Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к организации и проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предупреждению инфекционных заболеваний (чумы, холеры)"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 января 2012 года № 32. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 8 сентября 2015 года № 754

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 08.09.2015 № 754 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

ПРЕСС-РЕЛИЗ

      Примечание РЦПИ!
      В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 25 февраля 2015 года № 131.

      В соответствии с подпунктом 2) статьи 6 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года «О здоровье народа и системе здравоохранения» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      1. Утвердить прилагаемые Санитарные правила «Санитарно-эпидемиологические требования к организации и проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предупреждению инфекционных заболеваний (чумы, холеры)».
      2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

      Премьер-Министр
      Республики Казахстан                       К. Масимов

Утверждены       
постановлением Правительства
Республики Казахстан  
от 12 января 2012 года № 32

Санитарные правила
«Санитарно-эпидемиологические требования к организации и
проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических)
мероприятий по предупреждению инфекционных заболеваний
(чумы, холеры)»

1. Общие положения

      1. Настоящие Санитарные правила «Санитарно-эпидемиологические требования к организации и проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предупреждению инфекционных заболеваний (чумы, холеры)» (далее – Санитарные правила) устанавливают требования к организации и проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по предупреждению инфекционных заболеваний (чумы, холеры), введению ограничительных мероприятий, в том числе карантина в эпидемических очагах чумы и холеры.
      2. Противочумные организации, а при их отсутствии – территориальные подразделения государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующих территориях, осуществляют консультативно-методическую помощь территориальным медицинским организациям.
      3. При проведении санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий используют средства дезинфекции (дезинфектанты, инсектициды и родентициды), разрешенные к применению в Республике Казахстан.
      4. Контроль за выполнением настоящих Санитарных правил осуществляют государственные органы в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения Республики Казахстан в пределах своей компетенции.
      5. В настоящих Санитарных правилах использованы следующие понятия:
      1) превентивные мероприятия – профилактические мероприятия;
      2) особо опасные инфекции – передающиеся от человека к человеку заболевания, быстро распространяющиеся и поражающие большие количества людей с высокой смертностью (эпидемические вспышки и эпидемии);
      3) бактериологический мониторинг – система бактериологического лабораторного наблюдения, с целью своевременного определения появления холерного вибриона среди населения и в объектах внешней среды;
      4) полевой материал – носители и переносчики возбудителей зоонозных инфекций, объекты окружающей среды, добытые для проведения их лабораторного исследования с целью обнаружения циркуляции возбудителя;
      5) дезинсекция – уничтожение насекомых и других членистоногих;
      6) дератизация – истребление грызунов;
      7) переносчики инфекции – преимущественно членистоногие, в частности кровососущие насекомые и клещи, определяющие трансмиссивный механизм передачи возбудителя чумы;
      8) носители инфекции – теплокровные животные, в первую очередь грызуны и другие мелкие млекопитающие, являющиеся в природе резервуаром возбудителя заболевания;
      9) карантин – комплекс ограничительных административных и медико-санитарных мероприятий, осуществляемых с целью предупреждения заноса, выноса и иного распространения карантинных заболеваний;
      10) карантинные заболевания – заболевания, характеризующиеся высокой степенью заразности и высокой летальностью;
      11) угрожаемая территория – территория, где имеется угроза возникновения случаев заболевания людей холерой;
      12) защитная зона – территория вокруг населенного пункта, на которой уничтожены переносчики и/или носители инфекции;
      13) чума – особо опасный природно-очаговый зооноз, поражающий человека и некоторых домашних животных, с высокой скоростью развития и тяжестью инфекционного процесса, максимальными уровнями летальности больных и эпидемическим потенциалом;
      14) природный очаг чумы – участок земной поверхности, в пределах которого осуществляется циркуляция возбудителя заболевания без заноса извне неопределенно долгое время;
      15) природная очаговость (энзоотия) чумы – спонтанное существование возбудителя чумы в природных экосистемах безотносительно к человеку;
      16) реконвалесцент – лицо, переболевшее заболеванием;
      17) холера нетоксигенная – заболевание, вызванное холерным вибрионом, не продуцирующим холероген и гемолизирующим эритроциты барана;
      18) холера – антропонозное бактериальное инфекционное заболевание с фекально-оральным механизмом передачи возбудителя, характеризующееся нарушением водно-солевого, белкового обмена, обезвоживанием организма, токсикозом и гастроэнтеритом, с высокой степенью контагиозности, вызванное холерным вибрионом, продуцирующим холероген и негемолизирующим эритроциты барана;
      19) эпидемические осложнения – распространение возбудителя среди населения, требующее проведения комплекса противоэпидемических мероприятий;
      20) эпидемический очаг – место пребывания больного (трупа) человека.

2. Санитарно-эпидемиологические требования к организации и
проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических)
мероприятий по предупреждению чумы

      6. Санитарно-эпидемиологический мониторинг в природных очагах чумы на территории Республики Казахстан осуществляется государственными органами и организациями санитарно-эпидемиологической службы в порядке, определяемом уполномоченным органом.
      7. Юридические и физические лица, осуществляющие хозяйственную деятельность на энзоотичной по чуме территории в полевых условиях информируют штатный персонал и привлеченных лиц о санитарно-эпидемиологической обстановке в природном очаге чумы, мерах индивидуальной защиты и действиях в случае подозрения на заболевание чумой, а также принимают необходимые меры для обеспечения безопасности людей при возникновении угрожающей эпидемической ситуации.
      8. Территориальные органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора совместно с организациями здравоохранения и противочумными организациями разрабатывают комплексные и оперативные планы санитарно-противоэпидемических мероприятий по санитарной охране территорий, включающих:
      1) меры по обеспечению постоянного эпидемиологического надзора за чумой с учетом степени потенциальной опасности территории;
      2) меры по обеспечению постоянной готовности и взаимодействия территориальных организаций здравоохранения, включая ведомственные, и противочумные организации на случай эпидемических осложнений по чуме;
      3) порядок материально-технического обеспечения работ, направленных на предупреждение заболеваний чумой населения, проживающего на территории природных очагов инфекции, выноса ее за пределы природных очагов, заноса из-за рубежа и эпидемического распространения на территории Республики Казахстан;
      4) комплекс санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, направленных на своевременную локализацию и ликвидацию эпидемического очага чумы, с расчетом необходимых для этого сил и средств при возникновении как единичных, так и массовых случаев заболеваний чумой;
      5) поддержание готовности медицинских организаций к развертыванию медицинских формирований для проведения санитарно-противоэпидемических мероприятий по чуме;
      6) порядок подготовки медицинского персонала специализированных формирований, развертываемых для локализации и ликвидации эпидемического очага чумы;
      7) проведение санитарно-просветительной работы, направленной на повышение знаний населения по вопросам профилактики чумы.
      9. Медицинские организации ежегодно не позднее, чем за месяц до начала эпидемического сезона, ежегодно определяемого территориальными противочумными организациями в зависимости от погодно-климатических условий года, проводят вакцинацию против чумы угрожаемых контингентов населения, согласованных с противочумными организациями. Контроль своевременности и полноты проведения вакцинации против чумы осуществляют территориальные органы санитарно-эпидемиологического надзора.
      10. Медицинские организации, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности, и лица, занимающиеся частной медицинской практикой, немедленно информируют территориальные органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора, противочумные организации о каждом выявленном случае заболевания или подозрении на заболевание чумой согласно утвержденной государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения согласно типовой схеме экстренного оповещения о подозрении или заболевании людей чумой и холерой, указанной в приложении 1 к настоящим Санитарным правилам.
      11. Лабораторные исследования полевого, клинического и патологоанатомического материала при подозрении на чуму выполняют бактериологические лаборатории противочумных организаций, имеющие разрешение Центральной режимной комиссии на работу с возбудителями I (первой) группы патогенности в соответствии с санитарными правилами в области санитарно-эпидемиологических требований к лабораториям и условиям работы в лабораториях, утверждаемых постановлением Правительства Республики Казахстан.
      12. Противочумные станции на закрепленной за ними энзоотичной по чуме территории проводят:
      1) эпизоотологическое обследование в соответствии с утвержденными уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения планами и контрольными цифрами с предоставлением его результатов по подчиненности, а также в территориальные органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора, организации здравоохранения и местной исполнительной власти;
      2) исследование материала от больных людей при подозрении на чуму;
      3) выполнение плановых санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий в соответствии с эпидемиологическими показаниями и контрольными цифрами;
      4) проведение внеплановых (экстренных) мероприятий при регистрации экстремальных ситуаций – наличие больного чумой верблюда, выявление острых и разлитых эпизоотий чумы вблизи стационарных и временных населенных пунктов, других объектов хозяйственной деятельности человека, транспортных магистралей и так далее;
      5) определение групп риска заражения людей чумой на энзоотичной территории и предоставление информации в уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия;
      6) обучающие семинары для медицинских работников на энзоотичной территории по вопросам клиники, диагностики, лечения чумы, организации и проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, вакцинации людей;
      7) семинары и инструктажи со специалистами территориальных подразделений государственного органа в области ветеринарии по вопросам профилактики чумы у верблюдов и по методике их вакцинации;
      8) санитарно-просветительную работу с населением по профилактике чумы.
      13. Объем и характер основных превентивных мероприятий, проводимых в природных очагах чумы, определяет уполномоченный орган в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения.
      14. На объектах юридических и физических лиц, находящихся на территории природных очагов чумы, обеспечивается:
      1) выполнение санитарно-эпидемиологических требований к содержанию территории населенных пунктов и организаций с целью исключения условий для проникновения и жизнедеятельности грызунов;
      2) организация и проведение дератизации и дезинсекции на территории населенного пункта или на расположенных в их пределах объектах (организациях);
      3) доступ на территорию организации и расположенные на ней объекты сотрудников противочумных организаций, осуществляющих санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия, территориальных органов государственного санитарно-эпидемиологического надзора и проведение дератизационных и дезинсекционных работ;
      4) проведение силами специалистов противочумных организаций, территориальных организаций санитарно-эпидемиологической службы и организаций, имеющих соответствующую лицензию, дератизации и дезинсекции на своей территории и в расположенных на ней объектах;
      5) обязательное выполнение указаний специалистов противочумных организаций и территориальных органов государственного санитарно-эпидемиологического надзора, направленных на предупреждение заболеваний чумой среди населения.
      15. Физическим лицам, направляющимся или находящимся на территории природного очага, при осложнении эпизоотической и эпидемической обстановки проводят вакцинацию против чумы.
      16. Сроки и контроль проведения вакцинации, а также группы населения, подлежащие вакцинации, определяют органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора по согласованию с противочумными организациями.
      17. Иммунопрофилактику осуществляют территориальные медицинские организации в установленные сроки и согласно инструкции производителя по применению противочумной вакцины.
      18. Медицинскими организациями, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности, обеспечивается:
      1) предоставление специалистам противочумных организаций медицинских документов для выявления лиц, переболевших заболеваниями, сопровождающихся высокой температурой, лимфаденитами и другими симптомами, характерными для чумы;
      2) готовность госпитальной базы (инфекционного госпиталя для больных чумой, изолятора для контактных, провизорного госпиталя) и других медицинских учреждений к проведению противоэпидемических мероприятий на случай выявления больных чумой;
      3) подготовку медицинских работников по вопросам эпидемиологии, клиники, диагностики и профилактики чумы, организации и проведения первичных противоэпидемических мероприятий при выявлении больного (подозрительного) чумой;
      4) организацию и проведение тренировочных учений (занятий) с вводом условного больного чумой;
      5) сбор сведений о численности и распределении населения на очаговой по чуме территории, особенно декретированных контингентов, имеющих высокий риск заражения чумой в природе;
      6) медицинское наблюдение за вахтовыми рабочими при их выезде к месту постоянного жительства;
      7) наличие комплектов для забора материала, защитных костюмов, средств индивидуальной профилактики персонала, дезинфицирующих средств согласно требованиям к обеспеченности защитными костюмами, комплектами для забора проб, средствами индивидуальной защиты, дезинфицирующими средствами и солевыми растворами в медицинских организациях, указанных в приложении 2 к настоящим Санитарным правилам.
      19. В местах выявления эпизоотий чумы среди грызунов местные исполнительные органы, территориальные комиссии по чрезвычайным ситуациям по представлению противочумных организаций вводят временные ограничения хозяйственной, поисковой и иной деятельности на угрожаемой территории:
      1) запрет на выпас и перегон скота;
      2) запрет на проведение охотопромысла;
      3) запрет на проведение массовых мероприятий;
      4) запрет на вывоз фуража, зерна и других эпидемически значимых грузов за пределы эпизоотической территории.
      20. Территориальные органы санитарно-ветеринарного контроля при обнаружении верблюдов, подозрительных на заболевание чумой, отделяют их от основного стада, кровь животных, взятую из восходящей ветви яремной вены и пунктат из увеличенных лимфатических узлов исследуют бактериологически и серологически в ближайшей противочумной лаборатории. Изолированные животные подлежат ежедневному термометрированию, и, если температура тела не снижается, а состояние верблюдов ухудшается, их забивают на скотомогильнике. Лечение больных чумой верблюдов не проводится. Трупы верблюдов сжигаются и закапываются. Место падежа и вскрытия верблюда дезинфицируется.
      21. Трупы вынужденно забитых и павших верблюдов вскрывают при участии специалиста из противочумной организации. Секционный материал исследуют на наличие возбудителя чумы в противочумной лаборатории.
      22. Шерсть от здоровых верблюдов подвергают обработке инсектицидами, упаковывают в двойную тару и после отмены ограничительных мероприятий направляют на мойку для обработки горячей водой, о чем делают соответствующую отметку в ветеринарном сертификате. Кожу и шерсть, снятые с павших верблюдов без предварительного ветеринарного освидетельствования, дезинфицируют или сжигают.
      23. Поголовье верблюдов в период течения эпизоотий чумы подлежит ветеринарному наблюдению. В это время запрещается убой больных верблюдов, диагноз у которых не установлен. Убой здоровых животных производится с разрешения ветеринарного врача после десятидневного наблюдения за животным, павших и вынужденно забитых верблюдов подвергают исследованию на чуму.
      24. Профилактическую вакцинацию верблюдов на всей территории Республики Казахстан проводят ветеринарные специалисты, под контролем территориальных подразделений государственного органа в области ветеринарии, в порядке и сроки, предусмотренные инструкцией производителя по применению противочумной вакцины. Наблюдение за вакцинированными животными проводится в течение 14 дней.
      25. Проведение вакцинации животных против чумы оформляют актом с указанием количества вакцинированных животных, полного наименования вакцины, предприятия-изготовителя, номеров серии и контроля, даты изготовления и количества израсходованной вакцины. К акту прилагают подписанную владельцами скота опись вакцинированных животных.
      26. По требованию государственных ветеринарно-санитарных инспекторов соответствующих территорий животные должны быть предоставлены для профилактической вакцинации против чумы.
      27. О вновь приобретенных животных необходимо сообщать государственным ветеринарно-санитарным инспекторам соответствующих территорий.
      28. Запрещается вынужденный убой верблюдов без разрешения государственного ветеринарно-санитарного инспектора соответствующей территории.
      29. О случаях заболевания, вынужденного убоя или гибели животных немедленно сообщают ветеринарно-санитарному инспектору соответствующей территории.
      30. В организациях по заготовке, переработке, реализации животноводческой продукции и сырья ежегодно и при приеме на работу проводится обучение правилам профилактики чумы работников, производственная деятельность которых связана с уходом, содержанием и разведением скота, хранением, транспортировкой, переработкой и реализацией животноводческого сырья и продукции.
      31. Территориальные органы ветеринарно-санитарного контроля и местные исполнительные органы информируют противочумные организации обо всех случаях заболеваний верблюдов с симптомами чумы, случаях с неясной клинической картиной заболевания и падеже верблюдов от неизвестных причин.
      32. В организациях, осуществляющие международные перевозки, владельцы транспортных средств и руководители пунктов пропуска через государственную границу обеспечивается доступ специалистов противочумных организаций и территориальных органов государственного санитарно-эпидемиологического надзора, осуществляющих санитарно-карантинный контроль, на территорию организации, на транспортные средства, прибывшие из стран, неблагополучных по чуме, а также в помещения временного хранения грузов и товаров для проведения эпизоотологического обследования.
      33. Организации, осуществляющие международные перевозки и владельцы транспортных средств по решению должностного лица, осуществляющего санитарно-карантинный контроль в пунктах пропуска через государственную границу, направляют прибывшее транспортное средство, подозрительное на заражение чумой, на санитарную стоянку (причал, тупик, площадку) для проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических) противочумных мероприятий.
      34. Физические и юридические лица, независимо от их организационно-правовых форм и форм собственности, после получения и вскрытия контейнеров и лихтеров с товарами и грузами за пределами пунктов пропуска через государственную границу при обнаружении в них грызунов или следов их жизнедеятельности, а также эктопаразитов немедленно сообщают об этом в территориальные органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора.
      35. Шкурки пушных зверей (суслики, сурки и другие), завезенные на территорию Республики Казахстан без ветеринарного сертификата, подлежат уничтожению в соответствии с Законом Республики Казахстан от 10 июля 2002 года «О ветеринарии».
      36. Первичные противоэпидемические мероприятия проводятся до официального открытия очага после возникновения подозрения на чуму у больного или умершего с подозрением на чуму человека.
      37. К первичным противоэпидемическим мероприятиям относятся:
      1) незамедлительная информация о выявлении больного или умершего человека с подозрением на чуму по схеме оповещения согласно приложению 1 к настоящим Санитарным правилам;
      2) госпитализация больного в изолированную палату (бокс), доставка трупа в морг или (в случае невозможности их доставки в медицинскую организацию) дифференцированная изоляция больного (трупа) и лиц, контактировавших с ним, на месте;
      3) транспортировка больного в инфекционное отделение для оказания специализированной медицинской помощи с соблюдением необходимых мер предосторожности для обеспечения личной безопасности (применение защитного костюма первого типа), условий изоляции и оказанием неотложной медицинской помощи; при невозможности или нежелательности транспортировки больного (подозрение на легочную или кишечную формы чумы, тяжелое состояние, отсутствие специализированного транспорта), вызывается бригада специалистов к месту его нахождения;
      4) сбор эпидемиологического анамнеза;
      5) дезинфекция мест пребывания больного (трупа), в том числе средств его транспортировки, а также других объектов, которые могут оказаться зараженными.
      38. Эпидемический очаг чумы открывается после официальной постановки диагноза «чума» специальным решением территориальной комиссии по чрезвычайным ситуациям. Этим же решением назначается начальник очага из числа опытных работников противочумной организации или органа государственного санитарно-эпидемиологического надзора, а также создается штаб очага, под руководством которого осуществляются мероприятия, изложенные ниже.
      39. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия в эпидемическом очаге чумы состоят из двух организационно и функционально связанных разделов – локализации и ликвидации очага.
      40. Мероприятия по локализации и ликвидации эпидемического очага чумы организуются и проводятся в соответствии с утвержденным планом по предупреждению завоза и распространения карантинных и особо опасных инфекций соответствующей административно-территориальной единицы.
      41. Объем и характер мероприятий определяется данными эпидемиологического расследования, которое проводится немедленно после получения заключения о выявлении случая чумы.
      42. Ограничительные мероприятия, в том числе карантин, в зоне эпидемического очага чумы, осуществляются в соответствии с Правилами осуществления ограничительных мероприятий, в том числе карантина, на территории Республики Казахстан, а также особых условий и режимов проживания населения и ведения предпринимательской и (или) иной деятельности, утверждаемые постановлением Правительства Республики Казахстан.
      43. Вопросы привлечения сил и средств других ведомств для обеспечения ограничительных мероприятий в эпидемическом очаге чумы, наблюдения за сельскохозяйственными и домашними животными находятся в ведении территориальной комиссии по чрезвычайным ситуациям и решаются в соответствии с территориальным комплексным планом и по согласованию с органами местной исполнительной власти.
      44. В целях обеспечения противоэпидемического режима работы и оперативного проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, персонал медицинских формирований в эпидемическом очаге чумы, с момента его открытия и до официального закрытия, переводится на казарменное положение.
      45. Мероприятия по локализации очага чумы направлены на предотвращение заражения человека от больного или трупа и ограничение территориального распространения зараженных объектов биологического и небиологического характера. Локализация очага осуществляется на этапах:
      1) выявления больных чумой;
      2) госпитализации больных чумой;
      3) выявления умерших от чумы людей;
      4) захоронения трупов умерших от чумы людей;
      5) выявления и изоляции лиц, контактировавших с зараженными чумой объектами;
      6) определения необходимости, сроков и объема карантинных мероприятий и их реализации;
      7) провизорной госпитализации лиц с симптомами, подозрительными на чуму;
      8) медицинского наблюдения за населением по месту жительства и при обращении в медицинские учреждения для ускорения изоляции больных и диагностики чумы;
      9) проведения текущей и заключительной дезинфекции.
      46. Эпидемический очаг чумы считается ликвидированным после:
      1) окончания лечения и выписки больного (больных) чумой;
      2) окончания профилактического лечения и выписки лиц, контактировавших с зараженными объектами;
      3) завершения работ по дератизации, дезинсекции и заключительной дезинфекции.
      47. После окончания лечения пациента выписывают при соблюдении следующих условий:
      1) отсутствии клинических симптомов заболевания;
      2) нормализации лабораторных анализов крови и мочи;
      3) стабильно нормальной температуры тела в течение 6 дней при кожной, ангинозной и бубонной формах чумы или в течение 10 дней при легочной и септической формах, а также менингеальных и кишечных осложнениях;
      4) однократном отрицательном результате бактериологического исследования материала, взятого через сутки после окончания антибиотикотерапии.
      48. После выписки реконвалесцент подлежит диспансерному наблюдению в течение трех месяцев.
      49. Медицинские организации в период существования эпидемического очага обеспечивают:
      1) выявление больных с симптомами чумы на всех этапах оказания медицинской помощи населению при осуществлении медицинского наблюдения за населением в форме подворных обходов и проведение первичных противоэпидемических мероприятий;
      2) организацию транспортировки больных специализированным автотранспортом, их госпитализацию, клинико-эпидемиологическое и лабораторное обследование, лечение, а также проведение дезинфекции;
      3) изоляцию, обследование и экстренную профилактику лиц, контактировавших с больными;
      4) провизорную госпитализацию всех больных с сигнальными признаками чумы; изоляцию контактных с проведением медицинского наблюдения и экстренной профилактики в течение всего инкубационного периода;
      5) в установленном порядке патологоанатомическое вскрытие умерших от острых инфекционных заболеваний неясной этиологии, подозрительных на наличие заболевания чумой, а также во всех случаях скоропостижной смерти лиц, не обращавшихся за медицинской помощью, с целью установления патологоанатомического диагноза и забора соответствующего материала для исследования.
      50. Вскрытие умерших от чумы, взятие от них материала для исследования на чуму и его транспортировку в специализированные лаборатории производят в присутствии специалистов противочумных организаций:
      1) перевозка трупа к месту захоронения производится на выделенном транспорте в металлическом или деревянном гробу бригадой эвакуаторов в защитной одежде 1 типа, укомплектованному в соответствии с санитарными правилами в области санитарно-эпидемиологических требований к лабораториям и условиям работы в лабораториях, утверждаемых постановлением Правительства Республики Казахстан;
      2) захоронение умершего от чумы проводится с учетом местных религиозно-этнических обычаев на общем кладбище силами коммунальной службы территории в присутствии специалиста противочумной организации.
      51. Физические и юридические лица, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности, в эпидемическом очаге чумы обеспечивают выполнение санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, направленных на предупреждение распространения заболевания чумой в эпидемическом очаге, в соответствии с настоящими Санитарными правилами.

