Об утверждении Правил радиотехнического обеспечения полетов и авиационной радиосвязи в гражданской авиации

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2010 года № 1525. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 сентября 2015 года № 774

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 11.09.2015 № 774 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ!
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ и.о Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 марта 2015 года № 345.

В соответствии с подпунктом 7) статьи 13 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила радиотехнического обеспечения полетов и авиационной радиосвязи в гражданской авиации.
2. Признать утратившими силу:
1) постановление Правительства Республики Казахстан от 10 сентября 2007 года № 785 "Об утверждении Правил радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи";
2) постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2008 года № 614 "О внесении дополнений и изменения в постановление Правительства Республики Казахстан от 10 сентября 2007 года № 785".
3. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 31 декабря 2010 года № 1525

Правила
радиотехнического обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи в гражданской авиации

Глава 1. Общие положения

1. Правила радиотехнического обеспечения полетов и авиационной радиосвязи в гражданской авиации (далее - Правила) определяют порядок радиотехнического обеспечения полетов и авиационной радиосвязи (далее - РТОП и связи), обслуживания воздушного движения (далее - ОВД) в целях обеспечения безопасности и регулярности полетов, взлета и посадки воздушных судов (далее - ВС), основные принципы технической эксплуатации и ремонта, направленные на обеспечение надежности функционирования объектов РТОП и связи.
2. Положения настоящих Правил реализуются и обеспечиваются руководящим и инженерно-техническим персоналом служб эксплуатации радиотехнического оборудования и связи (далее - ЭРТОС) в организациях гражданской авиации (далее - организация ГА), использующими в своей деятельности средства РТОП и связи, обеспечивающие безопасность полетов ВС и производственную деятельность организаций ГА.
3. Обеспечение функций по радиотехническому обеспечению полетов ВС, авиационной электросвязи и производственной деятельности в организациях ГА осуществляют службы ЭРТОС, другие подразделения, деятельность которых регламентируется настоящими Правилами.
4. Безопасность и регулярность полетов ВС зависит от оснащенности аэропортов, воздушных трасс, местных воздушных линий (далее - МВЛ), опорных служб (пунктов) наземными средствами РТОП и связи, технического уровня, степени автоматизации и надежности функционирования этих средств и уровня подготовки специалистов, эксплуатирующих и использующих наземные средства РТОП и связи.
5. В настоящих Правилах используются следующие определения:
1) станция AFTN - станция, являющаяся частью AFTN и действующая с разрешения или под контролем государства;
2) организация ГА - юридическое лицо, осуществляющее деятельность в сфере гражданской авиации;
3) абонент (пользователь сети) ЭРТОП и связи - организация, служба или должностное лицо, имеющие присвоенный индекс и использующие в своей деятельности сети электросвязи;
4) авиационная воздушная электросвязь - электросвязь между бортовыми и авиационными фиксированными станциями или между бортовыми станциями;
5) авиационная фиксированная станция - станция авиационной наземной электросвязи;
6) авиационная радиосвязь - авиационная воздушная электросвязь и радиосвязь между определенными фиксированными пунктами, предназначенная главным образом для обеспечения безопасности аэронавигации, а также регулярности и эффективности воздушных сообщений;
7) авиационная электросвязь - электросвязь, предназначенная для любых авиационных целей;
8) станция авиационной электросвязи - станция авиационной наземной и воздушной электросвязи;
9) канал авиационной электросвязи (канал передачи) - совокупность технических устройств и среды распространения электрических сигналов и радиосигналов, обеспечивающая передачу информации от отправителя к получателю;
10) орган авиационной электросвязи - орган, ответственный за эксплуатацию одной или нескольких станций авиационной электросвязи;
11) сеть авиационной фиксированной электросвязи (далее - AFTN) - всемирная система авиационных фиксированных цепей электросвязи, являющаяся частью авиационной наземной электрической связи и предусматривающая обмен сообщениям и/или цифровыми данными между авиационными фиксированными станциями с аналогичными или совместимыми связными характеристиками;
12) текущий ремонт - ремонт, выполняемый для обеспечения или восстановления работоспособности изделия и состоящий в замене и (или) восстановлении отдельных частей;
13) обменный фонд - постоянный и систематически возобновляемый запас изделий, узлов, блоков и устройств, заблаговременно обслуженных, отремонтированных, проверенных, которые устанавливаются на объекты (изделия) при техническом обслуживании или ремонте изделий, узлов, блоков и устройств, подлежащих проверке и ремонту;
14) определяющий параметр (признак) - параметр (признак) объекта (изделия, канала электросвязи), используемый при контроле для определения вида технического состояния объекта контроля;
15) бедствие - состояние, при котором имеется серьезная и/или непосредственная опасность и требуется немедленная помощь;
16) аэронавигационная информация - информация, полученная в результате сбора, анализа и обработки данных для целей обеспечения полетов воздушных судов, обслуживания воздушного движения и управления воздушным движением;
17) цепь связи - система связи, включающая все прямые каналы между двумя станциями;
18) нарушение связи - отсутствие связи в период времени, имеющем значение для эксплуатации;
19) другие ведомства - учреждения, не осуществляющие в пределах своей компетенции организацию воздушного движения и радиотехническое обеспечение полетов и электросвязи в гражданской авиации;
20) назначенный ресурс - суммарная наработка изделия, при достижении которой применение по назначению должно быть прекращено;
21) постепенный отказ - отказ, характеризующийся постепенным изменением значений одного или нескольких заданных параметров изделия;
22) бортовая станция - подвижная станция авиационной воздушной электросвязи, установленная на борту воздушного судна;
23) повреждение - событие, заключающееся в нарушении исправного состояния изделия при сохранении работоспособного состояния;
24) изделие - единица серийно выпускаемой продукции, предназначенная для выполнения определенной функции;
25) структурная схема изделия - схема, определяющая основные функциональные части изделия, их назначение и взаимосвязь;
26) отказ изделия - событие, заключающееся в нарушении работоспособности изделия;
27) наработка - продолжительность или объем работы изделия, измеряемая в часах налета, числом посадок, числом циклов, срабатываний, то есть расходом ресурса;
28) кратность резерва - отношение числа резервных элементов объекта к числу резервируемых ими основных элементов объекта, выраженное несокращенной дробью;
29) общее резервирование - резервирование, при котором резервируемым элементом является объект в целом;
30) неисправное состояние (неисправность) - состояние изделия, при котором оно не соответствует хотя бы одному из требований нормативно-технической и (или) конструкторской документации;
31) оперативное техническое обслуживание - периодическое техническое обслуживание, предусматривающее быстрое выполнение несложных технологических операций, установленных инструкцией (регламентом) технического обслуживания, по контролю и поддержанию работоспособности объекта (изделия, канала авиационной электросвязи);
32) средство индивидуальной защиты - средство, предназначенное для защиты одного работающего;
33) ненагруженный резерв - резерв, который содержит один или несколько резервных элементов, находящихся в ненагруженном режиме до начала выполнения ими функций основного элемента;
34) наземное радиоизлучающее средство - наземное радиотехническое средство, предназначенное для передачи радиочастот и состоящее из одного или нескольких передающих устройств либо их комбинаций, включая вспомогательное оборудование.
35) авиационная наземная электросвязь - электросвязь между определенными фиксированными пунктами, предназначенная главным образом для обеспечения безопасности аэронавигации, а также регулярности, эффективности и экономичности воздушных сообщений;
36) плановый ремонт - ремонт, осуществляемый в соответствии с требованиями нормативно-технической документации;
37) исправное состояние (исправность) - состояние изделия, при котором оно соответствует всем требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской документации;
38) ремонтопригодность - свойство изделия, заключающееся в приспособленности к предупреждению и обнаружению причин возникновения отказов, повреждений, к поддержанию и восстановлению работоспособного состояния путем проведения технического обслуживания и ремонтов;
39) обезличенный метод ремонта - метод ремонта, при котором не сохраняется принадлежность восстановленных составных частей к определенному экземпляру изделия;
40) работоспособное состояние (работоспособность) - состояние изделия, при котором значения всех параметров, характеризующих способность выполнять заданные функции, соответствуют требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской документации;
41) неработоспособное состояние (неработоспособность) - состояние изделия, при котором значение хотя бы одного параметра, характеризующего способность выполнять заданные функции, не соответствует требованиям нормативно-технической и (или) конструкторской документации;
42) индекс - назначенный номер абоненту телефонной станции, индекс станции сети авиационной фиксированной электросвязи, позывной в радиосети;
43) опасный производственный фактор - производственный фактор, воздействие которого на работающего в определенных условиях приводит к травме или другому внезапному резкому ухудшению здоровья;
44) техническое обслуживание с периодическим контролем - техническое обслуживание, при котором контроль технического состояния выполняется с установленными в нормативно-технической документации (регламенте) периодичностью и объемом, а объем остальных операций определяется техническим состоянием изделия в момент начала технического обслуживания;
45) внезапный отказ - отказ, характеризующийся скачкообразным изменением значений одного или нескольких заданных параметров изделия;
46) щит гарантированного электропитания - распределительное устройство, на котором после отказа одного источника питания электроэнергией напряжение восстанавливается от другого источника через гарантированное время;
47) подвижная наземная станция - станция авиационной электросвязи, не являющаяся бортовой станцией, которая предназначена для использования во время движения или остановки в пунктах, не предусмотренных заранее;
48) схема подключения - схема, показывающая внешние подключения изделия;
49) отказ конструкционный - отказ, возникший в результате несовершенства или нарушения установленных правил и (или) норм конструирования;
50) срок службы - календарная продолжительность эксплуатации изделия от ее начала или возобновления после ремонта до наступления предельного состояния;
51) назначенный срок службы - календарная продолжительность эксплуатации изделия, при достижении которой применение по назначению должно быть прекращено;
52) устройство - совокупность элементов, представляющая единую конструкцию (блок, плата, шкаф, механизм);
53) основной элемент - элемент структуры объекта, необходимый для выполнения объектом требуемых функций при отсутствии отказов его элементов;
54) НОТАМ - уведомления, рассылаемые средствами электросвязи и содержащие информацию о введении в действие, состоянии или изменении любого аэронавигационного оборудования, обслуживания и правил, или информацию об опасности, своевременное предупреждение о которых имеет важное значение для персонала, связанного с выполнением полетов;
55) отказ объекта (нарушение связи) - событие, заключающееся в нарушении работоспособности объекта (канала электросвязи), приведшее к тому, что объект (канал электросвязи) не может быть использован для обеспечения выполнения определенной (ых) функции (ий) в течение времени более допустимого;
56) вид технического состояния объекта (изделия) - техническое состояние, характеризуемое соответствием или несоответствием качества объекта (изделия) техническим требованиям, установленным технической документацией на этот объект (изделие). Различают виды технического состояния: исправность и неисправность, работоспособность и неработоспособность;
57) оперативный контроль работоспособности объекта (изделия, канала авиационной электросвязи) - контроль, предусматривающий выполнение технологически несложных проверок работоспособности объекта (изделия, канала электросвязи) в процессе его функционирования;
58) допустимое время переключения (перехода) на резерв - время, определенное эксплуатационной документацией на изделие, за которое происходит переключение средств РТОП и связи на резервный комплект или полукомплект оборудования, с учетом полного включения в работу средств РТОП и связи;
59) облегченный резерв - резерв, который содержит один или несколько резервных элементов, находящихся в менее нагруженном режиме, чем основной элемент;
60) резервирование замещением - динамическое резервирование, при котором функции основного элемента передаются резервному только после отказа основного элемента;
61) централизованное электроснабжение - электроснабжение потребителей от энергетической системы;
62) средство измерений - техническое средство, предназначенное для измерений и имеющее нормированные метрологические характеристики;
63) поверка средств измерений - совокупность операций, выполняемых государственной метрологической службой или другими аккредитованными юридическими лицами в целях определения и подтверждения соответствия средства измерений установленным техническим и метрологическим требованиям;
64) средство защиты на производстве - средство, применение которого предотвращает или уменьшает воздействие на одного или более работающих опасных и (или) вредных производственных факторов;
65) безопасность производственного оборудования - свойство производственного оборудования сохранять соответствие требованиям безопасности при выполнении заданных функций;
66) производственная санитария - система организационных мероприятий и технических средств, предотвращающих или уменьшающих воздействие на работающих вредных производственных факторов;
67) отказ производственный - отказ, возникший в результате несовершенства или нарушения установленного процесса изготовления или ремонта изделия, выполнявшегося на ремонтном заводе;
68) отказ эксплуатационный - отказ, возникший в результате нарушения установленных правил и (или) условий эксплуатации изделия;
69) эксплуатационная документация - документация, регламентирующая техническую эксплуатацию изделия и содержащая эксплуатационные ограничения, процедуры и рекомендации;
70) упреждающий допуск параметра - диапазон изменения значений параметра, в котором в соответствии с эксплуатационной или ремонтной документацией нарушается исправность изделия при сохранении его работоспособности;
71) предельно допустимое значение параметра - наибольшее или наименьшее значение параметра, которое должно иметь работоспособное изделие;
72) допуск (верхний, нижний) параметра (далее - эксплуатационный допуск) - разность между верхним (нижним) предельно допустимым и номинальным значениями параметра;
73) радиотелефонная сеть РТОП и связи - группа радиотелефонных авиационных станций, которые работают на частотах одного семейства и прослушивают эти частоты, а также оказывают друг другу определенную помощь для обеспечения максимальной надежности двусторонней связи и трафика "воздух - земля";
74) регламентная работа (операция) - работа (операция), предусмотренная регламентом технического обслуживания;
75) резервирование - применение дополнительных средств и (или) возможностей в целях сохранения работоспособного состояния объекта при отказе одного или нескольких его элементов;
76) резервный элемент - элемент объекта, предназначенный для выполнения функций основного элемента в случае отказа последнего;
77) сменный персонал службы ЭРТОС - оперативный инженерно-технический персонал службы эксплуатации радиотехнического оборудования и связи, работающий по сменному графику, организующий работу дежурных смен объектов службы ЭРТОС, осуществляющий оперативный контроль и управление автоматизированными и неавтоматизированными объектами РТОП и связи, а также обеспечивающий взаимодействие службы ЭРТОС со смежными службами;
78) надежность - свойство изделия, которое зависит от времени, в течение которого оно способно выполнять требуемые функции в заданных режимах и условиях использования, технического обслуживания, ремонтов, хранения и транспортирования;
79) показатель надежности - количественная характеристика одного или нескольких свойств, составляющих надежность изделия;
80) элемент схемы - составная часть схемы, которая выполняет определенную функцию в изделии и не может быть разделена на части, имеющие самостоятельное функциональное назначение (резистор, трансформатор, насос, муфта);
81) техническое состояние - совокупность подверженных изменению в процессе эксплуатации свойств изделия, характеризуемая в определенный момент времени определяющими параметрами (признаками), установленными технической документацией на это изделие;
82) контроль технического состояния - определение технического состояния;
83) ремонт по техническому состоянию - ремонт, при котором контроль технического состояния выполняется с периодичностью, установленной в нормативно-технической документации, а объем и момент начала ремонта определяются техническим состоянием изделия;
84) регламент технического обслуживания - документ, устанавливающий периодичность и объем технического обслуживания радиотехнического изделия;
85) техническое обслуживание (ТО) - комплекс операций (или операция) по поддержанию работоспособности или исправности изделия при использовании по назначению, хранении и транспортировке. Под видом технического обслуживания (ремонта) понимают техническое обслуживание (ремонт), выделяемое по одному из признаков: этапу существования, периодичности, объему работ, условиям эксплуатации, регламентации;
86) периодичность технического обслуживания (ремонта) - интервал времени или наработки между данным видом технического обслуживания (ремонта) и последующим таким же видом или другим большей сложности;
87) технологическая карта технического обслуживания - документ, содержащий порядок выполнения регламентных операций, технические требования, применяемые средства и необходимые трудовые затраты;
88) технический ресурс (ресурс) - наработка изделия от начала его эксплуатации или ее возобновления после ремонта определенного вида до перехода в предельное состояние;
89) безотказность - свойство изделия непрерывно сохранять работоспособность в течение некоторого времени или некоторой наработки;
90) трансформаторная подстанция - электрическая подстанция, предназначенная для преобразования электроэнергии одного напряжения в энергию другого напряжения с помощью трансформаторов;
91) принципиальная электрическая схема - схема, определяющая полный состав элементов и связей между ними и дающая детальное представление о принципах работы изделия (установки);
92) уполномоченный орган в сфере гражданской авиации - центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области использования воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности гражданской и экспериментальной авиации;
93) техническое обслуживание с непрерывным контролем - техническое обслуживание, предусмотренное в нормативно-технической документации и выполняемое по результатам непрерывного контроля технического состояния;
94) постоянное резервирование - резервирование без перестройки структуры объекта при возникновении отказа его элемента;
95) ресурс работоспособности ЭРТОП и связи - свойство изделия сохранять работоспособность до наступления предельного состояния при установленной системе технического обслуживания и ремонта;
96) объект РТОП и связи - совокупность средств радиотехнического обеспечения полетов и авиационной электросвязи, вспомогательного и технологического оборудования (средства автономного электропитания, линии связи, управления), размещенных на местности в стационарном или мобильном вариантах, обслуживаемых инженерно-техническим персоналом и предназначенных для обеспечения определенной функции в единой системе обслуживания воздушного движения, а также производственной деятельности организации;
97) система электроснабжения объекта РТОП и связи - система, объединенная общим процессом генерирования и (или) преобразования, передачи и распределения электроэнергии и состоящая из источников и (или) преобразователей электроэнергии, электрических сетей, распределительных устройств, устройств управления, контроля и защиты, которые обеспечивают поддержание ее параметров в заданных пределах;
98) радиотехническое обеспечение полетов (РТОП) - представляет собой комплекс наземных радиотехнических средств обеспечения полетов, электросвязи и организационно-технических мероприятий, проводимых службой ЭРТОС и другими службами организаций ГА в целях обеспечения безопасности и регулярности полетов ВС;
99) средство РТОП и связи - техническое средство (изделие), изготовляемое и поставляемое в соответствии с условиями производителя и предназначенное для выполнения определенной функции по радиотехническому обеспечению полетов и (или) авиационной электросвязи в единой системе обслуживания воздушного движения и (или) обеспечения производственной деятельности организации гражданской авиации;
100) функциональная схема - схема, разъясняющая определенные процессы, протекающие в отдельных функциональных цепях изделия (установки) или в изделии в целом;
101) функциональная цепь - линия, канал, тракт определенного назначения (канал звука, видеоканал, тракт сверхвысоких частот);
102) сообщение - информация, проходящая по сети и имеющая формат, определяемый данной сетью;
103) нагруженный резерв - резерв, который содержит один или несколько резервных элементов, находящихся в режиме основного элемента;
104) предельное состояние - состояние изделия, при котором его дальнейшее применение по назначению недопустимо или нецелесообразно, либо восстановление его исправного или работоспособного состояния невозможно или нецелесообразно;
105) средняя наработка на отказ - отношение наработки изделия к числу его отказов в течение этой наработки;
106) электрическая связь (электросвязь) -- передача или прием знаков, сигналов, голосовой информации, письменного текста, изображений, звуков по проводной, радио-, оптической и другим электромагнитным системам;
107) линия электропередачи - электрическая линия, выходящая за пределы электростанции или подстанции, и предназначенная для передачи электроэнергии на расстояние;
108) источник питания электроэнергией - электроустановка, от которой осуществляется питание электроэнергией потребителя или группы потребителей;
109) независимый источник питания электрической энергией - источник питания электроэнергией, на котором сохраняется напряжение при исчезновении его на другом, или других источниках питания;
110) приемник электрической энергии (электроприемник) - устройство, в котором происходит преобразование электроэнергии в другой вид энергии;
111) резервный источник питания электроэнергией - источник питания электроэнергией, включаемый при отключении основного источника;
112) электрическое распределительное устройство (распределительное устройство) - электроустановка, предназначенная для приема и распределения электроэнергии на одном напряжении и содержащая коммутационные аппараты, вспомогательные устройства и соединяющие их элементы;
113) децентрализованное электроснабжение (электроснабжение от автономных источников питания электроэнергией) - система электроснабжения, не имеющая электрических связей с энергетической системой или имеющая связи, параллельная или одновременная работа по которым не предусматривается.

Глава 2. Организация РТОП и связи

§ 1. Структура и средства РТОП и связи

6. Структура РТОП и связи - комплекс наземных радиоизлучающих средств, других средств РТОП и связи, эксплуатируемых службой ЭРТОС и другими службами организаций гражданской авиации в целях обеспечения безопасности и регулярности полетов ВС.
Служба ЭРТОС состоит из объектов (средств) РТОП и связи, которые, совместно с организационной и технической инфраструктурой и в зависимости от объема и видов работ образовывают следующие комплексы:
1) радиолокации;
2) радионавигации;
3) радиолокации и радионавигации;
4) электросвязи;
5) средств автоматизации УВД.
7. Объединение комплексов, указанных в пункте 6 настоящих Правил, образует комплексы радиотехнического обеспечения полетов (далее - КРТОП). Для расширения зоны действия аэронавигационного обслуживания создаются удаленные позиции КРТОП.
8. Средства РТОП и связи эксплуатируются строго в соответствии с эксплуатационной и технической документацией (далее - ЭТД). Технические характеристики средств РТОП и связи соответствуют значениям параметров, приведенных в ЭТД и поддерживаются в заданных пределах в процессе эксплуатации.
9. Размещение средств РТОП и связи на объекте отвечает требованиям эксплуатационной и проектной документации.
10. Численность инженерно-технического персонала объектов РТОП и связи устанавливается с учетом конкретного средства РТОП и связи, установленных форм, методов технического обслуживания и определяется организацией ГА.
11. В качестве основных источников электроснабжения используются источники, получающие электроэнергию от централизованной системы электроснабжения. В качестве резервных используется резервная электросеть, дизель-генераторы, аккумуляторы и другие источники электроснабжения.
12. Электроснабжение объектов РТОП и связи обеспечивается в соответствии со строительными нормами и правилами (СНиП), проектной документацией.
13. Подключение потребителей электроэнергии, непосредственно не связанных с обеспечением полетов, к щитам гарантированного электропитания средств РТОП и связи, не допускается.
14. Допускается подключение метеорологического оборудования и устройств для обеспечения нормальных условий работы оборудования объектов РТОП и связи (отопление, вентиляция, кондиционирование, аварийное освещение) и дистанционного управления светотехнического оборудования при условии выделения этих нагрузок на отдельные автоматические выключатели с соответствующей токовой защитой.
15. На рабочих местах диспетчера старта, посадки и руления подключаются элементы обогрева остекления при достаточной мощности резервных дизель-генераторов.

§ 2. Контроль над работой объектов РТОП и связи

16. Средства РТОП и связи переключаются, включаются и выключаются по согласованию с руководителем полетов (диспетчером) службы ОВД с обязательной записью в журнале сменного персонала службы ЭРТОС, приведенному в приложении 1 к настоящим Правилам и на устройстве документирования. В данном журнале делается запись о качестве работы средств РТОП и связи, наличии или отсутствии замечаний в их работе.
17. Продолжительность неработоспособного состояния объекта РТОП и связи считается с момента прекращения работы до восстановления работоспособности и записывается в журнал сменного персонала службы ЭРТОС.
18. Каждый случай отказа средства РТОП и связи независимо от причин расследуется комиссией, назначенной руководителем организации ГА. Результаты расследования оформляются актом расследования отказа, приведенного в приложении 2 к настоящим Правилам.
19. Контроль работоспособности автоматизированных объектов РТОП и связи, работающих без постоянного присутствия инженерно-технического персонала, осуществляет сменный персонал службы ЭРТОС по сигналам системы дистанционного контроля и управления, отзывам диспетчерского и летного состава.
20. Автоматизированные объекты РТОП и связи дополнительно имеют:
1) систему дистанционного управления и контроля работоспособности;
2) устройства автоматического включения и дистанционного выключения резервного источника электропитания;
3) охранную и пожарную сигнализацию.
21. На объектах РТОП и связи с дежурным инженерно-техническим персоналом контроль работоспособности средств РТОП и связи в зависимости от конструкции и назначения объекта, канала электросвязи осуществляет дежурный персонал по сигналам автоматизированных средств, показаниям встроенных контрольно-измерительных приборов, контрольных индикаторов, сравнением контрольной фотографии с информацией, отображаемой на индикаторах воздушной обстановки, оценкой качества работы каналов авиационной электросвязи по результатам прослушивания, опросам абонентов ЭРТОП и связи.
22. Службой ЭРТОС с помощью технических средств проводится документирование переговоров диспетчерских служб и должностных лиц, обеспечивающих безопасность полетов, а также документирование радиолокационной информации. Порядок проведения документирования определен в приложении 3 к настоящим Правилам.
23. Руководящий состав организации гражданской авиации контролирует состояние и техническую эксплуатацию объектов РТОП и связи с периодичностью не реже:
1) руководитель службы ЭРТОС - 1 раз в полгода;
2) заместители начальника службы (главный инженер службы ЭРТОС, ведущий инженер комплексов) - 1 раз в квартал.
24. Результаты контроля отмечаются:
1) в оперативном журнале сменного персонала объекта - для объектов с дежурным персоналом;
2) в журнале технического обслуживания и ремонта - для автоматизированных объектов.

§ 3. Организация работы дежурных смен службы ЭРТОС

25. Для обеспечения надежного функционирования средств РТОП и связи по решению руководителя организации (подразделения) ГА организуется дежурство инженерно-технического персонала службы ЭРТОС по сменам.
26. Дежурный персонал объектов РТОП и связи, выполняющий общую задачу по радиотехническому обеспечению полетов ВС, представляет собой эксплуатационную группу и в оперативном отношении подчиняется непосредственно сменному персоналу службы ЭРТОС.
27. Сменный персонал службы ЭРТОС осуществляет оперативное руководство работой объектов службы по обеспечению безотказной и качественной работы наземных средств РТОП и связи, анализирует замечания летного и диспетчерского персонала по работе средств РТОП и связи и принимает неотложные меры по устранению причин их отказов и неисправностей, контролирует работу дежурных смен и объектов службы ЭРТОС, осуществляет управление автоматизированными объектами и оперативный контроль за их работоспособностью.
28. Действия дежурного инженерно-технического персонала объектов РТОП и связи в аварийных ситуациях определяются руководителем организации ГА.
29. При нарушении работоспособности средств РТОП и связи дежурный инженерно-технический персонал объектов:
1) обеспечивает включение в работу резервного оборудования, резервных источников электропитания, каналов связи за нормативное время, указанное в местной инструкции по резервированию;
2) докладывает сменному персоналу службы ЭРТОС о сложившейся обстановке и принятых мерах;
3) фиксирует в оперативном журнале время начала и окончания перерыва в работе объекта (канала связи);
4) принимает меры к выявлению и устранению причин нарушения работоспособности объекта (канала связи);
5) по окончании восстановительных работ докладывает сменному персоналу службы ЭРТОС о восстановлении работоспособности объекта.
30. В инструкции по резервированию для оперативного (дежурного) персонала объектов (станций) связи указывается:
1) способ извещения корреспондентов (абонентов) о переходе на резервные каналы (обходные каналы);
2) случаи использования каналов авиационной воздушной связи в качестве обходного канала для передачи экстренных сообщений по обеспечению безопасности и регулярности полетов ВС;
3) порядок передачи и приема срочных сообщений в аварийных ситуациях по каналам авиационной наземной и воздушной связи, включая диспетчерские каналы взаимодействия.
31. Порядок взаимодействия персонала служб ЭРТОС, служб обслуживания воздушного движения, ЭСТОП, и службы авиационной безопасности организаций гражданской авиации при отказах наземных средств РТОП и связи определяется уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
32. При повреждениях основного средства РТОП и связи, сменный персонал службы ЭРТОС принимает меры по переводу средства РТОП и связи на резервное средство, докладывает об этом руководителю полетов (диспетчеру) службы ОВД.
33. При повреждениях основных источников электропитания объектов радиотехнического обеспечения (каналов связи), сменный персонал службы ЭРТОС принимает меры по переводу на резервные источники электропитания, докладывает об этом руководителю полетов и информирует персонал энергоснабжающей организации.
34. На время работ по восстановлению линий связи дистанционного управления и электропитания автоматизированных объектов РТОП и связи устанавливается постоянное дежурство специалистов, для которых определяются способы и средства связи со сменным персоналом службы ЭРТОС.
35. Об окончании восстановительных работ сменный персонал службы ЭРТОС докладывает руководителю полетов (диспетчеру) ОВД и с его разрешения дает указание о переводе автоматизированных объектов РТОП и связи на дистанционное управление и основные источники питания электроэнергией.
36. Обо всех изменениях в работе средств РТОП и связи, которые могут привести к нарушениям безопасности и регулярности полетов ВС, сменный персонал службы ЭРТОС докладывает руководителю полетов (диспетчеру) ОВД и руководству службы ЭРТОС.
37. Сменный персонал службы ЭРТОС выполняет техническое обслуживание и ремонт наземных средств РТОП и связи службы ЭРТОС в соответствии с текущими планами работ.
38. Рабочее место сменного персонала службы ЭРТОС оборудуется средствами дистанционного управления и контроля за автоматизированными объектами РТОП и связи, телефонной и/или громкоговорящей связью с рабочими местами дежурных смен службы ОВД и телефонной и/или громкоговорящей связью со смежными службами организации гражданской авиации. Служебные переговоры автоматически записываются устройством документирования. В распоряжении сменного персонала службы ЭРТОС круглосуточно находится радиофицированный дежурный автотранспорт.
39. Сменный персонал службы ЭРТОС в своей деятельности руководствуется должностной инструкцией, утвержденной руководителем организации (подразделения) ГА, инструкцией(-ями) по резервированию средств РТОП и связи, настоящими Правилами, и другими нормативными документами.
40. Сменный персонал объектов службы ЭРТОС ведет журнал согласно приложению 4 к настоящим Правилам, в котором отражает работу средств РТОП и связи.
41. Дежурный персонал службы ЭРТОС при приеме смены проверяет:
1) наличие, состояние и работоспособность обслуживаемых основных и резервных комплектов средств РТОП и связи;
2) готовность резервных источников питания электроэнергией;
3) наличие по описям имущества, эксплуатационной документации, измерительной аппаратуры, оперативного комплекта запасных частей, инструмента, принадлежностей (далее - ЗИП);
4) наличие индивидуальных средств защиты и их исправность, безопасность производственного оборудования, наличие медицинской аптечки для оказания первой помощи пострадавшим при несчастном случае;
5) наличие и исправность средств пожаротушения, состояние пожарной безопасности объекта.
Прием и сдача дежурства оформляется в оперативном журнале сменного персонала (техника) объекта.
42. О результатах приема и сдачи дежурства и готовности объекта (оборудования) к работе дежурные по объектам докладывают сменному персоналу службы ЭРТОС.
43. Сменный персонал службы ЭРТОС на основании информации от средств контроля автоматизированных объектов, докладов дежурных по объектам, докладывает руководителю полетов службы ОВД о приеме дежурства и готовности средств РТОП и связи к работе согласно приложению 5 к настоящим Правилам.
44. Сменный персонал службы ЭРТОС присутствует на инструктаже, на разборе дежурной смены службы ОВД.

§ 4. Взаимодействие службы ЭРТОС
с другими службами и организациями гражданской авиации
в процессе эксплуатации и аварийных ситуациях

45. Для обеспечения производственной деятельности службе ЭРТОС выделяются технические здания, сооружения, производственные и складские помещения.
46. Служба ЭРТОС принимает участие в разработке исходных требований, согласовании технического задания на проектирование, в изыскательских работах, рассмотрении и согласовании проектной документации, техническом надзоре за строительно-монтажными работами, приемочных и эксплуатационных испытаниях.
47. Маркировку и содержание критических зон объектов радиомаячной системы, подъездных путей к объектам РТОП и связи аэродрома обеспечивает аэродромная служба.
48. Электроснабжение объектов РТОП и связи от централизованных источников электропитания и местных электростанций аэропорта обеспечивается энергоснабжающей организацией.
49. Граница разграничения принадлежности между энергоснабжающей организацией и службой ЭРТОС за эксплуатацию электроустановок на объектах РТОП и связи, пунктах ОВД устанавливается по наконечникам, питающих кабели электропитания, подключенным к вводным устройствам объектов, и оформляется актом разграничения согласно приложению 6 к настоящим Правилам.
50. Выполнение земляных работ на территории аэропорта в охраняемых кабельных зонах проводится по согласованию со службой ЭРТОС, представитель службы ЭРТОС присутствует во время работ. Организация (служба), выполняющая земляные работы, сообщает о начале и месте проведения работ и их окончании сменному персоналу службы ЭРТОС.

Глава 3. Обеспечение надежности функционирования
средств РТОП и связи

§ 1. Показатели надежности

51. Качество функционирования средств РТОП и связи определяется совокупностью его свойств, характеризующих способность средств выполнять определенные функции в соответствии с его назначением.
52. Надежность функционирования наземных средств РТОП и связи определяется:
1) схемно-конструктивным выполнением, качеством применяемых комплектующих элементов;
2) степенью автоматизации, резервированием, надежностью электроснабжения, линий связи и управления, организацией технической эксплуатации, качеством технического обслуживания и ремонта, профессиональной подготовкой и дисциплиной инженерно-технического персонала;
3) условиями эксплуатации, электромагнитной обстановкой, климатическими и метеорологическими факторами, ионосферными явлениями, не прохождением радиоволн;
4) условиями транспортировки и хранения.
53. Безотказность средств РТОП и связи характеризуется средней наработкой на отказ (повреждение).
54. Наработка на отказ (повреждение) определяется по формуле, приведенной в приложении 7 к настоящим Правилам.
55. Ремонтопригодность средств РТОП и связи характеризуется средним временем восстановления его работоспособности.
56. Среднее время восстановления работоспособности определяется по формуле, приведенной в приложении 7 к настоящим Правилам.
57. Время восстановления работоспособности средства РТОП и связи включает время, затраченное на поиск причины отказа (повреждения) и устранения последствий отказа (повреждения). Организационные задержки при восстановлении работоспособности средства учитываются отдельно.
58. Показатели надежности средств РТОП и связи определяются, исходя из требований к безопасности полетов, закладываются при их разработке, производстве и поддерживаются в процессе эксплуатации.
59. Ресурс работоспособности средств РТОП и связи характеризуется наработкой (ресурсом) и календарной продолжительностью эксплуатации (сроком службы) от начала эксплуатации или ее возобновления после ремонта до списания.
60. Показатели ресурса работоспособности приводятся в формуляре (паспорте) средства и могут уточняться на основе опыта эксплуатации.
61. Время включения, выключения, продолжительность работы средств РТОП и связи подлежит учету в журнале сменного персонала службы ЭРТОС, приведенному в приложении 1 к настоящим Правилам.
62. Учет наработки ведется с момента установки элемента управления электропитанием средства в положение "Включено".
63. Учет наработки ведется ежемесячно в формуляре изделия:
1) для средств, оборудованных счетчиками - по показанию счетчика;
2) для средств, имеющих нагруженный или облегченный резерв (предусмотренный предприятием-изготовителем) - по показанию счетчика средства, имеющего наибольшую наработку (основного или резервного);
3) для средств, имеющих ненагруженный резерв, предусмотренный поставщиком - по счетчикам, показания которых суммируются.
64. Для средств РТОП и связи, не оборудованных счетчиками, учет наработки ведется по данным из журнала сменного персонала службы ЭРТОС, при круглосуточной работе - по календарным данным.
65. В процессе эксплуатации показатели безотказности, ремонтопригодности средств РТОП и связи оцениваются по результатам анализа статистических данных по отказам и повреждениям, а также причин их появления.
66. Учет и анализ отказов и повреждений средств РТОП и связи производится в целях:
1) оценки надежности серийных средств РТОП и связи по результатам их эксплуатации;
2) анализа причин возникновения отказов и повреждений, разработки и реализации предложений и мероприятий, направленных на повышение надежности серийно изготавливаемых и вновь разрабатываемых средств РТОП и связи;
3) оптимизации объемов и периодичности ТО и ремонта;
4) совершенствования эксплуатационной и ремонтной документации, оптимизации состава и норм расхода ЗИП;
5) обоснования технических ресурсов (сроков службы) эксплуатируемых средств РТОП и связи.
67. Все отказы и повреждения, их причины и время восстановления работоспособности средств учитываются в формулярах и паспортах на средства РТОП и связи. Правила ведения формуляров приведены в приложении 8 к настоящим Правилам.
68. В случае поступления оборудования без формуляра (паспорта) формуляр заводится службой ЭРТОС.
69. Для анализа показателей безотказности средств РТОП и связи в течение срока службы заполняется карта-накопитель отказов и повреждений средств РТОП и связи согласно приложению 9 к настоящим Правилам.

§ 2. Резервирование средств РТОП и связи

70. Необходимый уровень безотказности средств РТОП и связи, исходя из требований безопасности полетов, достигается резервированием.
71. Средства радиолокации, радионавигации, воздушной радиосвязи диапазона очень высоких частот и высоких частот (далее - ОВЧ, ВЧ), отображения радиолокационной информации или автоматизации управления воздушным движением (далее - АС УВД), а также радиоретрансляторы каналов авиационной воздушной связи диапазона ОВЧ резервируются.
72. На каналах авиационной воздушной связи диапазона ОВЧ диспетчерских пунктов аэродромной зоны ("Старт", "Вышка", "Подход", "Круг") каждый канал ОВЧ диапазона, за исключением канала "Метео", предусматривается основной и резервный комплекты приемного и передающего устройств, либо приемопередающего устройства (трансивера) с антенно-фидерной системой (далее АФУ), для одного из комплектов средств радиосвязи предусмотрено аварийное электроснабжение продолжительностью не менее 2 часов от химических источников тока.
73. Для других каналов авиационной электросвязи, кроме указанных в пункте 72, количество резервного оборудования (радиостанции, радиопередатчики, радиоприемники, оборудование для организации автоматизированных рабочих мест AFTN определяется по формуле, приведенной в приложении 7 к настоящим Правилам.
74. Многоканальные устройства для целей документирования при круглосуточной работе организации гражданской авиации резервируются из расчета одно устройство на объект документирования информации.
75. Для находящихся в эксплуатации средств РТОП и связи допустимое время переключения (перехода) на резерв (с учетом полного включения в работу) указывается в эксплуатационной документации предприятий-изготовителей (поставщиков) этих средств. При необходимости, в случае отсутствия в эксплуатационной документации на то или иное средство РТОП и связи данных о допустимом времени переключения (перехода) на резерв, специалистами службы ЭРТОС и службы ОВД проводится хронометраж допустимого времени переключения (перехода) на резерв этих средств с оформлением совместного протокола.
76. Переключение (переход) на резерв осуществляется за минимальное время, установленное инструкциями по резервированию объектов РТОП и связи.
77. Нормативное время переключения (перехода) средств РТОП и связи на резерв (обходные каналы электросвязи), а также действия инженерно-технического персонала указываются в инструкциях по резервированию объектов РТОП и связи. Инструкция подписывается руководителем объекта, согласовывается начальником службы ОВД, утверждается начальником службы ЭРТОС и находиться на объекте. Данные нормативного времени переключения (перехода) на резерв средств РТОП и связи согласовываются, утверждаются руководителем организации (подразделения) ГА и передаются под роспись службе ОВД для использования в работе согласно приложению 10 к настоящим Правилам.
78. Данные нормативного времени переключения (перехода) средств РТОП и связи на резерв представляются в наличии на рабочем месте сменного персонала службы ЭРТОС.

Глава 4. Техническая эксплуатация средств РТОП и связи

§ 1. Организация технической эксплуатации
объектов РТОП и связи

79. Техническая эксплуатация объектов РТОП и связи представляет собой комплекс организационных и технических мероприятий, направленных на обеспечение их функционирования с установленным уровнем надежности в период срока службы (ресурса) средств РТОП и связи на них установленных.
80. Техническая эксплуатация средств РТОП и связи включает:
1) мероприятия на этапах ввода в эксплуатацию средств РТОП и авиационной электросвязи;
2) техническое обслуживание средств РТОП и связи;
3) ремонт средств РТОП и связи;
4) продление срока службы (ресурса);
5) проведение летных и наземных проверок;
6) метрологическое обеспечение технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи;
7) проведение доработок средств РТОП и связи по бюллетеням промышленности;
8) подготовку и повышение квалификации инженерно-технического персонала;
9) ведение эксплуатационных документов в соответствии с перечнем согласно приложению 11 к настоящим Правилам;
10) материально-техническое обеспечение.
81. Для метрологического обеспечения технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи применяют средства измерений, которые соответствуют условиям эксплуатации и требованиям, установленные в нормативных документах в области обеспечения единства измерений и допущенные к применению в соответствии с законодательством в области обеспечения единства измерений.
82. Руководящий состав службы ЭРТОС организовывает своевременное изучение и выполнение требований руководящих документов инженерно-техническим персоналом, контролирует учет и хранение документов.
83. Контроль над соответствием технической эксплуатации объектов РТОП и связи требованиям настоящих Правил, эксплуатационной документации и соответствия средств РТОП и связи требованиям нормам годности к эксплуатации гражданских аэродромов Республики Казахстан (далее НГЭА РК), осуществляет:
в рамках отрасли - уполномоченный орган в сфере гражданской авиации;
в рамках организации ГА - руководство организации ГА и службы ЭРТОС.
84. Структура службы ЭРТОС разрабатывается с учетом задач, определенных настоящими Правилами.

§ 2. Техническое обслуживание средств РТОП и связи

85. ТО средств РТОП и связи организуется и осуществляется в целях поддержания требуемой надежности, предупреждения отказов и поддержания эксплуатационных характеристик (параметров) средств РТОП и связи в пределах установленных норм и осуществляется инженерно-техническим персоналом службы ЭРТОС организации ГА.
86. ТО средств РТОП и связи выполняется в соответствии с регламентами технического обслуживания и инструкциями по эксплуатации, утвержденными (согласованными) организациями-производителями (поставщиками).
87. В системе ТО средств РТОП и связи объем работ по обеспечению нормального функционирования определяется техническим состоянием объекта (канала связи) или отдельного средства.
88. Техническое состояние (работоспособность, исправность) оценивается по результатам контроля значений определяющих параметров, по признакам, характеризующим качество выполнения заданной функции.
89. Работы по приведению определяющих параметров в соответствии с их номинальными значениями (требованиями) выполняются в случае отклонения значений определяющих параметров за границу упреждающего допуска.
90. Граница упреждающего допуска устанавливается на уровне 0,7 от значения верхнего (нижнего) эксплуатационного допуска определяющих параметров.
91. Сезонное техническое обслуживание проводится при подготовке средств РТОП и связи к работе в весенне-летний период (ВЛП) и осенне-зимний период (ОЗП), если данный вид ТО предусмотрен эксплуатационно-технической документацией.
92. Для средств РТОП и связи, для которых срок проведения периодического ТО согласно регламенту определен только по календарному признаку (раз в месяц, квартал, полгода, год), в случае малой наработки за указанные сроки разрешается проводить периодическое ТО в соответствии с наработкой средства РТОП и связи.
93. Оперативный контроль работоспособности средств РТОП и связи осуществляется в процессе их работы. При оперативном контроле работоспособности по выходным характеристикам (признакам), сигналам телемеханики определяются работоспособность объекта (канала связи) и возможность использования его по назначению.
94. Проверка работоспособности радиостанции аварийного радиоканала проводится на рабочих частотах каналов "подход" и районного диспетчерского центра (далее - РДЦ) не реже одного раза в неделю.
95. Виды, периодичность ТО, перечень регламентных работ, технология их выполнения, квалификация исполнителей, трудовые затраты, необходимые средства измерения, расходные материалы, инструмент, приспособления, номинальные значения определяющих параметров (признаки), их эксплуатационные и упреждающие допуски указываются в инструкции по техническому обслуживанию (регламенте технического обслуживания).
96. ТО средств радиолокации, радионавигации, посадки и авиационной электросвязи осуществляется по графику ТО средств РТОП и связи, согласованному со службой ОВД и утвержденному руководителем организации (подразделения) ГА согласно приложению 12 настоящих Правил.
97. Графики ТО других средств РТОП и связи утверждаются начальником службы ЭРТОС. График ТО каналообразующей аппаратуры согласовывается с руководящей станцией.
98. Исходными данными для планирования и составления графиков ТО являются:
1) техническое состояние, данные о предполагаемой наработке средства РТОП и связи;
2) периодичность и объем работ по ТО, установленные регламентами или инструкциями по эксплуатации;
3) план-график остановок средств радиолокации и радионавигации.
99. При планировании и выполнении ТО допускается отклонение времени начала технического обслуживания на 15 % от периодичности, установленного для ТО данного вида.
100. В целях сокращения простоя средств РТОП и связи применяется поэтапный метод ТО, при котором выполнение операций осуществляется поочередно (с разносом по времени) на основном и резервном полукомплектах средства РТОП и связи без отключения объекта в целом. Непрерывность работы АС УВД обеспечивается за счет ее реконфигурации, при этом на радиолокационной позиции допускается работа радиолокационной станции в одноканальном режиме. Для выполнения ТО поэтапным методом весь объем регламентных работ ТО данного вида разбивается на равные части. Объем каждой части должен определяться с учетом безусловного его выполнения за 1 час до окончания рабочего времени, установленного регламентом работы организации ГА.
101. При поэтапном методе ТО в целях равномерной загрузки инженерно-технического персонала рекомендуется распределять объем работ на весь период между одноименными видами ТО, а при выполнении работ по регламентам ТО с распределенной трудоемкостью - между последующими видами ТО.
102. На основе годового графика ТО составляются квартальные планы работ инженерно-технического персонала объекта согласно приложению 13 к настоящим Правилам.
103. На объектах РТОП и связи с дежурным персоналом работы равномерно распределяются на каждую смену, на автоматизированных объектах - на дни посещения объекта для выполнения оперативного ТО.
104. Повышение эффективности ТО достигается посредством использования технического обслуживания с непрерывным контролем параметров.
105. Для реализации технического обслуживания с непрерывным контролем параметров необходимо использование автоматизированных систем дистанционного контроля и управления, которые могут решать следующие задачи:
1) контроль работоспособности каждого средства и объекта в целом;
2) автоматический поиск неисправности;
3) дистанционное управление средствами и объектами;
4) автоматическое документирование информации о техническом состоянии средств и объектов.
106. Для выполнения операций по ТО общих элементов (устройств) объекта РТОП и связи (ремонту, доработке, замене оборудования), а также операций, требующих полного выключения объекта, предусматриваются плановые остановки объектов. Под остановкой объекта понимается полное отключение его (основного и резервного комплектов оборудования) от источников электроснабжения и прекращение выполнения заданной функции.
107. Продолжительность остановок при выполнении ТО определяется установленным регламентом объемом работ, требующим выключения объекта РТОП и связи.
108. Кратковременные остановки объектов РТОП и связи (выключение, включение неработающих объектов и переключение на резервные комплекты) для проверки работоспособности при выполнении ТО и ремонта продолжительностью до 30 минут проводятся с разрешения сменного персонала службы ЭРТОС, согласованного с руководителем полетов (диспетчером) ОВД.
109. Плановые остановки объектов РТОП и связи продолжительностью до 8 часов производятся для выполнения трудоемкого периодического ТО или планового ремонта, проводимых в соответствии с утвержденным руководителем организации ГА графиком ТО и ремонта с предварительным уведомлением об этом начальника службы ОВД не позднее, чем за 8 часов до начала работ.
110. Плановые остановки объектов РТОП и связи продолжительностью более 8 часов производятся для выполнения работ по ремонту (реконструкции) и замене оборудования в соответствии с утвержденным руководителем организации ГА графиком ремонта (реконструкции) средств РТОП и связи. Оповещение о плановых остановках объектов РТОП и связи продолжительностью более 8 часов производится через службу управления аэронавигационной информации за семь суток до начала работ с указанием причины выключения.
111. О внеплановых остановках объектов РТОП и связи продолжительностью более восьми часов начальник службы ЭРТОС докладывает руководителю организации ГА.
112. В целях сокращения простоя объектов РТОП и связи плановые остановки производятся при полном завершении всех подготовительных работ. В случае обнаружения повреждения продолжительность остановки увеличивается на время, определяемое объемом работ, необходимым для устранения повреждения.
113. Учет выполненных работ по ремонту средств РТОП и связи ведется в журнале технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи, приведенному в приложении 14 к настоящим Правилам.
114. По окончании выполнения ТО руководитель работ (исполнитель) производит запись в журнале технического обслуживания о проведении ТО в полном объеме с указанием израсходованных материалов, фиксирует результаты измерений параметров и делает заключение о работоспособности оборудования и готовности его к работе.
115. Контроль своевременности, полноты и качества выполнения ТО осуществляет руководитель объекта РТОП и связи.
116. Средства РТОП и связи считаются пригодными для использования по назначению, если срок их службы (ресурс) не истек или продлен, основные параметры соответствуют сертификационным требованиям, наземные и летные проверки проведены своевременно и в полном объеме.
117. Сезонное техническое обслуживание, операции ТО и ремонта, требующие выключения объекта, планируются на периоды времени с наиболее благоприятными погодными условиями для полетов.
118. Техническое обслуживание выполняется инженерно-техническим персоналом объектов РТОП и связи.

