О Программе развития туристской отрасли на 2003-2005 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 29 декабря 2002 года N 1445

      В целях реализации государственной политики в области туризма, создания условий для его развития как одной из важных отраслей экономики страны Правительство Республики Казахстан постановляет:

      1. Утвердить прилагаемую Программу развития туристской отрасли на 2003-2005 годы (далее - Программа).

      2. Центральным, местным исполнительным и иным государственным органам обеспечить своевременное выполнение Программы.

      3. Агентству Республики Казахстан по туризму и спорту 2 раза в год в январе и июле представлять в Правительство Республики Казахстан информацию о ходе реализации Программы.

      4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан Мухамеджанова Б.А.

      5. Настоящее постановление вступает в силу со дня подписания.

       Премьер-Министр
      Республики Казахстан

        Утверждена постановлением     
Правительства Республики Казахстан 
от 29 декабря 2002 года N 1445   

Программа развития туристской отрасли на
2003-2005 годы  <*>
 

        Сноска. Внесены изменения - постановлением Правительства РК от 28 апреля 2004 г.  N 476 .

  1. Паспорт

Наименование      Программа развития туристской отрасли на
                  2003-2005 годы
 
  Основание для      Указ Президента Республики Казахстан от 17
разработки        февраля 2000 года N 344 "О дальнейших мерах
                  по реализации Стратегии развития в Казахстане
                  до 2030 года", поручение Руководителя
                  Администрации Президента Республики
                  Казахстан от 20 декабря 2001 года N 4867.

Основной          Агентство Республики Казахстан по туризму и
разработчик       спорту.

Цель Программы    Главная цель Программы - создание
                  современного высокоэффективного и
                  конкурентоспособного туристского комплекса,
                  обеспечивающего широкие возможности для
                  удовлетворения потребностей казахстанских и
                  иностранных граждан в разнообразных
                  туристских услугах, разработка экономических
                  и правовых механизмов развития отрасли и
                  реализация мер на государственном уровне по
                  обеспечению качества турпродукта Казахстана.

Задачи Программы  В соответствии с поставленными целями
                  первоочередными задачами Программы являются:
                  обеспечение системы новых подходов
                  государственного регулирования в туризме,
                  отвечающих изменившимся социально-экономическим
                  условиям, целям, принципам и задачам
                  осуществления туристской деятельности;
                  усиление роли государства в управлении,
                  регулировании взаимодействия между
                  исполнительными органами и организациями,
                  действующими в сфере туризма, через
                  республиканский уполномоченный орган;
                  совершенствование нормативной правовой
                  базы развития туризма в Республике Казахстан,
                  механизма государственного регулирования в этой
                  сфере;
                  принятие мер по кадровому, научно-методическому,
                  рекламно-информационному обеспечению туристской
                  отрасли;
                  развитие инфраструктуры туризма. Разработка
                  комплекса мер по содействию модернизации
                  материальной базы туризма, активизации
                  строительства новых объектов;
                  продвижение казахстанского туристского
                  продукта на мировой рынок туристских услуг;
                  обеспечение развития малого предпринимательства,
                  стимулирование занятости населения в области
                  туризма и обслуживающей сфере;
                  создание условий для инвестирования и других форм
                  финансирования, кредитования субъектов отрасли.

Сроки реализации  2003-2005 годы
Программы

Финансирование    Предполагаемые расходы для реализации Программы 
Программы         составляют: из республиканского бюджета - на 2003 
                  год - 32604 тыс. тенге, 2004 год - 34028 тыс. 
                  тенге, 2005 год - 35729 тыс. тенге; из местного 
                  бюджета - на 2003 год - 125989,7 тыс. тенге, 
                  2004 год - 131389 тыс. тенге, 2005 год - 142854 
                  тыс. тенге, а также возможно привлечение других 
                  средств.
 

  Ожидаемые         Предполагается обеспечить стабильный рост общего
результаты        потока туристов:
                  по внутреннему туризму объемы увеличатся с
                  56 тысяч человек в 2003 году до 90 тысяч человек
                  в 2005 году;
                  по въездному туризму - с 24 тысяч туристов в
                  2003 году до 60 тысяч к концу 2005 года.
                  За период с 2003 по 2005 годы поступления в
                  бюджет от въездного туризма составят 111,3
                  млн. долларов США.

  2. Введение

      Программа развития туристской отрасли на 2003-2005 годы (далее - Программа) разработана в соответствии с  Указом Президента Республики Казахстан от 17 февраля 2000 года N 344 "О дальнейших мерах по реализации Стратегии развития в Казахстане до 2030 года".
      Программа охватывает основные проблемы обеспечения устойчивого развития отрасли, как приоритетного сектора экономики.
      В рамках исполнения обязательств Ташкентской декларации глав тюркоязычных государств от 21 октября 1996 года Республикой Казахстан были подписаны  Указ Президента Республики Казахстан от 30 апреля 1997 года N 3476 "О реализации Ташкентской декларации глав тюркоязычных государств, проекта ЮНЕСКО и Всемирной туристской организации по развитию инфраструктуры туризма на Великом Шелковом пути в Республике Казахстан",  Указ Президента Республики Казахстан от 27 февраля 1998 года N 3859 "О Государственной программе "Возрождение исторических центров Великого Шелкового пути, сохранение и преемственное развитие культурного наследия тюркоязычных государств, создание инфраструктуры туризма".
      В целях развития туристской инфраструктуры и продвижения казахстанского туристского продукта на мировой рынок был принят ряд постановлений Правительства Республики Казахстан: от 26 октября 2000 года  N 1604 "Об утверждении Плана мероприятий по формированию туристского имиджа Казахстана на 2000-2003 годы", от 30 октября 2000 года  N 1631 "Об образовании Координационного совета по туризму", от 29 декабря 2000 года  N 1947 "О первоочередных мерах развития туристской отрасли", 6 марта 2001 года  постановлением Правительства Республики Казахстан N 333 утверждена Концепция развития туризма в Республике Казахстан.
      Современная туристская индустрия, базирующаяся на уникальном природном и культурном потенциале Республики Казахстан, разнообразии ландшафта и природы, способном удовлетворить любые запросы туристов, является естественным системообразующим фактором гибкой интеграции туризма в систему мировых хозяйственных связей, одной из наиболее динамично развивающихся и эффективных по отдаче на вложенный капитал отраслью.
      Комплексная реализация казахстанского турпродукта, основанная на развитии смежных с туризмом отраслей (транспортно-коммуникационная инфраструктура, сервис, строительство, страхование и др.) и стимулировании инвестиционной активности, обеспечит стабильный рост занятости, доходов страны и населения.
      В связи с достижением пределов рекреационной емкости традиционных районов мирового туристского рынка и необходимостью обновления и расширения списка посещаемых территорий у Казахстана возникает реальная возможность занять свою нишу в системе международного туризма.
      Большая роль отводится координации политики развития и планирования в туристской отрасли на межгосударственном, государственном и частном уровнях, обеспечению форм государственного управления и поддержки развития туризма в Республике Казахстан на базе скоординированного механизма - Программы развития туристской отрасли на 2003-2005 годы.

  3. Анализ современного состояния туристской отрасли

      На текущий момент существует множество нерешенных проблем развития туристской отрасли в республике. Объективно сложился ряд факторов, препятствующих становлению отрасли. Это прежде всего слабый менеджмент как в самой туристской индустрии, так и в смежных с ней отраслях, а также износ основных фондов имеющихся объектов туристской инфраструктуры.
      До настоящего времени не рассматривались вопросы о влиянии туризма на национальную, внутреннюю и экономическую безопасность страны, а также обеспечение безопасности пребывания иностранных туристов в Казахстане.
      Государственные органы по статистике не выделяли туризм как самостоятельную отрасль. Однако работа по совершенствованию учета туристских показателей проводилась в соответствии с рекомендациями Всемирной туристской организации. В этих целях ежегодно пересматривались формы статистической отчетности, и в настоящее время вводятся новые бланки обследования. Туризм представляет собой пример межотраслевой деятельности, что требует внедрения вспомогательного счета.
      Одним из главнейших вопросов развития туристской отрасли является проблема финансирования, для решения которой необходимо:
      обеспечить соответствующий уровень государственного и частного менеджмента;
      обеспечить четкую координацию действий центральных и региональных уровней власти;
      содействовать развитию частных инициатив;
      разработать эффективную систему продвижения казахстанского турпродукта на внешние и внутренние рынки;
      принять необходимые нормативные правовые акты по вопросам инвестирования и налогообложения;
      упростить процедуры въезда иностранных туристов в Казахстан;
      сформировать информационное пространство отрасли.
      Важным аспектом развития туризма в Казахстане является развитие социального туризма, в том числе детского, являющегося основой реализации прав казахстанцев на отдых и одним из главных факторов развития рынка социальных услуг.
      Как показывает анализ статистики туристского рынка, с 1996 по 2000 годы наблюдается снижение всех основных показателей туризма более чем в 3 раза (приложения 1, 2). За период с 1996 по 2000 годы сложилось отрицательное сальдо по перемещению через границу туристов из числа иностранных граждан и резидентов Республики Казахстан, т.е. выезжало больше чем въезжало. Доля выездного туризма составляет 45,8 процента, внутреннего - 37,9 процента, а въездного - 16,3 процента.
      Общее число обслуженных туристскими организациями туристов в 2000 году составило всего 146915 человек, что на 36 процентов меньше, чем в 1999 году.

      Въездной туризм

      Анализ статистики въездного туризма по странам показывает, что с 1996 года по 2000 год доля туристов, прибывающих из стран СНГ, продолжала уменьшаться в среднем на 2,5 тысячи человек в год.
      В структуре въездного туризма в рассматриваемом периоде наибольшую долю составили туристы из стран дальнего зарубежья, число которых с 1995 по 1999 год увеличивалось по сравнению с предыдущим годом примерно в 1,5 раза.
      В 2000 году среди всей численности посетителей-нерезидентов, воспользовавшихся услугами туристских организаций (23868 человек), доля туристов из стран СНГ составила около 14 процентов, из стран дальнего зарубежья - около 86 процентов.
      В целом, в 2000 году в Республике Казахстан побывали туристы примерно из 80 стран.
      В основном услугами туристских организаций воспользовались нерезиденты из России, Кыргызстана, Узбекистана, Украины, Таджикистана. Наибольший поток туристов-нерезидентов из стран дальнего зарубежья наблюдался из Германии, США, Великобритании, Франции, Японии, Италии, Китая, Турции, Австрии, Нидерландов.
      Среднее количество дней пребывания туристов из стран СНГ составляет 4-5 дней, из дальнего зарубежья - 17 дней.
      Анализ въездного потока туристов по целям пребывания показал, что 89,7 процента нерезидентов прибывает в Казахстан с деловыми и профессиональными целями.
      Согласно статистическим данным за время своего пребывания один иностранный турист оставляет в республике в среднем 700 долларов США.

      Выездной туризм

      Число резидентов, выезжавших за границу по туристским путевкам с 1996 по 2000 годы, также постоянно снижалось. Снижение выездного туризма происходило в основном за счет уменьшения числа туристов, выезжавших в страны дальнего зарубежья.
      Доля казахстанских туристов, выехавших за границу в 2000 году, составила 5,4 процента от общего числа выехавших за границу резидентов, 12 процентов из них выезжало в страны СНГ, 88 процентов - в страны дальнего зарубежья.
      Всего в 2000 году туристы из Республики Казахстан посетили около 70 стран мира. При этом основная масса туристов-резидентов выезжала в Кыргызстан и Россию. Из государств дальнего зарубежья наибольшей популярностью среди жителей Казахстана пользуются Турция, Германия, Китай, Объединенные Арабские Эмираты, Таиланд, Иран.
      Количество дней пребывания казахстанских туристов в странах СНГ в среднем составляет 6 дней, в странах дальнего зарубежья - 7 дней. При этом целями выезда являются деловые и профессиональные цели (73,2 процента), досуг и отдых (16,5 процента).
      В выездном туризме большей частью преобладает шоп-туризм.

      Внутренний туризм

      В 1996-1997 годах на внутреннем туристском рынке туристскими фирмами ежегодно обслуживалось в среднем 12 тысяч человек. Этот показатель в 1998-1999 годах снизился до 2-х тысяч человек.
      Тенденция к снижению объемов внутреннего туризма продолжает иметь место и в настоящее время. Так основные показатели по этому виду туризма в 2000 году были ниже показателей 1999 года на 23 процента (приложение 3).

       3.1. Общая прибыль, генерируемая от деятельности туристских организаций
      Доход, полученный от оказания туристских услуг, распределяется между туристскими организациями (отечественными и иностранными) и государством (налоги и сборы). Наибольший доход, связанный с туристской деятельностью, создает выездной туризм - 77 процентов. Въездной туризм обладает большим потенциалом в генерировании дохода, поскольку, несмотря на небольшую численность въезжающих в Казахстан туристов (16,3 процента от общего потока), он составляет 13 процентов дохода от деятельности турорганизаций. Внутренний туризм, занимая 38 процентов в общем объеме туристского потока, генерирует только 10 процентов дохода (приложение 4).
      В государственный бюджет от общего дохода генерируемого туристскими организациями в виде налогов и сборов перечисляется 51 процент.
      На сегодняшний день наибольший доход (62 процента) Республика Казахстан получает от деятельности туристских организаций, работающих на выездном направлении, въездной туризм дает 24 процента дохода, внутренний туризм - 14 процентов. Практика развития мирового туризма показывает, что все государства заинтересованы в первую очередь в развитии въездного и внутреннего туризма, так как первый вид обеспечивает валютные поступления в казну государства - доход, а второй аккумулирует средства внутри государства и способствует развитию инфраструктуры туризма.

        3.2. Туристские организации
      За период с 1996 по 1999 годы количество туристских организаций возрастало ежегодно примерно на 40 турфирм. В 2000 году по сравнению с 1999 годом их количество увеличилось на 265 (62 процента).
      По статистическим данным на 1 января 2001 года в Казахстане функционируют 690 туристских организаций, 639 (93 процента) из которых представлены малыми предприятиями с численностью персонала от 5 до 50 человек. Ими реализуется 72 процента общего объема туристских услуг. Малые туристские организации приносят республике доход в размере 7,6 млн. долларов США или 79 процентов всего дохода, получаемого Казахстаном от деятельности турорганизаций в целом.
      Средние туристские фирмы с численностью персонала от 50 до 250 человек (43) составляют 6 процентов от общего числа туристских организаций. На их долю приходится 28 процентов туристского потока и 21 процент дохода (2,1 млн. долларов США).
      Крупных туристских организаций в Казахстане - 8. Их деятельность охватывает лишь 0,4 процента всего потока туристов и в основном ориентирована на предоставление визовых, экскурсионных и прочих услуг, не входящих в стоимость туристской путевки. Доход Республики Казахстан от их деятельности составляет 1,72 тыс. долларов США (0,02 процента всего дохода от деятельности турорганизаций).

        3.3. Состояние развития туризма в разрезе областей
      Наряду с общей тенденцией снижения объема туристского потока в республике с 1998-2000 годы наблюдался спад туристской активности и в регионах страны (приложение 5).
      В 2000 году за счет роста деловой активности отмечен некоторый подъем туристской деятельности (по сравнению с 1999 годом) в Актюбинской, Восточно-Казахстанской, Западно-Казахстанской, Карагандинской, Мангистауской областях, которые не являются традиционными центрами туризма. В последние годы причиной развития здесь въездного, выездного и внутреннего туризма является бизнес.
      Одновременно с этим наблюдалось сокращение объемов туристского потока в традиционных туристских регионах: Южно-Казахстанской, Алматинской областях и в городе Алматы.
      Наибольшие объемы въездного туризма распределены между городами Астана, Алматы, Карагандинской, Восточно-Казахстанской, Алматинской, Атырауской и Актюбинской областями. При этом с деловыми и профессиональными целями в эти регионы приезжает 89 человек из 100.
      Практически во всех областях Казахстана среднее количество дней пребывания туристов-нерезидентов составляет менее 1 дня, кроме города Алматы и Атырауской области (4-5 дней).
      Выездной туризм наиболее развит в городах Алматы, Астане, Карагандинской, Павлодарской, Алматинской, Актюбинской, Мангистауской, Жамбылской и Восточно-Казахстанской областях. Целью поездок граждан Казахстана в эти регионы являются деловые и профессиональные интересы (73 человек из 100), а также досуг и отдых (16 человек из 100).
      Наибольшее развитие внутреннего туризма отмечается в городах Астане, Алматы, Восточно-Казахстанской, Карагандинской, Западно-Казахстанской, Южно-Казахстанской и Павлодарской областях.