3. Санитарно-эпидемиологические требования к организации и
проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических)
мероприятий по предупреждению холеры

      52. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия проводятся в соответствии с Классификацией заболеваний, обусловленных холерным вибрионом, указанной в приложении 3 к настоящим Санитарным правилам.
      53. Государственные органы санитарно-эпидемиологической службы соответствующих территорий совместно с территориальными управлениями (департаментами) здравоохранения и территориальными противочумными организациями участвуют в разработке комплексных планов санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере, при составлении которых должны быть учтены:
      1) данные анализа завоза холеры и выделения холерных вибрионов из объектов окружающей среды;
      2) климатогеографические особенности;
      3) соседство со странами, неблагополучными по холере, с водоемами, берущими начало за рубежом;
      4) транспортные связи;
      5) миграционные процессы;
      6) санитарно-гигиеническое состояние территории (водоснабжение, канализация, санитарная очистка);
      7) характер и условия рекреационного и бытового водопользования;
      8) обычаи населения.
      54. Комплексные планы утверждаются в соответствии с Законом Республики Казахстан от 23 января 2001 года «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан».
      55. Комплексные планы санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере включают следующее:
      1) вопросы обеспечения готовности и взаимодействия медицинских, санитарно-профилактических, территориальных противочумных организаций и ведомственных медицинских служб на случай эпидемических осложнений по холере;
      2) обеспечение постоянного эпидемиологического слежения за холерой с учетом степени потенциальной опасности (завоза) реализации путей и факторов передачи холеры, других кишечных инфекций;
      3) комплекс санитарно-противоэпидемических мероприятий, направленных на своевременную локализацию и ликвидацию очага холеры, а также с расчетом необходимых для этого сил и средств с учетом возможности возникновения единичных и массовых случаев холеры;
      4) обеспечение готовности медицинских работников к проведению санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере;
      5) поддержание готовности медицинских организаций к развертыванию медицинских формирований для проведения санитарно-противоэпидемических мероприятий по холере;
      6) подготовка медицинского персонала специализированных формирований, развертываемых для локализации и ликвидации очагов холеры;
      7) выполнение всех видов работ, позволяющих осуществлять качественное слежение за загрязнением объектов внешней среды холерными вибрионами и случаями инфицирования людей этими микроорганизмами;
      8) проведение санитарно-просветительной работы.
      56. Эпидемиологическое наблюдение по холере на территории Республики Казахстан необходимо осуществлять дифференцированно, с учетом типов территорий по комплексу факторов, обуславливающих эпидемическую опасность по этой инфекции.
      57. Исследования на холеру выполняют специалисты бактериологических лабораторий организаций санитарно-эпидемиологической службы и противочумных организаций, имеющих соответствующую лицензию и разрешение режимной комиссии в соответствии с санитарными правилами в области санитарно-эпидемиологических требований к лабораториям и условиям работы в лабораториях, утверждаемых постановлением Правительства Республики Казахстан.
      58. На холеру исследуется материал из объектов внешней среды, от больных острыми кишечными инфекциями (далее – ОКИ), а также от лиц, составляющих группы риска (учреждения специального режима, социальной реабилитации, психоневрологические диспансеры, лица без определенного места жительства и работы).
      59. Группы населения и объекты внешней среды, а также период и частота их обследования на холеру определяет государственный орган в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения.
      60. Направленность и объекты, подлежащие исследованию на холеру, определяются сложившейся эпидемической ситуацией.
      61. На всей территории Республики Казахстан независимо от сезона года подлежат обследованию на холеру:
      1) больные ОКИ, имеющие водянистую диарею, рвоту в сочетании с признаками обезвоживания (судороги мышц, снижение тургора кожи и другие);
      2) умершие от ОКИ неясной этиологии.
      62. По эпидемиологическим показаниям обследуются:
      1) все больные ОКИ;
      2) беженцы, прибывшие из неблагополучных по холере стран;
      3) граждане, прибывшие из неблагополучных по этой инфекции стран и заболевшие в течение пяти дней с момента прибытия;
      4) лица, относящиеся к группе риска.
      63. С учетом эпидемиологических и санитарно-гигиенических показаний осуществляется бактериологическое исследование на наличие холерных вибрионов воды поверхностных водоемов и источников питьевой воды:
      1) в зонах санитарной охраны водозабора для централизованного хозяйственно-питьевого водоснабжения;
      2) в местах сброса хозяйственно-бытовых сточных вод;
      3) в местах организованного рекреационного водопользования;
      4) источники питьевого водоснабжения.
      64. При выявлении холерных вибрионов O1 (или O139), non О1 от больных или клинически здоровых людей и из объектов окружающей среды холерных вибрионов О1 (или O139) до выяснения токсигенности штаммов санитарно-противоэпидемические мероприятия проводятся в полном объеме.
      65. При выделении из воды поверхностных водоемов холерных вибрионов O1 или O139, лизирующих эритроциты барана (не продуцирующих холероген) проводятся мероприятия в ограниченном объеме:
      1) увеличивается количество точек забора проб воды поверхностных водоемов, частота взятия до 2-3 раз в неделю – до получения трехкратного отрицательного результата;
      2) осуществляется однократное бактериологическое обследование на холеру поступивших в стационар больных ОКИ.
      66. При выделении из воды поверхностных водоемов холерных вибрионов O1 или O139, не лизирующих эритроциты барана (продуцирующих холероген) проводятся мероприятия в полном объеме:
      1) в населенных пунктах, не имеющих централизованного водоснабжения, не допускается использование без предварительного обеззараживания воды из открытых водоемов для питья;
      2) организуется доставка безопасной питьевой воды;
      3) организации обеспечиваются только хлорированной или свежекипяченой водой;
      4) вводятся ограничения на водопользование поверхностными водоемами, загрязненными возбудителями холеры. Сроки, объем, характер ограничительных мероприятий определяется в каждом конкретном случае территориальным органом государственного санитарно-эпидемиологического надзора;
      5) увеличивается количество точек забора проб воды поверхностных водоемов с ежедневным исследованием до трехкратного отрицательного результата;
      6) проводится активное выявление и госпитализация больных ОКИ;
      7) осуществляется бактериологическое обследование на холеру больных ОКИ, поступающих в стационар или оставленных на дому, трехкратно в течение часа;
      8) вводится исследование на холеру источников питьевой воды и сточных вод с учетом данных санитарно-эпидемиологических обследований;
      9) проводится эпидемиологическое обследование с целью установления источников контаминирования поверхностных водоемов;
      10) проводится серологическое обследование групп риска населения с целью обнаружения потенциальных источников инфекции.
      67. При обнаружении холерных вибрионов O1, non O1 или O139 в пробах питьевой воды немедленно производится ее гиперхлорирование и запрещается употребление не кипяченой воды. В случае неэффективности хлорирования осуществляют подкисление питьевой воды уксусной или муравьиной кислотой. Подкисление питьевой воды проводят под контролем рН, которая не должна быть ниже 6,0. Расчет потребности в той или иной кислоте выполняют на месте с учетом объема обрабатываемой воды.
      68. При выделении токсигенных холерных вибрионов из хозяйственно-бытовых сточных вод:
      1) вводятся ограничительные мероприятия на водопользование из поверхностных водоемов;
      2) увеличивается количество точек забора проб воды поверхностных водоемов ниже сброса сточных вод, исследования проводятся ежедневно до трехкратного отрицательного результата;
      3) проводится эпидемиологическое расследование с целью установления источников контаминирования сточных вод;
      4) осуществляется бактериологическое исследование на холеру больных ОКИ, поступающих в стационары (с учетом данных эпидемиологического расследования) - трехкратно;
      5) исследование на холеру трупов всех умерших с явлениями острого гастроэнтерита;
      6) не допускается полив сточными водами огородов и садовых участков.
      69. При обнаружении холерных вибрионов O1, non O1 или O139 в материале от больных ОКИ или клинически здоровых людей объем проводимых мероприятий определяется в соответствии с Классификацией заболеваний, обусловленных холерным вибрионом, указанной в приложении 3 к настоящим Санитарным правилам.
      70. Санитарно-просветительная работа осуществляется вне зависимости от эпидемической ситуации и направлена на соблюдение чистоты территорий жилых, производственных помещений, личной гигиены, своевременное обращение за медицинской помощью при появлении первых признаков желудочно-кишечных расстройств.
      71. При выделении холерного вибриона O1 или O139 из проб воды информация о них и изолированные культуры направляются на исследование по установлению их эпидемической опасности. Выделенные культуры направляются в противочумные организации с паспортами, которые должны содержать следующие сведения:
      1) название водоема, где обнаружены холерные вибрионы;
      2) название населенного пункта и район, где расположен водоем;
      3) дата забора пробы и дата выделения культуры;
      4) установленные свойства полученной культуры.
      72. При обнаружении холерных вибрионов O1, O139 или non O1 в материале от больных ОКИ или здоровых людей информация согласно схеме оповещения немедленно передается в государственный орган в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения Республики Казахстан согласно типовой схеме экстренного оповещения о подозрении или заболевании людей чумой и холерой, утвержденной приложением 1 к настоящим Санитарным правилам. Информация направляется также и в том случае, если диагноз был установлен у больного только клинически.
      73. Информация должна содержать следующие данные:
      1) фамилия, имя, отчество заболевшего, возраст (год рождения);
      2) место жительства (адрес), профессия, место работы, учебы;
      3) дата заболевания, клинический диагноз;
      4) дата взятия материала и бактериологического подтверждения диагноза;
      5) сведения об эпидемиологическом анамнезе;
      6) свойства изолированной культуры.
      В случае регистрации повторных заболеваний холерой информация должна содержать сведения об источнике инфекции, факторе и пути его передачи. Кроме того, необходимо представлять материалы с указанием причин возникновения эпидемического осложнения.
      75. Ретроспективный эпидемиологический анализ по холере проводится с учетом токсигенности холерных вибрионов и включает:
      1) определение уровня инфицированности (число больных холерой на 100 тысяч населения);
      2) интенсивность и сроки выделения холерных вибрионов из объектов окружающей среды;
      3) причины возникновения эпидемических вспышек холеры, основные факторы и пути передачи инфекции;
      4) условия, способствовавшие распространению холеры;
      5) эффективность проведенных мероприятий;
      6) анализ заболеваемости ОКИ и заболеваний неустановленной этиологии во взаимосвязи с санитарным фоном, условиями рекреационного водопользования для обоснования проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий.
      76. При возникновении эпидемических осложнений по холере в зарубежных странах, с которыми Республика Казахстан имеет прямые экономические, туристические, хозяйственно-торговые и другие виды связи, проводятся мероприятия согласно Правилам осуществления санитарно-карантинного контроля над завозом и распространением инфекционных и паразитарных заболеваний на Государственной границе Республики Казахстан и обеспечения санитарной охраны границы и территории Республики Казахстан, утверждаемым постановлением Правительства Республики Казахстан.
      77. Медицинская организация, выявившая больного или подозрительного на заболевание холерой, немедленно информирует территориальные органы государственного санитарно-эпидемиологического надзора, противочумные организации согласно Типовой схеме экстренного оповещения о подозрении или заболевании людей чумой и холерой, указанной в приложении 1 к настоящим Санитарным правилам. В информации должно быть указано:
      1) место, где выявлен больной;
      2) время его обнаружения;
      3) диагноз – клинический или бактериологический;
      4) число контактных лиц;
      5) принятые меры (место изоляции больных и контактных лиц, время забора у них материала для исследования на холеру).
      78. Список контактных лиц должен составляться по предъявляемым документам, удостоверяющим личность с указанием домашнего адреса и телефона, для туристов – с указанием фирмы – организатора тура.
      79. Медицинские организации, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности, для проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по холере обеспечивают наличие комплектов для забора материала, защитных костюмов, средств индивидуальной профилактики персонала, дезинфицирующих средств в соответствии с требованиями к обеспеченности защитными костюмами, для забора проб, средствами индивидуальной защиты, дезинфицирующими средствами и солевыми растворами в медицинских организациях, указанными в приложении 2 к настоящим Санитарным правилам.
      80. При обнаружении холерного вибриона O1, О139 или non O1 в материале от больного ОКИ или здорового человека медицинские организации организуют и проводят санитарно-противоэпидемические мероприятия по холере.
      При выявлении холерных вибрионов от больных или клинически здоровых людей проводится:
      1) госпитализация и лечение лиц, от которых были выделены культуры холерного вибриона;
      2) уточняются свойства выделенных культур. До определения эпидемической значимости штаммов санитарно-противоэпидемические мероприятия проводятся в полном объеме;
      3) при установлении клинического диагноза холеры у больного ОКИ объем мероприятий зависит от свойства выделенной культуры (продуцирующий или не продуцирующий холероген).
      82. В случае выделения от больных (здоровых лиц) ОКИ холерных вибрионов O1, O139 и non O1, продуцирующих холерный токсин, (холероген «+», гемолиз «–») проводятся организационные мероприятия.
      83. После получения заключения организации здравоохранения о заболевании холерой, территория, где проживал или находился выявленный больной, объявляется очагом.
      84. Государственный орган в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения при необходимости направляет в очаг холеры специальные медицинские формирования (специальная противоэпидемическая бригада), отдельные специализированные лаборатории, госпитали).
      85. Границы территории, на которой вводятся те или иные ограничительные меры, определяются по данным эпидемиологического обследования, санитарно-гигиенических условий и коммунального благоустройства территории.
      86. Для ликвидации очага холеры уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения привлекаются специалисты организаций здравоохранения по профилю.
      87. Для выполнения аналитических, экспертных и других работ по ликвидации очага могут привлекаться специалисты по профилю (по согласованию с их руководителями).
      88. Работа по локализации и ликвидации эпидемического очага холеры организуется и проводится в соответствии с утвержденным в установленном порядке комплексным планом по предупреждению завоза и распространения карантинных и особо опасных инфекций соответствующей административно-территориальной единицы Республики Казахстан.
      89. Объем и характер мероприятий определяется данными эпидемиологического обследования, которое проводится немедленно после получения заключения о выявлении случая холеры. План предусматривает:
      1) госпитализацию больных и подозрительных на заболевание холерой в холерный госпиталь;
      2) эпидемиологическое расследование каждого случая заболевания холерой, вибрионосительства;
      3) выявление, изоляция, трехкратное бактериологическое обследование на холеру и профилактическое лечение контактных лиц (членов семей и близких родственников) и лиц, находившихся в одинаковых условиях по риску заражения;
      4) активное выявление всех больных ОКИ с диареями и рвотой, их госпитализация в провизорный госпиталь и трехкратное бактериологическое обследование в течение одного часа;
      5) вскрытие и бактериологическое обследование на холеру умерших от ОКИ;
      6) увеличение объемов и кратности бактериологических исследований на холеру объектов окружающей среды, в том числе и сточных вод, а также представителей водного и околоводного биоценоза;
      7) введение ограничительных мероприятий на водопользование поверхностными водоемами в зависимости от конкретной эпидемической обстановки и санитарно-гигиенических условий территории;
      8) оперативный эпидемиологический анализ заболеваемости холерой с учетом миграции населения и выявлением особенностей водопользования;
      9) усиление санитарно-эпидемиологического надзора за местами рекреационного водопользования, объектами общественного питания, пищевой промышленности и торговли пищевыми продуктами, водопроводными и канализационными сооружениями;
      10) бактериологическое обследование на холеру отдельных групп населения по эпидемиологическим показаниям;
      11) проведение экстренной профилактики антибиотиками контактных лиц;
      12) текущая и заключительная дезинфекция в очагах;
      13) представление текущей и заключительной информации в вышестоящие органы здравоохранения.
      90. Все указанные мероприятия проводятся совместно с территориальными противочумными организациями.
      91. Для эффективного и своевременного проведения мероприятий по локализации и ликвидации возникшего очага холеры, оперативным планом предусматривается обеспечение каждой медицинской организации оперативной бесперебойной связью (телефон, радио, факс, телетайп, электронная почта).
      92. Очаг считается ликвидированным через 10 дней после госпитализации последнего больного и проведения заключительной дезинфекции.
      93. Холерный госпиталь продолжает работу до выписки последнего госпитализированного, бактериологическая лаборатория, выполнявшая исследование материала на холеру, – до срока, определяемого сложившейся ситуацией и проведения необходимого объема исследования материала на холеру, позволяющего оценить качество выполненных санитарно-противоэпидемических мероприятий.
      94. Эпидемиологическое обследование в очаге проводят эпидемиологи групп, выполняющих санитарно-противоэпидемическую работу. Каждая группа состоит из эпидемиолога и помощника эпидемиолога, за группой закрепляют автомобильный транспорт. Количество групп определяется объемом выполняемой работы.
      95. Обследование проводится с целью установления источника, фактора и пути передачи инфекции, а также числа контактных лиц.
      96. При эпидемиологическом обследовании проводят:
      1) опрос больного, его родственников и контактных лиц для сбора эпидемиологического анамнеза;
      2) организацию отбора проб для лабораторного исследования (продуктов питания, питьевой воды, смывов с предметов домашнего обихода);
      3) составление списка лиц, имевших с больным тесный бытовой контакт, а также находившихся в одинаковых условиях по риску заражения;
      4) установление контактных и выбывших из очага лиц в течение последних пяти дней;
      5) направление экстренных извещений о контактных и выбывших из очага лиц не позднее пяти дней с момента обнаружения больного, в государственные органы санитарно-эпидемиологического надзора территории, куда они выехали;
      6) инструктаж медицинских работников, выполняющих медицинское наблюдение за контактными лицами в очаге;
      7) определение объема и порядок проведения дезинфекционных мероприятий, а также других видов работы в очаге (профилактическое лечение контактных лиц);
