Об утверждении профессионального стандарта "Гидротехническая мелиорация"

Приказ Министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан от 14 марта 2025 года № 46-НҚ

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Гидротехническая мелиорация".

      2. Департаменту науки и инновации Министерства водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) в течение пяти календарных дней после подписания настоящего приказа направление его на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан после его официального опубликования.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого вице-министра водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр Н. Нуржигитов

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан

  Приложение к приказу
Министра водных ресурсов и
ирригации Республики Казахстан
от 14 марта 2025 года № 46-НҚ

Профессиональный стандарт "Гидротехническая мелиорация"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Гидротехническая мелиорация" разработан в соответствии со статьей 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе для обучения персонала на предприятиях и признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования по обслуживанию межхозяйственных каналов и гидромелиоративных сооружений оросительной (осушительной) системы, проведению регулировочных работ в гидромелиоративных сооружениях, управлению качеством подбора кадров, владеющих навыками планирования, организации и управления строительно-ремонтными и эксплуатационными работами в гидромелиоративных системах, а также для решения широкого круга задач в области управления персоналом в организациях и на предприятиях.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      2) гидромелиоративная система – комплекс технологически взаимосвязанных гидротехнических сооружений, устройств и оборудования, предназначенных для орошения, обводнения и осушения земель;

      3) участники гидромелиоративного кондоминиума – физические и (или) юридические лица, имеющие на праве частной собственности или временного возмездного пользования земельный участок, орошаемый одной гидромелиоративной системой или ее элементами, входящий в состав гидромелиоративного кондоминиума на праве общей долевой собственности;

      4) гидромелиоративные мероприятия – регулирование водного режима почв с помощью гидромелиоративных систем, а также отдельно расположенных гидротехнических сооружений;

      5) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      6) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      7) мелиорированные земли – земли, на которых проведены мелиоративные мероприятия (агролесомелиоративные, агротехнические, гидромелиоративные, химические).

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) ГТС – гидротехническое сооружение;

      2) КИА - контрольно-измерительная аппаратура;

      3) ИДС - информационно-диагностическая система;

      4) ТСО - технические средства обучения;

      5) СПО - среднее профессиональное образование;

      6) ГОСО РК – государственные общеобязательные стандарты образования Республики Казахстан;

      7) ДПП – дополнительные профессиональные программы;

      8) ОРК – Отраслевая рамка квалификации;

      9) ОГКЭД – Общий государственный классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: "Гидротехническая мелиорация".

      5. Код профессионального стандарта:

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      А. Сельское, лесное и рыбное хозяйство.

      01 Растениеводство и животноводство, охота и предоставление услуг в этих областях.

      01.6 Деятельность, способствующая выращиванию сельскохозяйственных культур и разведению животных и деятельность по обработке урожая.

      01.61 Деятельность, способствующая растениеводству.

      01.61.2 Эксплуатация оросительных систем.

      Е. Водоснабжение, сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений.

      36 Сбор, обработка и распределение воды.

      36.0 Сбор, обработка и распределение воды.

      36.00 Сбор, обработка и распределение воды.

      36.00.0 Сбор, обработка и распределение воды.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Гидротехническая мелиорация" определяет требования к компетенциям и профессиональным навыкам специалистов, занимающихся организацией гидромелиоративных работ при орошении, осушении земель, борьбой с водной эрозией, проектированием, строительством, обслуживанием, эксплуатацией и восстановлением объектов гидромелиоративных систем, обеспечением безопасности гидромелиоративных сооружений, ремонтом и восстановлением межхозяйственных каналов и гидромелиоративных сооружений, научно-исследовательской деятельностью.

      8. Перечень карточек профессий:

1) Осмотрщик гидротехнических сооружений

2-й уровень ОРК

2) Техник-гидромелиоратор
3) Техник-гидромелиоратор

4-й уровень ОРК
5-й уровень ОРК

4) Инженер-мелиоратор

6-й уровень ОРК

5) Инженер-проектировщик

6-й уровень ОРК

6) Производитель работ (прораб)

6-й уровень ОРК

7) Научный работник в области водного хозяйства

7- й уровень ОРК

8) Главный гидротехник

7-й уровень ОРК

9) Директор (начальник, управляющий) предприятия

8-й уровень ОРК

Глава 3. Карточки профессий

Карточка профессии "Осмотрщик гидротехнических сооружений"

Код группы:

8189-0

Код наименования занятия:

8189-0-050

Наименование профессии:

Осмотрщик гидротехнических сооружений

Уровень квалификации по ОРК:

2

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 33389).
Параграф 83. Осмотрщик гидротехнических сооружений,
3 разряд.
Параграф 84. Осмотрщик гидротехнических сооружений,
4 разряд.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Общее среднее образование

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессий

7126-9-008-Объездчик-осмотрщик водохранилищ и подпорных гидроузлов
7126-9-009 - Объездчик-осмотрщик магистральных каналов и трубопроводов (водный объездчик)
7126-9-010-Объездчик-осмотрщик оросительных каналов
9312-2-005-Обходчик гидросооружений

Основная цель деятельности:

Проведение наблюдений за состоянием гидротехнических сооружений с целью выявления и профилактики дефектов и неблагоприятных процессов, снижающих эксплуатационную надежность гидромелиоративных систем.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Осмотр опасных мест каналов, дамб, плотин и других аналогичных гидротехнических сооружений.
2. Визуальный осмотр гидротехнических сооружений и их оборудования.

Дополнительные трудовые функции:

Наблюдение за выклиниванием грунтовых вод в откосах, появлением оползневых явлений, состоянием берегоукрепительных насаждений.

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Осмотр опасных мест каналов, дамб, плотин и других аналогичных гидротехнических сооружений.

Навык 1:
Проведение наблюдений на участке.

Умения:

3-разряд
1. Осуществлять заготовку противопаводковых материалов и аварийных запасов строительных материалов.
2. Проводить охрану лесных насаждений водохозяйственного назначения.
3. Проводить уход за лошадью, содержание в исправном состоянии велосипеда или мотоцикла.
4-разряд
1. Проводить визуальный осмотр откосов подходных каналов, струенаправляющих и защитных дамб, плотин и иных гидротехнических сооружений и их оборудования, определение объема их размыва и разрушения.
2. Принимать участие в техническом осмотре оросительной сети и сооружений.
3. Выполнять контроль за использованием оросительной воды.
4. Осуществлять распределение, и подачу воды хозяйствам-водопользователям.

Знания:

3-разряд
1. Перечень необходимых приборов и инвентарей для проведения наблюдений.
2. Состояние сети сооружений и лесонасаждений.
3. Участок обслуживаемой орошаемой земли с оросительными сетями.
4. План расположения и протяженность каналов.
5. Количество гидротехнических сооружений и гидрометрических устройств и их технические характеристики.
6. Порядок ухода за лошадью.
4-разряд
1. Основы подготовки в курсовой сети.
2. Порядок сельскохозяйственного водопользования и технической эксплуатации оросительных систем.
3. Основные сведения по гидрологии.
4. Способы крепления земляных гидросооружений.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Регистрация дефектов в конструкциях гидротехнических сооружений.

Умения:

3-разряд
1. Проводить осмотр опасных мест каналов, дамб, плотин и других аналогичных гидротехнических сооружений.
2. Проводить обходы и осмотры сооружений, основных конструктивных элементов и прилегающей территории.
3. Выявлять дефекты и неблагоприятные процессы, снижающие эксплуатационную надежность ГТС.
4. Выявлять механические, кавитационные, коррозийные и химические повреждения бетона сооружений и его ответственных элементов.
5. Оформлять результаты наблюдений.
6. Выполнять требования охраны труда при проведении работ.
7. Применять средства индивидуальной защиты в зависимости от характера выполняемых работ.
8. Применять первичные средства пожаротушения.
4-разряд
1. Выполнять составление актов и схематических зарисовок по обнаруженным нарушениям, на нарушителей водной дисциплины прилегающих лесных насаждений, и передача актов участковому гидротехнику.
2. Принимать участие в работах по текущему и аварийному ремонту гидросооружений, находящихся на обслуживаемом участке, а также аварийных и заградительных воротах, водоспусках, дюкерах.

Знания:

3-разряд
1. Периодичность проведения наблюдений за состоянием гидротехнических сооружений, производственных зданий.
2. Состав визуальных наблюдений за сооружениями в период эксплуатации.
3. Требования к проведению наблюдений за ГТС в условиях стихийных явлений и предаварийных ситуаций.
4. Технологические карты и схемы маршрутов при проведении наблюдений.
5. Правила ведения полевых журналов.
6. Инструктивные документы и методические рекомендации по проведению наблюдений.
7. Требования охраны труда, промышленной и пожарной безопасности обходчиков гидротехнических сооружений.
8. Местонахождение ограничивающих и запрещающих знаков.
9. Порядок действий при наступлении аварийных ситуаций.
10. Основные правила пользования каналами оросительной и коллекторно-дренажной сети, гидротехническими сооружениями.
11. Обслуживаемую орошаемую площадь земли с оросительной сетью и ее сельскохозяйственное использование.
4-разряд
1. Устройство и назначение основных гидротехнических сооружений.
2. Порядок безопасности и охраны труда при производстве текущего ремонта откосов, дамб и иных сооружений.

Навык 3:
Обобщение результатов наблюдений и подготовка отчета.

Умения:

1. Оформлять журнал наблюдений.
2. Пользоваться инструкцией для систематизации результатов наблюдений.
3. Оформлять и обобщать результаты наблюдений.

Знания:

1. Фильтрационный и температурный режим ГТС, их проектные значения.
2. Критериальные значения контролируемых диагностических показателей (критерии безопасности ГТС) и их назначение.
3. Правила ведения полевых журналов и обработки результатов визуальных наблюдений.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Визуальный осмотр гидротехнических сооружений и их оборудования.

Навык 1:
Подготовка к проведению визуального осмотра.

Умения:

1. Комплектовать необходимый перечень инвентарей, приборов и другой измерительной аппаратуры, а также индивидуальных средств защиты.
2. Определять объемы их размыва и разрушения.
3. Контролировать использование оросительной воды.
4. Принимать участие в техническом осмотре оросительной сети и сооружений.
5. Принимать участие в работах по текущему и аварийному ремонту гидросооружений, находящихся на обслуживаемом участке, а также аварийных и заградительных воротах, водоспусках, дюкерах.

Знания:

1. Состав инструментальных наблюдений за сооружениями и производственными зданиями, перечень контролируемых показателей работы и состояния ГТС.
2. Фильтрационный и температурный режим ГТС, их порядок и нормы.
3. Требования к проведению наблюдений ГТС в условиях стихийных явлений и предаварийных ситуаций.
4. Схемы размещения контрольно-измерительной аппаратуры (КИА).
5. Устройство и назначение основных гидротехнических сооружений.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Измерение и регистрация дефектов в конструкциях гидротехнических сооружений.

Умения:

1. Снимать показания различных видов КИА, установленной на ГТС.
2. Пользоваться средствами измерений, применяемых для контроля состояния ГТС и других сооружений.
3. Пользоваться ИДС для фиксирования полученных данных наблюдений.

Знания:

1. Принцип работы автоматизированных систем контроля за состоянием гидротехнических сооружений.
2. Перечень, назначение и принципы работы обслуживаемых средств измерения.
3. Правила, способы и методы снятия показаний КИА.
4. Принцип действия и устройство КИА и правила ее эксплуатации и обслуживания.
5. Инструктирующие и методические рекомендации по проведению наблюдений.
6. Требования охраны труда, промышленной и пожарной безопасности.
7. Основы безопасности работы с измерительными инструментами и приспособлениями.
8. Порядок оказания первой помощи.
9. Правила технической эксплуатации оросительных систем.
10. Предъявляемые требования к использованию водных объектов и водохозяйственных сооружений для нужд сельского хозяйства.
11. Способы крепления земляных гидросооружений.
12. Правила охраны труда и техники безопасности при производстве текущего ремонта откосов, дамб и других сооружений.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

2

Обходчик водопроводно-канализационной сети

Карточка профессии "Техник-гидромелиоратор"

Код группы:

3142-0

Код наименования занятия:

3142-0-018

Наименование профессии:

Техник-гидромелиоратор

Уровень квалификации по ОРК

4

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Техническое и профессиональное образование

Специальность: Гидротехническая мелиорация

Квалификация:
Техник – гидромелиоратор

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

3142-0-021 Техник-ирригатор
3142-0-022 Техник-мелиоратор
3115-9-022 Техник-гидротехник

Основная цель деятельности:

Проведение обслуживания, строительных и ремонтных работ с целью восстановления и поддержания эксплуатационных показателей объектов гидромелиоративной системы.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Обслуживание межхозяйственных каналов и гидромелиоративных сооружений оросительной (осушительной) системы.
2. Выполнение строительных и ремонтных работ в оросительной (осушительной) системе.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Обслуживание межхозяйственных каналов и гидромелиоративных сооружений оросительной (осушительной) системы.

Навык 1:
Установка и регулирование устройств в водопропускных сооружениях оросительной системы согласно режима водопотребления.

Умения:

1. Осуществлять регулирование механических, гидравлических и электрических устройств водопропускных сооружений.
2. Пользоваться техническими документациями по обслуживанию водопропускных устройств.
3. Пользоваться нормативными документами оросительной (осушительной) системы.
4. Соблюдать технику безопасности при работе на оросительной (осушительной) системе.

Знания:

1. Типы, устройства и принцип работы регулирующих устройств в водопропускных сооружениях.
2. Параметры и их допустимые значения регулирования.
3. Технические документации по обслуживанию водопропускных устройств.
4. Основы техники безопасности при работе на оросительной (осушительной) системе.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Наблюдение за выполнением режима водопотребления (водоотведения)в оросительной (осушительной) системе.

Умения:

1. Пользоваться контрольно-измерительными приборами и аппаратурой.
2. Регистрировать необходимые характеристики и параметры водопотребления.
3. Обрабатывать и оценивать полученные результаты.
4. Соблюдать правила техники безопасности в области водного хозяйства.

Знания:

1. Комплектность необходимого контрольно-измерительного оборудования.
2. Назначение, устройство и принцип работы и правила применения контрольно-измерительной аппаратуры.
3. Режимы водопотребления с учетом влияющих на него факторов.
4. Методы и приемы обработки полученных показаний измерительной техники.
5. Основные правила безопасной организации труда и перечень профилактических мероприятий.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Выполнение строительных и ремонтных работ в оросительной (осушительной) системе.

Навык 1:
Ведение строительных работ в соответствии с проектно-сметной документацией.

Умения:

1. Пользоваться проектно-сметной документацией и справочной литературой.
2. Организовывать работы выполняемой бригадой рабочих с применением средств механизаций и пользоваться средствами малой механизации.
3. Контролировать качество исполнения строительных работ группами рабочих в соответствии с проектно-сметной документацией.
4. Контролировать за соблюдением мер безопасности рабочими при ведении строительных работ.

Знания:

1. Правила организации строительно-монтажных работ и справочные материалы по строительству.
2. Нормативные правовые акты, регламентирующие деятельность в сфере труда.
3. Правила разработки проектно-сметной документаций.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Ведение ремонтных работ разрушенных участков оросительной (осушительной) сети.

Умения:

1. Составлять календарные графики ведения ремонтных работ и программы выполнения пусконаладочных работ.
2. Разрабатывать мероприятия по охране труда, технике безопасности, производственной санитарии и противопожарной защите при проведении ремонтных и пусконаладочных работ.
3. Выполнять работы по оформлению плановой и отчетной документации.
4. Производить подбор комплекта машин и механизмов для проведения работ.
5. Контролировать соблюдение мер безопасности рабочими при ведении ремонтно-восстановительных работ.
6. Обслуживание, использование техники.

Знания:

1. Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, принципы работы и правила технической эксплуатации используемой техники.
2. Применяемые формы учета и отчетности и порядок ведения учета и составления отчетности.
3. Основы техники безопасности при использовании техники.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии:

5

Техник-гидромелиоратор

6

Инженер-мелиоратор

Карточка профессии "Техник-гидромелиоратор"

Код группы:

3142-0

Код наименования занятия:

3142-0-018

Наименование профессии:

Техник-гидромелиоратор

Уровень квалификации по ОРК

5

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Техническое и профессиональное образование

Специальность: Гидротехническая мелиорация

Квалификация:
Техник – гидромелиоратор

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

3142-0-021 Техник-ирригатор
3142-0-022 Техник-мелиоратор
3115-9-022 Техник-гидротехник

Основная цель деятельности:

Обеспечение надлежащей технической эксплуатации гидромелиоративных систем и рационального использования водных ресурсов, направленных на создание водного, воздушного, теплового и питательного режимов почв на орошаемых землях.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация ремонтно-эксплуатационных работ и выполнение работ по уходу за гидромелиоративными системами.
2. Выполнение мероприятий по рациональному использованию водных ресурсов на гидромелиоративных системах.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Организация ремонтно-эксплуатационных работ и выполнение работ по уходу за гидромелиоративными системами.

Навык 1:
Осмотр и систематизация дефектов гидромелиоративной системы.

Умения:

1. Применять необходимые инструменты для выявления дефектов и неисправностей в работе гидромелиоративных систем.
2. Составлять дефектные ведомости.
3. Составлять план ремонтных работ.
4. Определять потребность в необходимых материалах, технике и оборудовании.
5. Оценивать ситуацию и принимать оперативные решения при пропуске паводков.

Знания:

1. Конструктивные особенности гидромелиоративных систем и их технические характеристики.
2. Правила эксплуатации гидромелиоративных систем.
3. Перечень необходимых материалов для ремонтно-эксплуатационных работ.
4. Правила охраны труда и техники безопасности при производстве текущего ремонта по уходу за гидромелиоративными системами.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение выполнения технологических операций при эксплуатации и ремонте гидромелиоративных систем.

Умения:

1. Контролировать выполнение очистки открытой оросительной сети от заиления, растительности, оползней.
2. Контролировать выполнение подсыпки противопаводковых дамб.
3. Контролировать выполнение других видов ремонтных работ.

Знания:

1. Технологии исправления повреждений каналов, лотков, сооружений, зданий и других устройств.
2. Способы устранения ходов землеройных животных.
3. Способы возведения противопаводковых дамб.
4. Методы консервации оросительной сети и сооружений на зимний период.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2: Выполнение мероприятий по рациональному использованию водных ресурсов на гидромелиоративных системах.

Навык 1:
Оперативный контроль соблюдения норм и сроков полива, качества воды для полива.

Умения:

1. Обеспечивать проектный режим орошения сельскохозяйственных культур.
2. Применять водоизмерительные приборы и средства контроля качества воды.
3. Определять причины и количество потерь воды из гидромелиоративной сети.

Знания:

1. Режимы орошения и осушения.
2. Методики определения уровней, расходов и объемов воды.
3. Требования к качеству оросительных и коллекторно-сбросных вод.
4. Принципы рационального использования водных ресурсов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Проведение поливов и контроль за мелиоративным состоянием.

Умения:

1. Обеспечивать технологию полива и работы технических средств орошения.
2. Наблюдать за режимом грунтовых вод, водным и солевым балансом орошаемых земель с использованием контрольно-измерительной аппаратуры.
3. Наблюдать за степенью, характером и динамикой засоления почв, комплексностью почв, изменениями их водно-физических свойств и плодородия.

Знания:

1. Способы орошения сельскохозяйственных культур и технологии полива с применением новейших средств орошения.
2. Методы измерения уровней грунтовых и подземных вод.
3. Методы установления водно-солевого баланса орошаемых земель.
4. Принципы рационального использования водных ресурсов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК

Наименование профессии:

6

Инженер-мелиоратор

Карточка профессии "Инженер-мелиоратор"

Код группы:

2132-9

Код наименования занятия:

2132-9-002

Наименование профессии:

Инженер - мелиоратор

Уровень квалификации по ОРК:

6

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование

Специальность:
Водное хозяйство

Квалификация:

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

2132-9-001-Инженер по мелиорации и рекультивации

Основная цель деятельности:

Организация работ в целях эффективного использования гидромелиоративных систем, рационального использования водных ресурсов и охраны природной среды.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение работ по орошению (осушению) сельскохозяйственных полей с использованием гидромелиоративных систем.
2. Организация работ рациональному использованию водных ресурсов и оценке мелиоративного состояния земель.
3. Обеспечение сохранности гидромелиоративных систем и проведение природоохранных мероприятий.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Проведение работ по орошению (осушению) сельскохозяйственных полей с использованием гидромелиоративных систем.

