Об утверждении Технического регламента "Требования к эмиссиям в окружающую среду при сжигании различных видов топлива в котельных установках тепловых электрических станций"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 14 декабря 2007 года N 1232. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 сентября 2021 года № 650.

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 21.09.2021 № 650 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      В соответствии с Экологическим Кодексом Республики Казахстан от 9 января 2007 года и Законом Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить прилагаемый Технический регламент "Требования к эмиссиям в окружающую среду при сжигании различных видов топлива в котельных установках тепловых электрических станций".

      Сноска. Пункт 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр


Республики Казахстан



  Утвержден
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 14 декабря 2007 года N 1232

Технический регламент
Требования к эмиссиям в окружающую среду
при сжигании различных видов топлива в котельных установках тепловых электрических станций

      Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

1. Область применения

      1. Настоящий технический регламент "Требования к эмиссиям в окружающую среду при сжигании различных видов топлива в котельных установках тепловых электрических станций" (далее - Технический регламент) разработан в соответствии с Экологическим кодексом Республики Казахстан от 9 января 2007 года, Законом Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" и устанавливает требования к эмиссиям в окружающую среду при сжигании различных видов топлива в котельных установках тепловых электрических станций (далее - ТЭС), а также требования к размещению отходов после сжигания топлива.

      Сноска. Пункт 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      2. Технический регламент распространяется на котельные установки ТЭС, независимо от типа используемого топлива (твердое, жидкое, газообразное), действующие и вводимые в действие, ввозимые на территорию Республики Казахстан и реконструируемые, проектная тепловая мощность которых соответствует или превышает 80 МВт, производительность от 160 до 3950 т/ч на абсолютное давление перегретого пара от 9,8 до 25,0 МПа.

      Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      3. Для целей применения Технического регламента идентификация котельных установок, на которые распространяются требования к эмиссиям в окружающую среду, осуществляется на основе сопроводительной документации производителя котельных установок в соответствии с правилами безопасной эксплуатации котельных установок, утвержденными уполномоченным органом в области промышленной безопасности. В зависимости от вида сжигаемого топлива котельные установки подразделяются на работающие:

      1) на угле;

      2) на мазуте;

      3) на газе;

      4) смешанного типа.

      Сноска. Пункт 3 в редакции постановления Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      4. Требования настоящего технического регламента не распространяются на высокоманевренные (пиковые и полупиковые) котельные установки для маневренных энергоблоков, котельные установки для энергоблоков, в состав которых входят газовые турбины, магнитогидродинамические котельные установки, энерготехнологические котельные установки, на котельные установки с котлами, оборудованными топками кипящего слоя, и с котлами-утилизаторами, а также с котлами специальных типов.

2. Термины

      5. В настоящем техническом регламенте используются следующие термины:

      1) дымовые (отходящие) газы - газы, образующиеся в результате сгорания топлива в котельной установке;

      2) топливо - любое твердое, жидкое или газообразное вещество (смесь веществ), которое сжигается в котельной установке (за исключением биомассы);

      3) котельная установка - совокупность котла и вспомогательного оборудования;

      4) котел - конструктивно объединенный в одно целое комплекс устройств для получения пара или для нагрева воды под давлением за счет тепловой энергии от сжигания топлива. В котел могут входить полностью или частично: топка, пароперегреватель, экономайзер, воздухоподогреватель, каркас, обмуровка, тепловая изоляция, обшивка;

      5) вспомогательное оборудование - тягодутьевые машины, устройства очистки поверхностей нагрева, топливоподача и топливоприготовление в пределах котельной установки, оборудование шлако- и золоудаления, золоулавливающие и другие газоочистительные устройства, не входящие в котел газовоздухопроводы, трубопроводы воды, пара и топлива, арматура, гарнитура, автоматика, приборы и устройства контроля и защиты, а также относящиеся к котлу водоподготовительное оборудование и дымовая труба;

      6) технические удельные нормативы эмиссий - устанавливаемые для теплоэнергетических котельных установок нормативы эмиссий, которые отражают максимально допустимые значения выбросов и сбросов загрязняющих веществ в окружающую среду в расчете на единицу произведенной котельными установками электрической или тепловой энергии;

      7) лимитирующий створ - створ на водном объекте, для соблюдения норм качества воды, в котором необходимо установление наиболее строгих ограничений на сброс загрязняющих веществ с обратными водами;

      8) контрольный створ - поперечное сечение водного потока, в котором контролируется качество воды.

      Сноска. Пункт 5 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

3. Условия обращения на рынке Республики Казахстан

      6. На рынке Республики Казахстан могут быть размещены котельные установки, обеспечивающие технические удельные нормативы эмиссий, установленные настоящим техническим регламентом при условии соблюдения предусмотренных условий безопасной эксплуатации котельных установок.

      Сноска. Пункт 6 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      7. Котлы и вспомогательное оборудование, используемое в котельных установках должны иметь документы, обеспечивающие их идентификацию и удостоверяющие их соответствие настоящему и действующим техническим регламентам и гармонизированным нормативным документам, а также сопроводительные документы производителя, содержащие схемы монтажа, инструкции по эксплуатации и техническому обслуживанию.

      8. Средства измерений котлов и вспомогательного оборудования должны быть внесены в реестр средств измерений, допущенных для применения на территории Республики Казахстан и иметь документ, подтверждающий их соответствие утвержденному типу.

4. Общие требования безопасности

      9. Для обеспечения установленных настоящим техническим регламентом технических удельных нормативов эмиссий загрязняющих веществ в окружающую среду необходимо обязательное выполнение следующих требований:

      1) котлы, применяемые в составе котельных установок, работающие на твердом, жидком и газообразном топливе, должны соответствовать действующим на котлы техническим регламентам, а также правилам безопасной эксплуатации котлов;

      2) приемка и введение в эксплуатацию котлов должны осуществляться в соответствии с правилами безопасной эксплуатации котлов и в соответствии с утвержденными уполномоченным органом в области электроэнергетики правилами технической эксплуатации электрических станций;

      3) котельная установка должна быть оснащена системами и (или) приборами контроля за качеством дымовых газов, обеспечивающими все режимы работы и штатные периодические процедуры (очистка, отмывка, консервация);

      оснащение системами и (или) приборами контроля за качеством дымовых газов завершить к 31 декабря 2012 года;

      4) котел должен иметь золо- и газоочистное оборудование и систему оповещения о выходе его из строя в соответствии с правилами технической эксплуатации электрических станций;

      5) системы автоматического регулирования, защиты и технологических блокировок котельной установки должны обеспечивать остановку котла при остановках турбины (для блочных установок), питательных насосов, тягодутьевых машин при превышении предельных показателей работы котельной установки;

      6) на каждой ТЭС должны:

      разрабатываться нормативные тепловые нагрузки на котел в зависимости от вида потребляемого топлива;

      вести учет (сменный, суточный, месячный, годовой) нагрузки;

      проводить постоянный контроль технического состояния котлов, плановый ремонт (капитальный, текущий) и периодическое техническое освидетельствование, но не реже, чем через каждые пять лет;

      на котле закреплять таблички с номинальными данными согласно требованиями правил безопасной эксплуатации котлов ;

      хранить комплект технической документации (инструкции, схемы монтажа, чертежи, инструкции) на котел и своевременно вносить в них изменения, если во время эксплуатации котел был модернизирован или реконструирован;

      использовать виды топлива, предусмотренные проектом ТЭС, условия хранения топлива должны обеспечивать сохранение его свойств;

      обеспечить подготовку и подачу топлива в котел в соответствии с правилами технической эксплуатации электрических станций;

      обеспечить расчет высоты дымовой трубы таким образом, чтобы не ухудшать состояние окружающей среды, если отработанные газы выделяются в атмосферный воздух через дымовую трубу. При этом расчет проводить по расходу топлива при максимальной электрической нагрузке электростанции и тепловой нагрузке при средней температуре наиболее холодного месяца. При летнем режиме, в случае установки пяти турбин и более, расчет ведется с учетом остановки одной из них на ремонт;

      проводить специальную подготовку персонала, осуществляющего эксплуатацию, ремонт и техническое обслуживание котельных установок, в объеме требований к занимаемой должности;

      иметь Программу производственного экологического контроля и осуществлять мониторинг эмиссий;

      проводить измерения эмиссий в окружающую среду при сжигании различных видов топлива аккредитованной в установленном порядке лабораторией.

      Сноска. Пункт 9 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      10. Не допускается увеличение производительности технологического оборудования, сопровождающееся увеличением эмиссий в окружающую среду, без одновременной реконструкции сооружений, оборудования и аппаратуры для очистки выбросов.

      11. Эксплуатация котельных установок ТЭС, технические удельные нормативы эмиссий которых превышают нормы, установленные настоящим техническим регламентом, не допускается.

      Сноска. Пункт 11 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      12. Уровень радиации в местах складирования основного сырья и отходов производства не должен превышать норм радиационной безопасности, установленных уполномоченным органом в области здравоохранения. В зонах возможной радиационной опасности, обслуживающий персонал должен быть оснащен средствами индивидуальной защиты и дозиметрии.

      13. Для выработки электроэнергии предприятия должны использовать очистные сооружения и топливо, оказывающее наименьшее воздействие на окружающую природную среду, включая атмосферный воздух и сточные воды в соответствии с правилами технической эксплуатации электрических станций и наилучшими доступными технологиями.

5. Требования к эмиссиям в атмосферный воздух

      14. Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферный воздух от котельных установок устанавливают предельные значения выбросов в атмосферный воздух твердых частиц, оксидов серы и азота, для действующих, вновь вводимых и реконструируемых котельных установок, использующих твердое, жидкое и газообразное топливо раздельно и в комбинации.

      Сноска. Пункт 14 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      15. Для реконструируемых и вновь вводимых котельных установок на действующих ТЭС с 1 января 2013 года, работающих на:

      1) твердом топливе, технические удельные нормативы эмиссий твердых частиц не должны превышать значений, указанных в таблице 1 приложения 2 к настоящему техническому регламенту;

      2) твердом и жидком топливе, технические удельные нормативы эмиссий оксидов серы не должны превышать значений указанных в таблице 2 приложения 2 к настоящему техническому регламенту;

      3) твердом, жидком и газообразном топливе технические удельные нормативы эмиссий оксидов азота не должны превышать значений указанных в таблице 3 приложения 2 к настоящему техническому регламенту.

      Сноска. Пункт 15 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      15-1. Для действующих котельных установок ТЭС до реконструкции, работающих на:

      1) твердом топливе, технические удельные нормативы эмиссий твердых частиц не должны превышать значений, указанных в таблице 1 приложения 2-1 к настоящему Техническому регламенту;

      2) твердом и жидком топливе, технические удельные нормативы эмиссий оксидов серы не должны превышать значений, указанных в таблице 2 приложения 2-1 к настоящему Техническому регламенту;

      3) твердом, жидком и газообразном топливе технические удельные нормативы эмиссий оксидов азота не должны превышать значений, указанных в таблице 3 приложения 2-1 к настоящему Техническому регламенту.

