Об утверждении Программы "Лечение и медицинская профилактика наркомании"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 15 июня 2001 года N 829. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 14 февраля 2003 г. N 159

Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемую Программу "Лечение и медицинская профилактика наркомании".
2. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
Постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 15 июня 2001 года N 829

Программа
"Лечение и медицинская профилактика наркомании"

Паспорт Программы

Наименование Программа "Лечение и медицинская профилактика
Программы наркомании"

Основание для Решение Совета Безопасности Республики Казахстан
разработки от 15 марта 2001 года

Основные Агентство Республики Казахстан по делам
разработчики здравоохранения, Министерство юстиции Республики
Казахстан, Министерство внутренних дел Республики
Казахстан, Министерство образования и науки
Республики Казахстан, Ассоциация врачей и
провизоров Республики Казахстан

Срок реализации 2001-2005 годы

Цель и задачи Цель Программы:
Программы - создание и дальнейшее укрепление в республике
стройной системы лечения и медицинской профилактики
наркомании, консолидация сил государства и общества
в деле лечения и медицинской профилактики
наркомании.

Основные задачи Программы:
- разработка и совершенствование законодательной
базы для эффективного внедрения программ лечения и
медицинской профилактики наркомании;
- совершенствование законодательства в сфере
лечения и медицинской профилактики наркомании;
- преемственность лечебно-профилактических
организаций и реабилитационных центров, независимо
от форм собственности, общественных организаций в
сфере лечения и медицинской профилактики
наркомании;
- выработка механизмов эффективного взаимодействия и
координации деятельности учреждений, независимо от
форм собственности, специализирующихся на различных
аспектах проблемы лечения и медицинской
профилактики наркомании;
- развитие лечебно-реабилитационных центров,
центров психологической поддержки личности;
- формирование и государственная поддержка
здорового образа жизни;
- кадровое обеспечение указанных учреждений,
повышение квалификации и профессионализма их
сотрудников;
- расширение сотрудничества с представителями
международных организаций, осуществляющих
деятельность в этой сфере;
- организация взаимодействия общественных
неправительственных организаций и фондов,
занимающихся вопросами лечения и медицинской
профилактики наркомании;
- информационная поддержка и формирование доверия у
населения к проводимой политике

Источники - средства республиканского и местных бюджетов;
финансирования - привлечение инвестиций;
- отчисления общественных фондов и физических лиц;
- гранты на выполнение научно-исследовательских,
профилактических и других проектов;
- ресурсы международных организаций и стран-доноров
по линии технической и консультативной помощи

Ожидаемые - создание эффективной, четко скоординированной
результаты системы противодействия распространению
наркозависимости в Республике Казахстан;
- блокирование тенденций распространения
наркозависимости в Республике Казахстан;
- разработка высоких технологий в области лечения и
медицинской профилактики наркомании;
- повышение уровня правосознания населения в
отношении противодействия распространению
наркозависимости;
- снижение уровня криминогенной ситуации в целом по
республике

Введение

Программа "Лечение и медицинская профилактика наркомании" (далее - Программа) разработана в интересах сохранения здоровья народа и генофонда казахстанского общества и является одним из звеньев системы эффективного государственного и общественного противодействия дальнейшему распространению наркомании и наркобизнеса в Республике Казахстан.
Программа принимает во внимание современные тенденции в сфере лечения и медицинской профилактики наркомании.
В последние годы наметилась устойчивая тенденция к увеличению роста немедицинского потребления наркотиков, в связи с чем существуют серьезные основания для реальной угрозы национальной безопасности и здоровью населения Республики.
Кроме того, необходимость принятия Программы обусловлена тем, что на современном этапе борьбы с наркоманией и наркобизнесом акцент должен быть сделан на лечении и профилактике наркомании в целом.
Разработка эффективной и всесторонней профилактической политики, методик лечения наркозависимых лиц невозможна без учета взглядов всех объектов и субъектов профилактической деятельности. В связи с этим возникает необходимость в сборе, учете, изучении и анализе мнений представителей всех заинтересованных сторон.
Профилактическая работа требует формулирования ясной и четкой политики, которая должна обеспечить решение конкретных задач и достижение реальных результатов.

1. Анализ современного состояния проблем ы

Как известно, непосредственным лечением и медицинской профилактикой занимаются наркологические службы. Несмотря на принимаемые государством меры по улучшению состояния наркологических служб, ситуация коренным образом не улучшилась. Практически во всех регионах республики сеть наркологических учреждений здравоохранения была либо существенно сокращена, либо утратила самостоятельное значение. Анализ показал, что по сравнению с 1990 годом в 2000 году число диспансеров сократилось в полтора раза, количество коек в 2,5 раза. За последние три года почти вдвое уменьшилось число наркологических кабинетов и наркологических фельдшерских пунктов, уменьшилось число подростковых кабинетов в наркологических организациях. Кроме того, помощь пациентам, оказываемая лечебной сетью, в основном сводилась к детоксикационным процедурам и не носила специализированный характер.
В последние годы определенное значение в лечении и медицинской профилактике наркомании стал играть негосударственный сектор здравоохранения, различные неправительственные организации. Этими организациями, зачастую не имеющими разрешения на медицинскую деятельность, создаются небольшие лечебные и реабилитационные центры, где проводится платное лечение и реабилитация наркозависимых лиц. В то же время нельзя отрицать и положительное воздействие ряда общественных организаций и фондов, например,таких, как "Казахстан без наркотиков", "Бобек" и ряда других, проводящих активную профилактическую работу среди молодежи.
Необходимо учитывать, что число лиц, употребляющих в немедицинских целях наркотические средства, психотропные вещества неуклонно растет. Особенно беспокоит увеличение этого показателя среди несовершеннолетних и женщин. Наркологические заболевания у детей и подростков только за последний год выросли в 1,5 раза. Около 12% старшеклассников употребляли наркотики хотя бы раз в жизни, причем популярными являются амфетаминовые наркотики (экстази).
Медицинская профилактика наркомании имеет немаловажное значение, поскольку она на сегодня представляет собой почти единственный путь борьбы с данными негативными явлениями. Но в то же время медицинские работники не в состоянии справиться самостоятельно с проблемой, так как наркомания - это следствие социального неблагополучия в обществе и поэтому необходим комплексный подход к решению сложившейся ситуации.
Пристрастие к наркотикам ведет к изменениям в химических процессах, происходящих в мозгу. Лечение не всегда может восстановить химическое равновесие и вернуть пациенту способность контролировать свою жизнь, поэтому важное значение наряду с лечением занимают медико-социальная реабилитация и профилактика наркомании. Между тем, необходимо учитывать, что профилактика в целом содержит два взаимосвязанных направления: профилактика в социальном направлении и профилактика в медицинском направлении, которые в совокупности позволяют обеспечить полный процесс выхода больного лица из наркотического состояния. Профилактика должна изначально иметь комплексный характер. Поэтому целесообразно ее внедрить во все организации, а не только входящие в систему здравоохранения, и она должна осуществляться всеми министерствами и ведомствами, соприкасающимися в той или иной мере с данным вопросом.