§ 3. Техническое обслуживание систем электроснабжения
объектов РТОП и связи

119. ТО систем электроснабжения объектов РТОП и связи включает:
1) оперативное техническое обслуживание;
2) техническое обслуживание в соответствии с требованиями эксплуатационной документации поставщика оборудования и нормативными документами;
3) годовое периодическое техническое обслуживание;
4) полные плановые проверки один раз в три года.
120. При оперативном ТО выполняются следующие работы:
1) внешним осмотром проверяются надежность соединений защитного заземления с контуром, отсутствие видимых повреждений электрооборудования и электропроводки, отсутствие коррозии и температурных воздействий тока на контактах аккумуляторов, номиналы плавких вставок токовой защиты, надежность крепления механических узлов двигателя, генератора, электродвигателей вентиляционных устройств, отсутствие течи топлива, масла, охлаждающей жидкости в системе охлаждения дизель-генератора, наличие установленного запаса топлива в расходных и дополнительных емкостях, уровень масла и охлаждающей жидкости;
2) проверяется напряжение централизованных источников питания электроэнергией, напряжение, уровень, плотность электролита аккумуляторов (если аккумуляторы обслуживаемые), температура охлаждающей жидкости в системе охлаждения;
3) проверяется эстетическое состояние электрооборудования и помещения (пыль, потеки);
4) выполняются работы по устранению всех выявленных недостатков.
121. ТО электрооборудования осуществляется путем проведения частичных и полных проверок.
122. Частичные проверки при проведении годового ТО включают в себя:
1) осмотр и проверку в объеме оперативного ТО;
2) осмотр аппаратов защиты и контактных соединений;
3) измерения сопротивления изоляции электрических кабелей (электропроводки);
4) электроизмерения цепи между заземленными установками и элементами заземленной установки;
5) опробование аппаратов защиты в действии.
123. Полные плановые проверки проводятся один раз в три года и включают в себя:
1) осмотр и проверку в объеме оперативного ТО;
2) осмотр аппаратов защиты и контактных соединений;
3) электроизмерения сопротивления петли "фаза-нуль";
4) испытания изоляции аппаратов защиты;
5) проверку вставок максимальной токовой защиты;
6) опробование аппаратов защиты в действии.
124. При осмотре аппаратов защиты и контактных соединений проверяется состояние силовых и вспомогательных контактов аппаратов защиты в местах подключения электрических кабелей, на отсутствие коррозии, механического и электроэрозийного износа, следов температурноговоздействия тока.
125. Испытания изоляции на электрическую прочность проводятся при первом включении и полных плановых проверках, совмещенных с ремонтом распределительных устройств.
126. Опробование аппаратов защиты осуществляется путем пятикратного включения и отключения.
127. Резервные дизель-генераторы проверяются под номинальной нагрузкой один раз в месяц продолжительностью не менее 20 минут, при этом проверяются правильность работы устройства автоматического запуска дизель-генератора, напряжение и частота вращения, перед запуском дизель-генераторов сливается отстой (конденсат) из расходных топливных емкостей.
128. По окончании работ проверяются положения всех органов местного управления, производится запись в журнале технического обслуживания с указанием выявленных и устраненных недостатков, величин параметров до и после устранения недостатков, израсходованных материалов и делается заключение о работоспособности системы электроснабжения и готовности ее к работе.
129. Для непосредственного выполнения функций по организации эксплуатации электроустановок руководитель организации ГА назначает ответственного за электрохозяйство, а также лицо, его замещающее.

§ 4. Техническое обслуживание средств РТОП
и связи в особых условиях

130. К особым условиям относятся опасные метеорологические и стихийные явления: ветер со скоростью 20 м/с и более, пыльная, песчаная или снежная буря, шквал, продолжительные интенсивные осадки, град, сильное обледенение, понижение температуры до минус 30^оС и ниже, землетрясение.
131. Предупреждения об опасных явлениях погоды составляются и выдаются в соответствии с Правилами метеорологического обеспечения гражданской авиации Республики Казахстан.
132. Техническое обслуживание средств РТОП и связи в особых условиях эксплуатации направлено на своевременную подготовку объектов к ожидаемому возникновению (усилению) опасного явления погоды, сохранение оборудования, устранение последствий стихийного явления.
133. На объектах РТОП и связи предусматриваются инструкции о действиях инженерно-технического персонала при получении предупреждения об опасных явлениях, подписанные руководителем службы ЭРТОС и утвержденные руководителем организации (подразделения) ГА.
134. Сменный персонал службы ЭРТОС после получения предупреждения об опасном явлении незамедлительно оповещает дежурный инженерно-технический персонал службы ЭРТОС для принятия необходимых мер.
135. По окончании опасного явления проводится осмотр объектов РТОП и связи, антенно-фидерных устройств и линейно-кабельных сооружений, принимаются меры по устранению повреждений и организуются восстановительные работы.

Глава 5. Наземные и летные проверки средств РТОП и связи

§ 1. Наземные проверки средств РТОП и связи

136. Наземные проверки проводятся для оценки соответствия основных технических параметров средств РТОП и связи требованиям эксплуатационной документации:
1) при подготовке к приемке законченных строительством объектов РТОП и связи;
2) перед периодическими летными проверками;
3) после реконструкции объектов РТОП и связи;
4) по требованию службы ОВД;
5) при окончании срока действия удостоверений годности радиоизлучающих средств.
137. Наземные проверки средств РТОП и связи включают следующие работы:
1) проверку работоспособности оборудования;
2) регулировку и настройку оборудования;
3) измерение основных определяющих технических параметров;
4) составление таблиц настройки и карт контрольных режимов производятся согласно приложению 15 к настоящим Правилам и протокола наземной проверки и настройки, приведенному в приложение 16 к настоящим Правилам.
138. Наземные проверки средств РТОП и связи проводятся инженерно-техническим персоналом службы ЭРТОС. Наземные проверки при вводе в эксплуатацию средств РТОП и связи проводятся совместно с представителями производителей оборудования.
139. Методики и программы (объемы и периодичность) проведения наземных проверок наземных средств РТОП и связи утверждаются руководителем уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в соответствии с приложением 10 к Конвенции о международной гражданской авиации (г.Чикаго, 1944 г.) и Руководством по испытаниям радионавигационных средств (Doc. 8071) Международной организации гражданской авиации.

§ 2. Летные проверки средств РТОП и связи

140. Летные проверки средств РТОП и связи проводятся после наземной проверки с целью подтверждения соответствия технических характеристик средств РТОП и связи требованиям нормативно-эксплуатационной документации.
141. Летные проверки наземных средств РТОП и связи выполняются на воздушном судне - лаборатории (далее - ВСЛ), оборудованном специальной аппаратурой летного контроля (далее - АЛК), имеющие действующие сертификаты о поверке, выданные аккредитованными поверочными лабораториями.
142. Летные проверки средств РТОП и связи, проводимые с применением ВСЛ, осуществляет организация ГА, владеющая ВСЛ.
143. В зависимости от задач летные проверки наземных средств РТОП и связи подразделяются на следующие виды:
1) при вводе в эксплуатацию;
2) периодические;
3) специальные.
144. Летные проверки при вводе в эксплуатацию проводятся после наземной проверки параметров и характеристик средств РТОП и связи с целью получения полной и исчерпывающей информации относительно качества работы средств и для установления соответствия оборудования требованиям эксплуатационной документации. Результаты этих проверок в комплексе с наземными проверками служат основой определения пригодности наземных средств РТОП и связи к эксплуатации.
145. Периодические летные проверки проводятся на регулярной основе с целью контроля соответствия параметров и характеристик наземных средств РТОП и связи требованиям эксплуатационной документации.
146. Специальные летные проверки проводятся с целью подтверждения соответствия параметров и технических характеристик наземных средств РТОП и связи требованиям эксплуатационной документации и выполняются в случаях:
1) проведения доработок (модернизации) средств по бюллетеням, влияющих на пространственные характеристики оборудования - по программе ввода в эксплуатацию;
2) восстановления работы оборудования и ввода его в эксплуатацию после исключения из регламента на срок более шести месяцев - по программе ввода в эксплуатацию;
3) замены, ремонта или изменения места установки антенно-фидерного устройства оборудования - по программе ввода в эксплуатацию;
4) перевода радиомаячных систем инструментального захода воздушных судов на посадку (PMC/ILS/СП), азимутально-дальномерных радиомаяков (PMA/VOR, РМД/DME), приводных радиостанций (ПРС/NDB) на новые рабочие частоты - периодическая программа, с проверкой основного и резервного комплектов оборудования;
5) изменения угла наклона глиссады радиомаячной системы инструментального захода воздушных судов на посадку (РМС/ГРМ) - периодическая программа, проверяются основной и резервный комплекты оборудования;
6) обнаружения несоответствия технических характеристик средств по результатам наземного или летного контроля - по программе, утвержденной руководителем организации, осуществляющей техническую эксплуатацию средств РТОП и связи;
7) расследования авиационных происшествий и инцидентов - по программе, утвержденной руководителем комиссии по расследованию;
8) выявления источников радиопомех и других причин неустойчивой работы средств - по программе, утвержденной руководителем организации ГА, осуществляющей техническую эксплуатацию средств РТОП и связи.
147. Методики и программы (объемы и периодичность) проведения летных проверок наземных средств РТОП и связи утверждаются руководителем уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в соответствии с приложением 10 к Конвенции о международной гражданской авиации (г.Чикаго, 1944 г.) и Руководством по испытаниям радионавигационных средств (Doc.8071) Международной организации гражданской авиации.
148. Срок проведения очередной проверки средств РТОП и связи исчисляется с даты утверждения акта предыдущей летной проверки.
149. Изменение сроков проведения летных проверок средств РТОП и связи не превышает 60 суток для радиомаячных систем (далее - РМС) II и III категории, для остальных 90 суток, от даты предыдущей летной проверки. Эксплуатация средств РТОП и связи с нарушенной периодичностью летных проверок не допускается.
150. Организации, обеспечивающие эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, осуществляют планирование летных проверок этих средств на следующий год.
151. При составлении графика летные проверки РМС категорированных направлений посадки обеспечиваются в первую очередь.
152. На основании планов проведения летных проверок, между организациями, осуществляющими эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, и организациями ГА, использующими ВСЛ, на договорной основе проводятся работы по летным проверкам.
153. Организацией ГА, использующей ВСЛ, с которой заключен договор, на основании подтверждения сроков готовности наземных средств РТОП и связи, составляются (корректируются) ежемесячные планы-графики летных проверок на следующий месяц и направляются в адрес организаций, осуществляющих эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, также направляются телеграммы (телефонограммы, факс и др.) с подтверждением даты прибытия ВСЛ.
154. В случаях, когда для оценки параметров наземных средств РТОП и связи отсутствует потребность использования АЛК, летная проверка выполняется специально выделенным транспортным, рейсовым и тренировочным ВС.
155. Летные проверки обзорных радиолокаторов, приводных радиостанций и каналов авиационно-воздушной электросвязи диапазона ОВЧ проводятся ВС, выполняющими транспортные, рейсовые и тренировочные полеты. Контроль за своевременностью, полнотой и качеством летных проверок наземных средств РТОП и связи на аэродромах ГА осуществляют руководители организаций ГА за своевременность и качество подготовки этих средств к летным проверкам - начальники служб ЭРТОС.
156. Летные проверки радиомаячной системы (далее РМС), всенаправленного ОВЧ радиомаяка (далее - VOR), дальномерного оборудования (далее - DME) и автоматического радиопеленгатора (далее - АРП) проводятся ВСЛ.
157. Организацией, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, предоставляется экипажу ВСЛ:
1) аэронавигационный паспорт аэродрома (инструкция по производству полетов в районе данного аэродрома/аэроузла);
2) материалы предыдущей летной проверки средств;
3) координаты места установки РМС/ILS (СП), PMA/VOR РМД/DME, позиции установки радиопеленгатора (АРП/VDF), порога взлетно-посадочной полосы и перечень воздушных трасс (коридоров);
4) географические координаты контрольных ориентиров в полярной (азимут, дальность) системе координат;
5) координаты опорной контрольной точки азимутально-дальномерных радиомаяков (РМА/ VOR);
6) значение частоты канала связи для линии телеметрических измерений.
158. Экипаж воздушного судна-лаборатории:
1) согласовывает с организацией, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи, программу проведения летной проверки и анализирует результаты предыдущей летной проверки;
2) изучает и выполняет требования аэронавигационного паспорта аэродрома (инструкции по производству полетов в районе аэродрома/аэроузла), другие действующие нормативные документы по летной работе;
3) оценивает расчетные зоны действия наземных средств РТОП и связи, подлежащие летной проверке;
4) уточняет схему размещения наземных средств РТОП и связи на данном аэродроме, определяет координаты антенно-фидерных устройств, порогов взлетно-посадочной полосы и другие необходимые сведения;
5) проводит необходимые расчеты по определению номинальных параметров и характеристик наземных средств РТОП и связи;
6) определяет канал передачи информации и связи между экипажем ВСЛ и наземными службами;
7) выполняет измерения параметров и характеристик наземных средств РТОП и связи согласно установленной методики;
8) проводит анализ и оценку полученных результатов проверки;
9) качественно, достоверно и своевременно документирует результаты проделанной работы;
10) координирует свои действия со службой ОВД и инженерно-техническим персоналом организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;
11) строго выдерживает заданный режим полета и соблюдает меры безопасности при выполнении летной проверки.
159. Подготовка к летной проверке экипажа ВСЛ, диспетчерского состава и наземного инженерно-технического персонала, участвующего в проверке, проводится в установленном порядке. При этом отрабатываются следующие вопросы:
1) определяются сроки проведения летной проверки;
2) устанавливаются порядок и последовательность выполнения летной проверки;
3) прокладываются и изучаются маршруты летной проверки, производятся необходимые расчеты;
4) определяются вопросы взаимодействия между экипажем воздушного судна-лаборатории, службой ОВД и инженерно-техническим персоналом организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;
5) изучаются меры по обеспечению безопасности полетов на маршрутах выполнения летной проверки и действия в особых случаях, при этом повышенное внимание обращается на наличие препятствий в районе аэродрома (аэроузла);
6) определяются запасные аэродромы на случай ухудшения метеоусловий;
7) уточняются метеорологическая и орнитологическая обстановки, а также прогноз погоды на маршрутах летной проверки;
8) анализируются воздушная, наземная и навигационная обстановки в районе полетов и особенности руководства полетами;
9) отрабатываются другие необходимые вопросы по летной проверке.
160. Подготовка наземных средств РТОП и связи к летной проверке выполняется с таким расчетом, чтобы за 30 минут до взлета ВСЛ все виды регулировочных работ были прекращены, аппаратура проверена и включена в работу в режиме, предусмотренном руководством (инструкцией) по эксплуатации данного оборудования.
161. При проведении летной проверки, использование радио маячных систем инструментального захода воздушных судов на посадку по назначению, нахождение воздушных судов и другой техники в районах критических зон курсового и глиссадного радиомаяков не допускается.
162. Решение о вылете ВСЛ для проведения летной проверки наземных средств РТОП и связи в конкретном аэропорту принимается командиром ВС на основании анализа фактических и прогнозируемых метеоусловий на маршрутах проверки и доклада бортового инженера-испытателя летающей лаборатории (бортового инженера-оператора); о готовности наземных средств, а также наземных служб к работе.
163. После завершения летной проверки наземных средств РТОП и связи составляется отчет о проделанной работе.
164. Своевременное, качественное и достоверное составление отчета и четкое отражение в нем результатов летной проверки наземных средств РТОП и связи с оценкой соответствия параметров и характеристик проверяемого средства требованиям нормативно-технической документации обеспечиваются бортовым инженером-испытателем летающей лаборатории.
165. Для составления отчета по летной проверке наземных средств РТОП и связи используются данные:
1) бортовых и наземных устройств регистрации параметров и характеристик средств;
2) полученные в результате вычислений, личных наблюдений и практических выводов членов экипажа ВСЛ, персонала службы ОВД, службы эксплуатации средств РТОП и связи, ответственного за техническую эксплуатацию;
3) аппаратуры автоматизированной системы контроля работоспособности радиолокационных станций.
166. Основным документом отчета по летной проверке наземных средств РТОП и связи является акт летной проверки.
В акте летной проверки отражаются:
1) наименование организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;
2) наименование, тип и заводской номер проверяемого средства;
3) магнитный курс посадки - для радиомаячных систем инструментального захода воздушных судов на посадку, посадочных радиолокаторов и оборудования системы посадки;
4) сроки проведения и вид летной проверки;
5) наименование авиационной организации, использующей ВСЛ;
6) тип и бортовой номер ВСЛ;
7) тип и заводской номер АЛК;
8) возможность использования проверенного средства для обеспечения полетов ВС:
средство, которое излучает в пространство сигналы, соответствующие установленным стандартам в пределах зоны действия, пригодное для эксплуатации без ограничения;
средство, излучающее в пространство сигналы, которые не во всех отношениях или не во всех секторах зоны действия соответствует установленным стандартам, пригодное для эксплуатации с ограничениями;
средство, излучающее в пространство сигналы неизвестного качества, не соответствующие установленным стандартам, непригодное для эксплуатации.
167. К акту летной проверки наземных средств РТОП и связи прилагаются:
1) таблица с результатами измерений параметров и характеристик средств;
2) дешифрированные материалы бортовых устройств регистрации параметров и характеристик проверяемых средств;
3) схемы маршрутов и профилей полета ВСЛ (при необходимости);
4) фотографии (материалы устройств регистрации источников информации) с экранов радиолокаторов (при необходимости);
5) другие материалы, отражающие специфические особенности проверяемых средств.
168. Для обзорного радиолокатора, АРП и каналов авиационно-воздушной электросвязи диапазона ОВЧ составляются графики дальности их действия в зависимости от высоты полета.
169. При вводе наземных средств РТОП и связи в эксплуатацию акт летной проверки заполняется в четырех экземплярах:
1) первый и второй экземпляры с дешифрированными материалами бортовых устройств регистрации параметров и характеристик проверяемых средств - для организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;
2) третий экземпляр - для организации гражданской авиации, использующей ВСЛ;
3) четвертый экземпляр - для изготовителя (поставщика).
170. При периодических проверках наземных средств РТОП и связи, акт летной проверки заполняется в двух экземплярах:
1) первый экземпляр с дешифрированными материалами бортовых устройств регистрации параметров и характеристик проверяемых средств - для организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи;
2) второй экземпляр - для организации гражданской авиации, использующей ВСЛ.
171. При специальных проверках наземных средств РТОП и связи, выполняемых при расследовании авиационных происшествий (инцидентов), количество экземпляров акта летной проверки определяется руководителем комиссии, организующим проверку.
172. Акт летной проверки утверждается руководителем организации, осуществляющей эксплуатацию наземных средств РТОП и связи.
173. После утверждения акта летной проверки наземных средств РТОП и связи основные результаты проверки доводятся до сведения персонала службы ОВД (диспетчерского состава) для руководства при обслуживании воздушного движения.
Результаты летной проверки доводятся для сведения инженерно-технического персонала, осуществляющего эксплуатацию РТОП и связи.
174. Акты летной проверки наземных средств РТОП и связи с соответствующими приложениями хранятся в организации, осуществляющей эксплуатацию этих средств, в течение всего жизненного цикла данного оборудования.

Глава 6. Ремонт средств РТОП и связи

175. Ремонт является составной частью технической эксплуатации средств РТОП и связи. Ремонт выполняется для восстановления работоспособности и (или) исправности средств РТОП и связи с частичным восстановлением их срока службы (ресурса).
176. Цель ремонта достигается посредством замены и (или) восстановления составных частей средств РТОП и связи и в зависимости от объема и сложности восстановительных работ, ремонт средств подразделяется на текущий и плановый.
177. Текущий ремонт средств РТОП и связи выполняется по их техническому состоянию. Текущий ремонт узлов, блоков осуществляется:
на месте дислокации силами эксплуатанта;
в мастерских изготовителя (или ремонтных организациях) с использованием ремонтного фонда;
на месте эксплуатации силами поставщика-изготовителя по процедуре гарантийного ремонта или на основе договоров.
178. Текущий ремонт средств РТОП и связи выполняется инженерно-техническим персоналом объектов или силами поставщика-изготовителя, ремонтными организациями в процессе эксплуатации при возникновении отказов в соответствии с технологией, указанной в эксплуатационной документации.
179. Порядок проведения текущего ремонта средств РТОП и связи на месте их дислокации регламентируется эксплуатационной документацией, поставляемой с оборудованием.
180. Плановый ремонт изделий выполняется по техническому состоянию агрегатным обезличенным методом, при котором контроль технического состояния осуществляется с периодичностью, установленной в нормативной документации.
181. При достижении срока службы (выработки ресурса) комиссия службы ЭРТОС проводит обследование технического состояния изделия и оформляет акт согласно приложению 17 к настоящим Правилам.
182. По результатам обследования определяются целесообразность, объем и сроки проведения ремонта.
183. Объем и начало планового ремонта определяются техническим состоянием изделия.
184. Плановый ремонт проводится силами службы ЭРТОС с привлечением изготовителя изделия, либо другой организации, имеющей подтвержденные полномочия от изготовителя (разработчика) изделия на договорной основе.

Глава 7. Ремонт антенно-фидерных устройств
и линейно-кабельных сооружений

185. Ремонт антенно-фидерных устройств (далее - АФУ) и линейно-кабельных сооружений (далее - ЛКС) производится в целях устранения выявленных неисправностей и восстановления их технических параметров. Ремонт АФУ и ЛКС подразделяется на текущий и плановый.
186. Текущий ремонт АФУ и ЛКС производится незамедлительно после выявления неисправностей, обнаруженных в процессе эксплуатации.
187. Плановый ремонт производится в зависимости от технического состояния АФУ и ЛКС и планируется на основании данных ТО и актов о наличии дефектов.
188. Плановый ремонт АФУ или ЛКС производится строительно-монтажными организациями по проектно-сметной документации.
189. Объем работ, подлежащих выполнению при плановом ремонте АФУ или ЛКС, определяется комиссией организации (подразделения) ГА.

Глава 8. Доработка средств РТОП и связи

190. Доработка средств РТОП и связи проводится в целях улучшения их тактических, технических и эксплуатационных характеристик, повышения надежности, а также устранения конструктивных и производственных недостатков.
191. Доработка средств РТОП и связи производится на основании бюллетеней, составленных организациями-разработчиками.
192. Доработка средств РТОП и связи в зависимости от типа бюллетеня производится силами организации ГА, изготовителя или ремонтной организации. Порядок организации работ определяется бюллетенем.
193. Руководитель организации (подразделения) ГА обеспечивает своевременную отправку средств (отдельных блоков, устройств) для доработки поставщику-изготовителю или в ремонтные организации.
194. После выполнения полного объема работ, предусмотренных бюллетенем, в формуляре средства РТОП и связи производятся соответствующие записи за подписью руководителя работ, которые заверяются печатью организации ГА. При завершении доработки составляется акт технического состояния. Оформление и рассылка актов технического состояния производятся согласно указаниям в бюллетенях доработок.

Глава 9. Продление срока службы (ресурса)
средствам РТОП и связи

195. Средства РТОП и связи, выработавшие установленный срок службы или ресурс, подвергаются проверке в целях определения технического состояния. Результат проверки технического состояния средства РТОП и связи оформляется актом технического состояния согласно приложению 17 настоящих Правил.
196. Работа по продлению срока службы (ресурса) средств РТОП и связи проводится комиссией, назначаемой руководителем организации (подразделения) ГА. Председателем комиссии назначается начальник службы ЭРТОС. В состав комиссии включаются специалисты, эксплуатирующие данное средство. В ее состав могут включаться представители предприятия-изготовителя.
197. По результатам обследования определяются необходимость, объем и сроки проведения ремонта, который проводится силами службы ЭРТОС и/или предприятием-изготовителями по договорам.
198. Определение предельного состояния и допустимого интервала времени продления срока службы (ресурса) средств РТОП и связи выполняется согласно приложению 18 к настоящим Правилам.
199. Средства РТОП и связи по истечении сроков службы или хранения, выработавшие установленный ресурс и достигшие предельного состояния, подлежат списанию с баланса организации.

Глава 10. Требования к авиационной электросвязи

200. Авиационная электросвязь - совокупность центров, станций, оконечных устройств, различных средств электросвязи, соединенных между собой в сетях электросвязи.
201. Авиационная электросвязь обеспечивается выполнением следующих основных задач:
1) передача центрами (пунктами) ОВД экипажам ВС указаний, распоряжений и различных видов сообщений по обеспечению безопасности и регулярности воздушного движения и получения от них донесений, сообщений на всех этапах полета;
2) взаимодействие центров (пунктов) ОВД в процессе управления воздушным движением, планирования и организации полетов;
3) оперативное взаимодействие служб организаций гражданской авиации;
4) передача административно-управленческой и производственной информации;
5) передача данных различных автоматизированных систем управления гражданской авиации.
202. Основные требования к авиационной электросвязи гражданской авиации:
1) своевременность установления связи;
2) надежность и бесперебойность связи;
3) обеспечение требуемой скорости передачи информации;
4) обеспечение требуемой достоверности передачи информации;
5) обеспечение необходимой скрытности при передаче информации;
6) максимальная эффективность и экономичность функционирования.

Глава 11. Основные положения по организации
и структуре авиационной электросвязи

203. Авиационная электросвязь делится на три части:
1) авиационная воздушная электросвязь;
2) авиационная наземная электросвязь;
3) авиационное радиовещание.
204. Авиационная воздушная электросвязь организуется для:
1) непосредственного ведения диспетчерами центров (пунктов) ОВД радиотелефонной связи с экипажами воздушных судов и передачи данных на протяжении всего полета от начала руления до посадки и окончания руления;
2) ведения центрами (пунктами) ОВД радиотелефонной связи с экипажами воздушных судов, находящихся в полете, в том числе с помощью радиооператоров;
3) ведения центрами (пунктами) ОВД и аварийно-спасательными службами связи с экипажами воздушных судов, терпящих или потерпевших бедствие.
205. Авиационная наземная электросвязь организуется для:
1) обеспечения взаимодействия центров (пунктов) ОВД;
2) обеспечения взаимодействия служб организаций гражданской авиации;
3) обеспечения деятельности производственно-диспетчерских служб и административно управленческого персонала гражданской авиации;
4) обеспечения полетов воздушных судов гражданской авиации;
5) передачи данных.
206. Авиационное радиовещание организуется для:
1) информирования экипажей воздушных судов, находящихся в полете, при оперативном полетно-информационном обслуживании (AFIS);
2) автоматической передачи информации в районе аэродрома (ATIS);
3) автоматической передачи метеоинформации для экипажей воздушных судов, находящихся на маршруте (VOLMET).

Глава 12. Общие требования по организации работы станции авиационной электросвязи

207. Время (часы) работы станций авиационной электросвязи (далее - Станция) определяется руководителем организации, в чьем ведении находится Станция.
208. В сборниках аэронавигационной информации полетов в графе "Время работы" указывается установившийся режим работы.
209. Если время работы Станции изменяется от установившегося режима в связи с проведением регламентных, испытательных работ, заменой аппаратуры, с изменением времени работы (режима работы) аэропорта, то в Сборник аэронавигационной информации вносятся изменения в установленном порядке и, не позднее чем за 1 неделю до начала действия изменения времени работы, рассылаются извещения НОТАМ.
210. Продление работы Станции обуславливается трафиком, необходимым для обеспечения производства полетов.
211. Перед прекращением работы, Станция уведомляет об этом все другие станции, с которыми она поддерживает прямую связь, уточняет, что продление часов работы не требуется, и сообщает о времени возобновления работы, если оно отличается от обычного начала работы.
212. В тех случаях, когда Станция регулярно работает в составе сети, обеспечивая прием и передачу по общей цепи связи, она уведомляет о своем намерении прекратить работу либо главную станцию, если таковая имеется, либо все другие станции в пределах данной сети. Станция продолжает дежурство в течение двух минут, а затем может прекратить работу, если в течение этого периода она не получит вызов.
213. Станции, не работающие круглосуточно, которые задействованы или которые предполагается задействовать в случае бедствия, экстренных ситуаций, незаконного вмешательства или перехвата, продлевают обычные часы своей работы для обеспечения необходимого обслуживания средствами связи.
214. Каждая Станция осуществляет свою работу в соответствии с положениями, изложенными в настоящих Правилах.
215. В тех случаях, когда:
1) отдельные нарушения правил не являются серьезными, они устраняются с помощью непосредственных контактов между заинтересованными сторонами путем переписки или личных контактов;
2) Станция допускает серьезные или неоднократные нарушения, то обнаруживший их полномочный орган, делает представление по этому поводу соответствующему полномочному органу, которому принадлежит данная Станция;
3) действия, изложенные в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта производятся также в случаях, если одна из Станций связи является зарубежной.
216. Все Станции используют Всемирное координированное время (далее - UTC). Концом суток считается полночь, т.е. 24.00 ч., а началом - 00.00 ч.
217. В качестве локального времени используется время Национальной шкалы координированного времени Республики Казахстан UTC (KZ).

Глава 13. Общие требования к авиационной
воздушной электросвязи

218. Авиационная воздушная электросвязь обеспечивает:
1) непосредственное бесперебойное ведение радиотелефонной связи диспетчеров службы движения с экипажами воздушных судов на протяжении всего полета от взлета до посадки;
2) ведение радиотелефонной связи диспетчеров службы движения с экипажами воздушных судов, находящихся в полете, через радиооператоров;
3) постоянную готовность обмена сообщениями между диспетчерскими пунктами службы движения (далее - радиобюро) и экипажами воздушных судов;
4) высокое качество связи;
5) связь без поиска и подстройки;
6) возможность циркулярной передачи сообщений экипажам воздушных судов.
219. Авиационная воздушная электросвязь организуется в соответствии с принятыми принципами обслуживания воздушного движения Республики Казахстан.
220. В каждом авиапредприятии на основании принятой структуры организации воздушного движения разрабатывается схема организации авиационной воздушной электросвязи.
221. Для организации авиационной воздушной электросвязи используются средства радиосвязи диапазонов ОВЧ, ВЧ. Средства диапазона ВЧ используются для обеспечения дальней связи с экипажами воздушных судов и связи на участках полета, где отсутствует ОВЧ радиосвязь.
222. Наличие средств авиационной воздушной электросвязи на каждом диспетчерском пункте службы ОВД, их радиоданные, режим работы приводятся в Сборниках аэронавигационной информации по воздушным трассам и регламенте работы средств радиотехнического обеспечения полетов в воздушном пространстве Республики Казахстан.
223. Авиационная воздушная электросвязь обладает высокой надежностью. Потеря связи с воздушными судами рассматривается как особый случай в полете. Радиосвязь с воздушным судном считается потерянной, если в течение 5 минут, при использовании всех имеющихся каналов радиосвязи, на неоднократные вызовы по каждому из них экипаж (диспетчер) не отвечает. При потере связи срочно принимаются все возможные меры по ее восстановлению.
224. Для повышения надежности авиационной воздушной электросвязи каждая радиостанция сети резервируется согласно установленным требованиям.
225. Передача сообщений не производится на частотах авиационной воздушной электросвязи в тех случаях, когда для их передачи можно использовать наземную электросвязь.
226. Когда авиационная станция вызывается одновременно несколькими бортовыми станциями, решение относительно порядка установления связи с воздушными судами принимает авиационная фиксированная станция.
227. При необходимости должны проводиться организационно-технические мероприятия по увеличению дальности и непрерывности радиосвязи с воздушными судами. Такими мероприятиями могут быть:
1) организация вынесенных на трассы полетов ретрансляторов диапазона ОВЧ;
2) использование высот на местности и высотных сооружений для размещения на них средств радиосвязи диапазона ОВЧ;
3) применение средств радиосвязи диапазона ОВЧ повышенной мощности и специальных антенных систем;
4) внедрение в эксплуатацию новых средств радиосвязи и спутниковой связи;
5) организации ВЧ каналов для передачи указаний диспетчеров и сообщений экипажей при отказах ОВЧ каналов (их отсутствии) или нарушении непрерывности радиосвязи.
228. При организации авиационной воздушной электросвязи необходимо учитывать:
1) тактико-технические возможности применяемых радиосредств;
2) электромагнитную совместимость применяемых радиотехнических средств;
3) подбор радиочастот;
4) условия прохождения радиоволн, атмосферные, промышленные и другие электрические помехи, возможности проведения организационно-технических мероприятий по совершенствованию авиационной воздушной электросвязи в процессе ее работы.
229. Типовые схемы организации авиационной воздушной радиосвязи для ОВД утверждаются уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

Глава 14. Сообщения, обрабатываемые авиационной
воздушной электросвязью

230. Категории сообщений, обрабатываемых авиационной воздушной электросвязью, и порядок очередности установления связи и передачи сообщений определяются приложением 19 к настоящим Правилам.
231. Сообщения о бедствии обрабатываются в соответствии с положениями главы 18.
232. Срочные сообщения - сообщения, которые относятся к безопасности воздушного судна или другого транспортного средства или какого-либо лица, находящегося на борту или в пределах видимости, но не требует оказания немедленной помощи.
233. Сообщения, касающиеся безопасности полетов включают:
1) сообщения, касающиеся движения и управления, форма которых определена в документе DOC.4444 АТМ/501 "Правила аэронавигационного обслуживания. Организация воздушного движения (PANS-ATM)" Международной организации гражданской авиации;
2) сообщения, составленные летно-эксплуатационным агентством или на борту ВС и, имеющие непосредственное отношение к воздушному судну, находящемуся в полете, или ВС, готовящемуся к вылету;
3) метеорологическую информацию, имеющую прямое отношение к ВС, находящемуся в полете или готовящемуся к вылету (передаваемое индивидуально или предназначенную для радиовещания);
4) прочие сообщения, касающиеся ВС, находящихся в полете или готовящихся к вылету.
234. Метеорологические сообщения - метеорологическая информация, передаваемая на борт или с борта ВС, исключая информацию, указанную в подпункте 3) пункта 233 настоящих Правил.
235. Сообщения, касающиеся регулярности полетов, включают:
1) сообщения, касающиеся эксплуатации или технического обслуживания средств, имеющих важное значение для обеспечения безопасности и регулярности полетов воздушных судов;
2) сообщения, касающиеся обслуживания воздушных судов;
3) указания, передаваемые представителями летно-эксплуатационных агентств и касающихся изменений в потребностях, связанных с пассажирами и экипажем и грузами, которые вызваны отклонениями от обычных расписаний;
4) сообщения, касающиеся незапланированных посадок;
5) сообщения, касающиеся частей и материалов, срочно необходимых для обеспечения полетов воздушных судов;
6) сообщения, касающиеся изменений в графиках выполнения полетов.

Глава 15. Авиационная воздушная электросвязь
в районе аэродрома

236. Авиационная воздушная электросвязь в районе аэродрома организуется в соответствии с принятой для данного аэродрома схемой управления воздушным движением.
237. Авиационная воздушная электросвязь в районе аэродрома осуществляется с использованием средств радиосвязи в диапазоне ОВЧ.
238. Для обеспечения управления воздушным движением и связи в районе аэродрома могут быть организованы следующие радиосети:
1) "район";
2) "вышка";
3) "подход" (по количеству секторов);
4) "круг";
5) "взлет и посадка";
6) "руление";
7) аварийно-спасательная (общая для всех пунктов УВД);
8) ATIS;
9) VOLMET.
239. Объединение радиосетей руления, взлета и посадки, круга осуществляется службой ОВД в зависимости от принятой схемы обслуживания воздушного движения и интенсивности движения воздушных судов с обязательной записью в инструкции по производству полетов для данного аэродрома и сборниках аэронавигационной информации. В этих случаях назначается единая частота радиосвязи.

Глава 16. Организация авиационной воздушной электросвязи на воздушных трассах и местных воздушных линиях

240. Авиационная воздушная электросвязь на воздушных трассах и местных воздушных линиях (далее - МВЛ) организуется в соответствии с установленной схемой управления воздушным движением для каждой воздушной трассы и МВЛ.
241. Обеспечение обслуживания воздушного движения на воздушных трассах и МВЛ осуществляется средствами радиосвязи в диапазонах ОВЧ и ВЧ.
242. Основными средствами обеспечения ОВД на воздушных трассах МВЛ являются средства радиосвязи выбранного диапазона, которые обеспечивают обслуживание на всю глубину полета ВС в данных конкретных условиях.
243. Для обеспечения ОВД и связи на воздушных трассах и MBЛ первой категории организуются следующие радиосети:
1) для управления в зоне района обслуживания воздушного движения (далее - РОВД) по числу секторов в диапазоне ОВЧ;
2) воздушная связь в зоне РОВД в диапазоне ВЧ (при отсутствии перекрытия ОВЧ полем);
3) аварийно-спасательная связь в диапазоне ОВЧ.
244. Количество радиосетей диапазона ОВЧ для управления в зоне РОВД определяется количеством секторов, организуемых в зоне данного РОВД. Для обеспечения непрерывности управления воздушным движением по всей зоне (сектору) РОВД с учетом особенностей распространения метровых радиоволн организовываются один или несколько ОВЧ ретрансляторов, управление которыми осуществляется непосредственно диспетчером РОВД и организовываются вспомогательным районным центром (далее - ВРЦ). Работа ОВЧ ретрансляторов и радиостанций ВРЦ производится на частотах радиостанций диспетчера РОВД или по методу смещенных несущих частот.
245. Радиосети диапазона ВЧ для авиационной воздушной связи в зоне РОВД организовываются на одной частоте для нескольких диспетчеров РОВД, а также по принципу "семейства частот".
246. Радиоканалы передачи информации в диапазоне ОВЧ организуются для связи между экипажами ВС и:
1) аэропортами и авиакомпаниями - в целях получения необходимой коммерческой информации;
2) авиационными техническими центрами в целях получения информации о состоянии материальной части воздушного судна, заявок о дополнительной заправке топлива, замене отдельных частей.
247. Для обеспечения управления воздушным движением и связи на МВЛ второй категории и в районах аэродромов МВЛ организуются следующие радиосети:
1) ОВД и связи на МВЛ;
2) ОВД в районе аэродрома МВЛ;
3) связи с аэропортами МВЛ.
248. Организация радиосетей для обслуживания воздушным движением на МВЛ, в районах аэродромов МВЛ определяется установленными для каждого местного диспетчерского пункта (далее - МДП) схемами ОВД.
249. Радиосети ОВД на МВЛ и в районах аэродромов МВЛ в диапазоне ВЧ и ОВЧ организуются на раздельных частотах для каждого МДП.

Глава 17. Авиационная электросвязь при
выполнении авиационных работ

250. Организация авиационной электросвязи при выполнении авиационных работ (далее - АР) соответствует характеру выполняемых задач по обеспечению управления полетами ВС, авиационными работами и производственной деятельности организаций ГА.
251. Для обеспечения управления полетами ВС, используются действующие сети (каналы) электросвязи. При необходимости организовываются отдельные сети (каналы) электросвязи, в том числе путем создания постоянных или временных (мобильных) узлов связи, а также аренды или абонирования каналов других ведомств, юридических и физических лиц.
252. Организация и обеспечение электросвязью полетов ВС осуществляется в соответствии со схемой и инструкцией по организации авиационной электросвязи при выполнении АР. Схема и инструкция по организации авиационной электросвязи утверждается руководителем организации (подразделения) ГА.
253. В инструкции по организации авиационной электросвязи при выполнении АР указываются:
1) перечень сетей и каналов электросвязи и их назначение;
2) радиоданные сетей и каналов;
3) время работы;
4) особенности установления связи с экипажами ВС с наземными корреспондентами.
254. Для обеспечения устойчивой связи экипажей ВС с пунктами управления полетами, не имеющих стационарных узлов связи используются подвижные узлы радиосвязи.

Глава 18. Аварийная электросвязь для аварийно-спасательных
и поисково-спасательных работ

255. Аварийные радиосети организуются для диспетчерских пунктов, обеспечивающих ОВД на воздушных трассах и районах аэродромов или на любом другом диспетчерском пункте, определяемом службой ОВД.
256. Диспетчерские пункты службы ОВД оборудуются средствами, обеспечивающими непрерывное прослушивание аварийной радиосети и ведение связи с экипажами ВС.
257. Аварийные радиосети функционируют в течение времени, определяемом работой диспетчерских пунктов, на которых они организованы.
258. Аварийные радиосети используются только в случаях:
1) затруднений передачи информации по основной радиосети;
2) необходимости установления связи между ВС, совершившими вынужденную посадку, и ВС, занятым поисково-спасательными операциями;
3) обеспечения работы бортовых радиомаяков;
4) при потере радиосвязи по основной радиосети.
259. Для обеспечения связи между ВС, а также между ВС и наземными службами, занятыми поисково-спасательными работами организуется дополнительная радиосеть на частоте 123,1 МГц. При этом должна использоваться отдельная (резервная) радиостанция.
Сноска. Пункт 259 в редакции постановления Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

Глава 19. Спутниковая электросвязь

260. Спутниковая электросвязь организуется для обеспечения взаимодействия органов ОВД, станций электросвязи, а также для обеспечения связи органов ОВД с ВС.
261. Спутниковая электросвязь используется в районах, где использование наземных средств электросвязи затруднено или невозможно.
262. Спутниковая электросвязь организовывается путем:
1) аренды спутниковых каналов связи;
2) создания локальных систем;
3) создания региональных систем;
4) создания республиканской или международной системы спутниковой связи ГА.

Глава 20. Организация авиационной наземной электросвязи

§ 1. Электросвязь для обеспечения взаимодействия
органов ОВД

263. Сети (каналы) авиационной наземной радиосвязи организовываются для обеспечения взаимодействия органов ОВД при отсутствии возможности организации наземных сетей (каналов) электросвязи и, при необходимости, для резервирования наземных сетей (каналов) электросвязи.
264. Структура республиканской сети ВЧ радиосвязи (с указанием главных радиостанций), состав корреспондентов радиосети определяются государственным предприятием по организации воздушного движения и эксплуатации радиотехнических средств обеспечения полетов и связи.
265. Каналы речевой (телефонной) связи для обеспечения взаимодействия органов ОВД организуются по принципу прямых или коммутируемых соединений с установкой на рабочих местах диспетчеров в органах ОВД аппаратуры оперативной связи.
266. Коммутируемые каналы речевой связи используются по согласованию со службой ОВД для взаимодействия РОВД (ВРЦ).
267. В качестве каналов речевой связи применяются каналы связи тональной частоты. На направлениях, где отсутствует возможность применения каналов связи тональной частоты, организуются радиорелейные каналы, каналы (сети) ВЧ радиосвязи, каналы спутниковой связи, линии передачи данных.
268. Каналы речевой связи организуются в соответствии со схемой организации связи органов ОВД или схемой организации наземной связи и передачи данных в АС УВД.
269. Типовые схемы организации авиационной наземной электросвязи утверждаются уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

§ 2. Внутриаэропортовая электросвязь

270. Внутриаэропортовая электросвязь предназначена для обеспечения производственной деятельности органов ОВД, служб аэропортов и авиакомпаний и их взаимодействия между собой.
271. Сети внутриаэропортовой электросвязи организовываются с использованием средств электросвязи и передачи данных, включая сети радиосвязи с подвижными наземными станциями, по схемам, разрабатываемым службой (подразделением) организации, ответственной за выполнение требований электромагнитной совместимости на территории аэродрома и утверждаемым руководителем организации (подразделения) ГА.
272. Внутриаэропортовая электросвязь обеспечивает:
1) возможность оперативного руководства деятельностью органов ОВД, служб аэропорта и авиакомпаний в процессе планирования, подготовки и обслуживания рейсов воздушных судов, организации перевозок и обслуживания пассажиров и грузов;
2) взаимодействие органов ОВД и служб аэропорта;
3) получение необходимой информации организациями, пассажирами и другими лицами, пользующимися услугами воздушного транспорта.
273. Порядок присоединения к сетям общего пользования, порядок регулирования пропуска трафика сетей общего пользования, и порядок взаимодействия между ведомственными сетями и сетями общего пользования регулируются законодательством в области связи.
274. Технологическая радиосвязь организаций гражданской авиации с подвижными наземными станциями организуется с помощью стационарных, мобильных и носимых радиостанций ОВЧ диапазона малой мощности (до 5 Ватт) для обеспечения оперативной связью работников организаций гражданской авиации, занятых обслуживанием пассажиров на перроне и подготовкой воздушных судов, управлением движением спецавтотранспорта, средств передвижной перронной механизации.
275. Внутриаэропортовая радиосвязь организовывается в соответствии с технологией работы служб.
276. Схема организации радиосвязи, количество и тип радиостанций определяется руководителем организации (подразделения) ГА.
277. Для каждой службы аэропорта, авиакомпании организовывается отдельная радиосеть (радионаправление) с соответствующими позывными. В случае необходимости допускается объединение нескольких сетей в одну с раздельными позывными.
278. В каждой организации разрабатывается общая схема внутриаэропортовой радиосвязи с отображением на ней всех радиосетей (радионаправлений), с указанием типов радиостанций, их частот и установленных позывных.
279. Ведение радиосвязи производиться в соответствии с требованиями настоящих Правил, перечнем сведений, разрешенных к открытой передаче по линиям связи ГА.
280. Работа на неразрешенных частотах и не присвоенных позывных не допускается.
281. Носимые радиостанции за территорию организации ГА не выносятся, за исключением особых случаев, связанных с производством технологических, поисковых и аварийно-спасательных работ, ликвидацией стихийных бедствий, производством ремонтных работ на объектах службы ЭРТОС.
282. Порядок технической эксплуатации радиостанций, их ремонта, проверки работоспособности, выдачи и получения, хранения, учета работы, получения и допуска работников служб к работе на радиостанциях и контроля за их работой разрабатывается организацией, эксплуатирующей данную сеть.

