Об утверждении технического регламента "Требования к безопасности оборудования, работающего под давлением"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 21 декабря 2009 года № 2157. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 30 января 2017 года № 29

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 30.01.2017 № 29 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В целях реализации Закона Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемый технический регламент "Требования к безопасности оборудования, работающего под давлением".

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении шести месяцев со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 21 декабря 2009 года № 2157

Технический регламент
"Требования к безопасности оборудования,
работающего под давлением"
1. Область применения

1. Настоящий технический регламент "Требования к безопасности оборудования, работающего под давлением" (далее - Технический регламент) устанавливает требования к оборудованию, работающему под давлением, и к процессам его жизненного цикла.

2. Идентификация оборудования, работающего под давлением, производится путем использования кодов товарной номенклатуры внешнеэкономической деятельности Республики Казахстан (далее - ТН ВЭД РК), приведенных в приложении 1, по маркировке и сопроводительным документам, по признакам, параметрам, показателям и требованиям, которые в совокупности достаточны для распознавания.

3. Технический регламент распространяется на:

1) сосуды, работающие под давлением воды с температурой выше 115 ⁰С, или других нетоксичных, не взрывопожароопасных жидкостей при температуре, превышающей температуру кипения при давлении 0,07 МПа (0,7 кгс/см²);

2) сосуды, работающие под давлением пара, газа или токсичных взрывопожароопасных жидкостей свыше 0,07 МПа (0,7 кгс/см²);

3) баллоны, предназначенные для транспортировки и хранения, использования сжатых, сжиженных и растворенных газов под давлением свыше 0,07 МПа (0,7 кгс/см²);

4) цистерны и бочки для транспортировки и хранения сжатых и сжиженных газов, давление паров которых при температуре до 50 ⁰С превышает давление 0,07 МПа (0,7 кгс/см²);

5) цистерны и сосуды для транспортировки или хранения сжатых, сжиженных газов, жидкостей и сыпучих тел, в которых давление выше 0,07 МПа (0,7 кгс/см²) создается периодически для их опорожнения;

6) барокамеры.

4. Основными опасными факторами (рисками), которых следует избегать, являются:

1) незащищенные подвижные элементы;

2) повышенный уровень шума и вибрации;

3) превышение давления (рабочее давление не превышало максимально допустимое рабочее);

4) пожароопасные и взрывоопасные элементы.

2. Термины и определения

5. В настоящем Техническом регламенте применяются термины и определения, установленные законодательством в области технического регулирования и в сфере промышленной безопасности, а также следующие термины с соответствующими определениями:

1) образец-свидетель - образец, изготовленный из того же материала и по той же технологии, что и сосуд, используемый для определения состояния материала в процессе эксплуатации;

2) армированные пластмассы - материал неоднородного строения, состоящий из пластмассы (связующего) и наполнителя;

3) баллон - сосуд, имеющий одну или две горловины для установки вентилей, фланцев или штуцеров, предназначенный для транспортировки, хранения и использования сжатых, сжиженных или растворенных под давлением газов;

4) змеевик - теплообменное устройство, выполненное в виде изогнутой трубы;

5) композиционный материал (композит) - материал неоднородной структуры, состоящий из нескольких однородных материалов (компонентов);

6) многокамерный сосуд - сосуд, имеющий две или более рабочие полости, используемые при различных или одинаковых условиях (давление, температура, среда);

7) заглушка - объемная деталь, герметично закрывающая отверстия штуцера или бобышки;

8) остаточный ресурс - суммарная наработка объекта от момента контроля его технического состояния до перехода в предельное состояние;

9) лейнер - внутренний герметизирующий слой сосуда из армированных пластмасс, несущий часть нагрузки;

10) неметаллические сосуды - сосуды, выполненные из однородных или композиционных неметаллических материалов;

11) металлопластиковые сосуды - многослойные сосуды, в которых внутренний слой (оболочка) выполнен из металла; остальные слои выполнены из армированных пластмасс. Внутренний слой несет часть нагрузки;

12) наполнитель - материал, армирующий пластмассу; в качестве армирующего материала используют волокна, тканые и нетканые материалы;

13) паспорт - документ, содержащий сведения о характеристиках продукции и мерах по обеспечению безопасного обращения с ней;

14) цистерна - передвижной сосуд, постоянно установленный на раме железнодорожного вагона, на шасси автомобиля (прицепа) или на других средствах передвижения, предназначенный для транспортировки и хранения газообразных, жидких и других веществ;

15) расчетный срок службы сосуда - срок службы в календарных годах, исчисляемый со дня ввода сосуда в эксплуатацию;

16) разрешенное давление сосуда (элемента) - максимально допустимое избыточное давление сосуда (элемента), установленное по результатам технического освидетельствования или диагностирования.

3. Условия обращения продукции на рынке Республики Казахстан

6. Оборудования, работающие под давлением, не подлежат реализации на рынке, если они не соответствуют требованиям настоящего Технического регламента и могут причинить вред жизни, здоровью человека и окружающей среде.

7. Потребителям предоставляется полная и достоверная информация, приводимая в сопроводительной документации.

Сопроводительная документация должна содержать:

1) проектные документы и паспорт на продукцию;

2) инструкцию по монтажу;

3) инструкцию по эксплуатации.

8. Каждый сосуд поставляется изготовителем заказчику с паспортом (приложение 2 настоящего Технического регламента).

К паспорту прикладывается руководство по эксплуатации.

На каждом сосуде прикрепляется табличка. Для сосудов наружным диаметром менее 325 мм допускается табличку не устанавливать. При этом все необходимые данные наносятся на корпус сосуда.

На табличке наносятся:

1) товарный знак или наименование изготовителя;

2) наименование или обозначение сосуда;

3) порядковый номер сосуда по системе нумерации изготовителя;

4) год изготовления;

5) рабочее давление, МПа;

6) расчетное давление, МПа;

7) пробное давление, МПа;

8) допустимая максимальная и (или) минимальная рабочая температура стенки, ⁰С;

9) масса сосуда, кг.

Для сосудов с самостоятельными полостями, имеющими разные расчетные и пробные давления, температуру стенок, указывают эти данные для каждой полости.

9. Маркировка проводится в соответствии с требованиями постановления Правительства Республики Казахстан от 21 марта 2008 года № 277 "Об утверждении Технического регламента "Требования к упаковке, маркировке, этикетированию и правильному их нанесению".

10. Оборудование, работающее под давлением, а при необходимости отдельные сборочные единицы должны иметь четкую и нестираемую маркировку, выполненную на государственном и русском языках.

4. Требования безопасности

11. Для каждого сосуда устанавливается и указывается в паспорте расчетный срок службы с учетом условий эксплуатации.

12. Устройства, препятствующие наружному и внутреннему осмотрам сосудов (мешалки, змеевики, рубашки, тарелки, перегородки), предусматриваются съемными.

При применении приварных устройств предусматривается возможность их удаления для проведения наружного и внутреннего осмотров и последующей установки на место. Порядок съема и установки этих устройств указывается в руководстве по эксплуатации сосуда.

13. Сосуды имеют штуцера для наполнения и слива воды, для удаления воздуха при гидравлическом испытании.

На каждом сосуде предусматривается вентиль, кран или другое устройство, позволяющее осуществлять контроль за отсутствием давления в сосуде перед его открыванием; при этом отвод среды направляется в безопасное место.

14. Сосуды, предназначенные для работы в условиях циклических и знакопеременных нагрузок, рассчитываются на прочность с учетом этих нагрузок.

Конструкция сосудов, обогреваемых горячими газами, обеспечивает надежное охлаждение стенок, находящихся под давлением, до расчетной температуры.

15. Сосуды снабжаются необходимым количеством люков и смотровых лючков, обеспечивающих осмотр, очистку и ремонт сосудов, монтаж и демонтаж разборных внутренних устройств.

16. Сосуды, состоящие из цилиндрического корпуса и решеток с закрепленными в них трубками (теплообменники), и сосуды, предназначенные для транспортировки и хранения криогенных жидкостей, сосуды, предназначенные для работы с веществами 1-го и 2-го класса опасности, но не вызывающие коррозии и накипи, допускается изготовлять без люков и лючков независимо от диаметра сосудов.

17. Сосуды с внутренним диаметром более 800 мм имеют люки, а с внутренним диаметром 800 мм и менее - лючки.

18. Крышки люков являются съемными. На сосудах, изолированных на основе вакуума, допускаются приварные крышки.

19. Крышки массой более 20 кг снабжаются подъемно-поворотными или другими устройствами для их открывания и закрывания.

20. Конструкция шарнирно-откидных или вставных болтов, хомутов, зажимных приспособлений люков, крышек и их фланцев должна предотвращать их самопроизвольный сдвиг.

21. При наличии на сосудах штуцеров, фланцевых разъемов, съемных днищ или крышек, внутренний диаметр которых обеспечивает возможность проведения внутреннего осмотра, допускается люки не предусматривать.

22. Отверстия для люков, лючков и штуцеров располагаются вне сварных швов.

Допускается расположение отверстий:

1) на продольных швах цилиндрических и конических обечаек сосудов, если номинальный диаметр отверстий не более 150 мм;

2) на кольцевых швах цилиндрических и конических обечаек сосудов без ограничения диаметра отверстий;

3) на швах выпуклых днищ без ограничения диаметра отверстий при условии 100 % проверки сварных швов днищ методом радиографии или ультразвуковой дефектоскопии.

23. На торосферических (коробовых) днищах допускается расположение отверстий в пределах центрального сферического сегмента. При этом расстояние от центра днища до наружной кромки отверстия, измеряемое по хорде, выбирается не более 0,4 D, где D - наружный диаметр днища.

4.1. Требования к материалам,
применяемым при производстве сосудов

24. Материалы, применяемые для изготовления сосудов, обеспечивают их надежную работу в течение расчетного срока службы с учетом заданных условий эксплуатации (расчетное давление, минимальная, отрицательная и максимальная расчетная температура), состава и характера среды (коррозионная активность, взрывоопасность, токсичность) и влияния температуры окружающего воздуха.

25. Для изготовления, монтажа и ремонта сосудов и их элементов применяются основные материалы: листовая сталь, стальные трубы, поковки, сортовая сталь, стальные отливки, крепежные изделия, цветные металлы и сплавы, отливки из чугуна.

Применение материалов, предназначенных для работы с параметрами, выходящими за установленные Техническим регламентом пределы, допускается при условии, что качество и свойства материалов будут не ниже установленных Техническим регламентом.

26. При выборе материалов для сосудов, предназначенных для установки на открытой площадке или в неотапливаемых помещениях, учитывается абсолютная минимальная температура наружного воздуха для данного района.

27. Использование присадочных материалов конкретных марок, флюсов и защитных газов производится в соответствии с конструкторской документацией.

28. Применение новых присадочных материалов, флюсов и защитных газов допускается изготовителем после подтверждения их технологичности при сварке сосуда, проверке всего комплекса требуемых свойств, сварных соединений (включая свойства металла шва).

29. Применение электросварных труб с продольным или спиральным швом допускается при условии контроля шва по всей длине радиографией, ультразвуковой или другой равноценной им дефектоскопией.

Каждая бесшовная или сварная труба проходит гидравлическое испытание. Величина пробного давления при гидроиспытании указывается в проектной документации. Гидравлическое испытание бесшовных труб не производится, если они подвергаются по всей поверхности контролю физическими методами (радиографией, ультразвуковым или им равноценным).

30. Плакированные и наплавленные листы и поковки с наплавкой подвергаются ультразвуковому контролю или контролю другими методами, обеспечивающими выявление отслоений плакирующего (наплавленного) слоя от основного слоя металла, несплошностей и расслоений металла поковок. Биметаллические листы толщиной более 25 мм, предназначенные для изготовления сосудов, работающих под давлением свыше 4 МПа (40 кгс/см²), подвергаются полному контролю ультразвуковой дефектоскопией или равноценными методами.

31. Углеродистая и низколегированная листовая сталь толщиной более 60 мм, предназначенная для изготовления сосудов, работающих под давлением свыше 10 МПа (100 кгс/см²), подвергается полистному контролю ультразвуковым или равноценным методом дефектоскопии.

32. Поковки из углеродистых, низколегированных и легированных сталей, предназначенные для работы под давлением свыше 6,3 МПа (63 кгс/см²) и имеющие один из габаритных размеров более 200 мм и толщину более 50 мм, подвергаются поштучному контролю ультразвуковым или равноценным методом.

33. Материал шпилек (болтов) выбирается с коэффициентом линейного расширения, близким по значениям коэффициенту линейного расширения материала фланца. Разница в значениях коэффициента линейного расширения не более 10 %. Применение сталей с различными коэффициентами линейного расширения (более 10 %) допускается в случаях, обоснованных расчетом на прочность.

34. Допускается применять гайки из сталей перлитного класса на шпильках (болтах), изготовленных из аустенитной стали.

35. В случае изготовления крепежных деталей холодным деформированием они подвергаются термической обработке.

36. Отливки стальные применяются в термообработанном состоянии. Проверка механических свойств отливок проводится после термообработки.

37. Для неметаллических материалов, применяемых для изготовления сосудов, проверяется их совместимость с рабочей средой в части коррозионной стойкости и нерастворимости (изменении свойств) в рабочем диапазоне температур. Среда, для которой предназначен сосуд, указывается в паспорте на сосуд.

38. Для металлопластиковых сосудов материал герметизирующего слоя (лейнера) выбирается таким образом, чтобы при испытании сосуда пробным давлением в материале отсутствовали пластические деформации.

39. Материалы наполнителя и связующего, применяемые для изготовления сосуда, имеют гарантированные сроки использования, которые указываются в сертификате на эти материалы.

40. Чугунные отливки из высокопрочного чугуна термически обрабатываются.

41. Необходимость термической обработки резьбы, изготовленной методом накатки, регламентируется конструкторской документацией.

4.2. Требования к изготовлению, реконструкции, монтажу,
наладке и ремонту

42. Изготовление, реконструкция, монтаж, наладка и ремонт сосудов или их отдельных элементов проводятся по технологической документации.

43. Сварные соединения элементов, работающих под давлением, с толщиной стенки более 6 мм маркируются (клеймятся). Система маркировки указывается в конструкторской документации.

Необходимость и способ маркировки сварных соединений с толщиной стенки менее 6 мм устанавливаются конструкторской документацией. Способ маркировки исключает наклеп, подкалку или недопустимое утонение толщины металла и обеспечивает сохранность маркировки в течение всего периода эксплуатации изделия.

44. Термически обрабатываются сосуды, в стенках которых после изготовления (при вальцовке, штамповке, сварке) появляются недопустимые остаточные напряжения, сосуды, прочность которых достигается термообработкой.

45. Необходимость термообработки сосудов и их элементов из сталей аустенитного класса и двухслойных сталей с основным слоем из сталей углеродистого и низколегированного марганцовистого и марганцово-кремнистого типа с коррозионно-стойким слоем из сталей аустенитного класса устанавливается в конструкторской документации.

46. Днища сосудов, изготовленные из аустенитных сталей холодной штамповкой или фланжированием, подвергаются термообработке.

47. Для днищ и деталей из аустенитных хромоникелевых сталей, штампуемых (вальцуемых) при температуре не ниже 850 ⁰С, термическая обработка не требуется.

Не подвергают термической обработке горячедеформированные днища из аустенитных сталей с отношением внутреннего диаметра к толщине стенки более 28, если они не предназначены для работы в средах, вызывающих коррозионное растрескивание.

48. Вид термической обработки (отпуск, нормализация или закалка с последующим отпуском, аустенизация) и ее режимы (скорость нагрева, температура и время выдержки, условия охлаждения) указываются в конструкторской документации.

49. Термическая обработка производится таким образом, чтобы обеспечивались равномерный нагрев металла изделий, их свободное тепловое расширение и отсутствие пластических деформаций. Режимы нагрева, выдержки и охлаждения при термообработке изделий регистрируются самопишущими приборами.

50. Для снятия остаточных напряжений допускается вместо термической обработки применять другие методы.

51. Контроль качества сварки и сварных соединений включает:

1) проверку сборочно-сварочного, термического и контрольного оборудования, аппаратуры, приборов и инструментов;

2) контроль качества основных материалов;

3) контроль качества сварочных материалов и материалов для дефектоскопии;

4) операционный контроль технологии сварки;

5) неразрушающий контроль качества сварных соединений;

6) разрушающий контроль качества сварных соединений;

7) контроль исправления дефектов.

52. Необходимость, объем и порядок механических испытаний сварных соединений литых и кованых элементов, труб с литыми деталями, элементов из стали различных классов, других единичных сварных соединений устанавливаются в конструкторской документации.