Навык 1:
Разработка и осуществление режима орошения или осушения.

Умения:

1. Осуществлять поиск информации с использованием программно-поисковых сервисов на компьютере.
2. Выполнять подбор технологией орошения (осушения) и соответствующие им машины и оборудования с учетом почвенно-мелиоративных условий земель.
3. Разрабатывать режимы (графики) орошения и осушения орошаемых полей с учетом гидрологических и гидрометрических данных водных источников.
4. Проверять соответствие функционирования гидромелиоративных объектов требованиям технической документации.
5. Оформлять отчетную, техническую, нормативную и распорядительную документацию.

Знания:

1. Нормативная и техническая документация по системам орошения и осушения, грунто-почвенные и гидрогеологические условия орошаемых земель.
2. Количественный и качественный состав машин и оборудования для орошения и осушения полей.
3. Гидрологический и гидрометрический режим водных источников.
4. Правила и нормы охраны труда, требования пожарной и экологической безопасности.
5. Порядок оформления отчетной, технической, нормативной и распорядительной документации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Расстановка рабочих групп по объектам гидромелиоративной системы.

Умения:

1. Осуществлять подбор работников соответствующих квалификаций по видам работ.
2. Составлять сетевой график выполнения работ с определением трудовых ресурсов, средств механизации, объемов и сроков выполнения работ.
3. Определять конкретные задачи группы работников и режим их работ.
4. Обеспечивать соответствующие условия труда с соблюдением меры безопасности труда.

Знания:

1. Водное законодательство Республики Казахстан.
2. Нормативные правовые акты, инструкции и методические материалы, регламентирующие деятельность по организации орошения (осушения) земель.
3. Технология производства работ по орошению (осушению) земель.
4. Правила внутреннего трудового распорядка и охраны труда и пожарной безопасности.
5. Основные критерии подбора машин и оборудования по видам выполняемых работ.
6. Нормативная и техническая документация по эксплуатации, техническому обслуживанию, ремонту гидромелиоративных объектов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Руководство процессом орошения и осушения.

Умения:

1. Контролировать ход выполнения работ с соблюдением установленных требований, действующих норм, правил и стандартов.
2. Вести учет объема и качества выполненных работ с учетом соблюдения водно-воздушного режима орошаемых полей.
3. Вносить корректировку в план действий рабочих групп и соответственно осуществлять перестановку людей и техники.
4. Составлять техническую документацию, а также установленную отчетность по утвержденным формам.

Знания:

1. Методические рекомендации и материалы по вопросам орошения и осушения земель.
2. Принципы работы, технические характеристики, конструктивные особенности разрабатываемых и используемых технических средств, материалов и их свойства.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Организация работ рациональному использованию водных ресурсов и оценка мелиоративного состояния земель.

Навык 1:
Поиск, применение рациональных методов вод и землепользования, а также соответствующих технологий.

Умения:

1. Пользоваться интернетом для проведения поиска необходимой информации.
2. Проводить обзор, анализ и принятие решений по рациональному водо- и землепользованию.
3. Принятие управленческих решений, способствующих улучшению производственного процесса.

Знания:

1. Технические и технологические возможности современных средств вычислительной техники, коммуникаций и связи.
2. Методы проведения технических расчетов и определения экономической эффективности исследований и разработок.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Оценка мелиоративного состояния земель и рационального использования воды.

Умения:

1. Составлять планы мониторинга мелиоративного состояния земель и водных ресурсов.
2. Выдавать производственные задания персоналу по определению параметров мелиоративного состояния земель и использованию поливной воды, контролировать их выполнения.
3. Применять методы оценки мелиоративного состояния земель и водных ресурсов.
4. Оформлять отчетную, техническую, нормативную и распорядительную документаций.
5. Проводить анализ рационального использования водно-земельных ресурсов.

Знания:

1. Нормативной и технической документаций по проведению мониторинга мелиоративного состояния земель и водных ресурсов.
2. Методы оценки мелиоративного состояния земель и водных ресурсов.
3. Правила и нормы экологической оценки водно-земельных ресурсов и безопасности жизнедеятельности.
4. Критерии оценки качественного состояния водно-земельных ресурсов.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Обеспечение сохранности гидромелиоративных систем и проведение природоохранных мероприятий.

Навык 1:
Разработать план (программу) качественного функционирования мелиоративных систем и по использованию современных технологий.

Умения:

1. Определять источники, проводить поиск и анализ информации, необходимой для разработки планов (проектов) по совершенствованию гидромелиоративных систем.
2. Пользоваться современными методами планирования и организации работ на орошаемых и осушаемых землях.
3. Пользоваться методами проведения природоохранных мероприятий и оценки их качества.
4. Подбирать расходные материалы, инструмент, оборудование, машины и механизмы, необходимые для выполнения работ.

Знания:

1. Нормативная и техническая документация по проведению природоохранных мероприятий.
2. Единая система конструкторской документации.
3. Количественный и качественный состав расходных материалов, инструмента, оборудования, машин и механизмов.
4. Методология современных методов планирования и организации работ на орошаемых и осушаемых землях.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Руководство работой и мониторинг хода выполнения запланированных работ.

Умения:

1. Использовать методы менеджмента качества при управлении гидромелиоративными работами.
2. Вести учет объема и качества выполненных работ.
3. Способствовать развитию творческой инициативы, рационализации, изобретательства, внедрению достижений науки и техники.
4. Организовывать работу по повышению научно-технических знаний работников.

Знания:

1. Нормативные правовые акты Республики Казахстан регламентирующие деятельность в сфере труда при проведении природоохранных мероприятий.
2. Нормативно-технические материалы и методы проведения рекультивации земель.
3. Основы системы менеджмента качества при управлении производством работ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК

Наименование профессии

7

Главный гидротехник

Карточка профессии "Инженер-проектировщик"

Код группы:

2164-1

Код наименования занятия:

2164-1-001

Наименование профессии:

Инженер-проектировщик

Уровень квалификации по ОРК:

6

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22003). Параграф 9. Инженер-проектировщик

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, магистратура)

Специальность:
Архитектура и строительство

Квалификация:

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Разработка проектной и рабочей документации для объектов капитального строительства

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Выполнение расчета строительных конструкций и оснований объектов капитального строительства.
2. Разработка проектной и рабочей документаций на объекты капитального строительства.
3. Формирование и ведение технологий информационной модели строительного объекта.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Выполнение расчета строительных конструкций и оснований объектов капитального строительства.

Навык 1:
Анализ и документирование климатических особенностей района, сбор нагрузок и воздействий для выполнения расчетов проектируемого объекта капитального строительства.

Умения:

1. Определять порядок сбора, обработки и комплектования данных, необходимых для проектирования объектов капитального строительства.
2. Выбирать способы расчета в программных и технических средствах для выполнения расчетов при разработке соответствующего раздела проектной документации применительно к объектам капитального строительства.

Знания:

1. Профессиональная строительная терминология.
2. Система стандартизации и технического регулирования в строительстве.
3. Требования нормативных правовых актов и нормативных документов системы технического регулирования в области архитектуры, градостроительства и строительства к проектированию объектов капитального строительства.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Формирование конструктивной системы зданий и сооружений, создание расчетной схемы зданий и сооружений, выполнение расчетов в расчетном программном комплексе.

Умения:

1. Выбирать способы расчета в программных и технических средствах для выполнения расчетов при разработке соответствующего раздела проектной документации применительно к объектам капитального строительства.
2. Определять перечень и методы расчета железобетонных конструкций в соответствии с положениями нормативных правовых актов и документов системы технического регулирования в градостроительной деятельности.

Знания:

1. Виды и правила работы в профессиональных компьютерных программных и технических средствах для выполнения расчетов объектов капитального строительства.
2. Методы и правила расчета железобетонных, металлических, каменных и деревянных конструкций.
3. Требования к защите металлических и железобетонных конструкций от коррозии и огневого воздействия для обеспечения механической безопасности конструкций.
4. Перечень рекомендуемых мероприятий по уменьшению возможного отрицательного влияния дополнительных, местных и внутренних напряжений для обеспечения безопасной работы конструкций объектов капитального строительства.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Расчет, оформление и проверка несущей способности элементов несущих конструкций, и подготовка исходных данных для передачи в ТИМСО.

Умения:

1. Использовать технологии информационного моделирования при решении специализированных задач на этапе всего жизненного цикла объекта капитального строительства.
2. Использовать регламентированные форматы файлов для обмена данными технологии информационного моделирования строительных объектов (далее – ТИМСО).

Знания:

1. Правила оформления расчетов зданий и сооружений промышленного и гражданского назначения.
2. Функциональные возможности программных и технических средств, используемых при формировании и ведении ТИМСО.
3. Требования к рациональной и безопасной организации процессов проектирования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Разработка проектной и рабочей документации на объекты капитального строительства.

Навык 1:
Разработка и подготовка к выпуску текстовой и графической частей проектной и рабочей документации и подготовка исходных данных для разработки проектной/рабочей документации.

Умения:

1. Подготавливать к выпуску проектную/рабочую документацию для объектов капитального строительства.
2. Выбирать способы и алгоритм разработки и оформления проектной/рабочей документации в соответствии с требованиями нормативных правовых актов и документов в области архитектуры, градостроительства и строительства.
3. Выбирать методы и алгоритм конструирования узловых соединений, стыков и соединений элементов железобетонных конструкций.

Знания:

1. Профессиональная строительная терминология, система нормативных документов в строительстве, в том числе нормативы выполнения текстовой и графической частей, нормативы изготовления и монтажа железобетонных конструкций проектной/рабочей документации для объектов капитального строительства.
2. Система условных обозначений в проектировании и правила применения системе автоматизированного проектирования (далее - САПР) для выполнения чертежей проектной документации для объектов капитального строительства.
3. Функциональные возможности программных и технических средств, используемых при формировании и ведении ТИМСО.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Составление и оформление ведомости элементов конструкций в составе проектной документации применительно к объектам капитального строительства и внесение изменений проектной/
рабочей документации на основании замечаний экспертизы.

Умения:
1. Выбирать способы и алгоритмы работы в программных и технических средствах для оформления текстовой части проектной документации для объектов капитального строительства.
2. Выбирать способы и алгоритмы работы в САПР для выполнения чертежей проектной документации для объектов капитального строительства.
3. Отображать данные ТИМСО в графическом и табличном виде и просматривать и извлекать данные ТИМСО, созданные другими специалистами.
4. Анализировать и выбирать необходимые данные единой ТИМСО при разработке текстовой и графической частей проектной документации для объектов капитального строительства.

Знания:
1. Методы и правила конструирования узловых соединений, стыков и соединений элементов железобетонных конструкций в специализированных программных и технических средствах.
2. Требования к порядку составления и оформлению ведомостей элементов железобетонных конструкций в составе проектной документации.
3. Правила и порядок подготовки исходных данных и внесения изменений в текстовую и графическую части проектной документации после прохождения экспертизы проектной документации.
4. Правила и порядок подготовки к выпуску проектной документации для объектов капитального строительства, относящихся к категории уникальных.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Формирование и ведение технологий информационной модели строительного объекта.

Навык 1:
Сбор исходных данных для формирования и ведения ТИМСО на этапе архитектурно-строительного проектирования при помощи программных и технических средств и конструирование основных узловых соединений строительных изделий в ТИМСО в зависимости от уровня детализации геометрии и информации.

Умения:
1. Определять перечень необходимых исходных данных для формирования ТИМСО.
2. Определять алгоритм и способы работы в программных и технических средствах, используемых при формировании и ведении ТИМСО.
3. Выбирать алгоритм и способы конструирования основных узловых соединений железобетонных конструкций в ТИМСО в зависимости от уровня детализации геометрии и информации.

Знания:

1. Профессиональная строительная терминология и терминология цифрового моделирования и система стандартизации и технического регулирования в строительстве, строительные нормы и своды правил ТИМСО.
2. Требования нормативных правовых актов и документов системы технического регулирования в области архитектуры, градостроительства и строительства к разработке и оформлению проектной документации для объектов капитального строительства.
3. Функциональные возможности программных и технических средств, используемых при формировании и ведении ТИМСО.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Передача данных о компонентах ТИМСО другим участникам процесса формирования и ведения ТИМСО, оформление, публикация и выпуск технической документации на основе ТИМСО.

Умения:

1. Выбирать алгоритм передачи данных о компонентах ТИМСО другим участникам процесса формирования и ведения ТИМСО.
2. Выбирать способ оформления и порядок публикации и выпуска технической документации на основе ТИМСО.
3. Использовать технологии информационного моделирования при решении специализированных задач на этапе жизненного цикла объекта капитального строительства.

Знания:

1. Инструменты оформления, публикации и выпуска технической документации на основе ТИМСО.
2. Форматы передачи данных ТИМСО (в том числе открытых) и принципы коллективной работы над ТИМСО в среде общих данных и уровни детализации ТИМСО.
3. Основные требования к составу и оформлению технической документации на этапе жизненного цикла объекта капитального строительства.
4. Методы создания компонентов ТИМСО и цели, задачи, принципы информационного моделирования (в рамках своей дисциплины).

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Приказ Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 9 июня 2023 года № 435 "О безопасности зданий и сооружений, строительных материалов и изделий" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 32783).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

7

Главный инженер проекта

8

Руководитель (управляющий) строительства проекта

Карточка профессии "Производитель работ (прораб)"

Код группы:

1323-0

Код наименования занятия:

1323-0-025

Наименование профессии:

Производитель работ (прораб)

Уровень квалификации по ОРК:

6

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22003).
Параграф 42. Производитель работ (прораб)

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Высшее образование

Специальность:

Квалификация:

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

2132-9-002 Инженер-мелиоратор

Основная цель деятельности:

Организация работ по подготовке, строительству, реконструкции и ремонту объектов гидромелиортавных систем.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация подготовительных работ по строительству, реконструкции и ремонту объектов гидромелиоративных систем.
2. Организация производства строительно-монтажных работ в соответствии с проектной документацией, и иными нормативными документами.
3. Организационно-техническое сопровождение и контроль качества работ по строительству, реконструкции и ремонту объектов гидромелиоративных систем.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Организация подготовительных работ по строительству, реконструкции и ремонту объектов гидромелиоративных систем.

Навык 1:
Подготовка участка строительства, реконструкции и ремонта систем гидромелиорации.

Умения:

1. Осуществлять руководство производственно-хозяйственной деятельностью участка.
2. Обеспечивать выполнение производственных заданий по вводу объектов в эксплуатацию в установленные сроки и выполнению строительно-монтажных и пусконаладочных работ по всем количественным и качественным показателям с соблюдением проектов производства работ.
3. Организовывать производство строительно-монтажных работ в соответствии с проектной документацией, строительными нормами, техническими условиями и иными нормативными документами.
4. Обеспечивать соблюдение технологической последовательности производства строительно-монтажных работ на участке.
5. Определять границы опасных зон при производстве работ по строительству, реконструкции и ремонту объектов гидромелиоративных систем.
6. Организовывать работы по рекогносцировке местности, обследованию объектов реконструкции.
7. Определять границы опасных зон при производстве работ по строительству, реконструкции и ремонту объектов гидромелиоративных систем.
8. Определять перечень работ по обеспечению безопасности участка производства работ по строительству, реконструкции и ремонту.
9. Проводить внутриплощадочные подготовительные работы при строительстве и реконструкции объектов гидромелиоративных систем.
10. Определять перечень средств коллективной и (или) индивидуальной защиты работников от несчастных случаев.

Знания:

1. Нормативные правовые акты, касающиеся производственно-хозяйственной деятельности участка (объекта) в области водных ресурсов.
2. Организация и технология строительного производства, проектно-сметная документация.
3. Требования технических документов, определяющих состав и порядок обустройства строительной площадки.
4. Виды и технические характеристики технологической оснастки строительной площадки (лесов, подмостей, защитных приспособлений, креплений стенок котлованов и траншей и т.д.) необходимых при производстве работ.
5. Основные вредные и (или) опасные производственные факторы при производстве работ.
6. Требования нормативных документов в области охраны труда, пожарной безопасности и охраны окружающей среды.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение материально-техническими и трудовыми ресурсами
производство работ по строительству, реконструкции и ремонту.

Умения:

1. Осуществлять мероприятия по повышению уровня механизации работ, внедрению новой техники, совершенствованию организации труда, снижению стоимости строительно-монтажных и пусконаладочных работ, экономному расходованию материалов.
2. Проводить работу по распространению передовых приемов и методов труда.
3. Обеспечивать получение технической документации на строительство объектов.
4. Составлять заявки на строительные машины, транспорт, средства механизации, материалы, конструкции, детали, инструмент, инвентарь и обеспечивает их эффективное использование.
5. Вести учет выполненных работ, оформляет техническую документацию.
6. Осуществлять оценку соответствия объемов производственных заданий и календарных планов производства работ по строительству и реконструкции гидромелиоративных систем нормативным требованиям к трудовым и материально-техническим ресурсам.
7. Осуществлять документальный учет материально-технических и трудовых ресурсов.
8. Производить доставку, хранение и контроль качества материально-технических ресурсов.
9. Определять технологическую последовательность выполняемых строительных процессов при производстве работ.
10. Осуществлять документальное оформление заявок на строительные машины, транспорт, средства механизации, материалы, конструкции, детали, инструменты, инвентарь и прочие материально-технические ресурсы.

Знания:

1. Порядок хозяйственных и финансовых взаимоотношений подрядной организации с заказчиками и субподрядчиками.
2. Система производственно-технологической комплектации и диспетчеризации строительной организации.
3. Нормативные требования к потребности в материально-технических ресурсах при производстве работ.
4. Виды и свойства основных строительных материалов, изделий и конструкций, правила их транспортировки, складирования и хранения, необходимых при производстве работ.
5. Виды и характеристики основного строительного оборудования, инструментов, строительных машин, энергетических установок, транспортных средств и другой техники, используемых при производстве работ, правила их содержания и эксплуатации.
6. Порядок составления отчетной документации по учету и хранения материальных ценностей.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Организация производства строительно-монтажных работ в соответствии с проектной документацией и иными нормативными документами.

Навык 1:
Планирование и контроль,
распределение производственных заданий.

Умения:

1. Участвовать в сдаче заказчикам законченных строительством объектов, отдельных этапов и комплексов работ по вводимым в строй объектам.
2. Приготавливать объем работ для субподрядных (специализированных) организаций и участвовать в приемке выполненных работ.
3. Оформлять допуски на право производства работ в охранных зонах.
4. Планировать производственные задания по этапам выполнения строительных работ.
5. Разрабатывать, контролировать выполнение календарных планов и графиков производства строительных работ.
6. Определять виды и сложность, рассчитывать объемы строительных работ и производственных заданий в соответствии с имеющимися материально-техническими ресурсами, специализацией подрядных организаций, специализацией и квалификацией бригад, звеньев и отдельных работников.
7. Проводить привязку элементов проекта к местности, а также схемы расположения объектов гидромелиоративных систем при привязке.
8. Корректировать имеющуюся геодезическую разбивочную схему, разрабатывать методику выполнения и контроля точности геодезических разбивочных работ, правила нанесения и закрепления монтажных ориентиров при производстве работ.

Знания:

1. Основы экономики, организации производства, труда и управления.
2. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.
3. Методы геодезического контроля и исполнительной геодезической съемки при производстве работ.
4. Требования технических документов к организации производства строительных и ремонтных работ.
5. Методы планирования производства строительных и ремонтных работ на объектах гидромелиоративных систем.
6. Порядок осуществления хозяйственных и финансовых взаимоотношений с заказчиками и подрядными организациями.
7. Требования технической и проектной документаций к составу и качеству производства работ на объекте.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Обеспечение производства работ по строительству объектов гидромелиоративных систем.

