузаглубленные и заглубленные резервуары;

      2) все трубопроводы независимо от способа их прокладки (через каждые 200 м их длины и дополнительно на каждом ответвлении с присоединением конца каждого ответвления к заземлителю);

      3) металлические конструкции сливно-наливных эстакад (стояков);

      4) все механизмы и электрооборудование насосных станций для перекачки горючего;

      5) железнодорожные рельсы в районе сливно-наливных устройств;

      6) металлические конструкции морских и речных причалов в местах работ по сливу и наливу горючего;

      7) корпуса железнодорожных цистерн, морских и речных судов, а также автомобильных цистерн, автотопливозаправщиков и передвижных стальных резервуаров, установленных на автомобилях, при проведении слива, налива и в движении;

      8) металлические ерши рукавов;

      9) передвижные средства перекачки и заправки горючего во время их работы.

      505. Соединение между собой неподвижных металлических конструкций и присоединение их к заземлителям производится с помощью полосовой стали сечением не менее 48 мм2 и толщиной не менее 4 мм или круглой стали диаметром не менее 6 мм.

      Для изготовления заземлителей применяются стальные стержни диаметром 15-20 мм, угловая сталь со стенками толщиной не менее 4 мм, стальные трубы диаметром 30-60 мм с толщиной стенок не менее 3,5 мм без признаков сильной коррозии. Заземлители изготовляются длиной 2-3метра, забиваются в землю вертикально на такую глубину, чтобы расстояние от поверхности земли до верхнего конца заземлителя было не меньше 0,7-0,8 м. Все токоотводы в заземляющих устройствах соединяются сваркой. В местах, где по условиям эксплуатации сварочные работы не допускаются, токоотводы присоединяются к резервуарам и оборудованию болтами после тщательной зачистки мест присоединения (СП РК 2.04-103-2013 Комитет по делам строительства, жилищно-коммунального хозяйства и управления земельными ресурсами Министерства национальной экономики Республики Казахстан).

      Присоединение подвижных элементов оборудования и деталей к заземленным конструкциям производится с помощью гибких многожильных стальных или медных многопроволочных проводников. Стальные проводники должны быть оцинкованными.

      Наливные и сливные металлические стояки автомобильных эстакад, участков и автоналивных площадок заземляются, а железнодорожные присоединены к рельсам и металлическим конструкциям эстакад.

      506. По условиям защиты от проявлений статического электричества налив горючего и специальных технических жидкостей в цистерны и бочки производится под слой жидкости, имеющейся в емкости, для чего рукав опускается ниже уровня остатка жидкости.

      Налив горючего свободно падающей струей не допускается.

      При первоначальном заполнении резервуаров, цистерн и судов или при заполнении их после зачистки, перекачка производится медленно и с особыми мерами предосторожности.

      На поверхности горючего в резервуарах не допускается нахождение никаких плавающих предметов.

      507. От ударов молнии на складе горючего подлежат защите насосные станции, наземные и полузаглубленные резервуары, хранилища для горючего в таре, железнодорожные, автоналивные, сливно-наливные эстакады, стояки.

      Молниезащитные устройства и устройства для защиты от проявлений статического электричества оборудуются соответствующему классу защищаемых объектов.

      508. Противопожарная защита склада ГСМ и заправочного пункта осуществляется силами и средствами воинской части (учреждения) и организуется согласно приложения 18 Устава внутренней службы Вооруженных Сил, других войск и воинских формировании Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 июля 2007 года № 364.

      Мероприятия по организации противопожарной защиты склада проводятся в соответствии с планом противопожарной защиты части, утвержденным командиром (начальником) воинской части (учреждения).

Глава 8. Учет и отчетность

      509. Порядок ведение учета по службе ГСМ определен и утвержден приказом Министра обороны Республики Казахстан от 29 июля 2017 года № 399 "Об утверждении Правил организации финансовой и хозяйственной деятельности в Вооруженных Силах Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15598).

      510. Списание по службе ГСМ проводится в соответствии с требованиями постановления Правительства Республики Казахстан от 28 июля 2005 года № 787 "Об утверждении Правил учета и списания военного имущества".

      511. Порядок ведения и представления формы отчетности по службе ГСМ определен Табелем срочных донесений.

      512. Списание естественной убыли ГСМ производится на основании акта списания, согласно требованиям стандарта Комитета технического регулирования и метрологии Министерства торговли и интеграции Республики Казахстан от 1 января 2021 года № 3553-2020 "Нормы естественной убыли нефти и нефтепродуктов при перевозке, приемке, хранении, отпуске, внутрибазовой перекачке, а также транспортировке по магистральным нефтепроводам и нефтепродуктопроводам на территории Республики Казахстан" (СТ РК 3553-2020). К актам списания прилагаются расчеты естественной убыли, согласно приложения 26 к настоящей Инструкции.

  Приложение 1
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Перечень документов по контролю качества горючего

Наименование документов

ХТЦ

Лаборатория РгК

Лаборатория склада горючего

Лаборатория воинской части

Воинские части, не имеющие лабораторий

Срок хранения документов, лет

Планы работы лабораторий (форма произвольная) является составной частью плана работы службы:







годовой

+

+

+

-

-

1

месячный

+

+

+

+

-

1

План освежения горючего

+

-

+

+

+

1

План проведения анализов
горючего длительного хранения

-

-

+

+

+

1

Акты отбора проб горючего

+

+

+

+

+

1

Журнал регистрации проб
горючего

+

+

+

+

+

3

Журнал анализа (учета
качественного состояния) топлива

+

+

+

+

-

5

Паспорта на горючее

+

-

+

+

+

3

Журнал выдачи паспортов

+

-

+

+

-

1

Рабочие журналы лаборантов

+

+

+

+

-

3

Журнал выдачи контрольных талонов

-

-

-

+

-

1

Контрольные талоны

-

-

-

+

-


Журнал учета работы фильтров и фильтров – сепараторов, установленных на складе







Журнал учета некондиционного горючего

+

+

-

-

-

3

График зачистки резервуаров

-

-

+

+

+

1

Журнал слива отстоя и проверки горючего на отсутствие воды и механических примесей

-

-

+

+

+

3

Журнал ежедневных заданий

+

+

-

-

-

1

Журнал учета работы
лаборатории воинской части (карточки учета)

+

+

-

-

-

5

      Примечание. Знак "+" обозначает, что учетный документ ведется, знак "-" учетный документ не ведется.

  Приложение 2
к Инструкции по организации
деятельности служб в
Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Сроки хранения горючего, масел, смазок и специальных жидкостей в резервуаре и таре

Наименование горючего, масел, смазок и специальных жидкостей, и условия хранения

Сроки хранения в годах

Бензины авиационные всех марок:
при хранении в наземных резервуарах
при хранении в заглубленных и полузаглубленных резервуарах
при хранении в автоцистернах и бочках

 
5
5
5

Бензины автомобильные Аи-91, Аи-92, Аи-93, Аи-96:
при хранении в наземных резервуарах
при хранении в заглубленных и полузаглубленных резервуарах
при хранении в автоцистернах и бочках

 
5
5
5

Топливо для реактивных двигателей ТС-1, РТ:
при хранении в наземных полузаглубленных и заглубленных резервуарах, автоцистернах и бочках
при хранении в резинотканевых резервуарах

 
5
1

Дизельное топливо:
при хранении в наземных резервуарах
при хранении в заглубленных и полузаглубленных резервуарах
при хранении в автоцистернах, бочках и канистрах

 
5
5
5

Топливо моторное, мазут

5

Масло авиационное МС-8п

5

Масло авиационное рабочее - консервационное МС-8рк

5

Масло авиационное МК-8п МК-8

5

Масло авиационное ИПМ-10

5

Масло синтетическое ВНИИ-НП-50-1-4Ф

5

Масло синтетическое Б-ЗВ

5

Масло синтетическое ЛЗ-240

5

Масло авиационное 36/1-КУА

5

Масло авиационное МС-20 (МС-20С)

5

Масла трансформаторные

5

Масла приборные

5

Масло моторное М-6з/10в (ДВ АСЗп/10в)

5

Масло моторное М- 10-В2

5

Масло моторное М-10-Г2

5

Масло моторное М-10-Г2(к)

5

Масло моторное М-16-А(т) (МТ-16п)

5

Масло моторное М-16-В2 (М-16ИХП-3)

5

Масло моторное М6з/10-Б2 (МТЗ-10п)

5

М-14-В2

5

Масла трансмиссионные: ТАП-15В, ТС-15К, ТСп-10, ТСЗ-9гип, ТСп-14гип

5

ТСЗп-8, МТ-8п, ТС гип,

5

Масло трансмиссионное универсальное всесезонное ТМ-5-12 (рк)

5

Масло трансмиссионное ТАД-17и

5

Масла для гидромеханических (автоматических) передач марки "А"

5

Масло для гидрообъемных передач и систем гидроусиления рулей марки А

5

Полужидкая трансмиссионная смазка ЦИАТИМ-208

5

Масла осевые Сп и С

5

Масла осевые

5

Масло шарнирное ВНИИ НП-25

5

Масло редукторное ВНИИ НП-30

5

Масла приборные 132-0,8. МВП.

5

Масла вакуумные ВМ-3, ВМ-4, ВМ-6

5

Масла часовые МН-60, МЦ-3.

5

Масла индустриальные

5

Масло вазелиновое медицинское

5

Масло парфюмерное

5

Масло касторовое техническое

5

Масло костное смазочное

5

Масло для вентиляционных фильтров

5

Масло ОКБ-13 2-19

5

Масла компрессорные КС-19, К-19, П-28

5

Масла для холодильных машин

5

Масла консервационные НГ-203Б, К-17

5

Масла рабочее - консервационные для вооружения РЖ, КРМ

5

Присадки АКОР-1, КП

5

Смазка Литол-24

5

Смазка ВНИИ НП-242

5

Смазка СВЭМ (ВНИИ НП-288)

5

Смазки солидолы С

5

Смазки солидолы Ж

5

Смазка графитная

5

Смазка Зимол

5

Смазка Лита

5

Смазка МЗ

5

Смазка Циатим-201

5

Смазка МС-70

5

Смазки ГОИ-54п, ЦИАТИМ-221

5

Смазка ПФМС-4с

5

Смазки ВНИИ НП-207, ВНИИ НП-282

5

Смазка ВНИИ НП-231

5

Смазка ЦИАТИМ-205

5

Смазка ВНИИ НП-279

5

Смазка № 8

5

Смазки ОКБ-122-7, ВНИИ НП-271Н, ЭРА (ВНИИ НП-286М), САПФИР(ВНИИ НП-261)

5

Смазка АТЛАНТА (ВНИИ НП-354)

5

Смазки Свинцоль -01, 02

5

Смазка СТ (НК-50)

5

Смазка пушечная

5

Смазка лейнерная

5

Смазки АМС-1, АМС-3, ВНИИ НП-232, канатная 39у, ЦИАТИМ-203

5

Замазка ЗЗК - Зу

5

Смазки 1-13, 1-ЛЗ

5

Смазки консталин жировой, АМ (карданная)

5

Смазки ЦИАТИМ-202, бензоупорная

5

Смазка снарядная

5

Смазка ВНИИ НП-263

5

Смазка № 9

5

Вазелин медицинский

5

Масло гидравлическое МГЕ-1ОА

5

Масло гидравлическое АУП

5

Масло гидравлическое АМГ-10

5

Масло гидравлическое МГЕ-4А

5

Жидкости АЖ-12

5

Рабочая жидкость 7-50с-3

5

Рабочая жидкость ПОЛЮС

5

Рабочая жидкость ЛЗ-МГ-2

5

Тормозная жидкость "Нева"

5

Тормозная жидкость ГТЖ-22М

5

Тормозная жидкость "Томь"

5

Тормозная жидкость Роса – ДОТ (ДОТ- 4)

5

Жидкость охлаждающая низкозамерзающая М-40, М-65

5

Жидкость охлаждающая низкозамерзающая "Тосол", "Лена"

5

Этиленгликоль концентрированный

5

Жидкости разделительные 12ф, 13фм.

5

Жидкость ПОЖ-70

5

Жидкость "И" (этилцеллозольф)

5

Жидкость ТГФ (тетрогидрофурфуриловый спирт)

5

Спирты этиловые

5

Масла турбинные Тп-46 и 46, для судовых и газовых турбин

5

Масла турбинные

5

      Примечания:

      1. Условия хранения горючего, масел, смазок и специальных жидкостей должны соответствовать требованиям межгосударственному ГОСТ 1510 и настоящей Инструкции.

      2. Для тех марок горючего, масел, смазок и специальных жидкостей, сроки хранения которых не указаны в настоящем приложении, руководствоваться гарантийными сроками хранения, установленными нормативно-техническими документами на них.

  Приложение 3
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Периодичность лабораторной проверки качества горючего при хранении и минимальный объем проб, необходимый для проведения анализа (при параллельном определении)

Наименование горючего

Периодичность анализа, месяцев

Минимальный объем проб
(дм3) для анализа

контрольного

складского

контрольного

складского

полного

1

2

3

4

5

6

Бензины авиационные и автомобильные

12

24

0,5

0,5

1,0

Топливо для реактивных двигателей

12

24

0,5

0,5

1,0

Топлива дизельные

18

36

0,5

0,5

1,0

Мазуты

18

36

0,5

0,5

0,75

Масла авиационные

12

24

0,5

0,75

1,0

Масла моторные, трансмиссионные, турбинные, компрессорные, приборные, специализированные, для холодильных машин

 
18

 
36

 
0,5

 
0,6

 
1,0

Масла моторные на синтетической основе для поршневых двигателей наземной техники

6

12

0,5

0,6

1,0

Смазки пластичные

12

36

0,5

0,5

0,5

Гидравлические жидкости

12

24

0,5

0,5

0,5

Амортизаторные и тормозные жидкости

12

24

0,5

0,5

0,5

Разделительные жидкости

12

24

0,5

0,5

0,5

Охлаждающие низкозамерзающие жидкости

6

12

0,5

0,5

0,5

Жидкость "И"

3

6

0,5

0,5

0,5

Спирт этиловый

12

24

0,5

0,5

0,5

Водно - спиртовые смеси

-

-

0,5

-

-

Авиационные маслосмеси

-

-

-

-

0,5

      Для смазок № 8 и СТ (НК50) складской анализ проводится с периодичностью в 24 месяца.

  Приложение 4
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Перечень показателей качества, определяемых при приемо-сдаточном, контрольном, складском и полном анализах

Наименование горючего

Перечень показателей качества по видам анализа

приемного

контрольного

складского

полного

1

2

3

4

5

Бензины авиационные и автомобильные

Плотность. Цвет и прозрачность. Содержание механических примесей (качественно). Содержание воды (качественно). Фракционный состав. Содержание ВКЩ*

Плотность. Цвет и прозрачность. Содержание механических примесей (качественно). Содержание воды (качественно). Фракционный состав.

Плотность. Цвет и прозрачность. Содержание механических примесей (качественно). Содержание воды (качественно). Фракционный состав. Содержание фактических смол.

Плотность. Цвет и прозрачность. Содержание механических примесей (качественно). Содержание воды (качественно) Фракционный состав. Октановое число*** (для авиационных бензинов - по моторному методу, а для автомобильных бензинов Аи-93, Аи-92, Аи-95 и Аи-98 – по исследовательскому методу). Содержание фактических смол.






Топлива для реактивных двигателей

Плотность. Содержание механических примесей (качественно).
Содержание воды
(качественно).
Фракционный состав*
Содержание ВКЩ*
Удельная электрическая проводимость (для топлив с антистатической присадкой).

Плотность.
Содержание механических примесей (качественно).
Содержание воды (качественно).
Фракционный
состав**. Температура вспышки**.
Содержание ПВК жидкости (после введения). Удельная электрическая проводимость (для топлив с антистатической присадкой).

Плотность. Содержание механических примесей (качественно). Содержание воды (качественно). Фракционный состав. Содержание фактических смол. Кислотность. Удельная электрическая проводимость (для топлив с антистатической присадкой). Температура вспышки.

Плотность. Содержание
механических примесей (качественно). Содержание воды (качественно).
Фракционный состав.
Температура вспышки.
Вязкость при 20°С. Содержание фактических смол. Кислотность. Термическая стабильность
(статическая). Испытание на медной пластинке. Содержание ВКЩ.
Удельная электрическая
проводимость (если в паспорте поставщика на топливо есть численное значение этого показателя).

Топлива дизельные

Плотность. Содержание механических примесей (качественно).
Содержание воды (качественно).
Температура вспышки*
Фракционный состав*
Содержание ВКЩ*

Плотность. Содержание механических примесей (качественно).
Содержание воды (качественно).
Температура вспышки**
Фракционный состав**

Плотность. Содержание механических примесей (качественно). Содержание воды (качественно). Фракционный состав. Температура помутнения (застывания - для марки "А"). Содержание фактических смол.
Кислотность. Температура вспышки.

Плотность. Содержание механических примесей (качественно).
Содержание воды (качественно).
Температура вспышки.
Фракционный состав.
Температура помутнения.
Температура застывания.
Вязкость при 20°С.
Содержание фактических смол. Кислотность. Испытание на медной пластинке. Содержание ВКЩ.







2

3

4

5

Мазуты

Плотность. Содержание воды. Содержание механических примесей (качественно).
Содержание ВКЩ*

Плотность. Содержание воды.
Содержание механических примесей (качественно).

Плотность. Содержание воды.
Содержание механических примесей (качественно).

Плотность. Содержание воды.
Содержание механических примесей (качественно).
Вязкость условная или кинематическая. Температура вспышки. Температура застывания. Содержание ВКЩ.

Жидкости "И", ТГФ

Внешний вид. Плотность.
Растворимость в топливе.
Массовая доля воды.

Внешний вид. Плотность.
Растворимость в топливе. Массовая доля воды.

Внешний вид. Плотность. Растворимость в топливе. Массовая доля воды.

Внешний вид. Плотность.
Растворимость в топливе.
Массовая доля воды. Показатель преломлений.
Массовая доля кислот.
Температурные пределы перегонки (для жидкости "И"). Число омыления (для жидкости "И").

Масла

Плотность. Содержание воды (качественно).
Содержание механических примесей (качественно).

Плотность.
Содержание воды (качественно).
Содержание механических примесей. (качественно)

Плотность. Содержание воды (количественно).
Содержание механических примесей (количественно).

Плотность. Содержание воды (количественно). Содержание механических примесей (количественно).

1

2

3

4

5

Масла

Прозрачность (для трансформаторных масел).
Температуря вспышки*
Вязкость кинематическая при положительной температуре* Содержание ВКЩ.

Прозрачность (для трансформаторных масел).
Температура вспышки**
Вязкость кинематическая при положительной температуре**

Прозрачность (для трансформаторных масел). Вязкость кинематическая при положительной температуре.
Щелочное число. Кислотное число.

Прозрачность (для трансформаторных масел).
Температура вспышки.
Вязкость кинематическая при положительной температуре. Щелочное число. Кислотное число.
Температура застывания.
Зольность.
Число деэмульсации (для турбинных масел).
Коксуемость.

Пластичные смазки

Внешний вид.

Внешний вид.

Внешний вид. Температура каплепадения.

Внешний вид. Температура каплепадения. Пенетрация при 25°С. Содержание воды.
Содержание механических примесей. Кислотное число.
Содержание свободных щелочей и органических кислот. Содержание ВКЩ.

Гидравлические жидкости

Внешний вид. Плотность.

Внешний вид. Плотность.

Внешний вид. Плотность. Содержание воды. Кислотное число.

Внешний вид. Плотность.
Вязкость кинематическая при положительной температуре.
Содержание механических примесей. Содержание воды.
Кислотное число.
Температура вспышки.

Амортизаторные и тормозные жидкости

Внешний вид. Плотность

Внешний вид. Плотность.

Внешний вид. Плотность.
Температура кипения.

Внешний вид. Плотность.
Вязкость кинематическая при положительной температуре. Температура вспышки. Температура кипения. Показатель преломления. Температура застывания. Показатель концентрации водородных ионов рН (для тормозных жидкостей).

Разделительные жидкости

Внешний вид и цвет.
Плотность.

Внешний вид и цвет.
Плотность.

Внешний вид и цвет. Плотность.
Содержание воды.

Внешний вид и цвет.
Плотность. Вязкость кинематическая при положительной температуре.
Содержание механических примесей. Содержание воды. Кислотное число.
Температура застывания.
Показатель преломления.

Охлаждающие низкозамерзающие жидкости

Внешний вид. Плотность.
Температура замерзания (начала кристаллизации), определяемая гидрометром.

Внешний вид. Плотность.
Температура замерзания (начала кристаллизации), определяемая гидрометром.

Внешний вид. Плотность. Температура замерзания (начала кристаллизации),
определяемая гидрометром.

Внешний вид. Плотность.
Температура замерзания (начала кристаллизации), определяемая гидрометром. Фракционные данные (фракционный состав).
Показатель концентрации водородных ионов рН.

Спирт этиловый

Внешний вид, запах.
Крепость.

Внешний вид, запах.
Крепость.

Внешний вид, запах.
Крепость.

Внешний вид, запах.
Крепость. Проба на чистоту. Содержание свободных кислот.

Водноспиртовые смеси

Внешний вид.
Содержание безводного спирта в смеси (крепость).

Внешний вид.
Содержание безводного спирта в смеси (крепость).

Не проводится.

Не проводится.

Авиационные
маслосмеси

Не проводится.

Не проводится.

Не проводится.

Плотность. Вязкость
кинематическая.
Температура вспышки.
Содержание воды.
Содержание механических примесей (проводится после приготовления смеси).

      * определяется во вторую очередь, после разрешения на слив в процессе слива.

      ** определяется после перекачки

      *** определяется в центральной лаборатории

  Приложение 5
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Образец паспорта №____

      На __________ поступившего ________ от ____________________________

      (марка горючего) _________________________________________________

      Проба №____ отобрана "__" ___20 __г. из резервуара (партии) №______

      Дата изготовления "__" _______20 __ г.

      Завод изготовитель__________________

      Дата проведения анализа "__" _____ 20 __г.

      Срок действия паспорта "__" _____ 20 __ г.

№ п/п

Показатель

Норма по ГОСТ (ТУ)

Результат анализа

1

2

3

4





      Заключение:____________________________________________________________________

      ______________________________________________________________________________

      М. П.

      "__"___________200__г. Начальник ________ лаборатории

      Примечание.

      В паспортах, выдаваемых центральными лабораториями, лабораториями баз МТО регионального командования (рода войск), складов горючего и воинских частей указываются все показатели качества горючего в объеме приложения 5. В паспортах качества, выдаваемых заводами – изготовителями горючего, указываются показатели качества в объеме требований действующих стандартов на продукт.

  Приложение 6
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

План освежения горючего длительного хранения войсковой части________

Марка, горючего, ГОСТ (ТУ)

Номер резервуара (машин, партий горючего в таре)

Количество горючего, т

Дата изготовления горючего

Дата закладки на хранение

Номер паспорта и дата последнего анализа

Плановый срок хранения, лет

Подлежит освежению, год и месяц

Ответственный за освежение

Отметка о продлении срока хранения (указывается новый срок освежения, номер и дата акта

Отметка об освежении

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11












      1. На складе горючего

      2. В баках и системах вооружения и военной техники

  Приложение 7
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Оформление претензионных документов при поступлении некачественного (некондиционного) горючего

      Поступление на склад горючего или в воинскую часть некачественного (некондиционного) горючего оформляется документами, по которым предъявляется претензия поставщику или транспортным органам (железной дороге).

      Для признания поставщика ответственным за отгрузку нестандартного горючего необходимо установить, что прибывшее горючее действительно не соответствует требованиям ГОСТ (ТУ) и что в поставке некондиционного горючего виновен поставщик, а не транспортные органы.

      При поставке на склад железнодорожным транспортом горючего комиссия получателя совместно с представителем железной дороги производит тщательный осмотр цистерн (вагонов). Если при осмотре будет обнаружена неисправность цистерн (вагонов), отсутствие или неисправность пломб, пломбы попутных станций, несоответствие поступившего груза наименованию, указанному в транспортных документах, отсутствие прокладки под крышкой колпака цистерны, следы вскрытия или порчи тары, грузополучатель должен потребовать от железной дороги составления коммерческого акта. Грузополучатель, не получивший в указанных случаях коммерческого акта, не вправе требовать от поставщика возмещения убытков, подлежащих взысканию с транспортных органов.

      При поступлении некачественного горючего в исправных цистернах (вагонах) и за исправными пломбами отправителя грузополучатель обязан провести анализ пробы поступившего горючего в ближайшей центральной (окружной) лаборатории. Если нестандартность горючего, установленная лабораторией склада или воинской части, подтвердится, составить акт по прилагаемой форме.

      Акт составляется в срок, указанный в договоре, со дня прибытия горючего на склад, на каждую отправку в отдельности. При поступлении некачественного продукта, который отправитель отгрузил маршрутом (транспортом) в нескольких цистернах (вагонах) из одного резервуара по одному паспорту качественного состояния, составляется один акт на весь маршрут (транспорт).

      Одна проба горючего, отобранная из цистерн (вагонов) с участием представителя железной дороги или другой незаинтересованной организации, должна храниться у грузополучателя до разрешения претензий.

      Не позднее следующего дня после составления акта о ненадлежащем качестве поступившего горючего акт (в трех экземплярах) отправляется в службу горючего регионального командования. Копия акта направляется поставщику в срок, указанный в договоре.

      К каждому акту прилагаются:

      транспортный документ на каждую цистерну (вагон);

      паспорт отправителя (по одному экземпляру);

      паспорт получателя (по одному экземпляру) с заключением о качественном состоянии горючего;

      акт отбора пробы.

      К одному экземпляру акта должны быть приложены подлинные документы, а к двум (при отсутствии подлинных документов) — копии, заверенные подписью должностных лиц и печатью грузополучателя.

      Расходование поступившего некондиционного горючего или перевод его в другую марку допускается только по рекомендации центральной лаборатории или лаборатории регионального командования с разрешения службы горючего регионального командования после разрешения претензий.

      Акт
об установлении ненадлежащего качества _______________________________________
                                                (наименование (марка) горючего)
прибывшего в цистерне, вагоне

      1. Место и дата составления акта

      2. Участвовавшие в составлении акта
____________________________________________________________________________
                  (указываются фамилия, имя, отчество и должность)

      3. Наименование и адреса:

Получателя груза

Поставщика

Грузоотправителя




      4. Транспортные накладные №__ от "__" _________200__г.

      Номера вагонов, цистерн_______________________________________________

      5. Станция отправления________________________________________________

      6. Станция назначения ________________________________________________

      7. Дата прибытия продукции на станцию назначения_______________________

      8. Дата и место отбора проб ____________________________________________

      9. Наименование лаборатории, производившей анализ проб, и дата проведения анализа____________________________________________________________

      Номер и дата выдачи паспорта на отгруженный продукт_________________

      Показатели качества, по которым продукт признан нестандартным __________________________________________________________________

      12. В чем именно заключаются недостатки продукта по данным анализа _____________________________________________________________

      13. Условия хранения продуктов до момента обнаружения недостатков________________________________________________________

      Приложения:

      1. Транспортные документы.

      2. Паспорт отправителя.

      3. Паспорт качественного состояния продукта по результатам анализа проб получателя.

      4. Акт на отбор проб.



Подписи: _________________

  Приложение 8
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      Форма

Журнал учета некондиционного горючего

Войсковая часть

Марка некондиционного горючего

Количество, м3

Номер резервуара

Дата изготовления

Номер паспорта на некондиционный продукт и дата его подачи

Показатели по которым продукт вышел за пределы кондиции, и их значения

Отметка о принятом решении (мерах)

1

2

3

4

5

6

7

8









      Примечание.

      В графе 8 приводятся следующие данные:

      - номер акта комиссии по расследованию причин порчи горючего и краткие рекомендации;

      - решение начальника службы горючего;

      - реализация принятого начальником службы горючего решения.

      Например: "Качество горючего восстановлено (паспорт № ____)".

  Приложение 9
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      Форма

  УТВЕРЖДАЮ
  Командир войсковой части________
  "__"__________20 __ г.

Акт на отбор проб горючего от "__" ___200__г.

      Комиссия в составе председателя ___________________ членов комиссии

      ________________________________________________________________________________
                        (должности, фамилии, имена, отчества)

      произвела отбор проб горючего согласно следующему перечню:

№ п/п

Номера проб

Марка горючего ГОСТ (ТУ)

Дата выработки горючего, месяц, год

Откуда отобрана проба (номер резервуара, цистерны, транспортера и т.д)

Количество отобранной пробы, л

Количество горючего, от которого отобрана проба, дм3

Вид анализа (контрольный, складской, полный или какие показатели определить

1

2

3

4

5

6

7

8

      Пробы отобраны согласно ГОСТ 2517 в чистую сухую посуду и опечатаны печатью с оттиском_______________

      Пробы отобраны для анализа в лаборатории_______________________

      Председатель комиссии_________________________

      Члены комиссии________________________________

  Приложение 10
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)
  Форма

Журнал регистрации проб горючего

№ п/п (он же номер пробы, анализа и паспорта)

Марка горючего

Дата отбора пробы (дата приема на анализ)

Количество отобранной принятой пробы, дм3

Откуда отобрана проба (указывается номер резервуара, цистерны, транспорта, название танкера или баржи, номер партии горючего в таре)

Фамилия отобравшего пробу (наименование воинской части, представившей пробу, и номер пробы части)

Куда направлена проба для анализа (дата окончания анализа)

Номер резервуара (хранилища), в который слит (помещен) продукт

Объем анализа (контрольный, полный) или наименование показателей

Дата и номер паспорта лаборатории

Подпись получившего паспорт или исходящий номер письмо, которым отправлен

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11












  Приложение 11
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      Форма

Журнал анализа (учета качественного состояния) топлива

      Резервуар (партия) №_______

Номер по журналу регистрации проб

Дата окончания анализа

Наименование воинской части и номер пробы, присвоенный частью

Наименование горючего

Дата изготовления (поступления) и откуда поступило горючее (из какого резервуара)

Плотность при 200С, г/см3

Масса свинца, содержание ТЭС, г/кг (для топлив термическая стабильность)

Октановое число, цитановое число

Содержание ароматических углеводородов

Содержание механических примесей

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10











      Продолжение таблицы

 
Фракционный состав

Вязкость

температура начала перегонки, 0С

10% перегоняется при температуре, 0С

50% перегоняется при температуре, 0С

90% перегоняется при температуре, 0С

конец кипения, 97,5% перегоняется при температуре, 0С

96, 98 % перегоняется при температуре, 0С

остаток, %

остаток и потери, %

кинематическая, при температуре 200С,сСт

условная, в градусах ВУ

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20











      Продолжение таблицы

Кислотность мг КОН на 100 см3 горючего

Температура помутнение, 0С (для авиабензинов период стабильности)

Температура застывания, 0С

Температура вспышки, 0С

Содержание фактических смол, мг на см3

Содержание серы, % масс.

Содержание воды

Содержание водорастворимых кислот и щелочей

Цвет и прозрачность

Заключение о качестве горючего

Отметки о полном израсходовании горючего (дата отгрузки, когда и куда перекачено, дата зачистки

общее

в том числе меркаптановой

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32













      Форма

Журнал анализа (учета качественного состояния) масел

      Резервуар (партия) №_______

Номер по журналу регистрации проб

Дата окончания анализа

Наименование воинской части и номер пробы, присвоенный частью

Наименование масла

Дата изготовления (поступления) и откуда поступило горючее (из какого резервуара)

Вязкость, сСт

Отношение кинематической вязкости при 500С к кинематической вязкости при 100 0С

Температура вспышки в закрытом тигле, 0С

Температура вспышки в открытом тигле, 0С

Кислотное число, мг КОН на 1 г масла

плотность при 200С, г/см3

при температуре 200С

при температуре 500С

при температуре 1000С

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13














      Продолжение таблицы

Коксуемость, %

Зольность, %

Щелочность

Цвет и прозрачность

Содержание механических примесей, %

Содержание воды, %

Содержание водорастворимых кислот и щелочей

Число деэмульсации, мин

Температура застывания, 0С

Заключение о качестве масла

Отметка о полном израсходовании масла (дата отгрузки, когда и куда перекачено, дата зачистки)

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24












      Форма

Журнал анализ (учета качественного состояния) смазок и специальных жидкостей

      Резервуар (партия) №____

Номер по журналу регистрации проб

Дата окончания анализа

Наименование воинской части и номер пробы, присвоенный частью

Наименование продукта

Дата изготовления (поступления) и откуда поступило горючее (из какого резервуара)

Внешний вид, запах

Цвет и прозрачность

Температура каплепадения, 0С

Плотность (Пенетрация), г/см3

Показатель преломления

Содержание механических примесей, %

Содержание водорастворимых кислот и щелочей

Содержание воды, %

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13














      Продолжение таблицы

Вязкость

Фракционные данные

Крепость спирта, %

Кислотность (кислотное число), мг КОН на 100 см3 (1 г)

Температура застывания (начала кристаллизации), 0С

Температура вспышки в открытом тигле, 0С

Содержание динатрийфосфата, грамм на литр

Содержание декстрина

при 50 (100) 0С

при 20 (0) 0С

начала перегонки (температура кипения), 0С

фракция, выкипающая до 1500С, %

остаток, выкипающий выше 1500С, % (конец кипения)

потери, %

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25













      Продолжение таблицы

Содержание хлоридов, % (смешиваемость с водой)

Содержание молибденовокислого натрия, % (растворимость в топливе)

Содержание свободных органических кислот

Содержание свободной щелочи, %

Водородный показатель, ед. РН

Заключение о качестве продукта

Отметка о полном израсходовании масла (дата отгрузки, когда и куда перекачено, дата зачистки)

26

27

28

29

30

31

32








  Приложение 12
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      Форма

Журнал выдачи паспортов на горючее

№ п/п

Марка горючего

Номер резервуара (партии)

Номер паспорта

Дата выдачи

Номер
воинской части, которой выдан паспорт

Подпись в получении

Примечание

1

2

3

4

5

6

7

8









  Приложение 13
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      Форма

Журнал учета технического состояния, проверки и ремонта средств измерения

Дата записи

Средства измерений

Тип или шрифт

Пределы измерения

Заводской номер

Индекс агрегата

Место установки

Периодичность поверки

Дата последней поверки или выпуска

номер агрегата

в каком подразделении находится

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10











      Продолжение таблицы

Дата поверки средств измерений

Дата отправки средств измерений и возращения с ремонта

Примечание

20_____г

20_____г

20_____г

20_____г

20_____г

первая

вторая

третья

11

12

13

14

15

16

17

18

19










      Журнал предназначен для учета технического состояния, поверки и ремонта средств измерений, в том числе входящих в комплекты вооружения и техники, находящихся в эксплуатации или на хранении.

      Записи ведутся отдельно по видам средств измерений в следующем порядке: радиоизмерительные приборы; электроизмерительные приборы; измерительные приборы для линейно-угловых измерений.

      Измерительные приборы для физико-технических измерений, прочие, в том числе и специальные приборы.

      Записи в графах 2-5 и 10 производятся на основании данных, указанных в формулярах (паспортах) средств измерений.

      Графа 9 заполняется на основании данных приложения 14.

      В графах 11-15 в числителе записывается планируемая, а в знаменателе – фактическая дата поверки.

      В графах 16-18 в числителе записывается дата отправки, в знаменателе - дата возвращения из ремонта.

      В примечании указывается номер акта на списание, отметка о передаче средств измерений в другие подразделения.

  Приложение 14
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

План работы лаборатории ГСМ на __________

      Форма составления плана произвольная. При этом в плане наряду с другими в обязательном порядке должны отражаться следующие графы:

№ п/п

Наименование
планируемых работ

Трудозатраты (человеко-дни, условный анализ)

Сроки исполнения

Ответственный за исполнение

Отметка о выполнении

1

2

3

4

5

6







      Планируемые работы (графа 2) должны формироваться по разделам:

      1. Проведение анализов.

      2. Организация работы по контролю качества, применению, нормированию и экономии горючего:

      - подготовка методических указаний по применению, экономии и нормированию горючего;

      - подготовка (переподготовка) лаборантов;

      - организация проверки точности испытания горючего в закрепленных лабораториях и лаборантами своей лаборатории;

      - проведение сборов начальников лабораторий;

      - техническая учеба (специальная подготовка);

      - участие в тактико-специальном учении.

      3. Организационные вопросы: - подготовка отчета о работе лаборатории; - подготовка плана освежения горючего;

      - согласование планов проведения анализов воинских частей;

      - поверка средств измерения;

      - оформление заявок и заключение договоров на поставку приборов, посуды и реактивов.

      4. Хозяйственные работы.

      План утверждается начальником службы горючего начальником ХТЦ (лаборатории).

  Приложение 15
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Особенности маркировки технических средств хранения и транспортирования горючего

      Единый подход к маркировке средств транспортирования и хранения горючего на всем пути следования его от заводов промышленности до баков ВВТ преследует цель:

      обеспечить безошибочное определение марки горючего в цистернах, резервуарах, трубопроводах и таре;

      свести к минимуму возможность случайных смешений различных сортов горючего при внутрискладских операциях по приему, перекачке и затариванию, исключить возможные ошибки при выдаче горючего и заправке ВВТ;

      предупредить личный состав о необходимости строгого соблюдения мер безопасности при работе с горючим.

      Маркировка технических средств должна соответствовать требованиям

      межгосударственных стандартов ГОСТ 14202-69 "Трубопроводы промышленных предприятий. Опознавательная окраска, предупреждающие знаки и маркировочные щитки", ГОСТ 19433-88 "Грузы опасные. Классификация и маркировка", ГОСТ 14192-96 "Межгосударственный стандарт. Маркировка грузов", ГОСТ 1510-22 "Нефть и нефтепродукты. Маркировка, упаковка, транспортирование и хранение" и содержать:

      основную надпись;

      дополнительную надпись;

      знаки опасности.

      Основная надпись на резервуарах, таре и технических средствах, заполненных горючим, указывает тип и марку горючего. Например, авиационный бензин Б-95/130, дизельное топливо ДТ – "З", авиационный керосин ТС-1.

      Дополнительные надписи на резервуарах включают:

      номер стандарта на продукт, хранящийся в резервуаре;

      дату залива (год и месяц);

      дату освежения (год и месяц);

      дату полного анализа.

      Дополнительно надписи на таре включают:

      номер стандарта на затаренный продукт;

      массу брутто и нетто кг;

      дату изготовления продукта;

      наименование предприятия изготовителя продукта или нефтебазы (условное наименование воинской части), производившей затаривание продукта;

      номер партии и номер бочки в партии.

      Надписи на резервуарах и таре с горючим должны быть сделаны с помощью трафаретов или штампов краской, не смываемой водой и горючим.

      Знаки опасности (рис.1, 2) в соответствии с требованиями межгосударственного стандарта ГОСТ 19433-88 "Грузы опасные. Классификация и маркировка" наносятся на тару с горючим в зависимости от характера опасности. Знак опасности имеет форму квадрата, повернутого на угол со стороной не менее 100 мм (для контейнеров и железнодорожных цистерн – не менее 250 мм, для автотранспортных средств не менее – 190 мм), который разделяется на два равных треугольника.

      В верхнем треугольнике знак опасности изображается символом опасности соответствующего класса. Для легковоспламеняющихся жидкостей группы 3 с температурой вспышки в закрытом тигле до 610С

      (бензинов, топлив для реактивных двигателей, дизельных топлив) символом опасности является черное (белое) пламя на красном фоне.

      Символом опасности для группы 6 ядовитых технических жидкостей (ТЭС, этиленгликоля и т. д.) является череп и две скрещенные кости черного цвета на белом фоне.

      Вдоль условной горизонтальной диагонали знаков опасности наносится надпись, характеризующая вид опасности груза. Для горючих делается надпись "легковоспламеняющаяся жидкость", для ядовитых – "яд". В нижнем углу основных знаков указывается номер класса (для легковоспламеняющихся жидкостей – 3 класс, для ядовитых – 6 класс). По краю знака, на расстоянии 5 мм от кромок, располагается рамка, наносимая черным цветом.

      Если горючее обладает более чем одним видом опасности, то на тару наносятся несколько знаков опасности, указывающих на виды этих опасностей. Например, на тару с этилированным бензином наносятся два знака опасности, характеризующие его как легковоспламеняющуюся и ядовитую жидкость.

     


      Рис.1. Знак опасности на таре с горючим

     


      Рис.2. Знак опасности на таре с ядовитыми жидкостями

      Место нанесения маркировки

      Все виды технических средств службы горючего после их заполнения или закрепления за определенным горючим должны иметь маркировку.

      Маркировка горизонтальных резервуаров при длительном хранении горючего наносится на днище со стороны пожарного проезда над коренной задвижкой.

      Основная надпись должна располагаться ниже номера резервуара в центральной части днища, дополнительные надписи следует наносить ниже основной.

      Знаки опасности наносятся на днище выше номера резервуара и на обечайке с двух противоположных сторон.

      При кратковременном хранении горючего в горизонтальных резервуарах знаки опасности наносятся на резервуаре, а основная надпись на табличке, установленной со стороны пожарного проезда.

      На вертикальных стальных резервуарах основные и дополнительные надписи наносятся ниже номера резервуара над коренной задвижкой (рис. 3), знаки опасности выше номера резервуара.

      Маркировка заглубленных и полузаглубленных резервуаров наносится на табличках, установленных на подставках со стороны обвязки резервуаров. Кроме того, к маховикам грузовых задвижек прикрепляются опознавательные бирки с указанием типа, марки горючего и предупреждающих цветных полос (рис. 4).

      Опознавательные бирки с указанием типа, марки горючего и предупреждающих цветных полос должны прикрепляться на маховике сливной задвижки автомобильных средств транспортирования горючего.

      Маркировка бочек наносится на днище с горловиной. Основная надпись располагается в центре днища, затем следует дополнительная надпись. Возможно также применение съемных бирок (трафаретов), закрепленных с помощью пробки на днище бочки (рис. 5а, 5б). Знаки опасности при необходимости наносятся на днище вверху, выше основной надписи и на обечайке с двух противоположных сторон (рис. 5а, 5б).

     


      Рис. 3. Пример маркировки резервуара, заполненного горючим

     


      Рис.4 Пример маркировки бирки

     



      а                               б

      Рис.5. Примеры маркировки заполненной тары:

      5а — маркировка днища бочки; 5б – съемная бирка (трафарет) под пробку бочки.

      В бетонных колодцах и других сходных условиях, где пространство не позволяет наносить кольца, надписи и стрелки на трубопровод по трафарету, маркировка наносится на стенке колодца рядом с трубопроводом или с помощью бирок, закрепленных на трубопроводе.

      Маркировка резинотканевых резервуаров, заполненных горючим, наносится на табличках, установленных на подставках со стороны обвязки резервуаров (рис. 6).

      Вид маркировки.

      Маркировка непосредственно на резервуары, тару, трубопроводы, а также на таблички наносится краской по трафарету. Маркировка от руки не допускается.

      Шрифт для нанесения маркировки указан на рис. 7 и 8.

      При подготовке трафарета буквы и цифры должны быть выполнены по клеткам в соответствии с рис. 7 и 8.

      Шрифт для трафаретов, высота букв и цифр которого менее 25 мм, должен соответствовать рис. 7, а 25 мм и более рис. 8. Допускается для трафаретов из металла и других прочных материалов уменьшать количество перемычек.

      Расстояние между буквами и цифрами должно быть не менее 1/6 их высоты, за исключением таких сочетаний, как "Р" и "А", "Ф" и "Т", "Г" и "Д", для которых расстояние должно быть установлено зрительно равным с остальными. Расстояние между словами должно быть не менее 1/2 высоты букв и цифр. Ширина перемычек букв и цифр, соответствующих шрифту на рис. 8, должна быть равна 1/40 высоты букв и цифр.

      Маркировку на бирки наносят штемпелеванием по трафарету или методом клеймения.

      Надписи должны быть четкими, не смываемыми водой и хранимым продуктом и не обесцвечивающимися. Их выполняют краской черного цвета на светлых поверхностях и белого или светло-желтого на темных. Требования к оформлению маркировочных ярлыков и табличек приведены в таблице 1.

     


      Рис. 6. Пример маркировочной таблицы для резинотканевого резервуара

     



      Рис. 7. Шрифт для трафаретов, высота букв до 25 мм

     



      Рис. 8. Шрифт для трафаретов, высота букв 35 и более мм

      Таблица 1

      Требования к оформлению маркировочных ярлыков и табличек

 
Наименования и параметры технических средств

Высота букв, надписей, наносимых на технические средства, мм

основных

дополнительных

одна строка

две строки

1

2

3

4

Трубопровод диаметром, мм: менее 80.

19

-


от 81 до 160

32

19


от 161 до 220

50

25


от 221 до 300

63

32


Резервуар емкостью, м 3 1000 и менее

140


70

более 1000

280


70

Контейнеры

100


25

Бочки

50


25

Канистры (банки, бутылки)

25


12

  Приложение 16
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      Форма

Журнал учета работы фильтров и фильтров-сепараторов

Дата

Перепад давления, кгс/см2

Отметка о регламентных работах (замена, промывка, осмотр и замена уплотнительных прокладок, и др.)

Подпись лиц, проводивших регламентные работы и проверку их выполнения (водитель, помощника начальника службы горючего, лаборант)

левый

правый

      Примечания:

      1. Учет работы фильтров организуется в отделах хранения складов горючего и начальниками служб горючего и смазочных материалов воинских частей. В авиационных базах учет ведется лабораторией.

      2. Перепад давления на фильтре и фильтре-сепараторе заносится в журнал учета их работы в начале и в конце рабочего дня.

      3. Для фильтров и фильтров-сепараторов рабочих автомобилей записи о перепаде давления и состоянии водоотделяющих элементов производятся в формуляре этого средства при сдаче водителем раздаточных ведомостей на горючее.

  Приложение 17
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)
  УТВЕРЖДАЮ
Командир войсковой части
________________________
"__" ___________ 20 ___г

План проведения анализов горючего длительного хранения войсковой части на 20___г

Наименование горючего, смазочных материалов и специальных жидкостей

Номер резервуара, партии горючего

Дата изготовления горючего

Дата последнего анализа

Январь

Февраль

Март

Апрель

Май

Июнь

Июль

Август

контрольного

полного

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13














      Продолжение таблицы

Сентябрь

Октябрь

Ноябрь

Декабрь

Отметка об отгрузке или расходовании

14

15

16

17

18






      Примечание.

      В графах 5 и 6 проставляются даты последнего полного (складского контрольного) анализа (по паспорту качества или журналу анализов). В графах 7-18 числителем указывается вид анализа (К- контрольный, П – полный, С – складской), знаменателем – дата проведения и номер анализа (паспорта). Планируемые сроки проведения анализов проставляются с учетом периодичности лабораторной проверки, приведенной в приложении 4.

      При согласовании плана проведения анализов начальник центральной (регионального командования) лаборатории может корректировать планируемые сроки исходя из своих реальных возможностей. Например, в проекте плана срок проведения анализа – "май". Можно перенести на "апрель" "март", но нельзя на "июнь", "июль". План подписывает начальник службы горючего.

  Приложение 18
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      Форма

Журнал слива отстоя и проверки горючего на отсутствие воды и механических примесей

Дата проверки

Объект проверки (номера резервуаров, бортовой номер образца ВВТ и т.д.)

Наименование горючего

Результаты проверки

Перечень и объем работ по удалению воды и механических примесей

Подпись лиц, производивших проверку и удаление воды и механических примесей

по воде

по механическим примесям

1

2

3

4

5

6

7








      Примечание.

      В графе 2 записываются наименование объекта ВВТ, его бортовой или регистрационный номер.

      В графе 3 записываются вид и марка горючего.

      В графах 4 и 5 делаются отметки о наличии или отсутствии воды и механических примесей, проверенных в слитом отстое.

      В графе 6 приводится перечень работ, обеспечивающих удаление из объекта, проверки (бака машины) воды и механических примесей.

      В графе 7 расписывается лицо, производившее проверку и командир подразделения или водитель, организовавший и непосредственно участвовавший в удалении воды и механических примесей.

  Приложение 19
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Сроки хранения горючего в баках вооружения и военной техники

Наименование горючего

Сроки хранения, лет

1

2

 
Авиационные бензины
Автомобильные бензины:
Топлива для реактивных двигателей:
в баках летательных аппаратов
в цистернах кораблей
Дизельное топливо:
в баках наземной техники
в цистернах кораблей
Мазут флотский

 
0,5
1,5
1*
1*
6,0**
10,0
6,0

      *Срок хранения топлив без ПВК жидкости и с добавлением ПВК жидкости до 0,3% масс.

      ** В баках машин бронетанковой техники длительного хранения для топлива А - 0,2 и 3 - 0,2 минус 45°С – 10 лет.

  Приложение 20
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Таблица правильности отбора объединенных проб для характеристики качества горючего одной партии в бочках, бидонах, канистрах и другой таре

Количество тары, n

Количество точечных проб, m

Количество тары, n

Количество точечных проб, m

от 1 до 3
включительно

все

от 1729 до 2197
включительно

13

4 до 64

4

2198 до 2744

14

65 до 125

5

2745 до 3375

15

126 до 216

6

3376 до 4096

16

217 до 343

7

4097 до 4913

17

344 до 512

8

4914 до 5832

18

513 до 729

9

5833 до 6859

19

730 до 1000

10

6860 до 8000

20

1001 до 1331

11

свыше 8000

m=3


1332 до 1728

12

      Число m округляют до целых чисел.

  Приложение 21
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Основные физико-химические свойства, токсикологические характеристики и области применения ЯТЖ.

Жидкости и НТД

Основные физико-химические свойства

Технологические компоненты

Область применения

Примерный температурный диапазон применения С

Внешний вид

Плотность при 200С кг/м3

Вязкость кинематическая при 200С мм/с

Температура застывания, 0С

Токсичные компоненты, содержащиеся в жидкости

ПДК, мг/м3

Класс опасности по ГОСТ 12.1.007-76

Жидкости на основе фосфорорганических соединении

Жидкости охлаждающие и фильтрующие: ОЖ АМ2-ООР (ОЖ АМ2-ООР-5В) ТУ 6-14-740-80

Безцветная прозрачная жидкость, не содержащая механических примесей

1070 +2

7,2-7,8 (при минус 400С

При минус 62 жидкость

-

0,5

2

В качестве теплоностителя систем ожлаждения специальной техники

-

ФХЖ АМ2-13НЗ (ФХЖ АМ2-13НЗ-5В) ТУ 6-4-740-80

Слегка желтоватая прозрачная жидкость, не содержащая механических примесей

1070+2

10-14 (при минус 50С)

При минус 62 жидкость

-

0,5

2

То же

-

Жидкости на основе фторорганических соединении

Жидкость фторхлоруглеродная 12Ф ОСТ 6-02-7-81

Маслянистая жидкость от бесцветного до желтого цвета

1800-1900

Не более 4,5

Не выше минус 60

Полимеры трифторхлоруглерода

3

3

Для заливки гидравлические системы, манометры

От минус 40 до плюс 50

Жидкость фторхлоруглеродная 13ФМ ОСТ 6-02-7-81

Маслянистая жидкость от бесцветного до желтого цвета

1920-1940

В пределах 39-60

Не выше минус 60

То же

2,5

3

Расходомеры и аналогичные приборы и оборудование, в которых необходимо предотвратить контакт агрессивной среды ("амил", "меланж", "0-30") с деталями измерительной и другой аппаратуры или атмосферой

От минус 40 до плюс 50

Жидкости на основе хлорорганических соединений

Трихлорэтилен технический ГОСТ 9976-83

Бесцветная трудногорючая жидкость

1465

-

Минус 86

Триэтиламин или диапазопропиламин

10

8

Растворитель для обезжирования металлов, чистки одежды

-

Перхлорэтилен (тетрахлорэтилен) технический ТУ 6-01-956-86

То же

1631

-

Минус 22

а-метил-морфолин или а-метилперрол

10

8

То же

-

Жидкости на основе гликолей и их производных

Этиленгликоль ГОСТ 19710-83
ГОСТ
6367-62

Бесцветная прозрачная жидкость без осадка

1113-
1114
(В)*
1110-
1115 (П)*

-

Минус 13

Этиленгликоль

5

3

Для приготовления растворов низкоза-мерзающих теплоностителей и гидких жедкостей

-

66%-й водный раствор этилен-гликоля

Бесцветная прозрачная жидкость

1084-1088

-

Не выше минус 65


5

3

В качестве теплоностителя системы охлаждения специальной техники

От минус 60 до плюс 95 (кратковременно до плюс 105)

Жидкости охлаждающие низкозамерзающие ГОСТ 159-52;
марки 40
марки 65

Слабомутная желтоватая жидкость
Слабомутная оранжевая жидкость

1067,5-1072,5
1085-1090

-
-

Не выше минус 40
Не выше минус 65


5
5

3
3

В системах охлаждения двигателей внутреннего сгорания автомобильной, бронетанковой, инженерной и др. техники а также в качестве теплоностителя в радиоэлектронной аппаратуре авиационной и ракетной техники

От минус 40 до плюс 95 (кратковременно до плюс 105)

Антифрих Тосол А ТУ 6-02-751-86

Однородная подвижная жидкость голубого цвета без механических примесей

1120-1140

-

Не выше минус 35 (смесь1:1 с дистилированной водой)

Этиленгликоль, нитрит натрия, гидрооксид натрия, бутиловый спирт

5

3

Для приготовления автожидкостей Тосол А-40 и Тосол А-65

-

Автожидкости охлаждающие ТУ 6-02-751-86;
Тосол А-40
Тосол А-65

Однородная подвижная жидкость голубого цвета без механических примесей
Однородная подвижная жидкость красноватого цвета без механических примесей

1078-1085
1085-1100

-
-

Не выше минус 40
Не выше минус 65

Этиленгликоль, нитрит натрия, гидрооксид натрия, бутиловый спирт
То же

5
5

3
3

В системах охлаждения двигателей внутреннего сгорания, а так же в качестве рабочих жидкостей в других теплообменных аппаратах, эксплуатируемых при низких и умеренных температурах

От минус 40 до плюс 95 (кратковременно до плюс 105)
От минус 60 до плюс 95 (кратковременно до плюс 105)

Жидкости охлаждающие

Жидкость желто-зеленого цветв. Допускается опалесенция

1120-1150

-

Не выше минус 45


5

3

В системах охлаждения двигателей автомобильной техники


ТУ 6-01-7-172-85

Жидкость желто-зеленого цветв. Допускается опалесенция

1120-1150

-

Не выше минус 35 (смесь1:1 с дистилированной водой)

Этиленгликоль, нитрит натрия, гидрооксид натрия, бутиловый спирт

5

3

Для приготовления охлаждающих жидкостей "Лена-40" и "Лена-65"

-

"Лена-40"

Жидкость желто-зеленого цветв. Допускается опалесенция

1075-1085

-

Не выше минус 45

То же

5

3

В системах охлаждения двигателей автомобильной техники

От минус 45 до плюс 95 (кратковременно до плюс 105)

"Лена-65"

Жидкость желто-зеленого цветв. Допускается опалесенция

1085-1095


Не выше минус 65


5

3

То же

От минус 65 до плюс 95 (кратковременно до плюс 105)

Жидкость противооткатная ПОЖ-70 ТУ 6-01-815-79

Бесцветная или легко желтоватая без механических примесей. Допускается опалесенция

185-1095

6;5

Не выше минус 70

Этиленгликоль, бегоотриазол, молибдатнатрия

5

3

В качестве рабочей жидкости гидробуферах пусковых установок, противоткатных демпфирирующих устройствах, уравновешивающих механизмах артиллерийских систем и т.п.