      8) заполнение карт эпидемиологического обследования очага. В карте отражают следующие данные: клиническую форму заболевания и результаты бактериологического обследования; данные о выезде обследуемого в течение последних пяти дней и куда, кто приезжал к нему в эти же сроки; пользовался ли он поверхностными водоемами и когда, характер водопользования; имелись ли случаи аварий на водопроводной сети по месту жительства, их характер; удаление продуктов жизнедеятельности человека, устройство туалетов; результаты лабораторного обследования контактных лиц.
      97. Больных с дисфункцией желудочно-кишечного тракта активно выявляют на всех этапах оказания медицинской помощи, в организованных коллективах (организациях), а на территориях с жилой застройкой организуются обходы и опрос населения с целью выявления больных (далее – обходы).
      98. Обходы проводят работники сети первичной медико-санитарной помощи. Для выполнения обходов населенные пункты (города, села) делят на участки (при индивидуальной застройке – до 500 человек, с многоэтажной – до 1000 человек). За каждым участком закрепляют бригаду в составе двух-трех средних медицинских работников.
      99. Бригадами, выполняющими обходы (не более 10 человек), руководят врач-инфекционист и педиатр. Бригады выявляют больных с клиникой желудочно-кишечных расстройств, проводят санитарно-просветительную работу с населением. При необходимости руководители бригад организуют профилактическое лечение и медицинское наблюдение за контактными лицами, а также консультируют выявленных на участке больных и принимают решение об их госпитализации.
      100. Каждый выявленный больной с дисфункцией желудочно-кишечного тракта направляется машиной скорой помощи в провизорный, а при наличии симптомов обезвоживания – в холерный госпиталь. На каждого госпитализированного представляют информацию в государственный орган санитарно-эпидемиологического надзора соответствующей территории.
      101. Сведения о результатах активного выявления больных и проведенных мероприятиях на участках и в организованных коллективах ежедневно представляются исполнителями в государственный орган санитарно-эпидемиологического надзора соответствующей территории.
      102. Выявленных больных холерой госпитализируют на транспорте, специально выделенном для этих целей, в сопровождении бригады, состоящей из врача и среднего медицинского работника.
      103. Транспорт для госпитализации больных холерой должен быть оснащен средствами и оборудованием для проведения регидратационной терапии, а также для текущей и заключительной дезинфекции.
      104. Контактные лица помещаются в изолятор или остаются под медицинским наблюдением в течение пяти дней по месту жительства, учебы, работы. Необходимость их изоляции определяет государственный орган санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории с учетом характера и вида контакта с больным холерой, условий, определяющих риск заражения, санитарного состояния и благоустройства места жительства, трудовой деятельности.
      105. Контактные лица из числа декретированных групп (работники молочных ферм, заводов, а также других объектов по переработке, изготовлению и продаже продуктов питания, работники, обслуживающие объекты водоснабжения) подлежат обязательной изоляции.
      106. Контактные лица (кормящие матери и беременные женщины) подлежат обязательной госпитализации в изолятор. Они находятся под медицинским наблюдением для принятия необходимых мер по жизненным показаниям.
      107. Контактные лица транспортируются в изолятор на машине скорой помощи в сопровождении среднего медицинского работника.
      108. О контактных лицах составляют информацию, содержащую адрес, место работы, учебы, времени и степени контакта с больным.
      109. Контактировавшие с больным холерой лица, выбывшие из очага в течение пяти дней до заболевания холерой одного из членов семьи, также вносятся в список и сведения о них передаются государственным органам санитарно-эпидемиологической службы той территории, где они находятся в момент обследования очага.
      110. В случае появления у контактных лиц рвоты или дисфункции желудочно-кишечного тракта, их немедленно помещают в отдельную палату холерного госпиталя.
      111. Все контактировавшие с больным лица подлежат обследованию на холеру и профилактическому лечению. Забор материала на исследование проводится до начала профилактического (антибактериального) лечения, трехкратно в течение часа с момента выявления.
      112. Для определения широты распространения возбудителя среди населения района, пораженного холерой, может быть принято решение о проведении бактериологического обследования (однократно) отдельных эпидемиологически значимых групп, обследование на холеру которых организует санитарно-противоэпидемическая служба очага.
      113. Для профилактического лечения применяются антибиотики широкого спектра действия. Применение того или иного препарата находится в прямой зависимости от уровня чувствительности к антибиотикам холерных вибрионов, выделенных от больных.
      114. При выделении от больных холерой или вибрионосителей холерных вибрионов, устойчивых к лекарственным препаратам по согласованию с государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения Республики Казахстан принимается решение о смене антибиотиков с учетом результатов чувствительности к антибиотикам изолированных культур.
      115. Лечение антибактериальными препаратами (экстренная химиопрофилактика) жителей населенных пунктов, где возникли эпидемические осложнения по холере, проводят после соответствующего обоснования, утверждения государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения и решения Межведомственной комиссии, создаваемой из специалистов заинтересованных министерств и ведомств (далее – Межведомственная комиссия).
      116. Экстренная профилактика не проводится в тех случаях, когда источником инфицирования людей является вода поверхностного водоема, используемого для хозяйственно-бытовых нужд, а также когда не установлен источник и фактор передачи инфекции.
      117. Экстренная профилактика проводится с обязательным одномоментным охватом лечением всех жителей населенного пункта.
      118. На территории населенного пункта, где возникли эпидемические осложнения по холере, не допускаются все виды массовых мероприятий.
      119. При выявлении случаев заноса холеры ограничиваются виды миграции населения в пункты, неблагополучные по этому заболеванию, а также транспортной и другой хозяйственно-бытовой связи с ними.
      120. Не допускается пользование поверхностными водоемами в местах выделения холерных вибрионов и сброса хозяйственно-фекальных сточных вод (купание, рыбная ловля, организация спортивных соревнований на воде, использование воды для хозяйственно-бытовых нужд).
      121. Выезд из очага допускается только по разрешению государственного органа санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории на основании документов, удостоверяющих временное нахождение в населенном пункте, в котором обнаружен больной холерой (командировочного удостоверения, путевки в дом отдыха или санаторий). Ограничение на выезд вводится после принятия соответствующего решения Межведомственной комиссии.
      122. При введении карантина Межведомственной комиссией совместно с местным исполнительным органом организуются санитарно-контрольные и контрольно-пропускные пункты на узлах транспортной связи, контролирующие въезд и выезд из очага населения, а также транспорта с различными видами груза, включая и пищевые продукты. На санитарно-контрольном пункте регистрируют всех прошедших через него лиц и транспортные средства с указанием документов, послуживших основанием для их пропуска.
      123. Члены семьи заболевшего и его родственники из числа декретированных групп населения за период их нахождения в изоляторе или под медицинским наблюдением на дому, получают больничные листы.
      124. В очаге холеры обязательному бактериологическому исследованию на холеру подлежат:
      1) вода поверхностных водоемов, используемых для централизованного хозяйственно-питьевого водоснабжения;
      2) вода поверхностных водоемов в местах массового водопользования;
      3) пищевые продукты – по эпидемиологическим показаниям;
      4) смывы с объектов внешней среды – по эпидемиологическим показаниям;
      5) сточные воды в местах их сброса;
      6) представители водного и околоводного биоценоза.
      125. Пробы из объектов внешней среды забирают на исследование один раз в сутки до локализации очага. В зависимости от эпидемической обстановки количество объектов, периодичность забора проб и частота исследования могут меняться.
      126. Санитарно-противоэпидемические мероприятия в очаге холеры, направленные на предотвращение возникновения условий, способствующих распространению инфекции, осуществляются путем контроля за:
      1) качеством очистки и обеззараживания сточных вод;
      2) качеством санитарной очистки территории;
      3) состоянием дошкольных, общеобразовательных, детских оздоровительных организаций, домов отдыха, санаториев, пансионатов, кемпингов, домов инвалидов и престарелых;
      4) соблюдением требований действующих нормативных правовых актов на объектах пищевой промышленности, общественного питания и торговли пищевыми продуктами, рынков;
      5) состоянием аэропортов, морских и речных портов, железнодорожных и автомобильных вокзалов, железнодорожных станций;
      6) состоянием водозаборов для централизованного хозяйственно-питьевого водоснабжения, разводящей сети и систем обеззараживания питьевой воды;
      7) обеспечением населения безопасной питьевой водой, что достигается путем ее хлорирования. Содержание остаточного хлора в водопроводной воде должно быть не менее 0,3-0,5 миллиграмм на литр (далее - мг/л) по свободному хлору или 0,8-1,2 мг/л - по связанному хлору;
      8) санитарно-просветительной работы среди всех категорий населения по профилактике холеры.
      127. Заключительная дезинфекция по месту выявления больного проводится организацией государственной санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории, имеющей соответствующую лицензию.
      128. По прибытии в очаг персонал, выполняющий дезинфекцию, надевает противочумный костюм четвертого типа, дополненный клеенчатыми нарукавниками, фартуком и ватно-марлевым респиратором, резиновыми сапогами и проводит обработку в следующей последовательности:
      1) орошает дезинфицирующим раствором пол, начиная от входа;
      2) обеззараживает выделения больного и остатки пищи;
      3) обеззараживает посуду, находящуюся в доме;
      4) белье, верхнюю одежду, постельные принадлежности обеззараживает в дезинфекционной камере;
      5) обеззараживает предметы обстановки, стены;
      6) по окончании обработки помещений, где находились больной холерой и контактные лица, приступает к обработке подсобных помещений кухни, коридора и других помещений, после чего повторно обрабатывает пол;
      7) обеззараживает санитарные узлы и санитарно-дворовые установки (уборную, помойную яму, мусороприемники).
      129. При обнаружении больного по месту работы (учебы), в дошкольных и медицинских организациях в обязательном порядке обеззараживают помещения, где он находился, а также места общего пользования. Дезинфекция в медицинских организациях проводится их персоналом. Обеззараживанию подлежат также одежда персонала, проводившего осмотр больного и медицинский инструментарий.
      130. В помещении, где оставлены лица для медицинского наблюдения по поводу их контакта с больным холерой, на период их изоляции проводят текущую дезинфекцию.
      131. Заключительную дезинфекцию в доме заболевшего проводят не позднее трех часов с момента госпитализации, а по месту работы или учебы – не позднее первых суток после обнаружения.
      132. Для обеззараживания сточных вод применяют химические методы дезинфекции.
      133. Сточные воды обеззараживают в контактных резервуарах (отстойниках), а при их отсутствии в канализационных коллекторах. Режим обеззараживания определяют в зависимости от происхождения сточных вод, степени их очистки и возможной продолжительности контакта с дезинфицирующими средствами.
      134. При выборе метода подкисления в качестве обеззараживания необходимо, чтобы величина рН сточных вод составляла 4,0 в течение 45 минут.
      135. Профилактические дезинфекционные работы по показаниям (включая обеззараживание санитарно-дворовых установок), а также дезинсекционные мероприятия в населенных пунктах проводят организации, имеющие лицензию на проведение указанных мероприятий.
      136. Проведение дезинфекционных мероприятий, а также визуальный, бактериологический, химический и другой вид контроля за их выполнением проводят специалисты служб, привлекаемых для этой цели.
      137. Для обоснования тактики, объема санитарно-противоэпидемических мероприятий и оценки работы в очаге эпидемиологами проводится эпидемиологический анализ, в ходе которого устанавливаются причины, условия возникновения заболеваний холерой, факторы и пути передачи инфекции.
      138. Для эпидемиологического анализа используют карты эпидемиологического обследования каждого случая заболевания холерой, истории болезни, результаты бактериологических и серологических исследований материала на холеру, санитарно-бактериологические исследования воды поверхностных водоемов, а также источников и водоводов питьевой воды; пищевых продуктов, смывов с предметов обихода в окружении больного, смывов с оборудования на пищевых объектах, рынках.
      139. Материалы эпидемиологического анализа ежедневно представляют на рассмотрение Межведомственной комиссии. Они содержат обобщенные данные об эпидемической обстановке, эффективности активного выявления больных ОКИ, их госпитализации, выполнении профилактического лечения, заключительной и текущей дезинфекции в выявленных очагах холеры, а также бактериологического исследования материала на холеру.
      140. Результаты эпидемиологического анализа оформляются руководителем группы, ежедневно представляются в орган государственного санитарно-эпидемиологического надзора соответствующей территории и являются основанием для внесения корректив в тактику проведения санитарно-противоэпидемических мероприятий, а также изменения объема и формы организационной работы.
      141. Результаты эпидемиологического анализа содержат следующие данные:
      1) характеристику населенного пункта: число жителей, анализ их хозяйственной деятельности (наличие мигрирующих групп - сезонные рабочие, беженцы, переселенцы, военные), жилищные условия, наличие объектов по переработке продуктов питания, их реализации и транспортировке, система водоснабжения и очистки, а также их санитарное состояние;
      2) анализ заболеваемости ОКИ (по дням, неделям, месяцам, профессиям, возрасту, месту жительства, территориальному распределению);
      3) характер заболеваемости холерой (очаговость, периоды с максимальной регистрацией больных, их привязанность к различным организациям: объектам общественного питания, узлам транспортной связи, местам общественного пользования);
      4) причины возникновения заболеваний холерой (приезд заболевшего или его родственников из неблагополучного пункта, водопользование: рыбная ловля, купание);
      5) заключение о причине возникновения заболеваний.
      142. Переболевшие холерой выписываются из госпиталя, после клинического выздоровления и трех отрицательных бактериологических исследований. Бактериологическое исследование перед выпиской из госпиталя производится через сутки (24 часа) после окончания лечения, забор материала в течение трех дней подряд.
      143. О выписке переболевшего холерой ставят в известность орган государственного санитарно-эпидемиологического надзора соответствующей территории и медицинскую организацию для диспансерного наблюдения. Диспансерное наблюдение проводится врачом кабинета инфекционных заболеваний, а при его отсутствии участковым врачом. При необходимости продления лечения в амбулаторных условиях по поводу сопутствующих заболеваний выписку из госпиталя проводят с открытым больничным листом.
      144. Диспансерное наблюдение осуществляется в течение одного месяца, во время которого переболевшие холерой обследуются на холеру только в том случае, если у них отмечается дисфункция желудочно-кишечного тракта.
      145. Переболевшие холерой из декретированных групп (работники объектов по производству, переработке, продаже продуктов питания) выписываются на работу в зависимости от их состояния здоровья, определяемого участковым врачом.
      146. Дети, переболевшие холерой, допускаются в дошкольные организации после выписки из стационара с учетом общего состояния здоровья и по согласованию с органом государственного санитарно-эпидемиологического надзора соответствующей территории.
      147. При обнаружении холерного вибриона у лиц, находившихся на диспансерном наблюдении, они помещаются в холерный госпиталь.
      148. При выявлении на любом этапе оказания населению медицинской помощи больные с дисфункцией желудочно-кишечного тракта госпитализируются и трехкратно обследуются на холеру. Больные с тяжелой клиникой без установления у них этиологического фактора заболевания обследуются серологическими методами на наличие антител к возбудителю холеры.
      149. Государственный орган санитарно-эпидемиологической службы на соответствующей территории осуществляет контроль за:
      1) соблюдением санитарно-противоэпидемического режима на объектах общественного питания, пищевой промышленности, продовольственной торговли и обеспечением населения безопасной питьевой водой;
      2) своевременной и качественной санитарной очисткой населенных пунктов, дезинсекционными мероприятиями;
      3) систематическим проведением санитарно-просветительной работы среди населения.
      150. В случае регистрации среди населения холеры неэпидемической проводятся санитарно-противоэпидемические мероприятия в ограниченном объеме.
      151. Госпитализация выявленных больных холерой неэпидемической проводится в инфекционный стационар (больницу или отделение), обеспечивающий условия изоляции от остальных больных.
      152. Органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора соответствующей территории проводится эпидемиологическое расследование каждого выявленного случая для определения источников инфицирования, а также факторов и путей передачи инфекции (члены семей обследуются на холеру однократно).
      153. Территориальными противочумными организациями, а при их отсутствии организациями государственной санитарно-эпидемиологической службы соответствующей территории, осуществляется бактериологическое исследование на холеру материала от госпитализированных больных с клиническими проявлениями ОКИ, вне зависимости от времени года и принадлежности территории по ее эпидемиологической значимости, однократно.
      154. Территориальными органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора увеличивается объем и частота бактериологических исследований на холеру объектов окружающей среды, включая источники питьевой воды и сточные воды.

Приложение 1             
к Санитарным правилам «Санитарно- 
эпидемиологические требования к   
организации и проведению санитарно- 
противоэпидемических (профилактических)
мероприятий по предупреждению    
инфекционных заболеваний (чумы, холеры)»

Типовая схема
экстренного оповещения о подозрении или заболевании людей чумой
и холерой

Приложение 2              
к Санитарным правилам «Санитарно-  
эпидемиологические требования к   
организации и проведению санитарно-  
противоэпидемических (профилактических)
мероприятий по предупреждению     
инфекционных заболеваний (чумы, холеры)»

Требования к обеспеченности защитными костюмами, для забора
проб, средствами индивидуальной защиты, дезинфицирующими
средствами и солевыми растворами в медицинских организациях


Лечебно-
профилактические
учреждения

Комп-
лект
защит-
ных
костю-
мов
I-го
типа,
не
менее

Комплект
однора-
зовой
защитной
одежды,
не менее

Комплект для
забора проб
на

Комплект
средств
индиви-
дуальной
профилак-
тики
меди-
цинского
работника
(на 3
человек),
не менее

Комплект
дезинфи-
цирующих
средств,
не менее

Солевые
раст-
воры,
литр

чуму

холеру

1.

Фельдшерско-
акушерские,
фельдшерские
пункты

2

20

1

1

1

1

5

2.

Санитарно-
карантинные
пункты

2

20

1

1

1

1

5

3.

Морги

2

20

1

1

1

1

-

4.

Организации сети
первичной
медико-санитарной
помощи

2

20

1

1

1

1

5

5.

Стационары
неинфекционного
профиля

2

20

-

-

1

1

2

6.