Умения:

1. Обеспечивать применение средств защиты работников и технологической оснастки (лесов, подмостей, защитных приспособлений, креплений стенок котлованов и траншей, подкосов, кондукторов и иных устройств), строительных машин, энергетических установок, транспортных средств.
2. Следить за соблюдением норм переноски тяжестей, чистоты и порядка на рабочих местах, в проходах и на подъездных путях, правильным содержанием и эксплуатацией подкрановых путей, обеспечением рабочих мест знаками безопасности.
3. Осуществлять рациональное распределение трудовых ресурсов, формулировать производственные задания, осуществлять норм контроль выполнения производственных заданий при производстве работ по строительству.
4. Осуществлять документальное сопровождение производства работ по строительству.
5. Определять соответствие результатов производимых работ рабочей документации по строительству, требованиям нормативной технической документации.
6. Осуществлять сдачу выполненных работ и (или) этапов работ по строительству приемочной комиссии.
7. Выявлять причины отклонений, разрабатывать мероприятия по предупреждению и устранению причин возникновения отклонений результатов выполненный работ от требований нормативной, технологической и проектной документации.

Знания:

1. Нормативные требования к количеству и профессиональной квалификации. работников участка производства работ.
2. Правила оформления исполнительно и приемо-сдаточной документации.
3. Основные принципы и методы управления трудовыми коллективами при производстве работ.
4. Методы, средства обнаружения и оперативного устранения недоделок, дефектов и прочих недостатков результатов выполненных работ.
5. Требования законодательства к порядку приема-передачи законченных работ.
6. Методы внедрения передовых технологий производства работ.
7. Методы визуального и инструментального контроля качества и объемов поставляемых материально-технических ресурсов при производстве работ.
8. Правила ведения документации по контролю исполнения требований по охране труда, пожарной безопасности и охране окружающей среды.
9. Формы и методы производственно-хозяйственной деятельности на участке (объекте).
10. Нормы и расценки на выполняемые работы, методические и иные материалы по оплате труда.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Организационно-техническое сопровождение и контроль качества работ по строительству, реконструкции и ремонту объектов гидромелиоративных систем.

Навык 1:
Реализация календарного графика строительства объектов гидромелиоративных систем.

Умения:

1. Обеспечивать соблюдение работниками производственной и трудовой дисциплины.
2. Оказывать помощь рационализаторам.
3. Организовывать работу по повышению квалификации рабочих.
4. Осуществлять документальное сопровождение производства работ по строительству объектов гидромелиоративных систем.
5. Определять виды и сложность, рассчитывать объемы работ и производственных заданий в соответствии с имеющимися материально-техническими ресурсами, специализацией субподрядной организации при производстве работ.
6. Планировать поставки и контролировать распределение и расходование материально-технических ресурсов, необходимых в ходе производства работ.

Знания:

1. Строительные нормы, технические условия на производство и приемку строительно-монтажных и пусконаладочных работ.
2. Требования законодательства Республики Казахстан в сфере технического регулирования при строительстве объектов гидромелиоративных систем.
3. Правила оформления акта-допуска на производство строительно-ремонтных и пуско-наладочных работ.
4. Порядок хозяйственных и финансовых взаимоотношений строительной организации с заказчиком и подрядными организациями при производстве работ.
5. Основные принципы и методы управления трудовыми коллективами при производстве работ.
6. Способы и методы оперативного управления строительным производством при производстве работ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль качества, приемка и сдача заказчику результатов выполненных работ.

Умения:

1. Соблюдать условия договора на строительство и реконструкцию объектов гидромелиоративных систем.
2. Устанавливать причины отклонений результатов строительно-ремонтных работ от требований нормативной технической и проектной документации.
3. Осуществлять документальное сопровождение работ и мероприятий контроля качества при производстве работ.
4. Применять средства и методы инструментального контроля соблюдения технологических процессов при производстве работ.
5. Осуществлять документальное сопровождение работ и мероприятий
приемочного контроля законченных видов и этапов работ.
6. Устанавливать мастерам производственные задания по объемам строительно-монтажных и пусконаладочных работ, контролировать их выполнение.
7. Инструктировать рабочих непосредственно на рабочем месте по безопасным методам выполнения работ.

Знания:

1. Требования законодательства технического регулирования в сфере строительства объектов гидромелиоративных систем.
2. Требования к порядку и документальному оформлению приема-передачи законченных работ и/или этапов выполненных работ.
3. Правила осуществления работ и мероприятий контроля качества при производстве работ.
4. Правила ведения исполнительной и учетной документации при производстве работ.
5. Научно-технические достижения в сфере строительного производства.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

7

Главный гидротехник

Карточка профессии "Научный работник в области водного хозяйства"

Код группы:

1329-4

Код наименования занятия:

-

Наименование профессии:

Научный работник в области водного хозяйства

Уровень квалификации по ОРК

7

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22003).
Параграф 5. Научный сотрудник

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: Послевузовское образование (магистратура)

Специальность:
Водное хозяйство

Квалификация:

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Организация и проведение научно-исследовательских работ с целью дальнейшего повышения эффективности гидротехнической мелиорации.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Решение исследовательских задач в рамках реализации научного (научно- технического, инновационного) проекта.
2. Организация проведения исследований и(или) разработок в рамках реализации научных (научно-технических, инновационных) проектов.
3. Выполнение научных программ, в том числе выходящих за рамки основной научно-технической специализации, с профессиональным и межпрофессиональным взаимодействием коллективов исполнителей.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Решение исследовательских задач в рамках реализации научного (научно- технического, инновационного) проекта.

Навык 1:
Выполнение отдельных заданий в рамках решения исследовательских задач.

Умения:

1. Проводить научные исследования и разработки по отдельным разделам (этапам, заданиям) в том числе осуществлять сложные эксперименты и наблюдения.
2. Собирать, обрабатывать, анализировать и обобщать научно-техническую информацию, а также достижения передового отечественного и зарубежного опыта и различных результатов экспериментов и наблюдений.
3. Участвовать в составлении планов и методических программ исследований и разработок, практических рекомендаций по использованию их результатов.

Знания:

1. Цели и задачи проводимых исследований и разработок.
2. Отечественную и зарубежную информацию по этим исследованиям и разработкам.
3. Современные методы и средства планирования и организации исследований и разработок, проведения экспериментов и наблюдений, обобщения и обработки информации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Определение способов практического использования научных (научно-технических) результатов.

Умения:

1. Выделять научные (научно-технические) результаты, имеющие практическое значение.
2. Представлять научные (научно-технические) результаты для получения авторских прав на свидетельство, патенты, инновационные патенты.
3. Проводить маркетинговые исследования для определения потенциальных потребителей научно-технической продукции.
4. Использовать трансферт технологии для совершенствования системы мелиорации земель.
5. Использовать в профессиональной деятельности отечественные и зарубежные публикации научных исследований.

Знания:

1. Основы права интеллектуальной собственности.
2. Требования к оформлению научных публикаций в рецензируемых научных изданиях.
3. Требования к представлению научных (научно-технических) результатов в отечественных и зарубежных базах данных и системах учета.
4. Методы проведения маркетинговых исследований.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Организация проведения исследований и (или) разработок в рамках реализации научных (научно-технических, инновационных) проектов.

Навык 1:
Решение комплекса взаимосвязанных исследовательских задач.

Умения:

1. Формулировать задачи исследования и планировать процесс его проведения.
2. Проводить анализ, синтез и оптимизацию решений исследовательских задач.
3. Выявлять научные (научно-технические) результаты, имеющие практическое значение.
4. Обеспечивать подготовку материально-технической базы для проведения исследований.

Знания:

1. Методы и средства планирования и организации исследований и (или) разработок.
2. Научные проблемы, передовые, уникальные разработки по тематике проводимых исследований и (или) разработок.
3. Перечень и состав оборудования, приборов и инструментов для проведения исследований.
4. Основные требования к стандартизации и метрологии в научном исследовании.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Подбор и расстановка научного коллектива для решения исследовательских задач.

Умения:

1. Распознавать творческие способности исполнителей в соответствии с задачами исследования.
2. Формировать научный коллектив для решения задач исследования.
3. Планировать процесс проведения исследования.
4. Организовывать коллективную научно-исследовательскую работу.
5. Определять задачи перед исполнителями по выполнению исследовательских работ.

Знания:

1. Законодательство в области науки и технологической политике.
2. Правила охраны труда и техники безопасности.
3. Результаты исследовательских задач по тематике проводимых исследований и (или) разработок.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Экспертиза научных (научно-технических) результатов.

Умения:

1. Выявлять ключевые критерии оценки научных (научно-технических) результатов.
2. Анализировать и оценивать перспективы развития исследований по конкретной тематике.

Знания:

1. Исследовательские запросы в рамках научной специализации.
2. Требования нормативно-методических документов к проведению экспертизы и составлению заключения.
3. Законодательство в области науки и технологической политике.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Выполнение научных программ, в том числе выходящих за рамки основной научно-технической специализации, с профессиональным и межпрофессиональным взаимодействием коллективов исполнителей.

Навык 1:
Проведение исследований коллективами исполнителей в ходе выполнения научных (научно-технических) программ.

Умения:

1. Проводить теоретико-методологический анализ.
2. Формулировать задачи исследования и планировать процесс его проведения с участием привлеченных коллективов исполнителей.
3. Проводить анализ, синтез и оптимизацию решений исследовательских задач.
4. Выявлять научные (научно-технические) результаты, имеющие практическое значение.

Знания:

1. Новейшие методы, средства и практики планирования, организации, проведения и внедрения научных исследований и (или) разработок.
2. Актуальные проблемы современной науки, а также передовые, уникальные достижения в смежных областях.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Формирование коллективов исследователей и работа с научными кадрами.

Умения:

1. Оценивать научные (научно-технические) результаты отдельных ученых и (или) коллективов исполнителей.
2. Формировать группы научных работников по направлениям исследовательской программы.
3. Осуществлять трансферт технологии на высоком научно-методическом уровне.
4. Оценивать профессиональное развитие научных кадров высшей квалификации.

Знания:

1. Законодательство в области науки и технологической политике.
2. Правила охраны труда и техники безопасности.
3. Сведения об исследователях и (или) организациях, выполняющих исследования и разработки.
4. Актуальные проблемы современной науки, а также передовые, уникальные достижения в смежных областях.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Разработка и экспертиза научно-технических программ и внедрение результатов исследований.

Умения:

1. Находить способы использования результатов научных (научно- технических, инновационных) проектов при создании продуктов (товаров), услуг и (или) технологий.
2. Оценивать соответствие научных (научно-технических) результатов исследовательским запросам со стороны государства, бизнеса и общества.
3. Определять способы внедрения научных (научно-технических) результатов в научно-образовательный процесс и производство.
4. Определять сферу применения научных (научно-технических) результатов.
5. Проводить экспертную оценку новейших достижений по новым и (или) перспективным научным направлениям.
6. Выявлять потенциальных потребителей научных (научно-технических) результатов.

Знания:

1. Исследовательские запросы в рамках научной специализации.
2. Передовые, уникальные достижения в области научной специализации и смежных областях.
3. Основы управления правами на результаты интеллектуальной деятельности.
4. Новейшие достижения по новым и (или) перспективным научным направлениям.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

8

Директор (начальник, управляющий) предприятия

Карточка профессии "Главный гидротехник"

Код группы:

1329-4

Код наименования занятия:

1329-4-002

Наименование профессии:

Главный гидротехник

Уровень квалификации по ОРК

7

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования: Послевузовское образование (магистратура)

Специальность:
Водное хозяйство,
Водные ресурсы и водопользование

Квалификация:

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

-

Основная цель деятельности:

Организация работ по обеспечению эксплуатации гидромелиоративных систем в исправном состоянии, ведению
строительства, реконструкции и ремонта гидромелиоративных систем и рациональному использованию водных ресурсов.

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация эксплуатации гидромелиоративных систем в исправном состоянии.
2. Организация работ по строительству, реконструкции и ремонту гидромелиоративных систем.
3. Реализация мероприятий по рациональному использованию водных ресурсов на гидромелиоративных системах.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Организация эксплуатации гидромелиоративных систем в исправном состоянии.

Навык 1:
Обследование и мониторинг гидромелиоративных систем.

Умения:

1. Контролировать за использованием необходимых контрольно-измерительных приборов и инструментов.
2. Осуществлять анализ статистической информации натурных наблюдений.
3. Составлять заключения по данным наблюдений состояния гидромелиоративных систем.
4. Планировать собственную работу и работу подчиненных.

Знания:

1. Конструкции и принципы работы гидромелиоративных систем.
2. Контрольно-измерительные приборы и принципы их установки.
3. Методы обработки данных натурных наблюдений.
4. Виды и методы оценки критериев безопасности гидромелиоративных систем.
5. Правила и нормы охраны труда, техники безопасности, противопожарной защиты, производственной санитарии и охраны окружающей среды.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Техническое обслуживание и ремонт эксплуатируемых гидромелиоративных объектов.

Умения:

1. Организовывать работы по определению объемов и видов работ по техническому обслуживанию и ремонту гидромелиоративных систем.
2. Определять потребности в необходимых материалах, специализированной технике и оборудовании.
3. Организовывать техническое обслуживание и ремонт эксплуатируемых гидромелиоративных объектов.
4. Составлять отчетную, техническую документацию по обслуживанию эксплуатируемых гидромелиоративных объектов.

Знания:

1. Конструкции гидромелиоративных систем.
2. Технологии производства ремонтно-эксплуатационных работ.
3. Перечень необходимых материалов для ремонтно-эксплуатационных работ.
4. Требования к качеству выполнения ремонтно-эксплуатационных работ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 3:
Техническое совершенствование эксплуатации объектов.

Умения:

1. Проводить контроль составленных инвентаризационных документов и паспортов гидромелиоративных объектов.
2. Составлять баланс производственных мощностей предприятия.
3. Разрабатывать технико-экономическое обоснование инвестиций для совершенствования эксплуатации.
4. Использовать новые технологии в строительстве, реконструкции и ремонте с применением новых материалов и оборудования.

Знания:

1. Требования нормативных документов, регулирующих порядок проведения инвентаризации и паспортизации гидромелиоративных объектов.
2. Методы вариантных проработок, водно-балансовые расчеты.
3. Новые технологии в строительстве, реконструкции и ремонте с использованием новых материалов и оборудования.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Организация работ по строительству, реконструкции и ремонту гидромелиоративных систем.

Навык 1:
Подготовка участка к ведению строительства, реконструкции и ремонта гидромелиоративных систем.

Умения:

1. Контролировать качество подготовленных проектов по строительству и реконструкции гидромелиоративных систем.
2. Проводить работы по определению состава и объемов работ подготовительного периода.
3. Организовывать составление и корректировку календарных графиков.
4. Разрабатывать и корректировать организационно-технологическую документацию (проекты организации строительства и производства работ).

Знания:

1. Требования нормативных технических документов по организации строительного производства.
2. Принципы организации труда рабочих в комплексных и специализированных звеньях и бригадах.
3. Методы расчета норм потребности в материалах, машинах и механизмах, трудовых и энергоресурсах.
4. Календарное планирование и оперативное управление строительным производством.
5. Организация строительной площадки (временные дороги, приобъектные склады, площадки хранения машин и механизмов, снабжение стройплощадки водой, электроэнергией, теплом и т.п.).
6. Виды и свойства основных строительных материалов, изделий и конструкций.
7. Виды и характеристики строительных машин, энергетических установок,
транспортных средств.
8. Правила транспортировки, складирования и хранения различных видов материалов и комплектующих.
9. Правила и нормы охраны труда, техники безопасности, противопожарной защиты, производственной санитарии и охраны окружающей среды.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Управление производством при строительстве, реконструкции и ремонте гидромелиоративных систем.

Умения:

1. Осуществлять расчет норм труда.
2. Определять виды работ, применяемые машины и механизмы, подсчитывать их объемы и количество.
3. Контролировать выполнение календарных планов и графиков производства работ строительства, реконструкции и ремонта гидромелиоративных систем.
4. Определять соответствие технологии работ организационно-технологической документации (проекту производства работ, технологическим картам, картам трудовых процессов и т.п.), а также устранять нарушения и отклонения.
5. Осуществлять ведение исполнительной документации при производстве работ (журналы производства работ, табели учета рабочего времени, акты выполненных работ и т.п.).

Знания:

1. Технологии производства общестроительных и специальных работ на объектах гидромелиоративных систем.
2. Методы определения объемов работ на объектах гидромелиоративных систем.
3. Требования нормативных документов, проектной и рабочей документаций к строительству, ремонту и реконструкции
гидромелиоративных систем.
4. Правила ведения и формы исполнительной и учетной документации.
5. Правила внутреннего трудового распорядка, в том числе должностные инструкции.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Реализация мероприятий по рациональному использованию водных ресурсов на гидромелиоративных системах

Навык 1:
Контроль качества эксплуатации гидромелиоративных систем.

Умения:

1. Осуществлять визуальный и инструментальный контроль качества эксплуатационных работ.
2. Организовывать работы по анализу соответствия данных входного контроля качества строительных материалов и оборудования сопроводительным, нормативным документам и проектной документации.
3. Осуществлять контроль соблюдения технологии производства работ схемам операционного контроля качества, приведенным в организационно-технологической документации.
4. Организовывать документальное сопровождение результатов контроля качества работ (журналы входного и операционного контроля качества работ).

Знания:

1. Требования нормативной технической и проектной документаций к составу и качеству выполнения работ.
2. Методы и средства инструментального контроля качества.
3. Схемы операционного контроля качества.
4. Правила документирования результатов контроля качества строительства, предусмотренные действующими нормативами по приемке строительных работ.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Контроль рационального использования водных ресурсов на мелиоративных системах.

Умения:

1. Выполнять расчеты водопотребления сельскохозяйственных культур.
2. Использовать необходимые методики расчета планов водопользования на оросительных системах и планов регулирования водного режима осушаемых земель.
3. Оценивать и анализировать эффективность использования водных ресурсов.
4. Координировать работу сотрудников и смежных подразделений.

Знания:

1. Нормы водораспределения на мелиоративной системе.
2. Правила первичного учета воды.
3. Режимы орошения и осушения.
4. Способы и мероприятия по регулированию водного режима.
5. Порядок оформления отчетной документации.
6. Правила и нормы охраны труда, техники безопасности, противопожарной защиты, производственной санитарии и охраны окружающей среды.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии:

8

Директор (начальник, управляющий) предприятия

Карточка профессии "Директор (начальник, управляющий) предприятия"

Код группы:

1210-0

Код наименования занятия:

1210-0-028

Наименование профессии:

Директор (начальник, управляющий) предприятия
1210-0-024-Директор (начальник, управляющий) организации (изыскательской, конструкторской, проектной)
1210-0-042-Директор (начальник, управляющий) научно-исследовательского института

Уровень квалификации по ОРК

8

Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22003).
Параграф 91. Директор (Генеральный директор, Исполнительный директор, Президент, Председатель правления, Управляющий) организации

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее образование (бакалавриат, магистратура)

Специальность:
Водное хозяйство,
Водные ресурсы и водопользование

Квалификация:

Уровень образования: послевузовское образование (докторантура PhD, ученая степень доктора PhD, степень доктора PhD по профилю, кандидата наук, доктора наук)

Специальность:
Водное хозяйство,
Водные ресурсы и водопользование

Квалификация:

Связь с неформальным и иноформальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

1210-0-002 – Генеральный директор

Основная цель деятельности:

Управление предприятием, с использованием современных методов менеджмента, в целях его успешного функционирования и устойчивого развития

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Организация контроля и реализации стратегии развития предприятия.
2. Организация контроля и координации эффективного использования ресурсов.
3. Руководство бизнес-процессами предприятия.

Дополнительные трудовые функции:

-

Описание трудовых функций

Трудовая функция 1:
Организация контроля и реализации стратегии развития предприятия.

Навык 1:
Определение организационной структуры и распределение ресурсов.

Умения:

1. Определять политику, стратегию деятельности организации и механизм их реализации.
2. Организовывать работу и эффективное взаимодействие всех структурных подразделений, направлять их деятельность на развитие и совершенствование гибкого и мобильного производства товаров и услуг к изменениям рыночной ситуации.
3. Обеспечивать повышение эффективности работы организации, увеличение прибыли.
4. Принимать меры по обеспечению организации квалифицированными кадрами, рациональному использованию и развитию их профессиональных знаний и опыта, созданию безопасных и благоприятных для жизни и здоровья условий труда, соблюдению требований законодательства об охране окружающей среды, формированию благоприятной психологической атмосферы в коллективе.
5. Обеспечивать сочетание экономических и административных методов руководства, обсуждение и решение производственных и иных вопросов, материальных и моральных стимулов повышения эффективности производства.

