Об утверждении Правил технической эксплуатации железнодорожного транспорта

Постановление Правительства Республики Казахстан от 5 февраля 2013 года № 87. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 ноября 2015 года № 941

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 24.11.2015 № 941 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра по инвестициям и развитию РК от 30.04.2015 г. № 544.

В соответствии с подпунктом 22-1) пункта 1 статьи 14 Закона Республики Казахстан от 8 декабря 2001 года «О железнодорожном транспорте» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила технической эксплуатации железнодорожного транспорта.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан С. Ахметов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 5 февраля 2013 года № 87

Правила
технической эксплуатации железнодорожного транспорта

1. Общие положения

1. Правила технической эксплуатации железнодорожного транспорта (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан «О железнодорожном транспорте» и устанавливают порядок эксплуатации железнодорожного транспорта, в том числе ремонта объектов магистральной инфраструктуры, сооружений, подвижного состава и специального подвижного состава.
2. В настоящих Правилах используются следующие термины:
1) автоматическая локомотивная сигнализация как самостоятельное средство сигнализации и связи - система, при которой движение поездов на перегоне осуществляется по сигналам локомотивных светофоров, а раздельными пунктами являются обозначенные границы блок-участков;
2) малодеятельные участки - участки с размерами движения пассажирских и грузовых поездов (в сумме) по графику не более 8 пар в сутки;
3) съемные подвижные единицы - съемные дрезины, ремонтные вышки, путевые вагончики, путеизмерительные, дефектоскопные тележки, которые снимаются с пути обслуживающими их работниками вручную;
4) перегонная связь - связь для ведения служебных переговоров между дежурными по железнодорожным станциям и работниками, выполняющими работы и находящимися на перегоне;
5) перегон - часть железнодорожной линии, ограниченная смежными станциями, разъездами, обгонными пунктами или путевыми постами;
6) специальный подвижной состав (далее - СПС) - самоходные и несамоходные железнодорожные транспортные средства, предназначенные для производства работ по содержанию, обслуживанию, восстановлению и ремонту магистральной железнодорожной сети и подъездных путей;
7) бригада специального подвижного состава (далее – бригада СПС) - работники, назначаемые для управления и обслуживания СПС. Для управления СПС назначается бригада - машинист и помощник машиниста или водитель и помощник водителя дрезины (в соответствии с инструкцией по эксплуатации соответствующей машины);
8) воздушный промежуток (изолирующее сопряжение) - сопряжение смежных участков контактной сети с электрической изоляцией (токораздел);
9) поезд грузовой тяжеловесный - грузовой поезд, вес которого для соответствующих серий локомотивов на 100 тонн и более превышает установленную графиком движения весовую норму на участке следования этого поезда;
10) стрелка - часть стрелочного перевода, состоящая из рамных рельсов, остряков и переводного механизма. При наличии крестовин с подвижным сердечником в понятие стрелка входит и крестовина;
11) стрелочный пост - один или несколько стрелочных переводов нецентрализованного управления, обслуживаемых одним дежурным стрелочного поста;
12) стрелочный район - группа смежных стрелочных постов, находящихся под контролем одного старшего дежурного стрелочного поста;
13) стрелочный перевод - устройство, служащее для перевода подвижного состава с одного пути на другой. Стрелочные переводы состоят из стрелок, крестовин и соединительных путей между ними. Крестовины бывают с неподвижным или подвижным сердечником. Основными элементами крестовины без подвижных элементов являются сердечник, два усовика, два контррельса, прикрепители и подкладки, стыковые скрепления и болты с шайбами и гайками для объединения усовиков и сердечника в единую конструкцию при сборных крестовинах;
14) стрелочная связь – связь для ведения служебных переговоров между дежурным по железнодорожной станции с исполнительными и распорядительными постами железнодорожной станции по вопросам приготовления маршрутов (включая проверку свободности железнодорожных путей и стрелок) и закрепления железнодорожного подвижного состава на смежных железнодорожных путях;
15) нейтральная вставка - участок контактной подвески между двумя воздушными промежутками (изолирующими сопряжениями), на котором отсутствует напряжение, обеспечивающий электрическую изоляцию сопрягаемых участков при прохождении токоприемников электроподвижного состава;
16) предприятия хозяйства сигнализации и связи – предприятия, предназначенные для организации технического обслуживания и ремонта устройств автоматики, телемеханики и телекоммуникаций, в целях обеспечения их безопасной бесперебойной работы;
17) блок-участок - часть межстанционного перегона при автоблокировке или при автоматической локомотивной сигнализации, применяемой как самостоятельное средство сигнализации и связи, ограниченный проходными светофорами (границами блок-участков) или проходным светофором (границей блок-участка) и входным светофором железнодорожной станции, а также выходным светофором и первым попутным проходным светофором (границей блок-участка);
18) боковой путь - путь, при следовании на который подвижной состав отклоняется по стрелочному переводу;
19) особые путевые знаки - границы железнодорожной полосы отвода, указатель номера стрелки, знак оси пассажирского здания, знаки на линейных путевых зданиях, реперы начала и конца круговых кривых, а также начала, середины и конца переходных кривых, скрытых сооружений земляного полотна, наивысшего горизонта вод и максимальной высоты волны;
20) путевой знак - постоянный указатель профиля и протяженности железнодорожных линий;
21) предприятия путевого хозяйства - линейно-путевые предприятия, предназначенные для ремонта и содержания железнодорожного пути и его сооружений;
22) пассажирский поезд - поезд для перевозки пассажиров, багажа, грузобагажа и почтовых отправлений, сформированный из пассажирских вагонов;
23) пассажирский остановочный пункт - пункт на перегоне, не имеющий путевого развития, предназначенный исключительно для посадки и высадки пассажиров, который не является раздельным пунктом;
24) руководитель работ - ответственное лицо, на которое возложено руководство работами на эксплуатируемых железнодорожных путях, сооружениях и устройствах;
25) скоростной пассажирский поезд - пассажирский поезд, обращающийся со скоростями движения от 141 до 200 км/час;
26) габарит подвижного состава - предельное поперечное (перпендикулярное оси пути) очертание, в котором не выходя наружу помещается как груженый, так и порожний подвижной состав, установленный на прямом горизонтальном пути;
27) средства автоматического контроля технического состояния подвижного состава на ходу поезда - аппаратура, позволяющая в автоматическом режиме обнаружить и передать информацию дежурному по впереди лежащей станции, поездному диспетчеру, машинисту о наличии и расположении в поезде неисправного подвижного состава и виде неисправности;
28) подталкивающий локомотив - локомотив, назначаемый в помощь ведущему локомотиву на отдельных перегонах или части перегона (в хвосте поезда);
29) гарантийный участок - участок, ограниченный пунктами технического обслуживания, протяженность которого определяется исходя из необходимости безопасного проследования вагонов в исправном состоянии в составе поезда;
30) межпостовой перегон - перегон, ограниченный путевыми постами или путевым постом и станцией;
31) уклон - элемент продольного профиля железнодорожного пути, имеющий наклон к горизонтальной линии (подъем, спуск);
32) габарит приближения строений - предельное поперечное (перпендикулярное оси пути) очертание, внутрь которого не заходят никакие части сооружений и устройств. Исключение составляет лишь устройства, предназначенные для непосредственного взаимодействия их с подвижным составом (вагонные замедлители в рабочем состоянии, контактные провода с деталями крепления, поворачивающаяся часть колонки при наборе воды);
33) служебное торможение – торможение ступенями для снижения скорости или остановки поезда в предусмотренном месте;
34) локомотив - железнодорожный подвижной состав, предназначенный для обеспечения передвижения по железнодорожным путям поездов или отдельных вагонов;
35) локомотивная бригада - работники, назначаемые для обслуживания локомотивов, а также моторвагонных поездов;
36) маневровый состав - группа вагонов, сцепленных между собой и с локомотивом, производящим маневры. Локомотив, сцепленный с одним вагоном, также рассматривается как маневровый состав;
37) моторвагонный подвижной состав - моторные и прицепные вагоны, из которых формируются моторвагонные поезда (электропоезда, дизель – поезда, рельсовые автобусы), предназначенные для перевозки пассажиров;
38) обгонный пункт - раздельный пункт на двухпутных линиях, имеющий путевое развитие, допускающее обгон поездов и в необходимых случаях, перевод поезда с одного главного пути на другой;
39) стрелка централизованная - стрелка, остряки которой (а при наличии крестовины с подвижным сердечником и сердечником) переводятся специальными устройствами, управляемыми с одного центрального пункта;
40) стрелка нецентрализованная - стрелка, остряки которой переводятся вручную при помощи переводного механизма непосредственно у стрелки;
41) особо интенсивное движение поездов - размеры движения пассажирских и грузовых поездов (в сумме) по графику на двухпутных участках более 100 пар и на однопутных - более 48 пар в сутки;
42) интенсивное движение поездов - размеры движения пассажирских и грузовых поездов (в сумме) по графику на двухпутных участках более 50 пар и однопутных - более 24 пар в сутки;
43) поездная диспетчерская связь - связь для ведения служебных переговоров между диспетчером поездным и дежурными по железнодорожным станциям, входящих в обслуживаемый диспетчерский участок;
44) радиоблокировка – система интервального регулирования движением поездов на основе сети цифровой радиосвязи;
45) разъезд - раздельный пункт на однопутных линиях, имеющий путевое развитие, предназначенное для скрещения и обгона поездов, который может выполнять коммерческие операции;
46) рефрижераторный поезд – поезд, сформированный из рефрижераторных вагонов;
47) предохранительный тупик - путь, предназначенный для предупреждения выхода подвижного состава на маршруты следования поездов;
48) затяжной спуск - спуск при следующих значениях крутизны и протяженности:

Крутизна	Протяженность
от 0,008 до 0,010	8 км и более
более 0,010 до 0,014	6 км и более
более 0,014 до 0,017	5 км и более
более 0,017 до 0,020	4 км и более
более 0,020 и круче	2 км и более;

49) станция - раздельный пункт, имеющий путевое развитие, позволяющее производить операции по приему, отправлению, скрещению и обгону поездов, операции по приему, выдаче грузов и обслуживанию пассажиров, а при развитых путевых устройствах - маневровую работу по расформированию и формированию поездов и технические операции с поездами;
50) дежурный по станции - сменный помощник руководителя станции, единолично распоряжающийся приемом, отправлением и пропуском поездов, а также другими передвижениями подвижного состава по главным и приемо - отправочным путям станции (где нет маневрового диспетчера - и по остальным путям);
51) поездная межстанционная связь - связь для ведения служебных переговоров между дежурными по железнодорожным станциям соседних железнодорожных станций;
52) межстанционный перегон - перегон, ограниченный станциями, разъездами и обгонными пунктами;
53) станционный пост централизации - пост на железнодорожной станции, в котором сосредоточено управление группой централизованных стрелок и сигналов;
54) тормозной путь - расстояние, проходимое поездом за время от момента перевода ручки крана машинисту или крана экстренного торможения в тормозное положение до полной остановки. Тормозные пути различаются в зависимости от вида торможения (служебное, полное служебное и экстренное);
55) железнодорожно-строительные машины - один из видов СПС, имеющий один или несколько рабочих органов, выполняющих работы по строительству, всем видам ремонтов, содержанию и техническому обслуживанию сооружений и устройств железнодорожного транспорта;
56) технологическое окно - время, в течение которого прекращается движение поездов по перегону, отдельным путям перегона или станции для производства ремонтно-строительных работ;
57) габарит погрузки - предельное поперечное (перпендикулярное оси пути) очертание, в котором, не выходя наружу, размещается груз (с учетом упаковки и крепления) на открытом подвижном составе при нахождении его на прямом горизонтальном пути;
58) контактная сеть - совокупность проводов, конструкций и оборудования, обеспечивающих передачу электрической энергии от тяговых подстанций к токоприемникам электроподвижного состава;
59) уполномоченный орган – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в сфере железнодорожного транспорта, а также в пределах, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, - межотраслевую координацию;
60) улавливающий тупик - путь, предназначенный для остановки потерявшего управление поезда или части поезда при движении;
61) хозяйственный поезд - поезд, сформированный из действующего локомотива или специального самоходного подвижного состава, используемого в качестве локомотива, вагонов, выделенных для специальных и технических нужд железнодорожной организации, специального самоходного и несамоходного подвижного состава, предназначенного для выполнения работ по содержанию, обслуживанию и ремонту сооружений и устройств магистральной железнодорожной сети;
62) экстренное торможение - торможение, применяемое для остановки поезда путем экстренной разрядки магистрали и реализации максимальной тормозной силы.

2. Порядок эксплуатации подвижного состава и СПС

1. Общие положения

3. Подвижной состав, а также СПС, выходящий на магистральную железнодорожную сеть, независимо от принадлежности и форм собственности, должны соответствовать требованиям настоящих Правил.
4. Каждая единица железнодорожного подвижного состава должна иметь следующие отличительные четкие знаки и надписи:
1) наименование владельца железнодорожного подвижного состава;
2) номер, табличку завода-изготовителя с указанием даты и места постройки;
3) идентификационные номера и приемочные клейма на составных частях в местах, установленных нормами и правилами;
4) дату и место производства установленных видов ремонта (кроме локомотивов);
5) массу тары (кроме локомотивов).
Кроме того, должны быть нанесены следующие надписи:
1) на локомотивах, мотор-вагонном железнодорожном подвижном составе и СПС - конструкционная скорость, серия и бортовой номер, наименование места приписки, таблички и надписи об освидетельствовании резервуаров, контрольных приборов;
2) на пассажирских вагонах, моторвагонном железнодорожном подвижном составе и специальном самоходном подвижном составе, на котором предусматривается доставка работников к месту производства работ и обратно - число мест;
3) на грузовых, почтовых, багажных вагонах - грузоподъемность.
На каждый локомотив, вагон и единицу моторвагонного и СПС ведется технический паспорт (формуляр), содержащий технические и эксплуатационные характеристики.
5. Не допускается выпускать в эксплуатацию и допускать к следованию в поездах подвижной состав, в том числе СПС, имеющий неисправности, угрожающие безопасности движения.
6. Подвижной состав и СПС должен своевременно проходить планово-предупредительные виды ремонта и техническое обслуживание.
Не допускается выпускать в эксплуатацию СПС, оснащенный путеизмерительной и дефектоскопной аппаратурой, не прошедшей ежегодную метрологическую поверку, плановые ремонты аппаратуры согласно эксплуатационной документации производителя, но не реже: техническое обслуживание не реже 1 раза в год, средний ремонт не реже 1 раза в 2 года, модернизация не реже 1 раза в 4-6 лет.
7. Владельцы железнодорожного подвижного состава и работники железнодорожного транспорта, непосредственно его обслуживающие, обеспечивают исправное техническое состояние, техническое обслуживание, ремонт и соблюдение установленных сроков службы железнодорожного подвижного состава.
8. Техническое состояние подвижного состава и СПС должно систематически проверяться при техническом обслуживании локомотивными бригадами или бригадами СПС, комплексными и специализированными бригадами в пунктах технического обслуживания, в грузовых и пассажирских депо, на заводах и в ремонтных базах, путевых машинных станциях и депо для СПС, оснащенных современными диагностическими средствами.
9. Работники, непосредственно осуществляющие техническое обслуживание и ремонт, мастера и руководители соответствующих заводов, депо, ремонтных предприятий, в том числе депо для СПС, путевых машинных станций, дистанций, мастерских и пунктов технического обслуживания следят за качеством выполненного технического обслуживания и ремонта и безопасностью движения подвижного состава и СПС.
10. Тяговый подвижной состав, а также пассажирские вагоны, СПС осматриваются комиссионно два раза в год (весной и осенью).
Виды и сроки технического обслуживания, ремонта устанавливает уполномоченный орган.
11. Локомотивные, а также установленные на пассажирском, моторвагонном и СПС устройства безопасности и поездной радиосвязи периодически осматриваются на контрольном пункте с проверкой действия и регулировкой этих устройств.
Периодичность осмотра устройств безопасности и поездной радиосвязи устанавливается владельцами инфраструктуры и железнодорожного подвижного состава.
12. Не допускается оставлять на деповских путях и путях предприятий в рабочем состоянии локомотивы, моторвагонный и СПС без наблюдения работника, знающего их эксплуатацию, а на станционных путях - без машиниста, водителя СПС или их помощников.
13. Внесение изменений в конструкцию эксплуатируемого железнодорожного подвижного состава, влияющих на его эксплуатационные характеристики, допускается при условии соблюдения требований эксплуатационной документации.
14. Порядок продления срока службы грузовых и пассажирских вагонов, тягового подвижного состава и СПС устанавливается уполномоченным органом.

2. Порядок эксплуатации локомотивов и моторвагонного
подвижного состава

15. Локомотивы и моторвагонный железнодорожный подвижной состав (специальный самоходный подвижной состав) должны быть оборудованы средствами поездной радиосвязи, совместимыми с поездной радиосвязью инфраструктуры по маршрутам обращения поездов (в случае эксплуатации на инфраструктуре), скоростемерами с регистрацией установленных показаний, локомотивными устройствами автоматической локомотивной сигнализации и устройствами безопасности.
16. Пассажирские локомотивы оборудуются устройствами управления электропневматическим торможением, отбора мощности для высоковольтного отопления. Локомотивы грузовых поездов оборудуются устройством, приборами для контроля плотности тормозной магистрали.
17. Поездные локомотивы и моторвагонные поезда при обслуживании одним машинистом дополнительно оборудуются следующими средствами и устройствами безопасности:
1) системой автоматического управления торможением поезда или комплексным локомотивным устройством безопасности, а также системой контроля бодрствования машиниста;
2) зеркалами заднего вида или другими аналогичными устройствами;
3) автоматической пожарной сигнализацией и системой пожаротушения;
4) блокировкой тормоза;
5) системой автоведения.
Моторвагонный подвижной состав оборудуется сигнализацией контроля закрытия дверей и связью «пассажир - машинист».
18. Маневровые локомотивы, обслуживаемые одним машинистом оборудуются:
1) устройствами дистанционной отцепки их от вагонов;
2) вторым пультом управления;
3) зеркалами заднего вида;
4) устройствами, обеспечивающими автоматическую остановку на случай внезапной потери машинистом способности к ведению локомотива.
Разрешается обслуживание одним машинистом локомотивов, занятых на вывозной, передаточной, диспетчерской, хозяйственной и других видах работ, при маневровой работе в грузовом движении на малодеятельных участках, не имеющих затяжных спусков и подъемов, а также поездных локомотивов в пассажирском движении на локомотивной тяге, за исключением моторвагонного подвижного состава.
19. Допускается поэтапное введение обслуживания локомотивов и моторвагонных поездов одним машинистом по мере обеспечения и оборудования их устройствами безопасности.
20. Не допускается выдача локомотивов и моторвагонного подвижного состава под грузовые и пассажирские поезда, выработавшего установленный срок службы.
21. Несколько локомотивов или соединенных секций обслуживаются одной локомотивной бригадой управляемые из одной кабины.
22. Не допускается выпускать локомотивы, моторвагонный и подвижной состав в эксплуатацию, у которых имеется хотя бы одна из следующих неисправностей:
1) неисправность прибора для подачи звукового сигнала;
2) неисправность пневматического, электропневматического, ручного тормозов или компрессора;
3) неисправность или отключение хотя бы одного тягового электродвигателя;
4) неисправность автоматической локомотивной сигнализации или устройств безопасности;
5) неисправность автостопа или устройства проверки бдительности машиниста;
6) неисправность скоростемера и его привода, регистрирующего устройства;
7) неисправность устройств поездной и маневровой радиосвязи, а на моторвагонном подвижном составе - неисправность связи «пассажир - машинист»;
8) неисправность гидродемпферов, аккумуляторной батареи;
9) неисправность автосцепных устройств, в том числе обрыв цепочки расцепного рычага или его деформация;
10) неисправность системы подачи песка;
11) неисправность прожектора, буферного фонаря, освещения, контрольного или измерительного прибора;
12) трещина в хомуте, рессорной подвеске или коренном листе рессора, излом рессорного листа;
13) трещина в корпусе буксы;
14) неисправность буксового или моторно-осевого подшипника;
15) отсутствие или неисправность предусмотренного конструкцией предохранительного устройства от падения деталей на путь;
16) трещина или излом хотя бы одного зуба тяговой зубчатой передачи;
17) неисправность кожуха зубчатой передачи, вызывающая вытекание смазки; неисправность защитной блокировки высоковольтной камеры; неисправность токоприемника;
18) неисправность средств пожаротушения, автоматической пожарной сигнализации (предусмотренные в конструкции локомотива);
19) неисправность устройств защиты от токов короткого замыкания, перегрузки и перенапряжения, аварийной остановки дизеля;
20) появление стука, постороннего шума в дизеле;
21) отсутствие защитных кожухов электрооборудования;
22) неисправность микропроцессорной системы управления локомотивом.
23. Установленные на локомотивах и моторвагонном подвижном составе манометры, предохранительные клапаны, а также аппараты и приборы, регистрирующие расход электроэнергии и топлива, пломбируются.
24. Устройства электрической защиты, средства пожаротушения, пожарная сигнализация и автоматика, манометры, предохранительные клапаны, воздушные резервуары на локомотивах и моторвагонном подвижном составе подвергаются испытанию и освидетельствованию в установленные сроки.