2. Цель и задачи Программы

Цель Программы:
- создание и дальнейшее укрепление в республике стройной системы лечения и медицинской профилактики наркомании, консолидация сил государства и общества в деле лечения и медицинской профилактики наркомании.
Задачи Программы:
- разработка и совершенствование законодательной базы для эффективного внедрения программ лечения и медицинской профилактики наркомании;
- совершенствование законодательства в сфере лечения и медицинской профилактики наркомании;
- преемственность лечебно-профилактических организаций и реабилитационных центров, независимо от форм собственности, общественных организаций в сфере лечения и медицинской профилактики наркомании;
- выработка механизмов эффективного взаимодействия и координации деятельности учреждений, независимо от форм собственности, специализирующихся на различных аспектах проблемы лечения и медицинской профилактики наркомании;
- развитие лечебно-реабилитационных центров, центров психологической поддержки личности;
- формирование и государственная поддержка здорового образа жизни;
- кадровое обеспечение указанных учреждений, повышение квалификации и профессионализма их сотрудников;
- расширение сотрудничества с представителями международных организаций, осуществляющих деятельность в этой сфере;
- организация взаимодействия общественных неправительственных организаций и фондов, занимающихся вопросами лечения и медицинской профилактики наркомании;
- информационная поддержка и формирование доверия у населения к проводимой политике.

3. Основные направления Программы

Программа предусматривает три этапа ее реализации:
1 этап (2001-2003 годы) - предусматривает создание нормативно- правовой базы для поддержки соответствующих учреждений, как государственных, так и негосударственных, и их обеспечение соответствующими кадрами;
2 этап (2003-2004 годы) - рассчитан на укрепление Республиканского и региональных реабилитационных центров, а также содействие в укреплении позиций негосударственного сектора здравоохранения, занимающихся этими проблемами;
3 этап (2004-2005 годы) - блокирование тенденций к распространению наркомании в республике.
Дальнейшее углубление экономических реформ и социальное неблагополучие в обществе требуют реформирования в социальной сфере, законодательного урегулирования возникающих общественных отношений. В этих целях необходимо дальнейшее законодательное урегулирование следующих направлений:
- поддержка государственных и частных структур в системе лечения и медицинской профилактики наркомании;
- изучение, внедрение новых технологий в области лечения и медицинской профилактики наркомании;
- создание научной базы для научного обоснования внедряемых методов и технологий;
- формирование образовательной базы для разных групп населения и специалистов;
- подготовка и переподготовка кадров;
- информация, коммуникация, контроль, анализ, лицензирование;
- международное сотрудничество (обмен опытом, заключение договоров, соглашений).

4. Необходимые ресурсы и источники
финансирования Программы

Реализация мероприятий Программы, требующих финансовых затрат, предусмотрена за счет:

- средств республиканского и местных бюджетов, в пределах выделенных каждому государственному органу сумм на соответствующий год;
- привлечения инвестиций.
Кроме того, для реализации Программы будут привлекаться:
- отчисления общественных фондов и физических лиц;
- гранты международных организаций и стран-доноров по линии технической и консультативной помощи;
- ресурсы международных организации и стран-доноров по линии технической и консультативной помощи.
Расходы, осуществляемые в 2001 году в рамках республиканского бюджета, будут финансироваться в пределах средств, установленных Законом Республики Казахстан Z000131_ "О республиканском бюджете на 2001 год", а расходы на 2002 и последующие годы будут корректироваться при формировании республиканского и местных бюджетов на соответствующий год.

5. Ожидаемые результаты от реализации
Программы

Программа направлена на повышение эффективности существующих форм и методов лечения и медицинской профилактики наркомании.
В результате осуществления Программы ожидается:
- создание эффективной, четко скоординированной системы противодействия распространению наркозависимости в Республике Казахстан;
- блокирование тенденций распространения наркозависимости в Республике Казахстан;
- разработка высоких технологий в области лечения и медицинской профилактики наркомании;
- повышение уровня правосознания населения в отношении противодействия распространению наркозависимости;
- снижение уровня криминогенной ситуации в целом по стране.
Эффективность механизма реализации Программы обеспечивается целенаправленными и согласованными действиями по всем направлениям борьбы с наркоманией.