От минус 60 до плюс 140

Жидкость противоледенительная "Арктика" ТУ 6-02-2-1337-86

Прозрачная жидкость от бесцветной до слабо-желтой

1071-1080

-

Не выше минус 37 (52% содержа-нием ЭГ)

Этиленгликоль

5

3

Для приготовления водных растворов используемых для удаления льда, инея и примерзшего снега с поверхности самолетов

-

Жидкость "Полюс" ТУ 6-02-2-1337-86

Прозрачная жидкость желтоватого цвета

1092-1100

9,5-11
(при 500С)

Не выше минус 60

Этиленгликоль, бензотриазол

5

3

Для заполнения систем гидропроводов специальной техники (ВМС)

От минус 40 до плюс 80

Этилцеллозольв технический ГОСТ 8313-88 (жидкость И)

Прозрачная жидкость без механических примесей

928-933 (1) 929-931 (В)

-

-

этилцеллозольв

10

3

Для предотвращения образования кристалов льда в авиатогшивах и инея на внутренних баков самолетов и вертолетов

-

Жидкость тормазная автомобильная ГТЖ-22М ТУ 6-01-787-86

Прозрачная однородная жидкость зеленого цвета без осадка

1070-1075

15

Не выше минус 70

Диэтиленгликоль, этилкарбитол, морфолин, эфир ЛЗ-ЭК

10 (на диэтиленгликоль)

3

В системе гидроприводов тормозов специальной автомобильной техники

От минус 50 до плюс 100

Жидкость тормазная "Нева" ТУ 6-01-1163-78

Прозрачная однородная жидкость от светло до темножелтого

1002-1015

16

Не выше минус 70

Этилкарбитол, бензотриазол, морфолин, дифенилолпропан

-

3

В системе гидроприводов тормозов специальной автомобильной техники специальных машин

То же

Тормозная жидкость "Томь" ТУ 6-01-1276-82

Прозрачная однородная жидкость от светло-желтого до темно-желтого цвета без осадка. Допускается опаленсенция

-

Не менее 5 (при 500С)

-

Бензотриазол, этил

-

3

В системах гидроприводов тормозов и сцеплений автомобильной техники

От минус 42 до плюс 50

Высокотемпературная тормозная жидкость "Роса" ТУ 6-05-221-569-84

Прозрачная однородная жидкость желтого цвета

-

Не менее 5 (при 500С)

-

Бензотриазол, эфир ЛЗ-ЭК, дифенилолпропан

-

4

То же

От минус 50 до плюс 120

Спирт тетрагидрофурфури-ловый ГОСТ 17477-86 (жидкость ТФГ)

Бесцветная или светло желтая прозрачная жидкость без механических примесей

1050-1060

-

-

Тетрагидрофурфуриловый спирт, фурфуриловый спирт

500 ( в вдоема) 10

3

Для предотвращения образования кристаллов льда в авиатопливах и инея на внутренних стенках топливных баков самолетов и вертолетов


Тормозная жидкость БСК ТУ 6-10-1533-75

Прозрачная однородная жидкость от красного до оранжево-красного цвета без осадка и механических примесей. Допускается опаленсенция

878

Не менее 9 (при 500С)

Не выше минус 20

Бутиловый спирт

10 (по бутиловому спирту)

3

В системах гидроприводов тормозов и сцеплений автомобильной техники

От минус 15 до плюс 100

Жидкость "Стеол-М" ГОСТ 5020-75

Прозрачная жидкость от желтого до зеленого цвета без осадка

1084-1108

10,1

Не выше минус 60

Диэтиламин, фосфорнокислый гидрооксид натрия (калия), хромовокислый калий

-

3

В качестве жидкости в гидробуферах пусковых установок, противоткатных демпфирущих устройствах, урановещивающих механизмах артиллерийскиһх систем и т.п.

От минус 50 до плюс 140

Рабочая жидкость 7-50С-3 ГОСТ 20734-75

Прозрачная светло-желтая жидкость

930-940

Не менее 26

Не выше минус 70

Трикрезилфосфат

-

-

Для заполнения систем гидроприводов авиационной техники

От минус 60 до плюс 175 (с азотом кратковременно до плюс 200)

Масло синтети-ческое ВНИИ НП 50-1-4ф ГОСТ 13076-86
Масло синтетическое ВНИИ НП 50-1-4у

Прозрачная жидкость
Прозрачная жидкость от светло-желтого до светло-коричневого цвета

Не более 926
Не более 920

Не менее 3,2 (при 1000С)

Не выше минус 60
Не выше минус 60

Диоктилсеба-цинт, трикрезилфосфат, фенил-d-нафталамин
Трикрезил-фосфат, диоктилсеба-цинт фенил-d-нафталамин бензотриазол

10
10

4
4

Для газотурбинных двигателей
То же

От минус 50 до плюс 175
От минус 50 до плюс 200

Масло синтетическое Б-3В ТУ 38-101295-85

Прозрачная жидкость от светло-коричневого до коричневого цвета

990-997

Не менее 5 (при 1000С)

Не выше минус 60

Параоксиди фениламин

300 (паров углеводородов)

4

Для газотурбинных и других специальных двигателей и редукторов

От минус 50 до плюс 130

Масло синтетическое ПТС-225 ТУ 38.401337-84

Однородная прозрачная жидкость от коричневого цвета с флюоресценцией

Не более 1000

1,25
(при 2000С)

Не выше минус 60

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Для газотурбинных двигателей

От минус 50 до плюс 225

Масло синтетическое ЛЗ-240 ТУ 38.401579-86

Прозрачная жидкость от светлокоричневого до краснокоричневого цвета

980-1020

Не ниже 4,8
(при 1000С)

Не выше минус 58

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Для газотурбинных и турбинных и других специальных двигателей и редукторов

От минус 50 до плюс 200

Масло ИМП-10 аиационное ОСТ 38.01294-83

Прозрачная бесцветная маслянистая жидкость

Не менее 820

Не менее 3
(при 1000С)

Не выше минус 60

Диоктилсебацинат, трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300 (паров углеводородов) 5 (для масля-ного тумана)


Для газотурбинных двигателей

От минус 50 до плюс 200

Масло МН-7,5 ТУ 38.101722-85

Прозрачная вязкая жидкость светло-желтого цвета

Не более 900

Не менее 7,5
(при 1000С)

Не выше минус 53

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Для эксплуатации турбовинтовых двигателей и редукторов

От минус 35 до плюс 150

Масло авиацион-ное рабоче-консервационное МС-8РК ОСТ 38.01387-85

Прозрачная жидкость от светло-желтого до светло-коричневого цвета

Не более 900

Не менее 8
(при 1000С)

Не выше минус 55

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Для эксплуатации и консервации авиационных газотурбинных двигателей

От минус 40 до плюс 150

Масло
МС-8п авиацион-ное ОСТ 38.01163-78

То же

Не более 900

Не менее 8
(при 500С)

Не выше минус 55

То же

300

4

Для авиационных газотурбинных двигателей

От минус 40 до плюс 150

Масло осевое северное Сп ОСТ 38.159-74


980-990

12-14
(при 500С)

Минус 55

Трикрезил-фосфат

-

-

Для зубчатых редукторов и других узлов трения изделий военной техники работающих при контактных напряжениях до 200 Мпа и температурах воздуха до минус 550С

От минус 55 до плюс 130

Этилированные бензины

Бензины авиацион-ные этилированные:Б-91/115, Б-95/130 ГОСТ 1012-72

Прозрачная жидкость зеленого цвета без посторонних примесей

720-750

-

Не выше минус 60

Этиловая жидкость

300

4

Топливо для поршневых двигателей с искровым зажиганием авиационной техники

-

Б-92 ТУ 38.401546-85

То же

720-750

-

Не выше минус 60

То же

300

4

То же

-

Бензины автомобильные этилированные: А-76 ГОСТ 2084-77

Прозрачная жидкость желтого цвета не содержащая посторонних примесей

710-725

-

-

-

300

4

Топливо для поршневых двигателей с искровым зажиганием наземной техники

-

Аи-93 ГОСТ 2084-77

Прозрачная жидкость оранжевого цвета не содержащая посторонних примесей

710-725

-

-

-

300

4

То же

-

  Приложение 22
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

      ФОРМЫ ДОКУМЕНТОВ РЕГИСТРАЦИИ ИНСТРУКТАЖА

      Форма 1

Журнал регистрации вводного инструктажа по охране труда

      Начат _____________20____г.

      Окончено_____________20____г.

Форма и содержание страниц журнала регистрации вводного инструктажа по охране труда

Дата инструктажа

Фамилия, инициалы инструктируемого

Профессия, должность инструктируемого

Наименование производственного подразделения (в части), в которое направляется инструктируемый

Фамилия, инициалы инструктирующего

Подпись инструктирующего

Подпись инструктируемого








      Форма 2

Журнал регистрации инструктажа на рабочем месте

  Начат _____________20____г.
  Окончено_____________20____г.

Форма и содержание страниц журнала регистрации инструктажа на рабочем месте

Дата инструктажа

Фамилия, инициалы инструктируемого

Профессия, должность инструктируемого

Инструктаж: первичный на рабочем месте, внеплановый, текущий

№ инструкции (или ее наименование)

Фамилия, инициалы, должность инструктирующего

Подпись

Допуск к работе произвел

Инструктирующего

Инструктируемого

Фамилия, инициалы, должность

Подпись











      Форма №3

      ________________________________________________________________
                  (наименование предприятия или организации)

Личная карточка инструктажа

      1. Фамилия, имя, отчество __________________________________________________

      2. Год рождения ___________________________________________________________

      3. Специальность __________________________________________________________

      4. Цех ____________________________ участок (отделение) _____________________

      5. Отдел _____________________ лаборатория _________________________________

      6. Дата поступления в цех __________________________________________________

      7. Вводный инструктаж произвел_____________________________________________
                                          (фамилия, инициалы, должность

      _________________________________________________________________________
                              инструктирующего, подпись, дата)

      8. Допуск к работе произвел _________________________________________________
                              (фамилия, инициалы, должность подпись, дата)

      9. Отметка о прохождении инструктажа:

Дата инструктажа

Цех (участок)

Профессия, должность

Инструктаж: первичный на рабочем месте, внеплановый, текущий

№ инструкции (или ее наименование)

Фамилия, инициалы, должность инструктируемого

Подпись инструктирующего

Подпись инструктируемого

  Приложение 23
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Характер действия ЯТЖ, признаки отравления ими и первая медицинская помощь пострадавшим

Группа и марка жидкости, ГОСТ или ТУ

Характер действия

Признаки отравления

Первая медицинская помощь

Жидкости на основе фосфора и хлороорганических соединений:
ОЖ АМ2-ООР (ОЖ АМ2-ООР-5В) ТУ 6-14-470-82; ФХЖ АМ2-13НЗ (ФХЖ АМ2-13НЗ-5В) ТУ 6-14-740-82;
12Ф ОСТ 6-02-6-81;
13Ф ОСТ 6-02-7-81;
Трихлорэтилен ГОСТ 9976-83;
Перхлорэтилен ТУ 6-01-956-86

Опасны при попадании внутрь, на кожаные покровы и при ингаляционном воздействии (особенно паров продуктов термического разложения фторорганических жидкостей)

Схваткообразные боли в животе, рвота, погос, слюнотечение, сужение зрачков, затрудненное дыхание.

При попадании внутрь зондовое промывание желудка большим количеством воды (до 20 л.) с двумя процентами двууглекислого натрия и 30г активированного угля. При попадании на кожаные покровы: смыть большим количеством теплой воды с мылом.
При ингаляционном воздействии свежий воздух, промывание глаз, полостей рта и носа водой. Срочная эвакуация в лечебное учреждение

Жидкости на основе гликолей и их производных:
этиленгликоль ГОСТ 19710-80 и ГОСТ 6367-52;
марка 40 и 65 ГОСТ 159-52;
Тосол А-40, Тосол А-65 ТУ 6-02-751-86;
66%-й раствор этиленгликоля 19710-83

Не представляет опасности острых ингаляционных отравлений (за исключением этилцеллозольфа). Опасные при попадании во внутрь. Смертельная доза для человека при приеме во внутрь от 35 мл и более

После попадания внутрь легкое опьянение переходящее в оглушение. Через 6-8 часов боли в желудке, рвота, понос, жажда, боли в пояснице. При легкой форме ингаляционного отравления и этилцеллозольфом отмечается головная боль, слабость, подавленное или возбужденное состояние с сохранением сознания.

Зондовое промывание желудка большим количеством воды (до 20 л.) с двумя процентами двууглекислого натрия и 30 г активированного угля. Срочная эвакуация в лечебное учреждение.

"Лена", "Лена40", "Лена65" ТУ 6-01-7-172-85;
ПОЖ-70 ТУ 6-01-815-79;
"Арктика" ТУ 6-02-995-74;
"Полюс" ТУ 6-02-2-1337-86;
Этилцеллозольв технический (жидкость И) ГОСТ 8313-88;
ГТЖ-22М ТУ 6-01-787-86;
"Нева" ТУ 6-01-1163-78;
"Томь" ТУ 6-01-1276-82;
"Роса" ТУ 6-05-221-569-84


При отравлении средней тяжести отмечается опьянение, сонливость, или возбуждение, потеря аппетита, усиленная жажда, тошнота, рвота, синюшность кожаных покровов и губ, похолодание конечностей. При прогрессировании явлений отравления может наступить смерть пострадавшего через 2-5 недель. При тяжелых отравлениях смерть наступает в первые же сутки.


Спирты и жидкости на основе спиртов:
спирт тетрогидрофурфуриловый (жидкость ТГФ) ГОСТ 17477-86;
БСК ТУ 6-10-1533-75;
"Стеол-М" ГОСТ 5020-75

Опасны при ингаляционном воздействии паров, при попадании внутрь и на кожаные покровы. Смертельная доза для человека при приеме внутрь 30 мл и более

При воздействие паров: раздражение глаз, дыхательных путей, головная боль, онемение языка. При приеме внутрь: головокружение, тошнота, рвота, расстройство зрения и слуха. При воздействии на кожаные покровы: раздражение, дерматиты, язвы.

При ингаляционном воздействии: свежий воздух, промывание глаз, полостей рта и носа водой. При попадании внутрь зондовое промывание желудка большим количеством воды (до 20 л) с двумя процентами двууглекислого натрия и 30 г активированного угля. При попадании на кожаные покровы: смыть теплой водой с мылом.
Соблюдение правил личной гигиены

Масла и жидкости с ядовитыми присадками:
7-50С-З ГОСТ 2073,4-75;
ВНИИ НП 50-1-4ф ГОСТ 13076-86;
ВНИИ НП 50-1-4у ТУ 38.401286-82;
Б-3В ТУ 38.101295-85;
ПТС-225 ТУ 38.401337-84

Опасны при длительном и систематическом воздействии на кожу. Пары продуктов термического разложения опасны при ингаляционном воздействии.

Дерматиты, экземы, гнойничков заболевание кожи и подкожной клетчатки (угри, фурункулы). При вдыхании паров: желудочно-кишечные расстройства, нарушение чувствительности кожи, боли в мышцах, развитие вялого паралича нижних конечности.

  Приложение 24
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Содержание аптечки для оказания первой медицинской помощи при отравлении ЯТЖ

Наименование

Ед.изм.

Количество

Борная кислота
Натрий двууглекислый
Эземтам (мыло жидкое)
Уголь активированный
Вода дистиллированная
Нашатырный спирт (10% водный раствор аммиака)
Ванночка глазная
Бинты марлевые разные
Вата
Салфетки малые стерильные

мл
таблетки
мл
ампулы
шт
шт
г
Упаковка

5 навесок по 2г для разведения каждой в 200 мл воды
250гр при расходе по 20г на 1л воды
1000
50 шт по 0,5
500
10 шт по 1 мл
1
3
100
1

      Примечание: аптечка для оказания первой медицинской помощи комплектуется в воинских частях за счет имущества текущего довольствия. Хранятся в рабочих помещениях на территориях, где проводятся работы с ЯТЖ (кроме бензина). По мере расходования аптечка пополняется немедленно.

  Приложение 25
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)

Особенности оформления перевозочных документов при транспортировании ЯТЖ

Наименование труда

Класс и наименование категории опасного груза

Вид транспорта

Железнодорожный

Автомобильный

Воздушный

Трихлорэтилен, перхлорэтилен, этиленгликоль, жидкости охлаждающие марок 40 и 65, Тосол А, Тосол А-40, Тосол А-65, 66%-й раствор этиленгликоля ГОСТ 19710-83, "Лена", "Лена-65", жидкость противооткатная ПОЖ-70, жидкость противообледенительная "Арктика", жидкость "Полюс"

Ядовитые (токсичные) вещества (ЯВ) без вторичной опасности

В накладной в графе "Наименование груза" указывается точное наименование опасного груза. На накладной в верхней ее части ставится штемпель красного цвета с указанием степени опасности: опасно, ядовито, прикрытие 3/0-0-0-1-0

Транспортно-сопроводительная документация:
- товарно-транспортная накладная;
-путевой лист;
-сертификат;
-свидетельство о допуске водителя транспортного средства к перевозке опасных грузов;
-свидетельство о допуске транспортного средства к перевозке опасных грузов.
На товарной накладной вверху делается отметка красного цвета опасный груз этилированный бензин. яд пригоден только в качестве моторного горючего.

Письменное заявление отправителя. В заявлении должно быть указано правильное техническое наименование груза, к какой группе относится опасный груз, число мест, масса нетто и брутто. На накладной в верхней ее части ставится штемпель красного цвета с указанием степени опасности.

Этилцеллозольф технический, автомобильные тормозные жидкости: ГТЖ-212М, "Нева", "Томь", "Роса", жидкости фторуглеродные 12Ф и 13ФМ.
Масла и жидкости с ядовитыми присадками: 7-50С-3, ВНИИ НП 50-1-4ф, ВНИИ НП 50-1-4у, Б-3В, ПТС-225, ЛЗ-240, ИМП-10, МН-7,5у, МС-8рк, МС-8п и масло осевое северное СП

Ядовитые (токсичные) вещества (ЯВ) без вторичной опасности

Как при транспортировании обычных нефтепродуктов.

Как при транспортировании обычных нефтепродуктов.

Как при транспортировании обычных нефтепродуктов.

спирт тетрафурфуриловый (жидкость тгф) противооткатная жидкость "стеол м", бензины этилированные авиационные б-91/115, б-95/130, б-92 и автомобильные аи-76, аи-93, аи-95 "экстра", тормозная жидкость бск.

ядовитые (токсичные) вещества, легковоспламеняющиеся с твсп=230с и выше.

в накладной в графе "наименование груза" указывается точное наименование опасного груза. на накладной в верхней ее части ставится штемпель красного цвета с указанием степени опасности: легко воспламеняется, ядовито, прикрытие 3/0-0-0-1-0. этилированный бензин пригоден только в качестве моторного горючего.

транспортно-сопроводительная документация:
- товарно-транспортная накладная;
-путевой лист;
-сертификат;
-свидетельство о допуске водителя транспортного средства к перевозке опасных грузов;
-свидетельство о допуске транспортного средства к перевозке опасных грузов.
на товарной накладной вверху делается отметка красного цвета: опасный груз этилированный бензин. яд пригоден только в качестве моторного горючего.

письменное заявление отправителя. в заявлении должно быть указано правильное техническое наименование груза, к какой группе относится опасный груз, число мест, масса нетто и брутто. на накладной в верхней ее части ставится штемпель красного цвета с указанием степени опасности: опасный груз этилированный бензин. яд пригоден только в качестве моторного горючего.

  Приложение 26
к Инструкции по организации
деятельности служб
в Вооруженных Силах
Республики Казахстан
(службы горючего и
смазочных материалов)
(к акту снятия остатков)
  "УТВЕРЖДАЮ"
____________________________
(должность, воинское звание,
подпись, фамилия)
"___"____________20___г.

Расчет потерь нефтепродуктов по нормам естественной убыли за ______________20___года

№ п.п

Наименование нефтепродукта

Количество продукта

Норма естественной убыли на 1 т продукта, (кг)

Начислено естественной убыли (кг)

Принятого за месяц, тонн

хранимого свыше одного месяца, тонн



1

2

3

4

5

6

7

8









      Начальник службы (отдела хранения) горючего _______________________

      Ответственное лицо за хранение горючего ___________________________

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі қызметтің (жанар және жағармай материалы қызметінің) жұмысын ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2024 жылғы 10 желтоқсандағы № 1440 бұйрығы

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 2 маусымдағы № 357 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі туралы ереже 15-тармағының 273) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі қызметтің (жанар және жағармай материалы қызметінің) жұмысын ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Тыл бастығы:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 11 шілдедегі № 472 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33059 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізілімін, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкін жүргізу қағидалары 10-тармағының талаптарына сәйкес қол қойылған күнінен бастап бес жұмыс күні ішінде электрондық түрде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларының орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жіберуді қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

      4. Осы бұйрық мүдделі лауазымды адамдарға және құрылымдық бөлімшелерге жеткізілсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Қорғаныс министрі генерал-полковник 		Р. Жақсылықов

  Қазақстан Республикасы
Қорғаныс министрінің
2024 жылғы 10 желтоқсандағы
№ 1440 бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі қызметтің (жанар және жағармай материалы қызметінің) жұмысын ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі қызметтің (жанар және жағармай материалы қызметінің) жұмысын ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) жанар-жағармай материалы (бұдан әрі – ЖЖМ) қызметінің жұмысын ұйымдастыруды, жанармай қызметінің ЖЖМ қоймасын ЖЖМ-мен, арнайы сұйықтықпен, техникалық құралдармен және мүлікпен қамтамасыз етуін, ЖЖМ мен арнайы сұйықтық сапасын қамтамасыз етуді, улы-техникалық сұйықтықпен (бұдан әрі – УТС) жұмыс істеу тәртібін, өртке қарсы қауіпсіздік шараларының сақталуын нақтылайды.

      2. Нұсқаулықта қолданылатын негізгі ұғымдар:

      1) арнайы сұйықтық – әскери техниканы қолдану кезінде қолданылатын жалпы сұйықтық атауы;

      2) әскери қойма – материалдық құралдарды қабылдау, сақтау, жаңарту, іріктеу, жиынтықтау, есепке алу мен жөнелту (беру) үшін арналған әскер (күш) құрамындағы материалдық қамтамасыз ету (бұдан әрі – МТҚ) мекемесі мен бөлімшесі;

      3) әскери мүлік – Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдар мемлекеттік мекемелерінің жедел басқару құқығындағы қорғаныстық объектілер, барлық қару-жарақ, әскери техника түрі, арнайы құралдар мен басқа да мүлік;

      4) жабдықталым органы – Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарды оларға жүктелген функцияға сәйкес әскери мүлікпен қамтамасыз етуді жүзеге асыратын Қарулы Күштердің құрылымдық бөлімшесі немесе мемлекеттік мекемесі;

      5) ЖЖМ сапасын бақылау – физикалық-химиялық талдаумен алынған мәннің осы өнімге мемлекетаралық стандарт (бұдан әрі – МЕМСТ), ұлттық стандарт (бұдан әрі – ҚР СТ) және техникалық шарт (бұдан әрі – ТШ) талаптарына сәйкес келуін анықтау үшін ЖЖМ сапасы көрсеткішінің мәнін айқындау;

      6) отын құю – әуе кемесінің және әскери техника багын ЖЖМ-мен толтыру жұмысының кешені;

      7) пайдалану құжаттамасы – бұйымды ұшуда және техникалық қолдануды регламенттейтін және қолданыс шектеуі, рәсімі мен ұсынымы бар құжаттама.

2-тарау. ЖЖМ қызметінің жұмысын ұйымдастыру

      3. ЖЖМ қызметінің жұмысын ұйымдастыру қойылған міндеттерді орындау үшін олардың жауынгерлік әзірлігін қолдау мақсатында жанармай қызметінің әскери мүлкіне әскердің (күштің) қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған іс-шаралар кешенін қамтиды.

      4. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің (бұдан әрі – ҚР ҚК) жанар және жағармай материалы қызметінің міндеттері:

      1) ЖЖМ қызметінің жанармай мен техникалық құралдарына қажеттілікті айқындау;

      2) әскерде (күште) қызметтің белгіленген жанармай, техникалық құралдары қорын сұрату, алу (қабылдау) мен жасау және орналастыру;

      3) қызметтің жанармай мен техникалық құралдарының сақталуын қамтамасыз ету;

      4) жанармайды сақтау мен жұмсау кезінде есепке алу мен есептілігін ұйымдастыру;

      5) жанармайдың жұмсалу заңдылығын ұйымдастыру мен бақылау;

      6) қызметтің жанармай мен техникалық құралдары қорының шығысы мен шығынын уақтылы толықтыруды жоспарлау мен қамтамасыз ету;

      7) техникаға жанармай құю болып табылады.

      5. Әскерді (күшті) жанармаймен және техникалық құралдармен қамтамасыз ету жүйесіндегі басшылықты жанар және жағармай қызметінің басқару органы жүзеге асырады:

      1) ҚР ҚК Тыл бастығының басқармасында (бұдан әрі – ҚР ҚК ТББ) – ҚР ҚК Тыл бастығы басқармасының жанар және жағармай материалы басқармасы (бұдан әрі – ҚР ҚК ТББ ЖЖМ басқармасы);

      2) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Құрлық әскерлерінде (бұдан әрі – ҚР ҚК ҚӘ) – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Құрлық әскерлерінің тыл бас басқармасы материалдық қамтамасыз ету басқармасының (бұдан әрі – ҚР ҚК ҚӘ ТББ МҚБ) жанар және жағармай материалы қызметі;

      3) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әуе қорғанысы күштерінде (бұдан әрі – ҚР ҚК ӘҚК) – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштері бас қолбасшының басқармасы тыл бас басқармасы тылдық қамтамасыз ету басқармасының (бұдан әрі – ҚР ҚК ӘҚК БҚБ ТББ ТҚБ) жанар және жағармай материалы қызметі;

      4) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Десанттық-шабуылдау әскерлерінде (бұдан әрі – ҚР ҚК ДШӘ) – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Десанттық-шабуылдау әскерлері қолбасшысының басқармасы тылдық қамтамасыз ету басқармасының (бұдан әрі – ҚР ҚК ДШӘ ҚБ ТҚБ) жанар және жағармай материалы қызметі;

      5) өңірлік қолбасшылықта – өңірлік қолбасшылықтың жанар және жағармай материалы қызметі;

      6) әскери бөлімде (мекемеде) – бөлімнің (мекеменің) жанар және жағармай материалы қызметі.

      Жағалық базасы жоқ корабль құрамасында жанар және жағармай материалы қызметі бастығының міндетін корабль (құрама) командирінің тыл (МТҚ) жөніндегі орынбасары, ал корабльде – корабльдің жауынгерлік электр-механикалық бөлімінің командирі (5-ЖБ командирі) орындайды.

      6. ҚР ҚК жанар және жағармай материалы қызметінің күштері мен құралдары:

      1) басқару органын;

      2) жанармай және зымыран отынын жеткізу бөлімшесін;

      3) ҚР ҚК ТББ МТҚ (тылдық қамтамасыз ету) базасы өңірлік қолбасшылық, авиациялық және жағалық база, бригада, полк, батальон МТҚ базасының ЖЖМ қоймасын;

      4) жанар және жағармай материалы қызметінің жөндеу цехын (шеберханасын);

      5) химмотология орталығын, жанармай сапасын бақылау зертханасын қамтиды.

      7. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері түрі, әскер тегі ЖЖМ қызметінің бастығы Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің түрі, әскер тегі бас қолбасшысының (қолбасшысының) тыл жөніндегі орынбасарына бағынады, ал жанар және жағармай материалы қызметінің арнайы мәселелері бойынша ҚР ҚК ТББ ЖЖМ бастығының міндеттерін орындайды.

      8. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері өңірлік қолбасшылықтың, әскер түрі мен әскер тегі ЖЖМ қызметінің бастығына:

      1) тиісті штабпен бірлесіп, ЖЖМ-ға перспективалық және жылдық қажеттілікті айқындау мен номенклатура бойынша жанар-жағармай материалына тиісті өтінімді жабдықталым органына ұсыну;

      2) бағынысты құрамалар мен бөлімдер үшін жанармай шығысының лимитін бөлу;

      3) жанармайды тиімді пайдалану мен үнемдеуді арттыру бойынша қажетті іс-шараларды жоспарлау мен жүзеге асыру;

      4) бағынысты құрама мен бөлімде жанармаймен және техникалық құралдармен қамтамасыз етілуін бақылау;

      5) жабдықталым органына ұйымдық іс-шараларды, оқу-жаттығуды, жаңа техниканы сынау мен басқа да іс-шараларды жанармаймен және техникалық құралдармен уақтылы қамтамасыз ету үшін қажетті деректерді ұсыну жүктеледі.

      Жанар және жағармай материалы қызметі тиісті тыл штабымен өзара іс-қимылда өзіне жүктелген міндеттерді орындайды.

      Жанар және жағармай материалы қызметінің басқару органы тыл штабына мерзімді жеткізілім табелінде көзделген ақпаратты береді.

      Тыл штабы жанар және жағармай материалы қызметінің басқару органына өткізілетін іс-шараларды жанармаймен және техникалық құралдармен қамтамасыз ету міндеттерін уақтылы жеткізеді. Тыл штабы осы мәселелерді шешу көзделген қажетті жоспарлы және өкімдік құжаттарды тиісті жанар және жағармай материалы қызметі бастығының қатысуымен әзірлейді.

      9. ҚР ҚК-ны жанармаймен және техникалық құралдармен қамтамасыз етуді ҚР ҚК ТББ жанар және жағармай материалы басқармасының жабдықталым органы МТҚ базасының командирімен (бастығымен), ҚР ҚК түрі, әскер тегі, өңірлік қолбасшылық жанар және жағармай материалы қызметінің бастықтарымен өзара іс-қимыл жасап ұйымдастырады.

3-тарау. ЖЖМ-мен қамтамасыз ету тәртібі

      10. ЖЖМ-мен қамтамасыз ету Қарулы Күштерді материалдық қамтамасыз етудің құрамдас бөлігі болып табылады және қойылған міндеттерді орындау үшін жауынгерлік әзірлікте мақсатында әскер (күш) жанармай қызметінің әскери мүлкіне қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған іс-шаралар кешенін қамтиды. ЖЖМ қамтамасыз ету мақсаты жауынгерлік қолдануға (тағайындалуы бойынша пайдалануға) дайын қару-жарақ пен әскери техниканың болуы, ЖЖМ қызметінің номенклатурасына сәйкес материалдық барлық құралдар түрімен қамтамасыз етілуі бойынша әскерді (күшті) жауынгерлік әзірлікте ұстау және жауынгерлік қабілетін қолдау болып табылады.

      11. Жанармаймен қамтамасыз етуді ЖЖМ қызметінің бастығы ұйымдастырады және "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде жанар және жағармай материалымен қамтамасыз ету регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2024 жылғы 29 ақпандағы № 202 бұйрығы негізінде бөлінген ресурс пен белгіленген шығыс лимитін, бағынысты әскери бөлім мен мекеменің қамтамасыз етілуі туралы мәлімдемесі мен жеткізілімін, әскердің (күштің) материалдық құралдарға нақты мұқтажын және базада, қоймада, сондай-ақ жергілікті ұйымның өнеркәсіп базасында болуын, босату, беру және жеткізу өтінімін ескеріп жүзеге асырылады.

      12. ЖЖМ-мен және техникалық құралдармен қамтамасыз ету: Тыл бас басқармасы – әскерлер түрлері – өңірлік қолбасшылық (әскерлер тегі) – әскери бөлім – бөлімше схемасы бойынша жүзеге асырылады.

      Жанармаймен қамтамасыз ету мерзімін қысқарту және оны орталықтандырып жеткізу мақсатында, сондай-ақ штатында жанар және жағармай материалы қызметінің және (немесе) қоймасының болмауы не жабдықтау базасынан (әскери бөлімнен) 100 км астам қашықта тұруы салдарынан дербес әскери бөлім мен (немесе) мекемені жақын жердегі дербес жанар және жағармай материалы қызметі бар бір әскери бөлімге жабдықталымға қоюға жол беріледі. Бұл жағдайда жабдықталымға қойылған әскери бөлім (мекеме) жанар және жағармай материалы қызметінің жеке құрамы (кіші мамандары) әскери бөлімде (мекемеде) мамандығы бойынша жұмысқа тартылады.

      13. Жанар және жағармай материалымен үздіксіз қамтамасыз ету үшін жабдықталым қоймасында, әскери бөлімде, мекемеде жылдық есептік қажеттіліктен 50 %-ға дейінгі мөлшерінде ауыспалы қор ұстауға жол беріледі.

      Ағымдағы жабдықтау (жабдықталым) қоры мөлшерін айқындау кезінде орындалатын міндеттер, шығыс нормалары, қоймалық базаның болуы, материалдық құралдарды сақтау мүмкіндігі ескеріледі.

      14. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің осы әскери бөлімді өңірлік қолбасшылық (әскер тегі) құрамына қосу немесе осы өңірлік қолбасшылық (әскер тегі) аумағында орналастыру (қайта орналастыру) туралы бұйрығы әскери бөлімді алғашқы қамтамасыз етуге қою үшін негіздеме болып табылады.

      15. ҚР ҚК-ның жанар және жағармай материалына жылдық қажеттілігі ҚР Қорғаныс министрлігі мен ҚК Бас штабы департаменттерінің, бас басқармалары мен басқармаларының, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері түрлерінің, әскер тектерінің, өңірлік қолбасшылықтардың өтінімі негізінде жабдықталым органы айқындалады. Жабдықталым органына жылдық өтінім "Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Тылының мерзімді жеткізілім табелін бекіту туралы" Министрдің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Штабтар бастықтары комитеті төрағасының 2009 жылғы 2 желтоқсандағы № 538 қбп бұйрығымен бекітілген (бұдан әрі – Мерзімді жеткізілім табелі) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Тылының мерзімді жеткізілім табелінде белгіленген нысан бойынша және мерзімде шығысқа және жеткізуге қажетті ЖЖМ мөлшеріне ұсынылады.

      16. Жоспарланған жылға жанармай және жағармай материалына қажеттіліктің есеп-негіздемесін ҚР Қорғаныс министрлігінің және ҚК Бас штабы департаменттерінің, бас басқармалары мен басқармаларының тиісті бастықтары, ҚР ҚК түрі, әскер тегі, өңірлік қолбасшылық әскері бас қолбасшысының (қолбасшысының) орынбасарлары әзірлейді және ҚР ҚК ТББ жанар және жағармай материалы басқармасына ұсынылады.

      Өтінім мен есеп-негіздемеде тиісті жанармай түрі бойынша ҚР ҚК әскер түрінің, әскер тегінің қажеттілігі жауынгерлік кезекшілікті, жауынгерлік даярлықты, барлық қару-жарақ пен әскери техника түріне қызмет көрсету мен жөндеуді, өндірістік және шаруашылық жұмысты, әскери бөлімнің ағымдағы тіршілік қажеттілігін, сондай-ақ жұмсалмайтын қорды жинақтауды қамтамасыз ету көзделеді.

      17. Жанар және жағармай материалына жылдық есеп пен өтінім:

      1) қару-жарақ пен әскери техника түрі, үлгісі, пайдалану тобы және машина маркасы бойынша саны туралы деректер;

      2) әскери техниканы (моторесурсты) жылдық пайдалану нормалары;

      3) қорды жинақтау жоспары;

      4) белгіленген нормаға сәйкес жұмсалмайтын қорды әскери техникаға құю, атқарымы және сынау үшін жанар және жағармай материалына қажеттілік есебі;

      5) қызмет (бөлім, басқарма) бастығының өндірістік-техникалық және шаруашылық қажеттілік үшін жанармайға есеп-өтінімі;

      6) шығысы нормасы мен әскери техникада жанармай қолдану кестесі;

      7) жанармайдың нақты шығысы, болуы және әскери техника түрі бойынша моторесурсты пайдалану туралы деректер негізінде жасалады.

      Одан басқа, жанар және жағармай материалына есеп пен өтінімді жасау үшін:

      1) өңірлік қолбасшылықта, әскер түрінде және орталықта:

      жоспарланған жылға жауынгерлік даярлық жоспарына алдын ала есеп;

      әскери техниканы жөндеу жоспары;

      2) ҚР ҚК Әуе қорғанысы күштерінде, одан басқа:

      ұшқышқа (экипажға) жылдық ұшу сағаты нормасы;

      ҚР ҚМ әскери оқу орнында ұшқышты даярлау жоспары;

      мемлекеттік сынау жоспары негіздеме болып табылады.

      18. Жоспарланған жылға жанар және жағармай материалына қажеттілікті айқындау үшін тиісті өңірлік қолбасшылықтың, әскер түрі мен әскер тегінің басқарма, бөлім және қызмет бастығы өңірлік қолбасшылық әскері қолбасшысының тыл жөніндегі орынбасары белгілейтін мерзімде жанар және жағармай материалы қызметіне:

      1) жалпы барлық әскери бөлімнің штат (табельдік) саны шегінде әскери техниканың нақты болуын және күтілетін жоспарланған алдындағы жылдың соңына дейін түсуін (кемуін) ескеріп, машина үлгісі, сыныбы, пайдалану тобы мен маркасы бойынша әскери техниканы (моторесурсты) жылдық пайдалану нормасы (корабль үшін жылытатын машинаның жүріс сағаты және тұрақ сағаты, автомобиль, танк, тартқыш, қозғалтқыш үшін жүріс шақырымы немесе қолданыс сағаты, жоспарланған ұшу және т.б.) туралы деректерді;

      2) әскери бөлім мен мекеме бойынша әскери техниканы сақтау мен жөндеу, өндірістік-техникалық және басқа да қажеттілік үшін ЖЖМ-ға, арнайы сұйықтыққа жылдық өтінім мен есепті береді.

      19. ЖЖМ-ға жылдық өтінім жасау үшін ҚР ҚК түрінің, әскер тегінің, өңірлік қолбасшылықтың жанар және жағармай материалы қызметі ұсынылған материалды ескеріп, жанармайға есептік қажеттілік жасайды, жанармайдың нақты шығысын және өткен жылдағы моторесурсты пайдалану туралы деректерді талдау және жанармайды үнемдеу мүмкіндігін бағалау негізінде талап етілетін шығысқа жанармайға ең төменгі қажеттілікті айқындайды.

      Жанармайға осы ең төменгі қажеттілікке сәйкес жанармай шығысынан пайыздық нормада жұмсалатын жағармай материалы мен арнайы сұйықтыққа қажеттілік айқындалады.

      20. Қорғаныс министрлігінің, Бас штабтың департаменттеріне, бас басқармалары мен басқармаларына, әскер түріне, әскер тегіне, өңірлік қолбасшылыққа қажетті жанармай шығысынан пайыздық нормада жұмсалатын жағармай материалы мен арнайы сұйықтыққа, сондай-ақ шығысы жанармай шығысынан тәуелсіз нормаланатын өндірістік-техникалық және басқа да мұқтаждық үшін қажеттілік жанар және жағармай материалы қызметіне өткен жылдың нақты шығысымен салыстырғанда алынған қорытынды деректер есебі мен талдау негізінде айқындалады.

      21. ҚР ҚК түрінің, әскер тегінің, өңірлік қолбасшылықтың жылдық өтінімінде ЖЖМ мен арнайы сұйықтық осы қорды орналастыру мүмкіндігі негізге алынып, ағымдағы жабдықтау қорының белгіленген нормасы мен жеткізу талап етіледі.

      22. ЖЖМ мен арнайы сұйықтық маркасы мен тоқсан бойынша әскер түріне, өңірлік қолбасшылыққа, әскер тегіне бөлінетін, орталықтандырып/орталықтандырылмай жеткізу тәсілі көрсетілген тәсілімен жеткізу талап етіледі.

      23. Жылдық өтінімге түсіндірме жазба қоса беріледі, онда әскери техниканы (моторесурсты) жылдық пайдалану нормасын жасау кезінде қабылданған негіздеме беріледі.

      24. Түсіндірме жазбада жабдықталым органы жария етілуге тиіс кеңейтілген мәселелер тізбесін айқындайды.

4-тарау. ЖЖМ-ды сақтау және қоймаға қою

      25. Материалдық-техникалық қамтамасыз ету (бұдан әрі – МТҚ) базасы мен әскери жанармай қоймасы әскери бөлім (мекеме) мен әскери оқу орны үшін түсетін жанармайды, жақпамай материалын, арнайы сұйықтық пен ЖЖМ қызметінің техникалық құралдарын қабылдау, сақтау, жаңарту, іріктеу, жинақтау, есепке алу мен жөнелту (беру) үшін арналған.

      26. МТҚ базасының жанармай қоймасы жанармай мен техникалық құралдарды қабылдайды, сақтайды, түсіреді және өңірлік қолбасшылық пен әскер тегінің әскери бөлімдеріне, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери оқу орнына, мекемесіне береді.

      27. Әскери жанармай қоймасы жанармайды, техникалық құралдар мен мүлкін қабылдауға, сақтауға және бөлімше қызметіне және отын құю пунктіне беру үшін арналған. Әскери жанармай қоймасына әскери бөлімнің (мекеменің), авиациялық база мен Қарулы Күштер түрінің, әскер тегінің материалдық-техникалық қамтамасыз ету әскери бөлімінің қоймасы жатады.

      Әскери жанармай қоймасы стационарлық және далалық болып бөлінеді.

      Стационарлыққа жанармай мен техникалық құралдарды сақтау, қабылдау мен жөнелту үшін арналған негізгі технологиялық жабдығы бар тұрақты күрделі құрылысты білдіретін қойма жатады.

      Далалыққа белгіленген ауданда жергілікті жерде қысқа мерзімге өрістетілетін қабылдау үшін жабдығы, техникалық құралдар бар қойма жатады.

      28. Әскери жанармай қоймасы штатқа, табель мен нормаларға сәйкес жеке құраммен жасақталады және техникалық құралдармен жабдықталады.

      29. Әскери жанармай қоймасы:

      1) жанармай алуды, бөлімше мен құю пунктіне беруді;

      2) жанармайдың және техникалық құралдардың белгіленген қорын ұстауды;

      3) әскери бөлім мен жеке бөлімшеге жанармай мен техникалық құралдар беруді қамтамасыз етеді.

      30. Стационарлық әскери жанармай қоймасы әскери бөлім (мекеме) аумағында Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 17 тамыздағы № 405 бұйрығымен бекітілген Өртке қарсы қауіпсіздіктің жалпы талаптары (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде № 24045 болып тіркелген) қолданыстағы техникалық регламентінің нормаларына сәйкес және бар кірмежолды, теміржолды пайдалану мүмкіндігін ескеріп, ғимарат пен құрылысжайдан өртке қарсы қашықтықты сақтап орналастырылады.

      31. Стационарлық жанармай әскери қоймасын орналастыру үшін учаске мынадай талаптарға сәйкес болуға тиіс:

      1) өртке қарсы техникалық регламент нормаларына сәйкес құрылысжайдың, бүркемелеудің, жабдық пен жанармай қорының таралып орналасуын, сондай-ақ қойманы салу мен пайдалануға күштер мен құралдардың барынша аз шығынын қамтамасыз етуге тиіс;

      2) қойманың оларға және жақын жатқан елді мекенге қатысы бойынша жел жағынан бөлімнің бар объектілерінен төмен жоспарланған белгімен жергілікті жерде орналасуын қамтамасыз етуге тиіс;

      3) автомобиль жолына жақын болуға, қолайлы және мүмкіндігінше жасырын кірмежолы болуға немесе күштер мен құралдар барынша аз шығындалап, орналастыруға мүмкіндік беруге тиіс;

      4) қойманың өртке қарсы және пайдалану қажеттілігі үшін жақын жерде табиғи су тоғаны немесе басқа да сенімді сумен қамтамасыз ету көзі болуға тиіс;

      5) жанармай құйылған резервуар және топырақ тиелген автомобиль көлігі жүктемесін көтеретіндей топырағы болуға тиіс;

      6) жерасты суының деңгейі резервуарды көму, сақтау орны, траншея мен басқа да құрылысжай еденінің болжамды белгісінен 0,3-0,5 м төмен болуға тиіс;

      7) ыдыстағы және техникалық құралдағы май, жақпамай, арнайы сұйықтық үшін сақтау орны;

      8) ыдыстағы және бұрын қолданылған бөшкедегі жанармайды сақтау үшін алаң немесе қалқа;

      9) автокөлікке жанармай беру алаңы (тұрағы);

      10) отын құю және борттық автокөлік тұрағы үшін алаң немесе қалқа болуға тиіс.

      32. Стационарлық әскери жанармай қоймасында қабылданған және берілген жанармайға құжатты ресімдеу, техникалық құралдарға және басқа да жұмыс үшін құжаттама жүргізу үшін қызметтік үй-жай көзделеді.

      Зертханасы бар қоймада қызметтік үй-жай зертхана үй-жайымен біріктіріледі.

      33. Жанармайды зертханалық талдайтын үй-жай:

      1) су құбырымен және кәрізбен;

      2) өндірістік газбен немесе газ-генератормен (газ-генераторлық бакпен және сығылған ауа толған баллонмен);

      3) жарылуға қауіпсіз жасалған электр жарықпен;

      4) жылытумен және желдетумен қамтамасыз етіледі.

      Пешпен жылыту кезінде от жағатын жер талдау жасалатын бөлмеден тыс жасалады, ал пештің құбыры ұшқын тұтқышпен жабдықталады.

      34. Авиациялық базаның жанармай қоймасы әуеайлақ жанында кірмежолдан тыс әуеайлақ аумағындағы екі және одан көп учаскеде тарап, авиациялық бөлімшені тарату аумағына, бірақ қажетті өртке қарсы қашықтық сақталып, жылдам жанармай беруді қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін қашықтықта орналастырылады. Бір учаскеде базалық қойма, ал басқасында жанармай шығысы қоймасы өрістетіледі.

      Жанармай базалық қоймадан шығыс қоймасына құбыр арқылы беріледі, ал кейбір жағдайда автомобиль көлігімен жеткізіледі. Құбыр арқылы беру анағұрлым сенімді және үнемді болып табылады.

      Авиациялық базаның жанармай шығыс қоймасы ұшақты ұдайы жанармаймен толтыруға дайын ұсталуы қажет.

      35. Авиациялық база жанармай қоймасының сыйымдылығы белгіленген қор көлемі, отын құйғыш салмағы мен әуеайлаққа қызмет көрсететін авиациялық бөлім оқу-жаттығу және жауынгерлік қызметінің жүктемесі ескеріліп айқындалады.

      36. Жанармай қоймасының ғимараты, құрылысжайы, жабдығы мен техникалық құралдары техникалық ақаусыз жай-күйде ұстау үшін жүйелі қарап-тексеріледі, анықталған ақау шұғыл жойылады.

      37. Орталық және әскери жанармай қоймасын күрделі салуды, күрделі жөндеу мен ағымдағы жөндеуді, сондай-ақ резервуарды сәуле шағылыстыратын бояумен бояуды, статикалық электрді қайтаратын жерге тұйықтауды, резервуарды топырақ үйіндісімен үюді (бетонмен қоршауды) аудандық пайдалану бөлімі (бұдан әрі – АПБ) жүзеге асырады.

      38. Жанармайды әскери қоймада сақтау үшін жылжымалы металл, резеңке-мата резервуар мен ыдыс (бөшке, канистра, бидон) пайдаланылады. Стационарлық әуеайлақ қоймасында сыйымдылығы үлкен (200 – 3000 м3 дейін) стационарлық резервуар жасалады (үлгілік жоспар бойынша).

      39. Резервуар орналасуына байланысты іргелес аумақтың жоспарлық белгісіне қатысты мынадай болып бөлінеді:

      1) жерүсті, ол көлденең резервуардың тік немесе астыңғы шынтемірін құрайтын түбі бір деңгейде немесе іргелес аумақтың ең төменгі жоспарлы белгісінен жоғары (резервуар қабырғасынан 3 метр шегінде), сондай-ақ резервуар өз биіктігінің жартысына (диаметріне) дейін көміп орнатылады;

      2) жартылай көміп орнатылған, резервуар кемінде өз биіктігінің жартысына дейін көміп орнатылған, бұл ретте тік резервуар қабырғасының сыртқы жағы немесе көлденең резервуардың шынтемірін құрайтын жоғарғы жағы іргелес алаңның жоспарлы ең төменгі белгісінен 2 метр астам жоғары орнатылады;

      3) көміп орнатылған, тік резервуар қабырғасының сыртқы жағы немесе көлденең резервуардың шынтемірін құрайтын сыртқы жағы іргелес алаңның ең төменгі жоспарлы белгісінен кемінде 0,2 метр, сонымен қатар көміп орнатылғанға тік резервуар қабырғасының сыртқы жағы немесе көлденең резервуардың шынтемірін құрайтын сыртқы жағынан кемінде 0,2 метр көмілген резервуар жатады, резервуарды көму ені сыртына дейін кемінде 3 метр болуға тиіс, көміп орнатылған резервуардың мойны үстінен құдық орнатылады.

      40. Өрт шыққан немесе жерүсті және жартылай көмілген бірнеше резервуарда авария болған жағдайда қойма аумағында жанармайдың төгілуін болдырмау үшін, сондай-ақ кейбір резервуар топырақпен үйіледі (бетон қоршаумен қоршалады). Топырақ үйіндісінің көлемі барлық жерүсті бірнеше резервуар сыйымдылығы жартысынан төмен болмауға тиіс. Топырақ үйіндісі ішіндегі алаң жаңбыр және еріген су ағызу арығына жіберу үшін дренажды құбыр орнатылған жерге жиналатындай жоспарланады. Құбыр үнемі жабық тұратын жапқышпен жабдықталады (тек топырақ үйіндісінен суды шығару уақытында ашылады).

      Су ағызу арығы мен топырақ үйіндісі арқылы өтпелі көпір жасалады. Жерүсті стационарлық резервуар мен бірнеше көлденең резервуар баспалдақпен жабдықталады. Жанармайды құю, ағызу және өлшеу жұмысы қолайлы болуы үшін көлденең резервуар үстінде өтпелі көпір жасалады (қарау алаңы).

      41. Топырақ үйіндісінің және резервуар фундаменті тұғырының жай-күйін, сондай-ақ жартылай көміп орнатылған және көміп орнатылған резервуарға осы судың резервуарды көтеріп жіберуін болдырмау үшін жерасты суының ықтимал түсуі ұдайы бақыланады.

      42. Резервуар мойны тығыздамасы май-бензинге төзімді резеңкеден қақпақпен тығыз жабылады. Қоймада май-бензинге төзімді резеңке болмағанда:

      1) бензині құйылған резервуар үшін қалыңдығы 3-4 мм парониттен;

      2) дизель отыны құйылған резервуар үшін парониттен немесе ыстық әліп майы сіңірілген және кейіннен кепкеннен кейін екі жағынан ыстық ағаш желісі жағылған аз мөлшерде ағартқы қосылған картоннан;

      3) май құйылған резервуар үшін ыстық суда жібітілген және ағаш желісі сіңірілген картоннан;

      4) құбырдың фланецті бірікпесі үшін хлор-винилден, парониттен немесе ыстық әліп майы сіңірілген картоннан жасалады.

      43. Өлшеу люгі мөр немесе пломба қойылып, үнемі тығыздамасы бар қақпақпен жабық тұрады. Ол тек жанармай деңгейін өлшегенде немесе сынама алғанда ашылады.

      44. Резервуарда аварияны болдырмау және оны ақаусыз жай-күйде ұстау үшін қоймада мынадай жоспарлы жұмыс жүргізіледі:

      1) техникалық қарап-тексеріледі;

      2) резервуар мен оның жабдығына жоспарлы-алдын ала қызмет көрсетіледі, жөнделеді;

      3) резервуар судан, лайдан және тот басудан тазартылады.

      45. Резервуарда авария болған немесе ақаулық анықталған жағдайда қойма бастығы жанармайды сақтауға және аварияны немесе ақаулықты жоюға шаралар қабылдайды.

      46. Резервуар күнделікті техникалық қарап-тексеріледі. Дәнекерленген жік пен бекітпе арматурасына ерекше назар аударылады. Дәнекерленген жікте немесе резервуардың негізгі металында сызат пайда болғанда және суланғанда ол жылдам босатылады және жөнделеді.

      47. Резервуар мынадай жағдайда:

      1) жөндеу жұмысы алдында;

      2) резервуарда бұрын сақталған жанармай сұрпынан жоғары (мұнай өнімінің маркасын ауыстыру) жанармайды қабылдауға резервуарды дайындау кезінде;

      3) резервуар түбінде механикалық қоспа, су немесе басқа да ластану анықталған әрбір кезде тазартылуға тиіс.

      48. Жанармайды құйып алғаннан кейін резервуарды тазарту:

      1) резервуарды жанармай қалдығынан тазартуды;

      2) түптен жиналған тұнбаны (лай, тот басу) тазартуды;

      3) резервуардың ішкі жағын лай тұнбасынан және тот басу өнімінен жіті тазартуды көздейді.

      49. Резервуар жанармай қалдығынан мотосорғы құрылғысы немесе қол сорғы көмегімен тазартылады.

      Резервуардың ішкі жағы лай тұнбасынан және тот басу өнімінен резервуарды механикаландырылған тазарту жиынтығы көмегімен жуу препаратымен, сондай-ақ қолмен ағаш күрек, қырғыш, қалақ, сыпырғыш, өсімдік немесе капрон щетка көмегімен тазартылады.

      50. Резервуарды күкіртті жанармайдан тазарту кезінде тот басу өнімінің қалдығы күкірт қоспасының өздігінен тұтануын болдырмау үшін резервуарды одан толық тазартқанға дейін және оны сақтау орнынан өртке қатысты қауіпсіз жерге қойғанға дейін барлық кезде ылғалды болуға тиіс.

      51. Резервуарды жөндеуге дайындау кезінде булау, механикаландырылған тазарту жабдығы жиынтығы көмегімен жуу препаратымен жуу немесе қатты су ағынымен газдан тазарту және мұқият желдету арқылы жанармайдың бу концентрациясын жарылыс қауіпсіздігіне дейін газсыздандырылған болуға тиіс. Резервуардағы жанармайдың бу концентрациясы газ анализаторы көмегімен тексеріледі.

      52. Әскери қоймада резервуарды тазарту жұмысы ЖЖМ қызметі бастығының немесе қойма бастығының тікелей жетекшілігімен жүргізіледі.

      53. Резервуарды (автоцистернаны) тазарту актімен ресімделеді, онда тазарту мақсаты, резервуардан тазартылған қалдық мөлшері, сондай-ақ тазарту кезінде жұмсалған жанармай мен материал көлемі көрсетіледі. Актіні бөлім командирінің (бастығының) тыл (МТҚ) жөніндегі орынбасары бекітеді және ол жұмсалған материалды есепке алу кітабынан есептен шығару үшін негіздеме болып табылады.

      54. Ыдыс арнайы бөлінген алаңда бөшкені жуатын жабдық жиынтығы көмегімен тазартылады.

      55. Әскери жанармай қоймасында стационарлық құбыр толық өздігінен ағуын қамтамасыз ететін құрылғы жағына үздіксіз еңіспен топырақ астына терең салынады. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар жөніндегі министрінің 2021 жылғы 27 шілдедегі № 359 бұйрығымен бекітілген Технологиялық құбырды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықтың (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде № 23754 болып тіркелген) 128-тармағына сәйкес құбырдың шамалы еңісі тұтқырлығы төменге кемінде 0,0020 градус, ал тұтқырлығы жоғары және қататын сұйықтық үшін 0,020 градус.

      56. Жанармай құбыры газ құбырынан, өрт сөндіру су құбырынан, жылу құбырынан, сондай-ақ кабель кернеуі жоғары және төмен ортақ траншеядан бөлек салынады.

      Айдау кезінде жылыту талап етілетін мұнай өнімінің құбыры өтпейтін өртенбейтін арнада бу құбырымен және конденсатты құбырмен бірге салынады.

      Құбырды топырақасты терең салудың барынша аз тереңдігі құбыр үстіне дейін кемінде 0,8 метр және арнаға салу кезінде қорап үстінен 0,6 метр болады.