3. Порядок эксплуатации вагонов

25. Все элементы вагонов по прочности, устойчивости и техническому состоянию должны обеспечивать безопасное и плавное движение поездов.
26. Вагоны, включаемые в пассажирские поезда с электроотоплением, должны быть оборудованы системой автоматического управления электроотоплением.
27. Не допускается ставить в поезда грузовые вагоны, состояние которых не обеспечивает сохранность перевозимых грузов.
28. Не допускается включать в поезда пассажирские вагоны, имеющие неисправности электропневматического тормоза, электрооборудования, пожарной сигнализации, системы кондиционирования воздуха, вентиляции, отопления, нарушающие условия перевозки пассажиров, а также пассажирские вагоны с радиокупе (штабные) с неисправной радиосвязью начальника (механика-бригадира) пассажирского поезда с машинистом локомотива.
29. Не допускается подача под погрузку грузов и посадку людей вагонов без предъявления их к техническому обслуживанию. О признании их годными производится запись в специальном журнале.
Порожние вагоны, подаваемые под погрузку на станциях, на которых отсутствуют пункты технического обслуживания, а также груженые вагоны, которые намечено использовать на таких станциях под сдвоенные операции, должны быть осмотрены, а в случае их неисправности, отремонтированы на ближайшем пункте технического обслуживания.
30. На станциях формирования и расформирования, в пути следования - на станциях, предусмотренных графиком движения поездов, каждый вагон поезда проходит техническое обслуживание, а при выявлении неисправности - ремонтируется.
31. При техническом обслуживании проверяется:
1) состояние и износ оборудования, узлов и деталей и их соответствие установленным размерам;
2) исправность действия устройств безопасности и устройств радиосвязи, тормозного оборудования и автосцепного устройства, контрольных, измерительных и сигнальных приборов, электрических цепей;
3) состояние и исправность ходовых частей. Суммарный зазор между скользунами с обеих сторон тележки у всех типов четырехосных грузовых вагонов, включая хоппер-дозаторы типа ЦНИИ-ДВЗ, допускается не более 20 мм и не менее 4 мм, кроме хопперов для перевозки угля, горячего агломерата, апатитов и хоппер дозаторов типов ЦНИИ-2, ЦНИИ-3, думпкаров типа ВС-50, у которых зазор допускается не более 12 мм и не менее 6 мм, а у думпкаров типов ВС-80, ВС-82, ВС-85 - не более 20 мм и не менее 12 мм;
4) зазоры между скользунами соединительной и шкворневой балок с обеих сторон одного конца восьмиосной цистерны в сумме от 4 до 15 мм;
5) исправность кузовов и котлов цистерн, гарантирующая сохранность перевозимых грузов;
6) исправность переходных площадок, специальных подножек и поручней;
7) наличие и исправность устройств, предохраняющих от падения на путь деталей и оборудования подвижного состава.
32. Техническое обслуживание и ремонт вагонов производятся в соответствии с технологическим процессом и графиком движения поездов.
Работники пунктов технического обслуживания следят за безопасностью движения и проследованием вагонов в исправном состоянии в составе поезда в пределах гарантийного участка.
Гарантийные участки для грузовых поездов устанавливаются исходя из протяженности участков обращения локомотивов, необходимости проведения полной пробы автотормозов, технического обслуживания и коммерческого осмотра вагонов.
33. Работники станций формирования составов пассажирских поездов и станций оборота составов обеспечивают безопасное проследование пассажирских вагонов в составе поезда от пункта формирования и оборота до конечного пункта расформирования (назначения) поезда.
34. Устройства электрической защиты, средства пожаротушения, пожарная сигнализация и автоматика на пассажирских вагонах подвергаются периодическому испытанию.

4. Порядок эксплуатации восстановительных и пожарных поездов

35. Восстановительный поезд является специальным формированием Национального оператора инфраструктуры и предназначается для ликвидации последствий сходов с рельсов и столкновений подвижного состава.
Сноска. Пункт 35 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
36. Пожарный поезд является специальным формированием Национального оператора инфраструктуры и предназначается для проведения пожарно-профилактической работы и тушения пожаров на объектах и подвижном составе.
Тушением пожаров, ликвидацией последствий сходов с рельсов и столкновений подвижного состава на подъездных железнодорожных путях и объектах сторонних организаций пожарные и восстановительные поезда осуществляют на договорной основе.
Сноска. Пункт 36 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
37. Восстановительные и пожарные поезда должны своевременно проходить планово-предупредительные виды ремонта, техническое обслуживание и содержатся в процессе эксплуатации в технически исправном состоянии.
38. Между пунктами дислокации восстановительных поездов допускается расстояние не менее 300 км, на малодеятельных участках допускается расстояние не менее 400 км. Для пожарных поездов участки выезда определяются из расчета времени (не более 1,5 часов), необходимого для доставки пожарного поезда на конечный пункт, ограниченных участков с радиусом выезда не более 100 км.
39. Места стоянок восстановительных и пожарных поездов находятся на путях с двусторонним выходом и предназначены только для стоянки СПС восстановительных и пожарных поездов.
40. Для ликвидации последствий схода с рельсов подвижного состава, аварий, тушения пожаров на объектах и составе, а также предотвращения возникновения затруднений в работе, сбоев в движении поездов при нехватке СПС Национальный оператор инфраструктуры приказом по отделению привлекает к использованию СПС, находящийся в оперативном резерве, прошедший плановый вид ремонта.
Сноска. Пункт 40 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

5. Порядок эксплуатации снегоуборочной и снегоочистительной техники

41. Национальный оператор инфраструктуры и владелец железнодорожных путей по договорам концессии соответственно обеспечивают условия для организации бесперебойного движения поездов.
Сноска. Пункт 41 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
42. Снегоуборочная и снегоочистительная техника (снегоуборочные поезда, плужные снегоочистители, струги-снегоочистители, роторные снегоочистители) готовятся к работе в зимний период в сроки, установленные Национальным оператором инфраструктуры. Готовность к работе снегоуборочной и снегоочистительной техники в зимний период устанавливается Национальным оператором инфраструктуры.
За всей снегоуборочной и снегоочистительной техникой закрепляются руководители работ, машинисты и их помощники из расчета обеспечения круглосуточной работы.
Сноска. Пункт 42 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
43. План расстановки снегоуборочной и снегоочистительной техники, оперативный план снегоборьбы утверждаются Национальным оператором инфраструктуры и владельцем железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 43 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
44. Поезда со снегоуборочной и снегоочистительной техникой оборудуются радиосвязью руководителя работ с машинистом локомотива, поездным диспетчером, дежурным по станции и оператором маневрового района.
45. При работе плужных снегоочистителей на электрифицированных участках напряжение с контактного провода не снимается. При наличии на участке опор контактной сети с расстоянием от оси пути до внутреннего края опор менее 3,1 м работа плужных снегоочистителей с открытыми крыльями не допускается.
46. При работе роторных снегоочистителей на электрифицированном участке напряжение с контактного провода отключается.
47. Плечо обслуживания для плужного снегоочистителя на сильнозаносимых и заносимых участках составляет не менее 100-150 км развернутой длины главного пути на один плужный снегоочиститель, для среднезаносимых и слабозаносимых участков не менее 200-300 км.
48. В период сложных метеорологических условий, при нехватке снегоуборочной и снегоочистительной техники, во избежание сбоев и затруднений в движении поездов Национальный оператор инфраструктуры привлекает к работе по уборке снега снегоуборочную и снегоочистительную технику, находящуюся в оперативном резерве, прошедшую деповской и/или капитальный ремонт.
Сноска. Пункт 48 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

6. Порядок содержания СПС

49. Отправление со станции СПС находящегося в оперативном резерве, без технического осмотра не допускается.
50. Состав бригады СПС устанавливается в зависимости от его типа и назначения при условии выделения работников для управления данным специальным самоходным подвижным составом и обслуживания в транспортном режиме.
51. Результаты комиссионных осмотров, видов ремонта, периодического обслуживания заносятся в журнал работы, периодического технического обслуживания и ремонта СПС.
52. Основные узлы и системы СПС (электрооборудование, отопление, автотормозное и автосцепное оборудование, ходовые части) должны содержаться в исправном состоянии.
53. Неработоспособное состояние СПС характеризуется наличием неисправностей, угрожающим безопасности движения, создающих угрозу для здоровья обслуживающего персонала, нарушающих габаритные очертания СПС.
54. Время нахождения СПС на консервации организациями железнодорожного транспорта, а также их собственниками не включается в срок службы СПС.
55. В период эксплуатации СПС в соответствии с системой планово-предупредительного ремонта ремонтными организациями выполняются деповской ремонт, капитальный ремонт и капитальный ремонт с продлением срока службы.
56. Обследование технического состояния СПС с истекшим сроком службы проводится с целью выявления имеющихся повреждений, неисправности узлов и деталей, а также степени износа основных элементов конструкции организацией, имеющей право на проведение работ по техническому диагностированию с целью продления срока службы.
57. Владельцы СПС соблюдают требования технической эксплуатации, безопасность плановых ремонтов, объемов технических освидетельствований и порядок оформления документов на право эксплуатации.

3. Порядок содержания тормозного оборудования и
автосцепного устройства

58. Подвижной состав, в том числе специальный самоходный подвижной состав оборудуется автоматическими тормозами, а пассажирские вагоны, моторвагонный подвижной состав и локомотивы, предназначенные для вождения пассажирских поездов, кроме того, оборудуются электропневматическими тормозами. Автоматические тормоза обеспечивают возможность применения различных режимов торможения, в зависимости от загрузки вагонов, длины состава и профиля пути.
Автоматические и электропневматические тормоза подвижного состава, в том числе специального самоходного подвижного состава обладают управляемостью и надежностью действия в различных условиях эксплуатации, обеспечивают плавность торможения, а также останавливают поезда при разъединении или разрыве воздухопроводной магистрали и при открытии стоп-крана (крана экстренного торможения).
Автоматические и электропневматические тормоза подвижного состава, в том числе специального самоходного подвижного состава обеспечивают тормозное нажатие, гарантирующее остановку поезда при экстренном торможении на расстоянии не более тормозного пути, определенного по расчетным данным.
Грузовые вагоны, включаемые в хозяйственные, пригородные поезда для перевозки людей, оборудуются стоп-краном.
Стоп-краны в пассажирских вагонах и моторвагонном подвижном составе устанавливаются в тамбурах, внутри вагонов и пломбируются.
59. Локомотивы, пассажирские, грузовые вагоны, моторвагонный и СПС оборудуются ручными тормозами. Часть грузовых вагонов должны иметь переходную площадку со стоп-краном и ручным тормозом согласно конструкции. Ручные тормоза железнодорожного подвижного состава должны содержаться в исправном состоянии и обеспечивать расчетное тормозное нажатие.
60. Все части рычажной тормозной передачи, разъединение или излом которых вызывает выход из габарита или падение на путь, должны иметь предохранительные устройства.
61. Подвижной состав и СПС оборудуются сцепным устройством, исключающим самопроизвольное разъединение единиц железнодорожного подвижного состава.
62. Высота оси автосцепки над уровнем верха головок рельсов:
1) у локомотивов, пассажирских и грузовых порожних вагонов - не более 1080 мм;
2) у локомотивов и пассажирских вагонов с людьми - не менее 980 мм;
3) у грузовых вагонов (груженых) - не менее 950 мм;
4) у СПС в порожнем состоянии - не более 1080 мм, в груженом - не менее 980 мм.
63. Разница по высоте между продольными осями автосцепок допускается не более:
1) в грузовом поезде - 100 мм;
2) между локомотивом и первым груженым вагоном грузового поезда - 110 мм;
3) между локомотивом и первым вагоном пассажирского поезда - 100 мм;
4) в пассажирском поезде, следующем со скоростью до 120 км/ч - 70 мм;
5) то же со скоростью 121-140 км/ч - 50 мм;
6) между локомотивом и подвижными единицами СПС - 100 мм.
Пассажирский поезд, следующий со скоростью 161 км/ч и более оборудуется беззазорной автосцепкой между вагонами.
64. Автосцепка пассажирских вагонов имеет ограничители вертикальных перемещений.
Автосцепка СПС, локомотива работающего по технологии совместно в сцепе с пассажирским поездом, имеет ограничитель вертикальных перемещений.
65. Проверку технического состояния автосцепных устройств и правильное сцепление вагонов в составе поезда осуществляет осмотрщик вагонов, выполнявший техническое обслуживание состава поезда перед отправлением.
При прицепке вагонов к поезду на станциях, где нет осмотрщиков вагонов, а также при маневровой работе ответственным за правильное сцепление вагонов является руководитель маневров.
Сцепление локомотива или специального самоходного подвижного состава, используемого в качестве локомотива, соответственно с первым вагоном поезда или другим СПС, осуществляет машинист локомотива или специального самоходного подвижного состава, используемого в качестве локомотива, который является ответственным за правильность сцепления.
66. Отцепка поездного локомотива от состава и прицепка к составу (в том числе разъединение, соединение и подвешивание тормозных рукавов, открытие и закрытие концевых кранов) производятся работниками локомотивной бригады.
Отцепка поездного локомотива от пассажирского состава, оборудованного электрическим отоплением, производится работником локомотивной бригады, а при обслуживании локомотива одним машинистом-осмотрщиком вагонов, только после разъединения поездным электромехаником высоковольтных междувагонных электрических соединителей. Разъединение электрических цепей отопления производится при опущенном токоприемнике.
Выполнение операций по прицепке поездного локомотива к составу и отцепке его от состава грузового и пассажирского поезда, при обслуживании локомотива одним машинистом возлагается на осмотрщика вагонов, а на станциях, где не предусмотрены осмотрщики вагонов и на перегонах - в пассажирском поезде - на начальника (механика-бригадира) пассажирского поезда, в грузовом - на машиниста локомотива.

4. Порядок эксплуатации колесных пар

67. Каждая колесная пара должна иметь на оси четко поставленные знаки о времени и месте формирования и полного освидетельствования колесной пары, а также клеймо о приемке ее при формировании.
Колесные пары должны подвергаться осмотру под подвижным составом, обыкновенному и полному освидетельствованиям, а также при каждой подкатке регистрироваться в соответствующих журналах или паспортах.
68. Расстояние между внутренними гранями колес у ненагруженной колесной пары должно быть 1440 мм. У локомотивов и вагонов, а также специального самоходного подвижного состава, обращающихся в поездах со скоростью свыше 120 км/ч до 140 км/ч, отклонения допускаются в сторону увеличения не более 3 мм и в сторону уменьшения не более 1 мм, при скоростях до 120 км/ч отклонения допускаются в сторону увеличения и уменьшения не более 3 мм.
Требования к тележкам и колесным парам пассажирских и грузовых вагонов, обращающихся на колее 1435 мм, устанавливаются соответствующими нормативно-техническими документациями.
69. Не допускается выпускать в эксплуатацию и допускать к следованию в поездах подвижной состав, включая СПС с трещиной в любой части оси колесной пары или трещиной в ободе, бандаже, диске и ступице колеса, при наличии остроконечного наката на гребне колесной пары, а также при следующих износах и повреждениях колесных пар, нарушающих нормальное взаимодействие пути и подвижного состава:
1) при скоростях движения от 120 км/ч до 140 км/ч:
прокат по кругу катания у локомотивов, моторвагонного подвижного состава, пассажирских вагонов более 5 мм;
толщина гребня более 33 мм или менее 28 мм у локомотивов при измерении на расстоянии 20 мм от вершины гребня при высоте гребня 30 мм, а у моторвагонного подвижного состава, пассажирских вагонов с высотой гребня 28 мм - при измерении на расстоянии 18 мм от вершины гребня;
2) при скоростях движения до 120 км/ч:
прокат по кругу катания у локомотивов, а также у моторвагонного подвижного состава и пассажирских вагонов в поездах дальнего сообщения более 7 мм, у моторвагонного и специального самоходного подвижного состава и пассажирских вагонов в поездах местного и пригородного сообщений - более 8 мм, у вагонов рефрижераторного парка и грузовых вагонов - более 9 мм;
толщина гребня более 33 мм или менее 25 мм у локомотивов при измерении на расстоянии 20 мм от вершины гребня при высоте гребня 30 мм, а у подвижного состава с высотой гребня 28 мм - при измерении на расстоянии 18 мм от вершины гребня;
3) вертикальный подрез гребня высотой более 18 мм, измеряемый специальным шаблоном;
4) ползун (выбоина) на поверхности катания у локомотивов, моторвагонного и СПС, а также у вагонов с роликовыми буксовыми подшипниками и подшипниками кассетного типа глубиной более 1 мм, а у тендеров более 2 мм.
70. При обнаружении в пути следования у вагона, кроме моторвагонного подвижного состава или тендера с роликовыми буксовыми подшипниками, ползуна (выбоины) глубиной более 1 мм, но не более 2 мм разрешается довести такой вагон (тендер) без отцепки от поезда (пассажирский со скоростью не свыше 100 км/ч, грузовой - не свыше 70 км/ч) до ближайшего пункта технического обслуживания, имеющего средства для замены колесных пар.
При величине ползуна у вагонов, кроме моторвагонного подвижного состава, от 2 до 6 мм, у локомотива и моторвагонного подвижного состава, а также специального самоходного подвижного состава от 1 до 2 мм допускается следование поезда до ближайшей станции со скоростью 15 км/ч, а при величине ползуна соответственно свыше 6 до 12 мм и свыше 2 до 4 мм - со скоростью 10 км/ч, где колесная пара заменяется. При ползуне свыше 12 мм у вагона и тендера, свыше 4 мм у локомотива и моторного вагона моторвагонного подвижного состава разрешается следование со скоростью 10 км/ч при условии вывешивания или исключения возможности вращения колесной пары. Локомотив, при этом, должен быть отцеплен от поезда, тормозные цилиндры и тяговый электродвигатель (группа электродвигателей) поврежденной колесной пары отключены.
71. Колеса пассажирских вагонов производства компании «Patentes Talgo S.L.» должны удовлетворять следующим требованиям технологической инструкции завода-изготовителя и следующим дополнительным требованиям:
1) расстояние между внутренними гранями колес должно быть 1440 мм, у вагонов производства компании «Patentes Talgo S.L.», обращающихся в поездах со скоростью до 160 км/час, отклонения допускаются в сторону увеличения не более 3 мм и в сторону уменьшения не более 1 мм;
2) толщина гребня должна быть не менее 28 мм, толщина обода колеса – не менее 40 мм, прокат по кругу катания - не более 3 мм;
3) разница диаметров колес по кругу катания при обточке с выкаткой колесной пары - не более 0,5 мм, без выкатки - не более 1 мм;
4) разница диаметров колес между тележками смежных вагонов – не более 5 мм;
5) при наличии ползунов (выщербин) на поверхности катания глубиной до 0,5 мм скорость движения не должна превышать 140 км/час;
6) при наличии ползунов (выщербин) на поверхности катания глубиной от 0,5 мм до 1 мм скорость движения не должна превышать 120 км/час;
7) при обнаружении ползуна глубиной более 1 мм необходимо руководствоваться требованиями ПТЭ.