§ 3. Электросвязь для обеспечения международных
полетов воздушных судов

283. Электросвязь для обеспечения международных полетов воздушных судов организуется с целью:
1) обеспечения речевой связью взаимодействующих центров (пунктов) ОВД Республики Казахстан и зарубежных стран;
2) обеспечения передачи аэронавигационной информации и информации по планированию полетов и движению ВС, в том числе и экипажам ВС;
3) передачи данных;
4) передачи метеорологической информации.
284. Для обеспечения взаимодействия соответствующих органов ОВД Республики Казахстан и зарубежных стран организовываются каналы прямой речевой связи.
285. При отсутствии возможности организации проводной связи организовывается речевой канал другими средствами (радиоканал, радиорелейная линия связи, спутниковый канал).
286. В качестве резерва для каналов речевой связи используются каналы AFTN, сеть телекоммуникаций общего пользования и другие системы связи.
Организация и ведение связи в сети AFTN устанавливаются в технологии работы в сети авиационной фиксированной электросвязи, утверждаемой уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
Сноска. Пункт 286 в редакции постановления Правительства РК от 11.04.2013 № 340 (вводится в действие со дня первого официального опубликования).
287. Порядок организации каналов взаимодействия и порядок их использования определяется заинтересованными сторонами.
288. Сторонами подписывается соглашение, в котором указываются сроки и порядок открытия каналов, порядок проведения предварительных проверок и испытаний каналов, порядок использования каналов диспетчерами органов ОВД и контроля за их работой, оплаты и взаимных расчетов.
289. Аэронавигационная информация и информация по планированию полетов и движению воздушных судов передается по каналам AFTN.
290. Передача и прием метеоинформации, необходимой для международных полетов ВС Республики Казахстан и других стран, осуществляется в соответствии с порядком, установленным законодательством, регулирующим использование воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации.
291. Обмен коммерческой и служебной информацией между авиакомпаниями может осуществляться по каналам сети AFTN и передачи данных международного общества авиационной электросвязи (далее - SITA) и по сети международной абонентской телеграфной связи (далее - ТЕЛЕКС).
292. При использовании каналов международных сетей и систем электросвязи (SITA, AFTN, ТЕЛЕКС, ТЕЛЕФАКС) соблюдаются правила установления и ведения электросвязи, принятые для этих сетей.

Глава 21. Сеть авиационной фиксированной электросвязи

293. Сеть авиационной фиксированной электросвязи предназначена для обмена сообщениями между станциями авиационной электросвязи в пределах данной сети.
294. Сеть построена в соответствии с международными требованиями на основе использования системы ретрансляционных станций AFTN.
295. Сеть имеет точки входа/выхода для международного трафика.
Сеть организуется по радиально-узловой схеме и состоит из:
1) главного центра коммутации сообщений (далее - ГЦКС);
2) центров коммутации сообщений зон;
3) центров коммутации сообщений районов;
4) оконечных центров коммутации сообщений;
5) оконечных станций AFTN.
296. Оперативное управление сетью осуществляет ГЦКС.
297. Для организации сети используются собственные каналы электросвязи организации ГА и каналы операторов связи на правах аренды.
298. Вид и количество каналов (телеграфные или передачи данных) на каждом направлении связи определяются расчетом в зависимости от объемов информации, с учетом пропускной способности каналов и необходимости организации обходных путей.
299. Для резервирования проводных или спутниковых каналов между станциями AFTN используются все виды связи.

Глава 22. Составление, подача и передача телеграмм
(сообщений) на станциях авиационной электросвязи

300. В сетях авиационной электросвязи, за исключением сети AFTN, предназначенных для передачи телеграмм, составление, подача и передача телеграмм осуществляется в соответствии с положениями настоящих Правил.
301. Телеграммы и сообщения подразделяются:
1) в зависимости от стадии их обработки, прохождения через станцию: исходящие - принятые от отправителей и передаваемые из данной станции в сеть;
транзитные - проходящие через данную станцию и обрабатываемые на ней;
входящие - поступившие из сети на данную станцию и подлежащие доставке адресатам этой станции;
2) в зависимости от составляемой отправителем адресной строки:
одноадресные - направляемые одному адресату сети;
многоадресные - направляемые нескольким адресатам сети;
циркулярные - направляемые всем станциям сети;
3) в зависимости от их текста и способа обработки:
формализованные - текст, которых составлен по строго установленной форме;
простые;
криптограммы - шифрованные сообщения;
служебные - сообщения, которыми обмениваются станции для обеспечения контроля за работоспособностью сети.
302. Очередность передачи телеграмм, имеющих категорию срочности, осуществляется в соответствии с очередностью, установленной в сети. Для телеграмм, не имеющих категории срочности, очередность передачи определяется временем подачи телеграммы на станцию.
303. Определение приемлемости передачи сообщения в сеть и правильность написания текста возлагается на отправителя, составившего телеграмму.
304. Телеграмма, подготовленная отправителем для передачи в сеть, состоит из адресной части, источника, текста и служебных сведений.
Телеграмма составляется на русском или латинском алфавите в соответствии с требованиями, определенными для данной сети.
305. Время подачи телеграммы включает 6-цифровую группу "дата-время", первые две цифры означают число месяца, а последние четыре - часы и минуты времени UTC. Время обозначается в 24-часовом исчислении.
Работник станции проверяет соответствие времени подачи телеграммы, указанного на бланке, с реальным временем станции. При расхождении во времени, работник станции возвращает телеграмму отправителю для изменения время подачи телеграммы.
Разрешается подавать телеграммы на станцию без указания времени подачи телеграммы. В этом случае время подачи телеграммы вписывается работником станции и соответствует времени приема телеграммы на станцию.
306. Текст телеграммы составляется кратко, ясно с применением простых общедоступных фраз, а также принятых в ГА условных и кодовых выражений с применением знаков, разрешенных для передачи по сети. Длина текста и разбивка его на несколько телеграмм, определяются положениями сети. При отсутствии установленных положений в сети, длина текста и, разбивка его на несколько телеграмм, определяются установленными положениями по эксплуатации данного оборудования. При написании в телеграмме русских слов латинскими буквами используется таблица соответствия букв латинского алфавита.
При работе по радиотелефонным сетям, предназначенным для передачи телеграмм:
1) слова и фразы выбираются таким образом, чтобы они в оптимальной степени подходили к передаче по радиотелефонным каналам и не могли быть причиной неправильного толкования;
2) в тексте телеграммы используется русский или латинский алфавит, цифры и знаки, используемые в сети AFTN. При передаче по радиотелефонным сетям данные знаки произносятся по их названию.
307. Станция отправления принимает для передачи в сеть телеграммы, которые получены по каналу, разрешенному для использования в этих целях, или доставлены отправителем на бланке.
308. Телеграммы на бланке размещаются на бумаге размером не менее половины писчего листа или на специально подготовленном бланке, четко написанными чернилами или пастой темных тонов от руки, либо напечатанными, подписанными должностными лицами, которым предоставлено право подписи. Каждый знак текста воспринимается однозначно. В случае, если отправитель желает иметь копию телеграммы, она подается на станцию связи в двух экземплярах.
309. Телеграмма, составленная отправителем с отступлением от изложенных правил, или, написанная неразборчиво, станцией к обработке не принимается.
310. После текста телеграммы под разграничительной чертой указываются служебные сведения:
1) должность и фамилия отправителя, удостоверяемые подписью отправителя;
2) другие служебные пометки (фамилия и телефон исполнителя телеграммы, подтверждение исправлений и подпись исполнителя или отправителя, внесшего исправление и др.);
3) дата (число, месяц, год).
311. В случае, если под текстом телеграммы указывается фамилия должностного лица, право подписи этой телеграммы предоставляется только этому должностному лицу. Если под текстом телеграммы указывается несколько фамилий, то под разграничительной чертой указываются подписи всех отправителей телеграммы.
312. Телеграммы, подаваемые на станцию, подписываются должностными лицами, которым предоставлено право подписи телеграмм. В организации ГА список должностных лиц, имеющих право подписи телеграмм, утверждается руководителем организации (подразделения) ГА. Данный список находиться на станции.
313. Отправитель в телеграмме производит исправления, делает дополнения, задерживает или отменяет ее передачу. Все данные действия заверяются подписью отправителя на данном бланке телеграммы. Если телеграмма передана, то для исправления, дополнения или ее аннулирования отправитель подает отдельную телеграмму с пометкой в начале текста "исправленное повторением".
314. Подлинники принятых к обработке на станциях телеграмм отправителям не возвращаются.
315. После передачи телеграммы (сообщения) работник станции делает на бланке отметку, содержащую:
1) время передачи сообщения(й) в сеть;
2) подпись работника станции.
316. При необходимости передачи сообщения, пришедшего из другой сети, оно подается на станцию на бланке или по каналу, разрешенному для использования в этих целях. В данном случае при передаче такого сообщения в сеть атрибуты формата первоначальной сети не передаются.
317. Криптограммы, имеющие одинаковые индексы срочности с телеграммами, передаются первыми.
318. Своевременная доставка сообщений адресатам осуществляют работники, которым это входит в должностные обязанности.

Глава 23. Правила установления и ведения радиосвязи

319. Радиосвязь между абонентами РТОП и связи, ВС ГА осуществляется в соответствии с настоящими Правилами. В организации ГА определяется порядок:
1) установления радиосвязи;
2) передачи и приема радиограмм;
3) ведения переговоров по каналам радиосвязи;
4) оформления радиограмм и ведения учетной документации по радиосвязи.
320. Для установления и ведения радиосвязи в радиобюро (на отдельных радиостанциях) предоставляются радиоданные, включающие: частоты, позывные, азимуты корреспондентов, расписания работы радиосетей (радионаправлений).
321. Все радиостанции воздушных судов и наземных пунктов, входящие в состав действующих радиосетей и радионаправлений, непрерывно ведут прослушивание на установленных для них частотах. Характеристика качества связи оценивается согласно приложению 20 к настоящим Правилам.

Глава 24. Авиационное радиовещание

322. Для обеспечения передачи метеорологической и полетной информации экипажам ВС организуются специальные сети радиовещания.
323. Для оперативного обеспечения экипажей ВС в районе аэродрома полетной и метеорологической информацией организовываются радиовещательные сети ATIS.
324. Для обеспечения метеорологической информацией экипажей ВС, находящихся в полете, организовываются радиовещательные передачи VOLMET в диапазонах ОВЧ или ВЧ.
325. С целью обеспечения надежного приема информации радиовещательных передач VOLMET в диапазоне ВЧ в пределах 1500-3000 км сети работают одновременно на нескольких частотах.
326. Прогнозы и фактическую погоду аэропортов, не включенных в сети радиовещательных передач, экипажи ВС запрашивают у диспетчера службы ОВД или радиооператора этих аэропортов по сетям авиационной воздушной электросвязи.
327. Экипажи ВС для получения информации по сетям радиовещательных передач в полете руководствуются сборниками аэронавигационной информации.
328. При радиовещании метеорологической информации применяется единая терминология, установленная гидрометеорологической службой.
Метеорологическая информация для радиовещания в радиобюро поступает в раскодированном виде.
329. Для обеспечения метеорологической информацией экипажей международных аэропортов и воздушных трасс организуются радиовещательные передачи на английском языке.
330. Текст радиовещательных материалов подготавливается составителем в форме, необходимой для передачи.
331. Радиовещательные передачи ведутся на назначенных частотах и в назначенное время. Программы и частоты всех радиовещательных передач публикуются в соответствующих документах. Любое изменение частот или времени передач сообщается с помощью НОТАМ по крайней мере за две недели до фактического изменениями. О любом таком изменении, если это практически осуществимо, объявляется во всех регулярных радиовещательных передачах за 48 часов до фактического изменения, и такое объявление передается один раз в начале и один раз в конце каждой радиовещательной передачи.
332. Радиовещательные передачи, ведущиеся в соответствии с программой (помимо коллективных передач, ведущихся в установленном порядке), начинаются в установленное в программе время с общего вызова. Если радиовещательная передача задерживается, в установленное время передается краткое уведомление, в котором абонентам предлагается ждать и указывается примерный период задержки в минутах.
333. После определенного уведомления о необходимости ожидания передачи в течение некоторого периода радиовещательная передача не начинается до тех пор, пока не закончится указанный период ожидания.
334. Когда радиовещательные передачи ведутся в пределах выделяемого времени, передача заканчивается каждой станцией незамедлительно в конце выделенного для передачи периода независимо от того, была ли закончена передача всего материала.
335. При проведении коллективных радиовещательных передач в установленном порядке последовательности каждая станция начинает свои передачи в установленное время. Если по какой-либо причине станция не начинает своей радиовещательной передачи в установленное время, станция, передающая после вышеуказанной станции, ждет и затем начинает свои радиовещательные передачи в установленное для нее время.
336. В случае перерыва в работе станции, отвечающей за ведение радиовещательной передачи, ведется передача другой станцией, пока не будет восстановлена нормальная работа первой станции.
337. Преамбула каждой радиовещательной передачи, ведущейся по радиотелефону, состоит из общего вызова, назначения станции и времени передачи в UTC.

Глава 25. Учет и отчетность

338. К учетной и эксплуатационной документации относятся исходящие телеграммы, журналы каналов радиосвязи, бортовые журналы каналов радиосвязи, магнитные, оптические и электронные носители (диски, дискеты), контрольные рулонные и ленточные записи, журналы учета и доставки телеграмм (сообщений).
339. По каналам электросвязи ежесуточному учету подлежат:
1) по цифровым и телеграфным и телефонным каналам - количество и продолжительность нарушений связи;
2) по радиоканалам - количество переданных и принятых сообщений по аппаратному журналу канала радиосвязи.
340. Порядок хранения носителей магнитной (магнитофонной) записи определен в Приложении 3 к настоящим Правилам.
341. Журналы каналов радиосвязи хранятся в течение 30 суток.
342. Сроки хранения журналов на станциях связи исчисляются со дня датирования последней записи.
343. Сдача или уничтожение документации оформляется приемосдаточными накладными или актами об уничтожении.

Приложение 1
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Журнал сменного персонала службы ЭРТОС

_______________________________ Начат «__» _______ 20 ___ год
организация гражданской авиации Окончен «__» _______ 20 ___ год

Да- та	Наименова- ние объекта (средства), МК посадки	Время вклю- чения	Время выключения	Продолжительность работы	Причины выключения	Замечания по работе средств РТОП и связи	Должность, фамилия, имя, отчество, подпись

Порядок ведения журнала

1. Лицо, сдавшее дежурство, записывает дату, время, МК посадки; поперек всех граф указывает краткую характеристику работы средств РТОП и связи на момент сдачи дежурства, распоряжения руководства, подлежащие передаче по смене: делает запись по форме «Дежурство сдал» (подпись), лицо принимающее, — «Дежурство принял» (подпись).
2. В процессе дежурства в журнал заносятся все изменения в работе средств РТОП и авиационной радиосвязи (смена МК посадки, проверка работоспособности автоматизированных объектов, отказы, повреждения и др.) с указанием наименования объекта (средства), времени включения, выключения, причины выключения, продолжительности неработоспособного состояния, замечаний летного и диспетчерского состава о работе средств РТОП и связи, замечаний по работе смены, принятые меры).
3. Время UTC.

Приложение 2
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Утверждаю
Руководитель организации (подразделения)
гражданской авиации
_______________________________
«__» ______________ 20 ____ год

Акт расследования отказа (нарушения связи)

____________________________________________________________________
(наименование объекта РТОП и связи, канала авиационной электросвязи)

Дата отказа (число, месяц, год) __________________________
Время нарушения работоспособности ________ часов ___ минут
Время восстановления работоспособности ___ часов ___ минут
Продолжительность отказа _________________ часов ___ минут

Наименование отказавшего средства (канала связи)	Заводской номер	Наработка после последнего ТО	Наработка с начала эксплуатации

Комиссия в составе:
Председателя ________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество, должность)
членов ______________________________________________________________ (фамилия, имя, отчество, должность)
назначенная приказом _____ от "____" _________ год № ________
произвела расследование отказа _____________________________________
(наименование объекта РТОП и связи, канала авиационной электросвязи)

Расследованием установлено:
1. Обстоятельства (информация о событии, характер отказа и его последствия, фамилия, инициалы технического персонала)
_____________________________________________________________________

2. Анализ (причины, ошибки тех. персонала, недостатки в организации работы и другие отклонения)_____________________________
3. Классификация отказа (отказ объекта или средства, нарушение электроснабжения, повреждение линий связи, неправильные действия инженерно-технического персонала)___________________________________
4. Влияние на обслуживание воздушного движения _______________
5. Нарушение в действиях инженерно-технического состава ______
6. Выводы и заключение _______________________________________
7. Рекомендации ______________________________________________

Председатель комиссии ________________________________________
Члены комиссии ________________________________________

Приложение 3
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Инструкция
по организации автоматического документирования (записи),
хранения и использования информации каналов речевой связи ОВД,
оборудования наблюдения и передачи их данных

Общие положения

1. Инструкция по организации автоматического документирования (записи), хранения и использования информации каналов речевой связи ОВД, оборудования наблюдения и передачи их данных (далее - Инструкция) определяет основные принципы, методы, и порядок документирования речевой информации и данных обслуживания воздушного движения в организациях ГА, а также их хранение и использование.
2. Настоящая Инструкция предназначена для специалистов служб, обеспечивающих безопасность и регулярность полетов воздушных судов, а также для служб и органов, ведущих расследование авиационного события.
3. Положения инструкции являются обязательными для специалистов, занимающихся эксплуатацией средств объективного контроля, использующих документируемую информацию при расследовании авиационных событий и в других производственных целях организаций ГА.
4. В зависимости от технической оснащенности организаций ГА для документирования речевой информации и данных ОВД используются следующие средства объективного контроля:
1) аналоговые магнитофоны для записи речевой информации с хранением информации на ленточных магнитных носителях;
2) цифровые магнитофоны для записи речевой информации с хранением информации на жестких дисках, магнитных лентах и других носителях информации;
3) цифровые устройства для записи передаваемых данных, а также данных наблюдения с хранением информации на жестких дисках, магнитных лентах и других носителях информации;
4) устройства, входящие в состав современных автоматизированных систем управления воздушным движением и радиолокационных станций (комплексов).
5. Техническая эксплуатация оборудования объективного контроля ведется в соответствии с эксплуатационно-технической документацией изготовителей данного оборудования и нормативными документами ГА.
6. Дополнительные требования, определяющие особенности организации документирования, хранения и использования информации каналов речевой связи ОВД, передачи данных и данных наблюдения, не противоречащие настоящей Инструкции, определяются отдельным приказом руководителя организации (подразделения) ГА.
7. Документирование информации каналов речевой связи ОВД, передачи данных и данных наблюдения осуществляется круглосуточно или в течение времени работы источников информации.
8. Ответственность за организацию документирования, хранение и использование информации возлагается на руководителей организаций ГА.
9. Ответственность за техническое обеспечение, условия хранения, качество документирования и воспроизведения информации возлагается на начальников радиотехнических служб организаций ГА.
10. Документирование информации предназначено для контроля за работой радиотехнических средств, должностных лиц организаций ГА обеспечивающих ОВД, проведения мероприятий поиска и спасания, для расследования авиационных событий и для других производственных целей организаций ГА.

Документирование радиолокационной, радиопеленгационной
и плановой информации

11. Современные устройства документирования радиолокационной, радиопеленгационной и плановой информации (средства наблюдения) входят в состав:
1) Радиолокационных комплексов и радиолокационных станций;
2) АС УВД и автоматизированных рабочих мест (АРМ) диспетчеров ОВД.
12. Запись радиолокационной, радиопеленгационной и плановой информации ведется непрерывно в течение всего времени поступления информации.
13. Одновременно с записью информации производится запись текущего времени.
14. Корректировка точности показания времени производится автоматически от устройства сигналов точного времени. При отсутствии автоматической корректировки сигналов единого времени корректировка точности хода системного времени производится вручную с записью в оперативном журнале по следующей форме:
1) "07.00. Системные часы отстают на 1 мин. Произведена корректировка текущего времени. Подпись, дата".
2) "19.00. Корректировка текущего времени не требуется. Подпись, дата".
15. Все носители информации, используемые для переноса или хранения информации и отдельные устройства записи имеют порядковую нумерацию.

Документирование речевой информации

16. Аппаратура документирования (записи) речевой информации устанавливается в специальных помещениях, ограничивающих доступ посторонних лиц и удовлетворяющих температурному режиму и требованиям эксплуатационной технической документации.
17. Перечень каналов, записываемых на аппаратуру документирования речевой информации, определяется и утверждается руководителем организации (подразделения) ГА.
18. За каждым каналом связи, подлежащим записи, закрепляется отдельный канал аппаратуры записи речевой информации.
19. На каждом записывающем устройстве имеется таблица с указанием номеров каналов записи и кратким обозначением записываемых на них каналов связи.
20. Все носители информации, используемые для переноса или хранения информации имеют порядковую нумерацию.
21. Запись речевой информации, подлежащей контролю, производится:
1) с места непосредственной коммутации каналов связи на рабочие места;
2) с использованием согласующих устройств, исключающих снижение качества работы канала связи.
22. При записи речевых сигналов производится автоматическая запись текущего времени.
23. Корректировка внутренних часов аппаратуры записи осуществляется автоматически от источника единого времени.
24. В организациях, где не организована ретрансляция сигналов единого времени, корректировка внутренних часов аппаратуры записи осуществляется вручную по сигналам радиовещательных станций единого времени Республики Казахстан.
25. Запись информации ведется непрерывно.
26. Проверка наличия и качества записи информации, текущего времени проводится каждые 4 часа с записью в оперативном журнале.
27. На каналах записи, не связанных с управлением воздушным движением, допускается проводить проверку один раз в смену.
28. Лицо, производящее проверку и корректировку времени, производит запись о проведенной проверке и корректировке времени в оперативном журнале по форме, приведенной в подпунктах 1) или 2) пункта 14 настоящей Инструкции.
29. Документирование речевой информации организовывается таким образом, чтобы количественный состав и технические характеристики записывающих устройств позволяли вести контроль параметров, техническое обслуживание и ремонт оборудования без прекращения непрерывной записи основных каналов речевой связи. Перечень основных каналов речевой связи определяется отдельным указанием руководителя организации (подразделения) ГА.

Порядок хранения носителей информации,
прослушивание (воспроизведение)

30. Хранение носителей информации исключает возможность порчи информации или доступа к ней посторонних лиц.
31. Информация записывается и хранится в устройствах документирования на жестких дисках. По заполнению жестких дисков старая информация автоматически стирается и на ее место пишется новая информация. Объем жестких дисков должен обеспечивать доступ к сохраняемой информации на срок не менее 30 суток.
Сноска. Пункт 31 в редакции постановления Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).
32. Записывающие устройства, сохраняющие информацию на жестких дисках, обеспечивает перенос фрагментов информации на сменные носители.
33. В случае, если записывающее устройство производит запись и хранение информации на магнитные ленты или другие сменные носители информации, количество магнитных лент или других сменных носителей обеспечивает доступ к сохраненной информации на срок не менее 30 суток. По истечении этого срока сменные носители информации используются повторно. При использовании сменных носителей информации ведется журнал учета носителей информации согласно приложению к настоящей Инструкции, в котором фиксируется состояние использования каждого сменного носителя информации.
Сноска. Пункт 33 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.05.2011 № 506 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
34. Сменные носители информации хранятся в металлических шкафах, исключающих воздействие электромагнитных полей и солнечных лучей.
35. В шкафах, предназначенных для хранения сменных носителей информации, обеспечивается микроклимат, исключающий порчу носителей.
36. Для хранения арестованных сменных носителей (магнитных лент) предусматривается специальные металлические футляры с приспособлением для опечатывания.
37. При расследовании авиационных событий, по распоряжению руководителя организации ГА или лица его заменяющего, необходимая информация в присутствии представителей служб ЭРТОС и ОВД переписывается с жесткого диска на сменный носитель (изымается магнитная лента если запись ведется на лентах) о чем делается соответствующая запись в журнале учета носителей информации.
38. Изъятый(-ые) носитель(-и) информации опечатывается и сдается на хранение в месте, утверждаемом руководителем организации (подразделения) ГА.
39. В случае, если изъятие носителя для цели, указанной в пункте 37 настоящей Инструкции, происходит в ночное время или выходные и праздничные дни, то изъятый носитель опечатывается и сдается в службу аэронавигационной информации с последующей передачей согласно пункта 38.
40. Допускается хранение арестованных носителей информации у лица, отдавшего распоряжение на изъятие.
41. Ответственность за сохранность носителя с записью информации, имеющую отношение к авиационным событиям, возлагается на руководителя организации ГА.
42. Срок хранения изъятого носителя информации, имеющего отношение к авиационным событиям, определяется комиссией по расследованию авиационных происшествий и инцидентов, назначаемой уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
43. Вскрытие футляров и прослушивание (воспроизведение) арестованного носителя информации, снятие с него копии производится только по указанию председателя комиссии по расследованию авиационных происшествий и инцидентов.
44. Прослушивание (воспроизведение) информации, снятие копий с носителей информации по случаям, не имеющим отношение к авиационным событиям, производится лицами, определенными специальным Перечнем должностных лиц, утвержденным руководителем предприятия ГА и обученных с работой на аппаратуре воспроизведения.
45. Информация за необходимый период времени считывается непосредственно с записывающего устройства на аппаратуру воспроизведения для дальнейшей обработки и прослушивания.
46. В случае, когда непосредственное считывание информации с записывающего устройства на устройство воспроизведения невозможно, необходимая информация переносится с записывающего устройства на устройство воспроизведения с помощью сменных носителей или выдается магнитная лента. Выдача последних производится с записью в журнале учета носителей информации.
47. Сменный носитель информации или магнитная лента с записью возвращается на место постоянного хранения не позднее 5 суток с момента выдачи.
48. Прослушивание (воспроизведение) записанного фрагмента информации производится на устройстве воспроизведения, устанавливаемом в отдельном от записывающего устройства помещении, если не предусмотрены другие методы воспроизведения, оговоренные в техдокументации на аппаратуру документирования информации.
49. При прослушивании (воспроизведении) или просмотре записанной информации предусматриваются меры, исключающие ошибочное стирание (удаление) информации.
50. Для воспроизведения записанной информации привлекаются специально обученные и допущенные к выполнению этих работ специалисты службы ОВД и/или службы ЭРТОС организаций ГА.

Приложение 4
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Оперативный журнал сменного персонала объекта
_____________________________________________________________________
(наименование объекта)

Начат "___" _________ года
Окончен "___" _________ года

Дата, время	Содержание	Должность фамилия, имя, отчество, подпись

Порядок ведения журнала

Журнал ведет дежурный инженер (техник) объекта. В журнале делаются записи:
1) о приеме объекта и дежурства, готовности объекта к работе, сдаче дежурства;
2) о времени включения, выключения и всех нарушениях в работе оборудования (на объектах с дежурным персоналом) и их причинах;
3) об указаниях и распоряжениях, поступающих от должностных лиц во время дежурства;
4) о результатах проверки объекта должностными лицами;
5) о производстве работ на действующих электроустановках;
6) о проведении стажировки на объекте;
7) для автоматизированных объектов журнал называется "Оперативный журнал объекта "_______________".

Приложение 5
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Доклад
сменного персонала службы ЭРТОС о приеме дежурства руководителю
полетов с записью на электронном носителе

1. Докладывает сменный ________________________________________
(фамилия)
Дежурство в _______________ часов _________ минут принял.
2. Все основные и резервные средства радиотехнического обеспечения полетов и связи работоспособны, объекты РМС, ОСП включены с курсом посадки ____________________ (МКп, номер ВПП) (если, какие-то средства неработоспособны, указать планируемое время восстановления их работоспособности).
На плановом техническом обслуживании находятся (указать средства и планируемое время включения их в работу).
Планируется выключить на техническое обслуживание (указать время выключения, продолжительность и получить разрешение руководителя полетов).

Приложение 6
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Утверждаю
Руководитель организации (подразделения)
гражданской авиации
"___" ______________ 20 ____ год

Акт
разграничения принадлежности и ответственности за эксплуатацию
электроустановок объекта _____________________________________
(наименование объекта)
между энергоснабжающей организацией ________________________________ (поставщик) в лице ________________________________ и службой ЭРТОС (потребитель) в лице _______________________________________________
1. Электроснабжение Потребителя осуществляется от ТП ______ в соответствии со схемой, представленной на обороте.
2. Границей эксплуатационной ответственности между Поставщиком и Потребителем является _____ линия, показанная на схеме и проходящая через _________________________________.
3. Потребитель несет ответственность за сохранность электрооборудования и кабельных сетей, принадлежащих Поставщику, но по местным условиям доступного персоналу Потребителя, а также за целостность дверных замков, принадлежащих Поставщику. Замки Поставщика закрыты: ___________________________________.
4. Контроль за состоянием контактов по линии разграничения осуществляется персоналом _____________________________.
5. Потребителю разрешена электрическая мощность _____ кВт (кВа) при напряжении ________ вольт. Общая защита на вводном распределительном щите Потребителя установлена в соответствии с разрешенной мощностью на ток __________ А, при равномерной нагрузке фаз.
6. Защита со стороны Поставщика устанавливается на ток _____ А, т.е. на одну ступень выше защиты на вводе Потребителя.
7. Для проведения ремонтных работ на питающих линиях Потребитель предоставляет не менее _____________ отключений в год продолжительностью до _________ часов после получения предупреждения от Поставщика за одни сутки.
8. В начале каждого года Потребитель предоставляет Поставщику копию приказа на ответственное лицо за эксплуатацию электрохозяйства и список персонала, допущенного к оперативным переговорам с персоналом Поставщика.
9. Особые условия __________________________________.
10. Во всех случаях, угрожающих нормальному электроснабжению, дежурный персонал Потребителя немедленно сообщает диспетчеру Поставщика по телефону _____________________.
11. При изменении вышеупомянутых условий, акт переоформляется.
12. Акт составлен в двух экземплярах (по одному - каждой из сторон).

Приложение,
Поставщик: Потребитель:
Начальник энергоснабжающей организации Начальник службы ЭРТОС
______________________________________ ______________________
(подпись) (подпись)

Приложение 7
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Формулы
для расчета показателей надежности и количества
резервных каналов связи

1. Определение величины наработки на отказ (повреждение)

где: То - средняя наработка на отказ (повреждение), ч;
Т сумм - суммарная наработка средства (группы однотипных средств) за определенный период, ч;
n - число отказов (повреждений средства) (группы однотипных средств) за этот же период.
2. Определение величины среднего времени восстановления

где: Тв - среднее время восстановления работоспособности средств;
ТВ сумм - суммарное время восстановления работоспособности средства (группы однотипных средств) за отчетный период.
3. Определение количества резервных средств
К рез = V К дкс
где: К рез - количество резервных средств;
К дкс - количество действующих каналов связи.
Результат расчета округляется до целого числа в сторону увеличения.

Приложение 8
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Правила
ведения формуляров на средства РТОП и связи

1. Формуляр является документом, удостоверяющим гарантированные изготовителем основные параметры и технические характеристики средств РТОП и связи, отражающим техническое состояние данных средств и содержащим сведения по его эксплуатации (длительность и условия работы, ТО, виды ремонтов, замена составных частей и деталей и другие данные за весь период эксплуатации).
2. Ответственным за сохранность формуляра и правильное его ведение является руководитель объекта, за которым закреплено данное средство.
В случае утери формуляра дубликат заводится с разрешения руководителя организации (подразделения) ГА.
3. Ведение формуляра производится по всем разделам. Все записи в формуляре производят отчетливо и аккуратно. Подчистки и незаверенные исправления не допускаются.
4. При заполнении всех листков формуляра подклеиваются дополнительные листы. При невозможности подклейки дополнительных листков формуляр заменяется новым. В новый формуляр заносятся обобщенные данные по каждому разделу старого формуляра. Эти записи скрепляются подписью руководителя организации (подразделения) ГА и гербовой печатью. Старый формуляр уничтожается по акту.
5. Данные о наработке средства заносятся ежемесячно на основании показаний счетчиков или записей в оперативном журнале сменного персонала (техника) объекта.
6. В графах контрольных измерений основных параметров изделия записи производятся по результатам измерений.
7. В сведениях "Техническое состояние средства" записываются технические параметры, не соответствующие установленным нормам, и основные выявленные неисправности.
В графе "Выводы" записываются мероприятия для устранения выявленных недостатков.
8. Записи в формуляре о ремонте средства делают руководители ремонтных организаций, которые указывают вид ремонта, когда и где он производился.
Записи о замене деталей и текущем ремонте средства производятся лицами, проводившими ремонт. При этом указывают наименование, децимальный (чертежный) и схемный номера замененных составных частей, их наработку, причину их замены.
9. Записи о расконсервации производятся в период установки средства на эксплуатацию.

Приложение 9
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Карта-накопитель отказов и повреждений средства

Тип средства _____________, заводской номер __________________
Дата изготовления ________, дата ввода в эксплуатацию ________
Установлено на объекте ___, организации

Дата	Наработка			отказ	поврежде- ние	Количество отказов и повреждений, в том числе по причинам
	с начала эксплуатации	на один отказ	на одно поврежде- ние
						1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

(Обратная сторона карты-накопителя отказов и повреждений изделий)

Карта-накопитель заполняется раз в год по состоянию на 1 января.
Причина отказов и повреждений указываются цифрами 1-11, которые имеют следующие значения:
1 - отказ электровакуумных приборов;
2 - отказ полупроводниковых приборов;
3 - отказ резисторов;
4 - отказ конденсаторов;
5 - отказ моточных элементов (трансформаторов, обмоток электродвигателей);
6 - отказ нарушения изоляции монтажных жгутов и комплектных соединительных кабелей, отказ кабельных ВЧ разъемов;
7 - отказ коммутационных элементов (реле, контакторов, магнитных пускателей);
8 - отказ механических элементов (редукторов, шестерен, подшипников);
9 - отказ антенно-фидерных устройств;
10 - отказ - расстройка или разрегулировка;
11 - отказ - невыясненная причина.

(При заполнении графы "Количество отказов и повреждений по причинам" отказы и повреждения одного типа суммируются и показываются одним числом).

Приложение 10
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Согласовано Утверждаю
Руководитель службы ОВД Руководитель организации
гражданской авиации
________________________ _________________________
"___" ________ 20 ____ год ________________ 20 ___ год

Нормативное время переключения (перехода)
на резерв объектов РТОП и авиационной воздушной связи

Наименование объекта РТОП и связи, канала авиационной воздушной связи	Нормативное время (в сек.)
	Первоначального включения	Перехода на резервное средство	Перехода на резервный источник электроэнергии
			Переключение на резервный источник электроэнергии	Восстановление работоспособности объекта
ДПРМ МК - 68	45	45	15	60

Нормативное время переключения (перехода)
на резерв каналов наземной связи

Наименование канала, направления наземной связи (корреспондента)*	Резервный канал (обходной путь)	Нормативное время переключения на резерв (обходной путь)

* Наименование каналов, направлений связи записываются в таблицу в порядке их важности в обеспечении безопасности и регулярности полетов. Порядковый номер канала в таблице определяет его очередность обеспечения резервом и восстановления работоспособности.

Руководитель службы ЭРТОС ______________________

Приложение 11
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Перечень эксплуатационных документов

1. Эксплуатационные документы службы ЭРТОС

1. Правила радиотехнического обеспечения полетов и авиационной радиосвязи в гражданской авиации.
2. Журнал учета радиоданных радиоизлучающих устройств.
3. Удостоверения годности наземного радиоизлучающего средства.
4. Разрешения на право эксплуатации РЭС.
5. Перспективный, годовой и квартальный планы работ службы ЭРТОС.
6. Годовой отчет работы службы ЭРТОС.
7. Акты приемки в эксплуатацию средств РТОП и связи.
8. Акты разграничения принадлежности и ответственности за эксплуатацию электроустановок объекта между энергоснабжающей организацией и службой ЭРТОС.
9. Протоколы наземной проверки и настройки.
10. График технического обслуживания средств РТОП и связи.
11. Акты летных проверок наземных средств РТОП и связи.
12. Акты технического состояния наземных средств РТОП и связи.
13. Акты расследования отказов.
14. Журнал сменного персонала службы ЭРТОС (на рабочем месте сменного персонала).
15. Список кабелей связи и управления.
16. Схемы кабельной канализации.
17. Паспорта кабельной линии.
18. Протоколы электрических измерений кабеля постоянным током.
19. Протоколы измерений защитного заземления.
20. Протоколы измерений сопротивления изоляции электрических кабелей и электропроводки.
21. Санитарные паспорта объектов РТОП и связи.
22. Журнал проверки знаний по технике безопасности у инженерно-технического персонала с группой по электробезопасности.
23. Журнал проверки знаний правил эксплуатации электроустановок потребителей и правил техники безопасности при эксплуатации электроустановок.
24. Журнал учета средств измерений и контроля.
25. Таблицы соответствия НГЭА РК.
26. Журнал учета наличия и перемещения средств РТОП и связи.

2. Эксплуатационные документы объектов РТОП и связи

27. Схема электроснабжения объекта.
28. План и схемы соединения АФУ (для объектов радиосвязи).
29. Сводная таблица нормативного времени переключения (перехода) на резерв объекта РТОП и связи (на рабочем месте сменного персонала службы ЭРТОС).
30. Инструкция по резервированию.
31. Инструкции по охране труда и пожарной безопасности.
32. План эвакуации людей и имущества.
33. Должностные инструкции (для объектов с дежурным персоналом).
34. Оперативный журнал сменного персонала (техника) объекта (для объектов с дежурным персоналом).
35. Годовой график технического обслуживания и ремонта.
36. План-график работы дежурных смен (дежурных специалистов) объекта (для объектов с дежурным персоналом).
37. Журнал технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи.
38. Карты контрольных режимов и таблицы настройки.
39. Кроссовый журнал (таблица) объекта.
40. Эксплуатационная документация на средства РТОП и связи.
41. Карта-накопитель отказов и повреждений средств.
42. План технической учебы для объектов с персоналом, участков, групп.
43. Журнал учета сменных носителей информации (на устройстве документирования).
44. Абонентская карточка (на АТС).
45. Квартальный план работы обслуживающего инженерно-технического персонала объекта.
46. Журналы регистрации инструктажа на рабочем месте по охране труда и противопожарной безопасности.
47. Опись оборудования и имущества объекта.
48. Выписка из табеля оснащения противопожарным инвентарем.
49. Инструкция о действиях инженерно-технического персонала при получении предупреждения об опасных явлениях.

Приложение 12
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Утверждаю
Руководитель организации (подразделения)
гражданской авиации
«___» ______ 20____ года

График технического обслуживания средств РТОП и связи

Наименование объекта (средства)	Заводской (условный) номер полукомплекта (средства)	Вид тех. обслуживания, плановый ремонт	Время проведения ТО, планового ремонта (месяц)	Примечание

Примечания: 1. Для ЛКС в графе «Наименование объекта (средства)» указывается тип кабеля, в графе «Заводской условный номер полукомплекта (средства)» — участок трассы и номер кабеля, в графе «Примечание» — номер папки с документами на кабель.
2. В графе «Вид технического обслуживания, плановый ремонт» виды технического обслуживания указываются сокращенно; плановый ремонт — ПР; при планировании ТО по наработке в знаменателе указывается планируемая наработка на момент ТО.

Согласовано
Руководитель службы движения Начальник службы ЭРТОС
____________________________ _________________________
(подпись) (подпись)
«____» _______ 20 ____ года «____» ______ 20 ____ года

Приложение 13
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Утверждаю
Начальник службы ЭРТОС

«___» _______ 20 ____ года

План
работы инженерно-технического персонала объекта
_______________________________________________
на ____________ 20 _____ год

Наименование работ	Срок исполнения	Исполнитель	Трудоемкость (человеко-часы)		Отметка об исполнении
			Плановая	Фактическая

Руководитель объекта ______________________________________
(фамилия, имя, отчество подпись)
"___" _____________ года

Примечание. Работы включаются в план по разделам:
1. Техническое обслуживание.
2. Ремонт.
3. Дополнительные и прочие работы.
4. Организационные и технические мероприятия.
5. Техническая учеба.

Приложение 14
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Журнал
технического обслуживания и ремонта средств РТОП и связи
_____________________________________
(наименование объекта)
________________________________________
(наименование организации)

Начат "___" _________ года
Окончен "___" ______ года

Дата	Наименование средства, заводской номер	Виды ТО или ремонта	Перечень выполненных работ и израсходованных материалов. Заключение о техническом состоянии и готовности к работе	Фамилия, имя, отчество лица, проводившего ТО

Приложение 15
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Карта контрольного режима и таблица настройки

1. Карта контрольного режима и таблица настройки составляются на каждое средство при вводе его в эксплуатацию и перед облетом после технической проверки и регулировки средства на основании данных заводской эксплуатационной документации.
В карте контрольного режима указываются величины напряжения сети, напряжения на выходе выпрямителей, токов ступеней радиопередатчика или магнетрона, мощности в эквиваленте антенны, токов радиоламп и другие специфические для каждого оборудования режимы и параметры.
Для проверки, указанных в карте контрольных параметров, используются панельные измерительные средства, подключаемые к различным контрольным точкам с помощью переключателей или специальных проводников, а также дополнительные (переносные) измерительные средства. В карту контрольного режима записываются тип и номер дополнительных измерительных средств, которыми определялся контролируемый режим.
Контролируемые параметры средства совпадают с величинами, указанными в картах контрольных режимов.
2. В таблице настройки проставляются рабочие и резервные частоты, указываются положения органов настройки и регулировки, при которых достигается номинальное использование средства. Карты контрольных режимов и таблицы настройки составляются инженерами (техниками) объектов.
Формы карт контрольных режимов и таблиц настройки наземных средств РТОП и связи разрабатываются на каждом объекте в зависимости от типа оборудования.

Приложение 16
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Протокол наземной проверки и настройки
______________________________________
(наименование средства)

заводской № _____ дата выпуска ___________________________________
установленного в предприятии _____________________________________
(наименование организации гражданской авиации)

Проверяемый параметр	Номинальное значение, допуск, ед. измерения	Получено при измерении	Применяемая измерительная аппаратура	Примечание

Вывод:_______________________________________________________________
(выдается заключение о соответствии средства установленным
_____________________________________________________________________
техническим требованиям и готовности к летной проверке)

Измерения проводил (проводили):
_____________________________________________________________________
(должность) (фамилия, имя, отчество, подпись)

Приложение 17
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Утверждаю
Руководитель организации
(подразделения)
«__» _______ 20 ____ г.

Акт
технического состояния средств РТОП и связи
_____________________________________________________________________
(наименование эксплуатационного подразделения)
Составлен ___________________________________________________________
(число, месяц, год)

Комиссия в составе председателя _____________________________________
и членов ____________________________________________________________
назначенная приказом _______________________________________________,
произвела осмотр технического состояния ____________________________.
(наименование средств)

В результате работы комиссия установила, что техническое состояние
_______________________ соответствует приведенным ниже данным:
(наименование средств)

Заводской № ______________, дата выпуска ____________________________

Наработка в часах средств РТОП и связи с начала эксплуатации
___________________________________
Срок службы ______________________________________________

Произведен ремонт (вид ремонта) _____________________________________
_____________________________________________________________________
(когда и количество ремонтов)

Наработка в часах средств РТОП и связи после планового ремонта
__________________________________
Техническое состояние основных узлов и агрегатов ____________________
_____________________________________________________________________

Заключение комиссии о техническом состоянии средств РТОП и связи:
подлежит продлению срока службы (ресурса) ______ лет (часов),
подлежит ремонту (вид ремонта) _____________________________,
списанию _____________________________________________________

Председатель комиссии _______________________________________
Члены комиссии ______________________________________________
«___» _______ 20 ____ г.

Согласовано: ________________________________________________
(подпись, ф. и. о.)

Приложение 18
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Методика определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации

1. Глава 1. Общие положения

1. Методика определения предельного состояния изделий наземного радиотехнического оборудования гражданской авиации (далее - Методика) разработана на основании нормативно-технических документов, регламентирующих эксплуатацию наземного радиотехнического оборудования и связи гражданской авиации, с учетом Международных норм и рекомендуемой практики.
2. Настоящая Методика устанавливает единые принципы по проверке и оценке технического состояния радиотехнических изделий с целью технико-экономического обоснования продления срока службы (ресурса), целесообразности проведения ремонта или списания.
3. Работы по проверке и оценке технического состояния наземных средств РТОП и связи проводятся в случаях:
1) выработки ресурса (срока службы);
2) выявления в процессе эксплуатации признаков предельного состояния.
4. Признаками предельного состояния изделия являются:
1) снижение безотказности;
2) неустранимый в условиях эксплуатации уход заданных параметров за пределы допусков, установленных нормативно-технической документацией (НТД);
3) необходимость проведения среднего или капитального ремонта изделия или его составных частей;
4) увеличение фактических затрат на эксплуатацию изделия по сравнению с минимально достигнутым значением;
5) моральное старение.
5. Изделие считается морально устаревшим, если промышленность выпускает новые изделия с лучшими техническими и (или) тактическими характеристиками и при этом:
1) технические и (или) тактические характеристики старого изделия не отвечают возросшим требованиям и конкретным условиям эксплуатации;
2) замена старого изделия на новое изделие дает экономический эффект за остаточный срок службы старого изделия;
3) для данного изделия прекращен выпуск комплектующих элементов.

Глава 2. Организация обследования

6. Оценка технического состояния изделия производится комиссией организации (подразделения) ГА в соответствии с настоящей Методикой.
7. Работа комиссии регламентирована Правилами радиотехнического обеспечения полетов и авиационной радиосвязи гражданской авиации.
8. Обслуживающим персоналом объекта подготавливаются:
1) протокол наземной проверки и настройки оборудования;
2) выписка из акта или копия акта последней летной проверки;
3) копия карты-накопителя отказов и повреждений;
4) оценка показателей безотказности;
5) расчеты по определению момента наступления предельного состояния изделия по безотказности;
6) расчет экономической целесообразности проведения ремонта.
9. Материалы по подпунктам 4, 5, и 6 пункта 8 настоящей Методики подготавливаются в объеме, необходимом для решения поставленной задачи по обследованию.
10. Комиссия организации (подразделения) ГА выполняет проверку технического состояния изделия и составляет акт с заключением. К акту прилагаются материалы, составленные в соответствии с пунктом 8 настоящей Методики.

