ИПС "Әділет"

Сноска. Заголовок – в редакции постановления Правительства РК от 03.09.2021 № 607 (вводится в действие со дня его подписания и подлежит официальному опубликованию).

В соответствии с подпунктом 3-2) статьи 13 Земельного кодекса Республики Казахстан от 20 июня 2003 года и подпунктом 4) статьи 7 Закона Республики Казахстан от 7 июля 2006 года "Об особо охраняемых природных территориях" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула – в редакции постановления Правительства РК от 03.09.2021 № 607 (вводится в действие со дня его подписания и подлежит официальному опубликованию).

1. Утвердить прилагаемые Правила перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса и перевода земель запаса обратно в земли особо охраняемых природных территорий.

Сноска. Пункт 1 – в редакции постановления Правительства РК от 03.09.2021 № 607 (вводится в действие со дня его подписания и подлежит официальному опубликованию).

2. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 17 февраля 2009 года № 172

Правила перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса и перевода земель запаса обратно в земли особо охраняемых природных территорий

Сноска. Правила – в редакции постановления Правительства РК от 03.09.2021 № 607 (вводится в действие со дня его подписания и подлежит официальному опубликованию).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса и перевода земель запаса обратно в земли особо охраняемых природных территорий (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 3-2) статьи 13 Земельного кодекса Республики Казахстан от 20 июня 2003 года, подпунктом 4) статьи 7 Закона Республики Казахстан от 7 июля 2006 года "Об особо охраняемых природных территориях" (далее – Закон) и определяют порядок перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса и перевода земель запаса обратно в земли особо охраняемых природных территорий.

Перевод земель особо охраняемых природных территорий не допускается, за исключением случаев перевода в земли запаса по решению Правительства Республики Казахстан при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан:

1) для строительства, обустройства, функционирования объектов Государственной границы Республики Казахстан и объектов для нужд обороны при отсутствии других вариантов возможного их размещения;

2) для строительства и функционирования водохозяйственных сооружений, имеющих особое стратегическое значение, при отсутствии других вариантов возможного их размещения и только тех земельных участков, на которых установлен режим ограниченной хозяйственной деятельности;

3) для добычи твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых) в соответствии с пунктом 1 статьи 84-2 Закона и только тех земельных участков, на которых установлен режим ограниченной хозяйственной деятельности;

4) для строительства инженерной инфраструктуры к объектам туризма (дороги, линии электропередачи, трубопроводы).

При этом не допускается корректировка функционального зонирования особо охраняемой природной территории с целью установления режима ограниченной хозяйственной деятельности для целей, указанных в подпунктах 2) и 3) пункта 1 настоящих Правил.

Основанием перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса для добычи твердых полезных ископаемых в соответствии с подпунктом 3) части второй пункта 1 настоящих Правил является обнаружение на участке недр, расположенном в пределах участка разведки либо геологического отвода по контракту на разведку или лицензии на разведку месторождения твердых полезных ископаемых, ресурсы и запасы которого подтверждены отчҰтом об оценке ресурсов и запасов твердых полезных ископаемых в соответствии с законодательством Республики Казахстан о недрах и недропользовании.

При переводе земель особо охраняемых природных территорий в соответствии с подпунктом 3) части второй пункта 1 настоящих Правил для целей добычи твердых полезных ископаемых условиями начала проведения операций по добыче являются:

принятие недропользователем обязательств по компенсационной посадке лесных культур в двухкратном размере от площади переводимого участка по согласованию с уполномоченным органом в области особо охраняемых природных территорий, а также обеспечению восстановления плодородного слоя участка добычи твердых полезных ископаемых по завершении работ;

проведение оценки экологического воздействия;

наличие положительного заключения государственной экологической экспертизы;

проведение широких общественных слушаний в соответствующих административно-территориальных пунктах и населенных пунктах размещения особо охраняемых природных территорий с освещением в средствах массовой информации.