      Сноска. Технический регламент дополнен пунктом 15-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      16. Для котельных установок вновь строящихся ТЭС с 1 января 2013 года, работающих на:

      1) на твердом топливе, технические удельные нормативы эмиссий твердых частиц не должны превышать значений, указанных в таблице 1 приложения 3 к настоящему техническому регламенту;

      2) твердом и жидком топливе технические удельные нормативы эмиссий оксидов серы не должны превышать значений указанных в таблице 2 приложения 3 к настоящему техническому регламенту;

      3) твердом, жидком и газообразном топливе технические удельные нормативы эмиссий оксидов азота не должны превышать значений указанных в таблице 3 приложения 3 к настоящему техническому регламенту.

      Сноска. Пункт 16 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      17. Технические удельные нормативы эмиссий оксидов азота и оксидов серы даны в пересчете на диоксид азота и диоксид серы. Технические удельные нормативы эмиссий оксидов азота и оксидов серы приведены в пересчете на сухие газы.

      Технические удельные нормативы эмиссий оксидов серы и азота в атмосферный воздух, указанные в таблицах 2 и 3 приложений 2, 2-1, 3 к настоящему техническому регламенту действительны при сжигании мазута марки M100 и/или мазута лучшего качества.

      Сноска. Пункт 17 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      18. Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферный воздух окиси углерода от котельных установок при коэффициенте избытка воздуха равном 1,4 должны быть не более:

      1) для газа и мазута - 300 мг/м3 при нормальных условиях (температура 0о С, давление 101,3 кПа);

      2) для угля:

      котельных установок с твердым шлакоудалением - 400 мг/м3 при нормальных условиях (температура 0о С и давление 101,3 кПа);

      котельных установок с жидким шлакоудалением - 300 мг/м3 при нормальных условиях (температура 0о С и давление 101,3 кПа);

      значений коэффициента избытка воздуха, отличных от значения 1,4, концентрация вредных загрязняющих веществ определяется согласно приложению 4 к настоящему техническому регламенту.

      Сноска. Пункт 18 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      19. Технические удельные нормативы эмиссий относятся к дымовым газам при коэффициенте избытка воздуха равном 1,4. Формулы расчета выбросов загрязняющих веществ в дымовых газах приведены в приложении 5 к настоящему техническому регламенту.

      20. Технические удельные нормативы эмиссий золы для жидкого топлива не устанавливаются. Нормирование выбросов мазутной золы определяется по содержанию в ней ванадия из расчета предельно допустимой среднесуточной концентрации мазутной золы (в пересчете на элемент ванадий) 0,002 мг/м 3 .

      Технические удельные нормативы эмиссий твердых частиц в атмосферный воздух принимают путем интерполяции значений по таблицам 1 приложений 2, 2-1, 3 к настоящему техническому регламенту в указанных пределах приведенной зольности топлива, причем большие технические удельные нормативы эмиссий относятся к большим значениям приведенной зольности.

      Сноска. Пункт 20 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      21. Допускается двукратное превышение технических удельных нормативов эмиссий от котлов в течение 30-ти минут при условии, что среднее значение удельных нормативов эмиссий за сутки не превысит нормативного значения, и суммарная продолжительность 30-ти минутного превышения составляет менее 3 % от общего времени работы котельной установки в течение года.

      22. Регулирование выбросов при неблагоприятных метеорологических условиях производится в соответствии с гармонизированными нормативными документами, учитывающими эмиссии по каждому источнику загрязнения и мероприятия по сокращению выбросов при всех режимах работы ТЭС.

      Сноска. Пункт 22 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

6. Требования к эмиссиям сточных вод

      23. Величиной эмиссий сточных вод являются нормативы предельно допустимых сбросов загрязняющих веществ в водные объекты.

      Нормативы предельно допустимых сбросов сточных вод должны быть определены на основе расчетов для каждого источника сбросов и ТЭС в целом.

      24. Каждая ТЭС должна иметь расчетные значения нормативов предельно допустимых сбросов сточных вод и планы графики достижения расчетных нормативов, установленные для сбросов, технологических процессов и оборудования.

      25. Нормативы предельно допустимых сбросов по отдельным источникам устанавливаются равными техническим удельным нормативам эмиссий либо определяются расчетным путем на основе нормативов эмиссий в окружающую среду по методике, утвержденной уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

      26. Предельно допустимый сброс сточных вод, должен обеспечивать возможность использования их и их осадков для орошения и удобрения сельскохозяйственных угодий республики и соответствовать санитарно-эпидемиологическим требованиям к использованию сточных вод, отнесенным к нормативным документам, гармонизированным с настоящим техническим регламентом.

      Установление предельно допустимых сбросов должно основываться на принципе лимитирующего створа, следующим образом:

      1) все водопользователи, расположенные выше контрольного створа должны обеспечивать нормы качества в этом створе, а доведение качества воды в лимитирующем створе до нормативного, должно осуществляться их общими усилиями;

      2) при сбросе сточных вод должны соблюдаться водоохранные мероприятия, согласованные с территориальными подразделениями государственного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

      Конкретные величины предельно допустимых сбросов устанавливаются ТЭС по согласованию с уполномоченными государственными органами в области охраны окружающей среды и санитарно-эпидемиологического благополучия населения и должны соответствовать нормативным документам, т.е. предельно допустимым концентрациям загрязняющих веществ определяемым в соответствии с санитарно-эпидемиологическими правилами и нормами, утвержденными уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения, а также расчетам, произведенным для каждой конкретной ТЭС в зависимости от ее местоположения.

7. Требования к эмиссиям при размещении отходов ТЭС

      27. Экологические требования по обращению и размещению отходов производства должны соответствовать нормам экологического законодательства и настоящего технического регламента.

      28. Отходы, образующиеся в результате деятельности ТЭС, подлежат хранению на специально отведенных площадках. ТЭС с момента образования отходов должны обеспечивать безопасное обращение с ними.

      Сноска. Пункт 28 в редакции постановления Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      29. Специальные площадки для размещения отходов должны выбираться таким образом, чтобы обеспечивать свободный доступ к ним, оперативный контроль, учет и удаление отходов производства (золы и шлаков).

      30. Размеры площадок для размещения и хранения золошлакоотвалов должны предусматриваться с учетом работы ТЭС не менее 25 лет.

      Не допускается размещение золошлакоотвалов на площадках с отметками заполнения, превышающими планировочные отметки ближайших населенных пунктов, промышленных предприятий, железнодорожных магистралей, автомобильных магистральных дорог, нефтегазопроводов, сельскохозяйственных объектов, за исключением случаев, когда их размещение на таких площадках неизбежно. В этом случае в проекте системы внешнего гидрозолошлакоудаления должны предусматриваться меры, обеспечивающие защиту указанных объектов в соответствии с правилами технической эксплуатации электрических станций , а также строительными нормами и правилами.

      31. Для удаления и предотвращения пыления золы, обводнения прилегающей территории и загрязнения водоемов, золошлакоотвалы должны иметь систему магистральных золошлакопроводов и водоводов.

      32. Расчет экологических нормативов размещения отходов производства в пределах конкретного экологического географического района и предельного количества размещения токсичных промышленных отходов осуществляется в соответствии с методикой, утвержденной уполномоченным органом в области охраны окружающей среды, гармонизированной с настоящим техническим регламентом.

      33. Складируемые на территории предприятия отходы производства должны иметь паспорт опасности отходов в соответствии с экологическим законодательством.

8. Презумпция соответствия

      34. Исключен постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747(порядок введения в действие см. п.2).
      35. Исключен постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747(порядок введения в действие см. п.2).
      36. Исключен постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747(порядок введения в действие см. п.2).

9. Подтверждение соответствия

      37. Исключен постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747(порядок введения в действие см. п.2).

10. Порядок и сроки введения в действие

      38. На территории Республики Казахстан технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу при сжигании различных видов топлива в котельных установках ТЭС согласно настоящему Техническому регламенту, вводятся в действие в следующие сроки:

      1) с 1 января 2013 года для реконструируемых и вновь вводимых котельных установок на действующих ТЭС будут действовать технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу твердых частиц, оксидов серы и азота, указанные в таблицах 1-3 приложения 2 к настоящему Техническому регламенту;

      2) для действующих котельных установок ТЭС до реконструкции будут действовать технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу твердых частиц, оксидов серы и азота, указанные в таблицах 1-3 приложения 2-1 к настоящему Техническому регламенту;

      3) с 1 января 2013 года для котельных установок вновь строящихся ТЭС будут действовать технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу твердых частиц, оксидов серы и азота, указанные в таблицах 1-3 приложения 3 к настоящему Техническому регламенту.

      Решение о необходимости реконструкции котельных установок ТЭС и сроков ее проведения утверждается уполномоченным органом в области электроэнергетики и собственниками предприятий.

      Сноска. Пункт 38 в редакции постановления Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      39. Срок действия установленных технических удельных нормативов эмиссий сточных вод определяется сроком действия заключений государственной экологической экспертизы, выданных на проекты, содержащие нормативы предельно допустимых сбросов.

  Приложение 1
к Техническому регламенту

      Перечень

      продукции, на которые распространяются

      требования настоящего технического регламента *

Код ТН ВЭД

Наименование позиции

1

2

8402

Котлы паровые или другие паропроизводящие котлы

(кроме водяных котлов центрального отопления,

способных также производить пар низкого давления;

водяные котлы с пароперегревателем: котлы паровые

или другие паропроизводящие котлы:

8402 11 000

котлы водотрубные производительностью более 45 т

пара в час

8402 12 000

котлы водотрубные производительностью не более

45 т пара в час

8402 20 000

котлы с пароперегревателем

8403

котлы центрального отопления, кроме котлов

товарной позиции 8402:

8403 10

котлы:

8403 10 100 0

из чугунного литья

8403 10 900 0

прочие

8403 90

части:

8403 90 100 0

из чугунного литья

8403 90 900 0

прочие

8404

вспомогательное оборудование для использования с

котлами товарной позиции 8402 или 8403 (например,

экономайзеры, пароперегреватели, сажеудалители,

газовые рекуператоры) конденсаторы для пароводяных

или других паровых силовых установок:

8404 10 000 0

вспомогательное оборудование для использования с

котлами товарной позиции 8402 или 8403

8404 20 000 0

конденсаторы для пароводяных или других

паросиловых установок

8404 90 000 0

части

8405

газогенераторы или генераторы водяного газа с

очистительными установками или без них;

газогенераторы ацетиленовые и аналогичные

газогенераторы с очистительными установками или

без них:

8405 10 000 0

газогенераторы или генераторы водяного газа с

очистительными установками или без них

газогенераторы ацетиленовые и аналогичные

газогенераторы с очистительными установками или

без них

8405 90 000 0

части

8406

турбины на водяном паре и турбины паровые:

8406 81

мощностью более 40 МВт:

8406 81 100 0

турбины на водяном паре для производства

электроэнергии

8406 81 900 0

прочие

8406 82

мощностью не более 40 МВт:


турбины на водяном паре для производства

электроэнергии, мощностью:

8406 82 110 0

не более 10 МВт

8406 82 190 0

более 10 МВт

8406 82 900 0

прочие

8406 90

части:

8406 90 100 0

лопатки статора, роторы и их лопатки

8406 90 900 0

прочие


      * Коды продукции указаны согласно классификатору "Товарная номенклатура внешней экономической деятельности".