Станции скорой и
неотложной
медицинской
помощи

5

50

1

2

1

1

5

7.

Больницы скорой
медицинской
помощи

5

50

1

2

1

1

10

8.

Инфекционные
больницы
районного и
городского уровня

20

100

2

4

2

1

10

9.

Инфекционные
больницы
областного уровня
и городские
республиканского
значения
гг. Алматы, Астана

50

500

2

4

2

1

30

      В медицинских организациях, на базе которого предусмотрено развертывание специализированного стационара, непосредственно связанных с обслуживанием больного, расчет защитных костюмов на 1 работающего в стационаре по 3 комплекта защитных костюмов I-го типа, а также 3 комплекта защитной одежды для консультантов. Сапоги и очки по 1 паре на каждого работающего.

Требования к обеспеченности защитными костюмами, комплектами
для забора проб, средствами индивидуальной защиты,
дезинфицирующими средствами в организациях
санитарно-эпидемиологической службы


Санитарно-
эпидемиологичес-
кие учреждения

Комплект
защитных
костюмов
I-го
типа не
менее

Однора-
зовый
комплект
защитной
одежды,
разре-
шенных к
приме-
нению в
РК не
менее

Комплект для
забора проб на

Комплект
средств
индиви-
дуальной
профилак-
тики (на 3
чел)

Комплект
дезинфи-
цирующих
средств

чуму

холеру

1.

УГСЭН на
транспорте

2

20

х

х

х

х

2.

Управления ГСЭН
районов

5

50

-

-



3.

Лаборатории ЦСЭЭ
районного уровня

4

40

1

2

1

1

4.

Лаборатории ООИ
ЦСЭЭ областного
уровня

10

100

1

2

1

1

5.

Отделы ООИ
областных
Департаментов
КГСЭН МЗ РК

10

100

-

-

-

-

      МЗ РК – Министерство здравоохранения Республики Казахстан;
      КГСЭН – Комитет государственного санитарно-эпидемиологического надзора;
      ДКГСЭН – Департамент Комитета государственного санитарно-эпидемиологического надзора;
      ПЧО – противочумные организации;
      УГСЭН – управление государственного санитарно-эпидемиологического надзора;
      УЗ – управление здравоохранения;
      КНЦКЗИ – Казахский научный центр карантинных и зоонозных инфекций имени М. Айкимбаева;
      НПЦСЭЭМ – Научно-практический центр санитарно-эпидемиологической экспертизы и мониторинга

Комплект средств индивидуальной экстренной профилактики

Наименование предмета

кол-во

1

Клеенка медицинская (выстилается на поверхности стола,
тумбочки)

1 метр

2

Емкость (для сбора отработанного материала)

1 штука

3

Спирт этиловый 70 % (для обработки открытых частей тела,
лица, рук, шеи, груди, полоскания полости рта)

100 мл

4

Сульфацил-натрий (альбуцид) 10-20 % (для обработки слизистой
глаз, носа) или протаргол для обработки слизистой носа

1 флакон
(ампула)

5

Стрептомицин (в разведении 250 тысяч единиц в 1 мл) - для
закапывания в глаза

1 флакон

6

Одноразовый шприц и с иглой для разведения стрептомицина

3 штуки

7

Ампула со стерильным физиологическим раствором (для
разведения стрептомицина)

10 мл

8

Вата медицинская (шарики) в бязевых мешках (для обработки
открытых частей лица, рук, шеи, груди)

50 грамм

9

Пинцет

1 штука

10

бумага

5 листов

11

карандаш

1 штука

      Примечание: объем и количество средств индивидуальной защиты должны быть рассчитаны на обработку 3 (трех) человек и храниться в промаркированном биксе.

Комплект дезинфицирующих средств

наименование предмета

кол-во

1

дезинфицирующее средство

300 грамм
сухого вещества

2

Эмалированная емкость объемом 10 литров

1 штука

Комплект для забора материала от больного (трупа)
подозрительного на заболевание чумой для инфекционных
стационаров, лабораторий

наименование предмета

кол-во

1.

Пипетки пастеровские с длинными концами (стерильные)

1 штука

2.

Пинцет анатомический

10 штук

3.

Перья-скарификаторы для взятия крови (стерильные)

3 штуки

4.

Ножницы

1 штука

5.

Скальпель

1 штука

6.

Шприц 5 мл разовый

3 штуки

7.

Шприц 10 мл разовый

3 штуки

8.

Иглы к шприцам (с широким просветом)

10 штук

9.

Пробирки бактериологические с резиновыми пробками
(стерильные)

5 штук

10.

Пробирки с ватным тампоном для взятия отделяемого из зева
(стерильные)

2 штуки

11.

Пробирки бактериологические (стерильные)

5 штук

12.

Пробки резиновые № 12, 14 (под пробирки, флаконы)

10 штук

13.

Шпатели деревянные (металлические) (стерильные)

2 штуки

14.

Штатив складной из 6 гнезд

1 штука

15.

Жгут резиновый

1 штука

16.

Емкость для фиксатора

1 штука

17.

Предметные стекла

10 штук

18.

Пенал металлический для пробирок

1 штука

19.

Спирт - ректификат 96 %

250 мл

20.

Спиртовка

1 штука

21.

Спички

1 коробок

22.

Стерилизатор (среднего размера)

1 штука

23.

Вата (50,0)

1 пачка

24.

Марля

1 метр

25.

Йод (10 мл)

1 флакон

26.

Тампоны ватные, марлевые (стерильные)

30 штук

27.

Нитки суровые или лигатура

0,5 метра

28.

Пластилин

15 грамм

29.

Лейкопластырь

1 упаковка

30.

Карандаш по стеклу (стеклограф)

1 штука

31.

Вода дистиллированная в амп. по 5 мл

2 штуки

32.

0,9 % раствор NaCl в амп. по 5 мл

3 штуки

33.

Бульон питательный (рН 7,2) во флаконе (стерильный)

50 мл

34.

Перчатки резиновые

2 пары

35.

Бланки направлений

10 штук

36.

Блокнот, простой карандаш

1+1

37.

Инструкция по забору материала на чуму

1

38.

Бикс или металлический ящик для доставки проб

1 штука

      Примечание: Подлежащие обеззараживанию предметы должны стерилизоваться 1 раз в 3 месяца. При выявлении больного, подозрительного на чуму, в лаборатории берется питательный бульон, который должен обладать высокой чувствительностью для роста чумного микроба.

Комплект для забора материала от больного с подозрением на
холеру
(при медицинских учреждениях на всех этапах оказания медицинской
(помощи)

Наименование предмета

кол-во

1.

Банки стерильные широкогорлые с притертыми крышками

2 штуки

2.

Стеклянные трубочки

4 штуки

3.

Резиновая груша со шлангом

1 штука

4.

Лейкопластырь

1 упаковка

5.

карандаш

1 штука

6.

Полиэтиленовые пакеты

3 штук

7.

Марлевые салфетки

6 штук

8.

Бикс металлический

1 штука

9.

Дезинфектант

1 штука

10.

Алюминиевые петли с пробирками

3 штуки

11.

Спирт 70 %

200 гр

12.

1 % пептонная вода

50 мл

13.

Инструкция по забору материала

1 штука

14.

Клеенка медицинская

1 метр

15.

Направление на анализ (бланки)

4 штуки

Приложение 3                
к Санитарным правилам «Санитарно-     
эпидемиологические требования к организации 
и проведению санитарно-противоэпидемических  
(профилактических) мероприятий по предупреждению
инфекционных заболеваний (чумы, холеры)»  

Классификация заболеваний, обусловленных холерным вибрионом

Международная
статистичес-
кая
классификация
болезней и
проблем,
связанных со
здоровьем
(МКБ-10)

Эпидемиологическая классификация Vibrio cholerae по
микробиологическим, генетическим свойствам и порядок передачи
информации

возбуди-
тель

свойства

Нозологи-
ческое
опреде-
ление

Объем
противоэпи-
демических
мероприятий

порядок
передачи
информации

Микробио-
логичес-
кие

Генети-
ческие

1.

A00.0
Холера,
вызванная
вибрионом О1,
биовар
holerae

Vibrio
cholerae
cholerae
О1

Гемолиз
(-)
Холероген
(+)

(ctx AB +
)
(tcpA+)

холера

В полном
объеме

Террито-
риальные
ПЧО КГСЭН
МЗ РК;
Террито-
риальные
ДКГСЭН
(УГСЭН) МЗ
РК;
Террито-
риальные
УЗ;
КНЦКЗИ;
НПЦСЭЭМ;
КГСЭН МЗ
РК;

2.

A00.1
Холера,
вызванная
вибрионом О1,
биовар eltor;

Vibrio
cholerae
eltor О1

Гемолиз
(-)
Холероген
(+)

(ctx AB +
)
(tcpA+)

холера

В полном
объеме

Vibrio
cholerae
eltor О1

Гемолиз
(+)
Холероген
(-)

(ctx АВ-)

холера

В
ограниченном
объеме

3.

A00.9
Холера
неуточненная

Vibrio
cholerae
О139

Гемолиз
(-)
Холероген
(+)

(ctx AB +
)
(tcpA+)

холера

В полном
объеме

Vibrio
cholerae
non О1

Гемолиз
(-)
Холероген
(+)

(ctx AB +
)

Vibrio
cholerae
О139

Гемолиз
(+)
Холероген
(-)

(ctx АВ-)

Клиничес-
кий
диагноз с
указанием
серогруп-
пы
холерного
вибриона

В
ограниченном
объеме

Террито-
риальные
ПЧО КГСЭН
МЗ РК;
Террито-
риальные
ДКГСЭН
(УГСЭН) МЗ
РК;
Террито-
риальные
УЗ;
КНЦКЗИ;
НПЦСЭЭМ.

Vibrio
cholerae
non О1

Гемолиз
(+)
Холероген
(-)

(ctx АВ-)

"Инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 12 қаңтардағы № 32 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 8 қыркүйектегі № 754 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 08.09.2015 № 754 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

      БАСПАСӨЗ РЕЛИЗІ

      «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 6-бабының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған «Инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары бекітілсін.
      2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                           К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің      
2012 жылғы 12 қаңтардағы
№ 32 қаулысымен   
бекітілген     

«Инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары

1. Жалпы ережелер

       1. Осы «Инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын алу, обаның және тырысқақтың эпидемиялық ошақтарында шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді енгізу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын талаптарды белгілейді.
      2. Обаға қарсы ұйымдар, ал олар болмаған жағдайда – халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органның тиісті аумақтардағы аумақтық бөлімшелері аумақтық медициналық ұйымдарға консультациялық-әдістемелік көмекті жүзеге асырады.
      3. Санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды жүргізу кезінде Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген дезинфекциялау құралдары (дезинфектанттар, инсектицидтер, родентицидтер) пайдаланылады.
      4. Осы Санитариялық қағидалардың орындауын бақылауды Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.
      5. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылды:
      1) алдын алу іс-шаралары – профилактикалық іс-шаралар;
      2) аса қауіпті инфекциялар – өлім-жітім жоғары болып (эпидемиялық белең алулар мен эпидемиялар), адамдардың көпшілігіне тез таралатын және жұғатын, адамнан адамға берілетін ауру;
      3) бактериологиялық мониторинг – халық арасында және сыртқы ортаның объектілерінде тырысқақ вибрионының пайда болуын уақтылы айқындау мақсатында бактериологиялық зертханалық бақылау жүйесі;
      4) далалық материал – қоздырғыштың айналымын анықтау мақсатында оларға зертханалық зерттеу жүргізу үшін алынған қоршаған ортаның объектілері, зооноздық инфекциялардың қоздырғыштарын тасымалдаушылар мен таратушылар;
      5) дезинсекция – жәндіктерді және басқа да буынаяқтыларды жою;
      6) дератизация – кеміргіштерді жою;
      7) инфекцияны таратушылар – оба қоздырғышының берілуінің трансмиссиялық тетігін айқындайтын, әсіресе буынаяқтылар, атап айтқанда қансорғыш жәндіктер мен кенелер;
      8) инфекцияны тасымалдаушылар – табиғатта ауру қоздырғышының қоры болып табылатын, бірінше кезекте кеміргіштер мен басқа да сүтқоректі жылықанды жануарлар;
      9) карантин – карантиндік аурулардың әкелінуінің, сыртқа шығарылуының және өзге де таралуларының алдын алу мақсатында жүзеге асырылатын әкімшілік және медициналық-санитариялық шектеу іс-шараларының кешені;
      10) карантиндік аурулар – жоғары жұқпалылық дәрежесімен және жоғары өлім-жітімдікпен сипатталатын инфекциялық аурулар;
      11) қауіп төндіретін аумақ – адамдардың тырысқақпен сырқаттануы жағдайларының туындау қаупі бар аумақ;
      12) қорғаныс аймағы – инфекцияны тасымалдаушылар және/немесе таратушылар жойылған елді мекеннің айналасындағы аумақ;
      13) оба – инфекциялық үдеріс өте тез дамитын және ауыр өтетін, науқастардың өлім-жітім деңгейі жоғары болатын және эпидемиологиялық әлеуетімен адамды және кейбір үй жануарларын зақымдайтын аса қауіпті табиғи-ошақтық зооноз;
      14) обаның табиғи ошағы – сырттан келмей, бұрыннан белгісіз ұзақ уақыт ауру қоздырғышының айналымы жүзеге асырылатын жер бетінің учаскесі;
      15) обаның табиғи ошақтылығы (энзоотия) – оба қоздырғышының табиғи экожүйелерде адамға қатынасынсыз өздігінен тіршілік етуі;
      16) реконвалесцент – ауырып жазылған адам;
      17) уытты емес тырысқақ – қой эритроцитін гемолиздеуші және холероген шығармайтын, тырысқақ вибриондарынан туындаған ауру;
      18) тырысқақ – қой эритроцитімен гемолизденбейтін және холероген шығаратын, тырысқақ вибриондарынан туындаған жұғу дәрежесі жоғары, организмнің сусыздануымен, уланумен және гастроэнтеритпен, су-тұз, белок алмасуының бұзылуымен сипатталатын, қоздырғышы ауыз-нәжіс механизмі арқылы берілетін антропонозды бактериялы инфекциялық ауру;
      19) эпидемиялық асқыну – эпидемияға қарсы іс-шаралар кешенін жүргізуді талап ететін қоздырғыштың халық арасында таралуы;
      20) эпидемиялық ошақ – науқас адамның (мәйіттің) болған орны.