Глава 3. Оценка показателей безотказности и определения момента наступления предельного состояния изделия по безотказности

11. Для выявления признаков старения изделия по безотказности за показатель безотказности принимается наработка на отказ (неисправность). Отказы (неисправности) эксплуатационные, вызванные нарушениями правил и норм эксплуатации, при оценке наработки на отказ (неисправность) не учитываются.
12. Для выявления признаков старения изделия по безотказности производится разбивка всего периода эксплуатации на несколько интервалов. На этих интервалах оценивается наработка на отказ (безотказность) и определяется тенденция ее снижения.

Параграф 1. Определение длительности интервала
наработки изделия для оценки безотказности

13. Интервал наработки (t_n) изделия на момент оценки технического состояния делится на 3 - 4 приблизительно равные интервалы наработки (Н_i), где i = 1, 2, 3 и 4.
14. Для изделий, которым наработка на отказ (НО₀) указана в НТД, интервал наработки для оценки технического состояния (t_n) принимается наработка от начала эксплуатации до момента оценки.
15. Для изделий, которым наработка на отказ (НО0) не указана в НТД, t_n вычисляется по следующей формуле:

t_n = t^,_n - H_{z, (1),}

где t^,_n, в часах - наработка изделия от начала эксплуатации до момента оценки технического состояния;
H_z, в часах - наработка изделия в период гарантийного срока (ресурса). Наработка на отказ (неисправность) НО₀ определяется статистически за период нормальной эксплуатации.
16. Величина наработки Н_i в интервалах для оценки технического состояния по безотказности выбираются с учетом следующего условия:

H_i > 2НО_{0 (2),}

где
Н_i, в часах - величина наработки изделия в интервалах для оценки технического состояния;
НО₀, в часах - наработка изделия на отказ (неисправность).
17. Если условие (2) выполняется, то оценка технического состояния по безотказности определяется по критериям, указанным в подпунктах 1), 3) или 2) пункта 20 настоящей Методики, в зависимости от того, указана ли величина наработки на отказ в НТД или нет.
18. Если условие (2) не выполняется, то оценка технического состояния по безотказности определяется по критерию, указанной в подпункте 3 пункта 20 настоящей Методики.

Параграф 2. Оценка наработки на отказ (неисправность)

19. Оценка наработки на отказ (неисправность) на любом интервале эксплуатации выполняется по формуле:

HO_i = H_i/N_i (3),

где
НО_i, в часах - наработка на отказ (неисправность) изделия в рассматриваемом интервале;
H_i, в часах - наработка изделия в рассматриваемом интервале;
N_i в часах - число отказов (неисправностей) изделия, наблюдавшихся в рассматриваемом интервале.

Параграф 3. Определение момента наступления
предельного состояния изделия

20. Критерием предельного состояния по безотказности является:
1) снижение наработки на отказ (неисправность) и достижение значения меньшего, чем величина наработки на отказ (неисправность (НО₀), указанная в НТД, на двух последних интервалах оценки;
2) снижение наработки на отказ (неисправность) и достижение значения меньшего, чем величина наработки на отказ (неисправность (НО₀), определенная статистическим путем, на двух последних интервалах оценки;
3) систематическое снижение наработки на отказ (неисправность) (НО) в оцениваемых интервалах.
21. Для оценки технического состояния по безотказности в период эксплуатации изделия выбираются 3-4 интервала, длительность которых определяется в соответствии с пунктами 13—18 настоящей Методики.
22. Расположение интервалов во времени показано на рис. 1

0___Н_z____H_(i-3)___H_(i-2)___Н_(i-1)___H_(i)(t_n)___> Н, часы,

где
t_n - наработка изделия на момент оценки технического состояния;
Н_z - интервал гарантийного срока службы (ресурса);
H_(i-3), H_(i-2), Н_(i-1), H_(i) - оцениваемые интервалы.

Рис. 1

23. На каждом интервале выполняется оценка наработки на отказ (неисправность) в соответствие с пунктом 19 настоящей Методики.
24. Считается, что предельное состояние изделия по критерию безотказности наступило на i интервале эксплуатации, если выполняются следующие два условия:

НО_i< НО₀ (4)
или
НО_i< 0,5НО₀ (5)
и
HO_(i-3)>HO_(i-2)>НO_(i-1)>HO_(i) (6)

25. Неравенство (6) характеризует систематическое снижение наработки на отказ (неисправность) за последовательные 3 или 4 интервала эксплуатации. Оно повышает достоверность принятого решения о наступлении предельного состояния изделия.
26. Другим условием наступления предельного состояния изделия по безотказности является выполнение неравенств (4) или (5) на двух последовательных интервалах независимо от того, выполняется неравенство (6) или нет, т.е.:

HO_(i)<НО₀ и НO_(i-1)<НО₀ (7)
или
HO_(i)<0,5НО₀ и НO_(i-1)<0,5HO₍₀₎ (8)

Параграф 4. Распределение отказов (неисправностей) по составляющим частям изделия

27. За обследуемый период эксплуатации определяется число отказов (неисправностей) по каждой составной части изделия.
28. Составные части изделия определяются, исходя из функционального назначения: антенные устройства, передающие устройства, приемные устройства, контрольные устройства и т.п. на уровне блоков по формуляру изделия.
29. Оценка показателей безотказности составляющих частей изделия производится по формуле (3).
30. На основании анализа безотказности изделия и его составных частей определяются устройства, которые необходимо заменить.

Глава 4. Экономическое обоснование списание изделий.

Параграф 1. Определение экономической целесообразности проведения среднего и капитального ремонтов

31. Экономическая целесообразность проведения ремонта определяется по критерию - среднегодовые затраты за весь период эксплуатации изделия после проведения ремонта не должны увеличиваться.
32. Проведение К ремонта экономически нецелесообразно, если среднегодовые затраты С_(K+1) за весь период эксплуатации изделия возрастают, т.е. будет выполнено условие:

С_(К+1)>С_К (9)

33. При выполнении условия (9) величина С_к определяет минимум средних годовых затрат за весь период эксплуатации изделия.
34. Для определения экономической целесообразности проведения ремонта необходимо иметь следующие данные:
1) Балансовая стоимость изделия:

С_б = С₁ + С₂ (10)

где
С₁ — начальная цена изделия;
С₂ — затраты на строительно-монтажные, пуско-наладочные, транспортные и другие расходы при первоначальном вводе в эксплуатацию изделия.
2) Ресурс (срок службы) изделия Тр_к, на момент проведения К ремонта:

где
tp_i - ресурс (срок службы) изделия между (i-1) и i ремонтами.
3) Суммарные затраты на проведение i ремонта:

где
C_ji - стоимость j затрат при выполнении i ремонта;
n - число статей затрат при i ремонте.
В j затраты входят:
- стоимость ремонта;
- транспортные расходы;
- стоимость пополнения ЗИПа;
— стоимость пуско-наладочных работ (демонтаж, настройка, монтаж, облет) и другие виды затрат.
Величина затрат С_i- определяется в зависимости от требуемого объема (вида) ремонта из опыта проведения предыдущих ремонтов изделия или ремонта аналогичного радиотехнического оборудования.
4) Ресурс изделия после проведения К ремонта:

Ресурс между К и (К+1) ремонтами определяется по формуле:

где
tp_k- ресурс изделия между (К-1) и К ремонтами;
 — коэффициент сокращения межремонтных ресурсов (сроков служб).
Для расчета рекомендуется величину коэффициента выбирать в пределах:

5) Среднегодовая стоимость эксплуатации C_(K+1) после проведения К ремонта, определенная на конец (К+1) послеремонтного ресурса:

где
к = 0, 1,2,3...:
С_б - начальная балансовая стоимость изделия;
Ср_i - стоимость ремонта;
Тр_(к+1) - ресурс (срок службы) изделия после проведения К ремонта.

Параграф 2. Определение экономической целесообразности продолжения эксплуатации или списания изделия при проведении только текущих ремонтов

35. Определение экономической целесообразности продолжения эксплуатации или списания изделия, средние и капитальные ремонты которых не проводятся, возможно при ежегодном учете фактических эксплуатационных затрат.
36. Затраты на каждый год эксплуатации С изделия определяются по формуле:

где
i - год эксплуатации, на который определяются затраты;
j - номер статьи расходов;
С_б - начальная балансовая стоимость изделия;
С_ij - годовые затраты в i году эксплуатации по j статье расходов;
n - число статей расхода на эксплуатацию изделия.
37. К статьям расхода на эксплуатацию данного изделия относятся:
1) заработная плата (с начислениями) технического персонала, учитываемая пропорционально фактической трудоемкости обслуживания данного изделия, если технический персонал обслуживает несколько изделий;
2) стоимость расходных материалов;
3) стоимость запасных частей;
4) стоимость электроэнергии на работу данного изделия;
5) стоимость летных проверок изделия;
6) стоимость проверок и ремонтов контрольно-измерительных приборов общего назначения для данного изделия;
7) накладные расхода (командировочные).
38. Продолжение эксплуатации экономически нецелесообразно, если на i году эксплуатации:

С_k>С_(k-1) (18)

39. При выполнении условия (18) С_(k-1) определяет минимальную среднегодовую стоимость эксплуатации изделия.

Глава 5. Выводы по техническому состоянию изделия

40. Продление ресурса (срока службы) возможно, если:
1) тактические и технические характеристики изделия соответствуют требованиям, установленным в нормативно-технической документации на изделие;
2) предельное состояние по безотказности не наступило;
3) проведение среднего или капитального ремонта не требуется.
41. Если отдельные параметры и тактические характеристики изделия не соответствуют требованиям, то в акте указываются необходимые мероприятия по устранению этих несоответствий и решение по увеличению ресурса (срока службы) принимается после выполнения указанных в акте мероприятий.
42. Величина, на которую увеличивается ресурс (срок службы), определяется комиссией в соответствии с пунктами 45 — 54 настоящей Методики.
43. Средний или капитальный ремонт изделий проводится, если он технически обоснован и экономически целесообразен.
44. При наступлении предельного состояния, изделие подлежит списанию.

Глава 6. Методика расчета допустимого интервала
времени продления срока службы

45. Для расчета допустимого интервала времени продления срока службы используются следующие данные:
n = 6 — количество лет наблюдения;



B₅ = nB₄ - B²₂
m_x - среднее значение количества неисправностей в год за период наблюдения;
T_k - время от начала отсчета до момента оценки (окончания назначенного срока службы);
к - коэффициент эксплуатационного запаса (к=0,8);
Х_опр - определяющий параметр (если т_х<5, то Х_опр = 10;
если т_х< 10, то Х_опр = 20; если т_х< 15, то Х_опр = 30.
46. В качестве определяющего параметра принимается количество неисправностей оборудования в процессе эксплуатации.
47. Исходные данные для проведения расчета берутся из карты-накопителя отказов и повреждений.
48. По исходным данным определяется коэффициенты а₀, a₁ для построения линии регрессии:

а₀ = (В₁В₄-В₃В₂)/В₅ (19)
a_i = (nB₃-B₂B₁)/B₅ (20)

49. Устанавливается условно предельно допустимое количество неисправностей в год, в часах по следующей формуле:
Х_{пред.доп.} = jm_x, j = 1, 2, 3, 4 (21)
50. Определяется время достижения предельно допустимого количества неисправностей в год, в часах по следующей формуле:

51. Определяется величина допустимого интервала времени наработки средства при выбранных предельных значениях количества неисправностей в год:

T_nоkj=(T_nj-T_k)*k (23)

52. Вычисляется средняя наработка средства в год за период наблюдения:

53. Определяется интервал продления срока службы в годах для построения линии регрессии:

54. По формулам (21) и (25) на временном отрезке эксплуатации изделия строится график (линия регрессии). С помощью данного графика, в зависимости от установленного значения определяющего параметра (допустимого количества неисправностей в год) определяется допустимый интервал продления срока службы в годах.

Алгоритм определения предельного состояния
изделия по безотказности

Пример расчета допустимого интервала времени
продления срока службы

Расчет допустимого интервала времени продления срока службы проводим для ГРМ системы посадки. Год ввода в эксплуатацию 1993 год, назначенный срок службы 10 лет.
В качестве определяющего параметра принимаем количество неисправностей аппаратуры ГРМ в процессе эксплуатации. Период наблюдения выбираем равный 6 годам.
В таблицу 1 сводим исходные данные по времени наработки и количеству неисправностей по годам, начиная с 1998 г. по 2003 г., выбранные из карты-накопителя отказов и повреждений ГРМ.

Таблица 1

Год	Наработка с начала эксплуатации (час)	Наработка за год (час)	Наработка с начала наблюдения ti (час)	Количество неисправностей xi
1998	70360	-	0	0
1999	77360	7000	7000	3
2000	84321	6961	13961	4
2001	91631	7310	21271	16
2002	94491	2860	24131	3
2003	96871	2380	26511	6

По исходным данным и по формулам определяем:
1) количество лет наблюдений n = 6;
2) сумму всех неисправностей за период наблюдения

3) сумму всех наработок за период наблюдения

;

4) сумму произведенной количества неисправностей на величину наработки в конкретный i - год

;

5) сумму квадратов наработок

;

6) коэффициент

B₅ = nB₄ - B²_{2 = 3263439588;}

_{7) среднее значение количества неисправностей в год за период наблюдения}

m_{x =} B_{1/n = 5,33;}

^{8) так как m}_x ^{< 10, то X}_опр ^{= 20
9) время наработки от начала отсчета до момента оценки (сумму годовых наработок)}

^T_k ^{= 26511;
10) коэффициент эсплуатационного запаса (выбираем k = 0,8);
11) условно предельно допустимое количество неисправностей в год
X}_{пред.доп.j} ^{= jm}_x^{, j = 1, 2, 3, 4,
X}_{пред.доп.1} ^{= jm}_x ^{= 1*5,33 = 5,33,
Х}_{пред.доп.2} ^{= jm}_x ^{= 2*5,33 = 10,66,
Х}_{пред.доп.3} ^{= jm}_x ^{= 3*5,33 = 16,
Х}_{пред.доп.4} ^{= jm}_x ^{= 4*5,33 = 21,33;
12) коэффициенты а}₀^{, а}₁ ^{для построения линии регрессии
а}₀ ^{= (B}₁^B₄ ^{- B}₃^B₂^)/B₅ ^{= 0,970266259;
а}₁ ^{= (nB}₃ ^{- B}₂^B₁^)/B₅ ^{= 0,00028187;
13) время достижения предельно допустимого значения определяющего параметра в часах
;
14) величину допустимого интервала времени наработки средства при выбранных предельных значениях количества неисправностей в год}

<sup>15) среднюю наработку средства в год за период наблюдения

16) точки для построения линии регрессии</sup>

^{17) Строится график (линия регрессии) и с его помощью, в зависимости от установленного значения определяющего параметра (допустимого количества неисправностей в год) определяется допустимый интервал продления срока службы в годах.}

^{Следовательно, с учетом Х}_опр ^{срок службы может быть продлен до 2011 года, т.е. на 7,5 лет.}

Приложение 19
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Категория сообщений и порядок очередности

1. Аварийные вызовы, сообщения о бедствии.
2. Срочные сообщения.
3. Сообщения, касающиеся безопасности полетов.
4. Метеорологические сообщения.
5. Сообщения, касающиеся регулярности полетов
Сообщение НОТАМ может относиться к любой из категорий, перечисленных в подпунктах 2) - 5) включительно. Категория определяется содержанием и важностью сообщения НОТАМ для воздушного судна.

Приложение 20
к Правилам радиотехнического
обеспечения полетов
и авиационной радиосвязи
в гражданской авиации

Характеристика качества связи

Оценка качества речи	Характеристика качества связи
1.	Полная неразборчивость связного текста (срыв связи)
2.	Понимание передаваемой речи с большим напряжением внимания, переспросами и повторениями
3.	Понимание передаваемой речи с напряжением внимания без переспросов и повторений
4.	Понимание передаваемой речи без затруднений
5.	Понимание передаваемой речи без малейшего напряжения внимания

Приложение
к Инструкции по организации
автоматического документирования
(записи), хранения и использования
информации каналов речевой
связи ОВД, оборудования наблюдения
и передачи их данных

Журнал
учета сменных носителей информации
______________________________________________
(наименование организации гражданской авиации)

Начат "___" _______ г.
Окончен "___" _______ г.

Номер устройства записи	Номер носителя	Дата и время записи		Дата, время, должность и подпись лица
		начала	конца	давшего указание о задержке стирания	получившего носитель на прослушивание	давшего указание на стирание носителя

Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 31 желтоқсандағы № 1525 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 11 қыркүйектегі № 774 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 11.09.2015 № 774 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

«Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 13-бабының 7) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидасы бекітілсін.
2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:
1) «Ұшуды және авиациялық электр байланысын радиотехникалық қамтамасыз ету ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 10 қыркүйектегі № 785 қаулысы;
2) «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 10 қыркүйектегі № 785 қаулысына толықтырулар мен өзгеріс енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 26 маусымдағы № 614 қаулысы.
3. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 31 желтоқсандағы
№ 1525 қаулысымен
бекітілген

Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Азаматтық авиацияда ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидасы (бұдан әрі - Қағида) әуе кемелерінің (бұдан әрі - ӘК) ұшуы, жерден көтерілуі мен қонуының қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету (бұдан әрі - ҰРТҚ және байланыс), әуе қозғалысына қызмет көрсету (бұдан әрі - ӘҚҚК) тәртібін, ҰРТҚ және байланыс объектілерінің жұмыс істеу сенімділігін қамтамасыз етуге бағытталған техникалық пайдалану және жөндеудің негізгі қағидаттарын анықтайды.
2. Осы Қағиданың талаптарын өзінің қызметінде әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігін және азаматтық авиация ұйымдарының (бұдан әрі - АА) өндірістік қызметін қамтамасыз ететін азаматтық авиация ұйымдарында радиотехникалық жабдық пен байланысты пайдалану (бұдан әрі - РТЖБП) қызметінің басшылық және инженерлік-техникалық персоналы іске асырады және қамтамасыз етеді.
3. ӘК ұшуын, авиациялық электр байланысын және азаматтық авиация ұйымдарында өндірістік қызметті радиотехникалық қамтамасыз ету жөніндегі функцияларды РТЖБП қызметі, қызметі осы Қағидада регламенттелетін басқа да бөлімшелер жүзеге асырады.
4. ӘК ұшуының қауіпсіздігі мен тұрақтылығы әуежайлардың, әуе жолдарының, жергілікті әуе желілерінің (бұдан әрі - ЖӘЖ), тірек қызметтерінің (пункттері) ҰРТҚ және байланыстың жердегі құралдарымен жабдықталуына, техникалық деңгейіне, осы құралдардың жұмыс істеуінің сенімділігі мен автоматтандырылу дәрежесіне және ҰРТҚ мен байланыстың жердегі құралдарын пайдаланушы және қолданушы мамандардың дайындық деңгейіне байланысты болады.
5. Осы Қағидада мынадай анықтамалар пайдаланылады:
1) AFTN станциясы - АFTN бөлігі болып табылатын және мемлекеттің рұқсатымен немесе бақылауында жұмыс істейтін станция;
2) АА ұйымы — азаматтық авиация саласында қызметін жүзеге асырушы заңды тұлға;
3) абонент (желіні пайдаланушы) ҰРТҚ және байланыс — өзіне меншіктелген индексі бар және өзінің қызметінде электр байланысы желісін қолданатын ұйым, қызмет немесе лауазымды тұлға;
4) авиациялық әуе электр байланысы - борттық және бекітілген авиациялық станциялардың арасындағы немесе борттық станциялардың арасындағы байланыс;
5) авиациялық бекітілген станция - жердегі авиациялық электр байланысы станциясы;
6) авиациялық радиобайланыс - негізінен аэронавигация қауіпсіздігін, сондай-ақ әуе қатынастарының тұрақтылығы мен тиімділігін қамтамасыз етуге арналған, белгілі бір бекітілген пункттердің арасындағы авиациялық әуе электр байланысы және радиобайланыс;
7) авиациялық электр байланысы - кез келген авиациялық мақсаттарға арналған электр байланысы;
8) авиациялық электр байланысы станциясы - авиациялық электр байланысының жердегі және әуе станциясы;
9) авиациялық электр байланысы арнасы (тарату арнасы) - ақпараттың жөнелтушіден алушыға берілуін қамтамасыз ететін техникалық құрылғылар мен электр сигналдарының және радиосигналдарының таралу ортасының жиынтығы;
10) авиациялық электр байланысы органы - авиациялық электр байланысы станцияларының бір немесе бірнешеуін пайдалануға жауапты орган;
11) авиациялық бекітілген электр байланысы желісі (бұдан әрі - AFTN) - авиациялық жердегі электр байланысының бөлігі болып табылатын және ұқсас немесе сәйкес келетін байланыс сипаттамалары бар бекітілген авиациялық станциялардың арасында хабарлармен және/немесе цифрлық деректермен алмасуды көздейтін бекітілген авиациялық тізбектердің әлемдік жүйесі;
12) ағымдағы жөндеу - бұйымның жұмыс істеу қабілеттігін қамтамасыз ету немесе қалпына келтіру үшін орындалатын және жекелеген бөліктерді ауыстыруды және (немесе) қалпына келтіруді қамтитын жөндеу;
13) айырбастау қоры - тексеру мен жөнделуге жататын бұйымдар, тораптар, блоктар және қондырғыларға техникалық қызмет көрсету немесе жөндеу кезінде объектілерге (бұйымдарға) орнатылатын, уақытында қызмет көрсетіліп, жөндеуден өткен, тексерілген бұйымдар, тораптар, блоктар және құрылғылардың тұрақты және жүйелі түрде жаңартылып отыратын қоры;
14) анықтаушы параметр (белгі) - бақылау объектісінің техникалық жай-күйі түрін анықтауды бақылау үшін қолданылатын объектінің параметрі (белгісі) (бұйымдар, электр байланысы арнасы);
15) апат - елеулі және/немесе тікелей қаупі бар және дереу көмек қажет болатын жағдай;
16) аэронавигациялық ақпарат - әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету, әуе қозғалысына қызмет көрсету және әуе қозғалысын басқару мақсаттары үшін деректерді жинау, талдау және өңдеу нәтижесінде алынған ақпарат;
17) байланыс тізбегі - екі станция арасындағы барлық тура арналарды қосатын байланыс жүйесі;
18) байланыстың бұзылуы - пайдалану үшін маңызы бар уақыт ішінде байланыстың болмауы;
19) басқа ведомстволар - азаматтық авиацияда ұшуды және әуе қозғалысын радиотехникалық қамтамасыз ету мен электр байланысын ұйымдастыруды өз құзыры шегінде жүзеге асырмайтын мекемелер;
20) белгіленген ресурс - бұйымның жиынтық атқарымы, оған жеткен кезде мақсаты бойынша қолдану тоқтатылуы тиіс;
21) біртіндеп істен шығу - бұйымның бір немесе бірнеше белгіленген параметрлері белгісінің біртіндеп өзгеруін сипаттайтын істен шығу;
22) борттық станция - әуе кемесінің бортына орнатылған авиациялық әуе электр байланысының жылжымалы станциясы;
23) бұзылу - жұмысқа қабілеттілік жай-күйі сақталған кезде бұйымның жарамды жай-күйі бұзылуына байланысты оқиға;
24) бұйым - белгілі бір міндеттерді орындауға арналған топтап шығарылатын өнімнің бірлігі;
25) бұйымның құрылымдық схемасы - бұйымның негізгі функционалдық бөліктерін, олардың міндеттері мен өзара байланысын анықтайтын сызба;
26) бұйымның істен шығуы - бұйымның жұмыс істеу қабілеттілігінің бұзылуына байланысты оқиға;
27) атқарым - бұйымның ұшу сағатымен, қонулар санымен, айналым, іске қосылу санымен, яғни ресурс шығысымен өлшенетін жұмыстың ұзақтығы немесе көлемі;
28) резерв еселілігі - объектінің резервтік элементтері санының қысқартылмаған бөлшекте көрсетілген объектінің негізгі элементтерінің резервтелетін санына қатынасы;
29) жалпы резервтеу - резервтеу элементі тұтастай объекті болып табылатын резервтеу;
30) жарамсыз жай-күй (жарамсыздық) - бұйымның нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың талаптарының біріне сәйкес келмеу жай-күйі;
31) жедел техникалық қызмет көрсету - объектінің (бұйымдар, авиациялық электр байланысы арнасы) жұмысқа қабілеттілігін қолдау және бақылау жөніндегі техникалық қызмет көрсету нұсқаулығында (регламентінде) белгіленген күрделі емес техникалық операцияларды тез орындауды көздейтін мерзімді техникалық қызмет көрсету;
32) жеке қорғаныш құралы - бір жұмыс істеушіні қорғауға арналған құрал;
33) жүктемеленбеген резерв - негізгі элемент функцияларын орындау басталғанға дейін жүктемеленбеген резервтегі бір немесе бірнеше резервтік элементтерден тұратын резерв;
34) жердегі радиосәулені таратушы құрал - радиожиіліктерді таратуға арналған және бір немесе бірнеше тарату құрылғыларынан немесе қосалқы жабдықты қоса алғанда, олардың құрамаларынан тұратын жердегі радиотехникалық құрал;
35) жердегі авиациялық электр байланысы - негізінен аэронавигация қауіпсіздігін, сондай-ақ әуе қатынастарының тұрақтылығын, тиімділігін және үнемділігін қамтамасыз етуге арналған, белгілі бір тіркелген пункттердің арасындағы электр байланысы;
36) жоспарлы жөндеу - нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес жүзеге асырылатын жөндеу;
37) жарамды жай-күй (жарамдылық) - бұйымның нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың барлық талаптарына сәйкес келген кездегі жай-күйі;
38) жөндеуге жарамдылық - бұйымның техникалық қызмет көрсету мен жөндеу жүргізу арқылы жұмысқа қабілеттілік жағдайын қалпында ұстау және қалпына келтіру, істен шығу, бұзылу себептерінің алдын алу және анықтауға бейімделу болып табылатын қасиеті;
39) өзгертпей жөндеу әдісі - бұйымның белгілі бір данасына, қалпына келтірілген құрамдас бөлшектердің тиістілігі сақталмаған кездегі жөндеу жүргізу әдісі;
40) жұмысқа қабілетті жай-күйі (жұмысқа қабілеттілік) - бұйымның тапсырылған функциялық орындау қабілеттілігі сипатталатын барлық параметрлер мәні нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың талаптарына сәйкес келетін кездегі жай-күйі;
41) жұмысқа қабілетсіздік жай-күйі (жұмысқа қабілетсіздік) - бұйымның тапсырылған функцияны орындау қабілеттілігін сипаттайтын параметрінің біреуінің болсын нормативті-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың талаптарына сәйкес келмеген кездегі жай-күйі;
42) индекс - телефон станциясының абонентіне тағайындалған нөмір, авиациялық тіркелген электр байланысының желісі станциясының индексі, радиожеліге шақыру белгісі;
43) қауіпті өндірістік фактор - әсері белгілі бір жағдайда жұмыс істеушінің жарақаттануына немесе денсаулығының басқа да күрт нашарлауына әкеп соқтыратын өндірістік фактор;
44) мерзімді бақылай отырып техникалық қызмет көрсету - техникалық жай-күйін бақылау нормативтік-техникалық құжаттамада (регламентте) белгіленген кезеңділікпен және көлеммен орындалатын, ал қалған операциялардың көлемі техникалық қызмет көрсетудің басталу сәтінен бұйымның техникалық жай-күйіне байланысты анықталатын кездегі техникалық қызмет көрсету;
45) кенеттен істен шығу - бұйымның бір немесе бірнеше белгіленген параметрлері мәндерінің секіртпелі түрде өзгеруімен сипатталатын істен шығу;
46) кепілдік берілген электр қоректендіру қалқаншасы - электр энергиясымен қоректендірудің бір көзі істен шыққанда, кепілдік уақыт өткен соң кернеу басқа көзден қалпына келтірілетін үлестіргіш құрылғы;
47) жылжымалы жердегі станция - алдын ала көзделмеген пункттерде қозғалу немесе тоқтау кезінде пайдалануға, борттық станция болып табылмайтын, авиациялық электр байланысы станциясы;
48) қосылу схемасы - бұйымның сыртқы қосылуларын көрсететін схема;
49) конструкциялық істен шығу - белгіленген конструкциялау қағидаларының және (немесе) нормаларының жетілмегендігі немесе бұзылуы нәтижесінде туындаған істен шығу;
50) қызмет ету мерзімі - бұйымды пайдаланудың басынан немесе жөндеуден кейін қалпына келтірілгеннен бастап шекті жай-күй басталғанға дейінгі оны пайдаланудың күнтізбелік ұзақтығы;
51) қызметтің белгіленген мерзімі - бұйымды пайдаланудың күнтізбелік ұзақтығы, оған жеткен кезде мақсаты бойынша қолдану тоқтатылуы тиіс;
52) құрылғы - бірыңғай конструкцияны (блок, тақша, шкаф, механизм) білдіретін элементтер жиынтығы;
53) негізгі элемент - объекті, оның элементтерінің істен шығуы болмаған кезде талап етілетін функцияларды орындау үшін қажетті объект құрылымының элементі;
54) НОТАМ - электр байланысы құралдарымен таратылатын және кез келген аэронавигациялық жабдықтың, қызмет көрсету мен қағиданың қолданысқа енгізілгені, жай-күйі немесе өзгергені туралы ақпаратты немесе ұшуды орындауға байланысты уақтылы ескертілуі персонал үшін аса маңызды қатер туралы ақпаратты қамтитын хабарлама;
55) объектінің істен шығуы (байланыстың бұзылуы) - жол берілгеннен артық уақыт ішінде объектінің (электр байланысы арнасының) белгілі бір функциясының (функцияларының) орындалуын қамтамасыз ету үшін пайдаланыла алмауына әкелетін объектінің (электр байланысы арнасының) жұмыс істеу қабілеттігінің бұзылуы болып табылатын оқиға;
56) объектінің (бұйымның) техникалық жай-күйінің түрі - осы объектіге (бұйымға) техникалық құжаттамада белгіленген техникалық талаптарға объект (бұйым) сапасының сәйкес келуін немесе сәйкес келмеуін сипаттайтын техникалық жай-күй. Техникалық жай-күйдің мынадай түрлері белгіленеді: жарамдылық және жарамсыздық, жұмысқа қабілеттілік және жұмысқа қабілетсіздік;
57) объектінің (бұйымның, авиациялық электр байланысы арнасының) жұмысқа қабілеттілігін жедел бақылау - объектінің (бұйымның, авиациялық электр байланысы арнасының) жұмыс істеу процесінде жұмысқа қабілеттілігін технологиялық күрделі емес тексерулерді орындауды көздейтін бақылау;
58) резервке қосылудың (өтудің) рұқсат етілетін уақыты - ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысқа толығымен қосылуын қоса алғанда, ҰРТҚ және байланыс құралдарының жабдықтың толық немесе жартылай жинағына қосылу кезеңінде өтетін бұйымға арналған пайдалану құжатында анықталған уақыт;
59) оңайлатылған резерв - негізгі элементке қарағанда аздау жүктемеленген режимдегі бір немесе бірнеше резервтік элементтерден тұратын резерв;
60) алмастыру арқылы резервтеу - негізгі элементтің функциясы резервтегіге негізгі элементтің істен шығуынан кейін ғана берілген кездегі серпінді резервтеу;
61) орталықтандырылған электрмен жабдықтау - тұтынушыларды энергетикалық жүйеден электрмен жабдықтау;
62) өлшем құралы - өлшем жүргізуге арналған және нормаланған метрологиялық сипаттамалары бар техникалық құрал;
63) өлшем құралдарын салыстырып тексеру - өлшем құралдарының белгіленген техникалық және метрологиялық талаптарға сәйкестігін анықтау және растау мақсатында мемлекеттік метрологиялық қызмет немесе басқа аккридиттелген заңды тұлғалар орындайтын операциялар жиынтығы;
64) өндірістегі қорғану құралы - қолданылуы бір немесе одан да көп жұмыс істеушілерге қауіпті және (немесе) зиянды өндірістік факторлардың әсер етуінің алдын алатын немесе азайтатын құрал;
65) өндірістік жабдықтың қауіпсіздігі - өндірістік жабдықтың берілген функцияларды орындау кезінде қауіпсіздік талаптарына сәйкес келуін сақтау қасиеті;
66) өндірістік санитария - жұмыс істеушілерге зиянды өндірістік факторлардың әсер етуінің алдын алатын немесе азайтатын ұйымдастырушылық іс-шаралар мен техникалық құралдар жүйесі;
67) өндірістік істен шығу - жөндеу зауытында орындалған бұйымды белгіленген дайындау немесе жөндеу процесінің жетілдірілмеуі немесе бұзылуы нәтижесінде туындаған істен шығу;
68) пайдалану істен шығуы - бұйымды пайдаланудың белгіленген қағидаларының және (немесе) шарттарының бұзылу нәтижесінде туындаған істен шығу;
69) пайдалану құжаттамасы - бұйымның техникалық пайдаланылуын регламенттейтін және пайдалану шектеулерін, рәсімдерді және ұсынымдарды қамтитын құжаттама;
70) параметрдің алдын ала рұқсат етілуі - пайдалану немесе жөндеу құжаттамасына сәйкес бұйымның жұмысқа қабілеттілігін сақтау кезіндегі оның жарамдылығы бұзылған параметрі мәндерінің өзгеру диапазоны;
71) параметрдің шекті рұқсат етілетін мәні - жұмысқа қабілетті бұйымда болуы тиіс параметрдің неғұрлым көп немесе неғұрлым аз мәні;
72) параметрдің (жоғарғы, төменгі) рұқсат етілуі (бұдан әрі - пайдалану рұқсат етілуі) - параметрдің жоғарғы (төменгі) шекті рұқсат етілетін және номиналды мәндерінің арасындағы айырмашылық;
73) ҰРТҚ және байланыс радиотелефондық желісі - біртектес жиілікте жұмыс істейтін және осы жиіліктерді тыңдайтын, сондай-ақ екі жақты байланыстың және «әуе-жер» трафигінің барынша сенімділігін қамтамасыз ету үшін бір-біріне нақты көмек беретін радиотелефондық авиациялық станциялар тобы;
74) регламенттік жұмыс (операция) - техникалық қызмет көрсету регламентінде көзделген жұмыс (операция);
75) резервтеу - объектінің бір немесе бірнеше элементтері істен шыққан кезде оның жұмыс істеуге қабілетті күйін сақтау мақсатында қосымша құралдарды және (немесе) мүмкіндіктерді қолдану;
76) резервтік элемент - негізі элемент істен шыққан жағдайда оның функцияларын орындауға арналған объект элементі;
77) РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы - РТЖБП қызметінің кезекші ауысымдарының жұмысын ұйымдастыратын, ҰРТҚ автоматтандырылған және автоматтандырылмаған объектілерін жедел бақылауды және басқаруды жүзеге асыратын, сондай-ақ РТЖБП қызметінің сабақтас қызметтермен өзара іс-қимылын қамтамасыз ететін ауысымдық кесте бойынша жұмыс істейтін радиотехникалық жабдық пен байланысты пайдалану қызметінің жедел инженерлік-техникалық персоналы;
78) сенімділік - бұйым талап етілетін функцияны берілген режимде және пайдалану жағдайында, техникалық қызмет көрсетуді, жөндеуді, сақтауды және тасымалдауды орындауға қабілетті болатын уақытқа байланысты бұйымның қасиеті;
79) сенімділік көрсеткіші - бұйымның сенімділігін құрайтын қасиеттердің бір немесе бірнеше мөлшерлік сипаттамасы;
80) схема элементі - бұйымның белгілі бір функциясын атқаратын және дербес функционалдық мақсатқа ие болған бөлшектерге (резистор, трансформатор, сорғы, жалғастырғыш) бөлінбейтін схеманың құрамдас бөлшегі;
81) техникалық жай-күй - белгілі бір уақыт аралығында осы бұйымға техникалық құжаттамада белгіленген параметрлермен (белгілермен) сипатталатын, пайдалану процесінде өзгеріске ұшыраған бұйым қасиетінің жиынтығы;
82) техникалық жай-күйін бақылау - техникалық жай-күйін анықтау;
83) техникалық жай-күйі бойынша жөндеу - техникалық жай-күйін бақылау нормативтік-техникалық құжаттамада белгіленген мерзімділікпен орындалатын, ал жөндеудің басталуы мен көлемі бұйымның техникалық жай-күйімен анықталатын кездегі жөндеу;
84) техникалық қызмет көрсету регламенті - радиотехникалық бұйымға техникалық қызмет көрсету мерзімділігі мен көлемін белгілейтін құжат;
85) техникалық қызмет көрсету (ТҚК) - бұйымды мақсаты бойынша пайдаланған, сақтаған және тасымалдаған кезде оның жұмыс істеу қабілеттілігін немесе жарамдылығын ұстап тұру жөніндегі операциялар кешені (немесе операция). Техникалық қызмет көрсету (жөндеу) түрі деп мынадай белгілердің біреуі: бар болу кезеңі, мерзімділігі, жұмыс көлемі, пайдалану шарттары, регламенттелуі бойынша бөлінетін қызмет көрсету (жөндеу) түсініледі;
86) техникалық қызмет көрсетудің (жөндеудің) мерзімділігі - техникалық қызмет көрсетудің (жөндеудің) осы түрі мен одан кейінгі сондай түрі немесе аса күрделі басқасының арасындағы уақыт немесе атқарым аралығы;
87) техникалық қызмет көрсетудің технологиялық картасы - регламенттік операцияларды орындау тәртібін, техникалық талаптарды, қолданылатын құралдарды және қажетті еңбек шығындарын қамтитын құжат;
88) техникалық ресурс (ресурс) - белгілі бір түрді жөндеуден кейін бұйымды пайдаланудан немесе қалпына келтіруден бастап шекті жай-күйге өткенге дейінгі атқарым;
89) тоқтаусыздық - бұйымның біршама уақыт немесе біршама атқарым ішінде жұмысқа қабілеттілігін үздіксіз сақтау қасиеті;
90) трансформаторлық қосалқы станция - трансформатордың көмегімен электр энергиясын бір кернеуден екінші кернеу энергиясына айналдыруға арналған қосалқы электр станциясы;
91) түбегейлі электр схемасы - элементтердің толық құрамы мен олардың арасындағы байланысты анықтайтын және бұйым (қондырғы) жұмысының қағидаттары туралы егжей-тегжейлі түсінік беретін схема;
92) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган - Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және азаматтық және эксперименттік авиация қызметі саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;
93) үздіксіз бақылаумен техникалық қызмет көрсету - нормативтік-техникалық құжаттамада көзделген және техникалық жай-күйін үздіксіз бақылау нәтижелері бойынша орындалатын техникалық қызмет көрсету;
94) үнемі резервтеу - объектінің құрылымын оның элементі істен шыққанда қайта құрусыз резервтеу;
95) ҰРТҚ және байланыс жұмысқа қабілеттілік қоры - бұйымның бекітілген техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесінде шекті жай-күйге түскенге дейін жұмысқа қабілеттілігін сақтау қасиеті;
96) ҰРТҚ және байланыс объектісі - ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық электр байланысы құралдарының, станционарлық немесе ұтқыр нұсқада орналастырылған, инженерлік-техникалық персонал қызмет көрсететін және әуе қозғалысына қызмет көрсетудің, сондай-ақ ұйымның өндірістік қызметінің бірыңғай жүйесінде белгілі бір міндетті атқаруға арналған қосалқы және технологиялық жабдықтардың (автономиялық электрлік қоректендіру құралдары, байланыс, басқарма желілері) жиынтығы;
97) ҰРТҚ және байланыс объектісін электрмен жабдықтау жүйесі - электр энергиясы көздерінен және (немесе) түрлендіргіштерінен, электр желілерінен, тарату құрылғыларынан, олардың параметрлерін берілген шектер ұстап тұруды қамтамасыз ететін басқару, бақылау және қорғау құрылғыларынан тұратын электр энергиясын өндірудің және (немесе) түрлендірудің, берудің және таратудың жалпы үдерісімен біріктірілген жүйе;
98) ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету (ҰРТҚ) - ӘҚ ұшу қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында РТЖБП қызметі мен АА басқа да қызметтері ұйымдары жүргізетін ұшуды радиотехникалық қамтамасыз етудің жер үсті құралдары мен электр байланысының және ұйымдастырушы-техникалық іс-шаралардың кешенін білдіреді;
99) ҰРТҚ және байланыс құралы - өндірушінің шарттарына сәйкес әзірленетін және жеткізілетін және әуе қозғалысына қызмет көрсетудің бірыңғай жүйесінде ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету және (немесе) авиациялық электр байланысы жөніндегі белгілі бір міндетті және (немесе) азаматтық авиация ұйымының өндірістік қызметін қамтамасыз етуге арналған техникалық құрал (бұйым);
100) функционалдық схема - бұйымның (қондырғы) жекелеген фунционалдық тізбектерінде немесе бүтін бұйымда болып жатқан белгілі бір процесті түсіндіретін схема;
101) функционалдық тізбек - белгілі бір бағыттағы желі, арна, жол (дыбыс арнасы, бейнеарна, өте биік жиілік жолы);
102) хабарлама - байланыс желісі арқылы өтетін және осы желі белгілеген форматы бар ақпарат;
103) шамадан тыс артылған резерв - негізгі элемент режиміндегі бір немесе бірнеше резервтік элементтері бар резерв;
104) шекті жағдай - бұйымның одан әрі оны бағыты бойынша қолдануға болмайтын немесе қолданылуы орынсыз, не оның жарамды немесе жұмыс істеуге қабілетті жай-күйін қалпына келтіру мүмкін емес немесе орынсыз жай-күйі;
105) орташа жұмыс істеудің істен шығуы - осы жұмыс істеу кезінде бұйымның жұмыс істеу санына оның істен шығуының қатынасы;
106) электр байланысы (электр байланысы) - белгілерді, дабылдарды дыбыс ақпаратын, жазбаша мәтінді, бейнелерді, дыбыстарды өткізгіш, радио-, оптикалық және басқа да электрмагнитті жүйелер арқылы беру немесе қабылдау;
107) электр беру желілері - электр станциясы немесе қосалқы станция аумағынан шығатын және қашықтықта электр энергиясын беруге арналған электр желісі;
108) электр энергиясынан қуат алу көзі - тұтынушының немесе тұтынушылар тобының электр энергиясынан қуат алуы жүзеге асырылатын электр қондырғысы;
109) электр энергиясымен тәуелсіз қуат алу көзі - басқа қуат көзінде немесе көздерінде жоғалуы кезінде кернеу тогы сақталатын электр энергиясынан қуат алу көзі;
110) электр энергиясын қабылдаушы (электр қабылдағыш) - электр энергиясының энергияның басқа түріне өзгеруін жүргізетін қондырғы;
111) электр энергиясынан резервтік қуат алу көзі - негізгі қуат көзінің ағытылуы кезінде қосылатын электр энергиясының қуат көзі;
112) электрлі таратушы құрылғы (таратушы құрылғы) - бір кернеулі токты электр энергиясын қабылдау және таратуға арналған, сондай-ақ коммутациялық аппараттар, қосалқы құрылғылар және оларды қосушы элементтері бар электр қондырғысы;
113) орталықтанбаған электрмен қамтамасыз ету (электр энергиясымен қоректендіру автономиялы көздерінен электрмен қамтамасыз ету) - энергетикалық жүйемен электрлі байланысы жоқ немесе байланысы бар, параллельді немесе біржолды жұмысы қаралмайтын электрмен қамтамасыз ету жүйесі.

2-тарау. ҰРТҚ және байланысты ұйымдастыру

§ 1. ҰРТҚ және байланыс құрылым мен құралдары

6. ҰРТҚ және байланыс құрылымы - ӘК ұшу қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында РТЖБП қызметі мен АА-ның басқа да қызмет ұйымдарымен пайдаланатын ҰРТҚ және байланыстың радиотаратушы жер үсті құралдарының кешені.
РТЖБП қызметі ҰРТҚ және байланыс объектілерінен (құралдарынан) тұрады, олар ұйымдастырушы және техникалық инфрақұрылыммен бірлесіп, жұмыстардың көлемі мен түрлеріне байланысты мынадай кешендерді құрады:
1) радиолокация;
2) радионавигация;
3) радиолокация мен радионавигация;
4) электр байланысы;
5) ӘҚБ автоматтандыру құралдары.
7. Осы Қағиданың 6-тармағында көрсетілген кешендерді біріктіру ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету кешендерін (ҰРТҚК) құрады. Аэронавигациялық қызмет көрсетудің қолданылу аймағын кеңейту үшін ҰРТҚК қашықтықтағы позициялары жасалады.
8. ҰРТҚ және байланыс құралдары техникалық-пайдалану құжаттамасына (бұдан әрі - ТПҚ) сәйкес қатаң қолданылады. ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық сипаттамалары ТПҚ-да келтірілген параметрлердің мәндеріне сәйкес болады және пайдалану процесінде берілген шектерді ұстанады.
9. ҰРТҚ және байланыс құралдарын объектіде орналастыру пайдалану және жобалау құжаттамасының талаптарына жауап береді.
10. ҰРТҚ және байланыс құралдары объектілерінің инженерлік-техникалық персоналының саны ҰРТҚ және байланыс нақты құралдарын, белгіленген нысандарды, техникалық қызмет көрсетудің әдістерін ескере отырып белгіленеді және оны АА ұйымы анықтайды.
11. Электрмен жабдықтаудың негізгі көздері ретінде электр энергиясын орталықтандырылған электрмен жабдықтау жүйесінен алатын көздер пайдаланылады. Резервтік көздер ретінде резервтік электр желісі, дизель-генераторлары, аккумуляторлар және басқа да электрмен жабдықтау көздері пайдаланылады.
12. ҰРТҚ және байланыс объектілерін электрмен жабдықтау жобалау құжаттамасымен құрылыс нормалары мен қағидаларына (ҚНжҚ) сәйкес қамтамасыз етіледі.
13. Ұшуды қамтамасыз етумен тікелей байланысты емес электр энергиясын тұтынушылардың ҰРТҚ және байланыс құралдарының кепілді электрлік қоректендіру қалқанына қосылуына жол етілмейді.
14. Метеорологиялық жабдық пен ҰРТҚ және байланыс объектілерінің жабдығы жұмысының қалыпты жағдайларын (жылу беру, желдеткіш, кондиционерлеу, авариялық жарықтандыру) және жарық - техникалық жабдықты қашықтан басқаруды қамтамасыз етуге арналған жабдықтарды бұл жүктемелерді токтан тиісті қорғауы бар жекелеген автоматты ажыратқыштарға бөлу шартымен қосуға жол беріледі.
15. Бастапқы кірісу, қону және рөлдеу диспетчерінің жұмыс орындарында резервтік дизель-генераторларының қуаттылығы жеткілікті болған кезде шыныны жылыту элементтері қосылады.