  Приложение 2
к Техническому регламенту

      Сноска. Таблица 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      Таблица 1

      Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу твердых

      частиц для реконструируемых и вновь вводимых котельных установок на действующих ТЭС с 1 января 2013 г., для твердого топлива всех видов

      Сноска. Заголовок таблицы 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

Тепловая

мощность

котлов Q, МВт

(паропроизво-

дительность

котла D, т/ч)

Приведенное

содержание

золы А,

% х пр

кг/МДж

Массовый

выброс

твердых

частиц на

единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

твердых

частиц,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

частиц в

дымовых

газах при

альфа = 1,4,

мг/м 3 *

до 299

(до 420)

менее 0,6

0,6 - 2,5

более 2,5

0,06

0,06 - 0,20

0,20

1,76

1,76 - 5,86

5,86

670

670 - 870

870

300 и более

(420 и более)

менее 0,6

0,6 - 2,5

более 2,5

0,04

0,04 - 0,16

0,16

1,18

1,18 - 4,70

4,70

100

100 - 400

400

1180 и более

(1650 и более)

0,6 - 2,5

более 2,5

0,16 - 0,24

0,24

4,70 - 7,05

7,05

400 - 600

600

     

      * При нормальных условиях (температура 0 о С, давление 101,3 кПа).

      Таблица 2


      Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу оксидов

      серы реконструируемых и вновь вводимых котельных установок на действующих ТЭС с 1 января 2013 г., для твердых и жидких видов топлива

      Сноска. Заголовок таблицы 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

Тепловая

мощность

котлов Q, MВт

(паропроизво-

дительность

котла D, т/ч)

Приведенное

содержание

серы S,

% х пр

кг/МДж

Массовый

выброс SOx

на единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

SOx,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

SOx в дымовых

газах при

альфа = 1,4,

мг/м 3 *

до 299

(до 420)

0,045 и менее

более 0,045

0,875

1,5

25,7

44,0

2000

3400

300 и более

(420 и более)

0,045 и менее

более 0,045

0,875

1,3

25,7

38,0

2000

3000

     

      * При нормальных условиях (температура 0 о С, давление 101,3 кПа), рассчитанная на сухие газы.

      Таблица 3

      Сноска. Таблица 3 в редакции постановления Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу оксидов азота для реконструируемых и вновь вводимых котельных установок на действующих ТЭС с 1 января 2013 года, для твердых, жидких и газообразных видов топлива

Тепловая мощность

котлов Q, МВт

(паропроизводи-

тельность

котла D, т/ч)

Вид

топлива

Массовый

выброс

NOx на

единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

NOx,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

NOx в

дымовых

газах, при

альфа = 1,4,

мг/м3*

1

2

3

4

5

до 299

(до 420)

газ

0,088

2,58

255

мазут

0,103

3,02

290

бурый уголь:




твердое

шлакоудаление

0,188

5,47

500

жидкое

шлакоудаление

0,206

6,05

550

каменный

уголь:




твердое

шлакоудаление

0,208

6,10

570

жидкое

шлакоудаление

0,256

7,49

700

300 и более

(420 и более)

газ

0,100

2,93

290

мазут

0,124

3,64

350

бурый уголь:




твердое

шлакоудаление

0,214

6,27

570

жидкое

шлакоудаление

-

-

-

каменный -

уголь:




твердое

шлакоудаление

0,237

6,96

650

жидкое

шлакоудаление

0,292

8,56

800


      * При нормальных условиях (температура 0 о С, давление 101,3 кПа), рассчитанная на сухие газы.

  Приложение 2-1
к Техническому регламенту

      Сноска. Технический регламент дополнен приложением 2-1 в редакции постановления Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      Таблица 1

Технические удельные нормативы
эмиссий в атмосферу твердых частиц для действующих котельных
установок ТЭС до реконструкции для твердого топлива всех видов

Тепловая мощность

котлов Q, МВт

(паропроизводи-

тельность

котла D, т/ч)

Приведенное

содержание

золы А пр,

% х кг/МДж

Массовый

выброс

твердых

частиц на

единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

твердых

частиц,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

частиц в

дымовых

газах при

альфа =

1,4, мг/м3*

до 299

(до 420)

менее 0,6

0,6 - 2,5

более 2,5

0,28

0,28 - 0,36

0,36

8,21

8,21 - 10,56

10,56

700

700 - 900

900

300 и более

(420 и более)

менее 0,6

0,6 - 2,5

более 2,5

0,24

0,24 - 0,48

0,48

7,04

7,04 - 14,08

14,08

600

600 - 1200

1200

1180 и более

(1650 и более)

0,6 - 2,5

более 2,5

0,48 - 0,64

0,64

14,08 - 18,77

18,77

1200 - 1600

1600


      * При нормальных условиях (температура 00С, давление 101,3 кПа).

      Таблица 2

Технические удельные нормативы
эмиссий в атмосферу оксидов серы для действующих котельных
установок ТЭС до реконструкции, для твердых и жидких видов
топлива

Тепловая мощность

котлов Q, МВт

(паропроизводи-

тельность

котла D, т/ч)

Приведенное

содержание

серы S пр,

% х кг/МДж

Массовый

выброс SOx

на единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

SOx,

г/т.у.т

Массовая

концентрация

SOx в

дымовых

газах при

альфа = 1,4,

мг/м3 *

до 299

(до 420)

0,045 и менее

более 0,045

0,875

1,5

25,7

44,0

2 000

3 400

300 и более

(420 и более)

0,045 и менее

более 0,045

0,875

1,3

25,7

38,0

2 000

3 000


      * При нормальных условиях (температура 00С, давление 101,3 кПА), рассчитанная на сухие газы.

      Таблица 3

Технические удельные нормативы
эмиссий в атмосферу оксидов азота для действующих
котельных установок ТЭС до реконструкции, для твердых, жидких и
газообразных видов топлива

Тепловая мощность

котлов Q, МВт

(паропроизводи-

тельность

котла D, т/ч)

Вид топлива

Массовый

выброс NOx

на единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

NOx,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

NOx в

дымовых

газах,

при альфа =

1,4, мг/м3*

1

2

3

4

5

до 299

(до 420)

газ

0,121

3,54

350

мазут

0,142

4,16

400

бурый уголь:




твердое

шлакоудаление

0,225

6,60

600

жидкое

шлакоудаление

0,244

7,15

650

каменный

уголь:




твердое

шлакоудаление

0,248

7,28

680

жидкое

шлакоудаление

0,317

9,10

850

300 и более

(420 и более)

газ

0,138

4,05

400

мазут

0,178

5,21

500

бурый уголь:




твердое

шлакоудаление

0,225

6,60

600

жидкое

шлакоудаление

-

-

-

каменный

уголь:




твердое

шлакоудаление

0,310

9,10

850

жидкое

шлакоудаление

0,383

11,24

1050


      * При нормальных условиях (температура 00С, давление 101,3 кПа), рассчитанная на сухие газы.

  Приложение 3
к Техническому регламенту
Таблица 1
 

      Сноска. Таблица 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

      Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу твердых

      частиц для котельных установок вновь строящихся ТЭС с 1 января 2013 г., для твердого топлива всех видов

      Сноска. Заголовок таблицы 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

Тепловая

мощность

котлов Q, МВт

(паропроизво-

дительность

котла D, т/ч)

Приведенное

содержание

золы А,

% х пр

кг/МДж

Массовый

выброс

твердых

частиц на

единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

твердых

частиц,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

частиц в

дымовых газах

при альфа = 1,4,

мг/м 3 *

до 299

(до 420)

менее 0,6

0,6 - 2,5

более 2,5

0,06

0,06 - 0,10

0,10

1,76

1,76 - 2,93

2,93

150

150 - 500

500

300 и более

(420 и более)

менее 0,6

0,6 - 2,5

более 2,5

0,02

0,02 - 0,06

0,06

0,59

0,89 - 1,76

1,76

100

100 - 200

200

1180 и более

(1650 и более)

0,6 - 2,5

более 2,5

0,04 - 0,08

0,08

1,18 - 2,36

2,36

100 - 200

200

     

      * При нормальных условиях (температура 0 о С, давление 101,3 кПа).

      Таблица 2

      Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу оксидов

      серы для котельных установок вновь строящихся ТЭС с 1 января 2013 г., для твердых и жидких видов топлива

      Сноска. Заголовок таблицы 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

Тепловая

мощность

котлов Q, MВт

(паропроизво-

дительность

котла D, т/ч)

Приведенное

содержание

серы S,

% х пр

кг/МДж

Массовый

выброс SOx

на единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс SOx,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

SOx в дымовых

газах при

альфа = 1,4,

мг/м 3 *

до 199

(до 320)

0,045 и менее

более 0,045

0,5

0,6

14,7

17,6

1200

1400

200 - 249

(320 - 400)

0,045 и менее

более 0,045

0,4

0,45

11,7

13,1

1800

2000

250 - 299

(400 - 420)

0,045 и менее

более 0,045

0,3

0,3

8,8

8,8

700

700

300 и более

(420 и более)

-

0,3

8,8

780

     

      * При нормальных условиях (температура 0 о С, давление 101,3 кПа), рассчитанная на сухие газы.

      Таблица 3

      Технические удельные нормативы эмиссий в атмосферу оксидов

      азота для котельных установок вновь строящихся ТЭС с 1 января 2013 г. для твердых, жидких и газообразных видов топлива

      Сноска. Заголовок таблицы 3 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 21.07.2010 № 747 (порядок введения в действие см. п.2).