Знания:

1. Законодательные акты Республики Казахстан в области водного хозяйства.
2. Специфики производственной деятельности организации и отрасли.
3. Закономерности развития политической, правовой, социокультурной, экономической, технологической ситуаций в стране и за рубежом.
4. Принципы, методы, технологии, инструменты выявления и оценки возможностей и угроз для организации со стороны внешнего окружения.
5. Принципы, методы, технологии, инструменты анализа сильных и слабых сторон организации.
6. Методы, технологии, инструменты оценки стратегий и конкурентных преимуществ конкурентов.
7. Методы, технологии, инструменты анализа производственной, финансовой, маркетинговой, инновационной деятельности организации.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 2:
Организация контроля и координации эффективного использования ресурсов.

Навык 1:
Проведение анализа преимуществ, оценки возможностей и рисков деятельности предприятия.

Умения:

1. Обеспечивать исполнение принимаемых решений, сохранность и эффективное использование имущества организации, содержащегося на его балансе, а также финансово-хозяйственные результаты ее деятельности.
2. Организовывать работу и эффективное взаимодействие всех структурных подразделений, проводить оценку их деятельностью.
3. Обеспечить повышение эффективности работы организации, анализировать результаты работы.
4. Принимать меры по обеспечению организации квалифицированными кадрами, повышать их уровень квалификации, оценивать результаты их деятельности.
5. Обеспечивать сочетание экономических и административных методов руководства, обсуждение и решение производственных и иных вопросов, материальных и моральных стимулов повышения эффективности производства.
6. Разрабатывать мероприятия по совершенствованию работы предприятия, осуществлять мониторинг внесенных изменений.

Знания:

1. Законодательные, иные нормативные правовые акты и акты государственных органов, регламентирующие производственно-хозяйственную и финансово-экономическую деятельность организации.
2. Методические и иные материалы иных органов, касающиеся деятельности организации.
3. Профиль, специализацию и особенности структуры организации.
4. Производственные мощности и кадровые ресурсы организации.
5. Налоговое законодательство.
6. Порядок составления и согласования бизнес-планов производственно-хозяйственной и финансово-экономической деятельности организации.
7. Современные методы хозяйствования и управления организацией.
8. Стратегическое планирование, знание рынка – внешнюю и внутреннюю конъюнктуру (свой сектор и взаимосвязанные с ним), конкурентов, поставщиков и потребителей.
9. Научно-технические достижения в области передового отечественного и зарубежного опыта.
10. Порядок заключения и исполнения хозяйственных и финансовых договоров.
11. Порядок разработки и заключения отраслевых соглашений, коллективных договоров и регулирования социально-трудовых отношений.
12. Управление экономикой и финансами организации, организацию производства и труда.
13. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Трудовая функция 3:
Руководство бизнес-процессами предприятия.

Навык 1:
Осуществление эффективного управления за деятельностью предприятия.

Умения:

1. Руководить в соответствии с законодательством производственной, хозяйственной и финансово-экономической деятельностью организации.
2. Обеспечивать исполнение принимаемых решений, сохранность и эффективное использование имущества организации, содержащегося на его балансе, а также финансово-хозяйственные результаты ее деятельности.
3. Заключать договора, совершать сделки, операции со сторонними организациями или иными юридическими лицами, издавать распоряжения, приказы, представлять организацию на деловых встречах.
4. Обеспечивать выполнение организацией обязательств перед государственным бюджетом, накопительными пенсионными и страховыми фондами, поставщиками, заказчиками и кредиторами, включая банки, а также выполнение хозяйственных и трудовых договоров (контрактов), показателей индикативных планов и бизнес-планов.
5. Обеспечивать на основе принципов социального партнерства разработку, заключение и выполнение коллективного договора, соблюдение трудовой и производственной дисциплины, способствует развитию трудовой мотивации, инициативы и активности работников.
6. Решать вопросы, касающиеся финансово-экономической и производственно-хозяйственной деятельности организации, в пределах, предоставленных ему законодательством прав, поручать ведение отдельных направлений деятельности иным должностным лицам, заместителям директоров, а также функциональным и производственным подразделениям.

Знания:

1. Законодательные, иные нормативные правовые акты и акты государственных органов, регламентирующие производственно-хозяйственную и финансово-экономическую деятельность организации.
2. Методические и иные материалы иных органов, касающиеся деятельности организации.
3. Профиль, специализацию и особенности структуры организации.
4. Производственные мощности и кадровые ресурсы организации.
5. Технологию производства продукции организации.
6. Налоговое законодательство.
7. Порядок составления и согласования бизнес-планов производственно-хозяйственной и финансово-экономической деятельности организации.
8. Современные методы хозяйствования и управления организацией.
9. Стратегическое планирование, знание рынок – внешнюю и внутреннюю конъюнктуру (свой сектор и взаимосвязанные с ним), конкурентов, поставщиков и потребителей.
10. Научно-технические достижения и передовой отечественный и зарубежный.
11. Опыт соответствующего вида деятельности и опыт деятельности лучших аналогичных организаций.
12. Порядок заключения и исполнения хозяйственных и финансовых договоров.
13. Порядок разработки и заключения отраслевых соглашений, коллективных договоров и регулирования социально-трудовых отношений.
14. Управление экономикой и финансами организации, организацию производства и труда.
15. Трудовое законодательство, порядок внутреннего трудового распорядка, по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Навык 2:
Координация деятельности команды менеджеров высшего звена управления.

Умения:

1. Проводить анализ управленческой деятельности.
2. Находить компромисс и отстаивать собственную позицию, учитывая мнение команды управленческого звена.
3. Оценивать планы, проекты, результаты деятельности, ситуацию, эффективность отдельных процедур.
4. Вести переговоры с советом директоров в части развития предприятия и ее команды.
5. Оценивать деятельность команды менеджеров высшего звена управления по показателям эффективности предприятия: прибыли, привлечения инвестиции и рентабельности, оборота.

Знания:

1. Методы и технологии участия в управлении различных групп.
2. Порядок разработки и согласования с внешними заинтересованными группами возможных методов поддержки организации.
3. Способы и технологии минимизации негативных воздействий на организацию со стороны внешних групп.

Возможность признания навыка:

Не рекомендуется

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

8

Генеральный директор

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      9. Наименование государственного органа: Министерство водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан, Дидар Жәнібекұлы, +7 (777) 429 16 26, d.zhanibekuly@minsu.gov.kz.

      10. Организации (предприятия) участвующие в разработке и актуализации профессионального стандарта: Казахский национальный университет водного хозяйства и ирригации и Консорциум "Комплекс агропромышленных ассоциаций".

      Исполнители:

      Малибеков А.К., 87759000230, malibek_a@mail.ru

      Шотан С.И., 87013763718, shotanov@inbox.ru

      Нурмаганбетов Д.Ш., 87770449955, demessin.nur@mail.ru

      Мусабеков К.К., 87070052428, musabekov55@mail.ru

      Джолдасов С.К., 87074276801, arnur_68@mail.ru

      11. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям при Министерстве водных ресурсов и ирригации Республики Казахстан протокол №4 от 24 октября 2024 года.

      12. Национальный орган по профессиональным квалификациям: заключение от 9 января 2025 года.

      13. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": экспертное заключение письмом № 12298/20 от 18 сентября 2024 года.

      14. Номер версии 2, год выпуска: 2025 год.

      15. Дата ориентировочного пересмотра: 31 декабря 2028 года.

"Гидротехникалық мелиорация" кәсіптік стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрінің 2025 жылғы 14 наурыздағы № 46-НҚ бұйрығы

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған "Гидротехникалық мелиорация" кәсіптік стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігінің Ғылым және инновация департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылған күнінен бастап күнтізбелік бес күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация бірінші вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министр Н. Нұржігітов

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Еңбек және халықты әлеуметтік

      қорғау министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Су ресурстары және ирригация
министрінің
2025 жылғы 14 наурыздағы
№ 46-НҚ бұйрығына
қосымша

"Гидротехникалық мелиорация" Кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолдану аясы:

      "Гидротехникалық мелиорация" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабына сәйкес әзірленген және білім беру бағдарламаларын қалыптастыру, оның ішінде суару (құрғату) жүйесінің шаруашылық каналдары мен гидромелиорациялық құрылысжайларына күтіп ұстау, гидромелиорациялық құрылысжайларда реттеу жұмыстарын жүргізу бойынша кәсіпорындарда қызметкерлерді оқыту және білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен түлектерінің кәсіптік біліктілігін растау үшін, гидромелиорациялық жүйелерде құрылыс-жөндеу және пайдалану жұмыстарын жоспарлау, ұйымдастыру және басқару дағдыларын меңгерген кадрларды іріктеу сапасын басқару және ұйымдар мен кәсіпорындарда қызметкерлерді басқару саласындағы әртүрлі кең ауқымды мәселелерді шешу үшін талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      2) гидромелиорациялық жүйе – жерді суаруға, суландыруға және құрғатуға арналған технологиялық жағынан өзара байланысты гидротехникалық құрылысжайлар, құрылғылар мен жабдықтар кешені;

      3) гидромелиорациялық кондоминиумге қатысушылар – ортақ үлестік меншік құқығындағы гидромелиорациялық кондоминиумнің құрамына кіретін бір гидромелиорациялық жүйемен немесе оның элементтерімен суарылатын жеке меншік немесе уақытша өтеулі пайдалану құқығында жер учаскесі бар жеке және (немесе) заңды тұлғалар;

      4) гидромелиорациялық іс-шаралар – гидромелиорациялық жүйелер, сондай-ақ жеке орналасқан гидротехникалық құрылысжайлар көмегімен топырақтың су режимін реттеу;

      5) дағды – кәсіптік міндетті толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен машықты қолдану қабілеті;

      6) машық – кәсіптік міндет шеңберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл-оймен орындау қабілеті;

      7) мелиорацияланған жерлер – мелиорациялық (агроорман-мелиорациялық, агротехникалық, гидромелиорациялық, химиялық) іс-шаралар жүргізілген жерлер.

      3. Осы Кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) ГТҚ – гидротехникалық құрылысжай;

      2) БӨА – бақылау-өлшеу аппаратурасы;

      3) АДЖ – ақпараттық-диагностикалық жүйе;

      4) ТОҚ – техникалық оқу құралдары;

      5) ОКБ – орта кәсіптік білім;

      6) ҚР МЖМБС – Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары;

      7) ҚКБ – қосымша кәсіптік бағдарламалар;

      8) СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      9) ЭҚЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы мемлекеттік жіктеуіші.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Гидротехникалық мелиорация".

      5. Кәсіптік стандарттың коды:

      6. ЭҚЖЖ бойынша секцияны, бөлімді, топты, класты және класс тармағын көрсету:

      A. Ауыл, орман және балық шаруашылығы.

      01. Өсімдік және мал шаруашылығы, аңшылық және осы салаларда қызмет көрсету.

      01.6. Өсімдік шаруашылығын және мал шаруашылығын және өсімдік шаруашылығын қайта өңдеуді ынталандыратын қызмет.

      01.61 Өсімдік шаруашылығын дамытуға ықпал ететін қызмет.

      01.61.2 Суару жүйелерін пайдалану.

      E. Сумен жабдықтау, қалдықтарды жинау, өңдеу және кәдеге жарату, ластануды бақылау.

      36 Суды жинау, тазарту және бөлу.

      36.0 Суды жинау, тазарту және бөлу.

      36.00 Суды жинау, тазарту және бөлу.

      36.00.0 Суды жинау, тазарту және бөлу.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: "Гидротехникалық мелиорация" кәсіптік стандарты жерді суландыру, құрғату, су эрозиясымен күресу, кезінде гидромелиорациялық жұмыстарды ұйымдастыру, гидромелиорация, гидромелиорациялық жүйелер нысандарын жобалау, салу техникалық қызмет көрсету, пайдалану және қалпына келтіру, гидромелиорациялық құрылысжайларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету, шаруашылықаралық каналдар мен гидромелиорациялық құрылысжайларды жөндеу және қалпына келтіру, саладағы оқу және ғылыми-зерттеу қызметімен айналысатын мамандардың құзыреттері мен кәсіби дағдыларына қойылатын талаптарды айқындайды.

      8. Кәсіптер карталарының тізбесі:

1) Гидротехникалық құрылысжайларды тексеруші

2 деңгейлі СБШ

2) Техник-мелиоратор

4 деңгейлі СБШ

3) Техник-мелиоратор

5 деңгейлі СБШ

4) Инженер-мелиоратор

6 деңгейлі СБШ

5) Инженер-жобалаушы

6 деңгейлі СБШ

6) Жұмыс өндірісі шебері (прораб)

6 деңгейлі СБШ

7) Су шаруашылығы саласының ғылыми қызметкері

7 деңгейлі СБШ

8) Бас инженер-гидротехник

7 деңгейлі СБШ

9) Кәсіпорын директоры (бастық, басқарушы)

8 деңгейлі СБШ

3-тарау. Кәсіптер карталары

"Гидротехникалық құрылысжайларды тексеруші" кәсібінің картасы

Код тобы:

8189-0

Кәсіп атауының коды:

8189-0-050

Кәсіптің атауы:

Гидротехникалық құрылысжайларды тексеруші

СБШ біліктілік деңгейі:

2

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (1-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 бұйрығы
(Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде
№ 33389 тіркелген).
83-параграф. Гидротехникалық құрылысжайларды тексеруші, 3-разряд
84-параграф. Гидротехникалық құрылысжайларды тексеруші, 4 разряд.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жалпы орта білім

Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

 
-

Кәсіптердің басқа мүмкін атаулары:

7126-9-008 - Су қоймалары мен су қоймаларының бақылаушы
7126-9-009 - Магистралдық каналдар мен құбырлардың бақылаушы-инспекторы (су бақылаушысы)
7126-9-010 - Суару каналының бақылаушысы
9312-2-005 - Гидротехникалық құрылысжайлардың аралаушысы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Гидромелиорациялық жүйелердің пайдалану сенімділігін төмендететін ақаулар мен қолайсыз процестерді анықтау және алдын алу мақсатында гидротехникалық құрылысжайлардың жай-күйіне бақылау жүргізу.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Каналдардың, бөгендердің, бөгеттердің және өзге де осыған ұқсас гидротехникалық құрылысжайлардың қауіпті жерлерін қарау.
2. Гидротехникалық құрылысжайлардың және олардың жабдықтарын визуалды қарау.

Қосымша жұмыс функциялары:

Жерасты суларының еңістерде сыналануын, көшкін құбылыстарының пайда болуы, жағалауды бекітетін екпелердің жай-күйін қадағалау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Каналдардың, бөгендердің, бөгеттердің және өзге де осыған ұқсас гидротехникалық құрылысжайлардың қауіпті жерлерін қарау.

1-дағды:
Участкеде бақылау жүргізу.

Машық:

3-разряд
1. Су тасқынына қарсы материалдарды және құрылыс материалдарының апаттық қорларын дайындауды жүзеге асыру.
2. Су шаруашылығы мақсатындағы орман екпелерін қорғауды жүргізу.
3. Жылқыға күтім жасау, велосипедті немесе мотоциклді жарамды күйде ұстауды жүргізу.
4-разряд
1. Кіреберіс каналдардың, ағысты бағыттайтын және қорғайтын бөгендердің, бөгеттердің және өзге де гидротехникалық құрылысжайлар құламаларын және олардың жабдықтарын визуалды тексеріп қарау, олардың шайылу және бұзылу көлемін анықтауды жүргізу.
2. Суару желілері мен құрылысжайларға техникалық тексеруге қатысу.
3. Суармалы судың пайдаланылуын бақылауды орындау.
4. Су пайдаланушы шаруашылықтарға су бөлу және беруді жүзеге асыру.

Білімі:

3-разряд
1. Бақылау жүргізуге қажетті құралдар мен жабдықтардың тізімі.
2. Құрылысжайлар желісі мен орман екпелерінің жағдайы.
3. Суару желілері бар қызмет көрсетілетін суармалы жер учаскесі.
4. Каналдардың орналасу жоспары және ұзындығы.
5. Гидротехникалық құрылысжайлар мен гидрометрлік құрылғылардың сандық мөлшері және олардың техникалық сипаттамалары.
6. Жылқыны күту тәртібі.
4-разряд
1. Бағыттаушы желідегі дайындық негіздері.
2. Ауыл шаруашылығы су пайдалану және суару жүйелерін техникалық пайдалану тәртібі.
3. Гидрология бойынша негізгі мәліметтері.
4. Жер гидроқұрылысжайларын бекіту тәсілдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Гидротехникалық құрылысжайлардың жобаларындағы ақауларды тіркеу.

Машық:

3-разряд
1. Каналдар, бөгеттер, бөгендер және басқа осыған ұқсас гидротехникалық құрылысжайларды қарау.
2. Құрылысжайларды, негізгі конструктивтік элементтерді және іргелес аумақтарды аралау және тексеруді жүргізу.
3. Гидротехникалық құрылысжайлардың пайдалану сенімділігін төмендететін ақаулар мен қолайсыз процестерді анықтау.
4. Құрылысжайлар бетонының және оның жауапты элементтерінің механикалық, кавитациялық, коррозиялық және химиялық зақымдануын анықтау.
5. Бақылау нәтижелерін құжаттау.
6. Жұмыстарды орындау кезінде еңбекті қорғау талаптарын сақтау.
7. Орындалатын жұмыстың сипатына қарай жеке қорғаныс құралдарын қолдану.
8. Бастапқы өрт сөндіру құралдарын қолдану.
4-разряд
1. Іргелес орман екпелерінің су тәртібін бұзушыларға анықталған бұзушылықтар бойынша актілер мен схемалық суреттемелер жасауды және актілерді учаскелік гидротехникке беруді орындау.
2. Қызмет көрсетілетін учаскедегі гидроқұрылысжайларды, сондай-ақ авариялық және бөгеуіш қақпаларды, су ағызғыштарды, дюкерлерді ағымдағы және авариялық жөндеу жөніндегі жұмыстарға қатысу.

Білімі:

3-разряд
1. Гидротехникалық құрылысжайлардың, өндірістік ғимараттардың жай-күйіне бақылау жүргізу кезеңділігі.
2. Пайдалану кезеңіндегі құрылысжайларды көзбен шолып бақылау құрамы.
3. Табиғи құбылыстар мен апат алдындағы жағдайларда ГТҚ-ға бақылау жүргізуге қойылатын талаптар.
4. Бақылау жүргізу кезіндегі технологиялық карталар мен маршруттар схемалары.
5. Дала журналдарын жүргізу қағидалары.
6. Бақылау жүргізу бойынша нұсқаулық құжаттар мен әдістемелік ұсынымдар.
7. Гидротехникалық құрылысжайларды аралаушылардың еңбегін қорғау, өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігі талаптары.
8. Шектеу және тыйым салу белгілерінің орналасқан жері.
9. Авариялық жағдайлар туындаған кездегі іс-қимыл тәртібі.
10. Суару және коллекторлық-дренаждық желі арналарын, гидротехникалық құрылысжайларды пайдаланудың негізгі қағидалары.
11. Суару желісі бар жердің қызмет көрсетілетін суармалы алаңы және оны ауыл шаруашылығында пайдалану.
4-разряд
1. Негізгі гидротехникалық құрылысжайлардың құрылысы мен мақсаты.
2. Еңістерге, бөгендерге және өзге де құрылысжайларға ағымдағы жөндеу жүргізу кезіндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау тәртібі.

3-дағды:
Бақылау нәтижелерін қорытындылау және есеп беру

Машық:

1. Бақылау журналын жасау.
2. Бақылау нәтижелерін жүйелеу үшін нұсқаулықты қолдану.
3. Бақылау нәтижелерін рәсімдеу және қорытындылау.

Білімі:

1. ГТҚ сүзу және температуралық режимі, олардың жобалық мәндерін.
2. Бақыланатын диагностикалық көрсеткіштердің өлшемшарттың мәндері (ГТҚ қауіпсіздік өлшемшарттары) және олардың мақсаты.
3. Далалық журналдарды жүргізу және визуалды бақылау нәтижелерін өңдеу ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Гидротехникалық құрылысжайларды және олардың жабдықтарын визуалды қарау.

1-дағды:
Визуалды тексеру жүргізуге дайындық.