5. Порядок эксплуатации инфраструктуры железнодорожной сети

1. Общие положения

72. Сооружения и устройства магистральной железнодорожной сети должны содержаться в исправном состоянии.
Предупреждение появления неисправностей и обеспечение длительных сроков службы сооружений и устройств являются главным в работе лиц, ответственных за их содержание.
73. Сооружения, устройства, механизмы и оборудование должны соответствовать требованиям настоящих Правил. На сооружения, устройства, основные механизмы и оборудование должны иметься технические паспорта, содержащие важнейшие технические и эксплуатационные характеристики.
Порядок содержания и ремонта магистральной железнодорожной сети утверждается уполномоченным органом.
74. Сооружения и устройства железнодорожного транспорта должны соответствовать требованиям, обеспечивающим пропуск поездов с установленными скоростями:
1) при движении: пассажирских поездов до 140 км/ч, рефрижераторных поездов до 140 км/ч и грузовых поездов до 120 км/ч;
2) при скоростном движении: пассажирских поездов 141 – 200 км/ч;
3) при высокоскоростном движении: пассажирских поездов 201 км/ч и более.
75. Вновь построенные и реконструированные сооружения и устройства вводятся в действие только после утверждения технической документации, устанавливающей порядок их работы.
76. Габариты приближения строений (далее - С и Сп) должны соблюдаться при проектировании, строительстве, реконструкции магистральной железнодорожной сети, железнодорожных подъездных путей, сооружений и устройств на них, при электрификации и строительстве вторых путей, а также у всех эксплуатируемых сооружений и устройств в соответствии с Инструкцией по применению габаритов приближения строений, утверждаемой уполномоченным органом.
При планировании переустройства существующих сооружений и устройств, не отвечающих требованиям габаритов С и Сп, в первую очередь учитываются объекты, не обеспечивающие пропуск перспективного подвижного состава габаритов подвижного состава (далее - Тпр и Тц), а также грузов, погруженных по зональному габариту.
77. Не допускается нарушать габариты сооружений и устройств при проведении любых ремонтных, строительных и других работ.
78. Расстояние между осями путей на перегонах двухпутных линий на прямых участках должно быть не менее 4100 мм.
На трехпутных и четырехпутных линиях расстояние между осями второго и третьего путей на прямых участках должно быть не менее 5000 мм.
Расстояние между осями смежных путей на железнодорожных станциях (далее - станции) на прямых участках не менее 4800 мм, на второстепенных путях и путях грузовых районов - не менее 4500 мм. При расположении главных путей на станциях крайними допускается расстояние между ними 4100 мм. Расстояние между осями путей, предназначенных для непосредственной перегрузки грузов из вагона в вагон, может быть допущено 3600 мм.
Горизонтальные расстояния устанавливаются на кривых участках между осями смежных путей и между осью пути и габаритом приближения строений на перегонах и станциях.
79. Габариты приближения строений должны соответствовать требованиям Инструкции по применению габаритов приближения строений, утверждаемой уполномоченным органом.
80. Для проверки правильности размещения грузов в пределах указанного габарита в местах массовой погрузки (на железнодорожных подъездных путях, в морских и речных портах, на станциях перегрузки) устанавливаются габаритные ворота. Выгруженные или подготовленные к погрузке около пути грузы укладываются и закрепляются так, чтобы габарит приближения строений не нарушался.
Грузы (кроме балласта, выгружаемого для путевых работ) при высоте до 1200 мм должны находиться от наружной грани головки крайнего рельса не ближе 2,0 м, а при большой высоте - не ближе 2,5 м.

2. План и профиль пути

81. Все элементы железнодорожного пути (земляное полотно, верхнее строение и искусственные сооружения) при эксплуатации должны обеспечивать безопасное и плавное движение поездов со скоростями, установленными на данном участке.
82. Размещение и техническое оснащение предприятий путевого хозяйства должны обеспечивать выполнение необходимых работ по содержанию и ремонту железнодорожного пути, сооружений и устройств для выполнения заданных размеров движения поездов с установленными скоростями.
83. Железнодорожный путь в отношении радиусов кривых, сопряжения прямых и кривых, крутизны уклонов должны соответствовать плану и профилю линии.
84. Станции, разъезды и обгонные пункты должны располагаться на горизонтальной площадке. В отдельных случаях допускается расположение их на уклонах не круче 0,0015, а в трудных условиях - не круче 0,0025.
В особо трудных условиях на разъездах и обгонных пунктах всех типов либо на промежуточных станциях продольного или полупродольного типов, на которых не предусматривается маневр и отцепки локомотива или вагонов от состава и разъединение соединенных поездов, допускаются уклоны более 0,0025 в пределах станционной площадки. При удлинении приемоотправочных путей на существующих станциях и при условии принятия мер против самопроизвольного ухода вагонов или составов (без локомотива) допускаются уклоны более 0,0025, но не круче 0,010.
85. Для предотвращения самопроизвольного ухода вагонов или составов (без локомотива) на станциях, разъездах и обгонных пунктах, вновь построенных и реконструированных приемоотправочных путях, на которых предусматривается отцепка локомотивов от вагонов и производство маневровых операций, должны иметь продольный профиль с противоуклонами в сторону ограничивающих стрелок и соответствовать нормативам на его проектирование.
86. Для предупреждения самопроизвольного выхода вагонов на другие пути, маршруты приема и отправления поездов, предусматривается устройство предохранительных тупиков, охранных стрелок, сбрасывающих башмаков, сбрасывающих остряков, сбрасывающих стрелок, а также применение стационарных устройств для закрепления вагонов.
87. Станции, разъезды и обгонные пункты, а также отдельные парки и вытяжные пути должны располагаться на прямых участках. В трудных условиях допускается размещение их на кривых радиусом не менее 1500 м. В особо трудных условиях допускается уменьшение радиуса кривой до 600 м, а в горных условиях - до 500 м.
88. План и профиль магистральных и станционных путей, а также железнодорожных подъездных путей, принадлежащих Национальному оператору инфраструктуры и владельцу железнодорожных путей по договорам концессии, подвергаются периодической инструментальной проверке.
Организация работ по инструментальной проверке плана и профиля путей, изготовлению соответствующей технической документации, а также составление масштабных и схематических планов станций возлагаются на Национального оператора инфраструктуры и владельца железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 88 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
89. Предприятия путевого хозяйства, занимающиеся содержанием и ремонтом магистральных и станционных путей, должны иметь:
1) чертежи и описания всех имеющихся на дистанции сооружений и устройств путевого хозяйства, а также соответствующие стандарты и нормы;
2) масштабные и схематические планы станций, продольные профили всех главных и станционных путей, сортировочных горок, а также железнодорожных подъездных путей, где обращаются локомотивы.
90. Продольные профили сортировочных горок, подгорочных и профилированных вытяжных путей на сортировочных, участковых и грузовых станциях проверяются Национальным оператором инфраструктуры и владельцем железнодорожных путей по договорам концессии соответственно не реже одного раза в три года. На остальном протяжении станционных путей всех станций профиль проверяется не реже одного раза в десять лет.
Инструментальная проверка продольного профиля главных путей на перегонах проводится в период капитального и среднего ремонта путей. Участки магистральных и станционных путей, на которых производится реконструкция пути, вызывающие изменение плана и профиля, проверяются исполнителями работ после их окончания с представлением соответствующей документации Национальному оператору инфраструктуры или владельцу железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
При возведении на территории станции новых объектов, расширении или переносе существующих любая организация, выполняющая такие работы, должна незамедлительно передавать Национальному оператору инфраструктуры или владельцу железнодорожных путей по договорам концессии соответственно исполнительную документацию, определяющую привязку объекта к существующему развитию станции.
Сноска. Пункт 90 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

3. Порядок эксплуатации верхнего строения пути,
земляного полотна и искусственных сооружений

91. Ширина земляного полотна, поверху на прямых участках пути должна соответствовать верхнему строению пути. На существующих линиях до их реконструкции допускается ширина земляного полотна не менее: на однопутных линиях - 5,5 м, двухпутных - 9,6 м, а в скальных и дренирующих грунтах на однопутных линиях не менее – 5,0 м, двухпутных 9,1 м.
Минимальная ширина обочины земляного полотна поверху должна быть 0,4 м с каждой стороны пути.
На кривых участках радиусом менее 2000 м земляное полотно уширяется по установленным нормам.
92. Для вновь строящихся железнодорожных линий и вторых путей ширина земляного полотна поверху должна соответствовать требованиям Строительных норм и настоящих Правил.
Бровка земляного полотна в местах разлива вод должна быть не менее, чем на 0,5 м выше максимальной высоты наката волны при сильных ветрах.
93. Номинальный размер ширины колеи между внутренними гранями головок-рельсов должен соответствовать на прямых участках пути и на кривых радиусу 350 м и более - 1520 мм.
94. Ширина колеи на более крутых кривых предусмотрена следующая:
1) 1530 мм - при радиусе от 349 до 300 м на деревянных шпалах;
2) 1520 мм - при радиусе от 349 до 300 м на железобетонных шпалах;
3) 1535 мм - при радиусе 299 м и менее для всех видов шпал.
95. Допускается эксплуатация участков железнодорожных путей шириной колеи - 1524 мм на прямых и кривых участках пути радиусом более 650 м.
96. При этом, на более крутых кривых ширина колеи принимается:
1) 1530 мм - при радиусе от 650 до 450 м;
2) 1535 мм - при радиусе от 449 до 350 м;
3) 1540 мм - при радиусе от 349 м и менее.
Величина отклонений от номинальных размеров ширины колеи допускается на прямых и кривых участках пути в сторону: сужения -4 мм, уширения +8 мм, а на участках, где установлены скорости движения 50 км/ч и менее, допускается в сторону: сужения -4 мм, уширения +10 мм.
97. Величина отклонений от номинальных размеров ширины колеи менее 1512 мм и более 1548 мм не допускается.
Эксплуатация пути на прямых участках допускается по величине отклонения уровня одной рельсовой нити относительно другой на 6 мм.
Возвышение наружной рельсовой нити на кривых участках не должно превышать 150 мм.
98. Мосты и тоннели ограждаются контрольно-габаритными устройствами, оборудуются оповестительной сигнализацией и заградительными светофорами.
Искусственные сооружения должны быть снабжены противопожарными средствами и приспособлениями для осмотра.
99. Перечень особо крупных искусственных сооружений и деформирующихся или находящихся в сложных инженерно-геологических условиях участков устанавливается уполномоченным органом. Порядок установки ограждающих устройств устанавливается уполномоченным органом.
100. Все мосты классифицируются по грузоподъемности на основании действующих расчетных норм.
101. Для контроля за состоянием пути и сооружений на магистральной железнодорожной сети должны применяться путеизмерительные вагоны и тележки, вагоны-дефектоскопы, дефектоскопные автомотрисы, дефектоскопные тележки, лаборатории по дефектоскопии, мостовые, тоннельные, путевые обследовательские, габарито-обследовательские, испытательные, ремонтно-обследовательско-водолазные станции.
102. Для обеспечения безопасности движения поездов на железнодорожных путях устанавливаются ограждающие устройства на станциях и в местах близко расположенных к населенным пунктам, выпаса скота.

4. Порядок эксплуатации рельс, стрелочных переводов, путевых и
сигнальных знаков, пересечений и примыканий железных дорог

103. Рельсы и стрелочные переводы на главных и станционных путях по мощности и состоянию должны соответствовать условиям эксплуатации (грузонапряженности, осевым нагрузкам и скоростям движения поездов).
104. Стрелочные переводы имеют крестовины следующих марок: на главных и приемоотправочных пассажирских путях - не круче 1/11, а перекрестные переводы и одиночные, являющиеся продолжением перекрестных не круче 1/9, стрелочные переводы, по которым пассажирские поезда проходят только по прямому пути перевода, имеют крестовины марки 1/9.
Допускается отклонение:
1) пассажирских поездов на боковой путь по стрелочным переводам марки 1/9, если замена таких переводов на марку 1/11 вызывает переустройство стрелочных горловин;
2) на приемо-отправочных путях грузового движения - не круче 1/9, а симметричные - не круче 1/6;
3) на прочих путях - не круче 1/8, а симметричные - не круче 1/4,5.
105. Перед остряками всех противошерстных стрелочных переводов на главных путях должны быть установлены отбойные брусья.
106. Укладка вновь стрелочных переводов в главные пути на кривых участках не допускается.
Централизованные стрелки в зависимости от климатических и других условий должны оборудоваться устройствами механизированной очистки или снеготаяния.
107. Не допускается эксплуатировать стрелочные переводы и глухие пересечения, у которых допущена хотя бы одна из следующих неисправностей:
1) разъединение стрелочных остряков и подвижных сердечников крестовин с тягами;
2) отставание остряка от рамного рельса, подвижного сердечника крестовины от усовика на 4 мм и более, измеряемое у остряка и сердечника тупой крестовины против первой тяги, у сердечника острой крестовины - в острие сердечника при запертом положении стрелки;
3) выкрашивание остряка или подвижного сердечника, при котором создается опасность набегания гребня, и во всех случаях выкрашивание длиной:
на главных путях 200 мм и более;
на приемоотправочных путях 300 мм;
на прочих станционных путях 400 мм;
4) понижение остряка против рамного рельса и подвижного сердечника против усовика на 2 мм и более, измеряемое в сечении, где ширина головки остряка или подвижного сердечника поверху 50 мм и более;
5) расстояние между рабочей гранью сердечника крестовины и рабочей гранью головки контррельса менее 1472 мм;
6) расстояние между рабочими гранями головки контррельса и усовика более 1435 мм;
7) излом остряка или рамного рельса, излом крестовины (сердечника, усовика или контррельса);
8) разрыв контррельсового болта в одноболтовом или обоих в двухболтовом вкладыше.
108. Рельсы и стрелочные переводы на главных и приемоотправочных путях проверяются дефектоскопными тележками.
109. Контрольными стрелочными замками оборудуются нецентрализованные стрелки:
1) расположенные на путях, по которым производится прием и отправление поездов, а также охранные;
2) ведущие на пути, выделенные для стоянки вагонов с опасными грузами класса 1 (взрывчатыми материалами);
3) ведущие на пути, предназначенные для стоянки восстановительных и пожарных поездов;
4) ведущие в предохранительные и улавливающие тупики;
5) ведущие на пути, выделенные для отстоя вагонов-дефектоскопов, путеизмерительных вагонов, железнодорожно-строительных машин.
110. Стрелки и подвижные сердечники крестовин (кроме расположенных на горочных и сортировочных путях), в том числе централизованные и имеющие контрольные замки, оборудуются типовыми приспособлениями для возможности запирания их навесными замками. Эти приспособления должны обеспечивать плотное прилегание остряка к рамному рельсу, подвижного сердечника крестовины к усовику.
111. Нецентрализованные стрелки оборудуются освещаемыми стрелочными указателями, расположенными на главных и приемоотправочных путях или неосвещаемыми, что указывается в техническо-распорядительном акте (далее – ТРА) станции.
Стрелки, включенные в электрическую централизацию, и стрелки подгорочных горловин сортировочных парков указателями не оборудуются.
112. Ремонт и текущее содержание стрелочных переводов и глухих пересечений, установка, ремонт и содержание стрелочных указателей, сбрасывающих башмаков, сбрасывающих остряков, сбрасывающих стрелок, стационарных устройств для закрепления вагонов, поворотных брусьев, шарнирно-коленчатых замыкателей производятся предприятием путевого хозяйства.
Ремонт и техническое обслуживание имеющихся средств автоматики и телемеханики на этих устройствах производятся предприятием хозяйства сигнализации и связи.
113. Пересечения железнодорожных путей другими железнодорожными путями, трамвайными, троллейбусными линиями, автомобильными дорогами и городскими улицами осуществляются по согласованию с уполномоченным органом.
114. Проезд транспортных средств и самоходных машин, а также прогон скота через железнодорожные пути в неустановленных местах не допускается.
115. Условия размещения, строительства и эксплуатации инженерных коммуникаций, путепроводов, переездов, линий связи, электропередачи, нефтепроводов, газопроводов, а также других пересекающих железнодорожные пути объектов или находящихся в непосредственной близости от них сооружений в пределах полосы отвода определяются договорами между их заказчиками и Национальным оператором инфраструктуры или владельцем железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 115 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
116. Примыкание подъездных путей к магистральным и станционным путям осуществляется с согласия Национального оператора инфраструктуры или концессионера соответственно.
Примыкание вновь строящихся магистральных путей к главным путям допускаются с согласования уполномоченного органа.
Сноска. Пункт 116 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
117. В местах пересечения магистральной железнодорожной сети в одном уровне, а также примыкания линий, железнодорожных подъездных и соединительных путей к главным путям на перегонах и станциях должны располагаться предохранительные тупики или охранные стрелки.
В местах примыкания железнодорожных подъездных и соединительных путей к приемоотправочным и другим станционным путям, для предотвращения самопроизвольного выхода подвижного состава на станцию или перегон, должны иметь предохранительные тупики, охранные стрелки, сбрасывающие башмаки, сбрасывающие остряки или сбрасывающие стрелки.
Полезная длина предохранительных тупиков должна быть не менее 50 м.
118. На перегонах, имеющих затяжные спуски, а также на станциях, ограничивающих такие перегоны, предусматриваются улавливающие тупики.
119. У главных путей устанавливают сигнальные и путевые знаки. У стрелочных переводов и в других местах соединения путей устанавливаются предельные столбики.
Для указания границ железнодорожной полосы отвода, а также для обозначения на поверхности земли скрытых сооружений земляного полотна устанавливаются особые путевые знаки.
120. Сигнальные знаки устанавливаются с правой стороны по направлению движения, а путевые - с правой стороны по счету километров на расстоянии не менее 3100 мм от оси крайнего пути.
В выемках (кроме скальных) и на выходах из них путевые и сигнальные знаки устанавливаются за пределами кюветов и лотков с полевой стороны. В сильно заносимых выемках и на выходах из них (в пределах до 100 м) указанные знаки устанавливаются на расстоянии не менее 5700 мм от оси крайнего пути. На электрифицированных участках сигнальные и путевые знаки устанавливаются на опорах контактной сети, кроме тех опор, на которых установлены светофорные головки, комплектные трансформаторные подстанции, разъединители и разрядники контактной сети.
121. Предельные столбики устанавливаются посередине междупутья в том месте, где расстояние между осями сходящихся путей составляет 4100 мм. На существующих станционных путях, по которым не обращается подвижной состав, построенный по габариту Т, разрешается сохранить расстояние 3810 мм. На перегрузочных путях с суженым междупутьем предельные столбики устанавливаются в том месте, где ширина междупутья достигает 3600 мм.
122. На кривых участках пути эти расстояния увеличиваются в соответствии с нормами, установленными Инструкцией по применению габаритов приближения строений, утверждаемой уполномоченным органом.