Тепловая

мощность

котлов Q, MВт

(паропроизво-

дительность

котла D, т/ч)

Вид топлива

Массовый

выброс NOx

на единицу

тепловой

энергии,

г/МДж

Массовый

выброс

NOx,

кг/т.у.т

Массовая

концентрация

NOx в дымовых

газах при

альфа = 1,4,

мг/м 3 *

1

2

3

4

5

до 299

(до 420)

газ

0,043

1,26

125

мазут

0,086

2,52

250

бурый уголь:




твердое

шлакоудаление

0,11

3,20

320

жидкое

шлакоудаление

0,11

3,20

350

каменный уголь:




твердое

шлакоудаление

0,17

4,98

470

жидкое

шлакоудаление

0,23

6,75

640

300 и более

(420 и более)

газ

0,043

1,26

125

мазут

0,086

2,52

250

бурый уголь:




твердое

шлакоудаление

0,11

3,20

300

жидкое

шлакоудаление

-

-

-

каменный уголь:




твердое

шлакоудаление

0,13

3,81

500

жидкое

шлакоудаление

0,21

6,16

550


      * При нормальных условиях (температура 0 о С, давление 101,3 кПа), рассчитанная на сухие газы.

  Приложение 4
к Техническому регламенту

      Пример пересчета концентраций вредных загрязняющих веществ для

      коэффициентов избытка воздуха, отличных от значения 1,4

      Для данного типа котла в зависимости от его тепловой мощности и вида сжигаемого топлива по соответствующей таблице находится основной показатель норматива удельного выброса загрязняющего вещества n , г/МДж.

      Концентрацию загрязняющего вещества М ю , мг/м 3 , при нормальных условиях определяют по формуле:

      Q i r

      М ю = n x ---- x 10 3 , (3.1)

      V Г

      где Q i r - низшая теплота сгорания натурального топлива на рабочую массу, МДж/кг (МДж/м 3 - для газообразного топлива); V Г - объем дымовых газов при температуре о С и давлении 101,3 кПа, м 3 /кг (м 3 3 - для газообразного топлива)

      V Г = V Г 0 + ( a - 1) x V 0 , (3.2)

      где V Г 0 - теоретическое количество дымовых газов, м 3 /кг (м 3 3 - для газообразного топлива), при нормальных условиях; V 0 - теоретическое количество сухого воздуха, необходимого для полного сгорания топлива, м 3 /кг (м 3 3 - для газообразного топлива), при нормальных условиях; а - коэффициент избытка воздуха.

      При расчете выбросов оксидов серы и азота в формулу (п.1) подставляется объем сухих дымовых газов:

      V СГ = V Г 0 - V 0 H2O + (1,4 - 1) x V 0 x 0,984, (3.3)

      где V 0 H2O - теоретический объем водяных паров, м 3 /кг (м 3 3 - для газообразного топлива).

      Значения V Г 0 , V 0 H2O , V 0 - определяются по элементарному составу топлива или по нормативному методу "Тепловой расчет котельных агрегатов".

      Примеры расчета:

      1. Для котельной установки тепловой мощностью 233 МВт (т.е. < 300 МВт), вводимой до 31 декабря 2000 г., с твердым шлакоудалением, сжигающей подмосковный уголь Б2, находим удельный показатель по выбросам в атмосферу оксидов азота n = 0,12 г/МДж.

      По нормативному методу "Тепловой расчет котельных агрегатов" находим значения необходимых для расчета величин:

      Q i r = 2490 ккал/кг = 2,49 х 4,19 = 10,43 МДж/кг;

      V Г 0 = 3,57 м 3 /кг;

      V 0 = 2,94 м 3 /кг;

      V 0 H2O = 0,69 м 3 /кг.

      2. Определяем объем дымовых газов при нормальных условиях и а = 1,4:

      V = 3,57 - 0,69 + (1,4 - 1) . 2,94 . 0,984 = 4,04 м 3 /кг (3.4)

      3. Определяем концентрацию оксидов азота в дымовых газах при а = 1,4 и нормальных условиях:

      10,43

      М ю = 0,12 х ------- х 10 per3 cf1 = 309,8 мг/м 243 (3.5)

      4,04

      4. При fs24а , отличающемся от 1,4, например fs24а = 1,3:

      V Г = 3,57 - 0,69 + (1,3 - 1) x 2,94 х 0,984 = 3,75 м 3 /кг

      10,43

      М ю = 0,12 х ------- х 10 per3 cf1 = 333,8 мг/м 243 (3.6)

      3,75

      Если известно значение концентрации загрязняющего вещества при fs24а = 1,4 и нормальных условиях, то концентрация загрязняющего вещества при нормальных условиях и fs24а , отличающемся от 1,4, может быть рассчитана по формуле:

      V Г х ( a = 1,4)

      М ю x ( fs24a cf1 ) = М ю ( plain plain ain -- (3.7)

      V 0Г 24х ( 4a )

      Для приведенного примера:

      4,04

      М ю ( а = 1,3) = 309,8 х ------ = 333,8 мг/м 3 (3.8)

      3,75

  Приложение 5
к Техническому регламенту

      Расчет выбросов загрязняющих веществ в атмосферный воздух

      от котлов ТЭС

      Величины удельных выбросов загрязняющих веществ определяются по следующим формулам:

      Массовую концентрацию вредного вещества в дымовых газах, выбрасываемых в атмосферу, М ю , мг/м 3 , рассчитывают по формуле:

      Q i r

      М ю = n x ---- x 10 3 , (4.1)

      V Г

      где n - основной показатель норматива удельных выбросов, г/МДж;

      Q i r - низшая теплота сгорания натурального топлива на рабочую массу, МДж/кг (МДж/м 3 - для газообразного топлива);

      V Г - объем дымовых газов при температуре o С и давлении 101,3 кПа, м 3 /кг (м 3 3 - для газообразного топлива);

      а = 1,4. Для газообразных выбросов V берется в пересчете на сухой газ.

      Массовый выброс загрязняющего вещества, приходящийся на 1 кг условного топлива (или килограмм на 1 тонну условного топлива), рассчитывают по формуле:

      m = n x Q r iy.m (4.2)

      где Q r iy.m - теплота сгорания условного топлива, равная 29,33 МДж/кг.

      При совместном сжигании нескольких видов топлива в котле норматив удельного выброса загрязняющего вещества n ср ,г/МДж, определяется как средневзвешенная величина:

      E f n i x B i

      i=1

      n 0ср 24= --------------- (4.3)

      E 0f 24B s24i

      i=1

      где n i - удельный выброс для котла при работе на i-м виде топлива, г/МДж;

      B i - расход i-гo вида топлива на котел, г/с, т/год; E f i=1 B i - суммарный расход топлива на котел, г/с, т/год.

      Примечание: концентрации загрязняющих веществ в дымовых газах, выбрасываемых в атмосферу, рассчитывают при а = 1,40 при нормальных условиях в пересчете на сухой газ.

"Жылу электр станцияларының қазандық қондырғыларына отынның әр түрін жағу кезінде қоршаған ортаға шығатын эмиссияларға қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 14 желтоқсандағы N 1232 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 21 қыркүйектегі № 650 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 21.09.2021 № 650 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      Ескерту. Тақырыпқа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 9 қаңтардағы Экологиялық Кодексіне және "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :

      1. Қоса беріліп отырған "Жылу электр станцияларының қазандық қондырғыларына отынның әр түрін жағу кезінде қоршаған ортаға шығатын эмиссияларға қойылатын талаптар" техникалық регламенті бекітілсін.

      Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының


Премьер-Министрі



  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2007 жылғы 14 желтоқсандағы
N 1232 қаулысымен
бекітілген

" Жылу электр станцияларының қазандық қондырғыларында отынның алуан түрлерін жағу кезінде қоршаған ортаға эмиссияларға қойылатын талаптар" техникалық регламенті

      Ескерту. Тақырыпқа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

1. Қолдану саласы

      1. Осы "Жылу электр станцияларының қазандық қондырғыларында отынның алуан түрлерін жағу кезінде қоршаған ортаға эмиссияларға қойылатын талаптар" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент) Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 9 қаңтардағы Экологиялық кодексіне , "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңына сәйкес әзірленді және жылу электр станцияларының (бұдан әрі - ЖЭС) қазандық қондырғыларында отынның алуан түрлерін жағу кезінде қоршаған ортаға эмиссияларға қойылатын талаптарды, сондай-ақ отын жанғаннан кейін қалдықтарды орналастыруға қойылатын талаптарды белгілейді.

      Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      2. Техникалық регламент жобалық жылу қуаты 80 МВт тең немесе одан асатын, қатты қыздырылған будың 9,8-дан 25,0-ке дейінгі МПа абсолютті қысымына өнімділігі сағатына 160-тан 3950 тоннаға дейін болатын, пайдаланатын отын түріне (қатты, сұйық, газ түрінде) қарамастан Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін және іске қосылған, оның аумағына әкелінетін және жаңғыртылатын ЖЭС қазандық қондырғыларына қолданылады.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      3. Техникалық регламентті қолдану мақсаттары үшін қоршаған ортаға шығатын эмиссияларға қойылатын талаптар қолданылатын қазандық қондырғыларын сәйкестендіру өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган бекіткен қазандық қондырғыларын қауіпсіз пайдалану ережесіне сәйкес қазандық қондырғыларын жасаушының ілеспе құжаттамасының негізінде жүзеге асырылады. Жағатын отын түріне қарай қазандық қондырғылары:

      1) көмірмен:

      2) мазутпен;

      3) газбен;

      4) аралас түрде жұмыс істейтін болып бөлінеді.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      4. Осы техникалық регламенттің талаптары маневрлік энергия блоктары үшін жоғарғы маневрлік (үдемелі және жартылай үдемелі) қазандық қондырғыларға, құрамына газ турбиналары, магнитті гидродинамикалық қазандық қондырғылар, энергия-технологиялық қазандық қондырғылар кіретін энергия блоктарына арналған қазандық қондырғыларға, қайнама қабатының оттығымен жабдықталған қазандықтары және кәдеге жаратушы қазандықтары, сондай-ақ арнайы типтің қазандықтары бар қазандық қондырғыларға қолданылмайды.

2. Терминдер

      5. Осы техникалық регламентте мынадай терминдер қолданылады:

      1) түтінді (сейілетін) газдар - қазандық қондырғысында отынның жануы нәтижесінде пайда болатын газдар;

      2) отын - қазандық қондырғысында жағылатын кез келген қатты, сұйық немесе газ тәріздес (биомассаны қоспағанда) жанатын зат (заттар қоспасы);

      3) қазандық қондырғысы - қазандықтың және қосалқы жабдықтың жиынтығы;

      4) қазандық - отынды жағудан жылу энергиясының есебінен қысыммен буды алу үшін немесе суды қайнату үшін бір тұтас кешенге конструктивті біріктірілген құрылғы. Қазандыққа мыналар толықтай немесе ішінара кіруі мүмкін: пештің оттығы, бу қыздырғыш, экономайзер, ауа жылытқыш, каркас, қалап тастау, жылу оқшаулау, қаптау;

      5) көмекші жабдық - тарту-үрлеу машиналары, қызу бетін тазалау құрылғысы, қазандық қондырғы шегінде отын бергіш пен отын дайындағыш, қож алу және күл алу жабдығы, күл ұстағыш және газ-ауа өткізгіш қазандығы кірмейтін басқа да газ тазарту құрылғылары, су, бу және отын өткізгіш құбыры, арқаулық, гарнитура, автоматика, бақылау және қорғау аспаптары мен құрылғылары, сондай-ақ қазанға жататын су дайындау жабдығы мен түтін мұржасы;

      6) эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері - жылу-энергетикалық қазандық қондырғылар үшін белгіленетін электр немесе жылу энергиясының қазандық қондырғылары шығарған бірлікке арналған есептегі қоршаған ортаға шығарылған ластаушы заттардың шығарындыларының және төгінділерінің барынша рұқсат етілген мәнін көрсететін эмиссиялардың нормативтері;

      7) лимиттеуші жарма - кері сулармен ластаушы заттардың төгінділеріне неғұрлым қатаң шектеулерді белгілеу қажет су сапасының нормаларын сақтауға арналған су объектісіндегі жарма;

      8) бақылау жармасы - су сапасы бақыланатын су ағынының көлденең қимасы.