4.3. Требования безопасности к арматуре,
контрольно-измерительным приборам, предохранительным устройствам

53. Для управления работой и обеспечения безопасных условий эксплуатации сосуды в зависимости от назначения оснащаются:

1) запорной или запорно-регулирующей арматурой;

2) приборами для измерения давления;

3) приборами для измерения температуры;

4) предохранительными устройствами;

5) указателями уровня жидкости.

54. Сосуды, снабженные быстросъемными крышками, должны иметь предохранительные устройства, исключающие возможность включения сосуда под давление при неполном закрытии крышки и открывании ее при наличии в сосуде давления. Такие сосуды оснащены замками с ключом-маркой.

55. Запорная и запорно-регулирующая арматура устанавливается на штуцерах, непосредственно присоединенных к сосуду, или на трубопроводах, подводящих к сосуду и отводящих из него рабочую среду. В случае последовательного соединения нескольких сосудов установка такой арматуры между ними определяется разработчиком проекта.

56. На арматуру наносятся сведения:

1) наименование или товарный знак изготовителя;

2) условный проход, мм;

3) условное давление, МПа (допускается указывать рабочее давление и допустимую температуру);

4) направление потока среды;

5) марку материала корпуса.

57. На маховике запорной арматуры указывается направление его вращения при открывании или закрывании арматуры.

58. Сосуды для взрывоопасных, пожароопасных веществ, испарители с огневым или газовым обогревом оснащаются на подводящей линии от насоса или компрессора обратным клапаном, автоматически закрывающимся давлением из сосуда. Обратный клапан устанавливается между насосом (компрессором) и запорной арматурой сосуда.

59. Каждый сосуд и самостоятельные полости с разными давлениями снабжаются манометрами прямого действия.

Манометр устанавливается на штуцере сосуда или трубопроводе между сосудом и запорной арматурой.

60. Манометры имеют класс точности не ниже: 2,5 - при рабочем давлении сосуда до 2,5 МПа (25 кгс/см²), 1,5 - при рабочем давлении сосуда выше 2,5 МПа (25 кгс/см²).

61. Манометр выбирается с такой шкалой, чтобы предел измерения рабочего давления находился во второй трети шкалы.

62. На шкале манометра владельцем сосуда наносится красная черта, указывающая рабочее давление в сосуде. Взамен красной черты прикрепляется к корпусу манометра металлическая пластина, окрашенная в красный цвет и плотно прилегающая к стеклу манометра.

63. Манометр устанавливается так, чтобы его показания были отчетливо видны обслуживающему персоналу.

64. Между манометром и сосудом устанавливается трехходовой кран или заменяющее его устройство, позволяющее проводить периодическую проверку манометра с помощью контрольного.

Используемые средства измерений должны быть поверены в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области обеспечения единства измерений.

В необходимых случаях манометр в зависимости от условий работы и свойств среды, находящейся в сосуде, снабжается или сифонной трубкой, или масляным буфером, или другими устройствами, предохраняющими его от непосредственного воздействия среды и температуры и обеспечивающими его надежную работу.

65. Манометры и соединяющие их с сосудом трубопроводы защищаются от замерзания.

66. Сосуды, работающие при изменяющейся температуре стенок, снабжаются приборами для контроля скорости и равномерности прогрева по длине и высоте сосуда и реперами для контроля тепловых перемещений.

Необходимость оснащения сосудов указанными приборами и реперами, допустимая скорость прогрева и охлаждения сосудов определяются разработчиком проекта и указываются в паспорте сосуда или в руководстве по эксплуатации.

67. Каждый сосуд (полость комбинированного сосуда) снабжается предохранительными устройствами от повышения давления выше допустимого значения.

68. В качестве предохранительных устройств применяются:

1) пружинные предохранительные клапаны;

2) рычажно-грузовые предохранительные клапаны;

3) импульсные предохранительные устройства (далее - ИПУ), состоящие из главного предохранительного клапана (далее - ГПК) и управляющего импульсного клапана (далее - ИПК) прямого действия;

4) предохранительные устройства с разрушающимися мембранами (мембранные предохранительные устройства (далее - МПУ).

Установка рычажно-грузовых клапанов на передвижных сосудах не допускается.

69. Сосуд, рассчитанный на давление меньше давления питающего его источника, имеет на подводящем трубопроводе автоматическое редуцирующее устройство с манометром и предохранительным устройством, установленными на стороне меньшего давления после редуцирующего устройства.

В случае установки обводной линии (байпаса) она оснащается редуцирующим устройством.

70. Предохранительные устройства устанавливаются на патрубках или трубопроводах, непосредственно присоединенных к сосуду.

71. Предохранительные устройства размещаются в местах, доступных для их обслуживания.

72. Не допускается установка запорной арматуры между сосудом и предохранительным устройством.

73. Арматура перед (за) предохранительным устройством устанавливается при условии монтажа двух предохранительных устройств и блокировки, исключающей возможность одновременного их отключения. В этом случае каждый из них имеет пропускную способность предусмотренную настоящим Техническим регламентом.

При установке группы предохранительных устройств и арматуры перед (за) ними блокировка выполняется таким образом, чтобы при любом предусмотренном проектом варианте отключения клапанов остающиеся включенными предохранительные устройства имели суммарную пропускную способность.

74. Отводящие трубопроводы предохранительных устройств и импульсные линии ИПУ в местах возможного скопления конденсата оборудуются дренажными устройствами для удаления конденсата.

Установка запорных органов или другой арматуры на дренажных трубопроводах не допускается.

75. Мембранные предохранительные устройства устанавливаются:

1) вместо рычажно-грузовых и пружинных предохранительных клапанов, когда эти клапаны в рабочих условиях конкретной среды не целесообразно применять вследствие их инерционности;

2) перед предохранительными клапанами в случаях, когда предохранительные клапаны не надежно работают вследствие вредного воздействия рабочей среды (коррозия, эрозия, полимеризация, кристаллизация, прикипание, примерзание) или возможных утечек через закрытый клапан взрыво- и пожароопасных, токсичных, экологически вредных и тому подобных веществ. В этом случае предусматривается устройство, позволяющее контролировать исправность мембраны;

3) параллельно с предохранительными клапанами для увеличения пропускной способности систем сброса давления;

4) на выходной стороне предохранительных клапанов для предотвращения вредного воздействия рабочих сред со стороны сбросной системы и для исключения влияния колебаний противодавления со стороны этой системы на точность срабатывания предохранительных клапанов.

Необходимость и место установки мембранных предохранительных устройств, и их конструкцию определяет проектная организация.

76. Предохранительные мембраны устанавливаются в предназначенные для них узлы крепления.

77. Мембранные предохранительные устройства размещаются в местах, открытых и доступных для осмотра и монтажа (демонтажа); присоединительные трубопроводы защищаются от замерзания в них рабочей среды, а устройства устанавливаются на патрубках или трубопроводах, непосредственно присоединенных к сосуду.

78. При установке мембранного предохранительного устройства последовательно с предохранительным клапаном (перед клапаном или за ним) полость между мембраной и клапаном сообщается отводной трубкой с сигнальным манометром (для контроля исправности мембран).

79. Допускается установка переключающего устройства перед мембранными предохранительными устройствами при наличии удвоенного числа мембранных устройств, с обеспечением при этом защиты сосуда от превышения давления при любом положении переключающего устройства.

80. При необходимости контроля уровня жидкости в сосудах, имеющих границу раздела сред, применяются указатели уровня.

Кроме указателей уровня на сосудах устанавливаются звуковые, световые и другие сигнализаторы и блокировки по уровню.

81. Указатели уровня жидкости устанавливаются в соответствии с руководством изготовителя, при этом обеспечивается хорошая видимость этого уровня.

82. На сосудах, обогреваемых пламенем или горячими газами, у которых возможно понижение уровня жидкости ниже допустимого, устанавливается не менее двух указателей уровня прямого действия.

83. На каждом указателе уровня жидкости отмечаются допустимые верхний и нижний уровни.

При необходимости установки нескольких указателей по высоте их размещают так, чтобы они обеспечили непрерывность показаний уровня жидкости.

84. Указатели уровня снабжаются арматурой (кранами и вентилями) для их отключения от сосуда и продувки с отводом рабочей среды в безопасное место.

85. При применении в указателях уровня в качестве прозрачного элемента стекла или слюды для предохранения персонала от травмирования при разрыве их предусматривается защитное устройство.

5. Требования к цистернам и бочкам
для перевозки сжиженных газов

86. Цистерны и бочки для сжиженных газов, за исключением криогенных жидкостей, рассчитываются на давление, возникающее в них при температуре 50 ⁰С.

Цистерны для сжиженного кислорода и других криогенных жидкостей рассчитываются на давление, при котором производится их опорожнение.

Расчет цистерн выполняется с учетом напряжений, вызванных динамической нагрузкой при их транспортировке.

87. Цистерны, наполняемые жидким аммиаком с температурой, не превышающей в момент окончания наполнения минус 25 ⁰С, должны иметь термоизоляцию или теневую защиту.

Термоизоляционный кожух цистерны для криогенных жидкостей снабжается разрывной мембраной.

88. У железнодорожной цистерны в верхней ее части устраиваются люк диаметром не менее 450 мм и помост около люка с металлическими лестницами по обе стороны цистерны, снабженными поручнями.

На железнодорожных цистернах для сжиженного кислорода, азота и других криогенных жидкостей устройство помоста около люка необязательно.

89. Окраска цистерн и бочек, нанесение полос и надписей на них производятся в соответствии с конструкторской документацией.

90. Цистерны оснащаются:

1) вентилями с сифонными трубками для слива и налива среды;

2) вентилем для выпуска паров из верхней части цистерны;

3) пружинным предохранительным клапаном;

4) штуцером для подсоединения манометра;

5) указателем уровня жидкости.

91. Предохранительный клапан, установленный на цистерне, сообщается с газовой фазой цистерны и имеет колпак с отверстиями для выпуска газа в случае открытия клапана. Площадь отверстий в колпаке - не менее полуторной площади рабочего сечения предохранительного клапана.

92. Каждый наливной и спускной вентиль цистерны и бочки для сжиженного газа снабжается заглушкой.

93. На каждой бочке, кроме бочек для хлора и фосгена, устанавливается на одном из днищ вентиль для наполнения и слива среды. При установке вентиля на вогнутом днище бочки он закрывается колпаком, а при установке на выпуклом днище кроме колпака обязательно устройство обхватной ленты (юбки).

У бочек для хлора и фосгена устанавливаются наливной и сливной вентили, снабженные сифонами.

94. Боковые штуцера вентилей для слива и налива горючих газов имеют левую резьбу.

95. Цистерны, предназначенные для перевозки взрывоопасных горючих веществ, вредных веществ, имеют на сифонных трубках для слива скоростной клапан, исключающий выход газа при разрыве трубопровода.

96. Пропускная способность предохранительных клапанов, устанавливаемых на цистернах для сжиженного кислорода, азота и других криогенных жидкостей, определяется по сумме расчетной испаряемости жидкостей и максимальной производительности устройства для создания давления в цистерне при ее опорожнении.

6. Требования к баллонам

97. Баллоны имеют вентили, плотно ввернутые в отверстия горловины или в расходно-наполнительные штуцера у специальных баллонов, не имеющих горловины.

98. Баллоны для сжатых, сжиженных и растворенных газов вместимостью более 100 л снабжаются паспортом по форме указанной в приложении 2 настоящего Технического регламента.

99. Боковые штуцера вентилей для баллонов, наполняемых водородом и горючими газами, должны иметь левую резьбу, а для баллонов, наполняемых кислородом и негорючими газами, правую резьбу.

100. Каждый вентиль баллонов для взрывоопасных горючих веществ, вредных веществ должен снабжаться заглушкой, навертывающейся на боковой штуцер.

101. Вентили в баллонах для кислорода ввертываются с применением уплотняющих материалов, загорание которых в среде кислорода исключено.

102. Баллоны для растворенного ацетилена заполняются соответствующим количеством пористой массы и растворителя.

До заполнения баллонов пористой массой и растворителем на его горловине выбивается масса тары (масса баллона без колпака, но с пористой массой и растворителем, башмаком, кольцом и вентилем).

103. Наружная поверхность баллонов окрашивается в соответствии с приложением 3 к настоящему Техническому регламенту.

Окраска баллонов и надписи на них производятся масляными, эмалевыми или нитрокрасками.

104. Надписи на баллонах наносят по окружности на длину не менее 1/3 окружности, а полосы - по всей окружности, причем высота букв на баллонах вместимостью более 12 л равняется 60 мм, а ширина полосы 25 мм. Размеры надписей и полос на баллонах вместимостью до 12 л определяются в зависимости от величины боковой поверхности баллонов.

7. Требования безопасности
при выводе из эксплуатации и утилизации

105. При выводе из эксплуатации оборудования, работающего под давлением, утилизация проводится в соответствии с проектной документацией.

106. Пользователем выведенного из эксплуатации принимаются меры для предотвращения недопустимого использования (эксплуатации) этого оборудования.

8. Подтверждение соответствия

107. Подтверждение соответствия оборудования, работающего под давлением, требованиям настоящего Технического регламента и иных Технических регламентов, к сфере применения которых относятся оборудования, работающие под давлением, осуществляется в форме обязательной сертификации.

108. Подтверждение соответствия осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области технического регулирования и в соответствии с требованиями постановления Правительства Республики Казахстан от 4 февраля 2008 года № 90 "Об утверждении Технического регламента "Процедуры подтверждения соответствия".

9. Сроки и условия введения в действие Технического регламента

109. Применяемые для выполнения требований настоящего Технического регламента нормативные документы по стандартизации и иные документы государственных органов, формируемые в пределах их компетенции, подлежат гармонизации в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области технического регулирования.

110. Центральным и местным исполнительным органам обеспечить приведение своих нормативных правовых актов в соответствии с настоящим Техническим регламентом, а также их адаптированное внедрение.

111. Настоящий Технический регламент вводится в действие по истечении шести месяцев со дня первого официального опубликования.

Приложение 1 к Техническому регламенту

Перечень
продукции, на которую распространяются требования
настоящего Технического регламента

Код ТН ВЭД РК	Наименование позиций
1	2
7311 00	Емкости для сжатого или сжиженного газа, из черных металлов:
7311 00 100 0	- бесшовные
	- прочие, вместимостью:
7311 00 910 0	- - менее 1000 л
7311 00 990 0	- - 1000 л или более

Приложение 2 к Техническому регламенту

Паспорт
сосуда, работающего под давлением (образец)
1. Удостоверение о качестве изготовления сосуда

_______________________________________________________________

(наименование сосуда)

Заводской № ____________ изготовлен _________________________________

(дата изготовления)

_____________________________________________________________________

(наименование и адрес изготовителя)

_____________________________________________________________________

2. Техническая характеристика и параметры

Наименование частей сосуда
Рабочее давление, МПа (кгс/см2)
Расчетное давление, МПа (кгс/см2)
Пробное давление испытания, МПа (кгс/см2)	гидравлического
	пневматического
Рабочая температура среды, 0С
Расчетная температура стенки, 0С
Минимально допустимая отрицательная температура стенки, 0С
Наименование рабочей среды
Характеристика рабочей среды	Класс опасности
	Взрывоопасность
	Пожароопасность
Прибавка для компенсации коррозии (эрозии), мм
Вместимость, м3
Масса пустого сосуда1, кг
Максимальная масса заливаемой среды1, кг
Расчетный срок службы сосуда, лет
1 Для сосудов со сжиженными газами

3. Сведения об основных частях сосуда

Наименова- ние частей сосуда (обечайка, днище, решетка, трубы, рубашка)	Коли- чество, шт.	Размеры, мм			Основной металл		Данные о сварке (пайке)
		Диаметр (внутрен- ний или наружный)	Тол- щина стенки	Длина (высота)	Марка	ГОСТ (НД)	Способ выпол- нения соеди- нения (свар- ка, пайка)	Вид сварки (пайки)	Электроды, сварочная проволока, припой (тип, марка, ГОСТ или НД)

4. Данные о штуцерах, фланцах, крышках и крепежных изделиях

Наименование	Количество, шт.	Размеры, мм или номер по спецификации	Материал
			Марка	ГОСТ (НД)

5. Данные о предохранительных устройствах, основной арматуре,
контрольно-измерительных приборах, приборах безопасности

Наименование	Количество, шт.	Место установки	Условный проход, мм	Условное давление, МПа (кгс/см2)	Материал корпуса
					Марка	ГОСТ