       3.4. Инфраструктура туризма
      Объекты размещения туристов
      В Республике Казахстан 319 объектов размещения туристов: из них гостиниц - 159, санаториев - 34, зон отдыха - 29, домов отдыха - 26, туристских баз - 17, оздоровительных лагерей - 13, гостевых домов - 12, санаториев-профилакториев - 11, охотничьих домов - 10, профилакториев - 8.
      Большинство гостиниц (149) размещено в городах Астане, Алматы Карагандинской, Восточно-Казахстанской и Южно-Казахстанской областях. 66 процентов из их числа относится к субъектам малого предпринимательства, 29 процентов - к субъектам среднего предпринимательства и только 5 процентов (8 гостиниц) относится к крупным организациям.
      Из общего числа гостиниц 87 процентов находится в частной, 9 процентов - в коммунальной собственности и 4 процента образованы совместно с иностранными участниками.
      Единовременная вместимость гостиниц в 2000 году составляет 16389 мест, число всех номеров 9124. Низкая загруженность (всего 20 процентов в 2000 году) и увеличение расходов на содержание устаревшей материально-технической базы привели к превышению расходов над доходами в деятельности большинства гостиниц. В 2000 году убыток от эксплуатации гостиничного комплекса в целом по республике составил 15,6 тыс. долларов США.
      Основные доходы государством получены от гостиничных комплексов в Актюбинской, Атырауской, Карагандинской, Мангистауской, Павлодарской, Северо-Казахстанской, Южно-Казахстанской областях. В остальных регионах гостиницы работали с убытками. Отрицательное сальдо сложилось в работе гостиниц городов Астаны, Алматы, Кызылординской, Восточно-Казахстанской, Западно-Казахстанской областей.
      Основную долю расходов, определяющую убыточность всех объектов размещения, составляют заработная плата работникам, налоги и прочие платежи в бюджет. Исключение составляют молодежные общежития и горные турбазы, расходы в которых на капитальный и текущий ремонты, приобретение оборудования составляют наименьшую долю.
      Наибольшие доходы республике приносит деятельность гостиниц с ресторанами, которые представляют более распространенную категорию объектов данного типа.
      Как показывает анализ развития туристской отрасли, состояние существующей инфраструктуры туризма подошло к критическому уровню из-за ветхости многих гостиниц и других мест проживания и питания туристов, построенных в 50-60 годы.
 
        Транспорт
      1) Международные аэропорты.
      На сегодня Казахстан располагает аэропортами, имеющими допуск к международным авиаперевозкам по временной схеме: РГП "Международный аэропорт "Астана", ОАО "Международный аэропорт "Алматы", ОАО "Международный аэропорт "Актобе", ОАО "Международный аэропорт "Актау", ОАО "Международный аэропорт "Акжол", ОАО "Международный аэропорт "Атырау", ОАО "Международный аэропорт "Аулие-ата", ОАО "Международный аэропорт "Семейавиа", ОАО "Международный аэропорт "Сары-арка", ОАО "Аэропорт "Усть-Каменогорск", ОАО "Аэропорт "Павлодар", ОАО "Аэропорт "Шымкент", ОАО "Аэропорт "Петропавловск", ОАО "Аэропорт "Костанай".
      2) Железные дороги.
      Территорию Республики Казахстан с севера на юг пересекают 3 ветви железных дорог, которые связывают южный регион Казахстана с западной, центральной, северной и восточной частями Казахстана. Наиболее развита сеть железных дорог в граничащем с Россией северном регионе республики.
      Казахстан имеет железнодорожные выходы в 3 соседние страны: Россию, Кыргызстан, Китай.
      3) Автомобильные дороги.
      Наибольший интерес для развития туризма представляют следующие дороги:
      1. Бишкек - Алматы - Хоргос;
      2. Шымкент - Кызылорда - Актюбинск - Уральск - Самара;
      3. Алматы - Караганда - Петропавловск - Челябинск;
      4. Алматы - Караганда - Астана - Костанай - Челябинск;
      5. Омск - Павлодар - Семипалатинск - Майкапчагай;
      6. Астрахань - Атырау - Актау - Бекдаш.
      В период с 2002 по 2005 годы намечается реализация проектов по реконструкции, реабилитации и развитию объектов придорожного сервиса и инфраструктуры вдоль вышеназванных автотранспортных коридоров.
      4) Порты.
      Порт Актау на Каспийском море связывает Казахстан с портами России, Туркменистана, Азербайджана и Ирана.
      В Республике Казахстан имеются сообщения по внутренним водным путям с Российской Федерацией и Китайской Народной Республикой.
      Большинство туристов-нерезидентов для своего путешествия используют воздушный транспорт, доля которого в общем объеме перевозок туристов составляет 84,8 процентов. Железнодорожным транспортом перевозится 7,8 процентов туристов, международными автобусами - 3,5 процентов, прочими сухопутными средствами - 3,8 процентов, водным транспортом - около 0,01 процента.
      70 процентов туристов-резидентов также предпочитают воздушный транспорт. На междугородних автобусах путешествуют 22 процента, на железнодорожном транспорте - 7 процентов, прочих сухопутных средствах - 1 процент туристов.

  4. Цели и задачи Программы

        4.1. Основные цели Программы

      Главной целью Программы является создание в Республике Казахстан современного высокоэффективного и конкурентоспособного туристского комплекса, обеспечивающего широкие возможности для удовлетворения потребностей казахстанских и иностранных граждан в разнообразных туристских услугах, разработка экономических и правовых механизмов приоритетной поддержки въездного и внутреннего туризма, обеспечение устойчивого притока иностранной валюты в экономику страны, развитие смежных секторов экономики.
      Программа также направлена на достижение следующих целей:
      формирование имиджа Казахстана как привлекательного туристского объекта;
      формирование национального турпродукта и обеспечение его качества в соответствии с мировым уровнем;
      комплексное развитие туризма на основе поддержки и выбора оптимальных методов государственного регулирования отрасли.

        4.2. Основные задачи Программы

      В соответствии с поставленными целями первоочередных задач Программы являются:
      обеспечение системы новых подходов государственного регулирования в туризме, отвечающих изменившимся социально-экономическим условиям, целям, принципам и задачам осуществления туристской деятельности;
      усиление роли государства в управлении, регулировании взаимодействия между исполнительными органами и организациями, действующими в сфере туризма, через республиканский уполномоченный орган;
      совершенствование нормативной правовой базы развития туризма в Республике Казахстан, механизма государственного регулирования в этой сфере;
      принятие мер по кадровому, научно-методическому, рекламно-информационному обеспечению туристской отрасли;
      развитие инфраструктуры туризма, разработка комплекса мер по содействию модернизации материальной базы туризма, активизации строительства новых объектов;
      продвижение казахстанского туристского продукта на мировой рынок туристских услуг;
      обеспечение развития малого предпринимательства, стимулирование занятости населения в области туризма и обслуживающей сфере;
      создание условий для инвестирования и других форм финансирования, кредитования субъектов отрасли.

  5. Основные направления и механизм
реализации программы

        5.1. Развитие системы государственного регулирования
           и поддержки туристской деятельности

      В этом направлении необходимо реализовать следующие меры:
      разработать проекты нормативных правовых актов по вопросам обеспечения государственного регулирования международной торговли туристскими услугами с учетом возможного присоединения Республики Казахстан ко Всемирной торговой организации;
      совершенствовать законодательство по вопросам развития въездного и внутреннего туризма, миграции, упрощения визовых процедур, таможенного и пограничного контроля;
      совершенствовать систему статистического учета и отчетности в сфере туризма, в том числе ввести показатели, характеризующие финансовые результаты функционирования учреждений и организаций отрасли;
      подготовить предложения по совершенствованию методики формирования платежного баланса туристской отрасли с учетом рекомендаций Всемирной туристской организации и решений Статистической комиссии ООН;
      разработать политику государственного регулирования в вопросах ценообразования для определения оптимального порога рентабельности туристского бизнеса в целях обеспечения конкурентоспособности и стабильной доходности всех производителей на рынке туристских услуг;
      обеспечить безопасность национального туризма;
      развивать сотрудничество в области туризма с зарубежными странами на основе международных договоров;
      улучшить качество обслуживания туристов в соответствии с требованиями стандартизации, сертификации, лицензирования туристской деятельности;
      совершенствовать систему подготовки и повышения квалификации кадров в сфере туризма;
      обеспечить достаточный уровень финансирования отрасли, в том числе за счет привлечения кредитных ресурсов;
      обеспечить максимальный уровень координации деятельности в сфере туризма между заинтересованными центральными исполнительными и другими государственными органами, а также между государственным и частным секторами.

       5.2. Развитие и сохранение культурно-исторических и
           рекреационных зон Казахстана

      В этом направлении необходимо реализовать следующие меры:
      обеспечить сохранение и рациональное использование культурно-исторических и природно-рекреационных ресурсов;
      обеспечить пропаганду среди населения ценностей туризма и бережного отношения к окружающей среде;
      обеспечить меры по охране окружающей среды и иных туристских ресурсов;
      создать благоприятные условия для развития социального туризма среди различных социально-демографических категорий и групп населения.

        5.3. Маркетинг и продвижение казахстанского
            туристского продукта

      В этом направлении необходимо предусмотреть:
      разработку стратегии экспорта национального турпродукта и развития международного сотрудничества в области туризма;
      организацию туристских выставок и других мероприятий;
      внедрение прогрессивных унифицированных стандартов в продаже турпродуктов;
      обеспечение доступности туристских ресурсов для всех слоев населения Казахстана, максимальное удовлетворение потребностей в туристских услугах;
      разработку планов развития специализированных видов туризма в Республике Казахстан (экологического, социального, детского и юношеского, спортивно-оздоровительного, культурно-познавательного и др.);
      обеспечение развития в регионах социального и самодеятельного туризма;
      рекламно-информационное обеспечение продвижения туристского продукта на внутреннем и внешнем рынках;
      подготовку методических указаний и научно-проектных обоснований для разработки региональных программ развития туризма.

        5.4. Научно-методическое обеспечение, подготовка
            кадров и система повышения квалификации
            работников туризма

      В этом направлении необходимо:
      разработать перечень специальностей в сфере высшего, среднего профессионального и начального профессионального образования, необходимых для развития туристской отрасли;
      определить совместно с заинтересованными государственными органами меры по улучшению качества профессиональной подготовки специалистов, повышение их квалификации и переподготовки;
      создать совместно со Всемирной туристской организацией, Казахстанской туристской ассоциацией, вузами Казахстана и международными образовательными учреждениями постоянно действующие курсы профессиональной подготовки кадров для туристской отрасли;
      обеспечить проведение в республике научно-практических конференций и участие Казахстана в международных туристских событиях по ключевым проблемам развития туристской индустрии.

        5.5. Развитие материально-технической базы
            индустрии туризма

      В этом направлении необходимо предпринять меры по:
      развитию материально-технической базы туризма путем привлечения отечественных и иностранных инвестиций для реконструкции и строительства туристских объектов;
      повышению конкурентоспособности на рынке услуг авиаперевозок, развитию пассажирских перевозок на автомобильном и железнодорожном транспорте;
      разработке схемы перспективного размещения туристских объектов и развитию туристской инфраструктуры на территории Республики Казахстан;
      контролю за землепользованием и применением норм застройки в районах развития туризма;
      созданию соответствующего мировым стандартам гостинично-сервисного комплекса, а также сети туристских комплексов, этнографических музеев и зон отдыха;
      развитию в имеющихся и потенциальных туристских зонах сопутствующей инфраструктуры: телекоммуникаций, водоэлектроснабжения, канализации и системы удаления твердых отходов;
      реконструкции гостиниц и других мест проживания туристов на региональном уровне и внедрению их стандартизации в соответствии с международной практикой;
      развитию системообразующих туристских объектов (туркомплексы международного уровня) путем привлечения иностранных инвестиций;
      разработке проектов и строительству туристских объектов, в том числе средних и малых средств размещения, с учетом обеспечения их круглогодичного использования.

        5.6. Обеспечение безопасности туризма

      Программа определяет следующие приоритетные направления повышения уровня безопасности в области туризма:
      безопасность жизни и здоровья туристов;
      развитие рынка страхования в туризме;
      защита прав потребителей;
      противопожарная безопасность;
      безопасность в местах размещения и питания;
      безопасность на транспорте;
      осуществление специальной подготовки туристских кадров и контроля за соблюдением норм, правил по технике безопасности в деятельности туроператоров и турагентов по обслуживанию туристов;
      защита и охрана туристской среды; 
      информирование по вопросам защиты и безопасности;
      борьба с организованной преступностью и терроризмом;
      создание местных систем обеспечения защиты и безопасности туристов и местного населения.

        5.7. Информационное обеспечение туристской отрасли

      В этом направлении необходимо:
      провести комплексный анализ состояния и прогноза развития туристского рынка на основе интерактивной геоинформационной системы с целью наиболее эффективного использования природного и культурно-исторического потенциала Республики Казахстан;
      разработать модель территориального зонирования туристской индустрии по регионам страны в привязке к транспортным путям, инженерным и инфраструктурным объектам;
      разработать систему мер по организации электронного бронирования и введению электронных платежей за услуги турорганизаций;
      внедрить интерактивную геоинформационную систему во все смежные с туризмом отрасли.

        5.8. Основные технико-экономические условия
            для реализации Программы

      Основными технико-экономическими условиями для реализации настоящей Программы являются:
      развитие системы единого информационного пространства в отрасли;
      разработка и реализация первоочередных системообразующих турпродуктов и туробъектов, обеспечивающих устойчивое развитие туристской индустрии республики;
      разработка региональных программ развития туризма по внутриотраслевым секторам;
      оценка оптимальных объемов в инвестициях в соответствии с необходимыми темпами развития отрасли по регионам;
      создание и реализация сервисной инфраструктуры системообразующих туристских объектов;
      создание системы многоканального маркетинга, охватывающего все стадии продвижения национального турпродукта до потребителя.

        5.9. Международное сотрудничество в области туризма

      Основными направлениями развития международного сотрудничества в туристской отрасли являются:
      сотрудничество со Всемирной туристской организацией (ВТО), реализация трансконтинентального проекта ЮНЕСКО и ВТО "Комплексное исследование Шелкового пути", участие на сессиях Генеральной Ассамблеи ВТО и других мероприятиях, проводимых этой организацией;
      реализация ранее подписанных и заключение новых международных соглашений с иностранными государствами о сотрудничестве в области туризма;
      участие в крупнейших международных туристских выставках и ярмарках, проведение ежегодной казахстанской международной туристской выставки;
      разработка и реализация следующих международных проектов:
      "Страна древних тюрков" (Казахстан-Россия-Монголия-Китай);
      ежегодная международная ярмарка народных промыслов в г. Астане - "Этнографический базар".

  6. Необходимые ресурсы и источники их финансирования

      Сумма финансирования из средств государственного бюджета, необходимая для реализации Программы до 2005 года, составляет 502593,7 тыс. тенге. Предполагаемая сумма затрат из республиканского бюджета на реализацию данной Программы в соответствии с прилагаемым проектом Плана мероприятий составляет: на 2003 год - 32604 тыс. тенге, на 2004 год - 34028 тыс. тенге, на 2005 год - 35729 тыс. тенге. Из местного бюджета - на 2003 год - 125 989,7 тыс. тенге, на 2004 год - 131389 тыс. тенге, на 2005 год - 142854 тыс. тенге.
      Мероприятия по реализации Программы будут осуществляться за счет и в пределах средств, предусмотренных в республиканском и местном бюджетах на соответствующий год, и других источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

        6.1. Организация управления и обеспечение контроля
            за реализацией Программы

      Организация управления и обеспечение контроля за реализацией Программы осуществляются государственным уполномоченным органом в сфере туризма в соответствии с действующими нормативными правовыми актами Республики Казахстан и методическими документами совместно со всеми заинтересованными центральными исполнительными и другими государственными органами, акимами областей, городов Астаны и Алматы.

  7. Ожидаемый результат от реализации Программы

      В ходе реализации Программы предполагается обеспечить стабильный рост общего потока туристов по внутреннему и въездному видам туризма с 80 тысяч человек в 2003 году до 150 тысяч в 2005 году, при этом ожидается ежегодный прирост в среднем 17500 человек.
      Предполагается увеличить объемы въездного туризма с 24 тысяч туристов в 2003 году до 60 тысяч к концу 2005 года. При этом со стратегической точки зрения важным является то, что доля въездного туризма в общем числе туристов на обоих направлениях увеличится с 30 процентов в 2003 году до 40 процента в последующие годы и достигнет 7 тысяч человек в год.
      Объемы внутреннего туризма увеличатся с 56 тысяч человек в 2003 году до 90 тысяч человек в 2005 году. Планируется достичь роста потока туристов внутри республики до 10500 человек в год (приложение 6).
      Эффективность реализации Программы рассчитана по показателям, прогнозируемым на 2003-2005 годы (приложение 6).
      При условии, что в среднем один иностранный турист за время своего пребывания приносит в бюджет около 700 долларов США, ежегодное пополнение бюджета от въездного туризма составит:
      в 2003 году - 32,2 млн.долларов США;
      в 2004 году - 37,1 млн.долларов США;
      в 2005 году - 42 млн. долларов США.
      Итого за период с 2003 по 2005 годы поступления в бюджет от въездного туризма составят 111,3 миллионов долларов США.
      Учитывая, что в мировой практике обслуживание одного иностранного туриста создает 9 рабочих мест, то в 2003 году за счет въездного туризма можно будет поддержать потенциальную занятость 414 тысяч рабочих мест, в 2004 году - 477 тысяч рабочих мест, в 2005 году - 540 тысяч рабочих мест.
      С учетом того, что среднемесячная зарплата работников по найму растет примерно на 20 процентов в год (или на 6 процентов в реальном выражении), благодаря увеличению объемов въездного туризма доходы занятого населения будут также увеличиваться (приложение 7).
      Реализация Программы позволит обеспечить значительные поступления в республиканский бюджет.
      Разработанные в Программе меры будут способствовать дальнейшему увеличению потока туристов как внутри страны, так из-за рубежа и, в конечном итоге, приведут к значительному повышению привлекательности национального турпродукта как сферы международного предпринимательства и делового сотрудничества.