Машық:

1. Жабдықтардың, аспаптардың және басқа да өлшеу аппаратураларының, сондай-ақ жеке қорғаныс құралдарының қажетті тізбесін жинақтау.
2. Олардың шайылу және бұзылу көлемін анықтау.
3. Суармалы судың пайдаланылуын бақылау.
4. Суару желілері мен құрылысжайларды техникалық тексеруге қатысу.
5. Қызмет көрсетілетін учаскедегі гидроқұрылысжайларды, сондай-ақ авариялық және бөгегіш қақпаларды, су ағызғыштарды, дюкерлерді ағымдағы және авариялық жөндеу бойынша жұмыстарға қатысу.

Білімі:

1. Құрылысжайлар мен өндірістік ғимараттарды аспаптық бақылаулардың құрамы, бақыланатын жұмыс көрсеткіштерінің және ГТҚ жай-күйінің тізбесі.
2. ГТҚ сүзу және температуралық режимі, олардың тәртібі мен нормалары.
3. Зілзала құбылыстар мен апат алдындағы жағдайлар жағдайында ГТҚ байқауларын жүргізуге қойылатын талаптары.
4. Бақылау-өлшеу аппаратурасын (БӨА) орналастыру схемалары.
5. Негізгі гидротехникалық құрылысжайлардың құрылысы мен мақсаты.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Гидротехникалық құрылысжайлар конструкцияларындағы ақауларды өлшеу және есепке алу.

Машық:

1. ГТҚ - да орнатылған БӨА-ның әртүрлі түрлерінің көрсеткіштерін алу.
2. ГТҚ және басқа құрылыстардың жай-күйін бақылау үшін қолданылатын өлшеу құралдарын пайдалану.
3. Алынған бақылау деректерін тіркеу үшін АДЖ пайдалану.

Білімі:

1. Гидротехникалық құрылысжайдың жай-күйін бақылаудың автоматтандырылған жүйелерінің жұмыс қағидаты.
2. Қызмет көрсетілетін өлшеу құралдарының тізбесі, мақсаты және жұмыс қағидаттары.
3. БӨА көрсеткіштерін алу ережелері, тәсілдері мен әдістері.
4. БӨА-ның жұмыс істеу қағидаты мен құрылымы және оны пайдалану мен қызмет көрсету ережелері.
5. Бақылау жүргізу бойынша нұсқаулық және әдістемелік ұсынымдары.
6. Еңбекті қорғау, өнеркәсіптік және өрт қауіпсіздігі талаптары.
7. Өлшеу құралдарымен және құрылғылармен жұмыс істеудің қауіпсіздік негіздері.
8. Алғашқы көмек көрсету тәртібі.
9. Суару жүйелерін техникалық пайдалану ережелері.
10. Ауыл шаруашылығы мұқтажы үшін су нысандары мен су шаруашылығы құрылысжайларын пайдалануға қойылатын талаптары.
11. Жер гидроқұрылысжайларын бекіту тәсілдері.
12. Беткейлерге, бөгендерге және басқа құрылысжайларға ағымдағы жөндеу жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізбесі

-

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

2

Су құбыры және кәріздік желілерін жөндеуші

"Техник-гидромелиоратор" кәсібінің картасы

Топ коды:

3142-0

Кәсіп атауының коды:

3142-0-018

Кәсіптің атауы:

Техник-гидромелиоратор

СБШ біліктілік деңгейі:

4

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Техникалық және кәсіптік білім

Мамандық:
Гидротехникалық мелиорация

Біліктілік:
Техник-гидромелиоратор

Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптердің басқа мүмкін атаулары:

3142-0-021 Техник-ирригатор
3142-0-022 Техник-мелиоратор
3115-9-022 Техник-гидротехник

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Суару жүйесі нысандарының пайдалану көрсеткіштерін қалпына келтіру және қолдау мақсатында техникалық қызмет көрсету, құрылыс және жөндеу жұмыстарын жүргізу.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Суару (құрғату) жүйесінің шаруашылық арналары мен гидромелиоративтік құрылысжайларын жүзеге асыру.
2. Суару (құрғату) жүйесінде құрылыс және жөндеу жұмыстарын орындау.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Суару (құрғату) жүйесінің шаруашылық арналары мен гидромелиоративтік құрылысжайларын жүзеге асыру.

1-дағды:
Суару жүйесінің су өткізу құрылысжайларында су тұтыну режиміне сәйкес құрылғыларды орнату және реттеу.

Машық:

1. Су өткізу құрылысжайларының механикалық, гидравликалық және электр құрылғыларын реттеуді жүзеге асыру.
2. Су өткізгіш құрылғыларға қызмет көрсету бойынша техникалық құжаттамаларды пайдалану.
3. Суару (құрғату) жүйесінің нормативтік құжаттарын пайдалану.
4. Суару (құрғату) жүйесінде жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасын сақтау.

Білімі:

1. Су өткізгіш құрылысжайларындағы реттеуші құрылғылардың түрлері, құрылғылары және жұмыс қағидаттары.
2. Параметрлер және олардың рұқсат етілген реттеу мәндері.
3. Су өткізгіш құрылғыларға қызмет көрсету жөніндегі техникалық құжаттамалары.
4. Суару (құрғату) жүйесінде жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасының негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Суару (құрғату) жүйесінде су тұтыну (су бұру) режимінің орындалуын бақылау.

Машық:

1. Бақылау-өлшеу аспаптары мен аппаратурасын пайдалану.
2. Суды тұтынудың қажетті сипаттамалары мен параметрлерін тіркеу.
3. Алынған нәтижелерді өңдеу және бағалау.
4. Су шаруашылығы саласындағы қауіпсіздік техникасы қағидаларын сақтау.

Білімі:

1. Қажетті бақылау-өлшеу құралдарының толықтығы.
2. Бақылау-өлшеу аппаратурасының мақсаты, құрылымы және жұмыс істеу қағидаты мен пайдалану ережесі.
3. Суды тұтыну режимдері, оған әсер ететін факторларды ескеру арқылы оның негізделуі.
4. Өлшеу құралдарының алынған көрсеткіштерін өңдеу әдістері мен тәсілдері.
5. Еңбекті қауіпсіз ұйымдастырудың негізгі ережелері және алдын алу шараларының тізімі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Суару (құрғату) жүйесінде құрылыс-және жөндеу жұмыстарын орындау.

1-дағды:
Жобалық-сметалық құжаттамаға сәйкес құрылыс жұмыстарын жүргізу.

Машық:

1. Жобалық-сметалық құжаттар мен анықтамалық әдебиеттерді пайдалану.
2. Жұмысшылар бригадасының механикаландыру құралдарын пайдалана отырып орындайтын жұмысын ұйымдастыру және шағын механикаландыру құралдарын
пайдалану.
3. Жобалық-сметалық құжаттамаға сәйкес жұмысшылар тобының құрылыс жұмыстарының сапасын бақылау.
4. Құрылыс жұмыстары кезінде жұмысшылардың қауіпсіздік шараларын сақтауын қадағалау.

Білімі:

1. Құрылыс-монтаж жұмыстарын ұйымдастыру ережелері және құрылыс бойынша анықтамалық материалдары.
2. Еңбек саласындағы қызметті реттейтін құқықтық актілері.
3. Жобалық-сметалық құжаттама жасау ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Суару (дренаж) желісінің зақымдалған учаскелеріне жөндеу жұмыстарын жүргізу.

Машық:

1. Жөндеу және іске қосу бағдарламаларының күнтізбелік кестелерін жасау.
2. Жөндеу және іске қосу жұмыстары кезінде еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өндірістік санитария және өртке қарсы шаралардың нұсқаулықтарын әзірлеу.
3. Жоспарлау және есеп беру құжаттамасын дайындау бойынша жұмыстарды жүргізу.
4. Жұмысқа машиналар мен механизмдер жиынтығын таңдау.
5. Жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезінде жұмысшылардың қауіпсіздік шараларын сақтауын қадағалау.
6. Техниканы қолдану мен баптау.

Білімі:

1. Қолданылатын жабдықтың техникалық сипаттамасы, конструкциялық ерекшеліктері, мақсаты, жұмыс істеу қағидаттары мен ережелері.
2. Бухгалтерлік есеп пен есеп берудің қолданылатын нысандары және бухгалтерлік есеп пен есептілікті жүргізу тәртібі.
3. Техниканы пайдалану кезіндегі техника қауіпсіздігі негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер тізбесі және ұлттық стандарттар

-

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы:

5

Техник-гидромелиоратор

6

Инженер-мелиоратор

"Техник-гидромелиоратор" кәсібінің картасы

Топ коды:

3142-0

Кәсіп атауының коды:

3142-0-018

Кәсіптің атауы:

Техник-гидромелиоратор

СБШ біліктілік деңгейі:

5

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Техникалық және кәсіптік білім

Мамандығы: Гидротехникалық мелиорация

Біліктілігі:
Техник - гидромелиоратор

Білім деңгейі:
Орта білімнен кейінгі



Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

3142-0-021 Техник-ирригатор
3142-0-022 Техник-мелиоратор
3115-9-022 Техник-гидротехник

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Суармалы жерлерде топырақтың су, ауа, жылу және қоректік режимдерін құруға бағытталған гидромелиоративтік жүйелерді дұрыс техникалық пайдалануды және су ресурстарын ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын ұйымдастыру және гидромелиоративтік жүйелерге ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.
2. Гидромелиорациялық жүйелерде су ресурстарын ұтымды пайдалану шараларын жүзеге асыру.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын ұйымдастыру және гидромелиоративтік жүйелерге ағымдағы жөндеу жұмыстарын орындау.

1-дағды:
Гидромелиорациялық жүйелердегі ақауларды тексеру және жүйелендіру.

Машық:

1. Гидромелиоративтік жүйелерінің жұмысындағы ақаулар мен зақымдарды анықтау үшін қажетті құралдарды қолдану.
2. Ақаулар туралы есептерді дайындау.
3. Жөндеу жұмыстарының жоспарын құру.
4. Қажетті материалдарға, машиналар мен жабдықтарға қажеттілікті анықтау.
5. Су тасқыны кезінде жағдайды бағалау және гидромелиоративтік жедел шешім қабылдау.

Білімі:

1. Гидромелиоративтік жүйелердің конструктивтік ерекшеліктері және олардың техникалық сипаттамалары.
2. Гидромелиоративтік жүйелерді пайдалану қағидалары.
3. Жөндеу және пайдалану жұмыстары үшін қажет материалдар тізімі.
4. Гидромелиортативтік жүйелерді күтіп ұстау бойынша жөндеу жұмыстары кезінде еңбекті қорғау мен техника қауіпсіздігі қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Гидромелиорациялық жүйелерді пайдалану және жөндеу кезінде технологиялық операциялардың орындалуын қамтамасыз ету.

Машық:

1. Ашық суару желісін шөгінділерден, өсімдіктерден, көшкіндерден тазартудың орындалуын бақылау.
2. Су тасқынына қарсы бөгендерді үймелеудің орындалуын бақылауды жүргізу.
3. Жөндеу жұмыстарының басқа түрлерінің орындалуын бақылауды жүргізу.

Білімі:

1. Арналар, науалар, құрылысжайлар, ғимараттар және басқа құрылғылардың зақымдануын түзету технологиялары.
2. Жер қазғыш жануарлардың жолдарын жою тәсілдері.
3. Су тасқынына қарсы бөгендерді салу тәсілдері.
4. Қысқы кезеңге арналған суару желілері мен құрылысжайларын консервациялау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Гидромелиорациялық жүйелерде су ресурстарын ұтымды пайдалану шараларын жүзеге асыру.

1-дағды:
Суару нормалары мен мерзімдерінің сақталуын, суаруға арналған судың сапасын жедел бақылау.

Машық:

1. Ауыл шаруашылығы дақылдарын суарудың жобалық режимін қамтамасыз ету.
2. Су өлшеу құралдары мен су сапасын бақылау құралдарын қолдану.
3. Гидромелиорациялық желіден судың жоғалу себептері мен мөлшерін анықтау.

Білімі:

1. Гидромелиоративтік және құрғату режимдері.
2. Су деңгейлерін, шығыстарын және көлемін анықтау әдістері.
3. Суару және коллекторлық-ағызу суларының сапасына қойылатын талаптары.
4. Су ресурстарын ұтымды пайдалану қағидаттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Суаруды жүргізу және мелиорациялық жағдайды бақылау.

Машық:

1. Суару технологиясын және техникалық суару құралдарының жұмысын қамтамасыз ету.
2. Бақылау-өлшеу құралдарын пайдалана отырып, суармалы жерлердің жерасты суларының режимін, су-тұз теңгерімін бақылау.
3. Топырақтың тұздану дәрежесіне, сипатына және динамикасына, топырақтың күрделілігіне, олардың су-физикалық қасиеттері мен құнарлылығының өзгерулеріне бақылау.

Білімі:

1. Ауылшаруашылық дақылдарын суару тәсілдері және соңғы үлгідегі суару құралдарын қолдана отырып суару технологиялары.
2. Жерасты және жерүсті суларының деңгейін өлшеу әдістері.
3. Суармалы жерлердің су-тұз теңгерімін құру әдістері.
4. Су ресурстарын ұтымды пайдалану қағидаттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізбесі:

-


СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы:

6

Инженер-мелиоратор

"Инженер-мелиоратор" кәсібінің картасы

Топ коды:

2132-9

Кәсіп атауының коды:

2132-9-002

Кәсіптің атауы:

Инженер-мелиоратор

СБШ біліктілік деңгейі:

6

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім

Мамандық:
Су шаруашылығы

Біліктілік:

Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2132-9-001-Мелиорация және рекультивация инженері

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Гидромелиорациялық жүйелерді тиімді пайдалану мақсатында, су ресурстарын тиімді пайдалану және табиғи ортаны қорғау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Гидромелиорациялық жүйелерін пайдалана отырып, ауыл шаруашылығы алқаптарын суару (құрғату) бойынша жұмыстарды жүргізу.
2. Су ресурстарын тиімді пайдалану және жердің мелиорациялық жағдайын бағалау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру.
3. Гидромелиорациялық жүйелердің сақталуын қамтамасыз ету және табиғат қорғау іс-шараларын жүргізу.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Гидромелиорациялық жүйелерін пайдалана отырып, ауыл шаруашылығы алқаптарын суару (құрғату) бойынша жұмыстарды жүргізу.

1-дағды:
Суару немесе дренаждық режимді әзірлеу және енгізу.

Машық:

1. Компьютерде бағдарламалық-іздеу қызметтерін пайдалана отырып, ақпаратты іздеуді жүзеге асыру.
2. Жердің топырақ-мелиорациялық жағдайларын ескере отырып, суару (құрғату) технологиясын және оларға сәйкес машиналар мен жабдықтарды іріктеуді орындау.
3. Су көздерінің гидрологиялық және гидрометриялық деректерін ескере отырып, суармалы алқаптарды суару және құрғату режимдерін (кестелерін) әзірлеу.
4. Гидромелиорациялық нысандардың жұмыс істеуінің техникалық құжаттама талаптарына сәйкестігін тексеру.
5. Есептік, техникалық, нормативтік және өкімдік құжаттаманы ресімдеу.

Білімі:

1. Суару және құрғату жүйелері, суармалы жерлердің топырақ және гидрогеологиялық жағдайлары бойынша нормативтік-техникалық құжаттамасы.
2. Егістіктерді суаруға және құрғатуға арналған машиналар мен жабдықтардың сандық және сапалық құрамы.
3. Су көздерінің гидрологиялық және гидрометриялық режимі.
4. Еңбекті қорғау қағидалары мен нормалары, өрт және экологиялық қауіпсіздік талаптары.
5. Есептік, техникалық, нормативтік және әкімшілік құжаттаманы дайындау тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Гидромелиорациялық жүйелердің нысандары бойынша жұмыс топтарын ұйымдастыру.

Машық:

1. Жұмыс түрлеріне сәйкес біліктілігі бар жұмысшыларды таңдау.
2. Еңбек ресурстарын, механикаландыру құралдарын, жұмыс көлемі мен мерзімдерін анықтай отырып, жұмыстарды орындаудың тармақтық кестесін жасау.
3. Жұмысшылар тобының нақты міндеттерін және олардың жұмыс тәртібін анықтау.
4. Еңбек қауіпсіздігі шараларын сақтай отырып, тиісті еңбек жағдайларын қамтамасыз ету.

Білімі:

1. Қазақстан Республикасының су заңнамасы.
2. Жерді суаруды (құрғатуды) ұйымдастыру жөніндегі қызметті регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілер, нұсқаулықтар мен әдістемелік материалдары.
3. Жерді суару (құрғату) жөніндегі жұмыстарды жүргізу технологиясы.
4. Ішкі еңбек тәртібі және еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі қағидалары.
5. Орындалатын жұмыс түрлері бойынша машиналар мен жабдықтарды іріктеудің негізгі өлшемдері.
6. Гидромелиорациялық нысандарды пайдалану, техникалық қызмет көрсету, жөндеу жөніндегі нормативтік және техникалық құжаттама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-дағды:
Суару және құрғату процестерін басқару.

Машық:

1. Белгіленген талаптарды, қолданыстағы нормаларды, қағидалар мен стандарттарды сақтай отырып, жұмыс барысын бақылау.
2. Суармалы егістіктердің су-ауа режимінің сақталуын ескере отырып, орындалған жұмыстардың көлемі мен сапасының есебін жүргізу.
3. Жұмыс топтарының іс-шаралар жоспарына түзетулер енгізу және сәйкесінше адамдар мен техниканы қайта орналастыру.
4. Бекітілген нысандар бойынша техникалық құжаттаманы, сондай-ақ белгіленген есептілікті ресімдеу.

Білімі:

1. Суландыру және жерді құрғату мәселелері бойынша әдістемелік ұсыныстар мен материалдары.
2. Әзірленген және қолданылатын техникалық құралдардың, материалдардың және олардың қасиеттерінің жұмыс қағидаттары, техникалық сипаттамалары, конструктивтік ерекшеліктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Су ресурстарын тиімді пайдалану және жердің мелиорациялық жағдайын бағалау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру.

1-дағды:
Суды және жерді пайдаланудың ұтымды әдістерін, сондай-ақ сәйкес технологияларды іздеу және қолдану.

Машық:

1. Қажетті ақпаратты іздеу үшін интернет технологиясын пайдалану.
2. Суды және жерді ұтымды пайдалану мәселелерін қарастыру, талдау және шешім қабылдау.
3. Өндіріс процесін жақсартуға ықпал ететін басқарушылық шешімдер қабылдау.

Білімі:

1. Заманауи есептеу техникасы, байланыс және коммуникация құралдарының техникалық және технологиялық мүмкіндіктері.
2. Техникалық есептеулерді жүргізу және зерттеу және тәжірибелік жұмыстардың экономикалық тиімділігін анықтау әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Жердің мелиорациялық жағдайын және суды тиімді пайдалануды бағалау.

Машық:

1. Жер және су ресурстарының мелиорациялық жағдайына мониторинг жүргізу жоспарларын жасау.
2. Жердің мелиорациялық жағдайын және суару суын пайдалану параметрлерін анықтау бойынша жеке құрамға өндірістік тапсырмалар беру және олардың орындалуын бақылау.
3. Жер және су ресурстарының мелиорациялық жағдайын бағалау әдістерін қолдану.
4. Есепті, техникалық, нормативтік және әкімшілік құжаттарды дайындау.
5. Су және жер ресурстарын ұтымды пайдалануға талдау жүргізу.

Білімі:

1. Жер және су ресурстарының мелиорациялық жағдайын бақылауға арналған нормативтік-техникалық құжаттамасы.
2. Жер және су ресурстарының мелиорациялық жағдайын бағалау әдістері.
3. Су және жер ресурстарын экологиялық бағалау және тіршілік қауіпсіздігі қағидалары мен нормалары.
4. Су және жер ресурстарының сапалық жағдайын бағалау өлшемшарттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-еңбек функциясы:
Гидромелиорациялық жүйелердің сақталуын қамтамасыз ету және табиғат қорғау іс-шараларын жүргізу.

1-дағды:
Мелиорациялық жүйелердің сапалы жұмыс істеуі мен заманауи технологияларды қолданудың жоспарын (бағдарламасын) әзірлеу.