6. Данные об основных материалах, примет при изготовлении
сосуда

Материал

Данные механических испытаний по сертификату или протоколу заводских испытаний

При Т = 20 оС

При Т < 0 оС

Ударная вязкость

Наиме- нова- ние эле- мента

Мар- ка

Стан- дарт (НД)

Номер плав- ки (пар- тии)

Номер и дата серти- фиката (прото- кола)

Пре- дел теку- чести Re, МПа (кгс/ см2)

Вре- менное сопро- тивле- ние (пре- дел проч- ности) Rm, МПа (кгс/см2)

Отно- си- тель- ное удли- нение As, %

Отно- си- тель- ное суже- ние y, %

До ста- рения, Дж/см2 (кгс. м/см2)

После ста- рения, Дж/см2 (кгс. м/см2)

Тип об- раз- ца

Удар- ная вяз- кость, Дж/см2 (кгс. м/см2)

Тем- пера- тура, оС

Тип об- раз- ца

продолжение таблицы:

Дополнительные данные (ультра- звуковой контроль, испытания на твердость, состояние исходной термообра- ботки и другие)

Химический состав по сертификату или протоколу заводских исследований

С

Мn

Si

Сr

Ni

Mo

Сu

Ti

V

S

Р

Прочие элементы

7. Карта измерений корпуса сосуда

Наиме- нование элемен- та

Номер эс- киза

Номер сече- ния

Диаметр, мм

Оваль- ность, %

Отклонение от прямолиней- ности, мм

Смещение кромок сварных стыковых соединений, мм

Номи- наль- ный наруж- ный или внут- ренний

Откло- нение

до- пу- ска- ем- ое

из- ме- рен- ное

до- пу- ска- ем- ая

из- ме- рен- ная

допус- каемое

изме- рен- ное

продольных

кольцевых

до- пус- кае- мое

из- ме- рен- ное

до- пус- кае- мое

из- ме- рен- ное

8. Результаты испытаний и исследований сварных соединений

Наимено- вание элемента и номер чертежа (эскиза) с указа- нием соедине- ния, для которого изготов- лялись контроль- ные соедине- ния

Доку- мент о проведе- нии испыта- ний (номер и дата)

Механические испытания

Сварное соединение

Металл шва

Зона термического влияния (околошовная зона)

Оцен- ка

Вре- менное сопро- тивление Rm, МПа (кгс/см2)

Ударная вязкость

Диа- метр прав- ки и угол изги- ба

Вре- менное сопро- тив- ление Rm, МПа (кгс/ см2)

Отно- ситель- ное удли- нение As, %

Твер- дость НВ

Ударная вязкость

Твер- дость НВ

Вели- чина, Дж/см2 (кгс. м/см2)

Тем- пера- тура, оС

Тип об- раз- ца

Вели- чина, Дж/см (кгс. м/см2)

Тем- пе- ра- тура, оС

Тип об- раз- ца

продолжение таблицы

Металлогра- фические исследо- вания		Клеймо свар- щика
Номер и дата доку- мента макро- или микро- иссле- дова- ния	Оценка

9. Данные о неразрушающем контроле сварных соединений

Обозначение сварного шва	Номер и дата документа о проведении контроля	Метод контроля	Объем контроля, %	Описание дефектов	Оценка

10. Данные о других испытаниях и исследованиях

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

11. Данные о термообработке

Наимено- вание элемента	Номер и дата документа	Вид термо- обработки	Темпера- тура термо- обработ- ки, 0С	Скорость, 0С/ч		Продолжи- тельность выдержки, ч	Способ охлажде- ния
				наг- рева	ох- лаж- де- ния

12. Данные о гидравлическом (пневматическом) испытании
Сосуд успешно прошел следующие испытания:

Вид и условия испытания		Испытываемая часть сосуда
Гидравлическое испытание	Пробное давление, МПа (кгс/см2)
	Испытательная среда
	Температура испытательной среды, 0С
	Продолжительность выдержки, ч (мин)
Пневматическое испытание	Пробное давление, МПа (кгс/см2)
	Продолжительность выдержки, ч (мин)
Положение сосуда при испытании1		горизон- тальное		верти- кальное
Примечание: В нужной графе указать "Да".

13. Заключение

Сосуд изготовлен в полном соответствии с Техническим

регламентом "Требования к безопасности оборудования, работающего под

давлением" и технической документацией ______________________________

_____________________________________________________________________

(наименование, обозначение и дата утверждения документа)

Сосуд подвергнут наружному и внутреннему осмотру и

гидравлическому (пневматическому) испытанию пробным давлением

согласно разделу 12 настоящего паспорта.

Сосуд признан годным для работы с указанными в настоящем

паспорте параметрами.

Технический руководитель ________ _____________________

(подпись) (расшифровка подписи)

М.П.

Начальник службы качества ________ _____________________

(подпись) (расшифровка подписи)

"__" _______ 20 __ года

14. Сведения о местонахождении сосуда

Наименование предприятия-владельца	Местонахождение сосуда	Дата установки

15. Лицо, контролирующее исправное состояние
и безопасное действие сосуда

Номер и дата приказа о назначении	Должность, фамилия, имя, отчество назначенного лица	Подпись

16. Сведения об установленной арматуре

Дата	Наимено- вание	Количество, шт.	Условный проход, мм	Условное давление, МПа (кгс/см2)	Материал (марка, ГОСТ или НД)	Место установки	Подпись назначенного лица за исправное состояние и безопасное действие сосуда

17. Другие данные об установке сосуда

1) коррозионность среды _______________________________________

2) противокоррозионное покрытие _______________________________

3) тепловая изоляция __________________________________________

4) футеровка __________________________________________________

5) схема подключения сосуда в установку (линию) _______________

18. Сведения о замене и ремонте основных элементов
сосуда и арматуры

Освидетельствование		Разрешенное давление, МПа (кгс/см2)	Срок следующего освидетельствования
Дата	Результаты

19. Запись результатов освидетельствования

Дата	Сведения о замене и ремонте	Подпись ответственного лица, проводившего работы

20. Регистрация сосуда

Сосуд зарегистрирован за № ___ в ____________________________

(регистрирующий орган)

В паспорте пронумеровано и прошнуровано _____________ страниц и

________________ чертежей.

_______________________________________________________________

(должность представителя регистрирующего органа, Ф.И.О.)

_____________________________________________________________________

(подпись)

М.П.

"__" ______ 200 __ года

Примечания:

1. К паспорту прилагаются:

1) Чертежи сосуда с указанием основных размеров, дающие возможность проверки расчетом принятых размеров и контроля соответствия сосуда требованиям конструкторской документации.

2) Расчет на прочность, выполняемый для элементов, работающих под давлением.

Расчет на прочность элементов, принятых по стандартам, в которых указаны условия эксплуатации (давление, температура), допускается не прилагать, и в этом случае делается ссылка на соответствующий стандарт. Расчет на малоцикловую усталость выполняется при числе циклов нагружения более 103.

3) Руководство по монтажу и эксплуатации, включая регламент проведения в зимнее время пуска (остановки) сосуда.

Руководство по эксплуатации составляется разработчиком сосуда и включает регламент проведения в зимнее время пуска (остановки) сосуда, устанавливаемого на открытой площадке или в неотапливаемом помещении.

4) При необходимости дополнительно прилагаются другие документы (например, сводный лист заводских изменений, комплектовочная ведомость, спецификация с указанием основных размеров сборочных единиц).

5) При передаче сосуда другому владельцу вместе с сосудом передается паспорт.

2. Порядок оформления паспорта:

1) Паспорт сосуда издается типографским способом. Формат паспорта 210x297 мм. Обложка паспорта - жесткая. Листы паспорта выполняются на плотной бумаге одного качества.

2) Разделы (таблицы) паспорта заполняются черными чернилами (тушью или пастой) чертежным шрифтом с высотой букв и цифр не менее 3,5 мм или машинописным способом. Надписи и знаки выполняются четкими и понятными.

3) Изложение содержания разделов (таблиц) паспорта является кратким и четким, исключающим возможность различного толкования.

4) Обозначения, определения и термины соответствуют установленным НТД, а при их отсутствии - общепринятым в научно-технической литературе.

5) Единицы измерения физических величин указывают в системе "СИ" или в системе "СГС" (например, 4,0 МПа или 40,0 кгс/см²).

6) Опечатки, описки и графические неточности, допущенные в процессе заполнения паспорта, исправляют подчисткой или закрашиванием белой краской с нанесением на этом месте исправленного текста (графики). Повреждение листов, помарки или следы не полностью удаленного текста (графики) не допускаются. Правомочность (законность) исправления подтверждается надписью "Исправленному верить", заверенной печатью.

7) В тексте не допускаются сокращения слов, за исключением установленных правилами орфографии или нормативно-технической документацией.

Перед отрицательными значениями величин пишут слово "минус". Не допускается проставлять математический знак (например, "+", "-", "<", ">", "=" и другие) без цифры, математический знак минус ("-") перед отрицательным значением величины.

8) Все строки и графы разделов (таблиц) заполняются.

Не допускается ставить кавычки вместо повторяющихся цифр, марок сталей, знаков, математических и химических символов.

Если в строках или графах разделов (таблиц) не требуется указывать цифровые или иные сведения, то в них ставят прочерк.

9) Разделы с 1-13 и приложения заполняются изготовителем сосуда, а разделы 14-20 - владельцем сосуда.

Порядок заполнения разделов паспорта

1. Удостоверение о качестве изготовления сосуда.

В строке "Заводской № __" указывают порядковый номер сосуда по системе нумерации изготовителя.

2. Техническая характеристика и параметры.

1) В графах заголовка таблицы "Наименование частей сосуда" указывают наименование герметично разделенных пространств (частей) сосуда: корпус, рубашка, трубное пространство и так далее.

2) В строке "Рабочее давление" указывается рабочее давление, приведенное в конструкторской документации (в чертеже общего вида или в сборочном чертеже), или условное давление для стандартных сосудов. В случае, когда указывается условное давление, дают сведения о пределах применения сосуда в зависимости от давления и температуры.

3) В строке "Расчетное давление" указывается расчетное давление, приведенное в конструкторской документации (в чертеже общего вида или в сборочном чертеже).

4) В строке "Пробное давление" указывается давление, при котором проводилось гидравлическое (пневматическое) испытание сосуда. При замене гидравлического (пневматического) испытания другим видом испытания в этой строке делается запись: "раздел 10".

5) В строках "Рабочая температура среды" и "Расчетная температура стенки" указывается температура, приведенная в конструкторской документации (в чертеже общего вида или в сборочном чертеже).

6) В строке "Минимально допустимая, отрицательная температура стенки" для сосудов, устанавливаемых на открытой площадке или в неотапливаемом помещении, указывают одну из температур:

абсолютную минимальную температуру наружного воздуха района установки сосуда, если температура стенки становится отрицательной от воздействия окружающего воздуха, когда сосуд находится под давлением;

отрицательную температуру стенки сосуда, находящегося под давлением, если она ниже абсолютной минимальной температуры наружного воздуха района установки сосуда;

среднюю температуру наружного воздуха наиболее холодной пятидневки района установки сосуда, если температура стенки всегда положительная, когда сосуд находится под давлением.

Для сосудов, устанавливаемых в отапливаемом помещении, строка "Минимально допустимая отрицательная температура стенки" не заполняется.

7) Строка "Наименование рабочей среды" заполняется в соответствии с конструкторской документацией (чертежом общего вида или сборочным чертежом), а при отсутствии сведений о среде в чертеже данная строка заполняется владельцем сосуда.

8) В строке "Характеристика рабочей среды" указывают, взрывоопасность ("Да" или "Нет"), пожароопасность ("Да" или "Нет") среды.

9) Строка "Прибавка для компенсации коррозии (эрозии)" заполняется в соответствии с технической характеристикой сборочного чертежа.

10) В строке "Вместимость" указывается номинальный объем рабочего пространства (частей) сосуда. Вместимость указывается при необходимости, например для емкостей, реакторов.

11) В строках "Масса пустого сосуда" и "Максимальная масса заливаемой среды" указываются сведения для сосудов со сжиженными газами, степень заполнения которых средой устанавливается взвешиванием или другим надежным способом контроля.

12) В строке "Расчетный срок службы сосуда" указывается расчетный (назначенный) срок службы сосуда согласно сведениям организации-проектировщика сосуда.

3. Сведения об основных частях сосуда.

1) Графа "Наименование частей сосуда" заполняется по сборочному чертежу.

2) В графе "Количество" указывается общее число однотипных частей сосуда.

3) В графе "Размеры" указываются номинальные размеры (диаметр, толщина стенки, длина или высота) частей сосуда после изготовления.

4) В графе "Основной металл" указываются марка стали и НТД на химический состав металла.

5) В графе "Данные о сварке (пайке)" указываются способ выполнения соединения (сварка или пайка), вид сварки (автоматическая, ручная), марка присадочных материалов.

4. Данные о штуцерах, фланцах, крышках и крепежных изделиях.

1) В графе "Наименование" указывается обозначение штуцера и перечисляются все детали, входящие в данный узел (патрубок, фланец, крышка, укрепляющее кольцо, прокладка, крепеж), обозначение фланца и крышки сосуда.

2) В графе "Количество" указывается общее число однотипных деталей.

3) В графе "Размеры" указывают:

для патрубка - наружный диаметр и толщину стенки;

для фланца - номер по спецификации или обозначение по стандарту и номер стандарта;

для крышки - номер по спецификации или обозначение по стандарту и номер стандарта, или наружный диаметр и толщину;

для укрепляющего кольца - наружный диаметр и толщину или номер по спецификации;

для прокладки - наружный диаметр и толщину или номер по спецификации, или номер стандарта;

для крепежа - номинальный диаметр резьбы.

4) В графе "Материал" указываются марка стали НТД на химический состав и технические требования.

5. Данные о предохранительных устройствах, основной арматуре, контрольно-измерительных приборах, приборах безопасности.

1) Раздел заполняется изготовителем сосуда в случае поставки предохранительных устройств, арматуры и приборов вместе с сосудом, в противном случае изготовитель делает запись "В объем поставки не входит".

2) В графе "Наименование" указываются:

для предохранительного клапана - наименование или условное обозначение по паспорту;

для мембранного предохранительного устройства - наименование или тип по паспорту;

для запорной и запорно-регулирующей арматуры, приборов для измерения давления, температуры, указателей уровня жидкости и тому подобное - наименование или условное обозначение по НТД.

При установке звуковых, световых или других сигнализаторов и блокировок указывают подробную их характеристику.

3) В графе "Количество" указывается общее число устройств, арматуры, приборов одного типа.

4) В графе "Место установки" указывается наименование сборочной единицы, на которой устанавливаются устройство, арматура или приборы.

5) В графе "Условный проход" для мембранных предохранительных устройств указывается условный диаметр мембраны.

6) В графе "Условное давление" для мембранных предохранительных устройств указывается минимальное и максимальное давление срабатывания.

7) В графе "Материал корпуса" указываются марка стали и номер стандарта на химический состав и технические требования.

6. Данные об основных материалах, применяемых при изготовлении сосуда.

1) В графе "Наименование элемента" указываются наименование элементов, которые находятся под давлением (обечайка, днище, крышка, трубная решетка, рубашка, штуцера, фланцы).

2) В графе "Материал" указываются марка материала, НТД на химический состав и технические требования, номер плавки (партии) из сертификата на материал, номер и дата сертификата изготовителя металлопродукции или протокола, или, в случае отсутствия сертификата, номер и дата протокола заводских испытаний изготовителя сосуда.

3) В остальных графах указываются данные из сертификатов изготовителя металлопродукции, а в случае отсутствия сертификатов - данные из протоколов заводских испытаний изготовителя сосуда.

7. Карта измерений корпуса сосуда.

1) В графе "Наименование элемента" указываются элементы сосуда, на которых проводятся соответствующие измерения согласно требованиям нормативно-технической документации.

2) В графе "Номер эскиза" указывается соответствующий номер эскиза, прилагаемого изготовителем сосуда к настоящему разделу паспорта. Эскиз выполняется по примеру рисунка 1.

3) В графе "Номер сечения" указывается обозначение сечения элемента согласно прилагаемому эскизу.

Рисунок 1

4) В графе "Диаметр" указываются:

номинальный внутренний или наружный диаметр согласно чертежу общего вида или сборочному чертежу;

допускаемое отклонение диаметра согласно требованиям нормативно-технической документации;

фактические отклонения диаметра, измеренные в трех сечениях (по торцам, на расстоянии не более 100 мм от торца и в середине элемента).