  8. План мероприятий по реализации Программы
развития туристской отрасли на 2003-2005 годы

-------------------------------------------------------------------
N  !    Мероприятие   !   Форма  !Ответст- !Сроки !Предпо-!Источник
п/п!                  !завершения!венные за!испол-!лагаем.!финанси-
   !                  !          !исполне- !нения !расходы!рования
   !                  !          !ние (реа-!(реа- !(тыс.  !
   !                  !          !лизацию) !лиза- !тенге) !
   !                  !          !         !ции)  !       !
-------------------------------------------------------------------
1 !         2        !     3    !    4    !   5  !    6  !    7
-------------------------------------------------------------------
     1. Развитие системы государственного регулирования и     
             поддержки туристской деятельности
 
    1.1. Совершенствование нормативно-правовой базы туризма
 
  1.  Разработать нормы  Проект     АТурС,    де-    2250,0  на реа-
    и требования по    норматив-  МЗ, АЧС,  кабрь          лизацию
    вопросам соблюде-  ного       местные   2003           в преде-
    ния технических и  правового  исполни-  года           лах
    санитарных         акта       тельные                  средств
    условий для                   органы                   местного
    обеспечения отдыха                                     бюджета
    туристов-инвалидов
    на всех объектах
    туристской
    инфраструктуры

2.  Разработать и      Государ-   АТурС,    январь         не тре-
    утвердить          ственные   МИТ       2003           буется
    государственные    стандарты            года
    стандарты в сфере
    туризма и
    гостиничного
    хозяйства

3.  Внести             Предложе-  АТурС,    ноябрь         не тре-
    предложения по     ния Пра-   МИД, МВД, 2003           буется
    подписанию с       вительству КНБ (по   года
    Кыргызской         Республики согласо-
    Республикой и      Казахстан  ванию),
    Республикой                   ОАО "На-
    Узбекистан                    циональ-
    Соглашений о                  ная
    взаимности                    компания
    признания виз в               "Шелковый
    целях создания                путь-Ка-
    единого                       захстан"
    туристского
    пространства, а
    также развития
    туризма на
    Великом Шелковом
    пути

        1.2. Сохранение и рациональное использование
      культурно-исторических и природных рекреационных
                       зон Казахстана

4.  Разработать        Решения    Местные   сен-   16000,0 в преде-
    рекомендации по    местных    исполни-  тябрь          лах
    застройке          исполни-   тельные   2003           средств
    объектов           тельных    органы    года           местного
    инфраструктуры     органов                             бюджета
    туризма в районах
    его развития

5.  Проводить работу   Информа-   МИТ,      1              в преде-
    по привлечению     ция Пра-   АТурС,    квар-          лах
    прямых инвестиций  вительству местные   тал            средств
    в инфраструктуру   Республики исполни-  еже-           местного
    туризма            Казахстан  тельные   годно 2003 год-бюджета
                                  органы          28850,0, и других
                                                  2004 год-источни-
                                                  21500,0, ков
                                                  2005 год- 
                                                  16500,0
 

                                             6.  Организовать       Информа-   МИТ,      сен-  2004 год-в преде-
    семинары для       ция Пра-   АТурС     тябрь 445,0,   лах
    предпринимателей   вительству           еже-  2005 год-средств
    туристского        Республики           годно 445,0    республи-
    бизнеса по         Казахстан                           канского
    составлению                                            бюджета
    бизнес-планов и
    инвестиционных
    проектов для
    привлечения
    грантов,
    технической
    помощи и
    инвестиций с
    участием
    международных и
    отечественных
    экспертов

      1.3. Безопасность туризма в Республике Казахстан

7.  Разработать и      Отчет Пра- МЗ,       май            не тре-
    реализовать        вительству АТурС     2003           буется
    комплекс мер по    Республики           года
    организации        Казахстан
    медицинского
    обслуживания и
    оказанию
    экстренной
    медицинской помощи
    туристам,
    определению и
    сертифицированию
    медицинских
    учреждений,
    соответствующих
    требованиям
    оказания
    экстренных
    медицинских услуг

8.  Информировать      Информа-   МЗ,       Ежеме-         Не тре-
    туристские         ция        АТурС     сячно          буется
    организации
    республики о
    странах,
    неблагополучных по
    карантинным и
    особо опасным
    инфекциям с
    периодическим его
    обновлением на
    основании данных
    Всемирной
    организации
    здравоохранения

        1.4. Совершенствование статистического учета
              показателей туристской отрасли

9.  Разработать формы  Приказы    АС,       сен-           в преде-
    статистической     АС         АТурС     тябрь          лах
    отчетности и                            еже-           средств
    инструментария для                      годно          респуб-
    проведения                                             ликан-
    дополнительных                                         ского
    аналитических                                          бюджета*
    обследований в
    целях внедрения в
    практику
    вспомогательного
    счета туризма

10. Разработать и      Приказы АС АС,       де-            в преде-
    внедрить                      АТурС     кабрь          лах
    статистическую                          2004           средств
    номенклатуру                            года           респуб-
    видов деятельности                      2005           ликан-
    и услуг в области                       года           ского
    туризма (СНДУТ)                                        бюджета*

11. Разработать        Методоло-  АС,       де-            в преде-
    методологию учета  гические   АТурС     кабрь          лах
    и определить       разработ-            2004           средств
    себестоимость      ки, ут-              года           респуб-
    затрат             вержденные           2005           ликан-
    реализованного     приказом             года           ского
    турпродукта, в     АС                                  бюджета*
    этих целях
    провести пилотное
    обследование

12. Организовать       Информа-   АС,       ноябрь         внебюд-
    проведение         ция Прави- АТурС     2003           жетные
    республиканского   тельству             года           источни-
    семинара по                                            ки
    статистике туризма
    для работников
    областных
    управлений
    статистики,
    туристских и
    других
    заинтересованных
    организаций

      * Агентство РК по статистике включает в свою бюджетную программу на 2004-2005 годы. Сумма уточняется ежегодно после утверждения Плана статистических работ.

13. Проводить          Информа-   АТурС,    сен-
    республиканский    ция Прави- местные   тябрь 2003 год-
    семинар-совещание  тельству   исполни-  еже-  571,3,   в преде-
    по вопросам        Республики тельные   годно 2004 год-лах
    развития           Казахстан  органы          515,0    средств
    туристской отрасли                            2005 год-респуб-
                                                  571,3    ликан-
                                                           ского
                                                           бюджета

              2. Развитие инфраструктуры туризма

14. Провести           Информа-   АТурС,    ок-    2510,0  в преде-
    инвентаризацию     ция Прави- местные   тябрь          лах
    объектов туризма,  тельству   исполни-  2003           средств
    разработать        Республики тельные   года           местного
    меры по развитию   Казахстан  органы                   бюджета
    социального
    туризма

15. Разработать меры   Отчет Пра- МТК,     апрель 2003 год-
    по реализации      вительству местные  еже-   4582,0,   в преде-
    проектов развития  Республики исполни- год-   2004 год- лах
    объектов           Казахстан  тельные  но     45580,0   средств
    придорожной                   органы,         2005 год- местного
    инфраструктуры и              ВКО             48115,0   бюджета
    сервисного                    ВКО       
    обслуживания, в
    том числе на
    казахстанской
    трассе Шелкового
    пути

16. Активизировать     Отчет Пра- Местные  март 2003 год- 
    работу по          вительству исполни- еже- 4510,0    в преде-
    укреплению         Республики тельные  год- 2004 год- лах
    материально-       Казахстан  органы,  но   3187,0    средств
    технической базы              ОАО "На-      2005 год- местного
    курортно-                     циональ-      5739,5    бюджета
    оздоровительных               ная ком-  
    объектов                      пания         2003 год-
    республики и их               "Шелковый     24000,0   собст-
    рациональному                 путь-Ка-      2004 год  венные
    использованию                 захстан"      14000,0   средства
                                                2005 год  ОАО "На-
                                                42000,0   циональ-
                                                          ная ком-
                                                          пания
                                                          "Шелко-
                                                          вый путь
                                                          -Казах-
                                                          стан" и
                                                          другие
                                                          источни-
                                                          ки

          3. Маркетинг и продвижение казахстанского
                    туристского продукта

       3.1. Укрепление туристского имиджа Казахстана и
           расширение международного сотрудничества

17. Проводить          Отчет Пра- АТурС,  апрель 2003 год-
    Казахстанскую      вительству МИД,    еже-   3882,2    в преде-
    международную      Республики МВД,    год-   2004 год  лах
    туристскую ярмарку Казахстан  местные но     3850,0    средств
    "Туризм и                     исполни-       2005 год  респуб-
    путешествия" в                тельные        3882,2    ликан-
    городе Алматы                 органы                   ского
                                                           бюджета
                                                 2003 год-
                                                 8249,7    в преде-
                                                 2004 год  лах
                                                 11010,0   средств
                                                 2005 год  местного
                                                 14024,0   бюджета
 

                                             18  Обеспечить         Отчет Пра- АТурС,  март   2003 год-
    участие Казахстана вительству МИД,    еже-   8793,3    в преде-
    на Международной   Республики МООС,   год-   2004 год- лах
    туристской бирже   Казахстан  местные но     9008,0    средств
    ITB в городе                  исполни-       2005 год- респуб-
    Берлине                       тельные        8753,3    ликан-
    (Федеративная                 органы                   ского
    Республика                                   2003 год- бюджета
    Германия)                                    3658,0    в преде-
                                                 2004 год- лах
                                                 7491,0    средств
                                                 2005 год- местного
                                                 7411,5    бюджета
 

                                             19. Обеспечить участие Отчет Пра- АТурС,  апрель 2003 год-
    Казахстана на      вительству МИД,    еже-   4090,8    в преде-
    Московской         Республики МООС,   год-   2004 год- лах
    международной      Казахстан  местные но     3278,0    средств
    выставке                      исполни-       2005 год- респуб-
    "Путешествия и                тельные        4090,8    ликан-
    туризм" в городе              органы                   ского
    Москве (Российская                           2003 год- бюджета
    Федерация)                                   2457,0    в преде-
                                                 2004 год- лах
                                                 6881,0    средств
                                                 2005 год- местного
                                                 6147,0    бюджета
 

                                             20. Обеспечить участие Отчет Пра- АТурС,   фев-  2003 год- в преде-
    Казахстана на      вительству МИД,     раль  4603,3    лах
    Мадридской         Республики МООС,    еже-  2004 год- средств
    международной      Казахстан  местные  год-  5516,0    респуб-
    туристской ярмарке            исполни- но    2005 год- ликан-
    FITUR (Испания)               тельные        4603,3    ского
                                  органы         2003 год- бюджета
                                                 2432,0    в преде-
                                                 2004 год- лах
                                                 3261,0    средств
                                                 2005 год- местного
                                                 7954,4    бюджета
 

                                             21. Обеспечить участие Отчет Пра- АТурС,   ноябрь2003 год-
    Казахстана на      вительству МИД,     еже-  8783,5    в преде-
    Всемирной          Республики МООС,    год-  2004 год- лах
    туристской бирже в Казахстан  местные  но    8055,0    средств
    городе Лондоне                исполни-       2005 год- респуб-
    (Великобритания)              тельные        8763,4    ликан-
                                  органы                   ского
                                                 2003 год- бюджета
                                                 3477,0    в преде-
                                                 2004 год- лах
                                                 7095,0    средств
                                                 2005 год- местного
                                                 8252,6    бюджета
 

                                             22. Организовать       Информация АТурС, декабрь 2004 год-в преде-
    участие Казахстана Правитель- МИД    2004    621,0    лах
    на очередных       ству              года             средств
    заседаниях         Республики                         респуб-
    комиссий           Казахстан                          ликан-
    Всемирной                                             ского
    туристской                                            бюджета
    организации для
    Европы

23  Обеспечить участие Информация АТурС,    2003   1169,1  в преде-
    Казахстана на XV и Прави-     МИД       год            лах
    XYI сессиях        тельству             2005   1169,1  средств
    Генеральной        Республики           год            респуб-
    Ассамблеи          Казахстан                           ликан-
    Всемирной                                              ского
    туристской                                             бюджета
    организации

24  Обеспечить участие Информация АТурС,    2003   710,6   в преде-
    Казахстана на      Прави-     МИД       год            лах
    заседаниях         тельству             2005   710,6   средств
    Всемирной          Республики           год            респуб-
    туристской         Казахстан                           ликан-
    организации по                                         ского
    проекту Шелкового                                      бюджета
    пути

25  Освещать вопросы   Информация Мининформ,де-            не тре-
    развития           Прави-     АТС       кабрь          буется
    туристской отрасли тельству             еже-
    в Республике       Республики           годно
    Казахстан в        Казахстан
    средствах массовой
    информации

26  Реализовать меры   Отчет Пра- МИД, МВД  ок-            не тре-
    по упрощению       вительству           тябрь          буется
    визовых процедур   Республики           еже-
    для иностранных    Казахстан            годно
    граждан

27  Принять меры по    Отчет Пра- МИД, АТК, январь         не тре-
    оптимизации        вительству МВД, КНБ  2003           буется
    визовых,           Республики (по сог-  года
    пограничных,       Казахстан  ласова-
    таможенных и                  нию)
    регистрационных
    процедур для
    иностранных
    туристов

28  Организовать       Отчет Пра- Минкультуры,де-           не тре-
    участие            вительству АТС,        кабрь         буется
    международных      Республики МИД         еже-
    туристских         Казахстан              годно
    организаций,
    туристской
    общественности
    страны и
    государственных
    уполномоченных
    органов по
    туризму в
    мероприятиях по
    подготовке и
    проведению
    юбилейных,
    исторических дат

29  Создать            Информация АТурС,    июль 2003 год-          в преде-
    рекламные буклеты  Прави-     местные   еже- 16740,0 лах
    по видам туризма   тельству   исполни-  год  2004 год-         средств
                       Республики тельные   но   11847,0 местного
                       Казахстан  органы         2005 год-      бюджета
                                                 15280,0
 

                                             30  Создать рекламно-  Информация АТурС,    июль           в преде-
    информационный     Прави-     МТК, МИД, 2003   6400,0  лах
    материал на        тельству   местные   года           средств
    электронных        Республики исполни-                 местного
    носителях          Казахстан  тельные                  бюджета
    "Казахстан-новый              органы
    уникальный
    туристский объект"

31  Создать фотоальбом Информация МООС,     де-            в преде-
    и буклеты о        Прави-     местные   кабрь          лах
    национальных       тельству   исполни-  2003   5510,0  средств
    парках,            Республики тельные   года           местного
    заповедниках,      Казахстан  органы,                  бюджета
    памятниках природы            АТурС
    и других объектах
    природно-
    заповедного фонда
    Казахстана

32  Создать рекламно-  Информация ОАО "На-  2003   6050,0  в преде-
    информационный     Правитель- циональ-  год            лах
    пакет "Великий     ству       ная ком-                 средств
    Шелковый путь -    Республики пания                    местного
    Казахстан",        Казахстан  "Шелковый                бюджета,
    включающий карты              путь-Ка-                 собст-
    туристских                    захстан",                венные
    маршрутов,                    МКИОС,                   средства
    изготовление                  МООС,                    ОАО "На-
    сувениров и                   местные                  циональ-
    продукцию народных            исполни-                 ная ком-
    ремесел                       тельные                  пания
                                  органы                   "Шелко-
                                                           вый путь
                                                           -Казах-
                                                           стан"
                                                           (по сог-
                                                           ласова-
                                                           нию)

             3.2. Реализация международных проектов

33  Проводить          Информация Местный   май
    фестиваль "Это     в АТурС    исполни-  еже-           в преде-
    наши горы"                    тельный   годно 2003 год-лах
                                  орган           604,0    средств
                                  Южно-           204 год- местного
                                  Казах-          1500,0   бюджета
                                  станской        2005 год- 
                                  области         2000,0
 

                                             34  Проводить          Информация Местный   август2004 год-
    Международный      в АТурС    исполни-  еже-  1850,0   в преде-
    фестиваль "Белуха"            тельный   год-  2005 год-лах
                                  орган     но    1850,0   средств
                                  Восточно-       2003 год-респуб-
                                  Казах-          4500,0   ликан-
                                  станской        2004 год-ского 
                                  области         1611,0   бюджета,
                                  АТС             2005 год в преде-
                                                  1800,0   лах
                                                           средств
                                                           местного
                                                           бюджета

35  Разработать и      Информация Местные   де-            в преде-
    реализовать        в АТурС    исполни-  кабрь 2004 год-лах
    туристский маршрут            тельные   2004- 1300,0   средств
    "Ата журтка                   органы    2005  2005 год-местного
    саяхат",                      Алматин-  г.г.  500,0    бюджета
    направленный на               ской и                   и других
    развитие туризма              Южно-                    источ-
    для казахской                 Казах-                   ников
    диаспоры за                   станской
    рубежом и других              областей
    иностранных
    туристов

36  Разработать и      Информация Местный   июнь  2003 год- в преде-
    реализовать        в АТурС    исполни-  2003- 1000,0    лах
    туристский                    тельный   2004  2004 год- средств
    маршрут "Хан -                орган     г.г.  1000,0    местного
    Ордалы Сарайчик",             Атырау-                   бюджета
    направленный на               ской
    развитие въездного            области
    и внутреннего                 АТС
    туризма

37  Провести Иле-      Информация Местный   май   2004 год- в преде-
    Балхашскую регату  в АТурС    исполни-  еже-  890,0     лах
                                  тельный   год-  2005 год- средств
                                  орган     но    890,0     респуб-
                                  Алматин-        2003 год- ликанского
                                  ской            500,0     бюджета,
                                  области         2004 год- в преде-
                                  АТС             1000,0    лах
                                                  2005 год- средств
                                                  1000,0    местного
                                                            бюджета  

      3.3. Пропаганда среди населения ценностей туризма
                  и охраны окружающей среды

38. Организовать для   Отчет Пра- Местные   сен-
    школьников         вительству исполни-  тябрь 2003 год-
    тематические       Республики тельные   еже-  3940,0    в преде-
    автобусные и       Казахстан  органы    год-  2004 год- лах
    пешеходные                              но    6406,0    средств
    экскурсии по                                  2005 год- местного
    туристским                                    7410,0    бюджета
    объектам                                
    Казахстана

