Об утверждении Правил выдачи, обращения, аннулирования и погашения хлопковых расписок

Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 декабря 2011 года № 1602. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 декабря 2015 года № 1108

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 29.12.2015 № 1108 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра сельского хозяйства РК от 02.07.2015 г. № 4-5/605.

В соответствии с подпунктом 4) статьи 6 Закона Республики Казахстан от 21 июля 2007 года "О развитии хлопковой отрасли" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила выдачи, обращения, аннулирования и погашения хлопковых расписок.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К.Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 26 декабря 2011 года № 1602

Правила
выдачи, обращения, аннулирования и погашения хлопковых расписок

1. Общие положения

1. Настоящие Правила выдачи, обращения, аннулирования и погашения хлопковых расписок (далее – Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 21 июля 2007 года "О развитии хлопковой отрасли" и определяет порядок выдачи, обращения, аннулирования и погашения хлопковых расписок.
2. Основные понятия, используемые в настоящих Правилах:
1) индоссамент – передаточная надпись, удостоверяющая передачу прав по хлопковой расписке или ее свидетельствам другому лицу;
2) индоссант – лицо, передающее права по хлопковой расписке или ее свидетельствам;
3) индоссат – лицо, принимающее права по хлопковой расписке или ее свидетельствам;
4) залоговое свидетельство – часть хлопковой расписки, удостоверяющая право ее держателя требовать исполнения обязательств, обеспеченных залогом;
5) складское свидетельство – часть хлопковой расписки, удостоверяющая право ее держателя распоряжаться хлопком;
6) реестр хлопковых расписок – документ учета хлопковых расписок;
7) аккредитив на предъявителя – документарный аккредитив, который не может быть изменен или аннулирован без согласия держателя залогового свидетельства, при открытии которого держатель складского свидетельства представляет в распоряжение уполномоченного банка, открывшего аккредитив, деньги в сумме требований, указанных в залоговом свидетельстве, на срок до предъявления залогового свидетельства для погашения с условием использования этих денег для выплат по аккредитиву на предъявителя.
3. Хлопковая расписка состоит из двух частей – складского свидетельства и залогового свидетельства, которые при необходимости могут быть отделены одно от другого. Хлопковая расписка и каждая из ее частей являются ордерными неэмиссионными ценными бумагами.

2. Порядок выдачи хлопковой расписки

4. Хлопковая расписка выдается на каждую партию однородного по качеству хлопка. Количество выдаваемых хлопковых расписок на весь объем сданного хлопка определяется владельцем хлопка по его заявке.
Хлопкоперерабатывающая организация выдает хлопковую расписку после формирования партии хлопка в срок не позднее трех календарных дней с момента подачи заявки.
Хлопковые расписки выдаются владельцу хлопка с регистрацией и под его роспись в реестре хлопковых расписок, который ведется хлопкоперерабатывающей организацией в хронологическом порядке, по форме согласно приложению к настоящим Правилам.
Новые хлопковые расписки выдаются по требованию держателей хлопковых расписок в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в случаях:
1) отсутствия на хлопковой расписке свободного места для совершения индоссамента;
2) физического износа хлопковой расписки;
3) обмена хлопковой расписки;
4) утраты хлопковой расписки.