      57. Автомобиль жолы мен теміржол қиылысқан жерде жанармайдың топырақасты құбыржол жол астына қысқа қашықтық бойынша қорғалған металл, бетон немесе асбоцемент құбырында салынады, оның ұшы автожол жиегінен немесе рельс басынан кемінде 2 метр болады.

      58. Станционарлық салынған әрбір құбыржолды болатын жанармай мөлшерін айқындау үшін калибрлеу кестесі жасалады.

      59. Құбыржолдың барлық фланецті қосылысы тығыздағышпен тығыз тартылады.

      60. Ысырма орнату алдында тығыздығы тексеріледі.

      61. Ысырманы, оның ішінде қойманы көктем-жаздағы және күз-қыстағы жұмысқа дайындау кезінде профилактикалық қарап-тексеру жылына екі реттен сиретпей жүргізіледі.

      62. Қоймалық құбыржолды пайдалану процесінде:

      1) құбыржолда жобада белгіленгеннен жоғары қысымға жол бермеу;

      2) құбыржолдың тұтастығын сыртынан қарап және айдау сорғысының қысым түтігіндегі манометр көрсеткіші бойынша тексеру, қысымның төмендеуі құбыржолдың зақымдануының белгісі болып табылады;

      3) құбыржолдағы жапқышты қандай да бір қосымша тұтқаны қолданбай, ысырма сермері немесе арнайы кілт көмегімен ашу және жабу;

      4) жапқыштың тығыз тығынын уақтылы ауыстыру және кезең-кезеңімен тығыздаманы тарту;

      5) құбыржолға судың түспеуін қадағалау қажет, өйткені судың қатуы құбыржолды жылытуға әкеледі.

      63. Айлаққа және пирсқа жақын салынған құбыржолды пайдалану кезінде құбыржолдың суасты бөлігінің жай-күйіне және оның құбыртүтікпен қосылған жеріне ерекше назар аудару қажет. Құбыртүтікте сымды спиральдің үзілуіне, сондай-ақ құбыртүтік ұшына және құбыржолға спиральдің дәнекерленуін зақымдауға жол берілмейді.

      64. Жанармай құйып алынғаннан кейін алынбайтын құбыртүтік жанармай қалдығынан тазартылады, құбыртүтік ұшы брезент қаппен жабылады. Алынатын құбыртүтік жұмыс аяқталғаннан кейін күннен және атмосфералық жауын-шашыннан қорғалатын жерге қойылады.

      65. Құбыржол күнделікті қарап-тексеріледі. Қарап-тексеру кезінде фланецтік және муфталық қосылыс жай-күйіне, сондай-ақ құбыржолда орнатылған жабдыққа ерекше назар аударылады.

      66. Құбыржолдан жанармайдың ағуы және ылғалдану жылдам:

      1) авариялық муфта және қамыт қою;

      2) дәнекерлеу (бұл жағдайда құбыржол жанармайдан босатылады және жөндеуге дайындалады);

      3) құбыржолды алдын ала жанармайдан босатып, фланецті қосылыстағы бұранданы тарту немесе астарды ауыстыру;

      4) құбыржолды эпоксидті шайыр негізіндегі пластмасс көмегімен жөндеу арқылы жойылады.

      67. Құбыржолды техникалық қарап-тексеру уақытында жапқыш пен бұранда жүрісінің жеңіл және қалыпты болуы, тірек пен компенсатор жай-күйі, тіректегі құбыр қалпының дұрыстығы, сондай-ақ сүзгіш-тұндырғыш тазалығы (әсіресе қысқы уақытта) қарап-тексеріледі.

      68. Жылына бір рет көміп орнатылған, суасты және екі жылда бір рет жерүсті құбыржол барлық орнатылған жабдықпен бірге беріктігі және саңылаусыздығы сыналады. Сынау нәтижесі актімен ресімделеді және оны әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) бекітеді.

      Сынау уақытында анықталған ақаулық жойылады, одан кейін құбыржол қайтадан сыналады.

      69. Стационарлық әскери қоймада жанармай мен техникалық құралдар сақталатын жер мен қалқа үлгілік жоба бойынша жанбайтын материалдан салынады.

      70. Сақтау орнында табиғи желдету үшін дефлеторы бар сору шахтасы жабдықталады, сақтау орнындағы ауа фрамуга және терезе арқылы түседі.

      Жанармай және ыдыстағы арнайы сұйықтық сақталатын жер, жарылыс қауіпсіздігі бойынша ортадан желдеткіш көмегімен мәжбүрлі желдетумен жабдықталады. Сору жүйесінің саңылауы сақтандыру торымен қорғалады.

      71. Жанармай, май және арнайы сұйықтық сақталатын жерде электр жарықтандырғышы жарылыс қауіпсіздігі бойынша орнатылады. Қоймада сақтау орнында электр жарығы болмаса жұмыс кезінде жарылысқа қауіпсіз аккумулятор шамымен жарық беріледі.

      72. Сақтау орны механикаландырылған тиеп-түсіру жұмысының құралдарымен, сөремен және табандықпен жабдықталады. Сөре мен табандық сақтау орны сыйымдылығын жақсы пайдалану, механикаландырылған тиеп-түсіру жұмысы құралдарын қолдану, еденге табиғи жарық түсіру, жұмыс істеудің және техникалық құралдар мен ыдыстағы жанармайды қарап-тексерудің ыңғайлы болуы ескеріліп орнатылады.

      73. Әрбір сақтау орнында:

      1) әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) бекіткен сөренің немесе жанармай бар ыдыстың орналасу схемасы түсірілген сақтау орнының жоспары;

      2) әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) бекіткен сақтау орнының түрі, ұзындығы, ені, жабынға дейінгі биіктігі, алаңы мен сыйымдылығы (шартты вагонда) көрсетілген паспорт;

      3) әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) бекіткен жеке құрамға сақтау орнына кіру тәртібі, ыдыс пен техникалық құралдарда жанармай сақтау қағидалары, сақтау режимі туралы, техникалық қауіпсіздік пен өрт шыққан кезде әрекет ету тәртібі көрсетілген өрт қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулық;

      4) сақтау орнын қарап-тексеру журналы;

      5) жазуға қажетті керек-жарақ бар жұмыс үстелі;

      6) жұмыс құрал-сайманына арналған шкаф;

      7) сақтау орнын тазалықта ұстауға арналған керек-жарақ (сыпырғыш, щетка, қалақ);

      8) сүрту материалына арналған металл жәшік;

      9) өрт сөндіру керек-жарағы болуы қажет.

      Одан басқа, сақталатын техникалық құрал түріне байланысты кейбір сақтау орнында:

      1) жоғарғы қатар тізбегі мен сөренің жоғарғы текшесіне қалау қолайлылығы үшін жылжымалы баспалдақ;

      2) тиеу (түсіру) жұмысын жеңілдететін механикаландыру құралы мен айла-бұйым;

      3) калибрлеу мен өлшеу құралдары (таразы, рулетка, қуыс бұрғы) болуға тиіс.

      74. Сақтау орнын дұрыс қолдану үшін:

      1) судың түсуіне жол бермеу;

      2) сақтау орнын уақтылы жинау, желдету немесе ауасын тазарту;

      3) ай сайын жай-күйін тексеру және барлық анықталған ақаулықты жою;

      4) жыл сайын сақтау орнын техникалық қарап-тексеру және ағымдағы жөндеу жұмысын орындау қажет.

      75. Жылымық басталысымен шатыр мен көпіршік қардан, ал су бұру арығы, құбыр мен науа мұздан тазартылады. Найзағайдан, бораннан немесе қатты бұрқасыннан кейін сақтау орнын қарап-тексеру және анықталған зақымдануды жою қажет.

      76. Сақтау орны сыртқы ауа температурасы мен ауа райы ескеріліп, желдетіледі және ауасы тазартылады. Жазда ауаны тазарту үшін барлық терезе, есік пен сору құбыры ашылады. Қыста үңгірдегі сыртқы саңылау қалқамен жабылады немесе кірпішпен қаланып, балшықпен сыланады. Қыста сақтау орны едені мен қабырғасын суық алмайтындай қысқа уақытқа желдетіледі. Көктемде және күзде сақтау орнында ылғалдың пайда болуын болдырмау үшін тек ашық ауа райында желдетіледі.

      77. Сақтау орны лауазымды адамдарға бекітіліп беріледі және олар күнделікті қарап-тексереді. Қарап-тексеру кезінде ыдыстың жай-күйі тексеріледі. Ағу анықталған кезде оны жоюға шұғыл шаралар қабылданады, ақаусыз ыдысқа құйып алынады, бөшкедегі тығын төсемесі ауыстырылады.

      78. Қалқа атмосфералық ықпалдан ерекше қорғау талап етілмейтін бос ыдыс пен техникалық құралдарды сақтау үшін арналған. Қалқа салу кезінде оның ашық бөлігі жел көп соғатын бағытқа қарама-қарсы жаққа алдымен қаратып салынады.

      79. Стационарлық әскери қоймаға жанармай жабдықталым органы (мұнай базасы) қоймасынан бөлім (құрама) көлігімен жеткізіледі.

      80. Әскери бөлім жанармайды көп жұмсағанда және қоймасы теміржолға жақын жерде орналасқанда жабдықталым органы қоймаға жанармайды теміржол көлігімен (цистернамен немесе ыдыстағы вагонмен) жеткізуді жоспарлайды.

      81. Қоймада теміржолдың кірмежолы болғанда жанармай теміржол цистернасынан тікелей қоймада құйылады (вагоннан түсіріледі), ал тұйықтама болмағанда жақын жердегі теміржол станциясына түсіріледі, ол жерден құбыр бойынша айдалады немесе әскери бөлімнің көлігімен жеткізіледі.

      82. ЖЖМ қызметінің бастығы жанармай тиелген көліктің келетіні туралы қойманы алдын ала хабардар етеді. Хабарлама алған кейін қоймада көлікті қабылдау бойынша дайындық жүргізіледі:

      1) жанармайды қабылдау үшін арналған резервуар, автоцистерна мен автоотынқұю мұқият қарап-тексеріледі және тұнба анықталса (су, лай, тот басу) тазартылады;

      2) жанармай жеткізілетін барлық құралдың бөлімге қайтарылуына шаралар қабылданады, ал мүмкін болғанда бөлімшеден қосымша көлік шақыртылады;

      3) бос ыдыс болмағанда резеңке-мата резервуар қойылатын алаң жабдықталады немесе бөшке қойылады;

      4) жанармайды қабылдауға бөлінген резервуардағы жанармай деңгейін бақылап өлшенеді;

      5) жанармай құйып алынатын құбыржолдың жай-күйі тексеріледі, басқа сұрпты жанармай құйылған құбыжол босатылады;

      6) айдау құралдары, ағызу-құю жабдығы, қосалқы керек-жарақ, қоршаған ортаны жанармаймен ластаудан қорғау құралдары мен құрылымы, сондай-ақ түнде жұмыс істеу үшін құю учаскесіне жарық түсіргіш тексеріледі және дайындалады;

      7) жанармай құятын жер өрт сөндіру құралымен қамтамасыз етіледі;

      8) жабдықтың, материал мен құрал-жарақтың болуы және авариялық қордың жай-күйі тексеріледі;

      9) жанармайды қабылдау үшін тартылатын жеке құрамға нұсқау беріледі.

      83. Автомобиль көлігімен әкелінген жанармайды қабылдау кезінде келетін автоотынқұйғыш, автоцистерна, тіркеме-цистерна мен ыдысы бар жүк автомобилі қабылдап-беру учаскесіне учаске ауқымына және оны бір уақытта құю үшін күш пен құралдардың болуына байланысты шағын лекпен беріледі. Қалған машина құйып алуды күтіп, қойма аумағынан тыс күту алаңында тұрады.

      84. Қойма аумағына кіреберісте автомобильдің ақаусыздығы, онда өрт сөндіру құралы мен жерге тұйықтау жабдығының болуы тексеріледі.

      Көлікпен бірге жүретін адамдарда жанармайға ілеспе құжат пен паспорт болады.

      85. Қоймада айдау кезде жанармайдың сулануы мен ластануына қарсы шаралар қабылданады. Ағызу-құю құрылғысы немесе құбыртүтік жанармай құйылған ыдысқа салу алдында ластан тазартылады және мұқият сүртіледі.

      Резервуарды, автоцистерна мен автоотынқұйғышты авиациялық жанармаймен толтыру тек мұқият қарап-тексерілгеннен және қалдық жойылғаннан кейін жүргізіледі.

      86. Ыдыстағы жанармай механикаландыру құралы көмегімен түсіріледі. Түсіру алдында ыдыстың жай-күйі мұқият тексеріледі, жанармай зақымданған бөшкеден ақаусыз бөшкеге құйып алынады.

      87. Қоймаға түскен сұрыпталмаған жанармай жеке резервуарға (ыдысқа) құйып алынады.

      Егер қоймада сұрыпталмаған жанармайды құйып алу үшін резервуар болмаса, қойма бастығы ол туралы шұғыл бағыныстылық тәртібінде жоғарғы басшылыққа баяндайды және оның берген нұсқауы бойынша әрекет етеді.

      88. Қоймада жанармай, май мен жақпамай металл, резеңке-мата резервуарда және ыдыста (бөшкеде, канистрада, бидонда, барабанда, бакта) сақталады. Жанармай сонымен қатар автоцистернада, тіркеме-цистернада және автоотынқұйғышта сақталады. Жанармай ыдыста сақтау орнында және қалқа астында сақталғанда тиеу-түсіру жұмысын елеулі жеңілдетуге және жүргізу уақытын қысқартуға мүмкіндік беретін автомобиль шанағы еденінің биіктігі бойынша эстакада пайдаланылады.

      Сақтау орны мен қалқа болмағанда жанармайды ашық алаңда немесе траншеяда сақтау ұйымдастырылады.

      89. Әрбір резервуар тобы жанында жанармай сұрпы, мөлшері, қабылданған күні мен соңғы талдау күні көрсетілген тақтайша орнатылады.

      Егер резервуар тобында сұрпы әртүрлі жанармай сақталса, онда тақтайша әрбір резервуар жанында орнатылады. Мұнндай тақтайша әрбір бөшке және басқа да ыдыс тобында (қатарда, сөреде) орнатылады.

      Әртүрлі авиациялық жанармай сұрпын немесе авиациялық және автомобиль жанармайын бір резервуар тобында сақтауға болмайды.

      90. Жанармайдың буланудан шығынын азайту мақсатында резервуар және ыдыс сыйымдылығы толық толтырылады, бірақ температура көтерілгенде мөлшерінің ұлғаюын ескеріп:

      1) тік резервуар сыйымдылығы 95 %-ға аспай толтырылады;

      2) көлденең резервуар 15-20 см резервуар шынтемірін құрайтын үстіне дейін, 5-7 см бөшке толық толтырылмайды.

      91. Резервуарда сақталатын жанармайды бақылап өлшеу:

      1) сыйымдылығы 50 м3 астам тік резервуарда, сондай-ақ жартылай көміп орнатылған және көміп орнатылған көлденең резервуарда деңгей көрсеткіші болғанда күнделікті, болмағанда аптасына екі реттен сиретпей;

      2) сыйымдылығы 50 м3 және одан аз резервуарда айына екі реттен сиретпей;

      3) жанармайды қабылдау, беру немесе қойма ішінде айдау бойынша әрбір операция алдында және аяқталғаннан кейін (осы операция жүргізілген резервуарда);

      4) резервуардың немесе құбыржолдың ақаусыздығына күмән туындағанда күніне екі реттен сиретпей жүргізіледі.

      92. Стационарлық тік резервуарды толтыру немесе босату кезінде жанармай деңгейін өлшеу әрбір екі сағат сайыннан сирек емес жүргізіледі. Резервуардың соңғы метр биіктігін толтыру кезінде деңгейді өлшеу аралығы жанармайдың асып төгілуін болдырмайтындай болуға тиіс.

      Көлденең және резеңке-мата резервуарды толтыруды бақылау үздіксіз жүзеге асырылады.

      93. Жаңадан салынған немесе жөндеуден өткен резервуарды алғаш толтырғанда алғашқы екі ай ішінде жанармай деңгейін өлшеу жұмыс күнінің басында және соңында жүргізіледі.

      94. Жанармай тек ақаусыз резервуарда, автоцистернада, автоотынқұйғышта және ыдыста сақталады. Жанармай толтырылған ыдыс тығыны бар қақпақпен тығыз жабылады және пломба (мөр) қойылады.

      Жанармайды қақпағы ашық және тығыны жоқ ыдыста сақтауға жол берілмейді.

      95. Әрбір бөшкеге бояумен жанармай сұрпы көрсетілген трафарет салынады. Жанармай құйылған ыдыс сұрпы бойынша қатарға немесе сөреге қойылып тығындағышы жоғары, трафареті бір жаққа қаратылып тізіледі.

      Бөшкені сөреге тізгенде әрбір сөреде сақталатын сұйықтық тегіне қарамастан, бір бөшке қатары болуға тиіс. Сөреге бөшке трафареті сыртына қаратылып, ені бойынша екі қатардан көп болмайтындай тізіледі.

      96. Бөшкені жеткізу үшін арналған үлгілік қойма өтпесінің ені кемінде 1,8 м, ал қатар немесе сөре арасы кемінде 1 м болады. Бөшкенің үстіңгі жағынан төбеге дейінгі аралық кемінде 1 м болады.

      97. Ыдыстағы жанармайды сақтау үшін ашық алаң биіктігі кемінде 0,5 м топырақпен үйіледі. Бір қоршау шегіндегі алаңға алты қатардан аспайтын қатар қойылуға тиіс. Әрбір қатар ұзындығы 20 м және ені 10 м аспайды. Бір алаңдағы қатар аралығы кемінде 5 м, ал көрші алаңдағы қатар аралығы кемінде 15 м болады.

      98. Ыдыстағы жанармайды қарап-тексеру жазда аптасына бір реттен және қыста айына екі реттен сиретпей жүргізіледі. Байқалған ақаулық пен жанармайдың ағуы шұғыл жойылады.

      99. Ыдыстағы жанармайды бақылап өлшеу қалдықты алу кезінде жүргізіледі. Өлшеу нәтижесі есептік деректермен салыстырылып тексеріледі.

      100. Жанармай қоймадан автоцистернаға, автоотынқұйғышқа және ыдысқа беріледі. Ұшаққа және корабльге отын құятын жерге жанармай құбыржол арқылы (егер көзделсе), басқа жағдайда техникалық отын құю құралымен беріледі.

      101. Бірінші кезекте бұрын түскен немесе сақтау мерзімі кондиция шегінде тұрған жанармай беріледі.

      102. Қоймаға жанармай алуға келген автоцистерна мен автоотынқұйғыш ақаусыз, таза ұсталады және цистернада және құбыртүтікте жанармай қалдығы болмайды.

      103. Жанармайдың асып төгілуін болдырмау үшін жүргізуші автоцистернаның және автоотынқұйғыштың толуын қадағалайды.

      104. Жанармай беру кезінде оған судың, қардың және шаңның түсуін болдырмау үшін автоцистерна, автоотынқұйғыш, автокөлікте орнатылған резервуар люгінің тығыз жабылуын, ал бөшке тығынының тығыз бұралуын қатаң қадағалау қажет.

      105. Алаңдағы бөшкені әрбір екі қатар сайын кемінде 1 м өткел болатындай ені бойынша екі қатардан аспай орналастыру қажет.

      106. Резервуарда сақталатын жанармай мөлшерін айқындау үшін әр резервуарға калибрлеу кестесі жасалады. Жанармай мөлшері:

      1) қабылдау (түсіру) кезінде теміржол цистернасында және құю кемесінде кейіннен калибрлеу кестесі бойынша есептеу және есептегіш көмегімен жанармай деңгейін өлшеу арқылы;

      2) қабылдау (беру) кезінде автоцистернада, автоотынқұйғышта есептегіш көмегімен немесе цистерна мойнын баламалау белгісі бойынша;

      3) жанармайды ыдыста қабылдау, сақтау мен беру кезінде таразыда өлшеумен;

      4) резервуарда сақтау кезінде кейіннен калибрлеу кестесі бойынша есептеп, жанармай деңгейін өлшеумен;

      5) автомобильге, танкіге, ұшаққа, корабльге және басқа да техникаға отын құю кезінде колонкада, құбыржолда және отын құйғышта орнатылған есептегіш көмегімен берілетін жанармай мөлшерін өлшеумен айқындалады.

      107. Жанармайды есепке алу:

      1) әскери бөлімнің бөлімшесінде литрмен;

      2) қоймада, әскери бөлім қызметінде, әскери басқару органында килограммен жүргізіледі.

      Берілген жанармайды литрден килограммен қайта есептеуді әскери бөлім (мекеме) қоймасының (қызметінің) бастығы жүргізеді.

      Жанармай мөлшерін килограммен анықтау МЕМСТ 8.587-2019 "Мұнай мен мұнай өнімінің массасы. Өлшеу әдістемесі (әдістері)" мемлекетаралық стандартына сәйкес және мынадай реттілікпен жүргізіледі:

      резервуарда, теміржол цистернасында калибрлеу кестесі бойынша құю деңгейінің биіктігіне сәйкес жалпы мөлшерді табады, алынған мөлшерді нақты температурадағы тығыздыққа көбейтеді және жанармай массасының мәнін килограммен алады;

      ҚӘТ-ға құю үшін берілгенде берілген (құйылған) жанармай (мұнай өнімі) мөлшерін (көлемін) нақты температурағы тығыздыққа көбейтеді және жанармай массасының мәнін килограммен алады.

      108. Резервуарда, цистернада, отын құю кемесінде тұрған жанармай тығыздығы мен температурасын анықтау үшін МЕМСТ 2517-2012 "Мұнай мен мұнай өнімі. Сынама алу әдістері" мемлекетаралық стандартының талаптарына сәйкес орташа сынама алынады.

      109. Резервуардағы, теміржол цистернасындағы, отын құю кемесіндегі жанармай биіктігінің деңгейі рулеткамен немесе метрштокпен кемінде екі рет 1 мм дейін дәлдікпен (осьтік сызық бойынша қылтаның қарама-қарсы нүктесінде) өлшенеді.

      Есепте 1 мм астам айырмашылық анықталғанда өлшеу анағұрлым жақын нәтиже алғанға дейін қайталанады. Анағұрлым жақын есептен орташа есебі алынады. Барлық жағдайда отын құюдың биіктігі деңгейін өлшеу жанармай шайқалмай тыныш тұрғанда, сондай-ақ оның бетінде көбік болмағанда жасалады.

      Өлшеу кезінде анықталған жанармай жетіспеушілігі мен артықшылығы қателік нормасы шегінде МЕМСТ 8.587-2019 "Мұнай мен мұнай өнімінің массасы. Өлшеу әдістемесі (әдістері)" мемлекетаралық стандартына сәйкес есепке алу кітабына кіргізілмейді.

      110. Қабылдау, сақтау мен беру кезіндегі жанармай мөлшерін анықтау үшін тек ақаусыз өлшеу аспабы қолданылады.

      111. Қолданылған мұнай өнімі әскери бөлімнің (мекеменің) жанар және жағармай материалы қоймасында жиналады, жоғарғы жабдықталым органының нұсқауы бойынша өңірлік қолбасшылықтың (әскер тегінің) жанармай қоймасына немесе басқа да қоймаға беріледі және үш топ бойынша бөлек сақталады:

      1) қолданылған мотор майы (бұдан әрі – ҚММ) – автомобильдік, дизельдік, авиациялық, оның ішінде трансмиссияда қолданылатын мотор майы және регенерациялауға, мұнай қоспасымен өңделуге және басқа да ұтымды қолданылатын индустриялық май қоспасы;

      2) қолданылған индустриялық май (бұдан әрі – ҚИМ) – қолданылған эмульсиядан, индустриялық май қоспасынан алынған, турбиналық, компрессорлық, гидравликалық, вакуумдық, аспаптық, трансформаторлық, конденсаторлық, кабельдік май және регенерациялауға, мұнай қоспасымен өңдеуге және басқа да ұтымды қолданылатын қоспа;

      3) қолданылған мұнай өнімінің қоспасы (бұдан әрі – ҚМӨҚ) – жуу сұйықтығы ретінде қолданылған бензин, оның ішінде уайт-спирт, керосин, дизель отыны, ҚММ мен ҚИМ тобының талаптарына сәйкес келмейтін мұнай майы, резервуарды, құбыржолды, теміржол цистернасын, мұнай құю кемесін және жабдықты тазарту кезінде алынған, мұнай қоспасымен өңделетін және технологиялық және басқа да мақсат үшін қолданатын трансмиссиялық май, мұнай мен мұнай өнімінің қоспасы.

      Қолданылған мұнай өнімін мұнайдан алынбаған өніммен араластыруға жол берілмейді.

      112. Қолданылған мұнай өнімін жинау әрбір ҚММ, ҚИМ мен ҚМӨҚ тобында көрсетілген майдан шағын топ пен марка бойынша бөлек жүргізіледі.

      113. Қолданылған майды және басқа да мұнай өнімін жинау барлық жағдайда қозғалтқыш картерінен, редуктордан, ваннадан (ширатудан, құйғышпен құюдан), трансформатордан, турбинадан, машина мен барлық механизм түрі мен тағайындалуының гидравликалық жүйесінен, оның ішінде майдың атқарым мерзімін ұлғайтатын құрылғыдан (сүзгімен, центрифугамен, адсорбермен), сондай-ақ көлік құралын және басқа да жабдықты жөндеу мен қызмет көрсету пунктінде майды ағызып алу кезінде жүргізіледі.

      114. Қолданылған мұнай өніміне шаңның, лайдың, сондай-ақ судың түсуін болдырмау мақсатында жақпамай жүйесіндегі майды ашық жерде, жаңбыр, қар жауғанда және қатты желде төкпеу керек. Қолданылған майды қолайсыз жағдайда құю қажет болған жағдайда судың түсуіне және лайлануға қарсы шаралар қабылданады.

      115. Әрбір әскери бөлімде қолданылған мұнай өнімін жинау үшін жанармай қоймасы жанында жинау пункті жабдықталады.

      116. Қолданылған мұнай өнімін жинау пунктінде есептік қажеттілікке байланысты сыйымдылығы 5, 10, 25 м3 бөшке мен резервуар қойылады. ҚММ мен ҚИМ тобы үшін трансмиссиялық май, пластиқалық жақпамай, жуу сұйықтығы мен мұнайдан алынбаған өнім қалдығы бар ыдысты қолдануға жол берілмейді.

      117. Пайдаланылған мұнай өніміне арналған резервуарда тұрып қалған су мен тұнбаны жоюды қамтамасыз ететін қондырғымен жабдықталады. Пайдаланылған мұнай өнімін резервуар мен ыдысқа құю тор арқылы жүргізіледі.

      118. Пайдаланылған мұнай өнімін жинауға арналған жабдық пен құрал (сорғыш, құбыртүтік, май құйғыш) ластанудан қорғалуға тиіс. Пайдаланылған мұнай өнімін жинауға арналған жабдық пен құрал сол мұнай өнімінің тобына арналып белгіленген түске боялады.

      ПМӨҚ тобының пайдаланылған шаю сұйықтығы бөлек тығыз жабылатын ыдысқа жиналады.

      119. Ақаусыз вагонда, жөнелтуші пункттің пломбасы бұзылмаған контейнерде немесе ашық жылжымалы құраммен келген, массасын жоғалтпаған техникалық құралдар жүк қабылдаушыға массасын тексермей беріледі.

      120. Техникалық құралдар сақтандыру шараларын сақтаумен олардың ерекшелігін (жеңіл тесілу, сынғыштығы, үзіліп кету мүмкіндігі және т.б.) ескеріп, түсіріледі және ұқыпты орналастырылады.

      121. Вагонмен немесе жүкпен келген техникалық құралдарды тексеру кезінде оларды қайта санап, техникалық жай-күйі тексеріледі.

      122. Техникалық құралдар қоймада сақтау орнының алаңы мен сыйымдылығын анағұрлым толық пайдалануды қамтамасыз етуді, сондай-ақ механикаландыру құралдарын тиімді қолдану мүмкіндігі мен техникалық құралдары қарап-тексеру және қызмет көрсету кезінде олармен ыңғайлы жұмыс істеуді ескеріп орналастырылады.

      123. Сақтау орнында техникалық құралды орналастыру кезінде өтпежол қалдырылады:

      1) есіктерге қарсы – ені 2 м кем емес;

      2) жанынан қабырға бойы мен қатарлар арасында – ені 0,7-0,8 м.

      Әрбір сөреде немесе қатарда техникалық құралдың атауы, саны, жасалған күні, консервациялауға қойылған күні мен келесі қайта консервациялауға қою күні көрсетілген сөрелік жапсырма ілінеді.

      124. Техникалық құрал қоймадан тек ақаусыз жай-күйде беріледі (тиеледі). Беру (тиеу) алдында олардың жиынтығы мұқият тексеріледі. Теміржол арқылы жөнелту кезінде пломбасы тексеріледі.

      Техникалық құрал олардың жолда зақымдануынан сақтайтын орамада беріледі (тиеледі).

      125. Қоймада жылына екі рет қойманы көктем-жаз және күз-қыс жағдайында пайдалануға дайындау жөніндегі жоспарлы жұмыс жүргізіледі.

      Қойманы көктем-жаз жағдайында жұмысқа дайындау кезінде мынадай іс-шаралар жүргізіледі:

      1) су басу қаупі бар объектілерді, сондай-ақ топырақпен үйілген резервуардан жаңбыр мен қар суын уақтылы бұру;

      2) кюветтер мен субұрғыш арналарды тазарту;

      3) су басуы мүмкін учаскеден техникалық құралдар мен ыдыстағы жанармайды қауіпсіз жерге жеткізу;

      4) бөлімшеден (бөлімнен) төмен температурада қататын салқындатқыш сұйықтық пен пайдаланылған майдың қысқы сұрпын қабылдау, оларды сақтауға немесе өңірлік жанармай қоймасына жөнелтуге дайындау;

      5) жабдықтау жоспарына сәйкес жанармайдың жазғы сұрпын, жағармай материалы мен арнайы сұйықтықты алу және бөлімге (бөлімшелерге) беру;

      6) қойманың және басқа да қойма құрылысының жабдығын, техникалық құралдарын жөндеу мен сақтауға қою;

      7) резервуар мен құбыржолы жабдығын тексеру және техникалық қызмет көрсету;

      8) өрт сөндіру құралының, жабдығы мен өрт сөндіргіштің жай-күйін тексеру және техникалық қызмет көрсету;

      9) найзағайдан қорғау құрылғысын және статистикалық электрлендіруді бұру үшін жерге тұйықтауды тексеру;

      10) қойма ішіндегі және кірме жолды ретке келтіру;

      11) қойма аумағын қоқыстан (кепкен шөптен, жапырақтан) тазарту;

      12) тазарту құрылғысы мен құрылысжай жұмысын тексеру;

      13) отын құю пунктінде резервуарды босау мүмкіндігіне қарай тазарту;

      14) авиациялық базада – жанармай қоймасының шығыс және тұндыру резервуарын олардың босау мүмкіндігіне қарай тазарту.

      126. Қойманы күз-қыс жағдайында жұмысқа дайындау кезінде мынадай іс-шаралар жүргізіледі:

      1) жаңбыр суын уақтылы бұру, қар басудың алдын алу;

      2) жолды қардан тазарту үшін қажетті құралдарды дайындау;

      3) резервуар мен олардың жабдығының, құбырдың, сақтау орнының жай-күйін тексеру;

      4) жылыту аспаптарын жөндеу;

      5) су құбырын, өрт-су тоғанын, гидранттарды, өрт сөндіру крандарын, су құбырының колонкалары мен құдықтарын тексеру және жылыту;

      6) өрт сөндіру құралдары мен жабдығын тексеру және қысқы жағдайға дайындау, өрт сөндіргішті толтыруды және оны жылытуды тексеру, құмды құрғақ түрінде сақтауға жағдай жасау;

      7) қойма аумағын қоқыстан тазарту;

      8) құю пунктіндегі резервуарды олардың босауына қарай тазарту.

      127. Далалық жанармай қоймасын өрістету ауданын командирдің (бастықтың) тыл (материалдық-техникалық қамтамасыз ету) жөніндегі орынбасары тағайындайды.

      128. Далалық жанармай қоймасын өрістету учаскесін таңдау кезінде:

      1) жанармай сақтау, құю мен тасымалдау құралдарын таратып орналастыру, барынша бүркемелеу және табиғи бүркемелеу мүмкіндігі;

      2) кірме жолдың қолайлығы мен сенімділігін;

      3) жанармайды қабылдау, сақтау мен жаппай жөнелту қолайлығын көздеу қажет.

      Далалық әскери жанармай қоймасын орналастыру мен ұйымдастыру әрбір нақты жағдайда бөлімнің (құраманың) жауынгерлік іс-қимылының шарттарымен және сипатымен, олардың қозғалу қарқынымен анықталады.

      129. Басқару қолайлылығы, жаппай зақымдау құралдарынан қорғау, күзету мен қорғанысы үшін далалық әскери жанармай қоймасы бөлімнің басқа қоймасымен бірге орналастырылады және орнын ауыстырады.

      130. Қойманы орманда орналастырғанда ол үшін өрт шыққан кезде қойманы қауіпсіз жерге тез көшіру мақсатында орман жиегіне жақын жердегі учаске таңдалады.

      Далалық әскери жанармай қоймасын ірі теміржол торабы, елді мекендер мен қарсыластың шабуылдауы мүмкін басқа объектілерге жақын аудандарға орналастыруға болмайды.

      131. Жауынгерлік жағдайда автоцистернада, автоотынқұйғышта, борттық автомобильде және тіркемеде орнатылған резервуар мен бөшкеде жанармай қоры бар далалық әскери жанармай қоймасы әскердің жауынгерлік реттілігінде жылжуға және бөлімдер мен бөлімшелерді жанармаймен уақтылы қамтамасыз етуге ұдайы әзірлікте болатындай орналастырылады.

      132. Далалық жанармай қоймасын өрістету кезінде бір пунктте ұзақ болған уақытта резеңке-мата резервуар мен ыдысқа, автоцистернаға, автоотынқұйғышқа және айдау құралдарына арналған бүркемелеу жабдықталады. Арнайы сұйықтық пен бос ыдыс үшін жеке орын бөлінеді.

      Жеке құрам үшін жұмыстың негізгі орнына жақын жерде саңылау қазылады және таса жабдықталады.

      133. Қоймадан 100 – 200 м қашықтықта, автомобильді тасалау және табиғи бүркемелеу үшін анағұрлым жақсы жағдайды қамтамасыз ететін жергілікті жерде келетін және кететін көлік үшін күту алаңы жасалады.

      134. Шабуылдау кезінде далалық әскери жанармай қоймасы "дөңгелек үстінде" жұмыс істейді. Оның негізгі қоры бөлімшелерге жанармай мен техникалық құралдарды беру жүргізілетін автомобильде қалады.

      Жанармай қоймасы қысқа аялдауда жұмыс істеуге ұдайы әзір болуға тиіс. Жағдайға байланысты жанармай қорының бір бөлігі жерге түсіріледі.

      135. Жиі орын ауыстырған жағдайда әрбір өрістету кезінде жердегі барлық жұмысты орындау мүмкін болмағанда далалық әскери жанармай қоймасын орналастыру үшін, жеке құрамды, жанармай қоры мен техниканы тасалау үшін табиғи және жасанды таса (жыра, арық, шұңқыр, үңгір, тосқауыл және әскер қалдырып кеткен инженерлік қорғаныс құрылысжайы) барынша пайдаланылуға тиіс.

      136. Автоцистерна, автоотынқұйғыш пен ыдыстағы жанармайы бар жүк автомобилі бүркемелеу талаптарын және мынадай арақашықтықты сақтап орналастырылады:

      1) машина арасы 10 – 15 м;

      2) машина бөлімшелері арасы 20 – 30 м;

      3) взводтар арасы 50 – 100 м.

      137. Қойма жанынан далалық зертхана өрістетіледі, келетін және кететін автомобиль көлігін күту үшін алаң жабдықталады. Алаңда, мүмкіндігінше, автоцистерна мен автоотынқұйғыш үшін таса жабдықталады.

      138. Авиациялық базаның далалық жанармай қоймасы көлденең металл, резеңке-мата резервуармен, айдау станциясымен, жанармай мен майға арналған мотосорғы құрылғысымен, бөлшектенетін қойма құбырымен, топтық май құю жиынтығымен, далалық зертханамен және басқа да техникалық құралдармен жабдықталады.

      139. Авиациялық базаның далалық жанармай қоймасы әуеайлақтарда таратылып өрістетіледі.

      Әуеайлақ қоймасына жанармай беру үшін далалық магистральдық құбыр барынша пайдаланылады.

      140. Кәдімгі, ядролық, химиялық және бактериологиялық қарудың зақымдануынан қорғау, сондай-ақ жұмыс істеу үшін қажетті жағдай жасау мақсатында далалық әскери жанармай қоймасы инженерлік тұрғыдан жабдықталады.

      Қойманы инженерлік тұрғыдан жабдықтау жөніндегі жұмысты әскери бөлімнің командирі ұйымдастырады. ҚР ҚК Әуе қорғанысы күштерінде әуеайлақ қоймасын инженерлік жабдықтауды әуеайлақтарды жабдықтау мен дайындау жүктелген инженерлік-әуеайлақ және авиациялық база күштері мен құралдары жүргізеді.

      141. Жанармай қоймасын жабдықтау жөніндегі инженерлік жұмысқа:

      1) жеке құрамды, жанармайды, техникалық құралдар мен автомобиль техникасын орналастыру үшін таса және құрылысжай салу;

      2) қойма ішіндегі және кірме жолды салу;

      3) тиеу-түсіру жұмысын жеңілдету үшін далалық үлгідегі платформа жабдықтау;

      4) қойманы қорғау, күзету мен қорғанысы мүддесінде аумақты жабдықтау;

      5) қойма объектілерін бүркемелеу жатады.

      Жабдықталмаған жағалауда қойманы орналастыру ауданында арқандап байланған бөшке мен қалқымалы айлақ орнату жүргізіледі.

      142. Жанармай қоймасында инженерлік жұмыс екі кезекте жүргізіледі.

      Бірінші кезектегі жұмысқа кірме жол мен қойма ішіндегі жолды дайындау және жеке құрам үшін таса жабдықтау жатады.

      Екінші кезектегі жұмысқа жеке құрам үшін тасаны жетілдіру, жанармайға, техникалық құралдар мен автомобиль техникасына арналған таса жабдықтау, сондай-ақ қойма объектілерін бүркемелеу іс-шараларын жүргізу жатады.

      Әрбір жеке жағдайда бүркемелеу типі мен саны нақты жұмыс күшінің, тетік пен құрылыс материалының, жергілікті жер бедерінің, жер астындағы су деңгейі мен басқа да шарттардың болуына байланысты таңдалады.

      143. Далалық әскери жанармай қоймасында:

      1) жеке құрамды тасалау үшін – саңылау, блиндаж, жеңіл типті пана;

      2) жанармайды, майды, арнайы сұйықтықты, техникалық құралдар мен автомобиль техникалсын тасалау үшін – траншея, қазаншұңқыр, жертөле жабдықталады. Жеке құрам үшін таса тұрақты жұмыс орнын және оларда жеке құрамның уақытша болуын, қойма орналасқан ауданда адамдарды таратып орналастыру, аумақтың қорғаныс және бүркеніш ерекшелігін пайдалануды ескеріп орналастыру қажет.

      144. Тасаны жабдықтау кезінде жер қатпарын, тосқауылды, жерасты қазбаларын, терең емес жыраларды, құламалы өзендерді, сондай-ақ әскер дайындаған және қалдырып кеткен (артиллерия оқ ату бекінісі, танктер, жертаса, ор, блиндаж) жасанды құрылысжайды барынша пайдалану қажет.

      145. Резервуар мен ыдыста жанармайды сақтау үшін қарапайым жертаса қазаншұңқыр, траншея болып табылады. Қазаншұңқыр мен траншея көлемі онда орналасатын резервуар ыдыстың саны мен көлеміне байланысты болады.

      146. Қазаншұңқырда резервуар топпен орналастырылады. Егер күштер мен құралдар болса, уақыт пен жағдай мүмкіндік берсе, резервуарды топырақпен көмеді.

      Резервуар бір орында ұзақ уақыт сақталмаған жағдайда оларды ашық қазаншұңқырда немесе өртке қарсы топырақ үйіндісімен жабдықталған табиғи тасада орналастырады.

      147. Резеңке-мата резервуар топырақ үйіндісі бар жазық алаңда немесе ашық қазаншұңқырда орналастырылады.

      148. Әуеайлақтағы жанармай қоймасында жылжымалы металл резервуар топ-топпен және тереңдетіліп орнатылады.

      149. Қойма объектілерін бүркемелеуге және оның жұмыс істеуі кезінде бүркемелеу ретін сақтауға ерекше назар аудару қажет.

      Қойма объектілерін бүркемелеу үшін:

      1) табиғи таса (орман, бұта, жер қатпары, жыра, кеніш);

      2) бүркемелеудің табельдік құралдары;

      3) жергілікті жерді жарықтандыру жағдайы (күнге қатысты машинаны дұрыс орналастыру, жергілікті заттардың көлеңкесін пайдалану) қолданылады.

      150. Кіреберіс жолды бүркемелеуге және қойма жұмысына:

      1) қойма аумағында және оған жақын жерде күндізгі уақытта автомобиль көлігінің қозғалысын шектеумен;

      2) қозғалыс ретін сақтаумен, бөлінген тұрақта көлікті орналастырумен және тасалаумен;

      3) қойманың жанармайды қабылдау мен беру жұмысын нақты басқаруды қамтамасыз етумен қол жеткізіледі.

      151. Қыста әскердің жауынгерлік іс-қимыл кезінде жеңіл типті табиғи бүркеменің беріктігі мен сенімділігін арттыру және қойма объектілерін бүркемелеу үшін қар, мұз, қатқан топырақ кесегі, бұта, қылқан жапырақты ағаштың бұтақтары және басқа да қолда бар материал қолданылады.

      152. Шабуыл жасау немесе марш барысында әскери бөлімдердің (құрамалардың) жанармай қоймасы қамтамасыз ететін бөлімшелер (бөлімдер) үшін материалдық-техникалық қамтамасыз ету бөлімшелері легінің құрамында орын ауыстырады. Жанармайды қабылдау мен беру қысқа аялдамада немесе аялдауда ұйымдастырылады.

      153. Қорғаныста жанармай қоймасы қарсыластың соққысынан, қатты қираған және зақымданған ауданнан шығару мақсатында, сондай-ақ әскердің шегінуі кезінде орын ауыстырады. Қойма үшін уақыт пен қолайлы жағдай болғанда қосалқы аудандар дайындалады.

      154. Қойманың орын ауыстыру тәртібі мен мерзімі әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) бұйрығымен белгіленеді. Бұл ретте қойманың орын ауыстыратын маршруты, лек құрамында қойма орны, маршруттар мен бөлімшелерге жанармай мен техникалық құрал қорын бөлу, жұмыс үшін қойманы өрістету уақыты мен ауданы анықталады.

      155. ЖЖМ қызметінің бастығы, қойманың орнын ауыстыруы туралы бұйрықты алғаннан кейін карта бойынша маршрутты, қозғалыс шарттары мен қойманы өрістету ауданын зерделейді, одан кейін қойма бастығына орын ауыстыру туралы өкім береді, онда:

      1) қозғалыс маршрутын және тылдық бөлімше легінің құрамындағы орнын;

      2) автомобиль санын, қойманың әрбір легінің құрамында жанармай мен техникалық құрал қорын;

      3) өрістету ауданы мен белгіленген пунктке келу мерзімін;

      4) қойманы жинау мерзімін, қозғалысты бастау уақытын және ретін;

      5) жұқтыру учаскесін кездестіру мүмкіндігі, олардан өту тәртібі, әуе-химиялық және ядролық шабуыл кезіндегі жеке құрамның іс-қимылын көрсетеді.

      156. ЖЖМ қызметінің бастығы маршрутты алдын ала барлайды және белгіленген ауданда қойманы орналастыру үшін учаскені таңдайды. Қойманы көшіруді бастар алдында қойма жеке құрамының, жүргізушілердің маршқа әзірлігі және автомобильдің техникалық жай-күйі тексеріледі.

      Қойманың жеке құрамы тасымалдау үшін техникалық құралдарды дайындайды, жанармай бар ыдыстың жай-күйін, оның герметикалығын, машинада мүліктің бекітілуін мұқият тексереді.

      157. Лек қозғалысы кезінде алда аса қауіпті емес жүгі бар (техникалық құралдар, май) автомобиль жүреді. Лек басында және тұйықтаушы ретінде анағұрлым тәжірибелі жүргізушілермен жүріп өту мүмкіндігі жоғары автомобиль қойылады.

      158. Қойманың автомобиль легін қойма бастығы немесе жанармай қызметінің бастығы, ал бірнеше маршрут бойынша жүру кезінде, әдетте, көлік бөлімшесі командирлерінен тағайындалатын лек жетекшісі жетекшілік етеді.

      159. Қойма жаңа ауданға келгеннен кейін ЖЖМ қызметінің бастығы әскери бөлім командирінің (бастығының) тыл жөніндегі (МТҚ) орынбасарына баяндайды, жергілікті жерді зерттейді, учаске таңдайды, табиғи тасаны пайдалануды және қалыптасқан жағдайды ескеріп, қойманы өрістетуді қадағалайды оның жұмысын ұйымдастырады.

      160. Далалық әуеайлақтық жанармай қоймасы авиациялық база командирінің нұсқауы бойынша көшіріледі, ол:

      1) көшіру тәртібін;

      2) қойманы жинақтау және өрістету мерзімін;

      3) көлік түрі мен тиеу мерзімін;

      4) қойманы көшіру уақытында авиациялық бөлімшелерді жанармаймен қамтамасыз ету тәртібін айқындайды.

      161. Далалық әуеайлақтық жанармай қоймасының орын ауыстыруын авиациялық база ЖЖМ қызметінің бастығы ұйымдастырады.

      Қойманың орнын ауыстыруға өкімді алғаннан кейін:

      1) қызмет көрсетілетін әуеайлақ орналасқан жаңа ауданда жанармай қоймасын орналастыру орнын нақтылау;

      2) жанармайы бар резервуар мен техникалық құралдарды сақтау, тасалау және бүркемелеу, қойманы қорғау мен күзету шарттарын анықтау;

      3) қоймаға кіру жүзеге асырылатын жолды зерделеу, оларды жақсарту бойынша жұмыс көлемін айқындау;

      4) авиациялық бөлімшелерді бытыратып орналастыру аймағында отын құю құралдарын орналастыру орнын, ұшаққа отын құю жиынтығын өрістету трассасын және шығыс резервуарды орнату орнын айқындау;

      5) қойманы өрістету үшін қажетті жұмыс көлемін есептеу, жаңа орында қосымша күштер мен құралдарды пайдалану мүмкіндігін нақтылау жүргізіледі.

      162. Алдын ала барлау жасағаннан және жерді таңдағаннан кейін әуеайлақ қоймасының орын ауыстыру жоспары құрылады, онда:

      1) қойманы жинау бойынша жұмыстың басталуы мен аяқталуы;

      2) резервуарды жанармайдан босату тәртібі мен мерзімі;

      3) орын ауыстыру тәртібі;

      4) әрбір учаскеде жұмыс барысын бақылайтын адам;

      5) жаңа орында қойманы өрістету барысында авиациялық бөлімді жанармаймен қамтамасыз ету тәртібі;

      6) орын ауыстырғанда авиациялық базаның бөлімшелерін жанармаймен қамтамасыз ету тәртібі көзделеді.

      163. Қойманың орнын ауыстыру бойынша жұмыс жоспарымен бір уақытта жұмыс күшіне, механикаландыру құралдарына, көлікке, қойманы жинау, жаңа орынға көшіру мен өрістету үшін қажетті материалға есеп жасалады.

      164. Әскери бөлім командирінің бұйрығымен бекітілген орын ауыстыру жоспарына сәйкес қойманы жинау алдында резервуар жанармайдан беріледі, мүлік алдын ала тиеу орнына жиналады, оны тиеуді бақылайтын адамдар тағайындалады, тиеу командалары жұмыс орны бойынша бөлінеді, механикаландыру құралдары мен бекіту материалы дайындалады. Жанармай жаңадан белгіленген жерге түсіріледі немесе орында жоғары жабдықталым органының нұсқауы бойынша беріледі.

      165. Р-4 резервуары, МР-4, МР-6 резеңке-мата резервуары, сондай-ақ бөшке жанармайға толы болып жеткізіледі. Автоотынқұйғыш, автоцистерна, автомайқұйғыш жанармаймен, маймен толтырылады және жаңа ауданға өз жүрісімен көшеді.

      166. Авиациялық базаның жанармай қоймасын жаңа әуеайлаққа көшіру үшін қажет кезде жоғары буыннан автомобиль көлігі көмекке бөлінеді.

      167. Жанармай қоры бар қойма екі эшелонмен көшіріледі. Эшелон құрамына күштер мен құралдар жаңа және ескі ауданда авиациялық бөлімшені жанармаймен қамтамасыз етуін ескеріп қосылады.

      168. Машинаға жанармай құю әскери бөлімде (мекемеде) отын құю пунктінде жүзеге асырылады. Отын құю пункті стационарлық және далалық болып бөлінеді.

      169. Стационарлық отын құю пункті әскердің тұрақты орналасу орнында құрылады. Далалық отын құю пункті оқу-жаттығуда және жауынгерлік жағдайда өрістеледі. Далалық отын құю пункті әскери бөлімнің табельдік техникалық құралдары есебінен құралады.

      Отын құю пунктінің ғимараты орталық жылыту жүйесімен жабдықталған. Отын құю пунктінің үй-жайына жанғыш конструкция мен материалға дейінгі талап етілген аралықты сақтап, өрт қауіпсіздігі талаптарына жауап беретін, зауытта шығарылған майлы электрлі жылыту құралдарын орнатуға жол беріледі.

      170. Бір ауданда бірнеше әскери бөлім орналасқан кезде гарнизон бастығының өкімімен гарнизондық отын құю пункті құрылады, оны жанармаймен гарнизонның қалған әскери бөлімі (мекемесі) қамтамасыз етеді.

      171. Стационарлық отын құю пункті рейстен қайтатын машинаға қызмет көрсетудің технологиялық ағынын ескеріп, машина паркіне жақын орналастырылады.

      Отын құю пунктін орналастыру учаскесі тегіс, құрғақ, қатты топырақпен жабылған, жылдың кез келген уақытында және кез келген ауа райында машинаның қозғалысын қамтамасыз ететіндей болуға тиіс.

      172. Отын құю пунктінің технологиялық сызбасы бөлім қажеттілігіне байланысты жанармай мен майдың екі және одан көп сұрып түрін беруді қамтамасыз етеді. Дөңгелекті және шынжыр табанды машинаға отын құюды қамтамасыз ететін отын құю пунктінде екі кіретін жол жабдықталады: біреуі дөңгелекті, басқасы шынжыр табанды машина үшін.

      173. Стационарлық отын құю пункті:

      1) жанармай мен майды сақтау үшін резервуарды;

      2) май мен майлағышты сақтау үшін ыдысты;

      3) жанармай беру үшін құю колонкасын;

      4) майды беру үшін құю колонкасын;

      5) отын құю мүкәммалын, салмақ өлшейтін аспапты (таразы, метршток, мұнайденсиметр) және оларды сақтау үшін жәшік пен шкафты;

      6) өртке қарсы қауіпсіздік құралдарын;

      7) қызметтік ғимаратты қамтиды.

      Қызметтік үй-жайда:

      1) отын құюшының арнайы киімі үшін шкаф;

      2) құжат ресімдеу үшін үстел;

      3) аумақ пен үй-жайды жинау үшін мүкәммал;

      4) таза және пайдаланылған сүрту материалы үшін жәшік;

      5) қолжуғыш, сабын, сүлгі, дәрі қобдишасы;

      6) ұзындығы 3 метрден кем емес, қатты сүйреу штангасы (автоотын құю станциясы аумағынан жанып жатқан көлік құралын жедел эвакуациялау үшін) орналастырылады.

      174. Машинаға отын құю үшін қолданылатын құрал, оларды жабық ағынмен жанармай мен май құюды қамтамасыз етеді.

      Отын құю пунктінде орнатылатын резервуардың сыйымдылығы мен колонка саны машина санына, әскери бөлімнің (мекеменің) машинасы тұтынатын жанармай мен май сортына байланысты болады.

      175. Отын құю пунктінің құралдары мен мүкәммалы таза және ақаусыз болады. Техникаға отын құю кезінде жанармайға мехникалық қоспа мен судың құйылуына жол берілмейді. Жұмыс аяқталғаннан кейін жабдық пен отын құю мүкәммалы тазартылады. Отын құю пунктінің отын құю колонкасы, резервуары мен қызметтік үй-жайы жұмыс аяқталғаннан кейін жабылады, пломбаланады және қарауыл күзетіне тапсырылады.

      176. Ұшақ автоотынқұйғышты және топтық отын құю жиынтығын пайдаланумен толтырылады.

      Отынды топтық құйғыш әуеайлақта ұшақты дайындаудың техникалық бекінісіне жақын жерде орнатылады. Ұшақты отынмен толтыру үшін тұрақта отын топтық отын құйғыштан тасадағы ұшаққа тікелей берілуі мүмкін, ол үшін тасада отын құю агрегаты орнатылады.

      177. Ұшаққа топпен отын құю жүйесі шығыс отын қоймасын, сорғы станциясын, технологиялық құбырды, сүзгі-сепараторды, отынды толық тазалау сүзгісін, отын құю агрегаты мен дабылдама жүйесін қамтиды.

      178. Топтық отын құйғыш арқылы ұшаққа отын құюды ұйымдастыру кезінде:

      1) олардың жабдығын өрістету бойынша жұмысты орындау, бұл ретте сүзгінің, құбыртүтіктің, тарату кранының, отын құю агрегаты мен айдау құралдарының жарамдылығына ерекше назар аудару;

      2) топтық отын құю жүйесіне кіретін шығыс резервуарын жанармаймен толтыру;

      3) шығыс резервуардың түбінен жанармай сынамасыын алу және онда механикалық қоспа мен судың болмауын тексеру, одан кейін резервуарға пломба басу (мөрлеу);

      4) отынға "И" сұйықтығын қосу кезінде (оны қосу пайызы берілген температураға байланысты) араластыру сапасын тексеру;

      5) топтық отын құюға қызмет көрсетуді жүргізу қажет.

      Ұшаққа отын құю кезінде құбыржолын, құбыртүтікті біріктіру герметикалығы, тарату кранының, сүзгінің, есептеуіштер мен басқа да жабдықтың жарамдылығына ұдайы қадағалау жүзеге асырылады.

      179. Ұшақты қайтадан ұшуға дайындау мерзімін қысқарту мақсатында ұшаққа отын құю кезінде топтық отын құю жүйесін пайдаланумен қатар автоотынқұйғыш қосымша тартылады.

      Қайтадан ұшуға дайындалу кезінде жағдайға байланысты ұшаққа техникалық бекіністе, аркалы және жер тасада, эскадрилия бытырап орналасқан аймақта отын құйылады.

      180. Ұшаққа отын құю автоотынқұйғышты пайдаланумен жүргізіледі. Автоотынқұйғышқа жанармай авиациялық базаның жанармай қоймасында шығыс резервуардан беріледі, оларда тоттануға қарсы жабын болуға тиіс.

      Жанармайды құю кезінде оларға атмосфералық жауын-шашынның түсуіне жол бермеу үшін отын құю қылтасы брезент қаппен жабылады.