При этом не допускается передача земельного участка третьим лицам или в залог.

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) объект Государственной границы Республики Казахстан (далее – объект Государственной границы) – место дислокации подразделений пограничной службы, предназначенное для обустройства и содержания инженерно-технических сооружений и заграждений, пограничных знаков, пограничных просек, коммуникаций и пунктов пропуска через Государственную границу;

2) водохозяйственные сооружения, имеющие особое стратегическое значение, – искусственно созданные гидротехнические сооружения и устройства с целью регулирования использования и охраны водных ресурсов, водоснабжения, водоотведения и устранения вредного воздействия вод, включенные в перечень, утверждаемый Правительством Республики Казахстан, которые находятся в государственной собственности и не могут быть переданы в аренду, доверительное управление и не подлежат отчуждению, за исключением передачи в аренду и доверительное управление без права на отчуждение водохозяйственных сооружений, имеющих особое стратегическое значение, предусмотренные в пункте 2 статьи 25 Водного кодекса Республики Казахстан (далее – водохозяйственные сооружения);

3) объекты для нужд обороны – здания, сооружения, объекты и другое имущество, необходимое Вооруженным Силам, другим войскам и воинским формированиям;

4) твердые полезные ископаемые – природные минеральные образования, органические вещества и их смеси, находящиеся в твердом состоянии в недрах или на земной поверхности.

Глава 2. Порядок перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса

3. Места размещения водохозяйственного сооружения, объектов Государственной границы и объектов для нужд обороны, объектов инженерной инфраструктуры к объектам туризма (далее – объекты) на особо охраняемых природных территориях в части отсутствия других вариантов (мест) возможного их размещения, а также места добычи твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых) на месторождении, обнаруженном на особо охраняемой природной территории, согласовываются с уполномоченным органом в области особо охраняемых природных территорий (далее – уполномоченный орган).

4. Уполномоченный орган образует комиссию (далее – комиссия) для рассмотрения вопроса отсутствия других вариантов (мест) возможного размещения объектов, строительство и функционирование которых требуют перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса, а также подтверждения обнаружения месторождения твердых полезных ископаемых на участке недр, расположенном в пределах участка разведки либо геологического отвода, добыча которых требует перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса.

В состав комиссии включаются представители особо охраняемых природных территорий, территориального органа уполномоченного органа в области лесного хозяйства и животного мира, бассейновой инспекции по регулированию водных ресурсов (при рассмотрении водохозяйственных сооружений), Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан (при рассмотрении объектов Государственной границы), Министерства обороны Республики Казахстан (при рассмотрении объектов для нужд обороны), уполномоченного органа по изучению недр (при рассмотрении вопроса подтверждения обнаружения месторождения твердых полезных ископаемых и наличии подземных вод на изучаемой территории), государственных органов, в чьем ведении находится особо охраняемая природная территория, общественных организаций и иных заинтересованных органов).

5. Основанием для согласования мест размещения объектов либо мест добычи твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых) на особо охраняемой природной территории является положительное заключение комиссии, вынесенное с учетом функционального зонирования и генерального плана развития инфраструктуры особо охраняемой природной территории, утвержденного уполномоченным органом.

Для целей добычи твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых) применяются положения частей второй, третьей, четвертой и пятой пункта 1 настоящих Правил исключительно на месторождении, обнаруженном на участке недр, расположенном в пределах участка разведки либо геологического отвода по заключенному контракту на разведку твердых полезных ископаемых или выданной лицензии на разведку твердых полезных ископаемых, до введения в действие статьи 84-2 Закона.

Запрет, установленный подпунктом 3) пункта 1 статьи 48 Закона, не распространяется на контракты и лицензии, заключенные и выданные до введения в действие статьи 84-2 Закона, для проведения операций по разведке или добыче твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых).

В случае наличия других вариантов возможного размещения объектов за пределами границ особо охраняемых природных территорий, предложенных комиссией, уполномоченный орган отказывает в переводе земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса.