      Ескерту. 5-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

3. Қазақстан Республикасының нарығындағы айналым шарттары

      6. Қазақстан Республикасының нарығында қазандық қондырғыларын қауіпсіз пайдаланудың көзделген шарттарын сақтаған жағдайда осы техникалық регламентте белгіленген эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтерін қамтамасыз ететін қазандық қондырғылары орналастырылуы мүмкін.

      Ескерту. 6-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      7. Қазандық пен қазандық қондырғыларда пайдаланылатын қосалқы жабдық оларды сәйкестендіруді қамтамасыз ететін және олардың осы әрі қолданыстағы техникалық регламенттер мен үйлестірілген нормативтік құжаттарға, монтаждың схемасын, пайдалану және техникалық қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулықты қамтитын өндірушінің ілеспе құжаттарына сәйкестігін куәландыратын құжаттары болуы тиіс.

      8. Қазандықтар мен көмекші жабдықтың өлшем құралдары Қазақстан Республикасының аумағында қолдану үшін рұқсат берілген өлшем құралдарының тізіліміне енгізілуі және олардың бекітілген түрге сәйкестігін растайтын құжаты болуы тиіс.

4. Жалпы қауіпсіздік талаптары

      9. Осы техникалық регламентте белгіленген қоршаған ортаға шығарылатын ластаушы заттар эмиссияларының техникалық үлестік нормативтерін қамтамасыз ету үшін мынадай талаптарды міндетті түрде орындау қажет:

      1) қатты, сұйық және газ түріндегі отынмен жұмыс істейтін қазандық қондырғыларының құрамында қолданылатын қазандықтар қолданыстағы техникалық регламент қазандықтарына, сондай-ақ қазандықтарды қауіпсіз пайдалану ережелеріне сай болуы тиіс;

      2) қазандықтарды қабылдау және пайдалануға беру қазандықтарды қауіпсіз пайдалану ережелеріне сәйкес және электр энергетикасы саласындағы уәкілетті орган бекіткен электр станцияларын техникалық пайдалану ережелеріне сәйкес жүзеге асырылуы тиіс;

      3) қазандық қондырғысы жұмыстың барлық режимін және штатты кезеңдік рәсімдерді (тазалау, жуу, консервация) қамтамасыз ететін түтін газдарының сапасын бақылау жүйелерімен және (немесе) аспаптарымен жарақталуы тиіс;

      түтін газдарының сапасын бақылау жүйелерімен және (немесе) аспаптарымен жарақтандыру 2012 жылғы 31 желтоқсанға дейін аяқталсын;

      4) қазандықтың электр станцияларын техникалық пайдалану ережелеріне сәйкес күл және газ тазалағыш жабдығы мен оның істен шыққаны туралы хабарлау жүйесі болуы тиіс;

      5) қазандық қондырғыларын автоматты реттеу, қорғау және технологиялық бекіту жүйелері қазандық қондырғы жұмысының шектік көрсеткіштері асып кеткен кезде турбиналар (блок қондырғылары үшін), қоректендіру сорғылары, тарту-үрлеу машиналары тоқтаған кезде қазандықты тоқтатуды қамтамасыз етуі тиіс;

      6) әрбір ЖЭС-де:

      тұтынылатын отын түріне қарай қазандыққа арналған нормативтік жылу жүктемесі әзірленуі;

      жүктеме есебі (ауысымдық, тәуліктік, айлық, жылдық) жүргізілуі;

      қазандықтың техникалық жай-күйін тұрақты бақылау, жоспарлы жөндеу (күрделі, ағымдағы) және кезеңдік техникалық куәландыру, бірақ кемінде әрбір бес жылдан кейін жүргізілуі;

      қазандықта қазандықтарды қауіпсіз пайдалану ережесінің талаптарына сәйкес атаулы деректері бар тақтайшалар бекітілуі;

      қазандыққа арналған техникалық құжаттаманың жиыны (нұсқаулықтар, монтаж схемасы, сызбалар) сақталуы, егер пайдалану уақытында қазандық жаңғыртылған немесе қайта жаңартылған болса оларға уақтылы өзгеріс енгізілуі;

      ЖЭС жобасында көзделген отын түрлерін пайдалану, отынды сақтау шарттары оның қасиетін сақтауды қамтамасыз етуі тиіс;

      қазандыққа, отынды дайындауды және беруді электр станцияларын пайдаланудың техникалық ережелеріне сәйкес қамтамасыз етуі;

      егер пайдаланылған газдар атмосфералық ауаға түтін мұржасы арқылы бөлінетін болса, түтін мұржасының биіктігін қоршаған ортаның жағдайын нашарлатпайтындай етіп есептеуді қамтамасыз етуі. Бұл ретте есептеу электр станциясының барынша көп электр жүктемесі және ең суық айдың орташа температурасы кезіндегі жылу жүктемесі кезінде отын шығысы бойынша жүргізілуі тиіс. Бес және одан да көп турбиналар орнатқан жағдайда жазғы режим кезінде есептеу олардың бірін жөндеуге тоқтататынын ескере отырып жүргізіледі;

      атқаратын лауазымға қойылатын талаптар көлемінде қазандық қондырғыларын пайдалануға беруді, жөндеуді және оларға техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асыратын персоналды арнайы даярлау жүргізу;

      Өндірістік экологиялық бақылау бағдарламасының болуы және эмиссиялардың мониторингін жүзеге асыруы;

      белгіленген тәртіппен зертхана аккредиттеген отынның алуан түрлерін жағу кезінде қоршаған ортаға эмиссияларға өлшеу жүргізуі тиіс.

      Ескерту. 9-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      10. Шығарындыларды тазарту үшін құрылыстарды, жабдықтар мен аппаратураны бір мезгілде қайта жаңғыртпай, қоршаған ортаға шығарылатын эмиссиялардың ұлғаюымен ілесетін технологиялық жабдықтың өнімділігін ұлғайтуға жол берілмейді.

      11. Эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентте белгіленген нормалардан асатын ЖЭС-тің қазандық қондырғыларын пайдалануға рұқсат етілмейді.

      Ескерту. 11-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      12. Негізгі шикізатты және өндіріс қалдықтарын қоймалау орындарындағы радиация деңгейі денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган белгілеген радиациялық қауіпсіздік нормаларынан аспауы тиіс. Мүмкін болатын радиациялық қауіпті аймақтарда қызмет көрсететін персонал жеке қорғау және дозиметрия құралдарымен жарақтандырылуы тиіс.

      13. Электр энергиясын өндіру үшін кәсіпорын электр станцияларын техникалық пайдалану ережелеріне және ең үздік қол жетімді технологияларға сәйкес тазарту құрылғыларын және атмосфералық ауа мен ағынды суларды қоса алғанда, қоршаған табиғи ортаға ең аз әсер ететін отынды пайдалануы тиіс.

5. Атмосфералық ауаға эмиссияларға қойылатын талаптар

      14. Қазандық қондырғыларынан атмосфералық ауаға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері қатты, сұйық және газ түріндегі отынды бөлек және аралас пайдаланатын жұмыс істеп тұрған, жаңадан іске қосылатын және қайта жаңартылатын қазандық қондырғылар үшін атмосфералық ауаға қатты бөліктерді, күкірт және азот оксидтерін шығарудың шекті мәнін белгілейді.

      Ескерту. 14-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      15. Қайта жаңартылатын және 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қайтадан іске қосылатын, мыналармен жұмыс істеп тұрған ЖЭС-тегі қазандық қондырғылары үшін:

      1) қатты отынмен жұмыс істейтіндерде қатты бөліктер эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентке 2-қосымшаның 1-кестесінде көрсетілген мәннен аспауы тиіс;

      2) қатты және сұйық отынмен жұмыс істейтіндерде күкірт оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентке 2-қосымшаның 2-кестесінен көрсетілген мәннен аспауы тиіс;

      3) қатты, сұйық және газ түріндегі отынмен жұмыс істейтіндерде азот оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентке 2-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген мәннен аспауы тиіс.

      Ескерту. 15-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      15-1. Қайта жаңартылғанға дейін мыналармен жұмыс істеп тұрған ЖЭС қазандық, қондырғылары үшін:

      1) қатты отынмен, қатты бөлшектер эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы Техникалық регламентке 2-1-қосымшаның 1-кестесінде көрсетілген мәндерден аспауға тиіс;

      2) қатты және сұйық отынмен, күкірт оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы Техникалық регламентке 2-1-қосымшаның 2-кестесінде көрсетілген мәндерден аспауға тиіс;

      3) қатты, сұйық және газ тәріздес отынмен, азот оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы Техникалық регламентке 2-1-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген мәндерден аспауға тиіс.

      Ескерту. Техникалық регламент 15-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      16. 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап жаңадан салынатын, мыналармен жұмыс істейтін ЖЭС қазандық қондырғылары үшін:

      1) қатты отынмен жұмыс істейтіндерде қатты бөліктер эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентке 3-қосымшаның 1-кестесінде көрсетілген мәннен аспауы тиіс;

      2) қатты және сұйық отынмен жұмыс істейтіндерде күкірт оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентке 3-қосымшаның 2-кестесінен көрсетілген мәннен аспауы тиіс;

      3) қатты, сұйық және газ түріндегі отынмен жұмыс істейтіндерде азот оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентке 3-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген мәннен аспауы тиіс.

      Ескерту. 16-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      17. Азот оксидтері мен күкірт оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері азот диоксиді мен күкірт диоксидінде қайта есептеуде берілген. Азот оксидтері мен күкірт оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері құрғақ газда қайта есептеуде берілген.

      Атмосфералық ауаға осы техникалық регламентке 2, 2-1, 3-қосымшалардың 2 және 3-кестелерінде көрсетілген күкірт және азот оксидтері эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері М100 маркалы және/немесе сапасы жоғары мазутты жағу кезінде жарамды.

