ИПС "Әділет"

В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов" согласно приложению к настоящему приказу.

2. Комитету промышленной безопасности Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) направление копии настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра

К. Турсынбаев

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство труда
и социальной защиты населения
Республики Казахстан

Приложение
к приказу Министра по
чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 27 февраля 2025 года № 71

Профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов"

Глава 1. Общие положения

1. Область применения профессионального стандарта: профессиональный стандарт "Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) дефекты трубопровода - отклонения геометрических или конструктивных параметров трубопровода, толщины стенки или показателя качества металла трубы (сварного шва), выходящие за рамки требований действующих нормативно-технических документов, возникшие при строительстве или эксплуатации трубопровода.

2) законодательная метрология - часть метрологии, относящаяся к деятельности, совершаемой уполномоченным органом и содержащая государственные требования, касающиеся единиц, методов измерения, средств измерений и измерительных лабораторий.

3) линейная часть магистрального трубопровода - подземные, подводные, наземные, надземные трубопроводы, по которым осуществляется непосредственная транспортировка продукции.

4) магистральный трубопровод - единый производственно-технологический комплекс, состоящий из линейной части и объектов, обеспечивающих безопасную транспортировку продукции, соответствующий требованиям технических регламентов и национальных стандартов.

5) надежность - свойство объектов магистрального трубопровода выполнять заданные функции, сохраняя во времени значения установленных технологическим регламентом эксплуатационных показателей в заданных пределах.

6) неразрушающий контроль – контроль надҰжности основных рабочих свойств и параметров объекта или отдельных его элементов/узлов, не требующий выведения объекта из работы либо его демонтажа.

7) техническое освидетельствование – комплекс мероприятий, предусматривающий проведение наружного осмотра, внутреннего осмотра поверхностей технологического оборудования, с применением методов неразрушающего контроля, гидравлическое или пневматическое испытание, обеспечивающих надежность и механическую целостность оборудования, на протяжении срока службы, указанного изготовителем в паспорте, с целью определения технического состояния, возможности безопасной эксплуатации оборудования, либо проведения мониторинга при условии наличия у владельца оборудования, методик и инструментов, обеспечивающих надежность и механическую целостность оборудования с учетом оценки факторов риска проводимых на основании СТ РК 3731-2021 "Промышленность нефтяная и газовая. Техническое освидетельствование с учетом факторов риска".

8) экспертиза промышленной безопасности – оценка соответствия (или несоответствия) объекта экспертизы предъявляемым к нему требованиям промышленной безопасности и действующей нормативно-технической документации, результатом которой является экспертное заключение.

9) испытательная лаборатория – установленным образом признанная организация для проведения работ с использованием измерительных приборов на основе разрушающих, неразрушающих, аналитических методов контроля.

3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

1) КС – квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих;

2) ЕТКС – единый тарифно – квалификационный справочник;

3) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

4) НК – неразрушающий контроль;

5) ПК – параметрический контроль;

6) ВД – виброакустическая диагностика;

7) ИЛ – испытательная лаборатория;

8) МТ – магистральный трубопровод;

9) НТД – нормативно-техническая документация;

10) ПБ – промышленная безопасность.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Наименование профессионального стандарта: Экспертиза промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов

5. Код профессионального стандарта:

6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

М - Профессиональная, научная и техническая деятельность;

74 - Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность;

74.9 - Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки;

74.90 - Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки;

74.90.9 - Иная профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие группировки.

7. Краткое описание профессионального стандарта: Оказание профессиональных услуг в области экспертизы промышленной безопасности опасных технических устройств, технических устройств на магистральных трубопроводах, включающие проведение обследования, технического освидетельствования и экспертизу.

8. Перечень карточек профессий:

1) специалист по обследованию магистральных трубопроводов - 5 уровень ОРК;

2) специалист по освидетельствованию магистральных трубопроводов – 6 уровень ОРК;

3) эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов - 7 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии: "Специалист по обследованию магистральных трубопроводов"
Код группы:	3129-3 (3112-9)
Код наименования занятия:
Наименование профессии:	Специалист по обследованию магистральных трубопроводов
Уровень квалификации по ОРК:	5
Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:
Уровень профессионального образования	Послесреднее образование	Специальность:	Квалификация:
		Монтаж магистральных, локальных и сетевых трубопроводов	Прикладной бакалавр монтажа магистральных, локальных и сетевых трубопроводов
		Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений	Прикладной бакалавр эксплуатации нефтяных и газовых месторождений
Связь с неформальным и информальным образованием:	Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получение удостоверения о проверке знаний в соответствии со статьей 79 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите"
Другие возможные наименования профессии:
Основная цель деятельности:	Проведение обследования объектов при эксплуатации магистральных трубопроводов на предмет соблюдения требований законодательства Республики Казахстан в области промышленной безопасности.
Трудовые функции:	Обязательные трудовые функции	1. Осмотр технического состояния линейной части и объектов МТ; 2. Проведение гидравлических и/или пневматических испытаний линейной части МТ на прочность и герметичность; 3. Обеспечения контроля состояния защитного покрытия трубопроводов и резервуаров.
	Дополнительные трудовые функции	1. Соблюдение требований техники безопасности
Трудовая функция 1: Осмотр технического состояния оборудования и объектов линейной части МТ	Навык 1: Проверка работоспособности оборудования МТ	Умения:
		1. Осуществлять визуальный контроль технического состояния оборудования МТ на наличие коррозии, деформаций и других повреждений; 2. Производить осмотр насосно-компрессорного оборудования, сосудов, работающих под давлением, оборудования вспомогательных систем.
		Знания:
		1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов, утвержденные приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 354 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10240) (далее - Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов); 2. Схемы, назначение и устройство МТ; 3. Конструктивные и технологические характеристики оборудования различных участков МТ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Проверка рабочего состояния трубопроводов	Умения:
		1. Определять места утечек рабочей среды МТ по внешним признакам и с использованием приборов; 2. Производить осмотр конструктивных элементов МТ, трубопроводной арматуры, предохранительных устройств, регуляторов давления; 3. Определять уровень гидравлической жидкости в гидравлической системе управления кранами.
		Знания:
		1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов; 2. Виды, назначение, технические, конструктивные особенности и характеристики трубопроводной арматуры МТ; 3. Характеристики приборов, установленных на МТ; 4. Определять состояние опор, креплений, оснований фундаментов, других конструктивных элементов МТ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 3: Осмотр ограждений крановых площадок, площадок запуска и приема внутритрубных устройств, опорных тумб продувочных и вытяжных свечей.	Умения:
		1. Проводить визуальный осмотр трубопроводной и предохранительной арматуры высокого давления, клапанов и приборов систем управления кранами; 2. Проводить визуальный осмотр технического состояния МТ на наличие коррозии, деформаций и других повреждений; 3. Определять состояние опор, креплений, оснований фундаментов, других конструктивных элементов МТ.
		Знания:
		1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов; 2. Схемы, назначение и устройство МТ; 3. Конструктивные и технологические характеристики различных участков МТ; 4. Виды, назначение, технические, конструктивные особенности и характеристики трубопроводной арматуры МТ; 5. Способы и устройства для балластировки и закрепления МТ в проектном положении.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 4: Обнаружение неисправностей, дефектов и повреждений, угрожающих целостности и нормальной эксплуатации МТ	Умения:
		1. Осуществлять визуальный осмотр технического состояния МТ на наличие коррозии, деформаций и других повреждений; 2. Определять состояние опор, креплений, оснований фундаментов, других конструктивных элементов МТ; 3. Определять места утечек рабочей среды МТ по внешним признакам и с использованием приборов; 4. Оформлять отчет по результатам обследования.
		Знания:
		1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов; 2. Схемы, назначение и устройство МТ; 3. Конструктивные и технологические характеристики различных участков МТ; 4. Виды, назначение, технические, конструктивные особенности и характеристики трубопроводной арматуры МТ; 5. Виды коррозии металлических сооружений.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Трудовая функция 2: Осмотр трассы линейной части МТ	Навык 1: Проверка состояния профиля трассы линейной части МТ и наличия соответствующей обваловки	Умения:
		1. Определять грунтовые разрушения валиков и обваловки, стоки паводковых и поверхностных вод, образования заболоченных участков; 2. Определять смещения оси трубопровода в горизонтальной или вертикальной плоскости и деформации грунтов основания; 3. Проводить нивелирование участков со значительными смещениями оси трубопроводов.
		Знания:
		1. Принцип работы оборудования, используемого при нивелировании участков; 2. Методы оценки смещения осей МТ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Проверка наличия знаков, надписей, плакатов, табличек, блокировочных и сигнализирующих устройств	Умения:
		1. Проверять наличие постоянных специальных знаков, знаков границы трассы, сигнальных и дорожных знаков по трассе МТ; 2. Определять правильность комплектации и расположения знаков; 3. Проверять наличие и правильность установки блокировочных и сигнализирующих устройств.
		Знания:
		1. Требования к размещению и исполнению знаков, надписей, плакатов, табличек для МТ согласно строительных норм и правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации МТ; 2. Требования, предъявляемые к блокировочным и сигнализирующим устройствам.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 3: Проверка наличия лакокрасочного покрытия на крановых узлах, ограждениях, свечах, наземной части конденсато-сборников	Умения:
		1. Осуществлять визуальный осмотр целостности лакокрасочных покрытий элементов МТ; 2. Определять толщину и повреждения лакокрасочных покрытий элементов МТ.
		Знания:
		1. Требования, предъявляемые к лакокрасочным покрытиям; 2. Методы и способы определения толщины лакокрасочных покрытий.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Трудовая функция 3: Проведение гидравлических и/или пневматических испытаний линейной части МТ на прочность и герметичность	Навык 1: Подготовка, проверка оборудования и материалов для проведения испытаний	Умения:
		1. Подготавливать и проверять исправность оборудования, используемого при проведении гидравлических и/или пневматических испытаний; 2. Устанавливать оборудования на линейной части МТ.
		Знания:
		1. Устройство и принципы работы основного и вспомогательного оборудования, используемого при проведении гидравлических и/или пневматических испытаний; 2. Способы проверки исправности работы оборудования, используемого для гидравлических и/или пневматических испытаний.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Проведение испытаний	Умения:
		1. Проводить испытания на герметичность и прочность линейной части МТ; 2. Проверять показания приборов в процессе испытаний; 3. Составлять акт и/или протокол испытаний.
		Знания:
		1. Основное оборудование, используемое при проведении испытаний; 2. Принципы и способы проведения испытаний.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Трудовая функция 4: Контроль состояния защитного покрытия трубопроводов и резервуаров	Навык 1: Подготовка и проверка оборудования и материалов для контроля защитного покрытия	Умения:
		1. Визуально осматривать и проверять состояние оборудования и расходных материалов, используемых при контроле защитных покрытий; 2. Настраивать оборудования для контроля защитных покрытий с использованием стандартных образцов.
		Знания:
		1. Основные принципы работы и устройство оборудования, используемого при контроле защитных покрытий; 2. Способы и методы контроля защитных покрытий.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Проведение контроля защитного покрытия	Умения:
		1. Проводить контроль состояния защитного покрытия; 2. Применять ультразвуковую толщинометрию и радиографический контроль; 3. Использовать методики контроля состояния покрытия; 4. Составлять акт и/или протокол по результатам проведения контроля защитного покрытия.
		Знания:
		Основное оборудование, используемое при контроле коррозии ультразвуковым или радиографическим методом.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Дополнительная трудовая функция: Соблюдение требований техники безопасности	Навык 1: Организация безопасного проведения работ	Умения:
		1. Применять требования техники безопасности на практике; 2. Оказывать первую помощь при различных обстоятельствах; 3. Информировать о проведении работ работников заказчика и третьих лиц; 4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям Экологического Законодательства Республики Казахстан
		Знания:
		1. Основы оказания первой помощи. 2. Требования обеспечения безопасности, установленных на объекте, утвержденных внутренним регламентом предприятия.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Требования к личностным компетенциям	Решение поставленных задач. Коммуникабельность, внимательность, ответственность, организованность. Способность анализировать, генерировать выводы и предложения. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.
Список технических регламентов и национальных стандартов:	1. СП РК 3.05-101-2013 "Магистральные трубопроводы". 2. Решение Совета Евразийской экономической комиссии от 23 декабря 2020 года № 121 Технический регламент Евразийского экономического союза "О требованиях к магистральным трубопроводам для транспортирования жидких и газообразных углеводородов" (ТР ЕАЭС 049/2020). 3. СП РК 3.05-103-2014 "Технологическое оборудование и технологические трубопроводы". 4. СТ РК 3731-2021 "Промышленность нефтяная и газовая. Техническое освидетельствование с учетом факторов риска". 5. СТ РК ISO 16810-2014 "Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль. Общие принципы".
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Уровень ОРК:	Наименование профессии:
	6	Специалист по освидетельствованию магистральных трубопроводов
10. Карточка профессии: "Специалист по освидетельствованию магистральных трубопроводов"
Код группы:	3129-3 (2141-9)
Код наименования занятия:
Наименование профессии:	Специалист по освидетельствованию магистральных трубопроводов
Уровень квалификации по ОРК:	6
Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:
Уровень профессионального образования:	Высшее образование	Специальность: Инженерия и инженерное дело	Квалификация:
Связь с неформальным и информальным образованием:	Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получение удостоверения о проверке знаний в соответствии со статьей 79 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите"
Другие возможные наименования профессии:
Основная цель деятельности:	Проведение технического освидетельствования объектов магистральных трубопроводов на предмет соблюдения требованиям законодательства Республики Казахстан в области промышленной безопасности
Трудовые функции:	Обязательные трудовые функции	1. Определение состояния линейной части МТ по результатам испытаний; 2. Определение состояния защитного покрытия трубопроводов и резервуаров МТ по результатам контроля: 3. Определение состояния металла и сварных соединений МТ по результатам НК.
	Дополнительные трудовые функции	1. Соблюдение требований техники безопасности.
Трудовая функция 1: Определение состояния линейной части МТ по результатам гидравлических испытаний	Навык 1: Работа с проектной, исполнительной, эксплуатационной документацией	Умения:
		1. Анализировать техническую документацию объектов МТ; 2. Работать с нормативно-технической документацией на МТ.
		Знания:
		НТД в области проведения гидравлических испытаний линейной части МТ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Разработка программы/ технологической карты проведения гидравлических и/или пневматических испытаний линейной части МТ	Умения:
		1. Разрабатывать программы, инструкции или технологической карты проведения испытаний линейной части МТ; 2. Работать с НТД, используемой при испытаниях МТ; 3. Настраивать и определять работоспособность приборов и устройств, используемых при испытаниях.
		Знания:
		1. Физические основы методов испытаний; 2. Строение и возможности приборов и оборудования, используемого при испытаниях; 3. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 3: Определение критериев оценки технического состояния линейной части и объектов МТ	Умения:
		1. Выявлять и классифицировать результаты испытаний; 2. Анализировать и сопоставлять полученные данные на соответствие требованиям НТД.
		Знания:
		1. Критерии оценки качества полученных при испытаниях; 2. НТД в области гидравлических испытаний МТ; 3. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Трудовая функция 2: Определение состояния защитного покрытия трубопроводов и резервуаров МТ по результатам контроля.	Навык 1: Работа с проектной, исполнительной и эксплуатационной документацией участка МТ	Умения:
		1. Применять проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на МТ; 2. Определять основные параметры проведения технического состояния защитного покрытия по результатам ознакомления с документацией.
		Знания:
		1. НТД в области определения технического состояния защитных покрытий трубопроводов и резервуаров МТ; 2. Законодательство РК в сфере единства измерений и метрологического обеспечения.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Выбор методов и способов обследования технического состояния защитных покрытий наземных и подземных частей МТ	Умения:
		1. Настраивать и определять работоспособность оборудования; 2. Определять выбор методов и способов обследования; 3. Определять критерии отбраковки и несоответствия состояния защитных покрытий требованиям НТД.
		Знания:
		1. Принципы действия и устройство приборов, используемых для обследования защитных покрытий; 2. Законодательство РК в сфере единства измерений и метрологического обеспечения; 3. Требования НТД при проведении и оценке результатов обследования защитных покрытий МТ; 4. Физические основы методов и способов контроля защитных покрытий.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 3: Разработка программы/технологической карты проведения технического обследования защитных покрытий МТ	Умения:
		1. Разрабатывать программы, инструкции или технологической карты проведения обследования защитных покрытий МТ; 2. Работать с НТД, используемой при проведении обследования защитных покрытий МТ; 3. Настраивать и определять работоспособность приборов и устройств, используемых проведении обследования защитных покрытий.
		Знания:
		1. Физические основы методов и способов контроля защитных покрытий; 2. Строение и возможности приборов и оборудования, используемого контроле защитных покрытий МТ; 3. НТД в области проведения контроля защитных покрытий МТ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 4: Определение критериев оценки по результатам обследования защитных покрытий МТ	Умения:
		1. Выявлять и классифицировать результаты контроля при обследовании защитных покрытий МТ; 2. Анализировать и сопоставлять полученные данные на соответствие требованиям НТД
		Знания:
		1. Критерии оценки качества полученных при обследовании защитных покрытий данных; 2. НТД в области обследования и контроля защитных покрытий МТ; 3. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 5: Проведение анализа и прогнозирование работоспособности защитных покрытий	Умения:
		1. Выполнять расчеты параметров работы защитных покрытий, необходимых для обеспечения защищенности от коррозии; 2. Анализировать расчетные данные с результатами обследования защитных покрытий.
		Знания:
		1. Общие принципы защиты от коррозии металлических подземных сооружений; 2. Методы расчета и составления коррозионного прогноза; 3. Критерии оценки качества защитных покрытий МТ, определенных НТД.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 6: Формирование отчетной документации по результатам обследования защитных покрытий МТ	Умения:
		1. Проверять и корректировать проекты отчетов по результатам проведения обследования защитных покрытий МТ; 2. Давать оценку и заключение по результатам проведения обследования защитных покрытий МТ.
		Знания:
		1. НТД в области защитных покрытий МТ; 2. Правила промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Трудовая функция 3: Определение состояния металла и сварных соединений МТ по результатам НК	Навык 1: Работа с проектной, исполнительной и эксплуатационной документацией объектов и линейной части МТ	Умения:
		1. Применять проектную, исполнительную и эксплуатационную документацию на МТ; 2. Определять основные методы проведения НК по результатам ознакомления с документацией.
		Знания:
		1. Законодательство РК в сфере единства измерений и метрологического обеспечения; 2. НТД в области неразрушающего контроля основного металла и сварных соединений МТ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Выбор методов и способов обследования технического состояния металла и сварных соединений	Умения:
		1. Настраивать и определять работоспособность оборудования; 2. Определять выбор методов и способов обследования; 3. Определять критерии отбраковки и несоответствия состояния металла и сварных соединений требованиям НТД.
		Знания:
		1. Принципы действия и устройство приборов, используемых для контроля состояния металла и сварных соединений; 2. Законодательство РК в сфере единства измерений и метрологического обеспечения; 3. Требования НТД при проведении и оценке результатов обследования; 4. Физические основы методов НК, возможности и ограничения их использования.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 3: Оформление результатов технического диагностирования объектов МТ методами НК	Умения:
		1. Анализировать результаты обследования объектов и линейной части МТ методами НК; 2. Классифицировать и определять степень опасности выявленных дефектов; 3. Проверять и корректировать проекты отчетов по результатам проведения технического диагностирования объектов МТ; 4. Оформлять заключения по результатам технического диагностирования МТ; 5. Формировать рекомендаций по устранению выявленных дефектов.
		Знания:
		1. Виды и типы дефектов, причины их образования. 2. Технологии производства объектов и линейной части МТ; 3. Требования к оформлению отчҰтов и заключений. 4. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов; 5. НТД, используемая при техническом диагностировании МТ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Дополнительная трудовая функция: Соблюдение техники безопасности	Навык 1: Организация безопасного проведения работ	Умения:
		1. Применять требования техники безопасности на практике; 2. Оказывать первую помощь при различных обстоятельствах; 3. Информировать о проведении работ работников заказчика и третьих лиц; 4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям Экологического Законодательства Республики Казахстан
		Знания:
		1. Основы оказания первой помощи; 2. Требования обеспечения безопасности, установленных на объекте, утвержденных внутренним регламентом предприятия.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Требования к личностным компетенциям	Логическое мышление. Принятие решений. Коммуникабельность, внимательность, ответственность, организованность. Способность анализировать, генерировать выводы и предложения. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.
Список технических регламентов и национальных стандартов	1. СТ РК ISO 16827-2016 "Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль. Определение характеристик и размера несплошностей". 2. СТ РК ISO 16826-2016 "Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль. Выявление несплошностей, перпендикулярных к поверхности". 3. СТ РК ASTM Е 273-2015 "Стандартная практика ультразвукового исследования зоны сварного соединения трубопроводных и насосно-коммпрессорных сварных труб". 4. СТ РК 1917-2009 "Промышленность нефтяная и газовая. Сварные соединения магистральных газопроводов. Метод магнитографического контроля". 5. СТ РК 3731-2021 "Промышленность нефтяная и газовая. Техническое освидетельствование с учетом факторов риска". 6. СТ РК ISO 17637-2019 "Контроль неразрушающий сварных соединений. Визуальный контроль сварных швов, полученных сваркой плавлением".
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Уровень ОРК:	Наименование профессии:
	5	Специалист по обследованию магистральных трубопроводов
	7	Эксперт в сфере ПБ при эксплуатации магистральных трубопроводов
11. Карточка профессии: "Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов"
Код группы:	3129-3 (2141-9)
Код наименования занятия:
Наименование профессии:	Эксперт в сфере промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов
Уровень квалификаций по ОРК	7
Уровень квалификации по ЕТКС, КС, типовых квалификационных характеристик:
Уровень профессионального образования	Послевузовское образование	Специальность: Инженерия и инженерное дело	Квалификация:
Связь с неформальным и информальным образованием	Прохождение подготовки, переподготовки специалистов по вопросам промышленной безопасности и получение удостоверения о проверке знаний в соответствии со статьей 79 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите"
Требования к опыту работы	Опыт работы не менее 5 лет на предприятиях, эксплуатирующих опасные производственные объекты
Другие возможные наименования профессии
Основная цель деятельности:	Экспертная деятельность по результатам материалов обследования и освидетельствования на соответствие требованиям промышленной безопасности Республики Казахстан объектов МТ.
Трудовые функции	Обязательные трудовые функции	1. Проведение экспертизы на продление срока безопасной эксплуатации оборудования на МТ; 2. Координация работы специалистов по проведению испытаний и контроля.
	Дополнительные трудовые функции	1. Соблюдение требований техники безопасности
Трудовая функция 1: Проведение экспертизы на продление срока безопасной эксплуатации объектов МТ	Навык 1: Анализ эксплуатационной, конструкторской (проектной) и ремонтной документации обследуемого объекта	Умения: 1. Применять проектную, эксплуатационную, конструкторскую и ремонтную документацию на МТ; 2. Использовать статистические данные; 3. Составлять заключения и рекомендации по итогам результатов.
		Знания:
		1. Правила обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов; 2. Инструкций по проведению обследования технического состояния опасных технических устройств с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации; 3. Технические и методические документы в области экспертизы, диагностирования, освидетельствования, неразрушающего контроля и испытаний технических устройств; 4. Методические рекомендации по проведению экспертизы промышленной безопасности.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
	Навык 2: Анализ материалов по результатам технического освидетельствования и обследования объектов МТ	Умения:
		1. Определять степень опасности дефектов, выявленных при обследовании и техническом освидетельствовании объектов МТ; 2. Разрабатывать методику проведения обследования и организации мониторинга объекта; 3. Выполнять расчетно-аналитические процедуры оценки и прогнозирования технического состояния МТ; 4. Оформлять экспертное заключение.
		Знания:
		1. Физические основы методов НК и ВД и область их использования на объектах МТ; 2. Принципы расчетно-аналитических процедур оценки и прогнозирования технического состояния МТ по данным НК, ВД и ПК; 3. Современные технологий проведения обследования объектов на предмет промышленной безопасности; 4. Программы для расчетов ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad и других CAD программ.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Дополнительная трудовая функция: Соблюдение техники безопасности	Навык 1: Организация безопасного проведения работ	Умения:
		1. Применять требования техники безопасности на практике; 2. Оказывать первую помощь при различных обстоятельствах; 3. Информировать о проведении работ работников заказчика и третьих лиц; 4. Утилизировать расходные материалы и продукты проведения работ, согласно требованиям Экологического Законодательства Республики Казахстан
		Знания:
		1. Основы оказания первой помощи; 2. Требования обеспечения безопасности, установленных на объекте, утвержденных внутренним регламентом предприятия.
	Возможность признания навыка:	Не рекомендуется
Требования к личностным компетенциям	Логическое мышление. Принятие решений. Коммуникабельность, внимательность, ответственность, организованность. Способность анализировать, генерировать выводы и предложения. Постоянно учиться новым технологиям и новым подходам.
Список технических регламентов и национальных стандартов	1. СТ РК ISO 377-2015 "Сталь и стальные изделия. Расположение и подготовка проб и образцов для механических испытаний". 2. СТ РК ISO 17640-2013 "Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль. Методы, уровни контроля и оценка". 3. СТ РК ISO 19285-2019 "Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль фазированными решетками. Уровни приемки". 4. СТ РК 1572-1-2006 "Трубопроводы стальные магистральные. Методы контроля защиты покрытий. Часть 1. Методы контроля". 5. СТ РК 3731-2021 "Промышленность нефтяная и газовая. Техническое освидетельствование с учетом факторов риска". 6. СТ РК 2818-2016 "Контроль неразрушающий. Визуальный контроль основного материала и сварных соединений (наплавок)".
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	Уровень ОРК:	Наименование профессии:
	6	Специалист по освидетельствованию магистральных трубопроводов