6. План мероприятий по реализации Программы
"Лечение и медицинская профилактика наркомании"

N ! Мероприятия ! Форма !Ответственные! Срок ! Ожидаемый п/п ! !завершения! исполнители !исполнения! результат ____!____________________!__________!_____________!__________!_____________

___________________________________________________________________________

1. Совершенствование нормативно-правовой базы
___________________________________________________________________________
1.1. Вести работу по Проекты АЗО, Ассоциация Январь, Эффективное

внедрению программ норма- врачей и про- декабрь внедрение

лечения и медицин- тивных визоров (по ежегодно программ

ской профилактики правовых согласованию) лечения и ме-

наркомании актов дицинской

профилактики

наркомании

1.2. Создать в Интернете Проект АЗО, МЮ, 3 Координация и

web сайт "Лечение межведом- Ассоциация квартал контроль

и медицинская ственного врачей и прови- 2002 г. деятельности

профилактика нар- приказа зоров (по сог- медицинских и

комании" ласованию) общественных

организаций,

занимающихся

проблемами

наркомании

1.3. Разработать Проекты АЗО, МВД 2 Улучшение

нормативные право- приказов квартал диагностики,

вые акты, регули- и 2003 г. повышение

рующие деятельность инструкций качества

подразделений лечения,

наркологической и сокращение

реабилитационной рецидивов

служб наркомании

1.4. Повысить качество Межведом- АЗО, АС, МВД, 4 Повышение

государственного ственный МЮ квартал достоверности

статистического приказ 2003 г. статис-

отчета и отчетности тических

по наркомании во данных по

всех ведомствах наркомании в

республике

___________________________________________________________________________

2. Укрепление центров (отделений) медико-

социальной реабилитации для лиц, больных наркоманией

___________________________________________________________________________

2.1. Проводить регулярное Информа- АЗО Постоян- Предупреж-

обследование лиц, ция но дение и

подозреваемых в Прави- раннее

употреблении нарко- тельству выявление

тиков, в медицинских Респуб- наркомании

организациях амбула- лики

торного звена Казах-

общесоматической стан

сети

2.2. Обеспечить медицин- Проекты АЗО, МВД, 2 Повышение

ские учреждения, норма- акимы областей, квартал качества и

оказывающие нарко- тивных гг. Астаны и 2004 г. эффективности

логическую помощь, право- Алматы наркологи-

необходимой мате- вых ческой

риально-технической актов помощи насе-

базой лению РК

2.3. Обеспечить тех- Приказы АЗО, МВД, 3 Своевремен-

ническое и лабора- предсе- акимы областей, квартал ная и качес-

торное оснащение дателя и гг. Астаны и 2003 г. твенная

медицинских учрежде- министра, Алматы диагностика

ний для проведения решения состояния

наркологической акимов наркотичес-

экспертизы, кого

освидетельствования опьянения

состояний нарколо-

гического опьянения

2.4. Обеспечить комплекс Инфор- АЗО, МОН, МЮ, Январь, Повышение

мероприятий - мация МВД июнь образователь-

образовательных Прави- ежегодно ного уровня

циклов, направленных тельству государствен-

на повышение и Респуб- ных органов в

усовершенствование лики области

специализации для Казах- наркомании

работников СМИ, стан

педагогов, медицинс-

ких сотрудников,

сотрудников МВД, не-

правительственных ор-

ганизаций, зани-

мающихся вопросами

лечения и медицинской

профилактики

наркозависимых

2.5. Разработать единую Межведом- МОН, АЗО 3 Повышение

учебную программу в ственный квартал образователь-

школах, средних и приказ 2002 г. ного уровня

высших учебных учащихся и

заведениях по пред- студентов по

мету "Валеология" вопросам

на всей территории наркомании

республики с обяза-

тельным включением

в предмет вопросов

профилактики и

последствий

наркомании

2.6. Организовать в Сов- АЗО, МОН 3 Подготовка

средних медицинских местный квартал высокопроф-

учебных заведениях приказ 2003 г. фессиональных

специальную подго- специалистов

товку среднего ме- среднего

дицинского персонала звена в

для работы в нарко- области

логических наркологии

организациях

2.7. Повсеместно создать Приказы МКИОС, АЗО, 1 Своевременное

круглосуточные министра акимы областей, квартал профессио-

"Телефоны доверия" и пред- гг. Астаны и 2004 г. нальное

для проведения седателя, Алматы консультиро-

анонимных консуль- решения вание по

таций по вопросам акимов вопросам

наркомании с разме- наркомании

щением их номеров в

средствах массовой

информации (СМИ)