      Ескерту. 17-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      18. Атмосфералық ауаға ауаның 1,4-ке тең артық коэффициенті кезінде қазандық қондырғыларынан шығарылатын көміртегі тотығы эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері:

      1) газ бен мазут үшін - қалыпты жағдай кезінде (температура 0 о С, қысым 101,3 кПа) - 300 мг/м 3 ;

      2) көмір үшін:

      қатты қож алғышы бар қазандықтар үшін - қалыпты жағдай кезінде (температура 0 о С, қысым 101,3 кПа) - 400 мг/м 3 ;

      сұйық қож алғышы бар қазандықтар үшін - қалыпты жағдай кезінде (температура 0 о С, қысым 101,3 кПа) - 300 мг/м 3 аспауы тиіс;

      ауаның артық коэффициентінің мәні үшін 1,4 мәнінен айырмасы бар зиянды ластаушы заттардың шоғырлануы осы техникалық регламентке 4-қосымшаға сәйкес айқындалады.

      Ескерту. 18-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      19. Эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері 1,4-ке тең ауаның артық коэффициенті кезінде түтінді газға жатқызылады. Түтінді газдардағы ластаушы заттардың шығарындыларын есептеу формуласы осы техникалық регламентке 5-қосымшада келтірілген.

      20. Сұйық отын үшін күл эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері белгіленбейді. Мазут күлінің шығарындыларын нормалау мазут күлінің шектік рұқсат етілетін орташа тәуліктік қоспасы (ванадий элементінде қайта есептеу) 0,002 мг/м 3 есебінен ондағы ванадийдің болуымен айқындалады.

      Атмосфералық ауаға қатты заттар эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері осы техникалық регламентке 2, 2-1, 3-қосымшалардың 1-кестесі бойынша отынның келтірілген күлді болуы шегінде көрсетілген мәндерді интерполяциялау жолымен қабылданады, оның үстіне эмиссиялардың үлкен техникалық үлестік нормативтері келтірілген күлді болудың басым мәндеріне жатады.

      Ескерту. 20-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      21. Тәулік ішінде эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтерінің орташа мәні нормативтік мәннен аспаған және 30-минуттық асып кетудің жиынтық ұзақтығы қазандық қондырғының жыл ішіндегі жалпы жұмыс уақытының кемінде 3%-ын құраған жағдайда қазандықтың 30 минут ішіндегі эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтерінің екі есеге асып кетуіне рұқсат етіледі.

      22. Қолайсыз метеорологиялық жағдайлар кезінде шығарындыларды реттеу ластаудың әрбір бастау көзі бойынша эмиссиялар мен ЖЭС-тің барлық жұмыс режимдері кезінде шығарындыларды қысқарту жөніндегі іс-шараларды ескеретін сәйкестендірілген нормативтік құжаттарға сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 22-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

6. Ағынды сулардың эмиссияларына қойылатын талаптар

      23. Ластаушы заттардың су объектілеріне шекті рұқсат етілетін төгінділерінің нормативтері ағынды су эмиссияларының шамасы болып табылады.

      Ағынды сулар төгінділерінің шекті рұқсат етілетін нормативтері әрбір төгінділердің көзі мен тұтастай алғанда, ЖЭС-на арналған есептер негізінде айқындалуы тиіс.

      24. Әрбір ЖЭС-ның ағынды сулар төгінділерінің шекті рұқсат етілетін нормативтерінің есептік мәні және төгінділер, технологиялық процестер мен жабдықтар үшін белгіленген есептік нормативтерге қол жеткізудің жоспар кестесі болуы тиіс.

      25. Жекелеген бастау көздер бойынша шекті рұқсат етілетін төгінділердің нормативтері эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтеріне тең белгіленеді не қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен әдістеме бойынша қоршаған ортаға эмиссиялардың нормативтері негізінде есептеу жолымен айқындалады.

      26. Ағынды сулардың шектік рұқсат етілетін төгіндісі республиканың ауыл шаруашылығы алқаптарын суландыру мен тыңайту үшін оларды және олардың тұнбасын пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз етуі және осы техникалық регламентпен үйлестірілген нормативтік құжаттарға жатқызылған ағынды суларды пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес болуы тиіс.

      Шекті рұқсат етілетін төгінділерді белгілеу мынадай жолмен:

      1) бақылау жармасынан жоғары орналасқан барлық су пайдаланушылар осы жармадағы сапа нормаларын қамтамасыз етуі тиіс, ал лимиттеуші жармадағы судың сапасын нормативке дейін жеткізу олардың ортақ күш жұмсауымен жүзеге асырылуы тиіс;

      2) ағынды сулар төгіндісі кезінде халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелерімен келісілген су қорғау іс-шаралары сақталуы тиіс лимиттеуші жарма қағидатына негізделуі тиіс.

      Шекті рұқсат етілетін төгінділердің нақты шамасын қоршаған ортаны қорғау және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулығы саласындағы уәкілетті органдардың келісімі бойынша ЖЭС белгілейді және нормативтік құжаттармен, яғни халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулығы саласындағы уәкілетті орган бекіткен санитарлық-эпимдемиологиялық ережелер мен нормаларға сәйкес айқындалатын ластаушы заттардың шекті рұқсат етілетін шоғырлануына, сондай-ақ оның орналасқан орнына қарай әрбір нақты ЖЭС үшін жасалған есептерге сәйкес болуы тиіс.

7. ЖЭС-ның қалдықтарын орналастыру кезінде эмиссияларға қойылатын талаптар

      27. Өндіріс қалдықтарының айналымы және оларды орналастыру жөніндегі экологиялық талаптар экологиялық заңнаманың және осы техникалық регламенттің нормаларына сәйкес келуі тиіс.

      28. ЖЭС қызметінің нәтижесінде пайда болатын қалдықтар арнайы бөлінген алаңдарда сақталуы тиіс. ЖЭС қалдықтар пайда болған сәттен бастап олармен қауіпсіз жұмыс істеуді қамтамасыз етуі тиіс.

      Ескерту. 28-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      29. Қалдықтарды орналастыруға арналған арнайы алаңқайлар оларға еркін қол жеткізуді, өндіріс қалдықтарын (күлдер мен қож) жедел бақылауды, есептеуді және жоюды қамтамасыз ететіндей түрде таңдалуы тиіс.

      30. Күл-қож үйінділерін орналастыру мен сақтауға арналған алаңкайлардың аумағы ЖЭС жұмысын ескере отырып кемінде 25 жылға көзделуі тиіс.

      Күл-қож үйінділерін мұндай алаңдарда орналастыру амалсыз болатын жағдайларды қоспағанда, жақын маңдағы елді мекендердің, өнеркәсіптік кәсіпорындардың, темір жол магистралдарының, автомобиль магистраль жолдарының, мұнай-газ құбырларының, ауыл шаруашылығы объектілерінің жоспарлы белгілерінен асатын толтыру белгісі бар алаңқайларында оларды орналастыруға жол берілмейді. Бұл жағдайда сыртқы гидро-қож-күл алу жүйесі жобасында көрсетілген объектілерді қорғауды қамтамасыз ететін шаралар электр станцияларын техникалық пайдалану ережелеріне, сондай-ақ құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкес көзделуі тиіс.

      31. Күлдің шаңдануын, сондай-ақ іргелес аумақтың сусыздануын және су қоймаларының ластануын болдырмау және алдын алу үшін күл-қож үйінділерінде магистралдық күл-қож құбырлары мен су құбырларының жүйесі болуы тиіс.

      32. Нақты экологиялық географиялық ауданның шегінде өндіріс қалдықтарын орналастырудың экологиялық нормативтерін және уытты өнеркәсіп қалдықтарын орналастырудың шекті санын есептеу осы техникалық регламентпен үйлестірілген қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен әдістемеге сәйкес жүзеге асырылады.

      33. Кәсіпорын аумағында жиналатын өндіріс қалдықтарының экологиялық заңнамаға сәйкес қалдықтардың қауіптілік паспорты болуы тиіс.

8. Сәйкестік презумпциясы

      34. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      35. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      36. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

9. Сәйкестікті растау

      37. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

10. Қолданысқа енгізу тәртібі мен мерзімдері

      38. Қазақстан Республикасының аумағында ЖЭС қазандық қондырғыларында отынның әрқилы түрін жағу кезінде атмосфераға шығатын эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері осы Техникалық регламентке сәйкес мынадай мерзімдерде қолданысқа енгізіледі:

      1) 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап жұмыс істеп тұрған ЖЭС-те қайта жаңартылатын және жаңадан іске қосылатын қазандық қондырғылар үшін осы Техникалық регламентке 2-қосымшаның 1-3-кестелерінде көрсетілген қатты бөлшектер, күкірт пен азот оксидтерінің атмосфераға эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері қолданылатын болады;

      2) қайта жаңғыртқанға дейін ЖЭС-тің жұмыс істеп тұрған қазандық қондырғылары үшін осы Техникалық регламентке 2-1-қосымшаның 1-3-кестелерінде көрсетілген қатты бөлшектердің, күкірт пен азот оксидтерінің атмосфераға эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері қолданылатын болады;

      3) 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап жаңадан салынатын ЖЭС қазандық қондырғылары үшін осы Техникалық регламентке 3-қосымшаның 1-3-кестелерінде көрсетілген қатты бөлшектердің, күкірт пен азот оксидтерінің атмосфераға эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері қолданылатын болады.

      ЖЭС қазандық қондырғыларын қайта жаңарту қажеттігі туралы шешімді және оны өткізу мерзімдерін электр энергетикасы саласындағы уәкілетті орган мен кәсіпорындардың меншік иесі бекітеді.

      Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      39. Ағынды сулардың эмиссияларының белгіленген техникалық үлестік нормативтерінің қолдану мерзімі шектік рұқсат етілетін шығарындылар нормативтерінен тұратын жобаларға берілген мемлекеттік экологиялық сараптама қорытындысының қолдану мерзімімен айқындалады.