2. Обаның алдын алу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      6. Қазақстан Республикасы аумағында обаның табиғи ошақтарында санитариялық-эпидемиологиялық мониторингті уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдары жүзеге асырады.
      7. Оба бойынша энзоотиялық аумақта далалық жағдайларда шаруашылық қызметті жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғалар штаттық персоналды және тартылған адамдарды табиғи ошақтағы санитариялық эпидемиологиялық жағдай, жеке қорғаныш шаралары бойынша және обамен сырқаттануға күдіктену жағдайы кезіндегі әрекеттер туралы хабардар етеді, сондай-ақ қауіпті эпидемиялық жағдай туындаған кезде адамдарды  қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажетті шараларды қабылдайды.
      8. Аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдары денсаулық сақтау ұйымдарымен және обаға қарсы күрес ұйымдарымен бірлесіп, аумақтарды санитариялық қорғау жөніндегі санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралардың жедел және кешенді жоспарларын әзірлейді, олар:
      1) аумақтың әлеуетті қауіпті дәрежесін ескере ала отырып, обаны тұрақты эпидемиялогиялық қадағалауды қамтамасыз ету жөніндегі шараларды;
      2) оба бойынша эпидемиялық асқынулар туындаған жағдайда ведомстволық және обаға қарсы күрес ұйымдарын қоса алғанда, аумақтық денсаулық сақтау ұйымдарының тұрақты даярлығын және өзара іс-қимыл қамтамасыз ету жөніндегі шараларды;
      3) инфекцияның табиғи ошақтарының аумағында тұратын тұрғындарды  обамен сырқаттануын, оны табиғи ошақтардан әкетілуінің, шетелден әкелінуінің және Қазақстан Республикасы аумағында эпидемиялық таралуының алдын алуға бағытталған жұмыстарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету тәртібін;
      4) обамен сырқаттанудың бірен-саран және жаппай жағдайлары туындаған кезде сол үшін қажетті күштер мен құралдарды есептей отырып, обаның эпидемиялық ошағын уақтылы таратпауға және жоюға бағытталған санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралар кешенін;
      5) оба бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу үшін медициналық құрылымдарды өрістетуге медициналық ұйымдардың әзірлігін қолдауды;
      6) обаның эпидемиялық ошағын оқшаулау және жою үшін өрістетілетін мамандандырылған құрылымдардың медициналық персоналын даярлау тәртібін;
      7) обаның алдын алу мәселелері бойынша халықтың білімін арттыруға бағытталған санитариялық-ағарту жұмысын жүргізуді.
      9. Медициналық ұйымдар эпидемиялық маусым басталғанға дейінгі бір айдан кешіктірмей жыл сайын жылдың ауа райы климаттық жағдайларына байланысты аумақтық обаға қарсы ұйымдар жыл сайын айқындайтын обаға қарсы ұйымдармен келісілген халықтың қауіп төндіретін контингенттерін обаға қарсы вакцинациялауды жүргізеді. Обаға қарсы вакцинациялауды жүргізудің уақтылығы мен толықтығын бақылауды аумақты санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдары жүзеге асырады.
      10. Ведомстволық тиесілігіне және меншік нысандарына қарамастан, медициналық ұйымдар және жеке медициналық практикамен айналысатын адамдар осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшада көрсетілген халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекіткен адамдардың обамен және тырысқақ пен сырқаттануы немесе күдіктену туралы шұғыл хабарлаудың үлгілік схемасына сәйкес обамен сырқаттанудың немесе сырқаттануға күдіктенуді анықталған әрбір жағдайы туралы аумақтық мемлекеттік санитариялық эпидемиологиялық қадағалау органдарын, обаға қарсы күрес ұйымдарын шұғыл хабардар етеді.
      11. Обаға күдіктену кезіндегі далалық, клиникалық және патологиялық-анатомиялық материалдың зертханалық зерттеулерін Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілетін Зертханаларға және зертханалардағы жұмыс жағдайларына қойылатын санитариялық эпидемиологиялық талаптар саласындағы санитариялық қағидаларға сәйкес патогендігі I (бірінші) топтағы қоздырғыштармен жұмыс істеуге Орталық режимдік комиссияның рұқсаты бар обаға қарсы күрес ұйымдарының бактериологиялық зертханалары орындайды.
      12. Обаға қарсы күрес станциялары өздеріне бекітіліп берілген оба бойынша энзоотиялық аумақта:
      1) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті орган бекіткен жоспарларға және бақылау сандарына сәйкес оның нәтижелерін бағыныстылығы бойынша, сондай-ақ аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарына, денсаулық сақтау ұйымдарына және жергілікті атқарушы билік органдарына ұсына отырып, эпизоотологиялық зерттеулерді;
      2) обаға күдіктену кезінде ауырған адамдардың материалын зерттеуді;
      3) эпидемиологиялық көрсеткіштер мен бақылау сандарына сәйкес жоспарлы санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды орындауды;
      4) шұғыл жағдайларды тіркеу кезінде жоспардан тыс (шұғыл) іс-шараларды жүргізуді – обамен ауыратын түйенің болуы, стационарлы және уақытша елді мекендерге жақын жерлерден, адамның шаруашылық жүргізуінің басқа да объектілері, көлік жолдары және т.б. айналасынан обаның жіті және жайылған эпизоотиясын анықтауды;
      5) энзоотиялық аумақта адамдардың обаны жұқтыруын қатерлі топтарын айқындауды және мемлекеттік санитариялық эпидемиологиялық қызмет салауаттылық саласындағы уәкілетті органдарға ақпарат беруді;
      6) энзоотиялық аумақта медицина қызметкерлері үшін обаның клиникасы, диагностикасы, емдеу мәселелері бойынша оқыту семинарларын, санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруды және жүргізуді, адамдарды вакцинациялауды;
      7) ветеринариялық саладағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшілері мамандарымен түйелерде болатын обаның профилактикасы мәселелері және оларды вакцинациялау әдістемесі бойынша семинарларды және нұсқау берулерді;
      8) обаның профилактикасы бойынша халықпен санитариялық-ағарту жұмысын жүргізеді.
      13. Обаның табиғи ошақтарында жүргізілетін негізгі алдын алу іс-шараларының көлемі мен сипатын халықтың санитариялық эпидемиялогиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті орган айқындайды.
      14. Обаның табиғи ошақтары аумағындағы заңды және жеке тұлғалардың объектілерінде:
      1) кеміргіштердің енуі және мекендеуі үшін жағдай туғызбау мақсатында елді мекендердің аумағын күтіп-ұстауға және ұйымдастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиялық талаптарды орындау;
      2) елді мекендердің аумағында немесе олардың шегінде орналасқан объектілерде (ұйымдарда) дератизациялау және дезинсекциялау жүргізу және ұйымдастыру;
      3) аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдары санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық), обаға қарсы іс-шараларды жүзеге асыратын обаға қарсы күрес ұйымдары қызметкерлерінің ұйымның аймағына және сол жерде орналасқан объектілерге кіруіне рұқсат ету және дератизациялау, дезинсекциялау жұмыстарын жүргізу;
      4) обаға қарсы күрес ұйымдарының, аумақтық санитариялық эпидемиологиялық қызмет ұйымдарының және лицензиясы бар ұйымдар мамандарының күшімен өз аумағында және онда орналасқан объектілерде дератизациялау және дезинсекциялау жүргізу;
      5) обаға қарсы күрес ұйымдары және аумақтық санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мамандарының халық арасында обамен сырқаттанушылықтың алдын алуға бағытталған нұсқауларын міндетті түрде орындау қамтамасыз етіледі.
      15. Табиғи ошақтың аумағында орналасқан немесе соған жіберілетін жеке тұлғаларға эпизоотиялық және эпидемиологиялық жағдай шиеленіскен кезде обаға қарсы вакцинациялау жүргізіледі.
      16. Вакцинациялауды жүргізу мерзімдерін және оны бақылауды, сондай-ақ вакцинациялауға жататын топтарды обаға қарсы күрес ұйымдарының келісімі бойынша мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдары айқындайды.
      17. Иммундық-профилактиканы аумақтық медицина ұйымдары белгіленген мерзімде және обаға қарсы вакцинаны қолдану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырады.
      18. Меншік нысанына және ведомстволық тиесілілігіне қарамастан, медициналық ұйымдар:
      1) дене қызуы жоғары, лимфаденттермен және обаға тән басқа да белгілермен сүйемелденетін аурулармен ауырып жазылған адамдарды анықтау үшін обаға қарсы күрес ұйымдарының мамандарына медициналық құжаттарды беруді;
      2) обамен ауыратын науқастар анықталған жағдайда эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізуге госпитальдық базаның (обамен ауыратын науқастарға арналған инфекциялық госпитальдың, байланыста болған адамдарға арналған изолятордың, провизорлық госпитальдың) және басқа да медициналық мекемелердің дайындығын;
      3) обаның эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы және профилактикасы мәселелері бойынша медицина қызметкерлерінің дайындығын, обамен ауыратын науқас (күдікті) анықталған кезде алғашқы эпидемияға қарсы іс-шараларды ұйымдастыруды және жүргізуді;
      4) обамен ауыратын шартты науқасты енгізу арқылы оқу-жаттығуларды (сабақтарды) ұйымдастыруды және жүргізуді;
      5) оба бойынша ошақтық аумақтағы халықтың, әсіресе табиғатта обаны жұқтырудың жоғары қаупі болатын декреттелген контингенттердің саны және таралуы туралы мәліметтер жиынтығын;
      6) тұрғылықты тұратын жерлерге барған кезде вахталық қызметкерлерді медициналық қадағалауды;
      7) осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшада көрсетілген Медициналық ұйымдардың сынама алуға арналған қорғаныш костюмдермен, жеке қорғаныш заттарымен, дезинфекциялау құралдарымен және тұзды ерітінділермен қамтамасыз етілуіне қойылатын талаптарға сәйкес материал жинауға арналған, қорғаныш костюмдердің, персоналдың жеке қорғаныш заттарының, дезинфекциялау құралдары жиынтығының болуын қамтамасыз етеді.
      19. Кеміргіштер арасында обаның эпизоотиялары анықталған орындарда обаға қарсы күрес ұйымдарының ұсынысы бойынша жергілікті атқарушы органдар, төтенше жағдайлар жөніндегі аумақтық комиссиялар қауіп төндіретін аумақта шаруашылық, іздеу және өзге де қызметке мынадай уақытша шектеулер енгізеді:
      1) малды жаюға және айдауға тыйым салу;
      2) аңшылық кәсібін жүргізуге тыйым салу;
      3) жаппай іс-шаралар жүргізуге тыйым салу;
      4) жем-шөптерді, дақылдарды және басқа да эпидемиялық маңызы бар қауіпті жүктерді эпизоотиялық аумақтан тыс шығаруға тыйым салу.
      20. Оба ауруына күдікті түйелер анықталған кезде аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдары оларды негізгі табыннан бөледі, күре тамырдан шығатын тамырдан алынған жануарлардың қандарын және ұлғайған бездерінен алынған пунктатты жақын жердегі обаға қарсы күрес зертханасында бактериологиялық және серологиялық әдіспен зерттейді. Оқшауланған жануарлар күнделікті термометрлеуден өтуі тиіс, егер дененің қызуы төмендемей, түйелердің жағдайы нашарласа, оларды мал өлекселерін көметін орында сояды. Обамен ауыратын түйелерге емдеу жүргізілмейді. Түйелердің өлекселері өртеледі және көміледі. Түйенің өлген орны және ашып қаралған орны дезинфекцияланады.
      21. Мәжбүрлеп сойылған және өлген түйелердің өлекселері обаға қарсы күрес ұйымынан келген маманның қатысуымен сойылып, ашып қаралады. Секциялық материалды обаға қарсы күрес зертханасында оба қоздырғышына зерттейді.
      22. Сау түйелердің жүні инсектицидтермен өңделуі тиіс, екі қабатталған қорапқа орайды және шектеу іс-шараларды өзгертілгеннен кейін ыстық сумен өңдеу үшін жүнді жуатын жерге жібереді, ол туралы ветеринариялық сертификатқа тиісті белгі қояды. Алдын ала ветеринариялық куәландырылмай, өлген түйелерден алынған терісі мен жүні дезинфекциялануы немесе өртелуі тиіс.
      23. Обаның эпизоотиясының өту кезеңінде әрбір түйе ветеринариялық бақылауға жатады. Бұл уақытта диагнозы қойылмаған ауру түйелерді союға тыйым салынады. Сау жануарларды сою жануарларды он күн бақылағаннан кейін ветеринариялық дәрігердің рұқсатымен жүргізіледі, өлген және мәжбүрлеп сойылған түйелер оба қоздырғышына зерттеуге жатқызылады.
      24. Қазақстан Республикасының барлық аумағында түйелерді алдын ала вакцинациялауды өндірушінің обаға қарсы вакцинаны қолдану жөніндегі нұсқаулығында көзделген тәртіппен және мерзімде ветеринария саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелерінің бақылауымен ветеринария мамандары жүргізеді. 14 күн ішінде барлық вакцинацияланған жануарларға бақылау жүргізіледі.
      25. Жануарларды обаға қарсы вакцинациялауды жүргізу вакцинацияланған жануарлардың санын, вакцинаны өндіруші кәсіпорынның толық атауы, сериясы мен бақылау нөмірлері, дайындалған уақыты және жұмсалған вакцинаның санын көрсете отырып, актімен ресімделеді. Актіге мал иесі қол қойған вакцинацияланған жануарлардың тізімі қоса беріледі.
      26. Тиісті аумақтардың мемлекеттік веринариялық-санитариялық инспекторларының талабы бойынша жануарлар обаға қарсы профилактикалық вацинациялануға әкелінуге тиіс.
      27. Жаңадан сатып алынған жануарлар туралы тиісті аумақтардың мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық инспекторларын хабардар ету қажет.
      28. Тиісті аумақтың мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық инспекторының рұқсатынсыз түйелерді мәжбүрлеп союға тыйым салынады.
      29. Жануарлардың ауруы, мәжбүрлеп сойылуы немесе өлу жағдайы туралы тиісті аумақтың ветеринариялық-санитариялық инспекторына тез арада хабарланады.
      30. Мал шаруашылығы өнімі мен шикізатын дайындаумен, қайта өңдеумен, өткізумен айналысатын ұйымдарда жыл сайын және жұмысқа қабылдану кезінде өндірістік қызметі малды бағумен, күтіп-ұстаумен, өсірумен, мал шаруашылығы шикізаты мен өнімін сақтаумен, тасымалдаумен, қайта өңдеумен және сатумен байланысты қызметкерлерді обаның алдын алу қағидаларына оқыту жүргізіледі.
      31. Аумақтық ветеринариялық-санитариялық бақылау органдары және жергілікті атқарушы органдар обаға қарсы күрес ұйымдарын оба белгілері бар түйелердің ауруының барлық жағдайлары, аурудың белгісіз клиникалық көрінісі бар және түйелердің белгісіз себептермен өлген жағдайлары туралы хабардар етеді.
      32. Халықаралық тасымалдауларды жүзеге асыратын ұйымдарда көлік құралдарының иелері және мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункттерінің басшылары санитариялық-карантиндік бақылауды жүзеге асыратын обаға қарсы күрес ұйымдары және санитариялық бақылау жүргізетін аумақтық санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мамандарының эпизоотологиялық тексеру жүргізу үшін ұйымның аумағына, оба бойынша қолайсыз елдерден келген көлік құралдарына, сондай-ақ жүктер мен тауарларды уақытша сақтау үй-жайларына кіруіне рұқсат етілуін қамтамасыз етеді.
      33. Халықаралық тасымалдауларды жүзеге асыратын ұйымдар және көлік құралдарының иелері мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункттерінде санитариялық-карантиндік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамның шешімі бойынша обаны жұқтыруға күдік тудыратын, келген көлік құралын санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) обаға қарсы күрес іс-шараларын жүргізу үшін санитариялық тұраққа (айлаққа, тұйыққа, алаңға) жібереді.
      34. Ұйымдастыру-құқықтық нысанына және меншік нысанына қарамастан, заңды және жеке тұлғалар мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункттерінен тыс тауарлары мен жүктері бар контейнерлер мен лихтерлерді алғаннан және ашқаннан кейін оларда кеміргіштер немесе олардың сол жақта тіршілік ету іздері, сондай-ақ эктопаразиттері анықталған кезде ол туралы тез арада аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарын хабардар етеді.
      35. Қазақстан Республикасының аумағына ветеринариялық сертификатсыз әкелінген терісі бағалы жануарлардың (сарышұнақ, суыр және т.б.) терілері «Ветеринария туралы» Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 10 шілдедегі Заңына сәйкес жойылуға жатқызылады.
      36. Алғашқы эпидемияға қарсы іс-шаралар науқастың обамен сырқаттануына немесе қайтыс болған адамның обамен сырқаттанғанына күдік туындағаннан кейін ошақты ресми ашқанға дейін жүргізіледі.
      37. Алғашқы эпидемияға қарсы іс-шараларға мыналар жатады:
      1) Санитариялық қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес обаға күдікті науқас немесе қайтыс болған адам анықталғаны туралы тез арада ақпарат беру;
      2) науқасты оқшауланған палатаға немесе (боксқа) емдеуге жатқызу, мәйітті мәйітханаға жеткізу немесе (оларды медициналық мекемелерге жеткізу мүмкін болмаған жағдайда) сол жерде науқасты немесе мәйітті және олармен байланыста болған адамдарды саралап оқшаулау;
      3) кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету және оқшаулау жағдайларын, жеке қауіпсіздігін (бірінші типтегі қорғаныш костюмін қолдану) қамтамасыз ету үшін қажетті сақтық шараларын сақтай отырып, мамандандырылған медициналық көмек көрсету үшін жұқпалы аурулар бөлімшесіне науқасты тасымалдау; науқасты тасымалдаудың мүмкіндігі немесе қажеттілігі болмаған кезде (обаның өкпе немесе ішек түріне күдіктенгенде, ауыр жағдайы, мамандандырылған көліктің болмауы) оның тұратын жеріне мамандар бригадасын шақыру;
      4) эпидемиологиялық анамнез жинау;
      5) науқастың (мәйіттің) болған орнын, оның ішінде оны тасымалдаған құралдарды, сондай-ақ жұқтыруы мүмкін болған басқа да объектілерді дезинфекциялау.
      38. Обаның эпидемиялық ошағы төтенше жағдайлар бойынша аумақтық комиссияның арнайы шешімімен «оба» диагнозы ресми қойылғаннан кейін ашылады. Осы шешіммен обаға қарсы күрес ұйымының немесе мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының тәжірибелі қызметкерлерінің ішінен ошақтың бастығы сайланады, сондай-ақ ошақ штабы құрылады, соның басшылығымен төменде көрсетілген іс-шаралар жүзеге асырылады.
      39. Обаның эпидемиялық ошағындағы санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралар ұйымдастыру және функционалдық екі бөліммен байланысты, ол ошақты таратпаудан және оны жоюдан тұрады.
      40. Обаның эпидемиялық ошағын таратпау және жою бойынша іс-шаралар тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің карантиндік және аса қауіпті инфекциялардың әкелінуі мен таралуының алдын алу бойынша бекітілген жоспарға сәйкес ұйымдастырылады және жүргізіледі.
      41. Іс-шаралардың көлемі мен сипаты оба жағдайының анықталғаны туралы қорытындыны алғаннан кейін тез арада жүргізілетін эпидемиологиялық тексеру деректерімен айқындалады.
      42. Шектеу іс-шараларын, оның ішінде обаның эпидемиялық ошағы аймағындағы карантин Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілетін Қазақстан Республикасының аумағында шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді, сондай-ақ халық тұрмысының және кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызметті жүргізудің ерекше шарттары мен режимдерін жүзеге асыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.
      43. Обаның эпидемиялық ошағында шектеу іс-шараларын қамтамасыз ету үшін басқа ведомстволардың күштері мен құралдарын тарту, ауыл шаруашылығы және үй жануарларын бақылау мәселелері төтенше жағдайлар жөніндегі аумақтық комиссияның қарамағында болады және жергілікті атқарушы билік органдарының келісімі бойынша және аумақтық кешенді жоспарға сәйкес шешіледі.
      44. Санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды жедел жүргізу және жұмыстың эпидемияға қарсы режимін қамтамасыз ету мақсатында обаның эпидемиялық ошағында медициналық жасақтардың персоналы оның ашылу сәтінен бастап және ресми түрде жабылуына дейін казармалық жағдайға ауысады.
      45. Обаның ошағын таратпау бойынша іс-шаралар науқастан немесе мәйіттен адамға жұғуының алдын алуға және биологиялық және биологиялық емес сипаттағы залалданған объектілердің аумақтық таралуын шектеуге бағытталған. Ошақты таратпау мынадай кезеңдерде жүзеге асырылады:
      1) обамен ауыратын науқасты анықтау;
      2) обамен ауыратын науқасты емдеуге жатқызу;
      3) обадан қайтыс болған адамдарды анықтау;
      4) обадан қайтыс болған адамдардың мәйіттерін жерлеу;
      5) обаны жұқтырған объектілермен байланыста болған адамдарды анықтау және оқшаулау;
      6) карантиндік іс-шаралардың қажеттілігін, мерзімдері мен көлемін айқындау және оларды іске асыру;
      7) обаға күдікті белгілері бар адамдарды провизорлық емдеуге жатқызу;
      8) обаның диагностикасы мен науқастарды оқшаулауды жеделдету үшін медициналық мекемелерге қаралу кезінде және тұрғылықты мекенжайы бойынша тұрғындарды медициналық бақылау;
      9) ағымдағы және қорытынды дезинфекциялау жүргізу.
      46. Обаның эпидемиялық ошағы:
      1) обамен ауыратын науқасты (науқастарды) емдегеннен және емдеп шығарғаннан кейін;
      2) жұқтырылған объектілермен байланыста болған адамдарды профилактикалық емдегеннен және емдеп шығарғаннан кейін;
      3) дератизация, дезинсекция және қорытынды дезинфекция бойынша жұмыс аяқталғаннан кейін жойылған болып есептеледі.
      47. Емдеу аяқталғаннан кейін пациентті мынадай шарттар сақталған кезде шығарады:
      1) аурудың клиникалық белгілерінің болмауы;
      2) қанның және зәрдің зертханалық талдауларының қалыпты болуы;
      3) обаның терілік, ангинозды және бубонды түрлерінде 6 күн ішінде немесе өкпе және септикалық түрлерінде 10 күн ішінде, сондай-ақ менингит және ішек асқынуларында дене қызуы тұрақты қалыпты болғанда;
      4) антибиотиктік терапия аяқталғаннан кейін бір тәуліктен соң алынған материалдың бактериологиялық зерттеуінің бір реттік теріс нәтижесі.
      48. Шығарылғаннан кейін реконвалесцент үш ай бойы диспансерлік бақылауға алынады.
      49. Эпидемиологиялық ошақ болған кезеңде медициналық ұйымдар:
      1) аула ішін тексеру түрінде халыққа медициналық бақылауды жүзеге асыру кезінде халыққа медициналық көмек көрсетудің барлық кезеңдерінде обаның белгілері бар науқастарды анықтауды және алғашқы эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізуді;
      2) науқастарды мамандандырылған автокөлікпен тасымалдауды, оларды емдеуге жатқызуды, клиникалық-эпидемиологиялық және зертханалы  зерттеуді, емдеуді, сондай-ақ дезинфекциялау жүргізуді ұйымдастыруды;
      3) науқастармен байланыста болған адамдарды оқшаулауды, тексеруді және шұғыл алдын алуды;
      4) обаның бірінші белгілерімен ауыратын барлық науқастарды провизорлық емдеуге жатқызуды; барлық инкубациялық кезең ішінде медициналық бақылау және шұғыл профилактика жүргізе отырып, байланыста болған адамдарды оқшаулауды;
      5) оба ауруының бар болуына күдікті, этиологиясы белгісіз жіті инфекциялық аурулардан қайтыс болған адамдарды, сондай-ақ медициналық көмекке қаралмаған адамдардың тез арада қайтыс болуының барлық жағдайларында патологиялық-анатомиялық диагнозды белгілеу және зерттеу үшін тиісті материалды алу мақсатында белгіленген тәртіппен ашып қарауды қамтамасыз етеді.
      50. Обадан қайтыс болғандарды ашып қарау, олардан алынған материалды оба қоздырғышына зерттеу және оны мамандандырылған зертханаларға тасымалдау обаға қарсы ұйымдардың мамандарының қатысуымен:
      1) мәйітті жерлеу орнына тасымалдау Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілетін Зертханаларға және зертханалардағы жұмыс жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар аясындағы санитариялық қағидаларға сәйкес жинақталған I типтегі қорғаныш киіміндегі эвакуаторлар бригадасы металл немесе ағаш табытта арнайы бөлінген көлікпен жүргізіледі;
      2) обадан қайтыс болғандарды жерлеуді аумақтың коммуналдық қызмет күштері жалпы зиратта жергілікті салт-жора дәстүрлерін ескере отырып, жүргізеді.
      51. Ведомстволық тиесілілігі мен меншік нысанына қарамастан, жеке және заңды тұлғалар обаның эпидемиялық ошағында осы Санитариялық қағидаларға сәйкес эпидемиялық ошақта оба ауруының таралуының алдын алуға бағытталған санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралардың орындалуын қамтамасыз етеді.