Машық:

1. Суару жүйелерін жетілдіру жоспарларын (жобаларын) әзірлеу үшін қажетті ақпарат көздерін анықтау, іздеу және талдау.
2. Суармалы және құрғатылған жерлерде жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастырудың заманауи әдістерін қолдану.
3. Қоршаған ортаны қорғау шараларын жүргізу және олардың сапасын бағалау әдістерін қолдану.
4. Жұмысты орындауға қажетті материалдар шығынын, құралдарды, жабдықтарды, машиналар мен механизмдерді таңдау.

Білімі:

1. Қоршаған ортаны қорғау шараларын жүргізуге арналған нормативтік және техникалық құжаттамасы.
2. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі.
3. Шығын материалдары, аспаптар, жабдықтар, машиналар мен механизмдердің сандық және сапалық құрамы.
4. Суармалы және құрғатылған жерлердегі жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастырудың заманауи әдістерінің әдістемесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Жұмысты басқару және жоспарланған жұмыстардың орындалу барысын бақылау.

Машық:

1. Гидромелиоративтік жұмыстарды жүргізу кезінде сапаны басқару әдістерін қолдану.
2. Орындалған жұмыстардың көлемі мен сапасының есебін жүргізу.
3. Шығармашылық бастаманы, жаңашылдықты, өнертапқыштықты дамытуға, ғылым мен техника жетістіктерін енгізуге ықпал ету.
4. Жұмысшылардың ғылыми-техникалық білімін арттыру жұмыстарын ұйымдастыру.

Білім:

1. Қазақстан Республикасының еңбек саласындағы және қоршаған ортаны қорғау шаралары кезіндегі қызметті регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілері.
2. Жерді қайта өңдеу нормативтік-техникалық материалдары мен әдістері.
3. Жұмыс өндірісін басқарудағы сапа менеджменті жүйесінің негіздері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізбесі:

-

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

7

Бас гидротехник

"Инженер-жобалаушы" кәсібінің картасы

Топ коды:

2164-1

Кәсіп атауының коды:

2164-1-001

Кәсіптің атауы:

Инженер-жобалаушы

СБШ біліктілік деңгейі:

6

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актлердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 тіркелген).
9-параграф. Инженер-жобалаушы.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
жоғары білім (бакалавриат, магистратура)

Мамандық:
Сәулет және құрылыс

Біліктілік:

Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

-

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Күрделі құрылыс нысандарының жобалық және жұмыс құжаттамасын әзірлеу

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Күрделі құрылыс нысандарының құрылыс конструкциялары мен негіздерін есептеуді орындау.
2. Күрделі құрылыс нысандарына жобалық және жұмыс құжаттамасын әзірлеу.
3. Құрылыс нысандарының ақпараттық моделінің технологияларын қалыптастыру және жүргізу.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Күрделі құрылыс нысандарының құрылыс конструкциялары мен негіздерін есептеуді орындау.

1-дағды:
Жобаланатын күрделі құрылыс нысанының есептеулерін орындау үшін аймақтың климаттық ерекшеліктерін талдау және құжаттау, жүктемелер мен әсерлерді жинау.

Машық:

1. Күрделі құрылыс жобаларын жобалау үшін қажетті мәліметтерді жинау, өңдеу және құрастыру тәртібін анықтау.
2. Күрделі құрылыс жобаларына қатысты жобалық құжаттаманың сәйкес бөлімін әзірлеу кезінде есептеулерді орындау үшін бағдарламалық-техникалық құралдарда есептеу әдістерін таңдау.

Білімі:

1. Кәсіби құрылыс терминологиясы.
2. Құрылыстағы стандарттау және техникалық реттеу жүйесі.
3. Күрделі құрылыс нысандарын жобалауға арналған сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы нормативтік құқықтық актілері және техникалық реттеу жүйесінің нормативтік құжаттарының талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Ғимараттар мен құрылысжайлардың құрылымдық жүйесін қалыптастыру, ғимараттар мен құрылысжайлардың жобалық сызбасын құру, есептеу бағдарламалық кешенінде есептеулерді орындау.

Машық:

1. Күрделі құрылыс жобаларына қатысты жобалық құжаттаманың сәйкес бөлімін әзірлеу кезінде есептеулерді орындау үшін бағдарламалық-техникалық құралдарда есептеу әдістерін таңдау.
2. Нормативтік құқықтық актілердің ережелеріне және қала құрылысы қызметіндегі техникалық реттеу жүйесінің құжаттарына сәйкес темірбетон конструкцияларының тізбесі мен есептеу әдістерін анықтау.

Білімі:

1. Күрделі құрылыс нысандарын есептерін орындауға арналған кәсіби компьютерлік бағдарламалық және техникалық құралдарда жұмыс істеу түрлері мен ережелері.
2. Темірбетон, металл, тас және ағаш конструкцияларды есептеу ережелері мен әдістері.
3. Конструкцияның механикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін металл және темірбетон конструкцияларын коррозиядан және от әсерінен қорғауға қойылатын талаптар.
4. Күрделі құрылыс нысандары конструкцияларының қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету үшін қосымша, жергілікті және ішкі кернеулердің ықтимал теріс әсерін азайту жөніндегі ұсынылатын іс-шаралар тізбесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-дағды:
Тіреу конструкциясы элементтерінің көтергіш қабілетін есептеу, ресімдеу және тексеру және ҚОАМТ беру үшін бастапқы деректерді дайындау.

Машық:

1. Күрделі құрылыс нысандарының бүкіл өмірлік циклі кезеңінде мамандандырылған міндеттерді шешуде ақпараттық модельдеу технологияларын қолдану.
2. Құрылыс нысандарында ақпараттық модельдеу технологияларын (бұдан әрі – ҚНАМТ) деректерімен алмасу үшін реттелетін файл пішімдерін пайдалану.

Білімі:

1. Өнеркәсіптік және азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылысжайлардың есептерін рәсімдеу қағидалары.
2. ҚНАМТ-ны қалыптастыру және жүргізу кезінде пайдаланылатын бағдарламалық және техникалық құралдардың функционалдық мүмкіндіктері.
3. Жобалау процестерін ұтымды және қауіпсіз ұйымдастыруға қойылатын талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Күрделі құрылыс нысандарына жобалық және жұмыс құжаттамасын әзірлеу.

1-дағды:
Жобалық жұмыстық құжаттаманың мәтіндік және графикалық бөліктерін әзірлеу және шығаруға дайындау және жұмыс құжаттамасын әзірлеу үшін бастапқы деректерді дайындау.

Машық:

1. Күрделі құрылыс жобаларының жобалық/егжей-тегжейлі құжаттамасын шығаруға дайындау.
2. Сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен құжаттардың талаптарына сәйкес жобалау/жұмыс құжаттамасын әзірлеу және ресімдеу әдістері мен алгоритмін таңдау.
3. Темірбетон конструкциялары элементтерінің біріктіру мен түйістіру, түйінді біріктірулерін жобалау алгоритмі және әдістерін таңдау.

Білімі:

1. Кәсіби құрылыс терминологиясы, құрылыстағы нормативтік құжаттар жүйесі, соның ішінде, күрделі құрылыс нысандарының жобалық/жұмыс құжаттамасы мәтіндік және графикалық бөліктерді орындау және әзірлеу стандарттары.
2. Күрделі құрылыс нысандарының жобалық құжаттама сызбаларын орындау үшін автоматтандырылған жобалау жүйесінде (бұдан әрі – АЖЖ) қолдану ережелері және жобалаудағы шартты белгілер жүйесі.
3. ҚНАМТ қалыптастыру және жүргізу кезінде қолданылатын бағдарламалық және техникалық құралдардың функционалдық мүмкіндіктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Күрделі құрылыс нысандарына қатысты жобалау құжаттамасының құрылымдық элементтерінің тізбесін жасау және ресімдеу және сарапшының ескертулері негізінде жобалық/жұмыстық құжаттамаға өзгерістер енгізу.

Машық:

1. Күрделі құрылыс нысандарына жобалық құжаттаманың мәтіндік бөлігін дайындау үшін бағдарламалық-техникалық құралдарда жұмыс істеу әдістері мен алгоритмдерін таңдау.
2. Күрделі құрылыс нысандарының жобалау құжаттамасының сызбаларын орындау үшін АЖЖ жұмыс істеу әдістері мен алгоритмдерін таңдау.
3. ҚНАМТ деректерін графикалық және кестелік түрде көрсету және басқа мамандар жасаған ҚНАМТ деректерін қарау және алу.
4. Күрделі құрылыс жобалары бойынша жобалық құжаттаманың мәтіндік және графикалық бөліктерін әзірлеу кезінде бірыңғай ҚОАМТ-дан қажетті мәліметтерді талдау және таңдау.

Білімі:

1. Мамандандырылған бағдарламалық-техникалық құралдарда темірбетон конструкцияларының элементтерінің түйіндік қосылыстарын, түйіспелерін және жалғауларын жобалау әдістері мен ережелері.
2. Жобалау құжаттамасының құрамында темірбетон конструкциялары элементтерінің ведомостарын жасау және ресімдеу тәртібіне қойылатын талаптары.
3. Жобалық құжаттаманың сараптамасынан өткеннен кейін жобалық құжаттаманың мәтіндік және графикалық бөліктеріне өзгерістер енгізу және бастапқы деректерді дайындау ережелері мен тәртібі.
4. Бірегей деп жіктелген күрделі құрылыс нысандарының жобалау құжаттамасын шығаруға дайындау ережелері мен тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-еңбек функциясы :
Құрылыс нысанының ақпараттық моделінің технологияларын қалыптастыру және жүргізу.

1-дағды:
Бағдарламалық-техникалық құралдарды пайдалана отырып, архитектуралық-құрылыстық жобалау сатысында ҚНАМТ-ны қалыптастыру және жүргізу үшін бастапқы мәліметтерді жинау және геометрия мен ақпараттың егжей-тегжейлі деңгейіне байланысты ҚНАМТ-да құрылыс өнімдерінің негізгі түйіндік байланыстарын жобалау.

Машық:

1. ҚНАМТ қалыптастыру үшін қажетті бастапқы деректер тізімін анықтау.
2. ҚНАМТ қалыптастыру және жүргізу кезінде қолданылатын бағдарламалық және аппараттық құралдарда жұмыс істеу алгоритмі мен әдістерін анықтау.
3. Геометрия мен ақпараттың егжей-тегжейлі болу деңгейіне байланысты ҚНАМТ-да темірбетонды құрылымдардың негізгі түйіндік байланыстарын жобалаудың алгоритмі мен әдістерін таңдау.

Білімі:

1. Кәсіби құрылыс терминологиясы және цифрлық модельдеу терминологиясы және құрылыстағы стандарттау және техникалық реттеу жүйесі, ҚНАМТ құрылыс нормалары мен практикалық ережелері.
2. Күрделі құрылыс нысандарының жобалау құжаттамасын әзірлеу және ресімдеу үшін сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және техникалық реттеу жүйесінің құжаттарының талаптары.
3. ҚНАМТ құру және қызмет көрсету кезінде қолданылатын бағдарламалық және аппараттық құралдардың функционалдық мүмкіндіктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
ҚНАМТ құрамдастары туралы деректерді ҚНАМТ қалыптастыру және қолдау процесіне басқа қатысушыларға беру, сондай-ақ ҚНАМТ негізінде техникалық құжаттаманы жобалау, жариялау және шығару.

Машық:

1. ҚНАМТ құрамдастары туралы деректерді ҚНАМТ құру және қолдау процесінің басқа қатысушыларына беру алгоритмін таңдау.
2. ҚНАМТ негізіндегі техникалық құжаттаманы құрастыру әдісі мен басып шығару және шығару тәртібін таңдау.
3. Күрделі құрылыс жобасының өмірлік циклі сатысында арнайы есептерді шешу кезінде ақпараттық модельдеу технологияларын қолдану.

Білім:

1. ҚНАМТ негізіндегі техникалық құжаттаманы жобалау, басып шығару және шығару құралдары.
2. ҚНАМТ деректерін беру форматтары (оның ішінде ашық) және ҚНАМТ жалпы деректері мен егжей-тегжейлі деңгейлері ортасында ҚНАМТ бойынша ұжымдық жұмыс қағидаттары.
3. Күрделі құрылыс жобасының өмірлік циклі сатысында техникалық құжаттаманың құрамы мен ресімделуіне қойылатын негізгі талаптары.
4. ҚНАМТ компоненттерін құру әдістері және ақпараттық модельдеудің (өзіндік пәні шеңберінде) мақсаттары, міндеттері, қағидаттары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізбесі:

"Ғимараттар мен құрылыстардың, құрылыс материалдары мен бұйымдарының қауіпсіздігі туралы" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2023 жылғы 9 маусымдағы № 435 бұйрығы (нормативтік құқықтық актлердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде №32783 тіркелген).

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

7

Жобаның бас инженері

8

Жоба құрылысының басшысы (басқарушысы)

"Жұмыс өндірісі шебері (прораб)" кәсібінің картасы

Топ коды:

1323-0

Кәсіп атауының коды:

1323-0-025

Кәсіптің атауы:

Жұмыс өндірісі шебері (прораб)

СБШ біліктілік деңгейі:

6

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 тіркелген).
42-параграф. Жұмыс өндірісі шебері (прораб)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:

Мамандығы:

Біліктілігі:

Білім деңгейі:
жоғары білім



Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2132-9-002 Инженер-мелиоратор

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Гидромелиоративті жүйелердің нысандарын жөндеу, қайта қалпына келтіру, салу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу, реконструкциялау және жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын ұйымдастыру.
2. Жобалау құжаттамасына, өзге де нормативтік құжаттарға сәйкес құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру.
3. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу, реконструкциялау және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастырушылық-техникалық сүйемелдеу және сапасын бақылау.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу, реконструкциялау және жөндеу бойынша дайындық жұмыстарын ұйымдастыру.

1-дағды:
Гидромелиорация жүйелерін салу, реконструкциялау және жөндеу учаскесін дайындау.

Машық:

1. Учаскенің өндірістік-шаруашылық қызметіне басшылықты жүзеге асыру.
2. Нысандарды белгіленген мерзімде пайдалануға беру және жұмыстарды жүргізу жобаларын сақтай отырып, барлық сандық және сапалық көрсеткіштер бойынша құрылыс-монтаждау және іске қосу-баптау жұмыстарын орындау бойынша өндірістік тапсырмалардың орындалуын қамтамасыз ету.
3. Жобалау құжаттамасына, құрылыс нормаларына, техникалық шарттарға және өзге де нормативтік құжаттарға сәйкес құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру.
4. Учаскеде құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізудің технологиялық реттілігін сақтауды қамтамасыз ету.
5. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу, реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде қауіпті аймақтардың шекараларын айқындау.
6. Жергілікті жердің рекогносцировкасы, реконструкциялау нысандарын зерттеу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.
7. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу, реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде қауіпті аймақтардың шекараларын айқындау.
8. Құрылыс, реконструкция және жөндеу бойынша жұмыстарды жүргізу учаскесінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстардың тізбесін айқындау.
9. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу және реконструкциялау кезінде алаңішілік дайындық жұмыстарын жүргізу.
10. Қызметкерлерді жазатайым оқиғалардан ұжымдық және (немесе) жеке қорғау құралдарының тізбесін айқындау.

Білімі:

1. Учаскенің (нысанның) өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты су ресурстары саласындағы нормативтік құқықтық актілері.
2. Құрылыс өндірісін ұйымдастыру және технологиясы, жобалау-сметалық құжаттамасы.
3. Құрылыс алаңының құрамы мен орналасу тәртібін анықтайтын техникалық құжаттардың талаптары.
4. Жұмыстарды жүргізуге қажетті құрылыс алаңын технологиялық жабдықтаудың түрлері мен техникалық сипаттамалары (сатылар, тіректер, қорғаныс құралдары, шұңқырлар мен траншеялардың қабырғаларын бекіту және т.б.).
5. Жұмыстарды жүргізу кезіндегі негізгі зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлар.
6. Еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау саласындағы нормативтік құжаттардың талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Құрылыс, реконструкциялау және жөндеу бойынша жұмыстар жүргізуді материалдық-техникалық және еңбек ресурстарымен қамтамасыз ету.

Машық:

1. Жұмыстарды механикаландыру деңгейін арттыру, жаңа техниканы енгізу, еңбекті ұйымдастыруды жетілдіру, құрылыс-монтаждау және іске қосу-баптау жұмыстарының құнын төмендету, материалдарды үнемді жұмсау бойынша іс-шараларды жүзеге асыру.
2. Еңбектің озық әдістері мен әдістерін тарату бойынша жұмыс жүргізу.
3. Нысандардың құрылысына техникалық құжаттама алуды қамтамасыз ету.
4. Құрылыс машиналарына, көлікке, механикаландыру құралдарына, материалдарға, конструкцияларға, бөлшектерге, құрал-саймандарға, мүкәммалға өтінімдер жасау және оларды тиімді пайдалануды қамтамасыз ету.
5. Орындалған жұмыстардың есебін жүргізу, техникалық құжаттаманы ресімдеу.
6. Гидромелиорациялық жүйелерді салу және реконструкциялау бойынша жұмыстардың өндірістік тапсырмалар және күнтізбелік жоспарлардың көлемдерінің еңбек және материалдық-техникалық ресурстарға қойылатын нормативтік талаптарға сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру.
7. Материалдық-техникалық және еңбек ресурстарын құжаттамалық есепке алуды жүзеге асыру.
8. Материалдық-техникалық ресурстарды жеткізу, сақтау және сапасына бақылау жүргізу.
9. Жұмыстарды жүргізу кезінде орындалатын құрылыс процестерінің технологиялық реттілігін анықтау.
10. Құрылыс машиналарына, көлікке, механикаландыру құралдарына, материалдарға, конструкцияларға, бөлшектерге, құрал-саймандарға, мүкәммалға және өзге де материалдық-техникалық ресурстарға өтінімдерді құжаттамалық ресімдеуді жүзеге асыру.

Білімі:

1. Мердігер ұйымның тапсырыс берушілер және қосалқы мердігерлермен шаруашылық және қаржылық өзара қарым-қатынастарының тәртібі.
2. Құрылыс ұйымын өндірістік-технологиялық жинақтау және диспетчерлеу жүйесі.
3. Жұмыстарды жүргізу кезінде материалдық-техникалық ресурстарға қажеттілікке қойылатын нормативтік талаптар.
4. Негізгі құрылыс материалдары, бұйымдар мен конструкцияларының түрлері мен қасиеттері, оларды тасымалдау, жинақтау және сақтау ережелері.
5. Жұмыстарды жүргізу кезінде пайдаланылатын негізгі құрылыс жабдықтары, құралдары, құрылыс машиналары, энергетикалық қондырғылар, көлік құралдарының және басқа да техниканың түрлері мен сипаттамалары, оларды ұстау және пайдалану ережелері.
6. Материалдық құндылықтарды есепке алу және сақтау бойынша есепті құжаттаманы жасау тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Жобалау құжаттамасына және де нормативтік құжаттарға сәйкес құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру.

1-дағды:
Өндірістік тапсырмаларды бөлу, жоспарлау және бақылау.

Машық:

1. Тапсырыс берушілерге құрылыспен аяқталған нысандарды, пайдалануға берілетін нысандар бойынша жұмыстардың жекелеген кезеңдері мен кешендерін тапсыруға қатысу.
2. Қосалқы мердігерлік (мамандандырылған) ұйымдар үшін жұмыс көлемін дайындау және орындалған жұмыстарды қабылдауға қатысу.
3. Күзет аймақтарында жұмыс жүргізу құқығына рұқсаттарды ресімдеу.
4. Құрылыс жұмыстарын орындау кезеңдері бойынша өндірістік тапсырмаларды жоспарлау.
5. Құрылыс жұмыстарын жүргізудің күнтізбелік жоспарлары мен кестелерінің орындалуын әзірлеу, бақылау.
6. Қолда бар материалдық-техникалық ресурстарға, мердігерлік ұйымдардың мамандануына, бригадалардың, буындардың және жекелеген қызметкерлердің мамандануы мен біліктілігіне сәйкес құрылыс жұмыстары мен өндірістік тапсырмалардың түрлері мен күрделілігін айқындау, көлемін есептеу.
7. Жоба элементтерін жер бедеріне, сондай-ақ байланыстыру кезінде гидромелиорациялық жүйелер нысандарының орналасу схемасына байланыстыруды жүргізу.
8. Жұмыстарды жүргізу кезінде қолда бар геодезиялық бөлу схемасын түзету, геодезиялық бөлу жұмыстарының дәлдігін орындау және бақылау әдістемесін, монтаждық бағдарларды салу және бекіту қағидаларын әзірлеу.