3. Порядок обращения хлопковой расписки

5. Передача прав по хлопковой расписке и ее частям осуществляется путем совершения на них передаточных надписей – индоссамента. При этом индоссантом указываются и заверяются сведения о передаче прав по хлопковой расписке и ее частям, а индоссатом – сведения о принятии прав по хлопковой расписке и ее частям.
6. Передача прав по неразделенной хлопковой расписке осуществляется путем совершения индоссамента только на складском свидетельстве.
7. Передача прав по складскому свидетельству осуществляется путем совершения лицами, передающими и принимающими права по складскому свидетельству, последовательных индоссаментов на оборотной стороне складского свидетельства.
При совершении индоссамента на оборотной стороне складского свидетельства в специально предусмотренных местах указываются:
1) в левой части лицом, передающим требование по складскому свидетельству (индоссантом):
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссанта;
место нахождения (место жительства физического лица) индоссанта;
индивидуальный идентификационный номер индоссанта;
дата совершения индоссамента;
номер и дата выдачи документа, удостоверяющего личность физического лица;
2) в правой части лицом, принимающим требование по складскому свидетельству (индоссатом):
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссата;
место нахождения (место жительства физического лица) индоссата;
индивидуальный идентификационный номер индоссата;
дата совершения индоссамента;
номер и дата выдачи документа, удостоверяющего личность физического лица.
Совершение индоссамента удостоверяется подписями индоссанта и индоссата соответственно.
Индоссат в течение десяти календарных дней с момента совершения индоссамента уведомляет хлопкоперерабатывающую организацию о принятии прав по хлопковой расписке.
8. Залог сданного хлопкоперерабатывающей организацией хлопка может осуществляться путем совершения на залоговом свидетельстве индоссамента либо залога хлопковой расписки с заключением договора залога хлопковой расписки.
При залоге хлопка путем совершения индоссамента на залоговом свидетельстве данное залоговое свидетельство отделяется от складского свидетельства.
9. При отделении залогового свидетельства от складского:
1) на складском свидетельстве в правом нижнем углу в специально предусмотренном месте лицом, принимающим требования по залоговому свидетельству, делается отметка, содержащая следующую информацию:
существо, размер обязательства, обеспеченного залогом, ставку вознаграждения по нему, срок исполнения обязательства;
дату отделения залогового свидетельства;
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссата и его место нахождения (место жительства физического лица);
Указанные сведения удостоверяют обязательства держателя складского свидетельства перед держателем залогового свидетельства хлопковой расписки.
2) на залоговом свидетельстве в правом нижнем углу в специально предусмотренном месте лицом, передающим требования по залоговому свидетельству, делается отметка, содержащая следующую информацию:
существо, размер обязательства, обеспеченного залогом, ставку вознаграждения по нему, срок исполнения обязательства;
дату отделения залогового свидетельства;
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссанта и его место нахождения (место жительства физического лица).
Указанные сведения удостоверяют право держателя залогового свидетельства требовать исполнения обязательств держателем складского свидетельства.
Совершение указанных отметок на складском и залоговом свидетельствах удостоверяется подписями индоссата и индоссанта соответственно.
Любые сделки со складским и залоговым свидетельствами в установленном законодательством порядке в последующем будут недействительны, если при отделении залогового свидетельства на складском и/или залоговом свидетельствах не были указаны сведения об обязательствах, обеспеченных залогом хлопка, и не совершены соответствующие отметки.
10. При отделении залогового свидетельства от складского свидетельства лица, передающие и принимающие требования по залоговому свидетельству, совершают индоссамент на оборотной стороне залогового свидетельства. При совершении индоссамента на залоговом свидетельстве стороны указывают в специально предусмотренных местах:
1) лицо, передающее требование по залоговому свидетельству:
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссанта;
место нахождения (место жительства физического лица) индоссанта;
индивидуальный идентификационный номер индоссанта;
дату совершения индоссамента;
номер и дату выдачи документа, удостоверяющего личность физического лица;
2) лицо, принимающее требование по залоговому свидетельству:
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссата;
место нахождения (место жительства физического лица) индоссата;
индивидуальный идентификационный номер индоссата;
дату совершения индоссамента;
номер и дату выдачи документа, удостоверяющего личность физического лица.