2.8. Проводить информа- Информа- АЗО, МКИОС, Январь, Формирование

ционно-пропаганди- ция МОН, акимы июнь негативного

стскую работу, Прави- областей, гг. ежегодно отношения к

направленную на тельству Астаны и наркотикам

формирование нега- Респуб- Алматы

тивного отношения лики

общества к Казах-

наркотикам стан

___________________________________________________________________________

3. Блокирование тенденций к распространению

наркомании в республике

___________________________________________________________________________

3.1. Проводить семинары- Приказ МОН 3 Профилактика

тренингы с коор- министра квартал употребления

динаторами Казах- 2001 г. вредных

станской школьной веществ среди

программы по про- учащихся

филактике употребле- общеобразова-

ния вредных веществ тельных школ

в общеобразова-

тельной школе

3.2. Вести разъясни- Инфор- АЗО, МОН, Январь, Улучшение

тельную работу с мация МВД, МЮ июнь процесса

населением по Прави- ежегодно реабилитации

созданию терпимого тельству лиц, больных

отношения к лицам, Респуб- наркоманией

больным наркоманией лики

Казах-

стан

3.3. Оказывать содействие Проекты МОН, МКИОС, 1 Привлечение

созданию и деятель- норма- акимы квартал молодежи к

ности молодежных тивных областей, гг. 2005 г. проведению

общественных орга- право- Астаны и антинарко-

низаций, направлен- вых Алматы тической

ной на борьбу с актов пропаганды

распространением

наркомании

3.4. Проводить пресс- Инфор- МОН, МЮ, АЗО Январь, Повышение

конференции с мация июнь уровня знаний

участием педагогов Прави- ежегодно студентов по

и специалистов по тельству вопросам

валеологии в высших Респуб- наркомании

учебных заведениях лики

Казах-

стан

3.5. Внести всем вузам и Приказ МОН 2 Привитие

колледжам в свои министра квартал наркотичес-

уставы дополнения, 2003 г. кого

обязывающие админи- иммунитета,

страцию учебных снижение

заведений регулярно количества

рассматривать на лиц, употреб-

совещаниях с учас- ляющих

тием правоохрани- наркотические

тельных органов средства,

состояние профилак- среди

тики и предупреждения молодежи

наркомании среди

студенческой и

учащейся молодежи

3.6. Проводить широкую Инфор- МО, КНБ (по Январь, Повышение

разъяснительную мация согласова- июнь уровня нарко-

работу по профи- Прави- нию), МВД, ежегодно тического

лактике наркомании тельству АЗО иммунитета

среди военнослужащих Респуб- военнослу-

и курсантов военных лики жащих и кур-

учебных заведений Казах- сантов по

стан вопросам

наркомании,

уменьшение

количества

лиц, употреб-

ляющих

наркотические

средства

3.7. Проводить социоло- Инфор- АЗО Январь, Повышение

гические исследо- мация июнь уровня знаний

вания среди Прави- ежегодно наркопотреби-

наркопотребителей с тельству телей об

целью выяснения их Респуб- опасности

знаний о последс- лики употребления

твиях употребления Казах- наркотиков

наркотиков стан

3.8. Вести информационный Инфор- МИД, МВД, Январь, Выявление

обмен по динамике мация АЗО июнь закономер-

заболеваемости Прави- ежегодно ностей

наркоманией со тельству динамики

странами СНГ и Респуб- заболе-

дальнего зарубежья лики ваемости

Казах- наркоманией

стан

3.9. Вести работу по Инфор- МИД, МЮ, МВД, Январь, Улучшение

привлечению тех- мация АЗО июнь деятельности

нической и иной Прави- ежегодно наркологи-

помощи международных тельству ческой

организаций и стран- Респуб- службы

доноров для оказания лики

поддержки деятель- Казах-

ности наркологи- стан

ческой службы

___________________________________________________________________________

"Нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу" бағдарламасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы. 2001 жылғы 15 маусым N 829 Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2003.02.14. N 159 қаулысымен.

Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:

1. Қоса беріліп отырған "Нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу" бағдарламасы бекітілсін.

2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2001 жылғы 15 маусымдағы
N 829 қаулысымен
бекітілген

"Нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу"
бағдарламасы

Бағдарлама паспорты

Бағдарламаның "Нашақорлықты емдеу медициналық және алдын алу"
атауы бағдарламасы

Әзiрлеу үшiн Қазақстан Республикасы Қауiпсiздiк Кеңесiнiң
негiздеме 2001 жылғы 15 наурыздағы шешiмi

Негiзгi Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау iсi
әзiрлеушiлер жөнiндегi агенттiгi, Қазақстан Республикасының
Әдiлет министрлiгi, Қазақстан Республикасының
Iшкi iстер министрлiгi, Қазақстан Республикасының
Бiлiм және ғылым министрлiгi, Қазақстан
Республикасының Дәрiгерлер мен дәрi жасаушылар
қауымдастығы

Iске асыру 2001-2005 жылдар
мерзімі

Бағдарламаның Бағдарламаның мақсаты:
мақсаты мен - республикада нашақорлықты емдеудiң және
мiндеттерi медициналық алдын алудың бiрыңғай жүйесiн құру
және одан әрi нығайту, нашақорлықты емдеу және
медициналық алдын алу iсiнде мемлекет пен
қоғамның күштерiн топтастыру.
Бағдарламаның негiзгi мiндеттерi:
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын
алу бағдарламасын тиiмдi енгiзу үшiн заң базасын
әзiрлеу және жетiлдiру;
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын
алу саласындағы заңдарды жетiлдiру;
- меншiк нысанына қарамастан емдеу-алдын алу
ұйымдары мен оңалту орталықтарының, қоғамдық
ұйымдардың нашақорлықты емдеу және медициналық
алдын алу саласындағы сабақтастығы;
- меншiк нысанына қарамастан, нашақорлықты
емдеу және медициналық алдын алу проблемасының
әртүрлi қырларына мамандандырылған мекемелердiң
тиiмдi өзара iс-қимылы мен олардың қызметiн
үйлестiрудiң тетіктерiн жасау;
- емдеу-оңалту орталықтарын, адамды психологиялық
қолдау орталықтарын дамыту;
- салауатты өмiр салтын қалыптастыру және
мемлекеттiк қолдау;
- көрсетiлген мекемелерді кадрлармен қамтамасыз
ету, олардың қызметкерлерiнiң бiлiктiлiгi мен
кәсіпқойлығын арттыру;
- осы салада қызмет iстейтiн халықаралық
ұйымдардың өкiлдерiмен арадағы ынтымақтастықты
кеңейту;
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын
алу мәселелерiмен айналысатын үкiметтiк емес
қоғамдық ұйымдар мен қорлардың өзара iс-әрекет
жасауын ұйымдастыру;
- жүргiзiлiп жатқан саясатқа ақпараттық қолдау
көрсету және халықтың сенiмiн қалыптастыру
Қаржыландыру - республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң
көздерi қаражаттары;
- инвестицияларды тарту;
- қоғамдық қорлар мен жеке тұлғалардың аударған
ақшасы;
- ғылыми-зерттеу, алдын алу және басқа да
жобаларды орындауға бөлiнген гранттар;
- техникалық және консультациялық көмек бағыты
бойынша халықаралық ұйымдар мен донор
елдердiң ресурстары
Күтiлетiн - Қазақстан Республикасында есiрткiге тәуелдiлiктiң
нәтижелер таралуына қарсы iс-әрекеттiң тиiмдi, айқын
үйлестiрiлген жүйесiн құру;
- Қазақстан Республикасында есiрткiге
тәуелдiлiктiң таралу үрдiсiне тосқауыл қою;
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын
алу саласында жоғары технологиялар әзiрлеу;
- есiрткiге тәуелдiлiктiң таралуына қарсы
iс-әрекетке қатысты халықтың құқықтық таным
деңгейiн көтеру;
- жалпы республика бойынша қылмыстық ахуалдың
деңгейiнiң төмендеуi

