О Правилах применения оружия при занятиях спортом и в учебных целях в Республике Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2000 года N 1636. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 августа 2023 года № 670.

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 11.08.2023 № 670 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

В целях реализации Закона Республики Казахстан "О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия" от 30 декабря 1998 года Правительство Республики Казахстан постановляет:

1. Утвердить прилагаемые Правила применения оружия при занятиях спортом и в учебных целях в Республике Казахстан.

2. Центральным и местным исполнительным органам Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить приведение своих действующих нормативных правовых актов в соответствие с настоящим постановлением.

3. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания и подлежит опубликованию.

Премьер-Министр

Республики Казахстан

Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 октября 2000 года N 1636

Правила применения оружия при занятиях спортом
и в учебных целях в Республике Казахстан

Настоящие Правила разработаны в целях реализации пункта 6 статьи 18 Закона Республики Казахстан от 30 декабря 1998 года "О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия".

Настоящие Правила регулируют порядок применения оружия при занятиях спортом и в учебных целях.

1. Общие положения

1. Стрельба в тирах, на стрельбищах и стрелковых стендах из крупнокалиберного, малокалиберного, пневматического и стендового оружия может вестись при условии, если на их открытие имеется разрешение органов внутренних дел.

2. Стрельба в тирах, на стрельбищах и стрелковых стендах проводится только по распоряжению руководителей учебных и/или спортивных организаций (далее - организаций) строго по плану спортивной работы (календарному плану) или расписанию занятий.

3. Все соревнования по пулевой и стендовой стрельбе: республиканские, областные, районные, городские, а также квалификационные соревнования по сдаче разрядных норм, проводятся только под руководством судейской коллегии.

Состав судейской коллегии утверждается руководителем организации, проводящей соревнования. Судейская коллегия организует свою работу в соответствии с требованиями настоящих Правил и правилами соревнований. Главный судья является руководителем соревнований, обеспечивает их проведение и отвечает за соблюдение участниками соревнований правил и мер безопасности во время стрельбы.

4. Все учебно-тренировочные стрельбы (подготовка спортсменов к соревнованиям, практические занятия в секциях и учебных группах, тренировочные стрельбы по подготовке к сдаче разрядных норм) проводятся руководителями стрельбы.

5. К руководству стрельбой допускаются штатные тренеры, тренеры-преподаватели, инструкторы-методисты, инструкторы. Руководители организаций систематически проводят инструктаж с руководителями стрельб по правилам и мерам безопасности, после чего инструктируемые расписываются в журнале регистрации инструктажа. Общественные тренеры (инструкторы) для допуска к руководству стрельбой в установленном порядке должны пройти курс обучения по программе подготовки общественных кадров, сдать зачет, по результатам которого присваивается звание общественного тренера (инструктора) и выдается удостоверение.

За соблюдение стреляющими правил и мер безопасности во время стрельбы отвечают руководители организаций и стрельб.

6. Списки руководителей стрельб составляются в соответствии с расписанием занятий и утверждаются первыми руководителями организаций.

7. Пропуск в тир, на стрельбище и стрелковый стенд штатных работников, членов спортивного клуба и руководителей стрельб производится по пропускам, а стрелков-спортсменов арендующих организаций по списку, заверенному администрацией арендатора, при предъявлении ими документов, удостоверяющих личность.

8. Выдача оружия со склада производится по книге выдачи оружия во временное пользование.

Внос (вынос) оружия, в том числе арендующих организаций, производится в соответствии с требованиями инструкций органов внутренних дел.

9. Выдача патронов для проведения тренировочных стрельб и соревнований производится со склада руководителю стрельбы по раздаточно-сдаточной ведомости на боеприпасы.

10. Оружие и неиспользованные патроны, полученные для проведения занятий, должны быть возвращены на склад в день их выдачи. Руководитель занятий (стрельб), получивший оружие и патроны, несет персональную ответственность за их сохранность.

11. При проведении стрельб в тире, на стрельбище, стрелковых стендах помимо руководителя назначается дежурный по огневому рубежу, который следит за соблюдением мер безопасности и сохранностью оружия и боеприпасов.

Дежурный по огневому рубежу назначается из числа штатных работников или наиболее подготовленных стрелков команды, проводящей стрельбу, подчиняется руководителю стрельбы, отвечает за сохранность оружия и боеприпасов на огневом рубеже и своими действиями помогает руководителю стрельбы.

12. Чистка оружия и подготовка его к стрельбе должны проводиться в специально отведенном месте под наблюдением дежурного.