5) В графах "Овальность" и "Отклонение от прямолинейности" указываются:

допускаемые величины относительной овальности и отклонения от прямолинейности, регламентированные требованиями настоящего технического регламента "Требования к безопасности оборудования, работающего под давлением" или нормативно-технической документацией;

фактические величины относительной овальности и отклонения от прямолинейности.

Число сечений, в которых проводится замер данных параметров, устанавливается службой контроля изготовителя в зависимости от конструкции, габаритов, результатов внешнего осмотра сосуда.

6) В графе "Смещение кромок сварных стыковых соединений" указываются для продольных и кольцевых швов:

допускаемые величины, регламентируемые требованиями настоящего технического регламента "Требования к безопасности оборудования, работающего под давлением" или нормативно-технической документацией;

фактические результаты измерений.

8. Результаты испытаний и исследований сварных соединений.

1) В графе "Наименование элемента и номер чертежа" указывается наименование детали или сборочной единицы с номерами (обозначениями) сварных швов одного типа, для которых изготовляется контрольное сварное соединение.

Наименование детали или сборочной единицы с указанием номера (обозначения) сварного шва соответствует схеме контроля сварных швов, входящей в состав проекта сосуда, или эскизу, прилагаемому изготовителем сосуда к настоящему разделу паспорта, на котором указаны тип сварных швов, их число и расположение.

Эскиз выполняется по примеру рисунка 2.

Рисунок 2.

1 - обечайка серединная, контрольная пластина № __

2) В графе "Документ о проведении испытания" указываются наименование, номер и дата документа о проведении испытания.

3) В графе "Механические испытания" для сварного соединения указываются:

временное сопротивление (предел прочности) сварного соединения при температуре 20 ⁰С;

величина ударной вязкости, температура испытания и тип образца;

диаметр оправки и угол загиба при испытании на изгиб при температуре 20 ⁰С.

Графы "Механические испытания" для металла шва и зоны термического влияния заполняются в случаях, оговоренных в нормативно-технической документации.

В графе "Механические испытания" для металла шва указываются:

временное сопротивление (предел прочности) при температуре 20 ⁰С;

относительное удлинение при разрыве;

твердость.

В графе "Механические испытания" для зоны термического влияния (околошовная зона), в которой проявляется температурно-деформационное влияние сварки, указываются величина ударной вязкости, температура испытания, тип образца и твердость по Бринеллю.

В графе "Оценка" указываются оценка результатов механических испытаний и ссылка на НТД.

4) В графе "Металлографические исследования" указываются:

номер и дата документа о проведении макро- и микроисследования;

оценка результатов металлографических исследований и ссылка на НТД.

5) В графе "Клеймо сварщика" указывается клеймо сварщика, выполнявшего сварные швы элемента и контрольные сварные соединения.

Если сварные швы элемента выполнялись несколькими сварщиками, то указываются клейма всех этих сварщиков.

9. Данные о неразрушающем контроле сварных соединений.

1) В графе "Обозначение сварного шва" указывается номер или обозначение сварного шва в соответствии со схемой контроля сварных швов, входящей в состав проекта, или эскизом, прилагаемым изготовителем к настоящему разделу паспорта. Эскиз выполняется по примеру рисунка 3. Допускается в данной графе указывать наименование сварного узла (например, "корпус", "рубашка", "распредкамера") и соединения (например, "шов: обечайка + обечайка"; "поперечный шов"; "фланец + днище").

Рисунок 3

Примечание: все участки сварных швов, подвергаемых контролю, в том числе места пересечения швов, обозначаются на схеме.

2) В графе "Номер и дата документа о проведении контроля" указываются номер и дата документа (протокола, отчета или акта) о проведении неразрушающего контроля.

3) В графе "Метод контроля" указывается примененный метод неразрушающего контроля (радиографический, ультразвуковой).

4) В графе "Объем контроля" указывается объем проведенного контроля.

5) В графе "Описание дефектов" указываются выявленные дефекты (характер, число и величина дефектов) или делается запись "Без дефектов".

6) В графе "Оценка" указываются оценка результата контроля и ссылка на НТД.

10. Данные о других испытаниях и исследованиях.

В разделе указываются методы испытаний и исследований, не предусмотренные предыдущими разделами настоящего паспорта (испытание на стойкость против межкристаллитной коррозии, стилоскопирование).

11. Данные о термообработке.

1) В графе "Наименование элемента" указывается наименование сборочной единицы, детали или элемента, которые подвергались термообработке.

2) В графе "Номер и дата документа" указываются номер и дата документа (протокола, акта) о проведении термообработки.

3) Раздел заменяется диаграммой термообработки, включающей все сведения настоящего раздела.

12. Данные о гидравлическом (пневматическом) испытании.

1) Раздел заполняется изготовителем сосуда, если испытание проводилось на предприятии-изготовителе, или организацией, проводившей испытание на месте монтажа (установки).

2) В графе "Испытываемая часть сосуда" указывается рабочее пространство (корпус, рубашка, трубное пространство), подвергаемое испытанию.

3) В графе "Испытательная среда" указывается "Вода" или, если используется другая жидкость, ее наименование.

4) В зависимости от положения (горизонтальное или вертикальное) сосуда при испытании в соответствующей графе указать "Да".

13. Заключение.

1) В первом абзаце указывается наименование НТД, в соответствии с которым изготовлен сосуд.

2) Подпись технического руководителя заверяется печатью.

Примечания:

1. Разделы 14-20 заполняются владельцем сосуда.

2. Изготовитель сосуда предусматривает в паспорте для раздела 18 не менее двух страниц, а для раздела 19 - не менее десяти страниц.

Приложение 3 к Техническому регламенту

Окраска и нанесение надписей на баллоны

Наименование газа	Окраска баллонов	Текст надписи	Цвет надписи	Цвет полосы
Азот	Черная	Азот	Желтый	Коричневый
Аммиак	Желтая	Аммиак	Черный	"
Аргон сырой	Черная	Аргон сырой	Белый	Белый
Аргон технический	"	Аргон технический	Синий	Синий
Аргон чистый	Серая	Аргон чистый	Зеленый	Зеленый
Ацетилен	Белая	Ацетилен	Красный	"
Бутилен	Красная	Бутилен	Желтый	Черный
Нефтегаз	Серая	Нефтегаз	Красный	"
Бутан	Красная	Бутан	Белый	"
Водород	Темно-зеленая	Водород	Красный	"
Воздух	Черная	Сжатый воздух	Белый	"
Гелий	Коричневая	Гелий	"	"
Закись азота	Серая	Закись азота	Черный	"
Кислород	Голубая	Кислород	"	"
Кислород медицинский	Голубая	Кислород медицинский	"	"
Сероводород	Белая	Сероводород	Красный	Красный
Сернистый ангидрид	Черная	Сернистый ангидрид	Белый	Желтый
Углекислота	"	Углекислота	Желтый	"
Фосген	Защитная	"	"	Красный
Фреон-11	Алюминиевая	Фреон-11	Черный	Синий
Фреон-12	"	Фреон-12	"	"
Фреон-13	"	Фреон-13	"	2 красные
Фреон-22	"	Фреон-22	"	2 желтые
Хлор	Защитная	"	"	Зеленый
Циклопропан	Оранжевая	Циклопропан	Черный	"
Этилен	Фиолетовая	Этилен	Красный	"
Все другие горючие газы	Красная	Наименование газа	Белый	"
Все другие негорючие газы	Черная	То же	Желтый	"

"Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 21 желтоқсандағы № 2157 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 30 қаңтардағы № 29 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 30.01.2017 № 29 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті бекітілсін.

2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 21 желтоқсандағы № 2157 қаулысымен бекітілген

"Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігіне қойылатын
талаптар" техникалық регламенті
1. Қолданылу саласы

1. Осы "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент) қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар мен оның тіршілік циклінің үдерісіне қойылатын талаптарды белгілейді.

2. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықты бірдейлендіру таңбалау және ілеспе құжаттары бойынша, белгілері, өлшемдері, көрсеткіштері және талаптары бойынша жиынтығында айырып тану үшін жеткілікті болатын, 1-қосымшада келтірілген Қазақстан Республикасы сыртқы экономикалық қызметінің тауар номенклатурасы (бұдан әрі - ҚР СЭҚ ТН) кодтарын пайдалану жолымен жүргізіледі.

3. Техникалық регламент:

1) 115^оС-ден жоғары температурадағы су немесе 0,07 МПа (0,7 кгс/см²) қысым кезінде қайнау температурасынан асатын температура кезіндегі басқа улы емес, жарылыс өрт қауіпсіз сұйықтықтар қысымымен жұмыс істейтін ыдыстарға;

2) 0,07 МПа (0,7 кгс/см²) жоғары бу, газ немесе улы жарылыс өрт қауіпті сұйықтықтардың қысымында жұмыс істейтін ыдыстарға;

3) 0,07 МПа (0,7 кгс/см²) жоғары қысымдағы сығылған, сұйытылған және ерітілген газдарды тасымалдауға және сақтауға, пайдалануға арналған баллондарға;

4) буларының қысымы 50^оС дейінгі температура кезінде 0,07 МПа (0,7 кгс/см²) қысымнан асатын сығылған және сұйытылған газдарды тасымалдауға және сақтауға арналған цистерналар мен бөшкелерге;

5) қысымы 0,07 МПа (0,7 кгс/см²) жоғары болғанда, оларды мерзімдік босату үшін берілетін, сығылған, сұйытылған газдарды, сұйықтықтар мен сусымалы денелерді тасымалдауға немесе сақтауға арналған цистерналар мен ыдыстарға;

6) барокамераларға қолданылады.

4. Сақтануды қажет ететін негізгі қауіпті факторлар (қатерлер):

1) қорғалмаған жылжымалы элементтер;

2) шу мен дірілдің жоғары деңгейі;

3) қысымның көтерілуі (жұмыс қысымы барынша көп жұмыс қысымынан аспауы);

4) өрт қауіпті және жарылыс қауіпті элементтер болып табылады.

2. Терминдер мен анықтамалар

5. Осы Техникалық регламентте техникалық реттеу саласындағы және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамада белгіленген терминдер мен анықтамалар, сондай-ақ тиісті анықтамаларымен мынадай терминдер қолданылады:

1) үлгі-айғақ - пайдалану үдерісінде материалдың жай-күйін анықтау үшін пайдаланылатын ыдыс тәрізді, сол материалдан және сол технология бойынша дайындалған үлгі;

2) бекемдетілген пластмассалар - пластмассадан (жалғастырушы) және толтырғыштан тұратын құрылымы біркелкі емес материал;

3) баллон - сығылған, сұйытылған немесе газ қысымымен ерітілген газдарды тасымалдауға, сақтауға және пайдалануға арналған вентильдерді, фланцтерді немесе штуцерлерді орнату үшін бір немесе екі қылтасы бар ыдыс;

4) иректүтік - иілген құбыр түрінде орындалған жылу алмастырғыш құрылғы;

5) композициялық материал (композит) - бірнеше біртекті материалдан (компоненттерден) құралған құрылымы біртекті емес материал;

6) көп камералы ыдыс - әр түрлі немесе біркелкі шарт кезінде (қысым, температура, орта) пайдаланылатын, екі немесе одан көп жұмыс қуыстары бар ыдыс;

7) тығын - штуцердің немесе дөңесшенің саңылауларын қымтап жабатын көлемді бөлшек;

8) қалдық ресурс - объектінің техникалық күйін бақылау сәтінен бастап шекті күйге өтуіне дейінгі оның жиынтық жұмыс көлемі;

9) лейнер - жүктеме бөлігін көтеретін, бекемдетілген пластмассадан жасалған ыдыстың ішкі қымтаушы қабаты;

10) металл емес ыдыстар - біртекті немесе композициялық металл емес материалдардан жасалған ыдыстар;

11) металл пластикалық ыдыстар - ішкі қабаты (қабығы) металдан жасалған көп қабатты ыдыстар; қалған қабаттары бекемдетілген пластмассадан жасалған. Ішкі қабат жүктеме бөлігін көтереді;

12) толтырғыш - пластмассаны бекемдейтін материал; бекемдейтін материал ретінде талшықты, мата және мата емес материалдарды пайдаланады;

13) паспорт — өнім сипаттары және онымен қауіпсіз қатынас жасауды қамтамасыз ету бойынша шаралар туралы мәлімет қамтитын құжат.

14) цистерна - теміржол вагонының жақтауына, автомобиль шассиінде (тіркемесінде) немесе газ тәрізді, сұйық және басқа заттарды тасымалдауға және сақтауға арналған басқа да қозғалыс құралдарына тұрақты орнатылатын жылжымалы ыдыс;

15) ыдыс қызметінің есептік мерзімі - ыдысты пайдалануға енгізген күнінен бастап есептелген күнтізбелік жылдардағы қызмет мерзімі;

16) ыдыстың (элементтің) рұқсат етілген қысымы — ыдыстың (элементтің) техникалық куәландыру немесе диагностикалау нәтижелері бойынша белгіленген барынша қолжетімді артық қысымы.

3. Қазақстан Республикасы нарығындағы өнім айналымының шарттары

6. Егер қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар осы Техникалық регламент талаптарына сәйкес болмаса және адам өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға залал келтіруі мүмкін болса нарықта сатылмайды.

7. Тұтынушыларға ілеспе құжаттамада көрсетілген толық және нақты ақпарат ұсынылады.

Ілеспе құжаттама:

1) жобалық құжаттар мен өнім паспортын;

2) монтаждау жөніндегі нұсқаулықты;

3) пайдалану жөніндегі нұсқаулықты қамтуы тиіс.

8. Дайындаушы әр ыдысты тапсырыс берушіге паспортпен жеткізеді (осы Техникалық регламентке 2-қосымша).

Паспортқа пайдалану жөніндегі нұсқаулық қоса беріледі.

Әр ыдысқа көрсеткіш белгі бекітіледі. Сыртқы диаметрі 325 мм кем ыдыстар үшін көрсеткіш белгі орнатпауға рұқсат беріледі. Бұл ретте барлық қажетті деректер ыдыс корпусына түсіріледі.

Белгіге:

1) тауарлық белгі немесе дайындаушының атауы;

2) ыдыстың атауы немесе белгісі;

3) дайындаушының нөмірлеу жүйесі бойынша ыдыстың реттік нөмірі;

4) дайындалған жылы;

5) жұмыс қысымы, МПа;

6) есептік қысым, МПа;

7) байқау қысымы, МПа;

8) қабырғаның рұқсат етілетін ең жоғарғы және (немесе) ең төменгі жұмыс температурасы, ^оС;

9) ыдыс салмағы, кг түсіріледі.

Түрлі есепті және байқау қысымдары, қабырға температурасы бар жеке қуысты ыдыстар үшін осы деректерді әр қуыс үшін көрсетеді.

9. Таңбалау "Буып-түюге, таңбалауға, затбелгі жапсыруға және оларды дұрыс түсіруге қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 21 наурыздағы № 277 қаулысының талаптарына сәйкес жүргізіледі.

10. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың, қажеттілігі болғанда кезде жекелеген жинақтау бірліктерінің мемлекеттік және орыс тілдерінде жазылған анық және өшірілмейтін таңбасы болуы тиіс.

4. Қауіпсіздік талаптары

11. Әрбір ыдыс үшін паспортта пайдалану шарттары ескеріліп қызмет ету мерзімі белгіленеді және көрсетіледі.

12. Ыдыстарды сыртынан және ішінен қарап байқауға кедергі келтіретін құрылғылар (араластырғыштар, ирек түтіктер, қаптамалар, тәрелкелер, қалқалар) алмалы салмалы болуы көзделеді.

Пісіру құрылғыларын қолданған кезде сыртынан және ішінен қарап байқауларды және орнына кейіннен орнатуды жүргізу үшін оларды алып тастау мүмкіндігі көзделеді. Осы құрылғыларды алып-салу және орнату тәртібі ыдысты пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетіледі.

13. Ыдыстардың су толтыруға және ағызуға, гидравликалық сынау кезінде ауа шығаруға арналған штуцері болады.

Әр ыдыста вентиль, шүмек немесе оны ашар алдында ыдыста қысымның болмауын бақылауды іске асыруға мүмкіндік беретін басқа құрылғы көзделеді; бұл ретте ортаны бұру қауіпсіз орынға бағытталады.

14. Айналымдық және белгілер орнын ауыстыратын жүктемелер шартындағы жұмыстарға арналған ыдыстар осы жүктемелердің беріктігіне есептеліп көзделеді.

Ыстық газдармен қыздырылатын ыдыстардың конструкциясы есептік температураға дейінгі қысымда болатын қабырғалардың сенімді салқындатылуын қамтамасыз етеді.