5. Порядок эксплуатации технических средств автоматики,
телемеханики и телекоммуникаций

123. Сигнал является командой и подлежит безусловному выполнению работниками железнодорожного транспорта.
124. В сигнализации, связанной с движением поездов и маневровой работой, применяются следующие основные сигнальные цвета:
1) зеленый - разрешающий движение с установленной скоростью;
2) желтый - разрешающий движение и требующий уменьшения скорости;
3) красный - требующий остановки;
4) лунно-белый - разрешающий маневры;
5) синий - запрещающий маневры.
125. Проезд запрещающего показания светофора не допускается.
Погасшие сигнальные огни светофоров (кроме предупредительных на участках, не оборудованных автоматической блокировкой, заградительных и повторительных), непонятное их показание, а также непонятная подача сигналов другими сигнальными приборами требуют остановки.
Проследование закрытого (с непонятным показанием или погасшего) светофора допускается в соответствии с порядком, установленным Инструкцией по движению поездов и маневровой работе на железнодорожном транспорте, утверждаемой уполномоченным органом.
126. Порядок применения сигнальных цветов и скорости проследования сигнальных показаний устанавливаются Инструкцией по сигнализации, утверждаемой уполномоченным органом.
Не допускается установка декоративных полотнищ, плакатов и огней красного, желтого и зеленого цветов, мешающих восприятию сигналов и искажающих сигнальные показания.
127. Цвет сигнальных стекол и линз соответствует установленным стандартам.
На магистральной железнодорожной сети в качестве постоянных сигнальных приборов применяются светофоры.
128. Красные, желтые и зеленые сигнальные огни светофоров входных, предупредительных, проходных, заградительных и прикрытия на прямых участках пути днем и ночью отчетливо различимы из кабины управления локомотива приближающегося поезда на расстоянии не менее 1000 м.
На кривых участках пути показания этих светофоров, а также сигнальных полос на светофорах отчетливо различимы на расстоянии не менее 400 м. В сильно пересеченной местности (горы, глубокие выемки) допускается видимость показаний перечисленных светофоров на расстоянии менее 400 м, но не менее 200 м.
Показания выходных и маршрутных светофоров главных путей должны быть отчетливо различимы на расстоянии не менее 400 м, выходных и маршрутных светофоров боковых путей, а также пригласительных сигналов и маневровых светофоров - на расстоянии не менее 200 м.
129. Перед всеми входными и проходными светофорами и светофорами прикрытия устанавливаются предупредительные светофоры. На участках, оборудованных автоблокировкой, каждый проходной светофор является предупредительным по отношению к следующему светофору.
На участках, где автоматическая локомотивная сигнализация применяется как самостоятельное средство сигнализации и связи, предупредительные светофоры перед входными светофорами не устанавливаются.
130. На линиях, оборудованных автоблокировкой с трехзначной сигнализацией, расстояние между смежными светофорами должно быть не менее тормозного пути, определенного для данного места при полном служебном торможении и максимальной реализуемой скорости, но не более 140 км/ч для пассажирских и 120 км/ч для грузовых поездов и, кроме того, не менее - тормозного пути при экстренном торможении с учетом пути, проходимого поездом за время, необходимое для воздействия устройств автоматической локомотивной сигнализации и автостопа на тормозную систему поезда. При этом, на участках, где видимость сигналов менее 400 м, а также на линиях, вновь оборудуемых автоблокировкой, указанное расстояние должно быть не менее 1000 м.
На линиях, ранее оборудованных автоблокировкой с трехзначной сигнализацией, отдельные светофоры могут быть установлены на расстоянии менее необходимого тормозного пути. На таком светофоре, а также на предупредительном к нему устанавливаются световые указатели. На станциях световые указатели применяются, когда расстояние между смежными светофорами (входным, маршрутным, выходным) главного пути менее необходимого тормозного пути.
131. Линии с особо интенсивным движением пригородных поездов, где требуется иметь блок-участки короче минимальной длины, установленной для трехзначной сигнализации, оборудуются автоблокировкой с четырехзначной сигнализацией.
На линиях, оборудованных автоблокировкой с трехзначной сигнализацией, на которых обращаются пассажирские поезда со скоростью более 120 км/ч или грузовые поезда со скоростью более 80 км/ч, движение их с установленной максимальной скоростью разрешается при зеленом огне локомотивного светофора, если обеспечивается остановка поезда перед путевым светофором с запрещающим показанием при применении служебного торможения после смены зеленого огня локомотивного светофора на желтый.
На участках с полуавтоматической блокировкой расстояние между входным, маршрутным, выходным светофорами должны быть не менее тормозного пути, определенного для данного места, при полном служебном торможении и максимальной реализуемой скорости, а при наличии путевых устройств автоматической локомотивной сигнализации это расстояние, кроме того, не менее тормозного пути при экстренном торможении с учетом пути, проходимого поездом за время, необходимое для воздействия устройств автоматической локомотивной сигнализации и автостопа на тормозную систему поезда.
132. На участках, не оборудованных автоблокировкой, предупредительные светофоры устанавливаются от основных светофоров на расстоянии не менее тормозного пути, определенного для данного места при экстренном торможении и максимальной реализуемой скорости, а при наличии на участках приближения путевых устройств автоматической локомотивной сигнализации на расстоянии не менее тормозного пути при экстренном торможении с учетом пути, проходимого поездом за время, необходимое для воздействия устройств автоматической локомотивной сигнализации и автостопа на тормозную систему поезда при максимальной реализуемой скорости.
На участках, где автоматическая локомотивная сигнализация применяется как самостоятельное средство сигнализации и связи, длина двух смежных блок-участков не менее тормозного пути, определенного для данного места при экстренном торможении с учетом пути, проходимого поездом за время, необходимое для воздействия устройств автоматической локомотивной сигнализации и автостопа на тормозную систему при максимальной реализуемой скорости.
133. Светофоры устанавливаются с правой стороны по направлению движения или над осью ограждаемого ими пути. Заградительные светофоры и предупредительные к ним, устанавливаемые на перегонах перед переездами для поездов, следующих по неправильному пути, располагаются с левой стороны по направлению движения.
134. В случаях отсутствия габарита для установки светофоров с правой стороны допускается располагать с левой стороны:
1) входные и предупредительные к ним светофоры, устанавливаемые для приема на станцию поездов, следующих по неправильному пути, а также подталкивающих локомотивов и хозяйственных поездов, возвращающихся с перегона по неправильному пути;
2) входные и проходные светофоры, устанавливаемые временно на период строительства вторых путей.
135. На отдельных станциях допускается установка с левой стороны горочных светофоров, где это вызывается условиями технологии маневровой работы.
136. Светофоры применяются с нормально горящими сигнальными огнями.
На линиях с автоблокировкой допускается применение нормально негорящих сигнальных огней на проходных светофорах, загорающихся при вступлении поезда на блок-участок перед ними.
137. При возникновении неисправности устройств управления светофоры должны автоматически принимать запрещающее показание, а предупредительные светофоры - показание, соответствующее запрещающему показанию связанных с ними основных светофоров.
138. На участках, оборудованных автоблокировкой, нормальным показанием проходных светофоров является разрешающее, а входных, маршрутных и выходных - запрещающее.
На участках магистральной железнодорожной сети, где входные, маршрутные и выходные светофоры переводятся на автоматическое действие для сквозного прохода поездов по станции, разрешающее показание является нормальным при переводе их на автоматическое действие.
На участках, не оборудованных автоблокировкой, нормальным показанием входных, выходных, проходных и маршрутных светофоров является запрещающее.
139. Входные светофоры устанавливаются от первого входного стрелочного перевода на расстоянии не ближе 50 м, считая от остряка противошерстного или предельного столбика пошерстного стрелочного перевода.
Входные светофоры, ранее установленные на расстоянии менее 50 м, но не ближе 15 м от стрелочного перевода, не переставляются.
На электрифицированных участках входные светофоры, а также сигнальные знаки «Граница станции» должны устанавливаться перед воздушными промежутками (со стороны перегона), отделяющими контактную сеть перегонов от контактной сети станций.
140. Выходные светофоры должны устанавливаться для каждого отправочного пути впереди места, предназначенного для стоянки локомотива отправляющегося поезда.
На станциях при отправлении поездов с путей, не имеющих достаточной длины, когда голова поезда находится за выходным светофором, разрешается на обратной стороне его устанавливать повторительную головку светофора.
Допускается установка групповых выходных и маршрутных светофоров для группы путей, кроме тех, по которым производится безостановочный пропуск поездов. Групповые выходные и маршрутные светофоры должны дополняться маршрутными указателями, показывающими номер пути, с которого разрешается отправление поезда.
141. Проходные светофоры автоматической блокировки устанавливаются на границах между блок-участками, а проходные светофоры полуавтоматической блокировки - на границах между межпостовыми перегонами.
На участках, где автоматическая локомотивная сигнализация применяется как самостоятельное средство сигнализации и связи, на границах блок-участков устанавливаются сигнальные знаки «Граница блок-участка».
На двухпутных перегонах при движении по неправильному пути по сигналам локомотивного светофора границей блок-участка является светофор автоблокировки, установленный для движения по правильному пути.
142. На станциях стрелки, входящие в маршруты приема и отправления поездов, должны иметь взаимозависимость с входными, выходными и маршрутными светофорами.
143. Стрелки ответвлений от главного пути на перегонах при наличии устройств путевой блокировки или электрожезловой системы связаны с этими устройствами таким образом, чтобы открытие ближайшего проходного или выходного светофора или изъятие жезла было возможно только при нормальном положении стрелки по главному пути.
144. Пересечения в одном уровне и сплетения линий, а также разводные мосты ограждаются светофорами прикрытия, установленными с обеих сторон на расстоянии не ближе 50 м соответственно от предельных столбиков или начала моста.
При пересечении в одном уровне и сплетениях линий светофоры прикрытия имеют такую взаимозависимость, при которой открытие одного из них возможно только при запрещающих показаниях светофоров враждебных маршрутов.
145. На станциях, расположенных на участках с автоматической или полуавтоматической блокировкой, где предусматривается безостановочный пропуск поездов по главным и приемоотправочным путям, на входных и маршрутных светофорах применяется сигнализация безостановочного пропуска поездов по этим путям.
146. Перегоны оборудуются путевой блокировкой, а на отдельных участках - автоматической локомотивной сигнализацией, применяемой как самостоятельное средство сигнализации и связи, при которой движение поездов на перегоне в обоих направлениях осуществляется по сигналам локомотивных светофоров.
147. Устройства автоматической, полуавтоматической блокировки и радиоблокировки не допускают открытия выходного или проходного светофора до освобождения подвижным составом ограждаемого ими блок-участка (межстанционного или межпостового перегона), а также самопроизвольного закрытия светофора в результате перехода с основного на резервное электроснабжение или наоборот.
148. На однопутных перегонах, оборудованных автоматической или полуавтоматической блокировкой и радиоблокировкой, после открытия на станции выходного светофора исключена возможность открытия соседней станцией выходных и проходных светофоров для отправления поездов на этот же перегон в противоположном направлении.
Такая же взаимозависимость сигналов на двухпутных и многопутных перегонах, оборудованных автоматической или полуавтоматической блокировкой и радиоблокировкой для двустороннего движения по каждому пути.
На оборудованных автоблокировкой однопутных участках с двухпутными вставками, а также на двухпутных и многопутных перегонах грузонапряженных линий, где движение по показаниям светофоров автоблокировки осуществляется в одном направлении, предусматриваются устройства, позволяющие в противоположном направлении (по неправильному пути) обеспечивать движение по сигналам локомотивных светофоров. Эти устройства, в зависимости от применяемых технических решений, действуют постоянно или включаются на период производства ремонтных, строительных и восстановительных работ.
При автоматической блокировке все светофоры автоматически принимают запрещающее показание при входе поезда на ограждаемые ими блок-участки, а также в случае нарушения целости рельсовых цепей этих участков.
149. На станциях, расположенных на участках, оборудованных путевой блокировкой, эти устройства имеют ключи-жезлы для хозяйственных поездов, а на станциях участков с полуавтоматической блокировкой, где применяется подталкивание поездов с возвращением подталкивающего локомотива, - ключи-жезлы и для них.
На однопутных линиях, оборудованных автоматической блокировкой, а также на двухпутных перегонах с двусторонней автоблокировкой по каждому пути, на станциях, где производится маневровая работа с выходом маневрирующего состава за границу станции, устройства автоматической блокировки дополняются связанными с ними маневровыми светофорами.
150. На станциях, расположенных на линиях, оборудованных автоматической и полуавтоматической блокировкой и радиоблокировкой, должны быть устройства:
1) не допускающие открытия входного светофора при маршруте, установленном на занятый путь;
2) обеспечивающие на аппарате управления контроль занятости путей и стрелок.
151. При полуавтоматической блокировке на станциях должны быть устройства, позволяющие:
1) выключение контроля свободности стрелочных изолированных участков в маршруте отправления из-за их неисправности;
2) повторное открытие закрывшегося выходного светофора, если поезд фактически его не проследовал;
3) обеспечивать автоматический контроль прибытия поезда в полном составе.
152. Автоматическая блокировка дополняется автоматической локомотивной сигнализацией и устройствами диспетчерского контроля, а полуавтоматическая блокировка-автоматической локомотивной сигнализацией на определенных участках путей.
153. Устройства диспетчерского контроля за движением поездов на участках, оборудованных автоблокировкой, должны обеспечивать контроль установленного направления движения (на однопутных перегонах), занятости блок-участков, главных и приемоотправочных путей на промежуточных станциях, показаний входных и выходных светофоров.
Вновь внедряемые системы диспетчерского контроля, кроме перечисленных в настоящем пункте требований, обеспечивают контроль технического состояния устройств автоматики и телемеханики.
154. Устройства электрической централизации обеспечивают:
1) взаимное замыкание стрелок и светофоров;
2) контроль взреза стрелки с одновременным закрытием светофора, ограждающего данный маршрут;
3) контроль положения стрелок и занятости путей и стрелочных секций на аппарате управления;
4) возможность маршрутного или раздельного управления стрелками и светофорами;
5) производство маневровых передвижений по показаниям маневровых светофоров и передачу стрелок на местное управление.
Вновь внедряемые системы электрической централизации стрелок и сигналов, кроме перечисленных в настоящем пункте требований, обеспечивают контроль, диагностику и мониторинг технического состояния устройств автоматики и телемеханики.
155. Устройства электрической централизации не допускают:
1) открытия входного светофора при маршруте, установленном на занятый путь;
2) перевода стрелки под подвижным составом;
3) открытия светофоров, соответствующих данному маршруту, если стрелки не поставлены в надлежащее положение;
4) перевода входящей в маршрут стрелки или открытия светофора противоположному маршруту при открытом светофоре, ограждающем установленный маршрут.
156. Приводы и замыкатели централизованных стрелок должны:
1) обеспечивать при крайних положениях стрелок плотное прилегание прижатого остряка к рамному рельсу и подвижного сердечника крестовины к усовику;
2) не допускать замыкания остряков стрелки или подвижного сердечника крестовины при зазоре между прижатым остряком и рамным рельсом или подвижным сердечником и усовиком 4 мм и более;
3) отводить другой остряк от рамного рельса на расстояние не менее 125 мм.
157. Устройства ключевой зависимости обеспечивают взаимное замыкание стрелок и сигналов посредством контрольных замков.
158. Стрелочные контрольные замки:
1) допускают извлечение ключа только при запертой стрелке;
2) запирают стрелки только в положении, указанном на вынутом из замка ключе, при условии плотного прилегания остряка к рамному рельсу;
3) не допускают возможности запирания стрелки при зазоре между прижатым остряком и рамным рельсом 4 мм и более.
159. Не допускается применение стрелочных контрольных замков одной и той же серии в пределах одной станции, а на крупных станциях - в пределах одного стрелочного района и смежных с ним стрелочных постов других районов.
160. Устройства диспетчерской централизации обеспечивают:
1) управление из одного пункта стрелками и светофорами ряда станций и перегонов;
2) контроль на аппарате управления за положением и занятостью стрелок, занятостью перегонов, путей на станциях и прилегающих к ним блок-участках, а также повторение показаний входных, маршрутных и выходных светофоров и контроль исправности работы переездной сигнализации;
3) возможность передачи станций на резервное управление стрелками и светофорами по приему, отправлению поездов и производству маневров или передачи стрелок на местное управление для производства маневров;
4) автоматическую запись графика исполненного движения поездов;
5) выполнение требований, предъявляемых к электрической централизации, автоматической блокировке и автоматической локомотивной сигнализации, применяемой как самостоятельное средство сигнализации и связи.
161. Новые системы диспетчерской централизации обеспечивают возможность изменения направления движения поездным диспетчером при ложной занятости блок-участков, а также контроль, диагностику и мониторинг технического состояния устройств автоматики и телемеханики.
162. Станционная блокировка обеспечивает:
1) контроль со стороны дежурного по станции за правильностью приготовления постами маршрутов приема и отправления поездов и внутристанционных маршрутов;
2) взаимное замыкание стрелок и сигналов, управляемых из разных постов;
3) на вновь внедряемых системах диагностику и мониторинг состояния устройств автоматики и телемеханики.
163. Автоматическая переездная сигнализация должна начинать подачу сигнала остановки в сторону автомобильной дороги, а автоматические шлагбаумы и устройства заграждения переезда принимать закрытое положение за время, необходимое для заблаговременного освобождения переезда транспортными средствами до подхода поезда к железнодорожному переезду.
Автоматическая переездная сигнализация продолжает действовать, а автоматические шлагбаум и устройства заграждения переезда оставаться в закрытом положении до полного освобождения железнодорожного переезда поездом.
164. Перегоны с автоблокировкой и станции с электрической централизацией стрелок оборудуются автоматической системой оповещения работников, выполняющих работы на путях, о приближении поезда в соответствии с планами.
165. При автоматической локомотивной сигнализации локомотивные светофоры дают показания, соответствующие показаниям путевых светофоров, к которым приближается поезд.
При движении только по показаниям локомотивных светофоров эти светофоры дают показания в зависимости от занятости или свободности впереди лежащих блок-участков.
Локомотивные светофоры устанавливаются в кабине управления локомотива, моторвагонного поезда, специального самоходного подвижного состава и дают сигнальные показания непосредственно машинисту и его помощнику или водителю дрезины и его помощнику.
166. Автоматическая локомотивная сигнализация на локомотивах, моторвагонных поездах и СПС дополняется устройствами безопасности, обеспечивающими контроль: установленных скоростей движения, самопроизвольного ухода поезда и периодической проверки бдительности машиниста. В случаях потери машинистом способности управления локомотивом, моторвагонным поездом, СПС, а дрезины - водителем дрезины, указанные устройства обеспечивает автоматическую остановку поезда перед путевым светофором с не допускающим показанием.
167. На станциях, расположенных на участках, оборудованных автоблокировкой или автоматической локомотивной сигнализацией, применяемой как самостоятельное средство сигнализации и связи, главные пути, пути приема и отправления пассажирских поездов, а также приемоотправочные пути для безостановочного пропуска поездов должны быть оборудованы путевыми устройствами автоматической локомотивной сигнализации.
При полуавтоматической блокировке путевыми устройствами автоматической локомотивной сигнализации оборудуются участки приближения и главные пути станций.
168. Устройства механизации и автоматизации сортировочных горок обеспечивают непрерывное, бесперебойное и безопасное расформирование составов с расчетной (проектной) скоростью роспуска, при этом, мощность тормозных средств на каждой тормозной позиции позволяет реализацию этой скорости и обеспечивать безопасность сортировки вагонов.
169. На механизированных сортировочных горках стрелочные переводы, участвующие при роспуске составов в распределении отцепов по сортировочным путям, должны быть включены в горочную электрическую или горочную автоматическую централизацию.
170. Горочная централизация обеспечивает:
1) индивидуальное управление стрелками;
2) электрическое замыкание всех пошерстных стрелок, по которым осуществляется роспуск состава, а также охранных, исключающих выход подвижного состава в зону роспуска;
3) контроль положения стрелок и занятости стрелочных секций на пульте управления.
171. Горочная централизация не должна допускать перевода стрелки под подвижным составом.
172. Горочная автоматическая централизация стрелок, кроме того, обеспечивает:
1) автоматическое управление стрелками распределительной зоны сортировочной горки в процессе скатывания отцепов в программном или маршрутном режимах работы;
2) автоматический возврат стрелки в контролируемое положение до вступления отцепа на изолированную стрелочную секцию, в случае возникновения в момент перевода препятствия между остряком и рамным рельсом;
3) возможность перехода в процессе роспуска на индивидуальное управление стрелками.
173. Устройства автоматизированных сортировочных горок, кроме выполнения требований, предъявляемых к механизированным горкам с горочной автоматической централизацией, обеспечивают:
1) управление и контроль надвигом и роспуском составов;
2) автоматическое регулирование скорости скатывания отцепов;
3) контроль результатов роспуска составов;
4) обмен информацией с информационно-планируемой системой сортировочной станции.
Новые системы, кроме перечисленных в настоящем пункте требований, обеспечивают контроль, диагностику и мониторинг технического состояния устройств автоматики и телемеханики.
174. Средства автоматического контроля технического состояния подвижного состава на ходу поезда должны обеспечивать:
1) передачу дежурному по впереди лежащей станции, а на участках, оборудованных диспетчерской централизацией, - поездному диспетчеру информации о наличии и расположении в поезде неисправного подвижного состава и виде неисправности;
2) передачу информации машинисту локомотива посредством светящихся полос указателя наличия неисправных вагонов в поездах и сообщения речевого информатора о наличии в поезде неисправного подвижного состава;
3) регистрацию передаваемой дежурному по впереди лежащей станции, а на участках, оборудованных диспетчерской централизацией, - поездному диспетчеру информации о наличии и расположении в поезде неисправного подвижного состава и виде неисправности.
175. Устройства автоматического выявления коммерческих браков в поездах и вагонах (автоматизированная система коммерческого осмотра поездов и вагонов или отдельные ее элементы - электронные габаритные ворота, электронные вагонные весы, система телевизионного видеоконтроля) должны обеспечивать:
1) передачу информации с напольных устройств на терминал оператора пункта коммерческого осмотра о наличии и расположении в поезде вагонов с неисправностями (нарушением габарита погрузки, технических условий размещения и крепления грузов на открытом подвижном составе, перегрузом вагонов и др.);
2) фиксирование передаваемой информации в терминальном оборудовании оператора с выдачей для использования и хранения на бумажных и иных носителях (дискетах, видеокассетах);
3) оформление соответствующей документации.
176. Устройства для предупреждения самопроизвольного выхода подвижного состава на маршруты следования поездов: предохранительные тупики, охранные стрелки, сбрасывающие башмаки, сбрасывающие остряки или сбрасывающие стрелки должны соответствовать требованиям настоящих Правил по включению их в централизацию (для предохранительных тупиков - стрелка, ведущая в тупик), иметь контроль заграждающего положения и исключать самопроизвольный выход подвижного состава на другие пути и маршруты приема, следования и отправления поездов.
177. На всех участках магистральной железнодорожной сети имеется поездная диспетчерская, поездная межстанционная, постанционная, линейно-путевая, стрелочная связь.
На участках, оборудованных автоблокировкой, диспетчерской централизацией, и на всех электрифицированных участках имеется энергодиспетчерская и перегонная связь.
178. Участки с кабельными линиями связи имеют служебную связь электромехаников автоматики, телемеханики и связи.
На магистральной железнодорожной сети устанавливается магистральная, дорожная, дорожно-распорядительная, билетно-диспетчерская, вагонно-диспетчерская, маневровая, информационно-вычислительная, местная связь для руководства движением поездов, продажей билетов и работы линейных подразделений.
179. Все участки магистральной железнодорожной сети оборудованы поездной радиосвязью. Поездная радиосвязь обеспечивает надежную двустороннюю связь машинистов поездных локомотивов, моторвагонных поездов, СПС:
1) с поездным диспетчером в пределах всего диспетчерского участка;
2) с дежурными по станциям, ограничивающим перегон;
3) с машинистами встречных и вслед идущих локомотивов, моторвагонных поездов, специального самоходного подвижного состава, находящихся на одном перегоне;
4) с дежурными по переездам и депо;
5) с руководителями ремонтных работ и сигналистами;
6) со стрелками военизированной охраны в поездах и на объектах;
7) с помощниками машиниста при выходе его из кабины;
8) с начальником (механиком-бригадиром) пассажирского поезда;
9) с осмотрщиками-ремонтниками вагонов.
180. При увеличении протяженности перегонов свыше 15 км, вследствие закрытия станций или отмены дежурств дежурными по станциям, впредь до введения новых систем поездной радиосвязи, разрешается обеспечивать радиосвязь машинистов поездных локомотивов, моторвагонных поездов и СПС при следовании по перегону с дежурным по ближайшей станции при условии устойчивой радиосвязи с поездным диспетчером.
Новые системы поездной радиосвязи, внедряемые на участках магистральной железнодорожной сети с интенсивным движением поездов и диспетчерской централизацией, обеспечивают надежную двустороннюю связь перечисленных в настоящем пункте работников, вне зависимости от протяженности перегонов.
181. На станциях в зависимости от технологической потребности применяются станционная радиосвязь, устройства двусторонней парковой связи и связь для информации пассажиров.
Станционная радиосвязь обеспечивает двустороннюю связь в сетях: маневровой и горочной радиосвязи, радиосвязи станционных технологических центров, пунктов технического обслуживания вагонов и локомотивов, радиосвязи пунктов коммерческого осмотра вагонов грузовых районов, контейнерных площадок, бригад по обслуживанию и ремонту технических средств (автоматики и телемеханики, информатизации, связи, пути, контактной сети), подразделений военизированной охраны.
Не допускается применение одинаковых радиочастот для разных маневровых районов в пределах одной станции.
182. Для каждого маневрового района станции и обслуживающих его локомотивов выделяется отдельная радиочастота.
Устройства двусторонней парковой связи должны обеспечивать хорошую слышимость в пределах парка. Эти устройства должны иметь направленное действие для уменьшения шума за территорией магистральной железнодорожной сети.
Устройства двусторонней парковой связи, применяемые для передачи указаний о поездной и маневровой работе, а также для информации пассажиров, должны быть постоянно включены, обеспечивать непрерывное действие каналов связи, иметь контроль включенного состояния.
183. Для управления ремонтными работами на перегонах и станциях грузонапряженных линий должна применяться ремонтно-оперативная радиосвязь, предназначенная для обеспечения надежной двусторонней связи внутри ремонтных подразделений с руководителем работ, руководителя работ с машинистами локомотивов, машинистами специального самоходного подвижного состава и дежурным аппаратом соответствующей службы.
184. Не допускается пользоваться поездной диспетчерской и стрелочной связью для переговоров по вопросам, не связанным с движением поездов.
Не допускается включение в сеть стрелочной связи других телефонов, кроме исполнительных постов централизации, стрелочных постов и дежурного по станции.
185. В поездную диспетчерскую связь допускается включение только телефонов дежурных по станциям, маневровых диспетчеров, операторов, дежурных по локомотивным депо, подменным пунктам, энергодиспетчеров и локомотивных диспетчеров, дежурных инженеров дистанций сигнализации и связи. На участках с диспетчерской централизацией в поездную диспетчерскую связь допускается включение телефонов дежурных по переездам.
На станциях, где нет в штате дежурных работников службы перевозок или они имеются в штате, но не предусмотрено их круглосуточное дежурство, разрешается включение в поездную диспетчерскую связь телефонов, установленных в квартирах руководителей станций, электромехаников и электромонтеров автоматики и телемеханики.
Включение телефонов, установленных в квартирах, производит поездной диспетчер специальным прибором и только на время переговоров.
186. Допускается временно включать в провода поездной диспетчерской связи на перегонах переносные телефоны водителей дрезин (при вынужденной остановке), начальников восстановительных и пожарных поездов, электромехаников автоматики и телемеханики и руководителей восстановительных, путевых работ и работ по устройствам электроснабжения.
В поездную межстанционную связь допускается включение только телефонов дежурных по станциям, а на участках с автоблокировкой, кроме того, телефонов перегонной связи и дежурных по переездам.
187. Устройства поездной и станционной радиосвязи на станциях в соответствии с перечнем, устанавливаемым Национальным оператором инфраструктуры, и диспетчерских участках оборудуются системой документированной регистрации переговоров.
Порядок пользования системой документированной регистрации переговоров устанавливается Национальным оператором инфраструктуры.
Сноска. Пункт 187 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
188. Кабельные линии связи, автоматики и телемеханики на перегонах прокладывается в полосе отвода магистральной железнодорожной сети вне пределов земляного полотна. В отдельных случаях допускается прокладка кабельных линий в земляном полотне с соблюдением действующих правил. Линии связи на основе волоконно-оптических кабелей выполняется методом подвески на опорах контактной сети, линий автоблокировки или прокладкой в полосе отвода с соблюдением действующих правил.
189. Кабельные линии связи, выполненные методом подвески, при максимальной стреле провеса находятся на высоте не менее:
1) 5,0 м - от земли в ненаселенной местности;
2) 6,0 м - от земли в населенной местности;
3) 4,5 м - от поверхности пассажирских платформ;
4) 7,0 м - от полотна автомобильных дорог на железнодорожных переездах. Расстояние от нижней точки проводов воздушных линий автоматики и телемеханики и связи до земли при максимальной стреле провеса не менее:
5) 2,5 м - на перегонах;
6) 3,0 м - на станциях;
7) 5,5 м - на пересечениях с автомобильными дорогами (на существующих линиях до их переустройства разрешается сохранить расстояние 4,5 м).
190. При пересечениях железнодорожных путей расстояние от нижней точки проводов воздушных линий автоматики и телемеханики и связи до уровня верха головки рельса не менее 7,5 м. Пересечения электрифицированных железнодорожных путей воздушными линиями автоматики и телемеханики и связи не допускается. Такие пересечения выполняются подземными кабельными вставками.
191. При повреждении линий автоматики и телемеханики и связи восстановление их производится в следующей очередности:
1) провода поездной диспетчерской связи;
2) провода путевой блокировки, энергодиспетчерской связи;
3) электрожезловой системы, поездной межстанционной и стрелочной связи; провода телеуправления устройствами электроснабжения; провода магистральной связи;
4) остальные провода автоматики и телемеханики и связи.
192. В случае повреждения одновременно двух и более действующих на участке линий связи и автоматики и телемеханики, приоритетность восстановления определяется мощностью линий и следующими параметрами:
1) волоконно-оптические линии связи;
2) линии связи на основе металлических кабелей;
3) воздушные линии связи и автоматики и телемеханики.
193. Сооружения и устройства автоматики и телемеханики и связи защищены от мешающего и опасного влияния тягового тока, линий электропередачи и грозовых разрядов.
194. Информационно-вычислительная система обеспечивает возможность:
1) ввода, передачи, обработки и хранения данных;
2) выдачи результатов расчетов потребителям в установленные сроки;
3) решения задач планирования, оперативного управления, учета, статистики во всех подотраслях железнодорожного транспорта.
195. Технические и программные средства должны постоянно содержаться в работоспособном и активном состоянии, обеспечивать требуемую надежность и достоверность.