13. При проведении соревнований, тренировочных сборов с участием спортсменов и команд из других населенных пунктов, в местах их проведения руководителями мероприятий организуется временное хранение оружия и боеприпасов. Для этой цели используются стационарные помещения, отвечающие требованиям, установленным для хранения оружия и боеприпасов.

14. Организация, проводящая сборы или соревнования, своим приказом назначает лицо, персонально ответственное за сохранность оружия и боеприпасов.

2. Правила и меры безопасности

15. Безопасность при стрельбе обеспечивается высокой дисциплинированностью всех ее участников, четкой организацией стрельб и точным соблюдением установленных правил и мер безопасности.

В каждом тире (стрельбище, стрелковом стенде) на основании настоящих Правил с учетом особенностей и местных условий разрабатывается и вывешивается на видном месте инструкция по правилам и мерам безопасности, которую должны твердо знать и выполнять все участники стрельб.

16. В тире (на стрельбище, стрелковом стенде) должна обеспечиваться безопасность стрелков и окружающих лиц, а также исключаться возможность проникновения в огневую зону людей и животных.

17. Стрелки, не изучившие материальную часть оружия, не умеющие с ним обращаться и не знающие правил и мер безопасности, к стрельбе не допускаются.

18. Все команды в тире, на стрельбище, стрелковом стенде подаются руководителем стрельбы или судейской коллегией.

Ведение огня разрешается только после команды "старт".

Заряжать оружие (и снаряжать магазин пистолета в стрельбе на 25 м) разрешено только на отведенной стрелку позиции и только после команды "заряжай".

По окончании стрельбы по командам "стоп", "разряжай" оружие разряжается, после чего стреляющий докладывает "оружие разряжено". Затем оружие осматривается, неизрасходованные патроны возвращаются руководителю стрельбы.

19. Ведение огня каждым стреляющим должно немедленно прекращаться по команде или самостоятельно в случаях появления людей или животных в огневой зоне.

20. Вне линии огня любое оружие должно находиться в чехле, футляре или коробке (ящике), стендовое оружие должно быть в собранном виде, а у полуавтоматического открыты затворы. Вынимать оружие из чехла, футляра можно только на линии огня, причем винтовки можно вынимать только после вызова участников на линию огня, а пистолеты (револьверы) только после команды "приготовиться".

Стендовое оружие, находящееся в пирамидах, на стрелковых площадках, должно быть разряжено. Стендовые ружья заряжаются и разряжаются только на стрелковых местах, при этом стволы должны быть обращены в зону огня.

21. Стрелок на траншейном стенде может закрыть ружье только после того, как стрелок слева изготовится к выстрелу. Переходя из одного стрелкового места на другое, стрелок должен переносить ружье открытым, а автоматическое ружье - разряженным, с поднятым вверх стволом. При переходе стрелка с пятого стрелкового места на первое ружье должно быть раскрыто, патроны и гильзы из него вынуты.

22. Полуавтоматические ружья можно заряжать не более чем двумя патронами.

Винтовку (даже если у нее есть магазин) можно заряжать только одним патроном.

Пистолет (револьвер) можно заряжать не более чем пятью патронами.

23. При выполнении упражнения и во время тренировки стрелок может положить оружие (выпустив его из рук) только с направлением ствола в сторону линии огня (винтовка или стендовое ружье может быть поставлено в пирамиду) только после того, как вынуты патрон и магазин. При этом затворы винтовок и пистолетов должны оставаться открытыми, а у пневматического оружия должен быть отведен рычаг взводителя или открыт пулеприемник.

Во всех видах стрельбы во время выполнения упражнения оружие с линии огня может быть вынесено только с разрешения руководителя стрельбы или судьи.

24. Если в зоне стрельбы внезапно появились люди, животные или создалась опасная обстановка, руководитель стрельбы или судья обязан немедленно прервать стрельбу, подав команды "стоп" и "разряжай".

25. После последнего выстрела в упражнении (или после того, как поданы команды "стоп", "разряжай") стрелок должен немедленно разрядить оружие и, не оставляя своей огневой позиции, предъявить руководителю стрельбы или судье оружие с открытым затвором, чтобы тот убедился, что оно разряжено.