  Техникалық регламентке
1-қосымша

Осы техникалық регламенттің
талаптары қолданылатын өнімдердің тізбесі*

СЭҚ ТН коды

Позиция атауы

1

2

8402

Бу қазандары немесе басқа да бу өндіретін қазан-

дар (төменгі қысымдағы бу өндіруге де қабілетті

орталық жылыту жүйесінің су қазандарынан басқа);

бу қыздырғышы бар су қазандары: бу қазандары не-

месе басқа да бу өндіретін қазандар

8402 11 000

өндіргіштігі сағатына 45 т астам су түтікті қазандар

8402 12 000

өндіргіштігі сағатына 45 т аспайтын су түтікті қазандар

8402 20 000

бу қыздырғышы бар қазандар

8403

8402 тауар позициясының қазандарынан басқа, орталық жылыту жүйесінің қазандары:

8403 10

қазандар:

8403 10 100 0

шойыннан құйылған

8403 10 900 0

өзгелері

8403 90

бөліктері:

8403 90 100 0

шойыннан құйылған

8403 90 900 0

өзгелері

8404

8402 немесе 8403 тауар позициясының қазандарымен бірге пайдалануға арналған қосалқы жабдықтар

(мысалы, экономайзерлер, буқыздырғыштар, күйе кетіргіштер, газ рекуператорлары) бу-су немесе басқа да бу-күштік қондырғыларға арналған конденсаторлар

8404 10 000 0

8402 немесе 8403 тауар позициясының қазандарымен бірге пайдалануға арналған қосалқы жабдықтар

8404 20 000 0

бу-су немесе басқа да бу-күштік қондырғыларға арналған конденсаторлар

8404 90 000 0

бөліктері

8405

Газ генераторлары немесе тазалау қондырғылары

бар немесе оларсыз су газы генераторлары ацети-

лендік газ генераторлары және тазалау қондырғыла-

ры бар немесе оларсыз ұқсас газ генераторлары:

8405 10 000 0

газ генераторлары немесе тазалау қондырғылары бар немесе оларсыз су газы генераторлары; ацети-

лендік газ генераторлары және тазалау қондырғыла-

ры бар немесе оларсыз ұқсас газ генераторлары

8405 90 000 0

бөліктері

8406

Су буы турбиналары және буы турбиналары:

8406 81

қуаты 40 МВт астам:

8406 81 100 0

электр энергиясын өндіруге арналған су буы

трубиналары

8406 81 900 0

өзгелері

8406 82

қуаты 40МВт аспайтын:


электр энергиясын өндіруге арналған су буы трубиналары, куаты:

8406 82 110 0

10 МВт аспайтын

8406 82 190 0

10 МВт астам

8406 82 900 0

өзгелері

8406 90

бөліктері:

8406 90 100 0

статор қалақшалары, роторлар және олардың қалақшалары

8406 90 900 0

өзгелері


      * Өнім кодтары "Сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасының" жіктеуішіне сәйкес көрсетілген.

  Техникалық регламентке
2-қосымша

      Ескерту. 1-кестеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
      1-кесте

Қатты отынның барлық түріне арналған жұмыс істеп тұрған ЖЭС-тегі қайта жаңартылатын және 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап жаңадан іске қосылатын қазандық қондырғылары үшін атмосфераға шығарылатын қатты бөліктер эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері

      Ескерту. 1-кестенің тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Қазандар-

дың жылу қуаты (Q, МВт (қаза-

нның бу өнімділігі

D, т/с)

Күлдің келтірілген

құрамы А,% х пр кг/МДж

Жылу энер-

гиясының

бірлігіне

қатты бөлі-

ктердің жа-

ппай шыға-

рындысы,

г/МДж

Қатты бөлі-

ктердің

жаппай шы-

ғарындысы,

кг/т.у.т

Альфа=

1,4мг/м3*

кезінде тү-

тін газда-

рындағы бө-

ліктердің

жаппай

шоғырлануы

1

2

3

4

5

299 дейін (420 дейін)

0,6 кем

0,6 - 2,5

2,5 астам

0,06

0,06 - 0,20

0,20

1,76

1,76 - 5,86

5,86

670

670 - 870

870

300 және одан астам (420 және одан астам)

0,6 кем

0,6 - 2,5

2,5 астам

0,04

0,04 - 0,16

0,16

1,18

1,18 - 4,70

4,70

100

100 - 400

400


1180 және одан көп (1650 және одан көп)

0,6 - 2,5

2,5-тен астам

0,16 - 0,24

0,24

4,70 - 7,05

7,05

400 - 600

600

     

      * Қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0 о С, қысым 101,3 кПа).

      2-кесте

Отынның қатты сұйық және газ түрлеріне арналған жұмыс істеп тұрған ЖЭС-тегі қайта жаңартылатын және 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап жаңадан іске қосылатын қазандық қондырғылары үшін күкірт оксидтерінің атмосфераға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері

      Ескерту. 2-кестенің тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Қазандар-

дың жылу

куаты (Q, МВт (қаза-

нның бу

өнімділігі

D, т/с)

Күкірттің

келтірілген

құрамы S, % х пр

кг/МДж

Жылу энер-

гиясының

бірлігіне

SОх жаппай

шығарынды-

сы, г/МДж

Sох жаппай

шығарынды-

сы, кг/т.у.т

Альфа =

1,4мг/м3*

кезінде тү-

тін газда-

рындағы SОх

жаппай шоғырлануы

1

2

3

4

5

299 дейін (420 дейін)

0,045 және одан кем

0,045 астам

0,875

1,5

25,7

44,0

2000

3400

300 және одан көп

(420 және одан көп)

0,045 және одан кем

0,045 астам

0,875

1,3

25,7

38,0

2000

3000

     

      * Құрғақ газға есептелген қалыпты жағдайлар кезінде (температура

      0 0 С, қысым 101,3 кПа)

      3-кесте

      Ескерту. 3-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Отынның қатты, сұйық және газ тәріздес түрлеріне арналған
жұмыс істеп тұрған ЖЭС-тегі қайта жаңартылатын және 2013 жылғы
1 қаңтардан бастап іске қосылатын қазандық қондырғылары
үшін азот оксидтерінің атмосфераға эмиссияларының
техникалық үлестік нормативтері

Қазандықтардың жылу қуаты Q, МВт (қазандықтың бу өнімділігі D, т/с)

Отын түрі

Жылу энергиясының бір бірлігіне NOx жаппай шығарындысы,г/МДж

NOx жаппай шығарындысы кг/т.у.т

Альфа=1,4 мг/м3* кезінде түтін газдарындағы NOx жаппай шоғырлануы

1

2

3

4

5

299-ға дейін

(420-ға дейін)

газ

0,088

2,58

255

мазут

0,103

3,02

290

қоңыр көмір:




қатты күл алу

0,188

5,47

500

сұйық күл алу

0,206

6,05

550

тас көмір:




қатты күл алу

0,208

6,10

570

сұйық күл алу

0,256

7,49

700

300 және одан көп

(420 және одан көп)

газ

0,100

2,93

290

мазут

0,124

3,64

350

қоңыр көмір:




қатты күл алу

0,214

6,27

570

сұйық күл алу

-

-

-

тас көмір:




қатты күл алу

0,237

6,96

650

сұйық күл алу

0,292

8,56

800


      * Қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0оС, қысым 101,3 кПа) құрғақ газдарға есептелген.

  Техникалық регламентке
2-1-қосымша

      Ескерту. Техникалық регламент 2-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

      1-кесте

Қатты отынның барлық түрлеріне арналған қайта жаңартылғанға
дейін ЖЭС-тің жұмыс істеп тұрған, қазандық қондырғылары
үшін қатты бөлшектердің атмосфераға эмиссияларының
техникалық үлестік нормативтері

Қазандықтардың жылу қуаты Q, МВт (қазандықтың бу өнімділігі D, т/с)

Күлдің келтірілген құрамы А пр, % х кг/МДж

Жылу энергиясының бір бірлігіне қатты бөліктердің жаппай шығарындысы, г/МДж

Қатты бөлшектердің жаппай шығарындысы кг/т.у.т

Альфа=1,4 мг/м3* кезінде түтін газдарындағы бөліктердің жаппай шоғырлануы

299-ға дейін

(420-ға дейін)

0,6-дан кем

0,6 - 2,5

2,5-тен астам

0,28

0,28 - 0,36

0,36

8,21

8,21 - 10,56

10,56

700

700 - 900

900

300 және одан көп

(420 және одан көп)

0,6-дан кем 0,6 - 2,5 2,5-тен астам

0,24

0,24 - 0,48

0,48

7,04

7,04-14,08

14,08

600

600-1200

1200

1180 және одан көп

(1650 және одан көп)

0,6 - 2,5

2,5-тен астам

0,48 - 0,64

0,64

14,08 - 18,77

18,77

1200 - 1600

1600


      * Қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0оС, қысым 101,3 кПа).

      2-кесте

Отынның қатты және сұйық түрлеріне арналған қайта жаңартқанға
дейін ЖЭС-тегі жұмыс істеп тұрған қазандық қондырғылары
үшін күкірт оксидтерінің атмосфераға эмиссияларының
техникалық үлестік нормативтері

Қазандықтардың жылу қуаты Q, МВт (қазандықтың бу өнімділігі D, т/с)

Күкірттің келтірілген құрамы S % х пр, кг/МДж

Жылу энергиясының бір бірлігіне SO х жаппай шығарындысы, г/МДж

SO х жаппай шығарындысы г/т.у.т

Альфа=1,4 мг/м3* кезінде түтін газдарындағы SO х жаппай шоғырлануы

299-ға дейін

(420-ға дейін)

0,045 және одан кем

0,045-тен

0,875

1,5

25,7

44,0

2 000

3 400

300 және одан көп

(420 және одан көп)

0,045 және одан кем 0,045-тен астам

0,875

1,3

25,7

38,0

2 000

3 000


      * Қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0оС, қысым 101,3 кПа) құрғақ газға есептелген

      3-кесте

Отынның қатты, сұйық және газ тәріздес түрлеріне арналған қайта
жаңартқанға дейін ЖЭС-тің жұмыс істеп тұрған қазандық
қондырғылары үшін азот оксидтерінің атмосфераға
эмиссияларының техникалық үлестік нормативтері

Қазандықтардың жылу қуаты Q, МВт (қазандықтың бу өнімділігі D, т/с)

Отын түрі

Жылу энергиясының бір бірлігіне NOx жаппай шығарындысы, г/МДж

NOx жаппай шығарындысы кг/т.у.т

Альфа=1,4 мг/м3* кезінде түтін газдарындағы NOx жаппай шоғырлануы

1

2

3

4

5

299-ға дейін

(420-ға дейін)

газ

0,121

3,54

350

мазут

0,142

4,16

400

қоңыр көмір:




қатты күл алу

0,225

6,60

600

сұйық күл алу

0,244

7,15

650

тас көмір:




қатты күл алу

0,248

7,28

680

сұйық күл алу

0,317

9,10

850

300 және одан көп

(420 және одан астам)

газ

0,138

4,05

400

мазут

0,178

5,21

500

қоңыр көмір:




қатты күл алу

0,225

6,60

600

сұйық күл алу

-

-

-

тас көмір:




қатты күл алу

0,310

9,10

850

сұйық күл алу

0,383

11,24

1050


      * Қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0оС, қысым 101,3 кПа) құрғақ газға есептелген

  Техникалық регламентке
3-қосымша

      1-кесте

      Ескерту. 1-кестеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Қатты отынның барлық түрлеріне арналған ЖЭС-де 2013 жылғы
1 қаңтардан бастап жаңадан салынатын қазандық қондырғылары
үшін қатты бөліктердің атмосфераға эмиссиялардың техникалық
үлестік нормативтері

      Ескерту. 1-кестенің тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Қазандардың

жылу қуаты

Q, МВт (қазанның бу өнімді-

лігі П,т/с)

Күлдің ке-

лтірілген

құрамы А,

% х пр

кг/МДж

Жылу энер-

гиясының

бірлігіне

қатты бө-

ліктердің

жаппай шы-

ғарындысы,

г/МДж

Қатты бөлі-

ктердің жа-

ппай шыға-

рындысы,

кг/т.у.т

Альфа = 1,4мг/м3*

кезіндегі

түтін газда-

рындағы бө-

ліктердің

жаппай шо-

ғырлануы

1

2

3

4

5

299 дейін (420 дейін)

0,6 кем

0,6 - 2,5

2,5 астам

0,06

0,06 - 0,10

0,10

1,76

1,76 - 2,93

2,93

150

150 - 500

500

300 және ас-

там

(420 және

астам)

0,6 кем


0,6 - 2,5

2,5 астам

0,02


0,02 - 0,06

0,06

0,59


0,89 - 1,76

1,76

100


100 - 200

200

1180 және одан көп

(1650 және одан көп)

0,6 - 2,5

2,5 көп

0,04 - 0,08

0,08

1,18 - 2,36

2,36

100 - 200

200

     

      * Қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0 о С, қысым 101,3 кПа).