39. Рассмотреть        Информация Мининформ,январь 2004 год- в преде-
    возможности        Правитель- местные   еже-   720,0     лах
    размещения в       ству       исполни-  годно  2005 год- средств
    электронных СМИ    Республики тельные          720,0     местного
    заказа на          Казахстан  органы                     бюджета
    производство и
    трансляцию
    теле- и радио-
    программ,
    пропагандирующих
    развитие туризма
    в Казахстане

Итого:             502593,7 тыс. тенге,
                   в т.ч.:
                   из республиканского бюджета - 102361 тыс. тенге,
                   в т.ч.:
                   2003 г. - 32604,0
                   2004 г. - 34028,0
                   2005 г. - 35729,0
                   из местного бюджета - 400232,7 тыс. тенге,
                   в т.ч.:
                   2003 г. - 125989,7
                   2004 г. - 131389,0
                   2005 г. - 142854,02      
-------------------------------------------------------------------

Приложение 1     
к Программе развития 
туристской отрасли  
на 2003-2005 годы   

Национальный туризм в Республике Казахстан
 
  (диаграмму см. на бумажном варианте)

Приложение 2     
к Программе развития 
туристской отрасли  
на 2003-2005 годы   

Выездной туризм

-------------------------------------------------------------------
                        !1996 г. !1997 г. !1998 г. !1999 г.!2000 г.
-------------------------------------------------------------------
Резиденты РК, выехавшие
за границу (без
численности граждан,                                
выехавших на ПМЖ)        522720   419404   502358   398634  1246731
-------------------------------------------------------------------
в т.ч. туристов (лиц,
воспользовавшихся
услугами туристских
организаций и
принадлежащих им
гостиниц, кемпингов и
прочих мест для                                     
проживания)              418039   174071   145716   106078  67360
-------------------------------------------------------------------
в % к общей численности
выезжавших               79,97%   41,50%   29,01%   26,61%  5,40%
-------------------------------------------------------------------

Въездной туризм

-------------------------------------------------------------------
                        !1996 г. !1997 г. !1998 г. !1999 г.!2000 г.
-------------------------------------------------------------------
Посетители-нерезиденты,
въехавшие в РК (без
численности граждан,
въехавших на ПМЖ)        202050   284346   256752   393602  1682548
-------------------------------------------------------------------
в т.ч. туристов (лиц,
воспользовавшихся
услугами туристских
организаций и
принадлежащих им
гостиниц, кемпингов и
прочих мест для
проживания)              23498    27683    34542    50154   23868
-------------------------------------------------------------------
в % к общей численности
въезжавших               11,63%   9,74%    13,45%   12,74%  1,42%
-------------------------------------------------------------------

Внутренний туризм

-------------------------------------------------------------------
                        !1996 г. !1997 г. !1998 г. !1999 г.!2000 г.
-------------------------------------------------------------------
Внутренний туризм        45871    58667    60806    72088   55687
-------------------------------------------------------------------

Приложение 3     
к Программе развития 
туристской отрасли  
на 2003-2005 годы   

Въезд в Казахстан иностранных граждан

-------------------------------------------------------------------
                     !Обслужено туристов и экскурсантов (человек)
-------------------------------------------------------------------
                     !1996 г. !1997 г. !1998 г. !1999 г. !2000 г.
-------------------------------------------------------------------
Въездной туризм       23498    27683    34542    50154    23868
-------------------------------------------------------------------
СНГ                   10360    7254     4861     5796     3266
-------------------------------------------------------------------
Страны дальнего
зарубежья             13138    20429    29681    44358    20602
-------------------------------------------------------------------

Выезд граждан Казахстана за границу

-------------------------------------------------------------------
                     !Обслужено туристов и экскурсантов (человек)
-------------------------------------------------------------------
                     !1996 г. !1997 г. !1998 г. !1999 г. !2000 г.
-------------------------------------------------------------------
Выездной туризм       418039   174071   145716   106078   67360
-------------------------------------------------------------------
СНГ                   4000     6749     2562     3904     8027
-------------------------------------------------------------------
Страны дальнего
зарубежья             412248   167322   143154   102174   59333
-------------------------------------------------------------------

Внутренний туризм

-------------------------------------------------------------------
                     !Обслужено туристов и экскурсантов (человек)
-------------------------------------------------------------------
                     !1996 г. !1997 г. !1998 г. !1999 г. !2000 г.
-------------------------------------------------------------------
Внутренний туризм     45871    58667    60806    72088    55687
-------------------------------------------------------------------

Приложение 4     
к Программе развития 
туристской отрасли  
на 2003-2005 года   

Общая прибыль, генерированная от деятельности
туристских фирм в 2000 году (в млн. долл. США)

-------------------------------------------------------------------
            !Доход,    !Всего    !Перечислено средств ту- !Доход РК
            !образуемый!средств  !ристским организациям   !от дея-
            !от дея-   !получено !------------------------!тельнос-
            !тельности !турист-  !Туристским!Отечественным!ти ту-
            !туристских!скими    !фирмам    !организациям !ристских
            !организа- !организа-!других    !             !органи-
            !ций*      !циями    !государств!             !заций**
-------------------------------------------------------------------
Всего        16,0       11,2       3,8          3,9         8,3
Въездной     2,1        2,0        0,0          0,1         2,0
туризм
Выездной
туризм       12,3       8,0        3,8          3,4         5,1
Внутренний
туризм       1,6        1,2        0,0          0,4         1,2
-------------------------------------------------------------------

       *Стоимость путевки + стоимость визовых, экскурсионных и прочих услуг, не входящих в стоимость путевки.
      **Всего средств получено туристскими организациями, перечислено средств турфирмам других государств.

Приложение 5     
к Программе развития 
туристской отрасли  
на 2003-2005 годы  

Состояние развития туризма в разрезе областей
и городов Алматы и Астаны

-------------------------------------------------------------------
                         !Обслужено туристов и экскурсантов (чел.)
                         !-----------------------------------------
                         !1998 г. !1999 г. !2000 г. ! 2000 г., %
-------------------------------------------------------------------
Республика Казахстан      241064   228320   146915   100,00%
Акмолинская               322      4375     252      0,21%
Актюбинская               2894     1877     2373     1,94%
Алматинская               19685    13039    3721     3,05%
Атырауская                1046     582      343      0,28%
Восточно-Казахстанская    9898     7950     8961     7,34%
Жамбылская                968      2078     2002     1,64%
Западно-Казахстанская     3439     2142     3377     2,77%
Карагандинская            10837    6910     12070    9,89%
Костанайская              1187     3972     503      0,41%
Кызылординская            599      138      388      0,32%
Мангистауская             2406     1133     2412     1,98%
Павлодарская              4998     4578     4132     3,39%
Северо-Казахстанская      7164     2310     120      0,10%
Южно-Казахстанская        8406     5198     1567     1,28%
город Астана              48534    69619    34307    28,12%
город Алматы              118681   102419   70387    57,69%
-------------------------------------------------------------------

Приложение 6     
к Программе развития 
туристской отрасли  
на 2003-2005 годы  

Прогноз увеличения объемов внутреннего
и въездного туризма
 
  (диаграмму см. на бумажном варианте)

Приложение 7     
к Программе развития 
туристской отрасли  
на 2003-2005 годы   

Прогноз увеличения дохода занятого населения

-------------------------------------------------------------------
                ! 2001 г. ! 2002 г. ! 2003 г. ! 2004 г. ! 2005 г.
-------------------------------------------------------------------
Средняя зарплата
работников по
найму               100        106      112,4     119       125
                  долл.США  долл.США   долл.США  долл.США  долл.США
-------------------------------------------------------------------
Увеличение
доходов занятого
населения на:       21,6       37,2     46,5      56,8      67,5
                 млн.долл. млн.долл.  млн.долл. млн.долл. млн.долл.
-------------------------------------------------------------------

Туризм саласын дамытудың 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2002 жылғы 29 желтоқсан N 1445

      Туризм саласындағы мемлекеттiк саясатты iске асыру, ел экономикасының маңызды бiр саласы ретiнде оны дамыту үшiн жағдай жасау мақсатында Қазақстан Республикасының Yкiметi қаулы етеді:

      1. Қоса берiлiп отырған Туризм саласын дамытудың 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрi - Бағдарлама) бекiтiлсiн.

      2. Орталық, жергiлiктi атқарушы және өзге де мемлекеттiк органдар Бағдарламаның уақтылы орындалуын қамтамасыз етсiн.

      3. Қазақстан Республикасының Туризм және спорт жөнiндегi агенттiгi Бағдарламаны iске асырудың барысы туралы жылына 2 рет - қаңтарда және шiлдеде Қазақстан Республикасының Yкiметiне ақпарат берсiн.

      4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң орынбасары Б.Ә. Мұхаметжановқа жүктелсiн.

      5. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы Үкіметінің
2002 жылғы 29 желтоқсандағы   
N 1445 қаулысымен        
бекітілген            

Туристік саланы дамытудың
2003-2005 жылдарға арналған
Бағдарламасы

Астана қ., 2002 жыл

1. ПАСПОРТ

Атауы               Туристiк саланы дамытудың 2003-2005 жылдарға
                    арналған бағдарламасы

Әзiрлеу үшiн        Қазақстан Республикасы Президентiнiң
негiздеме           "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi даму
                    стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi
                    шаралар туралы" 2000 жылғы 17 ақпандағы N 344
                    жарлығы , Қазақстан Республикасы Президентiнiң
                    Әкiмшiлiгi Басшысының 2001 жылғы 20
                    желтоқсандағы N 4867 тапсырмасы.

Негiзгi әзiрлеушi   Қазақстан Республикасының Туризм және
                    спорт жөнiндегi агенттiгi

Бағдарламаның       Бағдарламаның басты мақсаты - қазақстандық
мақсаты             және шетелдiк азаматтардың әртүрлi туристiк
                    қызметтерге қажеттiлiгiн қанағаттандыру
                    үшiн кең мүмкiндiктердi қамтамасыз ететiн
                    қазiргi заманғы тиiмдiлiгi жоғары және
                    бәсекеге қабiлеттi Tуристiк кешен құру,
                    саланы дамытудың экономикалық және құқықтық
                    тетiктерiн әзiрлеу әрi Қазақстанның туристiк
                    өнiмiнiң сапасын қамтамасыз ету жөнiнде
                    мемлекеттiк деңгейдегi шараларды iске асыру.

Бағдарламаның       Бағдарламаның қойылған мiндеттерге сәйкес
мiндетi             бiрiншi кезектегi мiндеттерi мыналар болып
                    табылады:
                    туризмде әлеуметтiк-экономикалық өзгермелi
                    жағдайларға, мақсаттарға, қағидаттарға және
                    туристiк қызметтi жүзеге асыру мiндеттерiне
                    жауап беретiн мемлекеттiк реттеудiң жаңа
                    көзқарастар жүйесiн қамтамасыз ету;
                    мемлекеттiң туризм саласында республикалық
                    уәкiлеттi орган арқылы әрекет ететiн
                    басқарудағы, атқарушы органдар мен ұйымдар
                    арасында өзара iс-қимылын реттеудегi рөлiн
                    күшейту;
                    Қазақстан Республикасында туризмдi дамытудың
                    нормативтiк құқықтық базасын, осы саладағы
                    мемлекеттiк реттеу тетiгiн жетiлдiру;
                    туристiк саланы кадрлық, ғылыми-әдiстемелiк,
                    жарнама-ақпараттық қамтамасыз ету жөнiнде
                    шаралар қабылдау;
                    туризмнiң инфрақұрылымын дамыту.
                    Туризмнiң материалдық базасын жаңғыртуға,
                    жаңа объектiлер құрылысын жандандыруға
                    жәрдемдесу жөнiндегi шаралар кешенiн әзiрлеу;
                    Қазақстанның туристiк өнiмiн туристiк
                    қызметтердiң әлемдiк рыногына жылжыту;
                    туризм және қызмет көрсету салаларында шағын
                    кәсiпкерлiктi дамытуды, халықтың жұмыспен
                    қамтылуын ынталандыруды қамтамасыз ету;
                    сала субъектiлерiн инвестициялау және
                    қаржыландырудың, кредиттеудiң басқа да
                    нысандары үшiн жағдайлар жасау.

Бағдарламаны iске   2003-2005 жылдар
асыру мерзiмi

Бағдарламаны        Бағдарламаны iске асыру үшiн болжанып
қаржыландыру        отырған шығыстар мынаны құрайды: республикалық
                    бюджеттен - 2003 жылға - 32604 мың теңге, 2004
                    жылға - 34028 мың теңге, 2005 жылға - 35729 мың
                    теңге; жергiлiктi бюджеттен - 2003 жылға -
                    125989,7 мың теңге, 2004 жылға - 131389 мың
                    теңге, 2005 жылға - 142854 мың теңге, сондай-ақ
                    басқа да қаражат тартылуы мүмкін.

Күтiлетiн           Туристердiң жалпы ағынының тұрақты
нәтижелер           өсуiн қамтамасыз ету былайша болжанады:
                    Ішкi туризм бойынша көлемi 2003 жылы 56 мың
                    адамнан 2005 жылы 90 мың адамға дейiн;
                    келу туризмi бойынша - 2003 жылғы 24 мың
                    туристен 2005 жыл соңына 60 мың туристке
                    дейiн көбейедi.
                    2003 - 2005 жылдар кезеңiнде келу туризмiнен
                    бюджетке түсетiн түсiм 111,3 млн. АҚШ долларын
                    құрайды.
      Ескерту. 1-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.04.28. N 476 қаулысымен .

2. КIРIСПЕ

      Туристiк саланы дамытудың 2003 - 2005 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрi - бағдарлама) Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi даму стратегиясын одан әрi iске асыру жөнiндегi шаралар туралы" 2000 жылғы 17 ақпандағы N 344 жарлығына сәйкес әзiрлендi.
      Бағдарлама экономиканың басым секторы ретiнде саланың тұрақты дамуын қамтамасыз етудiң негiзгi проблемаларын қамтиды.
      1996 жылғы 21 қазандағы Түркi тiлдес мемлекеттер басшыларының Ташкент декларациясының мiндеттемелерiн орындау шеңберiнде Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Түркi тiлдес мемлекеттер басшыларының Ташкент декларациясын, ЮНЕСКО мен Дүниежүзiлiк Туристiк Ұйымның Ұлы Жiбек жолы бойындағы туризм инфрақұрылымын дамыту жөнiндегi жобасын Қазақстан Республикасында iске асыру туралы" 1997 жылғы 30 сәуiрдегi N 3476 Жарлығына , Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Жiбек жолының тарихи орталықтарын қайта өркендету, түркi тiлдес мемлекеттердiң мәдени мұрасын сақтау және сабақтастыра дамыту, туризм инфрақұрылымын жасау" мемлекеттiк бағдарламасы туралы" 1998 жылғы 27 ақпандағы N 3859 Жарлығына қол қойылды.
      Туристiк инфрақұрылымды дамыту және қазақстандық туристiк өнiмдi әлемдiк рынокқа жылжыту мақсатында Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң бiрқатар мынадай: "Қазақстанның туристiк беделiн қалыптастыру жөнiндегi 2000-2003 жылдарға арналған iс-шаралар жоспарын бекiту туралы" 2000 жылғы 26 қазандағы N 1604 , "Туризм жөнiндегi үйлестiру кеңесiн құру туралы" 2000 жылғы 30 қазандағы N 1631 , "Туристiк саланы дамытудың бiрiншi кезектегi шаралары туралы" 2000 жылғы 29 желтоқсандағы N 1947 қаулылары қабылданды. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2001 жылғы 6 наурыздағы N 333 қаулысымен Қазақстан Республикасында Туризмдi дамытудың тұжырымдамасы бекiтiлдi.
      Қазақстан Республикасының бiрегей табиғи және мәдени әлеуетiне, жер бедерiнiң және табиғатының әркелкiлiгiне негiзделген, туристердiң кез келген сұранымын қанағаттандыруға қабiлеттi қазiргi заманғы туристiк индустрия неғұрлым серпiндi дамып келе жатқан және салаға салынған капиталдың қайтарымы бойынша тиiмдi әлемдiк шаруашылық байланыстар жүйесiне туризмнiң икемдi ықпалдасуының табиғи жүйе құраушы факторы болып табылады. Туризммен сабақтас салаларды (көлiктiк-коммуникациялық инфрақұрылым, сервис, құрылыс, сақтандыру және т.б.) дамытуға және инвестициялық белсендiлiктi ынталандыруға негiзделген қазақстандық туристiк өнiмнiң кешендi түрде iске асырылуы халықтың жұмыспен қамтылуының және ел табысының тұрақты өсуiн қамтамасыз етедi.
      Әлемдiк туристiк рыноктың дәстүрлi аудандарының рекреациялық сыйымдылысының шегiне жетуiне байланысты және Қазақстанның туристер келетiн аумақтарының тiзiмiн жаңалау мен кеңейту қажеттiлiгi халықаралық туризм жүйесiнде өзiнiң лайықты орнын алуына нақты мүмкiндiк туғызады.
      Мемлекетаралық, мемлекеттiк және жекеше деңгейлерде туристiк салада даму және жоспарлау саясатын үйлестiруге, Қазақстан Республикасында туризмдi мемлекеттiк басқаруды және дамытуды қолдаудың нысандары үйлестiрiлген тетiктiң - Туризмдi дамытудың 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасының базасында қамтамасыз етуге зор рөл берiлген.