26. Запрещается:

выдавать неисправное оружие для стрельбы;

находясь вне линии огня, изготавливаться к стрельбе и прицеливаться в мишени или другие предметы;

стрелять или заряжать оружие на линии огня без разрешения руководителя стрельбы или судьи;

поворачивать оружие на линии огня в сторону от направления стрельбы при всех действиях с оружием (при стрельбе, перезаряжении, задержке, осечке и т.п.);

прикасаться к оружию, когда в зоне стрельбы находятся люди или животные;

стрелять из неисправного оружия;

оставлять на линии огня заряженное оружие или с закрытым затвором;

оставлять оружие без присмотра, брать в руки или прикасаться к оружию без разрешения стрелка, в распоряжении которого оно находится;

выносить заряженное оружие с линии огня;

стрелять по предметам, не относящимся к выполнению упражнения (по рамам, тросам, аппаратуре, флажкам, номерам щитов и т.д.);

иметь на стендовых ружьях погонные ремни;

поворачиваться с закрытым стендовым ружьем в сторону зрителей, а также уходить со стрелковых мест, не вынув из ружья патроны и стреляные гильзы;

целиться и стрелять в мишень другого стрелка, стрелять по птицам и животным, появившимся в зоне огня;

тренироваться с закрытым стендовым ружьем вне стрелковой площадки.

27. В случае, когда стрельба прерывается (по техническим и другим причинам) у всех стрелков ружья должны быть открыты. Закрывать ружье можно только после разрешения руководителя стрельбы или судьи.

3. Обязанности лиц, руководящих стрельбой
и обслуживающих стрельбу

28. Руководитель стрельбы или судья в тире, на стрельбище и стрелковом стенде отвечает за точное соблюдение участниками стрельб установленного порядка, условий отрабатываемых упражнений, а также правил и мер безопасности. Ему подчиняются все лица, обслуживающие стрельбу.

29. Руководитель стрельбы (главный судья соревнований) обязан:

1) перед началом стрельбы:

проверить соответствие мишенного оборудования условиям стрельб, а также надежность его работы и исправность перекрытий блиндажа, наличие связи с блиндажом;

назначить дежурного по огневому рубежу, при необходимости оцепление, проинструктировать их и наблюдать за точным выполнением ими своих обязанностей;

получить оружие и боеприпасы на складе под роспись;

проверить знание стрелками правил и мер безопасности при проведении стрельб;

произвести расчет стреляющих на смены, вызвать на линию огня очередную смену;

указать для нестреляющих смен место для ожидания (на стрельбище - не ближе 20 метров от линии огня);

убедившись в готовности тира, стрельбища, стрелкового стенда, в отсутствии в зоне огня людей, животных, а также в готовности стреляющих к стрельбе, дать команду приступить к стрельбе;

2) во время стрельбы:

руководить стрельбой и вести учет результатов стрельбы;

выдавать стрелкам патроны на линии огня и вести учет расхода патронов;

обеспечить соблюдение стрелками правил стрельбы и мер безопасности;

следить, чтобы на линии огня, кроме стрелков стреляющей смены, не было посторонних лиц;

проверять оружие стрелков каждой стреляющей смены, окончивших выполнение упражнения и убеждаться в том, что оно разряжено;

немедленно подать команду о прекращении стрельбы при нарушении стреляющими правил и мер безопасности, при появлении в зоне огня людей или животных;

3) по окончании стрельбы:

проверить, чтобы оружие было разряжено и убедиться, что в нем не осталось патронов;

организовать чистку оружия;

сдать оружие и неизрасходованные боеприпасы на склад;

4) в непредвиденных ситуациях:

отстранять от участия в стрельбе стрелков, а также выдворять за пределы тира, стрельбища, стрелкового стенда представителей команд или тренеров, если они допускают неспортивное поведение, нарушают распорядок соревнований и требования настоящих Правил;

при несчастных случаях, происшедших во время стрельбы, немедленно дать команду прекратить стрельбу, организовать оказание пострадавшему медицинской помощи, сообщить в ближайший врачебный пункт, вышестоящие организации и в органы внутренних дел.

30. Дежурный по огневому рубежу обязан:

1) перед началом стрельбы:

принять под расписку от руководителя стрельбы оружие и боеприпасы, находящиеся на огневом рубеже;

иметь на левой руке красную нарукавную повязку;

2) во время стрельбы:

безотлучно находиться на огневом рубеже и следить за сохранностью полученного оружия, боеприпасов и за соблюдением стрелками мер безопасности;

без разрешения руководителя стрельбы не допускать посторонних лиц на огневой рубеж;

3) по окончании стрельбы:

сдать руководителю полученное оружие и оставшиеся боеприпасы;

собрать стреляные гильзы и привести линию огня в порядок.

4. Обязанности руководителей организаций по
обеспечению правил и мер безопасности при
проведении соревнований и учебно-тренировочных стрельб

31. Руководители организаций несут ответственность за точное выполнение установленных правил и мер безопасности участниками соревнований и учебно-тренировочных стрельб.