Білімі:

1. Экономика, өндірісті ұйымдастыру, еңбек және басқару негіздері.
2. Еңбек заңнамасы, ішкі еңбек тәртібінің тәртібі, еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі талаптары.
3. Жұмыстарды жүргізу кезінде геодезиялық бақылау және атқарушы геодезиялық түсіру әдістері.
4. Құрылыс және жөндеу жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыруға қойылатын техникалық құжаттардың талаптары.
5. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарында құрылыс және жөндеу жұмыстарын жүргізуді жоспарлау әдістері.
6. Тапсырыс берушілер және мердігерлік ұйымдармен шаруашылық және қаржылық қатынастарды жүзеге асыру тәртібі.
7. Нысандағы жұмыстар өндірісінің құрамы мен сапасына қойылатын техникалық және жобалау құжаттамасының талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Гидромелиорациялық жүйелердің нысандарының құрылысы бойынша жұмыстар жүргізуді қамтамасыз ету.

Машық:

1. Жұмыскерлердің қорғану құралдарын, технологиялық жарақтарды (сатылар тіреуіштер, қорғаныш құрылғылар, қазаншұңқырлар мен траншеялардың қабырғаларын бекітулер, тіреуіштер, кондукторлар және өзге де құрылғылар), құрылыс машиналары, энергетикалық қондырғылар, көлік құралдары қолдануды қамтамасыз ету.
2. Жұмыс орындарында, өту жолдарында және кірме жолдарда ауырлықтарды тасымалдау нормаларының, тазалық пен тәртіптің сақталуын, кран астындағы жолдардың дұрыс ұсталуы мен пайдаланылуын, жұмыс орындарының қауіпсіздік белгілерімен қамтамасыз етілуін қадағалау.
3. Еңбек ресурстарын ұтымды бөлуді жүзеге асыру, өндірістік тапсырмаларды тұжырымдау, құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде өндірістік тапсырмалардың орындалуын норма бақылау.
4. Құрылыс бойынша жұмыстар жүргізуді құжаттамалық сүйемелдеуді жүзеге асыру.
5. Құрылыс бойынша жұмыс құжаттамасының нәтижелерінің нормативтік техникалық құжаттама талаптарына сәйкестігін анықтау.
6. Қабылдау комиссиясына құрылысы бойынша орындалған жұмыстарды және (немесе) жұмыс кезеңдерін тапсыруды жүзеге асыру.
7. Ауытқу себептерін анықтау, орындалған жұмыс нәтижелерінің нормативтік, технологиялық және жобалық құжаттама талаптарынан ауытқу себептерінің алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды әзірлеу.

Білімі:

1. Жұмыс жүргізу учаскесінің жұмыскерлерінің саны мен кәсіптік біліктілігіне қойылатын нормативтік талаптары.
2. Атқарушылық және қабылдау-тапсыру құжаттамасын ресімдеу қағидалары.
3. Жұмыс өндірісіндегі еңбек ұжымдарын басқарудың негізгі қағидаттары мен әдістері.
4. Орындалған жұмыс нәтижелеріндегі кемшіліктерді, ақауларды және басқа да кемшіліктерді анықтау және жедел жою әдістері мен құралдары.
5. Аяқталған жұмыстарды қабылдау-беру тәртібіне заңнаманың талаптары.
6. Жұмыс өндірісінің озық технологияларын енгізу әдістері.
7. Жұмыстарды жүргізу кезінде жеткізілетін материалдық-техникалық ресурстардың сапасы мен көлемін визуалды және аспаптық бақылау әдістері.
8. Еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі талаптардың орындалуын бақылау жөніндегі құжаттаманы жүргізу қағидалары.
9. Учаскедегі (нысандағы) өндірістік-шаруашылық қызметтің нысандары мен әдістері.
10. Орындалатын жұмыстарға, еңбекақы төлеу жөніндегі әдістемелік және өзге де материалдық нормалары мен бағалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 3:
Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу, реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстардың сапасын ұйымдастырушылық-техникалық сүйемелдеу және бақылау.

1-дағды:
Гидромелиорациялық жүйелер нысандары салу құрылысының күнтізбелік кестесін іске асыру.

Машық:

1. Жұмыскерлердің өндірістік және еңбек тәртібін сақтауын қамтамасыз ету.
2. Рационализаторларға көмек көрсету.
3. Жұмысшылардың біліктілігін арттыру бойынша жұмысты ұйымдастыру.
4. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу жөніндегі жұмыстарды жүргізуде құжаттамалық сүйемелдеуді жүзеге асыру.
5. Жұмыстарды жүргізу кезінде қолда бар материалдық-техникалық ресурстарға, қосалқы мердігерлік ұйымның мамандануына сәйкес жұмыстардың түрлері мен күрделілігін айқындау, жұмыстар мен өндірістік тапсырмалардың көлемін есептеу.
6. Жұмыс барысында қажетті материалдық-техникалық ресурстарды, жеткізуді жоспарлау, бөлу және жұмсалуын бақылау.

Білімі:

1. Құрылыс нормалары, құрылыс-монтаждау және іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізуге және қабылдауға арналған техникалық шарттары.
2. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу кезінде Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптары.
3. Құрылыс-жөндеу және іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізуге рұқсат беру актісін ресімдеу қағидалары.
4. Құрылыс ұйымының тапсырыс берушімен және мердігер ұйымдармен жұмыс жүргізу кезіндегі шаруашылық және қаржылық қатынастарының тәртібі.
5. Жұмыс өндірісіндегі еңбек ұжымдарын басқарудың негізгі қағидаттары мен әдістері.
6. Жұмыс өндірісінде құрылыс өндірісін жедел басқару әдістері мен тәсілдері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Тапсырыс берушіге орындалған жұмыстардың нәтижелерін қабылдау және тапсыру, сапасын бақылау.

Машық:

1. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салуға және реконструкциялауға арналған шарттың талаптарын сақтау.
2. Құрылыс-жөндеу жұмыстары нәтижелерінің нормативтік техникалық және жобалау құжаттамасының талаптарынан ауытқу себептерін белгілеу. 3. Жұмыстарды жүргізу кезінде сапаны бақылау іс-шаралар мен жұмыстарға құжаттамалық сүйемелдеуді жүзеге асыру.
4. Жұмыстарды жүргізу кезінде технологиялық процестердің сақталуын аспаптық бақылау құралдары мен әдістерін қолдану.
5. Кезеңдері мен түрлері аяқталған жұмыстарды қабылдап алу бақылауының іс-шаралары мен жұмыстарын құжаттамалық сүйемелдеу.
6. Құрылыс-монтаждау және іске қосу-баптау жұмыстарының көлемі бойынша шеберлерге өндірістік тапсырмаларды белгілеу және олардың орындалуын бақылау.
7. Жұмысты орындаудың қауіпсіз әдістері бойынша жұмысшыларға тікелей жұмыс орнында нұсқау беру.

Білімі:

1. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарын салу саласындағы техникалық реттеу заңнамасының талаптары.
2. Аяқталған жұмыстарды және/немесе орындалған жұмыстардың кезеңдерін қабылдау-тапсырудың тәртібі мен құжаттамалық ресімделу талаптары.
3. Жұмыстарды жүргізу кезінде жұмыстарды және сапаны бақылау іс-шараларын жүзеге асыру қағидалары.
4. Жұмыстарды жүргізу кезінде атқарушылық және есептік құжаттаманы жүргізу қағидалары.
5. Құрылыс өндірісі саласындағы ғылыми-техникалық жетістіктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізбесі:

-

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы:

7

Бас гидротехник

"Су шаруашылығы саласының ғылыми қызметкері" кәсібінің картасы

Топ коды:

1329-4

Кәсіп атауының коды:

-

Кәсіптің атауы атауы:

Су шаруашылығы саласының ғылыми қызметкері

СБШ біліктілік деңгейі:

7

БТБА, KС, типтік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актлердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде №22003 тіркелген).
5-параграф. Ғылыми қызметкер

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі: ЖОО-нан кейінгі білім (магистратура)

Мамандық:
Су шаруашылығы

Біліктілік:

Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптің басқа да мүмкін атаулары:

-

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Гидротехникалық мелиорация тиімділігін одан әрі арттыру мақсатында ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Ғылыми (ғылыми-техникалық, инновациялық) жобаны іске асыру шеңберінде ғылыми-зерттеу міндеттерін шешу.
2. Ғылыми (ғылыми-техникалық, инновациялық) жобаларды іске асыру шеңберінде ғылыми-зерттеу және (немесе) әзірлемелерді ұйымдастыру.
3. Орындаушылар ұжымының кәсіптік және кәсіпаралық өзара әрекет етуімен ғылыми бағдарламаларды, оның ішінде негізгі ғылыми-техникалық мамандық шеңберінен шығатын бағдарламаларды орындау.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Ғылыми (ғылыми-техникалық, инновациялық) жобаны іске асыру шеңберінде ғылыми-зерттеу міндеттерін шешу.

1-дағды:
Зерттеу міндеттерін шешу аясында жеке тапсырмаларды орындау.

Машық:

1. Тақырыптың жеке бөлiмдерi (кезеңдері, тапсырмалары) бойынша ғылыми зерттеулер және әзірлемелер жүргізу, оның ішінде күрделi тәжiрибелер мен бақылауларды жүзеге асыру.
2. Ғылыми-техникалық мәлiметтерді, оның ішінде алдыңғы қатарлы отандық және шетел тәжiрибесiн, бақылаулар мен тәжiрибелердің әртүрлі нәтижелерін жинау, өңдеу, талдау, қорытындылау.
3. Зерттеулер мен әзірлемелердің жоспарлары мен әдiстемелiк бағдарламаларын құрастыруға, олардың нәтижелерiн пайдалану жөніндегі практикалық ұсынымдарды жасауға қатысу.

Білімі:

1. Өткiзiлетiн зерттеулер мен әзірлемелердің мақсаттары мен міндеттері.
2. Осы зерттеулер және өңдеулер туралы отандық және шетелдік мәлiметтер.
3. Зерттеулер мен әзірлемелерді жоспарлау мен ұйымдастырудың, эксперименттер мен бақылаулар жүргізудің, ақпаратты қорыту мен өңдеудің заманауи әдістері мен құралдары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді практикалық пайдалану жолдарын анықтау.

Машық:

1. Практикалық маңызы бар ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді анықтау.
2. Авторлық куәліктер, патенттер, инновациялық патенттер алу үшін ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді ұсыну.
3. Ғылыми-техникалық өнімнің әлеуетті тұтынушыларын анықтау үшін маркетингтік зерттеулер жүргізу.
4. Мелиорациялық жүйені жетілдіру үшін технологиялар трансфертін пайдалану.
5. Кәсіптік қызметте отандық және шетелдік ғылыми зерттеу жарияланымдарын пайдалану.

Білімі:

1. Зияткерлік меншік құқығының негіздері.
2. Рецензияланатын ғылыми басылымдардағы ғылыми жарияланымдарды ресімдеуге қойылатын талаптар.
3. Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді отандық және шетелдік деректер қорларында және есеп жүйесінде көрсетуге қойылатын талаптар.
4. Маркетингтік зерттеулер жүргізу әдістері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-еңбек функциясы:
Ғылыми (ғылыми-техникалық, инновациялық) жобаларды іске асыру шеңберінде зерттеулерді және (немесе) әзірлемелерді ұйымдастыру.

1-дағды:
Өзара байланысты зерттеу мәселелерінің кешенін шешу.

Машық:

1. Зерттеудің мақсаттарын тұжырымдау және оны жүзеге асыру процесін жоспарлау.
2. Зерттеу мәселелерінің шешімдерін талдау, синтездеу және оңтайландыруды жүргізу.
3. Практикалық маңызы бар ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді анықтау.
4. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін материалдық-техникалық базаны дайындауды қамтамасыз ету.

Білімі:

1. Зерттеулерді және (немесе) әзірлемелерді жоспарлау және ұйымдастыру әдістері мен құралдары.
2. Жүргізіліп жатқан зерттеулер және (немесе) әзірлемелер тақырыбы бойынша ғылыми мәселелер, озық, бірегей әзірлемелер.
3. Зерттеу жүргізуге арналған жабдықтардың, аспаптардың және құралдардың тізімі мен құрамы.
4. Ғылыми зерттеулердегі стандарттау мен метрологияға қойылатын негізгі талаптар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Зерттеу мәселелерін шешу үшін ғылыми ұжымды қалыптастыру және орналастыру.

Машық:

1. Зерттеу мақсатына сәйкес орындаушылардың шығармашылық қабілеттерін тану.
2. Зерттеу мәселелерін шешу үшін ғылыми топ қалыптастыру.
3. Зерттеу жүргізу процесін жоспарлау.
4. Ұжымдық ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру.
5. Орындаушыларға зерттеу жұмыстарын жүргізу міндеттерін белгілеу.

Білімі:

1. Ғылым және технологиялық саясат саласындағы заңнама.
2. Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы қағидалары.
3. Жүргізілген зерттеулер және (немесе) әзірлемелер тақырыптамасы бойынша зерттеушілік міндеттер нәтижелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-дағды:
Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді сараптау.

Машық:

1. Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді бағалаудың негізгі өлшемшарттарын анықтау.
2. Нақты тақырып бойынша зерттеулердің даму перспективаларын талдау және бағалау.

Білімі:

1. Ғылыми мамандану саласындағы ғылыми сұраныстары.
2. Сараптама жүргізу және қорытынды жасау үшін нормативтік-әдістемелік құжаттар талаптары.
3. Ғылым және технологиялық саясат саласындағы заңнама.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-еңбек функциясы:
Орындаушылар ұжымының кәсіптік және кәсіпаралық өзара әрекет етуімен ғылыми бағдарламаларды, оның ішінде негізгі ғылыми-техникалық мамандық шеңберінен шығатын бағдарламларды орындау.

1-дағды:
Ғылыми (ғылыми-техникалық) бағдарламаларды іске асыру кезінде орындаушылар ұжымдарының зерттеулерін жүргізу.

Машық:

1. Теориялық және әдістемелік талдау жүргізу.
2. Зерттеудің міндеттерін тұжырымдау және жұмылдырылатын орындаушылар ұжымдарының қатысуымен оны жүзеге асыру процесін жоспарлау.
3. Зерттеу мәселелерінің шешімдерін талдау, синтездеу және оңтайландыруды жүргізу.
4. Практикалық маңызы бар ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді анықтау.

Білімі:

1. Ғылыми зерттеулерді және (немесе) әзірлемелерді жоспарлау, ұйымдастыру, жүргізу және енгізудің соңғы әдістері, құралдары мен тәжірибесі.
2. Заманауи ғылымның өзекті мәселелері және сабақтас салалардағы озық, бірегей жетістіктер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Ғылыми ұжымдарды қалыптастыру және ғылыми кадрлармен жұмыс.

Машық:

1. Жеке ғалымдардың және (немесе) орындаушылар ұжымдарының ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерін бағалау.
2. Зерттеу бағдарламасының бағыттары бойынша зерттеушілер топтарын құру.
3. Технологиялар трансфертін жоғары ғылыми-әдістемелік деңгейде жүзеге асыру.
4. Жоғары білікті ғылыми кадрлардың кәсіптік дамуын бағалау.

Білімі:

1. Ғылым мен технологиялық саясат саласындағы заңнама.
2. Еңбекті қорғау мен техника қауіпсіздігі қағидалары.
3. Зерттеулер мен әзірлемелерді орындайтын зерттеушілер және (немесе) ұйымдар туралы мәліметтер.
4. Заманауи ғылымның өзекті проблемалары, сондай-ақ сабақтас салалардағы озық, бірегей жетістіктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-дағды:
Ғылыми-техникалық бағдарламаларды әзірлеу, сараптау және зерттеу нәтижелерін ендіру.

Машық:

1. Өнімдерді (тауарларды), қызметтерді және (немесе) технологияларды жасау кезінде ғылыми (ғылыми-техникалық, инновациялық) жобалардың нәтижелерін пайдалану жолдарын табу.
2. Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелердің мемлекеттен, бизнестен және қоғамнан түскен зерттеу сұраныстарына сәйкестігін бағалау.
3. Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді ғылыми және оқу процесіне және өндіріске енгізу жолдарын анықтау.
4. Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелерді қолдану аясын анықтау.
5. Жаңа және перспективалық ғылыми бағыттардағы соңғы жетістіктерге сараптамалық бағалау жүргізу.
6. Ғылыми (ғылыми-техникалық) нәтижелердің әлеуетті тұтынушыларын анықтау.

Білімі:

1. Ғылыми мамандану шеңберіндегі зерттеу сұраныстары.
2. Ғылыми мамандану және сабақтас салалардағы озық, бірегей әзірлемелері.
3. Зияткерлік қызмет нәтижелеріне құқықтарды басқару негіздері.
4. Жаңа және (немесе) перспективалық ғылыми бағыттардағы соңғы жетістіктері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізімі:

-

CБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі:

Кәсіптің атауы:

8

Кәсіпорын директоры (бастық, басқарушы).

"Бас гидротехник" кәсібінің картасы

Топ коды:

1329-4

Кәсіп атауының коды:

1329-4-002

Кәсіптің атауы:

Бас гидротехник

СБШ біліктілік деңгейі:

7

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
ЖОО-дан кейінгі (магистратура)

Мамандық:
Су шаруашылығы.
Су ресурстары және суды пайдалану.

Біліктілік:

Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

-

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Гидромелиорациялық жүйелерді жарамды күйде пайдалануды қамтамасыз ету, гидромелиорациялық жүйелерді салу, реконструкциялау және жөндеу және су ресурстарын ұтымды пайдалану жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Гидромелиорациялық жүйелерді ақаусыз күйде пайдалануды ұйымдастыру.
2. Гидромелиорациялық жүйелерді салу, реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.
3. Гидромелиорациялық жүйелерде су ресурстарын ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шараларды іске асыру.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Гидромелиорациялық жүйелерді жарамды жай-күйде пайдалануды ұйымдастыру.

1-дағды:
Гидромелиорациялық жүйелерді зерттеу және мониторингілеу.

Машық:

1. Қажетті бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын пайдалануды бақылау.
2. Нақты бақылаулардың статистикалық ақпаратына талдау жасау.
3. Гидромелиорациялық жүйелердің жай-күйін бақылау деректері бойынша қорытынды жасау.
4. Өз жұмысын және бағыныштылардың жұмысын жоспарлау.

Білімі:

1. Гидромелиорациялық жүйелердің конструкциялары мен жұмыс қағидаттары.
2. Бақылау-өлшеу аспаптары және оларды орнату қағидаттары.
3. Нақты бақылау деректерін өңдеу әдістері.
4. Гидромелиорациялық жүйелердің қауіпсіздік өлшемшарттарын бағалау түрлері мен әдістері.
5. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өрттен қорғау, өндірістік санитария және қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Пайдаланылатын гидромелиорациялық нысандарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу.

Машық:

1. Гидромелиорациялық жүйелерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарының көлемі мен түрлерін анықтау жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.
2. Қажетті материалдарға, мамандандырылған машиналар мен жабдықтарға қажеттілікті анықтау.
3. Пайдаланылатын гидромелиорациялық нысандарға техникалық қызмет көрсету және жөндеуді ұйымдастыру.
4. Пайдаланылатын гидромелиорациялық нысандарға қызмет көрсету бойынша есептік және техникалық құжаттаманы құрастыру.

Білімі:

1. Гидромелиорациялық жүйелердің конструкциясы.
2. Жөндеу-пайдалану жұмыстарын жүргізу технологиясы.
3. Жөндеу-пайдалану жұмыстарын жүргізуге арналған материалдар тізбесі.
4. Жөндеу-пайдалану жұмыстарының сапасына қойылатын талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-дағды:
Пайдалану нысандарын техникалық жетілдіру.