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

12. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан

Исполнитель: Главный эксперт Управления государственного контроля и надзора в нефтегазовой и нефтеперерабатывающей промышленности Комитет промышленной безопасности Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан – Шаханов Д.А. е-mail: da.shakhanov@emer.gov.kz, тел. 8(7172) 27-40-51.

13. Организации (предприятия) участвующие в разработке и актуализации профессионального стандарта: Представитель ОЮЛ "Ассоциация независимых экспертных организаций" Чопоров Ю.А., уполномоченный инспектор ASME ТОО "Бюро Веритас Казахстан" Ганагин В.Н.

14. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол № 8 от 06.09.2024г.

15. Национальный орган по профессиональным квалификациям:

16. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен":

17. Номер версии и год выпуска: версия 2, 2024 год.

18. Дата ориентировочного пересмотра: 1 декабря 2027 года.

Глава 5. Нормативно-правовая база

1. Закон Республики Казахстан "О гражданской защите".

2. Закон Республики Казахстан "О магистральном трубопроводе".

3. Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 354 "Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации магистральных трубопроводов" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 12 февраля 2015 года № 10240).

4. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 27 июля 2021 года № 359 "Об утверждении Инструкции по безопасности при эксплуатации технологических трубопроводов" (Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 июля 2021 года № 23754).

5. СП РК 3.05-101-2013 "Магистральные трубопроводы".

6. СТ РК 2081-2011 Магистральные нефтепроводы. Требования безопасности при эксплуатации.

7. СТ РК 3362-2019 Магистральные нефтепроводы. Техническая эксплуатация.

8. Решение Совета Евразийской экономической комиссии от 23 декабря 2020 года № 121 Технический регламент Евразийского экономического союза "О требованиях к магистральным трубопроводам для транспортирования жидких и газообразных углеводородов" (ТР ЕАЭС 049/2020).

9. СП РК 3.05-103-2014 "Технологическое оборудование и технологические трубопроводы".

10. СТ РК ISO 16810-2014 "Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль. Общие принципы".

11. СТ РК ISO 16827-2016 "Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль. Определение характеристик и размера несплошностей".

12. СТ РК ISO 16826-2016 "Контроль неразрушающий. Ультразвуковой контроль. Выявление несплошностей, перпендикулярных к поверхности".

13. СТ РК ASTM Е 273-2015 "Стандартная практика ультразвукового исследования зоны сварного соединения трубопроводных и насосно-компрессорных сварных труб".

14. СТ РК 1917-2009 "Промышленность нефтяная и газовая. Сварные соединения магистральных газопроводов. Метод магнитографического контроля".

15. СТ РК ISO 17637-2019 "Контроль неразрушающий сварных соединений. Визуальный контроль сварных швов, полученных сваркой плавлением".

16. СТ РК ISO 377-2015 "Сталь и стальные изделия. Расположение и подготовка проб и образцов для механических испытаний".

17. СТ РК ISO 17640-2013 "Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль. Методы, уровни контроля и оценка".

18. СТ РК ISO 19285-2019 "Контроль неразрушающий сварных соединений. Ультразвуковой контроль фазированными решетками. Уровни приемки".

19. СТ РК 1572-1-2006 "Трубопроводы стальные магистральные. Методы контроля защиты покрытий. Часть 1. Методы контроля".

20. СТ РК 2818-2016 "Контроль неразрушающий. Визуальный контроль основного материала и сварных соединений (наплавок)".

21. СТ РК ГОСТ Р ИСО 13373-1-2011 Контроль состояния и диагностика машин. Вибрационный контроль состояния машин. Часть 1. Общие методы.

22. СТ РК ГОСТ Р 52005-2008 Контроль неразрушающий. Метод магнитной памяти металла. Общие требования.

"Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес "Магистральдық құбырларды пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың көшірмесін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің Эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің міндетін атқарушы

К. Тұрсынбаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Еңбек және халықты

әлеуметтік қорғау министрлігі

Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 27 ақпандағы
№ 71 бұйрығына
қосымша

Кәсіптік стандарт: "Магистральдық құбырларды пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы"

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Кәсіптік стандарттың қолдану саласы: "Магистральдық құбырларды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы" кәсіби стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді, білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда қызметкерді оқытуға, білім беру ұйымдарының қызметкерлері мен түлектерінің кәсіби біліктілігін тануға және магистральдық құбырларды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кең ауқымды міндеттердің шешімдеріне қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) құбырдағы ақаулар – құбырдың геометриялық немесе конструктивтік параметрлерінің, қабырға қалыңдығының немесе құбыр металының (дәнекерленген) сапа көрсеткіштерінің ауытқуы, олар құбырды салу немесе пайдалану кезінде пайда болған қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттардың талаптарынан асып түсуі.

2) заңнамалық метрология – уәкілетті орган жасайтын қызметке жататын және бірліктерге, өлшеу әдістеріне, өлшеу құралдары мен өлшеу зертханаларына қатысты мемлекеттік талаптарды қамтитын метрологияның бөлігі.

3) магистральдық құбырдың желілік бөлігі – өнімді тікелей тасымалдау жүзеге асырылатын жер асты, су асты, жер үсті, жер беті құбырлары.

4) магистральдық құбыр - техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың талаптарына сәйкес келетін өнiмдi қауiпсiз тасымалдауды қамтамасыз ететiн желiлiк бөлiктен және объектiлерден тұратын бiрыңғай өндiрiстiк-технологиялық кешен.

5) сенiмдiлiк – магистральдық құбыр объектілерінің берілген шектерде технологиялық регламентте белгiленген пайдалану көрсеткiштерiнiң мәндерiн уақыт бойынша сақтай отырып, берілген функцияларды орындау қасиеті.

6) бұзылмайтын бақылау - объектіні жұмыстан шығаруды не оны бөлшектеуді талап етпейтін объектінің немесе оның жекелеген элементтерінің/тораптарының негізгі қасиеттері мен параметрлерінің сенімділігін бақылау.

7) техникалық куәландыру – "Мұнай және газ өнеркәсібі. Тәуекел факторларын ескере отырып техникалық куәландыру" ҚР СТ 3731-2021 негізінде өткізілетін тәуекелдің факторларын бағалауды ескеріп, жабдық иесінің жабдықтың сенімділігі мен механикалық бүтіндігін қамтамасыз ететін әдістемелері мен құралдары болған жағдайда жабдықтың техникалық жай-күйін, оны қауіпсіз пайдалану мүмкіндігін анықтау не мониторинг жүргізу мақсатында паспортта дайындаушы көрсеткен қызмет мерзімі ішінде жабдықтың сенімділігі мен механикалық бүтіндігін бұзылмайтын бақылау әдістерін қолдана отырып қамтамасыз ететін, технологиялық жабдықтың үстіңгі қабатын сырттай қарап тексеру, ішін қарап тексеру, гидравликалық немесе пневматикалық сынауды қамтитын шаралар кешені;

8) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы – сараптама объектісінің оған қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және нәтижесі сараптама қорытынды болып табылатын қолданыстағы нормативтік-техникалық құжаттамаға сәйкестігін (немесе сәйкессіздігін) бағалау.

9) сынақ зертханасы – бұзылатын, бұзылмайтын, аналитикалық бақылау әдістері негізінде өлшеу аспаптарын пайдалана отырып жұмыстар жүргізу үшін белгіленген тәртіппен танылған ұйым.

3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

1) БА – басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы

2) БТБА – бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамасы

3) СБШ – салалық біліктілік шеңбері

4) ББ – бұзылмайтын бақылау

5) ПБ – параметрлік бақылау

6) ВД – виброакустикалық диагностика

7) СЗ – сынақ зертханасы

8) МҚ – магистральдық құбыр

9) НТҚ – нормативтік-техникалық құжаттама

10) ӨҚ – өнеркәсіптік қауіпсіздік

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: Магистральдық құбырларды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасы

5. Кәсіптік стандарттың нөмірі:

6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және ішкі сыныпты көрсету:

М - Кәсіби, ғылыми-техникалық қызмет;

74 – Өзге де кәсіби, ғылыми-техникалық қызмет;

74.9 - Өзге де кәсіби, ғылыми-техникалық қызмет, басқа топтарға кірмейді;

74.90 – Өзге де кәсіби, ғылыми-техникалық қызмет, басқа топтарға кірмейді.;

74.90.9 - Басқа топтарға енгізілмеген өзге де кәсіби, ғылыми-техникалық қызмет, басқа топтарға кірмейді.

7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: қауіпті техникалық құрылғылардың, магистральдық құбырлардағы техникалық құрылғылардың өнеркәсіптік қауіпсіздігін сараптау саласында тексеру, техникалық куәландыру және сараптама жүргізуді қамтитын кәсіби қызметтер көрсету.