32. Руководители организаций - организаторов проведения стрельб обязаны обеспечить:

оборудование тиров, стрельбищ и стрелковых стендов в соответствия с условиями обеспечения безопасности стрелков и окружающих и исключение проникновения в огневую зону людей и животных;

разработку с учетом специфики строения тира (стрельбища, стрелкового стенда) и в соответствии с требованиями настоящих Правил инструкции о правилах и мерах безопасности при стрельбе, вывесить ее на видном месте и обеспечить ее строгое выполнение штатными работниками и лицами сторонних организаций, допущенными к стрельбе;

разработку с учетом особенностей охраняемого объекта (тира, стрельбища, стрелкового стенда) пропускного и внутриобъектового режима и его строгое выполнение;

содержание оружия, боеприпасов, мишенного оборудования и приборов в исправном состоянии;

инструктирование перед каждой стрельбой руководителей стрельб, судей соревнований, ведение журнала регистрации инструктажа;

подготовку тиров, стрельбищ и стрелковых стендов к стрельбе;

оказание помощи пострадавшим и требовать от руководителей стрельб и судей строгого соблюдения правил и мер безопасности;

строгое выполнение требований настоящих Правил и правил соревнований по пулевой и стендовой стрельбе;

наличие в местах проведения занятий, соревнований укомплектованной аптечки для оказания первой медицинской помощи участникам стрельб и телефона.

(Специалисты: Мартина Н.А., Склярова И.В.)

Қазақстан Республикасында спортпен шұғылдану кезiнде және үйрену мақсатында қаруды қолданудың ережесi туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2000 жылғы 31 қазан N 1636. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 11 тамыздағы № 670 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 11.08.2023 № 670 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Жекелеген қару түрлерiнiң айналымына мемлекеттiк бақылау жасау туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30 желтоқсандағы Заңын iске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:

1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасында спортпен шұғылдану кезiнде және үйрену мақсатында қаруды қолданудың ережесi бекiтiлсiн.

2. Қазақстан Республикасының орталық және жергiлiктi атқарушы органдары заңнамада белгiленген тәртiппен өздерiнiң қолданыстағы нормативтiк құқықтық кесiмдерiн осы қаулыға сәйкес келтiрудi қамтамасыз етсiн.

3. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi және жариялауға жатады.

Қазақстан Республикасының

Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2000 жылғы 31 қазандағы N 1636 қаулысымен бекiтiлген

Қазақстан Республикасында спортпен шұғылдану кезiнде
және үйрену мақсатында қаруды қолданудың ережесi

Осы Ереже "Жекелеген қару түрлерiнiң айналымына мемлекеттiк бақылау жасау туралы" Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 30 желтоқсандағы Заңының 18-бабының 6-тармағын iске асыру мақсатында әзiрлендi.

Осы Ереже спортпен шұғылдану кезiнде және үйрену мақсатында қаруды қолданудың тәртiбiн реттейдi.

1. Жалпы ережелер

1. Тирлерде, атыс жүргiзетiн арнайы орындарда және атыс стендтерiнде iрi калибрлi, кiшi калибрлi, пневматикалық және стендтi қарудан атыс, егер оларды ашуға және жұмыс iстеуiне iшкi iстер органдарының рұқсаты болған жағдайда жүргізiлуi мүмкiн.

2. Тирлерде, атыс орындарында және атыс стендтерiнде атыс жүргізу спорт жұмысының жоспары (күнтiзбелiк жоспары) немесе сабақ кестесi бойынша қатаң, тек үйрету және/немесе спорт ұйымдары (бұдан әрi - ұйымдар) басшыларының өкiмiмен жүргiзiледi.

3. Оқ ату және стендтiк атыс бойынша республикалық, облыстық, аудандық, қалалық барлық жарыстар, сондай-ақ разрядтық нормаларды тапсыру жөнiндегi бiлiктiлiк жарыстары тек төрешiлер алқасының басшылығымен өткiзiледi.

Төрешiлер алқасының құрамын жарысты өткiзушi ұйымның басшысы бекiтедi. Төрешiлер алқасы өз жұмысын осы ереженiң талаптарына және жарыс ережелерiне сәйкес ұйымдастырады. Бас төрешi жарыстардың басшысы болып табылады, олардың өткiзiлуiн қамтамасыз етедi және жарысқа қатысушылардың ережелердi және атыс кезiндегi қауiпсiздiк шараларын сақтауына жауап бередi.

4. Барлық оқу-жаттығу атыстарын (спортшылардың жарыстарға дайындығы, секциялар мен оқу топтарындағы практикалық сабақтар, разрядтық нормаларды тапсыру дайындығы бойынша жаттығу атыстары) атыс жетекшiлерi жүргiзедi.