§ 2. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің жұмысын бақылау

16. ҰРТҚ және байланыс құралдары қозғалыс қызметінің ұшу басшысымен (диспетчермен) келісім бойынша және РТЖБП қызметінің ауысымдық персонал журналына осы Қағиданың 1-қосымшасында көрсетілген және құжаттау құрылғысына міндетті түрде жаза отырып ауыстырып қосылады, қосылады және ажыратылады. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы журналында ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс сапасы, олардың жұмысында ескертулердің бар болуы немесе жоқтығы туралы жазу жазылады.
17. ҰРТҚ және байланыс объектісінің жұмысқа қабілетсіз күйінің ұзақтығы жұмысты тоқтатқан сәттен бастап жұмыс істеу қабілеттігі қалпына келтірілгенге дейін есептеледі және РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы журналына жазылады.
18. ҰРТҚ және байланыс құралының істен шығуының әрбір жағдайын, себептеріне қарамастан, АА ұйымының басшысы тағайындаған комиссия тексереді. Тексеру нәтижелері осы Қағиданың 2-қосымшасында көрсетілген істен шығуды тексеру актісімен ресімделеді.
19. Инженерлік-техникалық персоналдың тұрақты емес қатысуымен жұмыс істейтін ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерінің жұмыс істеу қабілеттілігін бақылауды РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы қашықтан бақылау мен басқару жүйесінің сигналдары, диспетчерлік және ұшу құрамының шақырулары бойынша жүзеге асырады.
20. ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерінде қосымша мыналар болады:
1) жұмыс істеу қабілеттілігін қашықтықтан басқару мен бақылау жүйесі;
2) резервтік электрлік қоректендіру көзін автоматты іске қосу және қашықтықтан ажырату құрылғылары;
3) күзет және өрт сигнализациясы.
21. Кезекші инженерлік-техникалық персоналы бар ҰРТҚ және байланыс объектілерінде ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттілігін бақылауды объектінің құрылымы, электр байланысы арнасына байланысты автоматтандырылған құралдардың сигналдары, қондырылған бақылау-өлшеу аспаптарының, бақылау индикаторларының көрсеткіштері бойынша, бақылау суретін әуе жағдайы индикаторларында бейнеленген ақпаратпен, тілшілерге, абонеттерге сұрау жүргізу, олардың сөздерін тыңдау нәтижелері бойынша авиациялық электр байланысы арналарының жұмыс сапасын бағалаумен салыстыра отырып, кезекші персонал жүзеге асырады.
22. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін диспетчерлер қызметі мен лауазымды тұлғалардың сөйлесулерін міндетті құжаттандыру, сондай-ақ радиолокациялық ақпаратты құжаттандыру РТЖБП қызметінің техникалық құралдарының көмегі мен жүргізіледі. Құжаттандыруды жүргізу тәртібі осы Қағиданың 3-қосымшасында белгіленген.
23. Азаматтық авиация ұйымының басшы құрамы ҰРТҚ және байланыс объектілерінің жай-күйін және оларды техникалық пайдалануды төмендегіден сирек емес кезеңділікпен:
1) РТЖБП қызметінің басшысы - жарты жылда 1 рет;
2) қызмет бастығының орынбасары (РТЖБП қызметінің бас инженері, кешендердің жетекші инженері) - тоқсанына 1 рет бақылайды.
24. Бақылау нәтижелері:
1) кезекші персоналы бар объектілер үшін объектінің ауысымдық персоналының жедел журналында;
2) автоматтандырылған объектілер үшін техникалық қызмет көрсету мен жөндеу журналында белгіленеді.

§ 3. РТЖБП қызметінің кезекші ауысымдарының жұмысын ұйымдастыру

25. ҰРТҚ және байланыс құралдарының сенімді қызметін қамтамасыз ету үшін АА ұйымы (бөлімшесі) басшысының шешімі бойынша РТЖБП қызметінің ауысым бойынша инженерлік-техникалық персоналдың кезекшілігі ұйымдастырылады.
26. ӘК ұшуын радиотехникалық қамтамасыз ету жөніндегі жалпы міндетті орындайтын ҰРТҚ және байланыс объектілерінің кезекші персоналы пайдаланымдық топты білдіреді және жедел қатынаста РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналына тікелей бағынады.
27. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шығусыз және сапалы жұмысын қамтамасыз ету жөніндегі қызмет объектілерінің жұмысына жедел басшылықты жүзеге асырады, ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы жөнінде ұшу және диспетчерлік персоналдың ескертулерін талдайды және олардың істен шығулары мен жарамсыздығы себептерін жою жөнінде шұғыл шаралар қабылдайды, РТЖБП қызметі объектілерінің және ауысымдық кезекшінің жұмысын бақылайды, автоматтандырылған объектілерді басқаруды және олардың жұмыс істеу қабілеттігіне жедел бақылауды жүзеге асырады.
28. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің кезекші инженерлік-техникалық персоналының авариялық жағдайдағы іс-әрекеті АА ұйымының басшысы белгілейді.
29. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттілігі бұзылған кезде объектілердің кезекші инженерлік-техникалық персоналы мыналарды:
1) резервтік жабдықты, резервтік электрлік қоректендіру көздерін, байланыс арналарын резервке қою жөніндегі жергілікті нұсқаулықта көрсетілген нормативтік уақыт ішінде жұмысқа қосуды қамтамасыз етеді;
2) РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналына қалыптасқан жағдай мен қабылданған шаралар туралы баяндайды;
3) жедел журналға объектінің (байланыс арнасының) жұмысындағы үзілістің басталу және аяқталу уақытын белгілейді;
4) объектінің (байланыс арнасының) жұмыс істеу қабілеттілігі бұзылуының себептерін анықтау және жою үшін шаралар қабылдайды;
5) қалпына келтіру жұмыстары аяқталған соң РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналына объектінің жұмыс істеу қабілеттігінің қалпына келтірілгені туралы баяндайды.
30. Байланыс объектілерінің (станцияларының) жедел (кезекші) персоналына арналған резервте сақтау жөніндегі нұсқаулықта:
1) резервтік арналарға (айналып өту арналары) өту туралы тілшілерді (абоненттерді) ескерту әдісі;
2) ӘК ұшудың тұрақтылығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шұғыл хабарларды тарату үшін айналып өту арнасы ретінде авиациялық әуе байланысының арналарын пайдалану жағдайлары;
3) диспетчерлік өзара іс-қимыл арналарын қоса алғанда, авиациялық жер үсті және әуедегі байланыс арналары бойынша авариялық жағдайларда жедел хабарларды тарату және қабылдау тәртібі көрсетілуі тиіс.
31. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдары істен шыққан кезде РТЖБП қызметтері, әуе қозғалысына қызмет көрсету қызметтері, ҰЭЖТҚ және азаматтық авиация ұйымының авиациялық қауіпсіздік қызметі персоналының өзара іс-қимыл тәртібін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган белгілейді.
32. ҰРТҚ және байланыстың негізгі құралдары зақымданған жағдайда РТЖБП қызметінің ауысым персоналы ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервтік құралға ауыстыру жөнінде шаралар қабылдайды, ол туралы ӘҚҰ қызметінің ұшулар басшысына (диспетчерге) баяндайды.
33. Радиотехникалық қамтамасыз ету объектілерінің (байланыс арналарының) негізгі электрлік қоректендіру көздері зақымданған кезде РТЖБП қызметінің ауысым персоналы резервтік электрлік қоректендіру көздеріне ауыстыру жөнінде шаралар қабылдайды, ол туралы ұшулар басшысына хабарлайды және электрмен жабдықтау ұйымының персоналын хабардар етеді.
34. ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерін қашықтықтан басқару мен электрлік қоректендіру байланыс желілерін қалпына келтіру жөніндегі жұмыс кезінде мамандардың тұрақты кезекшілігі белгіленеді, олар үшін РТЖБП қызметінің ауысым персоналымен байланыс тәсілдері белгіленеді және құралдары бөлінеді.
35. Қалпына келтіру жұмыстарының аяқталғаны туралы РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы ұшулар басшысына (диспетчерге) баяндайды және оның рұқсатымен ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерін қашықтан басқаруға және электр энергиясымен қоректендірудің негізгі көздеріне ауыстыру туралы нұсқау береді.
36. ҰРТҚ және байланыс құралдары жұмысындағы ӘК ұшуларының қауіпсіздігі мен тұрақтылығының бұзылуына әкелетін барлық өзгерістер туралы РТЖБП қызметінің ауысым персоналы РТЖБП қызметі басшылығына және ұшулар басшысына (қозғалыс қызметі диспетчеріне) дереу баяндайды.
37. РТЖБП қызметінің ауысым персоналы ағымдағы жұмыс жоспарларына сәйкес РТЖБП қызметі ҰРТҚ және байланыс жер үсті құралдарын жөндеу мен техникалық қызметтер көрсету жұмыстарын орындайды.
38. РТЖБП қызметінің ауысым персоналының жұмыс орны ҰРТҚ және байланыстың автоматтандырылған объектілерін қашықтан басқару мен бақылау құралдарымен, ӘҚҰ қызметі ауысым кезекшілерінің жұмыс орындары және кәсіпорынның өндірістік-диспетчерлік қызметімен (бұдан әрі - КҰДҚ), азаматтық авиация әуежайының қызметімен телефон және/немесе дауыс зорайтқыш байланысы бар, азаматтық авиация ұйымының басқа да сабақтас қызметтерімен жабдықталады. Қызметтік сөйлесулерді құжаттандыру құрылғысы арқылы автоматты түрде жазылады. РТЖБП қызметінің ауысым персоналының қарамағында тәулік бойы радиоландырылған кезекші автокөлік болады.
39. РТЖБП қызметінің ауысым персоналы АА басшы ұйымдары (бөлімшелері) бекіткен лауазымдық нұсқаулықты, ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервте сақтау жөніндегі нұсқаулықты, осы Қағиданы және басқа нормативтік құжаттарды басшылыққа алады.
40. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы көрсетілген журналды жүргізеді осы Қағиданың 4-қосымшасына көрсетілген.
41. РТЖБП қызметінің кезекші персоналы ауысымды қабылдау кезінде:
1) ҰРТҚ және байланыс құралдарының қызмет көрсететін негізгі және резервтік жиынтықтарының бар болуын, жұмысқа жарамдылығын және жұмысқа қабілеттілігін;
2) электр қуатымен қоректенетін резервтік көздердің дайындығын;
3) мүліктердің, пайдалану құжаттамасының, өлшейтін аспаптардың, керек қосалқы бөлшектерінің шұғыл жиынтықтарының құрал-саймандарының тізілімі бойынша болуын;
4) жеке қорғаныс құралдарының және олардың дұрыстығын, өндірістік жабдықтардың қауіпсіздігін, жазатайым оқиғалар кезінде зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсету үшін дәрігерлік қобдишаның болуын;
5) өрт сөндіру құралдарының дұрыстығын және бар болуын, объектінің өртке қарсы қауіпсіздік жағдайын тексереді.
Кезекшілікті қабылдау және тапсыру объектінің ауысым персоналының (техниктің) шұғыл журналында ресімделеді.
42. Кезекші кезекшілікті қабылдау мен тапсырудың нәтижелері мен объектінің жұмысқа (жабдықтың) дайындығы туралы объект бойынша РТЖБП қызметінің ауысым персоналына баяндайды.
43. РТЖБП қызметінің ауысым персоналы автоматтандырылған объектілердің бақылау құралдарынан, объект бойынша кезекшілердің баяндамаларынан алынған ақпарат негізінде осы Қағиданың 5-қосымшасына сәйкес кезекшілікті қабылдау мен ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысқа дайындығы туралы ӘҚҰ қызметінің ұшу басшысына баяндайды.
44. РТЖБП қызметінің ауысымдық персоналы нұсқама беру кезінде және ӘҚҰ қызметінің кезекшілік ауысымдық талқылауына қатысады.

§ 4. Пайдалану және авариялық жағдайлар үдерісінде РТЖБП қызметінің азаматтық авиацияның басқа қызметтері мен ұйымдарымен өзара іс-қимылы

45. Өндірістік қызметті қамтамасыз ету үшін РТЖБП қызметіне
техникалық ғимараттар, құрылыстар, өндірістік және қойма үй-жайлары
беріледі.
46. РТЖБП қызметі бастапқы талаптарды әзірлеуге, жобалауға қажетті техникалық тапсырмаларды келісуге, іздеу жұмыстарына, жобалау құжаттамасын қарау мен келісуге, құрылыс-монтаж жұмыстарын техникалық қадағалауға, сондай-ақ қабылдау және пайдалану сынақтарына қатысады.
47. Әуеайлақтың ҰРТҚ және байланыс объектілеріне радиомаяк жүйесі, кіреберіс жолдар объектілерінің ауыспалы аймағын таңбалауды және күтіп ұстауды әуеайлақтың қызметі қамтамасыз етеді.
48. ҰРТҚ және байланыс объектілерін орталықтандырылған электрлік қоректену көздерінен және әуежайдың жергілікті электр станциясынан электрмен жабдықтауды энергиямен жабдықтаушы ұйымдар қамтамасыз етеді.
49. ҰРТҚ және байланыс объектілері, ӘҚҚК пункттеріндегі электр қондырғыларын пайдалануда энергиямен жабдықтаушы ұйым мен РТЖБП қызметі арасындағы тиесіліліктің аражігін ажырату шекарасы объектілердің қосымша қондырғысына қосылған электрмен қуат алушы кабельдердің ұшына орнатылады және осы Қағидаға 6-қосымшаға сәйкес шектеу актісімен ресімделеді.
50. Әуежай аумағындағы күзетілетін кабельді аймақтарда жер қазу жұмыстарын орындау РТЖБП қызметімен келісу арқылы жүргізіледі, РТЖБП қызметінің өкілі жұмыс уақытына қатысады. Жер қазу жұмыстарын жүргізуші ұйым (қызмет) РТЖБП қызметінің ауысым персоналына жұмыстың басталуы мен аяқталуы, сондай-ақ өткізілетін орны туралы хабарлайды.

3-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу сенімділігін қамтамасыз ету

§ 1. Сенімділік көрсеткіштері

51. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу сапасы оның белгіленуіне сәйкес құралдарын белгілі бір функцияларды орындау қабілеттілігін сипаттайтын қасиеттерінің жиынтығымен айқындалады.
52. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу сенімділігі мыналармен:
1) схемалық-конструктивтік орындаумен, қолданылатын жинақтаушы элементтердің сапасымен;
2) автоматтандыру дәрежесімен, резервтеумен, электрмен жабдықтау сенімділігімен, байланыс және басқару жолдарымен, техникалық пайдалануды ұйымдастырумен, техникалық қызмет көрсетудің және жөндеудің сапасымен, инженерлік-техникалық персоналдың кәсіби даярлығымен және тәртібімен;
3) пайдалану шарттарымен, электромагниттік жағдаймен, климаттық және метеорологиялық факторлармен, ионосфералық құбылыстармен, радиотолқынның өтпеуімен;
4) тасымалдау және сақтау шарттарымен анықталады.
53. ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шықпауы істен шығуға (зақымдануға) арналған орташа жұмысымен сипатталады.
54. Істен шығуға (зақымдануға) арналған істелген (жиынтық) жұмысы осы Қағиданың 7-қосымшасында келтірілген формула бойынша анықталады.
55. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жөндеуге жарамдылығы оның жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтірудің орташа уақытымен сипатталады.
56. Жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтірудің орташа уақыты Қағиданың 7-қосымшасында келтірілген формула бойынша анықталады.
57. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтіру уақыты істен шығудың (зақымданудың) себептерін іздестіруге және істен шығудың (зақымданудың) салдарын жоюға жұмсалған уақытты қамтиды. Құралдардың жұмыс істеу қабілеттілігін қалпына келтіру кезіндегі ұйымдастырушылық кідірулер жеке ескеріледі.
58. ҰРТҚ және байланыс құралдарының сенімділік көрсеткіштері ұшу қауіпсіздігі талаптарын негізге ала отырып белгіленеді, оларды әзірлеу, шығару кезінде негізге алынады және пайдалану үдерісінде қамтамасыз етіледі.
59. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс істеу қабілеттілігі ресурсы пайдаланудың басынан немесе жөндеуден кейін қалпына келтірілгеннен бастап атқарылған шығарылғанға дейінгі істеген жұмысы (ресурстар) мен күнтізбелік пайдаланумен қызмет ету мерзімімен сипатталады.
60. Көрсеткіштер құралдың формулярында (паспортында) келтіріледі және пайдалану тәжірибесінің негізінде нақтылануы мүмкін.
61. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қосылу, ажыратылу уақыты, жұмыс ұзақтығы РТЖБП қызметінің ауысым персоналының журналында осы Қағиданың 1-қосымшасына сәйкес есепке алыну тиіс.
62. Атқарылған жұмысты есепке алу құралдың электр қоректенуін басқару элементін «Қосылған» деген қалыпқа ауыстыру сәтінен бастап жүргізіледі.
63. Атқарылған жұмысты есепке алу бұйым формулярында мыналар үшін:
1) санауышпен жабдықталған құралдар үшін - санауыштың көрсеткіші бойынша;
2) жүктелген немесе жеңілдетілген резерві бар (әзірлеуші кәсіпорынмен көзделген) құралдар үшін - барынша көп жұмыс істеген құрал (негізгі немесе резервтік) санаушының көрсеткіштері бойынша;
3) өнім беруші көздеген, жүктелмеген резерві бар құралдар үшін - көрсеткіштері қосылып есептелетін санауыштар бойынша жүргізіледі.
64. Санауыштармен жабдықталмаған ҰРТҚ және байланыс құралдары үшін олардың істелген жұмысы РТЖБП қызметі ауысым персоналының журналынан алынған деректер бойынша тәулік бойғы жұмысы кезінде күнтізбелік деректер бойынша жүргізіледі.
65. ҰРТҚ және байланыс құралдарының пайдалану үдерісіндегі жарамдылығы, жөндеуге жарамдылығы және қолданылу ұзақтығы істен шығулар мен зақымданулар жөніндегі статистикалық деректерін талдау, сондай-ақ олардың туындау себептерін талдау нәтижелері бойынша бағаланады.
66. ҰРТҚ және авиациялық электр байланысы құралдарының істен шығулары мен зақымдануларын есепке алу мен талдау мынадай:
1) топтап шығарылатын ҰРТҚ және байланыс құралдарының сенімділігін оларды пайдалану нәтижелері бойынша бағалау;
2) істен шығулар мен зақымданулардың себептерін және іске асырылуы тиіс топтап шығарылатын және жаңадан әзірленетін ҰРТҚ және байланыс құралдарының сенімділігін арттыруға бағытталған ұсыныстар мен іс-шаралардың әзірленуін талдау;
3) ТҚ мен жөндеудің көлемдерін және мерзімділігін оңтайландыру;
4) пайдалану және жөндеу құжаттамасын жетілдіру, ҚАҚ құрамы мен шығыстық нормаларын оңтайландыру;
5) пайдаланылатын ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық
ресурстарын (қызмет ету мерзімдерін) негіздеу мақсатында жүргізіледі.
67. Құралдардың барлық істен шығулары мен зақымданулары, олардың пайда болу себептері және жұмыс істеу қабілеттілігін қалпына келтіру уақыты ҰРТҚ және байланыс құралдарына берілген формулярлар мен паспорттарда ескеріледі. Формулярды жүргізу қағидасы осы Қағиданың 8-қосымшасында келтірілген.
68. Жабдық формулярсыз (паспортсыз) келіп түскен жағдайда формулярды РТЖБП қызметі жүргізеді.
69. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жарамдылығының көрсеткіштерін талдау үшін осы Қағиданың 9-қосымшасына сәйкес қызмет ету мерзімі ішінде құралдардың істен шығулары мен зақымдануларының жинақтауыш картасы толтырылады.

§ 2. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке қою

70. Ұшу қауіпсіздігі талаптарын негізге ала отырып, ҰРТҚ және байланыс құралдарының істен шықпауының қажетті деңгейіне резервке қою арқылы қол жеткізіледі.
71. Аса жоғары жиіліктер мен жоғары жиіліктер (бұдан әрі - АЖЖ, ЖЖ) ауқымындағы радиолокация, радионавигация, әуе радиобайланысы құралдарының, радиолокациялық ақпаратты бейнелеудің немесе әуе қозғалысын басқаруды автоматтандырудың (бұдан әрі - ӘҚБ АЖ), сондай-ақ АЖЖ ауқымындағы авиациялық әуе байланысының арналары радиотаратқыштарының резервіленеді.
72. Әуеайлақ аймағының диспетчерлік пункттері («Старт», «Мұнара», «Жақындау», «Шеңбер») АЖЖ ауқымындағы авиациялық әуе байланысының арналарында «Метео» арнасын қоспағанда, АЖЖ ауқымындағы әрбір арнада антенді-фидерлік жүйесі (бұдан әрі - АФЖ) бар қабылдау және тарату құрылғыларының немесе қабылдау-тарату құрылғысының (трансивердің) негізгі және резервтік жиынтықтары көзделеді, радиобайланыс құралдары жиынтықтарының біреуі үшін химиялық ток көздерінен ұзақтығы кемінде 2 сағат болатын авариялық электрмен қамтамасыз ету көзделген.
73. 72-тармақта көрсетілгеннен басқа, авиациялық электр байланысының өзге де арналары үшін резервтік жабдық саны (радиостанциялар, радиотаратқыштар, радиоқабылдағыштар, АFTN автоматтандырылған жұмыс орындарын ұйымдастыруға арналған жабдықтар) осы Қағиданың 7-қосымшасында келтірілген формула бойынша анықталады.
74. Азаматтық авиация ұйымының тәулік бойғы жұмысы кезінде құжаттандыру жүргізу мақсаттарына арналған көпарналы құрылғылар ақпаратты құжаттандырудың бір объектісіне бір құрылғы есебімен резервтеледі.
75. Пайдаланымдағы ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) рұқсат етілген уақыты осы құралдарды жасаушы кәсіпорындардың (жеткізушілердің) пайдалану құжаттамасында көрсетіледі. Қажет болған жағдайда, осы не басқа ҰРТҚ және байланыс құралын пайдалану құжаттамасында резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) рұқсат етілген уақыты туралы деректер болмаған жағдайда, РТЖБП қызметі мен ӘҚҰ қызметінің мамандары бірлескен хаттаманы ресімдей отырып, осы құралдарды резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) рұқсат етілген уақытына хронометраж жүргізеді.
76. Резервке ауысу (бұрылу) ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке қою жөніндегі нұсқаулықта белгіленген аз уақыт ішінде жүзеге асырылады.
77. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке (электр байланысының айналма арналарына) ауыстырып қосудың (өткізудің) нормативтік уақыты, сондай-ақ инженер-техникалық персоналдың іс-қимылы ҰРТҚ және байланыс объектілерін резервтеу жөніндегі нұсқаулықтарда көрсетіледі. Нұсқаулықтарға объекті басшысы қол қояды, ол ӘҚҰ қызметінің басшысы келіседі, оны РТЖБП қызметінің басшысы бекітеді және ол объектіде болуға тиіс. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке (электр байланысының айналма арналарына) ауыстырып қосудың (өткізудің) нормативтік уақытының деректері АА ұйымының (филиалының) басшысы келіседі, бекітеді және қозғалыс қызметіне қол қойғыза отырып, осы Қағиданың 10-қосымшасына сәйкес жұмыста пайдалану үшін беріледі.
78. ҰРТҚ және байланыс құралдарын резервке ауыстырып қосудың (өткізудің) нормативтік уақытының деректері РТЖБП қызметінің ауысым инженерінің жұмыс орнында болады.

4-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдалану

§ 1. ҰРТҚ және байланыс объектілерін техникалық пайдалануды ұйымдастыру

79. ҰРТҚ және байланыс объектілерін техникалық пайдалану ҰРТҚ және байланыс құралдарын оларға белгіленген қызмет ету мерзімі (ресурсы) кезеңінде олардың белгіленген сенімділік деңгейімен жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған ұйымдастыру және техникалық іс-шаралар кешені болып табылады.
80. ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдалану мыналарды қамтиды:
1) ҰРТҚ және авиациялық электр байланысы құралдарын пайдалануға енгізу кезеңіндегі іс-шаралар;
2) ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету;
3) ҰРТҚ және байланыс құралдарын жөндеу;
4) қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту;
5) ұшу кезіндегі және жердегі тексерулерді жүргізу;
6) ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсетуді метрологиялық қамтамасыз ету;
7) ҰРТҚ және байланыс құралдарына өнеркәсіптік бюллетеньдер бойынша жетілдіру жүргізу;
8) инженерлік-техникалық персонал даярлау және олардың біліктілігін жоғарылату;
9) пайдалану құжаттарын тізбеге сәйкес жүргізу осы Қағиданың 11-қосымшасына сәйкес;
10) материалдық-техникалық қамтамасыз ету.
81. РТОП және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді метрологиялық қамтамасыз ету үшін өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құжаттармен белгіленген пайдалану шарттары мен талаптарына сәйкес келетін және өлшеулер бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамаға сәйкес қолданылуға жол берілетін өлшеу құралдары қолданады.
82. РТЖБП қызметінің басшылық құрамы басқарушы құжаттардың талаптарын инженерлік-техникалық персоналмен уақытында оқып білу мен орындауды ұйымдастырады, құжаттардың есебі мен сақталуын бақылайды.
83. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің техникалық пайдалануы осы Қағиданың, пайдаланушы құжаттардың және ҰРТҚ мен байланыс құралдарының ҚР ӘПЖН талаптарына сай келуін:
сала аясында — Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган;
АА ұйымы саласында — АА ұйымы мен РТЖБП қызметінің басшылығы жүзеге асырады.
84. РТЖБП қызметінің құрылымы осы Қағидада белгіленген міндеттерді ескере отырып әзірленеді.

§ 2. ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету

85. ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету (бұдан әрі - ТҚК) белгіленген норма шегінде ҰРТҚ және байланыс құралдарының пайдалану сипаттамаларын (параметрлерін) сақтап тұру және істен шығуды ескерту, қажетті сенімділікті сақтау мақсатында жүзеге асырылады және ұйымдастырылады, АА ұйымының РТЖБП қызметінің инженерлік-техникалық персоналы жүзеге асырады.
86. ҰРТҚ және байланыс құралдарына ТҚК өндіруші ұйым (жеткізуші) бекіткен (келісілген) пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа және техникалық қызмет көрсету регламентіне сәйкес орындалады.
87. ҰРТҚ және байланыс құралдарына ТҚК жүйесінде қалыпты қызметін қамтамасыз ету бойынша жұмыс көлемі объектінің (байланыс арнасының) немесе жеке құралдың техникалық күйімен анықталады.
88. Техникалық күйін (жұмыс қабілеттілігі, жарамдылығы) анықтайтын параметрлер мәндерін бақылау нәтижелері бойынша, берілген қызметтің сапасын сипаттайтын белгілер бойынша бағаланады.
89. Анықтайтын параметрлерді олардың номиналды мәндерімен (талаптарымен) сәйкестікке келтіру жұмыстары анықтайтын параметрлер мәндерінің алдын алу рұқсатының шегінен ауытқып кеткен жағдайда орындалады.
90. Алдын алу рұқсатының шегі анықтайтын параметрлердің жоғарғы (төменгі) пайдалану рұқсатының мәнінен 0,7 деңгейінде белгіленеді.
91. Маусымдық техникалық қызмет көрсету, егер ТҚК-ның аталған түрі пайдалану-техникалық құжаттама бойынша көзделген болса, ҰРТҚ және байланыс құралдарының көктемгі-жазғы кезеңдегі (КЖК) және күзгі-қысқы кезеңдегі (ККҚ) жұмысқа дайын болған жағдайда жүргізіледі.
92. ҰРТҚ және байланыс құралдары үшін мерзімді ТҚК өткізу мерзімі регламент бойынша тек қана күнтізбелік белгісі бойынша анықталады (айына, тоқсанына, жартыжылдықта, жылына бір рет), осы уақытта атқарылған жұмыс көлемі аз болса, ҰРТҚ және байланыс құралдарының атқарылған жұмыс көлеміне сәйкес мерзімді ТҚК өткізуге рұқсат беріледі.
93. ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмыс қабілеттілігін жедел бақылау олардың жұмыс үдерісінде жүзеге асырылады. Шығу сипаттамалары (белгілері), телемеханика сигналдары бойынша жұмыс қабілеттілігіне жедел бақылау жасағанда, объектінің (байланыс арнасының) жұмыс қабілеттілігі және мақсатқа қарай оны пайдалану мүмкіндігі анықталады.
94. Авариялық радиоарна радиостанциясының жұмыс қабілеттілігін тексеру «жақындау» және аудандық диспетчерлік орталықтың (бұдан әрі - АДО) арналарындағы жұмыс жиіліктерінде аптасына бір реттен кем емес жүргізіледі.
95. ТҚК түрлері, мерзімділігі, регламенттік жұмыс тізбесі, оларды орындау технологиясы, орындаушылардың біліктілігі, еңбек шығындары, қажетті өлшеудің құралдары, жұмсау материалдары, құрал-сайман, құрал, анықтайтын параметрлердің (белгілердің) номиналды мәндері, олардың пайдалану және алдын алатын рұқсаттары техникалық қызмет көрсету бойынша нұсқаулықта (техникалық қызмет көрсетудің регламентінде) көрсетіледі.
96. Радиолокация, радионавигация, қону және авиациялық электробайланыс құралдарына ТҚК - ӘҚҚК қызметімен келісілген және АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысымен бекітілген ҰРТҚ және байланыс құралдарының ТҚК кестесі бойынша осы Қағиданың 12-қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады.
97. ҰРТҚ және байланыстың басқа да құралдарының ТҚК кестелерін ТЖБП қызметінің бастығы бекітеді. Арна түзетін аппаратураға ТҚК кестесі басқаратын станциямен келісіледі.
98. ТҚК кестесін құру және жоспарлау үшін бастапқы деректер мыналар болып табылады:
1) ҰРТҚ және байланыс құралының техникалық жай-күйі, болжамды атқарым көлемі туралы деректер;
2) регламенттер немесе пайдалану жөніндегі нұсқаулықтармен белгіленген ТҚК бойынша жұмыс мерзімділігі мен көлемі;
3) радиолокация мен радионавигация құралдарының тоқтау жоспар-кестесі.
99. ТҚК жоспарлау және орындау кезінде техникалық қызмет көрсетуді бастау уақытының ТҚК-ның осы түрі үшін белгіленген уақыт кезеңділігінен 15% ауытқуына рұқсат етіледі.
100. ҰРТҚ және байланыс құралдарындағы тұрып қалуды азайту мақсатында ТҚК кезеңдік әдісі қолданылады, бұл кезде операцияларды орындау, объектіні жалпы өшірмей, ҰРТҚ және байланыс құралдарын негізгі және резервтегі жартылай жиынтығында кезекпен (уақыт бойынша тарату) жүзеге асырылады. ӘҚБ АС жұмысының үздіксіздігі оның қайта пішін үйлесімі есебінен қамтамасыз етіледі, бұл ретте радиолокациялық орныққан орында радиолокациялық станцияның бір арналы режимінде жұмыс істеуге рұқсат етіледі. ТҚК кезеңдік әдіспен орындау үшін осы түрге ТҚК-нің регламенттік жұмысының барлық көлемі шамамен теңдей бөлікке бөлінеді. Әр бөліктің көлемі АА ұйымының жұмыс регламентімен белгіленген жұмыс уақыты аяқталуына дейін 1 сағат ішінде оның орындалуын міндетті түрде есепке алып анықталады.
101. ТҚК кезеңдік әдісі кезінде инженерлік-техникалық персоналды біркелкі жұмыспен жүктеу мақсатында жұмыс көлемін бүкіл мерзімге ТҚК бір атаулы түрлері арасында, ал еңбекті көп қажет ететін жұмыстар бөлінген ТҚК регламенті бойынша жұмыстарды орындау кезінде - ТҚК келесі түрлері арасында бөлу ұсынылады.
102. ТҚК жылдық кестесі негізінде объектінің инженерлік-техникалық персоналының тоқсандық жұмыс жоспарлары осы Қағиданың 13-қосымшасына сәйкес құрылады.
103. Кезекші персоналы бар ҰРТҚ және байланыс объектілерінде жұмыстар әр ауысымға біркелкі бөлінеді, ал автоматтандырылған объектілерде - жедел ТҚК орындау үшін объектіде болған күндерге бөлінеді.
104. ТҚК тиімділігін арттыру параметрлерге үздіксіз бақылау жасай отырып, техникалық қызмет көрсетуді пайдалану арқылы қол жеткізіледі.
105. Параметрлерге үздіксіз бақылау жасай отырып техникалық қызмет көрсетуді іске асыру үшін мынадай міндеттерді шешетін, қашықтан бақылау және басқару автоматтандырылған жүйелерін пайдалану қажет:
1) әр құрал мен жалпы объектінің жұмыс істеу қабілеттілігін бақылау;
2) ақаулықты автоматты түрде іздеу;
3) құралдар мен объектілерді қашықтан басқару;
4) құралдар мен объектілердің техникалық күйі туралы ақпаратты автоматты түрде құжаттандыру.
106. ҰРТҚ мен байланыс объектісінің жалпы элементтеріне (құрылғыларына) ТҚК бойынша операцияларды (жөндеу, жұмысты аяқтау, жабдықты ауыстыру), сондай-ақ объектіні толық сөндіруді талап ететін операцияларды орындау үшін объектіні жоспарлы тоқтату көзделген. Объектіні тоқтату деп оның (жабдықтың негізгі және резервтегі жиынтығын) электрмен жабдықтау көзінен толық сөндіріп, міндеттерді орындауды тоқтату түсініледі.
107. ТҚК орындау кезінде тоқтату ұзақтығы ҰРТҚ және байланыс объектісінің сөнуін талап ететін жұмыс көлемінің белгіленген регламентімен анықталады.
108. Жұмыс істеу қабілеттілігін тексеру үшін ҰРТҚ және байланыс объектілерін қысқа уақытқа тоқтату (ажырату, жұмыс істемейтін объектілерді қосу және резервтегі жиынтыққа қайта қосу) ТҚК орындау кезінде және 30 минутқа дейінгі ұзақтықпен жөндеу жүргізгенде ӘҚҚКҚ ұшулардың басшысымен (диспетчермен) келісіліп, РТЖБП қызметінің ауысым персоналының рұқсатымен жүргізіледі.
109. Көп еңбекті талап ететін мерзімді ТҚК орындау немесе жоспарлы жөндеу жүргізу үшін АА ұйымының басшысы бекіткен ТҚК және жөндеу кестесіне сәйкес өткізілетін ҰРТҚ және байланыс объектілерінің 8 сағатқа дейінгі жоспарлы тоқтатылуы ӘҚҚК қызметінің бастығына жұмыс басталуынан 8 сағат бұрын алдын ала хабарлап жүргізіледі.
110. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің 8 сағаттан көп ұзақтықпен жоспарлы тоқтатылуы АА ұйымының басшысы бекіткен ҰРТҚ және байланыс құралдарын жөндеу кестесіне сәйкес, жабдықты жөндеу (қайта жаңарту) және ауыстыру жөніндегі жұмысты орындау үшін жүргізіледі. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің 8 сағаттан көп ұзақтықпен жоспарлы тоқтатылуы туралы хабарламаны ажыратылу себебін көрсете отырып, жұмыс басталуынан жеті тәуліктен бұрын аэронавигациялық ақпаратты басқару қызметі арқылы таратады.
111. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің 8 сағаттан көп ұзақтықпен жоспардан тыс тоқтатылуы туралы РТЖБП қызметінің бастығы АА ұйымының басшылығына баяндайды.
112. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің тоқтатылуын қысқарту мақсатында жоспарлы кідірістер барлық дайындау жұмыстары толық аяқталғаннан кейін жүргізіледі. Зақымдану анықталған жағдайда кідіріс ұзақтығы зақымдануды жоюға қажетті жұмыс көлемі белгіленетін уақытқа ұзартылады.
113. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жөндеу бойынша орындалған жұмыстар есебі осы Қағиданың 14-қосымшасында келтірілген ҰРТҚ және байланыс құралдарын жөндеу және техникалық қызмет көрсету журналында жүргізіледі.
114. Жұмыс басшысы (орындаушы) ТҚК орындауды аяқтағаннан кейін техникалық қызмет көрсету журналында жұмсалған материалдарды көрсетіп ТҚК-ді толық көлемде өткізгені туралы жазады, параметрлерді өлшеу нәтижелерін тіркейді және жабдықтың жұмыс қабілеттілігі мен оның жұмысқа дайындығы туралы қорытынды жасайды.
115. ТҚК уақтылы, толық және сапалы орындалуын бақылауды ҰРТҚ және байланыс объектісінің басшысы жүзеге асырады.
116. ҰРТҚ және байланыс құралдары, егер олардың қызмет көрсету мерзімі (ресурсы) аяқталмаса немесе ұзартылған болса, негізгі параметрлері сертификаттау талаптарына сәйкес келіп тұрса, жердегі және ұшу тексерулері уақтылы және толық көлемінде өткізілген болса, мақсатына сай пайдалануға жарамды болып саналады.
117. Объектіні сөндіруді талап ететін маусымдық техникалық қызмет көрсету, ТҚК және жөндеу операциялары ұшуға ауа райы неғұрлым қолайлы кезеңге жоспарланады.
118. Техникалық қызмет көрсетуді ҰРТҚ және байланыс объектілерінің инженерлік-техникалық персоналы орындайды.

3. ҰРТҚ және байланыс объектілерін электрмен жабдықтау жүйелеріне техникалық қызмет көрсету

119. ҰРТҚ және байланыс объектілерін электрмен жабдықтау жүйелеріне ТҚК мыналарды қамтиды:
1) жедел техникалық қызмет көрсету;
2) жабдықты жеткізушінің пайдалану құжаттамасы мен нормативтік құжаттарының талаптарына сәйкес техникалық қызмет көрсету;
3) жылдық мерзімді техникалық қызмет көрсету;
4) үш жылда бір рет өткізілетін толық жоспарлы тексеру.
120. Жедел ТҚК өткізгенде мынадай жұмыстар жүргізіледі:
1) сыртқы қарауында тұйықталған түйісуі бар қорғаныш жерге қосулардың дәйектілігі, электр жабдығының және электр сымдарының көрінетін зақымданулар жоқтығы, аккумуляторлар түйіскен жерлерде коррозия мен токтың әсер етуі болмауы, токтан қорғайтын балқығыш ендірмелердің номиналдары, қозғалтқыштың, генератордың механикалық тораптарының, желдеткіш қондырғылардың электр қозғалтқыштарының бекіту дәйектілігі, жанармайдың, майдың, дизель-генератордың салқындатқыш жүйесіндегі салқындатқыш сұйықтығының ағуы болмауы, майдың және салқындатқыш сұйықтықтың деңгейі тексеріледі;
2) орталықтан электр энергиясымен қоректендіру көзінің кернеуі, аккумуляторлардың электролит кернеуі, деңгейі, тығыздығы (егер аккумуляторларға қызмет көрсетуге жататын болса), салқындатқыш жүйесіндегі салқындатқыш сұйықтықтың температурасы тексеріледі;
3) электр жабдығының және үй-жайдың (шаң, ағып түскен із) эстетикалық күйі қаралады;
4) барлық анықталған кемшіліктерді жою жөніндегі жұмыстар орындалады.
121. Электр жабдығының ТҚК жартылай және толық тексерулер өткізу арқылы жүзеге асырылады.
122. Жылдық ТҚК өткізгенде жартылай тексерулер:
1) жедел ТҚК көлеміндегі қарау мен тексеруден;
2) қорғаным аппараттары мен түйіспе қосуларын қараудан;
3) электр кәбілдерін (электр сымдарын) оқшаулау кедергісін өлшеуді;
4) жерге қосылған құрылғылар мен жерге қосылған қондырғылардың элементтері арасындағы тізбектің электр өлшемдерінен;
5) қорғаныш аппараттарын жұмыс істеп тұрған кезде сыннан өткізуден тұрады.
123. Толық жоспарлы тексерулер үш жылда бір рет өткізіледі және мыналарды:
1) жедел ТҚК көлеміндегі қарау мен тексеруді;
2) қорғаныш аппараттары мен жалғасу қосуларды байқауды;
3) «фаза-нөл» топсасы кедергісін электрлік өлшеуді;
4) қорғаныш аппараттарының оқшаулануын сынауды;
5) ең жоғары токтық қорғау өндірмелерін тексеруді;
6) қорғаныш аппараттарды әрекетте сынауды қамтиды.
124. Қорғаныш аппараттарын және түйіспе қосуларды байқағанда электр кәбілдері қосылған жерлердің күш беретін және көмекші ұштастыратын қорғаныш аппараттарының жай-күйі, коррозия болмауына, механикалық немесе электрлік омырылуына, таттанып тозуына, токпен температуралық әсер етудің іздеріне тексеріледі.
125. Электр беріктігіне оқшаулауды сынаулар тарату қондырғыларының жөндеумен бірге бірінші рет қосқанда және толық жоспарлы тексерулер кезінде жүргізіледі.
126. Қорғаныш аппараттар сынау бес рет қосып-ажырату арқылы жүргізіледі.
127. Резервтік дизель-генераторлар бір айда бір рет 20 минуттан кем емес ұзақтықпен көрсеткіш жүктеме бойынша тексеріледі, бұл ретте дизель-генератордың автоматты қосу құрылғысының дұрыс жұмыс істеуі, айналыстың жиілігі мен кернеуі тексеріледі, дизель-генераторды қосу алдында отын ыдыстарынан тұнба (конденсат) төгіледі.
128. Жұмыс аяқталғаннан кейін барлық жергілікті басқару органдарының жағдайы тексеріледі, анықталған және жойылған кемшіліктерді көрсете отырып, кемшіліктер жойылғанға дейінгі және одан кейінгі параметрлер шамасы, жұмсалған материалдар жөнінде техникалық қызмет көрсету журналында жазу жазылады және электрмен қамтамасыз ету жүйесінің жұмыс істеу қабілеттілігі мен жұмысқа дайындығы туралы қорытынды жасалады.
129. АА ұйымының басшысы электр қондырғыларын пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі функцияларды тікелей орындау үшін электр шаруашылығына жауаптыны және оны алмастыратын тұлғаны тағайындайды.

4. ҰРТҚ және байланыс құралдарына ерекше жағдайларда техникалық қызмет көрсету

130. Ерекше жағдайларға қауіпті метеорологиялық және апатты құбылыстар жатады: 20 м/с жылдамдықпен және одан да жоғары жел, шаңды, құмды немесе қарлы боран, дауыл, ұзақ қарқынды жауын-шашын, бұршақ, қатты мұздану, 30 С дейін және одан да төмен температураның төмендеуі, жер сілкінуі.
131. Ауа райының қауіпті құбылыстары туралы ескертулер Қазақстан Республикасы Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес жасалады және беріледі.
132. ҰРТҚ және байланыс құралдарына ерекше жағдайларда техникалық қызмет көрсету күткен қауіпті табиғат құбылысы басталғанда (күшейгенде) объектілерді уақтылы дайындауға, жабдықтың сақталуына, апатты құбылыстың салдарын жоюға бағытталған.
133. ҰРТҚ және байланыс объектілерінде қауіпті құбылыстар туралы ескерту алған кезде инженерлік-техникалық персоналдың әрекеттері туралы РТЖБП қызметінің басшысы қол қойған және АА ұйымның (бөлімшесінің) басшысы бекіткен нұсқаулар болады.
134. РТЖБП қызметінің ауысымы персоналы қауіпті құбылыс туралы ескерту алған соң қажетті шараларды қабылдау үшін РТЖБП қызметінің кезекші инженерлік-техникалық персоналға шұғыл түрде хабарлайды.
135. Қауіпті құбылыс өткеннен кейін ҰРТҚ және байланыс объектілерін, антенналы-фидерлік қондырғылар мен желілік-кәбілдік құрылыстар тексеріледі, зақымдануларды жою бойынша шаралар қабылданады және қажет болса, қалпына келтіру жұмыстары ұйымдастырылады.

5-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жердегі және ұшу кезіндегі тексерулер

§ 1. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жердегі тексерулер

136. Жердегі тексерулер ҰРТҚ және байланыс құралдарының негізгі техникалық параметрлерінің пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкестігін бағалау үшін мынадай жағдайларда:
1) ҰРТҚ және байланыстың құрылысы аяқталған объектілерін қабылдауға дайындау кезінде;
2) ұшулар кезіндегі мерзімді тексерулер алдында;
3) ҰРТҚ және байланыс объектілерін қайта жаңартқаннан кейін;
4) ӘҚҰ қызметінің талаптары бойынша;
5) радиотаратушы құралдар куәлігінің жарамдылық мерзімі аяқталғанда жүргізіледі.
137. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жердегі тексерулер мынадай жұмыстарды қамтиды:
1) жабдықтың жұмыс істеу қабілеттілігін тексеру;
2) жабдықты реттеуді және баптауды;
3) негізгі анықтауыш техникалық параметрлерін өлшеу;
4) баптау кестесі мен бақылау режимдері картасын осы Қағиданың 15-қосымшасына және осы Қағиданың 16-қосымшасында көрсетілген жердегі тексеру мен баптау хаттамасына сәйкес жасау.
138. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жердегі тексерулерді РТЖБП қызметінің инженерлік-техникалық персоналы жүргізеді. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануға енгізу кезіндегі жердегі тексерулер жабдықтарды жасаушылардың (әзірлеушілердің) өкілдерімен бірлесіп жүргізіледі.
139. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жердегі тексерулер әдістемелері мен бағдарламалары (көлемі мен мерзімділігі) Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға (1944 жыл, Чикаго қаласы) 10-қосымшаға және Радионавигациялық құралдарды сынау жөніндегі басшылыққа (Бос 8071 Халықаралық азаматтық авиация ұйымы) сәйкес уәкілетті органның басшысы бекітеді.