3. ТУРИСТIК САЛАНЫҢ ҚАЗIРГI ЖАЙ-КYЙIН ТАЛДАУ

      Ағымдағы сәтте республикада туристiк саланы дамытудың көптеген шешiлмеген проблемалары бар. Саланың қалыптасуына кедергі келтiретiн бiрқатар объективтi факторлар орын алып отыр. Бұл, ең алдымен, туристiк индустрияның өзiндегi де, онымен сабақтас саладағы да әлсiз менеджмент, сондай-ақ туристiк инфрақұрылымдағы қолда бар объектiлердiң негiзгi қорларының тозуы.
      Елдiң ұлттық, iшкi және экономикалық қауiпсiздiгiне туризмнiң ықпалы, сондай-ақ шетелдiк туристердiң Қазақстанда болуы қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету туралы мәселе күнi бүгiнге дейiн қаралған емес.
      Статистика жөнiндегi мемлекеттiк органдар туризмдi дербес сала ретiнде жеке қарастырған жоқ. Алайда, туристiк көрсеткiштердi есепке алуды жетiлдiру жөнiндегi жұмыс Дүниежүзiлiк Туристiк Ұйымның ұсынымдарына сәйкес жүргiзiлдi. Осы мақсаттарда статистикалық есеп беру нысандары жыл сайын қайта қаралды және қазiргi уақытта тексерудiң жаңа бланкiлерi енгiзiлуде. Туризм салааралық қызметтiң үлгiсiн бiлдiредi, мұның өзi көмекшi шоттар енгiзудi талап етедi.
      Туристiк саланы дамытудың аса маңызды мәселелерiнiң бiрi қаржыландыру проблемасы болып табылады, оны шешу үшiн:
      мемлекеттiк және жеке менеджменттiң тиiстi деңгейiн қалыптастыруды қамтамасыз ету;
      билiктiң орталық және аймақтық деңгейлерiнiң iс-қимылын дәл үйлестiрудi қамтамасыз ету;
      жеке бастамалардың дамуына жәрдемдесу;
      қазақстандық туристiк өнiмдi сыртқы және iшкi рыноктарға жылжытудың тиiмдi жүйесiн әзiрлеу;
      инвестициялау мен салық салу мәселелерi бойынша қажеттi нормативтiк құқықтық кесiмдер қабылдау;
      шет ел туристерiнiң Қазақстанға келу рәсiмдерiн оңайлату;
      саланың ақпараттық кеңiстiгiн қалыптастыру қажет.
      Қазақстанда туризмдi дамытудың маңызды қыры - әлеуметтiк туризмдi, соның iшiнде қазақстандықтардың дем алуға құқықтарын iске асырудың негiзi және әлеуметтiк қызметтер рыногын дамытудың басты факторларының бiрi болып табылатын балалар туризмiн дамыту болып табылады.
      Туристiк рынок статистикасына талдау көрсеткенiндей, 1996-2000 жылдар кезеңiнде туризмнiң барлық негiзгi көрсеткiштерiнiң (1, 2-қосымшалар) 3 еседен астам төмендегенi байқалды. 1996-2000 жылдар кезеңiнде шет елдiң азаматтары мен Қазақстан Республикасының резиденттерi қатарынан туристердiң шекара арқылы орнын ауыстыруы жөнiндегi терiс сальдо қалыптасты, яғни, келушiлерге қарағанда кетушiлер көп болды. Шығу туризмiнiң үлесi - 45,8 пайызды, iшкi туризм - 37,9 пайызды, келу туризмi - 16,3 пайызды құрады.
      2000 жылы туристiк ұйымдар қызмет көрсеткен туристердiң жалпы саны 146915 адамды құрады, бұл 1999 жылмен салыстырғанда 36 пайызға кем.

      Келу туризмi

      Елдер бойынша келу туризмi статистикасына талдау мыналарды көрсеттi, яғни 1996-2000 жылдары ТМД елдерiнен келген туристердiң орташа үлесi жылына 2,5 мың адамға төмендеген.
      Қарастырған кезеңдегi келу туризмiнiң құрылымында алыстағы шет елдерден келген туристердiң үлесi зор, 1995-1999 жылдардағы көрсеткiш өткен жылмен салыстырғанда, шамамен 1,5 есе артты.
      2000 жылы туристiк ұйымдардың көрсеткен қызметiн пайдаланған, резидент емес келiп-кетушiлердiң арасында ТМД елдерiнен келген туристердiң (23868 адам) үлесi 14 пайызға, алыс шет елдерден келушiлер 86 пайызға жуықтады.
      2000 жылы тұтастай алғанда, Қазақстан Республикасында 80-ге жуық елден туристер болды.
      Ресейден, Қырғызстаннан, Өзбекстаннан, Украинадан, Тәжiкстаннан келген резидент емес туристер негiзiнен туристiк ұйымдардың көрсеткен қызметiн пайдаланды. Алыс шет елдердiң iшiнде Германиядан, АҚШ-тан, Ұлыбританиядан, Франциядан, Жапониядан, Италиядан, Қытайдан, Түркиядан, Австриядан, Нидерландыдан келетiн резидент емес туристердiң неғұрлым көп ағыны байқалды.
      ТМД елдерiнен келген туристердiң болу күндерiнiң орташа саны 4-5 күндi, ал алыс шет елдерден келгендер - 17 күндi құрады.
      Туристердiң келу мақсаттары бойынша келу ағынына жасалған талдау, Қазақстанға резидент еместердiң 89,7 пайызы iскерлiк және кәсiби мақсаттармен келгендiгiн көрсеттi.
      Статистикалық деректерге сәйкес бiр шетелдiк турист өзiнiң болған уақытында республикаға орта есеппен 700 АҚШ долларын қалдырады.

      Сыртқа шығу туризмi

      Сондай-ақ, 1996-2000 жылдары туристiк жолдамамен шет елге шыққан резиденттердiң саны тұрақты төмендеген. Шығу туризмiнiң төмендеуi негiзiнен, алыс шет елдерге шығушы туристер санының азаюына байланысты болды.
      2000 жылы шет елге шыққан қазақстандық туристердiң үлесi жалпы шет елге шыққан резиденттердiң 5,4 пайызын құрады, соның iшiнде 12 пайызы ТМД елдерiне, 88 пайызы алыс шет елдерге шықты.
      2000 жылы Қазақстан Республикасының туристерi небәрi 70-ке жуық шет елде болды. Бұл ретте турист-резиденттердiң негiзгi бөлiгi Қырғызстанға және Ресейге шыққан. Қазақстан тұрғындары арасында алыс шет мемлекеттердiң iшiнен Түркия, Германия, Қытай, Бiрiккен Араб Әмiрлiктерi, Таиланд, Иран неғұрлым танымал.
      Қазақстандық туристердiң ТМД елдерiнде болу күндерiнiң орташа саны 6 күндi, алыс шет елдерде - 7 күндi құрады. Бұл ретте шығуының iскерлiк және кәсiби мақсаттары - (73,2 пайыз), бос уақытын өткiзу және дем алу - (16,5 пайыз) болып табылды.
      Сыртқа шығу туризмiнде шоп-туризм басым.

      Ішкi туризм

      Туристiк фирмалар 1996-1997 жылдары iшкi туристiк рынокта орта есеппен 12 мың адамға қызмет көрсеттi. Бұл көрсеткiш 1998-1999 жылдары 2 мың адамға дейiн төмендедi.
      Iшкi туризм көлемiнiң төмендеу үрдiсi қазiргi уақытта да орын алуда. 1999 жылмен салыстырғанда 2000 жылы туризмнiң осы түрiнiң көлемi 23 пайызға (3-қосымша) төмендедi.

      3.1 Туристiк ұйымдардың қызметiнен түсетiн жалпы пайда
      Туристiк қызмет көрсетулерден түскен табыс туристiк ұйымдар (отандық және шетелдiк) мен мемлекет (салықтар және алымдар) арасында бөлiнедi. Туристiк қызметпен байланысты қомақты табыс - 77 пайыз сыртқа шығу туризмi қызметiнен түсуде. Қазақстанға келетiн туристердiң (туристердiң жалпы ағынының 16,3 пайызы) аздығына қарамастан, келу туризмi табыс түсiруде зор әлеуетке ие, себебi ол туристiк ұйымдар қызметiнен түскен табыстың 13 пайызын құрайды. Iшкi туризм туристiк ағынның жалпы көлемiнiң 38 пайызын иелене отырып, табыстың тек 10 пайызын (4-қосымша) бередi.
      Туристiк ұйымдар салықтар мен алымдар түрiнде түсетiн жалпы табыстың 51 пайызын мемлекеттiк бюджетке аударады.
      Қазақстан Республикасы қазiргi уақытта мол табысты туризмнiң сыртқа шығу (62 пайыз) бағытында жұмыс iстейтiн туристiк ұйымдардың қызметiнен алады, келу туризмi табыстың 24 пайызын, iшкi туризм табыстың 14 пайызын бередi. Әлемдегi туризм дамуының тәжiрибесi көрсеткендей, барлық мемлекеттер бiрiншi кезекте келу және iшкi туризмдi өз елдерiнде дамытуға мүдделi, өйткенi бірiншi түрi мемлекеттiң қазынасына валюталық түсiмдi қамтамасыз етсе, екiншiсi мемлекет iшiндегi қаражатты жинақтайды және туризмнiң инфрақұрылымын дамытуға ықпал етедi.

      3.2. Туристiк ұйымдар
      1996-1999 жылдар кезеңiнде туристiк ұйымдардың саны жылына шамамен 40 туристiк фирмаға өстi. Олардың саны 2000 жылы 1999 жылмен салыстырғанда 265-ке (62 пайызға) өстi.
      Статистикалық деректер бойынша 2001 жылдың 1 қаңтарына Қазақстанда 690 туристiк ұйым жұмыс iстедi, оның 639-ы (93 пайызы) қызметкерлерiнiң саны 5 адамнан 50 адамға дейiнгi шағын кәсiпорындар болды. Жалпы туристiк қызмет көрсетулер көлемiнiң 72 пайызын туристiк ұйымдар iске асырады. Шағын туристiк ұйымдар республикаға немесе Қазақстандағы туристiк ұйымдардың қызметiнiң бүкiл табысының 79 пайызын, немесе 7,6 млн. АҚШ доллары мөлшерiнде пайда әкеледi.
      50-ден 250 адамға дейiн қызметкерлерi бар орта туристiк фирмалар (43), бүкiл туристiк ұйымдардың 6 пайызын құрайды. Туристiк ағынның 28 пайызы, табыстың 21 пайызы, (2,1 млн. АҚШ долл.) солардың үлесiне келедi.
      Қазақстанда 8 iрi туристiк ұйым бар. Олардың қызметi негiзiнен туристiк жолдаманың бағасына кiрмейтiн визалық, экскурсиялық және өзге де қызмет көрсетулердi ұсынуға бағдарланған, туристердiң бүкiл ағынының тек 0,4 пайызын ғана қамтиды. Олардың қызметiнен Қазақстан Республикасына түскен табыс 1,72 мың. АҚШ долларын (туристiк ұйымдар қызметiнiң бүкiл табысының 0,02 пайызын) құрайды.

      3.3. Облыстар бөлiнiсiндегi туризм дамуының жай-күйi
      Республикада 1998-2000 жылдары туристiк ағын көлемiнiң төмендеуiнiң жалпы үрдiсiмен қатар, елiмiздiң аймақтарында да туристiк белсендiлiктiң құлдырауы байқалды (5-қосымша).
      2000 жылы туризмнiң дәстүрлi орталығы болып табылмайтын Ақтөбе, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Маңғыстау облыстарында iскерлiк белсендiлiктiң артуынан туристiк қызметтiң (1999 жылмен салыстырғанда) біршама көтерiлуi байқалды. Мұндағы туризмнiң келу, шығу және iшкi бағыттарының дамуына соңғы жылдары бизнес себеп болды.
      Сонымен бiр мезгiлде дәстүрлi туристiк аймақтарда: Оңтүстiк Қазақстан, Алматы облыстарында және Алматы қаласында туристiк ағын көлемiнiң қысқаруы байқалды.
      Келу туризмiнiң неғұрлым зор көлемi Астана, Алматы қалаларына, Қарағанды, Шығыс Қазақстан, Алматы, Атырау мен Ақтөбе облыстарына бөлiнген. Бұл ретте, осы аймақтарға орташа есеппен 100 адамның 89-ы iскерлiк және кәсiби мақсаттармен келедi.
      Қазақстанның барлық облыстарында, iс жүзiнде резидент емес туристердiң болу күндерiнiң саны Алматы қаласы және Атырау облысын қоспағанда - (4-5 күннен) 1 күнге аз.
      Алматы, Астана қалалары, Қарағанды, Павлодар, Алматы, Ақтөбе, Маңғыстау, Жамбыл және Шығыс Қазақстан облыстарында сыртқа шығу туризмi неғұрлым дамыған. Осы аймақтарға Қазақстан азаматтары iскерлiк және кәсiби мүдделерiмен (100-ден 73 адам), сондай-ақ бос уақытын өткiзу және демалу (100-ден 16 адам) үшiн келедi.
      Ішкi туризмнiң неғұрлым дамуы Астана, Алматы қалаларында, Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Батыс Қазақстан, Оңтүстiк Қазақстан және Павлодар облыстарында байқалады.

      3.4.Туризмнiң инфрақұрылымы
      Туристердi орналастыру объектiлерi
      Қазақстан Республикасында туристердi орналастырудың 319 объектi бар: соның iшiнде - 159 қонақ үй, 34 санаторий, 29 демалыс аймағы, 26 демалыс үйi, 17 туристiк база, 12 мейманхана, 11 санаторий-профилакторий, 13 сауықтыру лагерi, 10 аңшы үйi, 8 профилакторий жұмыс iстеуде.
      Қонақ үйлердiң көпшiлiгi (149) Астана, Алматы қалаларында, Алматы, Қарағанды, Шығыс Қазақстан және Оңтүстiк Қазақстан облыстарында орналасқан. Олардың 66 пайызы шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне, 29 пайызы орта кәсiпкерлiк субъектiлерiне және тек 5 пайызы (8 қонақ үй) iрi ұйымдарға жатады.
      Қонақ үйлердiң жалпы санының 87 пайызы - жеке меншiк, ал 9 пайызы - коммуналдық меншiк және 4 пайызы шетелдiк қатысушылармен бірлесiп құрылған ұйымдар.
      Қонақ үйлердiң біржолғы сыйымдылығы 2000 жылы 16389 орынды, нөмiрлердiң бүкiл саны 9124 құрады. Қонақ үйлер жүктемесiнiң төмендiгi (2000 жылы барлығы 20 пайыз) және материалдық-техникалық базаның ескiруi көптеген қонақ үйлер қызметiнiң кiрiсiнен шығысының асып кетуiне әкеп соқты. Жалпы 2000 жылы республикада мейманхана кешендерiн пайдалану шығыны 15,6 мың АҚШ долларын құрады.
      Ақтөбе, Атырау, Қарағанды, Маңғыстау, Павлодар, Солтүстiк Қазақстан, Оңтүстiк Қазақстан облыстарындағы қонақ үй кешендерi мемлекетке негiзгi табысты түсiрдi. Басқа аймақтардағы қонақ үйлер шығынмен жұмыс iстедi. Астана, Алматы қалаларындағы, Қызылорда, Шығыс Қазақстан, Батыс Қазақстан облыстарындағы қонақ үйлердiң жұмысында терiс сальдо қалыптасты.
      Орналастырудың барлық объектiлерiнiң шығынын айқындайтын шығыстардың негiзгi үлесi қызметкерлерге жалақы төлеу, салықтар мен бюджетке түсетiн басқа да төлемдерден құралды. Күрделi және ағымдағы жөндеуге, жабдықтарды сатып алуға аз шығын жұмсаған жастар жатақханалары мен таудағы турбазалар да бар.
      Қонақ үйлердiң неғұрлым кең таралған санаты болып табылатын өз мейрамханасы бар қонақ үйлердiң қызметi республикаға неғұрлым табыс түсiредi.
      Туристiк саланы дамытуға жасалған талдау көрсеткенiндей 50-60 жылдары салынған қонақ үйлер, сондай-ақ басқа да туристердiң тұратын және тамақтанатын орындары ескiргендiктен, туризм
инфрақұрылымының қазiргi жай-күйi дағдарысты деңгейге жеттi.

      Көлiк
      1) Халықаралық әуежайлар
      Қазiргi таңда Қазақстанда мына әуежайлардың: "Астана" халықаралық әуежайы" РМК-ның, "Алматы" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Ақтөбе" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Ақтау" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Ақ жол" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Әулие ата" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Атырау" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Семейавиа" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Сарыарқа" халықаралық әуежайы" ААҚ-ның, "Өскемен" әуежайы" ААҚ-ның, "Павлодар" әуежайы" ААҚ-ның, "Шымкент" әуежайы" ААҚ-ның, "Петропавл" әуежайы" ААҚ-ның, "Қостанай" әуежайы" AAҚ-ның уақытша схема бойынша халықаралық әуе тасымалына рұқсаты бар.
      2) Темiр жол
      Қазақстан Республикасының аумағын солтүстiктен оңтүстiкке қарай қиып өтетiн 3 темiр жол тармағы бар, олар Қазақстанның оңтүстiк аймағын батысымен, орталығымен, солтүстiгiмен және шығыс бөлiктерiмен байланыстырады. Республиканың Ресеймен шекаралас солтүстiк аймағында темiр жол желiсi неғұрлым дамыған.
      Қазақстанның көршiлес 3 елге: Ресейге, Өзбекстанға, Қырғызстанға, Қытайға шығатын темiр жолы бар.
      3) Автомобиль жолдары
      1. Бiшкек - Алматы - Қорғас;
      2. Шымкент - Қызылорда - Ақтөбе - Орал - Самара;
      3. Алматы - Қарағанды - Петропавл - Челябi;
      4. Алматы - Қарағанды - Астана - Қостанай - Челябинск;
      5. Омбы - Павлодар - Семей - Майқапшағай;
      6. Астрахань - Атырау - Ақтау - Бекдаш.
      2002-2005 жылдар кезеңiнде жоғарыда аталған автомобиль көлiгi дәлiздерiндегi жол маңайындағы сервис объектiлерiн және инфрақұрылымды жаңарту, қалпына келтiру және дамыту жөнiндегi жобаларды iске асыру көзделедi.
      4) Порттар
      Каспий теңiзiндегi Ақтау порты Қазақстанды Ресейдегi, Түркiменстандағы, Әзербайжандағы және Ирандағы порттармен байланыстырады.
      Ресей Федерациясымен және Қытай Халық Республикасымен Қазақстан Республикасының iшкi су жолдары қатынасы бар.
      Резидент емес туристердiң көпшiлiгi өздерiнiң саяхаты үшiн туристердi тасымалдаудың жалпы көлемiнде үлесi 84,8 пайызды құрайтын әуе көлiгiн пайдаланады. Темiр жол көлiгiмен - 7,8 пайыз, халықаралық автобустармен - 3,5 пайыз және құрлықтағы басқа құралдармен - 3,8 пайыз, су көлiгiмен - 0,01 пайыз турист жүредi.
      Сондай-ақ, резидент емес туристердiң 70 пайызы әуе көлiгiн пайдаланады. Туристердiң қалааралық автобустарда 22 пайызы, темiр жол көлiгiнде 7 пайызы, құрлықтағы басқа құралдармен 1 пайызы жүредi.