3. Тырысқақтың алдын алу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      52. Санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралар осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшада көрсетілген тырысқақ вибрионына негізделген аурулардың сыныптамасына сәйкес жүргізіледі.
      53. Тиісті аумақтардың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары аумақтық денсаулық сақтау басқармаларымен (департаменттерімен) және аумақтық обаға қарсы күрес ұйымдарымен бірлесіп, тырысқақ бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралардың кешенді жоспарларын әзірлеуге қатысады, оларды жасау кезінде мыналар ескерілуі тиіс:
      1) тырысқақтың әкелінуінің және қоршаған орта объектілерінен тырысқақ вибриондарының бөлінуін талдау деректері;
      2) климаттық-географиялық ерекшеліктері;
      3) тырысқақ бойынша қолайсыз елдермен, бастауын шетелден алатын су қоймаларымен көршілестік;
      4) көлік байланысы;
      5) көші-қон үдері;
      6) аумақтың санитариялық-гигиеналық жағдайы (сумен жабдықтау, кәріздеу, санитариялық тазалық);
      7) рекреациялық және тұрмыстық су пайдаланудың сипаты мен жағдайы;
      8) халықтың салт-дәстүрлері.
      54. Кешенді жоспарлар «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңына сәйкес бекітіледі.
      55. Тырысқақ бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралардың кешенді жоспары мыналарды қамтиды:
      1) тырысқақ бойынша эпидемиялық шиеленістер болған жағдайда медициналық, санитариялық-профилактикалық, аумақтық обаға қарсы күрес ұйымдары мен ведомстволық медициналық қызметтердің дайындығын және өзара іс-қимылын қамтамасыз ету мәселелерін;
      2) тырысқақты, басқа да ішек инфекцияларының берілу жолдары мен факторларының іске асырылуының әлеуетті қауіптілік (әкеліну) дәрежесін ескере отырып, тырысқақты тұрақты эпидемиологиялық қадағалауды қамтамасыз етуді;
      3) тырысқақтың ошағын уақтылы таратпауға және жоюға бағытталған санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар кешенін, сондай-ақ тырысқақтың бірен-саран және жаппай жағдайларының туындау мүмкіндігі ескеріле отырып, сол үшін қажетті күштер мен құралдарды есептеуді;
      4) тырысқақ бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды жүргізуге медицина қызметкерлерінің дайындығын қамтамасыз етуді;
      5) тырысқақ бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу үшін медициналық жасақтарды ашуға медициналық ұйымдардың дайындығын қолдауды;
      6) тырысқақ ошақтарын таратпау және жою үшін ашылатын мамандандырылған жасақтардың медицина персоналының дайындығын;
      7) сыртқы орта объектілерінің тырысқақ вибриондарымен ластануына және осы микроорганизмдерді адамдардың жұқтыру жағдайларына сапалы қадағалауды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін жұмыстардың барлық түрлерін орындауды;
      8) санитариялық-ағарту жұмысын жүргізуді.
      56. Қазақстан Республикасының аумағында тырысқақ бойынша эпидемиологиялық бақылау осы инфекция бойынша эпидемиялық қауіптілікке себеп болатын факторлардың кешені бойынша аумақтардың типтерін ескере отырып, саралау жүзеге асырылуы қажет.
      57. Тырысқаққа зерттеуді Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілетін Зертханаларға және зертханалардағы еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар аясындағы санитариялық қағидаларға сәйкес режимдік комиссияның рұқсаты және тиісті лицензиясы бар санитариялық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдарының  және обаға қарсы күрес ұйымдардың бактериологиялық зертханаларының мамандары орындайды.
      58. Тырысқаққа сыртқы орта объектілерінен, жіті ішек инфекцияларымен (бұдан әрі – ЖІИ) ауыратын науқастардан, сондай-ақ тәуекел топтарын құрайтын адамдардан (арнайы режимдегі, әлеуметтік оңалту мекемелері, психологиялық-неврологиялық диспансерлер, жұмысы және белгілі тұрғылықты жері жоқ адамдар) алынған материал зерттеледі.
      59. Халықтың топтарын және сыртқы орта объектілерін, сондай-ақ оларды тырысқаққа тексеру кезеңі мен жиілігін халықтың санитариялық эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.
      60. Тырысқаққа зерттеудің бағыттылығымен оған жататын объектілер орын алған эпидемиялық жағдаймен айқындалады.
      61. Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында жылдың маусымына қарамастан:
      1) сусыздану белгілері болатын құсу, сұйық диареясы бар ЖІИ-мен ауыратын науқастар (бұлшықеттің тартылуы, дененің босауы және басқалар);
      2) этиологиясы белгісіз ЖІИ-дан қайтыс болғандар тырысқаққа тексерілуге жатқызылады.
      62. Эпидемиологиялық айғақтар бойынша мыналар тексеріледі:
      1) барлық ЖІИ-мен ауыратын науқастар;
      2) тырысқақ бойынша қолайсыз елдерден келген босқындар;
      3) осы инфекция бойынша қолайсыз елдерден келген азаматтар және келген уақыттан бастап бес күн ішінде ауырған адамдар;
      4) тәуекел топтарына жататын адамдар.
      63. Эпидемиологиялық және санитариялық-гигиеналық айғақтарды ескере отырып, жерүсті су қоймалары мен ауыз су көздерінің суында тырысқақ вибриондарының болуына бактериологиялық зерттеу жүзеге асырылады:
      1) орталықтандырылған шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін су алынатын санитариялық қорғаныш аймақтарында;
      2) шаруашылық-тұрмыстық сарқынды суларды төгетін орындарда;
      3) ұйымдастырылған рекреациялық су пайдалану орындарында;
      4) ауыз сумен жабдықтау көздерінде.
      64. Науқастардан немесе клиникалық сау адамдардан non О1, О1 (немесе O139) тырысқақ вибриондары және қоршаған орта объектілерінен О1 (немесе О139) тырысқақ вибриондары анықталған кезде штаммдарының уыттылығы анықталғанға дейін санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар толық көлемде жүргізіледі.
      65. Жерүсті су қоймаларының суларынан қойлардың эритроциттерін лизистейтін (холероген өндірмейтін) О1 немесе О139 тырысқақ вибриондары анықталған кезде санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар шектеулі көлемде жүргізіледі:
      1) жерүсті су қоймаларының суларынан сынама алу нүктелерінің саны көбейтіледі, оларды алу жиілігі – үш реттік теріс нәтиже алғанға дейін - аптасына 2-3 рет;
      2) стационарға келіп түскен ЖІИ-мен ауыратын науқастарды тырысқаққа бір рет бактериологиялық тексеру жүргізіледі.
      66. Жерүсті су қоймалары суларынан қойлардың эритроциттерін лизистемейтін (холероген өндіретін) О1 немесе О139 тырысқақ вибриондары анықталған кезде санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар толық көлемде жүргізіледі:
      1) орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі жоқ елді мекендерде ашық су қоймаларынан суды алдын ала залалсыздандырмай, ауыз су үшін пайдалануға жол берілмейді;
      2) сапалы қауіпсіз ауыз суды жеткізу ұйымдастырылады;
      3) ұйымдар тек хлорланған немесе жаңа қайнатылған сумен қамтамасыз етіледі;
      4) тырысқақ вибриондарымен ластанған жерүсті су қоймаларының суын пайдалануға шектеу қойылады. Шектеу іс-шараларының мерзімі, көлемі, сипатын әрбір нақты жағдайда мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органы айқындайды;
      5) жерүсті су қоймалары суынан алынатын сынама алу нүктелерінің саны көбейтіледі, оларды зерттеу күн сайын үш реттік теріс нәтиже алғанға дейін жүргізіледі;
      6) ЖІИ-мен ауыратын науқастарды белсенді анықтау және емдеуге жатқызу жүргізіледі;
      7) стационарға келіп түсетін (ауыз арқылы регидратациялау пунктіне) немесе үйде бір сағат ішінде үш рет қалдырылған ЖІИ-мен ауыратын науқастарды тырысқаққа бактериологиялық тексеру жүзеге асырылады;
      8) санитариялық-эпидемиологиялық тексерулердің деректерін есепке ала отырып, ауыз су және сарқынды сулар көздерін тырысқаққа зерттеу енгізіледі;
      9) жерүсті су қоймаларының контаминациялау көздерін анықтау мақсатында эпидемиологиялық тексеру жүргізіледі;
      10) инфекцияның әлеуетті көздерін анықтау мақсатында халықтың тәуекел топтарына серологиялық тексеру жүргізіледі.
      67. Ауыз су сынамаларынан О1, non О1 немесе О139 тырысқақ вибриондары анықталған кезде тез арада оны гиперхлорлау жүргізіледі және суды қайнатпай қолдануға тыйым салынады. Хлорлау тиімді болмаған жағдайда, ауыз суды сірке немесе құмырсқа қышқылымен қышқылдандыру жүзеге асырылады. Ауыз суды қышқылдандыру 6,0-ден төмен болмауы тиіс рН бақылауымен жүргізіледі. Қандай да бір қышқылдың біреуінің қажеттілігін есептеу өңделетін судың көлемін есепке ала отырып, сол жерде орындалады.
      68. Шаруашылық-тұрмыстық сарқынды лас суларынан уытты тырысқақ вибриондары анықталған кезде:
      1) жерүсті су қоймаларының суларын қолдануға шектеу қойылады;
      2) сарқынды сулар төгілетін жерінен төмен жерүсті су қоймаларының су сынамаларын алу нүктелерінің саны арттырылады, зерттеу күн сайын үш ретке дейінгі теріс нәтижеге дейін жүргізіледі;
      3) сарқынды суларды контаминациялау көздерін орнату мақсатында эпидемиологиялық тексеру жүргізіледі;
      4) стационарға келіп түсетін ЖІИ-мен ауыратын науқастарды тырысқаққа бактериологиялық зерттеу жүзеге асырылады (эпидемиологиялық тексеру деректерін есепке ала отырып) – үш рет;
      5) жіті гастроэнтерит белгілерімен қайтыс болған адамдардың мәйіттерін тырысқаққа зерттеу;
      6) сарқынды сулармен бақша және бақ учаскелерін суаруға жол берілмейді.
      69. ЖІИ-мен ауыратын науқастардың немесе ауру клиникасы байқалмаған адамдардың материалынан O1, non O1 немесе O139 тырысқақ вибриондары анықталған кезде жүргізілетін іс-шаралар көлемі осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшада көрсетілген тырысқақ вибрионына негізделген аурулардың сыныптамасына сәйкес жүргізіледі.
      70. Санитариялық-ағарту жұмысы эпидемиологиялық жағдайға қарамастан жүзеге асырылады және тұрғын аумақтардың, өндірістік үй-жайлардың тазалығын сақтауға, жеке гигиенаны сақтауға, асқазан-ішек жолдарының бұзылуының алғашқы белгілері анықталған кезде медициналық көмекке уақтылы жүгінуге бағытталған.
      71. Судың сынамасынан O1 немесе O139 тырысқақ вибрионы анықталған кезде олар туралы ақпарат және оқшауланған өсірінділер олардың эпидемиологиялық қауіптілігін анықтау бойынша зерттеуге жіберіледі. Бөлінген өсірінділер паспорттарымен бірге обаға қарсы күрес ұйымдарына жіберіледі және мынадай мәліметтерді:
      1) тырысқақ вибрионы анықталған су қоймасының атауын;
      2) су қоймасы орналасқан елді-мекеннің және ауданның атауын;
      3) сынама алған күнін және өсірінді бөлінген күнін;
      4) алынған өсіріндінің анықталған қасиетін қамтуы тиіс.
      72. Жіті ішек ауруларымен ауыратын науқастардың және денісау адамдардың материалынан O1, O139 немесе non O1 тырысқақ вибриондары анықталған кезде хабарлау схемасына сәйкес ақпарат осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшамен бекітілген адамдардың обамен және тырысқақпен сырқаттануы немесе оған күдіктену туралы шұғыл хабарлаудың үлгілік схемасына сәйкес Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органына тез арада беріледі. Ақпарат науқасқа диагноз тек клиникалық жолмен ғана қойылған жағдайда да жолданады.
      73. Ақпарат мынадай деректерді қамтуы тиіс:
      1) ауырған адамның тегін, атын, әкесінің атын, жасын, (туған жылын);
      2) тұрғылықты жерін (мекенжайын), кәсібін, жұмыс (оқу) орнын;
      3) сырқаттанған күнін, клиникалық диагнозын;
      4) материал алынған және диагнозының бактериологиялық расталған күнін;
      5) эпидемиологиялық анамнезі туралы мәліметті;
      6) оқшауланған өсіріндінің қасиетін.
      74. Тырысқақпен қайта сырқаттануға қатысты ақпарат инфекцияның көзі, факторы және берілу жолы туралы мәліметтерді қамтуы тиіс. Одан басқа, эпидемияның шиеленісуі туындау себебін көрсете отырып, қосымша материалдар ұсынылуы қажет.
      75. Тырысқақ бойынша ретроспективтік эпидемиологиялық талдау тырысқақ вибриондарының уыттылығы ескеріле отырып жүргізіледі және мыналарды қамтиды:
      1) жұқтыру деңгейін айқындауды (100 мың тұрғынға шаққанда тырысқақпен ауыратын науқастар саны);
      2) қоршаған орта объектілерінен тырысқақ вибриондарының бөліну қарқындылығын және мерзімін;
      3) тырысқақтың эпидемияның өршуінің пайда болуы себептерін, инфекцияның берілу жолдары мен негізгі факторларын;
      4) тырысқақтың таралуына ықпал ететін жағдайларын;
      5) жүргізілген іс-шаралардың тиімділігін;
      6) санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды жүргізуді негіздеу үшін санитариялық фонмен, рекреациялық суды пайдалану жағдайларымен өзара байланыста этиологиясы белгісіз ауруларды және ЖІИ-мен сырқаттанушылықты талдауды.
      76. Қазақстан Республикасының тікелей экономикалық, туристік, шаруашылық-сауда және басқа да байланысы бар шетелдерде тырысқақ бойынша эпидемиялық шиеленіс пайда болған кезде Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасында инфекциялық және паразиттік аурулардың енуіне және таралуына санитариялық-карантиндік бақылауды жүзеге асыру және Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитариялық қорғауды қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес іс-шаралар жүргізіледі.
      77. Тырысқақпен ауыратын науқасты немесе оған күдіктіні анықтаған медициналық ұйым осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшада көрсетілген адамдардың обамен және тырысқақпен сырқаттануы немесе күдіктену туралы шұғыл хабарлаудың үлгілік схемасына сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарына, обаға қарсы күрес ұйымдарына тез арада хабар береді. Ақпаратта мыналар көрсетілуі тиіс:
      1) науқастың анықталған орны;
      2) оның анықталған уақыты;
      3) диагнозы – клиникалық немесе бактериологиялық;
      4) байланыста болған адамдардың саны;
      5) қабылданған шаралар (науқастарды және байланыста болған адамдарды оқшаулау орны, тырысқаққа зерттеу үшін олардан материал алу уақыты).
      78. Байланыста болған адамдардың тізімі үй мекенжайын және телефонын көрсете отырып, туристер үшін – саяхатты ұйымдастырушы фирманың атауын көрсете отырып, жеке басын куәландыратын құжаттары көрсетілгенде жасалуы тиіс.
      79. Меншік нысанына және ведомстволық тиесілілігіне қарамастан, медициналық ұйымдар тырысқақ бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды жүргізу үшін осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшада көрсетілген Медициналық ұйымдардың сынама алуға арналған қорғаныш костюмдермен, жеке қорғаныш заттарымен, дезинфекциялау құралдарымен және тұзды ерітінділермен қамтамасыз етілуіне қойылатын талаптарға сәйкес материал жинауға арналған, қорғаныш костюмдерінің, персоналдың жеке қорғаныш заттарының, дезинфекциялау құралдарының жиыны болуын қамтамасыз етеді.
      80. ЖІИ-мен ауыратын науқастың және дені сау адамның материалынан O1, O139 немесе non O1 тырысқақ вибрионы анықталған жағдайда, медициналық ұйымдары тырысқақ бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды ұйымдастырады және жүргізеді.
      81. Науқастардан немесе клиникалық дені сау адамдардан тырысқақ вибриондары анықталған жағдайда:
      1) тырысқақ вибриондарының өсірінділері бөлінген адамдарды емдеуге жатқызу және емдеу;
      2) бөлінген өсірінділердің қасиеттері нақтыланады. Штаммдардың эпидемиялық маңыздылығы анықталғанға дейін санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар толық көлемде жүргізіледі;
      3) ЖІИ-мен ауыратын науқаста тырысқақтың клиникалық диагнозы  нықталған кезде іс-шаралар көлемі бөлінген өсіріндінің қасиетіне (тырысқақ уытын – холерогенді бөледі немесе бөлмейді) байланысты жүргізіледі.
      82. ЖІИ-мен ауыратын науқастардан (дені сау адамдардан) тырысқақ уытын бөлетін O1, O139 немесе non O1 тырысқақ вибриондары (холероген «+», гемолиз «-») анықталған жағдайда, ұйымдастыру іс-шаралары жүргізіледі.
      83. Денсаулық сақтау ұйымының тырысқақ ауруы туралы қорытындысы алынғаннан кейін науқастың тұрған немесе болған, анықталған аумағы аурудың ошағы болып жарияланады.
      84. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган, қажет болғанда тырысқақ ошағына арнайы медициналық жасақтарды (арнайы эпидемияға қарсы бригада), жекелеген мамандандырылған зертханалар, госпитальдар) жібереді.
      85. Қандай да бір шектеу шаралары енгізілетін аумақтың шекарасы эпидемиологиялық тексеру, санитариялық-гигиеналық жағдайлар және аумақтың коммуналдық абаттандырылу деректері бойынша айқындалады.
      86. Тырысқақ ошағын жою үшін халықтың санитариялық эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті орган ұйымдардың білікті медицина қызметкерлерін жұмылдырады.
      87. Тырысқақтың ошағын жою бойынша талдау, сараптау және басқа да жұмыстарды орындау үшін бейіні бойынша мамандар (олардың басшыларының келісімімен) тартылуы мүмкін.
      88. Тырысқақтың эпидемиялық ошағын таратпау және жою жұмыстары белгіленген тәртіппен бекітілген Қазақстан Республикасының тиісті әкімшілік-аумақтық бірлігінің карантиндік және аса қауіпті инфекциялардың әкелінуі мен таралуының алдын алу бойынша кешенді жоспарға сәйкес ұйымдастырылады және жүргізіледі.
      89. Іс-шаралардың көлемі мен сипаты тырысқақтың жағдайы анықталғаны туралы қорытынды алынғаннан кейін тез арада жүргізілетін эпидемиологиялық тексерудің деректерімен айқындалады. Жоспарда мыналар көзделеді:
      1) тырысқақпен ауыратын науқастарды және оған күдікті адамдарды тырысқақ ауруына арналған госпитальға емдеуге жатқызу;
      2) тырысқақтың, вибрион тасымалдаушылықтың әрбір жағдайын эпидемиологиялық тексеру;
      3) тырысқақты анықтау, оқшаулау, үш рет бактериологиялық  тексеру және жұқтыру тәуекелі бойынша бірдей жағдайларда болған адамдарды және байланыста болған адамдарды (отбасы мүшелерін және жақын туыстарын) профилактикалық емдеу;
      4) диарея және құсу белгілері бар ЖІИ-мен ауыратын барлық науқастарды белсенді анықтау және оларды провизорлық госпитальге емдеуге жатқызу, бір сағат ішінде үш рет бактериологиялық тексеру;
      5) ЖІИ-нан қайтыс болған адамдарды ашып қарау және тырысқаққа бактериологиялық тексеру;
      6) қоршаған орта объектілерін, оның ішінде сарқынды суларды, сондай-ақ су және су жанындағы биоценоздың өкілдерін тырысқаққа бактериологиялық зерттеу көлемдері мен жиілігін арттыру;
      7) нақты эпидемиялық жағдай және аумақта санитариялық-гигиеналық жағдайларға жерүсті су қоймаларының суын пайдалануға арналған шектеу іс-шараларын енгізу;
      8) суды пайдалану ерекшеліктері анықталып және халықтың көшіп-қонуы ескеріле отырып, тырысқақпен сырқаттанушылықты шұғыл эпидемиологиялық талдау;
      9) реакреациялық су пайдалану орындарын, қоғамдық тамақтану, тамақ өнеркәсібі және тамақ өнімінің саудасы объектілерін, су құзырларын және кәріздеу құрылыстарын санитариялық қадағалауды күшейту;
      10) эпидемиологиялық айғақтар бойынша тұрғындардың жекелеген топтарын тырысқаққа бактериологиялық тексеру;
      11) байланыста болған адамдарға антибиотиктермен шұғыл профилактика жүргізу;
      12) ошақтарда ағымдық және қорытынды дезинфекциялау;
      13) жоғары тұрған денсаулық сақтау органдарына ағымдық және қорытынды ақпарат ұсыну.
      90. Барлық көрсетілген іс-шаралар аумақтық обаға қарсы күрес ұйымдарымен бірлесіп жүргізіледі.
      91. Пайда болған тырысқақ ошағын таратпау және жою бойынша іс-шараларды тиімді және уақтылы жүргізу үшін жедел жоспарда әрбір медициналық ұйымдарды үзіліссіз жедел байланыспен (телефон, радио, факс, телетайп, электрондық пошта) қамтамасыз ету көзделеді.
      92. Ошақ соңғы науқасты емдеуге жатқызғаннан және қорытынды дезинфекциялау жүргізгеннен кейін 10 күннен соң жойылды деп есептелінеді.
      93. Тырысқаққа арналған госпиталь соңғы емдеуге жатқызылған адам емделіп шыққанға дейін, тырысқаққа материалды зерттеуді орындаған бактериологиялық зертхана орын алған жағдайға қарай анықталатын және орындалған санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралардың сапасын бағалауға мүмкіндік беретін тырысқаққа материалды зерттеуді қажетті көлемде жүргізу мерзіміне дейін жұмысын жалғастыра береді.
      94. Ошақта эпидемиологиялық тексеруді санитариялық-эпидемияға қарсы жұмысты орындаған топтардың эпидемиологтары жүргізеді. Әрбір топ эпидемиологтан және эпидемиологтың көмекшісінен тұрады, топқа автомобиль көлігі бекітіледі. Топтардың саны орындалатын жұмыстың көлемімен айқындалады.
      95. Тексеру инфекция көзін, инфекцияның факторын және берілу жолын, сондай-ақ байланыста болған адамдардың санын белгілеу мақсатында жүргізіледі.
      96. Эпидемиологиялық тексеру кезінде:
      1) эпидемиологиялық анамнез жинау үшін науқастан, оның туыстарынан және байланыста болған адамдармен сұрау жүргізу;