15. Ыдыстар бөлшектенген ішкі құрылғыларды құрастыруды және бөлшектеуді, ыдыстарды қарап байқауды, тазартуды және жөндеуді қамтамасыз ететін люктер мен байқау шағын люктердің қажет мөлшерімен жабдықталады.

16. Цилиндрлік корпустан және оған құбырлармен (жылу алмастырғыштармен) бекітілген торлардан тұратын ыдыстарды және криогенді сұйықтарды тасымалдауға және сақтауға арналған ыдыстарды, қауіптіліктің 1 және 2-сыныпты заттарымен жұмыс істеуге арналған, бірақ тоттану мен қақтануды болдырмайтын ыдыстарды, ыдыстардың диаметріне тәуелсіз, люктерсіз және шағын люктерсіз дайындауға рұқсат беріледі.

17. Ішкі диаметрі 800 мм артық ыдыстырдың люгі, ал ішкі диаметрі 800 мм және одан кем болатын ыдыстардың шағын люгі болады.

18. Люктердің қақпақтары алынбалы-салынбалы болады. Вакуум негізінде оқшауланған ыдыстарда пісірілген қақпақтарға рұқсат беріледі.

19. Салмағы 20 кг артық қақпақтар көтерілмелі-бұрылмалы немесе оларды ашуға және жабуға арналған басқа құрылғылармен жабдықталады.

20. Люктердің, қақпақтардың және олардың фланцтерінің топсалы-қайырмалы немесе алмалы-салмалы бұрандамаларының, қамыттарының, қысқыш айлабұйымдарының конструкциясы олардың өз еркімен ысырылуын болдырмауы тиіс.

21. Ішкі диаметрі ішінен қарап байқауды өткізу мүмкіндігін қамтамасыз ететін ыдыстарда штуцерлер, фланцті ажырамалар, алынатын түптері немесе қақпақтары болғанда люктерді қарастырмауға рұқсат беріледі.

22. Люктерге, шағын люктер мен штуцерлерге арналған саңылаулар пісіру тігістерінен тыс орналастырылады.

Саңылаулардың орналасуына:

1) егер саңылаулардың атаулы диаметрі 150 мм артық болмаса, ыдыстардың цилиндрлік және коникалық тоғындарының бойлық жіктерінде;

2) саңылаулар диаметрін шектемей, ыдыстардың цилиндрлік және коникалық тоғындарының балдақты тігістерінде;

3) түптердің пісіру тігістерін радиография немесе ультрадыбыстық дефектоскопиялық әдіспен 100 % тексеру шартында саңылаулар диаметрін шектемей дөңес түптердің тігістерінде рұқсат беріледі.

23. Торосфералық (қауашақ) түптерде саңылаулардың орталық сфералық сегмент шегінде орналасуына рұқсат беріледі. Бұл ретте түптің ортасынан саңылаулардың сыртқы жиегіне дейін хорда бойымен өлшенген арақашықтық 0,4 D артық болмай таңдалады, мұндағы D - түптің сыртқы диаметрі.

4.1. Ыдыстарды дайындау кезінде қолданылатын материалдарға
қойылатын талаптар

24. Ыдыстарды дайындау үшін қолданылатын материалдар берілген пайдалану шарттарын (есептік қысым, ең төменгі, теріс және ең жоғарғы есептік температура), құрамы мен орта сипатын (жемірілу белсенділігі жарылыс қауіптілік, улылық) және қоршаған ауа температурасын есепке алумен, есептік қызмет ету мерзімі көлемінде олардың сенімді жұмысын қамтамасыз етеді.

25. Ыдыстарды және олардың элементтерін дайындау, құрастыру және жөндеу үшін негізгі материалдар қолданылады: жаймалық болат, болат құбырлар, қаптамалар, сұрыпты болат, болат құйма бұйымдар, бекіту бұйымдары, түсті металдар мен қорытпалар, шойыннан жасалған құйма бұйымдар.

Техникалық регламентпен бекітілген шектерден шығатын параметрлермен жүргізілетін жұмыстарға арналған материалдарды пайдалануға материалдардың сапасы мен қасиеттері техникалық регламентте белгіленгеннен төмен болмаған кезде рұқсат беріледі.

26. Ашық алаңда немесе жылу берілмейтін үй-жайларда орнатуға арналған ыдыстар үшін материалдарды таңдаған кезде, сол аудан үшін сыртқы ауаның ең төменгі абсолютті температурасы ескеріледі.

27. Нақты маркалардың, флюстердің және қорғаныш газдардың үстемелеу материалдарын пайдалану конструкторлық құжаттамаға сәйкес жүргізіледі.

28. Жаңа үстемелеу материалдарын, флюстерді және қорғаныш газдарды қолдануға дайындаушы олардың ыдысты пісіру кезіндегі технологиялылығы расталып, қажетті қасиеттерінің барлық кешені, пісіру жалғанулары (тігіс металының қасиеттерін қоса алғанда) тексерілгеннен кейін рұқсат береді.

29. Бойлық немесе шиыршық тігісті электрмен пісірілген құбырларды қолдануға тігісті барлық ұзындығы бойынша радиографиямен, ультрадыбыспен немесе соған тең басқа дефектоскопиямен бақылау шартында рұқсат беріледі.

Әрбір тігіссіз немесе пісірілген құбыр гидравликалық сынаудан өтеді. Гидросынау кезіндегі байқау қысымының шамасы жобалық құжаттамада көрсетіледі. Егер тігіссіз құбырлар барлық беті бойынша физикалық әдістермен (радиографиямен, ультрадыбыстық немесе солармен теңесетін) бақылауға түссе, оларға гидравликалық сынау жүргізілмейді.

30. Жалатылған және балқытылған жаймалар мен қаптамалар балқыма қаптаумен бірге ультрадыбыстық бақылауға және металдың негізгі қабатынан, қаптамалар металының тұтассыздығы мен қатпарлануынан жалатылатын (балқытылған) қабаттың анықталуын қамтамасыз ететін басқа әдістермен бақылауға түседі. 4 МПа (40 кгс/см²) жоғары қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды дайындауға арналған, қалыңдығы 25 мм артық қосметалдық жаймалар ультрадыбыстық дефектоскопиямен немесе оған теңестірілетін басқа әдістермен толық бақылаудан өтеді.

31. 10 МПа (100 кгс/см²) жоғары қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды дайындауға арналған, қалыңдығы 60 мм артық көміртекті және төмен легірленген жаймалық болат, ультрадыбыстық немесе соған теңестірілетін басқа дефектоскопиялық әдіспен парақтап бақылауға түседі.

32. 6,3 МПа (63 кгс/см²) жоғары қысымдағы жұмыстарға арналған және габаритті өлшемдерінің бірі 200 мм артық және 50 мм артық қалыңдығы болатын, көміртекті, төмен легірленген және легірленген болаттардан жасалған қаптамалар ультрадыбыстық немесе соған теңестірілетін басқа әдіспен даналық бақылауға түседі.

33. Бұрамасұқпалар (бұрандамалар) материалы фланц материалының сызықтық кеңейту коэффициенттерінің мәндері бойынша жуықтау сызықтық кеңейту коэффициентімен тандалады. Сызықтық кеңейту коэффициенттері мәндеріндегі айырмашылық 10 % артық емес. Болатты сызықтық кеңейтудің әртүрлі коэффициенттерімен (10 % артық) бірге қолдануға беріктікке негізделген есептеу жағдайларында рұқсат беріледі.

34. Перлитті топтағы болаттан жасалған сомындарды, аустенитті болаттан жасалған өзектерде (бұрандамаларда) қолдануға рұқсат беріледі.

35. Бекіту тетіктерін салқын күйінде пішінсіздендіріп жасау жағдайында олар термиялық өңдеуге түседі.

36. Болат құйма бұйымдар термиялық өңделген күйінде қолданылады. Құйма бұйымдардың механикалық қасиеттерін тексеру термиялық өңдеуден кейін жүргізіледі.

37. Ыдыстарды дайындау үшін қолданылатын металл емес материалдар үшін, олардың жемірілуге орнықтылығы және температуралардың жұмыс ауқымында ерімейтін (қасиеттері өзгергенде) бөлігінде жұмыс ортасымен үйлесімділігі тексеріледі. Ыдыс арналған орта ыдыс паспортында көрсетіледі.

38. Металл пластикалық ыдыстар үшін қымтау қабатының (лейнердің) материалы ыдысты сыналатын қысыммен сынау кезінде материалда пластикалық пішін өзгерістері болмайтын түрде таңдалады.

39. Ыдысты дайындау үшін қолданылатын толтырғыш және байланыстырғыш материалдардың осы материалдарға арналған сертификатта көрсетілетін кепілдік пайдалану мерзімдері болады.

40. Беріктігі жоғары шойыннан жасалған шойын құйма бұйымдар термиялық өңделеді.

41. Қысып-басу әдісімен дайындалған ирек оймаларды термиялық өңдеу қажеттігі конструкторлық құжаттамамен реттеледі.

4.2. Дайындауға, қайта жаңартуға, монтаждауға, баптауға және
жөндеуге қойылатын талаптар

42. Ыдыстарды немесе олардың жекелеген элементтерін дайындау, қайта жаңарту, құрастыру, баптау және жөндеу технологиялық құжаттама бойынша жүргізіледі.

43. Қабырғасының қалыңдығы 6 мм артық болатын, қысыммен жұмыс істейтін элементтердің пісірме қосылыстары таңбаланады (таңба басылады). Таңбалау жүйесі конструкторлық құжаттамада көрсетіледі.

Қабырғасының қалыңдығы 6 мм кем болатын пісірме қосылыстарды таңбалау қажеттігі мен тәсілі конструкторлық құжаттама талаптарымен белгіленеді. Таңбалау тәсілі қақтап бекітуді, тапталуды немесе металл қалыңдығының жарамайтын жіңішкеруін болдырмайды және таңбалаудың бұйымды пайдаланудың барлық кезеңі көлемінде сақталуын қамтамасыз етеді.

44. Дайындағаннан кейін (жаныштау, қалыптау, пісіру кезінде)

қабырғасында жіберілмеуге тиіс қалдық кернеулер пайда болатын ыдыстар, беріктігіне термиялық өңдеумен қол жеткізілетін ыдыстар термиялық өңделеді.

45. Аустенитті топтың және көміртекті және темен легірленген марганецті және марганец-кремнийлі типтегі аустенитті топтағы болаттан жасалған, жемірілуге орнықты қабатпен бірге дайындалған болаттан жасалған ыдыстар мен оның элементтерін термиялық өңдеу қажеттілігі конструкторлық құжаттамада белгіленеді.

46. Аустенитті болаттан жасалып, салқын қалыптау немесе фланжирлеумен дайындалған ыдыстардың түптері термиялық өңдеуге түседі.

47. 850^оС төмен болмайтын температурада қалыпталған (жанышталған) аустенитті хромникельді болаттардан жасалған түптер мен бөлшектер үшін термиялық өңдеу қажет етілмейді.

Аустенитті болаттан жасалған, қабырға қалыңдығына ішкі диаметрінің қатынасы 28 артық болатын ыстықтай пішіні өзгерген түптер, егер олар жемірілу шытынауын тудыратын орталардағы жұмыстар үшін тағайындалмаса, термиялық өңдеуге түспейді.

48. Термиялық өңдеу түрі (босату, кезекті жасытумен тұрақтандыру немесе шыңдау, аустениттендіру) және оның режимдері (қыздыру жылдамдығы, ұстап тұру температурасы мен уақыты, салқындату шарттары) конструкторлық құжаттамада көрсетіледі.

49. Термиялық өңдеу бұйымдар металының біркелкі жылытылуы, олардың ерікті жылу кеңейілуі және пластикалық пішін өзгерістерінің болмауын қамтамасыз ететіндей болып жүргізіледі. Бұйымды термиялық өңдеу кезіндегі қыздыру, ұстап тұру және салқындату режимдері өздігінен жазатын аспаптармен тіркеледі.

50. Қалдық кернеулерді алып тастау үшін термиялық өңдеудің орнына басқа әдістерді қолдануға рұқсат беріледі.

51. Пісіру және пісірме қосылыстар сапасын бақылау:

1) құрастыру-пісіру, термиялық және бақылау жабдықтарын, аппаратураларды, аспаптар мен құрал-саймандарды тексеруді;

2) негізгі материалдардың сапасын бақылауды;

3) пісірме материалдар мен ақау табуға арналған материалдар сапасын бақылауды;

4) пісіру технологиясын операциялық бақылауды;

5) пісірме қосылыстар сапасын бұзбай бақылауды;

6) пісірме қосылыстар сапасын бұзып бақылауды;

7) ақаулардың түзетілуін бақылауды қамтиды.

52. Құйылған және қақталған элементтердің пісірілген қосылыстарын механикалық сынау көлемі мен тәртібі, құйма бөлшекті құбырлар, түрлі сыныпты болаттан жасалған элементтер, басқа жеке дәнекерленген қосылыстар қажеттігі конструкторлық құжаттамада белгіленеді.

4.3. Арматураға, бақылау-өлшеу аспаптарына, сақтандыру
құрылғыларына қойылатын қауіпсіздік талаптары

53. Жұмысты басқару және пайдаланудың қауіпсіз шарттарын қамтамасыз ету үшін ыдыстар тағайындалуына байланысты:

1) бекітпе немесе бекітпе-реттеуші арматурамен;

2) қысым өлшеуге арналған аспаптармен;

3) температура өлшеуге арналған аспаптармен;

4) сақтандыру құрылғыларымен;

5) сұйықтық деңгейін көрсеткіштермен жарақталады.

54. Жылдам алынатын қақпақтармен жабдықталған ыдыстардың қақпағын толық жаппаған кезде, қысым астында ыдыстың іске қосылу және ыдыста қысым болған кезде оның ашылу мүмкіндігін болдырмайтын сақтандыру құрылғылары болуы тиіс. Мұндай ыдыстар маркалы кілт құлыптармен жабдықталады.

55. Бекіту және бекіту-реттегіш арматура ыдысқа тікелей жалғастырылған фланцтерге немесе ыдысқа жұмыс ортасын әкелетін және шығаратын құбыржолдарға орнатылады. Бірнеше ыдысты салдарлы қосқан жағдайда, мұндай арматураны олардың арасына орнату жобаны әзірлеушімен анықталады.

56. Арматураға мынадай мәліметтер:

1) атауы немесе дайындаушының тауарлық белгісі;

2) шартты өтпе, мм;

3) шартты қысым, МПа (жұмыс қысымы мен рұқсат берілетін температураны көрсетуге рұқсат беріледі);

4) орта ағынын бағыттау;

5) корпус материалының маркасы енгізіледі.

57. Бекіту арматурасының сермерінде арматураны жапқан немесе ашқан кездегі оның айналу бағыты көрсетіледі.

58. Жарылыс қауіпті, өрт қауіпті заттарға арналған ыдыстар, отты немесе газды жылытқышы бар буландырғыштар сорғыдан жеткізетін желімен немесе ыдыстан автоматты түрде жабылатын қысыммен, кері клапанды сығымдағышпен жабдықталады. Кері клапан сорғы (сығымдағыш) пен ыдыстың бекіту арматурасы арасында орнатылады.

59. Әр ыдыс және әр түрлі қысымды жеке қуыстар тіке әрекет ететін манометрлермен жабдықталады.

Манометр ыдыс штуцерінде немесе ыдыс пен бекіту арматурасы арасындағы құбыржолда орнатылады.

60. Манометрлер мыналардан темен емес дәлдік сыныбына ие: 2,5 - ыдыстың 2,5 МПа (25 кгс/см²) дейінгі жұмыс қысымында, 1,5 - ыдыстың 2,5 МПа (25 кгс/см²) жоғары жұмыс қысымында.

61. Манометр жұмыс қысымын өлшеу шегі шкаланың екінші үштігінде болатындай таңдалады.

62. Манометр шкаласында ыдыс иесі ыдыстағы жұмыс қысымын көрсететін қызыл сызық сызады. Қызыл сызықты алмастыратын манометр корпусына қызыл түске боялған және манометр шынысына тығыз жабысатын металл тілімше бекітіледі.

63. Манометр оның көрсеткіштері қызмет көрсетуші персоналға анық көрінетіндей орнатылады.

64. Манометр мен ыдыс арасында манометрді бақылаушы көмегімен кезеңді тексеруге мүмкіндік беретін үш арналы кран немесе оны алмастыратын құрылғы орнатылады.

Қолданылатын өлшеу құралдары өлшеу бірліктерінің біркелкілігін қамтамасыз ету саласындағы Қазақстан Республикасы заңнамаларымен бекітілген тәртіпте тексерілуі тиіс.