5. Атысты басқаруға штаттағы жаттықтырушылар, жаттықтырушы-ұстаздар, нұсқаушы-әдiскерлер, нұсқаушылар жiберiледi. Ұйымдар басшылары атыс жетекшiлерiмен қауiпсiздiк шаралары мен ережелерi бойынша жүйелi нұсқау өткiзедi, содан соң нұсқау алғандар нұсқау берудi тiркеу журналына қол қояды. Қоғамдық жаттықтырушылар (нұсқаушылар) атыс жетекшiлiгiне рұқсат алу үшiн қоғамдық кадрларды даярлау бағдарламасы бойынша белгiленген тәртiппен оқу курсынан өтiп, сынақ тапсырулары тиiс, соның нәтижесiнде қоғамдық жаттықтырушы (нұсқаушы) атағы және куәлiгi берiледi.

Атысушылардың атыс кезiнде ереже мен қауiпсiздiк шараларын сақтауына ұйымдар мен атыс басшылары жауап бередi.

6. Атыс жетекшiлерiнiң тiзiмi сабақ кестесiне сәйкес жасалады және оны ұйымдардың бiрiншi басшылары бекiтедi.

7. Тирлерге, атыс алаңдарына және атыс стендтерiне штаттағы қызметкерлердi, спорт клубының мүшелерiн және атыс жетекшiлерiн өткiзу рұқсат қағазы бойынша, ал атушы спортшыларды - атыс орнын жалға алған ұйымдардың әкiмшiлiгi растаған тiзiм бойынша, жеке басын куәландыратын құжаттарды көрсеткен кезде жүргiзiледi.

8. Қаруды қоймадан беру қаруды уақытша пайдалануға беру кiтабы бойынша жүргiзiледi.

Қаруды алып кiру (алып шығу), оның iшiнде жалға алған ұйымдарда, iшкi iстер органдарының нұсқаулықтарының талаптарына сәйкес жүргiзiледi.

9. Атыс жетекшiсiне жаттығу атыстары мен жарыстарды өткiзуге арналған патрондарды беру қоймадан оқ-дәрiлердi үлестiру-тапсыру ведомосы бойынша жүргізiледi.

10. Сабақтарды өткiзу үшiн алынған қару мен пайдаланылмаған патрондар, қоймаға оларды берген күнi қайтарылуы тиiс. Қару мен патрондарды алған сабақтардың (атыстардың) жетекшiсi олардың сақталуына дербес жауап бередi.

11. Тирлерде, атыс жүргiзетiн орындарда, атыс стендтерiнде, атыс жүргiзу кезiнде жетекшiден басқа, қарулар мен оқ-дәрiлердiң сақталуын және қауiпсiздiк шараларының сақталуын қадағалайтын, атыс шебi бойынша кезекшi тағайындалады.

Атыс шебi бойынша кезекшi штаттағы қызметкерлердiң немесе дайындығы мейлiнше шыңдалған атқыштар командасы қатарынан тағайындалады, атысты жүргiзушi атыс басшысына бағынады, атыс шебiнде қарулар мен оқ пен оқ-дәрiлердiң сақталуына жауап бередi және өз әрекеттерiмен атыс жетекшiсiне көмектеседi.

12. Қаруды тазалау және оны атысқа дайындау кезекшiнiң қадағалауымен арнайы бөлiнген жерде өткiзiлуi тиiс.

13. Басқа елдi мекендер пункттерiнiң қатысуымен жарыстарды, жаттығу жиындарын өткiзу кезiнде, олар өтетiн жерлерде iс-шаралар жетекшiлерi қарулар мен оқ-дәрiлердiң уақытша сақталуын ұйымдастырады. Бұл мақсат үшiн қарулар мен оқ-дәрiлердi сақтау үшiн белгiленген, талаптарға жауап беретiн, тұрақты жабдықталған үй-жайлары пайдаланылады.

14. Жиындарды немесе жарыстарды өткiзушi ұйым өзiнiң бұйрығымен қарулар мен оқ-дәрiлердiң сақталуына дербес жауап беретiн адамды тағайындайды.

2. Қауiпсiздiк ережелерi мен шаралары

15. Атыс кезiндегi қауiпсiздiк оның барлық қатысушыларының жоғары тәртiбiмен, атыстың жiтi ұйымдастырылуымен және белгiленген қауiпсiздiк ережелерi мен шаралардың дәл сақталуымен қамтамасыз етiледi.

Осы Ереже негiзiнде, әрбiр тирде (атыс алаңында, атыс стендiсiнде) жергілікті жағдайлар мен олардың ерекшеліктері ескеріле отырып, атысқа қатысушылардың барлығы жақсы бiлуi және орындауы тиiс қауiпсiздiк ережелерi мен шаралары жөнiндегi нұсқаулық әзiрленедi және көрнекi жерге iлiнедi.