      2) зертханалық зерттеу үшін сынама алуды ұйымдастыру (тамақ өнімі, ауызсу, үйдің қажетті заттарының жұғындылары);
      3) науқаспен тығыз тұрмыстық байланыста болған адамдардың, сондай-ақ жұқтыру тәуекелі бойынша бірдей жағдайларда болған адамдардың тізімін жасау;
      4) соңғы бес күн ішінде ошақта байланыста болған және одан шығып кеткен адамдарды анықтау;
      5) науқас анықталған сәттен бастап бес күн ішінде ошақта байланыста болған және одан шығып кеткен адамдар туралы олардың кеткен аумағының мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарына шұғыл хабарламалар жіберу;
      6) ошақта байланыста болған адамдарды медициналық бақылауды орындайтын медицина қызметкерлерімен нұсқама жүргізу;
      7) ошақтағы дезинфекциялау іс-шараларын, сондай-ақ жұмыстың басқа да түрлерін жүргізу көлемі мен тәртібін айқындау (байланыста болған адамдарды профилактикалық емдеу);
      8) ошақты эпидемиологиялық тексеру картасын толтыру жүргізіледі. Картада мынадай деректер көрсетіледі: аурудың клиникалық нысаны және бактериологиялық тексеру нәтижесі; тексерілуші адамның соңғы бес күн ішінде басқа жаққа баруы және қайда барғаны, осы мерзімде оған кім келгені; ол жерүсті су қоймаларының суын пайдаланғаны және қашан пайдаланғаны, су пайдалану сипаты; тұрғылықты жерінде су құбырларының істен шығу жағдайларының болғаны, олардың сипаты; адамның өмірлік тіршілігі өнімдерін шығару, дәретханаларды орнату; байланыста болған адамдарды зертханалық зерттеу нәтижелері.
      97. Асқазан-ішек жолдарының бұзылуымен ауыратын науқастарды ұйымдастырылған ұжымдарда (ұйымдар) медициналық көмек көрсетудің барлық кезеңдерінде белсенді анықтайды, ал тұрғын үй құрылыстары бар аумақтарда науқастарды анықтау мақсатында халықты аралау және сұрау алу (бұдан әрi – аралау) ұйымдастырылады.
      98. Аралауды учаскелiк медициналық желiнiң қызметкерлерi жүргізеді. Аралауды орындау үшiн елдi мекендерді (қала, ауыл) учаскелерге бөледi (жеке салынған үйлер – 500 адамға дейiн, көп қабатты үйлер – 1000 адамға дейiн). Әрбiр учаскеге екi-үш орта медицина қызметкерлерінен құралған бригаданы бекiтедi.
      99. Аралауды орындайтын (10 адамнан аспайтын) бригадаларға дәрiгер-инфекционист және педиатр басшылық етедi. Бригадалар асқазан-ішек жолдарының бұзылу клиникасы бар науқастарды анықтайды, халықпен санитариялық-ағарту жұмысын жүргізеді. Қажет болғанда, бригадалардың басшылары байланыста болған адамдарды профилактикалық емдеуді және медициналық бақылауды ұйымдастырады, сондай-ақ учаскеде анықталған науқастарға консультация береді және оларды ауруханаға жатқызу туралы шешім қабылдайды.
      100. Асқазан-ішек жолдарының бұзылуымен ауыратын әрбір анықталған науқас жедел жәрдем машинасымен провизорлық госпитальға, ал сусыздану белгілері болғанда тырысқаққа арналған госпитальға жіберіледі. Емдеуге жатқызылған әрбiр адамға берілетін ақпаратты тиiстi аумақтың мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органына ұсынады.
      101. Учаскелерде және ұйымдастырылған ұжымдарда науқастарды белсенді анықтау нәтижелері және орындалған іс-шаралар туралы мәліметтерді орындаушылар тиісті аумақтың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органына күн сайын ұсынады.
      102. Тырысқақпен ауыратыны анықталған науқастарды осы мақсат үшiн арнайы бөлінген көлiкпен, дәрiгер және орта медицина қызметкерінен тұратын бригаданың қатысуымен емдеуге жатқызады.
      103. Тырысқақпен ауыратын науқастарға арналған көлік регидратациялау терапиясын жүргізуге арналған, сондай-ақ ағымдық және қорытынды дезинфекциялауға арналған құралдармен және жабдықпен жабдықталуы тиіс.
      104. Байланыста болған адамдар изоляторға орналастырылады немесе тұрғылықты мекенжайы, оқу, жұмыс орны бойынша бес күн бойы медициналық бақылауда болады. Оларды оқшаулау қажеттілігін тырысқақпен ауыратын науқаспен байланысының сипатын және түрін, жұқтыру тәуекелін айқындайтын жағдайларды, тұрғылықты мекенжайының санитариялық жағдайын және абаттануын, еңбек қызметін есепке ала отырып, тиісті аумақтың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органы айқындайды.
      105. Декреттелген топтардың ішінен байланыста болған адамдар (сүт фермаларының, зауыттардың, сондай-ақ тамақ өнімдерін қайта өңдеу, дайындау және сату бойынша басқа да объектілердің жұмыскерлері, су арнасының жұмыскерлері) міндетті түрде оқшаулауға жатады.
      106. Байланыста болған адамдар (бала емізетін аналар және жүкті әйелдер) міндетті түрде изоляторға емдеуге жатқызылуы тиіс. Олар өмірлік айғақтары бойынша, қажетті шараларды қабылдау үшін медициналық бақылауда болады.
      107. Байланыста болған адамдар орта медицина қызметкерінің ілесе жүруімен жедел жәрдем машинасымен тасымалданады.
      108. Байланыста болған адамдар туралы олардың мекенжайы, жұмыс, оқу орны, науқаспен байланыста болған уақыты және дәрежесі қамтылған ақпарат жиналады.
      109. Отбасы мүшелерінің ішінде біреуі тырысқақпен сырқаттанғанға дейін бес күн ішінде ошақтан шығып кеткен байланыста болған адамдар да тізімге енгізіледі және олар туралы мәліметтер ошақты тексеру кезінде олар жүрген аумақтың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органына беріледі.
      110. Байланыста болған адамдарда құсу немесе диарея пайда болған жағдайда, оларды тез арада тырысқаққа арналған стационардың жеке палатасына орналастырады.
      111. Науқаспен байланыста болған барлық адамдар тырысқаққа тексерілуге және профилактикалық емдеуге жатқызылады. Зерттеуге материал алу профилактикалық (бактерияға қарсы) емдеуді бастағанға дейін анықталған сәттен бастап бір сағат ішінде үш рет жүргізіледі.
      112. Тырысқақпен залалданған аудан тұрғындары арасында қоздырғыштың таралу шеңберін айқындау үшін жекелеген эпидемиялық маңызы бар топтарға бактериологиялық (бір реттік) тексеру жүргізу туралы шешім қабылдануы мүмкін, оларды тырысқаққа тексеруді ошақтың санитариялық-эпидемиологиялық қызметі ұйымдастырады.
      113. Профилактикалық емдеу үшін кеңінен қолданылатын антибиотиктер қолданылады. Қандай да бір препаратты қолдану науқастардан бөлінген тырысқақ вибриондарының антибиотиктерге сезімталдық деңгейіне тікелей байланысты.
      114. Тырысқақпен ауыратын науқастардан немесе вибрион тасымалдаушылардан дәрілік препараттарға төзімді тырысқақ вибриондары бөлінген кезде Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның келісімі бойынша оқшауланған өсірінділердің антибиотиктерге сезімталдығы нәтижелерін есепке ала отырып, антибиотиктерді алмастыру туралы шешім қабылданады.
      115. Тырысқақ бойынша эпидемиялық шиеленіс туындаған елді мекендердің тұрғындарын бактерияға қарсы препараттармен емдеу (шұғыл химиялық-профилактика) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекіткен тиісті негіздемеден және мүдделі министрліктер мен ведомстволардың мамандарынан құралатын Ведомствоаралық комиссияның (бұдан әрі – Ведомствоаралық комиссия) шешімінен кейін жүргізіледі.
      116. Шұғыл профилактика адамдардың жұқтыру көзі шаруашылық-тұрмыстық қажеттіліктер үшін пайдаланылатын жерүсті су қоймасының суы болып табылатын жағдайларда, сондай-ақ инфекцияның көзі мен берілу факторы белгісіз жағдайларда жүргізілмейді.
      117. Шұғыл профилактика елді мекеннің барлық тұрғындарын емдеумен міндетті түрде бір мезетте қамту арқылы жүргізіледі.
      118. Тырысқақ бойынша эпидемиялық шиеленіс туындаған елді мекеннің аумағында жаппай іс-шаралардың барлық түрлерін жүргізуге жол  берілмейді.
      119. Тырысқақтың әкеліну жағдайлары анықталған кезде осы ауру бойынша қолайсыз пункттерге халықтың көшіп-қону түрлері, сондай-ақ олармен көлік және басқа да шаруашылық-тұрмыстық байланыстар шектеледі.
      120. Тырысқақ вибриондары бөлінетін және шаруашылық-лас сарқынды сулар жіберілетін орындарда жерүсті су қоймаларын пайдалануға (шомылу, балық аулау, су бетінде спорттық жарыстар ұйымдастыру, суды шаруашылық-тұрмыстық қажеттілік үшін пайдалану) жол берілмейді.
      121. Ошақтан шығуға тырысқақпен ауыратын науқас анықталған елді мекенде уақытша тұрақтағаны туралы құжаттар негізінде (іссапар куәлігі, демалыс үйлеріне немесе санаторийлерге жолдамалар) тиісті аумақтың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органының рұқсаты бойынша ғана жол беріледі. Ошақтан шығуды шектеу Ведомствоаралық комиссияның тиісті шешімі қабылданғаннан кейін қойылады.
      122. Карантин енгізілген кезде Ведомствоаралық комиссия жергілікті атқарушы органмен бірлесе отырып, халықтың, сондай-ақ тағамдарды қоса алғанда әртүрлі жүктер таситын көліктердің ошаққа кіруін және одан шығуын бақылайтын көлік байланысы тораптарында санитариялық-бақылау және бақылау-өткізу пункттерін ұйымдастырады. Санитариялық-бақылау пунктінде сол жерден өткен барлық адамдар және көлік құралдары оларды өткізуге негіз болған құжаттары көрсетіле отырып, тіркеледі.
      123. Халықтың декреттелген топтары ішінде ауырған адамның отбасы мүшесі және оның туыстары изоляторда немесе үйде медициналық бақылауда болған кезеңіне еңбекке жарамсыздық парағын алады.
      124. Тырысқақтың ошағында тырысқаққа міндетті бактериологиялық зерттеуге мыналар жатады:
      1) орталықтандырылған шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін пайдаланылатын жерүсті су қоймаларының суы;
      2) жаппай су пайдалану орындарында жерүсті су қоймаларының суы;
      3) тамақ өнімдері – эпидемиялық айғақтар бойынша;
      4) қоршаған ортадан алынған жұғындылар – эпидемиялық айғақтар бойынша;
      5) лас сулар құйылатын орындардағы сарқынды су;
      6) су және су жанындағы биоценоз өкілдері.
      125. Сыртқы орта объектілерінен алынған сынамалар ошақты оқшаулағанға дейін тәулігіне бір рет зерттеуге алынады. Эпидемиялық жағдайға байланысты объектілердің саны, сынамаларды алу кезеңділігі және зерттеу жиілігі өзгертілуі мүмкін.
      126. Инфекцияның таралуына мүмкіндік беретін жағдайлардың пайда болуын болдырмауға бағытталған тырысқақтың ошағындағы санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар:
      1) сарқынды сулардың тазартылу және зарарсыздану сапасын;
      2) аумақты санитариялық тазарту сапасын;
      3) мектепке дейінгі, жаппай білім беру, балаларды сауықтыру ұйымдарының, демалыс үйлерінің, санаторийлердің, пансионаттардың, кемпингтердің, мүгедектер мен қарттар үйлерінің, базарлардың жағдайларын;
      4) тамақ өнеркәсібі, қоғамдық тамақтану және тамақ өнімінің саудасы объектілерінде қолданыстағы нормативтік-құқықтық  актілер талаптарының орындалуын;
      5) әуежайлардың, теңіз және өзен-көл порттарының, теміржол және автомобиль вокзалдарының, теміржол станцияларының жағдайын;
      6) орталықтандырылған шаруашылық-ауыз су мен жабдықтауға арналған су жинау орындарының, су тарату желілерінің және ауыз суды зарарсыздандыру жүйелерінің жағдайларын;
      7) хлорлау жолымен сапалы қауіпсіз ауыз суға қол жеткізілетін сапалы ауыз сумен халықтың қамтамасыз етілуін. Су құбырларындағы қалған хлордың құрамы бос хлор бойынша бір литрге кемінде 0,3-0,5 миллиграмм (бұдан әрі - мг/л) немесе байланысқан хлор бойынша 0,8-1,2 мг/л болуы тиіс;
      8) халықтың барлық санаты арасында тырысқақтың алдын алу бойынша бағытталған санитариялық-ағарту жұмыстарын бақылау жолымен жүзеге асырылады.
      127. Науқастың анықталған орны бойынша қорытынды дезинфекциялауды тиісті лицензиясы бар тиісті аумақтың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызметі жүргізеді.
      128. Дезинфекциялауды орындайтын персонал ошаққа келгенде қосымша клеенкалы жеңқабы, алжапқышы және мақта-дәке респираторы, резина етігі бар төртінші типтегі обаға қарсы костюмді киеді және мынадай реттілікпен өңдеу жүргізеді:
      1) кіреберістен бастап еденді дезинфекциялау ерітіндісімен шаяды;
      2) науқастың бөлінділерін және тамақтың қалдықтарын зарарсыздандырады;
      3) үйдегі тұрған ыдыс-аяқтарды зарарсыздандырады;
      4) киім-кешектерді, сыртқы киімді, төсек жабдықтарын дезинфекциялау камерасында зарарсыздандырады;
      5) қабырғалар және үй жиһазын зарарсыздандырады;
      6) тырысқақпен ауыратын науқас және онымен байланыста болған адамдар болған үй-жайларды өңдеу аяқталғаннан кейін ас үйдің қосалқы үй-жайларын, дәлізді және басқа да үй-жайларды өңдеуге кіріседі, содан кейін еденді өңдейді;
      7) санитариялық тораптар және санитариялық-аула қондырғыларын (қоқыс шұңқырлары, қоқыссалғыштар) зарарсыздандырады.
      129. Науқас жұмыс (оқу) орнында, мектепке дейінгі және медициналық мекемелерде анықтаған жағдайда, оның болған үй-жайларын, сондай-ақ жалпы пайдалану орындарын міндетті түрде зарарсыздандырады. Медициналық ұйымдарды дезинфекциялауды олардың персоналдары жүргізеді. Зарарсыздандыруға сонымен қатар науқасты және медициналық құрал-саймандарды тексеруді жүргізген персоналдың киімі жатады.
      130. Тырысқақпен ауыратын науқаспен байланыста болғандықтан, медициналық бақылау үй-жайда қалдырылған адамдарға олардың оқшаулауда болған кезеңінде ағымдық дезинфекциялау жүргізіледі.
      131. Ауырған адамның үйінде қорытынды дезинфекциялау емдеуге жатқызылған сәттен бастап үш сағаттан кешіктірмей, ал жұмыс немесе оқу орны бойынша анықталғаннан кейін бірінші тәуліктен кешіктірмей жүргізіледі.
      132. Сарқынды суларды зарарсыздандыру үшін дезинфекциялаудың химиялық әдістері қолданылады.
      133. Сарқынды суларды жанасатын резервуарларда (су жинағыштарда), олар болмаған жағдайда, кәріздеу коллекторларында зарарыздандырады. Зарарсыздандыру режимін сарқынды сулардың шығу көзіне, оларды тазарту дәрежесіне және дезинфекциялау құралдарымен жанасуы мүмкін ұзақтығына байланысты айқындайды.
      134. Қышқылдандыру әдісін таңдау кезінде зарарсыздандыру ретінде ағынды сулардың рН шамасы 45 минут ішінде 4,0 құрайтындай болуы қажет.
      135. Айғақтар бойынша профилактикалық дезинфекциялау жұмыстарын (санитариялық-аулалық қондырғыларды зарарсыздандыруды қоса алғанда), сондай-ақ елді мекендердегі дезинсекциялау іс-шараларын көрсетілген іс-шараларды өткізуге лицензиясы бар ұйымдар жүргізеді.
      136. Дезинфекциялау іс-шараларын жүргізуді, сондай-ақ олардың орындалуын көзбен көріп, бактериологиялық, химиялық және басқа да бақылау түрлерін осы мақсат үшін тартылатын қызметтердің мамандары жүргізеді.
      137. Санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралардың тәсілін, көлемін негіздеу үшін эпидемиологтар ошақта эпидемиологиялық талдау жүргізеді, оның барысында тырысқақ ауруының пайда болуы себептері, жағдайы, факторлары және инфекцияның берілу жолы анықталады.
      138. Эпидемиологиялық талдау үшін тырысқақпен сырқаттанудың әрбір жағдайын эпидемиологиялық тексеру карталары, сырқатнама, материалды тырысқаққа бактериологиялық және серологиялық зерттеу нәтижелері, жерүсті су қоймаларының, сондай-ақ ауыз су көздерінің және су ағызғыштарының; тамақ өнімдерінің суын санитариялық-бактериологиялық зерттеулер, науқастың айналасындағы тұрмыстық заттардан алынған жұғындылар, тамақ объектілеріндегі, базарлардағы жабдықтардың жұғындылар нәтижелері пайдаланылады.
      139. Эпидемиологиялық талдау материалдары күн сайын Ведомствоаралық комиссияға қарауға ұсынылады. Олар эпидемиялық жағдай, ЖІИ-мен ауыратын науқастарды тиімді белсенді анықтау, оларды емдеуге жатқызу, профилактикалық емдеуді, анықталған тырысқақ ошақтарында ағымдық және қорытынды дезинфекциялауды, сондай-ақ материалды тырысқаққа бактериологиялық зерттеуді орындау туралы қорытынды деректерді қамтиды.
      140. Эпидемиологиялық талдау нәтижелерін топтың басшысы ресімдейді, күн сайын, тиісті аумақтың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органына беріледі және санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шараларды жүргізу тәсіліне түзету, сондай-ақ ұйымдастыру жұмысының көлемі мен түрін өзгерту енгізу үшін негіз болып табылады.
      141. Эпидемиологиялық талдау нәтижелері мынадай деректерді:
      1) елді мекеннің сипаттамасы: тұрғындар саны, олардың шаруашылық қызметін талдау (көші-қон топтарының болуы – маусымдық жұмысшылар, босқындар, көшіп келгендер, әскерилер), тұрғын үй жағдайы, тамақ өнімдерін қайта өңдеу, оларды өткізу және тасымалдау бойынша объектілердің болуы, сумен жабдықтау және тазарту жүйесі, сондай-ақ олардың санитариялық жағдайын;
      2) ЖІИ-мен сырқаттанушылықты талдауды (күн, апта, ай, кәсібі, жасы, тұрғылықты жері, аумақтық бөлінуі бойынша);
      3) тырысқақпен сырқаттанудың сипатын (ошақтылық, науқастардың барынша көп тіркелу кезеңі, олардың әртүрлі ұйымдарға көп баруы: қоғамдық тамақтану объектілеріне, көлік байланыс тораптарына, қоғамдық пайдалану орындарына);
      4) тырысқақпен сырқаттанудың пайда болу себептерін (қолайсыз пункттен ауырған адамның немесе оның туысының келуі, суды пайдалану: балық аулау, суда жүзу);
      5) аурудың пайда болу себебі туралы қорытындыны қамтиды.
      142. Тырысқақпен ауырып жазылған адамдар клиникалық емделгеннен және бактериологиялық зерттеу үш рет теріс болғаннан кейін госпитальдан шығарылады. Госпитальдан шығару алдында бактериологиялық  зерттеу емдеу аяқталғаннан кейін бір тәуліктен соң (24 сағат), материал алу қатарынан үш күн ішінде жүргізіледі.
      143. Тырысқақпен ауырып жазылған адамдардың шығарылғаны туралы тиісті аумақтардың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органына және медициналық ұйымға диспансерлік бақылауды ұйымдастыру үшін хабарлайды. Диспансерлік бақылауды жұқпалы аурулар кабинетінің дәрігері, ал ол болмаған кезде учаскелік дәрігер жүргізеді. Қосымша ауруларының себебі бойынша амбулаториялық жағдайда емдеуді жалғастыру қажет болғанда, госпитальдан шығаруды еңбекке жарамсыздық парағын ашу арқылы жүргізеді.
      144. Диспансерлік бақылауды бір ай ішінде жүзеге асырады, сол уақыт ішінде тырысқақпен ауырып жазылған адамдар, егер оларда асқазан-ішек жолдарының бұзылуы байқалған жағдайда, тырысқаққа тексеріледі.
      145. Декреттелген топтардың ішінен тырысқақпен ауырып жазылған адамдарды (тамақ өнімдерін өндіру, қайта өңдеу, сату бойынша объектілердің жұмыскерлері) жұмысқа шығару учаскелік дәрігер анықтайтын олардың денсаулық жағдайына байланысты болады.
      146. Тырысқақпен ауырып жазылған балаларға мектепке дейінгі ұйымдарға баруға денсаулығының жалпы жағдайын есепке ала отырып және тиісті аумақтың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау органының келісімі бойынша стационардан шыққаннан кейін рұқсат беріледі.
      147. Диспансерлік бақылауда болған адамдарда тырысқақ вибрионы анықталған кезде, олар тырысқаққа арналған госпитальға орналастырылады.
      148. Тұрғындарға медициналық көмек көрсетудің кез келген кезеңінде ЖІИ-мен ауыратын науқастар (асқазан-ішек жолдарының бұзылуы байқалған жағдайда) анықталған кезде олар емдеуге жатқызылады және тырысқаққа үш рет тексеріледі. Аурудың этиологиялық факторлары анықталмаған ауыр клиникасы бар науқастар тырысқақ қоздырғышының антиденесінің бар болуына серологиялық әдістермен тексеріледі.
      149. Тиісті аумақтағы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органы:
      1) қоғамдық тамақтану, тамақ өнеркәсібі, азық-түлік сауда объектілерінде санитариялық-эпидемияға қарсы режимнің сақталуына және халықтың сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілуіне;
      2) елді мекендерді уақтылы және сапалы санитариялық тазарту, дезинсекциялау іс-шараларын;
      3) халық арасында санитариялық-ағарту жұмыстарының жүйелі түрде жүргізілуін бақылауды жүзеге асырады.
      150. Халық арасында эпидемиялық емес тырысқақ тіркелген жағдайда шектелген көлемде санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар жүргізіледі.
      151. Эпидемиялық емес тырысқақпен ауыратыны анықталған науқастарды емдеуге жатқызу басқа науқастардан оқшаулау жағдайын қамтамасыз ететін жұқпалы стационарда (аурухана немесе бөлімше) жүргізіледі.
      152. Тиісті аумақтағы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдары жұқтыру көздерін, сондай-ақ инфекцияның берілу жолдары мен факторларын (отбасы мүшелері тырысқаққа бір рет тексеріледі) анықтау үшін әрбір анықталған жағдайға эпидемиологиялық тексеру жүргізеді.
      153. Аумақтық обаға қарсы күрес ұйымдары, ал олар болмаған жағдайда, тиісті аумақтағы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары жыл мезгіліне және аумақтың эпидемиологиялық маңыздылығы бойынша тиесілілігіне қарамастан, ЖІИ-ның клиникалық белгілері бар емдеуге жатқызылған науқастардан алынған материалды тырысқаққа бір рет бактериологиялық зерттеуді жүзеге асырады.
      154. Тиісті аумақтағы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдары ауыз су көздерін және сарқынды суларды қоса алғанда қоршаған орта объектілерін тырысқаққа бактериологиялық зерттеудің көлемі мен жиілігін арттырады.