§ 2. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер

140. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер нормативтік-пайдаланымдық құжаттаманың талаптарымен ҰРТҚ және байланыс құралдарын тактикалық сипаттамаларының сәйкестігін растау мақсатында жердегі тексеруден кейін жүргізіледі.
141. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексеру, мұндай жұмыстарды жүргізуге құқығы бар ұйым берген, метрологиялық тексерудің (калибрлеу) қолданыстағы куәлігі бар ұшуды бақылаудың арнайы аппаратурасымен (бұдан әрі - ҰБА) жабдықталған әуе кемесі-зертханасында (бұдан әрі - ӘКЗ) өткізіледі.
142. ӘКЗ-сын қолдану арқылы өткізілетін ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексеруді ӘКЗ-ға ие болған азаматтық авиация ұйымы жүзеге асырады.
143. Міндеттерге байланысты ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер мынадай түрлерге бөлінеді:
1) пайдалануға беру кезінде;
2) кезеңдік;
3) арнайы.
144. Пайдалануға беру кезіндегі ұшулар кезінде тексерулер құралдар жұмысының сапасы туралы толық және жан-жақты ақпарат алу мақсатында және жабдықтың пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкестігін анықтау үшін ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен сипаттамаларын жердегі тексерулерден кейін жүргізіледі. Осы тексерулердің нәтижелері жердегі тексерулермен бір кешенде ҰРТҚ және байланыс құралдарының пайдалануға жарамдылығын анықтауға негіз болады.
145. Кезеңдік ұшулар кезіндегі тексерулер жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен сипаттамаларын пайдалану құжаттамаларының талаптарына сәйкестігін бақылау мақсатында тұрақты негізде жүргізіледі.
146. Арнайы ұшулар кезіндегі тексерулер жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен техникалық сипаттамаларының пайдалану құжаттамасының талаптарына сәйкестігін растау мақсатында жүргізіледі және мынадай жағдайларда орындалады:
1) жабдықтың кеңістіктік сипаттамасына әсер ететін бюлеттеньдер бойынша құралдарды жетілдіруді (жаңғыртуды) жүргізу - пайдалануға беру бағдарламасы бойынша;
2) алты айдан астам мерзімге регламенттен алынып тасталғаннан кейін жабдықтың жұмысын қалпына келтіру және оны пайдалануға беру - пайдалануға беру бағдарламасы бойынша;
3) жабдықтың антенналы-фидерлік қондырғысын ауыстыру, жөндеу немесе оның орнатылған орнын өзгерту - пайдалануға беру бағдарламасы бойынша;
4) әуе кемелерінің қонуға аспаптық кіруінің радиомаяк жүйесін (PMC/ILS/CП), азимуттық-алыстан өлшеуіш радиомаяктарды (PMA/VOR, PMД/DME), жетекті радиостанцияларды (ПРС, NDB) жаңа жұмыс жиілігіне ауыстыру - жабдықтың негізгі және резервтік жиынтығын тексере отырып, кезеңдік бағдарлама;
5) әуе кемелерінің қонуға аспаптық кіруінің радиомаяктік жүйесі глиссадасының көлбеу бұрышын өзгерту - жабдықтың негізгі және резервтік жиынтығын тексере отырып, кезеңдік бағдарлама;
6) жердегі немесе ұшу кезіндегі бақылау нәтижелері бойынша құралдардың техникалық сипаттамаларының сәйкессіздігін анықтау - ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдалануды жүзеге асыратын ұйымдардың басшысы бекіткен бағдарлама бойынша;
7) авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тексеру - тексеру жөніндегі комиссияның басшысы бекіткен бағдарлама бойынша;
8) радиокедергілердің көздерін және құралдардың тұрақсыз жұмысының басқа да себептерін анықтау - ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдалануды жүзеге асыратын АА ұйымының басшысы бекіткен бағдарлама бойынша.
147. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулер әдістемелері мен бағдарламалары (мерзімділігі мен көлемі) Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға (1944 жыл, Чикаго қаласы) 10-қосымша және Радионавигациялық құралдарды сынау жөніндегі басшылыққа сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның басшысы бекітеді (Dос 8071 Халықаралық азаматтық авиация ұйымы).
148. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі кезекті тексерулерді өткізу мерзімі алдыңғы ұшулар кезіндегі тексерулер актісінің бекітілген күнінен бастап саналады.
149. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулерді өткізу мерзімін өзгерту II және III санатты радиомаяк жүйесі (бұдан әрі - РМЖ) үшін 60 тәуліктен аспауы, ал қалғандары үшін алдыңғы ұшулар кезіндегі тексерулерден кейін 90 тәуліктен аспауы керек. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануда ұшулар кезіндегі тексерулердің кезеңдігі бұзылуына жол берілмейді.
150. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды қамтамасыз ететін ұйымдар келесі жылға ұшулар кезіндегі тексеруді өткізудің жоспарын құрады.
151. Кесте құру кезінде ұшулар кезіндегі тексерудің бағытталған санаттағы РМЖ қонуына бірінші кезекте қамтамасыз етіледі.
152. Ұшулар кезіндегі тексеруді өткізудің жоспары негізінде жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымдар мен ӘКЗ қолданатын АА ұйымдары арасында шарт негізінде ұшулар кезіндегі тексеру бойынша жұмыстар жүргізіледі.
153. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының дайындығы мерзімінің расталуы негізінде, шарт жасасқан, ӘКЗ-ны қолданатын АА ұйымдарымен келесі айға ұшулар кезіндегі тексеруді өткізудің ай сайынғы жоспар-кестесі құрылады (түзетіледі) және жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым атына жіберіледі, сондай-ақ ӘКЗ-ның келген күнін растайтын телеграммалар (телефонограммалар, факс және басқалар) жіберіледі.
154. Жер үстіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдары параметрін бағалауда ӘКЗ-ны қолдану қажет болмаған жағдайда, ұшулар кезіндегі тексеру арнайы бөлінген көлікпен, рейстік және жаттығатын ӘК-мен жүргізіледі.
155. АЖЖ ауқымындағы радиолокаторларды, жетекті радиостанцияларды және АВС арналарын ұшулар кезіндегі тексерулерді көліктік, рейстік және жаттығулық ұшуларды орындайтын ӘК жүргізеді. Азаматтық авиация әуеайлақтарында ҰРТҚ және байланыстың жердегі құралдарын ұшулар кезіндегі тексерулердің уақтылығын, толымдылығын және сапасын бақылауды азаматтық авиация ұйымының басшылары жүзеге асырады, ал осы құралдардың ұшулар кезіндегі тексерулерге даярлығының уақтылығы мен сапасын бақылауды РТЖБП қызметінің бастықтары жүзеге асырады.
156. Радиомаяк жүйесін (бұдан әрі - РМЖ), барлық бағыттағы АЖЖ радиомаякты (бұдан әрі - VOR), алыстан өлшеуіш жабдықты (бұдан әрі - DME) және АРТ-ты ұшулар кезіндегі тексерулер арнайы ұшақ-зертханаларда жүргізіледі.
157. Жердегі ҰРТҚ және жөніндегі құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым ӘКЗ экипажына мыналарды ұсынады:
1) әуеайлақтың аэронавигациялық паспорты (осы әуеайлақ/әуеторап ауданында ұшуларды орындау жөніндегі нұсқаулық);
2) бұдан бұрынғы құралдарды ұшу кезіндегі тексеру материалдары;
3) РМЖ/ILS(ҚЖ), АРМ/VOR, ҚӨРМ/DМЕ, радиопеленгатордың (АРП/VDF) орнатылған позициясының, ұшу-қону жолағы шегінің координаталары және әуе трассаларының (дәліздерінің) тізбесі;
4) координаталардың полярды (азимут, қашықтық) жүйесіндегі бақылау бағдарларының географиялық координаталары;
5) азимуталды - қашықтық өлшеуіш радиомаяктарының тірек бақылау нүктелерінің координаталары (АРМ/VOR);
6) телеметр өлшемдерінің желісі үшін байланыс арналарының жиілілік мәні.
158. Әуе кемесі - зертханасының экипажы:
1) жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйыммен ұшулар кезіндегі тексерулерді өткізу бағдарламасын келіседі және бұдан бұрынғы ұшулар кезіндегі тексерулердің қорытындысын талдайды;
2) әуеайлақтың аэронавигациялық паспортының талаптарын (әуеайлақ/әуеторап ауданында ұшуларды орындау жөніндегі нұсқаулық) және басқа да ұшу кезіндегі жұмыстар бойынша қолданыстағы нормативтік құжаттарды оқып үйренеді және орындайды;
3) ұшу кезіндегі тексерулерге жататын жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының есептеліп шығарылған қызмет ету аймағын бағалайды;
4) қажеттілігіне қарай сол әуеайлақтағы жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының орналасу схемасын нақтылайды, антенна-фидерлі құрылғылардың, ұшу-қону жолағы шегінің координаталарын және басқа да қажет мәліметтерді анықтайды;
5) жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының көрсетілген параметрлерін және жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының сипаттамаларын анықтау бойынша қажет есептерді жүргізеді;
6) ӘКЗ экипажы мен жердегі қызметтер арасындағы ақпарат тарататын және байланыс арнасын анықтайды;
7) белгіленген әдістерге сәйкес жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының параметрлері мен сипаттамасын өлшеуді жүргізеді;
8) тексеру барысындағы қорытындыларға талдау жасап, баға береді;
9) атқарылған жұмыс нәтижесін сапалы, дұрыс және уақтылы құжаттайды;
10) іс-әрекеттерін жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның ӘҚҚК қызметімен және инженерлі-техникалық персоналмен үйлестіреді;
11) ұшу кезіндегі тексерулерді орындағанда қатаң түрде ұшудағы тағайындалған тәртіпті және қауіпсіздік шараларын сақтайды.
159. Ұшу кезіндегі тексерулерге қатысатын ӘКЗ экипажын, диспетчерлік құрамды және жердегі инженерлі-техникалық персоналды ұшу кезіндегі тексерулерге дайындау белгіленген тәртіппен жүргізіледі. Бұл ретте мына мәселелер пысықталады:
1) ұшу кезіндегі тексерулерді өткізу мерзімдері анықталады;
2) ұшу кезіндегі тексерулерді орындау тәртібі мен реттілігі белгіленеді;
3) ұшу кезіндегі тексерулердің маршруты салынып үйретіледі, қажет есептер жүргізіледі;
4) әуедегі кеме-зертханасының экипажы, ұйымның ӘҚҚК қызметі және инженер-техникалық персоналы арасындағы өзара іс-әрекеттері жөніндегі мәселелер анықталады;
5) ұшу кезіндегі тексерулерді өткізу маршруттарында ұшулар қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шаралар және ерекше жағдайда қолданылатын іс-әрекеттер зерделенеді, сондай-ақ әуеайлақ (әуеторап) ауданында кедергілердің болып қалуына ерекше назар аударылады;
6) метеожағдайдың бұзылуы бола қалған жағдайға қосалқы әуеайлақтар анықталады;
7) метеорологиялық және орнитологиялық жағдайлар, сондай-ақ ұшулар кезіндегі тексерулердің бағытына ауа райы болжамы анықталады;
8) ұшулар ауданындағы әуе жағдайы, жердегі және навигациялық жағдайлар, сондай-ақ ұшуларды басқару ерекшеліктері талданады;
9) ұшу кезіндегі тексерулер бойынша басқа да мәселелер пысықталады.
160. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеруге дайындау, ӘКЗ-ның ұшуына 30 минут қалғанда түгел қалыпты күйге келтіру жұмыстары тоқтатылатындай, аппаратура тексеріліп, осы құрал-жабдықты пайдалану бойынша басшылықта (нұсқаулықты) көзделген жұмыс режиміне қосылып дайын болатындай есеппен орындалады.
161. Ұшу кезіндегі тексерулерді жүргізгенде әуе кемелерінің қонуға аспаптық кіруінің радиомаяктік жүйесін өз тағайындалуы бойынша пайдалануға, курстық және глиссадалы радиомаяктардың сигналына әсер ететін аймақ аудандарында әуе кемелерінің және басқа да техникалардың тұруына тыйым салынады.
162. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеруден өткізу үшін нақтылы әуежайдан ӘКЗ-нің ұшуы туралы шешімді, тексеру жүргізетін маршруттардың шын және болжамды метеожағдайларын талдау негізінде және ұшатын зертхананың борт инженер-сынаушысының (борт инженер-операторының) жердегі құрал-жабдықтардың, сондай-ақ жердегі қызметтердің жұмысқа дайын болуы туралы хабарлауы негізінде, ӘК командирі қабылдайды.
163. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеруден өткізу аяқталғаннан кейін атқарылған жұмыс туралы есеп жасалады.
164. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеру нәтижесі анық көрсетілген, уақтылы, сапалы түрде және дұрыс жасалған есепті, тексерілген құрал-жабдықтың параметрлері мен сипаттамасының нормативті-техникалық құжаттаманың талаптарына сай болуын бағалау арқылы ұшатын зертхананың борт инженер-сынаушысы қамтамасыз етеді.
165. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеру бойынша есепті жасау үшін:
1) құрал-жабдықтардың параметрлері мен сипаттамаларын жазатын борттағы және жердегі құрылғыларда көрсетілген;
2) ӘКЗ экипажы мүшелерінің, ӘҚҚК, ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалану қызметтері персоналдарының және техникалық пайдалануға жауапты адамның есептеп шығарулары, жеке бақылаулары мен тәжірибелік қорытындыларының нәтижесінде алынған;
3) радиолокаторлық станциялардың жұмыс істеу қабілеттілігін автоматтандырылған бақылау жүйесі аппаратурасында көрсетілген деректер пайдаланылады.
166. Ұшу кезінде тексеру актісі жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезіндегі тексеру бойынша есептің негізгі құжаты болып табылады. Ұшу кезінде тексеру актісінде:
1) жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның атауы;
2) тексерілетін құралдың атауы, үлгісі және зауыттық нөмірі;
3) әуе кемелерінің қонуға аспаптық кіруінің радиомаяктік жүйесі үшін және қону радиолокаторлары мен қону жүйесінің жабдықтары үшін қонудың магниттік курсы;
4) ұшу кезінде тексеру жүргізу мерзімі және үлгісі;
5) ӘКЛ-ді пайдаланатын авиациялық ұйымның атауы;
6) ӘКЛ-дің үлгісі және борт нөмірі;
7) АЗК-ның үлгісі және зауыттық нөмірі;
8) ӘК ұшуларын қамтамасыз ету үшін тексерілген құралды пайдалану мүмкіндігі:
әрекет ету аймағы шегінде белгіленген стандарттарға сәйкес кеңістікке сигнал шығаратын, шектеусіз пайдалануға жарайтын құрал;
кеңістікке әрекет ету аймағының барлық жағынан немесе барлық секторларында белгіленген стандарттарға сәйкес келе бермейтін, сигнал шығаратын, шектеулермен пайдалануға жарайтын құрал;
кеңістікке сапасы белгісіз, белгіленген стандарттарға сәйкес келмейтін сигналдар шығаратын, пайдалануға жарамайтын құрал.
167. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезінде тексеру актісіне мыналар қосымша беріледі:
1) құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын өлшеу нәтижелері көрсетілген кесте;
2) тексерілетін құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын тіркейтін борт құрылғыларының шифры ашылып жазылған материалдары;
3) ӘКЗ-нің ұшу маршрутының және қырынан қарағандағы схемалары (қажеттігіне қарай);
4) радиолокаторлардың экрандарынан (қажеттігіне қарай) жасалған фотосуреттер (ақпарат көздерін тіркеу құрылғысының материалдары);
5) тексерілетін құралдардың өзгеше ерекшеліктерін көрсететін басқа да материалдар.
168. Шолу радиолокаторы, АРП және ҰЖЖ диапазонындағы авиациялық-әуе электр байланысының арналары үшін, ұшу биіктігіне байланысты олардың әрекет ету қашықтығының кестелері жасалады.
169. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануға өткізу кезінде ұшу кезінде тексеру актісі төрт данада толтырылады:
1) тексерілетін құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын тіркейтін борт құрылғыларының шифры ашылып жазылған материалдары бар бірінші және екінші даналары, жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым үшін;
2) үшінші данасы ӘКЗ-ні пайдаланатын азаматтық авиация ұйымы үшін;
3) төртінші данасы - жасаушы үшін.
170. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын мерзімді тексеру кезінде ұшу кезінде тексеру актісі екі данада толтырылады:
1) тексерілетін құралдардың параметрлері мен сипаттамаларын тіркейтін борт құрылғыларының шифры ашылып жазылған материалдары бар бірінші данасы, жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйым үшін;
2) екінші данасы ӘКЗ-ні пайдаланатын азаматтық авиация ұйымы үшін.
171. Авиациялық оқиғаларды (оқыс оқиғаларды) тексеру кезінде орындалатын жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын арнайы тексеру кезіндегі ұшу кезінде тексеру актісі даналарының санын тексеруді ұйымдастыратын комиссия басшысы анықтайды.
172. Ұшу кезінде тексеру актісін жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның басшысы бекітеді.
173. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезінде тексеру актісі бекітілгеннен кейін тексерудің негізгі нәтижелері әуе қозғалысына қызмет көрсету барысында басшылыққа алу үшін ӘҚҚК қызметінің персоналына (диспетчерлік құрамға) хабарланады. Ұшу кезінде тексеру нәтижелері ҰРТҚ және байланысты пайдалануды жүзеге асыратын инженер-техникалық персонал үшін қол жетімді болады.
174. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезінде тексеру актілері, тиісті қосымшаларымен бірге, бұл құралдарды пайдалануды жүзеге асыратын ұйымда осы жабдықтың өмірлік циклы бойы сақталады.

6-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарын жөндеу

175. Жөндеу ҰРТҚ және байланыс құралдарын техникалық пайдаланудың құрамдас бөлігі болып табылады. Жөндеу ҰРТҚ және байланыс құралдарының қызмет ету мерзімін (ресурсын) ішінара қалпына келтіру арқылы жұмыс істеу қабілеттілігін және (немесе) жарамдылығын қалпына келтіру үшін орындалады.
176. ҰРТҚ және байланыс құралдарының құрамдас бөліктерін ауыстыру және (немесе) қалпына келтіру арқылы жөндеу мақсатына қол жеткізіледі және қалпына келтіру жұмыстарының көлемі мен күрделілігіне қарай құралдарды жөндеу ағымдық және жоспарлы болып бөлінеді.
177. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ағымдағы жөндеу олардың техникалық жай-күйі бойынша орындалады. Тораптарды, блоктарды ағымдағы жөндеу:
пайдаланушының күшімен орналасу орнында;
жөндеу қорын пайдалану арқылы жасаушының шеберханасында (немесе жөндеу ұйымдарында);
кепілдік жөндеу рәсімі бойынша немесе шарттардың негізінде жеткізуші-жасаушылардың күшімен пайдалану орнында жүзеге асырылады.
178. ҰРТҚ және байланыс құралдарын ағымдағы жөндеуді, пайдалану барысында істен шығып қалған жағдайда, пайдалану құжаттамасында көрсетілген технологияға сәйкес объектілердің инженерлік-техникалық персоналы немесе жеткізуші-жасаушының күшімен жөндеу ұйымдары орындайды.
179. ҰРТҚ және байланыс құралдарына ағымдағы жөндеуді орналасқан орнында жүргізу тәртібі жабдықпен бірге келген пайдалану құжаттамасында регламенттеледі.
180. Бұйымдарды жоспарлы жөндеу техникалық жай-күйі бойынша агрегаттық иесізденген әдіспен орындалады, бұл ретте техникалық жай-күйді бақылау нормативті құжаттамада белгіленген мерзімдерге сәйкес жүзеге асырылады.
181. Қызмет көрсету мерзімі жеткенде (ресурсының бітуі) РТЖБП қызметінің комиссиясы бұйымның техникалық жағдайын тексеріп, осы Қағидаға 17-қосымшаға сәйкес тиісті актіні ресімдейді.
182. Тексеру нәтижелері бойынша жөндеу жүргізудің орындылығы, көлемі және мерзімі белгіленеді.
183. Жоспарлы жөндеудің басталуы мен көлемі бұйымның техникалық жай-күйіне байланысты анықталады.
184. Жоспарлы жөндеуді, бұйымды жасаушыны не шарт негізінде бұйымды жасаушыдан (әзірлеушіден) өкілеттігі расталған басқа да ұйымды тарта отырып, РТЖБП қызметі жүргізеді.

7-тарау. Антенналы-фидерлі құрылғыларды және желі-кабельді құрылыстарды жөндеу

185. Антенналы-фидерлі құрылғылар және желі-кабельді құрылыстарды (бұдан әрі - ЖКҚ) жөндеу анықталған ақаулықтарды жою және олардың техникалық параметрлерін қалпына келтіру мақсатында жүргізіледі. АФҚ және ЖКҚ жөндеу ағымдағы және жоспарлы болып бөлінеді.
186. АФҚ және ЖКҚ ағымдағы жөндеу пайдалану процесінде табылған ақаулықтар анықталысымен дереу жүргізіледі.
187. АФҚ және ЖКҚ жоспарлы жөндеу техникалық жағдайына байланысты жүргізіледі және ТҚ деректері мен ақаудың болуы туралы акт негізінде жоспарланады.
188. АФҚ және ЖКҚ жоспарлы жөндеуді жобалық-сметалық құжаттама бойынша құрылыс-монтаж ұйымдары жүргізеді.
189. АФҚ және ЖКҚ жоспарлы жөндеу кезінде орындауға жататын жұмыс көлемін комиссия анықтайды.

8-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарын түзету

190. ҰРТҚ және байланыс құралдарын түзету олардың тактикалық, техникалық және пайдалану сипаттамасын жақсарту, сенімділігін арттыру, сондай-ақ құрылымдық және өндірістік кемшіліктерін жою мақсатында жүргізіледі.
191. ҰРТҚ және байланыс құралдарын түзету әзірлеуші ұйымдар жасаған бюллетеньдер негізінде жүргізіледі.
192. ҰРТҚ және байланыс құралдарын түзету бюллетень үлгісіне байланысты АА ұйымының, жасаушының немесе жөндеу ұйымының күштерімен жүргізіледі. Жұмысты ұйымдастыру тәртібі бюллетеньмен анықталады.
193. АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы түзету үшін құралдарды (жеке блоктарды, құрылғыларды) жеткізуші жасаушыға немесе жөндеу ұйымдарына уақытылы жіберуді қамтамасыз етеді.
194. Бюллетеньде көзделген жұмыстар толық көлемде орындалғаннан кейін ҰРТҚ және байланыс құралдарының формулярына тиісті жазулар толтырылып, жұмыстарды басқарушының қолы қойылады және АА ұйымының мөрімен расталады. Түзету жұмыстары аяқталған кезде техникалық жай-күй актісі жасалады. Техникалық жай-күй актісі түзету бюллетеньдеріндегі нұсқауларға сәйкес ресімделіп таратылады.

9-тарау. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту

195. Белгіленген қызмет ету мерзімі немесе ресурсы өтелген ҰРТҚ және байланыс құралдары олардың техникалық жай-күйін анықтау мақсатында тексеруден өтеді. ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйін тексеру нәтижесі осы Қағидаға 17-қосымша сәйкес техникалық жай-күй актісімен ресімделеді.
196. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту жөніндегі жұмысты АА ұйымы басшысы тағайындаған комиссия жүргізеді. Комиссия төрағасы болып РТЖБП қызметінің бастығы тағайындалады. Комиссия құрамына осы құралдарды пайдаланушы мамандар және еңбекті қорғау жөніндегі мамандар енгізіледі. Оның құрамына кәсіпорын жасаушының өкілдері енгізіледі.
197. Тексеру нәтижелері бойынша жөндеу жүргізудің көлемі мен мерзімдері белгіленеді, жөндеу РТЖБП қызметінің күшімен және/немесе шарттар бойынша жеткізушілер жасаушылар жүргізеді.
198. ҰРТҚ және байланыс құралдарының шекті жай-күйін және қызмет ету мерзімін (ресурсын) ұзарту уақытының рұқсат етілген аралығын анықтау осы Қағидаға 18-қосымшаға сәйкес орындалады.
199. Белгіленген ресурсын өтеген және шекті жай-күйге жеткен ҰРТҚ және байланыс құралдары қызмет ету немесе сақтау мерзімдері өткен соң ұйым балансынан есептен шығаруға жатады.

10-тарау. Авиациялық электр байланысына қойылатын талаптар

200. Авиациялық электр байланысы - электр байланысы желілерінде өзара байланысқан орталықтар, станциялар, шеткі қондырғылар, электр байланысының әр түрлі құралдарының жиынтығы.
201. Авиациялық электр байланысы мынадай негізгі міндеттерді орындаумен қамтамасыз етіледі:
1) әуе қозғалысын басқару (бұдан әрі - ӘҚБ) орталықтарының (пункттерінің) әуе кемелері экипаждарына әуе қозғалысының қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету жөніндегі нұсқауларын, өкімдерін және әр түрлі хабарламаларын беру және олардан ұшудың барлық кезеңдерінде мәліметтер мен хабарламалар алу;
2) әуе қозғалысын басқару, ұшуларды жоспарлау мен ұйымдастыру процесінде ӘҚБ орталықтарының (пункттерінің) өзара іс-қимылы;
3) азаматтық авиация ұйымдары қызметтерінің жедел өзара іс-қимылы;
4) әкімшілік-басқару және өндірістік ақпарат беру;
5) азаматтық авиацияның әр түрлі автоматтандырылған басқару жүйелерінің (бұдан әрі - АБЖ) деректерін беру.
202. Азаматтық авиацияның авиациялық электр байланысына қойылатын негізгі талаптар:
1) байланысты орнатудың уақтылығы;
2) байланыстың сенімділігі мен үздіксіздігі;
3) талап етілетін ақпарат беру жылдамдығын қамтамасыз ету;
4) талап етілетін ақпарат беру дұрыстығын қамтамасыз ету;
5) ақпарат беру кезінде қажетті жасырындылықты қамтамасыз ету;
6) жұмыс істеудің жоғары тиімділігі және үнемділігі.

11-тарау. Авиациялық электр байланысын ұйымдастыру және оның құрылымы жөніндегі негізгі ережелер

203. Қазақстан Республикасының авиациялық электр байланысы үш бөлікке бөлінеді:
1) авиациялық әуе электр байланысы;
2) жер үсті авиациялық электр байланысы;
3) авиациялық радиохабар тарату.
204. Авиациялық әуе электр байланысы:
1) әуе қозғалысын басқару (ӘҚБ) орталықтарының (пункттерінің) диспетчерлері әуе кемелері экипаждарымен радиотелефондық байланысты тікелей жүргізу және рульдеу басталғаннан қонғанға дейін және рульдеу аяқталғанға дейін ұшудың барлық кезеңінде деректер беру;
2) әуе қозғалысын басқару (ӘҚБ) орталықтарының (пункттерінің) ұшып жүрген әуе кемелері экипаждарымен радиотелефондық байланыс, соның ішінде радиооператорлардың көмегімен радиотелефондық байланыс жүргізу;
3) ӘҚБ орталықтарының (пункттерінің) және байланыстың авариялық-құтқару қызметтерінің апатқа ұшыраған әуе кемелерінің экипаждарымен радиотелефондық байланыс жүргізу үшін ұйымдастырылады.
205. Жердегі авиациялық электр байланысы:
1) ӘҚБ орталықтарының (пункттерінің) өзара іс-қимылын қамтамасыз ету;
2) азаматтық авиация ұйымдары қызметтерінің өзара іс әрекетін қамтамасыз ету;
3) азаматтық авиацияның өндірістік-диспетчерлік қызметтері мен әкімшілік басқару персоналының қызметін ұйымдастыру;
4) азаматтық авиация әуе кемелерінің ұшуларын қамтамасыз ету;
5) деректер беру үшін ұйымдастырылады.
206. Авиациялық радиохабарлау мыналар үшін ұйымдастырылады:
1) ұшып жүрген әуе кемелерінің экипажын жедел ұшу ақпараттық қызмет көрсету кезінде ақпараттандыру (AFIS);
2) әуеайлақ ауданында ақпаратты автоматты түрде беру (АТIS);
3) бағыттағы әуе кемелерінің экипаждары үшін метеоақпаратты автоматты түрде беру (VOLMET).

12-тарау. Авиациялық электр байланысы жұмысын ұйымдастыру жөніндегі жалпы талаптар

207. Авиациялық электр байланысы станциясы жұмысының уақытын
(сағатын) қарамағында станция бар ұйымдардың басшылары анықтайды.
208. Ұшулардың аэронавигациялық ақпараттар жинақтарындағы «Жұмыс уақыты» бағанында қалыптасқан жұмыс режимі көрсетіледі.
209. Егер авиациялық электр байланысы органының (станцияның) жұмыс уақыты регламенттік, сынақтық жұмыстарды жүргізуге, аппаратураны алмастыруға, әуежайдың жұмыс уақытының (жұмыс режимінің) өзгеруіне байланысты қалыптасқан режимнен өзгерсе, онда Аэронавигациялық ақпараттар жинақтарына белгіленген тәртіппен өзгерістер енгізіледі және өзгертілген жұмыс уақыты басталғанға дейін 1 аптадан кешіктірмей НОТАМ хабарламалары таратылады.
210. Авиациялық электр байланысы станциялары ұшулар жүргізуді қамтамасыз ету үшін қажетті трафикпен шартталған мөлшерде ұзартады.
211. Жұмысты тоқтату алдында станция ол туралы тікелей байланыстағы барлық басқа станцияларды хабардар етеді, жұмыс сағатын ұзартудың қажет еместігін нақтылайды, егер әдеттегі жұмыстың басталуынан ерекшелігі болса, жұмысты қайта бастау уақыты туралы хабарлайды.
212. Станция желі құрамында тұрақты жұмыс істеген жағдайда жалпы тізбек бойынша қабылдау мен беруді қамтамасыз ете отырып, ол өзінің жұмысты тоқтату туралы ниетін, не бас станцияға, егер ондай болған жағдайда, не осы желі ішіндегі барлық басқа станцияларға хабарлайды. Станция кезекшілікті екі минут бойы жалғастырады, ал кейін егер осы кезең ішінде ол шақыру алмаса, жұмысты тоқтатуы мүмкін.
213. Тәулік бойы жұмыс істемейтін, апаттылық, шұғыл жағдайларда, заңсыз араласу немесе жол-жөнекей ұстау жағдайында іске қосылған немесе іске қосылуы мүмкін станциялар байланыс құралдарымен қажетті қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін өз жұмысының әдеттегі сағатын ұзартады.
214. Әрбір авиациялық электр станциясы өз жұмысын осы Қағидада көрсетілген талаптарға сәйкес жүзеге асырады.
215. Мынадай жағдайларда:
1) ережені жекелеген бұзушылықтар маңызды болып табылмаса, олар мүдделі тараптар арасында хат жазысу немесе жеке сөйлесулер арқылы шешіледі;
2) станция маңызды және бірнеше мәрте бұзушылықтар жіберсе, онда оларды байқаған уәкілетті орган ол туралы осы станция тиесілі тиісті уәкілетті органға ұсыным береді;
3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында айтылған әрекеттер сондай-ақ, станцияның біреуі шет елдікі болған жағдайда жүргізіледі.
216. Барлық авиациялық электр байланысы станциялары дүниежүзілік үйлестірілген уақытты (бұдан әрі - UTC) пайдаланады. Тәуліктің соңы болып түн ортасы саналады, яғни 24.00 сағатта, ал басталуы - 00.00 сағатта.
217 Жергілікті уақыт ретінде Қазақстан Республикасының үйлестірілген уақытының UTC (KZ) Ұлттық шкаласы уақыты пайдаланылады.

13-тарау. Авиациялық әуе электр байланысына қойылатын жалпы талаптар

218. Авиациялық әуе электр байланысы:
1) қозғалыс қызметі диспетчерлерінің радиотелефондық байланысын ұшудан қонғанға дейінгі барлық ұшулар бойы әуе кемелерінің экипаждарымен тікелей үздіксіз жүргізуді;
2) қозғалыс қызметі диспетчерлерінің радиотелефондық байланысын ұшудағы әуе кемелерінің экипаждарымен радиооператорлар арқылы жүргізуді;
3) қозғалыс қызметінің диспетчерлік пункттері (бұдан әрі - радиобюро) мен әуе кемелерінің экипаждары арасында хабарламалар алмасуға үздіксіз даярлықты;
4) жоғары сапалы байланысты;
5) іздеусіз және жалғастыру байланысын;
6) әуе кемелерінің экипаждарына хабарламаларды циркулярлық беру мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
219. Авиациялық әуе электр байланысы Қазақстан Республикасының әуе қозғалысына қызмет көрсетудің қабылданған қағидаттарына сәйкес ұйымдастырылады.
220. Әрбір авиакәсіпорында әуе қозғалысын ұйымдастырудың қабылданған құрылымы негізінде авиациялық әуе электр байланысын ұйымдастыру схемасы әзірленеді.
221. Авиациялық әуе электр байланысын ұйымдастыру үшін диапазондары: ӨЖЖ, ЖЖ радиобайланыс құралдары пайдаланылады. ЖЖ диапазонының құралдары әуе кемелерінің экипаждарымен алыс байланысты және ӨЖЖ радио байланысы жоқ ұшу учаскелеріндегі байланысты қамтамасыз ету үшін пайдаланылады.
222. Әуе қозғалысын ұйымдастыру қызметінің әрбір диспетчерлік пунктінде авиациялық әуе электр байланысы құралдарының болуы, олардың радио мәліметтері, жұмыс режимі Әуе жолдары жөніндегі аэронавигациялық ақпарат жинақтарында және Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының жұмыс регламентінде келтіріледі.
223. Авиациялық әуе электр байланысы жоғары сенімділікке ие болады. Әуе кемелерімен байланысты жоғалту ұшудың ерекше жағдайы ретінде қаралады. Егер радиобайланыстың бар арналарын пайдалана отырып 5 минут бойы бірнеше рет жасалған шақыруларда оның әрқайсысы бойынша экипаж (диспетчер) жауап бермесе, әуе кемесімен радио байланыс жоғалған деп есептеледі. Байланыс жоғалған кезде оны қалпына келтіру бойынша мүмкін болатын барлық шаралар шұғыл қолданылады.
224. Авиациялық әуе электр байланысы сенімділігін арттыру үшін әрбір радиостанция желісі белгіленген талаптарға сәйкес резервтеледі.
225. Хабарламаларды беру оларды беру үшін жердегі электр байланысын пайдалану болатын жағдайларда, авиациялық әуе электр байланысы жиілігінде жүргізілмейді.
226. Авиациялық станцияны бір уақытта бірнеше борттық станция шақырған жағдайда, әуе кемелерімен байланысты белгілеу тәртібіне қатысты шешімді авиациялық тіркелген станция қабылдайды.
227. Қажет болған жағдайда әуе кемелерімен қашықтықты ұлғайту және радиобайланыстың үздіксіздігі бойынша ұйымдастырушылық-техникалық іс-шаралар жүргізіледі. Ондай іс-шаралар:
1) ұшу трассаларына шығарылған ӨЖЖ диапазонының қайта таратқыштарын ұйымдастыру;
2) биік жерлерді және биік құрылыстарды оларға ӨЖЖ диапазонындағы радиобайланыс құралдарын орналастыру үшін пайдалану;
3) жоғары қуатты және арнайы антенналық жүйедегі ӨЖЖ диапазонында радиобайланыс құралдарын қолдану;
4) пайдалануға жаңа радиобайланыс және спутниктік байланыс құралдарын енгізу;
5) ӨЖЖ арналары қабылдамаған (олар болмаған) немесе радиобайланыстың үздіксіздігі бұзылған кезде диспетчерлердің нұсқауларын және экипаждардың хабарламаларын беру үшін ЖЖ арналарын ұйымдастыру болуы мүмкін.
228. Авиациялық әуе электр байланысын ұйымдастыру кезінде:
1) қолданылатын радиоқұралдардың тактикалық-техникалық мүмкіндігін;
2) қолданылатын радиотехникалық құралдардың электрмагниттік үйлесімділігін;
3) радиожиіліктерді іріктеуін;
4) радиотолқындардың өту жағдайын, атмосфералық, өнеркәсіптік және басқа да электр кедергілерін, авиациялық әуе электр байланысын оның жұмысы барысында жетілдіру бойынша ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды жүргізу қажет.
229. ӘҚҰ үшін авиациялық әуе радиобайланысының үлгі схемаларын азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

14-тарау. Авиациялық әуе электр байланысымен өңделетін хабарламалар

230. Авиациялық әуе электр байланысы өңдейтін хабарлар санаты және байланысты белгілеу кезектілігі мен хабарларды беру тәртібі осы Қағиданың 19-қосымшасында айқындалған.
231. Апат туралы хабарламалар 18-тараудың ережелеріне сәйкес өңделеді.
232. Шұғыл хабарламалар - әуе кемесінің немесе басқа да көлік құралының немесе борттағы не оның шегінде көрінетін, бірақ жедел көмек талап етпейтін, қандай да бір адамның қауіпсіздігіне жататын хабарламалар.
233. Ұшу қауіпсіздігіне қатысты хабарламалар:
1) Халықаралық азаматтық авиация ұйымының DOС4444 АТМ/501 «Аэронавигациялық қызмет көрсету ережесі. Әуе қозғалысын ұйымдастыру (РANS-АТМ)» құжатында нысаны анықталған қозғалыс пен басқаруға қатысты хабарламаларды;
2) ұшу-пайдалану агенттігі немесе ӘК бортында жасалған және ұшудағы немесе ұшуға дайындалған ӘК тікелей қатысы бар хабарламаларды;
3) ұшудағы немесе ұшуға дайындалған әуе кемесіне тікелей қатысы бар жеке (берілетін немесе радиохабарға арналған) метеорологиялық ақпаратты;
4) ұшудағы немесе ұшуға дайындалған ӘК қатысы бар басқа да хабарламаларды қамтиды.
234. Метеорологиялық хабарламалар - осы Қағиданың 233-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген ақпаратты қоспағанда, ӘК бортына немесе бортынан берілетін метрологиялық ақпарат.
225. Ұшу тұрақтылығына қатысты хабарламалар:
1) әуе кемелері ұшуының қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін аса маңызды құралдарды пайдалануға немесе техникалық қызмет көрсетуге қатысты хабарламаларды;
2) әуе кемелеріне қызмет көрсетуге қатысты хабарламаларды;
3) ұшу-пайдалану агенттіктерінің өкілдері беретін және әдеттегі кестеден ауытқуларға байланысты туындаған жолаушылар мен экипажға және жүктерге байланысты қажеттіліктердің өзгерістеріне қатысты нұсқауларды;
4) жоспарланбаған қонуға қатысты хабарламаларды;
5) әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету үшін шұғыл қажет бөлшектер мен материалдарға қатысты хабарламаларды;
6) ұшуды орындау кестелеріндегі өзгерістерге қатысты хабарламаларды қамтиды.

15-тарау. Әуеайлақ ауданындағы авиациялық әуе электр байланысы

236. Әуеайлақ ауданындағы авиациялық әуе электр байланысы осы әуеайлақ үшін қабылданған әуе қозғалысы басқармасының схемасына сәйкес ұйымдастырылады.
237. Әуеайлақ ауданындағы авиациялық әуе электр байланысы ӨЖЖ диапазонындағы радиобайланыс құралдарын пайдалану арқылы жүзеге асырылады.
238. Әуеайлақ ауданында әуе қозғалысын басқару мен байланысты қамтамасыз ету үшін мынадай радиожелілер ұйымдастырылады:
1) «аудан»;
2) «мұнара»;
3) «жақындау» (секторлар саны бойынша);
4) «шеңбер»;
5) «ұшу және қону»;
6) «рөльдеу»;
7) авариялық-құтқару (ӘҚБ барлық пункттері үшін ортақ);
8) ATIS;
9) VOLMET.
239. Рөлдеу, ұшу және қону, шеңбер радиожелілерін біріктіруді осы әуеайлақ үшін ұшуларды жүргізу жөніндегі нұсқаулық пен аэронавигациялық ақпараттар жинақтарында міндетті түрде жазылатын қабылданған әуе қозғалысын басқару схемасына және әуе кемелерінің қозғалыс қарқындылығына байланысты ӘҚҰ қызметі жүзеге асырады. Бұл жағдайда радиобайланыстың жеке жиілігі белгіленеді.

16-тарау. Әуе трассаларында және жергілікті әуе желілерінде авиациялық әуе электр байланысын ұйымдастыру

240. Әуе трассаларында, жергілікті әуе желілерінде (бұдан әрі - ЖӘЖ) авиациялық әуе электр байланысы әрбір әуе трассасы мен ЖӘЖ-ге арналған әуе қозғалысын басқарудың белгіленген схемасына сәйкес ұйымдастырылады.
241. Әуе трассаларында және ЖӘЖ-де әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз ету ӨЖЖ және ЖЖ диапазондарындағы радиобайланыс құралдарымен жүзеге асырылады.
242. ЖӘЖ әуе трассаларында ӘҚҰ қамтамасыз етудің негізгі құралдары берілген нақты жағдайларда ӘК ұшуына барлық тереңдігіне қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін таңдалған диапазондағы радиобайланыс құралдары болып табылады.
243. Әуе трассаларында және бірінші санаттағы ЖӘЖ-де ӘҚҰ мен байланысты қамтамасыз ету үшін мынадай радиожелілер ұйымдастырылады:
1) ӨЖЖ диапазонында секторлары саны бойынша әуе қозғалысына қызмет көрсету ауданы (бұдан әрі - ӘҚҚКА) аймағында басқару үшін;
2) ЖЖ диапазонында ӘҚҚКА аймағындағы әуе байланысы (ӨЖЖ өрісімен жабылмаған кезде);
3) ӨЖЖ диапазонында авариялық-құтқару байланысы.
244. ӘҚҚКА аймағындағы басқару үшін ӨЖЖ диапазонындағы радиожелілер саны осы ӘҚҚКА аймағында ұйымдастырылатын секторлар санымен анықталады. Метрлік радиотолқындардың таралу ерекшеліктерін ескере отырып, ӘҚҚКА-ның барлық аймағы (секторы) бойынша әуе қозғалысын үздіксіз басқаруды қамтамасыз ету үшін басқаруды тікелей ӘҚҚКА диспетчері жүзеге асыруы тиіс бір немесе бірнеше ӨЖЖ қайта таратушылар ұйымдастырылады, сондай-ақ көмекші аудандық орталықпен (бұдан әрі - КАО) ұйымдастырылады. ӨЖЖ қайта таратушылары мен КАО радиостанцияларының жұмысы ӘҚҚКА диспетчері радиостанцияларының жиіліктерінде немесе орнынан қозғалған негізгі жиіліктер әдісі бойынша жасалады.
245. ӘҚҚКА аймағында авиациялық әуе байланысы үшін ЖЖ диапазонының радиожелілері бірнеше ӘҚҚКА диспетчерлері үшін бір жиілікте, сондай-ақ «жиіліктер топтамасы» қағидаты бойынша ұйымдастырылады.
246. ӨЖЖ диапазонында ақпарат беру радиоарналары ӘК экипаждары мен:
1) қажетті коммерциялық ақпаратты алу үшін әуежайлар мен авиакомпаниялар;
2) әуе кемесінің материалдық бөлігінің жай-күйі туралы ақпарат, қосымша отын құю, жекелеген бөліктерді ауыстыру туралы өтінімдерді алу және басқа мақсатта авиациялық-техникалық орталықтар арасында байланыс үшін ұйымдастырылады.
247. Екінші санаттағы ЖӘЖ-де және ЖӘЖ әуеайлақтарының аудандарында әуе қозғалысын басқару мен байланысты қамтамасыз ету үшін мынадай радиожелілер ұйымдастырылады:
1) ӘҚҰ және ЖӘЖ-дегі байланыс;
2) ЖӘЖ әуеайлағы ауданында ӘҚҰ;
3) ЖӘЖ әуежайларымен байланыс.
248. ЖӘЖ-де ЖӘЖ әуеайлақтарының аудандарында әуе қозғалысына қызмет көрсету үшін радиожелілерін ұйымдастыру әрбір жергілікті диспетчерлік пункті (бұдан әрі - ЖДП) үшін белгіленген ӘҚҰ схемаларымен анықталады.
249. ЖӘЖ-дегі және ЖЖ мен ӨЖЖ диапазонындағы ЖӘЖ әуеайлақтарының аудандарындағы ӘҚҰ радиожелілері әрбір ЖДП үшін жекелеген жиіліктерде ұйымдастырылады.

17-тарау. Авиациялық жұмыстарды орындау кезіндегі авиациялық электр байланысы

250. Авиациялық жұмыстарды (бұдан әрі - АЖ) орындау кезіндегі авиациялық электр байланысын ұйымдастыру ӘК ұшуларын, авиациялық жұмыстарды және АА ұйымдарының өндірістік қызметін басқаруды қамтамасыз ету бойынша орындалатын міндеттердің сипатына сәйкес болады.
251. ӘК ұшуларын басқаруды қамтамасыз ету үшін электр байланысының қолданыстағы желілері (арналары) пайдаланылады. Электр байланысының жекелеген желілері (арналары), соның ішінде тұрақты немесе уақытша (ұтқыр) байланыс тораптарын құру, сондай-ақ басқа ведомстволардың, заңды және жеке тұлғалардың арналарын жалға алу немесе бөгеттеу жолымен ұйымдастырылады.
252. ӘК ұшуларын ұйымдастыру және электр байланысымен қамтамасыз ету АЖ орындау кезіндегі авиациялық электр байланысын ұйымдастыру жөніндегі схема мен нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады. Авиациялық электр байланысын ұйымдастыру жөніндегі схема мен нұсқаулықты АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы бекітеді.
253. АЖ орындау кезіндегі авиациялық электр байланысын ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықта:
1) электр байланысының желілері мен арналарының тізбесі және олардың мақсаты;
2) желілер мен арналардың радиодеректері;
3) жұмыс уақыты;
4) ӘК экипаждарының жердегі корреспондеттермен байланысын орнату ерекшеліктері көрсетіледі.
254. ӘК экипаждарының тұрақты байланыс тораптары жоқ ұшуларды басқару пункттерімен тұрақты байланысты қамтамасыз ету үшін жылжымалы радиобайланыс тораптары пайдаланылады.

18-тарау. Авариялық-құтқару және іздестіру-құтқару жұмыстарына арналған авариялық электр байланысы

255. Авариялық радиожелілер әуе трассаларында және әуеайлақтардың аудандарында немесе ӘҚҰ қызметі анықтайтын кез келген басқа диспетчерлік пунктте ӘҚҰ қамтамасыз ететін диспетчерлік пункттер үшін ұйымдастырылады.
256. ӘҚҰ қызметінің диспетчерлік пункттері авариялық радиожелілерін үздіксіз тыңдауды және ӘК экипаждарымен байланыс жүргізуді қамтамасыз ететін құралдармен жабдықталады.
257. Авариялық радиожелілер олар ұйымдастырылған диспетчерлер пункттерінің жұмысы анықтайтын уақыт ішінде жұмыс істейді.
258. Авариялық радиожелілер тек:
1) негізгі радиожелі бойынша ақпаратты беру қиындығы;
2) мәжбүрлі түрде қонған ӘК және іздестіру-құтқару операцияларымен айналысқан ӘК арасында байланыс орнату қажеттілігі;
3) борттық радиомаяктардың жұмысын қамтамасыз ету жағдайларында;
4) негізгі радиожелісі бойынша радиобайланысты жоғалту кезінде пайдаланылады.
259. ӘК, сондай-ақ іздестіру-құтқару жұмыстарымен айналысатын ӘК мен жер үстіндегі қызметтердің арасындағы байланысты қамтамасыз ету үшін 123,1 МГц жиілігінде қосымша радиожелі ұйымдастырылады. Бұл ретте, жеке (резервтік) радиостанция пайдаланылуы тиіс.
Ескерту. 259-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

19-тарау. Спутниктік электр байланысы

260. Спутниктік электр байланысы ӘҚҰ органдарының, электр байланысы станцияларының өзара әрекетесуін қамтамасыз ету, сондай-ақ ӘҚҰ органдарының ӘК байланысын қамтамасыз ету үшін ұйымдастырылады.
261. Спутниктік электр байланысы жердегі электр байланысы құралдарын пайдалануы қиын және мүмкін емес аудандарда пайдаланылады.
262. Спутниктік электр байланысы:
1) спутниктік байланыс арналарын жалға алу;
2) жергілікті жүйелерді құру;
3) өңірлік жүйелерді құру;
4) АА спутниктік байланысының республикалық немесе халықаралық жүйесін құру жолымен ұйымдастырылады.