6. Порядок эксплуатации устройств автоматики, телемеханики
и телекоммуникаций на участках обращения скоростных
пассажирских поездов

196. Перегоны и станции, расположенные на участках железных дорог, на которых обращаются скоростные пассажирские поезда, оборудуются: автоматической блокировкой или радиоблокировкой, автоматической локомотивной сигнализацией с автостопом автоматической локомотивной сигнализацией (далее – АЛСН), многозначной АЛСН или бортовой системой безопасности, электрической централизацией стрелок и сигналов, микропроцессорными устройствами диспетчерской централизации или диспетчерского контроля, устройствами автоматического выявления неисправных вагонов, видами связи и радиосвязи в соответствии с настоящими Правилами, при этом, поездная радиосвязь должна быть дуплексной.
Системы автоматического управления движением поездов, автоматизированных рабочих мест внедряются в плановом порядке.
197. В устройствах электрической централизации замыкание маршрутов осуществляется за два или три блок - участка приближения, суммарная длина которых должна быть не менее тормозного пути экстренного торможения при скорости 200 км/ч.
198. Стрелочные переводы оборудуются электроприводами переменного тока.
199. Стрелочные переводы, примыкающие к путям пропуска скоростных поездов, оборудуются внешними замыкателями.
200. Применение стрелочных переводов с непрерывной поверхностью катания требует распаривания съездов.
201. На участках, оборудованных автоблокировкой с трехзначной и АЛСН, движение скоростных пассажирских поездов со скоростью до 160 км/ч осуществляется по сигналам путевых и локомотивных светофоров с остановкой перед закрытым светофором при применении служебного торможения после смены зеленого огня локомотивного светофора на желтый. Движение со скоростью более 160 км/ч осуществляется по сигналам путевых и локомотивных светофоров многозначной АЛС.
202. Электрические рельсовые цепи на перегонах и станциях по маршрутам движения поездов со скоростью более 140 км/ч применяются помехозащищенные тональной частоты с дублирующими стыковыми соединителями (медными или другими, аналогичными им по техническим характеристикам).
203. Ответвления стрелочных участков главных путей (за исключением спаренных стрелок съездов) маршрутов движения поездов со скоростью более 140 км/час оборудуются дополнительными путевыми реле и дублирующими стыковыми соединителями.
204. Исправность действия автоматической локомотивной сигнализации и поездной радиосвязи должна проверяться вагоном - лабораторией не реже одного раза в квартал.
205. В плановом порядке пешеходные переходы в одном уровне с железнодорожными путями заменяются пешеходными тоннелями или пешеходными мостами или отводятся под ближайшее искусственное сооружение (трубу, малый мост), при этом, размеры этих сооружений должны отвечать требованиям строительно-технических норм «Железные дороги колеи 1520 мм». На период строительства допускается сохранение существующих пешеходных дорожек через пути с оборудованием их сигнализацией, предупреждающей о приближении поезда, предохранительными барьерами, щитами с предупредительными надписями.
При необходимости для обслуживающего персонала в ограждении устраиваются запирающиеся ворота.
206. На скоростных участках пересечения железнодорожных путей с автомобильными дорогами в одном уровне (переезды) должны заменяться в плановом порядке пересечениями в разных уровнях.
207. Устройство и оборудование переездов, не замененных до начала скоростного движения, должны соответствовать требованиям Инструкции по эксплуатации железнодорожных переездов, утверждаемой уполномоченным органом, а также требованиям настоящих Правил.
208. При несоответствии требованиям, изложенным в указанной инструкции, переезды должны переустраиваться до введения скоростного движения пассажирских поездов, включая установку заградительных устройств по новым проектам.
209. Все переезды, по которым осуществляется скоростное движение пассажирских поездов, должны обслуживаться дежурным работником. На переездах, где ранее не было дежурного персонала, должны быть подготовлены (капитально отремонтированы или построены заново по типовому проекту) помещения для его размещения.
210. Дежурный по переезду или работник, выполняющий его обязанности, должен прекратить движение через переезд транспортных средств и закрыть шлагбаум за 5 минут до прохода скоростного пассажирского поезда.
211. Пропуск через железнодорожный переезд крупногабаритных и тяжеловесных транспортных средств с грузом или без груза, тихоходных машин и автопоездов менее чем за 1 час до прохода скоростного пассажирского поезда запрещается.
Прогон скота должен быть прекращен не менее, чем за 20 минут до прохода скоростного пассажирского поезда.
212. При пропуске скоростного пассажирского поезда дежурный по переезду должен находиться на расстоянии не менее 5 м от крайнего рельса.
213. При необходимости на отдельных переездах в качестве дополнительной меры безопасности при пропуске скоростного пассажирского поезда должны закрываться и запираться на замок запасные горизонтально-поворотные шлагбаумы, расположенные на противоположной стороне от поста дежурного по переезду. Перечень таких переездов устанавливается Национальным оператором инфраструктуры.
Сноска. Пункт 213 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

7. Порядок технического обслуживания устройств автоматики,
телемеханики и телекоммуникаций

214. Аппараты автоматики и телемеханики, при помощи которых осуществляются различного рода зависимости, а также аппараты поездной и станционной радиосвязи должны быть закрыты и запломбированы, вскрытие их допускается производить только уполномоченным на то работником дистанции сигнализации и связи с обязательной предварительной записью в журнале осмотра этих устройств. За целость пломб на аппаратах автоматики и телемеханики и радиосвязи несут ответственность дежурные работники, пользующиеся этими аппаратами (дежурные по станциям, операторы поста централизации, дежурные стрелочного поста, машинисты локомотивов и др.).
215. Предприятия хозяйства сигнализации и связи должны иметь чертежи и описания на имеющиеся устройства автоматики, телемеханики и телекоммуникации и других обслуживаемых ими устройств, соответствующие стандарты и нормы. В эти документы должны своевременно вноситься все изменения.
Типовые технические решения по устройствам автоматики и телемеханики утверждаются Национальным оператором инфраструктуры или владельцем железнодорожных путей по договорам концессии соответственно. Использование нетиповых технических решений в устройствах автоматики и телемеханики не допускается.
Сноска. Пункт 215 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
216. Плановые работы по переоборудованию, переносу, ремонту, испытанию и замене устройств и приборов автоматики и телемеханики, вызывающие нарушение установленных зависимостей или временное прекращение их действия, производятся в соответствии с графиками, предусматривающими минимальные сроки их выполнения. Не допускается производить на станциях такие работы без согласия дежурного по станции и без предварительной записи об этом руководителем работ в Журнале осмотра путей, стрелочных переводов, устройств автоматики и телемеханики, связи и контактной сети. На участках с диспетчерской централизацией аналогичные работы производятся только с согласия поездного диспетчера.
При расположении устройств на значительном расстоянии от помещения дежурного по станции запись о вводе этих устройств в действие, а также запись о временном выключении этих устройств для производства непредвиденных работ по устранению неисправностей может заменяться регистрируемой в том же журнале телефонограммой, передаваемой дежурному по станции с последующей личной подписью руководителя работ в Журнале осмотра путей, стрелочных переводов, устройств автоматики и телемеханики, связи и контактной сети.
217. Замена и отключение отдельных устройств и приборов автоматики и телемеханики, когда установленные зависимости не нарушаются, производятся с согласия дежурного по станции (на участках с диспетчерской централизацией поездного диспетчера) без записи в Журнале осмотра путей, стрелочных переводов, устройств автоматики и телемеханики, связи и контактной сети.
Испытания действующих устройств автоматики и телемеханики во всех случаях производятся с согласия и под наблюдением дежурного по станции, а на участках с диспетчерской централизацией - с согласия поездного диспетчера.
218. Освещение сигнальных приборов должно обеспечивать отчетливую видимость показаний сигналов.
219. Обеспечение своевременного и бесперебойного освещения возлагается:
1) светофоров и маршрутных указателей - на первых руководителей предприятий хозяйства сигнализации и связи;
2) стрелочных указателей, указателей устройств сбрасывания путевого заграждения и гидравлических колонок на станциях - на руководителей станций;
3) сигнальных приборов на путях локомотивного, вагонного, путевого и других хозяйств - на руководителей соответствующих подразделений.
220. Электроснабжение устройств освещения сигнальных приборов на станционных путях обеспечивается предприятиями хозяйства электроснабжения.
221. Работники, обслуживающие устройства сигнализации и связи обеспечивают постоянную нормальную видимость сигнальных показаний светофоров и маршрутных указателей.
Видимость показаний светофоров проверяется с пути электромехаником после каждой замены светофорных ламп.
Видимость сигналов по главным путям перегонов и станций проверяется с локомотива старшим электромехаником не реже одного раза в месяц и руководителями предприятий хозяйства сигнализации и связи - не реже одного раза в квартал.
222. Первые руководители предприятий хозяйства сигнализации и связи и локомотивного хозяйства или их заместители не реже одного раза в квартал проверяют с локомотива работу автоматической локомотивной сигнализации, радиосвязи и устройств безопасности.
Действие автоматической локомотивной сигнализации и поездной радиосвязи периодически проверяется вагоном-лабораторией.
223. Устройства пути, автоматики и телемеханики, электроснабжения и подвижной состав, в том числе специальный самоходный подвижной состав, должны обеспечивать постоянную надежную работу электрических рельсовых цепей.
224. Работники, пользующиеся устройствами автоматики и телемеханики и связи, должны быть обучены порядку пользования ими, и знания их быть проверены.