Кiрiспе

"Нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу" бағдарламасы (әрi қарай - Бағдарлама) халықтың денсаулығын және қазақстандық қоғамның тектiк қорын сақтау мүддесiнде әзiрлендi және Қазақстан Республикасында нашақорлық пен есiрткi бизнесiнiң одан әрi таралуына қарсы тиiмдi мемлекеттiк және қоғамдық әрекет жүйесiнiң бiр буыны болып табылады.
Бағдарлама нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу саласындағы қазiргi заманғы үрдiстердi назарға алады.
Соңғы жылдары есiрткiнi медициналық мақсатта тұтынбаудың арта түскен тұрақты үрдiсi байқалып отыр, осыған орай, Республиканың ұлттық қауiпсiздiгi мен халқының денсаулығына төнген нақты қатерлер үшiн айтарлықтай негiздер болып отыр.
Сонымен қатар Бағдарламаны қабылдау қажеттiгi нашақорлыққа және есiрткi бизнесiне қарсы күрестiң қазiргi кезеңiнде нашақорлықты емдеу мен алдын алуға жалпы назар аударылуы тиiс екенiнен туындап отыр.
Алдын алу қызметiнiң барлық объектiсi мен субъектiсiнiң пiкiрлерiн ескермей, тиiмдi және жан-жақты алдын алу саясатын, нашақорлыққа бейiм адамдарды емдеу әдiстемесiн әзiрлеу мүмкiн болмайды. Осыған орай барлық мүдделi тараптар өкiлдерiнің пiкiрлерiн жинау, есепке алу, зерделеу және талдау қажеттiгi туындайды.
Алдын алу жұмысы нақты мiндеттердi шешудi және шынайы нәтижелерге қол жеткiзудi қамтамасыз етуi тиiс айқын және анық саясат құруды талап етедi.

1. Проблеманың қазiргi жай-күйiн талдау

Белгiлi болып отырғанындай, тiкелей емдеумен және медициналық алдын алумен наркологиялық қызметтер айналысады. Мемлекеттiң наркологиялық қызметтердiң жағдайын жақсарту жөнiндегi қолданып жатқан шараларына қарамастан, ахуал түбегейлi түрде жақсара қойған жоқ, қайта керiсiнше болып отыр. Iс жүзiнде республиканың барлық аймағында денсаулық сақтаудағы наркологиялық мекемелердiң желiлерi не елеулi түрде қысқартылды, не дербес мәнiн жоғалтты. Талдау, 1999 жылмен салыстырғанда 2000 жылы диспансерлер саны бiр жарым есе, кереуеттер саны 2,5 есе қысқартылғанын көрсеттi. Соңғы үш жылдың iшiнде наркологиялық кабинеттер мен наркологиялық фельдшерлiк пункттердiң саны екi есеге жуық азайды, наркологиялық ұйымдардағы жасөспiрiмдер кабинеттерiнiң саны азайған. Сонымен қатар, емдеу желiсiнiң емделуге келушiлерге көрсететiн көмегi, негiзiнен детоксикациялық процедуралармен шектелген және мамандандырылған сипат алмаған.
Соңғы жылдары нашақорлықты емдеу мен алдын алуда денсаулық сақтаудың мемлекеттiк емес секторы, түрлi үкiметтiк емес ұйымдар белгiлi бiр маңызға ие бола бастады. Мұндай, көбiнесе медициналық қызметке рұқсаты жоқ ұйымдар емдеу және оңалтудың шағын орталықтарын құрған, онда нашақорлыққа бейiм адамдарды ақылы түрде емдеу және оңалту жүргiзiледi. Дегенмен, жастар арасында белсендi алдын алу жұмыстарын жүргiзетiн, мәселен: "Есірткiсiз Қазақстан", "Бөбек" сияқты және басқа да бiрқатар қоғамдық ұйымдар мен қорлардың оң әсерiн де терiске шығаруға болмайды.
Есiрткi құралдарын, психотроптық заттарды медициналық мақсатта тұтынбайтын адамдардың саны ұдайы өсiп отырғанын ескеру қажет. Әсiресе бұл көрсеткiштiң кәмелетке толмағандар мен әйелдердiң арасында өсiп отырғаны алаңдатады. Наркологиялық аурулар тек соңғы жылдың өзiнде балалар мен жасөспiрiмдерде 1,5 есе өскен. 12%-дай жоғары сынып оқушылары өмiрiнде бір рет болсын есiрткiлердi тұтынған, оның үстiне, амфетаминдiк есiрткiлер (экстаз) кең тарап отыр.
Нашақорлықты медициналық алдын алудың зор маңызы бар, өйткенi ол, бүгiнгi таңда аталмыш терiс құбылыспен күресудiң бiрден бiр жолы. Дегенмен де, медицина қызметкерлерiнiң проблеманы өз бетiнше шешуге жағдайлары келмейдi, өйткенi нашақорлық - қоғамдағы әлеуметтiк қолайсыздықтың салдары, сол себептi де қалыптасқан жағдайды шешуге кешендi көзқарас қажет.
Есiрткiге құмарлық мидағы жүрiп жататын химиялық процестердi өзгертiп жiбередi. Емдеу химиялық тепе-теңдiктi үнемi қалпына келтiре бермейдi және пациентке өз өмiрiн бақылау қабiлетiн қайтарып бере алмайды, сондықтан да, емдетумен қатар нашақорлықты медициналық-әлеуметтiк оңалту және алдын алу маңызды орын алады. Десек те, алдын алудың жалпы алғанда, өзара байланысқан мынандай екi бағыты болатынын ескеру қажет: әлеуметтiк бағыттағы алдын алу және медициналық бағыттағы алдын алу, олар өзара бiрлесiп ауру адамның нашақорлыққа түскен жағдайдан шығуының толық процесiн қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi. Алдын алу әуел бастан кешендi сипатта болуы тиiс. Сондықтан оны денсаулық сақтау жүйесінiң ғана емес, басқа жүйелердiң де барлық ұйымдарына енгiзу және ол аталмыш мәселеге белгiлi бiр дәрежеде қатысы бар барлық министрлiктер мен ведомстволарда жүзеге асырылуы тиiс.