8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

1) магистральдық құбырларды тексеру жөніндегі маман – СБШ 5-деңгейі;

2) магистральдық құбырларды куәландыру жөніндегі маман – СБШ 6-деңгейі;

3) магистральдық құбырларды пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сарапшы – СБШ 7-деңгейлі.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіп карточкасы "Магистральдық құбырларды тексеру жөніндегі маман":
Топтың коды:	3129-3 (3112-9)
Қызмет атауының коды:
Кәсіптің атауы:	Магистральдық құбырларды тексеру жөніндегі маман
СБШ бойынша біліктілік деңгейі:
СБШ бойынша біліктіліктің ішкі деңгейі:	5
БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:
Кәсіптік білім деңгейі:	Орта білімнен кейінгі білім	Мамандығы :	Біліктілігі:
		Магистральдық, жергілікті және желілік құбырларды монтаждау	Магистральдық, жергілікті және желілік құбырларды монтаждаудың қолданбалы бакалавры
		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану	Мұнай және газ кен орындарын пайдаланудың қолданбалы бакалавры
Бейресми және информалды біліммен байланыс:	"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және білімін тексеру туралы куәлік алу
Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:
Қызметтің негізгі мақсаты:	Магистральдық құбырларды пайдалану кезінде объектілерге Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау мәніне тексеру жүргізу.
Еңбек функциялары:	Міндетті еңбек функциялары:	1. Желілік бөліктің және МҚ объектілерінің техникалық жай-күйін тексеру; 2. МҚ желілік бөлігінің беріктігі мен герметикалығына гидравликалық және/немесе пневматикалық сынақтар жүргізу; 3. Құбырлар мен резервуарлардың қорғаныш жабынының жай-күйін бақылауды қамтамасыз ету.
	Қосымша еңбек функциялары:	1. Қауіпсіздік талаптарын сақтау.
1-еңбек функциясы: МҚ желілік бөлігінің жабдықтары мен объектілерінің техникалық жай-күйін тексеру	1-дағды: MҚ жабдығының жұмыс қабілеттілігін тексеру	Машығы:
		1. МҚ жабдығының техникалық жай-күйін коррозияға, деформацияға және басқа да зақымдарға көзбен шолып бақылауды жүзеге асыру; 2. Сорғы-компрессорлық жабдықтарды, қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды, қосалқы жүйелерін байқап тексеру.
		Білімі:
		1. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 30.12.2014 жылғы № 354 бұйрықпен Магистральдық құбырларды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10240 болып тіркелген) – бұдан әрі МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары; 2. МҚ схемалары, мақсаты және құрылғысы; 3. МҚ әртүрлі учаскелері жабдықтарының конструктивті және технологиялық сипаттамалары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: құбырлардың жұмыс жағдайын тексеру	Машығы:
		1. МҚ жұмыс ортасының ағып кету орындарын сыртқы белгілері бойынша және аспаптарды пайдалану арқылы анықтау; 2. МҚ құрылымдық элементтеріне, құбыр арматурасына, сақтандыру құрылғыларына, қысым реттегіштеріне тексеру жүргізу; 3. Гидравликалық кранды басқару жүйесіндегі гидравликалық сұйықтық деңгейін анықтау.
		Білімі:
		1. МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары; 2. МҚ құбыр арматурасының түрлері, мақсаты, техникалық, конструктивтік ерекшеліктері мен сипаттамалары. 3. МҚ-да орнатылған құрылғылардың сипаттамалары; 4. Тіректердің, бекітпелердің, іргетастардың негіздерінің, МҚ басқа конструктивтік элементтерінің жай-күйін анықтау.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	3-дағды: Кран алаңдарының қоршауларын, құбырішілік құрылғыларды іске қосу және қабылдау алаңдарын, үрлеу және сору шамдарының тірек тумбаларын тексеру.	Машығы:
		1. Жоғары қысымды құбыр және сақтандырғыш арматураны, қақпақшаларды және крандарды басқару жүйелерінің аспаптарын көзбен шолып тексеру жүргізу; 2. МҚ техникалық жай-күйін коррозияға, деформацияға және басқа да зақымдарға көзбен шолып тексеру жүргізу; 3. Тіректердің, бекітпелердің, іргетастардың негіздерінің, МҚ басқа конструктивтік элементтерінің жай-күйін анықтау.
		Білімі:
		1. МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары; 2. МҚ схемалары, мақсаты және құрылғысы; 3. МҚ әртүрлі учаскелерінің конструктивті және технологиялық сипаттамалары; 4. МҚ құбыр арматурасының түрлері, мақсаты, техникалық, конструктивтік ерекшеліктері мен сипаттамалары; 5. МҚ-ны жобалық жағдайда бекіту және балластау үшін әдістер мен құрылғылары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	4-дағды: МҚ-ның тұтастығы мен қалыпты жұмысына қауіп төндіретін ақауларды, кемшіліктер мен зақымдарды анықтау	Машығы:
		1. МҚ техникалық жай-күйін коррозияға, деформацияға және басқа да зақымдарға көзбен шолып тексеру жүргізу ; 2. Тіректердің, бекітпелердің, іргетастардың негіздерінің, МҚ басқа конструктивтік элементтерінің жай-күйін анықтау; 3. МТ жұмыс ортасының ағып кету орындарын сыртқы белгілері бойынша және аспаптарды пайдалану арқылы анықтау; 4. Зерттеу нәтижелері бойынша есеп беру .
		Білімі:
		1. МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары; 2. МҚ схемалары, мақсаты және құрылғысы; 3. МҚ әртүрлі учаскелерінің конструктивті және технологиялық сипаттамалары; 4. МҚ құбыр арматурасының түрлері, мақсаты, техникалық, конструктивтік ерекшеліктері мен сипаттамалары; 5. Металл құрылымдарының корризия түрлері
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
2-еңбек функциясы: МҚ желілік бөлігінің трассасын тексеру	1-дағды: МҚ желілік бөлігінің трасса профилінің жай-күйін және тиісті опырылымның болуын тексеру	Машығы:
		1. Білікшелер мен опырылымдардың топырақ бұзылуын, су тасқыны мен жер үсті суларының ағынын, батпақты жерлердің пайда болуын анықтау; 2. Құбыр өсінің көлденең немесе тік жазықтықтағы жылжуын және топырақ негізінің деформациясын анықтау; 3. Құбыр өсінің айтарлықтай ығысулары бар учаскелерді нивелирлеуді жүргізу.
		Білімі:
		1. Учаскелерді тегістеу кезінде қолданылатын жабдықтардың жұмыс қағидаты; 2. МҚ өстерінің орын ауыстыруын бағалау әдістері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: Белгілердің, жазбалардың, плакаттардың, тақтайшалардың, бұғаттау және сигналдау құрылғыларының болуын тексеру	Машығы:
		1. МҚ трассасы бойынша тұрақты арнайы белгілердің, шекаралық белгілердің, сигналдық және жол белгілерінің болуын тексеру; 2. Белгілердің дұрыс жинақтауын және орналасуын анықтау; 3. Бұғаттау және сигнал құрылғыларының бар болуын және дұрыс орнатылуын тексеру .
		Білімі:
		1. МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етудің құрылыс нормалары мен қағидаларына сәйкес МҚ үшін белгілерді, жазбаларды, плакаттарды, тақтайшаларды орналастыруға және орындауға қойылатын талаптар; 2. Бұғаттау және сигнал құрылғыларына қойылатын талаптар.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	3-дағды: Кран тораптарында, қоршауларда, шамдарда және конденсат-жинақтардың жер үсті бөлігінде бояу жабынының болуын тексеру	Машығы:
		1. МҚ элементтерінің лак-бояу жабындарының тұтастығын көзбен шолып тексеруді жүзеге асыру; 2. МҚ элементтерінің лак-бояу жабындарының қалыңдығы мен зақымдануын анықтау.
		Білімі:
		1. Лак-бояу жабындарына қойылатын талаптар; 3. Лак-бояу жабындарының қалыңдығын анықтау әдістері мен тәсілдері .
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
3-еңбек функциясы: МҚ желілік бөлігінің беріктігі мен герметикалығына гидравликалық және/немесе пневматикалық сынақтар жүргізу	1-дағды: Сынақ жүргізу үшін жабдықтар мен материалдарды дайындау, тексеру	Машығы:
		1. Гидравликалық және / немесе пневматикалық сынақтарды жүргізу кезінде пайдаланылатын жабдықтың жарамдылығын дайындау және тексеру; 2. МҚ желілік бөлігіне жабдықты орнату .
		Білімі:
		1. Гидравликалық және / немесе пневматикалық сынақтарды жүргізу кезінде пайдаланылатын негізгі және қосалқы жабдықтардың құрылымы мен жұмыс қағидаты; 2. Гидравликалық және / немесе пневматикалық сынақтар үшін пайдаланылатын жабдықтың жұмыс істеу ақауларын тексеру тәсілдері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: Сынақтар жүргізу	Машығы:
		1. МҚ желілік бөлігінің герметикалығы мен беріктігіне сынақтар жүргізу; 2. Сынақ процесінде аспаптардың көрсеткіштерін тексеру; 3. Сынақ актісін және/немесе хаттамасын жасау.
		Білімі:
		1. Сынақ жүргізу кезінде пайдаланылатын негізгі жабдық; 2. Сынақтарды өткізу қағидаттары мен тәсілдері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
4-еңбек функциясы: Құбырлар мен резервуарлардың қорғаныш жабынының жай-күйін бақылау	1-дағды: Қорғаныш жабынын бақылау үшін жабдықтар мен материалдарды дайындау және тексеру	Машығы:
		1. Қорғаныш жабындарын бақылау кезінде пайдаланылатын жабдықтар мен шығын материалдарының жай-күйін көзбен шолып қарау және тексеру; 2. Стандартты үлгілерді қолдана отырып, қорғаныс жабындарын басқаруға арналған жабдықты баптау.
		Білімі:
		1. Қорғаныс жабындарын бақылау кезінде қолданылатын жабдықтың негізгі жұмыс қағидаты мен құрылымы; 2. Қорғаныш жабындарын бақылау әдістері мен тәсілдері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: Қорғаныш жабынына бақылау жүргізу	Машығы:
		1. Қорғаныш жабынының жай-күйін бақылауды жүргізу; 2. Ультрадыбыстық қалыңдықты өлшеуді және радиографиялық бақылауды қолдану; 3. Жабынның жай-күйін бақылау әдістерін қолдану; 4. Қорғаныш жабынына бақылау жүргізу нәтижелері бойынша актіні және/немесе хаттаманы жасау.
		Білімі:
		1. Коррозияны ультрадыбыстық немесе радиографиялық әдіспен бақылауда қолданылатын негізгі жабдық.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
Қосымша еңбек функциясы: Қауіпсіздік талаптарын сақтау	1-дағды: Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру	Машығы:
		1. Қауіпсіздік талаптарын практикада қолдану; 2. Әр түрлі жағдайларда алғашқы көмек көрсету; 3. Тапсырыс беруші қызметкерлерінің және үшінші тұлғалардың жұмыстарын жүргізу туралы хабар беру; 4. Қазақстан Республикасының Экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.
		Білімі:
		1. Алғашқы көмек көрсету негіздері; 2. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар	Берілген тапсырмаларды шешу. Бейімділік, зейінділік, жауапкершілік, ұйымшылдық. Талдау, қорытындылар мен ұсыныстар жасау қабілеті. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйрену.
Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар тізімі:	1. ҚР ЕЖ 3.05-101-2013 "Магистральдық құбырлар". 2. Еуразиялық экономикалық одақтың "Сұйық және газ тәрізді көмірсутектерді тасымалдауға арналған магистралдық құбыржолдарға қойылатын талаптар туралы" техникалық регламенті (ЕАЭО ТР 049/2020) Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2020 жылғы 23 желтоқсандағы № 121 шешімі. 3. ҚР ЕЖ 3.05-103-2014 "Технологиялық жабдықтар және технологиялық құбырлар". 4. ҚР СТ 3731-2021 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Тәуекел факторларын ескере отырып техникалық куәландыру". 5. ҚР ҰС ISO 16810-2014 "Бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық сынау. Жалпы қағидаттар".
СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:	СБШ деңгейі:	Кәсіптің атауы:
	6	Магистральдық құбырларды куәландыру жөніндегі маман
10.Кәсіп карточкасы: "Магистральдық құбырларды куәландыру жөніндегі маман"
Топтың коды:	3129-3 (2141-9)
Қызымет атауының коды:
Кәсіптің атауы:	Магистральдық құбырларды куәландыру жөніндегі маман
СБШ бойынша біліктілік деңгейі:	6
БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:
Кәсіптік білім деңгейі:	Жоғары білім	Мамандығы: Инженерлік және инженерлік іс	Біліктілігі:
Бейресми және информалды біліммен байланыс:	"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және білімін тексеру туралы куәлік алу
Кәсіптің басқада ықтимал атаулары:
Қызметтің негізгі мақсаты:	Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасының талаптарын сақтау мәніне магистральдық құбырлардың объектілеріне техникалық куәландыруды жүргізу
Еңбек функциялары:	Міндетті еңбек функциялары	1. Сынақ нәтижелері бойынша МҚ желілік бөлігінің жай-күйін анықтау; 2. Бақылау нәтижелері бойынша МҚ құбырлары мен резервуарларының қорғаныш жабынының жай-күйін анықтау; 3. ҰК нәтижелері бойынша МҚ металл және дәнекерленген қосылыстардың жай-күйін анықтау.
	Қосымша еңбек функциялары	1. Қауіпсіздік талаптарын сақтау.
1-еңбек функциясы: Гидравликалық сынақтардың нәтижелері бойынша МҚ сызықтық бөлігінің жай-күйін анықтау	1-дағды: Жобалау, атқару, пайдалану құжаттамасымен жұмыс	Машығы:
		1. МҚ объектілерінің техникалық құжаттамасын талдау; 2. МҚ-да нормативтік-техникалық құжаттамамен жұмыс істеу.
		Білімі:
		1. МҚ желілік бөлігінің гидравликалық сынақтарын жүргізу саласындағы НТҚ.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: МҚ желілік бөлігінің гидравликалық және/немесе пневматикалық сынақтарын жүргізудің бағдарламасын / технологиялық картасын әзірлеу	Машығы:
		1. МҚ желілік бөлігін сынау бағдарламаларын, нұсқаулықтарын немесе технологиялық картасын әзірлеу; 2. МҚ сынақтарында қолданылатын НТҚ-мен жұмыс істеу; 3. Сынақ кезінде қолданылатын аспаптар мен құрылғылардың жұмысын реттеу және анықтау.
		Білімі:
		1. Сынақ әдістерінің физикалық негіздері; 2. Сынақ кезінде пайдаланылатын аспаптар мен жабдықтардың құрылымы мен мүмкіндіктері; 3. МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары .
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	3-дағды: Желілік бөліктің және МҚ объектілерінің техникалық жай-күйін бағалау өлшемшарттарын анықтау	Машығы:
		1. Сынақ нәтижелерін анықтау және жіктеу; 2. Алынған деректерді НТҚ талаптарына сәйкестігіне талдау және салыстыру.
		Білімі:
		1. Сынақ кезінде алынған сапа өлшемшарттары; 2. МҚ-ның гидравликалық сынақтары бойынша НТҚ; 3. МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік қағидалары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
2-еңбек функциясы: Бақылау нәтижелері бойынша МҚ құбырлары мен резервуарларының қорғаныш жабынының жай-күйін анықтау	1-дағды: МҚ учаскесінің жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасымен жұмыс.	Машығы:
		1. МҚ жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын қолдану; 2. Қорғаныш жабындардың техникалық жай-күйін тексеру параметрлерін анықтау және құжаттамамен танысу.
		Білімі:
		1. МҚ құбырлары мен резервуарларының қорғаныш жабындарының техникалық жай-күйін анықтау саласындағы НТҚ; 2. Өлшемдердің бірлігін және метрологиялық қамтамасыз етуді реттейтін ҚР заңнамасы.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: МҚ жерасты және жерүсті бөліктерінің қорғаныш жабындарының техникалық жай-күйін зерттеу әдістері мен тәсілдерін таңдау.	Машығы:
		1. Жабдықтың жұмысын реттеу анықтау; 2. Зерттеу әдістері мен тәсілдерін анықтау; 3. Қорғаныш жабындарының жарамсыздығы мен жай-күйінің НТҚ талаптарына сәйкес келмеу өлшемшарттарын анықтау.
		Білімі:
		1. Қорғаныш жабындарын тексеру үшін қолданылатын аспаптардың жұмыс істеу қағидаттары мен құрылғысы; 2. Өлшемдердің бірлігін және метрологиялық қамтамасыз етуді реттейтін ҚР заңнамасы; 3. МҚ қорғаныш жабындарын тексеру нәтижелерін жүргізу және бағалау кезіндегі НТҚ талаптары; 4. Қорғаныш жабындардың бақылау әдістері мен тәсілдерінің физикалық негіздері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	3-дағды: МҚ қорғаныш жабындарына техникалық тексеру жүргізудің бағдарламасын/технологиялық картасын әзірлеу	Машығы:
		1. МҚ қорғаныш жабындарына тексеру жүргізудің бағдарламаларын, нұсқаулықтарын немесе технологиялық картасын әзірлеу; 2. МҚ қорғаныш жабындарына зерттеу жүргізу кезінде пайдаланылатын НТҚ-мен жұмыс істеу; 3. Қорғаныш жабындарын тексеру кезінде қолданылатын аспаптар мен құрылғылардың жұмысын реттеу және анықтау.
		Білімі:
		1. Қорғаныш жабындарын бақылау әдістері мен тәсілдерінің физикалық негіздері; 2. МҚ қорғаныш жабындарын бақылауда қолданылатын аспаптар мен жабдықтардың құрылымы мен мүмкіндіктері; 3. МҚ қорғаныш жабындарына бақылау жүргізу саласындағы НТҚ.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	4-дағды: МҚ қорғаныш жабындарын тексеру нәтижелері бойынша бағалау өлшемшарттарын анықтау	Машығы:
		1. МҚ қорғаныш жабындарын тексеру кезінде бақылау нәтижелерін анықтау және жіктеу; 2. Алынған деректерді НТҚ талаптарына сәйкестігін талдау және салыстыру.
		Білімі:
		1. Деректердің Тексеру кезінде алынған қорғаныш жабындарының сапасын бағалау өлшемшарттары; 2. МҚ қорғаныш жабындарын тексеру және бақылау саласындағы НТҚ; 3. МҚ пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік қағидалары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	5-дағды: Қорғаныш жабындарының жұмысына талдау жүргізу және болжау	Машығы:
		1. Коррозиядан қорғауды қамтамасыз ету үшін қажетті қорғаныш жабындарының жұмыс параметрлерін есептеуді орындау; 2. Қорғаныс жабындарын тексеру нәтижелерімен есептік деректерді талдау.
		Білімі:
		1. Металл жерасты құрылыстарын коррозиядан қорғаудың жалпы қағидаттары; 2. Коррозиялық болжамды есептеу және құрастыру әдістері; 3. НТҚ анықтаған МҚ қорғаныш жабындарының сапасын бағалау өлшемшарттары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	6-дағды: МҚ қорғаныш жабындарын нәтижелері бойынша есепті құжаттаманы қалыптастыру	Машығы:
		1. МТ қорғаныш жабындарын тексеру нәтижелері бойынша есептердің жобаларын тексеру және түзету; 2. МҚ қорғаныш жабындарын тексеру нәтижелері бойынша бағалау және қорытынды беру.
		Білімі:
		1. МҚ қорғаныш жабындары саласындағы НТҚ; 2. МҚ пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік қағидалары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
3-еңбек функциясы: ББ нәтижелері бойынша МҚ металл және дәнекерленген қосылыстардың жай-күйін анықтау	1-дағды: МҚ объектілері мен желілік бөлігінің жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасымен жұмыс	Машығы:
		1. МҚ-да жобалау, атқару және пайдалану құжаттамасын қолдану; 2. Құжаттамамен танысу нәтижелері бойынша ББ өткізудің негізгі әдістерін анықтау.
		Білімі:
		1. Өлшемдердің бірлігін және метрологиялық қамтамасыз ету саласындағы ҚР заңнамасы; 2. Негізгі металды және дәнекерленген МҚ қосылыстарын бұзылмайтын бақылау саласындағы НТҚ.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: Металл мен дәнекерленген қосылыстардың техникалық жай-күйін тексеру әдістері мен тәсілдерін таңдау	Машығы:
		1. Жабдықтың жұмысын реттеу және анықтау; 2. Зерттеу әдістері мен тәсілдерін таңдауды анықтау; 3. Металл мен дәнекерленген қосылыстардың жарамсыздығы мен жай-күйінің НТҚ талаптарына сәйкес келмеу өлшемшарттарын анықтау.
		Білімі:
		1. Металл мен дәнекерленген қосылыстардың жай-күйін бақылау үшін қолданылатын аспаптардың іс-әрекет өлшемшарттары мен құрылымы; 2. Өлшемдердің бірлігі және метрологиялық қамтамасыз ету саласындағы ҚР заңнамасы; 3. Зерттеу нәтижелерін жүргізу және бағалау кезіндегі ҒТҚ талаптары; 4. ББ әдістерінің физикалық негіздері, оларды қолдану мүмкіндіктері мен шектеулері.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	3-дағды: МҚ объектілерін техникалық диагностикалау нәтижелерін ББ әдістерімен ресімдеу	Машығы:
		1. ББ әдістерімен МҚ объектілері мен желілік бөлігін зерттеу нәтижелерін талдау; 2. Анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін жіктеу және айқындау; 3. МҚ объектілеріне техникалық диагностика жүргізу нәтижелері бойынша есептердің жобаларын тексеру және түзету; 4. МҚ техникалық диагностикалау нәтижелері бойынша қорытындылар ресімдеу; 5. Анықталған ақауларды жою бойынша ұсыныстар қалыптастыру.
		Білімі:
		1. Ақаулардың түрлері мен типтері, олардың пайда болу себептері; 2. Объектілерді өндіру технологиясы және МҚ желілік бөлігі; 3. Есептер мен қорытындыларды ресімдеуге қойылатын талаптар; 4. МҚ пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік қағидалары; 5. МҚ техникалық диагностикасында қолданылатын НТҚ.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
Қосымша еңбек функциясы: Қауіпсіздік техникасын сақтау	1-дағды: Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру	Машығы:
		1. Қауіпсіздік талаптарын практикада қолдану; 2. Әр түрлі жағдайларда алғашқы көмек көрсету; 3. Тапсырыс берушінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабар беру; 4. Қазақстан Республикасының Экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.
		Білімі:
		1. Алғашқы көмек көрсету негіздері; 2. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:	Логикалық ойлау. Шешім қабылдау. Бейімділік, зейінділік, жауапкершілік, ұйымшылдық. Талдау, қорытындылар мен ұсыныстар жасау қабілеті. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйрену.
Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімдері:	1. ҚР ҰС ISO 16827-2016 "Бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық бақылау. Тұтассыздықтың сипаттамалары мен мөлшерін анықтау". 2. ҚР ҰС ISO 16826-2016 "Бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық бақылау. Бетіне перпендикуляр тұтассыздықты анықтау". 3. ҚР ҰС ASTM Е 273-2015 "Құбыр және сорғы-компрессорлық дәнекерлеу құбырларының дәнекерленген қосылу аймағын ультрадыбыстық зерттеудің стандартты тәжірибесі". 4. ҚР ҰС 1917-2009 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Магистральдық газ құбырларының дәнекерленген қосылыстары. Магнитографиялық бақылау әдісі". 5. ҚР СТ 3731-2021 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Тәуекел факторларын ескере отырып техникалық куәландыру". 6. ҚР ҰС ISO 17637-2019 "Дәнекерленген қосылыстардың бұзылмайтын бақылауы. Балқыту арқылы алынған дәнекерлеуді көзбен шолып бақылау".
СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:	СБШ деңгейі:	Кәсіптің атауы:
	5	Магистральдық құбырларды тексеру жөніндегі маман
	7	Магистральдық құбырларды пайдалану кезінде ӨҚ саласындағы сарапшы
11. Кәсіп карточкасы "Магистральды құбырлар эксплуатациясы саласындағы өнеркәсіптік қауіпсіздік сарапшысы"
Топтың коды:	3129-3 (2141-9)
Қызымет атауының коды:
Кәсіптің атауы:	Магистральды құбырлар эксплуатациясы саласындағы өнеркәсіптік қауіпсіздік сарапшысы
СБШ бойынша біліктілік деңгейі:	7
БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:
Кәсіптік білім деңгейі:	Жоғары оқу орнынан кейінгі білім	Мамандығы: Инженерлік	Біліктілігі:
Бейресми және информалды біліммен байланыс:	"Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 79-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлаудан, қайта даярлаудан өту және білімін тексеру туралы куәлік алу
Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар	Қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын кәсіпорындарда кемінде 5 жыл жұмыс тәжірибесі
Кәсіптің басқада ықтимал атаулары:
Қызметтің негізгі мақсаты:	МҚ объектілерінің Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін тексеру және куәландыру материалдарының нәтижелері бойынша сараптамалық қызмет
Еңбек функциялары	Міндетті еңбек функциялары	1. МҚ-ға жабдықты қауіпсіз пайдалану мерзімін ұзартуға сараптама жүргізу; 2. Сынақ және бақылау жүргізу бойынша мамандардың жұмысын үйлестіру;
	Қосымша еңбек функциялары	1. Қауіпсіздік талаптарын сақтау.
1-еңбек функциясы: МҚ объектілерін қауіпсіз пайдалану мерзімін ұзартуға сараптама жүргізу	1-дағды: Зерттелетін объектінің пайдалану, конструктор-лық (жобалау) және жөндеу құжаттамасын талдау	Машығы:
		1. МҚ-да жобалау, пайдалану, конструкторлық және жөндеу құжаттамаларын қолдану; 2. Статистикалық деректерді пайдалану; 3. Нәтижелер бойынша қорытындылар мен ұсынымдар жасау.
		Білімі:
		1. МҚ пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары; 2. Қызмет ету мерзімі өткен қауіпті техникалық құрылғылардың техникалық жай-күйіне одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында тексеру жүргізу жөніндегі нұсқаулықтар; 3. Техникалық құрылғыларды сараптау, диагностикалау, куәландыру, бұзылмайтын бақылау және сынау саласындағы техникалық және әдістемелік құжаттар; 4. Өнеркәсіптік қауіпсіздікке сараптама жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
	2-дағды: МҚ объектілерінің техникалық куәландыру және тексеру нәтижелері бойынша материалдарды талдау	Машығы:
		1. МҚ объектілерінің тексеру және техникалық куәландыру кезінде анықталған ақаулардың қауіптілік дәрежесін анықтау; 2. Объектіге зерттеу жүргізу және мониторингті ұйымдастыру әдістемесін әзірлеу; 3. МҚ техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептік-аналитикалық рәсімдерін орындау; 4. Сараптамалық қорытындыны рәсімдеу.
		Білімі:
		1. ББ және ВД әдістерінің физикалық негіздері және оларды МҚ объектілерінде қолдану саласы; 2. ББ, ВД және ПБ деректері бойынша МҚ техникалық жай-күйін бағалау мен болжаудың есептеу-аналитикалық рәсімдерінің қағидаттары; 3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік тұрғысынан объектілерді тексерудің заманауи технологиялары; 4. ЛИРА, Mathcad, Autodesk, AutoCad және басқа CAD бағдарламаларын есептеуге арналған бағдарламалар.
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
Қосымша еңбек функциясы: Қауіпсіздік техникасын сақтау	1-дағды: Жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді ұйымдастыру	Машығы:
		1. Қауіпсіздік талаптарын практикада қолдану; 2. Әр түрлі жағдайларда алғашқы көмек көрсету; 3. Тапсырыс берушінің және үшінші тұлғалардың қызметкерлерінің жұмыстарын жүргізу туралы хабар беру; 4. Қазақстан Республикасының Экологиялық заңнамасының талаптарына сәйкес жұмыстарды жүргізудің шығыс материалдары мен өнімдерін кәдеге жарату.
		Білімі:
		1. Алғашқы көмек көрсету негіздері; 2. Кәсіпорынның ішкі регламентімен бекітілген объектіде белгіленген қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары;
	Дағдыны тану мүмкіндігі:	Ұсынылмайды
Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар	Логикалық ойлау. Шешім қабылдау. Белсенділік, зейінділік, жауапкершілік, ұйымшылдық. Талдау, тұжырымдар мен ұсыныстар жасау мүмкіндігі. Үнемі жаңа технологиялар мен жаңа тәсілдерді үйрену.
Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар-дың тізімі	1. ҚР ҰС ISO 377-2015 "Болат және болат бұйымдары. Механикалық сынақтар үшін сынамалар мен үлгілерді орналастыру және дайындау". 2. ҚР ҰС ISO 17640-2013 "Дәнекерленген қосылыстарды Бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық бақылау. Әдістер, бақылау деңгейлері және бағалау". 3. ҚР ҰС ISO 19285-2019 "Дәнекерленген қосылыстарды бұзылмайтын бақылау. Фазалық торлармен ультрадыбыстық бақылау. Қабылдау деңгейлері". 4. ҚР ҰС 1572-1-2006 "Магистральдық болат құбырлар. Жабындарды қорғауды бақылау әдістері. 1-бөлім. Бақылау әдістері". 5. ҚР СТ 3731-2021 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Тәуекел факторларын ескере отырып техникалық куәландыру". 6. ҚР ҰС 2818-2016 " Бұзылмайтын бақылау. Негізгі материалды және дәнекерленген қосылыстарды көзбен шолып бақылау (беткі қабат)".
СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс	СБШ деңгейі:	Кәсіптің атауы:
	6	Магистральдық құбырларды куәландыру жөніндегі маман