8. Порядок эксплуатации технических средств электроснабжения
железнодорожного транспорта

225. Устройства электроснабжения должны соответствовать потребности перевозочного процесса, обеспечивать требуемые размеры движения поездов (установленные весовые нормы, скорость и интенсивность).
Устройства автоматики, телемеханики, телекоммуникации и вычислительной техники относятся к электроприемникам 1 категории надежности электроснабжения.
При наличии аккумуляторного резерва как источника электроснабжения автоматической и полуавтоматической блокировки обеспечивается постоянная готовность и бесперебойная работа устройств автоматики и телемеханики и переездной сигнализации в течение не менее 8 часов при условии, что питание не отключалось в предыдущие 36 часов.
Время перехода с основной системы электроснабжения автоматической и полуавтоматической блокировки на резервную или наоборот не превышает 1,3 с.
Для обеспечения надежного электроснабжения должны проводиться периодический контроль состояния сооружений и устройств электроснабжения, измерение их параметров вагонами-лабораториями, приборами диагностики и осуществляться плановые ремонтные работы.
226. Уровень напряжения на токоприемнике электроподвижного состава не менее 21 кВ при переменном токе, 2,7 кВ при постоянном токе и не более 29 кВ при переменном токе и 4 кВ при постоянном токе.
На отдельных участках с разрешения по согласованию с уполномоченным органом допускается уровень напряжения не менее 19 кВ при переменном токе и 2,4 кВ при постоянном токе.
Номинальное напряжение переменного тока на устройствах автоматики и телемеханики 115, 230 или 380 Вольт. Отклонения от указанных величин номинального напряжения допускаются в сторону уменьшения не более 10 %, а в сторону увеличения - не более 5 %.
227. Устройства электроснабжения защищаются от токов короткого замыкания, перенапряжения и перегрузок сверх установленных норм.
Металлические подземные сооружения (трубопроводы, кабели и т.п.), а также металлические и железобетонные мосты, путепроводы, опоры контактной сети, светофоры, гидроколонки и т.п., находящиеся в районе линий, электрифицированных на постоянном токе, защищены от электрической коррозии.
Тяговые подстанции линий, электрифицированных на постоянном токе, а также электроподвижной состав защищены от проникновения в контактную сеть токов, нарушающих нормальное действие устройств автоматики, телемеханики и телекоммуникации.
228. Высота подвески контактного провода над уровнем верха головки рельса на перегонах и станциях не ниже 5750 мм, а на переездах допускается не ниже 6000 мм.
На существующих линиях это расстояние в пределах искусственных сооружений, расположенных на путях станций, на которых не предусматривается стоянка подвижного состава, а также на перегонах допускается уменьшать до 5675 мм, при электрификации линии на переменном токе и до 5550 мм - на постоянном токе.
Высота подвески контактного провода не должна превышать 6800 мм.
229. В пределах искусственных сооружений расстояние от токонесущих элементов токоприемника и частей контактной сети, находящихся под напряжением, до заземленных частей сооружений и подвижного состава не менее 200 мм на линиях, электрифицированных на постоянном токе, и не менее 350 мм - на переменном токе.
На существующих искусственных сооружениях уменьшение указанных расстояний допускается по согласованию с уполномоченным органом на основании технических решений Национального оператора инфраструктуры или владельца железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 229 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
230. Расстояние от оси крайнего пути до внутреннего края опор контактной сети на перегонах и станциях должно быть не менее 3100 мм.
Опоры в выемках должны устанавливаться вне пределов кюветов.
В особо сильно снегозаносимых выемках (кроме скальных) и на выходах из них (на длине 100 м) расстояние от оси крайнего пути до внутреннего края опор контактной сети должно быть не менее 5700 мм.
Перечень таких мест определяется Национальным оператором инфраструктуры или владельцем железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 230 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
231. На существующих линиях до их реконструкции, а также в особо трудных условиях на вновь электрифицируемых линиях расстояние от оси пути до внутреннего края опор контактной сети допускается не менее: 2450 мм - на станциях и 2750 мм - на перегонах.
Все указанные размеры установлены для прямых участков пути. На участках обращения поездов со скоростью более 140 км/ч, а также на кривых участках пути эти расстояния должны увеличиваться в соответствии с габаритным уширением, установленным для опор контактной сети.
Взаимное расположение опор контактной сети, воздушных линий и светофоров, а также сигнальных знаков должно обеспечивать хорошую видимость сигналов и знаков.
232. Все металлические сооружения (мосты, путепроводы, опоры), на которых крепятся элементы контактной сети, детали крепления контактной сети на железобетонных опорах, железобетонных и неметаллических искусственных сооружениях, а также отдельно стоящие металлические конструкции (гидроколонки, светофоры, элементы мостов и путепроводов и др.), расположенные на расстоянии менее 5 м от частей контактной сети, находящихся под напряжением, должны быть заземлены или оборудованы устройствами защитного отключения при попадании на сооружения и конструкции высокого напряжения.
Заземлению подлежат также все расположенные в зоне влияния контактной сети и воздушных линий переменного тока металлические сооружения, на которых возникают опасные напряжения.
На путепроводах и пешеходных мостах, расположенных над электрифицированными путями, установлены предохранительные щиты и сплошной настил в местах прохода людей для ограждения частей контактной сети, находящихся под напряжением.
233. Контактная сеть, линии автоблокировки и продольного электроснабжения напряжением свыше 1000 вольт разделяются на отдельные участки (секции) при помощи воздушных промежутков (изолирующих сопряжений), нейтральных вставок, секционных и врезных изоляторов, разъединителей.
Опоры контактной сети или щиты, установленные на границах воздушных промежутков, имеют отличительную окраску. Между этими опорами или щитами не допускается остановка электроподвижного состава с поднятым токоприемником.
234. Переключение разъединителей контактной сети и экипировочных устройств на путях, где осматривается крышевое оборудование электроподвижного состава, производится ответственными работниками пункта технического осмотра.
Переключение разъединителей, выключателей на магистральных и станционных путях производится только по приказу ответственного работника (энергодиспетчера) Национального оператора инфраструктуры или владельца железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 234 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
235. Расстояние от нижней точки проводов воздушных линий электропередачи напряжением свыше 1000 вольт до поверхности земли при максимальной стреле провеса должно быть не менее:
6,0 м - на перегонах;
5,0 м - в том числе в труднодоступных местах;
7,0 м - на пересечениях с автомобильными дорогами, станциях и в населенных пунктах;
не менее 7,5 м - при пересечениях железнодорожных путей расстояние от нижней точки проводов воздушных линий электропередачи напряжением свыше 1000 вольт до уровня верха головки рельса неэлектрифицированных путей.
236. Схема электропитания и секционирования контактной сети, линий автоблокировки и продольного электроснабжения утверждается Национальным оператором инфраструктуры или владельцем железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 236 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

9. Порядок эксплуатации восстановительных средств

237. Размещение и техническое оснащение локомотивных депо, пунктов технического обслуживания локомотивов, мастерских, экипировочных устройств и других сооружений и устройств локомотивного хозяйства должны обеспечивать установленные размеры движения поездов, эффективное использование локомотивов, качественный ремонт и техническое обслуживание, рациональное использование материальных ресурсов и безопасные условия труда.
Размещение и техническое оснащение депо для СПС, пунктов технического обслуживания СПС, мастерских, экипировочных устройств и других сооружений и устройств для обслуживания СПС обеспечивает качественный ремонт и техническое обслуживание СПС, рациональное использование материальных ресурсов, безопасные условия труда, эффективное использование СПС.
238. Размещение и техническое оснащение грузовых и пассажирских вагонных депо, пунктов технического обслуживания грузовых и пассажирских вагонов, промывочно-пропарочных станций и других сооружений и устройств вагонного и пассажирского хозяйств обеспечивают установленные размеры движения поездов, качественный ремонт и техническое обслуживание, рациональное использование материальных ресурсов, безопасные условия труда.
Станции формирования и оборота пассажирских поездов, пассажирские технические станции и ремонтно-экипировочные депо должны иметь необходимую технологическую оснастку для качественной подготовки пассажирских поездов в рейс.
239. Устройства водоснабжения и водообработки должны обеспечивать бесперебойное снабжение качественной водой и в необходимом количестве локомотивов, поездов, станций и структурных предприятий железнодорожного транспорта.
Канализационные сооружения должны обеспечивать очистку сточных вод железнодорожных предприятий и жилых поселков в соответствии с санитарными и природоохранными нормами.
240. В пунктах должны находиться в постоянной готовности:
1) восстановительные поезда для восстановления нормального движения и ликвидации последствий столкновений и схода с рельсов подвижного состава, специальные автомотрисы, дрезины и автомобили для восстановления пути и устройств электроснабжения, вагоны и автомобили ремонтно-восстановительных работ связи, аварийно-полевые команды;
2) пожарные поезда и пожарные команды для предупреждения и тушения пожаров.
241. Не допускается занимать подвижным составом пути постоянной стоянки восстановительных и пожарных поездов, специальных автомотрис и дрезин, предназначенных для ведения восстановительных работ.

10. Порядок эксплуатации технических средств, сооружений и
устройств станционного хозяйства железнодорожного транспорта

242. Путевое развитие и техническое оснащение станций обеспечивает установленные размеры движения поездов, выполнение норм времени на операции по приему и отправлению поездов, погрузке, выгрузке грузов, багажа и грузобагажа, обработке составов и вагонов, эффективное использование технических средств, безопасность движения поездов и безопасные условия труда.
243. Здания, платформы для обслуживания пассажиров оформляются архитектурно-художественным обликом и обеспечивают безопасное выполнение операций, связанных с перевозками пассажиров. Для прохода на пассажирские платформы устанавливаются пешеходные тоннели или мосты.
При сохранении на станциях переходов в одном уровне с железнодорожными путями эти переходы оборудованы пешеходными настилами, указателями и предупредительными надписями и автоматической сигнализацией.
244. Пассажирские станции оборудуются автоматизированной системой резервирования мест и продажи билетов, системой билетопечатающих машин и автоматов, камерами хранения самообслуживания, автоматическими указателями отправления поездов, справочными установками.
Пассажирские остановочные пункты на перегонах имеют пассажирские платформы с навесами или павильонами, а в зависимости от количества обслуживаемых пассажиров - билетные кассы.
Грузовые и холодильные устройства должны обеспечивать сохранность грузов и удобное выполнение грузовых операций.
245. В служебных зданиях и помещениях, предназначенных для работников, связанных с движением поездов (дежурных по станциям, маневровых диспетчеров, работников дистанции сигнализации и связи и др.), должны быть обеспечены условия для работы.
В служебных помещениях дежурных по станциям устанавливаются приборы управления и контроля, в том числе аппаратура автоматизированного рабочего места, непосредственно относящаяся к работе дежурного по станции, а также пульты централизованного управления освещением и дистанционного управления секционными разъединителями, регистрирующая аппаратура средств автоматического контроля технического состояния подвижного состава на ходу поезда.
Помещения для работников, обслуживающих пассажиров, грузоотправителей и грузополучателей, должны иметь удобный доступ для быстрого выполнения операций. Помещения, предназначенные для обслуживания пассажиров, не допускается занимать для других целей.
246. Пассажирские и грузовые платформы, расположенные на линиях со смешанным движением пассажирских и грузовых поездов, в прямых участках должны соответствовать следующим нормам по высоте и расстоянию от оси пути:
1) 1100 мм - от уровня верха головок рельсов для высоких платформ;
2) 200 мм - от уровня верха головок рельсов для низких платформ;
3) 1920 мм - от оси пути для высоких платформ;
4) 1745 мм - от оси пути для низких платформ.
В процессе эксплуатации допускаются изменения указанных в настоящем пункте норм в следующих пределах: по высоте до 20 мм в сторону увеличения и до 50 мм в сторону уменьшения; по расстоянию от оси пути до 30 мм в сторону увеличения и до 25 мм в сторону уменьшения.
247. Высота пассажирских и грузовых платформ более определенной нормы и расстояние от оси пути менее установленной нормы определяется Инструкцией по применению габаритов приближения строений, утверждаемой уполномоченным органом в зависимости от назначения путей, у которых они расположены, от типа обращающегося подвижного состава и скорости движения.
Вновь строящиеся и переустраиваемые высокие платформы на станциях и перегонах имеют конструкцию, позволяющую производить машинизированный ремонт пути и механизированную уборку платформ, а на станциях, кроме того, двусторонний осмотр и ремонт ходовых частей вагонов и локомотивов.
При ремонте пути и платформ не допускается изменять установленные нормы расстояния от уровня верха головки рельса до верха пассажирских и грузовых платформ, а также от оси пути до края платформ.
248. Станционные посты, с которых непосредственно осуществляется управление стрелками и сигналами, располагаются в местах с отчетливой видимостью соответствующих стрелок и путей. Исключение допускается для постов электрической централизации (кроме горочных постов) в зависимости от местных условий станций.
249. Помещения станционных постов централизации и стрелочных постов имеют сигнальные приборы, инвентарь, инструменты и материалы. Стрелочные посты, кроме того, оборудованы наружными вызывными устройствами телефонной связи.
250. Сортировочные горки оборудованы светофорной сигнализацией, радиосвязью и устройствами двусторонней парковой связи для переговоров и передачи машинистам горочных локомотивов, составительским бригадам и другим работникам необходимых указаний.
Сортировочные горки, в зависимости от объема работы, оборудуются устройствами механизации и автоматизации роспуска вагонов, горочной централизацией стрелок, горочной автоматической локомотивной сигнализацией и устройствами для передачи и пересылки необходимых документов. Все стрелки, включаемые в горочную централизацию, оборудованы устройствами механизированной очистки или снеготаяния.
На станциях с автоматизированными и механизированными горками имеются мастерские и механизированные площадки для технического обслуживания и ремонта горочного оборудования.
251. Все сортировочные станции, а также пассажирские, участковые и грузовые станции, в зависимости от объема работы, оборудованы диспетчерской внутристанционной связью, маневровой и другими видами станционной радиосвязи и устройствами двусторонней парковой связи для передачи указаний о маневровых передвижениях, а также для переговоров маневровых диспетчеров, дежурных по станциям, составителей поездов, машинистов маневровых локомотивов, работников станционных технологических центров, пунктов технического обслуживания, пунктов коммерческого осмотра, грузовых районов и контейнерных площадок и бригад специального самоходного подвижного состава, по вопросам организации маневровой работы, технического обслуживания, коммерческого осмотра и ремонта вагонов в поездах.
Сортировочные, участковые и грузовые станции, в зависимости от объема работы, оборудуются автоматизированными системами управления, средствами связи с информационно-вычислительной сетью, устройствами для приема и транспортировки перевозочных документов и централизованного ограждения осматриваемых и ремонтируемых составов, а вокзалы станций - устройствами связи для информации пассажиров.
252. На станциях должны освещаться сооружения для обслуживания пассажиров, пути и парки приема и отправления поездов, производства погрузочно-выгрузочной и маневровой работы, экипировки, технического обслуживания и ремонта подвижного состава, территории грузовых районов, контейнерные площадки, сортировочные платформы, вагонные весы, смотровые вышки, габаритные ворота, устройства автоматического выявления коммерческих браков в поездах и вагонах, а также места, где работники встречают поезда, стрелочные горловины, склады, переезды, пути и пункты. Освещение соответствует установленным нормам и обеспечивает безопасность движения поездов и маневровых передвижений, безопасность пассажиров при посадке в вагоны и высадке из вагонов, бесперебойную и безопасную работу обслуживающего персонала и охрану грузов, багажа и грузобагажа.
253. На промежуточных станциях с небольшим объемом грузовой работы должны быть устройства посекционного выключения наружного освещения погрузочно-выгрузочных и прочих станционных путей в то время, когда грузовая и маневровая работы на этих путях не производятся.
Пассажирские остановочные пункты должны иметь освещение в местах посадки и высадки пассажиров.
Наружное освещение не должно влиять на отчетливую видимость сигнальных огней.