Совершение индоссамента удостоверяется подписями индоссанта и индоссата соответственно.
11. Отделенное залоговое свидетельство передается индоссату, который становится держателем залогового свидетельства.
12. При уступке залогодержателем своих прав по залоговому свидетельству в соответствии со статьей 325 Гражданского кодекса Республики Казахстан лица, передающие и принимающие требования по залоговому свидетельству, совершают индоссамент на оборотной стороне залогового свидетельства, указывая в специально предусмотренных местах:
1) в левой части лицо, передающее требование по залоговому свидетельству (индоссант):
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссанта;
место нахождения (место жительства физического лица) индоссанта;
индивидуальный идентификационный номер индоссанта;
дату совершения индоссамента;
номер и дату выдачи документа, удостоверяющего личность физического лица;
2) в правой части лицо, принимающее требование по залоговому свидетельству (индоссат):
наименование (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) индоссата;
место нахождения (место жительства физического лица) индоссата;
индивидуальный идентификационный номер индоссата;
дату совершения индоссамента;
номер и дату выдачи документа, удостоверяющего личность физического лица.
Совершение индоссамента удостоверяется подписями индоссанта и индоссата соответственно.
13. Непрерывный ряд совершенных в установленном порядке индоссаментов на оборотных сторонах складского и залогового свидетельств является подтверждением перехода прав по хлопковой расписке и ее свидетельствам к лицам, указанным в последней передаточной записи.
При несоблюдении непрерывного ряда передаточных надписей право держателя хлопковой расписки на выдачу ему хлопка определяется в судебном порядке.
14. Передача прав по складскому свидетельству, содержащему сведения о залоге, осуществляется без согласия держателя залогового свидетельства в соответствии с настоящими Правилами.
15. Выдача хлопка хлопкоперерабатывающей организацией по складскому свидетельству, содержащему сведения о залоге, осуществляется при условии открытия безотзывного аккредитива на предъявителя в соответствии с пунктом 16 настоящих Правил.
16. В подтверждение открытия безотзывного аккредитива держатель складского свидетельства передает хлопкоперерабатывающей организации соответствующий документ банка второго уровня (далее – уполномоченный банк), подтверждающий открытие им безотзывного аккредитива на предъявителя (далее – аккредитив на предъявителя), отвечающий требованиям, установленным настоящими Правилами.
О факте открытия аккредитива на предъявителя хлопкоперерабатывающая организация в течение трех календарных дней письменно уведомляет известного хлопкоперерабатывающей организации последнего держателя соответствующего залогового свидетельства, сообщив при этом реквизиты уполномоченного банка, открывшего аккредитив на предъявителя.
Платеж по аккредитиву на предъявителя производится предъявителю – держателю залогового свидетельства при соблюдении условий исполнения такого аккредитива, а также соответствия реквизитов залогового свидетельства (серия и номер бланка хлопковой расписки, текущий номер хлопковой расписки по реестру хлопкоперерабатывающей организации, дата выдачи хлопковой расписки, физический вес хлопка, указанный в хлопковой расписке, а также наименование и бизнес-идентификационный номер хлопкоперерабатывающей организации, сведения о требовании, обеспеченном залогом хлопка) условиям аккредитива.
Операции с аккредитивом на предъявителя осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
17. В случае, если обеспеченное залогом обязательство исполнено надлежащим образом, держатель залогового свидетельства совершает индоссамент на залоговом свидетельстве и возвращает залоговое свидетельство держателю складского свидетельства.
18. В случае ненадлежащего исполнения обеспеченного залогом обязательства и выдачи хлопка в соответствии с пунктом 15 настоящих Правил, держатель залогового свидетельства после осуществления платежа по аккредитиву возвращает залоговое свидетельство для погашения хлопкоперерабатывающей организации.
19. При отсутствии аккредитива на предъявителя по данному залоговому свидетельству и при неисполнении (ненадлежащем исполнении) должником обязательств, обеспеченных залогом хлопка, держатель залогового свидетельства может обратиться к доверенному лицу с поручением организовать реализацию заложенного хлопка в соответствии с законодательством.
Владелец хлопка, который приобрел это право на торгах по реализации хлопка по залоговому свидетельству, получает взамен залогового свидетельства хлопок с хлопкоперерабатывающей организации либо новую хлопковую расписку.
Не допускается обращение держателем залогового свидетельства взыскания на заложенный хлопок в случае надлежащего исполнения обязательства, удостоверенного залоговым свидетельством.