4. БАҒДАРЛАМАНЫҢ МАҚСАТТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI

      4.1. Бағдарламаның негiзгi мақсаттары

      Бағдарламаның басты мақсаты Қазақстан Республикасында қазақстандық және шет елдiк азаматтардың әртүрлi туристiк қызметтерге қажеттiлiгiн қанағаттандыру үшiн кең мүмкiндiктердi қамтамасыз ететiн, қазiргi заманғы тиiмдiлiгi жоғары және бәсекеге қабiлеттi туристiк кешен құру, келу және iшкi туризмдi қолдаудың экономикалық және құқықтық басым тетiктерiн әзiрлеу; ел экономикасына шетел валютасының тұрақты келуiн қамтамасыз ету, экономиканың сабақтас салаларын дамыту болып табылады.
      Бағдарлама, сондай-ақ мынадай мақсаттарға қол жеткiзуге бағытталған:
      тартымды туристiк объект ретiнде Қазақстанның беделiн орнықтыру;
      ұлттық туристiк өнiм қалыптастыру және оның сапасын әлемдiк деңгейге сәйкестендiрудi қамтамасыз ету;
      саланы мемлекеттiк реттеудiң оңтайлы әдiстерiн қолдау мен таңдау негiзiнде туризмдi кешендi дамыту.

      4.2. Бағдарламаның негiзгi мiндеттерi

      Қойылған мақсаттарға сәйкес Бағдарламаның бiрiншi кезектегi мiндеттерi мыналар:
      туризмде әлеуметтiк-экономикалық өзгермелi жағдайларға, мақсаттарға, қағидаттарға, туристiк қызметтi жүзеге асыру мiндеттерiне жауап беретiн мемлекеттiк реттеудiң жаңа көзқарастар жүйесiн қамтамасыз ету;
      мемлекеттiң туризм саласында республикалық уәкiлеттi орган арқылы әрекет ететiн басқарудағы, атқарушы органдар мен ұйымдар арасында өзара iс-қимылын реттеудегi рөлiн күшейту;
      Қазақстан Республикасында туризмдi дамытудың нормативтiк құқықтық базасын, осы саладағы мемлекеттiк реттеу тетiгiн жетiлдiру;
      туристiк саланы кадрлық, ғылыми-әдiстемелiк, жарнама-ақпараттық қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қабылдау;
      туризмнiң инфрақұрылымын дамыту, туризмнiң материалдық базасын жаңғыртуға, жаңа объектiлер құрылысын жандандыруға жәрдемдесу жөнiндегi шаралар кешенiн әзiрлеу;
      Қазақстанның туристiк өнiмiн туристiк қызмет көрсетулердiң әлемдiк рыногына жылжыту;
      туризм саласында және қызмет көрсету салаларында шағын кәсiпкерлiктi дамытуды, халықтың жұмыспен қамтылуын ынталандыруды қамтамасыз ету;
      инвестициялау және сала субъектiлерiн қаржыландырудың, кредиттеудiң басқа да нысандары үшiн жағдайлар жасау болып табылады.

5. БАҒДАРЛАМАНЫҢ НЕГIЗГI БАҒЫТТАРЫ ЖӘНЕ
ОНЫ IСКЕ АСЫРУ ТЕТIГI

      5.1. Туристiк қызметтi мемлекеттiк реттеу мен қолдау
           жүйесiн дамыту

      Бұл бағытта мынадай шараларды iске асыру қажет:
      Қазақстан Республикасының Дүниежүзiлiк сауда ұйымына қосылу мүмкiндiгiн ескере отырып, халықаралық сауданың мемлекеттiк реттелуiн туристiк қызметтермен қамтамасыз ету мәселелерi жөнiнде нормативтiк құқықтық кесiмдердiң жобаларын әзiрлеу;
      келу туризмiн және iшкi туризмдi дамыту, көшi-қон мәселелерi бойынша заңнаманы жетiлдiру, виза рәсiмдерiн, кеден және шекара бақылауын оңайлату;
      туризм саласындағы статистикалық есепке алу мен есеп беру жүйесiн жетiлдiру, соның iшiнде саланың мекемелерi мен ұйымдары жұмысының қаржылық нәтижелерiн сипаттайтын көрсеткiштердi енгiзу;
      Дүниежүзiлiк Туристiк Ұйымның ұсынымдарын және БҰҰ-ның Статистикалық комиссиясының шешiмдерiн ескере отырып, туристiк саланың төлем теңгерiмiн қалыптастыру әдiстемесiн жетiлдiру жөнiнде ұсыныстар дайындау;
      Туристiк қызметтер рыногындағы барлық өндiрушiлердiң бәсекелестiк қабiлетi мен тұрақты табысын қамтамасыз ету мақсатында туристiк бизнес рентабельдiлiгiнiң оңтайлы шегiн айқындау үшiн баға құрау мәселелерiнде мемлекеттiк реттеу саясатын әзiрлеу;
      ұлттық туризмнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
      халықаралық шарттардың негiзiнде шет елдермен туризм саласындағы ынтымақтастықты дамыту;
      туристiк қызметтi стандарттау, сертификаттау, лицензиялаудың талаптарына сәйкес туристерге қызмет көрсетудiң сапасын жақсарту;
      туризм саласына кадрларды даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру жүйесiн жетiлдiру;
      саланы қаржыландырудың, оның iшiнде кредиттiк ресурстарды тарту есебiнен қаржыландырудың жеткiлiктi деңгейiн қамтамасыз ету;
      туризм саласында мүдделi орталық атқарушы және басқа да мемлекеттiк органдар арасындағы, сондай-ақ мемлекеттiк және жеке секторлар арасындағы қызметтi ең жоғарғы деңгейде үйлестiрудi қамтамасыз ету.

      5.2. Қазақстанның мәдени-тарихи және рекреациялық
           аймақтарын дамыту және сақтау

      Бұл бағытта мынадай шараларды iске асыру қажет:
      мәдени-тарихи және табиғи рекреациялық ресурстарды сақтау және ұтымды пайдалану;
      халық арасында туризмнiң құндылықтарын насихаттауды және қоршаған ортаға ұқыпты қарауды қамтамасыз ету;
      қоршаған ортаны және өзге де туристiк ресурстарды қорғау жөнiндегi шараларды қамтамасыз ету;
      халықтың әртүрлi әлеуметтiк-демографиялық жiктерi мен топтары арасында әлеуметтiк туризмдi дамыту үшiн қолайлы жағдайлар жасау.

      5.3. Маркетинг және қазақстандық туристiк өнiмдi ұсыну

      Бұл бағытта мыналарды қарастыру қажет:
      ұлттық туристiк өнiмдi экспорттау және туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту стратегиясын әзiрлеу;
      туристiк көрмелер мен басқа да iс-шараларды ұйымдастыру;
      туристiк өнiмдi сатуда бiрiздендiрiлген үдемелi стандарттарды енгiзу;
      Қазақстан халқының барлық жiктерiнiң туристiк ресурстарға қол жеткiзуiн қамтамасыз ету, туристiк қызмет көрсетулерге қажеттiлiктердi барынша қанағаттандыру;
      Қазақстан Республикасында туризмнiң мамандандырылған (экотуризм, әлеуметтiк, балалар және жасөспiрiмдер, спорттық-сауықтыру, мәдени-танымдық және т.б.) түрлерiн дамытудың бағдарламаларын әзiрлеу;
      аймақтарда әлеуметтiк және жекеше туризмдi дамытуды қамтамасыз ету;
      iшкi және сыртқы рыноктарда ұлттық туристiк өнiмнiң жылжуын ақпараттық жарнамалық қамтамасыз ету;
      туризмдi дамытудың аймақтық және аймақаралық бағдарламаларын әзiрлеу үшiн әдiстемелiк нұсқаулықтар мен ғылыми-жобалық негiздемелер дайындау.

      5.4. Ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз ету, кадрлар
           даярлау және туризм қызметкерлерiнiң бiлiктiлiгiн
           арттыру

      Бұл бағытта:
      туристiк саланы дамыту үшiн қажеттi жоғары, орта кәсiптiк және бастауыш кәсiби бiлiм беретiн мамандықтардың тiзбесiн әзiрлеу;
      мүдделi мемлекеттiк органдармен бірлесiп мамандардың кәсiби даярлығының сапасын жақсарту, оларды қайта даярлау мен бiлiктiлiгiн арттыру жөнiнде шаралар белгiлеу;
      туристiк саланың кадрларына арнап, Дүниежүзiлiк Туристiк Ұйыммен, Туристердiң қазақстандық қауымдастығымен, Қазақстанның жоғары оқу орындарымен және халықаралық бiлiм беру мекемелерiмен бірлесiп, тұрақты жұмыс iстейтiн кәсiби даярлық курстарын құру;
      республикада туристiк индустрияны дамытудың түйiндi проблемалары бойынша ғылыми-практикалық конференциялар өткiзудi және Қазақстанның халықаралық туристiк оқиғаларға қатысуын қамтамасыз ету қажет.

      5.5. Туризм индустриясының материалдық-техникалық
           базасын дамыту

      Осы бағытта:
      туристiк объектiлердi жаңарту мен салу үшiн отандық және шет елдiк инвестицияларды тарту жолымен туризмнiң материалдық-техникалық базасын дамыту;
      әуе тасымалы қызмет көрсету рыногында бәсекелесу қабiлетiн көтеру, автомобиль және темiр жол көлiктерiнде жолаушыларды тасымалдауды одан әрi дамыту жөнiнде шаралар қабылдау;
      Қазақстан Республикасының аумағына туристiк объектiлердi перспективалық орналастырудың және туристiк инфрақұрылымды дамытудың схемаларын әзiрлеу;
      туризмдi дамыту аудандарында жердi пайдалану және құрылыс салу нормаларының қолданылуын бақылау;
      қонақ үй - сервистiк кешенiн әлемдiк стандарттарға сәйкестендiру, туристiк кешендердiң, этнографиялық мұражайлардың және демалыс аймақтарының желiсiн құру;
      iлеспе инфрақұрылымды: сумен, электрмен жабдықтау, кәрiз желiсi мен қатты қалдықтарды жоюдың жүйесiн, қолданыстағы және әлеуеттi туристiк аймақтарда телекоммуникацияны дамыту;
      аймақтық деңгейде туристердi орналастыру орындары мен қонақ үйлердi жаңғырту және халықаралық тәжiрибеге сай стандарттауды енгiзу;
      шетел инвестициясын тарту жолымен жүйе құраушы туристiк объектiлердi (халықаралық деңгейдегi туристiк кешендер) дамыту;
      туристiк объектiлердi, оның iшiнде орналастырудың орта және шағын құралдарының жобаларын әзiрлеу және оның құрылысын салу шараларын олардың жыл бойы пайдаланылуын қамтамасыз етудi ескере отырып, қабылдау қажет.

      5.6. Туризмнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету

      Бағдарлама туризм саласындағы қауiпсiздiктiң деңгейiн көтерудiң мынадай басым бағыттарын айқындайды:
      туристiң өмiрi мен денсаулығының қауiпсiздiгi;
      туризмнiң сақтандыру рыногын дамыту;
      тұтынушылардың құқықтарын қорғау;
      өрт қауiпсiздiгi;
      орналасу мен тамақтану орындарындағы қауiпсiздiк;
      көлiктегi қауiпсiздiк;
      турист кадрларын арнайы даярлауды және туристерге қызмет көрсету жөнiнде туроператорлар мен турагенттердiң қызметiнде техника қауiпсiздiгi жөнiндегi нормалар мен ережелердiң сақталуын бақылауды жүзеге асыру;
      туристiк ортаны қорғау және сақтау;
      қорғау және қауiпсiздiк мәселелерi жөнiнде хабардар ету;
      ұйымдасқан қылмысқа және терроризмге қарсы күрес;
      туристердi және жергiлiктi халықты қорғаудың және олардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етудiң жергiлiктi жүйесiн құру.

      5.7. Туристiк саланы ақпараттық қамтамасыз ету

      Бұл бағытта:
      Қазақстан Республикасының табиғи және мәдени-тарихи әлеуетiн неғұрлым тиiмдi пайдалану мақсатында интерактивтi геоақпараттық жүйенiң негiзiнде туристiк рыноктың жай-күйiне және болжамды дамытуға кешендi талдау жүргiзу;
      көлiк жолдары, инженерлiк және инфрақұрылымдық объектiлердi бiрге ала отырып, елдiң аймақтары бойынша туристiк индустрияны аумақтық аймақтарға бөлудiң моделiн әзiрлеу;
      туристiк ұйымдардың көрсеткен қызметiне электрондық брондауды ұйымдастыру және электрондық төлемдердi енгiзу жөнiнде шаралар жүйесiн әзiрлеу;
      туризммен сабақтас салалардың барлығына интерактивтi геоақпараттық жүйенi енгiзу қажет.

      5.8. Бағдарламаны iске асыруға қажеттi техникалық
           және экономикалық шарттар

      Осы бағдарламаны iске асыруға арналған техникалық-экономикалық негiзгi шарттар мыналар болып табылады:
      саладағы бiрыңғай ақпараттық кеңiстiк жүйесiн дамыту;
      республика туристiк индустриясының тұрақты дамуын қамтамасыз ететiн, бiрiншi кезектегi жүйе құраушы туристiк өнiмдердi және туристiк объектiлердi әзiрлеу және iске асыру;
      сала ішiлiк секторлар бойынша туризмдi дамытудың аймақтық бағдарламаларын әзiрлеу;
      аймақтар бойынша саланы дамытудың қажеттi қарқынына сәйкес инвестициялардың оңтайлы көлемдерiн бағалау;
      жүйе құраушы туристiк объектiлердiң сервистiк инфрақұрылымын құру және iске асыру;
      тұтынушыға ұлттық туристiк өнiмдi ұсынудың барлық сатысын қамтитын көп арналы маркетинг жүйесiн жасау.

      5.9. Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастық

      Туристiк саладағы халықаралық ынтымақтастықты дамытудың негiзгi бағыттары мыналар болып табылады:
      Дүниежүзiлiк туристiк ұйыммен (ДТҰ) ынтымақтастық, ЮНЕСКО мен ДТҰ-ның трансконтиненталдық жобасын iске асыру, "Жiбек жолын кешендi зерттеу", ДТҰ-ның Бас Ассамблеясының сессиясына және осы ұйым өткiзетiн басқа iс-шараларға қатысу;
      туризм саласында шет мемлекеттермен бұрын қол қойылған ынтымақтастық туралы халықаралық келiсiмдердi iске асыру және жаңаларын жасасу;
      iрi халықаралық туристiк көрмелерге қатысу және жыл сайын қазақстандық халықаралық туристiк көрме өткiзу;
      мынадай халықаралық жобаларды әзiрлеу және iске асыру:
      "Ежелгi түрiктер елi" (Қазақстан-Ресей-Моңғолия-Қытай);
      Астана қаласында "Этнографиялық базар" халық кәсiпшiлiгiнiң жыл сайынғы халықаралық жәрмеңкесiн өткiзу.

6. ҚАЖЕТТI РЕСУРСТАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ КӨЗДЕРI

      Ескерту. 6-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.04.28. N 476 қаулысымен .

      Бағдарламаны iске асыру үшiн қажеттi мемлекеттiк бюджет қаражатынан қаржыландыру сомасы 2005 жылға дейiн 502593,7 мың. теңгенi құрайды. Қоса берiлiп отырған Iс-шаралар жоспарының жобасына сәйкес, осы Бағдарламаны iске асыруға республикалық бюджеттен болжанатын шығындардың сомасы: 2003 жылы - 32604 мың теңгенi; 2004 жылға - 34028 мың теңгенi, 2005 жылға - 35729 мың теңгенi құрайды. Жергiлiктi бюджеттен 2003 жылы - 125 989,7 мың теңге, 2004 жылы - 131389 мың теңге, 2005 жылы - 142854 мың теңге қажет. <*>
      Бағдарламаны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар тиiстi жылға арналған республикалық және жергiлiктi бюджеттерде қаралатын қаражат есебiнен және соның шегiнде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер арқылы жүзеге асырылады.

      6.1. Бағдарламаның iске асырылуын басқаруды және
           бақылауды ұйымдастыру

      Бағдарламаны басқаруды және оның iске асырылуын қамтамасыз етудi ұйымдастыруды Қазақстан Республикасының қолданыстағы нормативтік құқықтық кесімдеріне және әдiстемелік құжаттарға сәйкес барлық мүдделi орталық атқарушы және басқа да мемлекеттiк органдармен, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкiмдерiмен бiрлесiп, туризм саласындағы мемлекеттiк уәкiлеттi орган жүзеге асырады.