      181. Ұшаққа отын құю үшін қоймадан толтырылған автоотынқұйғыш пен автоцистернаны шығару алдында:

      1) цистернаның сүзгісі мен тұндырғыштағы тұнбаны төгу (құйғаннан кейін 10 минуттан кейін);

      2) жанармайда механикалық қоспа мен судың болмауын көзбен қарап тексеру мақсатында цистернадан жанармай сынамасын алу (қысқы уақытта және мұз кезінде);

      3) крандар мен құбырдың қиылысқан жерінің герметикалығын тексеру;

      4) тарату краны торының тазалығын және жарамдылығын тексеру;

      5) құю қылтасын немесе қабылдау келтеқұбырының қақпағын пломбылау (мөрлеу);

      6) құю қылтасын, тарату құбыртүтігін, төгу кранын, қабылдау келтеқұбырын қаптау;

      7) жүргізушіге жанармайға шығыс ведомосы мен бақылау талонын оған бұдан бұрын берілген бақылау талонын өткізгеннен кейін беру жүргізіледі.

      182. Автоотынқұйғыш әуеайлаққа келгеннен кейін авиациялық бөлімшенің кезекші инженері тұндырғыштан жанармай сынамасын көзбен қарап тексеру үшін алады. Ол жанармайға бақылау талонына ұшаққа (тікұшаққа) отын құюға рұқсат ету туралы белгі қояды.

      Тікелей ұшақтың (тікұшақтың) жанында автоотынқұйғыш жерге тұйықталады.

      183. Ұшақтың (тікұшақтың) технигі (механик) тарату кранының тазалығын және жүргізушіде авиациялық бөлімшенің инженері ұшаққа (тікұшаққа) отын құюға рұқсат берген жанармайды бақылау талонының болуын тексереді. Одан кейін жанармай ұшақ багына жіберіледі. Берілген жанармай саны есептеуіш бойынша өлшенеді.

      184. Ұшаққа отын құю барысында автоотынқұйғыш жүргізушісі сүзгідегі қысымның ауытқуын үздіксіз қадағалайды және ол күрт түскен немесе көтерілген жағдайда отын құюды дереу тоқтатады.

      Сүзгіш қаптар ластануына қарай жуылады (ауыстырылады), ал сүзгі корпусынан тұнба төгіледі.

      185. Ұшаққа (тікұшаққа) отын құю мерзімін қысқарту мақсатында олардың тұрған орнына жанармайды жеткізу үшін автоцистерна пайдаланылуы мүмкін. Мұндай жағдайда алдымен жанармай автоцистернадан автоотынқұйғышқа айдалады, кейін автоотынқұйғыштан сүзілген жанармай ұшаққа құйылады.

      Осындай отын құю тәртібі әуеайлаққа жанармайды қайтадан жеткізу үшін автоцистернаны қоймаға тез жіберуге мүмкіндік береді.

      186. Корабльге отын құю стационарлық немесе қалқыма айлақта (пирста) орналастырылған отын құю құрылғысы арқылы, ал жабдықталмаған жағалауда корабльге айлақсыз отын құюға арналған жабдық жиынтығын немесе қалқыма отын құю құралын пайдаланып жүргізіледі.

      187. Корабльге отын құю шағын корабльге топтық отын құю жабдығы жиынтығын (бұдан әрі – ШКТО) пайдаланумен жүргізіледі. Бұл жиынтық сүзілген дизель отынымен бір уақытта алты шағын кемеге дейін отын құюды қамтамасыз етеді. Ол стационарлық, сондай-ақ қалқыма айлақта да қолданылуы мүмкін.

      Корабльге топтық отын құю кезінде жанармай беру стационарлық немесе жылжымалы айдау құралымен жүргізіледі. ШКТО технологиялық құбырында гидравликалық соққыны жеңілдету мақсатында қайта өткізу клапаны орнатылады.

      Айдау құралының мотористі мен отын құюшы арасында телефон байланысы немесе дабылдама орнатылады.

      ШКТО жабдығы жиынтығын жұмысқа дайындау кезінде сүзгінің, санауыштың, автоматты тарату кранының ақаусыздығы, барлық тораптың герметикалығы тексеріледі. Сүзгі корпусынан жанармай тұнбасы төгіледі, санауыштың тілі нөлге қойылады.

      188. Корабльге жабдықталмаған жағалау жағдайында немесе пирс пен айлақ қиратылған жағдайда отын құю, сондай-ақ мұнай құйылатын қалқыма құралға жанармай беру, олардан қойманың резервуарына қабылдау үшін корабльге айлақсыз отын құю жиынтығы пайдаланылады.

      Корабльге айлақсыз жанармай құю корабльге айлақсыз отын құю жиынтығының (бұдан әрі – КАОҚ) немесе далалық құбыржол арқылы жүзеге асырылады.

      189. Стационарлық суасты құбыржолын пайдалану кезінде корабльге немесе қалқыма мұнай құю құралына жанармай қоймадан қоймалық құбыр (жағалау сызығына дейін), теңіз асты бойынша салынған суасты құбыры және одан әрі корабльдің қабылдауыш құрылғысына жалғанатын резеңке-мата құбыртүтік арқылы беріледі.

      Суасты құбыржолының саны мен диаметрі әрбір нақты жағдайда айлақсыз отын құюдың (жанармай беру, қабылдау) берілген өнімділігіне байланысты анықталады.

      190. Айлақсыз отын құюды стационарлық жабдықтау кезінде суасты құбыржолы дәнекерленген және сенімді гидрооқшауланған болуға тиіс. Теңіз дауылы және мұздың жылжуы кезінде зақымданудан қорғау мақсатында құбыржолы толқынның жағаға соғатын аймағы шегінде траншеяда салынады. Суасты құбыржолының соңы бетон немесе тас-үйінді бастиек қамытына бекітіледі.

      Акваторияда суасты құбыржолы құбыртүтікпен аяқталады, оның ұзындығы құбыр бастиегі жанында теңіз тереңдігінен асырып орнатылады. Құбыртүтікті бекіту құрылғысы (әдетте алмалы-салмалы бекітпесі бар ернемек) қалқымасы бар троспен жалғанады.

      Осы тростың көмегімен қабылдау құбыртүтігі корабльге көтеріледі және корабльдің отын қабылдау құрылғысына жалғанады.

      Суасты құбыржолын уақытша салу кезінде траншея мен бастиек орнату, сондай-ақ құбыржолын оқшаулау міндетті емес.

      Корабльді арқандап байлау үшін қозғалмайтын зәкірде екі және одан да көп арқанды бөшке орнатылады.

      191. Резеңке-мата құбыржолын пайдаланумен КАОҚ жабдығының жиынтығы маневрленген орналасу пунктінде және корабльді жабдықтау пунктінде отын беру үшін арналған.

      192. Айлақсыз отын құюдың резеңке-мата құбыржолы бөлшектенетін муфталық қосқышта ұзындығы 40 м арнайы құбыртүтіктен жиналады. Құбыртүтік арнайы барабанда жеткізіледі. Құбыртүтікті орау және оларды жиынтық құрамында өрістету үшін арнайы құрылғы болады.

      КАОҚ жабдығының жиынтығын өрістету кезінде алдын ала жағалауда алаң тазартылады. Жағалау байламы жиынтық құрамына кіретін болат құбыр мен арматурадан (ысырма, үштік, бөлгішті іске қосу үшін құрал) жиналады.

      Резеңке-мата құбыржолдың берік бекітілуін арттыру мақсатында жағада болат құбыр байланып зәкірленеді. Резеңке-мата құбыржолы көшпелі немесе сүйремелі катермен, катермен және рейдтік бөшкеге шынжырмен байланған корабльмен, катермен және жүк көлігімен теңізге тартылуы мүмкін.

      Құбыржолдың бас бөлігі бекітіліп жабылады және қалтқымен жабдықталады.

      193. Құбыржолымен жанармайды қабылдау (беру) барысын бақылау үшін жағалау сызығына манометр орнатылады. Манометр көрсеткішінің күрт өзгеруі, сондай-ақ суасты құбыржолы мен құбыртүтіктер жолы өтетін ауданда судағы майлы дақтың пайда болуы айлақсыз отын құю жабдығының зақымданғанын көрсетеді. Бұл жағдайда жанармайды қабылдау (беру) тоқтатылады, сүңгуірлер шақыртылады және зақымдануды жоюға шара қабылданады.

      Жанармайды айдау үшін дайындалған құбыржолы, қажет кезде алдын ала жуылады, ал сол мақсатта пайдаланылған жанармай жеке ыдысқа құйылады.

      Түнде жұмыс орнын жарықтандыру үшін, егер мүмкіндік болса, прожектор қолданылады.

      194. Айлақсыз отын құю аяқталғаннан кейін резеңке-мата құбыржолы босатылады және қысылған ауамен үрленеді. Бір сызық бойына өрістетілген, құбыржолын босату кезінде оның бас жағы жағалауға қарай шығарылады және компрессормен жалғанады, ал жағалаудағы соңғы жағы тазартылған резервуарға қосылады.

      195. Айлақсыз отын құю жабдығының жиынтығын пайдалану кезінде теңіз, өзен суының жанармаймен ластануының алдын алу мақсатында құбыртүтіктің герметикалығы мен сенімді жалғануына, сондай-ақ олардың үзіліп кетуін болдырмауға ерекше назар аударылады.

      Корабльдің отынды қабылдау құрылғысына құбыртүтікті таңдап алуға және жалғауға тек корабль бөшкеге берік шынжырланып байланғаннан кейін ғана рұқсат беріледі.

      Құбыртүтіктің ұзындығы желден немесе ағыстан корабльдің қозғалуы мүмкін екенін ескеріп қабылданады.

      196. Қабылдауды (беруді) бастау және аяқтау туралы хабардар ету үшін радио байланысы, дыбыстық, жарық беру дабылдамасы, ал суасты кабелі болғанда телефон байланысы орнатылады.

      197. Қойманы жаппай қырып-жоятын қарудан қорғауға:

      1) жеке құрамды қарсыластың жаппай қырып-жоятын қаруды қолдану қаупі туралы уақтылы хабардар етумен;

      2) қойманы бытыратып орналастырумен;

      3) жанармайды қабылдау мен беру уақытын қысқартумен;

      4) жергілікті жердің қорғаныш қасиеттін пайдаланып, инженерлік жабдықпен және қойманы бүркемелеумен;

      5) жеке құрамды жеке қорғаныс құралдарымен құмтамасыз етумен және оларды ақаусыз күйде ұстаумен;

      6) қарсылас шабуылының салдарын жою іс-шараларын уақтылы жүргізумен қол жеткізіледі.

      198. Орын ауыстыру кезінде қойманың қозғалысы жолында кездескен зақымданған учаскеге жақындаған кезде жеке құрам жеке қорғаныс құралдарын киеді, ал жүргізушілер, одан басқа, кабинаның терезелерін, радиатордың жалюзиін жабады, автомобиль мен тіркемедегі жүкті жасыру сенімділігін тексереді.

      199. Зақымдау учаскесінен өткеннен кейін арнайы дайындалған алаңда зақымдану деңгейі мен жағдайға байланысты жеке құрамды ішінара немесе толық залалсыздандыру, техниканы, қару мен киім-кешекті дезактивациялау жүргізіледі.

      Жанармайы бар ыдысты және техникалық құралдарды ішінара өңдеуді қойманың күштері мен құралдары, сондай-ақ автомобиль жүргізушілері орындайды.

      200. Техникалық құралдар автомобиль техникасын арнайы өңдейтін борттық жинақпен қатерсіздендіріледі.

      Техникалық құралдарды ішінара дезактивациялау кезінде радиоактивті заттар пайдалану үдерісінде өзара жанасатын бөліктен ғана алынады, ал толық қатерсіздендіру кезінде барлық жағынан алынады.

      201. Стационарлық әскери жанармай қоймасын күзету бөлімнің күшімен және құралдарымен тәулік бойы жүзеге асырылады.

      202. Жауынгерлік іс-қимыл жағдайында далалық әскери жанармай қоймасын күзету мен қорғауды бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) тыл (МТҚ) жөніндегі орынбасары оның қарамағында бар күштермен және құралдармен ұйымдастырады және:

      1) қойма орналасқан ауданда, сондай-ақ орын ауыстыру кезінде оны тікелей күзетуді;

      2) қойманы жерүсті және әуе қарсыласынан қорғауды;

      3) өртке қарсы қорғанысты қамтиды.

      203. Жауынгерлік жағдай шартында қойманың қорғанысы басқа жақын жерде орналасқан тыл бөлімшелерімен бірлесіп ұйымдастырылады.

      204. Ішкі тәртіп, өрт сөндіру қауіпсіздігі қағидаларын, сондай-ақ сигнал бойынша әрекет етуді қойма аумағында жүрген барлық адамдар сақтайды.

      205. Қойманың жеке құрамын қарсыластың зақымдау құралынан қорғану тәсілін және қоймаға осы құралдармен қарсыластың ықпал етуі салдарын жоюға алдын ала үйрету қажет.

      206. Қойманы жеке лекпен орын ауыстырған кезде айналмалы бақылау және жеке құрамды әуе шабуылы қаупі туралы хабардар ету ұйымдастырылады. Қойманы жаңа орында өрістету кезінде қарсыластың тастап кеткен миналық бөгеттерін жою шаралары қолданылады.

5-тарау. ЖЖМ сапасын бақылау

      207. Жанармайдың сапасын бақылау қару-жарақ пен әскери техниканың (бұдан әрі – ҚӘТ) сенімді, ұзақ және апатсыз жұмысын қамтамасыз ететін шарттардың бірі болып саналады. Сапасын бақылау келіп түскен жанармайдың сапасын сақтау, ҚӘТ-ның материалдық бөлігінде сұрыпталмаған жанармайды және оны тиісінше қолданбауды болдырмау мақсатында жүргізіледі.

      208. ҚР ҚК-де зертхана жанармай сапасын бақылауды ұйымдастыруға және жұмысына жалпы басшылық жасауды ҚР ҚК ТББ жанар және жағармай материалы басқармасы жүзеге асырады.

      Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әуе қорғанысы күштерінде авиациялық жанар-жағармай материалы мен арнайы сұйықтық сапасын қамтамасыз етуді ұйымдастыру Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 393 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік авиацияда авиациялық жанар-жағармай материалдарының және арнайы сұйықтық сапасын қамтамасыз етуді ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықтың (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізімінде № 15651 болып тіркелген) талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      Жанармай зертханасы лауазымды адамдарының функционалдық міндеттері әскери бөлімде (мекемеде) әзірленіп, ұйымның бірінші басшысы бекітеді.

      209. ҚР ҚК-де жанармай сапасын қамтамасыз етуге оны жеткізу, қабылдау, сақтау, ҚӘТ-ға құю үшін жіберу және беру кезінде жанармай мен жақпамай материалы қызметінің лауазымды адамдары өз құзыреті шегінде жауап береді. ҚӘТ пайдаланатын қызметтің лауазымды адамдары ҚӘТ бактары мен жүйесінің ақаусыздығына және олардың жанармайды қабылдауға (отын құюға) дайындығына жауап береді. Өз бөлімшесінің ҚӘТ багы мен жүйесіндегі жанармай сапасының сақталуына бөлімше командирі жауапты болады.

      210. ҚР ҚК-де жанармай сапасын бақылауды тылдық қамтамасыз ету базасының химмотологиялық орталығы (бұдан әрі – ХТО) жүзеге асырады:

      211. Зертханалар мен әскери бөлімдерде (мекемелерде) ҚӘТ багына түскенге дейінгі барлық кезеңде жанармай сапасының сақталуын бақылау іс-шараларын жоспарлау, бақылау және есепке алу осы Нұсқаулыққа 1-қосымшада көрсетілген құжаттар тізбесіне сәйкес жүргізіледі.

      212. Зертханалар өткізетін жанармай талдауы мынадай төрт түрге бөлінеді:

      1) қабылдау-тапсыру талдауы жанармай теміржол цистернасынан (вагондан) қабылдау кезінде және тиеу кезінде – цистерналарды (вагонды) жөнелткенге дейін келіп түскен жанармайдың жөнелтушінің құжатында (жүкқұжат пен куәлік) көрсетілген маркасы мен сапасына сәйкестігі туралы объективті ақпарат алу, ал тиеу кезінде цистернаға (ыдысқа) тиеуге жоспарланған өнімнің құйылғаны және сапалық жай-күйді есепке алу журналы бойынша жазылған сапаға сәйкестігін нақтылау мақсатында қолданылады;

      2) бақылау талдауы сақтау кезінде (белгіленген мерзімде), жанармайды қоймаішілік және қоймааралық айдаудан кейін, оның ішінде айдау кезінде жанармайдың басқа маркалы жанармаймен араласпағанына көз жеткізу, ал сақтау кезінде оның сапасының өзгеруін анықтау мақсатында қабылдау кезінде жанармайды ағызудан кейін қолданылады;

      3) қоймалық талдау осы Нұсқаулыққа 2-қосымшаға сәйкес белгіленген сақтау мерзіміне сәйкес резервуар мен ыдыста болатын жанармайға қолданылады. Қоймалық талдау өз мәртебесі бойынша ұзақ сақтау кезінде толық талдау рөлін атқарады. Осы Нұсқаулыққа 3-қосымшаға сәйкес ЖЖМ-ны тікелей арналуы бойынша қолдану мүмкіндігін немесе оны бұдан әрі кезекті сараптамаға дейін сақтау мүмкіндігін растайды;

      4) толық сараптау жанармай ұзақ сақтауға қою алдында, сақтау мерзімінің өтуі бойынша, жанармай сапасын қалпына келтіруден кейін, жанармайды қолдануға байланысты ҚӘТ-ның істен шығу себебін тексеру кезінде және басқа да жағдайда тиісті жанармай сапасын тереңдетілген тексеру мақсатында жанармай сапасын толық анықтау қажет болғанда қолданылады.

      213. Қабылдау-тапсыру, бақылау, қоймалық және толық талдау кезінде айқындалатын сапа көрсеткішінің тізбесі осы Нұсқаулыққа 4-қосымшамен айқындалған.

      Кез келген талдау түрін орындау кезінде жанармай сапасы көрсеткішін талдаудың осы түрі үшін міндетті тізбені қысқартуға жол берілмейді.

      214. Жанармай сапасын зертханалық тексеру оны қабылдау, сақтау мен жіберу кезінде осы Нұсқаулықта айқындалған тәртіппен, мерзімде және көлемде жүргізіледі. Сақтау мерзімі ұзартылған жанармай үшін сапасын зертханалық түрде тексеру кезеңділігі екі есеге қысқартылады.

      Дәнекерленген немесе басқа да герметикалық орамада (сықпада, топатайда, банкада, бөтелкеде) келіп түскен майды, майлағыштар мен арнайы сұйықтықты тиісті сақтау шарттарын сақтау кезінде ҚӘТ-да қолдану үшін белгіленген сақтау мерзімі ішінде талдау жүргізусіз жеткізуші зауыттың паспорты бойынша сақтауға және беруге жол беріледі. Осы мерзім өткеннен кейін көрсетілген өнім толық талдау көлемінде олардың сапасының сәйкестігі белгіленгеннен кейін қолдануға жол беріледі. Герметикалық ыдысты ашқаннан кейін май, жақпамай мен арнайы сұйықтық тікелей арналуы бойынша бірінші кезекте жұмсалуға тиіс. Жіберу алдында оларда су мен механикалық қоспаның болуы (сапалы) тексеріледі.

      215. ҚР ҚК МТҚ, өнірлік қолбасшылықтар мен әскери бөлімдердің (мекемелердің) базасы мен қоймасына жанармай осы Нұсқаулыққа 5-қосымшаға сәйкес куәлікпен бірге келіп түседі. Жеткізуші берген куәлік (көлік құжаттармен бірге алынған), әрбір партиядан бір данадан жанармай толық жұмсалғанға дейін әскери бөлімнің зертханасында, ЖЖМ қызметінде жеке папкада сақталады (авиациялық жанармайға паспорт авиациялық бөлімнің зертханасында ол жұмсалғаннан кейін бір жыл ішінде сақталады). Куәліктің артқы жағында жанармай әкелінген көлік пен цистернаның (вагонның, кеменің) нөмірі және қандай резервуарға құйылғаны мен қандай қоймаға орналастырылғаны жазылады. Келіп түскен жанармай құйылған (орналастырылған) резервуар (қойма) нөмірі жанармай қабылдау актісінде де көрсетіледі.

      Жанармай сапасын сақтау үшін оның түрлі маркасын резервуарда және басқа да сақтау құралында араластыруға жол берілмейді.

      216. Ұзақ сақтаудағы жанармай сапасының төмендеуін болдырмау үшін оны кезең-кезеңімен жаңалап отыру қажет. Әскери бөлімдерде, жанармай қоймасында, өңірлік қолбасшылықта (әскер тегінде) уақтылы жаңалауды бақылау үшін жыл сайын осы Нұсқаулыққа 6-қосымшаға сәйкес ұзақ сақтаудағы жанармайды жаңалау жоспары жасалады. Қойма, әскери бөлім, өңірлік қолбасшылық жанармайды өз күшімен жаңалау мүмкін болмаған жанармайды жаңалау жоспарынан үзінді-көшірме жабдықталым органына ұсынылады.

      217. Жанармайды жоспарлы сақтау мерзімін айқындау кезінде сақтау мерзімін басшылыққа алу қажет. Жанармайды сақтау мерзімінің өтуі, авиациялық техникаға арналған жанармайдан басқасы, оны жаңалау үшін негіз бола алмайды. Сонымен қатар, егер толық талдау деректері бойынша оның сапа көрсеткіші төмендегені және шекті мәніне жақындағаны белгіленсе, жанармай жаңаланады. Жанармайды қолдану туралы мәселелерді шешу кезінде тек жанармай сапасы оны сақтау мерзімі емес, сапасы назарға алынады. Ұзақ сақтауға алынған жанармайдың ескі маркасы бірінші кезекте әскерге жанармайдың жаңа маркасының келіп түсуі бойынша (сақтау мерзіміне қарамастан) бірегей жаңа маркаға жаңартылады. Егер жанармай белгіленген сақтау мерзімінің соңына қарай толық талдау көлемінде оның барлық сапа көрсеткіші қолданыстағы стандарттарға сәйкес келетін болса және ұзақ сақтау кезінде өзгеруге анағұрлым бейім көрсеткіші бойынша сапалы болса, жанармайды сақтау мерзімі бір жылға ұзартылуы мүмкін. Сақтау мерзімін ұзарту әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) тағайындаған комиссияның актісімен ресімделеді. Актіге толық талдау көлеміндегі жанармай сапасының куәлігі қоса беріледі. Ұзартылған сақтау мерзімі өткеннен кейін егер сақталатын жанармай толық талдау деректері бойынша сақтау кезінде өзгеруге анағұрлым бейім көрсеткіші бойынша сапалық қоры болса, жанармайды сақтау мерзімі бір жылға ұзартылады.

      218. Жанармай қоймасына, өңірлік қолбасшылық МТҚ базасының жанармай қоймасына немесе әскери бөлімге сұрыпталмаған жанармай келіп түскен жағдайда жеткізушіге немесе теміржолға осы Нұсқаулыққа 7-қосымшаға сәйкес талап-арыз қойылады.

      219. Сападан тыс шыққан жанармай анықталған кезде орталық зертхана паспорттардың ілеспе хаттарында жанармайды тазарту және одан әрі пайдалану мүмкіндігі туралы ұсыныс береді. Ұсыныс үлгісі: "Зарарсыздандырғаннан кейін тікелей арналуы бойынша жұмсауға жатады" немесе "Қысқы" дизель отыны" (103-сынама) қайнау соңында МЕМСТ-2084 талаптарына сәйкес келмейді".

      Жанармайдың сұрыптау сәйкестігі сапалық қоры бар автомобиль бензинімен араластыру арқылы түзетуге болады.

      220. Жанармайдың сапасы шегінен тыс шығуының әрбір жағдайын әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) тағайындаған комиссия тексереді, оған міндетті түрде ЖЖМ қызметінің мамандары және қажет болған жағдайда ҚӘТ пайдаланатын қызметтер қатысады, кінәлілер тәртіптік жауапкершілікке, оның ішінде материалдық жауапкершілікке тартылады.

      221. Комиссия сапалық жай-күйін өзгерту актісін жасайды. Актіде мынадай деректер бейнеленеді:

      1) жанармай сынамасын алу орны мен күні;

      2) жанармай сынамасына талдау жүргізген зертхананың атауы және талдау жүргізілген күні;

      3) сапа куәлігінің берілген күні мен нөмірі;

      4) жанармай сұрыпталмаған деп танылған сапа көрсеткіші және жанармайдың сұрыптау шегінен тыс шығу себебі;

      5) сынама алынған, сұрыпталмаған деп танылған жанармайды сақтау шарттары, мерзімі мен саны;

      6) сапа куәлігінің қорытындысы;

      7) жанармайды анағұрлым мақсатқа сәйкес пайдалану туралы ұсыныстар.

      Комиссия жұмысының нәтижесінде жанармайдың сұрыптау шегінен тыс шығу себебі мен келтірілген залал сомасы анықталады.

      Комиссия жұмысының нәтижесі бойынша әскери бөлім (мекеме) командирі 10 күн мерзімінде шешім қабылдауға және ол туралы жоғары әскери басқару органының ЖЖМ қызметіне баяндауға міндетті.

      222. Зертхананың ұсынысы бойынша сұрыпталмаған жанармай сапасын қалпына келтіруге шешімді өңірлік қолбасшылық, әскер түрі (тегі) ЖЖМ қызметінің бастығы қабылдайды.

      Сұрыпталмаған жанармай сапасын қалпына келтіруді әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) тағайындаған комиссия жүргізеді. Қалпына келтірілген жанармайдың сапасы толық талдау көлемінде тексеруге жатады. Комиссия жұмысының нәтижесі және қалпына келтірілген жанармайды толық талдау деректері актімен ресімделеді және әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) бекітеді.

      223. Қалпына келтірілмейтін сұрыпталмаған жанармай "Пайдаланылмайтын мүлікті беру, өткізу, құртып жіберу, кәдеге жарату, көму арқылы жою және қайта өңдеу, сондай-ақ пайдаланылмайтын қорғаныс объектілерін мүліктік жалдауға (жалға беру) беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 6 қарашадағы № 832 қаулысының негізінде өткізуге немесе кәдеге жаратуға жатады.

      Қалпына келтірілген сұйықтықты авиациялық және зымыран техникасында қолдануға жол берілмейді.

      224. Сұрыпталмаған жанармайды (оның сұрыптау шегінен тыс шығу себебін) есепке алу әрбір әскери бөлімде жүргізіледі. Өңірлік қолбасшылық үшін сападан тыс шыққан жанармайды жалпы есепке алу өңірлік қолбасшылықтың жанармай қызметінде осы Нұсқаулыққа 8-қосымшаға сәйкес өңірлік қолбасшылық жанармай қоймасының ақпараты (жеткізілімі) негізінде жүргізіледі.

      225. Тікелей арналуы бойынша қолдану үшін сұрыпталмаған жанармайды түсіру мен беруге жол берілмейді.

      Ағымдағы жабдықталымға және ҚӘТ-да қолдануға, бірінші кезекте, сапасы қолданыстағы стандарттардың талаптарынан ауытқитын жанармайды беруге жол беріледі. Осындай жағдайда жанармай паспортында жазба жасалады: "Жанармай қолданыстағы стандарттар талаптарынан рұқсат етілген шекте ауытқыған (сапа көрсеткіші көрсетіледі), тікелей арналуы бойынша бірінші кезекте қолданылуға тиіс".

      226. Жанармай сапасын тексеру үшін сынама алынады. Сынама алу кезінде ыдыс мен сынама алуға арналған аспаптың дұрыс дайындалуына ерекше назар аударылады. Сынама жанармайды қабылдау, сақтау, босату кезінде және жанармайдың сапасын қабылдау-тапсыру, бақылау, қоймалық немесе толық талдау көлемінде белгілеу қажеттілігі туындағанда немесе жанармай сапасын кейбір көрсеткіш бойынша анықтау қажет болғанда алынады.

      227. Ұзақ сақтаудағы ҚӘТ бактарындағы жанармай маркасын бақылау үшін әскери бөлімдерді тексеру кезінде бактан инспекторлық сынама алынуы мүмкін. Тексерушінің шешімі бойынша инспекторлық сынама толық талдауға немесе кейбір сапа көрсеткішін айқындаумен талдауға жатады. Инспекторлық сынаманы талдау тексеруші белгілеген мерзімде жүргізіледі.

      Егер бактағы отын сапасы өз талаптарына немесе қолдану шарттарына сәйкес келмесе, онда талдау нәтижесі сынама алынған өңірлік қолбасшылық жанармай қызметінің бастығына, әскери бөлімнің (мекеменің) командиріне (бастығына) және құрама командиріне, сондай-ақ өңірлік қолбасшылық әскерлері қолбасшысының тыл (МТҚ) жөніндегі орынбасарына талдау нәтижесін алғаннан кейін 3 күн мерзімінде жеткізіледі.

      228. Жанармай сынамасын алу осы Нұсқаулыққа 9-қосымшаға сәйкес мынадай жағдайда актімен ресімделеді: басқа зертханада талдау үшін сынама алған кезде, спирттің, арнайы сұйықтықтың, сондай-ақ шағын ыдыста сақталатын май мен жақпамайдың сынамасын алған, инспекторлық сынаманы алған кезде.

      Сынама алу актісін әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) тағайындаған жанармай қабылдау (беру) бойынша комиссия 2 данада жасайды. Актінің бір данасы алынған сынамаға талдау жүргізген зертханада сақталады, екінші данасы сынаманы талдауға қабылдау туралы осы зертхананың белгісімен талдауға сынаманы ұсынған әскери бөлімнің жанармай қызметінде немесе орталық қойманың зертханасында сақталады.

      Сапасы күмән (келіспеушілік) тудырған кезде сынама алу актісі келген (түсірілген) жанармай сапасының сәйкес келетінін анықтағанға дейін қабылдаушыда (жөнелтушіде) сақталады.

      Спирттің және арнайы сұйықтықтың, сондай-ақ шағын ыдыста сақталатын май мен жақпамайдың сынамасын алу актісі сынамаға алынған өнімнің көлемін есептен шығару үшін негіздеме болып табылады.

      229. Сынаманы басқа да зертханаларға талдауға жіберу кезінде сынамамен қоса талдау түрі немесе жанармай сапасын тексеру қажет деген көрсеткіші көрсетілген сынама алу актісі ұсынылады. Дұрыс алынбаған немесе ресімделген сынаманы зерхана талдауға қабылдамайды. Талдау жүргізгеннен кейін сынама қалдығы зертханада сақталмайды, ал өңделген мұнай өніміне құйылады. Сынама қалдығын өңделген мұнай өніміне құю актімен ресімделеді.

      230. Зертханаға келіп түскен сынаманы тіркеу журналында осы Нұсқаулыққа 10-қосымшаға сәйкес есепке алынады, ал нәтижесі осы Нұсқаулыққа 11-қосымшаға сәйкес жанармайдың сапалық жай-күйін есепке алу журналына енгізіледі. Талдау журналы орталық зертханада және өңірлік қолбасшылық (әскер тегі) МТҚ базасының зертханасында, әскери бөлімдердің жанармай қоймасында жүргізіледі. Талдау журналында жанармай сапасы туралы зертханалар қорытындысы беріледі.

      231. Әскери бөлімдерден келіп түскен немесе құйғанда алынған жанармайдың әрбір сынамасына зертхана паспорт береді. Куәлікті толтыру үшін талдау журналындағы жазбалар мен қорытындылар негіздеме болып табылады, зертханашылардың жұмыс дәптеріндегі дерек бойынша куәліктер беруге жол берілмейді. Куәлікке (талдауға) нөмір сынаманы тіркеу журналы бойынша сынаманың реттік нөміріне сәйкес беріледі.

      Келіп түскен сынаманы талдау нәтижесі бойынша зертхана берген куәлік сынама талдауға ұсынылған талдау түрі бойынша көзделген барлық сапа көрсеткіші бойынша толтырылады.

      Зертхананың ағымдағы жабдықталымға арналған жанармайды алушыға беретін паспорты қабылдау-тапсыру, бақылау және қоймалық талдау көлеміндегі барлық сапа көрсеткіші бойынша толтырылады. Паспортқа соңғы талдау нәтижесі енгізіледі.

      Ұзақ сақтауға арналған жанармайды алушыға берілетін паспорт толық талдау көлемінде барлық сапа көрсеткіші бойынша толтырылады.

      Паспортқа зертхана бастығы (зертханашы) қол қояды, оның қолы мөрмен бекітіледі.

      Барлық зертханада паспортты жіберген кезде сынаманы тіркеу журналында ілеспе хаттың нөмірі мен күні көрсетілген жазба жасалады.

      Паспорт осы Нұсқаулыққа 12-қосымшаға сәйкес паспорт беру журналына қол қойғызып беріледі.

      Паспортты қолдану мерзімі – онда көрсетілген талдау жүргізілген күннен бастап кезекті жоспарланған талдау күніне дейін. Жоспардан тыс толық талдау жүргізілген жағдайда паспорттың қолданысы тоқтатылады.

      232. ҚӘТ майлау жүйесі мен гидравликалық жүйесінен ағызып алынған (қайтарып алынған) май мен сұйықтықтың сынамасына зертхана жүргізілген талдау негізінде өнім сапасының қолданыстағы стандарттар талаптарына сәйкестігіне қорытындысыз куәлік береді. Куәлікті осындай жағдайда міндетті түрде сынамада судың және механикалық қоспаның болуы немесе болмауы туралы дерек көрсетіледі. Майды (сұйықтықты) одан әрі қолдану туралы және жүйеден ағызып алу туралы шешімді ҚӘТ пайдалануға жауапты бастық қабылдайды. Авиациялық техника үшін шешімді паспорт деректері және осы техника түріне берілген пайдалану құжаттары немесе басшылық құжаттары негізінде жанармай қызметінің бастығы мен ҚӘТ пайдалануға жауапты бастық қабылдайды.

      233. Талдау жүргізгенде және қорытынды бергенде зертханалар Кедендік Одақтың қолданыстағы Техникалық регламентін басшылыққа алады.

      Жанармай сынамасына талдау өнімге қолданыстағы стандарттарда (стандарттық тәсіл) көрсетілген немесе тиісті нормативтік құқықтық актілер бойынша сынау тәсілімен жүргізіледі.

      Толық талдау сынама зертханаға келіп түскеннен кейін 15 тәулік ішінде, ал бақылау және қоймалық сынама келіп түскен күннен бастап 3 тәуліктен аспайтын мерзімде жүргізілуге тиіс. Талдау жүргізгенде барлық жазба мен есеп зертханашының жұмыс журналына жазылады. Жазба мен есепті бөлек параққа жазуға жол берілмейді.

      234. Жанармайға талдау жүргізгенде қолданылатын өлшеу құралдары ҚР ҚМ-ның салыстырып тексеру зертханасында тексеріледі. Қарулы Күштер метрологиялық органдарының күшімен тексеру мүмкін болмағанда өлшеу құралдарын шарттық негізде мемлекеттік метрологиялық қызметтер немесе "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін метрологиялық қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 9 қазандағы № 516 бұйрығының 27-тармағына сәйкес аталған қызмет түріне тіркелген заңды тұлғалардың метрологиялық қызметінде тексеруге жол беріледі.

      Зертханада өлшеу құралдарын уақтылы тексеруді жоспарлау және бақылау үшін осы Нұсқаулыққа 13-қосымшаға сәйкес өлшеу құралдарының техникалық жай-күйін есепке алу, тексеру және жөндеу журналы жүргізіледі.

      235. Зертханада талдау жүргізу шартты талдауда жоспарланады.

      236. Жанармай сапасын қамтамасыз етуді ұйымдастыру жүйесін басқару үшін ХТО зертханалары мен филиалдарының әсер ету аймағына ХТО-да жанармай сапасын бақылауды ұйымдастыру схемасы жасалады.

      237. ҚӘТ-да пайдалану құжаттамасында көзделген және белгіленген тәртіппен қолдануға жіберілген жанармай қолданылады.

      238. ҚӘТ-да жанармайдың кейбір партияларының штаттық маркасын қолдануға тыйым салу және оларды қару-жарақ пен әскери техниканың кейбір түрінде қолдануды уақытша тоқтату немесе жүйеде жұмыс істеу мерзімін өзгерту ҚӘТ-ны пайдаланатын басқарма бастығының шешімімен енгізіледі.

      239. Бұдан бұрын қолданыстағы стандарттар бойынша өндірілген қолда бар немесе әскерге келіп түсетін жанармай ұзақ сақтаудан кейін оны қолдануды регламенттейтін нұсқау болмаған кезде бірінші кезекте ол тікелей арналуы бойынша толық жұмсалғанға дейін пайдаланылады. Ұзақ сақтаудағы жанармайды ҚӘТ-ға құюға жол берілмейді. Жанармай сапасын тексеру кезінде зертханалық талдау нәтижесі бойынша жанармай өндірілген Кедендік Одақ комиссиясының 2011 жылғы 18 қазандағы № 826 шешімімен бекітілген "Автомобильдік және авиациялық бензиннің, дизельдік және кемелік отынның, реактивті қозғалтқыш және мазут отынына талаптар туралы" Кедендік Одақ техникалық регламентінің талаптарымен салыстырылады.

      240. ҚӘТ-да жанармай мен майдың бірнеше маркасын қолдану көзделген жағдайда (қосалқы және резервтегі марканы қоса алғанда) кез келген қатынаста ҚӘТ-ға пайдалану құжаттамасында немесе жанармайды қамтамасыз етуге қабылдау бойынша құжаттарда жазылған жағдайды қоспағанда, оларды отын және май жүйесінде араластыруға жол беріледі.

      241. ҚӘТ-да шетелде өндірілген жанармайды қолдану оларды өзара ауыстыру жөніндегі құжаттарға сәйкес жүзеге асырылады.

      242. Жанармайды сақтау мерзімін айқындау кезінде ел аумағын климаттық аудандарға бөлу қолданыстағы стандарттарға сәйкес жүргізіледі.

      243. Жанармай қолдануға байланысты әскери техниканың істен шығуы (ұшу апаттары) кезінде істен шығу себептерін тергеп-тексеру жұмысын арнайы комиссиялар жүзеге асырады.

      244. Әскерде жанармай сапасын бақылауды стационарлық зерханалар және жанармай сапасын далалық бақылау құралдары жүзеге асырады.

      245. Стационарлық зертханаларға ХТО жатады. Далалық құралдар әскери бөлімде (оның ішінде далалық әуеайлақта, комендатурада), МТҚ базасында зертханалық талдау жүргізу мен жанармай сапасын бақылауды жүзеге асыруға арналған.

      246. ХТО-ға:

      1) ҚР ҚК-де жанармай сапасын қамтамасыз ету жұмысына әдістемелік басшылық жасау және ұйымдастыру;

      2) норма көлемінде көрсеткіш бойынша талдау жүргізу;

      3) өңірлік қолбасшылықтың әскери бөлімінде, құрамасында жанармай сапасын бақылауды ұйымдастыру сызбасын жасау;

      4) ҚӘТ-ны пайдаланатын қызметтермен жанармайды қолдануды, сапасын бақылауды және үнемдеуді ұйымдастыру мәселесі бойынша өзара іс-қимыл жасау;

      5) өңірлік қолбасшылықтың (әскер тегінің) МТҚ зертханасын, орталық жанармай қоймасы мен базасының зертханасын, қойманы және әскери бөлімдерді жабдықпен, реактивпен, нормативтік-техникалық құжаттармен қамтамасыз ету;

      6) әскери бөлімдердің ЖЖМ қызметі бастықтарымен, әскери зертхана бастықтарымен жанармайды қолдану және сапасын қамтамасыз етуді ұйымдастыру мәселесі бойынша жиын ұйымдастыру мен өткізуге қатысу;

      7) жылжымалы зертхана бөлімшелерінің бастықтарын аттестаттаудан өткізу;

      8) метрологиялық қамтамасыз етуді бақылау;

      9) зертхана шешетін тапсырмаларды толық көлемде орындау жүктеледі.

      247. ХТО зертханасы:

      1) сапа көрсеткішінің тізбесі бойынша жанармай сынамасына зертхана жұмысының жылдық жоспарымен айқындалған көлемде талдауды;

      2) жанармай қоймасында және әскери бөлімде жанармай сапасын қамтамасыз етуді қолдану мен ұйымдастыру мәселесін тексеруді;

      3) осы Нұсқаулыққа 14-қосымшаға сәйкес зертхананың жұмыс жоспарын келісуді;

      4) жауапкершілік аймағында бекітіліп берілген әскери бөлімдердің жанармай сапасын бақылауын ұйымдастыру сызбасын жасауды;

      5) ұзақ сақтауға қоюға арналған жанармай сапасын тексеруді;

      6) сұрыпталмаған жанармай сапасын жақсарту және қолдану бойынша ұсыныс әзірлеуді;

      7) зертхана үй-жайы мен жабдығының техникалық жай-күйін, олардың мүмкіндігін, аспаптарпен, аппараттармен және реактивтермен жабдықталуын, зертхана қызметкерлерінің біліктілігін есепке алуды жүргізуді;

      8) жанармайды қабылдау, сақтау және беру кезінде оның сапасын қамтамасыз ету бойынша іс-шаралардың орындалуын ұйымдастыруды және бақылауды;

      9) талдау сапасы көрсеткіші тізбесі бойынша жанармай сынамасын талдауды;

      10) жанармайды сақтау шарттарының сақталуын, оны резервуарға, ыдысқа және цистернаға құюды бақылауды;

      11) резервуарды, құбыржолы мен цистернаны (құятын кеме танкі) тазалау сапасын тексеруді;

      12) сақталатын жанармай қорын жаңарту жоспарын жасауға қатысуды және олардың орындалуын бақылауды;

      13) әскери бөлімнен (мекемеден) әкелінген жанармайды талдауды;

      14) жанармайға куәлік беруді;

      15) айқындалмаған көрсеткішті тексеру үшін жанармай сынамасын дайындауды және басқа зертханаға жөнелтуді жүзеге асырады.

      248. ЖЖМ қоймасы бар әскери бөлім (мекеме):

      1) жанармайды қабылдау, сақтау және беру кезінде оның сапасын қамтамасыз ету іс-шараларының орындалуын ұйымдастыруды және бақылауды;

      2) түсетін, сақталатын және ҚӘТ-ға құюға берілетін жанармай сапасын тексеруді және есепке алуды;

      3) жанармай сақтау қағидаларының сақталуын бақылауды;

      4) жиналып пайдаланылған мұнай өнімінің сапасын бақылауды;

      5) резервуарға, автоцистернаға, ыдысқа, цистернаға, корабль мен кемеге, сондай-ақ ұзақ сақталатын (консервацияланатын) машина багына (корабльдің отын цистернасына) жанармай құю алдында олардың тазалығын тексеруді;

      6) жанармаймен толтырылған резервуарды су мен механикалық қоспаның болмауына тексеруді;

      7) жанармай сынамасын дайындауды және ХТО зертханасына жөнелтуді;

      8) арнайы отын құю жабдығының техникалық жай-күйін, жанармайды жеткізуді және сүзгіден өткізуді бақылауды жүзеге асырады.

      249. Өнеркәсіп зауытынан немесе ұзақ сақтаудан кейін түсетін ыдыстың сырты мен іші құрғақ болуға, басқа қоспасы болмауға тиіс.

      250. Қайта пайдаланғанда ыдыс босатылады және тексеріледі. Ластанған кезде оны ыстық сумен немесе еріткішпен жуу немесе жанармай, механикалық қоспа қалдығы толық жойылғанға дейін булау және құрғату қажет. Құйғаннан кейін ыдыстың сыртқы жағы таза, нақты таңбаланған болуға тиіс.

      251. Резервуар ақаусыз технологиялық жабдықпен жабдықталады, сақталатын жанармайға төзімді және сақтаудың герметикалығын қамтамасыз ететін төсемі бар люкпен жабдықталады.

      252. Металл резервуар (ұзақ сақтаудағы жанармай бар резервуарды қоспағанда) кезең-кезеңімен тазартылуға тиіс:

      1) қоспасы бар авиациялық жанармай мен май үшін – жылына кемінде бір рет;

      2) автомобиль бензині, дизель отыны және қалған май үшін – 2 жылда кемінде бір рет;

      3) жанармай сапасын сақтау және мазутқа арналған резервуар мен жабдықты сенімді пайдалану шарттарында айқындалатын қажеттілікке қарай.

      Ұзақ сақтаудағы жанармай бар резервуарды тазарту оларды босатқаннан кейін және жанармайды жаңарту кезінде, ал авиациялық жанармай бар резервуарды – олардың ластануы анықталғанда, егер механикалық қоспа мен су тұнбаны ағызу арқылы жойылмаса, оларды соңғы тазарту мерзіміне қарамастан, дереу жүргізіледі.

      Резеңке-маталы резервуарды тазарту оларды босатқаннан кейін жүзеге асырылады.

      Тазарту аяқталғаннан кейін резервуар техникалық қарап-тексеруге және тазарту сапасын тексеруге жатады, бұл ретте жанармай қалдығының болмауына, дәнекерлеу жігін, резервуар қабырғасын, төбесін, пішіні мен ішкі жабдықты тазалау сапасына, қатты қалдықтың немесе шаңның, шайырдың, талшық пен сүрту материалының, су тамшысының болмауына назар аударылады.

      253. Отын құятын ыдыс, теміржол цистернасы мен автомобиль цистернасы ақаусыз ағызу-құю бекіткіш құрылғысымен (жүйемен), технологиялық жабдықпен жабдықталады. Қалпақ пен люк қақпағы жеткізу кезінде герметикалығын қамтамасыз етіп, жеткізілетін жанармайға төзімді төсеммен жабдықталуға тиіс. Теміржол және автомобиль цистернасы төменнен ағызу және құю құралымен жабдықталады.

      254. Отын құю және жанармайды жеткізу жылжымалы құралының цистернасы жылына екі реттен сиретпей (маусымдық техникалық қызмет көрсету кезінде), ал ластану анықталғанда – соңғы тазарту мерзіміне қарамастан тазартылады. Бұл ретте цистерна қазандығы ішкі жабынының сақталуына назар аударылады. Тазартуды есепке алу техникалық құрал формулярында жүргізіледі.

      255. Құбыржолдың технологиялық жүйесі жанармайды қабылдау, беру операциясын жүргізу және қойма ішінде айдау кезінде жанармайды араластыру мүмкіндігін болдырмауға тиіс. Айдау кезінде аралас құбыржолдың ысырмасы жабылады және пломбаланады, ал ысырмасы ақаулы құбыржол тығынмен бөлінеді.

      256. Ағызу-құю құрылғысының құбыртүтігін жанармай бар резервуарға түсірер алдында ластан (қардан) тазартылады және мұқият сүртіледі. Жанармайды ағызу (құю) аяқталғаннан кейін құбыртүтіктен жанармай қалдығы шығарылады, сүртіледі және осы мақсат үшін арналған стеллажға немесе аспаға жиналып қойылады. Құбыртүтіктің ұшы тығынмен немесе қорғаныш тысымен жабылады.

      Механикалық қоспамен және жанармай қалдығымен ластанған құбыртүтікті сақтауға реттеп салуға жол берілмейді. Коммуникация мен тарату құбыртүтігі әрбір жөндеуден немесе ауыстырудан кейін жуылады.

      257. Жанармайдың бүліну мүмкіндігін азайту үшін резервуарды, жылжымалы отын құю және жеткізу құралдарын бір маркалы жанармайды сақтау және ауыстыру үшін пайдалану мақсатқа сәйкес болады.

      258. Жанармай маркасының кездейсоқ араласып кетуінің немесе жеткізу, сақтау және айдау кезінде бір сұрыптан екінші сұрыпқа ауысып кетуінің алдын алу үшін, сондай-ақ техникаға отын құю және ыдыстағы жанармайды беру кезінде қателікті болдырмау үшін тұтынушы осы Нұсқаулыққа 15-қосымшаға сәйкес резервуарды, ыдысты, жеткізу және жанармай құю құралын таңбалайды.

      259. Сүзгі мен сүзгі-сепаратор жанармай қоймасында және топтық отын құю жүйесінде стационарлық та, жылжымалы отын құю құралында да орнатылады.

      260. Жанармай қоймасында сүзгі мен сүзгі-сепаратор тегіс көлденең алаңда орнатылады. Коммуникацияны монтаждау оның тазалығын тексергенде және қарап-тексеру алдында толық босатылған кезде одан жанармайды ыңғайлы ағызуды қамтамасыз етуге тиіс.

      261. Сүзгіні (сүзгі-сепараторды) жұмысқа дайындау, сүзгіш және су бөлетін элементті қарап-тексеру және ауыстыру олардың ластануын, сүзгі немесе сүзгі-сепаратор корпусына судың және механикалық қоспаның түсуін болдырмайтын жағдайда жүргізіледі. Сүзгі бөлшектерін жинау және технологиялық желіде сүзгіні орнату оларды пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі.

      262. Сүзгі мен сүзгі-сепараторды қарап-тексеру жылына екі реттен сиретпей (жазғы және қысқы пайдалану кезеңіне дайындау кезінде) жүргізіледі. Сүзгіш және су бөлетін элементті ауыстыру үшін пайдалану құжаттамасында келтірілген сүзгідегі және сүзгі-сепаратордағы қысымның шекті жол берілетін ауытқуына қол жеткізу (сүзгінің немесе сүзгі-сепаратордың дейінгі және кейінгі қысымының әртүрлі болуы), сүзгіш немесе су бөлетін элементтің аралығында жарылу мен қажалудың, сондай-ақ сүзгі немесе сүзгі-сепаратор корпусында осы элементтерді орнату кезінде тұтастығының бұзылуын тудыратын басқа да ақаулықтың анықталуы негіз болып табылады.

      Айдап шығарылған жанармайдың мөлшері сүзгіш немесе су бөлетін элемент пен тысты ауыстыру үшін негіз болып табылмайды.

      263. Май сүзгісі тазарту үшін бөлшектенеді, сүзгіш элементтің әрбір бөлігі (чечевицасы) және сүзгі корпусының барлық қуысы синтетикалық жуатын құраммен жуылады.

      Жуылғаннан және мұқият құрғатқаннан кейін әрбір бөлікті қарап-тексеру және тесілген немесе зақымданған жер болғанда оларды ақаусыздармен ауыстыру немесе зақымдануды жою қажет. Орындалған жұмыс осы Нұсқаулыққа 16-қосымшаға сәйкес сүзгі жұмысын есепке алу журналына жазылады.

      264. Пайдалануды бастағанда сүзгіде және сүзгі-сепараторда қысымның бастапқы ауытқуы қысымның бастапқы ауытқуынан 0,2-03 кгс/см (0,02 – 0,03 МПа) кем болмауға тиіс. Қысымның аз ауытқуы сүзгіш немесе су бөлетін элементтің герметикалығының бұзылуын немесе сүзгі мен сүзгі-сепаратор корпусындағы олардың тығыз оралмауын көрсетеді. Сүзгідегі немесе сүзгі-сепаратордағы қысымның бастапқы ауытқуы 0,2-03 кгс/см (0,02 – 0,03 МПа) азайғанда, алдыңғы отын құю (айдау) кезінде белгіленген қысым ауытқыған, сондай-ақ қысымның ауытқуы болмаған кезде жанармайды айдау тоқтатылады, сүзгі немесе сүзгі-сепаратор ашылады және сүзгіш немесе су бөлетін элемент бекіткішінің жай-күйі тексеріледі.

      265. Сүзгінің немесе сүзгі-сепаратордың жұмысы туралы деректер олардың жұмысын есепке алу журналына жазылады, онда осы Нұсқаулыққа 16-қосымшаға сәйкес қысымның ауытқуы, регламенттеу жұмысы (сүзгіш тысты ауыстыру, жуу, қарап-тексеру және басқа да жұмыс) туралы белгі жасалады. Қысымның ауытқуы туралы жазба жұмыс күнінің басында және соңында журналға жазылады. Қоймада сүзгінің жұмыс істеуін есепке алу журналын сақтау бөлімінің бастығы (қоймашы), авиациялық базада – жанармай зертханасының бастығы (зертханашы) жүргізеді.

      266. Арнайы автомобиль, орталықтандырылған отын құю жүйесі (бұдан әрі – ООҚ) сүзгісінің сүзгіш элементтерін қарап-тексеруді, жууды және ауыстыруды зертхана бастығының (зертханашының) қадағалауымен автомобиль жүргізушісі, ООҚ механигі жүргізеді.

      Жаңа сүзгіні орнату, сүзгіш элементтерді қарап-тексеру, ауыстыру және жуу, сүзгідегі қысымның ауытқуы туралы арнайы автомобиль формулярында жазба жасалады.

      267. Автомобиль, теміржол, құбыржол және су көлігінен жанармайды қабылдау оның сапасын әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) бұйрығымен тағайындалған комиссия тексергеннен кейін ғана жүргізіледі. Комиссия құрамына зертхана бастығы (зертханашы) енгізіледі.

      268. Жанармай бар көрсетілген көлік құралын ағызуға (құюға) берер алдында зертхана бастығы (зертханашы) келетін жанармайды қабылдауға арналған резервуарды тазарту сапасын, қабылдайтын құбыртүтіктің тазалығын және олардың ақаусыздығын, сору станциясының (айдау құралының) және құбыржолдың әзірлігін тексереді, осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес ағызу кезінде жанармай сапасын қамтамасыз етеді, сынаманы алу және талдау үшін құралды дайындайды.

      Көлік құралы келісімен зертхана бастығы (зертханашы):

      1) автомобиль, теміржол цистернасының (вагонының) нөмірін жүкқұжатта көрсетілген нөмірмен салыстырып тексереді;

      2) цистернадағы (вагондағы) пломбаның болуы мен ақаусыздығын және төменгі ағызу құрылғысының тазалығын тексереді;

      3) цистернаның қақпағындағы (вагондағы) жанармай сапасының паспортын алады;

      4) жанармай бар ыдыстағы таңбалаудың болуын, таңбалаудың тиеу құжаттарына сәйкес келуін және ыдыстың ақаусыздығын тексереді;

      5) жөнелтушінің құжаттарына қоса берілген және көлік құралынан алынған сапа паспортының толықтығын және дұрыс толтырылуын тексереді;

      6) келген жанармай сапасы паспортының деректерін осы жанармайға қолданыстағы стандарттың талаптарымен салыстырып тексереді;

      7) әрбір цистернаның (танкінің) түбінен, сондай-ақ бір жерден сынама алу үшін таңдалған бөшкеден сынама алу арқылы жанармайда су мен механикалық қоспаның болмауына көз жеткізеді;

      8) осы тараудың талаптарына сәйкес жанармайдың бір жерінен сынама алады және одан біріктірілген сынама жасайды (қабылдау-тапсыру талдауын жүргізу үшін);

      9) жанармайдан алынған біріктірілген сынаманы сынаманы тіркеу журналына тіркейді және сапа көрсеткіші бойынша оған қабылдау-тапсыру талдауын жүргізеді;

      10) талдау журналына жанармай құйылатын резервуардың, резервуар тобының (резервуар тобы деп сыйымдылығы бірдей, бірдей дәрежеде жабылған, бір-бірінен белгіленген қашықтықта орналастырылған, жалпы сыйымдылығы 600 м3 дейін өнімді сақтау үшін арналған жылжымалы резервуар жиынтығы түсініледі) дербес шотына немесе ыдыстағы жанармай партиясына (партия деп бір уақытта өңделген (ыдысқа құйылған) сапалық көрсеткіші бойынша біртекті және бір сапа құжатымен (паспортпен, сертификатпен) алып жүрілетін жанармайдың кез келген мөлшері саналады) жеткізушіден алынған сапа паспортының деректерін және қабылдау-тапсыру талдауының нәтижесін жазады;

      11) қабылдау-тапсыру талдауының деректерін жеткізушінің сапа паспортының деректерімен салыстырады және жанармайды құюға рұқсат береді.