16. Тирде (атыс алаңында, атыс стендiсiнде) атқыштар мен маңындағы адамдардың қауiпсiздiгi қамтамасыз етiлуi, сондай-ақ оқ атылатын аймаққа адамдар мен жануарлардың өтiп кету мүмкiндiгін болдырмауы тиiс.

17. Қарулардың материалдық бөлiгiн меңгермеген атушылар, оны қолдана алмайтындар және қауiпсiздiк шаралары мен ережелерiн бiлмейтiндер атуға жiберiлмейдi.

18. Тирде, атыс алаңында, атыс стендiсiнде барлық пәрмендердi атыс басшысы немесе төрешiлер алқасы бередi.

Атуды жүргiзуге "дайындал" деген пәрмен берiлгеннен кейiн ғана рұқсат етiледi.

Қаруды оқтау (және 25 м қашықтықтағы атыста тапанша оқ-жатардан оқ алуға) сiлтемемен бөлiнген позицияда және "оқта" деген пәрменнен кейiн рұқсат етiледi.

Атыс аяқталғаннан кейiн "тоқта", "оқты ал" деген пәрмендер бойынша қарудан оқ алынады, содан кейiн атқыш "қарудан оқ алынды" деп баяндайды. Одан соң қару тексерiледi, пайдаланылмаған патрондар атыс басшысына қайтарылады.

19. Атыс аймағында адамдардың немесе жануарлардың пайда болуы кезiнде әрбiр атқыш пәрмен бойынша немесе өз бетiмен оқ атуды дереу тоқтатады.

20. Атыс шебiнен тыс жерлерде кез келген қару қаптамада, орамда немесе қорапта (жәшiкте) болуы тиiс, стендiлiк қару жинаулы күйде, ал жартылай автоматтылар оқтығы ашық күйде болуы тиiс. Қаруды орамнан, қаптамадан шығаруға тек атыс шебiнде ғана рұқсат етiледi, сонымен бiрге винтовкаларды қатысушылар атыс шебiне шақырылғаннан кейiн, ал тапаншаларды (револьверлер) - тек "дайындал" деген пәрменнен кейiн ғана шығаруға болады.

Атыс алаңдарының пирамидаларында тұрған стендiлiк қарудың оғы алынуы тиiс. Стендiлiк мылтықтар тек атыс орындарында ғана оқталады және оғы алынады, бұл ретте ұңғылары атыс аймағына бағытталуы тиiс.

21. Траншеялық стендтегі атқыш сол жағындағы атқыш атуға дайындалғаннан кейiн ғана мылтықты жаба алады. Атқыш бiр жердегi ату орнынан екiншi жерге мылтықты ашық түрде, ал автоматты мылтықты - оғы алынған, ұңғысы жоғары көтерiлген күйде көшуi тиiс. Атқыш бесiншi атыс орнынан бiрiншi орынға ауысуы кезiнде мылтық ағытылуы керек, патрондар мен гильзалар одан алынуы тиiс.

22. Жартылай автоматтандырылған қаруларды екiден көп емес оқпен оқтауға болады.

Винтовканы (тiптi егер оның оқжатары болғанда да) бiр ғана патронмен оқтауға болады.

Тапаншаны (револьвердi) бестен аспайтын патронмен оқтауға болады.

23. Жаттығуларды орындау кезiнде және дайындық кезiнде атқыштың патрон мен оқжатар алынғаннан кейiн ғана қаруды ұңғысын оқ бағытына қаратып қоюына (қолынан шығаруына) болады (винтовка немесе стендiлiк қару пирамидаға қойылады). Бұл ретте винтовкалар мен тапаншалардың оқтамалары ашық болуы тиiс, ал пневматикалық қарудың қозғағыш тетiгi немесе оқ қабылдағышы ашық болуы тиiс.

Атыстың барлық түрлерi бойынша жаттығулар орындау кезiнде қару атыс шебiнен тек атыс жетекшiсiнiң немесе төрешiнiң рұқсатымен ғана шығарылады.

24. Егер атыс аймағында кенеттен адамдар, жануарлар пайда болса немесе қауiптi жағдай туса, атыс шебiнiң жетекшiсi немесе төрешiсi "тоқта" және "оқты ал" деген пәрмендер беру арқылы атысты тез арада тоқтатуға мiндеттi.

25. Жаттығуда соңғы рет атқаннан кейiн (немесе "тоқта" және "оқты ал" деген пәрмендер берiлгеннен кейiн) атқыш тез арада қарудан оқты алуы тиiс және өзiнiң атыс орнынан кетпей, атыс жетекшiсiне және төрешiге оқтығы ашылған қаруды, оның оғы алынғанына көз жеткiзу үшiн ұсынуы керек.