4. Порядок аннулирования и погашения хлопковой расписки

20. Хлопковая расписка погашается при выдаче хлопка (полной или частичной), а также в случае реализации заложенного хлопка.
21. Погашение хлопковой расписки осуществляется хлопкоперерабатывающей организацией в течение трех дней с момента выдачи хлопка путем проставления штампа с надписью "Погашено" и записи даты погашения.
Хлопковая расписка аннулируется хлопкоперерабатывающей организацией по требованию держателя хлопковой расписки в случаях указанных в пункте 4 настоящих Правил.
22. Новая хлопковая расписка выдается при условии предоставления обеих частей заменяемой хлопковой расписки и оформляется путем внесения сведений, которые были ранее указаны в заменяемой хлопковой расписке.
В случае наличия на заменяемой хлопковой расписке индоссамента (индоссаментов), в качестве лица, которому выдается новая хлопковая расписка, указывается последний индоссат.
23. В случае утраты хлопковой расписки лицо, утратившее хлопковую расписку, незамедлительно письменно уведомляет хлопкоперерабатывающую организацию об утрате. В этом случае новая хлопковая расписка выдается хлопкоперерабатывающей организацией на основании решения суда о восстановлении прав по утраченной хлопковой расписке.
24. Обмен хлопковой расписки на несколько хлопковых расписок осуществляется в соответствии с пунктом 22 настоящих Правил.
25. После прекращения залога в связи с надлежащим исполнением обязательства, обеспеченного залогом хлопка, по заявлению держателя складского свидетельства, содержащего сведения о залоге, ему выдается новая хлопковая расписка.
26. В случае частичной выдачи хлопка по хлопковой расписке хлопкоперерабатывающая организация выдает новую хлопковую расписку на оставшийся объем хлопка. Хлопковая расписка, в обмен на которую выдан хлопок, погашается в связи с выдачей хлопка по частям.
27. В целях учета хлопковых расписок в реестре хлопковых расписок предусматриваются следующие формулировки видов погашения хлопковых расписок:
1) "выдача" – погашение хлопковой расписки в связи с выдачей хлопка;
2) "выдача и замена" – погашение хлопковой расписки в связи с выдачей хлопка по частям;
3) "обмен" – аннулирование хлопковой расписки с целью ее обмена на несколько хлопковых расписок либо объединения хлопковых расписок на меньшее количество по требованию владельца;
4) "замена" – аннулирование хлопковой расписки в связи с отсутствием на ней свободного места для совершения индоссамента либо ее физическим износом;
5) "реализация" – погашение хлопковой расписки в связи с реализацией заложенного хлопка;
6) "утрата" – аннулирование хлопковой расписки в связи с ее утратой;
7) "прекращение залога" – аннулирование хлопковой расписки в связи с исполнением обеспеченного залогом хлопка обязательства.
28. Погашенные и аннулированные хлопковые расписки изымаются из обращения и хранятся хлопкоперерабатывающей организацией в течение пяти лет.