      Құйылатын автомобиль көлігімен түскен жанармай жеткізушінің сапа паспорты бойынша қабылданады. Бұл ретте түскен жанармайдың тығыздығы, түсі, мөлдірлігі, су мен механикалық қоспаның болмауы тексеріледі.

      269. Авиациялық жанармайды резервуарға құю сүзгілер арқылы жүргізіледі. Сорғы қондырғысының алдына сақтандырғыш торлы сүзгі, ал сорғы қондырғысынан кейін сүзу толықтығы 15-20 мкм сүзгі орнатылады.

      270. Түскен жанармай комиссия жұмысы нәтижесінде мыналар анықталған жағдайда толық талданады:

      1) көлік құралының нөмірлері жөнелтушінің құжатында көрсетілген нөмірлермен сәйкес келмеген;

      2) көлік құралының пломбасы болмаған немесе олар ақаулы болған немесе көлік құралын жөнелту станциясы пломбаланбаған;

      3) май, жақпамай мен арнайы сұйықтық ақаулы немесе зауыттық қаптамасы бұзылған ыдыста түскен;

      4) жанармай жеткізушінің сапа паспортынсыз келген немесе түскен жанармайға сапа паспорты қолданыстағы стандарттың барлық көрсеткіші бойынша толтырылмаған, сапа паспортында жанармайдың өңделген күні болмаған;

      5) жеткізушінің сапа паспортының деректері бойынша немесе қабылдау-тапсыру талдауы нәтижесі бойынша жанармай сапасының қолданыстағы стандарттың талаптарына сәйкес келмеуі анықталған.

      Жанармай сапасының қолданыстағы стандарттың талаптарына сәйкес келуін растайтын толық көлемдегі талдау деректерімен сапа паспортын алғаннан кейін жол берілетін ауытқуды ескеріп, жанармайды тікелей арналуы бойынша пайдалануға жол беріледі.

      Құйғанға дейін жанармай сапасын анықтау мүмкін болмаған жағдайда ол жеке резервуарға құйылады.

      271. Жеткізушінің сапа паспортында және сынаманы тіркеу журналында жанармай жеткізілген көлік құралының нөмірлері, сондай-ақ оның қандай резервуарға құйылғаны немесе қандай сақтау орнына орналастырылғаны белгіленеді. Көрсетілген мәлімет зертхана бастығының (зертханашының) қолтаңбасымен расталады. Жанармай құйылған (орналастырылған) резервуар (сақтау орнының) нөмірі жанармайды қабылдау актісінде де көрсетіледі.

      Резервуарға жанармай құю кезінде сол маркадағы жанармай қалдығынан екі сағат тұрғаннан кейін біріктірілен сынама алынады және бақылау талдауы жүргізіледі. Егер жанармай резервуар тобына құйылса, онда біріктірілген сынама әрбір резервуардан алынған біріктірілген сынаманың тең бөліктерінен құралады, ал бұрын сақталған жанармайдан алдын ала босатылған және құюға дайындалған резервуарға (резервуар тобына) құю кезінде жанармайға бақылау талдауы жүргізілмейді, ал талдау журналына осы резервуардың (резервуар тобының) дербес шотына қабылдау-тапсыру талдауының нәтижесі, автомобильдік жеткізу құралы үшін – жеткізушінің сапа паспортына жазылады.

      Келген құю көлігінен жанармайды ыдысқа құю кезінде ыдыстағы жанармай партиясына келген жанармайдың қабылдау-тапсыру талдауының нәтижесі қолданылады.

      272. Аялдау базасында жанармайды бір теміржол цистернасынан екіншісіне айдау кезінде ол құйылған цистернадағы жанармай қабылдау-тапсыру талдауына жатады. Босатылуға тиіс цистернадан алынған жанармай сынамасы Нұсқаулықтың осы тарауының талаптарына сәйкес сақталады.

      Құйылып алынған жанармай сапасының паспорты жанармайға қолданыстағы стандарттың барлық көрсеткіші бойынша толтырылады. Сапа паспортында одан басқа жанармайды жеткізуші көрсетіледі.

      273. Жанармай дәнекерленген ыдыста сапа паспортынсыз түскен кезде (әскери бөлімдерді таратқаннан кейін сапа паспортын талап ету мүмкін болмағанда) анық таңбаланғанда (маркасы, қолданыстағы стандартты көрсету, шығарылған жылы), егер белгіленген мерзім өтпесе, сапа көрсеткіші осы маркадағы жанармайға қолданыстағы стандарттың талаптарына сәйкес қабылданады. Егер таңбалану сақталмаса немесе сақтау мерзімі белгіленгеннен асып кетсе, онда толық талдау үшін сынама алынады және нәтиже оң болған кезде бірінші кезекте ҚӘТ-ға жанармайды пайдалану шаралары қабылданады.

      274. Әрбір маркадағы жанармай оған атмосфералық жауын-шашын мен шаңның түсуін болдырмайтындай жағдайда ол үшін арналған резервуарда немесе ыдыста сақталады.

      Авиациялық және автомобиль жанармайын бір топтағы резервуарда сақтауға жол берілмейді. Ыдыстағы (бөшке, топатай, барабан, бөтелке, канистр) жанармай стеллажда (тұғырда) тығыны жоғары қаратылып, күн сәулесінің тікелей түсуінен және атмосфералық жауын-шашыннан қорғалған орында сақталады.

      275. Жанармайды сақтау кезінде резервуар мен ыдыстың герметикалығына, онда су мен механикалық қоспаның болмауына ерекше назар аударылады. Резервуарды қарап-тексеру кезінде люгі мен мойны қақпағының тығыздағыш төсемі мен бұранда қосылысының болуы және ақаусыздығы, ауа жіберетін механикалық клапанның жай-күйі, сақтандырғыш гидравликалық клапандағы жанармай деңгейі тексеріледі. Жанармайдың төменгі қабатында су мен механикалық қоспаның болмауы тұндыру аяқталғаннан кейін сақтау жағдайын тексерген (әр айдың бірінші күні), қалдығын алған кезде және әрбір айдау алдында ағызғаннан кейін тексеріледі. Тексеру деректері өлшеу ведомосына және жанармайды өлшеу кітабына енгізіледі.

      276. Жанармайдың сапалық жай-күйін есепке алу талдау журналында жүргізіледі, онда осы Нұсқаулыққа 11-қосымшаға сәйкес бір партиядағы жанармай бар әрбір резервуарға, бір топтағы резервуарға немесе ыдыстағы жанармай партиясына бір немесе бірнеше беттегі дербес шот ашылады. Талдау журналына жеткізуші берген сапа паспортының барлық дерегі және резервуардан, резервуар тобынан, ыдыстағы жанармай партиясынан және жанармай түскен және тиелетін отын құятын жеткізу құралынан алынған сынаманың барлық талдауының нәтижесі жазылады. Егер резервуар тобында ағымдағы жабдықталымдағы әртүрлі партиядағы жанармай болса, онда талдау журналында және сапа паспортында осы партия сапасының ең аз қоры бар көрсеткіш көрсетіледі, ал журналда резервуарды босату, жанармайды тазарту, бір резервуардан екіншісіне айдау, жанармайды тиеу (беру) туралы белгі жасалады.

      277. Ұзақ сақтаудағы жанармай үшін әрбір резервуарға (бір партиядағы жанармай бар резервуар тобына), ыдыстағы жанармай партиясына қойма зертханасында жеке папкада соңғы бақылау және қоймалық талдауды ескеріп, жанармайдың осы сұрпына (маркасына) толық талдаудың барлық көрсеткіші бойынша толтырылған сапа паспорты болуға тиіс.

      Журнал аяқталғаннан кейін жаңа журналға жеткізушінің сапа паспортының және соңғы толық, қоймалық және бақылау талдауының деректері көшіріп жазылады.

      278. Аттас маркалы жанармайдан алдын ала босатылған резервуарға (резервуар тобына) басқа маркадағы жанармайды құйған жағдайда осы резервуардағы (резервуар тобындағы) жанармайды талдау журналына айдауға дейін алынған сынама талдауының нәтижесі жазылады.

      279. Резервуарға (резервуар тобына) сұрыпталған жанармайды құйған жағдайда сол маркадағы сұрыпталған жанармай қалдығына жанармайды талдау журналында айдағаннан кейін алынған сынаманың бақылау талдауының нәтижесі бойынша, ал басқа көрсеткіш бойынша – сапаның ең аз қоры бар мәнді көрсетіп, айдауға дейінгі екі резервуардағы жанармайды талдау деректері негізінде жазба жасалады.

      Мысалы: "ТС-1 отыны араласқан, бұл ретте нақты шайырдың құрамы: отынның 100 см3 бір резервуардағы отын үшін – 5 мг, екіншісінде – 3 мг. құрады. Талдау журналында: "Нақты шайырдың құрамы 100 см – 5 мг" екені көрсетіледі.

      280. Сақтау кезінде жанармайдың бүлінуінің алдын алу үшін осы Нұсқаулыққа 17-қосымшаға сәйкес талдаудың жылдық жоспарында айқындалған көлемде және мерзімде оның сапасын зертханалық тексеру жүргізіледі.

      Резервуар мен ыдыстағы жанармай партиясы бойынша талдаудың жылдық жоспарын зертхана бастығы (зертханашы) жанармайды сақтау бөлімінің (бөлімшесінің) бастығымен бірлесіп, сақтау кезінде жанармай сапасын және жанармайдың нақты сапасын зертханалық тексерудің белгіленген кезеңділігі негізінде жасайды. Жоспар орталық зертханамен (өңірлік қолбасшылық зертханасымен) келісіледі және оны жанармай қоймасының бастығы бекітеді. Талдаудың жылдық жоспарына ұзақ сақтаудағы, сондай-ақ бір жылдан астам (авиациялық және автомобиль бензині, реактивті қозғалтқышқа арналған отын, "И" сұйықтығы үшін алты айдан астам) сақталатын ағымдағы жабдықталымдағы жанармай енгізіледі.

      281. Герметикалық ыдыстағы жанармайдың сапасын бақылау осы тарауға сәйкес жүзеге асырылады.

      Бөшкедегі, контейнердегі, барабандағы жанармай сақтау процесінде зертханалық тексеруге жатады.

      282. Талдау үшін шағын ыдыста сақталатын спирттің, арнайы сұйықтықтың, сондай-ақ майдың, жақпамайдың сынамасын орталық жанармай қоймасының (базаның) зертханасына беру белгіленген тәртіппен ресімделген жүкқұжат бойынша жүргізіледі.

      283. Егер айқындалатын көрсеткіштің алынған мәні қолданыстағы стандарттың талаптарына сәйкес келсе және алдыңғы талдау нәтижесімен салыстырғанда қатар айқындау үшін сынау әдістерімен жол берілетін алшақтық шегінен шықпаса (талдау әдісінің ұқсастығы шегінен шықпаса), сақтау процесінде талдау кезінде қатар айқындау жүргізілмейді.

      284. Резервуарда ұзақ сақтауға қою үшін дайындалған күннен бастап бір жылдан астам уақыт өтпеген, ал сапасы толық талдау көлемінде қолданыстағы стандарттың талаптарына сәйкес келетін жанармай пайдаланылады.

      285. Жанармайды тиеу (беру) кезектілігі оның түсу кезектілігіне сәйкес келуге тиіс. Бірінші кезекте сапа көрсеткіші талдау нәтижесі бойынша жол берілетін мәнге жақын жанармай тиеледі (беріледі). Жөнелтуші тиелетін (берілетін) жанармайдың сапасын бақылауды жүзеге асырады.

      Ұзақ сақтаудан кейін берілетін (тиелетін) жанармайға және сапа көрсеткіші сұрыптау шегіндегі жанармайға сапа паспортында "Ұзақ сақтауға жатпайды" деген жазба жасалады.

      286. Жанармай оның қолданылу мерзімінің жартысынан артығына жүргізілген толық немесе қоймалық талдау деректері болғанда ғана тиеледі (беріледі).

      Одан басқа, резервуардағы және дәнекерленбеген ыдыстағы теміржол және су көлігіне тиелетін жанармай тиеуге дейін 10 тәулік бұрын қабылдау-тапсыру талдауына жатады.

      287. Тиелген (берілген) күні жанармайды беру жоспарланған резервуардың түбінен сынама алынады және механикалық қоспа мен судың болмауы көзбен шолып тексеріледі.

      288. Жанармайды теміржол цистернасына және отын құятын ыдысқа (танкерге, баржаға) құяр алдында, сондай-ақ жанармайды әскери бөлімдерге беру кезінде алушы цистернасының (танкінің), ыдысының ішкі беті қарап-тексеріледі, құбыржол (тікқұбыр) тексеріледі.

      Жанармайды құюға рұқсатты зертхана бастығы (зертханашы) береді, ол туралы жүкқұжатта мынадай белгі жасалады (мөртаңба қойылады): "Ыдыс тексерілді, құюға рұқсат етемін. Зертхана бастығы (қолы)". Лас, талаптарға сәйкес келмейтін ыдысқа немесе нашар тазартылған цистернаға (танкерге) жанармайды құюға жол берілмейді.

      289. Жанармайдың сапасын сақтау мақсатында теміржол цистернасына (отын құятын ыдысқа), автоотын құю құралына, автоцистернаға жанармайды құю кезінде буланудан шығынды азайту және шаң мен атмосфералық жауын-шашынның түсуін болдырмау мақсатында шаралар қабылданады.

      290. Теміржол цистернасына (кеме танкеріне) құюды аяқтағаннан кейін олардан осы тараудың талаптарына сәйкес қабылдау-тапсыру талдауы көлемінде оның сапасын тексеру үшін жанармай сынамасы алынады.

      291. Жанармайды құю биіктігін айқындаумен қатар теміржол цистернасында (танкерінде) судың болмауы тексеріледі (суды сезгіш пастаның немесе қағаздың көмегімен).

      292. Алынған сынаманы қабылдау-тапсыру талдауы цистернаны (кемені, вагонды) жөнелткенге дейін жүргізіледі. Оның нәтижесі жанармайды беру жүзеге асырылған резервуардың (бір партиядағы жанармаймен толтырылған резервуар тобының, ыдыстағы жанармай партиясының) дербес шотына талдау журналына және тиелетін жанармай сапасының паспортына жазылады.

      293. Жанармайды теміржол цистернасына (вагонына), отын құятын ыдысқа тиеу кезінде оған сапа паспорты толтырылады.

      Сапа паспорты әрбір теміржол жүкқұжатына (корабль, танкер, баржа өкіліне беріледі) қоса беріледі, ал одан басқа авиациялық жанармайды тиеу кезінде сапа паспорты бір данадан әрбір теміржол цистернасының (әрбір вагонға) мойны қақпағының астына орналастырылады. Цистерна (вагон) қақпағында табылған ерте тиелген жанармайға сапа паспорты міндетті түрде алынады.

      Бірнеше алушының мекенжайына жанармайды танкерге (баржаға) тиеу кезінде тиеу құжатына қоса берілетін жанармайға сапа паспорты даналарының саны алушылар санына сәйкес келуге тиіс.

      294. Жанармайды әскери бөлімге (мекемеге) берген кезде қабылдаушыға сапа паспорты беріледі. Кейбір жағдайда ағымдағы жабдықталым үшін жанармайды беру кезінде алушымен келісу бойынша сапа паспортын берудің орнына жүкқұжатта: "Стандартты өнім" деген мөртаңба қойылады (белгі жасалады).

      295. ҚӘТ-ға су немесе механикалық қоспа бар жанармайды құюдың алдын алу мақсатында цистерна мен отын құю құралының технологиялық жабдығы пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес кезең-кезеңімен тазартылуға және оған қызмет көрсетілуге тиіс.

      Далалық отын құю пунктін (бұдан әрі – ДОҚП) ҚӘТ-ға отын құю үшін пайдаланар алдында оның барлық жабдығы қарап-тексеріледі және техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес жанармайды беруге дайындалады. Жабдықтың ішкі бетінің тазалығына (құмның, ылғалдың, қардың және басқаның болмауына), тығыздағыш жалғастырғыштың жай-күйіне, құбыртүтіктің бекітілуіне, кранның герметикалығына ерекше назар аударылады.

      296. Ағызу-құю құрылғысының құбыртүтігі және отын құю және жеткізу құралдары пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес пайдаланылады және қызмет көрсетіледі.

      297. Жанармайдың сапасын сақтау үшін әскери бөлімнің (мекеменің) ЖЖМ қызметі:

      1) оларға жанармай құяр алдында отын құю құралының техникалық жай-күйін, яғни отын құю және жеткізу құралын тексеру кезінде назар аудару қажет болуы мүмкін ақауды тексеруді;

      2) оларды қоймадан шығарар алдында отын құю пунктінің резервуарында және отын құю құралында сақтау кезінде жанармайдың тазалығын және оның сапасының паспорттық деректерге сәйкес келуін қамтамасыз етеді.

      298. Жанармай қоймасындағы жұмысты есепке алуды, сүзгінің ақаусыздығын, сүзгіш элементтерді уақтылы жууды және ауыстыруды әскери бөлім (мекеме) ЖЖМ қызметінің бастығы және жанармай қоймасының бастығы, ал жеткізу және отын құю құралында бағынысында көрсетілген құрал бар бөлімше командирі бақылайды.

      299. Бак пен ҚӘТ жүйесін жанармаймен толтыруға (отын құюға) дайындауды және бактағы жанармай сапасының сақталуын бөлімше командирі бақылайды.

      300. Бакты және ҚӘТ жүйесін жанармай құюға дайындау пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес жүргізіледі, бұл ретте отын құю мойны торының, олардың астындағы тығын мен төсемнің болуына, сүзгінің жай-күйіне, жанармайдың ағып кетпеуіне, дюритті шлангінің жай-күйіне, механикалық қоспа мен су толық кеткенге дейін тұнбаны кезең-кезеңімен ағызуға (қажет болғанда барлық ластанған отын ағызылады және бак пен жүйе жуылады), қоректендіру және жақпамай жүйесі сүзгіш элементінің ресурсына (қажет болғанда олар ауыстырылады немесе жуылады), егер олардағы жанармай сұрыпталмаған болса немесе қалғаны және құюға берілетін жанармай өзара үйлеспейтін болса, бак пен ҚӘТ жүйесін босатуға және ҚӘТ-ны пайдалану барысында бак пен жүйеге жаңбырдың, қардың, шаңның және басқа да бөгде заттардың түсуін болдырмайтын жағдай жасауға ерекше назар аударылады.

      301. ҚӘТ жүйесінің жанармай құюға әзірлігін техниканы пайдаланатын қызметтің лауазымды адамдары тексереді және жанармай қызметінің лауазымды адамдары бақылайды.

      302. Багы мен жүйесі бөлшектенген, ақаулы немесе ластанған ҚӘТ-ға кемшілікті жойғанға дейін жанармай құюға жол берілмейді.

      303. ҚӘТ-ға отын құю кезінде қолданылатын ұзақ сақтаудағы жанармайдың барлық маркасына сапа паспорты болуға тиіс. Сапа паспорты ЖЖМ қызметінде сақталады.

      304. Әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) қару-жарақ (техникалық бөлім) жөніндегі орынбасары ұзақ сақтаудағы ҚӘТ-ға отын құяр алдында отын құюға берілген жанармай сапасының нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес келуін тексереді (жанармайға паспорт бойынша) және жанармайды қолдануға рұқсат ету туралы паспорттың артқы жағына белгі жасайды.

      305. ҚӘТ-ға тек тұнып тұрған немесе сүзілген жанармайды құю қажет. Жанармайды құяр алдында механикалық қоспа мен судың болмауы көзбен шолып тексеріледі.

      Жанармайдың тазалығын тексеру үшін сынаманы отын құю пунктінің резервуарынан (күн сайын отын құю пунктінің жұмысы басталар алдында) немесе отын құю және жеткізу автомобильдік құралының тарату кранынан (отын құю үшін отын құю және жеткізу құралын тікелей пайдаланар алдында) ЖЖМ қызметінің лауазымды адамдары алады.

      306. Жанармайдың тазалығы көзбен шолып немесе көрсетілген тексеруді орындау үшін рұқсат етілген тиісті аспаптың көмегімен тексеріледі. Көзбен шолып тексеру үшін тексерілетін жанармайға ластанудың және атмосферадан ылғалдың түсуін болдырмау үшін жанармай қақпағы жабылатын сыйымдылығы 0,5-1 литр түссіз шыныдан жасалған таза ыдысқа ағызылады.

      Жанармайдың тазалығы шыны ыдыста жанармайды айналдырып қозғау кезінде өтетін жарықпен (күндізгі немесе электр қолшамының) оны қарау жолымен тексеріледі. Егер ол мөлдір болса және онда көзбен шолып көрінетін қалқып жүрген және шыны ыдыстың түбіне тұнған бөгде қоспа, оның ішінде су (мұз кристалы) болмаса, жанармай таза болып саналады. Жанармайда судың болуы екі сұйық фазаны бөліп тұратын сызық бойынша (шыны ыдыстың төменгі жағында су, ал үстіңгі жағында жанармай) немесе шыны ыдыстың түбінде кейбір су тамшыларының болуымен айқындалады. Жанармайда судың болуын суды сезгіш индикатордың (паста, қағаз, таспа, құрғақ калий перманганаты) көмегімен айқындауға жол беріледі.

      307. Жанармай сынамасында механикалық қоспа немесе су анықталған жағдайда оларды резервуардан немесе отын құю немесе жеткізу құралынан алу бойынша шаралар қабылданады.

      308. Отын құяр алдында жүйе багының қақпағы отын құю процесінде ҚӘТ багы мен жүйесіне құмның, шаңның, жаңбырдың қардың және басқа да қоспаның түсуіне жол бермеу үшін механикалық қоспадан және судан тазартылады, отын құю агрегатының соратын келтеқұбырының тазалығы тексеріледі.

      309. Ұзақ сақтаудағы ҚӘТ-ға отын құю үшін сапасы толық талдау көлемінде көрсеткішке (сапа паспорты бойынша) сәйкес келетін жанармайды құюға жол беріледі.

      Ұзақ сақтаудағы ҚӘТ-ға отын құю аяқталғаннан кейін жалпы бөлімше (батальон, рота, взвод) үшін ерікті нысанда акт жасалады, онда құйылған жанармайдың маркасы, сондай-ақ пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкес орындалған жұмыстың тізбесі (қозғалтқыштың жұмыс істеу уақыты, жүйені жуу) көрсетіледі. Актіге бөлімше командирінің техникалық бөлім жөніндегі орынбасары және әскери бөлім ЖЖМ қызметінің бастығы қол қояды.

      310. ҚӘТ багындағы жанармай механикалық қоспа мен судың болмауына отынның тазалығын кезең-кезеңімен көзбен шолып тексеруді, сондай-ақ осы Нұсқаулықтың 227-тармағында көрсетілген жағдайды қоспағанда, зертханалық талдауға жатпайды.

      ҚӘТ багындағы жанармайдың тазалығы отын құю мойны арқылы немесе тұнбаның 3-5 литрін ағызғаннан кейін тұндырғыштан алынған сынаманың жай-күйі бойынша бағаланады.

      311. ҚӘТ багы мен жүйесінен механикалық қоспа мен суды алу үшін тұнба кезең-кезеңімен ағызылып отырады. Оқу-жаттығу жауынгерлік (оқу-жаттығу) және көлік тобының ҚӘТ-да тұнба ҚӘТ-ны маусымдық пайдалануға ауыстыру және техникалық қызмет көрсету кезінде бактан (бак тобынан), сүзгіден және тұнбаны ағызатын басқа да орыннан ағызылады.

      Қысқа мерзімді және ұзақ сақталатын ҚӘТ багынан және қоректендіру жүйесінен тұнба әр бактан (бак тобынан), сүзгіден және тұнба жиналатын басқа да орыннан сақтауға қойған кезде және кейіннен жылдық техникалық қызмет көрсету кезінде жыл сайын отын құйғаннан (отынды толық құйғаннан) кейін ағызылады. Бұл жұмысты ҚӘТ-ны қысқы пайдалану режиміне ауыстыру кезінде орындау ұсынылады. Тұнбаны ағызу су мен механикалық қоспаны толық кетіргенге дейін жүргізіледі. ҚӘТ багы мен жүйесінен тұнбаны ағызу кезінде орындалған жұмыстың нәтижесі мен ауқымы осы Нұсқаулыққа 18-қосымшаға сәйкес жанармайдың тұнбасын ағызу және бак пен жүйеге құйылған жанармайдың тазалығын тексеру журналына жазылады. Журнал әрбір батальонда (дивизионда) жүргізіледі. Оны жүргізуді бөлімше командирі, ал оның жүргізілуін бақылауды әскери бөлім ЖЖМ қызметінің бастығы жүзеге асырады.

      ҚӘТ багы мен жүйесінен ағызылған жанармай механикалық қоспа мен судың болмауын тексеру кезінде жиналады және әскери бөлімнің қоймасына тапсырылады.

      312. ҚӘТ багы мен жүйесінде жанармай сапасын жоғалтқан кезде себептері тергеп-тексеріледі және келтірілген залалды өтеуге шаралар қабылданады.

      313. Барлық жағдайда тұнбаны ағызғаннан кейін ҚӘТ-ға жанармайды толтырып құю жүргізіледі. Отынды толтырып құю сол негізде және отын құюдағы талаптарды сақтаған кезде жүргізіледі. Бұл ретте ұзақ сақтаудағы ҚӘТ журналында (формулярында, карточкасында) бак пен жүйеге толтырып құйылған жанармай бойынша барлық қажетті дерек көрсетіледі.

      314. ҚӘТ багындағы жанармайды жоспалы ауыстыру осы Нұсқаулыққа 19-қосымшаға сәйкес мерзімнің өтуіне қарай жүргізіледі.

      Ұзақ сақтаудағы ҚӘТ багы мен жүйесіндегі жанармайды жаңалау жұмысы әскери бөлімнің (мекеменің) ұзақ сақтаудағы жанармайды жаңалау жоспарына жеке бөліммен енгізіледі. Жоспардың осы бөлімін техниканы пайдаланатын қызмет бастығы ЖЖМ қызметінің бастығымен бірлесіп пысықтайды.

      315. ҚР ҚК ӘТК-де жанармай сапасын бақылауды ұйымдастыруды:

      корабльде – ЖБ-5 кораблінің командирі;

      танкерде (баржада, кемеде) – танкер капитаны (баржа старшинасы);

      ЖБ-6 бар корабльде – ЖБ-6 кораблінің командирі жүзеге асырады.

      316. Танкерде (баржада, кемеде) және корабльде жанармайдан сынама алу, корабльдік талдауды орындау немесе зертханаға (жанармай қоймасының зертханасына) сынаманы беру үшін зертханашылар тағайындалады. Корабль зертханашылары жылына 1 реттен сиретпей нұсқау беруден өту, білімі мен дағдысын тексеру үшін ХТО-ға жіберіледі.

      317. Танкерге және корабльге берілетін жанармайға зертхана толық талдау деректерімен паспорт береді. Жанармайдың сұрыпталғанын растайтын паспорт оны танкерден тұтынушыларға беру үшін негіз болып табылады.

      318. Жанармай берілетін күні отын құюға дайындалу кезінде қойма зертханашысы сақтау орнының бастығымен (қоймашымен) бірлесіп, отын құю үшін бөлінген резервуардағы су деңгейін суға сезімтал пастаның көмегімен тексереді және судың және механикалық қоспаның болмауына талдау жүргізу үшін жанармайдың түбінен сынама алады. Түбіндегі қабатта су және механикалық қоспа болғанда қойма зертханасының корабльге осы резервуардан жанармай құюына тек оның түбінен су мен механикалық қоспаны кетіргеннен кейін жол беріледі. Егер түбіндегі қабаттан су мен механикалық қоспаны кетіру мүмкін болмаса, қойма зертханасы резервуардың түбінен немесе су бетінен (соңғысы болған кезде) кемінде 1 м биіктікте орнатылатын көтергіш түтік, жинау құрылғысы арқылы және су мен механикалық қоспаның болмауына осы деңгейден сынаманы талдағаннан кейін осы резервуардан жанармайды беруге рұқсат етеді.

      Алушының паспортына берілген күні (демалыс күні басталар алдында) жанармайдың су мен механикалық қоспаның болуына талдау деректері жазылады.

      319. ЖБ-5 командирі тікелей отынды құю алдында корабль жүйесінің жанармайды қабылдауға әзірлігін тексеруді ұйымдастырады. Жанармайды қабылдауға әзірлігі туралы ол қойма өкіліне хабарлайды.

      320. Корабльдің жеке құрамы жанармайды қабылдаған кезде корабльдік, сапалық талдауды орындау үшін қолданылатын сынама алады. Қабылданатын жанармайда су мен механикалық қоспа анықталған кезде осы резервуардан жанармайды қабылдау тек ондағы жанармайдың сапасын тексергеннен және құбыржолдан және отын құю жүйесінің құбыртүтігінен алдын ала айдағаннан кейін ғана қайта басталады.

      321. Газ-турбиналы және дизельді энергетикалық қондырғысы бар корабльге жанармайды беру сүзу құралдары бар, ал автомайқұю құралының жылыту құралы да бар жағалық жылжымалы отын құю құралдарын (автоотынмай құю құралын) пайдаланып жүргізіледі.

      322. Корабльге ластанған жанармайды құюдың алдын алу мақсатында автоотынмай құю құралын дайындау және оған қызмет көрсету жұмысы жүргізіледі.

      323. Арнайы автомобильге (автоотын және автомай құю құралы) жанармайды берер алдында және оларды толтырғаннан кейін зертхана бастығы (зертханашы) осы Нұсқаулықтың 268 және 297-тармақтарына сәйкес осы құралдарды тексереді.

      324. Автомобильдік отын құю құралдарының көмегімен корабльге отын құю басталар алдында ЖБ-5 командирі цистерна тұндырғышынан алынған сынамада (10 минут тұрғаннан кейін) судың және механикалық қоспаның болмауын, сондай-ақ зертхананың цистернаға (отын құю құралына) құюға рұқсат ету туралы құжаттарда жасалған белгілерін тексереді.

      325. Газ-турбиналы, дизельді энергетикалық қондырғысы және ҰА бар корабльге отын құю үшін жеке, арнайы жабдықталған танкер бөлінеді. Корабльге отын құю үшін арналған танкерге корабльден тапсырылатын жанармайды құюға жол берілмейді.

      Әрбір танкерде корабль командирі бекіткен жанармайды қабылдау, сақтау және корабльге беру жөніндегі нұсқаулық болуы қажет, онда жеке құрамның міндеттері және жоғарыда көрсетілген операцияны орындау жөніндегі, сондай-ақ танкерді жоспарлы және жоспардан тыс тазарту, арнайы жабдыққа техникалық қызмет көрсету жөніндегі регламенттік жұмысты жүргізу жөніндегі іс-қимылы көрсетіледі.

      Нұсқаулықта сынаманы алу қағидалары, қабылдау, сақтау, жеткізу және корабльге отын құю кезінде сапасын бақылау тәртібі, корабльдік жанармайды талдау зертханасымен жұмыс істеу қағидалары көрсетіледі.

      326. Корабльге жанармай құю үшін бөлінген танкер мынадай талаптарды қанағаттандыруға тиіс:

      1) жанармай үшін көрсетілген кемеге жобалау құжаттамасында осы мақсат үшін айқындалған танкі бөлінеді;

      2) балласты жүк құбыржолы арқылы қабылдауға жол берілмейді;

      3) жанармайдың, балластың әртүрлі сұрпы, танкі мен жүк жүйесін тазарту үшін жеке құбыржол мен сорғы көзделеді;

      4) жүк, тазарту және балласт жүйесінің құбыржолды кептіру және оларды тазарту сапасын тексеру үшін құрылғысы болуы (отын буының жарылу қаупі бар концентрациясы газ талдағышының болуы) қажет;

      5) танкінің ішкі бетінің таттануға қарсы жабыны болуға тиіс;

      6) корабльге тазарту толықтығы 15-20 мкм тазарту станциясы арқылы (сүзгі және сүзгі-сепаратор) сүзілген жанармайды құю қамтамасыз етілген;

      7) сынаманы алу үшін аспап, жанармайды талдау үшін корабльдік зертхана және оларды орналастыру үшін үй-жай болады.

      327. Жанармайды қоймадан мұнай отын құятын кемеге қабылдар алдында оның танкілерін қойманың зертхана бастығы (зертханашы) кеме өкілімен бірлесіп, олардың құюға жарамдылығын айқындау үшін қарап-тексереді. Бұл ретте жанармай қалдығының сапасы құюға жататын әрбір танкіден біріктірілген және түбінен сынама алу жолымен тексеріледі. Сынама мұнай өнімінің маркасын нақтылау және су мен механикалық қоспаның болуын айқындау үшін талданады.

      Танкіде таттану, жанармайды құйғанға дейін механикалық қоспа мен су анықталған жағдайда оларды тазарту және қайта тексеру жүргізіледі.

      Лас, тазаланбаған танкіге жанармайды құюға жол берілмейді. Тексеру нәтижесі кеме журналына жазылады және актімен ресімделеді.

      328. Танкерді толтыру процесінде жанармайдың қолданылатын сынамасын қабылдау сүзгісіндегі немесе қабылдау құрылғысындағы (таратқыш колонкадағы) шағын краннан алу жүргізіледі және оларда су мен механикалық қоспаның болмауы көзбен шолып тексеріледі. Сынамада су мен механикалық қоспа анықталған жағдайда ластану себептері анықталғанға және олар толық жойылғанға дейін танкерді толтыру тоқтатылады.

      329. Танкердегі жанармай деңгейінің биіктігін айқындаумен қатар қойма зертханашысы танкер өкілінің қатысуымен әрбір танкінің түбінен сынама алады және оларды су мен механикалық қоспаның болмауына көзбен шолып тексереді.

      330. Корабльді қамтамасыз етуге жүретін танкер жөнелтілгенге дейін қойма зертханасы бақылау талдауы көлемінде жанармайдың біріктірілген сынамасын талдайды. Бұл көрсеткіш сапа паспортында көрсетіледі.

      331. Тиелген жанармайға қойма зертханасы толық талдау және соңғы бақылау және қоймалық талдау деректерімен паспорт береді.

      332. Қойма зертханасы танкерге танкерде көшірмесін алу үшін паспорттың таза бланкісін береді. Паспорт көшірмесі алынады және танкер капитанының немесе оның жүкке жауапты көмекшісінің мөрімен және қолтаңбасымен куәландырылады.

      333. Жанармайды танкерде ұзақ сақтаған кезде алты айда бір реттен сиретпей қойма зертханасында толық талдау үшін біріктірілген сынама алынады. Танкердің жеке құрамы қойма зертханасына сынаманы жеткізеді, онда бақылау немесе толық талдау орындалады.

      334. Теңізде корабльді қамтамасыз ету үшін жанармайды жеткізу кезінде танкіден біріктірілген сынаманы алуды және оны талдауды танкер өкілі он күнде бір реттен сиретпей орындайды. Бұл ретте корабльдік бақылау талдауы орындалады және танкерге бекітіліп берілген жанармай сапасын бақылау құралымен айқындалған көрсеткіш қана айқындалады. Талдау нәтижесі вахталық (кемелік) журналға жазылады және алушыға берілетін паспортта көрсетіледі. Қалған сапа көрсеткіші сапа паспортынан ауыстырылады.

      Корабльге жанармай беруге тапсырманы алған кезде танкердің жеке құрамы әрбір танкіден, сүзгіден және сүзгі-сепаратордан таза мұнай өнімі алынғанға дейін тұнбаны алады. Танкер өкілі танкінің түбінен алынған беруге арналған сынамада су мен механикалық қоспаның болмауын көзбен шолып анықтайды.

      335. Су мен механикалық қоспа анықталғанда танкердің жеке құрамы жанармайды тұндырады, сүзгілейді және сепарациялайды.

      Егер сапасын өзгерту мүмкін болмаса, жанармай жақын жағалау қоймасына тапсырылады. Корабльге сұрыпталмаған жанармайды беруге қатаң жол берілмейді. Сұрыпталмаған жанармай анықталған барлық жағдайда осы Нұсқаулықтың 220-тармағына сәйкес тергеп-тексеру жүргізіледі.

      336. Танкерден жанармай тек сапа паспорты болғанда ғана беріледі. Корабльге жанармайды тікелей берер алдында танкер капитанының жүк жөніндегі көмекшісі (донкерман, баржа старшинасы, зертханашы) ЖБ-5 командирінің қатысуымен (жағдай шарты бойынша оның қатысуы мүмкін болмаған кезде – дербес) суға сезімтал пастаның көмегімен және корабльдік сапалық талдау әдістерімен су деңгейін тексереді, беру жүргізілетін әрбір танкінің түбіндегі сынамада және танкердің құбыржолында құбыржолдың төменгі нүктелерінен және корабльге жанармай беретін құбыртүтіктің қосылған жеріндегі тарату колонкасының кранынан сынама алу жолымен су мен механикалық қоспаның болмауын анықтайды.

      337. Корабльге жанармайды қабылдауға рұқсатты осы тараудың талаптарына сәйкес операцияны орындағаннан және корабльді қабылдауға дайындағаннан кейін ЖБ-5 кораблінің командирі береді.

      338. Корабльге жанармай қабылданған барлық жағдайда оның бүлінуінің алдын алу, сондай-ақ теңіздің ластануын болдырмау шараларына ерекше назар аудару қажет.

      339. Корабльге ыдыстағы (бөшкедегі, топатайдағы, банкадағы) майды, жақпамай мен арнайы сұйықтықты (бұдан әрі – жақпамай материалы) ең аз қажетті мөлшерде және тек оларды корабльде орналастыру үшін штаттық цистернасы, багы жоқ маркаларды ғана беруге жол беріледі.

      Корабльге беруге жасаушы кәсіпорын немесе қойма ыдысқа салған жақпамай материалы жатады. Бұл ретте ыдыс ақаусыз, таза болуға, өнімнің атауын, маркасын, қолданыстағы стандартты, жасалған (ыдысқа салынған) күнін және жақпамай материалының массасын көрсетумен анық таңбалануы болуға тиіс.

      Корабльге жақпамай материалын ағаш (фанера) немесе ақаулы (зақымданған, лас, тат басқан, аққан іздері бар) металл ыдыста беруге жол берілмейді.

      340. Жақпамай материалын қабылдар алдында корабль зертханашысы қойма қоймашысының және жүк жөніндегі көмекшінің (танкер донкерманының) қатысуымен әрбір бөшкенің (топатайдың) түбінен сынама алады және су мен механикалық қоспаның болуына корабльдік сапалы талдауды орындайды. Су мен механикалық қоспа болғанда бөшкедегі (топатайдағы) жақпамай материалы ақауға жатқызылады және корабльге қабылданбайды. Сынама алынар алдында ішіндегісін араластыру үшін бөшкені дөңгелетуге жол берілмейді.

      Ақаусыз зауыттық ыдыстағы (герметикаланып дәнеркеленген немесе жеткізуші пломбалаған металл бөшкедегі, топатайдағы немесе банкадағы) жақпамай материалын сынаманы алмай және талдамай қабылдауға жол беріледі.

      341. Сынамасы алынған жанармайдың әрбір бөтелкесіне түссіз жабысатын таспамен мыналар көрсетілген затбелгі жапсырылады:

      1) өнімнің атауы, оның маркасы мен стандарты (қолданыстағы);

      2) корабль әскери бөлімінің нөмірі;

      3) техникалық құралдың немесе цистернаның маркасы мен нөмірі;

      4) сынама алынған жер;

      5) жақпамай материалы жұмыс уақытының саны немесе цистернадағы өнімнің сақтау мерзімі;

      6) сынама алынған күні;

      7) сынаманы алған адамның тегі.

      342. Корабльде жанармайдың сынамасын талдау осы Нұсқаулықта айқындалған мерзімде және көлемде жүргізіледі. Талдау арналуы мен көлемі бойынша:

      1) корабльдік сапалық талдау;

      2) корабльдік сандық талдау;

      3) пайдаланып талдау;

      4) бақылау талдауы;

      5) толық талдау болып бөлінеді.

      Зертхана болмаған кезде корабльдік сандық талдау ХТО-да орындалады.

      343. Жанармай сынамасын алу актімен ресімделеді, онда талдау көлемі көрсетіледі немесе айқындауға жататын көрсеткіш атап көрсетіледі.

      344. Жанармайға су араласқан және ластанған жағдайда корабльдік құралдармен сапаны дұрыстауға шаралар қабылданады (тұндыру, тұнбаны тазалау, сүзу, сепарациялау). Егер сапаны дұрыстау бойынша қабылданған шаралар нәтиже бермесе, онда сұрыпталмаған жанармайды техникалық құралдарда пайдалануға жол берілмейді және бірінші мүмкіндік болғанда қоймаға (қамтамасыз ету кемесіне, танкерге) тапсырылады.

      345. Алу тәсіліне және арналуына байланысты жанармай сынамасы бір жерден, біріктірілген, бақылау (арбитраждық), түптік және инспекторлық болып бөлінеді:

      1) бір жерден сынама – бір тәсілмен алынған сынама. Ол бір ыдыстағы (бөшкедегі, топатайдағы, бөтелкедегі) немесе резервуардағы белгілі бір берілген деңгейдегі немесе көлік құралындағы жанармай сапасын сипаттайды;

      2) біріктірілген сынама – бұл тиісті тәртіппен алынған бірнеше бір жерден алынған сынамадан тұратын және көрсетілген арақатынаста біріктірілген сынама;

      3) бақылау сынамасы – бұл талдауды орындау үшін пайдаланылатын бір жерден алынатын немесе біріктірілген сынаманың бір бөлігі, сондай-ақ жанармай сапасы бойынша күмән (келіспеушілік) туындаған жағдайда сақталады;

      4) түптік сынама – бұл резервуар (цистерна) түбіне дейін түсірілетін жеткізілетін металл сынама алғышпен резервуар (цистерна) түбінен алынған жанармайдың бір жерден алынатын сынамасы. Түптік сынама біріктірілген сынамаға қосылмайды, жеке талданады;

      5) инспекторлық сынама – бұл әскери бөлімді тексеру процесінде ұзақ сақтаудағы ҚӘТ багынан алынған сынама. Сынама алынатын ҚӘТ үлгісінің түрі мен санын тексеруші айқындайды.

      346. Жанармай сынамасы талдау түріне байланысты олардың сапасының қойылатын талаптарға сәйкес келуін белгілегенге дейін осы Нұсқаулыққа 20-қосымшада көрсетілген мөлшерде алынады.

      347. Жанармайдан алынған біріктірілген сынама оны қабылдау және тиеу кезінде екі бөлікке бөлінеді. Бір бөлігі талданады, ал екінші бөлігі жанармай сапасын бағалауда келіспеушілік туындаған жағдайда мөрленген түрде сақталады. Жанармайды кемеге беру кезінде біріктірілген сынаманы алушылардың санын ескеріп, екі бөлікке бөледі. Бір бөлігін талдайды, ал екінші бөлігін жанармай сапасын бағалауда келіспеушілік туындаған жағдайда сақтайды, қалғанын кеме капитаны арқылы алушыларға береді.

      348. Жанармай сынамасын алу тәртібі осы сынама алынған сақтау немесе жеткізу құралындағы жанармай сынамасының ұқсастығын алу мақсатында қатаң сақталады. Сынаманы алу немесе сынама алғышты және сынаманы сақтауға арналған ыдысты жұмысқа дайындау тәртібін бұзу жанармай сапасын дұрыс бағаламауға әкеледі.

      349. Алып жүрілетін сынама алғыш, сондай-ақ жанармайдың сынамасын алуға арналған барлық қосалқы құрал соғылған кезде ұшқын шығармайтын және статикалық электр жиналмайтын материалдан жасалады.

      350. Жанармай сынамасын алуға және сақтауға арналған құрал сынаманы алар алдында таза және құрғақ болуға тиіс.

      351. Ластануды болдырмау үшін алып жүрілетін сынама алғыш тыста, қорапта немесе басқа да орамда жеткізіледі.

      352. Сұйық мұнай өнімінің сынамасын алуға және сақтауға арналған құралды қолданғаннан кейін жуатын затпен өңдеу немесе этилденбеген бензинмен шаю керек, май тәріздес мұнай өнімінің сынамасын алуға және сақтауға арналған құралды еріткішпен жуғаннан кейін ыстық сумен мұқият жуу керек.

      353. Жуылған құралды кептіру және шаңнан және атмосфералық жауын-шашыннан сақталған жабық жерде сақтау қажет.

      354. Алып жүрілетін сынама алғышпен жанармай сынамасын алу кезінде жабық сынама алғыш берілген деңгейге дейін түсіріледі және қақпағы немесе тығыны ашылып толтырылады. Бірнеше деңгейден сынама алып жүрілетін сынама алғышпен жоғарыдан төмен қарай жүйелі түрде алынады. Алынған жанармай сынамасының температурасын және тығыздығын өлшеу қажет болғанда сынама алғыш белгіленген деңгейде кемінде 5 минут ұсталуға тиіс.

      355. Тік резервуардан сұйық мұнай өнімінің сынамасын алу үшін біріктірілген сынаманы алуға мүмкіндік беретін стационарлық сынама алғыш, оның көмегімен берілген деңгейден бір жерден сынама алынатын стационарлық және алып жүрілетін сынама алғыш қолданылады.

      356. Сынаманы стационарлық немесе алып жүрілетін сынама алғышпен алу кезінде тік резервуардағы жанармай сапасын сипаттау үшін біріктірілген сынаманы 1:3:1 арақатынасында үш деңгейден алынған бір жерден алынатын сынаманы араластырумен жасайды:

      жоғарғы – жанармай бетінен 250 мм төмен;

      ортаңғы – жанармай бағаны биіктігінің ортасынан;

      төменгі – резервуар түбінен 250 мм жоғары.

      Тік резервуардағы жанармай бағанының биіктігі 2000 мм аспаған кезде бір жерден алынатын сынаманың тең мөлшерін араластырумен екі деңгейден алынған біріктірілген сынама жасалады:

      жоғарғы – жанармай бетінен 250 мм төмен;

      төменгі – резевуар түбінен 250 мм жоғары.

      Жанармай бағанының биіктігі 1000 мм аз болғанда төменгі деңгейден резервуар түбінен 250 мм жоғары бір жерден сынама алынады.

      357. Диаметрі 2500 мм артық көлденең цилиндрлік резервуардағы жанармай сапасын сипаттау үшін 1:6:1 арақатынасында бір жерден алынатын сынаманы араластырумен үш деңгейден алынған біріктірілген сынама жасалады:

      жоғарғы – жанармай бетінен 200 мм төмен;

      ортаңғы – жанармай бағаны биіктігінің ортасынан;

      төменгі – ішкі төменгі резевуар негізінен 250 мм жоғары.

      Толтырылу деңгейіне қарамастан, диаметрі 2500 мм аз көлденең цилиндрлік резервуардан, сондай-ақ диаметрі 2500 мм артық, бірақ диаметр биіктігінің жартысына дейін және одан аз толтырылған көлденең цилиндрлік резервуардан біріктірілген сынама 3:1 арақатынасында екі деңгейден алынған бір жерден алынатын сынаманы араластырумен жасалады:

      ортаңғы – жанармай бағаны биіктігінің ортасынан;

      төменгі – ішкі төменгі резевуар негізінен 250 мм жоғары.

      Жанармай бағанының биіктігі 500 мм аз болғанда төменгі деңгейден – ішкі төменгі резевуар негізінен 250 мм жоғары бір жерден сынама алынады.

      358. Резеңке-мата резервуардағы жанармай сапасын сипаттау үшін далалық зертхананың вакуумды сынама алғышымен немесе диаметрі 9-12 мм дюритті шлангінің көмегімен резервуардың төменгі бөлігінен 50-60 мм биіктікте бір жерден сынама алынады.

      359. Резервуар тобында сақтау кезінде бар партиядағы жанармай сапасын сипаттау үшін құйылған жанармай мөлшеріне тең кемінде 4 резервуардан алынған біріктірілген сынамадан біріктірілген сынама жасалады.

      360. Отын құятын кемедегі немесе танкілер тобындағы жанармай немесе жанармай қалдығының сапасын сипаттау үшін әрбір танкідегі жанармайдың мөлшеріне барабар алынған әрбір танкіден алынған біріктірілген сынамадан кеме немесе танкілер тобы бойынша біріктірілген сынама жасалады.

      Жанармай бағанының биіктігі 3000 мм артық отын құятын кеме танкісінен біріктірілген сынама толық толтырылған тік резервуардан алғандай алынады.

      Жанармай бағанының биіктігі 3000 мм және одан аз отын құятын кеме танкісінен біріктірілген сынама диаметрі 2500 аз көлденең цилиндрлік резервуардан алғандай алынады.

      361. Теміржол немесе автомобиль цистернасындағы (автоотынқұю құралындағы) жанармай сапасын сипаттау үшін цистернаның төменгі ішкі негізінен 0,33 диаметр биіктікте орналасқан деңгейден жанармайдың бір жерден сынамасы алынады.

      Теміржол цистернасы немесе теміржол көлігі тобындағы бір партиядағы жанармай сапасын сипаттау үшін цистернадағы жанармай мөлшеріне барабар әрбір цистернадан бір жерден алынатын сынамадан біріктірілген сынама жасалады.

      362. Машинаның багына құйылған жанармай сапасын сипаттау үшін әрбір машинаның багынан сынама алынады. Техниканың бір бірлігінде бірнеше бак болғанда орташа сынама әрбір бактан алынған сынаманың тең бөлігінен жасалады.

      Бактың конструкциясына және орналасуына байланысты сынама тұнбаны ағызғаннан кейін ағызатын клапан арқылы арнайы құралдардың көмегімен немесе далалық зертхананың вакуумдық сынама алғышының көмегімен немесе металл түтікпен отын құятын мойын арқылы жанармайдың ортаңғы қабатынан алынады.

      363. Өнімділігі 500 м/сағ дейін далалық магистральдық құбыржол арқылы айдалатын жанармай сапасын сипаттау үшін сынаманы қолмен алған кезде сынама әрбір 500 м сайын, бірақ айдалатын жанармайдың тең мөлшері немесе айдау уақытының тең аралығы арқылы алынған кемінде үш сынамадан алынады. Біріктірілген сынама бір жерден алынатын сынаманың тең мөлшерінен жасалады.

      Сынаманы құбыржолдан алу кезінде айналмалы желі бойынша сынама жинау құрылғысы арқылы айдалатын жанармайдың ұдайы циркуляциясын қамтамасыз ету қажет. Сынама айналмалы желіден циркуляцияны тоқтатпай алынады. Циркуляция болмаған кезде сынама алу жүйесінің үш еселік мөлшеріне тең мөлшердегі ыдысқа жанармайды ағызғаннан кейін сынаманы алуға жол беріледі.

      364. Бөшкедегі, топатайдағы, канистрадағы және басқа да ыдыстағы бір партиядағы жанармай сапасын сипаттау үшін біріктірілген сынама бір жерден алынатын сынаманың тең мөлшерінен жасалады.

      Сынама алуды шаңнан және атмосфералық жауын-шашыннан қорғалған жерде жүргізу керек.

      Сынаманы алар алдында бөшкенің ішіндегісін 5 мин бойы домалатумен араластыру қажет. Топатайдың, банканың, бөтелкенің ішіндегісін 5 мин бойы мұқият шайқаумен араластырады. Тығынның, қақпақтың және түбінің айналасындағы беткі қабат ашар алдында тазартылады.

      Сынама алатын түтікпен сұйық мұнай өнімінен сынама алу үшін оны ыдыстың түбіне түсіру, одан кейін жоғарғы тесікті саусақпен жауып ыдыстан түтікті шығару керек. Түтіктің жабылған ұшын ашып, сынаманы біріктірілген сынама жасау үшін сауытқа құяды және мұқият араластырады. Тұтқырлығы аз мұнай өнімінен сынама алу да далалық зертхананың вакуумдық сынама алғышының көмегімен жүргізіледі.

      Пластикалық жақпамайдың сынамасы піспекті, бұранда тәріздес немесе ұзына бойы тілігі бар қармауышпен алынады. Қармауыш кірген жерден алдын ала қалыңдығы 25 мм жақпамайдың үстіңгі қабаты алып тасталады. Қармауыштың үстіңгі бөлігіндегі қалыңдығы 5 мм жақпамай қабаты сынамаға қосылмайды. Біріктірілген сынама ерітілмей бір жерден алынған сынаманы араластырумен жасалады.

      365. Жанармай сынамасы орау алдында араластырылады. Сұйық мұнай өнімінің сынамасы оны сыйымдылықтың 90 %-ына дейін толтырып, таза құрғақ шыны бөтелкеге құйылады. Май тәріздес мұнай өнімінің сынамасы таза құрғақ шыны немесе полиэтиленді банкаға салынады.

      366. Сынамасы бар бөтелке мұнай өнімінде ерімейтін тығынмен саңылаусыз жабылады, банкалар тығыз қақпақпен жабылады.

      Саңылаусыз жабылған бөтелкенің немесе банканың (арбитражды сынаманы және жеткізуге дайындалатын сынаманы сақтауға арналған) мойны полиэтиленді үлдірмен немесе басқа да тығыз материалмен оралады, баумен байланады, оның ұшы затбелгідегі саңылауға байланады. Баудың ұшы пломбаланады немесе тығыз картоннан немесе ағаш материалдан жасалған пластинаға сүргі құйылады және мөрленеді. Затбелгіні бөтелкеге (банкаға) жапсыруға жол беріледі.

      367. Тығыны бар бөтелкеге немесе банкаға жапсырылатын затбелгіде:

      1) сынаманы тіркеу журналы бойынша сынама нөмері;

      2) әскери бөлім (мекеме) нөмірі;

      3) жанармай атауы және оның маркасы;

      4) қолданыстағы стандарттың белгіленуі;

      5) жеткізуші кәсіпорынның атауы;

      6) резервуар нөмірі және отын құю биіктігі, партия, цистерна, бөшке, көлік нөмірі, сынама алынған кеменің атауы мен танкер нөмірі, сынама алынған күні, уақыты;

      7) сынаманы алған және мөрлеген адамдардың лауазымы мен тегі, олардың қолы көрсетіледі.

      368. Жанармай сынамасы қоймалық ТТС-ға қойылатын өртке қарсы талаптарға жауап беретін үй-жайда сақталады.

      369. Жеткізу үшін арналған жанармайдың сынамасы "Қауіпті жүк. Жіктелуі мен таңбалануы" МЕМСТ 19433 бойынша ТТС-ның үшінші тобына қауіпті жүкке жатады. Арнайы сұйықтық "Улы заттар" қауіпті жүктің алтыншы тобына жатады.

      Жанармай сынамасы бар шыны ыдыс (шыны ыдыстың сыйымдылығы 1 литрден аспайды) ыдыстың барлық биіктігіне қақпағы мен ұяшықтары бар, бос кеңістігі жанбайтын жұмсақ төселетін және сіңіргіш материалмен толтырылған мықты ағаш (пластмасса, металл) жәшікке салынады. Жәшіктің қабырғасы саңылаусыз жабылған бөтелке мен банкадан 50 мм биік жабдықталады.

      Қажет болғанда жанармай металл немесе пластмасса банкада, топатайда және канистрада жеткізіледі, ол қосымша ағаш жәшікке немесе торға салынады. Сынамасы бар бір орынның брутто массасы 50 кг аспауға тиіс.

      Ішкі орамның дұрыстығын және тиісті орамнан тыс сынаманы жеткізумен байланысты салдарды жөнелтуші қамтамасыз етеді. Сынамасы бар орамға қауіптілік белгісі салынады.

      370. Қол жүгімен жанармай сынамасы бар тек бір орынды алып жүруге жол беріледі. Қол жүгімен сынаманы жеткізетін адамның іссапар мақсатын және жеткізілетін сынаманың толық атауын көрсетумен іссапар нұсқамасы болуға тиіс.