6. После согласования мест размещения объектов или мест добычи твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых) на особо охраняемой природной территории заинтересованный орган организует разработку технико-экономического обоснования перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса.

7. Технико-экономическое обоснование перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса для строительства и функционирования объектов, а также для целей добычи твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых) включает:

1) землеустроительный проект отвода испрашиваемого земельного участка, переводимого в земли запаса;

2) расчет затрат, связанных с покрытием убытков по переводу испрашиваемого земельного участка в земли запаса;

3) расчет затрат на выполнение мероприятий по максимальному сохранению и защите объектов государственного природно-заповедного фонда на испрашиваемом земельном участке и прилегающих к нему территориях, а также, в случае перевода земель особо охраняемых природных территорий для целей добычи твердых полезных ископаемых, расчҰт обязательств по компенсационной посадке лесных культур;

4) эскиз (эскизный проект) испрашиваемого земельного участка под строительство объектов, с указанием мест размещения зданий, сооружений, коммуникаций, дорог, и учетом максимального сохранения объектов государственного природно-заповедного фонда;

5) оценку воздействия на окружающую среду.

При проведении оценки воздействия на окружающую среду оценивается влияние намечаемой деятельности на природные комплексы, земли особо охраняемых природных территорий, а также находящиеся на этих землях и землях других категории объектов государственного природно-заповедного фонда, в том числе на состояние животного мира, среду обитания, пути миграции и условия размножения животных.

Не допускается проведение взрывных и других работ, которые являются источником повышенного шума, действий, которые могут привести к гибели, сокращению популяции или нарушению среды обитания редких, находящихся под угрозой исчезновения, эндемичных и реликтовых видов растений и животных.

При проведении оценки воздействия на окружающую среду с целью перевода земель особо охраняемых природных территорий для добычи твердых полезных ископаемых (за исключением общераспространенных полезных ископаемых), отсутствии нехватки гидрогеологических фондовых материалов с целью исключения риска образования депрессионной воронки необходимо проведение дополнительных исследований на территории горного отвода на границе земель особо охраняемых природных территорий или на границе охранной зоны при ее наличии.

8. Заинтересованным органом после разработки технико-экономического обоснования проводятся широкие общественные слушания в соответствующих административно-территориальных единицах и населенных пунктах размещения особо охраняемых природных территорий с освещением в средствах массовой информации в порядке, установленном уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

9. Технико-экономическое обоснование утверждается заинтересованным органом и направляется в уполномоченный орган для согласования.

10. Уполномоченный орган в течение пятнадцати рабочих дней с даты поступления материалов направляет заинтересованному органу заключение о результатах рассмотрения технико-экономического обоснования.

В случае возврата уполномоченным органом документов на доработку, заинтересованный орган повторно направляет документы в уполномоченный орган после их доработки.

11. Согласованное с уполномоченным органом технико-экономическое обоснование представляется на государственную экологическую экспертизу в порядке, установленном уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

12. Технико-экономическое обоснование, получившее положительное заключение государственной экологической экспертизы, является основанием для разработки проекта постановления Правительства Республики Казахстан о переводе земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса уполномоченным органом.

Глава 3. Порядок перевода земель запаса обратно в земли особо охраняемых природных территорий

13. Земли запаса, не переведенные в другие категории земель в целях строительства и функционирования объектов туризма, предусмотренных государственными программами или документами Системы государственного планирования Республики Казахстан, переводятся обратно в категорию земель особо охраняемых природных территорий при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы решением:

1) Правительства Республики Казахстан по предложению уполномоченного органа в области особо охраняемых природных территорий, согласованному с местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы, – по особо охраняемой природной территории республиканского значения;

2) местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы по предложению ведомства уполномоченного органа в области особо охраняемых природных территорий – по особо охраняемой природной территории местного значения.