11. Порядок осмотра и ремонта инфраструктуры
железнодорожного транспорта

254. Осмотр сооружений, устройств и служебно-технических зданий производится работниками, непосредственно их обслуживающими, а также руководителями предприятий, в ведении которых находятся эти сооружения и устройства.
Результаты осмотра и мероприятия для устранения обнаруженных неисправностей заносятся в специальный журнал, в котором отмечаются также сроки устранения неисправностей и выполнения намеченных мероприятий.
255. Работы по ремонту пути, контактной сети, устройств автоматики и телемеханики и связи и других сооружений и устройств, выполняемые в период времени, не предусмотренный в графике движения поездов, производится без закрытия перегона.
256. На время производства работ, вызывающих перерыв движения, а также для производства которых в графике движения предусмотрены окна, руководитель работ устанавливает постоянную связь (телефонную или по радио) с поездным диспетчером.
На участках, где окна в графике движения поездов предусматриваются в темное время суток, руководитель работ обеспечивает освещение места производства работ.
257. Для технического обслуживания и ремонта устройств механизации и автоматизации сортировочных горок, путей и других сооружений и устройств на горках предоставляются технологические окна продолжительностью 0,7-1,5 часа.
258. Всякое препятствие для движения (место, требующее остановки) на перегоне и станции, а также место производства работ, опасное для движения, требующее остановки или уменьшения скорости, ограждено сигналами с обеих сторон независимо от того, ожидается поезд (маневровый состав) или нет.
259. Не допускается:
1) приступать к работам до ограждения сигналами препятствия или места производства работ, опасного для движения;
2) снимать сигналы, ограждающие препятствие или место производства работ, до устранения препятствия, полного окончания работ, проверки состояния пути, контактной сети и соблюдения габарита.
260. Для установки и охраны переносных сигналов, ограждающих место производства работ на пути, руководитель работ выделяет сигналистов из числа работников бригады, сдавших соответствующие испытания. Сигналисты имеют головные уборы, отличные от общепринятых для других работников железнодорожного транспорта и одеты в сигнальные жилеты.
При производстве работ на пути развернутым фронтом, а также на кривых участках малого радиуса, в выемках и других местах с плохой видимостью сигналов и на участках с интенсивным движением поездов руководитель работ устанавливает связь (телефонную или по радио) с работниками, находящимися у сигналов, ограждающих место работ. Сигналисты и руководители работ имеют носимые радиостанции.
261. На станционных путях не допускается производить работы, требующие ограждения сигналами остановки или уменьшения скорости, без согласия дежурного по станции и без предварительной записи руководителем работ в Журнале осмотра путей, стрелочных переводов, устройств автоматики и телемеханики, связи и контактной сети. На участках, оборудованных диспетчерской централизацией, такие работы выполняются в указанном порядке, но только с согласия поездного диспетчера. При производстве таких работ на контактной сети с отключением напряжения, но без нарушения целости пути и искусственных сооружений, а также при выполнении работ по устранению внезапно возникших неисправностей запись о начале и окончании работ заменяется регистрируемой в журнале телефонограммой, передаваемой руководителем работ дежурному по станции (на участках с диспетчерской централизацией - поездному диспетчеру).
Ввод устройств в действие по окончании работ производится дежурным по станции на основании записи руководителя работ в Журнале осмотра путей, стрелочных переводов, устройств автоматики и телемеханики, связи и контактной сети или регистрируемой в том же журнале телефонограммы, переданной дежурному по станции с последующей личной подписью руководителя работ.
262. Закрытие перегона для производства работ на однопутном участке, а на двухпутном или многопутном участке одного или нескольких путей производится с разрешения Национального оператора инфраструктуры или владельца железнодорожных путей по договорам концессии соответственно, если оно не вызывает изменения установленных размеров движения с соседними железнодорожными организациями. Если такое закрытие вызывает изменение установленных размеров движения поездов на соседние железные дороги стран СНГ, оно разрешается по согласованию с другими железнодорожными администрациями.
Сноска. Пункт 262 в редакции постановления Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
263. О предстоящем закрытии перегона на однопутном, двухпутном и многопутном одного или нескольких путей не позже, чем за сутки уведомляют соответствующих руководителей работ. Закрытие и открытие перегона или путей производятся приказом поездного диспетчера перед началом и по окончании работ.
Не допускается приступать к работам до получения руководителем работ приказа ответственного работника (поездного диспетчера), Национального оператора инфраструктуры или владельца железнодорожных путей по договорам концессии соответственно (в форме письменного уведомления, телефонограммы или телеграммы) о состоявшемся закрытии перегона или путей и до ограждения сигналами места работ.
Сноска. Пункт 263 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
264. Открытие перегона или путей производится только после письменного уведомления, телефонограммы или телеграммы руководителя предприятия путевого хозяйства или уполномоченного им работника по должности не ниже дорожного мастера об окончании путевых работ или работ на искусственных сооружениях и отсутствии препятствий для бесперебойного и безопасного движения поездов независимо от того, какая организация выполняла эти работы.
Восстановление действия существующих устройств автоматики, телемеханики и телекоммуникации или электроснабжения производится по получении уведомления соответственно от ответственного работника (старшего электромеханика автоматики, телемеханики и телекоммуникации или энергодиспетчера), Национального оператора инфраструктуры или владельца железнодорожных путей по договорам концессии соответственно.
Сноска. Пункт 264 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 12.11.2013 № 1213 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).
265. Порядок организации движения, приема и отправления поездов, маневровой работы устанавливается Инструкцией движения поездов и маневровой работы, утверждаемой уполномоченным органом.

Темір жол көлігін техникалық пайдалану қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 5 ақпандағы № 87 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 24 қарашадағы № 941 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 24.11.2015 № 941 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

РҚАО-ның ескертпесі.

ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 544 бұйрығын қараңыз.

«Темір жол көлігі туралы» 2001 жылғы 8 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 1-тармағының 22-1) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Темір жол көлігін техникалық пайдалану қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі С. Ахметов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2013 жылғы 5 ақпандағы
№ 87 қаулысымен
бекітілген

Темір жол көлігін техникалық пайдалану қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Темір жол көлігін техникалық пайдалану қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) «Темір жол көлігі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және темір жол көлігін пайдалану, оның ішінде магистралдық инфрақұрылым объектілерін, құрылыстарды, жылжымалы құрамды және арнайы жылжымалы құрамды жөндеу тәртібін белгілейді.
2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) автоматты локомотив сигнализациясы сигнализация мен байланыстың дербес құралы ретінде - аралықтағы поездар қозғалысы кезінде локомотив бағдаршамдарының сигналдары бойынша жүзеге асырылатын, ал бөлектенген пункттер блок-учаскелердің белгіленген шекаралары болып табылатын жүйе;
2) аз әрекетті учаскелер – жолаушылар және жүк поездарының (қосындысында) кесте бойынша қозғалыс мөлшері тәулігіне 8 жұптан артық болмайтын учаскелер;
3) алынбалы-салынбалы жылжымалы бірліктер – жолға қызмет көрсететін жұмысшылардың қолымен шешілетін алынбалы-салынбалы дрезиналар, жөндеу мұнаралары, жол вагондары, жол өлшеуіш, дефектоскоптық арбалары;
4) аралық байланыс – теміржол станцияларының кезекшілерімен жұмыс жасап жатқан және аралықта жүрген қызметкерлер арасындағы қызметтік келіссөздер жүргізуге арналған байланыс;
5) аралық - темір жол желісінің шектес станциялармен, разъездермен, озу пункттерімен немесе жол қосындарымен шектелген бөлігі;
6) арнайы жылжымалы құрам (бұдан әрі – АЖҚ) - магистральдық темір жол желісін және кірме жолдарды күтіп ұстау, оларға қызмет көрсету, қалпына келтіру және жөндеу жұмыстарын жүргізуге арналған өздігінен жүретін және өздігінен жүрмейтін темір жол көлігі құралдары;
7) арнайы жылжымалы құрамның бригадасы (бұдан әрі – АЖҚ бригадасы) - АЖҚ басқару және оған қызмет көрсету үшін тағайындалатын қызметкерлер. АЖҚ басқару үшін бригада - машинист және машинистің көмекшісі немесе дрезинаның жүргізушісі және жүргізушінің көмекшісі (тиісті машинаны пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес) тағайындалады;
8) ауа аралығы (оқшаулағыш түйіндесу) - түйіспе желісінің шектес учаскелерінің электр оқшауламасымен түйіндесуі (ток айырық);
9) ауыр салмақты жүк поезы - локомотивтердің тиісті сериялары үшін салмағы қозғалыс кестесінде белгіленген осы поезд жүретін учаскедегі салмақ нормасынан 100 т және одан астам жүк поезы;
10) бағыттама - рамалық рельстерде, үшкірлерден және бұру механизмінен тұратын бағыттамалы бұрманың бөлігі. Жылжымалы өзекшесі бар айқастырмасы болған кезде бағыттама ұғымына айқастырма да кіреді;
11) бағыттама қосыны - бағыттама қосынының бір кезекшісі қызмет көрсететін орталықтандырылмаған басқарудағы бір немесе бірнеше бағыттамалы бұрмалар;
12) бағыттамалы аудан - бағыттама қосынының бір аға кезекшісінің бақылауындағы шектес бағыттама қосындар тобы;
13) бағыттамалы бұрма - жылжымалы құрамды бір жолдан екіншісіне бұру үшін қолданылатын құрылғы. Бағыттамалы бұрмалар бағыттамалардан, айқастырмалардан және олардың арасындағы жалғастырушы жолдардан тұрады. Айқастырмалар жылжымайтын немесе жылжымалы өзекшесімен болуы мүмкін. Жылжымайтын элементтері жоқ айқастырманың негізгі элементтері өзекше, екі мұртша, екі контррельс, бекіткіштер мен төсемелер, түйіспелі бекітпелер және құрастырылған айқастырмалар жағдайында мұртшалар мен өзекшені бірыңғай құрылымға біріктіруге арналған епелектер мен сомындары бар бұрандамалар;
14) бағыттамалық байланыс - іргелес темір жолдарында теміржол жылжымалы құрамын бекіту және бағыттаманы (теміржол жолдары мен бағыттамаларының бос екенін тексеруін қоса) дайындау мәселелерімен айналысатын атқару және орындалушы теміржол станцияларының қосындары мен теміржол станцияларының кезекшілерінің арасындағы қызметтік келіссөздер жүргізуге арналған байланыс;
15) бейтарап ендірме - екі ауа аралығы (оқшаулағыш түйіндесу) арасындағы электр жылжымалы құрамның ток қабылдағыштары өткен кезде түйіндесетін учаскелердің электр оқшаулауын қамтамасыз ететін қалыпты кернеуі жоқ түйіспелі аспаның учаскесі;
16) сигнализация және байланыс шаруашылығы кәсіпорындары - автоматика, телемеханика және телекоммуникация құрылғыларының қауіпсіз толассыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету, техникалық қызмет көрсету және жөндеу мақсатында құрылған жол бойындағы кәсіпорындар;
17) блок учаскесі - сигнализация мен байланыстың дербес құралы ретінде қолданылатын, темір жол станциясының өткізу бағдаршамдарымен немесе өткізу бағдаршамымен (блок учаскесінің шекарасы), кіріс бағдаршамымен, сондай-ақ шығыс бағдаршамымен және бірінші жолай өткізу бағдаршамымен (блок учаскесінің шекарасымен) шектелген автобұғаттау немесе автоматтық локомотив сигнализациясы кезіндегі станция аралығындағы аралық бөлігі;
18) бүйірлік жол - жүру кезінде жылжымалы құрам бағыттамалы бұрма бойынша ауытқитын жол;
19) ерекше жол белгілері - темір жолға бөлінген белдеудің шекаралары, бағыттама нөмірінің көрсеткіші, жолаушылар ғимараты осінің белгісі, желілік жол ғимараттарындағы белгілер, шеңберлі қисықтардың басы мен соңының, сондай-ақ өтпелі қисықтар басының, ортасы мен соңының, жер төсемінің жасырын құрылыстарының, сулардың ең жоғары көкжиегінің және толқынның ең жоғары биіктігінің реперлері;
20) жол белгісі - темір жол желілерінің бейіні мен ұзындығының тұрақты көрсеткіші;
21) жол шаруашылығы кәсіпорындары - темір жолдары мен құрылыстарды жөндеуге және ұстауға арналған жол бойындағы көсіпорындар;
22) жолаушылар поезды - жолаушыларды, багажды, жүк багажды және почтаны тасымалдауға арналған, жолаушылар вагондарынан құралған поезд;
23) жолаушылардың аялдама пункті - жол тарамдары жоқ, бөлектенген пункт болып табылмайтын, тек қана жолаушыларды отырғызуға және түсіруге арналған аралықтағы пункт;
24) жұмыстардың басшысы - пайдаланылатын темір жолдарында, құрылыстар мен құрылғылардағы жұмыстарға басшылық ету жүктелген жауапты адам;
25) жүрдек жолаушылар поезы - 141-ден 200-ге дейінгі км/сағ қозғалыс жылдамдығымен жүретін жолаушылар поезы;
26) жылжымалы құрамның габариті - түзу көлденең жолға қойылған, тиелген де, сондай-ақ бос та жылжымалы құрам сыртқа шықпай орналасуы тиіс шекті көлденең (жол осіне перпендикуляр) кескін;
27) поездың жүру барысында жылжымалы құрамның техникалық күйін автоматты бақылау құралдары - автоматты режимде кезекшіге алдағы тұрған станция бойынша, поезд диспетчеріне, машинистке поезда ақаулы жылжымалы құрамның болуы мен орналасуы және ақаудың түрі туралы ақпаратты анықтауға және беруге мүмкіндік беретін аппаратура;
28) итермелегіш локомотив - жекелеген аралықтарда немесе аралықтың бөлігінде жетекші локомотивке көмек көрсету үшін арналған локомотив (поездың соңында);
29) кепілдік учаске - ұзындығы поездың құрамында вагондардың ақаусыз күйде қауіпсіз жүруі қажеттілігін негізге ала отырып анықталатын техникалық қызмет көрсету пункттерімен шектелген учаске;
30) қосындар арасындағы аралық - жол қосындарымен немесе жол қосын және станциямен шектелген аралық;
31) көлбеу - көлденең сызыққа (жоғары, төмен) көлбеулігі бар темір жол жолының бойлық бейінінің элементі;
32) құрылыстардың жақындау габариті - соның ішіне құрылыстар мен құрылғылардың ешқандай бөлігі кірмейтін шекті көлденең (жол осіне перпендикуляр) кескін. Ерекшелікті тек олардың жылжымалы құраммен өзара әрекеттесуіне арналған құрылғылар ғана (жұмыс күйіндегі вагондық баяулатқыштар, бекіту бөлшектері бар түйісу сымдары, бағананың суды алу кезіндегі бұрылатын бөлігі) құрауы мүмкін;
33) қызметтік тежеу - жылдамдықты азайту немесе поезды көзделген жерде тоқтату үшін сатылармен тежеу;
34) локомотив - поездардың немесе бөлек вагондардың темір жолдармен қозғалысын қамтамасыз ететін теміржол жылжымалы құрамы;
35) локомотив бригадасы - локомотивтерге, сондай-ақ моторвагонды поездарға қызмет көрсету үшін тағайындалатын қызметкерлер;
36) маневрлік құрам - өзара және маневрлер жүргізуші локомотивке тіркелген вагондар тобы. Бір вагонға тіркелген локомотивте маневрлік құрам ретінде қаралады;
37) моторвагонды жылжымалы құрам - жолаушыларды тасымалдауға арналған моторвагонды поездар (электр поездары, дизель-поездар, рельстік автобустар) құралатын моторлы және тіркеме вагондар;
38) озу пункті - жол тармақтары бар, поездарды басып озуға жол беретін және қажетті жағдайларда поезды бір бас жолдан екіншісіне ауыстыруға жол беретін қос жолды желілердегі бөлектенген пункт;
39) орталықтандырылған бағыттама - үшкірлері (ал жылжымалы өзекшесі бар айқастырмасы болған кезде өзекшесі де) бір орталық пункттен басқарылатын арнайы құрылғылармен бұрылатын бағыттама;
40) орталықтандырылмаған бағыттама - үшкірлері қолмен тікелей бағыттаманың жанындағы бұру механизмінің көмегімен бұрылатын бағыттама;
41) поездардың аса қарқынды қозғалысы - кесте бойынша жолаушылар және жүк поездарының (қосындысында) қос жолды учаскелерде тәулігіне 100 жұптан артық және дара жолды учаскелерде 48 жұптан артық қозғалу мөлшерлері;
42) поездардың қарқынды қозғалысы - кесте бойынша жолаушылар және жүк поездарының (қосындысында) қос жолды учаскелерде тәулігіне 50 жұптан артық және дара жолды учаскелерде 24 жұптан артық қозғалу мөлшерлері;
43) поездық диспетчерлік байланыс - қызмет көрсетілетін диспетчерлік учаскеге кіретін теміржол станциялары кезекшілері мен поезд диспетчерлерінің арасындағы қызметтік келіссөздер жүргізуге арналған байланыс;
44) радиобұғаттау - цифрлық радиобайланыс желісінің негізіндегі поездар қозғалысын интервалды реттеуші жүйе;
45) разъезд – коммерциялық операцияларды жүзеге асыра алатын, поездардың айырылысуы және озуы үшін тағайындалған жол тарамдары бар дара жолды желілердегі бөлектенген пункт;
46) рефрижераторлы поезд - рефрижераторлық вагондардан құралған поезд;
47) сақтандырғыш тұйық - жылжымалы құрамның поездардың жүру маршруттарына шығуының алдын алуға арналған жол;
48) созылмалы еңіс - тіктігі мен ұзындығының келесі мәндері болған кездегі еңіс:

Тіктігі Ұзақтығы
0,008-ден 0,010-ға дейін 8 км және одан артық
0,010-нан 0,014-ға дейін 6 км және одан артық
0,014-нан 0,017-ға дейін 5 км және одан артық
0,017-нан 0,020-ға дейін 4 км және одан артық
0,020-нан және одан тік 2 км және одан артық;

49) станция - поездарды қабылдау, жөнелту, айыру және озу жөніндегі операцияларды, жүктерді қабылдау, беру және жолаушыларға қызмет көрсету, ал дамыған жол құрылғылар болған кезде – поездарды тарату және қалыптастыру жөніндегі операцияларды және поездармен техникалық операцияларды жүргізуге мүмкіндік беретін жол тарамдары бар бөлектенген пункт;
50) станция бойынша кезекші - поездарды қабылдауды, жөнелтуді және өткізуді, сондай-ақ станцияның бас және қабылдау-жөнелту жолдары бойынша (маневрлік диспетчер жоқ жерде – басқа да жолдар бойынша) жылжымалы құрамның басқа қозғалыстарын жеке өзі басқаратын станция басшысының ауысымдық көмекшісі;
51) станцияаралық поездық байланыс - көршілес теміржол станцияларының теміржол станциялары кезекшілері арасындағы қызметтік келіссөздер жүргізуге арналған байланыс;
52) станциялар арасындағы аралық - станциялармен, разъездермен және озу пункттерімен шектелген аралық;
53) станциялық орталықтандыру қосыны - станциядағы орталықтандырылған бағыттамалар мен сигналдар тобын басқару шоғырландырылған қосын;
54) тежеу жолы - машинист шұғыл тежеу кран тұтқасын тежеу жағдайына аударған сәттен бастап толық тоқтағанға дейінгі уақыт ішінде поезд жүріп өтетін қашықтық. Тежеу жолдары тежеу түріне (қызметтік, толық қызметтік және шұғыл) қарай бөлінеді;
55) темір жол-құрылыс машиналары - АЖҚ-ның құрылыс, жөндеудің барлық түрлері, темір жол желісінің құрылыстары мен құрылғыларын күтіп ұстау және оларға техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындайтын бір немесе бірнеше жұмыс органдары бар түрінің бірі;
56) технологиялық кідіру - жөндеу-құрылыс жұмыстарын жүргізу үшін аралық, аралықтың немесе станцияның жекелеген жолдары бойынша поездардың қозғалысы тоқтатылатын уақыт;
57) тиеу габариті - жүк (орамасын және бекітпесін ескергенде) түзу көлденең жолда тұрған ашық жылжымалы құрамда сыртқа шықпай орналасуы тиіс шекті көлденең (жол осіне перпендикуляр) кескін;
58) түйіспе желісі - электр энергиясының тартымдық қосалқы станциялардан электр жылжымалы құрамның ток қабылдағыштарына берілуін қамтамасыз ететін сымдардың, конструкциялар мен жабдықтардың жиынтығы;
59) уәкілетті орган - темір жол көлігі саласында басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шегінде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;
60) ұстағыш тұйық - басқаруын жоғалтқан поезды немесе қозғалыстағы поездың бір бөлігін тоқтатуға тағайындалған жол;
61) шаруашылық поезы - жұмыс істеп тұрған локомотивтен немесе локомотив ретінде қолданылатын өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамнан, теміржол ұйымының арнайы және техникалық қажеттіліктері үшін бөлінген вагондардан, магистральдық теміржол желісінің құрылыстары мен құрылғыларын күтіп ұстау, оларға қызмет көрсету және жөндеу үшін тағайындалған өздігінен жүретін арнайы және өздігінен жүрмейтін жылжымалы құрамнан қалыптастырылған поезд;
62) шұғыл тежеу - магистральды шұғыл разрядтау және барынша жоғары тежеу күшін іске асыру арқылы поезды дереу тоқтату үшін қолданылатын тежеу.