      2-кесте

Отынның қатты және сұйық түрлеріне арналған ЖЭС-да жаңадан салынатын қазандық қондырғылары үшін күкірт оксидтерінің атмосфераға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері

      Ескерту. 2-кестенің тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Қазандардың

жылу қуаты

Q, МВт (қа-

заның бу өнімділігі

D, т/с)

Күкірттің кел-

тірілген құ-

рамы S, % х пр кг/МДж

Жылу энер-

гиясының

бірлігіне

SOх жаппай

шығарын-

дысы, г/МДж

SOх жап-

пай шыға-

рындысы,

кг/т.у.т

Альфа = 1,4, мг/м 3 * жаппай

шоғыр-

лануы

кезіндегі

түтін

газ-

дарындағы

SOх

1

2

3

4

5

199 дейін (320 дейін)

0,045 және одан кем

0,045 астам

0,5

0,6

14,7

17,6

1200

1400

200 - 249

(320 - 400)

0,045 және одан кем

0,045 астам

0,4

0,45

11,7

13,1

1800

2000

250 - 299

(400 - 420)

0,045 және одан кем

0,045 астам

0,3

0,3

8,8

8,8

700

700

300 және одан

көп

(420 және

одан көп)

-

0,3

8,8

780

     

      * Құрғақ газға есептелген қалыпты жағдайлар кезінде (температура

      0 о С, қысым 101,3 кПа).

      3-кесте

Отының қатты, сұйық және газ түріндегі түрлеріне арналған ЖЭС-да жаңадан салынатын қазандық қондырғылары үшін азот оксидтерінің атмосфераға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері

      Ескерту. 3-кестенің тақырыбына өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.07.21 N 747 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

Қазандар-

дың жылу

қуаты Q, МВт (қаза-

ндықтың бу

өнімділігі

D, т/с)

Отынның түрі

Жылу энер-

гиясының

бірлігіне

NOх жаппай шығарынды-

сы, г/МДж

NOх жаппай

шығарындысы

кг/т.у.т

Альфа = 1,4,мг/м3*

кезіндегі түтін газда-

рындағы NOх жаппай шоғы-

рлануы

1

2

3

4

5

299 дейін (420 дейін)

газ

мазут

қоңыр көмір:

қатты қож алу

сұйық қож алу

тас көмір:

қатты қож алу

сұйық қож алу

0,043

0,086


0,11

0,11


0,17

0,23

1,26

2,52


3,20

3,20


4,98

6,75

125

250


320

350


470

640

300 және одан көп

(420 және одан көп)

газ

мазут

қоңыр көмір:

қатты қож алу

сұйық қож алу

тас көмір:

қатты қож алу

сұйық қож алу

0,043

0,086


0,11

-


0,13

0,21

1,26

2,52


3,20

-


3,81

6,16

125

250


300

-


500

550


      * Сұйық газға есептелген қалыпты жағдай кезінде (температура 0 о С, қысым 101,3 кПа).

  Техникалық регламентке
4-қосымша

Ауаның артық коэффициенттері үшін 1,4 мәнінен айырмасы бар зиянды ластаушы заттардың шоғырлануын қайта есептеу үлгісі

      Қазанның осы түрі үшін оның жылу қуаты мен жағылатын отын түріне байланысты тиісті кесте бойынша ластаушы заттың үлестік шығарындысы нормативінің негізгі көрсеткіші орналасқан n , г/МДж.

      Қалыпты жағдай кезіндегі ластаушы заттың рұқсат етілетін шоғырлануын Мю, мг/м 3 , мынадай формула бойынша айқындайды:

      М ю = nx Q r i x 10 3 , (3.2)

      ____

      V r

      мұндағы Q r і жұмыс массасына заттай отын жануының төменгі жылуы, МДж/кг (МДж/м 3 - газ түріндегі отын үшін); Vг - о С температурасы және 101,3 кПа қысымы кезіндегі түтін газдарының көлемі, м 3 /кг (м/м 3 - газ түріндегі отын үшін)

      Vг =V 0 г +(a-1)хV o , (3.2)

      мұндағы V o г - қалыпты жағдай кезіндегі м 3 /кг (м 3 3 - газ түріндегі отын үшін) түтін газдарының теоретикалық саны; V 0 - қалыпты жағдай кезіндегі м 3 /кг (м 3 3 - газ түріндегі отын үшін) отынның толық жануы үшін қажет құрғақ ауаның теоретикалық саны; а - ауаның артық коэффициенті.

      Күкірт пен азот оксидтерінің шығарындыларын есептеу кезінде формулаға (1.т) газдардың құрғақ түтінінің көлемі беріледі:

      Vсг = V o г - V o H2O + (1,4 - і)х V 0 х 0,984, (3.3)

      мұндағы V 0 H2O - м 3 /кг (м 3 3 - газ түріндегі отын үшін) су буларының теоретикалық көлемі.

      V 0 г, V 0 H2O, V 0 мәні - отынның қарапайым құрамы немесе "Қазандық агрегаттарының жылу есебі" нормативтік әдісі бойынша айқындалады.

      Есептеу үлгілері:

      1. Б2 Мәскеу түбі көмірін жағатын қатты қож алып тастауы бар 2000 жылғы 31 желтоқсанға дейін жылу қуаты 233 МВт (яғни < 300 МВт) қазандық қондырғысы үшін азот оксидтерінің атмосфераға шығарындылары бойынша үлестік көрсеткішін табамыз n = 0,12 г/МДж.

      "Қазандық агрегаттарының жылу есебі" нормативтік әдісі бойынша шаманы есептеу үшін қажетті мәнді табамыз:

      Q r i = 2490 ккал/кг = 2,49 х 4,19 = 10,43МДж/кг;

      V 0 г = 3,57 м 3 /кг;

      V 0 = 2,94м 3 /кг;

      V o H2O = 0,69м 3 /кг.

      2. Қалыпты жағдай және а = 1,4 кезіндегі түтін газдарының көлемін айқындаймыз:

      V = 157 - 069 + (1,4 -1)х2,94х0,984 = 4,04м 3 /кг (3.4)

      3. а = 1,4 және қалыпты жағдай кезінде түтін газдарындағы азот оксидтерінің шоғырлануын айқындаймыз:

      М ю =0,12х 10,43 х10 3 =309,8мг/м 3 (3.5)

      4,04

      4. 1,4-тен ерекшеленетін а кезінде, мысалы а =1,3:

      V г = 3,57 - 0,69 + (1,3-1)х 2,94 х 0,984 = 3,75м 3 /кг

      M ю = 0,12х 10,43 х10 3 = 333,8мг/м 3 (3.6)

      3,75

      Егер а = 1,4 және қалыпты жағдай кезінде ластаушы заттың шоғырлану мәні белгілі болса, онда қалыпты жағдай және 1,4-тен ерекшеленетін а кезінде ластаушы заттың шоғырлануы мынадай формула бойынша есептелуі мүмкін:

      М ю х(а)=М ю x(а=1,4)x Vгx(a=1,4) (3.7)

      V г x(a)

      Келтірілген үлгі үшін:

      М ю (а = 1,3)=309,8х 4,04 = 333,8мг/м 3 (3.8)

      3,75

      РҚАО-ның ескертуі. а - альфа белгісі, E - қосынды белгісі.

  Техникалық регламентке
5-қосымша

ЖЭС қазандарынан атмосфералық ауаға ластаушы заттар шығарындыларын есептеу

      Ластаушы заттардың үлестік шығарындыларының шамасы мынадай формулалар бойынша айқындалады:

      М ю , мг/м атмосфераға шығарылатын түтін газдарындағы зиянды заттың жаппай шоғырлануы мынадай формула бойынша есептеледі:

      М ю =nхQ r i x10 3 (4.1)

      ___

      V г

      мұндағы n - үлестік шығарындылар нормативінің негізгі көрсеткіші, г/МДж;

      Q r i - жұмыс массасына заттай отын жануының төменгі жылуы, МДж/кг (МДж/м 3 - газ түріндегі отын үшін);

      V г - o С температурасы және 101,3 кПа қысымы кезіндегі түтін газдарының көлемі, м 3 /кг (м 3 3 - газ түріндегі отын үшін);

      а = 1,4. Газ түріндегі төгінділер үшін V құрғақ газға қайта есептеуде алынады.

      Шартты отынның 1 кг-на (немесе шартты отынның 1 тоннасына килограмм) келетін ластаушы заттың жаппай шығарындысын m , г, мынадай формула бойынша есептейді:

m ="nxQ r iy.m (4.2)

      мұндағы Q r iy.m - 29,33 МДж/кг тең шартты отын жануының жылуы.

      Қазанда отынның бірнеше түрлерін бірлесіп жағу кезінде n ср, г/МДж, орташа өлшемді шама ретінде айқындалады:

      f

      n cp = En i xB i (4.3)

      i=1

      _________

      f

      EB i

      i=1

      мұндағы n 1 - отынның і түріндегі жұмысы кезіндегі қазан үшін үлестік шығарындысы, г/МДж; f

      B i - қазандағы отынның і түріндегі шығысы, г/с, т/жыл; E B i -

      i=1

      қазандағы отынның жиынтық шығысы, г/с, т/жыл.

      Ескертпе - Атмосфераға шығарылатын түтін газдарындағы ластаушы заттардың шоғырлануы құрғақ газға қайта есептеуде қалыпты жағдай кезінде а - 1,40 кезінде есептейді.