      Қол жүгімен жеткізілетін сұйық мұнай өнімінің және басқа да ТТС-ның сынамасы УП-2 арнайы қаптамасында болуға тиіс. Сұйықтық сыйымдылығы 1 литрден аспайтын қабырғасы қалың шыны бөтелкеге құйылады. Сынамасы бар бөтелке осы Нұсқаулықтың 367-тармағына сәйкес жеткізу үшін дайындалады, киіз төселген бөлінген (екі бөліктен тұратын) металл қорапқа қойылады. Қораптың бөліктері төсеміне (паронит, фторопласт үлгісіндегі) бұралады, герметикалықты жасау үшін қорап бөліктерінің біріктірілген жеріне ақ түсті қаңылтырдан белдік дәнекерленеді.

      Сынамасы бар орам ағаш (фанера, пластмасса, металл) жәшікке немесе картон қорапға салынады, бос кеңістік құрғақ ағаш үгіндімен (басқа да жұмсақ нығыздағыш материалмен) толтырылады. Жәшік жабылады (қақпағы шегелермен қағылады), картон қорап мықты жіппен байланады. Сынамасы бар ыдыстың жалпы массасы 20 кг аспауға тиіс.

6-тарау. УТС-мен жұмыс істеу

      371. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің жауынгерлік және арнайы техникасын пайдалану үшін, сондай-ақ олардың барлық түрін жөндеуді қамтамасыз ету үшін әскерге жанар және жағармай материалы қызметі жеткізетін немесе басқа қызметтер үшін оның қоймасында сақталатын техникалық сұйықтық мен майдың көп түрі қолданылады.

      Бірқатар арнайы техникалық сұйықтық пен май құрамында ішке түскен кезде, терімен жанасқанда немесе буымен демалған кезде жеке құрамның улануын немесе науқастануын тудыруға қабілетті улы компоненттер бар.

      372. УТС-мен жұмыс істеу осы Нұсқаулықта мазмұндалған қауіпсіздік талаптарын қатаң сақтауды талап етеді. УТС-пен жұмыс істеу қағидаларын орындамау өлімге әкеп соқтыратын жеке құрамның ауыр науқастануына және улануына әкелуі мүмкін.

      Организмге әсер ету дәрежесі бойынша олар қауіптілігі жоғары (шекті жол берілген концентрациясы (бұдан әрі – ШЖК) 0,1-ден 1 мг/м3 дейін), шекті қауіпті (ШЖК 1,1-ден 10 мг/м3 дейін) және қауіптілігі шамалы (ШЖК 10 мг/м3 жоғары) заттарға жатады.

      Қауіптілігі жоғары УТС-ға АМ2-ООР УС (АМ2-ООР-5В УС) салқындататын сұйықтығы және ФХЖ АМ2-13НЗ (ФХЖ АМ2-13-НЗ-5В) маркалы сүзгіні салқындататын сұйықтық жатады.

      Шекті қауіпті УТС-ға:

      1) 12Ф және 13ФМ фторхлоркөміртекті сұйықтығы;

      2) трихлорэтилен мен перхлорэтилен, этиленгликоль;

      3) 66 % этиленгликоль су ертіндісі;

      4) 40 және 65, Тосол – А, Тосол – А40, Тосол – А65, маркалы салқындататын төмен температурада қататын сұйықтық (антрифриздар), ПОЖ-70 және "Стеол-М" серпілуге қарсы сұйықтығы, "Полюс" мұз қатуға қарсы сұйықтығы, техникалық этилцеллозоль (И сұйықтығы); "Нева", ГТЖ 22М, "Томь", БСК тежегіш сұйықтығы; тетрагидрофурфурил спирті (ТГФ сұйықтығы) жатады.

      Қауіптілігі шамалы УТС-ға:

      1) 7-50С-3 жұмыс сұйықтығы;

      2) "Роса" тежегіш сұйықтығы;

      3) синтетикалық және минералдық май: ВНИИ НП 50-1-4у, Б-3В, ПТС-225, ЛЗ-240, ИМП-10, МН-7,5у, МС-8РК, МС-8п, солтүстік осьтік Сп;

      4) этилденген бензин: авиациялық Б-91/115, Б-95/1ЗО, Б-92 және автомобильдік АИ-80, АИ-93 және АИ-95 "Экстра" жатады.

      Негізгі физикалық-химиялық қасиеттері, уыттылық сипаттамасы және қолдану салалары осы Нұсқаулыққа 21-қосымшада келтірілген.

      373. УТС-ны қабылдау, сақтау, беру, жеткізу және қолдану жөніндегі жұмысқа жіберілетін жеке құрам жұмыс орнында кіріспе нұсқау беруді және бастапқы нұсқау беруді өткізгеннен, сондай-ақ олармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы бойынша сынақтар қабылдағаннан кейін әскери бөлім (мекеменің) командирінің (бастығының) бұйрығымен жарияланады.

      Қайта (ағымдағы) нұсқау беруді тоқсан сайын бөлімше командирі немесе оның орынбасары осы Нұсқаулыққа 22-қосымшаға сәйкес нұсқау берілетін адамның және нұсқау берушінің Еңбекті қорғау бойынша кіріспе нұсқау беруді тіркеу журналына (жеке нұсқау беру карточкасына) қолын қойғызып жүргізеді.

      374. Жұмыс істейтін адамды УТС-мен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шараларына оқытып-үйрету үшін, сондай-ақ уланған кезде зардап шеккен адамға алғашқы медициналық көмек көрсету үшін УТС сақтауда тұрған немесе қолданылатын Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері әскери бөлімінің командирі, әскери оқу орнының, кәсіпорны мен ұйымының бастығы оны ұйымдастырады, ал әскери бөлім жанармай қызметінің бастығы медицина қызметінің бастығымен бірлесіп, УТС-ны қабылдаумен, сақтаумен, берумен, жеткізумен және жұмыс істеумен байланысты жеке құраммен жарты жылда бір реттен сиретпей сабақ өткізеді. УТС-ның әсер ету, онымен улану белгісі және зардап шеккен адамға алғашқы медициналық көмек көрсету осы Нұсқаулыққа 23-қосымшада келтірілген.

      375. УТС-мен жұмыс істейтін адамның кәсіби науқастануының алдын алу мақсатында жұмысқа жіберер алдында алдын ала және кезеңдік (жылына бір рет) медициналық тексеру жүргізілуі қажет.

      376. УТС-мен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік шараларын қамтамасыз ету үшін мынадай жалпы талаптарды орындау керек:

      1) УТС-мен жұмыс істеу қағидаларын сақтау;

      2) сұйықтықты тек жабық, герметикалық ыдыста сақтау;

      3) оларды ауыстырып құю кезінде сұйықтықты ауызбен сормау, осы мақсатқа арналған сорғы мен үрімшесі бар резеңке шлангты пайдалану;

      4) сұйықтықпен жұмыс істеу уақытында шылым шекпеу және тамақ ішпеу;

      5) пайдаланылған сұйықтықты кәрізге құюға жол берілмейді;

      6) резервуарды тазалауды жеке қорғану құралдарын (ПШ-1 немесе ПШ-2 шлангілі газтұмшасы, арқанымен құтқару белдігі, комбенизон, резеңке етік және кенеп қолғап) пайдаланумен жүргізу, тазалау аяқталғаннан кейін олар мұқият жуылып, кептіріледі. Осы жұмысты жүргізу үшін әскери қызметшілер мен азаматтық персоналды арнайы киіммен жабдықтау Қазақстан Республикасы Қорғаныс минисрінің 2015 жылғы 27 мамырдағы № 277 бұйрығымен бекітілген (бұдан әрі – № 277 бұйрық) Бейбіт уақытқа арналған Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін заттай мүлікпен жабдықтау нормаларының 30-нормасына сәйкес жүргізіледі (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11557 тіркелген);

      7) УТС буының рұқсат етілген шектен жоғары коцентрациясы кезінде жұмысты орындаған барлық жағдайда А маркалы сүзгілі газтұмшасын пайдалану қажет;

      8) УТС-мен барлық жұмыс (бензиннен басқа) арнайы киімде орындалады, сондай-ақ жұмыс істейтін адамның жеке қорғану құралдары болуға тиіс (газтұмша, герметикалық қорғаныш көзілдірігі, техникалық резеңке қолғап);

      9) сұйықтықпен жұмыс аяқталғаннан кейін қолды сабындап сумен жуу керек;

      10) сұйықтықтың шашырап кетуі мүмкін болғанда қорғаныш көзілдірігін қолдану қажет, ал көздің түйілуі пайда болған және тыныс алу жолы тітіркенген кезде жалпыәскери сүзгілі газтұмшаны кию қажет;

      11) сұйықтық киімге тиген кезде оны шешу және жуу қажет. Төгілген сұйықтықты көп мөлшердегі сумен жуу, үй-жайды желдету қажет. Ластанған сұйықтық пен суды қоймалжың сөндірілген әктаспен бейтараптандыру, шыны ыдысқа жинап салу және су тоғанынан алыс жерге көму қажет.

      Олар УТС қалдығынан (бензиннен басқа) босатылғаннан кейін сақтау, айдау және жеткізу құралдарын зарарсыздандыру арнайы бөлінген алаңда көп мөлшердегі сумен жуу, булау және кептіру арқылы жүргізіледі. Техниканы сумен жуу нәтижесінде алынған ағынды су хлорлау (Са СІ тотығы) және озондау (озон тотығы) немесе калций гидроксиді (сөндірілген әктас немесе әктас суы), натрий гидроксиді, аммиак суы ертіндісімен бейтараптандыру жолымен өңделеді.

      377. Фосфорорганикалық қосылыс негізіндегі сұйықтыққа СС АМ2-ООР (СС АМ2-ООР-5В), ФХКС АМ2-13НЗ (ФХКС АМ2-13НЗ-5В) маркасындағы салқындататын және сүзу-салқындату сұйықтығы жатады, олар арнайы техника бұйымында қолданылады. Осы сұйықтықтың тері мен көздің шырышты қабықшасын, мұрын жолын тітіркендіретін әсері бар, зақымданбаған тері арқылы өтіп кетуге қабілетті.

      378. Сұйықтық киімге тиген кезде оны шешіп, жуу қажет.

      Төгілген сұйықтықты көп мөлшердегі сумен жуу, үй-жайды желдету қажет. Ластанған сұйықтық пен суды құрамында хлор бар заттармен зарарсыздандыру керек.

      379. Авариялық жағдайда төгілу алаңы ауқымды болғанда жеке құрам жалпы әскери сүзгілі газтұмшада оларды жою жұмысын жүргізеді.

      Тұтанған кезде өрт сөндіру құралдарын: шағын және шашыратылған ағын түріндегі суды, ПО-1 ауа-механикалық көбікті, химиялық-көбікті, ауа-көбікті, көмірқышқыл, ұнтақ тәрізді өрт сөндіргішті, асбест матаны қолдану қажет.

      380. Фосфорорганикалық қосылыс негізіндегі сұйықтықпен уланудың алдын алу үшін олармен жұмысты төмендегі жұмыс аймағындағы жерден ауаны күштеп кетірумен механикалық тарту-сору желдеткішімен жабдықталған желдетілетін үй-жайда жүргізу қажет.

      381. Фосфорорганикалық қосылыс негізіндегі сұйықтыққа 12Ф және 13ФМ фторхлоркөміртегі сұйықтығы жатады, олар агрессивті ортамен байланысқа түскен кезде айыру, аспаптық, манометрикалық сұйықтық ретінде қолданылады.

      12Ф және 13ФМ сұйықтығы ашық от және 250ºС температурада термикалық ыдырайтын уытты өнімнің түзілуімен ыдырайды.

      Сұйықтық, әсіресе құрамында термикалық ыдырайтын өнім бар будың көп мөлшерімен дем алу кезінде жіті улану болуы мүмкін.

      382. Фосфорорганикалық қосылыс негізіндегі сұйықтықпен уланудың алдын алу үшін мынадай сақтық шараларын сақтау қажет:

      1) сұйықтықты қыздырумен байланысты барлық жұмысты оның, әсіресе, оның термикалық ыдырауынан болатын өнім буының өндірістік үй-жай ауасына таралуына жол бермей ауасы сорылатын шкафта жүргізу;

      2) сұйықтық құйылған аппаратураны толық герметикалау;

      3) сұйықтықпен жұмыс істеу кезінде шылым шегуге және тамақ ішуге жол бермеу;

      4) қорғалмаған қолмен сұйықтықты ұстауға жол бермеу;

      5) сұйықтықпен жұмыс аяқталғаннан кейін қолды сабындап жуу.

      383. Хлорорганикалық қосылыс негізіндегі сұйықтыққа трихлоэтилен және перхлорэтилен (тетрахлорэтилен) хлорорганикалық еріткіші жатады, ол негізінен жақпамай, май, балауыз үшін экстрагент ретінде киімді тазалау, металдың майын тазарту үшін қолданылады.

      Трихлоэтилен және перхлорэтилен ашық отпен жанасқан кезде қатты әсер ететін улы зат – фосгенді түзумен ыдырайды, есірткілік әсерге ие, нерв жүйесіне қатты әсер етеді, дерматит пен экзема болуы мүмкін.

      384. Хлорорганикалық қосылыс негізіндегі сұйықтықпен уланудың алдын алу үшін барлық жұмысты А маркалы газтұмшамен, фосген түзілуі мүмкін жағдайда В маркалы газтұмшада жүргізу қажет. Жоғары концентрацияда – ауаны күштеп берумен оқшаулайтын шлангілі газтұмшаны пайдалану керек, жұмысты арнайы мақта-мата киімде хлорланған полиэтилен қолғаппен жүргізу керек.

      Өрт сөндіру құралдары – химиялық көбік және суды шашыратып құю.

      385. Гликоль мен оның туындысы негізіндегі сұйықтыққа мыналар жатады:

      1) этиленгликоль; этиленгликольдің 66 % судағы ерітіндісі;

      2) төмен температурада қататын 40, 65 маркалы салқындатқыш (антифриз), Тосол – А, Тосол – А40 сұйықтығы;

      3) ПОЖ-70 серпілуге қарсы сұйықтығы;

      4) техникалық этилцеллозоль (И сұйықтығы);

      5) "Нева", ГТЖ-22М, "Томь", "Роса" тежегіш сұйықтығы.

      Гликоль мен оның туындысы негізінде дайындалған сұйықтықтың ішімдікке тән иісі мен тәттілеу дәмі бар және спирттік ішімдік ретінде қабылдануы мүмкін. Техникалық қауіпсіздікті бұзған кезде және оларды мас болу мақсатында ішкен кезде ауыр улану туғызады, ал кейбір жағдайда өлімге әкеледі.

      386. Гликольмен және оның туындысы негізіндегі сұйықтықпен жұмыс істеу кезінде және уланудың алдын алу мақсатында нақты тауар өніміне тиісті нұсқаулықта көрсетілген қауіпсіздік техникасы қағидаларын қатаң орындау қажет.

      387. Спирт және спирт негізіндегі сұйықтыққа мыналар жатады: тетрагидрофурфурил спирті (ТГФ), БСК тежегіш сұйықтығы, "Стеол-М" серпілуге қарсы сұйықтығы.

      Спирт негізіндегі сұйықтықтың уыттылығы оның құрамындағы будың тығыздығы жоғары және дем алған кезде жіті улану қаупін туғызатын тетрагидрофурфурил, бутил спиртінің болуымен байланысты. "Стеол-М" сұйықтығының құрамына қауіпті зат болып табылатын хромды-қышқылды калий кіреді.

      Спирт негізіндегі сұйықтықтың алкогольге тән иісі мен ащы дәмі бар, сондықтан қауіпсіздік техникасын бұзған және мас болу мақсатында ішкен кезде қатты улануға әкелуі мүмкін.

      388. Спиртпен және спирт негізіндегі сұйықтықпен жұмыс істеу кезінде ол сақталатын және онымен жұмыс жүргізілетін үй-жайдың жабдықталуына ерекше назар аудару керек. Көрсетілген үй-жай табиғи немесе механикалық тарту-сору желдеткішімен жабдықталған болуға тиіс.

      Осы өнімнің тез тұтануына және жарылу қаупі бар екеніне байланысты оны құятын және сақтайтын жерде ашық отты қолдануға жол берілмейді. Онымен зертханалық жұмыс тек ауасы сорылатын шкафта жүргізіледі.

      Өрт сөндіру құралдары: химиялық-көбікті, ауа-көбікті, көмірқышқыл, ұнтақ тәрізді өрт сөндіргіш, асбест мата. Спиртпен және сұйықтықпен жұмыс істеу кезіндегі басқа сақтық шаралары осы Нұсқаулықтың 468-тармағында мазмұндалған.

      389. Улы қоспасы бар май мен сұйықтыққа мынадай синтетикалық және минералды май жатады: 7-50С-3, ВНИИ НП 50-1-4ф, ВНИИ НП 50-1-4у, Б-ЗВ, ПТС-225, ЛЗ-240, ИМП-10, МН-7,5у, МС-8РК, МС-8п, Сп солтүстік осьтік. Бұл майдың құрамында адам организміне әсері бойынша өте қауіпті және қауіпті болып табылатын әртүрлі негіздегі 0,1-5% дейінгі (массасы бойынша) мөлшердегі функционалдық қоспасы (тозуға қарсы, қорғаныш, тотығуға қарсы, таттануға қарсы, питтингке қарсы және басқа) бар.

      Улы қоспасы бар маймен улану оның қорғалмаған тері қабатына ұзақ және жүйелі әсер етуі кезінде туындайды.

      Қатты улану оны жоғары температурада ұзақ пайдаланған жағдайда әскери техниканың жабық жүйесіндегі майдың термикалық ыдырауынан түзілген өнімнің буымен дем алғанда туындайды.

      390. Улы қоспасы бар маймен және сұйықтықпен уланудың алдын алу үшін мынадай сақтандыру шараларын сақтау қажет:

      1) жоғары температура кезінде жүргізілетін барлық жұмысты жақсы желдетілетін үй-жайда (сору шкафында) немесе ашық ауада арнайы киімді (халат, қолғап, жеңдік және оқшаулайтын үлгідегі қолғап) қолданумен жүргізу;

      2) улы қоспасы бар май мен сұйықтық киімге тиген кезде оны керосинмен сүрту, ал содан кейін ашық ауада кептіру қажет;

      3) гидравликалық және май жүйесін жөндеуді онда қысым болмаған кезде және қозғалтқыш суығаннан кейін жүргізу;

      4) жұмыс аяқталған соң жұмыс құралын керосинмен жуу және сабынмен жылы душ қабылдау.

      391. Әскери техниканы пайдалану үшін қолданылатын этилденген бензинге Б-91/115, Б-95/130, Б-92, АИ-80, АИ-93, АИ-95 "Экстра" маркалы бензин жатады.

      Этилденген бензин құрамында этил сұйықтығы бар. Этил сұйықтығының негізгі құрамдас бөлігі организмге жиналатын қасиеті бар қауіптілігі жоғары тетраэтилқорғасын болып табылады.

      Этилденген бензин қорғалмаған тері қабатына және киімге жиі тиген кезде, сондай-ақ оларды желдетілмейтін және аз желдетілетін жабық үй-жайда құю кезінде көп мөлшерде булануына байланысты анағұрлым қауіпті болады. Бензинмен улану қаупі осы өнім сақталған резервуар мен ыдысты тазарту, жөндеу кезінде, оларды құйып алған соң зарарсыздандыру, сондай-ақ бөлшектерді жуу мен тазарту және қозғалтқышты жөндеу кезінде туындауы мүмкін болады.

      Ол организмге түскен кезде этилденген бензинмен улану әсіресе қауіпті.

      392. Этилденген бензинді қолдану кезінде онымен уланудың алдын алу мақсатында мынадай сақтық шараларын сақтау қажет:

      1) этилденген бензинді қол жуу және киім тазалау үшін, жұмыс және техникаға қызмет көрсету кезінде еріткіш ретінде, сондай-ақ үй шаруасында жеке мақсат үшін қолдануға жол берілмейді;

      2) этильденген бензинмен барлық жұмыс арнайы киімде орындалады, одан басқа, сақтау құралдарын тазарту жұмысымен айналысатын жеке құрам жеке қорғаныс құралдарын қолданады;

      3) этильденген бензин төгілген киімді дереу шешіп, керосинмен және ыстық сумен жуу, содан кейін ашық ауада кептіру керек.

      393. Жеткізу көлігінің түріне қарамастан, УТС-ны тек стандарттар талаптарына немесе осы өнімнің техникалық шарттарына жауап беретін арнайы орамда жеткізуге жол беріледі.

      УТС-ны жеткізу құралдарына тиеу тығыз жабылған және герметикалық жағынан тексерілген, жөнелтушінің пломбасымен пломбаланған (мөрленген) ыдыста жүзеге асырылады.

      394. Шыны бөтелкедегі УТС бос аралығы жұмсақ орау материалымен (жоңқа, сабан және басқа) толтырылған ағаш жәшікке, торға немесе себетке оралады. Ашық жәшіктің қабырғасы аузы тығындалған шөлмектен 5 см жоғары орнатылады. УТС-ны шыны ыдыста аздан жіберіп жеткізген кезде ол қақпағы бар ағаш жәшікке тығыздалып оралады. Ыдыс техникалық құжаттамада бекітілген нормаларға дейін толтырылады.

      395. Жүк жөнелтуші УТС бар әрбір орау орнында (қақпағында және екі бүйірінің біреуінде) осы сұйықтыққа қолданыстағы стандарттармен көзделген жүктің қауіптілігі туралы жапсырма қағазды жапсырады немесе трафаретпен жазады. Себеттегі бөтелкеге тақтайшада жабыстырылған жапсырма қағаз кендір жіппен немесе жұмсақ сыммен бекітіледі. Тасымалдайтын ыдыс таңбаланып, манипуляциялық белгі және қауіптілік белгісі салынады.

      396. Әрбір ыдыс бірлігіне трафареттің көмегімен сумен және төгілген өніммен жуылмайтын жазу жазылады, ол мыналарды қамтиды:

      1) өнімнің атауы, маркасы;

      2) стандарт белгісі;

      3) әзірлеуші кәсіпорынның тауарлық белгісі;

      4) ыдыстың нетто (брутто) салмағы немесе мөлшері;

      5) өнімнің дайындалған күні (айы және жылы);

      6) партия нөмірі;

      7) ТТС үшін "У" және "ӨРТ ҚАУПІ БАР" деген жазу.

      397. Көлік түріне қарамастан УТС құйылған бөшке, топатай, бөтелке, канистра көлік құралында тығыны жоғары қаратылып қойылады және оларды жеткізу кезінде домалап кетуін (сырғып кетуін) және бүлінбеуін болдырмау үшін мықтап бекітіледі.

      398. УТС-ны тиеу және түсіру кезінде жүкті зақымданудан қорғау және сақтық шараларын сақтау қажет. УТС бар ыдысты домалатуға, сүйретуге және лақтыруға жол берілмейді. Бөтелкедегі УТС арнаулы арбада жеткізіледі немесе ұяшығы бар зембілмен алып жүріледі. Себет тұтқасының мықтылығы мен түбін алдын ала тексергеннен кейін себеттегі бөтелкені тұтқасынан ұстап алып жүруге жол беріледі. Жүгі бар бір адамның шыны ыдысты арқасына, иығына немесе алдына салып жеткізуге жол берілмейді.

      399. Механикаландыру құралдары көмегімен толтырылған резервуарды және ыдысты тиеуді және түсіруді аса сақтықпен жүргізу керек. Тиеу (түсіру) жөніндегі барлық операция баяу орындалуы керек. Жүкті жұлқуға, соғуға, итеруге, шайқауға және төмен түсу кезінде кенет тежелуге жол берілмейді.

      Тиеу командасының жетекшісі жеке құрамның қауіпсіздік талаптарын сақтауын қадағалауға міндетті.

      400. УТС-ны түсіру алдында еденге төгілген өнімнің болмауына көз жеткізу қажет. Егер теміржол вагонын, кеменің трюмін, ұшақтың (тікұшақтың) жүк кабинасын немесе автомобиль шанағын қарап тексеру кезінде зақымданған ыдыс немесе төгілген сұйықтық анықталса, сақтық шараларын сақтап, дереу зақымданған қораптан немесе төгілген сұйықтықтан арылу шаралары қабылданады.

      Барлық жағдайда түсіруді бастар алдында теміржол вагонын, ұшақтың (тікұшақтың) жүк кабинасын, кеменің трюмін және басқа да УТС бар жабық орынды есікті, терезені, люкті ашу арқылы желдету керек.

      401. Түсіру аяқталған соң сақтандыру шараларын және қауіпсіздік талаптарын сақтап, вагонды жеткізілетін жүк пен қоқыс қалдығынан мұқият тазарту, ал қажет болған жағдайда осы Нұсқаулықтың 6-тармағына сәйкес оларды залалсыздандыру қажет.

      402. УТС-ны теміржол көлігімен жеткізу Достастық мемлекеттерінің Теміржол көлігі жөніндегі кеңесі бекіткен "Теміржолмен қауіпті жүкті жеткізу қағидалары" туралы 1996 жылғы 5 сәуірдегі № 15 хаттамаға сәйкес жүзеге асырылады.

      УТС-ны теміржолмен жеткізуге беру кезінде жүкті жөнелтуші әліпбилік сілтемеге сәйкес жүкқұжатында жүктің дәл атауын және "№ __ авариялық карточкасы" түріндегі авариялық карточканың нөмірін көрсетеді.

      403. УТС-ны жеткізу үшін жүк жөнелтушіге (жүк қабылдаушыға) тиесілі теміржол цистернасы, жабық вагон, арнайы вагон немесе жүк жөнелтуші (жүк қабылдаушы) жалдаған арнайы бөлінген цистерна мен вагон пайдаланылады. Кейбір УТС-ны әмбебап контейнерде және жүк жөнелтушінің немесе жүк қабылдаушының арнайы контейнерінде жеткізуге жол беріледі. Негізгі жүкті жабық вагон мен контейнерде, сондай-ақ ашық жылжымалы құрамдағы қауіпті жүгі бар контейнерде орналастыру және бекіту жүкті тиеу мен бекітудің техникалық шарттарына сәйкес жүргізіледі. Қауіпті жүкті арнайы контейнерге орналастыру және бекіту тәсілдерін жүк жөнелтуші әзірлейді және бекітеді.

      404. УТС станциядан жүкті алушы жүктің келгені туралы хабарды алған сәттен бастап 24 сағат ішінде әкетіледі. Алушы өзіне келген қауіпті жүкті қабылдап, оны станциядан уақтылы әкетеді.

      405. Тиеу пунктіне тіркелген арнайы жабдықталған вагон, вагон-цистерна немесе арнайы жабдықталған цистерна түсірілген соң жабдықпен бірге толық жеткізу құжаты бойынша жүк қабылдаушының пломбасын қойғызу үшін тіркеу станциясына жіберіледі. Арнайы және жалға алынған вагонға тиеу және түсіру кіреберіс жолда жүргізіледі. Осы вагонда жүкті тек вагондап жөнелтумен жеткізуге жол беріледі.

      406. Жүкті алушы төмен қататын салқындатқыш сұйықтықтан, этиленгликольдан, тетрагидрофурфурил спиртінен кейін теміржол цистернасын залалсыздандыруды цистерна қазандығын сумен бірнеше рет жуу жолымен жүргізеді. Жүкті алушы залалсыздандырылған цистернаны жабады, қақпағын пломбалайды. Пломбаның қасына "БОС, УЛЫ" деген жазуы бар бирка ілінеді.

      Теміржол цистернасынан бензин мен майды құйып алғаннан кейін оны қалдықтан белгіленген нормаларға дейін тазарту қажет, қақпағын байлап, соқпай (ұшқынның пайда болуын болдырмау үшін) тығыздап жауып және сомынмен тартып, содан кейін өзінің пломбалайтын қысқышымен цистернаны пломбалау қажет.

      407. УТС автомобиль көлігімен автоцистернада, бөшкеде, топатайда, канистра мен бөтелкеде жеткізіледі.

      408. УТС-ны автоцистернада жеткізу кезінде формулярда әрбір жеткізуге осы сұйықтықты толтыруға және жеткізуге жарамдылығы туралы жазба жасалады. Жазбаны автоцистернаның жай-күйін тексеретін бөлімнің (бөлімшенің) лауазымды адамы растайды.

      409. Жүк автомобилінің шанағына УТС бар бөшке мен бөтелке бір қатарға, канистра мен топатай екі қатарға орналастырылады.

      Автомобиль толық тиелмеген кезде бөшке, топатай, канистра шанақтың алдыңғы жағына тығыз орналастырылып, сыммен мықты бекітіледі немесе тыспен (тормен) жабылады.

      410. Автоцистернаны тексеру кезінде герметикалылығына, ішкі бетінің тазалығына және автомобиль рамасына бекітілу сенімділігіне ерекше назар аударылады.

      411. Автомобиль көлігімен жеткізу кезінде мыналарға жол берілмейді:

      1) автомобильді орнынан күрт қозғауға және тежеуге;

      2) жоғары жылдамдықпен күрт бұруға;

      3) УТС-ны жүк автомобилінің кабинасында және жеңіл автомобильдің жолаушылар отыратын бөлігінде жеткізуге;

      4) УТС-ны азық-түлікпен, заттай мүлікпен немесе жеке құраммен бірге жеткізуге;

      5) УТС-ны алып жүретін адамдардың автомобиль кабинасында болуына.

      412. УТС құйылған автомобиль цистернасы мен ыдысты тамақ өнімін жеткізу және сақтау үшін пайдалануға жол берілмейді.

      413. УТС-ны әрбір жеткізген сайын жүк автомобилі мен автоцистернасы мұқият тазаланады, ал осы сұйықтықпен ластанған жер залалсыздандырылады.

      414. Ыдыстағы УТС-ны порт аумағындағы бөлінген жерге реттеп жинаған кезде бөренеге (жүктұғырға) реттеп қойылады, кенеппен жабылып, ыдыстың герметикалығына қатысты ұдайы бақылауда болады. Ағу байқалған кезде жүк иесі жүкті порт аймағынан дереу әкетеді.

      УТС бар бөшкені қатар арасына ағаш төсеумен биіктігі бойынша екі қатар реттеп қоюға жол беріледі.

      415. Кемеге тиеу алдында орам мұқият қарап тексеріледі. Ағу немесе оның ізі байқалған кезде сұйықтығы бар ыдысты жеткізуге қабылдамайды және дереу сақтау орнына қайтарады.

      416. Жабық ағаш жәшікке, бөшкеге, аралық материалы бар фибродан жасалған барабанға оралған шыны бөтелкедегі УТС кеме палубасында жеткізілетін.

      Жеткізетін ыдыс (жәшік, бөшке, барабан) қақпағында "ҮСТІ" деген жазу, бүйірінде қолданыстағы стандарттарға сәйкес манипуляциялық белгісі және қауіптілік белгісі жазылады.

      417. Ағаш тор мықты, осы тордағы топатайдың тесілу қаупінен сақтайтындай жақын орналасқан тақтайшадан жасалған болуға тиіс.

      418. Кемеге тиеуге алдын ала герметикалық ыдысқа құйылған, қоймада кемінде үш тәулік бақылауда болған УТС (әсіресе тез тұнатын) қабылданады.

      УТС-ны орау және орнын ұстау үшін жүк жөнелтуші жөнелтуді ұйымдастырады.

      419. Кемеде УТС-ның аққан орны анықталса, ол дереу кетіріледі, еденге құм себіледі және жинап алғаннан кейін сумен мұқият жуылады.

      420. Әуе көлігімен жеткізуге тек нормативтік техникалық құжаттамасы жасалуына сәйкес келетін және орауы кез келген ұшу режимінде (жағдайында) әуе тасымалының қауіпсіздігіне толық жауап беретін УТС жіберіледі.

      Шыныдан (фарфордан, керамикадан) жасалған ыдыста жеткізілетін УТС аққан және төгілген жағдайда зақымданудан және сұйықтықтың сіңіп кетуінен сақтану үшін, ұшу аппараты жүк бөлігінің еденіне жұғып және еденнің астындағы кеңістікке бойлап кетпеуі үшін УТС жеткілікті мөлшерде (күлмақта, кизельгур) инертті сіңіргіш материалмен оралуы қажет.

      421. Ұшу кезінде ішкі қысым салдарынан ыдыстың жарылуын (деформациялануын) және УТС-ның ағып кетуін болдырмау үшін ол толық толтырылады. Ыдысты толық толтырмау (газ кеңістігі) ыдыстың нақты сыйымдылығынан пайыздық байланыста белгіленеді (кемінде 10 %).

      422. Топтық ыдысқа тек бірге жеткізуге шек қойылмайтын УТС бар орам салынуы мүмкін.

      Әрбір УТС оны орау қағидаларына сәйкес жеке ыдысқа оралады.

      Осыдан кейін олар тиісті материалмен бөлінген топтасқан қорапқа реттеп салынады.

      423. Топтасқан ыдыс ретінде әмбебап контейнер мен тұғырық пайдаланылады. Контейнердің УТС-ны жеткізуге жарамдылығы мен жеткізуге жіберілгендігін жүк жөнелтуші сертификат арқылы растайды. Әмбебап контейнердегі жүк іште оның кез келген қозғалысын болдырмау үшін қозғалмайтындай орналастырылады және бекітіледі.

      424. Салмағы 10-100 кг және одан артық орамның тиеу-түсіру жұмысын орындау кезінде оны жылжытуға қолайлы құрылғымен жабдықталады. Салмағы 100 кг артық орам (бөшкеден басқа) жүк көтергіш жабдықтың көмегімен көтеру үшін құрылғысы болуы қажет.

      425. Қайтарылған ыдысты әуемен жеткізуге тек ішкі және сыртқы жағынан бірдей таза, кептірілген және зарасыздандырылған күйде жол беріледі, ол ыдыстың тазартылғаны және зарарсыздандырылғаны және әуе көлігімен жеткізу қауіпсіздігі туралы актілермен расталады.

      Қайтарылған ыдысты жеткізуге қабылдау туралы өтініште жүк жөнелтуші онда қандай сұйықтықтың жеткізілгенін, сондай-ақ ыдыстың тазартылғаны, кептірілгені және зарарсыздандырылғаны туралы көрсетеді. Өтінішке қоса ыдысты тазарту және зарарсыздандыру туралы акт беріледі.

      426. Ұшатын аппараттың сыртқы аспасында жеткізілетін барлық жүкке қауіптілік таңбасы мен белгісі орамның (ыдыстың) тікелей өзіне салынады. Ұшатын аппараттың және жүктің зақымдануын болғызбау үшін аспалы бирканы қолдануға жол берілмейді.

      427. Әскери бөлім комндирінің (бастығының) бұйрығымен УТС-ны қабылдау үшін офицердің төрағалық етуімен арнайы комиссия тағайындалады. Комиссияның құрамына міндетті түрде УТС-ның сақталуына материалдық жауапты адамдар енгізіледі.

      428. Комиссия мүшелеріне УТС-ны қолдану кезіндегі еңбек қауіпсіздігі бойынша нұсқау беру жүргізіледі, ол туралы нұсқау беруді тіркеу журналында жазба жасалады.

      429. Қабылдау барысында комиссияға:

      ыдыстың ақаусыздығын, пломбаның бүтіндігін, жүктің сақталғандығын тексеру;

      УТС-ны қабылдау жөніндегі барлық операцияның орындалуын бақылау;

      жүкті қабылдау актісін жасау қажет.

      430. УТС-ны қабылдау үшін қоймада осы өнімге тиісті таңбасы бар таза герметикалық жабылатын ыдыс (резервуар), айдайтын құралдар мен тиек құрылғысы дайындалады немесе ыдыстағы өнімді сақтау үшін жабдықталған арнайы орын бөлінеді.

      431. Өнімнің әрбір маркасына сәйкес УТС-ны қабылдау үшін жеке ыдыс (резервуар, бөшке, топатай) немесе ыдыс тобы бөлінеді.

      Жылжымалы айдау құралдары, әдетте УТС-ның белгілі бір маркасына бекітіледі.

      Ыдысты және май құятын құралдарды УТС-ның басқа маркасына пайдаланған жағдайда соңғысы осы Нұсқаулықтың 479-тармағының талаптарына сәйкес залалсыздандырылады.

      432. Теміржол (автомобиль) цистернасынан УТС-ны құйып алар алдында оны тұрақ және қол тежегішінің, сондай-ақ дөңгелектің астына орнатылатын тежегіштің (сынаның) көмегімен рельс жолына (жол төсеміне) мықтап бекіту қажет. Одан басқа, құятын көліктің, айдау құралдарының жерге түйістірілуін, дереу қолдануға дайын өрт сөндіру құралдарының, зардап шеккен адамға алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишаның болуын тексеру қажет.

      433. Теміржол және автомобиль цистернасынан УТС қалдырылмай толық құйып алынады. УТС бар цистерна люгінің немесе басқа ыдыстың қақпағын ашқанда ондағы өнімнің жиналған буынан улану мүмкін болғандықтан жел жағынан тұру керек. УТС-ны дереу құйып алу мүмкін болмаған жағдайда соңғысы пломбаланған күйде күзетуге өткізіледі.

      434. УТС-ны құйып алғаннан кейін айдау құралдары мен коммуникациялық құбыр толық айдалған өнімнен босатылады. Бұл ретте герметикалық ыдыста жиналған өнім әскери бөлім қоймасына өткізіледі.

      435. Улы қоспасы бар май мен сұйықтық, сондай-ақ қаупі аз УТС-ға жататын этилденген жанармай барлық қолдану жағдайында (бейбіт, жауынгерлік, оқу-жаттығу, марш) басқа мұнай өнімі сияқты сақталады, бірақ онымен жұмыс істегенде қауіпсіздік шараларын сақтау қажет.

      Осы өнімге (ұзақ сақталатыннан басқа) арналған резервуарды тазалау қауіпсіздік техникасы талаптарына сәйкес жылына бір рет жүзеге асырылады. Тазалау аяқталғаннан кейін резервуардың ішкі бетінің тазалығы тексеріледі және УТС-ның тиісті маркасын қабылдау және сақтау үшін пайдалану мүмкіндігі туралы тұжырыммен бар акт жасалады.

      436. Қауіптілігі жоғары және қалыпты қауіпті УТС-ны барлық қолдану жағдайында (бейбіт, жауынгерлік, оқу-жаттығу, марш) жылытылмайтын жабық арнайы жабдықталған үй-жайдағы (сақтау орнындағы) күзетілетін қоймада немесе басқа өнімнен бөлек уақытша бөлінген алаңда сақталады.

      Барлық УТС-ны сақтау орнында:

      1) сақталатын УТС түріне байланысты залалсыздандырғыш материалы бар қақпақпен жабылған, еденнен 15-20 см биік тұғырға орнатылған бөшке (жәшік);

      2) құрғақ үгінді құм (құрғақ ағаш үгіндісі) бар жәшік;

      3) қалақша күрек;

      4) суы бар (жазда) бөшке және шелектер;

      5) жеке қорғану құралы;

      6) осы Нұсқаулыққа 24-қосымшаға сәйкес УТС-мен уланған кезде алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған дәріқобдиша;

      7) "Бейбіт уақытқа арналған ҚР ҚК өртке қарсы қорғаныс мүлкімен жабдықтау нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 17 маусымдағы № 348 бұйрығына сәйкес (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11741 болып тіркелген) өрт сөндіру құралдары болады.

      437. Қауіптілігі жоғары және қалыпты қауіпті УТС-ны сақтау үшін уақытша бөлінген алаңның барлығы тікен сыммен қоршалады. Сақтау орнының есігінде, қақпасында (сұйықтықты алаңда сақтаған кезде) қауіптілік белгісі бар трафарет іліну керек, олар құлыппен жабылып, пломбаланады. УТС бар әрбір сақтау орнына (үй-жайға) әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) бұйрығы бойынша жауапты адам (офицер немесе келісімшарт бойынша әскери қызметші) бекітіледі, ол УТС-ны қабылдауды, сақтауды және беруді ұйымдастыруға және онымен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасы талаптарын қамтамасыз етуге жауап береді.

      Қауіптілігі жоғары және қалыпты қауіпті УТС-ны сақтау орнында мынадай ақпараттық материалы бар стендтер болады:

      1) УТС-пен жұмыс істеуге жіберілген лауазымды адамдар көрсетілген бөлім бойынша бұйрықтан үзіндімен;

      2) зардап шеккен адамдарға алғашқы медициналық көмек көрсету бойынша үзіндімен;

      3) УТС-ны алуға жүкқұжат үлгісімен.

      438. УТС сақталатын резервуар мен ыдыс ақаусыз, герметикаланып жабылған және әрқашан пломбаланған болуға тиіс.

      Барлық қабылданатын және құятын құрылғы міндетті түрде пломбалануға тиіс.

      Бос ыдыс пен УТС бар ыдысты пломбаланбаған күйде және тіпті аз уақытқа болса да, әсіресе дала жағдайында күзетсіз қалдыруға, сондай-ақ белгіленген таңбалануы жоқ ыдыста УТС-ны сақтауға қатаң түрде жол берілмейді.

      439. УТС-ны сақтау, жеткізу және айдау құралының барлық түрі таңбаланған болуға тиіс.

      440. УТС-ны техника тұрағы орнында, қызметтік, өндірістік және осы мақсатқа арналмаған басқа да үй-жайда сақтауға жол берілмейді.

      Регламенттік (жөндеу) жұмыс үшін бөлімшелерге берілген және жұмыс күні бойы толық пайдаланылмаған қауіптілігі жоғары және қалыпты қауіпті УТС-ны қауіптілік белгісін салумен сейфте сақтауға жол беріледі, оны жөндеу бөлімінің командирі жауып, мөрлейді. Жұмыс аяқталғаннан кейін барлық артылып қалған, сондай-ақ жүйеден құйылып алынған сұйықтық бөлім қоймасына өткізіледі.

      441. Бос резервуар мен УТС-дан босаған ыдысты, оның ішінде УТС-ны жеткізгеннен және бергеннен кейін залалсыздандырылмаған авотомобильмен жеткізу мен айдау құралдарын пломбаланған түрде сақтау орнында немесе тікенді сыммен қоршалған уақытша бөлінген алаңда сақтау керек.

      442. УТС-дан босаған ыдысты су және азық-түлік өнімін сақтау және жеткізу үшін пайдалануға қатаң түрде жол берілмейді. Азық-түлік емес өнімді сақтау және жеткізу үшін бұл ыдысты тек ерекше жағдайда ғана және оны жақсылап тазалап, жуғаннан кейін пайдалануға болады.

      443. УТС-ның сақталуын қамтамасыз ету және олардың ағып кетуінің алдын алу үшін осы өнім бар барлық сақтау құралын (резервуар, бөшке, топатай, канистра) жауапты адамдар күн сайын қарап отыру керек.

      444. УТС бар резервуардан немесе ыдыстан ағу анықталған жағдайда оны жою жөніндегі шараларды шұғыл қабылдау қажет. УТС-ның ағуын тоқтату мүмкін болмаған жағдайда ол дайын қосалқы (резервтегі) ыдысқа қажетті қауіпсіздік шараларын сақтап құйып (құю) алынады. УТС-ны сақтау барысында резервтегі таза бос ыдысты екі жүз литрлік 100 бөшкеге – 1 бос ыдыс есебімен сақтау көзделеді.

      УТС-мен ластанған және ол төгілген жер қорғалады және залалсыздандырылады.

      445. УТС-ны қолданудың барлық жағдайында ол орталық және әскери қоймадан жабдықталым органының жүкқұжаты (тәртіптемесі) бойынша тиеледі және беріледі. Оны тиеу және беру осы Нұсқаулықтың 393-тармағында көзделген көлік құралы мен ыдыс түрінде жүзеге асырылады.

      446. УТС-ны алған кезде алушыда қажетті құжаттардан басқа, УТС-мен жұмыс істеуге жіберу туралы бөлім бойынша бұйрықтан үзінді болуға тиіс.

      447. Тиеу және беру кезінде УТС-ның сақталуын қамтамасыз ету мақсатында жеткізу құралдары мен ыдыстың ақаусыздығына және герметикалығына, сондай-ақ жеткізу құралдарының сенімді бекітілуіне ерекше назар аудару қажет.

      448. УТС-мен теміржол немесе автомобиль цистернасын толтыру алдында осы Нұсқаулықтың 403 және 408 – 410-тармақтарында мазмұндалған дайындық операциясы орындалуы керек.

      Цистернаны УТС-мен толтырғаннан кейін барлық құбыр жолы коммуникациясы және құю құралы өнім қалдығынан босатылады.

      Жиналған сұйықтық қалдығы бөлімше қоймасына герметикаланған және пломбаланған ыдыста өткізіледі.

      Тиеу құжаттарында осы Нұсқаулыққа 25-қосымшаға сәйкес міндетті түрде жүк қауіптілігінің санаты көрсетіледі.

      449. Бензин мен майдан басқа УТС-ны әскери бөлім қоймасынан беру бөлімше командирі мен жанармай қызметінің (жабдықтау органының) бастығы қол қойған наряд (жүкқұжаты) бойынша жүзеге асырылады.

      Жүкқұжатының алдыңғы бетінде "У" деген жазу болады, ал артқы бетіне алушы оны пайдалану және алынған УТС-ны жеткізу қағидаларын білетіні туралы қол қояды.

      450. УТС-ны әскери бөлімнің жабдықтау органынан алу үшін бөлім (бөлімше) командирлері жабдықтау (қызмет) органына оның шығыс нормаларын ескеріп жасалған сұйықтықтың қажетті мөлшерінің есеп-негіздемесін қоса беріп, жазбаша түрде өтінім ұсынады.

      Аталған құжаттарды ресімдемей және қамту органының рұқсатынсыз УТС-ны барлық беру жағдайы дереу тексеріледі, ал оған кінәлі ададмар қатаң тәртіптік жауаптылыққа тартылады.

      451. Нормативтік техникалық құжаттардың талаптарына сәйкес УТС тек тікелей арналуы бойынша – пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа (басшылыққа) сәйкес және белгіленген шығыс нормасы шегінде әскери техниканы пайдалану үшін пайдаланылады.

      452. УТС-ны тікелей арналуы бойынша емес (жүйені жуу, шаруашылық және басқа мұқтажға) беруге және пайдалануға қатаң түрде жол берілмейді.

      453. Әскери техника бұйымының жұмыс жүйесінде УТС-ны қолдану кезінде жүйенің герметикалығын күнделікті бақылау және айқындалған ақауды уақтылы жою қажет.

      454. УТС маусымдық мақсат үшін техниканы пайдаланудың температуралық диапазонына сәйкес қолданылады. УТС-ны техника жүйесінде араластыруға оның үйлесімділігі мен өзара ауыстыру туралы директивалық нұсқау бар болғанда жол беріледі.

      Маусымдық сұйықтықты ауыстыру техникаға маусымдық техникалық қызмет көрсету кезінде жүзеге асырылады. Құйып алынған маусымдық УТС тұндырылады, сүзіледі және оны тарауда мазмұндалған қауіпсіздік шараларын сақтап, арнайы дайындалған герметикалық ыдыста сақталады.

      455. Сүзілген УТС сапасы қойма (бөлім) зертханасы нақты өнімге нормативтік техникалық құжаттама талаптарына сәйкестігіне жүргізетін зертханалық талдау нәтижесі бойынша анықталады.

      Оның сапа көрсеткішінің белгіленген талаптарға сәйкес келген кезде пайдаланылған сұйықтықты тікелей арналуы бойынша қайта пайдалануға жол беріледі.

      456. Пайдаланылған УТС тиісті маркадағы жаңа сұйықтық үшін көзделген қауіпсіздік шараларын сақтап қабылданады, сақталады, беріледі және жеткізіледі.

      457. Техниканы жөндеу органына жіберер алдында, сондай-ақ оның жүйесінің жекелеген торабын және агрегатын жөндеу алдында УТС толығымен құйып алынады және дереу әскери бөлім қоймасына тапсырылады. Техниканы өз жүрісімен жөндеу кәсіпорнына (зауытқа) жөнелткенде жүйе мен агрегаттан қолданылатын УТС-ны құйып алу және тапсыру ол жөндеу кәсіпорнына (зауытқа) келген кезде осы кәсіпорында құйып алынған УТС мөлшерін міндетті түрде есепке алумен жүзеге асырылады.

      458. УТС-ны бір әскери бөлімнен екіншісіне, сондай-ақ бір бөлімшеден екіншісіне беруге тиісті қамтамасыз ету органы (қызметі) бастығының арнайы жазбаша рұқсатынсыз жол берілмейді.

      459. УТС сапасын бақылау қоймада оны қабылдау, сақтау, тиеу және беру кезінде, сондай-ақ әскери бөлім зертханасында жүзеге асырылады. Әскери бөлімде өз зертханасы болмаған кезде УТС-ны талдау жабдықталым органы бастығының нұсқауы бойынша жақын жердегі орталық (әскери) қоймада немесе орталық зертханада жүргізіледі.

      460. УТС сапасын бақылау мынадай мақсатта ұйымдастырылып, жүргізіледі:

      1) УТС сапасы физикалық-химиялық көрсеткішінің өнімге жасалған нормативтік техникалық құжаттар талаптарына сәйкестігін анықтау (өнімнің сұрыпталғанын айқындау);

      2) жеткізу, сақтау және қолдану кезінде өнімнің бүлінуінің алдын алу;

      3) уақтылы жаңалау;

      4) материалдық бөлімде ұтымды қолдану;

      5) әзірлеуші зауыттың ыдысында және құю ыдысында (багында), әскери техника бұйымында ұзақ уақыт сақтау процесіндегі УТС-ның сапалық жай-күйін бағалау.

      461. УТС сапасын зертханалық тексеру осы Нұсқаулықта белгіленген тәртіппен және мерзімде өнімге нормативтік техникалық құжаттама талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      Сұйықтыққа талдау оның сапасы төмендеген немесе оған күмәнданған кезде, оларды кезекті тексеру мерзімін күтпей жүргізіледі.

      462. Резервуардан, теміржол немесе автомобиль цистернасынан, бөшкеден, топатайдан және басқа да сақтау мен жеткізу құралынан УТС сынамасын алу белгіленген нысан бойынша жүргізіледі және актімен ресімделеді. Сынама үлгісін алу жұмысын орындауда қауіпсіздік талаптарын сақтау қажет.

      463. УТС сынамасы сапаны бақылау орнына УП-2 арнайы орауында жеткізілуге тиіс, ол үшін УТС сыйымдылығы 0,8 дм3 таза құрғақ шыны бөтелкеге құйылады. Бөтелкені сыйымдылығының 90 %-ынан асырмай толтырады.

      464. Сынама бар бөтелке тығынмен немесе УТС-да ерімейтін төсемі бар бұрандалы қақпақпен герметикаланып тығындалады. Тығындалған бөтелкенің аузы полиэтилен үлдірмен немесе сынаманың сақталуын қамтамасыз ететін басқа қатты материалмен оралады және жіппен байланады, оның ұшы этикеткадағы тесікке кигізіледі. Кендір жіптің ұшы пломбаланады немесе қатты картон немесе ағаш пластинаға сүргішпен құйып, мөрлейді, Этикетканы шыны ыдысқа жапсыруға жол беріледі.

      Этикеткада:

      1) есепке алу журналы бойынша сынама нөмірі;

      2) УТС атауы;

      3) жеткізуші кәсіпорын атауы;

      4) резервуардың нөмірі мен құю биіктігі;

      5) партия, көлік ыдысы бірлігі, цистерна нөмірі;

      6) сынама алынған кеме атауы және танк нөмірі және т.с.с.;

      7) сынаманың алынған күні, уақыты;

      8) сынаманы сақтау мерзімі;

      9) УТС-дағы стандарт белгісі;

      10) ТТС үшін "У" және "ӨРТ ҚАУПІ БАР" деген жазу;

      11) сынаманы алған және мөрлеген адамның лауазымы мен тегі көрсетіледі.

      Көрсетілген үлгімен дайындалған сынаманы осы тарауда белгіленген тәртіппен тасымалданатын УП-2 орамасына салады.

      465. УТС сынамасы ішкі орауының дұрыстығын жөнелтуші ұйымдастырады.

      466. Орталық қойма зертханасы мен МТС базасының зертханасы әскери бөлімнен УТС сынамасын жүкқұжаты бойынша қабылдайды, саны бойынша оны есепке алуды жүргізеді, ал сынаманың қалдығы ол туралы акт жасаумен жүкқұжаты бойынша беріледі немесе өртеледі және жойылады.

      467. Әскери бөлімде ай сайын УТС-ны есепке алу, сақтау дұрыстығын, жұмсау заңдылығы мен мақсатқа сәйкестігін тексеру ұйымдастырылады.

      468. УТС-ны есепке алудың, жұмсалуы мен нақты қолда барының жай-күйін әрбір тексеру міндетті түрде әскери бөлім жанармай қызметінің есепке алу құжаттарымен тексерілетін объектінің есепке алу деректерімен салыстырып тексеруді қамтиды.

      469. УТС-ның түсуін есепке алуды, сақталуын және жұмсалуын жоспарлы тексеруді әрбір айдың соңында әскери бөлім жанармай қызметінің бастығы жүргізеді.

      470. УТС-ны есепке алуды жоспардан тыс тексеруді әскери бөлім командирінің және жоғарғы командирдің (бастықтың) шешімі бойынша комиссия әр айдың соңында УТС-ны жұмсау нормаларынан асыру, тікелей арналуы бойынша пайдаланбағаны, ұрланғаны туралы сигнал болғанда кейіннен акт жасаумен жүргізеді.

      Жоспардан тыс тексеруді жүргізу мерзімі мен тәртібін оларды тағайындайтын адамдар белгілейді.

      471. Тексеру актісінде УТС-ны жұмсау заңдылығы мен шығыстың белгіленген нормаға сәйкестігі мәселесі қамтылады.

      472. УТС-ны жұмсау заңдылығын тексеру:

      1) жұмыс істелетін УТС-ның көрсетілген техникадағы техникалық құжаттамаға сәйкес келуін;

      2) УТС-ның жұмсалуының көрсетілген нормаларға сәйкестігін қамтиды.

      473. УТС-ны есепке алу құжаттарын тоқсанына бір рет әскери бөлім командирі (бастығы) тағайындаған ішкі тексеру комиссиясы тексереді.

      УТС-ны сақтауды ұйымдастыруды және болуын тексеру ай сайын айдың бірінші күніндегі жағдай бойынша жүргізіледі. Тексеру нәтижесі актімен ресімделеді.

      474. Әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) жоғалуды, жетіспеуді немесе заңсыз жұмсауды анықтағанда шығынның туындауы себебін, мөлшерін және кінәлі адамдарды анықтау үшін қызметтік тергеп-тексеру тағайындайды.

      475. Пайдаланылған УТС деп әскери техника бұйымының жұмыс жүйесінде белгіленген мерзімде пайдаланылған немесе пайдалану процесінде нормативтік техникалық құжатта белгіленген сапаны жоғалтқан және жүйеден құйып алынған сұйықтық, сондай-ақ сақтау, жеткізу және айдау құралдарын тазалау кезінде қалыптасқан қоспа аталады.

      Пайдаланылған УТС заңнамада белгіленген тәртіппен жинауға және кәдеге жаратуға жатады.

      Мұнай негізіндегі қауіптілігі аз пайдаланылған УТС (осьтік Сп, МН-7,5у, МС-8РК, МС-8п) жинап алуға және индустриялық пайдаланылған май тобына құюға жатады.

      Пайдаланылған синтетикалық авиациялық май (ВНИИ НП 50-1-4ф, ВНИИ НП 50-1-4у, Б-ЗВ, ПТС-225, ЛЗ-240) маркасы бойынша оның сапасын кейіннен қосалқы техникада пайдалану үшін қалпына келтіруді ұйымдастыру мақсатында жиналады, ал мұндай қолдану мүмкін болмаған жағдайда пайдаланылған мұнай өнімі қоспасының тобы ретінде тапсырылады.