7. БАҒДАРЛАМАНЫ IСКЕ АСЫРУДАН КYТIЛЕТIН НӘТИЖЕ

      Бағдарламаны iске асыру барысында туризмнiң iшкi және келу бағыттары бойынша туристердiң жалпы ағынының 2003 жылы 80 мың адамнан 2005 жылы 150 мың адамға дейiн тұрақты өсуiн қамтамасыз ету көзделуде, бұл ретте ол жыл сайын орта есеппен 17500 адамға өседi деп болжанып отыр.
      Келу туризмiнiң көлемiн 2003 жылы 24 мың адамнан 2005 жылдың аяғына 60 мың адамға дейiн көбейту болжанып отыр. Бұл ретте екi бағытта да туристердiң жалпы көрсеткiшi бойынша келу туризмiнiң үлесi 2003 жылы 30 пайыздан, келесi жылдары 40 пайызға дейiн артатыны стратегиялық тұрғыдан алғанда маңызды болып табылады және жылына 7 мың адамға өсетiн болады.
      Iшкi туризмнiң көлемi де 2003 жылғы 56 мың адамнан 2005 жылы 90 мың адамға дейiн көбейедi. Республиканың iшiнде туристер ағынының жыл сайынғы өсуi 10500 адамды құрайтын болады деп күтiлуде (6-қосымша).
      Бағдарламаны iске асырудың тиiмдiлiгi 2003-2005 жылдарға арналған болжамды көрсеткiштер бойынша есептелiнедi (6-қосымша).
      Бiр шетел турисi өзiнiң болуы кезiнде бюджетке орташа есеппен 700 АҚШ долларын әкелген жағдайда, келу туризмiнен бюджеттiң жыл сайынғы толықтырылуы мыналарды құрайды:
      2003 жылы - 32,2 млн. АҚШ доллары;
      2004 жылы - 37,1 млн. АҚШ доллары;
      2005 жылы - 42 млн. АҚШ доллары.
      Келу туризмiнен барлығы 2003 - 2005 жылдар кезеңiндегi бюджет түсiмiнiң жиыны 111,3 миллион АҚШ долларын құрайтын болады.
      Әлемдiк практикада бiр шетелдiк туристке қызмет көрсетуден 9 жұмыс орны құралатынын ескерсек, онда келу туризмi есебiнен 2003 жылы - 414 мың жұмыс орнын, 2004 жылы - 477 мың жұмыс орнын, 2005 жылы - 540 мың жұмыс орнын ықтимал қамтуға қолдау көрсетiледi.
      Жалдау арқылы жұмыс iстейтiн қызметкерлердің орташа жалақысы жылына шамамен 20 пайызға өсуiн ескерiп, (немесе нақты көрiнiсiнде 6 пайызға), келу туризмi көлемiнiң ұлғаюы арқасында жұмыспен қамтылған халықтың табысы өсе түседi (7-қосымша).
      Бағдарламаның iске асырылуы республикалық бюджетке едәуiр түсiмдi қамтамасыз етедi.
      Бағдарламада әзiрленген шаралар елдiң iшiндегi де, сондай-ақ шет елден келетiн туристер ағынының бұдан әрi ұлғаюына жәрдемдеседi және түпкi нәтижесiнде халықаралық кәсiпкерлiк және iскерлiк ынтымақтастық саласы ретiнде ұлттық туристiк өнiм тартымдылығының артуына едәуiр қол жеткiзетiн болады.

8. ТУРИСТIК САЛАНЫ ДАМЫТУДЫҢ 2003 - 2005 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН
БАҒДАРЛАМАСЫН IСКЕ АСЫРУ ЖӨНIНДЕГI ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

      Ескерту. 8-бөлім өзгерді - ҚР Үкіметінің 2003.06.25. N 606 қаулысымен .
      Ескерту. 8-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2004.04.28. N 476 қаулысымен .

------------------------------------------------------------------
Р/с!  Іс-шаралар  !   Аяқтау   !Жауапты  !Орындау!Көзде.! Қаржы.
N !              !   нысаны   !орындау. !(iске  !летiн ! ландыру
   !              !            !шылар    !асыру) !шығыс.! көздері
   !              !            !(iске    !мерзiмi!тар   !
   !              !            !асырудың)!       !(мың  !
   !              !            !         !       !теңге)!
------------------------------------------------------------------
1 !       2      !      3     !    4    !   5   !   6  !     7
------------------------------------------------------------------
       1. ТУРИСТIК ҚЫЗМЕТТI МЕМЛЕКЕТТIК РЕТТЕУ ЖӘНЕ
                   ҚОЛДАУ ЖYЙЕСIН ДАМЫТУ

    1.1. Туризмнiң нормативтiк құқықтық базасын жетілдіру

1.  Туристік ин.   Нормативтiк- TуpCA, ДСМ, 2003   2250,0 жергі.
    фрақұрылымның  құқықтық     ТЖА, жер.   жылдың        лікті
    барлық объек.  кесiмнiң     гiлiктi     желтоқ.       бюджет
    тiлерiнде мү.  жобасы       атқарушы    саны          қаражаты
    гедек турис.                органдар                  шегінде
    терге арналған                                        іске
    демалысты қам.                                        асыруға
    тамасыз ету
    үшiн техника.
    лық және сани.
    тарлық жағдай.
    ларды сақтау
    мәселелерi
    жөнiндегi
    нормалар мен
    талаптарды
    әзiрлеу

2.  Туризм және    Мемлекеттік  ТурСА, ИСМ 2003           талап
    қонақ үй шару. стандарттар             жылдың         етілмейді
    ашылығы сала.                          қаңтары
    сында мемле.
    кеттiк стан.
    дарттар әзiр.
    леу және
    бекiту

3.  Бiрыңғай тури. Қазақстан    ТурСА, СІМ, 2003          талап
    стiк кеңiстiк  Республика.  ІІМ, ҰҚК    жылдың        етілмейді
    құру, сондай-  сының        (келісім    қарашасы
    ақ Ұлы Жiбек   Үкіметіне    бойынша),
    жолында ту.    ұсыныс       "Жібек
    ризмдi дамыту               жолы-Қазақ.
    мақсатында                  стан" ҰК
    өзара рұқсат.               ААҚ"
    тамаларды тану
    туралы Қырғыз
    Республикасымен
    және Өзбекстан
    Республикасымен
    келiсiмдерге
    қол қою жөнiнде
    ұсыныс енгiзу

   1.2. Қазақстанның тарихи-мәдени және табиғи рекреациялық
           аймақтарын сақтау және ұтымды пайдалану

4.  Туризм инфра.  Жергілікті   Жергілікті 2003    16000,0 жергі.
    құрылымын да.  атқарушы     атқарушы   жылдың          лікті
    мыту ауданда.  органдардың  органдар   қыркүй.         бюджет
    рында құрылыс  шешімі                  егі             қаражаты
    объектiлерiн                                           шегінде
    салу жөнiндегi
    нормаларды
    әзiрлеу

5.  Туризм инфра.  Қазақстан    ИСМ,       жыл    2003 жыл  жергі.
    құрылымына     Республика.  ТурСА,     сайын  28850,0   лікті
    тiкелей инвес. сының        жергілікті 1-тоқ- 2004 жыл  бюджет
    тициялар тарту Үкіметіне    атқарушы   сан    21500,0   қаражаты
    жөнiнде жұмыс. ақпарат      органдар          2005 жыл  және
    тар жүргiзу                                   16500,0   басқа
                                                            көздер
                                                            шегінде

6.  Туристiк биз.  Қазақстан    ИСМ,      жыл      2004 жыл респуб-
    нестiң кәсiп.  Республика.  ТурСА     сайын    -445,0,  ликалық
    керлерi үшiн   сының                  қыркүйек 2005 жыл бюджет
    бизнес жоспар. Үкіметіне                       - 445,0  қаражаты
    лар құру және  ақпарат                                  шегінде
    халықаралық
    және отандық
    сарапшылардың
    қатысуымен
    гранттар,
    техникалық
    көмектер және
    инвестициялар
    тарту үшiн
    семинарлар
    ұйымдастыру.

     1.3. Қазақстан Республикасындағы туризм қауіпсіздігі

7.  Туристерге ме. Қазақстан    ДСМ      2003             талап
    дициналық қыз. Республика.           жылдың           етілмейді
    мет көрсету    сының                 мамыры
    және дәрiгер.  Үкіметіне
    лiк шұғыл      есеп
    жәрдем көрсе.
    ту, шұғыл ме.
    дициналық қыз.
    мет көрсету
    талаптарына
    сай келетiн
    медицина ме.
    кемелерiн
    анықтау және
    сертификаттау
    жөнiндегi
    кешендi шара.
    ларды әзiрлеу
    және iске
    асыру

8.  Дүниежүзiлiк   Ақпарат      ДСМ, ТурСА  ай сайын      талап
    Денсаулық                                             етілмейді
    сақтау ұйымы.
    ның деректе.
    рiнiң негі.
    зiнде Каран.
    тиндiк және
    кезеңiмен
    жаңарып тұра.
    тын аса қауiп.
    тi жұқпалы
    аурулар бойын.
    ша қолайсыз
    елдер туралы
    республиканың
    туристiк ұйым.
    дарын хабардар
    ету

      1.4. Туристік сала көрсеткіштерінің статистикалық
                      есебін жетілдіру

9.  Туризмнiң кө.  СА-ның       СА, ТурСА  жыл сайын     республи.
    мекшi есебiн   бұйрықтары              қыркүйек      калық
    тәжiрибеге ен.                                       бюджет
    гiзу мақсатында                                      қаражаты
    қосымша талдау                                       шегінде*
    жүргiзу үшiн
    статистикалық
    есептiлiктiң
    және аспапты.
    лықтың нысанда.
    рын әзiрлеу

10. Туризм сала.   СА-ның       СА, ТурСА  2004          республи.
    сындағы қызмет бұйрықтары              жылдың        калық
    түрлерiнiң және                                      бюджет
    қызмет көрсе.                          2005          қаражаты
    тулердiң ста.                          жылдың        шегінде*
    тистикалық                             желтоқ.
    номенклатурасын                        саны
    (СНДУТ) әзiрлеу
    және енгiзу

11. Есептiң әдiс.  СА-ның       СА, ТурСА  2004          республи.
    намасын әзiр.  бұйрығымен              жылдың        калық
    леу және iске  бекітілген              2005          бюджет
    асырылған ту.  әдіснамалық             жылдың        қаражаты
    ристiк өнiмге  әзірлемелер             желтоқ.       шегінде*
    кеткен шығынның                        саны
    өзіндік құнын
    анықтау, осы
    мақсатта пилот.
    тық тексеру
    жүргiзу

12. Облыстық ста.  Үкіметке     СА, ТурСА  2003          бюджеттен
    тистика бас.   ақпарат                 жылдың        тыс көздер
    қармаларының,                          қарашасы
    туристiк және
    басқа да мүд.
    делi ұйымдар.
    дың қызметкер.
    лері үшін
    туризмнiң ста.
    тистикасы
    бойынша рес.
    публикалық
    семинар өткi.
    зудi ұйымдас.
    тыру

      * ҚР Статистика жөнiндегi агенттiгi өзінің 2004-2005 жылдарға арналған бюджеттік бағдарламасына енгізеді. Сомасы статистикалық жұмыстардың жоспары бекітілгеннен кейін жыл сайын нақтыланатын болады.

          1.5. Туризм саласы үшін білім беру мен
          кәсіби қайта даярлау жүйесін жетілдіру

13. Туристiк са.   Қазақстан    ТурСА,     жыл     2003ж. республи.
    ланы дамыту    Республика.  жергілікті сайын   -571,3 калық
    мәселелерi     сының        атқарушы   қыркү-  2004ж. бюджет
    бойынша рес.   Үкіметіне    органдар   йек     -515,0 қаражаты
    публикалық     ақпарат                         2005ж. шегінде
    семинар-кеңес                                  -571,3
    өткiзу                             
 

                                                         2. ТУРИЗМ ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫН ДАМЫТУ

14. Туризм объек.  Қазақстан    ТурСА,     2003   2510,0 жергілікті
    тiлерiне мем.  Республика.  жергілікті жылдың        бюджет
    лекеттiк тү.   сының        атқарушы   қазаны        қаражаты
    гендеу жүргі.  Үкіметіне    органдар                 шегінде
    зу, әлеуметтiк ақпарат
    туризмдi дамы.
    ту жөнiнде
    шаралар әзiр.
    леу

15. Жол бойының,   Қазақстан    ККМ,       жыл    2003ж.  жергілікті
    соның iшiнде   Республика.  жергілікті сайын  -4582,0  бюджет
    Жiбек жолының  сының        атқарушы   сәуір  2004ж.   қаражаты
    қазақстандық   Үкіметіне    органдар          -45580,0 шегінде
    тас жолдарын.  есеп         ШҚО               2005ж.
    дағы инфрақұ.                                 -48115,0 
    рылымды және                           
    сервистiк
    қызмет көрсету
    объектiлерiн
    дамыту жөнiн.
    дегi жобаларды
    iске асыру
    шараларын
    әзiрлеу

16. Республиканың  Қазақстан    Жергілікті  жыл    2003ж. жергілікті
    курорттық-     Республика.  атқарушы    сайын  -4510,0 бюджет
    сауықтыру      сының        органдар    наурыз 2004ж.  қаражаты
    объектiлерiнiң Үкіметіне    "Жібек жо.         -3187,0 шегінде
    материалдық-   есеп         лы-Қазақ.          2005ж.
    техникалық                  стан" ҰК"          -5739,5
    базасын                     ААҚ               
    нығайту және                                  
    оларды тиiмдi                                 
    пайдалану есеп                                
    жөніндегі жұ.                                 
    мыстарды жан.                                 
    дандыру

                                            жыл    2003ж.   "Жібек
                                            сайын  -24000,0 жолы-
                                            наурыз 2004ж.   Қазақ.
                                                   -14000,0 стан"
                                                   2005ж.   Ұлттық
                                                   -42000,0 компани.
                                                            ясы"
                                                            ААҚ-ның
                                                            жеке
                                                            қаражаты
                                                            және
                                                            басқа
                                                            көздер

   3. ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ТУРИСТІК ӨНІМДІ ЖЫЛЖЫТУ ЖӘНЕ МАРКЕТИНГ

        3.1. Қазақстанның туристік беделін нығайту және
             халықаралық ынтымақтастықты ұлғайту

17. Алматы қала.   Қазақстан    ТурСА,     жыл   2003 ж.  республи.
    сында "Туризм  Республика.  СІМ, ІІМ,  сайын -3882,2  калық
    және саяхат"   сының        жергілікті сәуір 2004 ж.  бюджет
    Қазақстандық   Үкіметіне    атқарушы         -3850,0  қаражаты
    халықаралық    есеп         органдар         2005 ж.  шегінде
    туристiк жәр.                                -3882,2     
    меңкесiн өт.
    кiзу

                                           жыл   2003 ж.  жергілікті
                                           сайын -8249,7  бюджет
                                           сәуір 2004 ж.  қаражаты
                                                 -11010,0 шегінде
                                                 2005 ж.
                                                 14024,0

18. Берлин (Герма. Қазақстан    ТурСА,     жыл    2003 ж. республи.
    мания Федера.  Республика.  СІМ, АШМ,  сайын  -8793,3 калық
    тивтік Респуб. сының        жергілікті наурыз 2004 ж. бюджет
    ликасы) қала.  Үкіметіне    атқарушы          -9008,0 қаражаты
    сындағы ITB    есеп         органдар          2005 ж. шегінде
    Халықаралық                                   -8753,3   
    туристік бир.
    жасына қатысу

                                           жыл    2003 ж. жергілікті
                                           сайын  -3658,0 бюджет
                                           наурыз 2004 ж. қаражаты
                                                  -7491,0 шегінде
                                                  2005 ж.
                                                  -7411,5

19. Мәскеу (Ресей  Қазақстан    ТурСА,     жыл    2003 ж.  республи.
    Федерациясы)   Республика.  СІМ, АШМ,  сайын  -4090,8  калық
    қаласындағы    сының        жергілікті сәуір  2004 ж.  бюджет
    "Туризм және   Үкіметіне    атқарушы          -3278,0  қаражаты
    саяхат" Мәскеу есеп         органдар          2005 ж.  шегінде
    халықаралық                                   -4090,8
    көрмесіне
    қатысу

                                           жыл    2003 ж. жергілікті
                                           сайын  -2457,0 бюджет
                                           сәуір  2004 ж. қаражаты
                                                  -6881,0 шегінде
                                                  2005 ж.
                                                  -6147,0

20. Мадрид (Испа.  Қазақстан    ТурСА,     жыл    2003 ж. республи.
    ния) FITUR     Республика.  СІМ, АШМ,  сайын  -4603,3 калық
    халықаралық    сының        жергілікті ақпан  2004 ж. бюджет
    туристік жәр.  Үкіметіне    атқарушы          -5516,0 қаражаты
    меңкесіне      есеп         органдар          2005 ж. шегінде
    қатысу                                        4603,3 

                                           жыл    2003 ж. жергілікті
                                           сайын  -2432,0 бюджет
                                           ақпан  2004 ж. қаражаты
                                                  -3261,0 шегінде
                                                  2005 ж.
                                                  -7954,4

21. Лондон (Ұлы.   Қазақстан    ТурСА,     жыл    2003 ж. республи.
    британия)      Республика.  СІМ, АШМ,  сайын  -8783,5 калық
    қаласындағы    сының        жергілікті қараша 2004 ж. бюджет
    Дүниежүзілік   Үкіметіне    атқарушы          -8055,0 қаражаты
    туристік       есеп         органдар          2005 ж. шегінде
    биржаға қатысу                                -8763,4