26. Мыналарға:

атыс үшiн ақауы бар қару беруге;

атыс шебiнен тыс тұрып атысқа дайындалуға және нысанаға немесе басқа да заттарға көздеуге;

атыс жетекшiсiнiң немесе төрешiнiң рұқсатынсыз атыс шебiнде қаруды оқтауға немесе атуға;

қарумен кез-келген қимыл жасағанда (атыс кезiнде, қайта оқтау кешiгу, атылмай қалуы және т.б.) қаруды атыс шебiнен басқа жаққа бұруға;

атыс аймағында адамдар немесе жануарлар болған кезде қаруды ұстауға;

ақауы бар қарудан оқ атуға;

атыс шебiнен оқталған қаруды немесе құлыпты жабық қалдыруға;

қаруды қараусыз қалдыруға атқыш қарамағындағы қаруды оның рұқсатынсыз қолға алуға немесе ұстауға;

оқталған қаруды атыс шебiнен алып шығуға;

жаттығуды орындауға жатпайтын заттарды (раманы, тросты, жабдықтарды, жалаушаны, қалқанның нөмiрлерiн және т.б.) атуға;

стендiлiк мылтықтарда иыққа асатын белбеудiң болуына;

жабық стендiлiк мылтықты көрермендерге қарай бұруға, сондай-ақ мылтықтан патрондар мен атылған гильзаларды шығармай ату орнынан кетуге;

басқа бiр атқыштың нысанасын көздеуге және оны атуға, атыс шебiнде пайда болған құстар мен жануарларды атуға;

жабық стендiлiк мылтықпен атыс алаңынан тыс жерде жаттығуға тыйым салынады.

27. Атыс үзiлген жағдайда (техникалық және басқа да себептермен) барлық атқыштардың мылтықтары ашық болуы тиiс.

Мылтықты тек атыс жетекшiсiнiң немесе төрешiнiң рұқсатынан кейiн жабуға болады.

3. Атысты басқаратын және атысқа қызмет
көрсететiн адамдардың міндеттері

28. Атыс жетекшiсi немесе төрешi тирде, атыс алаңында және атыс стендiсiнде атысқа қатысушылардың белгiленген тәртiппен жүргiзiлетiн жаттығулар шарттарын, сондай-ақ қауiпсiздiк ережесi мен шараларын дәл орындауына жауап бередi. Оған атысқа қызмет көрсететiн барлық адамдар бағынады.

29. Атыстың жетекшiсi (жарыстың бас төрешiсi):

1) атыс басталар алдында:

нысана жабдықтарының атыс шартына сәйкестiгiн тексеруге, сондай-ақ блиндаж жұмысының берiктiгi мен аралық жабудың жөнделуiн, блиндажбен байланыстың болуын тексеруге;

оқ шебi бойынша кезекшiнi тағайындауға, қажет болғанда қоршауды тағайындауға, оларға нұсқау берудi және олардың өз мiндеттерiн бұлжытпай орындауын қадағалауға;

қару мен оқ-дәрiлердi қоймадан қол қойып алуға;

атыс жүргiзу кезiнде атқыштардың қауiпсiздiк ережелерi мен шараларын бiлуiн тексеруге;

атқыштардың ауысымдарының есебiн жүргiзуге, атыс шебiне кезектi ауысымды шақыруға;

атпайтын ауысымдарға күтуге арналған орынды көрсетуге (атыс орнында-атыс шебiнен кемiнде 20 метр жерде);

тирдiң, атыс орнының, атыс стендiсiнiң дайындығына, оқ ату аумағында адамдардың, жануарлардың жоқ екенiне, сондай-ақ атқыштардың атысқа дайындығына көз жеткiзгеннен кейiн атысқа кiрiсуге пәрмен беруге мiндеттi.

2) атыс уақытында:

атысқа жетекшiлiк етуге және атыс нәтижелерiнiң есебiн жүргiзуге;

атқыштарға атыс шебiнде патрондар беруге және патрон шығысының есебiн жүргiзуге;

атқыштардың атыс ережелерi мен қауiпсiздiк шараларын сақтауын қамтамасыз етуге;

атыс шебiнде атушы ауысым атқыштарынан басқа бөтен адамдардың болмауын қадағалауға;

жаттығу орындауды аяқтаған әрбiр атушы ауысым атқыштарының қаруын тексеруге және қарудан оқтың алынғанына көз жеткiзуге;

атқыштар қауiпсiздiк ережелерi мен шараларын бұзғанда, атыс шебi аймағында адамдар немесе жануарлар пайда болған кезде тез арада атысты тоқтатуға бұйрық беруге мiндеттi.