      476. Әскери бөлімнің ЖЖМ қызметіне:

      1) тобы немесе маркасы бойынша бөлек пайдаланылған УТС-ны құйып алу, тұндыру мен сақтау пунктін жабдықтау;

      2) бөлім бөлімшесінен және оған бекітіліп берілген әскери бөлімнен пайдаланылған УТС-ны алдын ала әзірленген ыдысқа қабылдауды және сапасын бақылауды ұйымдастыру;

      3) орталық жанармай қоймасына пайдаланылған УТС-ны тобы немесе маркасы бойынша тапсыруды ұйымдастыру;

      4) бөлімшеден (бекітілген әскери бөлімнен) пайдаланылған УТС-ны қабылдауда тиісті құжаттаманы ресімдеу;

      5) әскери бөлім бөлімшесін пайдаланылған УТС-ны жинау үшін ақаусыз құралмен және ыдыспен қамтамасыз ету жүктеледі.

      477. Әскери бөлімде пайдаланылған УТС-ны құйып алу үшін сұйықтықты құйып алған кезде механикалық қоспамен және сумен арасу мүмкіндігін болдырмайтын арнайы алаң ұйымдастырылады және дайындалады. Дайындалған алаң бөлім командирінің (бастығының) бұйрығымен әскери бөлімдегі (мекемедегі) жауапты адамға бекітіледі.

      Пайдаланылған УТС-ны құйып алар алдында ыдыс пен құралдың тазалығы бақыланады, сондай-ақ жүйенің құятын тесігі сүртетін материалмен ысқылап сүртіледі.

      Пайдаланылған УТС-ны жинау пунктін жабдықтауды әскери бөлім (мекеменің) командирінің (бастығының) тыл жөніндегі орынбасары (МТҚ) ұйымдастырады.

      478.Пайдаланылған УТС-ны жинау пунктінде алғашқы медициналық көмек көрсету үшін дәріқобдишасы және пайдаланылған УТС-ны жинау тәртібі туралы нұсқаулықпен және әскери бөлім (мекеме) командирі (басшысы) бекіткен олармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы құжаттамасы тақтасы болуы керек.

      479. Пайдаланылған УТС-мен толтырылған ыдысқа өнімнің маркасын және қауіптілік белгісі көрсетіліп, майлы бояумен "Құйма. Пайдаланылған сұйықтық (май)" деген жазу жазылады.

      Пайдаланылған УТС бар барлық ыдыс герметикаланып жабылады, пломбаланады және қоймаға өткізіледі.

      480. Пайдаланылған УТС-ны күзетсіз сақтауға жол берілмейді. Сақтау өнеркәсіп зауытынан келіп түскен жаңа сұйықтықтан бөлек жүзеге асырылады.

7-тарау. Қауіпсіздік шаралары және өртке қарсы қорғану

      481. Жанармайдың өрт және жарылу қаупі, статикалық электр зарядын жинау, жоғары буланғыш, сондай-ақ адам ағзасына зиянды әсер етуі мүмкін өзіндік ерекшелігі болады. Анағұрлым уыттылығы жоғары этильденген бензин және улы техникалық сұйықтық (этиленгликоль, төмен қататын салқындатқыш сұйықтық, тежегіш сұйықтығы) болып табылады.

      482. Жанармаймен және майлағыш материалдармен жұмыс істеу, ЖЖМ қызметінің техникалық құралдарын, мүлкі мен объектілерін пайдалану барысында техникалық қауіпсіздік пен өртке қарсы қорғану қағидаларын сақтау үшін Қазақстан Республикасы Инвестициялар даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 342 бұйрығымен бекітілген Мұнай-химия, мұнай өңдеу салаларындағы қауіпті өндірістік объектілер, мұнай базалары және автожанармай құю станциялары үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10256 болып тіркелген) және Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 15 маусымдағы № 286 бұйрығымен бекітілген Мұнай мен мұнай өнімдеріне арналған резервуарларды пайдалану және жөндеу кезіндегі өндірістік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23068 болып тіркелген) талаптарын басшылыққа алу қажет.

      Жанармаймен және улы техникалық сұйықтықпен жұмыс істеуге және техникалық құралдарды пайдалануға рұқсат берілген адамдар қолданыстағы бұйрықтарды, оларды жұмыста пайдалану жөніндегі ережелер мен нұсқаулықтарды басшылыққа алады, ол уақтылы аварияның, өрттің, апаттық жағдайдың, жеке құрамның өмірі мен денсаулығын сақтаудың, сондай-ақ әскери мүлікті сақтаудың алдын алады.

      483. Жеке құрамға жанармай қоймасында жұмыс істеуге рұқсат беру Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 25 желтоқсандағы № 1019 бұйрығымен бекітілген Жұмыскерлерді, басшылар мен еңбек қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды қамтамасыз етуге жауапты адамдарды еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау мәселелері бойынша оқытудан, нұсқау беруден және білімін тексеруден өткізу қағидалары мен мерзімдерінің (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12665 болып тіркелген) талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      Жанармай қоймасында:

      1) қойма тізіміне жаңа енгізілген барлық жеке құрамға бастапқы нұсқау беру;

      2) қойманың техникалық құралдарына, жабдығы мен құрылысжайына қызмет көрсету жұмысын орындау үшін тағайындалған жеке құрамға жұмыс орнында бастапқы нұсқау беру;

      3) барлық жеке құрамға кезең-кезеңімен қайта нұсқау беру;

      4) күнделікті нұсқау беру;

      5) жоспардан тыс нұсқау беру жүргізіледі.

      484. Бастапқы нұсқау беруді бөлім жанармай қызметінің бастығы жаңадан келген жеке құрамды ішкі тәртіп қағидаларымен, жанармаймен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шараларымен таныстыру мақсатында жүргізеді.

      Бұл ретте:

      1) қойма аумағы мен қойма үй-жайында өзін ұстау;

      2) ескерту жазбасының, плакатының, белгісінің, дыбыстық және жарық дабылдамасының арналуы;

      3) тікелей жұмыс орнындағы қауіпсіздік шаралары;

      4) оларға қатысты техника қауіпсіздігі бойынша жоғары талаптар қойылатын машинаға, механизм мен басқа да жабдыққа қызмет көрсету ерекшелігі;

      5) жанармаймен, электр жабдығымен, қышқылмен, сілтімен, сығылған ауамен, газбен, өндірістік су буымен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидаларының талаптары;

      6) кейбір жазатайым оқиғаның мән-жайы мен себептері;

      7) қалыпты жұмыс жағдайын жасау үшін жарық беру және желдету ерекшелігі;

      8) жазатайым оқиға кезінде зардап шеккен адамның өзіне-өзі және дәрігерге дейінгі көмек көрсету тәсілдері;

      9) қоршаған ортаны жанармаймен, жану өнімімен және басқа да зиянды заттармен ластауды болдырмау тәсілдері түсіндіріледі.

      485. Әрбір жұмыс орнында бастапқы нұсқау беруді қойма бастығы қойманың техникалық құралдарымен, жабдығымен және құрылысжайымен жұмыс істеу және қызмет көрсету кезінде қауіпсіздік техникасы ерекшелігімен жеке құрамды таныстыру мақсатында жүргізеді.

      Бұл ретте:

      1) осы жұмыс орнында өзін ұстау;

      2) жұмыс орнында бар жабдықпен және аспаппен жұмыс істеу, қолдану ерекшелігі;

      3) жұмыс басталар алдында, жұмыс уақытында және жұмыс аяқталғаннан кейін жұмыс орнын ұстау және қызмет көрсету тәртібі;

      4) туындаған авариялық жағдай кезінде өзін ұстау;

      5) қорғау құралдарын тағайындау және оны қолдану тәртібі түсіндіріледі.

      486. Жұмыс орнында бастапқы нұсқау беруді өткізгеннен кейін өздігінен жұмыс істеуге рұқсат етуді қойма бастығы нұсқау алған адам жұмысты қауіпсіз орындау қағидаларын меңгергеніне бақылаумен сұрау арқылы көз жеткізгеннен кейін береді.

      487. Мерзімдік қайта нұсқау беру олардың жұмысты қауіпсіз орындау тәсілдері мен әдістерін жақсы меңгеруін қамтамасыз ету мақсатында жеке немесе әскери қызметшілер тобымен тоқсанына бір реттен сиретпей жүргізіледі.

      Оларда жұмыс істеу тоқсан сайын нұсқау беруді талап етпейтін лауазымдар үшін жарты жылда бір реттен сиретпей жүргізіледі. Осындай лауазымдар тізбесін әскери бөлім (мекеме) ЖЖМ қызметінің бастығы белгілейді және әскери бөлім (мекеме) командирі (бастығы) бекітеді.

      488. Күнделікті нұсқау беруді қойма бастығы жанармайды қабылдау, беру мен айдау, тиеу-түсіру және басқа жұмысты бастар алдында жүргізеді.

      489. Жоспардан тыс нұсқау беру:

      1) жеке құрам қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулықты бұзған жағдайда;

      2) қоймадағы жұмыспен байланысты жазатайым оқиға болғанда;

      3) әскери бөлім ЖЖМ қызметі бастығының немесе әскери бөлім (мекеме) командирінің (бастығының) тыл (материалдық-техникалық қамтамасыз ету) жөніндегі орынбасарының ерекше нұсқауы бойынша жүргізіледі.

      490. Кіріспе, бастапқы, мерзімдік қайта және жоспардан тыс нұсқау беру нұсқау беру журналында ресімделеді, ол қойма бастығында сақталады. Журнал нөмірленеді, әскери бөлімнің мөрімен бекітіледі және құпия емес іс жүргізу ісі тізбесі бойынша есепке алынады.

      Нұсқау беруден өтпеген адамдарға жанармай қоймасына жұмыс істеуге жол беруге жол берілмейді.

      491. УТС-мен жұмысқа уақытша тағайындалатын адамдардың кәсіби ауруға шалдығуының алдын алу мақсатында олар Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 28 қазандағы № 589 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери-медициналық бөлімшелерінде жеке құрамға медициналық қарап-тексеруді жүргізу қағидаларының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21552 болып тіркелген) талаптарына сәйкес алдын ала, ал тұрақты жұмыс істейтіндер кезең-кезеңімен міндетті және профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтеді.

      УТС-мен жұмыс істейтін жеке құрам осы сұйықтықтың қасиетімен, онымен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шараларымен және алғашқы көмек көрсету тәсілдерімен қол қоюмен таныстырылады.

      Әрбір объектінің ерекшелігін ескеріп, әзірленген қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулықты әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) бекітеді. Бекітілген нұсқаулықтардың бірінші данасы әскери бөлімнің (мекеменің) іс жүргізуінде сақталады, ал екінші данасы жұмыс орнында ілінеді. Одан басқа, жұмыс орнында көзге жақсы көрінетін ескертпе жазбасы, жұмыс ерекшелігін көрсететін қауіпсіздік техникасы бойынша плакат ілінеді.

      492. Зардап шеккен адамға дәрігерге дейінгі алғашқы медициналық көмек көрсету үшін қоймада жабдықталған дәріқобдиша болады.

      493. Жанармай тез буланады, өрт, жарылу қаупі бар және онымен дұрыс жұмыс істемеген кезде ол адамға зиянды әсер етуі мүмкін.

      Жанармай мен арнайы сұйықтықтың көптеген сұрпының буы ауадан ауыр болады, сондықтан олар үй-жайдың төменгі бөлігінде, арнада, құдықта, казематта және басқа да құрылыста жиналады. Ауамен белгілі бір қатынаста осы бу ашық оттан, ұшқыннан тұтанатын жарылу қаупі бар қоспаны түзеді.

      494. Жанармайдың қауіпті бу концентрациясы түзілетін барлық үй-жай жұмыс басталар алдында желдетілуге тиіс. Осы үй-жайға кіреберісте үй-жайға кіру алдында және жұмысты бастар алдында желдету қажеттігі туралы ескертпе жазба ілінеді.

      Жарылыс қаупі бар ортада жұмыс істеу кезінде жұмыс істейтін адамдар болат шегесі мен тағасы жоқ аяқ киімде болады.

      495. Жанармайды қабылдау мен беру, резервуар жабдығына, автоотынқұйғыш автоцистернаға қызмет көрсету, жарылу қаупі ортада басқа жұмысты орындау барысында тек соққы кезінде ұшқын бермейтін түсті металл сайман қолданылады. Люктің қақпағын соқпайз, баяу ашып, жабу керек.

      Өлшеу кезінде құбыртүтікті, метрштокты немесе рулетканы резервуарға немесе автоцистернаға тигізбей, мойынның шетіне үйкелуіне жол бермей, баяу түсіру керек.

      496. Жұмыс орны қолайлы жұмыс істеуді және жарылу қаупінсіз стационарлық және алып жүрілетін шамдалмен табиғи немесе жасанды жақсы жарық берумен қамтамасыз етілуге тиіс. Алып жүрілетін қолшамды қолдану алдында оның ақаусыздығы тексеріледі, оны іске қосуға тек жарылу қаупі бар ортаға кіру алдында жол беріледі, ал одан шыққаннан кейін сөндіріледі.

      497. Жанармай және УТС буы дем алу кезінде улануды, ал теріге тисе ауру тудырады. Жанармай және УТС буымен байқамай уланады, ол біраз уақыт өткеннен кейін әлсіздік, бас ауруы, бас айналу түрінде байқалады. Жанармайдың немесе УТС-ның буымен жіті улану, сондай-ақ оның организм ішіне түсуі және зардап шеккен адамға уақтылы медициналық көмек көрсетпеу өлімге әкеп соқтыруы мүмкін.

      Жанармай мен техникалық сұйықтығы бар резервуар немесе автоцистерна люгінің қақпағын ашу кезінде жел жаққа қарай тұру қажет.

      498. жанармай және УТС буынан тұратын ортада жұмыс істеудің барлық жағдайында шлангыны немесе оқшаулағыш газтұмшаны қолдану керек.

      Резервуар ішінде жұмыс істеу үшін сүзгілі газтұмшаны қолдануға жол берілмейді.

      499. Тері қабатын жанармайдың зиянды әсерінен қорғау үшін қоймада жұмыс істейтін адамдар № 277 бұйрықпен бекітілген 30-норма бойынша арнайы киіммен қамтамасыз етіледі. Арнайы киім күнделікті киімнен бөлек сақталады, желдетіледі, уақтылы жуылып, жөнделеді. Әскери бөлімнің (мекеменің) монша-кір жуу комбинатында жуу алдында арнайы киім ашық ауада немесе арнайы желдетілетін үй-жайда 1-2 сағат ішінде желдету арқылы залалсыздандырылады. Арнайы киімді моншада, казармада және осы мақсат үшін арналмаған басқа үй-жайда жууға жол берілмейді.

      500. Этил сұйықтығы қосылған бензин жоғары уытты болады. Этил бензинімен жұмыс істейтін орында сорғы станциясының, қойманың, зертхананың еденіне, жабдыққа және басқа да заттарға төгілген этилді бензинді залалсыздандыру үшін жеткілікті мөлшерде газсыздандыру құралдары (керосин, хлорлы әк, хлорамин ерітіндісі, үгінді, сүрту материалы) болуы қажет.

      Этилді бензин теріге тиген кезде зақымданған жерді дереу керосинмен немесе этилдендірілмеген бензинмен жуу керек, ал ол болмаған жағдайда теріні таза шүберекпен құрғатып сүрту және сабындап жуу қажет. Этилденген бензин көзге түскен кезде оны 2 пайызды ас содасының ерітіндісімен немесе таза жылы сумен жуу, одан кейін дәрігерге бару қажет. Жанармай мен арнайы техникалық сұйықтықпен жұмыс істеу аяқталғаннан кейін қолды сабындап жуу қажет.

      501. Тиеу-түсіру жұмысын жүргізу кезінде тек ақаусыз механикаландыру құралын қолдануға жол беріледі. Жұмысты бастар алдында тиеуде қолданылатын барлық жүк қармағыш керек-жарақ техникалық құралдарды 10 – 20 см көтеріп сынап тексеріледі, ал жанармай немесе арнайы сұйықтығы бар бөшкені сынап тексеру әрбір түсіру немесе тиеу циклі сайын жүргізіледі. Көтерілген жүкті ауыстыру шағын биіктікте (еденнен 20 – 30 см) жүргізіледі.

      Техникалық құралдар мен жанармай бар ыдысты тек белгіленген биіктікте қатарлап орналастыру қажет.

      502. Жанармай мен техникалық құралдарды қабылдау, сақтау және беру кезінде:

      1) найзағай кезінде жанармайды айдауға;

      2) іске қосылған айдау құралдары мен отын құйылып жатқан резервуарды қараусыз қалдыруға;

      3) резервуарға немесе ыдысқа түскен кезде ұшқын тудыруы мүмкін затты (кілт, сомын, бұранда) резервуар үстінде қалдыруға;

      4) резервуардың (цистернаның) өлшеу люгі аузының шетіне лотпен (метрштокпен) соғуға;

      5) ақаулы механикаландыру құралдары мен жүк қармағыш керек-жарақты қолдануға;

      6) механикаландыру құралдары мен жүк қармағыш керек-жарақтың жүк көтергіштігін асыруға;

      7) көтерілген жүк (автокран) астында тұруға және жеткізу кезінде техникалық құралдар үшін орынды босатуға және астын тазалауға;

      8) жүкті автомобиль, автокран, автотиегіш жүргізушісінің кабинасымен жеткізуге;

      9) сым арқанның қисық тартылуы кезінде автокранмен және автотиегішпен жеткізуге, автокранмен немесе тиегішпен жерде қатып қалған жүкті тартып алуға;

      10) артық қысыммен іске қосылған құбыр мен айдау құралдарынан жанармайдың ағуын жоюға;

      11) жарылу қаупі бар ортада соғу кезінде ұшқын тудыратын құрал-сайманды қолдануға;

      12) жанармай мен арнайы сұйықтықты бөшкеге, канистраға және шелекке құю кезінде сифон жасау үшін ауызбен соруға;

      13) жанармаймен және арнайы сұйықтықпен жұмыс істеу кезінде тамақтануға, шылым шегуге;

      14) қол жуу, киім-кешекті жуу, киімді тазалау үшін бензинді және басқа да ерітіндіні қолдануға жол берілмейді.

      503. Статикалық электр резервуар мен құбырда жанармайды айдау кезінде қабырғаға үйкелу нәтижесінде, сондай-ақ жанармай ағысы металға соғылу кезінде пайда болады.

      Статикалық электрды тұйықтау үшін заряд пайда болуы мүмкін барлық металл конструкция жерге тұйықталады.

      504. Статикалық электрдің пайда болуынан қорғау мақсатында:

      1) жерүсті, жартылай тереңдетілген және тереңдетілген резервуар;

      2) оларды төсеу тәсіліне қарамастан, барлық құбыр (ұзындығының әрбір 200 м сайын және жерге тұйықтағышқа әрбір тармақтың ұшын қосумен қосымша әрбір тармақта);

      3) төгу-құю эстакадасының (құбырдың) металл конструкциясы;

      4) жанармайды айдау үшін сорғы станциясының барлық электр жабдығы мен механизмі;

      5) төгу-құю құрылғысы ауданындағы темір жол рельсі;

      6) жанармайды құю мен төгу жұмысы орнындағы теңіз және өзен айлағының металл конструкциясы;

      7) темір жол цистернасының, өзен және теңіз кемесінің, сондай-ақ құйып алу, құю кезінде және қозғалыстағы автомобильге орнатылған автомобиль цистернасының, автотынқұйғыш пен жылжымалы болат резервуардың корпустары;

      8) құбыртүтіктің металл ысқышы;

      9) жұмыс істеу кезінде жанармайды құю және жылжымалы айдау құралдары жерге тұйықталуға жатады.

      505. Жылжымайтын металл конструкцияны өзара жалғау және жерге түйістіру қимасы кемінде 48 мм2 және қалыңдығы кемінде 4 мм ұзынша болаттың немесе диаметрі 6 мм дөңгелек болаттың көмегімен жүргізіледі.

      Жерге түйістіргішті дайындау үшін диаметрі 15-20 мм болат өзек, қабырғасының қалыңдығы кемінде 4 мм бұрышты болат, қабырғасының қалыңдығы кемінде 3,5 мм диаметрі 30-60 мм қатты тоттану белгісі жоқ болат құбыр қолданылады. Жерге түйістіргіш ұзындығы 2-3 м етіп жасалады, жер бетінен жерге түйістіргіштің жоғарғы ұшына дейінгі арақашықтық кемінде 0,7-0,8 м болатындай етіп жерге тігінен қағылады. Жерге түсйістіру құралдарындағы барлық ток өткізгіш дәнекерленіп жалғанады. Пайдалану жағдайы бойынша орында дәнекерлеу жұмысына жол берілмесе, ток өткізгіш резервуар мен жабдыққа қосу орнын толық тазалағаннан кейін бұранмен жалғанады (ҚР СҚ 2.04-103-2013, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Құрылыс, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері және жер ресурстарын басқару комитеті).

      Жабдық мен қозғалтқыштың жылжымалы бөлшегін жерге түйістіру құрылғысына жалғау болат немесе мыс майысқақ көп тармақты көп сымды өткізгіш көмегімен жүргізіледі. Болаттан жасалған өткізгіш мырышталған болуға тиіс.

      Автомобиль эстакадасының, учаске мен автоқұю алаңындағы құю және құйып алу металл құбыры жерге түйістіріледі, ал теміржолдағы рельске немесе эстакаданың металл констркуциясына жалғанады.

      506. Статикалық электрдің пайда болуынан қорғану шарттары бойынша отын мен арнайы сұйықтықты цистернаға және бөшкеге құю ыдыста бар сұйықтықтың үстінен жүргізіледі, ол үшін құбыртүтік қалған сұйықтықтың деңгейінен төмен түсіріледі.

      Отынды өздігінен төгілу ағысымен құюға жол берілмейді.

      Резервуарды, цистерна мен кемелерді алғаш рет толтыру кезінде немесе оларды тазалаудан кейін толтырған кезде құйып алу ерекше қауіпсіздік шараларын сақтап баяу жүргізіледі.

      Резервуардағы отынның үстінде қандай да бір қалқыма заттардың болуына жол берілмейді.

      507. Жанармай қоймасында сорғы станциясы, жерүсті және жартылай тереңдетілген резервуар, ыдыстағы жанармай сақталатын қойма, теміржол, автоқұю, құю-құйып алу эстакадасы, тұрақ найзағайдан қорғауға жатады.

      Найзағайдан қорғау құрылғысы мен статикалық электрдің пайда болуынан қорғау құрылғысы қорғалатын объектілер сыныбына сәйкес жабдықталады.

      508. ЖЖМ қоймасын және май құю пунктін өртке қарсы қорғау әскери бөлімнің (мекеменің) күшімен және құралдарымен жүзеге асырылады және Қазақстан Республикасының Президентінің 2007 жылы 5 шілдедегі № 364 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Републикасының Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құрылымдары ішкі қызмет жарғысының 18-тармағына сәйкес ұйымдастырылады.

      Қойманың өртке қарсы қорғалуын ұйымдастыру іс-шаралары әскери бөлімнің (мекеменің) командирі (бастығы) бекіткен бөлімнің өртке қарсы қорғау жоспарына сәйкес жүргізіледі.

8-тарау. Есеп және есептілік

      509. ЖЖМ қызметі бойынша есеп жүргізу тәртібі "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде қаржылық және шаруашылық қызметті ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 29 шілдедегі № 399 бұйрығында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15598 болып тіркелген) айқындалған және бекітілген.

      510. ЖЖМ қызметі бойынша есептен шығару "Әскери мүлікті есепке алу мен есептен шығару ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 28 шілдедегі № 787 қаулысының талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      511. ЖЖМ қызметі бойынша есептілік нысанын жүргізу және ұсыну тәртібі Мерзімді жеткізу табелімен анықталған және бекітілген.

      512. ЖЖМ-ның нақты азаюын есептен шығару есептен шығару актісі негізінде, Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетінің 2021 жылғы 1 қаңтардағы № 3553-2020 "Мұнай және мұнай өнімін жеткізу, қабылдау, сақтау, беру, ішкі базалық айдау, сондай-ақ Қазақстан Республикасы аумағында магистральды мұнай құбыры және мұнай өнімі құбырымен жеткізу кезіндегі нақты азаю нормасы" стандартының талабына сәйкес жүргізіледі (ҚР МЕМСТ 3553-2020). Есептен шығару актісіне осы Нұсқаулыққа 26-қосымшаға сәйкес нақты азаю есебі қоса беріледі.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
1-қосымша

Жанармай сапасын бақылау жөніндегі құжаттар тізбесі

 
Құжат атауы

ХТО

ӨңҚ зертханасы

Жанармай қоймасының зертханасы

Әскери бөлім зертханасы

Зертхана жоқ әскери бөлім

Құжаттың сақталу мерзімі, жыл

Зертхананың жұмыс жоспары (еркін түрде) қызмет жұмыс жоспарының құрамдас бөлігі болып табылады







жылдық

+

+

+

-

-

1

айлық

+

+

+

+

-

1

Жанармайды жаңарту жоспары

-

-

+

+

+

1

Ұзақ сақталатын жанармайды талдау жоспары

+

+

+

+

+

1

Жанармайдан сынама алу актісі

+

+

+

+

+

1

Жанармай сынамасын тіркеу журналы

+

+

+

+

+

3

Жанармайды талдау (сапалық жай-күйді есепке алу) журналы

+

+

+

+

-

5

Жанармай паспорты

+

-

+

+

+

3

Паспортты беру журналы

+

-

+

+

-

1

Зертханашының жұмыс журналы

+

+

+

+

-

3

Бақылау талонын беру журналы

-

-

-

+

-

1

Бақылау талоны

-

-

-

+

-


Қоймада орнатылған сүзгі мен сүзгі-сепаратор жұмысын есепке алу журналы







Кондициондық емес жанармайды есепке алу журналы

+

+

-

-

-

3

Резервуарды тазарту кестесі

-

-

+

+

+

3

Қалдықты құйып алу және жанармайды су мен механикалық қоспаның болмауына тексеру журналы

-

-

+

+

+

3

Күнделікті тапсырма журналы

+

+

-

-

-

5

Әскери бөлім зертханасының жұмысын есепке алу журналы (есепке алу карточкасы)

+

+

-

-

-

5

      Ескертпе: "+" белгісі есепке алу құжаты жүргізілетінін, "-" белгісі есепке алу құжаты жүргізілмейтінін білдіреді.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
2-қосымша

Резервуар және ыдыста тұрған жанармайды, майды, жақпамайды және арнайы сұйықтықты сақтау мерзімі

Жанармай, май, жақпамай мен
арнайы сұйықтық атауы және сақтау шарттары

Сақталу мерзімі, жылда

Барлық маркадағы авиациялық бензин:
жерүсті резервуарында сақтау кезінде
көмілген және жартылай көмілген резервуарда сақтау кезінде
автоцистернада және бөшкеде сақтау кезінде

 
5
5
5

Аи-91, Аи-92, Аи-93, Аи-96 автомобиль бензині:
жерүсті резервуарында сақтау кезінде
көмілген және жартылай көмілген резервуарда сақтау кезінде
автоцистернада және бөшкеде сақтау кезінде

 
5
5
5

Реактивті қозғалтқышқа ТС-1, РТ отыны:
көмілген және жартылай көмілген жерүсті резервуарында
автоцистернада және бөшкеде сақтау кезінде
резеңке-мата резервуарда сақтау кезінде

 
5
1

Дизель отыны:
жерүсті резервуарында сақтау кезінде
көмілген және жартылай көмілген резервуарда сақтау кезінде
автоцистернада, бөшкеде және канистрада сақтау кезінде

 
5
5
5

Мотор отыны, мазут

5

МС-8п авиациялық майы

5

МС-8рк консервациялық-жұмыс авиациялық майы

5

МК-8 МК-8п авиациялық майы

5

ИПМ-10 авиациялық майы

5

ВНИИ-НП-50-1-4Ф синтетикалық майы

5

Б-ЗВ синтетикалық майы

5

ЛЗ-240 синтетикалық майы

5

36/1-КУА авиациялық майы

5

МС-20 (МС-20С) авиациялық майы

5

Трансформатор майы

5

Аспап майы

5

М-6з/10в (ДВ АСЗп/10в) мотор майы

5

М-10-В2 мотор майы

5

М-10-Г2 мотор майы

5

М-10-Г2(к) мотор майы

5

М-16-А(т) (МТ-16п) мотор майы

5

М-16-В2 (М-16ИХП-3) мотор майы

5

М6з/10-Б2 (МТЗ-10п) мотор майы

5

М-14-В2

5

ТАП-15В, ТС-15К, ТСп-10, ТСЗ-9гип, ТСп-14гип трансмиссиялық майы

5

ТСЗп-8, МТ-8п, ТС гип

5

ТМ-5-12 (рк) барлық маусымға трансмиссиялық әмбебап майы

5

ТАД-17и трансмиссиялық майы

5

"А" маркалы гидромеханикалық (автоматты) беріліс майы

5

А маркалы рульдің гидрокөлемді берілісі және гидрокүшейткіш жүйесіне май

5

ЦИАТИМ-208 жартылай сұйық трансмиссиялық жақпамайы

5

Сп және С осьтік майы

5

Осьтік май

5

ВНИИ НП-25 топсалық майы

5

ВНИИ НП-30 редукторлық майы

5

132-0,8. МВП аспаптық майы

5

ВМ-3, ВМ-4, ВМ-6 вакуумдік майы

5

МН-60, МЦ-3 сағат майы

5

Индустриялық май

5

Медициналық вазелин майы

5

Парфюмерлік май

5

Техникалық майсана майы

5

Жақпамай сүйек майы

5

Желдеткіш сүзгі майы

5

ОКБ-13 2-19 майы

5

КС-19, К-19, П-28 компрессор майы

5

Тоңазытқыш машинасы майы

5

НГ-203Б, К-17 консервациялық майы

5

ММ, КЖМ қару-жарағына жұмыс-консервациялық майы

5

АКОР-1, КП тұнбасы

5

Литол-24 жақпамайы

5

ВНИИ НП-242 жақпамайы

5

СВЭМ (ВНИИ НП-288) жақпамайы

5

С солидол жақпамайы

5

Ж солидол жақпамайы

5

Графиттік жақпамай

5

Зимол жақпамайы

5

Лита жақпамайы

5

МЗ жақпамайы

5

Циатим-201 жақпамайы

5

МС-70 жақпамайы

5

ГОИ-54п, ЦИАТИМ-221 жақпамайы

5

ПФМС-4с жақпамайы

5

ВНИИ НП-207, ВНИИ НП-282 жақпамайы

5

ВНИИ НП-231 жақпамайы

5

ЦИАТИМ-205 жақпамайы

5

ВНИИ НП-279 жақпамайы

5

№ 8 жақпамай

5

ОКБ-122-76 ВНИИ НП-271Н, ЭРА(ВНИИ НП-286М), САПФИР (ВНИИ НП-261) жақпамайы

5

(ВНИИ НП-354) АТЛАНТА жақпамайы

5

01, 02- Свинцоль жақпамайы

5

СТ (НК-50) жақпамайы

5

Зеңбірек жақпамайы

5

Лейнерлік жақпамай

5

АМС-1, АМС-3, ВНИИ НП-232, 39у арқанды, ЦИАТИМ-203 жақпамайы

5

ЗЗК-3у жақпасы

5

1-13, 1-ЛЗ жақпамайы

5

Майлы консталин, АМ (кардан) жақпамайы

5

ЦИАТИМ-202 жақпамайы, бензинге төзімді

5

Снаряд жақпамайы

5

ВНИИ НП-263 жақпамайы

5

№ 9 жақпамай

5

Медициналық вазелин

5

МГЕ-10А гидравликалық майы

5

АУП гидравликалық майы

5

АМГ-10 гидравликалық майы

5

МГЕ-4А гидравликалық майы

5

АЖ-12 сұйықтығы

5

7-50с-3 жұмыс сұйықтығы

5

ПОЛЮС жұмыс сұйықтығы

5

ЛЗ-МГ-2 жұмыс сұйықтығы

5

"Нева" тежегіш сұйықтығы

5

ГТЖ-22М тежегіш сұйықтығы

5

"Томь" тежегіш сұйықтығы

5

Роса – ДОТ (ДОТ-4) тежегіш сұйықтығы

5

М-40, М-65 төмен температурада қататын сұйықтығы

5

"Тосол", "Лена" 65 төмен температурада қататын салқындатқыш сұйықтығы

5

Концентрацияланған этиленгликоль

5

12ф, 13фм бөлгіш сұйықтығы

5

ПОЖ-70 сұйықтығы

5

"И" (этилцеллозольф) сұйықтығы

5

ТГФ (тетрогидрофурфилдік спирт) сұйықтығы

5

Этил спирті

5

Тп-46 және 46 турбина майы, кеме және газ турбинасына

5

Турбина майы

5

      Ескертпе:

      1. Жанармайды, майды, жақпамайды және арнайы сұйықтықты сақтау шарттары МЕМСТ 1510 және осы Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес келуге тиіс.

      2. Осы қосымшада сақтау мерзімі көрсетілмеген жанармай, май, жақпамай мен арнайы сұйықтық маркасы үшін оларға нормативтік-техникалық құжатта белгіленген кепілді сақтау мерзімі басшылыққа алынады.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
3-қосымша

Сақтау кезінде жанармай сапасын зертханалық тексеру кезеңділігі және талдау үшін (қатар айқындау кезінде) қажетті сынаманың барынша аз мөлшері

 
Жанармай атауы

Талдау кезеңділігі, ай

Талдау үшін сынаманың барынша аз мөлшері (дм³)

 
бақылау

қойма

 
бақылау

қойма

толық

1

2

3

4

5

6

Авиация және автомобиль бензині

 
12

 
24

 
0,5

 
0,5

 
1,0

Реактивті қозғалтқыш отыны

 
12

 
24

 
0,5

 
0,5

 
1,0

Дизель отыны

18

36

0,5

0,5

1,0

Мазут

18

36

0,5

0,5

0,75

Авиациялық май

12

24

0,5

0,75

1,0

Тоңазытқыш машинаға мотор, трансмиссиялық, турбиналық, компрессорлық, аспаптық және арнайы май

 
18

 
36

 
0,5

 
0,6

 
1,0

Жерүсті техникасының піспекті қозғалтқышына синтетикалық негіздегі мотор майы

 
6

 
12

 
0,5

 
0,6

 
1,0

Пластикалық жақпамай

12

36

0,5

0,5

0,5

Гидравликалық сұйықтық

12

24

0,5

0,5

0,5

Амортизатор және тежегіш сұйықтығы

 
12

 
24

 
0,5

 
0,5

 
0,5

Айырғыш сұйықтық

12

24

0,5

0,5

0,5

Төмен температурада қататын салқындатқыш сұйықтығы

 
6

 
12

 
0,5

 
0,5

 
0,5

"И" сұйықтығы

3

6

0,5

0,5

0,5

Этил спирті

12

24

0,5

0,5

0,5

Сулы-спиртті қоспа

-

-

0,5

-

-

Авиациялық майлы қоспа

-

-

-

-

0,5

      № 8 және СТ (НК50) жақпамайы үшін қоймалық талдау кезеңділігі 24 айда жүргізіледі.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
4-қосымша

Қабылдау-тапсыру, бақылау, қоймада және толық талдау кезінде айқындалатын сапа көрсеткішінің тізбесі

Жанармай атауы

Талдау түрі бойынша сапа көрсеткішінің тізбесі

қабылдау

бақылау

қоймада

толық

1

2

3

4

5

Авиация және автомобиль бензині

Тығыздығы. Түсі мен мөлдірлігі. Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы).
Фракциондық құрылым.
СҚС-ның* болуы

Тығыздығы.
Түсі мен мөлдірлігі.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы).
Фракциялық құрамы

Тығыздығы.
Түсі мен мөлдірлігі. Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы).
Фракциялық құрамы.
Нақты шайыр құрамы

Тығыздығы.
Түсі мен мөлдірлігі.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы).
Фракциялық құрамы.
Октандық сан*** (авиация бензині үшін моторлық әдіс бойынша, ал Аи-93, Аи-92, Аи-95 және Аи-98 автомобиль бензині үшін зерттеу әдісі бойынша).
Нақты шайыр құрамы

Реактивті қозғалтқыш отыны

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы).
Фракциялық құрылым* СҚС-ның* болуы. Салыстырмалы электр өткізгіштік

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы). Судың болуы (сапалы). Фракциялық құраы** Тұтану температурасы**

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы). Фракциялық құраы. Нақты шайыр құрамы.
Қышқылдығы

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы).
Фракциялық құраы.
Тұтану температурасы. 20ºС кезіндегі тұтқырлық.
Нақты шайыр құрамы.
Қышқылдығы

Жанармай атауы

Талдау түрі бойынша сапа көрсеткішінің тізбесі

қабылдау

бақылау

қоймада

толық


(антистатикалық қоспасы бар отын үшін)

СҚС сұйықтығының құрамы (енгізілгеннен кейін). Салыстырмалы электр өткізгіштік(антистатикалық қоспасы бар отын үшін)

Салыстырмалы электр өткізгіштік(антистатикалық қоспасы бар отын үшін). Тұтану температурасы

Термиялық тұрақтылығы (статикалық).
Мыс пластинкада сынау. СҚС құрамы. Салыстырмалы электр өткізгіштік (егер жеткізушінің паспортында отынға осы көрсеткіштің сандық мәні бар болса)

Дизель отын

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы). Тұтану температурасы*
Фракциялық құрамы* СҚС құрамы*

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы). Судың болуы (сапалы).
Тұтану температурасы*
Фракциялық құрамы**

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Фракциялық құрамы. Лайлану температурасы ("А" маркасы үшін – қату).
Нақты шайыр құрамы.
Қышқылдығы.
Тұтану температурасы

Тығыздығы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Судың болуы (сапалы).
Тұтану температурасы.
Фракциялық құрамы.
Лайлану температурасы.
Қату температурасы.
20ºС кезінде тұтқырлық.
Нақты шайыр құрамы.
Қышқылдығы.
Мыс пластинкада сынау. СҚС құрамы

Мазут

Тығыздығы.
Судың болуы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
СҚС-ның* болуы

Тығыздығы.
Судың болуы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы)

Тығыздығы.
Судың болуы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы)

Тығыздығы.
Судың болуы.
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Шартты немесе кинематикалық тұтқырлық.
Тұтану
температурасы
Қату температурасы.
СҚС құрамы

Жанармай атауы

Талдау түрі бойынша сапа көрсеткішінің тізбесі


қабылдау

бақылау

қоймада

толық

"И", ТГФ сұйықтығы

Сыртқы түрі. Тығыздығы.
Отындағы ерігіштігі.
Судың массалық үлесі

Сыртқы түрі. Тығыздығы.Отындағы ерігіштігі. Судың массалық үлесі

Сыртқы түрі. Тығыздығы.Отындағы ерігіштігі. Судың массалық үлесі

Сыртқы түрі.
Тығыздығы.Отындағы ерігіштігі.
Судың массалық үлесі.
Сынғыштық көрсеткіші.
Қышқылдардың массалық үлесі. Айдаудың температуралық шегі ("И" сұйықтығы үшін).
Көбіктелу мөлшері ("И" сұйықтығы үшін)

Май

Тығыздығы.
Судың болуы.
(сапалы).
Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Мөлдірлігі (трансформатор майы үшін).
Тұтану температурасы*
Қолайлы температура кезіндегі кинематикалық тұтқырлық*.
СҚС құрамы

Тығыздығы.
Судың болуы.
(сапалы). Механикалық қоспаның болуы (сапалы).
Мөлдірлігі (трансформатор майы үшін).
Тұтану
температурасы**
Қолайлы
температура кезіндегі кинематикалық тұтқырлық**

Тығыздығы.
Судың болуы.
(сандық).
Механикалық қоспаның болуы (сандық).
Мөлдірлігі (трансформатор майы үшін).
Қолайлы температура кезіндегі кинематикалық тұтқырлық.
Сілті мөлшері.
Қышқыл мөлшері

Тығыздығы.
Судың болуы (сандық).
Механикалық қоспаның болуы (сандық).
Мөлдірлігі (трансформатор майы үшін).
Тұтану температурасы.
Қолайлы температура кезінде кинематикалық тұтқырлық.
Сілті мөлшері.
Қышқыл мөлшері.
Қату температурасы.
Күлділігі.
Деэмульсация мөлшері (турбиналық май үшін).
Көкстелуі

Пластикалық жақпамай

Сыртқы түрі

Сыртқы түрі

Сыртқы түрі.
Тамшылау температурасы

Сыртқы түрі.
Тамшылау температурасы.
25ºС кезіндегі пенетрация.
Судың болуы.
Механикалық қоспаның болуы.
Қышқыл мөлшері.
Бос сілті және органикалық
қышқыл құрамы.
ВКЩ құрамы

Гидравликалық сұйықтық

Сыртқы түрі.
Тығыздығы

Сыртқы түрі.
Тығыздығы

Сыртқы түрі.
Тығыздығы. Судың болуы. Қышқыл мөлшері

Сыртқы түрі.
Тығыздығы

Жанармай атауы

Талдау түрі бойынша сапа көрсеткішінің тізбесі

қабылдау

бақылау

қоймада

толық





Қолайлы температура кезіндегі кинематикалық тұтқырлық. Механикалық қоспаның болуы.
Судың болуы.
Қышқыл мөлшері.
Тұтану температурасы.

Амортизатор және тежегіш
сұйықтығы

Сыртқы түрі.
Тығыздығы

Сыртқы түрі.
Тығыздығы

Сыртқы түрі.
Тығыздығы.
Қайнау температурасы

Сыртқы түрі.
Тығыздығы.
Қолайлы температура кезіндегі кинематикалық тұтқырлық.
Тұтану температурасы.
Қайнау температурасы.
Сынғыштық көрсеткіші.
Қату температурасы. рН сутегі иондары концентрациясының көрсеткіші (тежегіш сұйықтығы үшін)

Айырғыш сұйықтық

Сыртқы түрі және түсі. Тығыздығы

Сыртқы түрі және түсі. Тығыздығы

Сыртқы түрі және түсі.
Тығыздығы.
Судың болуы

Сыртқы түрі және түсі.
Тығыздығы.
Қолайлы температура кезіндегі кинематикалық тұтқырлық. Механикалық қоспаның болуы.
Судың болуы.
Қышқыл мөлшері.
Қату температурасы.
Сынғыштық көрсеткіші

Жанармай атауы

Талдау түрі бойынша сапа көрсеткішінің тізбесі

қабылдау

бақылау

қоймада

толық

 
Төмен температурада қататын салқындатқыш сұйықтық

Сыртқы түрі.
Тығыздығы.
Гидрометрмен
айқындалатын қату температурасы (кристалданудың басталуы)

Сыртқы түрі.
Тығыздығы.
Гидрометрмен
айқындалатын қату температурасы (кристалданудың басталуы)

Сыртқы түрі.
Тығыздығы.
Гидрометрмен
айқындалатын қату температурасы (кристалданудың басталуы)

Сыртқы түрі.
Тығыздығы.
Гидрометрмен айқындалатын қату
температурасы (кристалданудың басталуы). Фракциялық деректер (фракциялық құрамы). рН сутегі иондары концентрациясының көрсеткіші

Этил спирті

Сыртқы түрі, иісі. Тұтқырлығы

Сыртқы түрі, иісі. Тұтқырлығы

Сыртқы түрі, иісі. Тұтқырлығы

Сыртқы түрі, иісі.
Тұтқырлығы.
Тазалыққа сынама.
Бос қышқылдардың құрамы

Сулы-спиртті қоспалар

Сыртқы түрі.
Қоспадағы сусыз спирттің құрамы (тұтқырлығы).

Сыртқы түрі.
Қоспадағы сусыз спирттің құрамы (тұтқырлығы)

Жүргізілмейді

Жүргізілмейді

Авиациялық майлы қоспалар

Жүргізілмейді

Жүргізілмейді

Жүргізілмейді

Тығыздығы.
Кинематикалық тұтқырлық.
Тұтану температурасы.
Судың болуы.
Механикалық қоспаның болуы (қоспа дайындалған соң жүргізіледі)

      * құю процесінде құюға рұқсат етілгеннен кейін екінші кезекте айқындалады.

      ** айдаудан кейін айқындалады.

      *** орталық зертханада айқындалады.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
5-қосымша

Паспорт үлгісі №____

      _________________________________________ түскен ______________________ (жанармай маркасы) ___

      200__ж. "__" _______ №____ резервуардан (партиядан) сынама №___ алынды.

      Жасалған күн 20 __ ж. "__"_____

      Жасаушы зауыт_____________

      Талдау күні 20 __ ж. "__"_____

      Паспорттың қолданыс мерзімі 20 __ ж. "__"_____

Р/с
№

Көрсеткіш

МЕМСТ (ТШ) бойынша норма

Талдау нәтижесі

1

2

3

4





      Қорытынды:_____________________________________________________________________

      ________________________________________________________________________________

      М.О.

      20 __ж. "__"__________ Зертхана бастығы _______

      Ескертпе.

      Орталық зертхана, өңірлік қолбасшылық (әскер тегі) МТҚ базасының зертханасы, жанармай және әскери бөлімнің орталық қоймасы берген паспортта 5-қосымша ауқымындағы жанармай сапасының барлық көрсеткіші көрсетіледі. Жасаушы зауыт беретін сапа паспортында өнімге қолданыстағы стандарттардың талаптары ауқымындағы сапа көрсеткіші көрсетіледі.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
6-қосымша

_______ әскери бөлімінің ұзақ сақтаудағы жанармайды жаңарту жоспары

Жанармай маркасы
МЕМСТ (ТШ)

Резервуар (машина, ыдыстағы жанармай партиясы) нөмірі

Жанармай мөлшері, т

Жанармай дайындалған күн

Сақтауға қойылған күн

Паспорт нөмірі және соңғы талдау күні

Жоспарлы сақталу мерзімі, жыл

Жаңартылуға тиіс, жылы және айы

Жаңартуға жауапты

Сақтау мерзімін ұзарту туралы белгі (жаңартудың жаңа мерзімі, акті нөмірі және күні көрсетіледі)

Жаңарту туралы белгі

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

      1. Жанармай қоймасында.

      2. Бакта және қару-жарақ пен әскери техника жүйесінде.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
7-қосымша

Сапалы емес (сұрыпталмаған) жанармай түскенде наразылық құжаттарын ресімдеу

      Жанармай қоймасына немесе әскери бөлімге сапалы емес (сұрыпталмаған) жанармай түссе, ол бойынша жеткізушіге немесе көлік органына (темір жолға) наразылық білдіру құжаты ресімделеді.

      Жеткізушіні стандарттан тыс жанармайды тиеу үшін жауапты деп тану үшін түскен жанармайдың МЕМСТ (ТШ) талаптарына нақты сәйкес келмейтінін және сұрыпталмаған жанармайды жеткізуге көлік органы емес жеткізуші кінәлі екенін анықтау қажет.

      Жанармайды қоймаға теміржол көлігімен жеткізгенде алушының комиссиясы темір жол өкілімен бірлесіп, цистернаны (вагонды) мұқият қарап-тексереді. Егер қарап-тексеру кезінде цистернаның (вагонның) ақаулығы, пломбаның, жолдағы станция пломбасының болмауы немесе бұзылуы, түскен жүктің көлік құжатында көрсетілген атауға сәйкес келмеуі, цистерна қалпағының қақпағы астында тығыздаманың болмауы, ыдысты ашу немесе бүлдіру ізі анықталса, жүк алушы темір жолдан коммерциялық акті жасауды талап етуге тиіс. Көрсетілген жағдайда коммерциялық актіні алмаған жүк алушы жеткізушіден көлік органынан өндіріп алынатын залалды өтеуді талап етуге құқылы емес.

      Сапалы емес жанармай ақаусыз цистернада (вагонда) және жөнелтушінің пломбасы бұзылмай түскен кезде жүк алушы түскен жанармайдың сынамасын жақын жердегі орталық (округтік) зертханада талдауға міндетті. Егер қойманың немесе әскери бөлімнің зертханасы белгілеген жанармайдың стандартқа сәйкес еместігі расталса, қоса берілген нысан бойынша акт жасалады.

      Акті шартта көрсетілген мерзімде жанармайдың қоймаға түскен күнінен бастап әрбір жөнелтілімге жеке жасалады. Жөнелтуші бір сапа жай-күйі паспорты бойынша бір резервуардан бірнеше цистернаға (вагонға) маршрутпен тиеген сапалы емес өнім түскенде барлық маршрутқа (көлікке) бір акт дайындалады.

      Темір жол немесе басқа мүдделі емес ұйым өкілінің қатысуымен цистернадан (вагоннан) алынған жанармайдың бір сынамасы наразылық мәселесі шешілгенге дейін жүк алушыда сақталуға тиіс.

      Түскен жанармай сапасының сәйкес келмеуі туралы акт жасалған күннен кейінгі күннен кешіктірмей акті (үш данада) өңірлік қолбасшылықтың жанармай қызметіне жіберіледі. Актінің көшірмесі жеткізушіге шартта көрсетілген мерзімде жіберіледі.

      Әрбір актіге:

      әрбір цистернаға (вагонға) көлік құжаты;

      жөнелтушінің паспорты (бір дана);

      жанармайдың сапалық жай-күйі туралы қорытындысы бар алушының паспорты (бір дана);

      сынама алу туралы акті қоса беріледі.

      Актінің бір данасына түпнұсқа құжаттар, ал екеуіне (түпнұсқа құжаттар болмағанда) лауазымды адамдардың қолтаңбасымен және жүк алушының мөрімен расталған көшірме қоса берілуге тиіс.

      Түскен сұрыпталмаған жанармайды жұмсауға немесе басқа маркаға ауыстыруға тек наразылық шешілгеннен кейін орталық зертхананың немесе өңірлік қолбасшылық жанармай қызметінің рұқсатымен өңірлік қолбасшылық зертханасының ұсынымы бойынша жол беріледі.

      Цистернамен, вагонмен түскен ______________________________ сапасының сәйкес келмеуін анықтау туралы (жанармай атауы (маркасы) акт

      1. Акті жасалған жер мен күн ______________________________

      2. Актіні жасауға қатысқандар______________________________ (тегі, аты, әкесінің аты және лауазымы көрсетіледі)

      3. Атауы мен мекенжайы:

Жүк алушы

Жеткізуші

Жүк жөнелтуші




      4. Көлік жүкқұжатының №___ 20 _ ж. " ___" ___________

      Вагон, цистерна нөмірі__________________________________

      5. Жөнелту станциясы ____________________________________________

      6. Белгіленген станция____________________________________________

      7. Өнімнің белгіленген станцияға жеткізілген күн_____________________

      8. Сынама алған күн мен жер ____________________________________

      9. Сынаманы талдаған зертхана атауы және талдау жасалған күн

      __________________________________________________________________

      10. Тиелген өнімге паспорт нөмірі мен берілген күн ________________

      11. Өнім стандартты емес деп танылған сапа көрсеткіші

      __________________________________________________________________

      12. Талдау дерегі бойынша өнімнің қандай кемшілігі бар

      _______________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      13. Кемшілік анықталған сәтке дейін өнімді сақтау шарты

      _______ __________________________________________________________________

      Қосымша:

      1. Көлік құжаты.

      2. Жөнелтуші паспорты.

      3. Алушының сынаманы талдау нәтижесі бойынша өнімнің сапалық жай-күйі паспорты.

      4. Сынама алу актісі.

      Қолтаңба: _________________

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
8-қосымша

Сұрыпталмаған жанармайды есепке алу журналы

Әскери бөлім

Сұрыпталмаған жанармай маркасы

 
мөлшері, м³

 
Резервуар нөмірі

 
Дайындалған күн

Сұрыпталмаған өнім паспортының нөмірі және берілген күн

Өнім кондиция шегінен шыққан көрсеткіш және оның мәні

Қабылданған шешім (шаралар) туралы белгі

1

2

3

4

5

6

7

8









      Ескертпе:

      8-бағанда мынадай деректер келтіріледі:

      жанармайдың бүліну себебін тергеп-тексеру комиссиясы актісінің нөмірі мен қысқаша ұсыным;

      жанармай қызметі бастығының шешімі;

      жанармай қызметінің бастығы қабылдаған шешімді іске асыру.

      Мысалы: "Жанармай (паспорт № ___) сапасы қалпына келтірілді".

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
9-қосымша
  БЕКІТЕМІН
  ________ әскери бөлімінің командирі
  20__ж. "___"_________

20__ж. "___" ____ жанармай сынамасын алу актісі

      Құрамда төраға _______________________________________ мен комиссия мүшелері

      ___________________________________________________________ бар комиссия мынадай (лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты) тізбе бойынша жанармай сынамасын алды:

Р/с
№

Сынама нөмірі

Жанармай маркасы МЕМСТ (ТШ)

Жанармай шығарылған күн, ай, жыл

Сынама қайдан алынды (резервуар, цистерна, транспортер нөмірі және т.б)

Алынған сынама мөлшері, л

Сынама алынған жанармай мөлшері, дм³

Талдау түрі (бақылау, қоймада, толық немесе қандай көрсеткіш екенін анықтау)

1

2

3

4

5

6

7

8

      Сынама МЕМСТ 2517 бойынша таза құрғақ ыдысқа алынды және ________________________ бедерлі мөр қойылды.

      Сынама ____________________ зертханасында талдау үшін алынды.