«Инфекциялық аурулардың (обаның,  
тырысқақтың) алдын алу бойынша   
санитариялық-эпидемияға қарсы    
(профилактикалық) іс-шараларды    
ұйымдастыруға және жүргізуге қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар»
санитариялық қағидаларына 1-қосымша

Адамдардың обамен және тырысқақпен сырқаттануы немесе оған күдіктену туралы шұғыл хабарлаудың үлгі схемасы

       

«Инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын
алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы    
(профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және
жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық қағидаларына      
2-қосымша                    

Медициналық ұйымдардың сынама алуға арналған қорғаныш костюмдерімен, жеке қорғаныш заттарымен, дезинфекциялау құралдарымен және тұзды ерітінділермен қамтамасыз етуге қойылатын талаптар



Емдік-профилактикалық мекемелер

I типтегі қорғаныш киімдерінің жиынтығы, кемінде

Бір реттік қорғаныш киімдерінің жиынтығы, кемінде

Сынама алуға арналған жиынтық

Медицина қызметкеріне арналған жеке профилактикалық қорғаныш құралдарының жиынтығы (3 адамға), кемінде

Дезинфекциялау құралдарының жиынтығы, кемінде

Тұзды ертінділер қоры, литр

обаға

тырысқаққа

1.

Фельдшерлік-акушерлік, фельдшерлік пункттер

2

20

1

1

1

1

5

2.

Санитариялық-карантиндік пункттер

2

20

1

1

1

1

5

3.

Мәйітханалар

2

20

1

1

1

1

-

4.

Бастапқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдары

2

20

1

1

1

1

5

5.

Жұқпалы емес бейіндегі стационарлар

2

20

-

-

1

1

2

6.

Жедел және шұғыл медициналық жәрдем станциялары

5

50

1

2

1

1

5

7.

Медициналық жедел жәрдем ауруханалары

5

50

1

2

1

1

10

8.

Аудандық және қалалық деңгейдегі жұқпалы аурулар ауруханалары

20

100

2

4

2

1

10

9.

Облыстық деңгейдегі және республикалық маңызы бар Алматы, Астана қалалық жұқпалы аурулар ауруханалары

50

500

2

4

2

1

30

      Базасында мамандандырылған стационар ашу көзделген медициналық мекемелерде стационарда науқасқа қызмет көрсетумен тікелей байланысты 1 қызметкерге I типтегі қорғаныш киімдерінің 3 жиыны, сондай-ақ консультанттарға арналған қорғаныш киімдерінің 3 жиыны болуы керек. Етік және көзілдірік әр қызметкерге бір-бірден болуы қажет.

Медициналық ұйымдардың сынама алуға арналған қорғаныш костюмдерімен, жеке қорғаныш заттарымен, дезинфекциялау құралдарымен және тұзды ерітінділермен қамтамасыз етуге қойылатын талаптар


Санитариялық-эпидемиологиялық мекеме

I типтегі қорғаныш киімдерінің жиынтығы, кемінде

ҚР қолдануға рұқсат етілген бір реттік қорғаныш киімдерінің жиынтығы, кемінде

Сынама алуға арналған жиынтық

Жеке профилактикалық қорғаныш құралдары жиынтығы (3 адамға)

Дезинфекциялау құралдарының жиынтығы

обаға

тырысқаққа

1.

Көліктегі МСЭҚБ

2

20

х

х

х

х

2.

Аудандардың МСЭҚБ

5

50

х

х

х


3.

Аудандық СЭСО-ның зертханалары

4

40

1

2

1

1

4.

Облыстық деңгейдегі СЭСО-ның АҚИ зертханалары

10

100

1

2

1

1

5.

ҚР ДСМ МСЭҚК облыстық департаментерінің АҚИ бөлімдері

10

100

х

х

х

-

ҚР ДСМ       – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі;
МСЭҚК        – Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау
               комитеті;
МСЭҚК-ның
департаменті – Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау
               комитетінің департаменті;
ОҚКҰ         – обаға қарсы күрес ұйымы;
МСЭҚБ        – мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау
               басқармасы;
ДБ           – денсаулық сақтау басқармасы;
ҚКЗЖҒО       – М. Айқымбаев атындағы Қазақ карантиндік және зооноздық
               инфекциялар ғылыми орталығы;
СЭСМҒТО      - «Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама және мониторинг
               ғылыми-практикалық орталығы»

Жеке шұғыл профилактика құралдарының жиынтығы

Заттың атауы

Саны

1

Медициналық клеенка (үстелдің, тумбаның үстіне төселеді)

1 метр

2

Ыдыс (қолданылған материалды жинау үшін)

1 дана

3

Этил спирті 70 %. (дененің ашық жерлерін, бетті, қолды, мойынды, кеудені өңдеу, ауызды шаю үшін)

100 мл

4

Сульфацил-натрий (альбуцид) 10-20% (көздің шырышты қабығын, мұрынды өңдеу үшін) немесе протаргол мұрынның шырышты қабығын тазалауға

1 сауыт (ампула)

5

Стрептомицин (1 мл-ге 250 мың бірлік араластыру) – көзге тамызу үшін

1  сауыт

6

Бір рет қолданылатын шприцтер және стрептомицинді еріту үшін инесі бар шприцтер

3 дана

7

Стерильденген физиологиялық ерітіндісі бар ампула (стрептомицинді еріту үшін)

10 мл

8

Медициналық мақта (домалақтанған) бөз қапшықта (дененің ашық жерлерін, бетті, қолды, мойынды, кеудені өңдеу үшін)

50 грамм

9

Пинцет

1 дана

10

Қағаз

5 парақ

11

Қарындаш

1 дана

Ескертпе: жеке қорғаныш құралдарының көлемі мен саны 3 адамды өңдеуге есептелген болуы және таңбаланған биксте сақталуы тиіс.

Дезинфекциялау құралдарының жиынтығы

Заттың атауы

Саны

1

Дезинфекциялау құралы

Құрғақ заттың 300 граммы

2

Көлемі 10 литр болатын эмаль ыдыс

1 дана

Инфекциялық стационарлар, зертханалар үшін обамен ауырғанына күдікті науқастан (мәйіттен) материал алуға арналған жиынтық

Заттар атауы

Саны

1.

Ұшы ұзын пастер тамшуырлары (стерильденген)

10 дана

2.

Анатомиялық пинцет

1 дана

3.

Қан алуға арналған қауырсын-скарификаторлар (стерильденген)

3 дана

4.

Қайшы

1 дана

5.

Скальпель

1 дана

6.

Шприц 5 мл, бір рет қолданылатын

3 дана

7.

Шприц 10 мл, бір рет қолданылатын

3 дана

8.

Шприцтердің (көзі кең) инелері

10 дана

9.

Резеңке тығындары бар бактериологиялық шыны түтіктер (стерильденген)

5 дана

10.

Жұтқыншақтан жұғынды алуға арналған мақта тампоны бар шыны түтіктер (стерильденген)

2 дана

11.

Бактериологиялық шыны түтіктер (стерильденген)

5 дана

12.

№ 12, 14 резеңке тығындар (шыны түтіктерге, шишаларға арналған)

10 дана

13.

Ағаш (металл) шпательдер (стерильденген)

2 дана

14.

6 ұяшықты жиналмалы штатив

1 дана

15.

Резеңке жгут

1 дана

16.

Бекітуге арналған ыдыс

1 дана

17.

Заттық шынылар

10 дана

18.

Шыны түтіктерге арналған металл пенал

1 дана

19.

Спирт - ректификат 96%

250 мл

20.

Спиртовка

1 дана

21.

Сіріңке

1 қорап

22.

Стерилизатор (орта көлемдегі)

1 дана

23.

Мақта (50, 0)

1 пачка

24.

Дәке

1 метр

25.

Йод (10 мл)

1 флакон

26.

Мақта, дәке тампондары (стерильденген)

30 дана

27.

Қалың жіп немесе лигатура

0,5 метр

28.

Пластилин

15 грамм

29.

Лейкопластырь

1 орауыш

30.

Шыныға жазатын қарындаш (стеклограф)

1 дана

31.

Дистильденген су 1 ампуласында 5 мл

2 дана

32.

NaC 0,9% ертіндісі l ампуласында 5 мл

3 дана

33.

Қоректік сорпа (рН 7,2) сауытта (стерильденген)

50 мл

34.

Резеңке қолғап

2 жұп

35.

Жолдама бланкілері

10 дана

36.

Блокнот, қарапайым қарындаш

1+1

37.

Обаға материал алуға арналған нұсқаулық

1 дана

38.

Сынамаларды жеткізуге арналған бикс немесе металл жәшік

1 дана

Ескертпе: Залалсыздандыруға жататын заттар 3 айда 1 рет стерильденуі тиіс. Обаға күдікті науқас анықталғанда, зертханада оба микробының өсуі үшін сезімталдығы жоғары қоректік сорпа алынады.

Тырысқаққа күдікті науқастан материал алуға арналған жиынтық

Заттың атауы

Саны

1.

Тығыз жабылатын қақпағы бар кең мойынды стерильді банкілер

2 дана

2.

Шыны түтікшелер

4 дана

3.

Түтігі бар резеңкелі үрімше

1 дана

4.

Лейкопластырь

1 қорап

5.

Қарындаш

1 дана

6.

Полиэтилен пакеттер

3 дана

7.

Дәке майлықтар

6 дана

8.

Металл бикс

1 дана

9.

Дезинфектант

1 дана

10.

Шыны түтігі бар алюминий ілмектер

3 дана

11.

70 %-дық спирт

200 гр

12.

1 %-дық пептонды су

50 мл

13.

Материал алу жөніндегі нұсқаулық

1 дана

14.

Медициналық клеенка

1 метр

15.

Талдауға жолдама (бланкілер)

4 дана

«Инфекциялық аурулардың (обаның, тырысқақтың) алдын
алу бойынша санитариялық-эпидемияға қарсы    
(профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыруға және
жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық қағидаларына      
3-қосымша                    

Тырысқақ вибрионымен негізделген аурулардың жіктемесі

Денсаулықпен байланысты аурулар және проблемалардың халықаралық статистикалық жіктемесі (АХК-10)

Микробиологиялық, генетикалық қасиеттері бойынша Vibrio cholerae эпидемиологиялық сыныптасы және ақпарат беру тәртібі

Қоздырғыш

Қасиеттері

Нозологиялық анықтамасы

Эпидемияға қарсы іс-шаралар көлемі

Ақпарат беру тәртібі

Микробиологиялық

Генетикалық

1.

A00.0 – биовар cholerae О1 вибронынан туындаған тырысқақ

Vibrio cholerae cholerae О1

Гемолиз (-)
Холероген (+)

(ctx AB +)
(tcpA+)

Тырысқақ

Толық көлемде

ҚР ДСМ МСЭҚК-ның аумақтық ОҚКҰ;
ҚР ДСМ МСЭҚК аумақтық департаменттері (МСЭҚБ);
Аумақтық денсаулық сақтау басқармалары;
ҚКжЗЖҒО;
СЭСжМҒТО;
ҚР ДСМ МСЭҚК.

2.

A00.1 – биоварeltor, О1 вибронынан туындаған тырысқақ;

Vibrio cholerae eltor О1

Гемолиз (-)
Холероген (+)

(ctx AB +)
(tcpA+)

Тырысқақ

Толық көлемде

Vibrio cholerae eltor О1

Гемолиз (+) Холероген (-)

(ctx АВ-)

Тырысқақ

Шектеулі көлемде

3.

A00.9 Нақтыланбаған тырысқақ

Vibrio cholerae О139

Гемолиз (-)
Холероген (+)

(ctx AB +)
(tcpA+)

Тырысқақ

Толық көлемде

Vibrio cholerae non О1

Гемолиз (-) Холероген (+)

(ctx AB +)

Vibrio cholerae О139

Гемолиз (+) Холероген (-)

(ctx АВ-)

Тырысқақ вибронының серотобы көрсетілген клиникалық  диагноз

Шектеулі көлемде

ҚР ДСМ МСЭҚК-ның аумақтық ОҚКҰ; ҚР ДСМ МСЭҚК аумақтық департаменттері (МСЭҚБ);
Аумақтық денсаулық сақтау басқармалары;
ҚКжЗЖҒО; СЭСжМҒТО;