Қажет жағдайларда манометр жұмыс шарты мен ыдыстағы орта қасиеттеріне қарай оны ортаның және температураның тікелей әсерінен қорғайтын және оның сенімді жұмысын қамтамасыз ететін сифондық түтікпен немесе майлы аралыммен немесе өзге құрылғылармен жабдықталады.

65. Манометрлер және оларды ыдыспен қосатын құбыржолдар қатып қалудан қорғалады.

66. Қабырғаларының температурасы өзгеру кезінде жұмыс істейтін ыдыстар ыдыс ұзындығы мен биіктігі бойынша жылыну жылдамдығы мен тегістігін бақылауға арналған құралдармен және жылу ауысуын бақылауға арналған реперлермен жабдықталады.

Ыдыстарды көрсетілген құралдармен және реперлермен жабдықтау қажеттігін, ыдыстардың жылынуы және сууының рұқсат етілетін жылдамдығы жобаны әзірлеушімен анықталады және ыдыс паспортында немесе пайдалану жөніндегі нұсқауда көрсетіледі.

67. Әр ыдыс (жинақталған ыдыс қуысы) қысымның рұқсат етілетін мәннен жоғары көтерілуінен сақтайтын құрылғылармен жабдықталады.

68. Сақтандыру құрылғылары ретінде:

1) серіппелі сақтандыру клапандары;

2) иінтіректі-жүктік сақтандыру клапандары;

3) негізгі сақтандыру клапанынан (бұдан әрі - НСК) және тіке әсер ететін басқаратын импульсті клапаннан (бұдан әрі - БИК) тұратын импульсті сақтандыру құрылғылары (бұдан әрі - ИСҚ) қолданылады;

4) бұзылатын мембраналы сақтандыру құрылғылары (мембраналы сақтандыру құрылғылары (бұдан әрі - МСҚ);

Жылжымалы ыдыстарда иінтіректі-жүк клапандарын орнатуға рұқсат берілмейді.

69. Оны қоректендіретін қайнар көзі қысымынан кем қысымға есептелген ыдыстың жеткізетін құбыржолда редукциялайтын құрылғыдан кейін кіші қысым жағында орнатылған, манометр мен сақтандыру құрылғысы бар автоматты түрде редукциялайтын құрылғысы болады.

Орама желіні (байпасты) орнатқан жағдайда ол редукциялайтын құрылғымен жабдықталады.

70. Сақтандыру құрылғылары ыдысқа тікелей жалғанған келте құбырларда немесе құбыржолдарда орнатылады.

71. Сақтандыру құрылғылары оларға қызмет көрсетуге ыңғайлы орындарда орнатылады.

72. Бекіту арматурасын ыдыс пен сақтандыру құрылғысы арасында орнатуға рұқсат берілмейді.

73. Арматура сақтандыру құрылғысы алдынан (артынан) екі сақтандыру құрылғысын монтаждау және олардың бірдей уақытта істен шығу мүмкіндігін болдырмайтын бұғаттау шарты кезінде орнатылады. Бұл жағдайда олардың әрқайсысы осы Техникалық регламентпен көзделген өткізгіштік қабілетке ие болады.

Сақтандыру құрылғыларының тобы мен арматураны орнатқан кезде оның алдында (артында) бұғаттау жобамен қарастырылған клапандардың істен шығуының кез келген нұсқасында іске қосылған қалпында қалған клапандарды ажырату сақтандыру құрылғылары жиынтық өткізгіштік қасиетке ие болатын түрде орындалады.

74. Сақтандыру құрылғыларының бұрып әкететін құбыржолдары мен конденсаттың жинақталуы мүмкін орындарындағы ИСҚ-ның импульсті желілері конденсатты жоюға арналған сорғылық құрылғылармен жабдықталады.

Сорғылық құбыржолдарда бекіту органдарын немесе басқа арматураны орнатуға рұқсат берілмейді.

75. Мембраналы сақтандыру құрылғылары:

1) бұл клапандар нақты ортаның жұмыс шартында олардың инерциялылығының салдарын пайдалану мақсатқа сай болмаса, иінтіректі-жүкті және серіппелі сақтандыру клапандары орнына;

2) жұмыс ортасының зиянды әсері (жегі, тозу, полимерлену, түйіршіктелу, жабысу, қату) салдарынан сақтандыру клапандары сенімсіз жұмыс істейтін жағдайда сақтандыру клапандары алдында немесе жарылыс және өрт қауіпті, улы, экологиялық зиянды және сол сияқты заттардың жабық клапан арқылы мүмкін ағуларында. Бұл жағдайда мембрананың жұмыс істеуін бақылауға мүмкіндік беретін құрылғы көзделеді;

3) қысымды түсіру жүйесінің өткізгіштік қасиетін арттыру үшін сақтандыру клапандарымен параллель;

4) түсіру жүйесі жағынан жұмыс ортасының зиянды әсерін сақтандыру үшін және осы жүйе тарапынан сақтандыру клапандарының іске қосылу дәлдігіне қысымға қарсы ауытқулар әсерін болдырмау үшін сақтандыру клапандарының шығу жағында орнатылады.

Мембраналы сақтандыру құрылғылары мен олардың құрылымдарын орнату орны мен қажеттілігін жобалау ұйымы анықтайды.

76. Сақтандыру мембраналары оларға арналған бекіту тораптарына орнатылады.

77. Мембраналы сақтандыру құрылғылары қарау және құрастыру (қайта бұзу) үшін ашық және ыңғайлы орындарда орналастырылады; қосылатын құбыржолдар оларда жұмыс ортасының қатып қалуынан қорғалады, ал құрылғылар ыдысқа тікелей қосылған келте құбырларда немесе құбыржолдарда орнатылады.

78. Мембраналы сақтандыру құрылғыларын орнатқан кезде сақтандыру клапанымен бірге (клапан алдында немесе одан кейін) мембрана мен клапан арасындағы қуыс сигнал беру манометрі бар (мембраналар ақаусыздығын бақылау үшін) бұрып әкету түтігімен жалғасады.

79. Айырып қосқыш құрылғыны мембраналы сақтандыру құрылғылары алдында мембраналы құрылғылардың екі еселенген саны болған кезде, ыдысты айырып қосқыш құрылғының кез келген қалпында қысымның көтерілуінен сақтай отырып қорғауды қамтамасыз етумен орнатуға рұқсат беріледі.

80. Орталарды ажырату шекарасы бар ыдыстарда сұйықтық деңгейін бақылау қажеттігі болған кезде деңгейді көрсеткіштер қолданылады.

Ыдыстарда деңгейді көрсеткіштерден баска дыбыстық, жарықтық және басқа да сигнал бергіштер мен деңгей бойынша бұғаттағыш орнатылады.

81. Сұйықтық деңгейін көрсеткіштер дайындаушы нұсқаулығына сәйкес орнатылады, бұл ретте осы деңгейдің жақсы көрінуі қамтамасыз етіледі.

82. Сұйықтық деңгейінің рұқсат етілетіннен төмен төмендеуі болуы мүмкін жалынмен немесе ыстық газдармен жылытылатын ыдыстарда екіден кем емес тіке әрекет деңгейін көрсеткіш орнатылады.

83. Әр сұйықтық деңгейін көрсеткіште рұқсат етілетін жоғарғы және төменгі деңгейлер белгіленеді.

Биіктік бойынша бірнеше көрсеткішті орнату қажеттігі болған кезде, олар сұйықтық деңгейінің көрсеткіштерінің үзіліссіздігін қамтамасыз ететіндей орнатылады.

84. Деңгейді көрсеткіштер оларды ыдыстан және жұмыс ортасын қауіпсіз орынға бұрып әкетумен үрлеуден ажырату үшін арматурамен (шүмектермен және бұрандалармен) жабдықталады.

85. Деңгейді көрсеткіштерде мөлдір элемент ретінде шыны немесе шынытасты қолдану кезінде, олар жарылған кезде персоналды жарақат алудан сақтандыру үшін қорғаныс құрылғысы көзделеді.

5. Сұйытылған газдарды тасымалдауға арналған цистерналар мен
бөшкелерге қойылатын талаптар

86. Криогенді сұйықтықтардан басқа, сұйытылған газдарға арналған цистерналар мен бөшкелер 50 ^оС температурада пайда болатын қысымға есептеледі.

Сұйытылған оттегіге және басқа криогенді сұйықтықтарға арналған цистерналар оларды төгіп босататын қысымға есептеледі.

Цистерналарды есептеу цистерналарды тасымалдау кезінде динамикалық жүктемеден пайда болған кернеулер есебімен орындалады.

87. Толықтыруды аяқтау кезінде минус 25 ^оС аспайтын температуралы сұйық аммиакпен толтырылған цистерналарда термооқшаулау немесе қараңғылап қорғау болуы тиіс.

Криогенді сұйықтықтарға арналған цистерналардың термооқшаулау қаптамасы үзілу мембранасымен жабдықталады.

88. Теміржол цистернасының жоғарғы бөлігіне диаметрі 450 мм кем емес люк және цистернаның екі жағына люктің айналасына тұтқалармен

жабдықталған металл сатылары бар тұғыр орнатылады.

Сұйытылған оттегіге, азотқа және басқа криогенді сұйықтарға арналған теміржол цистерналарында люк айналасына тұғыр орнату міндетті емес.

89. Цистерналарды және бөшкелерді бояу, оларға жолақтар мен жазбалар түсіру конструкторлық құжаттамаға сәйкес жүргізіледі.

90. Цистерналар:

1) ортаны төгуге және құюға арналған сифон құбырлары бар вентильдермен;

2) цистернаның жоғарғы бөлігінен бу шығаруға арналған вентильмен;

3) серіппелі сақтандыру клапанымен;

4) манометрді қосуға арналған штуцермен;

5) сұйықтық деңгейін көрсеткішпен жарақталады.

91. Цистернаға орнатылған сақтандыру клапаны цистернаның газ фазасымен қосылады және оның клапан ашылған кезде газды шығаруға арналған саңылаулары бар қақпағы болады. Қалпақтағы саңылаулардың ауданы - сақтандыру клапанының жұмыс қимасының бір жарым ауданынан кем болмайды.

92. Сұйық газға арналған цистерна мен бөшкенің әрбір құю және шығару вентилі тығынмен жабдықталады.

93. Хлорға және фосгенге арналған бөшкелерден басқа әрбір бөшкенің түптерінің біріне ортаны толтыруға және төгуге арналған вентиль орнатылады. Бөшкенің иілген түбіне вентиль орнату кезінде ол қалпақпен жабылады, ал шығыңқы түбіне орнату кезінде қалпақтан баска міндетті түрде қамту таспасы құрылғысы (етегі) болады.

Хлор мен фосгенге арналған бөшкелерде сифонмен жабдықталған құю және төгу вентильдері орнатылады.

94. Жанғыш газдарды құюға және төгуге арналған вентильдердің бүйір штуцерлерінде теріс бұранда болады.

95. Жарылыс қауіпті жанатын заттарды, қауіпті зиянды заттарды тасуға арналған цистерналарда құбыр өткізгіш жарылған кезде газды шығармайтын, төгуге арналған сифон құбырлардағы жылдамдық клапаны болады.

96. Сұйытылған оттегіге, азотқа және басқа криогенді сұйықтықтарға арналған цистерналарға орнатылған сақтандыру клапандарының өткізу қабілеті сұйықтықтардың есептік булану сомасы бойынша және цистернада оны төгіп босатқан кезде қысым жасауға арналған құрылғының ең үлкен өнімділігі бойынша анықталады.

6. Баллондарға қойылатын талаптар

97. Баллондарда мойнының саңылауына немесе қылталары жоқ арнайы баллондарда шығын-толтыру штуцеріне тығыз бұралған вентильдер болады.

98. Қысылған, сұйытылған және сыйымдылығы 100 л артық ерітілген газдарға арналған баллондар осы Техникалық регламентке 2-қосымшаның формасы бойынша паспортпен жабдықталады.

99. Сутегімен және басқа жанғыш газдармен толтырылатын баллондарға арналған вентильдердің бүйір штуцерлерінің теріс бұрандасы, ал оттегімен және басқа жанбайтын газдармен толтырылатын баллондар үшін оң бұранда болуы тиіс.

100. Жарылыс қауіпті жанатын заттарға, зиянды заттарға арналған баллондардың әрбір вентилі бүйір штуцерге бұрап бекітілетін тығынмен жабдықталуы тиіс.

101. Оттегіге арналған баллондардағы вентильдер оттегі ортасында жанбайтын тығыздағыш материалдарды қолдану арқылы бұрап кіргізіледі.

102. Ерітілген ацетиленге арналған баллондар кеуекті массаның және еріткіштің тиісті мөлшерімен толтырылады.

Баллондарды кеуекті массамен және еріткішпен толтырғанға дейін оның қылтасында ыдыстың салмағы (баллонның салмағы қалпақсыз, бірақ кеуекті массамен және еріткішпен, кебіспен, сақинамен және вентильмен) жазылады.

103. Баллондардың сыртқы беті осы Техникалық регламентке 3-қосымшаға сәйкес боялады.

Баллондарды бояу және олардағы жазбалар майлы, эмаль немесе нитро бояулармен жүргізіледі.

104. Баллондарға жазбалар айналасына ұзындық бойынша айналасы 1/3 кем болмағанда, ал жолақтар бүкіл айналасына жүргізіледі, сонымен бірге сыйымдылығы 12 л артық баллондарда әріптердің биіктігі 60 мм, ал жолақтың ені 25 мм тең болады. Сыйымдылығы 12 л дейінгі баллондардағы жазбалар мен жолақтардың өлшемдері баллондардың бүйір бетінің шамасына байланысты анықталады.

7. Кәдеге жаратудан және пайдаланудан шығару кезіндегі
қауіпсіздік талаптары

105. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтарды пайдаланудан шығару кезінде кәдеге жарату жобалық құжаттамаға сәйкес жүргізіледі.

106. Қолданудан шығарылған пайдаланушы бұл жабдықты пайдалануға (қолдануға) жол беруді болдырмайтын шараларды қабылдайды.

8. Сәйкестікті растау

107. Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтардың осы Техникалық регламент пен қолдану саласына қысыммен жұмыс істейтін жабдықтар жататын басқа да техникалық регламенттердің талаптарына сәйкестігін міндетті түрде сертификациялау түрінде жүзеге асырылады.

108. Сәйкестікті растау техникалық реттеу саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына және "Сәйкестікті растау рәсімдері" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 4 ақпандағы № 90 қаулысының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

9. Техникалық регламентті қолданысқа енгізу мерзімдері мен
шарттары

109. Осы Техникалық регламенттің талаптарын орындау үшін қолданылатын стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар мен олардың құзыреті шегінде қалыптастырылатын мемлекеттік органдардан басқа да құжаттары Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласында заңнамасымен белгіленген тәртіппен үйлестіріледі.

110. Орталық және жергілікті атқарушы органдар өз нормативтік құқықтық актілерін осы қаулымен бекітілген Техникалық регламентке сәйкес келтіруді, сондай-ақ олардың бейімделген түрде енгізілуін қамтамасыз етсін.