Приложение
к Правилам выдачи, обращения,
аннулирования и погашения
хлопковых расписок

Реестр хлопковых расписок_____________________________________________
наименование хлопкоперерабатывающей организации

№ п/п	Серия и номер бланка хлопковой расписки	Дата выдачи хлопковой расписки	Наименование владельца хлопка (фамилия, имя, отчество (при его наличии)) физического лица)	№ и дата публичного договора хранения хлопка-cырца и/или переработки хлопка-сырца в хлопок-волокно	Сортовые и посевные качества семян хлопчатника
1	2	3	4	5	6

продолжение таблицы

Вид продукции	Селек- ционный сорт хлопчатника	Промышленный сорт	Тип	Класс	Физичес- кий вес	Засорен- ность	Влажность
7	8	9	10	11	12	13	14

продолжение таблицы

Штапельная длина	Показатель микронейр	Кондиционная масса	Пораженность бактериально- грибковыми заболеваниями	Подпись ответственного работника хлопкоперера- батывающей организации о выдаче хлопковой расписки
15	16	17	18	19

продолжение таблицы

Подпись владельца хлопка в получении хлопковой расписки	Вид погашения хлопковой расписки	Дата погашения хлопковой расписки	Сведения об условиях залога (сумма требования и сроки установления залогового права на хлопок)
20	21	22	23

Мақта қолхаттарын беру, олардың айналысы, оларды жою және өтеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 26 желтоқсандағы № 1602 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 29 желтоқсандағы № 1108 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 29.12.2015 № 1108 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

РҚАО-ның ескертпесі.

ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 2 шілдедегі № 4-5/605 бұйрығын қараңыз.

«Мақта саласын дамыту туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 шілдедегі Заңының 6-бабының 4) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Мақта қолхаттарын беру, олардың айналысы, оларды жою және өтеу қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 26 желтоқсандағы
№ 1602 қаулысымен
бекітілген

Мақта қолхаттарын беру, олардың айналысы, оларды жою
және өтеу қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Мақта қолхаттарын беру, олардың айналысы, оларды жою және өтеу қағидалар (бұдан әрі - Қағидалар) «Мақта саласын дамыту туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 21 шілдедегі Заңына сәйкес әзірленді және мақта қолхаттарын беру, олардың айналысы, оларды жою және өтеу тәртібін анықтайды.
2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі ұғымдар:
1) индоссамент - мақта қолхаты немесе оның куәліктері бойынша құқықтарды басқа тұлғаға беруді куәландыратын беру жазбасы;
2) индоссант - мақта қолхаты немесе оның куәліктері бойынша құқықтарды беретін тұлға;
3) индоссат - мақта қолхаты немесе оның куәліктері бойынша құқықтарды қабылдайтын тұлға;
4) кепіл куәлігі - мақта қолхатының оның ұстаушының кепілмен қамтамасыз етілген міндеттемелерді орындауды талап ету құқығын куәландыратын бір бөлігі;
5) қойма куәлігі - мақта қолхатының оны ұстаушының мақтаға иелік ету құқығын куәландыратын бір бөлігі;
6) мақта қолхаттарының тізілімі - мақта қолхаттарын есепке алу құжаты;
7) ұсынушыға арналған аккредитив - кепіл куәлігін ұстаушының келісімінсіз өзгертуге немесе жоюға болмайтын құжаттамалық аккредитив, оны ашу кезінде қойма куәлігін ұстаушы кепіл куәлігінде көрсетілген талаптардың сомасындағы ақшаны кепіл куәлігін өтеу үшін ұсынуға дейінгі мерзімге осы ақшаны ұсынушыға арналған аккредитив бойынша төлемдер үшін қолдану шартымен аккредитивті ашқан уәкілетті банктің иелігіне береді.
3. Мақта қолхаты екі бөліктен тұрады - қажет болған жағдайда бір-бірінен бөлуге мүмкін болатын қойма куәлігі мен кепіл куәлігі. Мақта қолхаты және оның әр бөлігі ордерлік эмиссиялық емес бағалы қағаздар болып табылады.