Для принятия решений о переводе земель запаса обратно в земли особо охраняемых природных территорий разработка проектов естественно-научных и технико-экономических обоснований не требуется.

14. Для обследования земельного участка, ранее переведенного из категории земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса, если в течение одного года со дня принятия решения об их переводе в земли запаса они не переведены в другие категории земель, создается комиссия (далее – комиссия).

15. Комиссию образует:

уполномоченный орган по особо охраняемой природной территории республиканского значения;

местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы по особо охраняемой природной территории местного значения.

16. В состав комиссии включаются представители заинтересованных государственных органов, общественных организаций и иных органов, указанных в части второй пункта 4 настоящих Правил.

Комиссия в течение пятнадцати рабочих дней обследует в натуре земельный участок, составляет акт его обследования и дает заключение о соответствии земельного участка технико-экономическому обоснованию перевода земель особо охраняемых природных территорий в земли запаса и направляет его в уполномоченный орган.

17. На основании положительного заключения комиссии:

уполномоченный орган вносит на рассмотрение в Правительство Республики Казахстан проект постановления Правительства Республики Казахстан по переводу земель запаса в земли особо охраняемых природных территорий республиканского значения;

ведомство уполномоченного органа вносит на рассмотрение местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы предложение о принятии решения по переводу земель запаса в земли особо охраняемых природных территорий местного значения.

Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 03.09.2021 № 607 қаулысымен.

2003 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасының Жер кодексі 13-бабының 3-2) тармақшасына және "Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 7-бабының 4) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 03.09.2021 № 607 қаулысымен.

1. Қоса беріліп отырған Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыру және босалқы жерді қайтадан ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне ауыстыру қағидалары бекітілсін.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 03.09.2021 № 607 қаулысымен.

2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2009 жылғы 17 ақпандағы
№ 172 қаулысымен
бекітілген

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыру және босалқы жерді қайтадан ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне кері ауыстыру қағидалары

Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 03.09.2021 № 607 қаулысымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыру және босалқы жерді қайтадан ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне ауыстыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) 2003 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасының Жер кодексінің 13-бабының 3-2) тармақшасына және "Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы 7-тармағының 4) тармақшасына сәйкес әзірленді және ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыру және босалқы жерді қайтадан ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне ауыстыру тәртібін айқындайды.

Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша:

1) ықтимал орналастырудың басқа нұсқалары болмаған кезде Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасының объектілерін және қорғаныс мұқтажы үшін объектілерді салу, жайластыру, олардың жұмыс істеуі үшін;

2) ықтимал орналастырудың басқа нұсқалары болмаған кезде ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстарын салу және олардың жұмыс істеуі үшін және шектеулі шаруашылық қызмет режимі белгіленген жер учаскелерін ғана;

3) Заңның 84-2-бабының 1-тармағына сәйкес қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру үшін және шектеулі шаруашылық қызмет режимі белгіленген жер учаскелерін ғана;

4) туризм объектілеріне инженерлік инфрақұрылым салу үшін (жолдар, электр беру желілері, құбырлар) босалқы жерге ауыстыру жағдайларын қоспағанда, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін ауыстыруға жол берілмейді.

Бұл ретте, ерекше қорғалатын табиғи аумақтың функционалдық аймақтарға бөлінуін осы Қағидалардың 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген мақсаттар үшін шектеулі шаруашылық қызмет режимін белгілеу мақсатында түзетуге жол берілмейді.

Учаскеде Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасына сәйкес қатты пайдалы қазбалардың ресурстары мен қорларын бағалау туралы есеппен расталған барлауға арналған келісімшарт немесе қатты пайдалы қазбалардың кен орнын барлауға арналған лицензия бойынша барлау не геологиялық бөлу учаскесі шегінде орналасқан жер қойнауының табылуы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін осы Қағидалардың 1-тармағы екінші бөлігінің 3) тармақшасына сәйкес қатты пайдалы қазбаларды өндіру үшін босалқы жерге ауыстыруға негіз болып табылады.