20-тарау. Авиациялық жердегі электр байланысын ұйымдастыру жөніндегі талаптар

§ 1. ӘҚҰ органдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз етуге арналған электр байланысы

263. Авиациялық жердегі радиобайланыс желілері (арналары) жердегі электр байланысы желілерін (арналарын) ұйымдастыру мүмкіндігінің болмауы кезінде ӘҚҰ органдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін және жердегі электр байланысы желілерін (арналарын) резервте сақтау үшін ұйымдастырылады.
264. ЖЖ радиобайланысының республикалық желісінің құрылымын (басты радиостанцияларын көрсетумен), радиожелі корреспондеттерінің құрамын әуе қозғалысын ұйымдастыру және ұшулар мен байланысты қамтамасыз етудің радиотехникалық құралдарын пайдалану жөніндегі мемлекеттік кәсіпорын анықтайды.
265. ӘҚҰ органдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін сөйлесу (телефондық) байланыс арналары ӘҚҰ органдарындағы диспетчерлердің жұмыс орындарына жедел байланыс аппаратурасын орната отырып, тікелей немесе коммутаторлық қосу қағидаты бойынша ұйымдастырылады.
266. Сөйлесу байланысының коммутаторлық арналары ӘҚҚКА өзара іс-қимылы үшін ӘҚҰ қызметімен келісім бойынша қолданылады.
267. Сөйлесу байланысының арналары ретінде тондық жиіліктегі байланыс арналары пайдаланылады. Тондық жиіліктегі байланыс арналарын пайдалану мүмкіндігі болмаған бағыттарда радиорелелік арналар, ЖЖ радиобайланыс арналары (желілері), спутниктік байланыс арналары, мәліметтер беру желілері ұйымдастырылады.
268. Сөйлесу байланысының арналары ӘҚҰ органдарының байланысты ұйымдастыру схемасына немесе ӘҚБ АЖ жердегі байланысты ұйымдастыру және деректер беру схемасына сәйкес ұйымдастырылады.
269. Авиациялық жердегі электр байланысын ұйымдастырудың үлгі схемаларын азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

§ 2. Әуежай ішінің электр байланысы

270. Әуежай ішінің электр байланысы ӘҚҰ органдарының, әуежай мен авиакомпаниялар қызметтерінің өндірістік қызметін қамтамасыз етуге және олардың өзара іс-қимылына арналған.
271. Әуежай ішінің электр байланысының желілері жердегі жылжымалы станциялары бар радиобайланыс желілерін қоса алғанда, электр байланысы мен деректерді беру құралдарын пайдалана отырып, әуеайлақ аумағындағы электромагниттік үйлесімділік талаптарын орындауға жауапты кәсіпорын (бөлімше) қызметі әзірлеген және АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы бекіткен схемалар бойынша ұйымдастырылады.
272. Әуежай ішінің электр байланысы:
1) әуе кемелерінің рейстерін жоспарлау, дайындау және қызмет көрсету, тасымалдарды ұйымдастыру және жолаушылар мен жүктерге қызмет көрсету процестерінде ӘҚҰ органдарының, әуежайлар мен авиакомпаниялар қызметтерінің қызметін жедел басқару мүмкіндігін;
2) ӘҚҰ органдары мен әуежай қызметтерінің өзара іс-қимылын;
3) әуе көлігінің қызметтерін пайдаланатын кәсіпорындардың, жолаушылардың және басқа тұлғалардың қажетті ақпаратты алуын қамтамасыз етуі тиіс.
273. Жалпы пайдалану желілеріне қосылу тәртібі, жалпы пайдалану желілерінің трафигін өткізуді реттеу тәртібі және ведомстволық желілер мен жалпы пайдалану желілері арасындағы өзара іс-қимыл тәртібі байланыс саласындағы заңнамамен реттеледі.
274. Азаматтық авиация ұйымдарының жылжымалы жердегі станцияларымен технологиялық радио байланысы перрондағы жолаушыларға қызмет көрсетумен және әуе кемелерін дайындаумен, арнайы автокөліктердің жылжымалы перрондық механизация құралдарының қозғалысын басқарумен және т.б. шұғылданатын азаматтық авиация ұйымдары қызметкерлерінің жедел байланысын қамтамасыз ету үшін қуаттылығы аз диапазондағы (5 Ваттқа дейін) стационарлық, ұтқыр және қолмен алып жүрілетін ӨЖЖ радиостанциялардың көмегімен ұйымдастырылады.
275. Әуежай ішінің радиобайланысы қызметтердің жұмыс технологиясына сәйкес ұйымдастырылады.
276. Радиобайланысты ұйымдастыру схемасын, радиостанциялардың саны мен түрін АА ұйымының (бөлімшенің) басшысы анықтайды.
277. Әуежайдың, авиакомпанияның әрбір қызметі үшін тиісті шақыру белгілері бар жеке радиожелі (радиобағыт) ұйымдастырылады. Қажет болған жағдайда бірнеше желілерді жеке шақыру белгілерімен бір желіге біріктіруге жол беріледі.
278. Әрбір ұйымда онда барлық радио желілер (радиобағыттар) кескінделіп, радиостанциялар үлгілері, олардың жиілігі мен орнатылған шақыру белгілері көрсетіліп, әуежай ішінің радио байланысының жалпы схемасы әзірленеді.
279. Радиобайланысты жүргізу осы Қағиданың талаптарына, АА байланыс желілері бойынша ашық беруге рұқсат етілген мәліметтер тізбесіне және басқа да басқарушы құжаттарға сәйкес жүргізіледі.
280. Рұқсат етілмеген жиіліктерде және бекітілмеген шақыру белгілеріндегі жұмысқа тыйым салынады.
281. Технологиялық, іздестіру және авариялық-құтқару жұмыстарын
жүргізумен, табиғи апатты жоюмен, РТЖБП қызметінің объектілерінде жөндеу жұмыстарын жүргізумен байланысты ерекше жағдайларды қоспағанда, тасымалданатын радиостанциялар АА ұйымының аумағынан шығарылмайды.
282. Радиостанцияларды техникалық пайдалану, оларды жөндеу, жұмыс істеу қабілетін тексеру, беру және алу, сақтау, жұмысын есепке алу, қызметтер қызметкерлерінің радиостанцияларды алулары мен жұмысқа жіберілуі және олардың жұмысын бақылау тәртібін осы желіні пайдаланушы ұйым әзірлейді.

§ 3. Әуе кемелерінің халықаралық ұшуларын қамтамасыз етуге арналған электр байланысы

283. Әуе кемелерінің халықаралық ұшуларын қамтамасыз етуге арналған электр байланысы:
1) Қазақстан Республикасы мен шетел мемлекеттерінің өзара іс-қимыл ететін ӘҚҰ орталықтарын (пункттерін) сөйлеу байланысымен қамтамасыз ету;
2) аэронавигациялық ақпараттар және ұшуларды жоспарлау мен әуекемелерінің қозғалысы бойынша ақпаратты, соның ішінде әуе кемелерінің экипажына беруді қамтамасыз ету;
3) деректерді беру;
4) метеорологиялық ақпаратты беру мақсатында ұйымдастырылады.
284. Қазақстан Республикасы мен шетел елдерінің тиісті ӘҚҰ органдарының өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін тікелей сөйлеу байланысы арналары ұйымдастырылады.
285. Сымды байланысты ұйымдастыру мүмкіндігі болмаған кезде сөйлеу арнасы басқа құралдармен (радиоарнасы, байланыстың радиорелейлік желісі, спутниктік арна) ұйымдастырылады.
286. Сөйлеу байланысы арналары үшін резерв ретінде АFTN арналары, жалпы пайдаланудағы телекоммуникация желісі және басқа да байланыс жүйелері пайдаланылады.
AFTN желісіндегі байланысты ұйымдастыру және жүргізу азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін авиациялық тіркелген электр байланысы желісіндегі жұмыс технологиясында белгіленеді.
Ескерту. 286-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 11.04.2013 № 340 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).
287. Өзара іс-қимыл арналарын ұйымдастыру тәртібі мен оларды пайдалану тәртібін мүдделі тараптар белгілейді.
288. Тараптар келісімге қол қояды, онда арналарды ашу мерзімдері мен тәртібі, арналарды алдын ала тексеру мен сынауды жүргізу тәртібі, ӘҚҰ органдары диспетчерлерінің арналарды пайдалану және олардың жұмысын бақылау, төлемдер мен өзара есеп айырысу тәртібі көрсетіледі.
289. Аэронавигациялық ақпарат және ұшуларды жоспарлау мен әуекемелерінің қозғалысы бойынша ақпарат АFTN арналары бойынша беріледі.
290. Қазақстан Республикасы мен басқа елдердің ӘК халықаралық ұшулары үшін қажетті метеоақпаратты беру мен қабылдау Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметін реттейтін заңнамасында белгіленген тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.
291. Авиакомпаниялар арасындағы коммерциялық және қызметтік ақпаратпен алмасу АFTN желісінің және халықаралық авиациялық электр байланысы (бұдан әрі - SІТА) қоғамының деректерін беру арналары бойынша және халықаралық абоненттік телеграфтық байланыс желісі бойынша (бұдан әрі - ТЕЛЕКС) жүзеге асырылады.
292. Халықаралық желілердің және электр байланысы жүйелерінің (SITA, АFTN, ТЕЛЕКС, ТЕЛЕФАКС) арналарын пайдалану кезінде осы желілер үшін қабылданған электр байланысын белгілеу мен жүргізу ережелері сақталады.

21-тарау. Авиациялық бекітілген электр байланысының желісі

293. Авиациялық бекітілген электр байланысының желісі осы желі шегінде авиациялық электр байланысы станциялары арасындағы хабарлар алмасуға арналған.
294. Желі АFTN қайта тарату станцияларының жүйесін пайдалану негізінде халықаралық талаптарға сәйкес құрылған.
295. Желіде халықаралық трафикке кіру/шығу нүктелері бар. Желі радиалды-торапты схема бойынша ұйымдастырылады және:
1) хабарлар коммутациясының бас орталықтарынан (бұдан әрі - ХКБО);
2) аймақтардың хабарлар коммутациясы орталықтарынан;
3) аудандардың хабарлар коммутациясы орталықтарынан;
4) хабарлар коммутациясының шеткі орталықтарынан;
5) шеткі АFTN станцияларынан тұрады.
296. Желіні жедел басқаруды КХБО жүзеге асырады.
297. Желіні ұйымдастыру үшін жалдау құқығындағы операторлар байланысы арналары және АА ұйымының меншікті электр байланысы арналары пайдаланылады.
298. Әрбір байланыс бағытындағы арналардың (телеграфтық немесе деректер беру) түрі және саны арналардың өткізу қабілеттілігі мен айналып өту жолдарын ұйымдастыру қажеттілігін ескере отырып, ақпараттардың көлеміне байланысты есептеумен анықталады.
299. АFTN станциялары арасында сымды немесе спутниктік арналарды резервілеу үшін барлық байланыс түрлері қолданылады.

22-тарау. Авиациялық электр байланысы станцияларында жеделхаттар (хабарлар) жазу, жіберу және беру

300. Жеделхаттар беруге арналған АFTN желісін есептемегенде, авиациялық электр байланысының желілерінде жеделхаттар жазу, жіберу және беру осы Қағида талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.
301. Жеделхаттар мен хабарлар мыналарға бөлінеді:
1) оларды өңдеу, станциядан өту сатысына байланысты: шығыс -
жіберушіден қабылданған және осы станциядан желіге берілетін;
транзиттік - осы станция арқылы өтетін және онда өңделетін;
кіріс - желіден осы станцияға келіп түскен және осы станцияның адресаттарына жеткізуге жататын;
2) жіберуші жазатын мекенжай жолына байланысты:
бір мекенжайлы - желінің бір адресатына жіберілетін;
көп мекенжайлы - желінің бірнеше адресатына жіберілетін;
айналмалы - желінің барлық станцияларына жіберілетін;
3) мәтініне және өңдеу тәсіліне байланысты:
нысандандырылғандар - қатаң белгіленген нысан бойынша жазылған мәтін;
қарапайымдар, криптограммалар - шифрланған хабарлар;
қызметтік - желінің жұмысқа қабілетін бақылауды қамтамасыз ету үшін станциялар алмасатын хабарлар.
302. Жедел санатына ие жеделхаттар беру кезектілігі желіде белгіленген кезектілікке сәйкес жүзеге асырылады. Жедел санаты жоқ жеделхаттар үшін кезектілігі станцияға жіберу уақытымен анықталады.
303. Хабарды желіге беру қолайлығын анықтау және мәтіннің жазылу дұрыстығы жеделхат жазған адамға жүктеледі.
304. Жіберуші желіге беру үшін дайындаған жеделхат мекенжай бөлігінен, дереккөзден, мәтін мен қызметтік мәліметтерден құрылады.
Жеделхат осы желі үшін анықталған талаптарға сәйкес орыс немесе латын әліпбиінде құрылады.
305. Жеделхатты беру уақыты «күні-уақыты» 6 цифрлы топты құрады, бастапқы екі цифра айдың күнін, ал соңғы төртеуі UTС уақытының сағаты мен минутын білдіреді. Уақыт 24 сағаттық есептеулерді көрсетіледі.
Станция қызметкері жеделхат бланкісінде көрсетілген жіберу уақытының станцияның нақты уақытымен сәйкестігін тексереді. Уақыт арасында айырмашылық болатын кезде, станция қызметкері жеделхаттың жіберілу уақытын өзгерту үшін жеделхат жіберушіге кері қайтарады.
Жеделхатты станцияға жіберілу уақытын көрсетпей жіберуге рұқсат етіледі. Бұл жағдайда жеделхаттың жіберу уақытын станция қызметкері жазады және ол жеделхатты станцияға қабылданған уақытына сәйкес келеді.
306. Жеделхат мәтіні қарапайым жалпыға түсінікті сөз орамдарын, сондай-ақ, желі арқылы беруге рұқсат етілген белгілерді қолдана отырып, АА-да қабылданған шартты және кодтық сөйлемдерді қолдана отырып, қысқа, анық құрылады. Мәтін көлемі, қажет болған кезде оны бірнеше телеграммаларға бөлу, желі талаптарымен анықталады. Желіде белгіленген талаптар болмаған кезде, мәтін көлемі және оны бірнеше жеделхатқа бөлу осы жабдықты қолдану бойынша белгіленген талаптармен анықталады. Жеделхаттағы орысша сөздерді латын әріптерімен жазу қажет болған кезде латын әліпбиі әріптерінің сәйкестік кестесі қолданылады.
Жеделхаттар беруге арналған радиотелефон желілері бойынша жұмыс істеген кезде:
1) сөздер мен сөйлемдер радиотелефон арналары бойынша оңтайлы етіп таңдалуы қажет және дұрыс түсіндірмеу себебі болмайды;
2) жеделхат мәтінінде АFTN желісінде қолданылатын орыс немесе латын әліпбиін, цифрлар мен белгілерді қолданады. Радиотелефон желілері бойынша беру кезінде осы белгілер олардың атаулары бойынша айтылады.
307. Жіберу станциясы, осы мақсатта қолдану үшін рұқсат берілген, арна бойынша алынған немесе жіберуші бланкіде жеткізген жеделхаттарды желіге беру үшін қабылдайды.
308. Бланкідегі жеделхаттар жазу қағазының жартысынан кем емес қағазда немесе арнайы дайындалған бланкіде сиямен немесе реңді қанық қаламның сиясымен анық жазылған немесе басылған, қол қою құқығы берілген лауазымды тұлғалар қол қояды. Мәтіннің әрбір белгісі бір мағыналы қабылданады. Жіберушіге жеделхат көшірмесі қажет болған жағдайда ол байланыс станциясына екі данада беріледі.
309. Жіберуші аталған ережелерден ауытқып жазған немесе түсініксіз жазған жеделхатты станция өңдеуге қабылдамайды.
310. Жеделхат мәтінінен кейін шектеу сызығының астына мынадай қызметтік мәліметтер көрсетіледі:
1) жіберушінің қолымен расталған жіберушінің лауазымы және тегі;
2) қажет болса басқа да қызметтік белгілер (жеделхат орындаушының тегі және телефоны, түзетулерді растау және түзету енгізген орындаушының немесе жіберушінің қолы және т.б.);
3) күні (күні, айы, жылы).
311. Жеделхат мәтінінің астында лауазымды тұлғаның тегі көрсетілетін болса, осы жеделхатқа қол қою құқығы тек сол лауазымды тұлғаға беріледі. Егер жеделхат мәтінінің астында бірнеше тектер көрсетілсе, онда шектеу сызығының астында жеделхат жіберушілердің барлығының қолы болады.
312. Станцияға жіберілетін жеделхаттарға қол қою құқығы берілген лауазымды тұлғалар қол қояды. АА ұйымында АА ұйымы (бөлімше) басшысы бекіткен, жеделхаттарға қол қою құқығы бар лауазымды тұлғалардың тізімі болады. Бұл тізім станцияда болады.
313. Жіберуші жеделхаттарға өзгерістер жасай алады, толықтырулар енгізе алады, жіберілуін кідірте алады немесе оларды жібермейді. Осы барлық әрекеттер жеделхаттың осы бланкісінде жіберушінің қол қоюымен расталады. Егер жеделхат жіберілген болса, оған түзетулер, толықтырулар енгізу немесе оның күшін жою үшін жіберуші мәтіннің басына «қайта түзетілген» деген белгі қою арқылы жеке жеделхат жібереді.
314. Станцияларда өңдеуге қабылданған жеделхаттардың түпнұсқалары жіберушіге қайтарылмайды.
315. Жеделхатты (хабарды) жібергеннен кейін станция қызметкері бланкіге мынадай жазбалар жазады:
1) хабарды (хабарларды) желіге беру уақыты;
2) станция қызметкерінің қолы.
316. Басқа желіден келген хабарды беру қажет болған кезде, ол станцияға осындай мақсаттарда қолдануға рұқсат етілген бланкіде немесе арна бойынша жіберіледі. Осы жағдайда мұндай хабарды желіге жіберген кезде алғашқы желі нысанының атрибуттары берілмейді.
317. Жеделдік индекстері жеделхаттармен бірдей көрсетілген криптограммалар бірінші беріледі.
318. Хабарларды адресаттарға уақтылы жеткізу ол лауазымдық міндеттеріне енгізілген тұлғаларға жүктеледі.

23-тарау. Радиобайланыс орнату және жүргізу қағидасы

319. Корреспонденттер, АА ӘК арасындағы радиобайланыс осы Қағидаға сәйкес жүзеге асырылады. АА ұйымында төмендегідей тәртіп белгіленеді:
1) радиобайланысты орнату;
2) радиограммалар беру және қабылдау;
3) радиобайланыс арналары бойынша келіссөздер жүргізу;
4) радиограммаларды ресімдеу және радиобайланыс бойынша есепке алу құжаттамасын жүргізу.
320. Радиобюрода (жеке радиостанцияларда) радиобайланыс орнату және жүргізу үшін мыналарды қамтитын радиодеректер болады: жиіліктер, шақыру белгілері, корреспонденттердің азимуттары, радиожелілердің (радиобағыттардың) жұмыс кестесі.
321. Қолданыстағы радиожелілер мен радиобағыттардың құрамына кіретін, әуе кемелері мен жердегі пункттердің радиостанциялары оларға белгіленген жиіліктерде үздіксіз тыңдаулар жүргізеді. Байланыс сапасының сипаты осы Қағидаға 20-қосымшаға сәйкес бағаланады.

24-тарау. Авиациялық радиохабар

322. ӘК экипаждарына метеорологиялық және ұшу ақпаратын беруді қамтамасыз ету үшін арнайы радиохабар желілері ұйымдастырылады.
323. Әуеайлақ ауданындағы ӘК экипаждарын ұшу және метеорологиялық ақпаратпен жедел қамтамасыз ету үшін АТIS радиохабар желілері ұйымдастырылады.
324. Ұшудағы ӘК экипаждарын метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін ӨЖЖ немесе ЖЖ диапазондарындағы VOLMEТ радиохабарлар беру ұйымдастырылады.
325. ЖЖ диапазонындағы VOLMEТ радиохабар берудің ақпаратын сенімді қабылдауды қамтамасыз ету мақсатында бұл желілер 1500-3000 км шегінде бір уақытта бірнеше жиілікте жұмыс істейді.
326. Радиохабарлар беру желілеріне қосылмаған әуежайлардың ауа райы болжамын және нақты ауа райын ӘК экипаждары ӘҚҰ қызметінің диспетчерлерінен немесе осы әуежайлардың радиооператорларынан авиациялық әуе электр байланысы желілері бойынша сұратады.
327. Ұшуда радиохабарлар беру желілері бойынша ақпарат алу үшін ӘК экипаждары аэронавигациялық ақпараттар жинақтарын басшылыққа алады.
328. Метеорологиялық ақпаратты радиохабарлау кезінде гидрометеорологиялық қызмет белгілеген жеке терминология қолданылады. Радиохабарлау үшін метеорологиялық ақпарат радиобюроға коды ашылған түрінде түседі.
329. Халықаралық әуежайлардың және әуе трассаларының экипаждарын метеорологиялық ақпаратпен қамтамасыз ету үшін ағылшын тіліндегі радиохабарлар беру ұйымдастырылады.
330. Радиохабар материалдарының мәтіндерін жасаушы беруге қажет нысанда дайындайды.
331. Радиохабарлар беру көрсетілген жиіліктерде және көрсетілген уақытта жүргізіледі. Барлық радиохабар берілімдерінің бағдарламалары мен жиіліктері тиісті құжаттарда жарияланады. Жиіліктердің немесе беру уақытының кез келген өзгерістері НОТАМ көмегімен нақтылы өзгерістерге дейін кемінде екі апта алдын ала хабарланады. Бұдан басқа, егер ол іс жүзіне асырылатын болса, нақты өзгерістерге дейін 48 сағат бұрын барлық тұрақты берілетін радиохабарларда осындай кез келген өзгерістер туралы хабарланады және осындай хабарлама әрбір радиохабар берудің бір рет басында және бір рет соңында беріледі.
332. Бағдарламаларға сәйкес жүргізілетін радиохабарлар берілімі (белгіленген тәртіппен жүргізілетін ұжымдық берілімдерден басқа) жалпы шақырылымдағы бағдарламада белгіленген уақытта басталады. Егер радиохабарлар берілімі кешіктірілсе, белгілі уақытқа қысқа хабарландыру беріледі, онда абоненттерге күту ұсынылады және кешіктіру кезеңінің шамасы минуттарда көрсетіледі.
333. Берілімді бірнеше уақыт ішінде күту қажеттілігі туралы белгілі хабарландырудан кейін радиохабар берілімі көрсетілген күту уақыты аяқталмай басталмайды.
334. Радиохабар берілімдері бөлінген уақыт шегінде жүргізілген кезде әрбір станцияда берілім үшін бөлінген кезеңнің соңына барлық материалдардың берілімі бітуіне қарамай дереу аяқталады.
335. Белгіленген кезектілік тәртібімен ұжымдық радиохабар берілімін жүргізу кезінде әрбір станция өз берілімдерін белгіленген уақытта бастайды. Егер қандай да бір себеппен станция белгіленген уақытта өз радиохабар берілімін бастамаса, ол станциядан кейін беруі тиіс станция күтеді және өзінің радиохабар берілімін ол үшін белгіленген уақытта бастайды.
336. Радиохабар берілімін жүргізу үшін жауапты станцияның жұмысында үзіліс болған жағдайда, бұл берілімді алғашқы станцияның жұмысы қалпына келгенше басқа станция жүргізеді.
337. Радиотелефон бойынша жүргізілетін әрбір радиохабар берілімінің бастамасы жалпы шақырылымнан, станцияны тағайындаудан және UTС берілім уақытынан құралады.

25-тарау. Есепке алу және есептілік

338. Есепке алу және пайдалану құжаттамасына шығыс жеделхаттар, радиобайланыс арналарының журналдары, радиобайланыс арналарының борттық журналдары, магниттік, оптикалық және электрондық тасымалдағыштар (дискілер, дискеттер), бақылау орама және ленталық жазбалар, жеделхаттарды (хабарларды) есепке алу және жеткізу журналдары жатады.
339. Электр байланысының арналары бойынша тәулік сайынғы есепке алуға:
1) цифрлық, телеграфтық және телефон арналары бойынша - байланысты бұзушылықтың саны мен ұзақтығы;
2) радиоарналар бойынша - радиобайланыс арнасының аппараттық журналы бойынша берілген және қабылданған хабарлар саны жатады.
340. Магниттік (магнитофондық) жазбалар тасымалдағыштарын сақтау тәртібі осы Қағидаға 3-қосымшада көрсетілген.
341. Радиобайланыс арналарының журналдары 30 тәулік бойы сақталады.
342. Байланыс станцияларында журналдарды сақтау мерзімдері соңғы жазбаның күні көрсетілгеннен бастап есептеледі.
343. Құжаттаманы тапсыру немесе жою қабылдау-тапсыру жүк құжатымен немесе жою туралы актілермен ресімделеді.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
1-қосымша

РТЖБП қызметі ауысымдық персоналының журналы

20__ жылғы «__»________ басталды
20__ жылғы «__»________ аяқталды
______________________________
(Азаматтық авиация кәсіпорны)

Күні	Объектінің (құралдың) атауы, қонудың МК-сы	Қосылу уақыты	Ажыратылу уақыты	Жұмыс ұзақтылығы	Ажыратылу себептері	ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы бойынша ескертулер	Лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты

Журналды жүргізу тәртібі

1. Кезекшілікті тапсырған тұлға қонудың МК-сын, күнін, уақытын жазады; барлық бағандарға көлденең кезекшілікті тапсыру сәтіндегі ҰРТҚ және байланыс құралдары жұмысының қысқаша сипаттамасын, ауысым бойынша тапсырылуы тиіс басшылықтың өкімдерін көрсетеді: «Кезекшілікті тапсырдым» (қолын қояды), кезекшілікті қабылдаған тұлға - «Кезекшілікті қабылдадым» (қолын қояды) деген нысан бойынша жазулар жазылады.
2. Кезекшілік процесінде журналға ҰРТҚ және авиациялық радио байланысы құралдарының жұмысындағы барлық өзгерістер (қонудың МК ауысуы, автоматтандырылған объектілердің жұмыс істеу қабілеттігін тексеру, істен шығулар мен зақымданулар т.б.) объектінің (құралдың) атауын, қосылу, ажыратылу уақыттарын, ажыратылу себептерін, жұмысқа қабілетсіз жай-күйінің ұзақтығын, ҰРТҚ және байланыс құралдарының жұмысы туралы ұшқыш және диспетчерлік құрамның ескертулерін, ауысым жұмысы жөніндегі ескертулерді, қабылданған шараларды көрсете отырып журналға жазылады.
3. UTC уақыт.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
2-қосымша

«Бекітемін»
Азаматтық авиация ұйымының
(бөлімшесінің) басшысы
____________________
«__»_________20__жыл

Істен шығуларды (байланыстың бұзылуын) тексеру актісі
____________________________________________________________________
(ҰРТҚ және байланыс объектісінің, авиациялық электр арнасының атауы)

Істен шығу күні (жылы, айы, күні)______________________________
Жұмыс істеу қабілеттігінің бұзылу уақыты___сағат____минут
Жұмыс істеу қабілеттігін қалпына келтіру уақыты___сағат___минут
Істен шығу ұзақтығы_____сағат_____минут

Істен шыққан құралдың (байланыс арнасының) атауы	Зауыттық нөмірі	Соңғы ТҚ-дан кейінгі атқарым	Пайдаланудың басынан бастап атқарым

200_ «__»______ №_____ ұйрықпен тағайындалған мынадай құрамдағы

Комиссия:
Төраға______________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы)
мүшелері____________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты, лауазымы)
_______________________________________________________________
(ҰРТҚ және байланыс объектісінің, авиациялық электр арнасының атауы) істен шығуларына тексеру жүргізді.

Тексеру барысында мыналар анықталды:
1. Жағдай (оқиға туралы ақпарат, істен шығудың сипаты мен оның салдары, техникалық персоналдың тегі, аты-жөні)
_________________________________________
2. Талдау (себептер, тех. персоналдың қатесі, жұмысты ұйымдастырудағы кемшіліктер, және басқа да ауытқулар)
_________________________________________
3. Істен шығуды сыныптау (объектінің немесе құралдың істен шығуы, эл. жабдықтаудың бұзылуы, байланыс желісінің зақымдануы, инженер-техник персоналының дұрыс емес іс-қимылы)
4. Әуе қозғалысына қызмет көрсетуге ықпал __________________
5. Инженер-техник құрамның іс-қимылындағы бұзушылықтар______
6. Қорытындылар___________________________
7. Ұсынымдар______________________________

Комиссия төрағасы ________________________
Комиссия мүшелері ________________________

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
3-қосымша

Автоматты түрде құжаттауды (жазуды), ӘҚҚ сөз сөйлеу байланыс арналарының қадағалау жабдықтарының ақпараттарын пайдалану мен сақтауды ұйымдастыру және олардың мәліметтерін тарату жөніндегі нұсқаулық Жалпы ережелер

1. Автоматты түрде құжаттауды (жазуды), ӘҚҚ сөз сөйлеу байланыс арналарының қадағалау жабдықтарының ақпараттарын пайдалану мен сақтауды ұйымдастыру және олардың мәліметтерін тарату бойынша нұсқаулық (бұдан әрі - Нұсқаулық) АА ұйымдарындағы ауызекі ақпараттарды және әуе қозғалысына қызмет көрсету бойынша мәліметтерді құжаттаудың, сондай-ақ оларды сақтау және қолданудың негізгі қағидаттарын, әдісі мен тәртібін анықтайды.
2. Осы Нұсқаулық әуе кемелері ұшуы қауіпсіздігін және тұрақтылығын қамтамасыз етуші қызметтер мамандарына, сондай-ақ авиациялық оқиғаларға тексеру жүргізетін қызметтер мен органдарға арналған.
3. Нұсқаулық талаптарын орындау АА ұйымдарында авиациялық оқиғаларды тексеру кезінде және басқа да өндірістік мақсаттарда құжатталған ақпараттарды пайдаланатын, объективті бақылау құралдарын қолданумен айналысатын мамандар үшін міндетті болып табылады.
4. ӘҚҚ ауызекі ақпараттарын және мәліметтерін құжаттау үшін АА ұйымдарының техникалық жабдықталуы деңгейіне қарай мынадай объективті бақылау құралдары қолданылуы мүмкін:
1) ақпараттарды таспалы магниттік тасымалдағыштарда сақтау арқылы ауызекі ақпаратты жазу үшін ұқсас магнитофондар;
2) ақпараттарды қатты дискілерде, магнит таспаларда және басқа да ақпарат тасымалдағыштарда сақтау арқылы ауызекі ақпаратты жазу үшін цифрлы магнитофондар;
3) ақпараттарды қатты дискілерде, магнит таспаларда және басқа да ақпарат тасымалдағыштарда сақтау арқылы берілетін деректерді, сондай-ақ бақылау деректерін жазуға арналған цифрлы құрылғылар;
4) радиолокациялық станция (кешен) және әуе қозғалысын басқарудың қазіргі заманғы автоматтандырылған жүйесі құрамына кіретін құрылғылар;
5) Объективті бақылау жабдығын техникалық пайдалану осы жабдықты өндірушілердің пайдалану-техникалық құжаттамасына және АА нормативтік құжаттарына сай жүргізілуі тиіс.
6) ӘҚҚ ауызекі байланыс арналары ақпараттарын, деректерді тарату және осы Нұсқаулыққа нұқсан келтірмейтін бақылау деректерін құжаттау, сақтау және қолдану барысында басқа да ерекшеліктерді анықтайтын қосымша талаптар АА ұйымы (бөлімшесі) жетекшісінің бұйрығы арқылы анықталады;
7) ӘҚҚ ауызекі байланыс арналары ақпараттарын, деректер тарату және бақылау деректердің құжаттау тәулік бойы немесе ақпарат көздерінің жұмыс уақыты кезінде жүзеге асырылуы тиіс;
8) Құжаттауды ұйымдастыру, ақпараттарды сақтау және қолдану үшін жауапкершілік АА ұйымы жетекшілеріне жүктеледі;
9) Құжаттауды техникалық қамтамасыз етуге, сақтау шарттарына, сапасына және ақпаратты жаңғыртуға жауапкершілік АА ұйымының радиотехникалық қызметі бастықтарына жүктеледі;
10) Ақпараттарды құжаттау радиотехникалық құралдарға, ӘҚҚ қамтамасыз ететін АА ұйымының лауазымдық тұлғалары жұмысына бақылау жасау үшін, іздеу және құтқару іс-шараларын жүргізу үшін авиациялық оқиғаларды тексеруге және АА ұйымының басқа да өндірістік мақсаттарында пайдалануға арналған.

Радиолокациялық, радиопеленгациялық және жоспарлы ақпараттарды құжаттау

12. Радиолокациялық, радиопеленгациялық және жоспарлы ақпараттарды құжаттаудың (бақылау құралдары) қазіргі заманғы құрылғылары, әдетте мыналардың құрамына кіреді:
1) Радиолокациялық кешендер және радиолокациялық станциялар;
2) ӘҚБ АЖ және ӘҚҚ диспетчерлерінің автоматтандырылған жұмыс орны (АЖО).
13. Радиолокациялық, радиопеленгациялық және жоспарлы ақпараттарды жазу ақпараттар түсіп жатқан уақыт бойы үздіксіз жүргізілуі тиіс.
14. Ақпарат жазумен бір уақытта ағымдағы кезең жазбалары жүргізіледі.
15. Уақыт көрсеткіші нақтылығын түзету автоматты түрде нақты уақыт дабылы құрылғысы арқылы жүзеге асады. Бірыңғай уақыт көрсеткішін автоматты түрде түзету дабылы жоқ болған кезде жүйелік уақыт барысы нақтылығына түзету шұғыл журналға жазба жазу арқылы төмендегідей нысанда қолмен істеледі:
1) «07.00. Жүйелік сағат 1 минутқа кейін қалған. Ағымдық уақытқа түзету енгізілді. Қолы, күні».
2) «19.00. Ағымдық уақытқа түзету енгізу қажет емес. Қолы, күні».
15. Ақпараттарды тасымалдау немесе сақтау үшін қолданылатын барлық ақпарат тасымалдағыштар және жеке жазу құрылғыларының реттік нөмірлері болуы керек.

Ауызекі ақпараттарды құжаттау

16. Ауызекі ақпаратты құжаттау (жазу) аппараты бөгде адамдардың
кіруіне шек қойылған және температура режіміне сай келетін және қолданыстағы техникалық құжаттама талаптарына сай келетін арнайы бөлмелерде орналасуы тиіс.
17. Ауызекі ақпараттарды құжаттау аппаратына жазатын арналар тізбесін АА ұйымының (бөлімшесінің) басшысы анықтайды және бекітеді.
18. Жазуға болатын байланыс арналарының әрқайсысына ауызекі ақпараттарды жазу аппаратының жеке арнасы бекітіледі.
19. Әрбір жазу құрылғыларында жазу арналарының нөмірі және оларда жазып жатқан байланыс арналарының қысқаша белгісі көрсетілген кесте болуы тиіс.
20. Ақпараттарды тасымалдау немесе сақтау үшін қолданылатын барлық ақпарат тасымалдағыштардың реттік нөмірлері болуы тиіс.
21. Бақылауға жататын ауызекі ақпараттарды жазу:
1) жұмыс орындарына байланыс арналарын тікелей жалғау орындарынан;
2) байланыс арнасы жұмысы сапасының төмендеуін болдырмайтын, сәйкес құрылғыларды қолдану арқылы жүргізіледі.
22. Ауызекі сигналдарды жазу кезінде ағымдағы уақыт автоматты түрде жазылуы тиіс.
23. Жазу аппаратының ішкі сағатын түзету бірыңғай уақыт дереккөзінен автоматты түрде жүзеге асырылуы тиіс.
24. Бірыңғай уақыт сигналдарын ретрансляциялау ұйымдастырылмаған ұйымдарда, жазу аппаратының ішкі сағатын түзету Қазақстан Республикасының бірыңғай уақытты радиотарату станциясының сигналы бойынша қолмен жүзеге асырылады.
25. Ақпараттарды жазу үздіксіз жүргізіліп отыруы тиіс.
26. Ақпаратты, ағымдағы уақытты жазудың болуы және сапасын тексеру шұғыл жағдайлар журналына жазу арқылы әрбір 4 сағат сайын жүргізіліп отыруы тиіс.
27. Әуе қозғалысын басқаруға қатысы жоқ жазба арналарында тексеру ауысымға бір рет жүргізіледі.
28. Уақытқа тексеру жүргізетін және түзетулер енгізетін тұлға, осы Нұсқаулықтың 14-тармағының 1) немесе 2) тармақшаларында көрсетілген нысан бойынша шұғыл тіркеу журналына тексеру жүргізілгені немесе уақытқа түзету енгізілгені жайлы жазба жазуы тиіс.
29. Ауызекі ақпаратты құжаттау, ауызекі байланыстың негізгі арналарындағы жазбалар тоқтап қалмауы арқылы, жазба құрылғыларының сандық құрамы мен техникалық жай-күйі параметрлеріне бақылау жасауға, жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүргізуге кедергісін келтірмейтіндей етіп ұйымдастырылуы қажет.

Ақпарат тасымалдаушыларды сақтау тәртібі, тыңдау (жаңғырту)

30. Ақпаратты тасымалдағыштарды сақтау ақпараттық бүлінуін немесе оған бөгде адамдардың қол жеткізуін болдырмауы тиіс.
31. Ақпарат құжаттау құрылғыларында қатты дискілерде жазылып, сақталады. Қатты дискілер толған кезде ондағы ескі ақпарат автоматты түрде өшіріледі және оның орнына жаңа ақпарат жазылады. Қатты дискілер көлемі кемінде 30 тәулік мерзімге сақталатын ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз етуі тиіс.
Ескерту. 31-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
32. Ақпаратты қатты дискіде сақтайтын жазба құрылғылар ақпарат фрагменттерінің алмастырғыш тасымалдағыштарға көшірілуін қамтамасыз етулері тиіс.
33. Егер жазба құрылғысы жазбаларды және ақпараттарды сақтауды магниттік таспаларға немесе алмастырғыш ақпарат тасымалдағыштарда жазған болса, онда магниттік таспа және алмастырғыш ақпарат тасымалдағыштар көлемі кемінде 30 тәулік бойы сақталған ақпараттарға қол жететіндей қалыпта болады. Бұл мерзім аяқталған соң алмастырғыш ақпарат тасымалдағыштар қайтадан қолданылуына болады. Ауыстырғыш ақпарат тасымалдағыштарды қолданған кезде, әрбір ауыстырғыш ақпарат тасымалдағышын қолдану жағдайы тіркеліп отыратын, осы Нұсқаулық қосымшаға сәйкес ақпарат тасымалдағыштарды тіркеу журналы жүргізіледі.
Ескерту. 33-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.05.12 № 506 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.
34. Алмастырғыш ақпарат тасымалдағыштар электрмагниттік өріс және күн көзі әсері тимейтіндей металл шкафтарда сақталуы тиіс.
35. Алмастырғыш ақпарат тасымалдағыштарды сақтауға арналған шкафтарда олардың бүлінбеуі үшін микроклимат қамтамасыз етілуі тиіс.
36. Ұстауға уақытша тыйым салынған алмастырғыш тасымалдағыштарды (магниттік таспаларды) сақтау үшін сүргі салуға лайықты арнайы металл қорапшалар болуы қажет.
37. Ұйым жетекшісінің немесе оның орнындағы тұлғаның өкімі бойынша авиациялық оқиғаларды зерттеу барысында РТЖБП және ӘҚҚ қызметі өкілдерінің қатысуымен қажетті ақпарат қатты дискіден алмастырғыш тасымалдағышқа көшіріліп жазылады да (егер жазба таспада жазылса онда магниттік таспа алынады), бұл жайында ақпарат тасымалдағыштарды тіркеу журналында тиісті түрде жазылуы тиіс.
38. Қолданыстан алынған ақпарат(-тар) тасымалдағыш(-тар)ға сүргі соғылып, АА ұйымы (бөлімшесі) жетекшісінің бұйрығымен бекітілген орында сақтауға беріледі.
39. Егер ақпарат тасымалдағыш осы Нұсқаулықтың 37-тармағында көрсетілгендей мақсатта түнгі уақытта, демалыс немесе мереке күндері алынған болса, онда қолданыстан алынған ақпарат тасымалдағышқа сүргі соғылып, әрі қарай 38-тармаққа сәйкес тапсырылу арқылы ААҚ-ға өткізіледі.
40. Ұстауға уақытша тыйым салынған ақпарат тасымалдағышты қолданыстан алуға өкім берген тұлғада сақталуына рұқсат етіледі.
41. Авиациялық оқиғаларға қатысты ақпараттар жазылған ақпарат тасымалдағышының сақталуына жауапкершілік АА ұйымы жетекшісіне жүктеледі.
42. Авиациялық оқиғаларға қатысы бар, қолданыстан алынған ақпарат тасымалдағышының сақталу мерзімі Қазақстан Республикасы АА өкілетті органы арқылы тағайындалған, авиациялық оқиғалар мен қақтығыстарды зерттеу бойынша құрылған комиссия арқылы анықталады.
43. Қолданыстан алынған ақпарат тасымалдағыштың қорабын ашу және тыңдау (жаңғырту), оның көшірмесін алу авиациялық оқиғалар мен қақтығыстарды зерттеу бойынша құрылған комиссия төрағасының нұсқауымен жүзеге асырылады.
44. Авиациялық оқиғаларға қатысы жоқ жағдайлар жөніндегі ақпарат тасымалдағыштарын тыңдау (жаңғырту), көшірмесін алу, АА кәсіпорны жетекшісі бекіткен, Арнайы лауазымдық тұлғалар тізбесінде анықталған тұлғалар және жаңғырту аппаратында жұмыс істеуге үйретілген тұлғалар арқылы жүзеге асырылады.
45. Қажет болған уақыт кезеңінде ақпарат одан әрі қарай өңдеп, тыңдау үшін жазу құрылғысынан тікелей жаңғырту аппаратына көшіріледі.
46. Егер жазу құрылғысынан жаңғырту құрылғысына көшіру мүмкін болмаса, қажетті ақпарат жазу құрылғысынан жаңғырту құрылғысына алмастырғыш тасымалдағыштың көмегімен көшіріледі немесе магниттік таспа беріледі. Бұны беру ақпарат тасымалдағыштарын тіркеу журналына жазу арқылы жүзеге асырылады.
47. Алмастырғыш ақпарат тасымалдағыштар мен жазбасы бар магниттік таспа берілген күннен бастап 5 тәулік ішінде тұрақты сақтау орнына қайтарылуы тиіс.
48. Жазылған ақпарат фрагменттерін тыңдау (жаңғырту), егер ақпараттарды құжаттау аппаратының техникалық құжаттамасында айтылғандай басқа да жаңғырту тәсілдері қарастырылмаған болса, жазу құрылғысынан бөлек бөлмеде орналасқан, жаңғырту құрылғыларында жүзеге асырылады.
49. Жазылған ақпараттарды тыңдау (жаңғырту) немесе қарап шығу кезінде ақпараттар өшіріліп қалмауы (алынып тасталмауы) жағы көзделуі қажет.
50. Жазылған ақпаратты тыңдау үшін АА ұйымының ӘҚҚ қызметі және/немесе РТЖБП қызметінің осы жұмысты орындау үшін арнайы оқытылған және рұқсат алған мамандары жіберіледі.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
4-қосымша

Объектінің ауысымдық персоналының жедел журналы
_________________________________________
(объектінің атауы)

20__жылғы «__»_______басталды
20__жылғы «__»_______аяқталды

Күні, уақыты	Мазмұны	Лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты, қолы

Журналды жүргізу тәртібі

Журналды объектінің кезекші инженері (технигі) жүргізеді.
Журналға мынадай жазулар жазылады:
1) объектіні және кезекшілікті қабылдағаны, объектінің жұмысқа дайындығы, кезекшілікті тапсыру туралы;
2) жабдықты (персоналы бар объектілерде) қосу, ажырату уақыттары, жұмысындағы барлық бұзушылықтар және олардың себептері туралы;
3) кезекшілік кезінде лауазымдық тұлғалардан келіп түскен нұсқаулар мен өкімдер туралы;
4) лауазымдық тұлғалардың объектіні тексеру нәтижелері туралы;
5) қолданыстағы электр қондырғыларының жұмыс өндірісі туралы;
6) объектіде стажировка жүргізу туралы;
7) автоматтандырылған объектілер үшін журнал
«_______ объектісінің жедел журналы» деп аталады.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
5-қосымша

РТЖБП қызметінің ауысым персоналының кезекшілікті қабылдау туралы ұшу басшысына электронды тасымалдаушыда жазылған баяндамасы

1. Баяндаушы ауысымдағы________________________________________
(тегі)
Кезекшілікті____сағ._________минутта қабылдадым.
2. Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету және байланыс резервтік барлық құралдары жұмысқа жарамды, РМЖ, ҚЖЖ нысандары қону курсы______ (МКп, ЖӘК нөмірі) (қандай да бір құралдар істен шыққан болса, оларды қайта іске қосу жоспарланған уақытын көрсету) қосылған.
Жоспарланған техникалық қызметте тұрғандар (құралдар мен олардың жоспарланған қосылу уақытын көрсету).
Техникалық қызметке өшірілу жоспарланған (өшірілу уақытын көрсету, ұзақтығы және ұшу басшысының рұқсатын алу).