2. Мақта қолхатын беру тәртібі

4. Мақта қолхаты сапасы бойынша біртекті әрбір мақта партиясына беріледі. Тапсырылған мақтаның барлық көлеміне берілетін мақта қолхаттарының санын мақтаның иесі өзінің өтініші бойынша айқындайды.
Мақта өңдеу ұйымы мақта қолхатын мақта партиясы қалыптасқан соң өтініш берген сәтінен бастап күнтізбелік үш күнінен кешіктірмей береді.
Мақта қолхаттары мақта иесіне мақта қолхаттарының тізіліміне тіркеліп және оның қолы қойылып осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша беріледі, оны мақта өңдеу ұйымы хронологиялық тәртіппен жүргізеді.
Жаңа мақта қолхаттары мақта қолхаттарын ұстаушылардың талабы бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:
1) мақта қолхатында индоссамент жасау үшін бос орын болмаған;
2) мақта қолхаты табиғи тозған;
3) мақта қолхаты айырбасталған;
4) мақта қолхаты жоғалған жағдайларда беріледі.

3. Мақта қолхатының айналысы тәртібі

5. Мақта қолхаты және оның бөліктері бойынша құқықтарды беру оларға беру жазбаларын - индоссаментті жасау жолымен жүзеге асырылады. Бұл ретте бірге индоссант мақта қолхаты және оның бөліктері бойынша құқық беру туралы мәліметтерді, ал индоссат мақта қолхаты және оның бөліктері бойынша құқық қабылдау туралы мәліметтерді көрсетеді және растайды.
6. Бөлінбеген мақта қолхаты бойынша құқықтарды беру индоссаментті жасау жолымен тек қойма куәлігінде жүзеге асырылады.
7. Қойма куәлігі бойынша құқықтарды беру қойма куәлігі бойынша құқық беруші және қабылдаушы тұлғалардың қойма куәлігінің қайырма бетінде дәйекті индоссаменттерді жасау жолымен жүзеге асырылады.
Индоссаментті жасаған кезде қойма куәлігінің қайырма бетінде арнайы көзделген жерлерде мыналар көрсетіледі:
1) сол жағында қойма куәлігі бойынша талапты беруші тұлға (индоссант):
индоссанттың атауы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда);
индоссанттың тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері);
индоссанттың жеке сәйкестендіру нөмірі;
индоссамент жасалған күні;
жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен берілген күні;
2) оң жағында қойма куәлігі бойынша талапты қабылдаушы тұлға(индоссат);
индоссаттың атауы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда);
индоссаттың тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері);
индоссаттың жеке сәйкестендіру нөмірі;
индоссаменттің жасалынған күні;
жеке тұлғанының жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен берілген күні.
Индоссаментті жасау тиісінше индоссант пен индоссаттың қолымен куәландырылады.
Индоссат индоссаментті жасаған күнінен бастап күнтізбелік он күннің ішінде мақта қолхаты бойынша құқықтарды қабылдау туралы мақта өңдеу ұйымын хабардар етеді.
8. Мақта өңдеу ұйымы тапсырған мақтаның кепілі кепіл куәлігінде индоссамент жасау жолымен немесе мақта қолхаты кепілінің шартын жасау арқылы мақта қолхатының кепілімен жүзеге асырылуы мүмкін.
Кепіл куәлігінде индоссамент жасау жолымен мақтаны кепілге бергенде бұл кепіл куәлігі қойма куәлігінен бөлінеді.
9. Кепіл куәлігін қойма куәлігінен бөлу кезінде:
1) қойма куәлігінің төменгі оң жағындағы бұрышында арнайы көзделген жерде кепіл куәлігі бойынша талаптарды қабылдаушы тұлға мынадай ақпараты бар белгі жасайды:
кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеменің мәні, оның мөлшері, ол бойынша сыйақының ставкасы, міндеттеменің орындалу мерзімі;
кепіл куәлігінің бөлінген күні;
индоссаттың атауы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда) және оның тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері).
Көрсетілген мәліметтер мақта қолхатының кепіл куәлігін ұстаушының алдындағы қойма куәлігін ұстаушының міндеттемелерін куәландырады;
2) кепіл куәлігінің төменгі оң жағындағы бұрышында арнайы көзделген жерде кепіл куәлігі бойынша талаптарды беруші тұлға мынадай ақпараты бар белгі жасайды:
кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеменің мәні, оның мөлшері, ол бойынша сыйақының ставкасы, міндеттеменің орындалу мерзімі;
кепіл куәлігінің бөлінген күні;
индоссанттың атауы (тегі, аты және әкесінің аты (бар жағдайда) және оның тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері).
Көрсетілген мәліметтер кепіл куәлігін ұстаушының қойма куәлігін ұстаушыға өз міндеттемелерін орындауға талап қою құқығын куәландырады.
Қойма және кепіл куәліктерінде көрсетілген белгілерді тиісінше қою иесін индоссат пен индоссанттың қолымен куәландырылады.
Егер кепіл куәлігін бөлу кезінде қойма және/немесе кепіл куәліктерінде мақта кепілімен қамтамасыз етілген міндеттемелер туралы мәліметтер көрсетілмесе және тиісті белгілер жасалмаса, қойма және кепіл куәлігімен заңнамада белгіленген тәртіппен жасалған кез-келген мәміленің күші жоқ деп есептелінеді.
10. Кепіл куәлігін қойма куәлігінен бөлген кезде, кепіл куәлігі бойынша талаптарды беруші және қабылдаушы тұлғалар кепіл куәлігінің қайырма бетінде индоссамент жасайды. Кепіл куәлігінде индоссамент жасалған кезде, тараптар арнайы көзделген жерлерде мыналарды көрсетеді:
1) кепіл куәлігі бойынша талапты беруші тұлға:
индоссанттың атауы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда);
индоссанттың тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері);
индоссанттың жеке сәйкестендіру нөмірі;
индоссамент жасалған күн;
жеке тұлғаны куәландыратын құжаттың нөмірі мен берілген күні;
2) кепіл куәлігі бойынша талапты қабылдаушы тұлға:
индоссаттың атауы (тегі, аты және әкесінің аты бар болған жағдайда);
индоссаттың тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері);
индоссанттың жеке сәйкестендіру нөмірі;
индоссамент жасалған күні;
жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен берілген күні.
Индоссаментті жасау тиісінше индоссант пен индоссаттың қолымен куәландырылады.
11. Бөліп алынған кепіл куәлігі индоссатқа беріледі және ол осы кепіл куәлігінің иесі болып табылады.
12. Кепіл куәлігі бойынша талаптарды беруші және қабылдаушы тұлғалар Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 325-бабына сәйкес кепіл куәлігі бойынша өз құқықтарын кепіл ұстаушыларға берген кезде кепіл куәлігінің қайырма бетінде арнайы көзделген жерлерде көрсете отырып индоссамент жасайды:
1) сол жағында кепіл куәлігі бойынша талапты беруші тұлға (индоссант):
индоссанттың атауы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда);
индоссанттың тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері);
индоссанттың жеке сәйкестендіру нөмірі;
индоссамент жасалған күні;
жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен берілген күні;
2) оң жағында кепіл куәлігі бойынша талапты қабылдаушы тұлға (индоссат):
индоссаттың атауы (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда);
индоссаттың тұрған жері (жеке тұлғаның тұрғылықты жері);
индоссаттың жеке сәйкестендіру нөмірі;
индоссамент жасалған күн;
жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен берілген күні.
Индоссаментті жасау тиісінше индоссант пен индоссаттың қолымен куәландырылады.
13. Қойма және кепіл куәліктерінің қайырма беттерінде, белгіленген тәртіппен жасалған индоссаменттердің үздіксіз қатары соңғы беру жазбасында көрсетілген тұлғаларға мақта қолхаты және оның куәліктері бойынша құқықтар ауысуының дәлелі болып табылады.
Беру жазбаларының үздіксіз қатарын сақтамаған жағдайда мақта қолхатын ұстаушының оған мақта беру құқығы сот тәртібімен анықталады.
14. Кепіл туралы мәліметтері бар қойма куәлігі бойынша құқықтарды беру осы Қағидаларға сәйкес кепіл куәлігін ұстаушының келісімінсіз жүзеге асырылады.
15. Кепіл туралы мәліметтері бар қойма куәлігі бойынша мақта өңдеу ұйымының мақта беруі осы Қағидалардың 16-тармағына сәйкес ұсынушыға қайтарып алынбайтын аккредитив ашқан жағдайда жүзеге асырылады.
16. Қайтарып алынбайтын аккредитивті ашуды растау үшін қойма куәлігін ұстаушы осы Қағидаларда белгіленген талаптарға жауап беретін ұсынушының атына қайтарып алынбайтын аккредитив (бұдан әрі - ұсынушыға арналған аккредитив) ашылғанын растайтын екінші деңгейдегі банктің (бұдан әрі - уәкілетті банк) тиісті құжатын мақта өңдеу ұйымына береді.
Ұсынушыға арналған аккредитивті ашу факті туралы мақта өңдеу ұйымы үш күнтізбелік күннің ішінде ұсынушыға арналған аккредитивті ашқан уәкілетті банктің деректемелерін хабарлап, мақта өңдеу ұйымына белгілі тиісті кепіл куәлігін соңғы ұстаушыға жазбаша түрде хабардар етеді.
Ұсынушыға арналған аккредитив бойынша төлем осындай аккредитивтің орындалу шарттары сақталған кезде, сондай-ақ кепіл куәлігінің деректемелері (мақта қолхаты бланкісінің сериясы мен нөмірі, мақта өңдеу ұйымының тізілімі бойынша мақта қолхатының ағымдағы нөмірі, мақта қолхатын беру күні, мақта қолхатында көрсетілген мақтаның салмағы, сондай-ақ мақта өңдеу ұйымының атауы және бизнес-сәйкестендіру нөмірі, мақта кепілімен қамтамасыз етілген талап туралы мәліметтер) аккредитив шарттарына сәйкес келген кезде ұсынушыға - кепіл куәлігін ұстаушыға төленеді.
Ұсынушыға арналған аккредитивпен жүргізілетін операциялар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
17. Егер кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеме тиісті түрде орындалған жағдайда кепіл куәлігін ұстаушы кепіл куәлігінде индоссамент жасайды және кепіл куәлігін қойма куәлігін ұстаушыға қайтарады.
18. Кепілмен қамтамасыз етілген міндеттеме тиісті түрде орындалмаған және осы Қағидалардың 15-тармағына сәйкес мақта берілген жағдайда, кепіл куәлігін ұстаушы аккредитив бойынша төлемді жүзеге асырғаннан соң кепіл куәлігін оны өтеу үшін мақта өңдеу ұйымына қайтарады.
19. Осы кепіл куәлігі бойынша ұсынушыға арналған аккредитив жоқ болған және борышкер мақта кепілімен қамтамасыз етілген міндеттемелерді орындамаған (тиісінше орындамаған) кезде кепіл куәлігін ұстаушы заңнамаға сәйкес кепілдікке берілген мақтаның өткізілуін ұйымдастыру тапсырмасымен сенім білдірілген тұлғаға жүгіне алады.
Кепіл куәлігі бойынша мақтаны өткізу жөніндегі саудада осы құқыққа ие болған мақта иесі кепіл куәлігінің орнына мақта өңдеу ұйымынан мақта немесе жаңа мақта қолхатын алады.
Кепіл куәлігімен куәландырылған міндеттемелерді тиісті орындаған жағдайда кепіл куәлігін ұстаушының кепілге қойылған мақтаны төлетуді сұрауына жол берілмейді.