3) атыс аяқталғаннан кейiн:

қару оғының алынғанын тексерiсте және онда патронның қалмағанына көз жеткiзуге;

қаруларды тазалауды ұйымдастыруға;

қаруды және пайдаланылмаған оқ-дәрiлердi қоймаға тапсыруға мiндеттi.

4) күтпеген жағдайларда:

егер атқыштар, команда өкiлдерi немесе бапкерлер спорттық емес мiнез-құлықтар танытса, олар жарыстардың тәртiбiн және осы Ереженiң талаптарын бұзса, атқыштарды атысқа қатысудан аластауға, сондай-ақ тирден, атыс алаңынан, атыс стендiсiнен тысқары жерге шығарып жiберуге;

атыс уақытында болған жазатайым оқиғалары кезiнде атысты дереу тоқтатуға бұйрық беруге, зардап шегушiге медициналық көмек көрсетудi ұйымдастыруға, жақын арадағы дәрiгерлiк тiрекке, жоғары тұрған ұйымдарға және iшкi iстер органдарына хабарлауға мiндеттi.

30. Оқ ату шебi бойынша кезекшi:

1) атыс басталар алдында:

атыс жетекшiсiнен оқ ату шебiндегi қару мен оқ-дәрiлердi қол қойып қабылдап алуға;

сол қолына қызыл қолбелгiсiн тағуға мiндеттi;

2) атыс уақытында:

оқ ату шебiнен кетпеуге және алған қаруларды, оқ-дәрiлердi және атқыштардың қауiпсiздiк шараларын сақтауын қадағалауға;

атыс жетекшiсiнiң рұқсатынсыз оқ ату шебiне бөтен адамдарды жiбермеуге мiндеттi;

3) атыс аяқталғаннан кейiн:

жетекшiге алған қару мен қалған оқ-дәрiлердi тапсыруға;

атылған гильзаларды жинауға және оқ ату шебiн тәртiпке келтiруге мiндеттi.

4. Ұйымдар басшыларының жарыстар мен оқу-жаттығу
атыстарын өткiзу кезiндегi қауiпсiздiк ережелерi
мен шараларын қамтамасыз ету жөнiндегi мiндеттерi

31. Ұйымдар басшылары жарысқа қатысушылардың жарыстар мен оқу-жаттығу атыстарының белгiленген қауiпсiздiк ережелерi мен шараларын дәл орындауына жауапты болады.

32. Ұйымдар басшылары-атыс өткiзудiң ұйымдастырушылары:

тирлердi, атыс алаңдарын және атыс стендiлерiн атқыштар мен маңайдағы адамдардың қауiпсiздiгін қамтамасыз ету шарттарына сәйкес жабдықтауға және оқ ату аумағына адамдар мен жануарларды өткiзбеуге;

тирдiң (атыс алаңы, атыс стендiлерi) ерекшелiктерiн ескере отырып және осы Ереженiң талаптарына сәйкес атыс кезiндегi қауiпсiздiк ережелерi мен шаралары туралы нұсқаулықтың әзiрленуiн және оның көрнекi жерге iлiнiп қойылуын, штаттағы қызметкерлердiң және атысқа жiберiлген басқа ұйымдар адамдарының оларды қатаң түрде орындауын қамтамасыз етуге;

күзетiлетiн объектiнiң (тир, атыс алаңы, атыс стендi) ерекшелiктерiн ескере отырып, өткiзу және объект iшiндегi режимнiң әзiрленуiн және оның қатаң орындалуын;

қаруды, оқ-дәрiлердi, нысана жабдығы мен приборларды оңды күйiнде ұстауға;

әрбiр атыс алдында атыс жетекшiлерiне, жарыстың төрешiлерiне нұсқау беруге, нұсқау берiлгенiн тiркеу журналын жүргізуге;

тирлердi, атыс алаңдарын және ату стендiлерiн атысқа дайындауға;

зардап шеккендерге көмек көрсетiлуiн және атыс жетекшілерi мен төрешiлерiнен қауiпсiздiк ережелерi мен шараларының қатаң сақталуын талап етуге;

оқ ату және стендiлiк атыс бойынша жарыстар ережесi мен осы Ереженiң талаптарын қатаң орындауға;

жаттығулар, жарыстар өтетiн жерлерде атысқа қатысушыларға алғашқы медициналық жәрдем көрсетуге арналған жинақталған қобдишаның және телефонның болуын қамтамасыз етуге мiндеттi.

Оқығандар: Багарова Ж.А. Икебаева .Ж.