2. Бағдарламаның мақсаты мен мiндеттерi

Бағдарламаның мақсаты:
- республикада нашақорлықты емдеудiң және медициналық алдын алудың бiрыңғай жүйесiн құру және одан әрi нығайту, нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу ісiнде мемлекет пен қоғамның күштерiн топтастыру.

Бағдарламаның міндеттерi:
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу бағдарламасын тиiмдi енгiзу үшiн заң базасын әзiрлеу және жетiлдiру;
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу саласындағы заңдарды жетiлдiру;
- меншiк нысанына қарамастан емдеу-алдын алу ұйымдары мен оңалту орталықтарының, қоғамдық ұйымдардың нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу саласындағы сабақтастығы;
- меншiк нысанына қарамастан, нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу проблемасының әртүрлi қырларына мамандандырылған мекемелердiң тиiмдi өзара iс-қимылы мен олардың қызметiн үйлестiрудiң тетiктерiн жасау;
- емдеу-оңалту орталықтарын, адамды психологиялық қолдау орталықтарын дамыту;
- салауатты өмiр салтын қалыптастыру және мемлекеттiк қолдау;
- көрсетiлген мекемелердi кадрлармен қамтамасыз ету, олардың қызметкерлерiнiң бiлiктiлiгi мен кәсiпқойлығын арттыру;
- осы салада қызмет iстейтiн халықаралық ұйымдардың өкiлдерiмен арадағы ынтымақтастықты кеңейту;
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу мәселелерiмен айналысатын үкiметтiк емес қоғамдық ұйымдар мен қорлардың өзара іс-әрекет жасауын ұйымдастыру;
- жүргiзiлiп жатқан саясатқа ақпараттық қолдау көрсету және халықтың сенiмiн қалыптастыру.

3. Бағдарламаның негiзгi бағыттары

Бағдарлама оны іске асырудың үш кезеңiн көздейдi:
1 кезең (2001-2003 жылдар) - мемлекеттiк те, мемлекеттiк емес те тиiстi мекемелерді қолдау үшiн нормативтiк құқықтық базаларды құруды және оларды тиiстi кадрлармен қамтамасыз етудi көздейдi;
2 кезең (2003-2004 жылдар) - Республикалық және аймақтық оңалту орталықтарын нығайтуға, сондай-ақ осы проблемалармен айналысатын мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторының ұстанымын нығайтуға жәрдемдесуге есептелген;
3 кезең (2004-2005 жылдар) - республикада нашақорлықтың таралу үрдiсiне тосқауыл қою.
Экономикалық реформаларды одан әрi тереңдету және қоғамдағы әлеуметтiк қиыншылықтар әлеуметтiк саланы реформалауды, туындайтын қоғамдық қатынастарды заңнамалық реттеудi қажет етедi. Осы мақсаттарда мына бағыттарды одан әрi заңнамалық реттеу қажет:
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу жүйесiнде мемлекеттік және жеке құрылымдарды қолдау;
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу саласындағы жаңа технологияларды зерделеу, енгiзу;
- енгiзiлетiн әдiстер мен технологияларды ғылыми тұрғыда негiздеу үшiн ғылыми база құру;
- халықтың түрлi топтары мен мамандар үшiн бiлiм беру базаларын қалыптастыру;
- кадрлар даярлау және қайта даярлау;
- ақпарат, коммуникация, бақылау, талдау, лицензиялау;
- халықаралық ынтымақтастық (тәжiрибе алмасу, шарттар, келiсiмдер жасасу).

4. Бағдарламаны қаржыландырудың
қажеттi ресурстары мен көздерi

Қаржы шығыстарын қажет ететiн Бағдарламаның iс-шараларын iске асыру мыналардың есебiнен көзделген:
- әрбiр мемлекеттік органға тиiстi жылға бөлiнген сома шегiнде республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң қаражаты;
- инвестицияларды тарту.
Сонымен қатар бағдарламаны іске асыру үшiн мыналар тартылады:
- қоғамдық қорлар мен жеке тұлғалардың аударған ақшасы;
- техникалық және консультациялық көмек бағыты бойынша халықаралық ұйымдар мен донор елдердiң гранттары;
- техникалық және консультациялық көмек бағыты бойынша халықаралық ұйымдар мен донор елдердiң ресурстары.
2001 жылы республикалық бюджет шеңберiнде жүзеге асырылатын шығыстар "2001 жылға арналған республикалық бюджет туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген қаражат шегiнде қаржыландырылатын болады, ал 2002 жылы және одан кейiнгi жылдары жұмсалатын шығыстар тиiстi жылға арналған республикалық және жергiлiктi бюджеттердi қалыптастыру кезiнде түзетiлетін болады.