Машық:

1. Құрастырылған түгендеу құжаттары мен гидромелиорациялық нысандардың паспорттарын бақылауды жүргізу.
2. Кәсіпорынның өндірістік қуаттарының теңгерімін құрастыру.
3. Пайдалануды жетілдіру үшін инвестициялардың техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеу.
4. Жаңа материалдар мен жабдықтарды пайдалана отырып, құрылыс, реконструкциялау және жөндеуде жаңа технологияларды қолдану.

Білімі:

1. Гидромелиорациялық нысандарды түгендеу және паспорттауды жүргізу тәртібін реттейтін нормативтік құжаттардың талаптары.
2. Нұсқалық өңдеу әдістері мен су-теңгерімдік есептеулер.
3. Жаңа материалдар мен жабдықтарды пайдалана отырып, құрылыс, реконструкция және жөндеудегі жаңа технологиялар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Еңбек функциясы 2:
Гидромелиорациялық жүйелерді салу, реконструкциялау және жөндеу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.

1-дағды:
Учаскені гидромелиорациялық нысандар салуға, қайта құруға және жөндеуге дайындау.

Машық:

1. Гидромелиорациялық жүйелерді салу және реконструкциялау бойынша дайындалған жобалардың сапасын бақылау.
2. Дайындық кезеңіндегі жұмыстардың құрамы мен көлемін анықтау жұмыстарын жүргізу.
3. Күнтізбелік кестелерді дайындау және түзетуді ұйымдастыру.
4. Ұйымдастырушылық-технологиялық құжаттамаларды (құрылыс пен өндірісті ұйымдастыру жобалары) әзірлеу және түзету.

Білімі:

1. Құрылыс өндірісін ұйымдастыру бойынша нормативтік техникалық құжаттардың талаптары.
2. Кешенді және мамандандырылған бөлімшелер мен бригадалардағы жұмысшылардың еңбегін ұйымдастыру қағидаттары.
3. Материалдарға, машиналар мен механизмдерге, еңбек және энергетикалық ресурстарға қажеттілік нормаларын есептеу әдістері.
4. Құрылыс өндірісін күнтізбелік жоспарлау және жедел басқару.
5. Құрылыс алаңын ұйымдастыру (уақытша жолдар, нысан маңындағы қоймалар, машиналар мен механизмдерді сақтау орындары, құрылыс алаңын сумен, электрмен, жылумен қамтамасыз ету және т.б.).
6. Негізгі құрылыс материалдарының, бұйымдары мен конструкцияларының түрлері мен ерекшеліктері.
7. Құрылыс машиналары, энергетика құрылғыларын тасымалдау көлік құралдарының түрлері мен сипаттамалары.
8. Әртүрлі материалдар мен жинақтаушы бұйымдарды тасымалдау, жинау және сақтау қағидалары.
9. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өртке қарсы қорғаныс, өндірістік санитария және қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Гидромелиоратив-тік жүйелерді салу, реконструкциялау және жөндеу кезіндегі өндірісті басқару.

Машық:

1. Еңбек нормаларын есептеу.
2. Жұмыс түрлерін, қолданылатын машиналар мен механизмдерді анықтау, олардың көлемі мен мөлшерін есептеу.
3. Гидромелиорациялық жүйелердің құрылысы, реконструкциялау және жөндеу жұмыстарының күнтізбелік жоспарлары мен кестелерінің орындалуын бақылау.
4. Жұмыс технологиясының ұйымдық-технологиялық құжаттамаға (жұмыс жобасы, технологиялық карталар, еңбек процесінің карталары және т.б.) сәйкестігін анықтау, сондай-ақ ақаулар мен ауытқуларды жою.
5. Жұмысты орындау кезінде атқарушылық құжаттаманы жүргізу (жұмыс өндірісінің журналдары, жұмыс уақытын есепке алу табельдері, орындалған жұмыстар актісі және т.б.).

Білімі:

1. Гидромелиорациялық жүйелер нысандарда жалпы құрылыс және арнайы жұмыстарды жүргізу технологиялары.
2. Гидромелиорациялық жүйелер учаскелерінде жұмыстар көлемін анықтау әдістері.
3. Гидромелиорациялық жүйелерді салуға, жөндеуге және реконструкциялауға арналған нормативтік құжаттарға, жобалау және жұмыс құжаттарына қойылатын талаптар.
4. Атқару және есептік құжаттарды жүргізу қағидалары мен түрлері.
5. Ішкі еңбек тәртібі қағидалары, оның ішінде лауазымдық нұсқаулықтар.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

3-еңбек функциясы:
Гидромелиорациялық жүйелерде су ресурстарын ұтымды пайдалану жөніндегі іс-шараларды іске асыру.

1-дағды:
Гидромелиорациялық жүйелердің пайдаланылу сапасын бақылау.

Машық:

1. Пайдалану жұмыстарының сапасын визуалды және аспаптық бақылауды жүзеге асыру.
2. Құрылыс материалдары мен жабдықтарының сапасына кіріс бақылаудан алынған мәліметтердің ілеспе, нормативтік құжаттарға және жобалық құжаттамаға сәйкестігін талдау бойынша жұмысты ұйымдастыру.
3. Жұмыс жүргізу технологиясының ұйымдастыру-технологиялық құжаттамада көзделген сапаны операциялық бақылау схемалардың сақталуын бақылау.
4. Жұмыс сапасын бақылау нәтижелерін құжаттамалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру (жұмыс сапасына кіріс және жедел бақылау журналдары).

Білімі:

1. Жұмыстың құрамы мен орындалу сапасына нормативтік техникалық және жобалық құжаттамалар талаптары.
2. Сапаны аспаптық бақылау әдістері мен құралдары.
3. Операциялық сапаны бақылау схемалары.
4 Құрылыс жұмыстарын қабылдау бойынша қолданыстағы нормативтермен көзделген құрылыс сапасын бақылау нәтижелерін құжаттау қағидалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Мелиорациялық жүйелерде су ресурстарын ұтымды пайдалануды бақылау.

Машық:

1. Ауыл шаруашылығы дақылдарының су тұтыну есебін орындау.
2. Суару жүйелерінде су пайдалану жоспарларын және құрғатылған жерлердің су режимін реттеу жоспарларын есептеудің қажетті әдістерін пайдалану.
3. Су ресурстарын пайдалану тиімділігін бағалау және талдау.
4. Қызметкерлер мен сабақтас бөлімшелердің жұмысын үйлестіру.

Білімі:

1. Мелиорациялық жүйелерде су бөлу нормалары.
2. Судың бастапқы есепке алу қағидалары.
3. Суару және құрғату режимдері.
4. Су режимін реттеу тәсілдері мен іс-шаралары.
5. Есептік құжаттаманы ресімдеу тәртібі.
6. Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы, өртке қарсы қорғаныс, өндірістік санитария және қоршаған ортаны қорғау қағидалары мен нормалары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізбесі:

-

СБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы:

8

Директор (бастық, басқарушы).

"Кәсіпорын директоры (бастық, басқарушы)" кәсібінің картасы

Топ коды:

1210-0

Кәсіп атауының коды:

1210-0-028

Кәсіптің атауы:

Кәсіпорын директоры (бастығы, басқарушысы)
1210-0-024-Ұйым директоры (бастығы, басқарушысы) (іздестіру, конструкторлық, жобалау)
1210-0-042-Ғылыми-зерттеу институтының директоры (бастығы, басқарушысы)

СБШ біліктілік деңгейі:

8

БТБА, KС, стандартты біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы
(нормативтік құқықтық актлердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде №22003 тіркелген).
91-параграф. Ұйымның директоры (Бас директор, Атқарушы директор, Президент, Басқарма төрағасы, Басқарушы)

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жоғары білім
(бакалавриат, магистратура)

Мамандық:
Су шаруашылығы,
Су ресурстары және суды пайдалану

Біліктілік:

Білім деңгейі:
Жоғары білімнен кейінгі білім (PhD докторантура, PhD докторы ғылыми дәрежесі, бейіні бойынша PhD докторы дәрежесі, ғылым кандидаты, ғылым докторы)

Мамандық:
Су шаруашылығы,
Су ресурстары және суды пайдалану

Біліктілік:

Информалды және информалды емес білім берумен байланысы:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

1210-0-002 – Бас директор

Іс-әрекеттің негізгі мақсаты:

Кәсіпорынның табысты жұмыс істеуі және тұрақты дамуы үшін қазіргі заманғы басқару әдістерін қолдана отырып, кәсіпорынды басқару.

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Кәсіпорынның даму стратегиясын әзірлеу және жүзеге асыруды ұйымдастыру.
2. Ресурстарды тиімді пайдалануды бақылау және үйлестіру.
3. Кәсіпорынның бизнес-процестеріне басшылық жасау.

Қосымша жұмыс функциялары:

-

Еңбек функцияларының сипаттамасы

1-еңбек функциясы:
Кәсіпорынның даму стратегиясын әзірлеу және жүзеге асыруды ұйымдастыру.

1-дағды:
Ұйымдық құрылымды анықтау және ресурстарды бөлу.

Машық:

1. Ұйым қызметінің саясатын, стратегиясын және оны іске асыру тетігін айқындау.
2. Барлық құрылымдық бөлімшелердің тиімді өзара іс-қимылын ұйымдастыру, олардың қызметін нарықтық жағдайдағы өзгерістерге жылдам ден қоятын, тауарлар мен қызметтерді икемді және ұтқыр өндіруді дамыту мен жетілдіруге бағыттау.
3. Ұйым жұмысының тиімділігі мен пайдасын арттыруды қамтамасыз ету.
4. Ұйымды білікті кадрлармен қамтамасыз ету, олардың кәсіптік білімдері мен тәжірибесін тиімді пайдалану мен дамыту, адам өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіз және қолайлы еңбек жағдайларын жасау, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңнаманың талаптарын сақтау, ұжымда қолайлы психологиялық орта қалыптастыру бойынша шаралар қабылдау.
5. Басқарудың экономикалық және әкімшілік әдістерінің үйлесуін, өндірістік және өзге мәселелерді талқылау мен шешуді, өндірістің тиімділігін арттыруды материалдық және моральдық көтермелеуді қамтамасыз ету.

Білімі:

1. Су шаруашылығы саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілері.
2. Ұйымның өндірістік қызметінің және саланың ерекшеліктері.
3. Елдегі және шетелдегі саяси, құқықтық, әлеуметтік-мәдени, экономикалық, технологиялық жағдайдың даму заңдылығы.
4. Сыртқы орта тарапынан ұйым үшін мүмкіндіктер мен қауіптерді айқындаудың және бағалаудың қағидаттары, әдістері, технологиялары мен құралдары.
5. Ұйымның күшті және әлсіз жақтарын талдау қағидаттары, әдістері, технологиялары, құралдары.
6. Бәсекелестердің бәсекелестік артықшылықтарын және стратегияларын бағалау әдістері, технологиялары, құралдары.
7. Ұйымның өндірістік, қаржылық, маркетингтік, инновациялық қызметін талдау әдістерін, технологиялары мен құралдары.

2-еңбек функциясы:
Ресурстарды тиімді пайдалануды бақылау мен үйлестіруді ұйымдастыру.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұснылмайды

2-дағды
Кәсіпорын қызметінің мүмкіндіктері мен тәуекелдерін бағалауды, артықшылықтарын талдауды жүргізу.

Машық:

1. Қабылданатын шешімдердің орындалуын, ұйым теңгеріміндегі мүліктің сақталуын және тиімді пайдаланылуын, сондай-ақ оның қызметінің қаржылық-шаруашылық нәтижелерін қамтамасыз ету.
2. Барлық құрылымдық бөлімшелердің жұмысын және тиімді өзара іс-қимылын ұйымдастыру, сондай-ақ олардың қызметін бағалауды жүргізу.
3. Ұйым жұмысының тиімділігін арттыруды қамтамасыз ету және жұмыс нәтижелерін талдау.
4. Ұйымды білікті кадрлармен қамтамасыз ету, олардың біліктілік деңгейін арттыру, олардың қызмет нәтижелерін бағалау жөніндегі шараларды қабылдау.
5. Басқарудың экономикалық және әкімшілік әдістерінің үйлесуін, өндірістік және өзге мәселелерді талқылау мен шешуді, өндірістің тиімділігін арттыруды материалдық және моральдық көтермелеуді қамтамасыз ету.
6. Кәсіпорынның жұмысын жетілдіру жөніндегі іс-шараларды әзірлеу, енгізілген өзгерістерді мониторингтеуді жүзеге асыру.

Білімі:

1. Ұйымның өндірістік-шаруашылық және қаржы-экономикалық қызметін регламенттейтін, мемлекеттік органдардың заңнамалық актілері және өзге де нормативтік құқықтық актілері.
2. Ұйымның қызметіне қатысы бар өзге де органдардың әдістемелік және басқа да материалдары.
3. Ұйымның бейіні, мамандануы және құрылымының ерекшелігі.
4. Ұйымның өндірістік қуаты мен кадр ресурстары.
5. Салық заңнамасы.
6. Ұйымның өндірістік-шаруашылық және қаржылық-экономикалық қызметінің бизнес-жоспарларын жасау және келісу тәртібі.
7. Ұйым шаруашылығын жүргізу және басқарудың заманауи әдістері.
8. Стратегиялық жоспарлау, нарықтың сыртқы және ішкі (өзінің секторы және онымен өзара байланыс) конъюнктурасын, бәсекелестер, өнім берушілер мен тұтынушыларды білу.
9. Озық шетелдік және отандық тәжірибе саласындағы ғылыми-техникалық жетістіктері.
10. Шаруашылық және қаржылық шарттар жасау және оларды орындау тәртібі.
11. Салалық келісімдерді, ұжымдық шарттарды әзірлеу және жасасу және әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттеу тәртібі.
12. Ұйымның экономикасы мен қаржысын басқару, өндіріс пен еңбектің ұйымдастырылуы.
13. Еңбек заңнамасы, өндірістік санитария, еңбек қауіпсіздік және еңбекті қорғау мен ішкі еңбек тәртібінің тәртібін, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұснылмайды

3-еңбек функциясы:
Кәсіпорынның бизнес-процестерін басшылыққа алу.

1-дағды:
Кәсіпорынның жұмысын тиімді басқаруды жүзеге асыру.

Машық:

1. Ұйымның өндірістік, шаруашылық және қаржылық-шаруашылық қызметіне заңнамаға сәйкес басшылық жасау.
2. Қабылданатын шешімдердің орындалу, ұйым теңгеріміндегі мүлікті сақтау және толық пайдаланылу, сондай-ақ оның қызметінің қаржылық-шаруашылық нәтижелерін қамтамасыз ету.
3. Өзге ұйымдармен немесе заңды тұлғалармен шарттар, келісімшарттар, операциялар жасау, өкімдер мен бұйрықтар шығару және іскерлік кездесулерде ұйымның атынан өкілдік ету.
4. Ұйымның мемлекеттік бюджет, жинақтаушы зейнетақы қорлары және сақтандыру қорлары, өнім берушілер, тапсырыс берушілер және банк мекемелерін қоса алғанда, кредиторлар алдындағы міндеттемелерінің, сондай-ақ шаруашылық және еңбек шарттарының (келісімшарттарының) және индикативті жоспар мен бизнес-жоспарлардағы көрсеткіштердің орындалуын қамтамасыз ету.
5. Әлеуметтік әріптестік қағидаттары негізінде ұжымдық шарттарды әзірлеу, жасау және орындау, еңбек және өндіріс тәртібінің сақталуын қамтамасыз ету, жұмыскерлердің еңбекке ынталылығын, бастамасын және белсенділігін дамытуға ықпал ету.
6. Кәсіпорынның қаржылық-экономикалық және өндірістік-шаруашылық қызметіне қатысты мәселелерді оған заңнама бойынша берілген құқықтар шегінде шешу, өзге лауазымды адамдарға – директорлардың орынбасарларына, кәсіпорынның өндірістік бірліктері мен филиалдарының, сондай-ақ функционалдық және өндірістік бөлімшелерінің басшыларына қызметтің жекелеген бағыттарын жүргізуді тапсыру.

Білімі:

1. Ұйымның өндірістік-шаруашылық және қаржы-экономикалық қызметін регламенттейтін, мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілері және актілері.
2. Ұйымның қызметіне қатысы бар өзге де органдардың әдістемелік және нормативтік материалдары.
3. Ұйымның бейіні, ерекшелігі және құрылымының ерекшелігі.
4. Ұйымның өндірістік қуаты мен кадр резервтері.
5. Ұйым өнімін өндіру технологиясы.
6. Салық заңнамасы.
7. Ұйымның өндірістік-шаруашылық және қаржылық-экономикалық қызметінің бизнес-жоспарларының жасалуын және келісу тәртібі.
8. Ұйым шаруашылығын жүргізу және басқарудың заманауи әдістері.
9. Стратегиялық жоспарлау, нарық - сыртқы және ішкі (өзінің секторы және онымен өзара байланыс) конъюнктурасын, бәсекелестерін, өнім берушілері мен тұтынушылары.
10. Озық шетелдік және отандық тәжірибе саласындағы ғылыми-техникалық жетістіктері.
11. Тиісті қызмет түрінің тәжірибесі және үздік ұқсас ұйымдардың қызмет тәжірибесі.
12. Шаруашылық және қаржылық шарттар жасау және оларды орындау тәртібі.
13. Салалық келісімдерді, ұжымдық шарттарды әзірлеу мен жасасу және әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттеу тәртібі.
14. Ұйымның экономикасы мен қаржысын басқару, өндіріс пен еңбекті ұйымдастырылуы.
15. Еңбек заңнамасы, өндірістік санитария, еңбек қауіпсіздік және еңбекті қорғау мен ішкі еңбек тәртібі, өрт қауіпсіздігінің талаптары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

2-дағды:
Басқарудың жоғарғы звеносы менеджерлері командасының қызметін үйлестіру.

Машық:

1. Басқарушылық қызметке талдау жүргізу.
2. Басқарушы деңгейдегі команданың пікірін ескере отырып, ымыраға келу және өз ұстанымын қорғау.
3. Жоспарларды, жобаларды, қызмет нәтижелерін, жағдайды, жекелеген рәсімдердің тиімділігін бағалау.
4. Кәсіпорынды және оның командасын дамыту бөлігінде директорлар кеңесімен келіссөздер жүргізу.
5. Кәсіпорынның пайда, инвестиция тарту және рентабельділік, айналым сияқты тиімділік көрсеткіштері бойынша басқарудың жоғарғы деңгейдегі менеджерлері командасының қызметін бағалау.

Білімі:

1. Әртүрлі топтарды басқаруға қатысу әдістері мен технологиялары.
2. Ұйымды қолдаудың ықтимал әдістері бойынша сыртқы мүдделі тараптар топтарын әзірлеу және келісу тәртібі.
3. Ұйымға сыртқы топтардан келетін жағымсыз әсерлерді азайту әдістері мен технологиялары.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

Ұсынылмайды

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізбесі:

-

CБШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

8

Бас директор

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      9. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігі, Дидар Жәнібекұлы, +7 (777) 429 16 26, d.zhanibekuly@minsu.gov.kz.

      10. Кәсіптік стандартты әзірлеумен және жаңартумен айналысатын ұйымдар (кәсіпорындар): Қазақ ұлттық су шаруашылығы және ирригация университеті және "Агроөнеркәсіптік бірлестіктер кешені" консорциумы.

      Орындаушылар:

      Мәлібеков А.Қ., 87759000230, malibek_a@mail.ru

      Шотан С.И., 87013763718, shotanov@inbox.ru

      Нұрмағанбетов Д.Ш. 87770449955, demessin.nur@mail.ru

      Мұсабеков Қ.Қ. , 87070052428, musabekov55@mail.ru

      Жолдасов С.Қ., 87074276801, арнур_68@ mail.ru

      11. Қазақстан Республикасы Су ресурстары және ирригация министрлігі жанындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 24 қазандағы №4 хаттамасы.

      12. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2025 жылғы 9 қаңтардағы қорытындысы.

      13. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы: 2024 жылғы 18-қыркүйектегі № 12298/20 сараптамалық қорытынды хаты.

      14. 2-нұсқа нөмірі, шығарылған жылы: 2025 жыл.

      15. Болжамды қайта қарау мерзімі: 31 желтоқсан 2028 жылы.