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін осы Қағидалардың 1-тармағы екінші бөлігінің 3) тармақшасына сәйкес пайдалы қатты қазбаларды өндіру мақсаттары үшін ауыстырған кезде:

жер қойнауын пайдаланушының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша ауыстырылатын учаске алаңының екі еселенген мөлшерінде орман дақылдарын өтемдік отырғызу, сондай-ақ жұмыстар аяқталғаннан кейін пайдалы қатты қазбаларды өндіру учаскесінің құнарлы қабатын қалпына келтіруді қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелерді қабылдауы;

экологиялық әсерге бағалау жүргізу;

мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысының болуы;

тиісті әкімшілік-аумақтық пункттерде және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар орналасқан елді мекендерде кеңінен қоғамдық тыңдаулар өткізіліп, олардың бұқаралық ақпарат құралдарында жария етілуі өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуді бастау шарттары болып табылады.

Бұл ретте жер учаскесін үшінші тұлғаларға немесе кепілге беруге жол берілмейді.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасының объектісі (бұдан әрі – Мемлекеттік шекара объектісі) – шекара қызметінің бөлімшелері орналасқан, инженерлік-техникалық құрылыстар мен тосқауылдарды, шекаралық белгілерді, шекаралық соқпақ жолдарды, коммуникацияларды және Мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункттерін жайластыруға және күтіп ұстауға арналған орын;

2) ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстары – Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тізбеге енгізілген, мемлекеттік меншіктегі және Қазақстан Республикасының Су кодексі 25-бабының 2-тармағында көзделген ерекше стратегиялық маңызы бар су шаруашылығы құрылыстарын иеліктен шығару құқығынсыз жалға және сенімгерлік басқаруға беруді қоспағанда, жалға, сенімгерлік басқаруға беруге болмайтын және иеліктен шығаруға жатпайтын, су ресурстарын пайдалануды және қорғауды, сумен жабдықтауды, су бұруды реттеу және судың зиянды әсерін жою мақсатында қолдан жасалған гидротехникалық құрылыстар мен құрылғылар (бұдан әрі – су шаруашылығы құрылыстары);

3) қорғаныс мұқтажы үшін объектілер – Қарулы Күштерге, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарға қажет ғимараттар, құрылыстар, объектілер және басқа да мүлік;

4) қатты пайдалы қазбалар – жер қойнауында немесе жер бетінде қатты күйде болатын табиғи минералдық түзілімдер, органикалық заттар мен олардың қоспалары.

2-тарау. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыру тәртібі

3. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда су шаруашылығы құрылысын, Мемлекеттік шекара объектілері мен қорғаныс мұқтажы үшін объектілерді, туризм объектілеріне инженерлік инфрақұрылымдарды (бұдан әрі – объектілер) ықтимал орналастырудың басқа нұсқалары (орындары) болмауы бөлігінде оларды орналастыру орындары, сондай-ақ ерекше қорғалатын табиғи аумақтан табылған кен орнында қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру орындары ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті органмен (бұдан әрі – уәкілетті орган) келісіледі.

4. Уәкілетті орган салынуы мен жұмыс істеуі ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыруды талап ететін объектілерді ықтимал орналастырудың басқа нұсқаларының (орындарының) болмауы мәселесін қарау, сондай-ақ өндіру ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыруды талап ететін, барлау не геологиялық бөлу учаскесі шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесіндегі пайдалы қатты қазбалар кен орнының анықталғанын растау үшін комиссия (бұдан әрі – комиссия) құрады.