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
6-қосымша

Бекітемін
Азаматтық авиация ұйымының
(бөлімшесінің) басшысы
20__жылғы «__»_________

Объектінің электр қондырғыларының тиістілігі мен пайдалануға жауапкершілікті шектеу актісі
_______________________________
(объектінің атауы)

Энергиямен жабдықтаушы ұйым _________________
(жабдықтаушы) тұлғасында________________және РТЖБП қызметі
(тұтынушы) тұлғасында__________________арасындағы
1. Тұтынушыны арғы бетінде көрсетілген схемаға сәйкес ТКС-тен электрмен жабдықтау жүзеге асырылады.
2. Жабдықтаушы мен Тұтынушы арасындағы пайдалану жауапкершілігінің шекарасы___________схемада көрсетілген ___________________арқылы өтетін сызық.
3. Тұтынушы Жабдықтаушыға тиесілі, бірақ жергілікті жағдайлар бойынша Тұтынушы персоналына қолжетімді электр жабдықтар мен кабельдің сақталуына, сондай-ақ Жабдықтаушыға тиесілі есік құлыптарын бұзылмауына жауапты болады. Жабдықтаушының құлыптары жабық:
_________________________________________________________
4. Шек қою желісі бойынша байланыс жағдайын бақылауды персонал жүзеге асырады_____________________________________________.
5. Тұтынушыға (кВа)____вольт кернеу кезінде____кВт электр қуаты рұқсат етілген. Тұтынушының таратушы бөлу қалқасындағы жалпы қорғаныш фазалардың біркелкі жүктелімі кезінде рұқсат етілген____А кернеу қуатымен тоқ орналастырылған.
6. Жабдықтаушы жағынан қорғаныш_____А тоқ орналастырылады, яғни Тұтынушының таратуындағы қорғаныштан бір саты жоғары болады.
7. Тұтынушы тоқ көзі жүретін желілерде жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін Жабдықтаушыдан бір тәулік бұрын ескерту алғаннан соң жылына________рет_____сағатқа ток көзін береді.
8. Әр жылдың басында Тұтынушы Жабдықтаушыға электр шаруашылығын пайдалануға жауапты тұлға тағайындалған және Тұтынушымен шұғыл түрде келіссөз жүргізетін персонал тізімі көрсетілген бұйрықтың көшірмесін ұсынады.
9. Ерекше шарттар__________________________________________.
10. Қалыпты электрмен жабдықтауға кедергі тудыратын барлық жағдайларда Тұтынушының кезекші персоналы Жабдықтаушының диспетчеріне мынадай телефон арқылы _______________ шұғыл түрде хабарлайды.
11. Жоғарыда айтылған шарттар өзгерген жағдайда акт қайта ресімделеді.
12. Акт екі данада (әр тарапқа - біреуден) жасалған.

Қосымша,

Жабдықтаушы: Тұтынушы:
Энергиямен жабдықтаушы ұйымның РТЖБП қызметінің басшысы
басшысы
_______________________________ ________________________
(қолы) (қолы)

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
7-қосымша

Байланыс резервтік арналарының сенімділік көрсеткіштері мен санын есептеуге арналған формулалар

1. Бұзылуға (зақымдануға) атқарым шамасын анықтау

Т жиын
Тб = ---------, n = 1, 2, 3,..., болған кезде
n

мұндағы, Тб - бұзылуға (зақымдануға) орташа атқарым, сағатпен;
Тжиын - белгілі бір уақыт кезеңіндегі құралдардың (бір үлгідегі құралдар тобының) атқарымы, сағатпен;
n - құралдардың (бір үлгідегі құралдар тобының) осы кезеңде бұзылу (зақымданулар) саны.
2. Қалпына келтірудің орташа уақытының шамасын анықтау

ТҚжиын
Тқ = ---------, n = 1, 2, 3,..., болған кезде
n

мұндағы, Тқ - құралдардың жұмыс істеу қабілетін қалпына келтірудің орташа уақыты;
ТҚжиын - құралдардың (бір үлгідегі құралдар тобының) жұмыс істеу қабілетін қалпына келтірудің есептік кезеңдегі жиынтық уақыты.
3. Резервтік құралдар санын анықтау

Крез = V К қбас,

мұндағы,
Крез - резервтік құралдар саны;
К қбас - қолданыстағы байланыс арналарының саны.
Есептеу нәтижесі бүтін санға дейін артығымен дөңгелектенеді.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
8-қосымша

ҰРТҚ және байланыс құралдарына арналған формулярды жүргізу қағидасы

1. Формуляр ҰРТҚ және байланыс құралдарының жасаушы кәсіпорын кепілдік берген негізгі параметрлері мен техникалық сипаттамаларын куәландыратын, осы құралдардың жай-күйін көрсететін және оны пайдалану (жұмыс ұзақтығы мен жағдайлары, ТҚ, жөндеу түрлері, құрамдас бөліктері мен бөлшектерін ауыстыру және басқа да барлық пайдалану кезеңін қамтитын деректер) жөніндегі мәліметтерді қамтитын құжат болып табылады.
2. Осы құрал бекітілген объект басшысы формулярдың сақталуына және оның дұрыс жүргізілуіне жауапты болып табылады.
Формуляр жоғалған жағдайда, оның төлқұжаты АА ұйым (бөлімше) басшысының рұқсатымен ашылып жүргізіледі.
3. Формулярды барлық бөлімдер бойынша жүргізу міндетті. Формулярдағы барлық жазулар анық және мұқият жүргізілуі тиіс. Өшірулерге және куәландырылмаған түзетулерге жол берілмейді.
4. Формулярдың барлық парақтары толтырылғанда қосымша парақтар жапсырылады. Қосымша парақтарды формулярға жапсыру мүмкін болмағанда, ол жаңасына ауыстырылады. Жаңа формулярға ескі формулярдың әрбір бөлімі бойынша қорытынды деректер енгізіледі. Бұл жазулар Азаматтық авиация ұйымы басшысының қолымен және елтаңбалық мөрмен бекітіледі. Ескі формуляр акті бойынша жойылады.
5. Құралдың істеген жұмысы туралы деректер санауыш көрсеткіштерінің немесе объектінің ауысымдық инженерінің (техниктің) жедел журналындағы жазулар негізінде ай сайын енгізіледі.
6. Құралдың негізгі параметрлерін бақылау өлшеулері бағанына жазулар өлшеулер нәтижесінде жүргізіледі.
7. «Құралдың техникалық жай-күйі» деген мәліметтерге белгіленген нормаларға сәйкес келмейтін техникалық параметрлер және анықталған негізгі ақаулықтар жазылады.
«Қорытындылар» деген бағанға анықталған кемшіліктерді жоюға арналған іс-шаралар жазылады.
8. Формулярға құралдарды жөндеу туралы жазуды жөндеу ұйымының басшылары жазады, олар жөндеу түрін, ол қашан және қайда жүргізілгенін көрсетеді.
Құралдың деталдарын ауыстыру және ағымдағы жөндеу туралы жазуларды жөндеуді жүргізген тұлғалар жатады. Бұл ретте олар ауыстырылған құрамдас бөліктердің атауын, децималдық (сызбалық) және схемалық нөмірлерін, олардың істеген жұмысын, оларды ауыстыру себептерін көрсетеді.
9. Сақтаудан шығару туралы жазулар құралды пайдалануға арнап орнату уақытында жазылады.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
9-қосымша

Құралдардың бұзылуы мен зақымдануының жинақтауыш-картасы

Құрал үлгісі______, зауыттық нөмірі________
Әзірленген күні_______, пайдалануға берілген күні______
_______________объектіде, ұйымда орнатылған

күні	Істеген жұмысы			Бұзылу	Зақымдану	Бұзылулар мен зақымданулар саны, оның ішінде себептер бойынша
	Пайдаланудың басынан бері	бір бұзылуға	бір зақымдануға			1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

(Бұйымның істен шығулары мен зақымдануларының жинақтауыш-картасының екінші беті)

Жинақтауыш-карта жылына бір рет 1 қаңтардағы жағдай бойынша толтырылады.
Істен шығулар мен зақымданулардың себептері 1-11 цифрларымен көрсетіледі, олар мыналарды білдіреді:
1 - электр вакуумдық аспаптардың істен шығуы;
2 - жартылай өткізгіш аспаптардың істен шығуы;
3 - резисторлардың істен шығуы;
4 - конденсаторлардың істен шығуы;
5 - орамды элементтердің істен шығуы (трансформаторлардың, электр қозғалтқыштар орамдарының);
6 - құрастыру жгуттары мен жиынтық қосқыш кәбілдер оқшауламасының бұзылуы, ЖЖ кәбілдік ағытпалардың бұзылуы;
7 - коммутациялық элементтердің (реленің, түйіспелердің, магнит қосқыштардың) істен шығуы;
8 - механикалық элементтердің (редукторлардың, тістегіштердің, мойынтіректердің) істен шығуы;
9 - антенналы-фидерлік құрылғылардың бұзылуы;
10 - бұзылу - бабынан шығу немесе ретсіздену;
11 - себебі анықталмаған бұзылу.
«Себептер бойынша бұзылу мен зақымдану саны» деген бағанды толтырғанда бір түрдегі бұзылу мен зақымдану қосылады және бір санмен көрсетіледі.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
10-қосымша

Келісілген Бекітемін
ӘҚҰ қызметінің бастығы Азаматтық авиация
______________________ ұйымының бастығы
20__жылғы «__»________ 20__жылғы «__»_____

ҰРТҚ және авиациялық әуе байланысы объектілерін резервке ауыстырып қосудың (ауыстырудың) нормативтік уақыты

ҰРТҚ және байланыс объектілерінің авиациялық әуе байланысы арнасының атауы	Нормативтік уақыт (сек.)
	Бастапқы қосылу	Резервтік құралға ауысу	Электр энергиясының резервтік көзіне ауысу
			Электр энергиясының резервтік көзіне қайта қосу	Объектінің жұмыс істе қабілетін қалпына келтіру
ҚКРМ-МК-68	45	45	15	60

Жердегі байланыс арналарын резервке ауыстырып қосудың (ауыстырудың) нормативтік уақыты

Жердегі байланыс бағытының, арнаның атауы (корреспондент)*	Резервтік арна (айналып өту жолы)	Резервке қайта қосудың нормативті уақыты (айналып өту жолы)

*Арналардың, байланыс бағыттарының атауы олардың ұшу қауіпсіздігі мен тұрақтылығын қамтамасыз етудегі маңыздылығына қарай тәртіппен кестеге жазылады. Кестедегі арнаның реттік нөмірі оның резервпен қамтамасыз ету мен жұмыс істеу қабілеттілігін қалпына келтіру кезектілігін анықтайды.

РТЖБП қызметінің басшысы_______________

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
11-қосымша

Пайдалану құжаттарының тізбесі 1. РТЖБП қызметінің пайдалану құжаттары

1. Азаматтық авиацияда ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету және авиациялық радиобайланыс қағидалары.
2. Радиосәулені таратушы құрылғылардың радиодеректерін есепке алу журналы.
3. Жердегі радиосәуле шығарғыш құралдардың жарамдылық куәліктері.
4. РЭБ пайдалану құқығына рұқсаттар.
5. РТЖБП қызметінің перспективалық, жылдық және тоқсандық жұмыс жоспарлары.
6. РТЖБП қызметі жұмысының жылдық есебі.
7. ҰРТҚ және байланыс құралдарын пайдалануға қабылдау актілері.
8. Энергиямен жабдықтау ұйымы мен РТЖБП қызметі арасында объектінің электр қондырғыларының тиістілігі мен пайдалануға жауапкершілігінің аражігін ажырату актілері.
9. Жердегі тексеру және күйге келтіру хаттамалары.
10. ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету кестесі.
11. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарын ұшу кезінде тексеру актілері.
12. Жердегі ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйі актілері.
13. Істен шығуларды тексеру актілері.
14. РТЖБП қызметінің ауысым персоналының журналы (ауысым персоналының жұмыс орнында).
15. Байланыс пен басқару кәбілдерінің тізімі.
16. Кәбіл кәрзінің схемалары.
17. Кәбіл желісінің паспорты.
18. Тұрақты ток кәбілінің электрлік өлшемдері хаттамалары.
19. Қорғаныш жерлендіруді өлшеу хаттамалары.
20. Электр кәбільдері мен электр өткізгіштерінің оқшаулама кедергісін өлшеу хаттамалары.
21. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің санитарлық паспорттары.
22. Электр қауіпсіздігі бойынша тобы бар инженерлік-техникалық персоналдың қауіпсіздік техникасы бойынша білімін тексеру журналы.
23. Тұтынушылардың электр қондырғыларын пайдалану ережелері және электр қондырғыларын пайдалану кезінде қауіпсіздік техникасының ережелерін білуін тексеру журналы.
24. Өлшеу және бақылау құралдарын есепке алу журналы.
25. ҚР АӘПЖН сәйкестік кестелері.
26. ҰРТҚ және байланыс құралдарының қолда барын және ауысуын тіркеу журналы.

2. ҰРТҚ және байланыс объектілерінің пайдалану құжаттары

27. Объектінің электрмен жабдықтау схемасы.
28. АФҚ жалғау жоспары мен схемасы (радиобайланыс объектілері үшін).
29. ҰРТҚ және байланыс объектілерін резервке ауыстырып қосу (ауыстыру) нормативтік уақытының жиынтық кестесі (РТЖБП қызметінің ауысым персоналының жұмыс орнында).
30. Резервтеу жөніндегі нұсқаулық.
31. Еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулықтар.
32. Адамдарды және мүлікті көшіру жоспары.
33. Лауазымдық нұсқаулықтар (кезекші персоналы бар объектілер үшін).
34. Объектінің ауысым персоналының (техниктің) жедел журналы (кезекші персоналы бар объектілер үшін).
35. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің жылдық кестесі.
36. Объектінің ауысым кезекшілері (кезекші маманы) жұмысының жоспар-кестесі (кезекші персоналы бар объектілер үшін).
37. ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету мен жөндеу журналы.
38. Бақылау режимдері карталары мен күйге келтіру кестелері.
39. Объектінің кросстық журналы (кестесі).
40. ҰРТҚ және байланыс құралдарына арналған пайдалану құжаттамасы.
41. Құралдардың істен шығуы мен бұзылудың жинақтауыш картасы.
42. Персоналы бар объектілерге, учаскелерге, топтарға арналған техникалық оқу жоспары.
43. Ауысымдық ақпарат таратушыларды есепке алу журналы (құжаттау құрылғысында).
44. Абонеттік карточка (АТС-да).
45. Объектінің қызмет көрсететін инженерлік-техникалық персоналының тоқсандық жұмыс жоспары.
46. Жұмыс орнында еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі жөнінде тағылымдамадан өтуді тіркеу журналы.
47. Объектінің жабдығы мен мүлкінің тізімдемесі.
48. Өртке қарсы мүкәммалмен жарақтандыру табелінен үзінді көшірме.
49. Қауіпті құбылыс туралы ескертпе алған кездегі инженерлік-техникалық персоналдың іс-әрекеттері туралы нұсқаулық.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
12-қосымша

Бекітемін
Азаматтық авиация ұйымының
(бөлімшесінің) басшысы
20__жылғы «__»_______

ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық қызмет көрсету кестесі

Объектінің (құралдың) атауы	Жартылай жинақтың (құралдың) зауыттық (шартты) нөмірі	Техникалық қызмет көрсету түрі, жоспарлы жөндеу	ТҚ, жоспарлы жөндеуден өту уақыты (айы)	Ескерту

Ескерту: 1. ЖКБ үшін «Объектінің (құралдың) атауы» бағанында - кәбіл үлгісі, «Жартылай жинақтың (құралдың) зауыттық шартты нөмірі» бағанында - жол учаскесі мен кәбіл нөмірі, «Ескерту» бағанында - кабельдің құжаттары бар папка нөмірі көрсетіледі.
2. «Техникалық қызмет көрсету түрі, жоспарлы жөндеу» бағанында техникалық қызмет көрсету түрі қысқартылып көрсетіледі; жоспарлы жөндеу - ЖЖ; атқарылған жұмыс көлемі бойынша ТҚ жоспарланған кезде қорытындысында ТҚ кездегі жоспарланып отырған жұмыс көлемі көрсетіледі.

Келісілді
Қозғалыс қызметінің басшысы РТЖБП қызметінің бастығы
___________________________ ________________________
(қолы) (қолы)
20__жылғы «__»_____________ 20__жылғы «__»__________

Азаматтық авиациясында
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
13-қосымша

Бекітемін
РТЖБП қызметінің бастығы
20__жылғы «__»_______

Объектінің инженерлік-техникалық персоналының жұмыс жоспары
__________________________________________
________20____жылға

Жұмыстың атауы	Орындалу мерзімі	Орындаушы	Еңбек көлемі (адам-сағат)		Орындалуы туралы белгі
			Жоспарланған	Нақты

Объектінің басшысы __________________________________
(тегі, аты, әкесінің аты, қолы)
«__»________жыл

Ескерту. Жұмыстар жоспарға бөлімдер бойынша енгізіледі:
1. Техникалық қызмет көрсету.
2. Жөндеу.
3. Қосымша және басқа жұмыстар.
4. Ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралар.
5. Техникалық оқу.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
14-қосымша

ҰРТҚ және байланыс құралдарына техникалық
қызмет көрсету және жөндеу журналы

____________________________________
(объектінің атауы)
____________________________________
(ұйымның атауы)

Басталды «__»_______жыл
Аяқталды «__»_______жыл

Күні	Құралдың атауы, зауыттық нөмірі	ТҚ немесе жөндеу түрлері	Орындалған жұмыс пен жұмсалған материалдардың тізбесі. Техникалық жай-күйі мен жұмысқа дайындығы туралы қорытынды.	ТҚ жүргізген тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты

Журнал РТЖБП қызметінің әр объектісінде жүргізіледі.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
15-қосымша

Бақылау режимінің картасы мен күйге келтіру кестесі

1. Бақылау режимінің картасы мен күйге келтіру кестесі әрбір құралға оны пайдалануға берген кезде және техникалық тексеруден кейінгі ұшу алдында және зауыттық пайдалану құжаттамасының деректері негізінде құралдарды реттеу кезінде жасалады.
Бақылау режимінің картасында желі кернеуінің, түзеткіштер кернеуінің, радиотаратушы немесе магнетрон сатылары тоқтарының, антенна эквиваленті қуаттылығының, радиошамдар тоқтарының шамалары мен әр жабдыққа өзгеше тағы басқа режимдер мен параметрлер көрсетіледі.
Картада көрсетілген бақылау параметрлерін тексеру үшін ауыстырып-қосқыштар немесе арнайы өткізгіштер арқылы әртүрлі бақылау нүктелеріне қосылатын панельдегі өлшеу құралдары, сонымен қатар қосымша (тасымалданатын) өлшеу құралдары қолданылады. Бақылау режимінің картасына бақыланатын режим анықталатын қосымша өлшеу құралдарының түрі мен нөмірі жазылады.
Құралдың бақыланатын параметрлері бақылау режимінің карталарында көрсетілген шамалармен бірдей болады.
2. Күйге келтіру кестесінде жұмыс және резервтегі жиіліктер қойылады, құралды орташа пайдалануға жеткізетін күйге келтіру мен реттеуді басқаратын құрылғылардың жағдайы көрсетіледі. Бақылау режимінің картасы мен күйге келтіру кестесін объектілердің инженерлері (техниктері) жасайды.
ҰРТҚ және байланыстың жердегі үсті құралдарын бақылау режимінің картасы мен күйге келтіру кестелерінің нысандары әрбір объектіде жабдықтың түріне қарай әзірленеді.

Азаматтық авиацияда
Ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
16-қосымша

Жердегі тексеру күйге келтіру хаттамасы
_________________________________
(құралдың атауы)

зауыттық №_______шығарылған күні______________
____________________________________кәсіпорнында орнатылған
(азаматтық авиациясы ұйымының атауы)

Тексерілетін параметр	Номиналды мәні, рұқсат берілуі, өлшем бірл.	Өлшеу кезінде алынды	Қолданылатын өлшеу аппаратурасы	Ескерту

Қорытынды:____________________________________________________
(құралдың белгіленген техникалық талаптарға сай келуі
______________________________________________________________
және ұшу тексерісіне дайындығы туралы қорытынды беріледі)

Өлшемдерді жүргізген (жүргізгендер):
_____________________ __________________________________
(лауазымы) (тегі, аты, әкесінің аты, қолы)

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
17-қосымша

Бекітемін
Ұйым (бөлімше) басшысы
20__ж «__»______

ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйі актісі

__________________________________________________________________
(пайдалану бөлімшесінің атауы)
__________________________ жасалды
(жылы, айы, күні)

Бұйрықпен тағайындалған комиссия төрағасы__________________________
және мүшелері______________________________________________________
_____________________________техникалық жай-күйіне қарау жүргізді
(құралдардың атауы)

Жұмыс қорытындысында комиссия _____________________________________
(құралдардың атауы)
техникалық жай-күйі төменде келтірілген деректерге сәйкес келетінін анықтады:
Зауыттық №____________, шығарылған күні___________________

ҰРТҚ байланыс және ҰРТҚ құралдарының пайдалану басталғаннан бастап
сағатпен өлшегендегі атқарымы ____________________________
Қызмет мерзімі____________________________________________
Жөндеу жүргізілді (жөндеу түрі)___________________________
__________________________________________________________
(қашан және жөндеу саны)

Жоспарлы жөндеуден кейінгі ҰРТҚ және байланыс құралдарының сағатпен өлшегендегі атқарымы ________________
Негізгі тораптар мен агрегаттардың техникалық жай-күйі
__________________________________________________________
ҰРТҚ және байланыс құралдарының техникалық жай-күйі туралы комиссияның қорытындысы:
Қызмет ету (ресурс) мерзімін ұзартуға жатады_______жыл (сағат),
Жөндеуге (жөндеу түрі)_______________________,
Есептен шығаруға жатады______________________
Комиссия төрағасы ___________________________
Комиссия мүшелері____________________________
20__ж. «__»______

Келісілді:__________________________
(қолы, т.а.ә.)

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
18-қосымша

Азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін анықтау әдістемесі 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы бұйымдарының шекті жай-күйін айқындау әдістемесі (бұдан әрі - Әдістеме) Халықаралық нормалар мен ұсынылған практиканы есепке ала отырып, азаматтық авиацияның жердегі радиотехникалық жабдығы мен байланысын пайдалануды регламенттейтін нормативтік-техникалық құжаттардың негізінде әзірленген.
2. Осы Әдістеме қызмет ету мерзімін ресурсын ұзартуды техника-экономикалық негіздеу, жөндеу жүргізудің немесе есептен шығарудың орындылығын білу мақсатында радиотехникалық бұйымдардың техникалық жай-күйін тексеру және бағалау бойынша бірыңғай қағидаттарды белгілейді.
3. ҰРТҚ және байланыстың жердегі құралдарының техникалық жай-күйін тексеру және бағалау жөніндегі жұмыстар төмендегі жағдайларда жүргізіледі:
1) ресурстың бітуі (қызмет мерзімі);
2) пайдалану процесінде шекті жай-күйінің белгілерін анықтау.
4. Бұйымның шекті жай-күйінің белгілері төмендегілер болып табылады:
1) тоқтаусыз қызмет етуінің төмендеуі;
2) пайдалану жағдайында берілген параметрлердің нормативтік-техникалық құжаттамада (НТК) белгіленген рұқсат етілген шектерден жойылмайтын шығып кетуі;
3) бұйымға немесе оның құрамдас бөлшектеріне орташа немесе күрделі жөндеу жүргізу қажеттігі;
4) ең төменгі қол жеткізілген мәнмен салыстырғанда бұйымды пайдаланудың нақты шығындарының ұлғаюы;
5) моральдық ескіру.
5. Егер өнеркәсіп жақсы техникалық және (немесе) тактикалық сипаттамалары бар жаңа бұйымдар шығарса және бұл ретте:
1) ескі бұйымның техникалық және (немесе) тактикалық сипаттамалары өсіп отырған талаптарға және пайдаланудың нақты шарттарына сай келмесе;
2) ескі бұйымды жаңа бұйымға ауыстыру ескі бұйымның қалған қызмет ету мерзімінде экономикалық нәтиже берсе;
3) осы бұйым үшін жинақтаушы элементтердің шығарылуы тоқтатылса, бұйым моральды түрде ескірген деп есептеледі.

2-тарау. Тексеруді ұйымдастыру

6. Бұйымның техникалық жай-күйін бағалауды АА ұйымының (бөлімшесінің) комиссиясы осы Әдістемеге сәйкес жүргізеді.
7. Комиссияның жұмысы Азаматтық авиациядағы ұшуды және авиациялық радиобайланысты радиотехникалық қамтамасыз ету қағидаларымен регламенттелген.
8. Объектінің қызмет көрсетуші персоналы:
1) жабдықты жердегі тексеру және бабына келтіру хаттамасын;
2) соңғы ұшу кезінде тексеру актісінен үзінді немесе актінің көшірмесі;
3) істен шығулар мен бұзылулардың жинақтауышы картасының көшірмесін;
4) тоқтаусыз қызмет етуінің көрсеткіштерін бағалауды;
5) бұйымның ақаусыздық бойынша шекті жай-күйінің басталу сәтін анықтау жөніндегі есептеулерді дайындайды;
6) жөндеу жүргізудің экономикалық орындылығын есептеуді дайындайды.
9. Осы Әдістеменің 8-тармағының 4), 5) және 6) тармақшалары бойынша материалдар тексеру бойынша қойылған міндеттерді шешуге қажетті көлемде дайындалады.
10. АА ұйымының (бөлімшесінің) комиссиясы бұйымның техникалық жай-күйіне тексеру жүргізеді және қорытындысы бар акті жасайды. Актіге осы Әдістеменің 8-тармағына сәйкес жасалған материалдар қоса беріледі.

3-тарау. Тоқтаусыздық көрсеткіштерін бағалау және бұйымның тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша шекті жай-күйінің басталу сәтін анықтау

11. Бұйымның тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша ескіру белгілерін анықтау үшін істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарым тоқтаусыз қызмет етуінің көрсеткіші деп алынады. Пайдалану ережелері мен нормаларын бұзудан болған пайдалану кезіндегі істен шығулар (ақаулықтар) істен шыққанға дейінгі атқарымды бағалау (ақаулық) кезінде есептелмейді.
12. Бұйымның тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша ескіру белгілерін анықтау үшін пайдаланудың барлық кезеңі бірнеше аралыққа бөлінеді. Осы аралықтарда істен шығуға (ақаулық) атқарым бағаланады және оның төмендеу үрдісі анықталады.

1-параграф. Тоқтаусыз қызмет етуінің бағалау үшін бұйымның атқарымы аралығының ұзақтығын анықтау

13. Бұйымның техникалық жай-күйін бағалау сәтіндегі атқарымы аралығы (t_n) шамамен тең келетін 3-4 атқарым (Н_i) аралықтарына бөлінеді, мұнда i = 1, 2, 3 және 4.
14. НТҚ-да істен шыққанға дейінгі атқарым (НО₀) көрсетілген бұйымдар үшін техникалық жай-күйін (t_n) бағалау үшін атқарған жұмыс аралығы болып пайдалану басталғаннан бағалау сәтіне дейінгі атқарым алынады.
15. НТҚ-да істен шыққанға дейінгі атқарым (НО₀) көрсетілмеген бұйымдар үшін t_n келесі формула бойынша есептеледі:

t_n = t_n - H₂ (1)
мұндағы:
t_n - бұйымның пайдалану басталғаннан бастап техникалық жай-күйді бағалау сәтіне дейінгі атқарымы - сағатпен берілген;
Н₂ - бұйымның кепілді мерзім ресурс ішіндегі атқарымы - сағатпен берілген. Істен шыққанға (ақаулық) НО₀ дейінгі атқарым қалыпты пайдалану кезеңінде статистикалық түрде анықталады.
16. Техникалық жай-күйді тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша бағалау үшін аралықтардағы Н_i - атқарымның көлемі келесі шартты есепке ала отырып таңдалады:

Н_i > 2НO₀ (2)

Мұнда Н_i - техникалық жай-күйді бағалау үшін бұйымдардың аралықтардағы атқарымның көлемі - сағатпен берілген;
НO₀ - істен шыққанға ақаулық дейінгі бұйымның атқарымы - сағатпен берілген.
17. Егер (2) шарт орындалса, тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша техникалық жай-күйді бағалау осы Әдістеменің 20-тармағының 1, 3 немесе 2, 3-тармақшаларында өлшемдер бойынша НТҚ-да істен шыққанға дейінгі атқарым көлемі көрсетілуіне немесе көрсетілмеуіне байланысты анықталады.
18. Егер (2) шарт орындалмаса, тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша техникалық жай-күй осы Әдістеменің 20-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген өлшемдер бойынша анықталады.

2-параграф. Істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымды бағалау

19. Істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымды пайдаланудың кез келген аралығында бағалау келесі формула бойынша орындалады:

НО_i = Н_i/N_i (3)

мұнда,
НО_i - қаралып отырған аралықтағы бұйымның істен шыққанға ақаулық дейінгі атқарымы - сағатпен берілген;
Н_i - қаралып отырған аралықтағы бұйымның атқарымы - сағатпен берілген;
N_i - қаралып отырған аралықтағы бақыланған бұйымның істен шығу (ақаулық) сандары - сағатпен берілген.

3-параграф. Бұйымның шекті жай-күйінің басталу сәтін анықтау

20. Тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша шекті жағдай өлшемдер
төмендегілер болып табылады:
1) істен шыққанға ақаулық дейінгі атқарымның төмендеуі және бағалаудың соңғы екі аралығында НТҚ-да көрсетілген істен шыққанға (ақаулық (НО₀) дейінгі атқарым көлеміне қарағанда аз мәнге жету;
2) істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымның төмендеуі және бағалаудың соңғы екі аралығында көрсетілген статистикалық жолмен анықталған істен шыққанға (ақаулық (НО₀) дейінгі атқарым көлеміне қарағанда аз мәнге жету;
3) бағаланып отырған аралықтардағы істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарымның жүйелі түрде төмендеуі.
21. Пайдалану кезеңінде тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша техникалық жай-күйді бағалау үшін ұзақтығы осы Әдістеменің 13, 18 тармақтарына сәйкес анықталған 3, 4 аралықтар таңдалады.
22. Уақыт бойынша аралықтардың орналасуы 1 суретте көрсетілген:

0__Н₂____Н_(i-3)_____Н_(i-2)____Н_(i-1)____Н_(i)(t_n)____>Н сағаттар

мұнда
t_n - техникалық жай-күйді бағалау сәтіндегі бұйымның атқарымы;
Н₂ - кепілді қызмет мерзімінің ресурсының аралығы;
Н_(i-3), Н_(i-2), Н_(i-1), Н_(i) - бағаланатын аралықтар.

1 сурет.
23. Әрбір аралықта осы Әдістеменің 19-тармағына сәйкес істен шыққанға дейінгі атқарым бағаланады.
24. Егер келесі екі шарт орындалса тоқтаусыз қызмет етуінің өлшемдер бойынша бұйымның шекті жай-күйі пайдаланудың і аралығында басталды деп есептеледі:

НО_i<НО₀ (4)
немесе

НО_i<0,5НО₀ (5)

және

Н_(i-3)>Н_(i-2)>Н_(i-1)>Н_(i) (6)

25. (6) теңсіздігі пайдаланудың кезекті 3 немесе 4 аралықтарында істен шыққанға (ақаулық) дейінгі атқарым жүйелі түрде төмендеуін сипаттайды. Бұл бұйымның шекті жай-күйінің басталуы туралы қабылданған шешімнің дұрыстығын көтереді.
26. (6) теңсіздіктің орындалуына немесе орындалмауынан тәуелсіз екі кезекті аралықтардағы (4) немесе (5) теңсіздіктердің орындалуы тоқтаусыз қызмет етуінің бойынша бұйымның шекті жай-күйінің басталуының басқа шарты болып табылады, яғни:

НО_(i)<НО₀ және НО_(i-1)<НО₀ (7)

немесе

НО_(i)<0,5НО₀ және НО_(i-1)<0,5НО₀ (8)

4-параграф. Бұйымның құраушы бөліктері бойынша істен шығуларды (ақауларды) бөлу

27. Тексеріліп отырған пайдалану кезеңінде істен шығу ақаулық саны бұйымның әрбір құрамдас бөлігі бойынша анықталады.
28. Бұйымның құрамдас бөліктері олардың функционалдық мақсатына байланысты анықталады: антенналық құрылғылар, таратқыш құрылғылар, қабылдағыш құрылғылар, бақылау құрылғылары және бұйымның формуляры бойынша блоктар деңгейіндегі т.б.
29. Бұйымның құраушы бөліктерінің тоқтаусыз қызмет етуінің көрсеткіштерін бағалау (3) формула бойынша жүргізіледі.
30. Бұйымның және оның құрамдас бөліктерінің тоқтаусыздығын талдау негізінде ауыстырылуы қажет құрылғылар анықталады.

4-тарау. Бұйымдарды есептен шығарудың экономикалық негіздемесі.

1-параграф. Орташа және күрделі жөндеулер жүргізудің экономикалық орындылығын анықтау

31. Жөндеу жүргізудің экономикалық орындылығы бұйымды пайдаланудың жалпы кезеңіндегі орташа жылдық шығындары жөндеу жүргізілгеннен кейін өспеуі тиіс өлшемдер бойынша анықталады.
32. Егер бұйымды пайдаланудың жалпы кезеңіндегі орташа жылдық шығындар С_(к+1) өссе, яғни төмендегі шарт орындалса, жөндеу жүргізу экономикалық орынсыз:

С(_к+1) > С_к (9)

33. (9) шарт орындалған кезде С_к шамасы бұйымды пайдаланудың жалпы кезеңіндегі орташа жылдық шығындардың минимумын анықтайды.
34. Жөндеу жүргізудің экономикалық орындылығын анықтау үшін келесі деректер болуы қажет:
1) Бұйымның теңгерімдік құны:

С_б = С₁ + С₂ (10)

мұнда
С₁ — бұйымның бастапқы бағасы;
С₂ — бұйымды алғаш пайдалануға беру кезіндегі құрылыс-монтаж, іске қосу-баптау және шығындар, көлік және басқа да шығыстар.
2) Күрделі жөндеу жүргізу сәтіне бұйымның ресурсы (қызмет ету мерзімі) Тр_к:

 (11)
мұнда
tр_і - (і-1) және i жөндеулер арасындағы бұйымның ресурсы (қызмет ету мерзімі).
3) і жөндеуін жүргізуге жиынтық шығындар:
 (12)
мұнда
С_ji - i жөндеуді орындау кезіндегі j шығындарының құны;
n - i жөндеу кезіндегі шығындар баптарының саны.
j шығындарына:
- жөндеу құны;
- көлік шығыстары;
- АМБ-ны толықтыру құны;
- іске қосу-баптау жұмыстарының (демонтаж, бабына келтіру, монтаж, аралап ұшу) құны және басқа шығын түрлері кіреді.
С_і шығындар шамасы бұйымды бұрын өткізген жөндеулер тәжірибесінен немесе балама радиотехникалық жабдықты жөндеу тәжірибесінен жөндеудің талап етілетін көлеміне (түріне) тәуелді анықталады.
4) К жөндеуді жүргізгеннен кейін бұйымның ресурсы:

 (13)

К және (К+1) жөндеулері арасындағы ресурс мына формула бойынша анықталады:

tp_(k+1)=tp_k* (14)

мұнда
tp_k - (К-1) және К жөндеулері арасындағы бұйымның ресурсы;
 - жөндеу аралық ресурстардың (қызмет ету мерзімінің) қысқару коэффициенті.
Есептеу үшін коэффициент шамасын мынадай шекте таңдау ұсынылады:

 (15)
5) К жөндеуін жүргізгеннен өткізгеннен кейін С_(k+1) орташа жылдық пайдалану құны (К+1) жөндеуінен кейінгі ресурстың соңына анықталады:
 (16)
мұнда
k = 0,1,2,3...:
Сб - бұйымның бастапқы теңгерімдік құны;
Ср_і - жөндеу құны;
Тр_(k+1) - К жөндеуін жүргізгеннен кейін бұйымның ресурсы (қызмет ету мерзімі).

2-параграф. Ағымдағы жөндеулерді ғана отжүргізу кезінде бұйымдарды пайдалануды жалғастырудың немесе есептен шығарудың экономикалық орындылығын анықтау

35. Орташа және күрделі жөндеулер жүргізілмейтін бұйымдарды пайдалануды жалғастырудың немесе есептен шығарудың экономикалық орындылығын анықтау нақты пайдалану шығындарын жыл сайын есепке алу кезінде мүмкін болады.
36. Бұйымның С жыл сайынғы пайдалану шығындары мына формула бойынша анықталады:

 (17)

мұнда
і - шығындары анықталатын пайдалану жылы;
j - шығыстар бабының нөмірі;
С_б - бұйымның бастапқы теңгерімдік құны;
С_ij - j шығыстар бабы бойынша і пайдалану жылындағы жылдық шығындар;
n - бұйымды пайдалануға шығыстар баптарының саны.
37. Осы бұйымды пайдалануға шығыстар баптарына мыналар жатады:
1) егер техникалық персонал бірнеше бұйымдарға қызмет көрсетсе, осы бұйымға қызмет көрсетудің нақты еңбекті қажетсінуіне пропорционалды ескерілетін техникалық персоналдың жалақысы (есептеулермен);
2) шығыс материалдарының құны;
3) қосалқы бөлшектердің құны;
4) осы бұйымның жұмысына электр энергиясының құны;
5) бұйымды ұшу кезінде тексерудің құны;
6) осы бұйымға арналған жалпы мақсаттағы бақылау-өлшеу аспаптарын тексеру және жөндеу құны;
7) үстеме шығыстар (іссапарлар).
38. Егер і пайдалану жылында:

С_k>С_(k-1) (18)

болса, пайдалануды жалғастыру экономикалық орынсыз емес.
39. (18) шарты орындалған кезде С(_к-1) бұйымды пайдаланудың ең төмен орташа жылдық құнын анықтайды.

5-тарау. Бұйымның техникалық жай-күйі бойынша қорытындылар

40. Егер:
1) бұйымның тактикалық және техникалық сипаттамалары бұйымның нормативтік техникалық құжаттамасында белгіленген талаптарға сәйкес келсе;
2) істен шықпау бойынша шекті жай-күйі басталмаса;
3) орташа немесе күрделі жөндеу талап етілмесе ресурсты (қызмет ету мерзімін) ұзарту мүмкін болады.
41. Егер бұйымның жеке параметрлері мен тактикалық сипаттамалары талаптарға сәйкес келмесе, онда актіде осы сәйкессіздіктерді жою бойынша қажетті іс-шаралар көрсетіледі және ресурсты (қызмет мерзімін) арттыру жөніндегі шешім актіде көрсетілген іс-шаралар орындалғаннан кейін қабылданады.
42. Ресурс (қызмет мерзімі) арттырылатын шаманы комиссия осы Әдістеменің 45-54-тармақтарына сәйкес анықтайды.
43. Бұйымдарды орташа немесе күрделі жөндеу ол техникалық негізделген және экономикалық орынды болса жүргізіледі.
44. Шекті жай-күйі басталған кезде бұйым есептен шығаруға жатады.

6-тарау. Қызмет ету мерзімін ұзартудың рұқсатты уақыт аралығын есептеу әдістемесі

45. Қызмет ету мерзімін ұзартудың жол берілетін уақыт аралығын есептеу үшін мынадай деректер пайдаланылады:
n = 6 — бақылау жылдарының саны;
— бақылау кезеңіндегі барлық ақаулықтар сомасы;
- бақылау кезеңіндегі барлық атқарымдар сомасы;
- нақты жылындағы ақаулықтар санының атқарымдар шамасына көбейтінділер сомасы;

m_х - бақылау кезеңіндегі бір жылғы ақаулықтар санының орташа мәні;
Т_k - есептеуден бастап бағалау сәтіне (белгіленген қызмет ету мерзімінің аяқталуына) дейінгі уақыт;
k - пайдалану қорының коэффициенті (k=0,8);
Х_анық - анықтаушы параметр (егер т_х < 5, онда Х_анық = 10; егер т_х < 10, онда Х_анық = 20; егер т_х < 15, онда Х_анық = 30).
46. Анықтаушы параметр ретінде пайдалану процесіндегі жабдықтың ақаулықтар саны алынады.
47. Есептеуді жүргізу үшін бастапқы деректер істен шығу және зақымданудың жинақтауыш картасынан алынады.
48. Бастапқы деректер бойынша регрессия сызықтарын құру үшін а₀, а₁ коэффициенттері анықталады:

а₀ = (В₁В₄-В₃В₂)/В₅ (19)
а₁ = (nВ₃-В₂В₁)/В₅ (20)

49. Жылына шекті ақаулықтар саны мына формула бойынша сағаттармен шартты белгіленеді:

Xшек.рұқ. = jm_x, j = 1, 2, 3, 4 (21)

50. Жылына шекті жол берілетін ақаулықтар санына жету уақыты мына формула бойынша сағаттармен анықталады:
 (22)
51. Жылына ақаулықтар санының таңдалған шекті мәндері кезінде құрал атқарымының жол берілетін уақыт аралығының шамасы анықталады:

 (23)
52. Бақылау кезеңіндегі құралдың жылына орташа атқарымы есептеледі:
 (24)
53. Регрессия сызығын құру үшін қызмет ету мерзімін ұзарту аралығы жылдармен анықталады:
 (25)
54. (21) және (25) формулалары бойынша бұйымды пайдаланудың уақыт кесіндісінде (регрессия сызығында) график салынады. Осы графиктің көмегімен анықтаушы параметрдің белгіленген мәніне (ақаулықтардың жылына жол берілетін санына) қарай қызмет ету мерзімін ұзартудың жол берілетін аралығы жылдармен анықталады.

Бұйымның істен шықпау бойынша шекті жай-күйін анықтау алгоритмі

Қызмет ету мерзімін ұзартудың жол берілетін уақыт аралығын есептеу мысалы

Қызмет ету мерзімін ұзартудың жол берілетін уақыт аралығын есептеуді қондыру жүйесінің глиссадалық радиомаягы (ГРМ) үшін жүргіземіз. Пайдалануға беру жылы 1993 жыл, белгіленген қызмет ету мерзімі 10 жыл.
Анықтаушы параметр ретінде ГРМ аппаратурасының пайдалану процесіндегі ақаулықтар санын қабылдаймыз. Бақылау кезеңін 6 жылға тең деп таңдаймыз.
1-кестеге 1998 жылдан бастап 2003 жыл аралығындары ГРМ істен шығулары мен зақымдану жинақтауыш картасынан алынған атқарым уақыты және параметр ақаулықтар саны жөніндегі бастапқы деректерді жылдар бойынша енгіземіз.
1-кесте

Жыл	Пайдалану басталғаннан бергі атқарым (сағ.)	Бір жылдағы атқарым (сағ.)	tі бақылау басталғаннан бергі атқарым (сағ.)	хі ақаулар саны
1998	70360	-	0	0
1999	77360	7000	7000	3
2000	84321	6961	13961	4
2001	91631	7310	21271	16
2002	94491	2860	24131	3
2003	96871	2380	26511	6

Бастапқы деректер бойынша және формулалар бойынша мыналарды анықтаймыз:
1) бақылау жылдарының саны
n = 6;
2) бақылау кезеңіндегі барлық ақаулықтар сомасы

3) бақылау кезеңіндегі барлық атқарымдар сомасы

4) ақаулықтар санының нақты і жылдағы атқарым шамасына көбейтінділерінің сомасы

5) атқарымдар квадраттарының сомасы

6) коэффициент

7) бақылау кезеңіндегі жылына ақаулықтар санының орташа мәні

8) өйткені m_х < 10, то Х_анық = 20;
9) есептеу басынан бағалау сәтіне дейінгі атқарым уақыты (жылдық атқарымдар сомасы)

Т_к = 26511;

10) пайдалану қорының коэффиценті (k = 0,8 деп қабылдаймыз);
11) Жылына ақаулықтардың шекті жол берілетін саны шартты түрде

12) регрессия сызығын құру үшін а₀, а₁ коэффициенттері
а₀ = (В₁В₄ - В₃В₂)/В₅ = 0,970266259,
а₁ = (nВ₃ - В₂В₁)/В₅ = 0,00028187;
13) анықтаушы параметрдің шекті жол берілетін мәніне жету уақыты сағатпен





14) жылына ақаулықтар санының таңдалған шекті мәндері кезінде құрал атқарымының жол берілетін уақыт аралығының шамасы

15) бақылау кезеңіндегі құралдың жылына орташа атқарымы

16) регрессия сызығын құру үшін нүктелер

17) График (регрессия сызығы) салынады және оның көмегімен, анықтаушы параметрдің белгіленген мәніне (ақаулықтардың жылына рұқсатты санына) тәуелді қызмет мерзімін ұзартудың рұқсатты аралығы жылдармен анықталады

Ендеше, Х_анық ескере отырып, қызмет ету мерзімі 2011 жылға дейін, яғни 7,5 жылға ұзартылуы мүмкін.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
19-қосымша

Хабарламалардың санаты мен кезектілік тәртібі:

1) авариялық шақырулар, апат туралы хабарлар
2) жедел хабарламалар
3) ұшу қауіпсіздігіне қатысты хабарламалар
4) метеорологиялық хабарламалар
5) ұшу тұрақтылығына қатысты хабарламалар

НОТАМ хабарламасы 2) - 5) тармақшаларда аталған кез келген санатқа жатуы мүмкін. Санат әуе кемесі үшін НОТАМ хабарламасының мазмұны мен маңыздылығымен белгіленеді.

Азаматтық авиацияда
ұшуды және авиациялық
радиобайланысты радиотехникалық
қамтамасыз ету қағидасына
20-қосымша

Байланыс сапасының сипаттамасы

Тілдесу сапасын бағалау	Байланыс сапасының сипаттамасы
1.	Байланыс мәтінінің толықтай анық еместігі (байланыстың үзілуі)
2.	Беріліп жатқан сөзді қатты зейінмен, қайта сұраумен және қайталаумен түсіну.
3.	Беріліп жатқан сөзді қатты зейінмен қайта сұраусыз және қайталаусыз түсіну.
4.	Беріліп жатқан сөзді қиындықсыз түсіну.
5.	Беріліп жатқан сөзді қиналмай тусіну.

Автоматты түрде құжаттауды
(жазуды), ӘҚҚ сөз сөйлеу байланыс
арналарының қадағалау жабдықтарының
ақпараттарын пайдалану мен
сақтауды ұйымдастыру және
олардың мәліметтерін тарату
жөніндегі нұсқаулыққа
қосымша

Ақпаратты ауыстырғыш тасымалдағыштарды есепке алу журналы

____________________________________
(азаматтық авиация ұйымының атауы)

_____ж. «___»______басталды
_____ж. «___»______аяқталды

Жазу құрылғысының нөмірі	тасымалдағыштың нөмірі	Жазу күні мен уақыты		Күні, уақыты, лауазымды және тұлғаның қолы
		басталуы	аяқталуы	өшіруді тоқтата тұру туралы нұсқау берушінің	тыңдауға арналған тасымалдағышты алушының	тасымалдағышты өшіруге нұсқау берушінің