5. Бағдарламаны іске асырудан күтiлетiн нәтижелер

Бағдарлама нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алудың қолданылып жүрген нысандары мен әдiстерiнiң тиiмдiлiгiн арттыруға бағытталған.
Бағдарламаны жүзеге асыру нәтижесiнде мыналар күтiледi:
- Қазақстан Республикасында есiрткiге тәуелдiлiктiң таралуына қарсы іс-әрекеттiң тиiмдi, айқын үйлестiрiлген жүйесiн құру;
- Қазақстан Республикасында есiрткiге тәуелдiлiктiң таралу үрдiсiне тосқауыл қою;
- нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу саласында жоғары технологиялар әзiрлеу;
- есiрткiге тәуелдiлiктiң таралуына қарсы iс-әрекетке қатысты халықтың құқықтық таным деңгейiн көтеру;
- жалпы елiмiз бойынша қылмыстық ахуалдың деңгейiнiң төмендеуi.
Бағдарламаны iске асыру тетiгiнiң тиiмдiлiгi нашақорлыққа қарсы сан салалы күрестiң барлық бағыты бойынша нысаналы және келiсiлген іс-әрекеттерiмен қамтамасыз етiледi.

6. "Нашақорлықты емдеу және медициналық алдын алу"
бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

N ! Іс-шаралар !Аяқтау нысаны! Жауапты ! Орындау ! Күтілетін р/н! ! ! орындаушылар ! мерзімі ! нәтиже

1. Нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру

1.1. Нашақорлықты Нормативтік ДСА, Дәрігерлер Қаңтар, Нашақорлықты
емдеу және құқықтық мен дәрі желтоқсан емдеу және
медициналық кесімдер жасаушылар жыл сайын медициналық
алдын алу жобалары қауымдастығы алдын алу
бағдарламасын (келісім бағдарламасын
енгізу бойынша бойынша) тиімді енгізу
жұмыс жүргізу

1.2. Интернетте Ведомство. ДСА, ЕХҚМ, 2002 Нашақорлық
"Нашақорлықты аралық ӘдМ, Дәрі. жылдың проблемасымен
емдеу және бұйрық герлер мен 3-тоқсаны айналысатын
медициналық жобасы дәрі жасау. медициналық
алдын алу" шылар қауым. және қоғамдық
web сайтын дастығы ұйымдардың
ашу (келісім қызметін
бойынша) үйлестіру және
бақылау

1.3. Наркологиялық Бұйрықтар ДСА, ІІМ 2003 жылдың Диагностиканы
және оңалту мен 2-тоқсаны жақсарту,
қызметтері нұсқаулықтар. емдеу сапасын
бөлімшелерінің дың жобалары арттыру, наша.
қызметін қорлықтың
реттейтін қайталануын
нормативтік қысқарту
құқықтық
кесімдерді
әзірлеу

1.4. Барлық Ведомство. ДСА, СА, 2003 жылдың Республикада
ведомстводағы аралық ІІМ, ӘдМ 4-тоқсаны нашақорлық
нашақорлық бұйрық жөніндегі
жөніндегі статистикалық
мемлекеттік деректердің
статистикалық нақтылығын
есеп пен арттыру
есептілік
сапасын
арттыру
---------------------------------------------------------------------------
2. Нашақорлықпен ауыратын адамдарға арналған
медициналық-әлеуметтік орталықтарды (бөлімшелерді) нығайту

2.1. Есірткіні Қазақстан ДСА Ұдайы Нашақорлықтың
пайдалануға Республикасының алдын алу және
сезікті Үкіметіне оны ерте
адамдарды ақпарат анықтау
медициналық
ұйымдардың
жалпы
соматикалық
желідегі
амбулаториялық
бөлімінде
ұдайы
тексеріп
отыру

2.2. Наркологиялық Нормативтік ДСА, ІІМ, 2004 жылдың ҚР халқына
көмек құқықтық облыстардың, 2-тоқсаны наркологиялық
көрсететін кесімдер Астана және көмектің
медициналық жобалары Алматы сапасы мен
мекемелерді қалаларының тиімділігін
қажетті әкімдері арттыру
материалдық-
техникалық
базамен
қамтамасыз
ету

2.3. Наркологиялық Министр мен ДСА, ІІМ, 2003 жылдың Наркологиялық
сараптама төрағаның облыстардың, 3-тоқсаны мас болу
жүргізу, бұйрықтары, Астана және жағдайына
наркологиялық әкімдердің Алматы уақытылы және
мас болу шешімдері қалаларының сапалы диагноз
жағдайын әкімдері қою
анықтауды
өткізу үшін
медициналық
мекемелерді
техникалық
және
зертханалық
жарықтандырумен
қамтамасыз
ету

2.4. Іс-шаралар Қазақстан ДСА, БҒМ, Қаңтар, Мемлекеттік
кешені: Республикасының ӘдМ, ІІМ маусым органдардың
- Есірткіге Үкіметіне жыл сайын нашақорлық
тәуелділерді ақпарат саласындағы
емдеу және білім беру
медициналық деңгейлерін
алдын алу арттыру
мәселелерімен
айналысатын
БАҚ
қызметкерлері,
педагогтар,
медициналық
қызметкерлер,
әлеуметтік
қызметкерлер,
ІІМ, үкіметтік
емес ұйымдар
қызметкерлері
үшін
мамандандыруды
арттыруға және
жетілдіруге
бағытталған
білім беру
кезеңдерін
қамтамасыз ету

2.5. Мектептерде, Ведомство. БҒМ, ДСА 2002 жылдың Нашақорлық
орта және аралық 3-тоқсаны мәселелері
жоғары оқу бұйрық бойынша
орындарында оқушылар мен
нашақорлықтың студенттердің
алдын алу және білім деңгейін
оның салдары көтеру
мәселелерін
"Валеология"
пәніне міндетті
түрде қоса
отырып, пән
бойынша
республиканың
барлық
аумағында
бірыңғай оқу
бағдарламасын
әзірлеу