                                           жыл    2003 ж. жергілікті
                                           сайын  -3477,0 бюджет
                                           қараша 2004 ж. қаражаты
                                                  -70950, шегінде
                                                  2005 ж.
                                                  -8252,6

22. Қазақстанның   Қазақстан    ТурСА, СІМ 2004   2004 ж. республи.
    Дүниежүзiлiк   Республикасы            жылғы  -621,0  калық
    Туристiк Ұйым. Үкіметіне               желтоқ-        бюджет
    ның комиссия.  ақпарат                 сан            қаражаты
    сының кезектi                                         шегінде
    мәжiлiстерiне
    қатысуын
    ұйымдастыру

23. Дүниежүзiлiк   Қазақстан    ТурСА, СІМ 2003   1169,1  республи.
    Туристiк       Республика.             жылдың         калық
    Ұйымның Бас    сы Үкіметіне            2005   1169,1  бюджет
    Ассамблеясының ақпарат                 жылдың         қаражаты
    XV және ХVI                                           шегінде
    сессияларына
    Қазақстанның
    қатысуын қам.
    тамасыз ету

24. Дүниежүзiлiк   Қазақстан    ТурСА, СІМ 2003   710,6  республи.
    Туристiк Ұйым. Республика.             жылдың        калық
    ның Жiбек жо.  сының                   2005   710,0  бюджет
    лының жобасы   Үкіметіне               жылдың        қаражаты
    бойынша өтетiн ақпарат                               шегінде
    мәжiлiстерiне
    Қазақстанның
    қатысуын қам.
    тамасыз ету

25. Бұқаралық ақ.  Қазақстан   Ақпарат-  желтоқсан       талап
    парат құрал.   Республика. мині,     жыл сайын       етілмейді
    дарында Қазақ. сының       ТурСа
    стан Республи. Үкіметіне
    касында турис. ақпарат
    тiк саланың
    дамуы жөнiн.
    дегi мәселе.
    лердi жариялау

26. Шетелдiк аза.  Қазақстан    СІМ, ІІМ  қазан          талап
    маттар үшiн    Республика.            жыл сайын      етілмейді
    рұқсаттамалық  сының
    рәсiмдердi     Үкіметіне
    оңайлату жө.   есеп
    нiндегi шара.
    ларды iске
    асыру

27. Шетелдiк ту.   Қазақстан   СІМ, КБА,  2003           талап
    ристер үшiн    Республика. ІІМ, ҰҚК   жылдың         етілмейді
    рұқсаттамалық, сының       (келісім   қаңтары
    шекаралық,     Үкіметіне   бойынша)
    кедендiк және  есеп
    тiркеу рәсiм.
    дерiн оңтай.
    ландыру жөнiнде
    шаралар қабыл.
    дау

28. Халықаралық    Қазақстан   Мәдениет-  жыл сайын      талап
    туристiк ұйым. Республика. мині,      желтоқсан      етілмейді
    дардың, елдiң  сының       ТурСа,
    туристiк жұрт. Үкіметіне   СІМ
    шылығының және есеп
    туризм жөнiн.
    дегi мемлекет.
    тiк уәкiлеттi
    органдардың
    мерейтойлық
    және тарихи
    даталарды
    даярлау мен
    өткiзу жөнiн.
    дегi iс-шара.
    ларға қатысуын
    ұйымдастыру

29. Туризмнiң      Қазақстан    ТурСА,     жыл    2003 ж.  жергілік.
    түрлерi бойын. Республика.  жергілікті сайын  -16740,0 ті бюджет
    ша жарнамалық  сының        атқарушы   шілде  2004 ж.  қаражаты
    бүктемелер     Үкіметіне    органдар          -11847,0 шегінде
    жасау          ақпарат                        2005 ж.
                                                  -15280,0
 

                                            30. "Қазақстан -   Қазақстан    ТурСА,     2003   6400,0 жергілікті
    теңдессiз ту.  Республика.  ККМ, СІМ,  жылдың        бюджет
    ристiк объект" сының        жергілікті шілдесі       қаражаты
    электронды     Үкіметіне    атқарушы                 шегінде
    тасығыштарында ақпарат      органдар
    жарнама ақпа.
    раттық матери.
    алдар жасау

31. Ұлттық парк.   Қазақстан    АШМ,       2003   5510,0 жергілікті
    тер, қорықтар, Республика.  жергілікті жылдың        бюджет
    табиғат ес.    сының        атқарушы   желтоқ.       қаражаты
    керткiштерi    Үкіметіне    органдар   саны          шегінде
    мен басқа да   ақпарат
    Қазақстанның
    табиғи қорын.
    дағы қорықтар
    туралы фото.
    альбомдармен
    мен буклеттер
    шығару

32. Туристiк ба.   Қазақстан   "Жібек      2003   6050,0 Жергілікті
    ғыттардың сыз. Республика. жолы-       жыл           бюджет
    баларын, кәде. сының       Қазақстан"                қаражаты
    сыйлар шығару  Үкіметіне   Ұлттық                    шегінде,
    мен халық      ақпарат     компаниясы"               "Жібек
    кәсiпшiлiгi                ААҚ, МАҚКМ,               жолы -
    өнiмдерiн бi.              АШМ,                      Қазақстан"
    рiктiретiн "Ұлы            жергілікті                Ұлттық
    Жiбек жолы -               атқарушы                  компаниясы"
    Қазақстан"                 органдар                  ААҚ-ның
    жарнама ақпа.                                        (келісім
    раттық пакетiн                                       бойынша)
    жасау                                                жеке
                                                         қаржысы

            3.2. Халықаралық жобаларды іске асыру

33. "Бiздiң таула. ТурСА-ға    Оңтүстік    жыл   2003 ж. жергілікті
    рымыз" атты    ақпарат     Қазақстан   сайын -604,0  бюджет
    фестиваль                  облысының   мамыр 2004 ж. қаражаты
    өткiзу                     жергілікті        -1500,0 шегінде
                               атқарушы          2005 ж.
                               органы            -2000,0
 

                                           34. "Мұзтау" ха.   ТурСА-ға    Шығыс       жыл  2004 ж.  республика-
    лықаралық фес. ақпарат     Қазақстан   сайын -1850,0 лық бюджет
    тивалiн өткiзу             облысының   тамыз 2005 ж. қаражаты
                               жергілікті        -1850,0 шегінде
                               атқарушы          2003 ж. жергілікті
                               органы,           -4500,0 бюджет
                               ТурСа             2004 ж. қаражаты
                                                 -1611,0 шегінде
                                                 2005 ж.
                                                 -1800,0 

35. Шет елдегі     ТурСА-ға    Алматы және 2004 -  2004ж.  жергілік.
    қазақ диаспо.  ақпарат     Оңтүстік    2005жж.,-1300,0 ті бюджет
    расы мен басқа             Қазақстан   желтоқ. 2005ж.  қаражаты
    да шетелдiк                облыстары.  сан     -500,0  шегінде
    туристер үшiн              ның жергі.                  және бас.
    туризмдi дамы.             лікті атқа.                 қа қаржы
    туға бағыттал.             рушы орган.                 көздері
    ған "Ата жұртқа            дары
    саяхат" турис.
    тiк бағытын
    әзiрлеу және
    iске асыру

36. Келу және iшкi ТурСА-ға    Атырау      2003-   2003ж.  жергілік.
    туризмдi дамы. ақпарат     облысының   2004жж.,-1000,0 ті бюджет
    туға бағыттал.             жергілікті  маусым  2004ж.  қаражаты
    ған "Хан орда.             атқарушы            -1000,0 шегінде
    лы-Сарайшық"               органы,
    атты туристiк              ТурСа
    бағыт әзiрлеу
    және iске
    асыру

37. Іле-Балқаш     ТурСА-ға    Алматы      жыл    2004 ж.республик-
    регатасы       ақпарат     облысының   сайын  -890,0 алық бюджет
                               жергілікті  мамыр  2005 ж. қаражаты
                               атқарушы           -890,0  шегінде
                               органы,            2003ж.  жергілікті
                               ТурСа              -500,0  бюджет
                                                  2004 ж. қаражаты
                                                  -1000,0 шегінде
                                                  2005 ж.
                                                  1000,0 

          3.3. Халық арасында туризм құндылықтарын
          және қоршаған ортаны қорғауды насихаттау

38. Оқушылар үшiн  Қазақстан   Жергілікті  жыл   2003 ж.  жергілік.
    Қазақстанның   Республика. атқарушы    сайын -3940,0  ті бюджет
    туристiк       сының       органдар    қыр-  2004 ж.  қаражаты
    объектiлерi    Үкіметіне               күйек 6406,0   шегінде
    бойынша тақы.  есеп                          2005 ж.
    рыптық автобус                               7410,0
    және жаяу жүру                         
    экскурсияларын                         
    ұйымдастыру

39. Республикалық  Қазақстан   Ақп.мині,  қаңтар    2004ж.жергілікті
    және аймақтық  Республика. жергілікті жыл сайын -720,0 бюджет
    электронды     сының       атқарушы             2005 ж.қаражаты
    БАҚ-та Қазақ.  Үкіметіне   органдар             720,0  шегінде
    стандағы ту.   ақпарат
    ризмнiң дамуын
    насихаттайтын
    теле және радио.
    бағдарламаларын
    жасауға және
    трансляциялауға
    тапсырыс беру
    және оларды
    орналастырудың
    мүмкiндiгiн
    қарастыру

      Жиыны:            502593,7 мың теңге,
                        соның iшiнде:
                        республикалық бюджеттен - 102361 мың теңге,
                        соның iшiнде:
                        2003 ж. - 32604,0
                        2004 ж. - 34028,0
                        2005 ж. - 35729,0
                        жергiлiктi бюджеттен - 400232,7 мың теңге,
                        соның iшiнде:
                        2003 ж. - 125989,7
                        2004 ж. - 131389,0
                        2005 ж. - 142854,02
------------------------------------------------------------------

Туристiк саланы дамытудың 
2003-2007 жылдарға арналған
бағдарламасына N 1-қосымша

Қазақстан Республикасындағы ұлттық туризм

(диаграмманы қағаз мәтіннен қараңыз).

Туристiк саланы дамытудың 
2003-2007 жылдарға арналған
бағдарламасына N 2-қосымша

Сыртқа шығу туризмi

-------------------------------------------------------------------
                        !1996    !1997    !1998    !1999  !2000
-------------------------------------------------------------------
Шет елге шыққан ҚР
резиденттерiнiң (ТТО-ға
шығушы азаматтардың
санын қоспағанда) саны    522720  419404   502358  398634 1246731

Олардың iшiнде туристер
(туристiк ұйымдардың
көрсететiн қызметтерiн
және олардың қарамағын.
дағы кемпинг қонақ
үйлерi мен өзге де
тұратын орындарды
пайдаланғандар)           418039   174071  145716  106078   67360

Сыртқа шығушылардың
жалпы санына %-пен
шаққанда                  79,97%    41,50%  29,01%  26,61%  5,40%
-------------------------------------------------------------------

Келу туризмi

-------------------------------------------------------------------
                        !1996 ж. !1997 ж. !1998 ж. !1999 ж.!2000 ж.
-------------------------------------------------------------------
ҚР-ға келген резидент
емес келiп-кетушiлердiң
(ТТО-ға кеткен азамат.
тардың санын қоспағанда)
саны                      202050   284346   256752   393602 1682548

Олардың iшiнде туристер
(туристiк ұйымдардың
көрсететiн қызметтерiн
және олардың қарамағын.
дағы кемпинг қонақ
үйлерi мен өзге де
тұратын орындарды
пайдаланғандар)           23498     27683    34542    50154   23868

- келгендердiң жалпы
санына %-пен шаққанда     11,63%,   9,74%    13,45%   12,74%  1,42%
-------------------------------------------------------------------

Iшкi туризм

-------------------------------------------------------------------
                        !1996 ж. !1997 ж. !1998 ж. !1999 ж.!2000 ж.
-------------------------------------------------------------------
Iшкi туризм               45871    58667     60806   72088   55687
-------------------------------------------------------------------

Туристiк саланы дамытудың 
2003-2007 жылдарға арналған
бағдарламасына N 3-қосымша

Қазақстанға шет ел азаматтарының келуі

-------------------------------------------------------------------
                     !       Қызмет көрсетілген туристер мен
                     !             экскурсанттар, адам
-------------------------------------------------------------------
             !1995 ж.!1996 ж. !1997 ж. !1998 ж. !1999 ж. !2000 ж.
-------------------------------------------------------------------
Келу туризмі !20272   23498    27683    34542    50154    23868
-------------------------------------------------------------------
ТМД          !12506   10360    7254     4861     5796     3266
-------------------------------------------------------------------
Әлемнің басқа
бөлігі       !7766    13138    20429    29681    44358    20602
-------------------------------------------------------------------

Қазақстан азаматтарының шет елге шығуы

-------------------------------------------------------------------
                !       Қызмет көрсетілген туристер мен
                !                экскурсанттар
-------------------------------------------------------------------
                !1995 ж.!1996 ж. !1997 ж. !1998 ж. !1999 ж. !2000 ж.
-------------------------------------------------------------------
Сыртқа шығу      123699  418039   174071   145716   106078   67360
туризмі
-------------------------------------------------------------------
ТМД               8766     4000     6749     2562     3904    8027
-------------------------------------------------------------------
Әлемнің басқа
бөлігі            114933 412248   167322   143154   102174   59333
-------------------------------------------------------------------

Ішкі туризм

-------------------------------------------------------------------
                !  Қызмет көрсетілген туристер мен экскурсанттар
-------------------------------------------------------------------
                !1995 ж.!1996 ж. !1997 ж. !1998 ж. !1999 ж. !2000 ж.
-------------------------------------------------------------------
Ішкі туризм      98063    45871    58667    60806    72088    55687
-------------------------------------------------------------------

Туристiк саланы дамытудың 
2003-2007 жылдарға арналған
бағдарламасына N 4-қосымша

Туристік фирмалардың қызметінен түскен жалпы пайда

-------------------------------------------------------------------
            !Туристік  !Туристік !  Туристік ұйымдарға    !Туристік
            !ұйымдар   !ұйымдар  !  қаражаттың аударылуы  !ұйымдар
            !қызметінен!алған    !------------------------!қызметі.
            !құралған  !барлық   !Басқа мем.!   Отандық   !нен түс.
            !табыс*    !қаражат  !лекеттер. !  ұйымдарға  !кен ҚР-
            !          !         !дегі тур. !             !ның
            !          !         !фирмаларға!             !табысы**
-------------------------------------------------------------------
Барлығы      16,0       11,2       3,8          3,9         8,3
Келу         2,1        2,0        0,0          0,1         2,0
туризмі
Сыртқа
шығу
туризмі      12,3       8,0        3,8          3,4         5,1
Ішкі
туризм       1,6        1,2        0,0          0,4         1,2
-------------------------------------------------------------------

      *жолдаманың құны + жолдама бағасына кірмейтін визалық, экскурсиялық және өзге де қызмет көрсетулер құны
      **туристік ұйымдар алған барлық қаражат, басқа мемлекеттердің турфирмалары аударған қаражат

Туристiк саланы дамытудың 
2003-2007 жылдарға арналған
бағдарламасына N 5-қосымша

Облыстар және Алматы мен Астана қалалары бөлінісіндегі туризмді дамытудың жай-күйі

-------------------------------------------------------------------
                         !   Қызмет көрсетілген туристер мен
                         !         экскурсанттар (адам)
                         !-----------------------------------------
                         !1998 ж. !1999 ж. !2000 ж. ! 2000 ж., %
-------------------------------------------------------------------
Қазақстан Республикасы     241064   228320   146915   100,00%
Ақмола                        322     4375      252     0,21%
Ақтөбе                       2894     1877     2373     1,94%
Алматы                      19685    13039     3721     3,05%
Атырау                       1046      582      343     0,28%
Шығыс Қазақстан              9898     7950     8961     7,34%
Жамбыл                        968     2078     2002     1,64%
Батыс Қазақстан              3439     2142     3377     2,77%
Қарағанды                   10837     6910    12070     9,89%
Қостанай                     1187     3972      503     0,41%
Қызылорда                     599      138      388     0,32%
Маңғыстау                    2406     1133     2412     1,98%
Павлодар                     4998     4578     4132     3,39%
Солтүстік Қазақстан          7164     2310      120     0,10%
Оңтүстік Қазақстан           8406     5198     1567     1,28%
Астана қаласы               48534    69619    34307    28,12%
Алматы қаласы              118681   102419    70387    57,69%
-------------------------------------------------------------------

Туристiк саланы дамытудың 
2003-2007 жылдарға арналған
бағдарламасына N 6-қосымша

Ішкі және келу туризмінің ұлғаюы
 
  (диаграмманы қағаз мәтіннен қараңыз).

Туристiк саланы дамытудың 
2003-2007 жылдарға арналған
бағдарламасына N 7-қосымша

Жұмыспен қамтылған халық табысының көбею болжамы

-------------------------------------------------------------------
                ! 2001 ж. ! 2002 ж. ! 2003 ж. ! 2004 ж. ! 2005 ж.
-------------------------------------------------------------------
Жалданып жұмыс
істейтін
қызметкерлердің   100 АҚШ    106 АҚШ  112,4 АҚШ  119 АҚШ  125 АҚШ
орташа жалақысы   доллары    доллары  доллары    доллары  доллары
-------------------------------------------------------------------
Жұмыспен
қамтылған
халықтың         21,6 млн.  37,2 млн. 46,5 млн. 56,8 млн. 67,5 млн.
табысының көбеюі АҚШ        АҚШ       АҚШ       АҚШ       АҚШ
                 доллары    доллары   доллары   доллары   доллары
-------------------------------------------------------------------