      Комиссия төрағасы ____________________________

      Комиссия мүшелері ____________________________

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
10-қосымша

Жанармай сынамасын тіркеу журналы

Р/с №
(сынама, талдау және паспорт нөмірі)

Жанармай маркасы

Сынама алынған күн (талдауға қабылданған күн)

Алынған және қабылданған сынама мөлшері, дм³

Сынама қайдан алынды (резервуар, цистерна, көлік нөмірі, танкер немесе баржа атауы, ыдыстағы жанармай партиясының нөмірі)

Сынама алушының тегі (сынама берген әскери бөлім атауы және сынама, бөлім нөмірі)

Талдау үшін сынама қайда жіберілді (талдау аяқталған күн)

Өнім құйылған (салынған) резервуар (сақтау орны) нөмірі

Талдау көлемі (бақылау, толық) немесе көрсеткіш атауы

Зертхана паспорты берілген күн және нөмірі

Паспорттың немесе хаттың шығыс нөмірін алушының қолтаңбасы

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11












  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
11-қосымша

Отынды талдау (сапалық жай-күйін есепке алу) журналы № ________ резервуар (партия)

Сынаманы тіркеу журналы бойынша нөмірі

Талдау аяқталған күн

Әскери бөлім атауы және бөлім берген сынама нөмірі

Жанармай атауы

Жанармайдың шығарылған (түскен) күні және жанармай қайдан (қай резервуардан) түсті

20ºС кезіндегі тығыздық, г/см³

Қорғасын массасы, ТЭС құрамы, г/кг (отын үшін термиялық тұрақтылық)

Октандық мөлшер, цетандық мөлшер

Хош иісті көмірсутек құрамы

Механикалық қоспа құрамы

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

      Кестенің жалғасы

Фракциялық құрамы

 
Тұтқырлық

Айдау басталған кездегі температура, ºС

ºС температура кезінде 10 % айдалады

ºС температура кезінде 50 % айдалады

ºС температура кезінде 90 % айдалады

қайнаудың аяқталуы, ºС температура
кезінде 97,5% айдалады

ºС температурада 96,98 % айдалады

қалдық, %

қалдық және шығын, %

кинематикалық, 20ºС температура кезінде, сСт

шартты, ВУ градусында

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

      Кестенің жалғасы

жанармайдың 100 см³ мг КОН қышқылдығы

лайлану температурасы, ºС (авиабензин үшін тұрақтылық кезеңі)

қату температурасы, ºС

тұтану температурасы, ºС

іс жүзіндегі шайыр құрамы, см³-қа мг

Күкірт құрамы, масса %

су құрамы

суда ерігіш қышқыл мен сілті құрамы

түсі мен мөлдірлігі

жанармай сапасы туралы қорытынды

жанармайдың толық жұмсалуы туралы белгі (тиелген күн, қашан және қайда айдалды, тазартылған күн)

ортақ

оның ішінде меркаптандық

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

Майды талдау (сапалық жай-күйін есепке алу) журналы

      № ________резервуар (партия)

Сынаманы тіркеу журналы бойынша нөмірі

Талдау аяқталған күн

Әскери бөлім атауы және бөлім берген сынама нөмірі

Өнім атауы

Майдың шығарылған (келіп түскен) күн және жанармай қайдан (қай резервуардан) түсті

Тұтқырлық, сСт

50ºС кезіндегі кинематикалық тұтқырлықтың 100ºС кезіндегі кинематикалық тұтқырлыққа қатынасы

Жабық тигльдегі тұтану температурасы, ºС

Ашық тигльдегі тұтану температурасы, ºС

қышқылдық мөлшер, 1 г майға мг КОН

Көкстелуі, %

20ºС кезіндегі тығыздық, г/см³

20ºС температура кезінде

50ºС температура кезінде

100ºС температура кезінде

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14















      Кестенің жалғасы

Күлділігі, %

Сілтілігі

Түсі мен мөлдірлігі

Механикалық қоспа құрамы, %

Су құрамы, %

Суда ерігіш қышқыл мен сілті құрамы

Деэмульсация мөлшері, мин

Қату температурасы, ºС

Өнім сапасы туралы қорытынды

Майдың толық жұмсалуы (тиелген күн, қашан және қайда айдалды, тазартылған күн) туралы белгі

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24











Жақпамайды және арнайы сұйықтықты талдау (сапалық жай-күйін есепке алу) журналы

      № ________резервуар (партия)

Сынаманың тіркеу журналы бойынша нөмірі

Талдаудың аяқталған күні

Әскери бөлімнің атауы және бөлім берген сынама нөмірі

Өнім атауы

Жанармайдың шығарылған (келіп түскен) күні және ол қайдан (қай резервуардан) түсті

Сыртқы түрі, иісі

Түсі және мөлдірлігі

Тамшылау температурасы, ºС

Тығыздығы (пенетрация), г/см³

Сынғыштық көрсеткіші

Механикалық қоспа құрамы, %

Суда ерігіш қышқыл мен сілті құрамы

Судың құрамы, %

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13














      Кестенің жалғасы

Тұтқырлық

Фракциондық мәліметтер

Спирттің күштілігі, %

Қышқылдығы (қышқылдық сан) 100 см³-қа мг КОН (1г)

Қату температурасы (кристаллданудың басталуы) , ºС

Ашық тигльдегі тұтану температурасы, ºС

Динатрийфосфат құрамы, литрге грамм

50 (100) ºС кезінде

20 (0) ºС кезінде

Айдаудың басталуы (қайнау температурасы), ºС

150ºС дейін қайнау фракциясы, %

150ºС артық қайнау қалдығы, %
(қайнаудың аяқталуы)

шығын, %

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24












      Кестенің жалғасы

Дикстрин құрамы

Хлорид құрамы, % (сумен араласуы)

Молибденді-қышқылды натрий құрамы, % (отындағы ерігіштігі)

Бос органикалық қышқыл құрамы

Бос сілтінің құрамы, %

Сутегі көрсеткіші, ед. РН

Өнім сапасы туралы қорытынды

Майдың толық жұмсалуы (тиелген күні, қашан және қайда айдалды, тазартылған күні) туралы белгі

25

26

27

28

29

30

31

32









  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
12-қосымша

Жанармайға паспорт беру журналы

Р/с
№

Жанармай маркасы

Резервуар (партия)
нөмірі

Паспорт нөмірі

Берілген күн

Паспорт берген әскери бөлім нөмірі

Алғаны туралы қолтаңба

Ескертпе

1

2

3

4

5

6

7

8









  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
13-қосымша

Өлшеу құралының техникалық жай-күйін, тексеруді және жөндеуді есепке алу журналы

Жазба жасалған күн

Өлшеу құралы

Түрі немесе шрифті

Өлшеу шегі

Зауыттық нөмірі

Агрегат индексі

Орнатылған жері

Соңғы тексерілген немесе шығарылған күн

Агрегат нөмірі

Қай бөлімшеде тұр

Тексеру кезеңділігі

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10











      Кестенің жалғасы

Өлшеу құралы салыстырып тексерілген күн

Өлшеу құралының жөндеуге жіберілген және одан қайтарылған күн

Ескертпе

20_____ж.

20_____ж.

20_____ж.

20_____ж.

20_____ж.

бірінші

екінші

үшінші

11

12

13

14

15

16

17

18

19










      Журнал өлшеу құралының, оның ішінде қару-жарақ пен техника жиынтығына кіретін пайдаланудағы немесе сақтаудағы өлшеу құралының техникалық жай-күйін есепке алу, оны салыстырып тексеру мен жөндеуді есепке алу үшін арналған.

      Жазба өлшеу құралының түрі бойынша мынадай реттілікпен жеке жүргізіледі: радиоөлшеу аспабы; электр өлшеу аспабы; сызықтық-бұрыштық өлшейтін өлшеу аспабы.

      Физикалық-техникалық өлшейтін өлшеу аспабы, басқа, оның ішінде арнайы аспап.

      2 – 5 және 10-бағандардағы жазба өлшеу құралы формулярында (паспортында) көрсетілген деректер негізінде жүргізіледі.

      9-баған 14-қосымшаның деректері негізінде толтырылады.

      11 – 15-бағандарда алымында жоспарланған, ал бөлімінде нақты салыстырып тексерілген күн жазылады.

      16 – 18-бағандарда алымында жөндеуге жөнелтілген күн, ал бөлімінде жөндеуден қайтарылған күн жазылады.

      Ескертпеде есептен шығару актісінің нөмірі, өлшеу құралын басқа бөлімшеге беру туралы белгі көрсетіледі.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
14-қосымша

______ арналған ЖЖМ зертханасы жұмысының жоспары

      Жоспар ерікті нысанда жасалады. Бұл ретте жоспарда басқасымен қатар міндетті түрде мынадай бағандар көрсетілуге тиіс:

Р/с
№

Жоспарланатын жұмыс атауы

Еңбек шығыны
(адам-күн, шартты талдау)

Орындау мерзімі

Орындалуы
үшін жауапты

Орындалуы туралы белгі

1

2

3

4

5

6







      Жоспарланатын жұмыс (2-баған) бөлім бойынша қалыптастырылуға тиіс:

      1. Талдау жасау.

      2. Жанармай сапасын бақылау, пайдалану, нормалау мен үнемдеу жұмысын ұйымдастыру:

      жанармайды пайдалану, үнемдеу мен нормалау бойынша әдістемелік нұсқауды дайындау;

      зертханашыларды даярлау (қайта даярлау);

      бекітіп берілген зертханада және өз зертханасы зертханашыларының жанармайды сынау нақтылығын тексеруді ұйымдастыру;

      зертхана бастығының жиынын өткізу;

      техникалық оқытып-үйрету (арнайы даярлық);

      тактикалық-арнайы оқу-жаттығуға қатысу.

      3. Ұйымдық мәселелері:

      зертхана жұмысы туралы есеп беруді дайындау;

      жанармайды жаңарту жоспарын дайындау;

      әскери бөлімнің талдау жоспарын келісу;

      өлшеу құралын салыстырып тексеру;

      өтінімді ресімдеу және аспапты, ыдыс пен реактивті жеткізуге шарт жасау.

      4. Шаруашылық жұмысы.

      Жоспарды ХТО (зертхана) жанармай қызметінің бастығы бекітеді.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
15-қосымша

Жанармайды техникалық сақтау мен жеткізу құралдарын таңбалау ерекшелігі

      Өнеркәсіп зауытынан ҚӘТ багына дейінгі барлық жүру жолында жанармайды сақтау мен техникалық жеткізу құралдарын таңбалауға бірыңғай ұстаным мынадай мақсатты көздейді:

      цистернадағы, резервуардағы, құбыр мен ыдыстағы жанармай маркасын қатесіз айқындауды жүзеге асыру;

      қабылдау, айдау және ыдысқа құю бойынша ішкі қоймалық операцияда әртүрлі жанармай сұрпының кездейсоқ араласып кету мүмкіндігін барынша азайту, жанармай беру және ҚӘТ-ға құю кезінде мүмкін болатын қатені болдырмау;

      жеке құрамды жанармаймен жұмыс істегенде қауіпсіздік шараларын қатаң сақтау қажеттігі туралы ескерту.

      Техникалық құралды таңбалау МЕМСТ 14202-69 "Өндірістік кәсіпорын құбыры. Тану бояуы, сақтандыру белгісі мен таңбалау тақтасы", МЕМСТ 19433-88 "Қауіпті жүк. Жіктелуі мен таңбалануы", МЕМСТ 14192-96 "Мемлекетаралық стандарт. Жүкті таңбалау", МЕМСТ 1510-22 "Мұнай және мұнай өнімі. Таңбалау, қаптамасы, жеткізу мен сақтау" халықаралық стандарттарының талаптарына сәйкес болуға және:

      негізгі жазбады;

      қосымша жазбады;

      қауіпсіздік белгісін қамтуға тиіс.

      Жанармай толтырылған резервуардағы, ыдыс пен техникалық құралдағы негізгі жазба жанармай түрі мен маркасын көрсетеді. Мысалы, Б-95/130 авиация бензині, ДО – "З" дизель отыны, ТС-1 авиация керосині.

      Резервуардағы қосымша жазба:

      резервуарда сақталатын өнімге стандарт нөмірін;

      құйылған күнін (жылы мен айын);

      жаңартылған күнін (жылы мен айын);

      толық талдау жасалған күнін қамтиды.

      Ыдыстағы қосымша жазба:

      ыдысқа құйылған өнімге стандарт нөмірі;

      брутто және нетто массасын, кг;

      өнім жасалған күнді;

      өнімді жасаушы кәсіпорын немесе өнімді ыдысқа құйған мұнай базасының атауын (әскери бөлімнің шартты атауын);

      партия нөмірі мен партиядағы бөшке нөмірін қамтиды.

      Жанармай құйылған резервуардағы және ыдыстағы жазба трафарет немесе мөртаңба көмегімен сумен немесе жанармаймен кетпейтін бояумен жасалуға тиіс.

      Қауіптілік белгісі (1, 2-сурет) МЕМСТ 19433-88 "Қауіпті жүк. Жіктелуі және таңбалануы" талаптарына сәйкес жанармайы құйылған ыдысқа қауіптілік сипатына байланысты түсіріледі. Қауіптілік белгісі кемінде 100 мм бұрышқа (контейнер мен теміржол цистернасы үшін – кемінде 250 мм, автокөлік құралы үшін – кемінде 190 мм) қарай бұрылған квадрат нысанында, ол тең екі үшбұрышқа бөлінеді.

      Жоғарғы үшбұрышта қауіптілік белгісі тиісті сыныптағы қауіптілік белгісімен белгіленеді. Жабық тигелдегі тұтану температурасы 610С дейін 3-топтағы тез тұтанатын сұйықтық (бензин, реактивті қозғалтқышқа отын, дизель отыны) үшін қауіптілік белгісі қызыл негізде қара (ақ) түсті жалын болып табылады.

      6-топтағы улы техникалық сұйықтық (ТЭҚ, этиленгликоль және т.б.) үшін қауіптілік белгісі ақ негізде қара түсті бас сүйек пен екі айқасқан сүйек болып табылады.

      Қауіптілік белгісінің шартты көлденең диагоналі бойына жүк қауіптілігі түрін сипаттайтын жазба түсіріледі. Жанармай үшін "тез тұтанатын сұйықтық", улы сұйықтық үшін – "у" деген жазба түсіріледі. Негізгі белгінің төменгі бұрышында сынып нөмірі (тез тұтанатын сұйықтық үшін – 3-сынып, улы сұйықтық үшін – 6-сынып) көрсетіледі. Белгінің шеті бойынша жиегінен 5 мм аралықта қара түсті рамка болады.

      Егер жанармайдың бірнеше қауіптілік түрі болса, онда ыдысқа осы қауіптілік түрін көрсететін бірнеше қауіптілік белгісі түсіріледі. Мысалы, этилді бензин құйылған ыдысқа тез тұтанатын және улы сұйықтық ретінде сипаттайтын екі қауіптілік белгісі түсіріледі.

     



      1-сурет. Жанармай құйылған ыдыстағы қауіптілік белгісі

     



      2-сурет. Улы сұйықтық құйылған ыдыстағы қауіптілік белгісі

      Таңба қойылатын жер

      Жанармай қызметінің барлық техникалық құралы түрі толтырғаннан кейін немесе нақты бір жанармайға бекітіп берілгеннен кейін оған таңба қойылуға тиіс.

      Жанармай ұзақ сақталғанда көлденең резервуарды таңбалау негізгі ысырма үстіне өрт сөндіру өтпесі жағынан түбіне түсіріледі.

      Негізгі жазба резервуар түбінің орталық бөлігіне резервуар нөмірінің төменгі жағына түсірілуге тиіс, қосымша жазбаны негізгіден төмен түсіру қажет.

      Қауіптілік белгісі резервуар түбіне резервуар нөмірінен жоғары және қарама-қарсы екі жақтағы мұржыққа түсіріледі.

      Жанармай көлденең резервуарда қысқа мерзімге сақталғанда қауіптілік белгісі резервуарға, ал негізгі жазба өрт сөндіру өтпесі жағына орнатылған тақтайшаға түсіріледі.

      Көлденең болат резервуарда негізгі және қосымша жазба негізгі ысырма үстіне резервуар нөмірінен төмен (3-сурет), қауіптілік белгісі резервуар нөмірінен жоғары түсіріледі.

      Көміп және жартылай көміп орнатылған резервуарға таңбалау резервуар орамы жағынан тұғырға орнатылған тақтайшаға түсірілген.

      Одан басқа, жүк ысырмасының сермеріне жанармай түрін, маркасын және түсті ескерту жолағы (4-сурет) көрсетілген тану биркасы бекітіледі.

      Жанармай түрін, маркасы мен түсті ескерту жолағы көрсетіілген тану биркасы жанармай жеткізу автомобиль құралының ағызу ысырмасының сермеріне бекітілуге тиіс.

      Бөшкені таңбалау мойны бар түпке түсіріледі. Негізгі жазба резервуар түбінің ортасына, одан кейін қосымша жазба түсірілуге тиіс. Сонымен қатар тығын көмегімен бөшке түбіне бекітілген алынатын бирка (трафарет) қолданылуы мүмкін (5а, 5б-сурет). Қажет болғанда қауіптілік белгісі негізгі жазбадан жоғары және қарама-қарсы екі жақтағы тоғынға түсіріледі (5а, 5б-сурет).

     



      3-сурет. Жанармай толтырылған резервуарды таңбалау үлгісі

     


      4-сурет. Бирканы таңбалау үлгісі

     



      5-сурет. Толтырылған ыдысты таңбалау үлгісі:

      5а – бөшке түбін таңбалау; 5б – бөшке тығыны астындағы алынатын бирка (трафарет)

      Бетон құдықта және кеңістігі құбырға трафаретпен шеңбер, жазба және меңзер түсіруге мүмкіндік бермейтін басқа да ұқсас жағдайда таңбалау құбыр жанындағы құдық қабырғасына немесе құбырға бекітілген бирка көмегімен түсіріледі.

      Жанармай толтырылған резеңке-мата резервуарға таңбалау резервуар қаптамасы жағындағы тұғырға орнатылған тақтайшаға түсіріледі (6-сурет).

      Таңбалау түрі

      Таңбалау тікелей резервуарға, ыдысқа, құбырға, сондай-ақ тақтайшаға трафарет бойынша бояумен түсіріледі. Қолмен таңбалауға жол берілмейді.

      Таңбалау түсірілетін қаріп 7 және 8-суреттерде көрсетілген.

      Трафаретті дайындауда әріптер мен цифрлар клетка бойынша 7 және 8-суреттерге сәйкес орындалуға тиіс.

      Әріп пен цифр биіктігі 25 мм аз болатын трафарет қарпі 7-суретке, ал 25 мм және одан астам болғанда 8-суретке сәйкес болуға тиіс. Металл және басқа да берік материалдан жасалған трафарет үшін тақтайша санын азайтуға жол беріледі.

      Аралығы көзбен қарағанда басқасымен тең болып белгіленуге тиіс "Р" және "А", "Ф" және "Т", "Г" және "Д" сияқты үйлесуді қоспағанда, әріп пен цифр арасындағы аралық қол биіктігінен кемінде 6/1 болуға тиіс. Сөз арасындағы аралық әріп пен цифр биіктігінен кемінде 2/1 болуға тиіс. 8-суреттегі қаріпке сәйкес келетін әріп пен цифр ені әріп пен цифр биіктігіне 1/40 тең болуға тиіс.

      Биркаға таңбалау трафарет бойынша қалыппен немесе таңба салу әдісімен түсіріледі.

      Жазба анық болуға, сумен және сақталатын өніммен кетпеуге және түсін жоғалтпауға тиіс. Ол ашық қабатқа қара түсті және күңгірт түсті қабатта ақ және ақшыл сары бояумен орындалады. Таңбалау затбелгісі мен тақтайшасын ресімдеуге талаптар 1-кестеде келтірілген.

     



      6-сурет. Резеңке-мата резервуарға арналған таңбалау кестесінің үлгісі

     



      7-сурет. Әріп биіктігі 25 мм дейінгі трафаретке арналған қаріп

     



      8-сурет. Әріп биіктігі 35 мм және одан астам мм болатын трафаретке арналған қаріп

      1-кесте

Таңбалау затбелгісі мен тақтайшаны ресімдеуге қойылатын талаптар

Техникалық құрал атауы мен параметрі

Техникалық құралға түсірілетін әріп, жазба биіктігі, мм

негізгі

қосымша

бір жолға

екі жолға

1

2

3

4

Диаметрі мынадай болатын құбыр, мм:
80-нен аз

19

-


81 – 160

32

19


161-220

50

25


221 – 300

63

32


Сыйымдылығы 1000 м3және одан аз резервуар

140


70

1000-нан астам

280


70

Контейнер

100


25

Бөшке

50


25

Канистра (банка, бөтелке)

25


12

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
16-қосымша

Сүзгі және сүзгі-сепаратор қолданысын есепке алу журналы

Күні

Қысым ауытқуы, кгс/см²

Регламенттік жұмыс туралы белгі (ауыстыру, жуу және тығыздағыш төсемді қарап-тексеру және ауыстыру және т.б)

Регламенттік жұмысты және оның орындалуын тексеретін адамның (жүргізушінің, жанармай қызметі бастығы көмекшісінің, зертханашының) қолтаңбасы

сол жақ

оң жақ

      Ескертпе:

      1. Сүзгі қолданысын есепке алу жанармай қоймасының сақтау бөлімінде әскери бөлім жанар және жағармай материалы қызметінің бастығы ұйымдастырады. Авиациялық базада есепке алуды зертхана жүргізеді.

      2. Сүзгідегі және сүзгі-сеператордағы қысымның ауытқуы жұмыс күні басталар алдында және соңында оның жұмысын есепке алу журналына енгізіледі.

      3. Жұмыс автомобилінің сүзгісі мен сүзгі-сеператоры үшін қысымның ауытқуы және су айырғыш элементтердің жай-күйі туралы жазба осы құрал формулярында жүргізуші жанармайға тарату ведомосын тапсырған кезде жүргізіледі.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
17-қосымша
  БЕКІТЕМІН
  ______________ әскери бөлімінің командирі
  20___ ж. "___"_______________

20___ ж. арналған әскери бөлімнің ұзақ сақтаудағы жанармайды талдау жоспары

Жанармай, жағармай материалы және арнаулы сұйықтық атауы

Резервуар нөмірі, жанармай партиясы

Жанармай жасалған күн

Соңғы талдау күні

Қаңтар

Ақпан

Наурыз

Сәуір

Мамыр

Маусым

Шілде

Тамыз

Қыркүйек

Қазан

Қараша

Желтоқсан

Тиеу немесе жұмсау туралы белгі

бақылау

толық

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18



















      Ескертпе:

      5 және 6-бағандарда соңғы толық (қоймада бақылап) талдау күні (сапа паспорты немесе талдау журналы бойынша) қойылады. 7 – 18-бағандарда алымында талдау түрі (Б – бақылау, Т – толық, Қ – қоймада), бөлісте талдау жасалған (паспорт) күн мен нөмірі көрсетіледі. Талдау жоспарланған мерзімі 4-қосымшада келтірілген зертханалық тексеру кезеңділігі ескеріліп қойылады.

      Талдау жоспарын келіскенде орталық (өңірлік қолбасшылық) зертхана бастығы өзінің нақты мүмкіндігіне сүйеніп, жоспарланған мерзімді түзетуі мүмкін. Мысалы, жоспар жобасында талдау мерзімі "мамыр". Оны "сәуірге", "наурызға" ауыстыруға болады, бірақ "маусымға", "шілдеге" ауыстыруға болмайды. Жоспарға жанармай қызметінің бастығы қол қояды.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
18-қосымша

Тұнбаны төгу және жанармайды су мен мехникалық қоспаның болуына тексеру журналы

Тексеру күні

Тексеру обьектісі (резервуар нөмірі, ҚӘТ үлгісінің борттық нөмірі және т.б.)

Жанармай атауы

Тексеру нәтижесі

Суды және механикалық қоспаны жою бойынша жұмыс тізбесі мен айқымы

Тексеруді және суды және механикалық қоспаны жоюды жүргізген адамның қолтаңбасы

су бойынша

механикалық қоспа бойынша

1

2

3

4

5

6

7







      Ескертпе:

      2-бағанда ҚӘТ обьектісінің атауы, борттық немесе тіркеу нөмірі жазылады.

      3-бағанда жанармай түрі мен маркасы жазылады.

      4 және 5-бағандарда құйып алынған тұнбадан тексерілген су мен механикалық қоспаның болуы немесе болмауы туралы белгі жасалады.

      6-бағанда объектіден алуды, су мен механикалық қоспаны тексеруді (машина багын) қамтамасыз ететін жұмыс тізбесі келтіріледі.

      7-бағанда тексерген адам немесе су мен мехникалық қоспаны жоюды ұйымдастырған немесе оған тікелей қатысқан жүргізуші қол қояды.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
19-қосымша

Жанармайды қару-жарақ пен әскери техника багында сақтау мерзімі

Жанармай атауы

Сақтау мерзімі, жыл

1

2

Авиация бензині
Автомобиль бензині:
Реактивті қозғалтқыш отыны:
ұшу аппаратының багында
корабль цистернасында
Дизель отыны:
жерүсті техника багында
корабль цистернасында
флот мазуты

0,5
1,5
1*
1*
6,0**
10,0
6,0

      *СКҚ сұйықтығын қоспай және массасы 0,3 %-ға дейінгі СКҚ сұйықтығын қосып, отынды сақтау мерзімі.

      ** ұзақ сақталатын броньды танк техникасы машинасының багында А – 0,2 және 3-0,2 отыны үшін минус 45º С – 10 жыл.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
20-қосымша

Бөшкеде, бидонда, канистрада және басқа да ыдыста бір партиядағы жанармай сапасын сипаттау үшін қосылған сынаманы дұрыс алу кестесі

Ыдыс көлемі, n

Ішінара сынама мөлшері, m мөлшері, m

Ыдыс көлемі, n

Сынама мөлшері, m мөлшеріличество точечных



1– 3 дейінгіні қоса алғанда

барлығы

1729 – 2197 дейінгіні қоса алғанда

13

4 – 64

4

2198 – 2744

14

65 –125

5

2745 – 3375

15

126– 216

6

3376 – 4096

16

217 – 343

7

4097 – 4913

17

344 – 512

8

4914 – 5832

18

513 – 729

9

5833 – 6859

19

730 – 1000

10

6860 – 8000

20

1001 – 1331

11



1332 – 1728

12

8000 астам



      Т мөлшері толық мөлшерге дейін айналдырылады.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
21-қосымша

УТС-ның негізгі физикалық-химиялық қасиеті, токсикологиялық сипаттамасы мен қолдану саласы

Сұйықтық және НТҚ

Негізгі физикалық-химиялық қасиет

Технологиялық компонент

Қолдану
саласы

С қолданудың шамалы температуралық диапазоны

Сыртқы түрі

200С кг/м3 кезіндегі тығыздық

200С мм/с кезіндегі кинематикалық тұтқырлығы

Қату температурасы, 0С қату

Сұйықтық құрамындағы уытты компонент

ШЖК, мг/м3

МЕМСТ 12.1.
007-76 бойынша қауіптілік сыныбы

Фосфорорганикалық құрамдас негізіндегі сұйықтық

Салқындатқыш және сүзгіш сұйықтық СС АМ2-ООР (СС АМ2-ООР-5В) 6-14-740-80ТШ

Механикалық қоспасы жоқ түссіз мөлдір сұйықтық

1070 +2

7,2-7,8 (минус 400С кезінде)

Сұйықтық минус 62 кезінде

-

0,5

2

Арнайы техниканы салқындату жүйесінің жылу жеткізгіш ретінде

-

ФХКС АМ2-13НЗ (ФХКС АМ2-13НЗ-5В) 6-4-740-80 ТШ

Механикалық қоспа жоқ сәл сарғыш мөлдір сұйықтық

1070+2

10-14 (минус 50С кезінде)

Сұйықтық минус 62 кезінде

-

0,5

2

Сол сияқты

-

Фторорганикалық құрамдас негізіндегі сұйықтық

12Ф ОСТ 6-02-7-81 фторхлор
көміртекті сұйықтығы

Түссізден сары түске дейінгі майлы сұйықтық

1800-1900

4,5 аспайды

Минус 60-тан аспайды

Трифторхлор
көміртек полимері

3

3

Гидравликалық жүйеге, манометрге құю үшін

Ото минус 40-тан плюс 50-ге дейін

13ФМ ССТ 6-02-7-81 фторхлор
көміртек сұйықтығы

Түссізден сары түске дейінгі майлы сұйықтық

1920-1940

39-60 шегінде

Минус 60-тан аспайды

Сол сияқты

2,5

3

Агрессивті ортаның ("амил", "меланж", "0-30") аппаратураның өлшеу және басқа да бөлшектерімен немесе атмосферамен байланысын болдырмау қажетті шығыс өлшегіш және ұқсас аспап пен жабдық

Ото минус 40-тан плюс 50-ге дейін

Хлорорганикалық құрам негізіндегі сұйықтық

9976-83 МЕМСТ техникалық трихлорэтилен

Түссіз күрделі жанатын сұйықтық

1465

-

Минус 86

Триэтиламин немесе диапазопропиламин

10

8

Металдан майды кетіретін, киімді тазалайтын еріткіш

-

6-01-956-86 ТШ техникалық перхлорэтилен (тетрахлорэтилен)

Сол сияқты

1631

-

Минус 22

а-метил-морфолин немесе а-метилперрол

10

8

Сол сияқты

-

Гликоль және туындысы негізіндегі сұйықтық

19710-83 МЕМСТ
6367-62 МЕМСТ этиленгли
коль

Тұнбасыз түсі жоқ мөлдір сұйықтық

1113-
1114
(В)*
1110-
1115 (П)*

-

Минус 13

Этиленгликоль

5

3

Төмен температурада қататын жылу жеткізгіш ерітіндісін және сұйық сұйықтықты дайындау үшін

-

66 %-ды этилен-гликоль су ерітіндісі

Түссіз мөлдір сұйықтық

1084-1088

-

Минус 65-тен аспайды


5

3

Арнайы техника салқындату жүйесінің жылу жеткізгіші ретінде

Минус 60-тен плюс 95-ке дейін (қысқа мерзімде плюс 105-ке дейін)

159-52 МЕМСТ төмен температурада қататын салқындатқыш сұйықтығы;
40-марка
65-марка

Шамалы лайланған қызғылт сары сұйықтық

1067,5-1072,5
1085-1090

-
-

Минус 40-тан аспайды
Минус 65-тен аспайды


5
5

3
3

Автомобиль, броньды танк, инженерлік және басқа да техниканың ішкі тұтану қозғалтқышының салқындату жүйесінде, сондай-ақ авиациялық және зымыран техникасының радиоэлектрон
дық аппаратурасында жылу жеткізгіші ретінде

Минус 40-тан плюс 95-ке дейін (қысқа мерзімде плюс 105-ке дейін)

6-02-751-86 ТШ
А антифрих тосолы

Механикалық қоспасыз көк түсті
бір текті жылжымалы сұйықтық

1120-1140

-

Минус 35-тен аспайды (қоспа дестильденген сумен 1:1)

Этиленгликоль, нитрит натрийі, гидрооксид натрийі, бутил спирті

5

3

Тосол А-40 және Тосол А-65 автосұйықтығын дайындау үшін

-

ТУ 6-02-751-86;
А-40 тосолы салқындатқыш автосұйықтық
А-65 тосолы

Механикалық қоспасыз көк түсті
бір текті жылжымалы сұйықтық

1078-1085
1085-1100

-
-

Минус 40-тан аспайды
Минус 65-тен аспайды

Этиленгликоль, нитрит натрийі, гидрооксид натрия, бутиловый спирт
Сол сияқты

5
5

3
3

Ішкі тұтану қозғалтқышының салқындату жүйесінде, сондай-ақ төмен және бір қалыпты температурада қолданылатын басқа да жылумен алмасу аппаратында жұмыс сұйықтығы ретінде

Минус 40 – плюс 95 дейін (қысқа мерзімде плюс 105 дейін)
Минус 60-тан плюс 95-ке дейін (қысқа мерзімде плюс 105-ке дейін)

Салқындатқыш сұйықтығы

Жасыл сары түсті сұйықтық. Опалесенцияға жол беріледі

1120-1150

-

Минус 45-тен аспайды


5

3

Автомобиль техникасы қозғалтқышының салқындату жүйесінде


6-01-7-172-85 ТШ

Жасыл сары түсті сұйықтық. Опалесенцияға жол беріледі

1120-1150

-

Минус 35-тен аспайды (қоспа дестильденген сумен 1:1)

Этиленгликоль, нитрит натрийі, гидрооксид натрийі, бутил спирті

5

3

"Лена-40" және "Лена-65" салқындату сұйықтығын дайындау үшін

-

"Лена-40"

Жасыл сары түсті сұйықтық. Опалесенцияға жол беріледі

1075-1085

-

Минус 45-тен аспайды

Сол сияқты

5

3

Автомобиль техникасы қозғалтқышының салқындату жүйесінде

Минус 45-тен плюс 95-ке дейін (қысқа мерзімде плюс 105-ке дейін)

"Лена-65"

Жасыл сары түсті сұйықтық. Опалесенцияға жол беріледі

1085-1095


Минус 65-тен аспайды


5

3

Сол сияқты

Минус 65-тен плюс 95-ке дейін (қысқа мерзімде плюс 105-ке дейін)

ПОЖ-70 6-01-815-79ТШ жылжуға қарсы сұйықтық

Механикалық қоспасыз түссіз немесе шамалы сары түсті. Опалесенцияға жол беріледі

185-1095

6;5

Минус 70-тен аспайды

Этиленгликоль, бегоотриазол, молибдат
натрийі

5

3

Іске қосу қондырғысының гидробуферінде, жылжуға қарсы демпфирлеу құрылғысында, артиллериялық жүйенің теңдестіру тетігінде жұмыс сұйықтығы ретінде және т.б.

Минус 60-тан плюс 140-ке дейін

6-02-2-1337-86 ТШ"Арктика"
мұздауға қарсы сұйықтық

Түссізден шамалы сарыға дейін мөлдір сұйықтық

1071-1080

-

Минус 37-ден аспайды
(52 % ЭГ қоспамен)

Этиленгликоль

5

3

Ұшақтың сыртқы қабатын мұздан, қырау мен қатып қалған қардан тазарту үшін пайдаланылатын су ерітіндісін дайындау үшін

-

6-02-2-1337-86 ТШ
"Полюс"
сұйықтығы

Сары түсті мөлдір сұйықтық

1092-1100

9,5-11
(500С кезінде)

Минус 60-тан аспайды

Этиленгликоль, бензотриазол

5

3

Арнайы техниканың (ӘТК) гидрожетек жүйесін толтыру үшін

Минус 40-тан плюс 80-ге дейін

8313-88
(И сұйықтығы) МЕМСТ этилцеллозольф техникалық

Механикалық қоспасыз мөлдір сұйықтық

928-933 (1) 929-931 (В)

-

-

Этилцеллозольф

10

3

Ұшақ пен тікұшақтың авиаотында
мұз кристалын және ішкі багында қырауды болдырмау үшін

-

ГТЖ-22М 6-01-787-86 ТШ автомобиль тежегіш сұйықтығы

Тұнбасыз жасыл түсті мөлдір бір текті сұйықтық

1070-1075

15

Минус 70-тен аспайды

Диэтиленгликоль, этилкарбитол, морфолин,
ЛЗ-ЭК эфирі

10 (диэтиленгликольға)

3

Арнайы автомобиль техникасы тежегішінің гидрожетегі жүйесінде

Минус 50-ден плюс 100-ге дейін

6-01-1163-78ТШ"Нева" тежегіш сұйықтығы

Ашық және қара-жасыл түсті мөлдір бір текті сұйықтық

1002-1015

16

Минус 70-тен аспайды

Этилкарбитол, бензотриазол, морфолин, дифенилолпропан

-

3

Арнайы машина, арнайы автомобиль техникасы тежегішінің гидрожетегі жүйесінде

Сол сияқты

6-01-1276-82ТШ "Томь" тежегіш сұйықтығы

Тұнбасыз ашық-сарыдан қара-сары түске дейін мөлдір бір текті сұйықтық. Опалесенцияға жол беріледі

-

Кемінде 5 (500С кезінде)

-

Бензотриазол, этил

-

3

Автомобиль техникасы тежегішінің гидрожетегі мен ілінісінің жүйесінде

Минус 42-ден плюс 50-ге дейін

6-05-221-569-84 ТШ "Роса" жоғары температуралық тежегіш сұйықтығы

Сары түсті мөлдір бір текті сұйықтық

-

Кемінде 5 (500Скезінде)

-

Бензотриазол, ЛЗ-ЭК эфирі, дифенилолпропан

-

4

Сол сияқты

Минус 50-ден плюс 120-ға дейін

МЕМСТ17477-86 (ТФГ сұйықтығы) тетрагидрофурфурил спирті

Механикалық қоспасыз түссіз немесе ашық сары мөлдір сұйықтық

1050-1060

-

-

Тетрагидрофурфурил спирті, фурфурил спирті

500 (су тоғанына) 10

3

Ұшақ пен тікұшақтың авиаотынында мұз кристалының және отын багының ішкі қабырғасында қырауды болдырмау үшін


6-10-1533-75БСК ТШ тежегіш сұйықтығы

Тұнбасыз және механикалық қоспасыз қызылдан қызыл сары-қызыл түсті мөлдір бір текті сұйықтық. Опалесенцияға жол беріледі

878

Кемінде 9 (500С кезінде)

Минус 20 аспайды

Бутил спирті

10 (бутил спирті бойынша)

3

Автомобиль техникасы тежегішінің және ілінісінің гидрожетек жүйесінде

Минус 15-тен плюс 100-ге дейін

МЕМСТ 5020-75 "Стеол-М"
сұйықтығы

Тұнбасыз сарыдан жасыл түске дейін мөлдір сұйықтық

1084-1108

10,1

Минус 60-тан аспайды

Диэтиламин, фосфорлы қышқыл гидрооксид натрийі (калий), хромды қышқыл калий

-

3

Іске қосу қондырғы
ының гидробуферсында, жылжуға қарсы демпфирлеу құрылғысында, артиллериялық жүйенің теңдестіретін тетігінде жұмыс сұйықтығы ретінде және т.б.

Минус 50-ден плюс 140-қа дейін

7-50С-3 МЕМСТ 20734-75 жұмыс сұйықтығы

Мөлдір сары-жасыл сұйықтық

930-940

Кемінде 26

Минус 70 аспайды

Трикрезилфосфат

-

-

Авиациялық техника гидрожетегінің жүйесін толтыру үшін

Минус 60-тан– плюс 175-ке дейін
(азотпен қысқа мерзімде плюс 200-ге дейін)

50-1-4ф МЕМСТ 13076-86 ВНИИ НП
синтетика
лық май
50-1-4у ВНИИ НП синтетикалық май

Мөлдір сұйықтық
Ашық сары ашық қоңыр түске дейін мөлдір сұйықтық

926 аспайды
920-дан аспайды

Кемінде 3,2 (1000С кезінде)

Минус 60-тан аспайды
Минус 60-тан аспайды

Диоктилсеба-цинт, трикрезилфосфат, фенил-d-нафталамин
Трикрезил-фосфат, диоктилсеба-цинт фенил-d-нафталамин бензотриазол

10
10

4
4

Газ-турбинді қозғалтқыш үшін
Сол сияқты

Минус 50-ден плюс 175-ке дейін
Минус 50-ден плюс 200-ге дейін

Б-3В38-101295-85 ТШ синтетикалық май

Ашық қоңырдан қоңыр түске дейін мөлдір сұйықтық

990-997

Кемінде 5 (1000С кезінде)

Минус 60-тан аспайды

Параоксиди фениламин

300 (көмірсутектер булары)

4

Газ-турбинді және басқа да арнайы қозғалтқыш пен редуктор үшін

Минус 50-ден плюс 130-ға дейін

ПТС-22538.401337-84 ТШ синтетикалық май

Қоңыр түстен флюоресценциямен бір текті мөлдір сұйықтық

1000 аспайды

1,25
(2000С кезінде)

Минус 60-тан аспайды

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Газ-турбинді сұйықтық үшін

Минус 50-ден плюс 225-ке дейін

ЛЗ-240 38.401579-86 ТШ синтетикалық май

Ашық қоңырдан қызыл қоңыр түске дейін мөлдір сұйықтық

980-1020

4,8-ден төмен емес
(1000С кезінде)

Минус 58-ге аспайды

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Газ-турбинді және турбинді және басқа да арнайы қозғалтқыш пен редуктор үшін

Минус 50-дан плюс 200-ге дейін

38.01294-83 МЕМСТ авиациялық ИМП-10 майы

Мөлдір түссіз майлы сұйықтық

кемінде 820

Кемінде 3
(1000С кезінде)

Минус 60-тан аспайды

Диоктилсебацинат, трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300 (көмірсутекті булары) 5 (майлы тұманға арналған)


Газ-турбинді қозғалтқыш үшін

Минус 50-ден плюс 200-ге дейін

38.101722-85 ТШ
МН-7,5 майы

Ашық сары түсті мөлдір тұтқырлы сұйықтық

900 аспайды

Кемінде 7,5
(1000С кезінде)

Минус 53-тен аспайды

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Турбовинттік қозғалтқыш пен редукторды пайдалану үшін

Минус 35-ке плюс 150-ге дейін

МС-8РК ОСТ 38.01387-85 авиациялық жұмыс консервациялық майы

Ашық сарыдан ашық қоңыр түске дейін мөлдір сұйықтық

900 аспайды

Кемінде 8
(1000С кезінде)

Минус 55-тен аспайды

Трикрезил-фосфат, фенил-a-нафталамин, бензотриазол

300

4

Авиациялық
газ-турбинді қозғалтқышты пайдалану және сақтау үшін

Минус 40-тан плюс 150-ге

ОСТ 38.01163-78 авиациялық
МС-8п майы

Сол сияқты

900 аспайды

Кемінде 8
(500С кезінде)

Минус 55-тен аспайды

Сол сияқты

300

4

Авиациялық
газ-турбинді қозғалтқыш үшін

Минус 40-тан плюс 150-ге дейін

Сп ОСТ 38.159-74 Сол сияқты түстік өзек майы


980-990

12-14
(500С кезінде)

Минус 55

Трикрезил-фосфат

-

-

200 Мпа дейін түйіспелі кернеу және минус 550С дейін ауа температурасында жұмыс істейтін тісті редуктор мен басқа да әскери техника бұйымының үйкеліс торабы үшін

Минус 55-тен плюс 130-ға дейін

Этильді бензин

Б-91/115,
Б-95/130 МЕМСТ 1012-72 этильді авиациялық бензин

Бөгде қоспасыз жасыл түсті мөлдір сұйықтық

720-750

-

Минус 60-тан аспайды

Этил сұйықтығы

300

4

Авиациялық техниканы ұшқынмен оталдыруы бар пісректі қозғалтқыш отыны

-

Б-92 38.401546-85 ТШ

Сол сияқты

720-750

-

Минус 60-тан аспайды

Сол сияқты

300

4

Сол сияқты

-

Этилденген авиациялық бензин: А-76 МЕМСТ 2084-77

Бөгде қоспасыз жасыл түсті мөлдір сұйықтық

710-725

-

-

-

300

4

Авиациялық техниканы ұшқынмен оталдыруы бар піспекті қозғалтқыш отыны

-

Аи-93 МЕМСТ 2084-77

Құрамында бөгде қоспасыз сарғылт қызыл түсті мөлдір сұйықтық

710-725

-

-

-

300

4

Сол сияқты

-

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
22-қосымша

Нұсқау беруді тіркеу құжаттының нысаны

      1-нысан

Еңбекті қорғау жөніндегі кіріспе нұсқау беруді тіркеу журналы

  _____________20____ж. басталды
  _____________20____ж. аяқталды

Еңбекті қорғау жөніндегі кіріспе нұсқау беруді тіркеу журналының нысаны мен парағының мазмұны

Нұсқау берілген күн

Нұсқау берілетін адамның инициалдары, тегі

Нұсқау берілетін адамның мамандығы, лауазымы

Нұсқау берілетін адам жіберілетін өндірістік бөлімше (бөлім) атауы

Нұсқау берген адамның инициалдары, тегі

Нұсқау берген адамның қолтаңбасы

Нұсқау берілген адамның қолтаңбасы








  2-нысаны

Жұмыс орнында нұсқау беруді тіркеу журналы

  _____________20____ж. басталды
  _____________20____ж. аяқталды

Жұмыс орнында нұсқау беруді тіркеу журналының нысаны мен парағының мазмұны

Нұсқау берілген күн

Нұсқау берілетін адамның
инициалдары, тегі

Нұсқау берілетін адамның
мамандығы, лауазымы

Нұсқау беру: алғашқы
жұмыс орнында,
жоспардан тыс, ағымдағы

Нұсқау №
(немесе атауы)

Нұсқау берген адамның
инициалдары, тегі

Қолтаңбасы

Жұмысқа рұқсатнаманы жүргізді

Нұсқау беруші

Нұсқау берілуші

Инициалдары, тегі,
лауазымы

Қолтаңбасы











      № 3 нысаны

      ________________________________________ (кәсіпорын немесе ұйым атауы)

Нұсқау берілетін адамның жеке карточкасы

      1. Тегі, аты, әкесінің аты___________________________________

      2. Туған жылы _____________________________________________

      3. Мамандығы_________________________________

      4. Цех ___________________ учаске (бөлімше) _________________

      5. Бөлім _________________ зертхана _______________________

      6. Цехқа түскен күн _____________________________________

      7. Кіріспе нұсқау берген _______________________________ (нұсқау берген адамның инициалдары,

      _________________________________________________________________________ тегі, лауазымы, қолтаңбасы, күні)

      8. Жұмысқа рұқсатнама берген___________________________________________ (инициалдары, тегі, лауазымы, қолтаңбасы, күні)

      9. Нұсқау беруден өту туралы белгі:

Нұсқау берілген күн

Цех (учаске)

Мамандығы, лауазымы

Нұсқау беру: алғашқы
жұмыс орнында,
жоспардан тыс, ағымдағы

Нұсқаулық №
(немесе атауы)

Нұсқау берілетін адамның инициалдары, тегі, лауазымы

Нұсқау берілетін адамның қолтаңбасы

Нұсқау берген адамның қолтаңбасы

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
23-қосымша

УТС-ты әсер ету сипаттамасы, улану белгісі мен зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету

Сұйықтық тобы мен маркасы, МЕМСТ немесе ТШ

Әсер ету сипаттамасы

Улану белгісі

Алғашқы медициналық көмек көрсету

Фосфор мен хлор-органикалық қоспасы негізіндегі сұйықтық:
ОЖ АМ2-ООР (ОЖ АМ2-ООР-5В) ТУ 6-14-470-82; ФХЖ АМ2-13НЗ (ФХЖ АМ2-13НЗ-5В) ТШ 6-14-740-82;
12Ф ОСТ 6-02-6-81;
13Ф ОСТ 6-02-7-81;
Трихлорэтилен МЕМСТ 9976-83;
Перхлорэтилен 6-01-956-86 ТШ

Ішке, тері қабатына түскенде және ингаляциялық әсер еткенде (әсіресе фторорганикалық сұйықтықтың термиялық ыдыраған өнімінің буы) қауіпті

Іштің қатты қысып ауруы, құсу, іш өту, түкірік бөлу, көз жанарының жіңішкеюі, ентігып тыныс алу

Ішке түскенде асқазанды көп су мөлшерімен (20 л. дейін) екі пайызды екі еселенген көмір қышқылды натриймен және 30 г белсендірілген көмірмен зондық жуу. Теріге тигенде: сабынмен көп су мөлшерімен жуу.
Ингаляциялық әсер еткенде таза ауа, көзді, ауыз қуысын және мұрынды жуу. Емдеу мекемесіне шұғыл эвакуациялау

Гликоль мен туындысы негізіндегі сұйықтық: этиленгликоль МЕМСТ 19710-80 және МЕМСТ 6367-52;
40 және 65-маркалы МЕМСТ 159-52;
Тосол А-40, Тосол А-65 ТШ 6-02-751-86; 66 %-ды этиленгликоль ерітіндісі 19710-83

Өткір ингаляциялық улау қаупі жоқ (этилцеллозольфты қоспағанда). Ішке түскенде қауіпті. Адам өмірі үшін ішке 35 мл және одан астам қабылданғанда өлімге әкелетін доза

Ішкі түскенде құлақ тұндыруға әкелетін жеңіл масаңдану. 6 – 8 сағаттан кейін асқазан ауыруы, құсу, іш өту, шөлдеу, бел ауыру. Этилцеллозольфпен шамалы ингаляциялық уланғанда бас ауыруы, әлсіреу, есі сақталған жабырқау немесе қозушылық жай-күй байқалады

Ішке түскенде асқазанды көп су мөлшерімен (20 л. дейін) екі пайызды екі еселенген көмір қышқылды натриймен және 30 г белсендірілген көмірмен зондық жуу. Емдеу мекемесіне шұғыл эвакуациялау

"Лена", "Лена 40", "Лена 65" 6-01-7-172-85 ТШ; ПОЖ-70 6-01-815-79 ТШ;
"Арктика" 6-02-995-74 ТШ;
"Полюс" 6-02-2-1337-86ТШ;
Этилцеллозольф техникалық (И сұйықтығы) МЕМСТ 8313-88;
ГТЖ-22М 6-01-787-86 ТШ;
"Нева" 6-01-1163-78 ТШ;
"Томь" 6-01-1276-82 ТШ;
"Роса" 6-05-221-569-84 ТШ


Орташа ауыр уланғанда масаңдану, ұйқышылдық немесе қозушылық, тәбеттің болмауы, күшейтілген шөлдеу, жүрек айну, құсу, тері қабатының және еріннің көгеруі, аяқ-қолдың мұздауы байқалады. Улану әсері күшейгенде 2 – 5 аптадан кейін зардап шеккен адамның өліміне әкелуі мүмкін. Ауыр уланғанда бірінші тәулікте өлімге әкеледі


Спирт негізіндегі спирт пен сұйықтық:
тетрагидро-фурфурил спирті (ТГФсұйықтығы) МЕМСТ 17477-86;
БСК 6-10-1533-75 ТШ;
"Стеол-М" МЕМСТ 5020-75

Бу ингаляциялық әсер еткенде, ішке және тері қабатына түскенде қауіпті. Адам өмірі үшін ішке 35 мл және одан астам қабылданғанда өлімге әкелетін доза

Будың әсері: көздің, тыныс алу органының қозуы, бас ауыру, тілдің жансыздануы. Ішке түскенде: бас айналу, жүрек айну, құсу, көз бен естудің бұзылуы. Терінің қабатына әсер еткенде: тітіркену, дерматит, жара

Ингаляциялық әсер еткенде: таза ауа, көзді, ауыз қуысын және мұрынды сумен жуу. Ішке түскенде асқазанды көп су мөлшерімен (20 л. дейін) екі пайызды екі еселенген көмір қышқылды натриймен және 30 г белсендірілген көмірмен зондпен жуу. Теріге тигенде: сабынмен көп су мөлшерімен жуу.
Жеке гигиена қағидаларын сақтау

Улы қоспасы бар май мен сұйықтық:
7-50С-З МЕМСТ 2073,4-75;
ВНИИ НП 50-1-4ф МЕМСТ 13076-86;
ВНИИ НП 50-1-4у ТШ 38.401286-82;
Б-3В ТШ 38.101295-85;
ПТС-225 ТШ 38.401337-84

Теріге ұзақ және жүйелі әсер еткенде қауіпті. Термиялық ыдырау өнімінің буы ингаляциялық әсер еткенде қауіпті

Дерматит, экзема, тері іріңімен және терасты қабығының (угри, щиқан) ауыруы. Буды ішке тартқанда: асқазан-ішек ауруы, терінің сезгіштігін жоғалту, бұлшық ет ауыруы, аяқтың босаң параличінің өрбуі

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
24-қосымша

УТС-мен уланғанда алғашқы медициналық көмек көрсету дәріқобдишасының құрамы

Атауы

Өлш. бірл.

Саны

Бор қышқылы
Екі еселенген көмір қышқылды натрий
Эземтам (сұйық сабын)
Белсендірілген көмір
Дистильденген су
Нашатыр спирті
(10 % аммиак су ерітіндісі)
Көз ваннасы
Әртүрлі дәке бинті
Вата
Шағын стерильденген салфетка

мл
таблетка
мл
ампула
дана
дана
г
Орама

200 мл суда әрқайсысын араластыру үшін
2 г 5 қалқа
1 л суға 20 г шығысында
250 гр
1000
0,5-тен 50 дана
500
1 мл 10 дана
1
3
100
1

      Ескертпе: Әскери бөлімде алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған дәріқобдиша ағымдағы үлес мүлкі есебінен жиынтықталады. УТС-мен (бензиннен басқа) жұмыс аумағында жұмыс үй-жайында сақталады. Дәріқобдиша жұмсау шамасына қарай дереу толтырылады.

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
25-қосымша

УТС-ны жеткізу кезінде жеткізу құжатын ресімдеу ерекшелігі

Еңбек атауы

Қауіпті жүк сыныбы және санат атауы

Көлік түрі

Теміржол

Автомобиль

Әуе

Трихлорэтилен, перхлорэтилен, этиленгликоль, 40 және 65-марка салқындату сұйықтығы, Тосол А, Тосол А-40, Тосол А-65, 66 %-ды этиленгликоль ерітіндісі МЕМСТ 19710-83, "Лена", "Лена-65", ПОЖ-70 ағызуға қарсы сұйықтық, "Арктика" мұздауға қарсы сұйықтық, "Полюс" сұйықтығы

Қайталама қауіптілігі жоқ улы (уытты) зат (УЗ)

Жүкқұжаттағы "Жүк атауы" деген бағанда қауіпті жүктің нақты атауы көрсетіледі. Жүкқұжатта жоғарғы бөлігінде қауіптілік дәрежесі көрсетілген қызыл түсті таңба қойылады: қауіпті, улы, 3/0-0-0-1-0 бүркемелеу

Көлік-ілеспе құжаттама:
тауар-көліктік жүкқұжат;
жол парағы;
сертификат;
көлік құралының жүргізушісін қауіпті жүкті жеткізуге жіберу туралы куәлік;
қауіпті жүкті жеткізуге көлік құралын жіберу туралы куәлік.
Тауар жүкқұжатының үстіне қызыл түсті этилденген бензин қауіпті жүк белгісі жасалады. У тек мотор жанармайы ретінде жарамды

Жөнелтушінің жазбаша өтініші.
Өтініште жүктің дұрыс техникалық атауы, қауіпті жүк қай топқа жатады, орын саны, нетто мен брутто массасы. Жүкқұжаттың жоғары бөлігіне қауіптілік дәрежесі көрсетілген қызыл түсті таңба қойылады

Этилцеллозольф техникалық, тежегіш автомобиль сұйықтығы:
ГТЖ-212М, "Нева", "Томь", "Роса", 12Ф және 13ФМ фтор көміртекті сұйықтық.
Улы қоспасы бар май мен сұйықтық: 7-50С-3, ВНИИ НП 50-1-4ф, ВНИИ НП 50-1-4у,
Б-3В, ПТС-225,
ЛЗ-240, ИМП-10,
МН-7,5у, МС-8рк,
МС-8п және СП солтүстік өзек майы

Қайталама қауіптілігі жоқ улы (уытты) зат (УЗ)

Кәдімгі мұнай өнімін жеткізуге ұқсас

Кәдімгі мұнай өнімін жеткізуге ұқсас

Кәдімгі мұнай өнімін жеткізуге ұқсас

Тетрафурфурил спирті (тгф сұйықтығы), "Стеол м" жылжуға қарсы сұйықтығы,
б-91/115 этилденген авиациялық бензин,
б-95/130, б-92 және
"экстра" АИ-76, АИ-93, АИ-95 автомобиль, бск тежегіш сұйықтығы

Улы (уытты) зат, твсп=230С және одан жоғары тез тұтанады

Жүкқұжаттағы "Жүк атауы" деген бағанда қауіпті жүктің нақты атауы көрсетіледі. Жүкқұжатта жоғарғы бөлігінде қауіптілік дәрежесі көрсетілген қызыл түсті таңба қойылады: тез тұтанады, улы, бүркемелеу
3/0-0-0-1-0.
Этилденген бензин тек жанармай ретінде жарамды

Көлік-ілеспе құжаттама:
тауар-көлік жүкқұжаты;
жол парағы;
сертификат;
қауіпті жүкті жеткізуге көлік құралын жіберу туралы куәлік;
қауіпті жүкті жеткізуге көлік құралын жіберу туралы куәлік.
Тауар жүкқұжатының бетіне қызылтүсті белгі жасалады: қауіпті этилденген бензин жүгі. У тек мотор жанармайы ретінде жарамды.

Жөнелтушінің жазбаша өтініші.
Өтініште жүктің дұрыс техникалық атауы, қауіпті жүк қай топқа жатады, орын саны, нетто мен брутто массасы. Жүкқұжаттың жоғары бөлігіне қауіптілік дәрежесі көрсетілген қызыл түсті таңба қойылады: қауіпті жүк этилденген бензин. У тек мотор жанармайы ретінде жарамды

  Қазақстан Республикасының
Қарулы Күштеріндегі қызметтің
(жанар және жағармай
материалы қызметінің)
жұмысын ұйымдастыру
жөніндегі нұсқаулыққа
26-қосымша
  (қалдықты алу актісіне)

      "БЕКІТЕМІН"

  ___________________________
  (лауазымы, әскери шені, қолы, тегі)

      20___ж. "___"____________

20___жылғы ______________ табиғи кему нормасы бойынша мұнай өнімінің шығыны есебі

 
Р/с №

 
Мұнай өнімінің атауы

Өнім мөлшері

 
1 т өнімге табиғи кему нормасы, (кг)

 
Табиғи кему есебі (кг)

Айына қабылданған, тонна

Бір айдан астам сақталған, тонна



1

2

3

4

5

6

7

8









      Жанармай қызметінің (сақтау бөлімінің) бастығы _______________________

      Жанармайдың сақталуына жауапты адам___________________________