2.6. Медициналық орта Бірлескен ДСА, БҒМ 2003 жылдың Нашақорлық
оқу орындарында бұйрық 3-тоқсаны саласында орта
наркологиялық буындағы жоғары
ұйымдарда жұмыс кәсіби
істеу үшін орта мамандарды
медициналық дайындау
қызметкерлерді
арнайы даярлауды
ұйымдастыру

2.7. Нөмірлерін Министр мен МАКМ, ДСА, 2004 жылдың Нашақорлық
бұқаралық төрағаның облыстардың, 1-тоқсаны мәселелері
ақпараттық бұйрықтары, Астана және бойынша
құралдарында әкімдердің Алматы уақытылы
жариялай отырып, шешімдері қалаларының кәсібі
нашақорлық әкімдері консультация
мәселелері беру
жөнінде жасырын
кеңестер беру
үшін тәулік
бойғы "Сенім
телефондарын"
барлық жерде
құру

2.8. Қоғамның Қазақстан ДСА, МАКМ, Қаңтар, Есірткіге
есірткіге Республика. БҒМ, маусым теріс көзқарас
жағымсыз сының облыстардың, жыл сайын қалыптастыру
пікірін Үкіметіне Астана және
қалыптастыруға ақпарат Алматы
бағытталған қалаларының
ақпараттық- әкімдері
насихат
жұмысын
жүргізу
---------------------------------------------------------------------------
3. Республикада нашақорлықты тарату үрдісіне тосқауыл қою

3.1. Жалпы білім Министрдің БҒМ 2001 жылдың Жалпы білім
беретін бұйрығы 3-тоқсаны беретін мек.
мектептерде тептер оқу.
зиянды заттарды шыларының
пайдаланудың арасында зиян.
алдын алу ды заттарды
жөніндегі пайдаланудың
қазақстандық алдын алу
мектеп
бағдарламасын
үйлестіру.
шілермен
семинар-
жаттығулар
өткізу

3.2. Нашақорлықпен Қазақстан ДСА, БҒМ, Қаңтар, Нашақорлықпен
ауыратын Республика. ІІМ, ӘдМ маусым ауыратын
адамдарға сының жыл сайын адамдарды
төзімділік Үкіметіне оңалту
жасау жөнінде ақпарат процесін
тұрғындармен жақсарту
түсіндіру
жұмысын
жүргізу

3.3. Нашақорлықты Нормативтік БҒМ, МАКМ, 2005 жылдың Жастарды
таратуға құқықтық облыстардың, 1-тоқсаны есірткіге
қарсы күреске кесімдер Астана және қарсы насихат
бағытталған жобалары Алматы жүргізуге
қоғамдық қалаларының тарту
жастар әкімдері
ұйымдарын құру
мен қызметіне
жәрдем көрсету

3.4. Жоғары оқу Қазақстан БҒМ, ӘдМ, Қаңтар, Студенттердің
орындарының Республика. ДСА маусым нашақорлық
валеология сының жыл сайын мәселелері
бойынша Үкіметіне бойынша білім
педагогтары мен ақпарат деңгейін көтеру
мамандарының
қатысуымен
баспасөз-
конференциясын
өткізу

3.5. Барлық жоғары Министрдің БҒМ 2003 жылдың Жастар арасында
оқу орындары бұйрығы 2-тоқсаны есірткі иммуни.
мен колледждер тетін дағдылан.
өздерінің дыру, есірткі
жарғыларына оқу құралдарын
орындарының пайдаланатын
әкімшілігін адамдардың санын
құқық қорғау азайту
органдарының
қатысуымен
өтетін
кеңестерде
студенттер және
оқушы жастар
арасында
нашақорлықтың
алдын алу мен
ескертудің
жай-күйін ұдайы
қарауды
міндеттейтін
толықтырулар
енгізу

3.6. Әскери Қазақстан ҚорМ, ҰҚК Қаңтар, Нашақорлық
қызметшілер мен Республика. (келісім бойынша), маусым мәселелері
әскери оқу сының ІІМ, ДСА жыл сайын бойынша
орындары Үкіметіне әскери
курсанттарының ақпарат қызметшілер
арасында мен курсан.
нашақорлықтың ттардың
алдын алу есірткі
жөнінде кең иммунитет.
көлемді інің дең.
түсіндіру гейін
жұмысын жүргізу арттыру,
есірткі
құралдарын
пайдаланатын
адамдардың
санын азайту

3.7. Есірткіні Қазақстан ДСА Қаңтар, Есірткі
пайдаланудың Республика. маусым пайдаланушы.
салдары туралы сының жыл сайын лардың есір.
білімін анықтау Үкіметіне ткіні пайда.
мақсатында ақпарат лану қаупі
есірткі туралы білім
пайдаланушылар. деңгейін
дың арасында арттыру
социологиялық
зерттеулер
жүргізу

3.8. ТМД және алыс Қазақстан СІМ, ІІМ, Қаңтар, Нашақорлық
шет елдермен Республика. ДСА маусым ауруының
нашақорлық сының жыл сайын даму
ауруының даму Үкіметіне үрдісінің
үрдісі бойынша ақпарат заңдылығын
ақпараттық анықтау
алмасу жүргізу

3.9. Наркологиялық Қазақстан СІМ, ӘдМ, Қаңтар, Наркологиялық
қызметтің Республика. ІІМ, ДСА маусым қызметтің
жұмысына қолдау сының жыл сайын жұмысын
көрсету үшін Үкіметіне жақсарту
халықаралық ақпарат
ұйымдар мен
донор елдердің
техникалық және
өзге де көмегін
тарту жөнінде
жұмыс жүргізу
---------------------------------------------------------------------------