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

12. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі

Орындаушы: Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитетінің Мұнай-газ және мұнай өңдеу өнеркәсібіндегі мемлекеттік бақылау және қадағалау басқармасының бас сарапшысы – Д.А. Шаханов е-mail: da.shakhanov@emer.gov.kz, тел. 8(7172) 27-40-51.

13. Кәсіптік стандартты әзірлеуге және жаңартуға қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): "Тәуелсіз сараптамалық ұйымдар қауымдастығы" ЗТБ өкілі Ю.А. Чопоров, "Бюро Веритас Қазақстан" ЖШС ASME уәкілетті инспекторы В.Н. Ганагин

14. Кәсіптік біліктілігі жөніндегі салалық кеңес: 2024ж. 06.09. № 8 хаттама

15. Кәсіптік біліктілігі жөніндегі ұлттық орган:

16. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы:

17. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 2-нұсқа, 2024 жыл.

18. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жылғы 1 тамыз.

5-тарау. Нормативтік-құқықтық база

1. "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.

2. "Магистральдық құбыр туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.

3. "Магистральдық құбырларды пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 354 бұйрығы.

4. "Технологиялық құбырларды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 27 шілдедегі № 359 бұйрығы.

5. "Магистральдық құбырлар" ҚР ЕЖ 3.05-101-2013.

6. Магистральдық мұнай құбырлары. Пайдалану кезіндегі қауіпсіздік талаптары ҚР ҰС 2081-2011.

7. Магистральдық мұнай құбырлары. Техникалық пайдалану ҚР ҰС 3362-2019.

8. "Еуразиялық экономикалық одақтың "Сұйық және газ тәрізді көмірсутектерді тасымалдауға арналған магистральдық құбыржолдарға қойылатын талаптар туралы" техникалық регламенті туралы" Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2020 жылғы 23 желтоқсандағы № 121 шешімі (ЕАЭО ТР 049/2020).

9. "Технологиялық жабдықтар және технологиялық құбырлар" ҚР ЕЖ 3.05-103-2014.

10. "Бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық бақылау. Жалпы қағидаттар" ҚР ҰС ISO 16810-2014.

11. "Бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық бақылау. Тұтастықтың сипаттамалары мен мөлшерін анықтау" ҚР ҰС ISO 16827-2016.

12. "Бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық бақылау. Бетіне перпендикуляр тұтастықты анықтау" ҚР ҰС ISO 16826-2016.

13. ҚР ҰС ASTM Е 273-2015 "Құбыр және сорғы-компрессорлық дәнекерлеу құбырларының дәнекерленген қосылу аймағын ультрадыбыстық зерттеудің стандартты тәжірибесі".

14. ҚР ҰС 1917-2009 "Мұнай және газ өнеркәсібі. Магистральды газ құбырларының дәнекерлеу қосылыстары. Магнитографиялық бақылау әдісі".

15. ҚР ҰС ISO 17637-2019 "Дәнекерленген қосылыстарды бұзылмайтын бақылау. Балқыту арқылы алынған дәнекерлеуді көзбен шолып бақылау".

16. ҚР ҰС ISO 377-2015 "Болат және болат өнімдері. Механикалық сынақтар үшін сынамаларды және үлгілерді орналастыру және дайындау".

17. ҚР ҰС ISO 17640-2013 "Дәнекерленген қосылыстарды бұзылмайтын бақылау. Ультрадыбыстық бақылау. Әдістер, бақылау деңгейлері және бағалау".

18. ҚР ҰС ISO 19285-2019 "Дәнекерленген қосылыстарды бұзылмайтын бақылау. Фазалық торлармен ультрадыбыстық бақылау. Қабылдау деңгейлері".

19. ҚР ҰС 1572-1-2006 "Болат магистральды құбырлар. Қабаттарды қорғауды бақылау әдістері. 1-бөлім. Бақылау әдістері".

20. ҚР ҰС 2818-2016 "Бұзылмайтын бақылау. Негізгі материалдар мен дәнекерлеу қосылыстары (наплавкалар) үшін көзбен шолып бақылау".

21. ҚР ҰС МЕМСТ ISO 13373-1-2011 Машиналардың жай-күйін бақылау және диагностикалау. Машиналардың жай-күйін дірілді бақылау. 1-бөлім. Жалпы әдістер.

22. ҚР ҰС МЕМСТ 52005-2008 Бұзылмайтын бақылау. Металдың магниттік жад әдісі. Жалпы талаптар.