111. Осы Техникалық регламент алғаш ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Техникалық регламентке 1-қосымша

ҚР СЭҚ ТН коды	Позицияның атауы
1	2
7311 00	Қара металдардан жасалған, сығылған немесе сұйылтылған газға арналған сыйымдылықтар:
7311 00 100 0	- жіксіз
	- өзгелері, сыйымдылығы:
7311 00 910 0	- - 1000 л кем
7311 00 990 0	- - 1000 л немесе одан астам

Техникалық регламентке 2-қосымша

Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстың паспорты (үлгі)
1. Ыдысты дайындау сапасы туралы куәлік

____________________________________________________________________

(ыдыстың атауы)

Зауыттық № _______________________________ дайындалды ______________

(дайындалған күні)

____________________________________________________________________

(дайындаушының атауы мен мекен-жайы)

____________________________________________________________________

2. Техникалық сипаттамасы және параметрлері

Ыдыс бөліктерінің атауы
Жұмыс қысымы, МПа (кгс/см2)
Есептік қысым, МПа (кгс/см2)
Сынаудың байқау қысымы, МПа (кгс/см2)	гидравликалық
	пневматикалық
Ортаның жұмыс температурасы, 0С
Қабырғаның есептік температурасы, 0С
Қабырғаның ең төменгі рұқсат берілетін теріс температурасы, 0С
Жұмыс ортасының атауы
Жұмыс ортасының сипаттамасы	Қауіптілік сыныбы
	Жарылыс қауіптілігі
	Өрт қауіптілігі
Жемірілу (мүжілу) компенсациясына арналған үстеме, мм
Сыйымдылығы, м3
Бос ыдыстың салмағы1, кг
Құйылатын ортаның ең жоғарғы салмағы1, кг
Ыдыстың қызмет көрсетуінің есептік мерзімі, жыл
1Сұйылталған газдары бар ыдыстар үшін

3. Ыдыстың негізгі бөліктері туралы мәліметтер

Ыдыс бөліктерінің атауы (тоғын, түбі, тор, құбыр, қаптама)	Саны, дана	Өлшемдері, мм			Негізгі металл		Пісіру (дәнекерлеу) туралы мәліметтер
		Диаметрі (ішкі немесе сыртқы)	Қабырға қалыңдығы	Ұзындығы(биіктігі)	маркасы	МЕМСТ(НҚ)	Қосылыстарды орындау тәсілі (пісіру, дәнекерлеу)	Пісіру, (дәнекерлеу)түрі	Электродтар, дәнекерлеу сымдары, дәнекерлеу (түрі, маркасы, МЕМСТ немесе (НҚ)

4. Штуцерлер, фланцтер, қақпақтар және бекіту бұйымдары туралы
деректер

Атауы	Саны, дана	Өлшемдері, мм немесе ерекшілектері бойынша нөмірі	Материал
			Маркасы	МЕМСТ (НҚ)

5. Сақтандыру құрылғылары, негізгі арматура, бақылау-өлшеу
аспаптары, қауіпсіздік аспаптары туралы деректер

Атауы	Саны, дана	Орнату орны	Шартты өту, мм	Шартты қысым, МПа (кгс/см2)	Корпус материалдары
					Маркасы	МЕМСТ

6. Ыдысты дайындау кезінде қолданылатын негізгі материалдар
туралы деректер

Материал

Сертификат немесе зауыттық сынаулар хаттамасы бойынша механикалық сынаулар деректері

Т = 20 оС кезде

Т < кезде 0 оС

Соққы тұтқырлығы

Элементтің атауы

маркасы

Стандарт (НҚ)

Балқытпа (партия) нөмірі)

Сертификаттың (хаттаманың) нөмірі мен берілген күні

Аққыштық шегі,Re, МПа (кгс/см2)

Уақытша қарсыласу (беріктілік шегі) Rm, МПа кгс/см2)

Салыстырмалы ұзарту As, %

Салыстырмалы тарыл ту y, %

Ескеруіне дейін,Дж/см2(кгс м/см2)

Ескергеннен кейін,Дж/см2(кгс м/см2)

Үлгі түрі

Соққы тұтқырлығы Дж/см2(кгс м/см2)

Температура оС

Үлгі түрі

кестенің жалғасы:

Қосымша деректер (ультрадыбыстық бақылау, төзімділікке сынау, бастапқы термоөңдеудің жай-күйі және басқалар)

сертификат немесе зауыттық зерттеу хаттамасы бойынша химиялық құрам

С

Мn

Si

Сr

Ni

Mo

Сu

Ti

V

S

Р

Басқа да элемент тер

7. Ыдыс корпусын өлшеу картасы

Элементтің атауы

Нобай нөмірі

Қима нөмірі

Диаметр,мм

Сопақтық, %

Тік сызықтан ауытқу, мм

Дәнекерленген түйіскен қосылыстар тігістерінің ауысуы, мм

Нақтылы сыртқы немесе ішкі

Ауытқуы

рұқсат етілген

өлшенген

рұқсат етілетін

өлшенген

рұқсат етілетін

өлшен ген

бойлық

сақиналық

рұқ сат етілетін

өлшен ген

рұқсат етілетін

өлшенген

8. Дәнекерлеу қосылыстарын сынау және зерттеу нәтижелері

Бақылау қосылыстары үшін дайындалған байланысы көрсетілген элементтің атауы және сызба (нобай) нөмірі

Сынауды жүргізу туралы құжат (нөмірі және күні)

Механикалық сынаулар

Дәнекерлеу қосылысы

Тігіс металы

Термикалық ықпал ету аймағы(тігіс айналасындағы аймақ)

Бағалау

Уақытша кедергі Rm, МПа кгс/см2)

Соққы тұтқырлығы

Түзету диаметрі және иілу бұрышы

Уақытша қарсылық Rm, МПа (кгс/см2)

Салыстырмалы ұзарту As, %

ҚаттылықНВ

Соққы тұтқырлығы

Қаттылық НВ

Шама, Дж/см2 (кгс м/см2)

Температура оС

Үлгі типі

Шама, Дж/см (кгс м/см2)

Температура,оС

Үлгі типі

кестенің жалғасы:

Металл гарафикалық зерттеу		Дәнекерлеуші таңбасы
Макро немесе микрозерттеу құжатының нөмірі және күні	Бағалау

9. Дәнекерлеу қосылыстарыны бұзбай бақылау туралы деректер

Дәнекерлеу тігістерінің белгіленуі	Бақылауды жүргізу туралы құжаттың нөмірі және күні	Бақылау әдісі	Бақылау көлемі, %	Ақауларды сипаттау	Бағалау

10. Басқа сынаулар мен зерттеулер туралы деректер

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

11. Термоөңдеу туралы деректер

Элементтің аты	Құжаттың нөмірі және берілген күні	Термоөңдеу түрі	Термоөңдеу температурасы оС	Жылдамдығы, оС/сағ.		Ұстау ұзақтығы, сағ.	Салқындату тәсілі
				қыздыру	салқындату

12. Гидравикалық (пневматикалық) сынаулар туралы деректер
Ыдыс мынадай сынаулардан ойдағыдай өтті:

Сынау түрі мен шарттары		Ыдыстың сыналатын бөлігі
Гидравикалық сынау	Сынау қысымы, МПа (кгс/см2)
	Сынау ортасы
	Сынау ортасының температурасы, 0С
	Ұстау ұзақтығы, сағ. (мин)
Пневматикалық сынау	Сынау қысымы, МПа (кгс/см2)
	Ұстау ұзақтығы, сағ. (мин)	Көлденең		тік
сынау кезіндегі ыдыстың орналасуы1
Ескертпе: Тиісті бағанда "Иә" деп көрсету

13. Қорытынды

Ыдыс "Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентіне және техникалық құжаттамаларға сәйкес дайындалды.

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

(құжаттың аты, белгіленуі және бекітілу күні)

Ыдыс осы паспорттың 12-бөліміне сәйкес сыртқы және ішкі қарау мен гидравликалық (пневматикалық) сынаудан өтті.

Ыдыс осы паспортта көрсетілген параметрлері бар жұмыс үшін жарамды деп танылды.

Техникалық жетекші _________ ___________________________

(қолы) (қолдың толық жазылуы)

М.О.

Сапа қызметінің бастығы _________ _________________________

(қолы) (қолдың толық жазылуы)

"___" _____________ 200___ ж.

14. Ыдыстың орналасқан орны туралы мәліметтер

Иеленуші-кәсіпорын атауы	Ыдыстың орналасқан орны	Орнату күні

15. Ыдыстың бұзылмаған қалпын және қауіпсіз әрекетін бақылаушы
тұлға

Тағайындау туралы бұйрықтың нөмірі мен күні	Тағайындалған тұлғаның лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты	Қолы

16. Орнатылған арматура туралы мәліметтер

Күні	Атауы	Саны, дана	Шартты өту, мм	Шартты қысым, МПа(кгс/см2)	Материал (маркасы, МЕМСТ немесе НҚ)	Орнату орны	Ыдыстың бұзылмауына және қауіпсіз жұмыс істеуіне тағайындалған тұлғаның қолы

17. Ыдысты орнату туралы басқа да мәліметтер

1) ортаның жемірілуі _________________________________________

2) жемірілуге қарсы жабын ____________________________________

3) жылу оқшаулауы ____________________________________________

4) футеровка _________________________________________________

5) ыдысты құрылғыға (желіге) қосу схемасы ____________________

18. Ыдыс пен арматураның негізгі элементтерін ауыстыру және
жөндеу туралы мәліметтер

Куәландыру		Рұқсат етілген қысым, МПа (кгс/см2)	Келесі куәландыру
Күні	Нәтижелері

19. Куәландыру нәтижелерін жазу

Күні	Ауыстыру және жөндеу туралы мәліметтер	Жұмысты жүргізген жауапты тұлғаның қолы

20. Ыдысты тіркеу

Ыдыс № ______________________________________________ тіркелді.

(тіркеуші орган)

Паспортта ____________ бет пен ______________ сызба нөмірленген және байланған

_____________________________________________________________________

(тіркеу органы өкілінің лауазымы, аты-жөні) _____________________________________________________________________

(қолы)

М.О.

"___" _____________ 200 ___ ж.

Ескертпелер:

1. Паспортқа мыналар қоса беріледі:

1) Ыдыстың конструкторлық құжаттама талаптарына сәйкестігін бақылау және қабылданған өлшемдерді есептік тексеру мүмкіндігін беретін негізгі өлшемдері көрсетілген сызбалары.

2) Элементтер үшін орындалатын қысыммен жұмыс істейтін беріктілікке арналған есеп.

Пайдалану (қысым, температура) шарттары көрсетілген стандарттар бойынша қабылданған элементтер беріктілігіне арналған есепті қоса бермеуге рұқсат беріледі, мұндай жағдайда тиісті стандартқа сілтеме жасалады. Кіші циклдік қажалуға есеп арту циклінің саны 103 артық кезде орындалады.

3) Ыдысты қысқы уақытта қосуды (тоқтатуды) жүргізу регламенте қоса, құрастыру және пайдалану жөніндегі нұсқаулық.

Пайдалану жөніндегі нұсқаулықты ыдысты әзірлеуші құрастырады және ашық алаңда немесе жылытылмайтын үй-жайларда орнатылған ыдысты қысқы уақытта қосуды (тоқтатуды) жүргізу регламентін қосады.

4) Қажет болса басқа да қосымша құжаттар беріледі (мысалы, зауытты өзгертулердің жинақ парағы, жинақтық ведомосі, құрастыру бірліктерінің негізгі өлшемдері көрсетілген ерекшелік).

5) Ыдысты басқа иленушіге берген кезде ыдыспен қоса паспорт беріледі

2. Паспортты ресімдеу тәртібі:

1) Ыдыс паспорты баспа тәсілімен басылып шығарылады. Паспорттың пішіні 210x297 мм. Паспорттың тысы қатты болады. Паспорт беттері сапасы біркелкі тығыз қағаздан жасалады.

2) Паспорт бөлімдері (кестелері) сызбалық шрифтпен қара сиямен (тушь немесе пастамен) әріптер мен сандар биіктігі 3,5 мм кем болмай немесе машинкамен басу тәсілімен толтырылады. Жазулар мен белгілер нақты және анық орындалады.

3) Паспорт бөлімдерінің (кестелерінің) мазмұны түрлі түсіндіру мүмкіндігі болмайтын қысқа және анық болады.

4) Белгілеулер, анықтамалар және терминдер белгіленген НТҚ, ал олар болмаса жалпы қабылданған ғылыми-техникалық әдебиеттерге сәйкес келеді.

5) Физикалық шамалардың өлшем бірлігі "СИ" жүйесінде немесе "СГС" жүйесінде көрсетіледі (мысалы, 4,0 МПа немесе 40,0 кгс/см²

6) Паспортты толтыру барысында жіберілген жазулар, қателер және графикалық дәл орындалмаулар толық тазартылады немесе мәтін (график) орнына ақ бояу жағу арқылы түзетіледі. Паспорт беттерінің бұзылуына, мыжылуына немесе толық жойылмаған мәтін (графика) іздеріне рұқсат берілмейді. Түзету заңдылығы мөрмен расталған "Түзету дұрыс" деген жазумен расталады.

7) Мәтінде орфография ережелері немесе нормативтік техникалық құжаттамада белгіленгендер болмаса сөздерді қысқартуға рұқсат берілмейді.

Теріс мәнді шамалардың алдында "минус" деген сөз жазылады. Саны жоқ математикалық белгілер (мысалы, "+", "—", "<", ">", "=" және басқалар), шамалардың теріс мәнінің алдында минус ("-") математикалық белгі қоюға болмайды.

8) Барлық қатарлар мен бөлімдердің (кестелердің) бағандары толтырылады.

Қайталанатын сандардың, болат маркасының, белгілердің, математикалық және химиялық символдардың орнына тырнақша қоюға рұқсат берілмейді.

Егер бөлімдердің (кестелердің) қатарларында немесе бағандарында сандық немесе өзге де мәліметтерді көрсетудің қажеті жоқ болса, оның орнына сызықша қойылады.

9) 1-13 бөлімдер және қосымшалар ыдысты дайындаушымен, ал 14-20 бөлімдер ыдысты иленушімен толтырылады.

Паспорттың бөлімдерін толтыру тәртібі

1. Ыдыстың дайындалу сапасы туралы куәлік.

"Зауыттық №" деген қатарында дайындаушының нөмірлеу жүйесі бойынша ыдыстың реттік нөмірі көрсетіледі.

2. Техникалық сипаттама және параметрлері.

1) Кестесінің "Ыдыс бөліктерінің атауы" тақырыбы бағанында ыдыстың қымталып бөлінген кеңістігінің (бөліктерінің) атауы көрсетіледі: корпус, қаптама, құбырлық кеңістік және тағы сол сияқтылар.

2) "Жұмыс қысымы" деген бағанда конструкторлық құжаттамада (жалпы түрдегі немесе жинақты түрдегі сызбада) немесе стандартты ыдыстарға арналған шартты қысымда келтірілген жұмыс қысымы көрсетіледі. Шартты қысым көрсетілген жағдайда қысым мен температураға байланысты ыдысты қолданудың шектері туралы мәліметтер беріледі.

3) "Есептік қысым" деген бағанда құрылымдық құжаттамада (жалпы түрдегі немесе жинақты түрдегі сызбада) келтірілген есептік қысым көрсетіледі.

4) "Сынаудың байқау қысымы" деген бағанда ыдыстың гидравликалық (пневматикалық) сынаудан өткен қысым көрсетіледі. Гидравликалық (пневматикалық) сынауды сынаудың басқа түрімен ауыстыру кезінде осы бағанда "10-бөлім" деген жазу жазылады.

5) "Ортаның жұмыс температурасы" және "Қабырғаның есептік температурасы" деген бағандарда құрылымдық құжаттамада (жалпы түрдегі немесе жинақты түрдегі сызбада) келтірілген есептік қысым көрсетіледі.

6) Ашық алаңда немесе жылытылмайтын үй-жайларда орнатылған ыдыстарға арналған "Қабырғаның ең төменгі рұқсат берілетін теріс температурасы" деген бағанда мынадай температуралардың біреуін:

егер қабырға температурасы ыдыс қысыммен жұмыс істеп тұрған кездегі қоршаған ауа әсерінен төмен болса, ыдысты орнату маңайының сыртқы ауасының абсолюттік ең төменгі температурасын;

егер температура ыдысты орнату маңайының сыртқы ауасының абсолюттік ең төменгі температурасынан төмен болса, қысыммен жұмыс істеп тұрған ыдыс қабырғасының төменгі температурасын;

ыдыс қысыммен жұмыс істеп тұрған кезде қабырға температурасы үнемі жоғары болса, ыдысты орнату маңайының суықтау келген бес күндік сыртқы ауаның орташа температурасын көрсетеді.

Жылытылатын үй-жайларда орнатылған ыдыстар үшін "Қабырғаның ең төменгі рұқсат берілетін теріс температурасы" бағаны толтырылмайды.

7) "Жұмыс ортасының атауы" бағаны құрылымдық құжаттамаға (жалпы түрдегі немесе жинақты түрдегі сызбаға) сәйкес толтырылады, ал сызбада ортасы туралы мәліметтер жоқ болса, осы қатар ыдыс иленушімен толтырылады.

8) "Жұмыс ортасының сипаттамасы" деген бағанда ортаның жарылыс қауіптілігі ("Иә" немесе "Жоқ"), өрт қауіптілігі ("Иә" немесе "Жоқ") МЕМСТ 12.1.007 бойынша қауіптілік сыныбы көрсетіледі.

9) "Жемірілу (мүжілу) компенсациясына арналған үстеме" деген баған құрастырма сызбасының техникалық сипаттамасына сәйкес толтырылады.

10) "Сыйымдылық" деген бағанда ыдыстың (бөліктерінің) жұмыс кеңістігінің нақты көлемі көрсетіледі. Сыйымдылық қажет кезде көрсетіледі, мысалы: реакторлар үшін, ыдыстар үшін.