4. Мақта қолхатының күшін жою және өтеу тәртібі

20. Мақта қолхаты мақта беру кезінде (толық немесе ішінара), сондай-ақ кепілге алынған мақта сатылған жағдайда өтеледі.
21. Мақта қолхаттарын өтеуді мақтаны беру сәтінен бастап үш күн ішінде «Өтелді» деген мөртабан қою және өтеу күнін жазу арқылы мақта өңдеу ұйымы жүзеге асырады.
Мақта қолхатының күшін осы Қағидалардың 4-тармағында көрсетілген жағдайларда мақта қолхатын ұстаушының талабы бойынша мақта ұйымы жояды.
22. Жаңа мақта қолхаты ауыстырылатын мақта қолхатының екі бөлігін ұсынған жағдайда беріледі және ауыстырылатын мақта қолхатында бұрын көрсетілген мәліметтерді енгізу жолымен ресімделеді.
Ауыстырылатын мақта қолхатында индоссамент (индоссаменттер) болған жағдайда, жаңа мақта қолхаты берілетін тұлға ретінде соңғы индоссат көрсетіледі.
23. Мақта қолхатын жоғалтқан жағдайда мақта қолхатын жоғалтқан тұлға мақта өңдеу ұйымын мақта қолхатын жоғалтқаны туралы тез арада хабардар етеді. Бұл жағдайда жаңа мақта қолхаты жоғалған мақта қолхатын бойынша құқықтарды қалпына келтіру туралы сот шешімінің негізінде мақта өңдеу ұйымы береді.
24. Мақта қолхатын бірнеше мақта қолхаттарына айырбастау осы Қағидалардың 22-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.
25. Мақта кепілімен қамтамасыз етілген міндеттеменің тиісінше орындауына байланысты кепіл тоқтатылғаннан кейін қойма кепіл туралы мәліметі бар қойма куәлігін ұстаушы өтініші бойынша оған жаңа мақта қолхаты беріледі.
26. Мақта қолхаты бойынша мақтаны ішінара беру жағдайында мақта өңдеу ұйымы мақтаның қалған көлеміне жаңа мақта қолхатын береді. Мақтаға айырбастаған мақта қолхаты бөлшек бойынша мақтаның берілуіне байланысты өтеледі.
27. Мақта қолхаттарын есепке алу мақсатында мақта қолхаттары тізілімінде мақта қолхаттарын өтеу түрлерінің мынадай тұжырымдамалар көзделеді:
1) «беру» - мақта беруге байланысты мақта қолхатын өтеу;
2) «беру және ауыстыру» - мақтаны бөлшектеп беруге байланысты мақта қолхаттарын өтеу;
3) «айырбас» - мақта қолхаты иесінің талабы бойынша бірнеше мақта қолхатына айырбастау немесе мақта қолхатын олардың аз санына біріктіру мақсатыңда мақта қолхатын жою;
4) «ауыстыру» - индоссамент жасау үшін бос орынның болмауына немесе оның тозғанына байланысты мақта қолхатының күшін жою;
5) «сату» - кепілге қойылған мақтаны сатуға байланысты мақта қолхатын өтеу;
6) «жоғалту» - мақта қолхатын жоғалтуға байланысты оның күшін жою;
7) «кепілді тоқтату» - мақта кепілімен қамтамасыз етілген міндеттемелерді орындауға байланысты мақта қолхатының күшін жою.
28. Өтелген және күші жойылған мақта қолхаттары айналымнан алынып тасталады және мақта өңдеу ұйымында бес жыл ішінде сақталады.

Мақта қолхаттарын беру,
олардың айналысы, оларды жою
және өтеу қағидаларына қосымша

Мақта қолхаттарының тізілімі
_______________________________________
мақта өңдеу ұйымының атауы

Р/с №	Мақта қолхаты бланкісінің сериясы мен нөмірі	Мақта қолхатын берген күні	Мақта иесінің атауы (жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)	Шитті мақтаны сақтау және/немесе шитті мақтаны мақта талшығына өңдеу жөніндегі жария шартының нөмірі және мерзімі	Мақта тұқымының сорттық және егістік сапалары
1	2	3	4	5	6

кестенің жалғасы

Дақыл түрі	Мақта тұқымының селекциялық сорты	Өнеркәсіптік сорты	Түрі	Сынып	Физикалық салмағы	Ластануы	Ылғалдылығы
7	8	9	10	11	12	13	14

кестенің жалғасы

Штапель ұзындығы	Микронейр көрсеткіші	Кондициондық масса	Бактериялы саңырауқұлақтылық ауруларымен зақымдануы	Мақта өңдеу ұйымының жауапты қызметкерінің мақта қолхатын беру туралы қолы
15	16	17	18	19

кестенің жалғасы

Мақта қолхатын алғаны кездегі мақта иесінің қолы	Мақта қолхатын өтеу туралы	Мақта қолхатын өтеу туралы	Кепіл шарттары туралы мәліметтер (талап ету сомасы және мақтаға кепілдік құқығын белгілеу мерзімдері)
20	21	22	23