Комиссияның құрамына ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі саласындағы уәкілетті органның аумақтық органының, су ресурстарын реттеу жөніндегі бассейндік инспекцияның (су шаруашылығы құрылыстары қарастырылса), Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің (мемлекеттік шекара объектілері қарастырылса), Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің (қорғаныс мұқтажы үшін объектілер қарастырылса), жер қойнауын зерттеу жөніндегі уәкілетті органның (қатты пайдалы қазбалар кен орнының анықталғанын растау мәселесі қарастырылса және зерттелетін аумақта жер асты сулары болса), қарауында ерекше қорғалатын табиғи аумақтар бар мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың және өзге де мүдделі органдардың өкілдері енгізіледі.

5. Комиссияның уәкілетті орган бекіткен ерекше қорғалатын табиғи аумақтың функционалдық аймақтарға бөлінуін және оның инфрақұрылымын дамытудың бас жоспарын ескере отырып шығарылған оң қорытындысы ерекше қорғалатын табиғи аумақта объектілерді орналастыру орындарын не қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру орындарын келісу үшін негіз болып табылады.

Қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру мақсаттары үшін осы Қағидалардың 1-тармағының екінші, үшінші, төртінші және бесінші бөліктерінің ережелері Заңның 84-2-бабы қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған қатты пайдалы қазбаларды барлауға арналған келісімшарт немесе берілген қатты пайдалы қазбаларды барлауға арналған лицензия бойынша барлау не геологиялық бөлу учаскесі шегінде орналасқан жер қойнауы учаскесінде орналасқан кен орындарында ғана қолданылады.

Заңның 48-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында белгіленген тыйым салу пайдалы қатты қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу үшін Заңның 84-2-бабы қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған және берілген келісімшарттар мен лицензияларға қолданылмайды.

Объектілерді ерекше қорғалатын табиғи аумақтар шекараларының шегінен тыс ықтимал орналастырудың Комиссия ұсынған басқа нұсқалары болған жағдайда уәкілетті орган ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстырудан бас тартады.

6. Ерекше қорғалатын табиғи аумақта объектілерді орналастыру орындары немесе қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру орындары келісілгеннен кейін мүдделі орган ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстырудың техникалық-экономикалық негіздемесін әзірлеуді ұйымдастырады.

7. Объектілерді салу және олардың жұмыс істеуі үшін, сондай ақ қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру мақсаттары үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерлерге ауыстырудың техникалық-экономикалық негіздемесі:

1) босалқы жерге ауыстырылатын сұралып отырған жер учаскесін бөліп берудің жерге орналастыру жобасын;

2) сұралып отырған жер учаскесін босалқы жерге ауыстыру бойынша залалды жабуға байланысты шығындардың есеп-қисабын;

3) сұралып отырған жер учаскесі мен оған іргелес аумақтардағы мемлекеттік табиғи-қорық қоры объектілерін барынша толық сақтау және қорғау жөніндегі іс-шараларды орындауға жұмсалатын шығындардың есеп-қисабын, сондай-ақ ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жері қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру мақсаттары үшін ауыстырылған жағдайда, орман дақылдарын өтемдік отырғызу жөніндегі міндеттемелердің есеп-қисабын;

4) мемлекеттік табиғи-қорық қоры объектілерінің барынша сақталуын ескере отырып және ғимараттарды, құрылыстарды, коммуникацияларды, жолдарды орналастыру орындарын көрсетіп отырып, объектілерді салуға сұралып отырған жер учаскесінің эскизін (эскиздік жобасын);

5) қоршаған ортаға әсерін бағалауды қамтиды.

Қоршаған ортаға әсерін бағалауды жүргізу кезінде көзделіп отырған қызметтің табиғи кешендерге, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлеріне, сондай-ақ осы жерлерде және басқа да санаттағы жерлерде орналасқан мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілеріне, оның ішінде жануарлар дүниесінің жай-күйіне, мекендеу ортасына, жануарлардың өріс аудару жолдары мен көбею жағдайларына әсері бағаланады.