11) "Бос ыдыстың салмағы" және "Құйылатын ортаның ең жоғарғы салмағы" деген бағандарда сұйытылған газдары бар ыдыстарға арналған мәліметтер көрсетіледі, ол орталарды толтыру дәрежесін өлшеумен немесе басқа да бақылаудың сенімді тәсілдерімен белгіленеді.

12) "Ыдыстың қызмет көрсетуінің есептік мерзімі" деген бағанда ыдысты жобалаушы-ұйымның мәліметтеріне сәйкес ыдыстың қызмет көрсетуінің есептік (тағайындалған) мерзімі көрсетіледі.

3. Ыдыстың негізгі бөліктері туралы мәліметтер.

1) "Ыдыс бөліктерінің атауы" бағаны құрастырма сызба бойынша толтырылады.

2) "Саны" деген бағанда бір типтік ыдыс бөліктерінің жалпы саны көрсетіледі.

3) "Өлшемдері" деген бағанда дайындалғаннан кейінгі ыдыс бөліктерінің нақты өлшемдері (диаметрі, қабырға қалыңдығы, ұзындығы немесе биіктігі) көрсетіледі.

4) "Негізгі металл" деген бағанда болаттың маркасы және металдың химиялық құрамына арналған НТҚ көрсетіледі.

5) "Дәнекерлеу (пісіру) туралы деректер" деген бағанда қосылыстарды орындау тәсілі (дәнекерлеу), дәнекерлеу түрі (автоматты, қолмен), қосымша материалдар маркасы көрсетіледі.

4. Штуцерлер, фланцтер, қақпақтар және бекіту бұйымдары туралы деректер.

1) "Атауы" деген бағанда штуцердің белгіленуі көрсетіледі және осы торапқа кіретін барлық тетіктер (келтеқұбыр, фланц, қақпақ, бекітпе сақина, төсем, бекітпе) санамаланады, фланц пен ыдыс кақпағының белгіленуі көрсетіледі.

2) "Саны" деген бағанда бір типті тетіктердің жалпы саны көрсетіледі.

3) "Өлшемдері" деген бағанда:

келте құбырлар үшін - сыртқы диаметрі мен қабырға қалыңдығы;

фланц үшін — ерекшелік бойынша нөмірі немесе стандарт бойынша белгіленуі және стандарт нөмірі;

қақпақ үшін - ерекшелік бойынша нөмірі немесе стандарт бойынша белгіленуі және стандарт нөмірі немесе сыртқы диаметрі мен қалыңдығы;

бекітпе сақина үшін — сыртқы диаметрі мен қалыңдығы немесе ерекшелік бойынша нөмірі;

төсем үшін - сыртқы диаметрі мен қалыңдығы немесе ерекшелік бойынша нөмірі немесе стандарт нөмірі;

бекітпе үшін — бұранданың нақты диаметрі көрсетіледі.

4) "Материал" деген бағанда, химиялық құрамына арналған НТҚ болат маркасы және техникалық талаптар көрсетіледі.

5. Сақтандыру құрылғылары, негізгі арматура, бақылау-өлшеу аспаптары, қауіпсіздік аспаптары туралы деректер:

1) Бөлім ыдысты дайындаушымен сақтандыру құрылғыларын, арматура мен аспаптарды ыдыспен бірге жеткізу жағдайында толтырылады, олай болмаған жағдайда дайындаушы "Жеткізу көлеміне кірмейді" деген жазу жазылады.

2) "Атауы" деген бағанда:

сақтандыру клапаны үшін - паспорт бойынша атауы немесе шартты белгісі;

мембраналы сақтандыру құрылғылары үшін - паспорт бойынша атауы немесе түрі;

тиек және тиекті-реттеуші арматура, қысым, температура өлшеуге арналған аспаптар, сұйықтық деңгейінің көрсеткіштері және сол сияқтылар үшін - НТҚ бойынша атауы немесе шартты белгісі көрсетіледі.

Дыбыстық, жарықтық немесе басқа да сигнал беруші және бұғаттауларды орнату кезінде олардың толық сипаттамасы көрсетіледі.

3) "Саны" деген бағанда құрылғылардың, арматуралардың, бір типті құралдардың жалпы саны көрсетіледі.

4) "Орнату орны" деген бағанда құрастырма бірлігінің атауы көрсетіледі, онда құрылғы, арматура немесе құралдар орнатылады.

5) Мембраналық сақтандыру құрылғыларына арналған "Шартты өту" деген бағанда мембрананың шартты диаметрі көрсетіледі.

6) Мембраналық сақтандыру құрылғыларына арналған "Шартты қысым" деген бағанда жұмыс істеудің ең жоғарғы және ең төменгі қысымы көрсетіледі.

7) "Корпус материалдары" деген бағанда болат маркасы мен химиялық құрамына арналған стандарт нөмірі және техникалық талаптар көрсетіледі.

6. Ыдысты дайындау кезінде қолданылатын негізгі материалдар туралы деректер.

1) "Элементтің атауы" деген бағанда қысыммен жұмыс істейтін элементтердің аттары (тоғын, түбі, қақпақ, құбырлық тор, қаптама, штуцер, фланц) көрсетіледі.

2) "Материал" деген бағанда материал маркасы, химиялық құрамына арналған НТҚ және техникалық талаптар, материалға берілген сертификаттың балқытпа (партия) нөмірі, металл өнімі, дайындаушының сертификат немесе хаттама нөмірі мен берген күні немесе сертификат болмаған жағдайда ыдысты дайындаушының зауыттық сынауларының хаттама нөмірі мен күні көрсетіледі.

3) Басқа бағандарда металл өнімді дайындаушының сертификат деректері, ал сертификат болмаса ыдысты дайындаушының зауыттық сынауларының хаттама деректері көрсетіледі.

7. Ыдыс корпусын өлшеу картасы.

1) "Элементтің атауы" деген бағанда нормативтік техникалық құжаттама талаптарына сәйкес тиісті өлшеулерді жүргізетін ыдыс элементтері көрсетіледі.

2) "Нобай нөмірі" деген бағанда ыдысты дайындаушымен паспорттың осы бөліміне қоса берілетін нобайдың тиісті нөмірі көрсетіледі. Нобай 1-суреттегі мысал бойынша орындалады.

3) "Қима нөмірі" қоса берілетін нобайға сәйкес элемент қимасының белгіленуі көрсетіледі.

1-сурет

4) "Диаметр" деген бағанда:

жалпы түрдегі сызбаға немесе жинақты сызбаға сәйкес нақты ішкі немесе сыртқы диаметрі;

нормативтік техникалық құжаттама талаптарына сәйкес диаметрдің рұқсат етілетін ауытқуы;

үш қимада өлшенген (шет жақтарынан, шет жағынан 100 мм аспайтын қашықтықта және элемент ортасына) диаметрдің нақты ауытқуы көрсетіледі.

5) "Сопақтық" және "Тік сызықтықтан ауытқу" деген бағандарда:

"Қысыммен жұмыс істейтін жабдық қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті немесе нормативтік техникалық құжаттаманың регламенттелген талаптармен салыстырмалы сопақтық және тік сызықтық ауытқудың рұқсат берілетін шамалары;

салыстырмалы сопақтықтың нақты үлкендігі мен тік сызықтықтан ауытқу;

берілген параметрлер өлшемі жүргізілетін, конструкциясына, габаритіне, ыдысты сырттай қарау нәтижелеріне байланысты дайындаушының бақылау қызметімен орнатылатын қималар саны көрсетіледі.

6) "Тігістік дәнекерлеу қосылыстарының ығысуы" деген бағанда бойлық және сақиналық тігістер үшін:

"Қысыммен жұмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті немесе нормативтік техникалық құжаттаманың регламенттелген талаптармен рұқсат етілетін шамалары;

өлшеудің нақты нәтижелері көрсетіледі.

8. Дәнекерлеу қосылыстарын сынау және зерттеу нәтижелері:

1) "Элементтің атауы және сызба нөмірі" деген бағанда бақылау дәнекерлеу қосылыстары жасалатын бір түрлі дәнекерлеу нөмірлері (белгіленулері) бар тетік аттары немесе құрастырма бірліктері көрсетіледі.

Дәнекерлеу тігістерінің нөмірі (белгіленуі) көрсетілген тетіктер немесе құрастырма бірліктерінің атауы ыдыс жобасының құрамына немесе дәнекерлеу тігістерінің типі, олардың саны және орналасуы көрсетілген паспорттың осы бөліміне ыдысты дайындаушымен қоса берілетін нобай құрамына кіретін дәнекерлеу тігістерін бақылау схемасына сәйкес келеді.

Нобай 2-суреттегі мысал бойынша орындалады.

2-сурет. 1-ортаңғы ернеуше, № _____ бақылау тілімшесі

2) "Сынауды жүргізу туралы құжат" деген бағанда сынауды жүргізу туралы құжаттың аты, нөмірі және күні көрсетіледі.

3) Дәнекерлеу қосылыстарына арналған "Механикалық сынаулар" деген бағанда:

20^о С температурадағы дәнекерлеу қосылысының уақытша кедергісі (беріктік шегі);

соққылық тұтқырлықтың шамасы, сынау температурасы және үлгі түрі;

20^о С температурадағы иілуге сынау кезіндегі түзету диаметрі және иілу бұрышы.

Металл тігістері және термикалық ықпал ету аймағы үшін "Механикалық сынақтар" бағаны нормативтік техникалық құжаттамада айтылған жағдайда толтырылады.

Металл тігістеріне арналған "Механикалық сынақ" деген бағанда:

20^о С температурадағы уақытша кедергі;

үзіліс кезінде салыстырмалы ұзарту;

қаттылық көрсетіледі.

Дәнекерлеудің температуралық-деформация ықпал етуімен байқалатын термикалық ықпал ету (тігіс айналасындағы аймақ) аймағына арналған "Механикалық сынаулар" деген бағанда Бринелль бойынша соққы тұтқырлығының шамасы, сынау температурасы, үлгі түрі және қаттылық көрсетіледі.

"Бағалау" деген бағанда механикалық сынау нәтижелерін бағалау және НТҚ сілтеме көрсетіледі.

4) "Металлграфикалық зерттеу" деген бағанда:

макро немесе микрозерттеу жүргізу туралы құжаттың нөмірі және күні;

металлграфикалық зерттеу нәтижелерін бағалау және жобалық құжаттамаға сілтеме көрсетіледі.

5) "Дәнекерлеуші таңбасы" деген бағанда элементтің дәнекерлеу тігістерін орындайтын дәнекерлеушінің белгісі және бақылау қосылысының тігістері көрсетіледі.

Егер элементтің қосылыс тігістерін бірнеше дәнекерлеуші орындаған болса, онда барлық дәнекерлеушінің таңбалары көрсетіледі.

9. Дәнекерлеу қосылыстарының бұзылмайтын бақылауы туралы деректер.

1) "Дәнекерлеу тігістерінің белгіленуі" деген бағанда паспорттың осы бөліміне дайындаушымен қоса берілетін жоба немесе нобай құрамына кіретін дәнекерлеу тігістерін бақылау схемасына сәйкес дәнекерлеу тігісінің нөмірі не белгіленуі көрсетіледі. Нобай 3-суреттің мысалы бойынша орындалады. Осы бағанда дәнекерлеу торабының (мысалы, "корпус", "қаптама", "ілестірме камера" және тағы сол сияқтылар) және қосылысының (мысалы, "тігіс: тоғын + тоғын"; "көлденең тігіс"; "фланц + түбі") атауларын көрсетуге рұқсат беріледі.

3-сурет

Ескертпе: Бақылаудан өтетін дәнекерлеу тігістерінің барлық жері, оның ішінде тігістердің қиылысу орны схемада белгіленеді.

2) "Бақылау жүргізу туралы құжаттың нөмірі мен күні" деген бағанда бұзылмайтын бақылауды жүргізу туралы құжаттың (хаттаманың, есептің немесе актінің) нөмірі мен күні көрсетіледі.

3) "Бақылау әдісі" деген бағанда бұзылмайтын бақылаудың

(радиографиялық, ультрадыбыстық) қолданылған әдісі көрсетіледі.

4) "Бақылау көлемі" деген бағанда жүргізілген бақылаудың көлемі көрсетіледі.

5) "Ақауларды сипаттау" деген бағанда айқындалған ақаулар (ақаулар сипаттамасы, саны және шамасы) көрсетіледі немесе "Ақаусыз" деген жазу жазылады.

6) "Бағалау" деген бағанда бақылау нәтижелерін бағалау және жобалық құжаттамаға сілтеме көрсетіледі.

10. Басқа сынаулар мен зерттеулер туралы деректер.

Бөлімде осы паспорттың алдыңғы бөлімдерінде қарастырылмаған сынаулар мен зерттеулер (кристалларалық жемірілуге қарсы төзімділікке сынау, стилокөшіру) көрсетіледі.

11. Термоөңдеу туралы деректер.

1) "Элементтің атауы" деген бағанда термоөңдеуден өткен құрастырма бірліктері, тетіктер немесе элементтердің атаулары көрсетіледі.

2) "Құжаттың нөмірі және берілген күні" деген бағанда термоөңдеу жүргізу туралы құжаттың (хаттаманың, актінің) нөмірі және күні көрсетіледі.

3) Бөлім осы бөлімнің барлық мәліметтерін қамтитын термоөңдеу диаграммасын ауыстырады.

12. Гидравликалық (пневматикалық) сынау туралы деректер.

1) Бөлім ыдысты дайындаушымен егер сынау дайындаушы-кәсіпорынмен немесе сынауды құрастыру орнында (орнату) жүргізген ұйыммен жүргізілсе толтырылады.

2) "Ыдыстың сыналатын бөлігі" деген бағанда сынаудан өтетін (корпус, қаптама, құбырлық кеңістік және оларға ұқсас) жұмыс кеңістігі көрсетіледі.

3) "Сынау ортасы" деген бағанда "Су" немесе егер басқа сұйық қолданатын болса оның атауы көрсетіледі.

4) Сынақ кезінде ыдыстың орналасуына қарай (көлбеу немесе тік) тиісті бағанда "Иә" деп көрсетіледі.

13. Қорытынды.

1) Бірінші азат жолда ыдыс дайындалған НТҚ атауы көрсетіледі.

2) Техникалық жетекшінің қолы мөрмен расталады.

Ескертпе:

1. 14-20 бөлімдерді ыдыс иесі толтырады.

2. Ыдысты дайындаушы паспортта 18-бөлім үшін екі, ал 19-бөлім үшін оннан кем болмайтын бет қарастырады.

Техникалық регламентке 3-қосымша

Бояу және баллондарға жазба түсіру

Газдың атауы	Баллондарды бояу	Жазбаның мәтіні	Жазбаның түсі	Жолақтың түсі
Азот	Қара	Азот	Сары	Қоңыр
Аммиак	Сары	Аммиак	Қара	"
Шикі аргон	Қара	Шикі аргон	Ақ	Ақ
Техникалық аргон	"	Техникалық аргон	Көк	Көк
Таза аргон	Сұр	Таза аргон	Жасыл	Жасыл
Ацетилен	Ақ	Ацетилен	Қызыл	"
Бутилен	Қызыл	Бутилен	Сары	Қара
Мұнай-газ	Сұр	Мұнай-газ	Қызыл	"
Бутан	Қызыл	Бутан	Ақ	"
Сутек	Қоңыр жасыл	Сутегі	Қызыл	"
Ауа	Қара	Қысылған ауа	Ақ	"
Гелий	Қоңыр	Гелий	"	"
Азот қышқылы	Сұр	Азот қышқылы	Қара	"
Оттегі	Көгілдір	Оттегі	"	"
Медициналық оттегі	"	Медициналық оттегі	"	"
Күкірт сутегі	Ақ	Күкірт сутегі	Қызыл	Қызыл
Күкіртті ангидрид	Қара	Күкіртті ангидрид	Ақ	Сары
Көмірқышқылы	"	Көмірқышқылы	Сары	"
Фосген	Қорғаныш	"	"	Қызыл
Фреон-11	Алюминий	Фреон-11	Қара	Көк
Фреон-12	"	Фреон-12	"	"
Фреон-13	"	Фреон-13	"	2
Фреон-22	"	Фреон-22	"	2
Хлор	Қорғаныш	"	"	Жасыл
Циклопропан	Қызғылт сары	Циклопропан	Қара	"
Этилен	Күлгін	Этилен	Қызыл	"
Барлық басқа жанғыш газдар	Қызыл	Газдың атауы	Ақ	"
Барлық басқа жанбайтын газдар	Қара	Сондай	Сары	"