Тым қатты шу, өсімдіктер мен жануарлардың сирек кездесетін, құрып кету қаупі төнген, эндемикалық және реликті түрлерінің қырылуына, популяциясының қысқаруына немесе мекендеу ортасының бұзылуына әкеп соғуы мүмкін әрекет көзі болып табылатын жару және басқа да жұмыстарды жүргізуге жол берілмейді.

Қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда) өндіру үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін ауыстыру мақсатында қоршаған ортаға әсерді бағалауды жүргізу кезінде гидрогеологиялық қор материалдарының жетіспеушілігі болмаған кезде депрессиялық құйын пайда болу қаупін болдырмау мақсатында ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлерінің шекарасында немесе ол болған кезде қорғау аймағының шекарасында тау-кендік бөлу аумағында қосымша зерттеулер жүргізу қажет.

8. Мүдделі орган техникалық-экономикалық негіздемені әзірлегеннен кейін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен бұқаралық ақпарат құралдарында жария ете отырып, тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктерде және ерекше қорғалатын табиғи аумақтар орналасқан елді мекендерде кең ауқымда қоғамдық тыңдаулар өткізеді.

9. Техникалық-экономикалық негіздемені мүдделі орган бекітеді және келісу үшін уәкілетті органға жіберіледі.

10. Уәкілетті орган материалдар келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде мүдделі органға техникалық-экономикалық негіздемені қарау нәтижелері туралы қорытындыны жібереді.

Уәкілетті орган құжаттарды пысықтауға қайтарған жағдайда, мүдделі орган құжаттарды пысықтағаннан кейін оларды уәкілетті органға қайта жібереді.

11. Уәкілетті органмен келісілген техникалық-экономикалық негіздеме қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен мемлекеттік экологиялық сараптамаға ұсынылады.

12. Мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысын алған техникалық-экономикалық негіздеме ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстыру туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасын әзірлеуге негіз болып табылады.

3-тарау. Босалқы жерді қайтадан ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне ауыстыру тәртібі

13. Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағдарламаларында немесе Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында көзделген туризм объектілерін салу және олардың жұмыс істеуі мақсатында жердің басқа санаттарына ауыстырылмаған босалқы жерлер мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде қайтадан ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлерінің санатына:

1) республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ бойынша – ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті органның облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органымен келісілген ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің;

2) жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ бойынша – ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті орган ведомствосының ұсынысы бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының шешімімен ауыстырылады.

Босалқы жерді қайтадан ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне ауыстыру туралы шешімдер қабылдау үшін жаратылыстану-ғылыми және техникалық-экономикалық негіздемелердің жобаларын әзірлеу талап етілмейді.

14. Бұрын ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерінің санатынан босалқы жерге ауыстырылған жер учаскесін зерттеп-қарау үшін, егер оларды босалқы жерге ауыстыру туралы шешім қабылданған күннен бастап бір жыл ішінде олар басқа жер санатына ауыстырылмаса, комиссия (бұдан әрі – комиссия) құрылады.

15. Комиссияны:

республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ бойынша – уәкілетті орган;

жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ бойынша – облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы құрады.

16. Комиссия құрамына осы Қағидалардың 4-тармағының екінші бөлігінде көрсетілген мүдделі мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың және өзге де органдардың өкілдері кіреді.

Комиссия он бес жұмыс күні ішінде жер учаскесінің өзін зерттеп-қарайды, оны зерттеп-қарау актісін жасайды және жер учаскесінің ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерін босалқы жерге ауыстырудың техникалық-экономикалық негіздемесіне сәйкестігі туралы қорытынды береді және оны уәкілетті органға жібереді.

17. Комиссияның оң қорытындысы негізінде:

уәкілетті орган босалқы жерді республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне ауыстыру жөніндегі Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасын Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына енгізеді;

уәкілетті органның ведомствосы облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының қарауына босалқы жерді жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жеріне ауыстыру жөнінде шешім қабылдау туралы ұсыныс енгізеді.