2. Жылжымалы құрамды және АЖҚ пайдалану тәртібі

1.Жалпы ережелер

3. Жылжымалы құрам, сондай-ақ, магистральдық темір жол құрамына кіретін АЖҚ, тиесілігіне және меншік нысанына қарамастан, осы Қағидалардың талаптарына сәйкес болуы қажет.
4. Теміржол жылжымалы құрамның әр бірлігінде мынадай анық айыру белгілері мен жазбалары болуы тиіс:
1) теміржол жылжымалы құрамы иесінің атауы;
2) нөмірі, жасалған күні мен орны көрсетілген жасаушы зауыттың тақтайшасы;
3) нормалар мен қағидаларда белгіленген орындарда құрама бөлшектерінде сәйкестендіру нөмірлері мен қабылдау таңбалары;
4) белгіленген жөндеу түрлері жүргізілген күні мен жері (локомотивтерден басқа);
5) ыдыстың салмағы (локомотивтерден басқа).
Бұдан басқа, мынадай жазбалар жазылуы тиіс:
1) локомотивтерде, моторвагонды теміржол жылжымалы құрамда және АЖҚ - конструкциялық жылдамдығы, сериясы мен бортының нөмірі, тіркелген орнының атауы, резервуарлардың, бақылау аспаптарының және куәландырылғаны туралы тақтайшалар мен жазбалар;
2) жолаушылар вагондарында, қызметкерлерді жұмыстарды жүргізу орнына және кері қарай жеткізу көзделіп отырған моторвагонды теміржол жылжымалы құрам мен өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамда – орындар саны;
3) жүк, почта, багаж вагондарында - жүк көтергіштігі.
Әр локомотивке, вагон мен моторвагонды және АЖҚ-ның әр бірлігіне техникалық және пайдалану сипаттамалары қамтылған техникалық паспорт (формуляр) жүргізіледі.
5. Қозғалыс қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ақаулары бар жылжымалы құрамды, соның ішінде АЖҚ пайдалануға және поездарда жүруге жіберілуге рұқсат етілмейді.
6. Жылжымалы құрам және АЖҚ белгіленген мерзімде жоспарлы-ескерту жөндеу түрлерінен және техникалық қызмет көрсетуден өтуі тиіс.
Жыл сайынғы метрологиялық тексеруден аппаратурасы өндірушінің пайдалану құжаттарына сәйкес жоспарлы жөндеуден өтпеген: техникалық қызмет көрсету кемінде жылына 1 рет, орташа жөндеу 2 жылда кемінде 1 рет, жаңғырту 4-6 жылда кемінде бір рет болмаса, жолөлшеуіш құралдармен және дефектоскопты аппаратурамен жабдықталған АЖҚ-дар қолданысқа жіберуге рұқсат етілмейді.
7. Темір жол жылжымалы құрамының иелері және оны күтетін теміржол көлігі қызметкерлері дұрыс техникалық жай-күйін, оған техникалық қызмет көрсетуді, жөндеуді және теміржол жылжымалы құрамының белгіленген қызмет көрсету уақытын сақтауды қамтамасыз етеді.
8. Жылжымалы құрамның және АЖҚ техникалық жай-күйін локомотив бригадалары немесе АЖҚ бригадалары техникалық қызмет көрсету орындарында қазіргі заманғы диагностика құралдарымен жабдықталған, жүк және жолаушылар деполарында, заводтарда және жөндеу базаларында, жол машина станцияларында және АЖҚ арналған деполарда кешенді және мамандандырылған бригадалары жүйелі түрде тексеріп отыруы тиіс.
9. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді тікелей жүзеге асыратын қызметкерлер, тиісті зауыттардың, деполардың, жөндеу кәсіпорындарының, соның ішінде АЖҚ деполарының, жол машина станцияларының, дистанциялардың, шеберханалардың және техникалық қызмет көрсету пункттерінің шеберлері мен басшылары техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің сапасын және жылжымалы құрам мен АЖҚ қозғалыс қауіпсіздігін қадағалайды.
10. Тартқыш жылжымалы құрам, сондай-ақ жолаушылар вагондары, АЖҚ жылына екі рет (көктемде және күзде) комиссиялық түрде қарап тексеріледі.
Техникалық қызмет көрсету және жөндеу түрлері мен уақытын уәкілетті орган белгілейді.
11. Локомотивтік, сондай-ақ жолаушылар, моторвагонды және АЖҚ орнатылған қауіпсіздік және поездық радиобайланыс құрылғылары осы құрылғылардың жұмысын тексеру және оларды реттеу арқылы бақылау пунктінде кезең-кезеңмен қарап тексеріледі.
Қауіпсіздік және поездық радиобайланыс құрылғыларын тексеру мерзімділігі инфрақұрылымның және теміржол жылжымалы құрамның иеленушілері белгілейді.
12. Жұмыс істеп тұрған локомотивтерді, моторвагонды және АЖҚ, оларды пайдалана алатын қызметкердің қадағалауынсыз депо жолдарында және кәсіпорындардың жолдарында, ал АЖҚ машиниссіз және жүргізушісіз немесе олардың көмекшісінсіз станциялық жолдарда қалдыруға рұқсат етілмейді.
13. Пайдаланылатын теміржол жылжымалы құрамының құрылғысына пайдалану сипаттамаларына әсерін тигізетін өзгерістер енгізуге, пайдалану құжаттамасының талаптарын сақтай отырып рұқсат етіледі.
14. Жүк және жолаушылар вагондарының, тартқыш жылжымалы құрам мен АЖҚ қызмет ету мерзімін ұзарту тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

2. Локомотивтер мен моторвагонды жылжымалы құрамды пайдалану тәртібі

15. Локомотивтер мен моторвагонды теміржол жылжымалы құрамды (өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамды) поездардың айналым бағыттары бойынша инфрақұрылымның поездық радиобайланыс жүйесімен үйлесетін (инфрақұрылымда пайдаланған жағдайда) поездық радиобайланыс құрылғыларымен, белгіленген көрсеткіштерді тіркейтін жылдамдық өлшегішпен, автоматты локомотивтік сигнализацияның локомотивтік құрылғылармен және қауіпсіздік құрылғылармен жарақтандырылуы қажет.
16. Жолаушылар локомотивтері жоғары вольтті жылыту үшін қуатты іріктеу, электрпневматикалық тежегіштерді басқару құрылғыларымен жарақтандырылады. Жүк поездарының локомотивтері магистральды тежегіш тығыздығын бақылау үшін құрылғылармен, аспаптармен жабдықталады.
17. Поездық локомотивтерге және моторвагондық поездарға бір машинист қызмет көрсеткен кезде мынадай қауіпсіздік құралдарымен және құрылғыларымен:
1) поездың тежелуін автоматты басқару жүйесімен немесе кешенді локомотивтік қауіпсіздік құрылғысымен, сондай-ақ машинистің сергектігін бақылау жүйесімен;
2) артқы көрініс айналарымен немесе басқа ұқсас құрылғылармен;
3) автоматты өрт сөндіру жүйесімен және өртсөндіргіш жүйемен;
4) тежеу бұғаттамасымен;
5) автожүргізу жүйесімен жарақтандырылады.
Моторвагонды жылжымалы құрам есіктердің жабылуын бақылау сигнализациясымен және «жолаушы-машинист» байланысымен жабдықталады.
18. Бір машинист қызмет көрсететін маневрлік локомотивтер:
1) оларды вагондардан дистанциялық ағыту құрылғыларымен;
2) екінші басқару пультімен;
3) артқы көрініс айналарымен;
4) машинист кенеттен локомотив жүргізу қабілетінен айырылған кезде автоматты тоқтату құрылғыларымен жабдықталады.
Созылмалы еңістері мен өрлеулері бар аз қамтылған учаскелердегі жүк қозғалысының маневрлік жұмысы кезінде шығару, тапсыру, диспетчерлік және басқа жұмыс түрлерімен айналысатын локомотив, сондай-ақ локомотив тартқыштары жолаушы қозғалысындағы, моторвагонды жылжымалы құрамды қоспағанда поезд локомотивтерінің бір машинисіне қызмет көрсетуге рұқсат етіледі.
19. Локомотивтерге және моторвагондық поездарға бір машинистің қызмет көрсетуін олардың қауіпсіздік құрылғыларымен қамтамасыз етілуіне және жабдықталуына қарай кезең-кезең бойынша жүргізуге рұқсат етіледі.
20. Белгіленген қызмет көрсету мерзімі өткен локомотивтер мен моторвагонды жылжымалы құрамды жүк және жолаушы поездарға беруге рұқсат етілмейді.
21. Бірнеше локомотивтерге немесе қосылған секцияларға бір кабинадан басқарылатын бір локомотив бригадасымен қызмет көрсетіледі.
22. Мынадай ақаулылықтардың ең болмаса біреуі болған жағдайда локомотивтерді, моторвагонды және жылжымалы құрамды пайдалануға шығаруға рұқсат етілмейді:
1) дыбыс сигналын беруге арналған аспаптың ақаулығы;
2) пневматикалық, электрпневматикалық, қол тежегіштердің немесе сығымдағыштың ақаулығы;
3) ең болмаса бір тартымдық электр қозғалтқышының ақаулығы немесе өшіп қалуы;
4) автоматты локомотивтік сигнализациясының немесе қауіпсіздік құрылғыларының ақаулығы;
5) автотоқтатудың немесе машинистің сергектігін тексеру құрылғыларының ақаулығы;
6) жылдамдық өлшегіштің және оның құрылғыларының реттеуші жетегінің ақаулығы;
7) поездық және маневрлік радиобайланыс құрылғыларының ақаулылығы, ал моторвагонды жылжымалы құрамда - «жолаушы-машинист» байланысының ақаулылығы;
8) гидродемпферлердің, аккумуляторлық батареяның ақаулығы;
9) автотіркегіш құрылғылардың ақаулығы, соның ішінде ағыту тұтқышы шынжырының үзілуі немесе оның деформациясы;
10) құм беру жүйесінің ақаулығы;
11) прожектордың, буферлік шамның, жарықтандырудың, бақылау немесе өлшеу аспабының ақаулығы;
12) қамыттағы, серіппелі іліністегі немесе серіппенің түпкі табағындағы жарық, серіппе табағының сынуы;
13) букс корпусындағы жарық;
14) букстық немесе моторлы-осьтік мойынтіректің ақаулығы;
15) бөлшектердің жолға түсіп қалуынан сақтандыратын конструкцияда көзделген құрылғының болмауы немесе оның ақаулығы;
16) тартқыш тісті берілістің ең болмағанда бір ғана тісінің жарығы немесе сызаты;
17) жаққыш майдың ағып кетуіне әкелетін тісті беріліс қаптамасының; жоғары вольтты камераның қорғағыш бұғаттауының ақаулығы; ток қабылдағыштың ақаулығы;
18) өрт сөндіру құралдарының, автоматты өрт сөндіру сигнализациясының ақаулығы (локомотив конструкциясында көзделген);
19) қысқа тұйықталу токтарынан, асқын жүктемеден және асқын кернеуден қорғау, дизельдің авариялық тоқтауынан сақтандыру құрылғыларының ақаулығы;
20) дизельден тарсылдау, бөтен шуыл дыбыстарының пайда болуы;
21) электр жабдығының қорғаныш қаптамаларының болмауы;
22) локомотивті басқарудың микропроцессорлық жүйесінің ақаулығы.
23. Локомотивтерде және моторвагонды жылжымалы құрамда орнатылған манометрлерге, сақтандырғыш клапандарға, сондай-ақ электр энергиясы мен отынның жұмсалуын тіркейтін аппараттар мен аспаптарға пломба салынады.
24. Электр сақтандырғыш құрылғылары, өрт сөндіру құралдары, өрт сигнализациясы және локомотивтердегі және моторвагонды жылжымалы құрамдағы автоматика, манометрлер, сақтандырғыш клапандар, ауа резервуарлары белгіленген мерзімдерде сынақтан және куәландырудан өткізіледі.

3. Вагондарды пайдалану тәртібі

25. Вагондардың барлық элементтері беріктігі, орнықтылығы және техникалық жай-күйі бойынша поездардың қауіпсіз және жатық қозғалуын қамтамасыз етуі тиіс.
26. Электр жылытуы бар жолаушылар поездарына қосылатын вагондар электр жылытуды автоматты басқару жүйесімен жабдықталуы тиіс.
27. Поездарға тасымалданатын жүктердің қауіпсіздігін сақтай алмайтын жүк вагондарды қоюға рұқсат етілмейді.
28. Поездарға электрпневматикалық тежегішінің, электр жабдықтарының, өрт сөндіру сигнализациясының, тасымалдау жағдайларын бұзатын ауаны баптау, желдету, жылыту жүйесінің ақаулықтары және жолаушыларды, жолаушылар вагондарын, сондай-ақ жолаушылар поезы бастығының (механик-бригадирінің) локомотив машинисімен радиобайланысы жұмыс істемейтін радиокупесі (штабтық) бар жолаушылар вагондарын қосуға рұқсат етілмейді.
29. Жүк тиеуге және адамдарды отырғызуға техникалық қызмет көрсетуге ұсынылмаған вагондарды беруге рұқсат етілмейді. Оларды жарамды деп тану туралы жазба арнайы журналға жазылады.
Техникалық қызмет көрсету пункттері жоқ станцияда жүк тиеуге берілетін бос вагондар, сондай-ақ осындай станцияларда қосарланған операцияларда қолдану көзделіп отырған жүк тиелген вагондар қарап тексерілуі, ал олардың ақаулықтары болған жағдайларда жақын маңдағы техникалық қызмет көрсету пунктінде жөнделуі тиіс.
30. Қалыптастыру және тарату станцияларында, жол жүріп келе жатқанда – поездардың қозғалысы кестесінде көзделген станцияларда поездың әр вагоны техникалық қызмет көрсетуден өтеді, ал ақаулықтары анықталған кезде – жөнделеді.
31. Техникалық қызмет көрсету кезінде мыналар тексеріледі:
1) жабдықтардың, тораптардың және бөлшектердің жай-күйі және тозуы және олардың белгіленген мөлшерлерге сәйкестігі;
2) қауіпсіздік және радиобайланыс құрылғыларының, тежегіш жабдықтарының және автотіркегіш құрылғыларының бақылау, өлшеу, және сигнал беру құрылғыларының, электр тізбектері жұмысының дұрыстығы;
3) қозғалғыш бөлігінің жай-күйі және жарамдылығы. Арбашаның екі жағындағы сырғақтар арасындағы қосынды саңылау барлық үлгідегі төрт осьті жүк вагондарында, ЦНИИ үлгісіндегі хоппер-дозаторларды қоса алғанда, 20 мм-ден артық болмайтын және кем дегенде 4 мм, саңылауы 12 мм-ден артық болмайтын және кем дегенде 6 мм болатын көмірді, ыстық агломератты, апатиттерді тасымалдауға арналған хопперлерден және ЦНИИ-2, ЦНИИ-3 үлгісіндегі хоппер дозаторларынан, ВС-50 үлгісіндегі думпкарларынан басқа, ал ВС-80, ВС-82, ВС-85 үлгісіндегі думпкарларында 20 мм-ден артық болмайтын және кем дегенде 12 мм болуы тиіс;
4) сегіз осьті цистернаның бір шетінің екі жағында жалғағыш және шүберін арқалықтарының сырғақтары арасындағы саңылаулар қосындысында 4-тен 15 мм-ге дейін;
5) тасымалданатын жүктің сақталуына кепілдік беретін шанақтың және цистерналар қазандығының жарамдылығы;
6) өту алаңдарының, арнайы баспалдақтардың және тұтқалардың жарамдылығы;
7) жылжымалы құрам бөлшектері мен жабдықтарының жолға түсіп қалуынан сақтандыратын құрылғылардың болуы және олардың жарамдылығы.
32. Вагондарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу технологиялық процеске және поездардың қозғалыс кестесіне сәйкес жүргізіледі.
Техникалық қызмет көрсету пунктерінің қызметкерлері кепілдік учаске шегінде қозғалыс қауіпсіздігі және вагондардың поезд құрамында жарамды күйде жүруін қадағалайды.
Жүк поездары үшін кепілдік учаскелері локомотивтердің айналым учаскелерінің ұзақтығын, автотежегіштерді толық байқау, вагондарға сапалы техникалық қызмет көрсету және коммерциялық қарап тексеру қажеттілігін негізге ала отырып белгіленеді.
33. Жолаушылар поездарының құрамдарын қалыптастыру станцияларының және құрамдардың айналым станцияларының қызметкерлері жолаушылар вагондарының поездың құрамында қалыптастыру және айналым пунктінен поезды таратудың (тағайындалу) соңғы пунктіне дейін қауіпсіз жүріп өтуін қамтамасыз етеді.
34. Жолаушылар вагондарындағы электр қорғау құрылғылары, өрт сөндіру құралдары, өрт сигнализациясы және автоматика кезеңдік сынақтан өткізіледі.

4. Қалпына келтіру және өрт сөндіру поездарының жұмыс тәртібі

35. Қалпына келтiру пойызы Ұлттық инфрақұрылым операторының арнайы құрылымы болып табылады және жылжымалы құрамның рельстерден шығып кетуi мен соқтығысуының салдарларын жоюға арналады.
Ескерту. 35-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
36. Өрт пойызы Ұлттық инфрақұрылым операторының арнайы құрылымы болып табылады және объектiлер мен жылжымалы құрамда өрт сөндiру-профилактика жұмыстарын өткiзуге және өрттердi сөндiруге арналады.
Кірме темір жолдарындағы және басқа ұйымдардың объектілерінде өртті сөндіру, рельстен шығып кеткен және соғысып қалған жылжымалы құрамның салдарларын жоюды өрт сөндіру және қалпына келтіру поездары шарт бойынша жүзеге асырады.
Ескерту. 36-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
37. Қалпына келтіру және өрт сөндіру поездары жөндеудің жоспарлы-ескерту түрлерінен, техникалық қызмет көрсетуді уақытылы өткізу және пайдалану процесінде техникалық жарамды күйде ұсталуы тиіс.
38. Қалпына келтіру поездары орналасқан пункттер арасындағы қашықтық кемінде 300 км болуы тиіс, аз әрекетті учаскелерде кемінде 400 км қашықтыққа рұқсат етіледі. Өрт сөндіру поездарының шығатын учаскелері өрт сөндіру поезының шығу радиусы 100 км-ден артық болмайтын шектелген учаскелердің соңғы пунктіне жеткізу үшін қажетті уақыттың есебінен (1,5 сағаттан артық болмайтын) белгіленеді.
39. Қалпына келтіру және өрт сөндіру поездары тұратын жерлері екі жаққа шығуы бар жолдарда болады және қалпына келтіру және өрт сөндіру поездарының АЖҚ тұруына ғана арналған.
40. Жылжымалы құрамның рельстерден шығып кетуінiң салдарын жою, авариялардың, объектiлердегi және құрамдағы өрттердi сөндiру, сондай-ақ АЖҚ жетiспеген кезде жұмыста қиындықтардың туындауын, пойыздар қозғалысындағы іркілістердің алдын алу үшiн Ұлттық инфрақұрылым операторы бөлiмше бойынша бұйрықпен оперативтiк резервтегi, жөндеудiң жоспарлы түрiнен өткен АЖҚ-ны пайдалануға тартады.
Ескерту. 40-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

5. Қар жинағыш және қар тазалағыш техниканы пайдалану тәртібі

41. Ұлттық инфрақұрылым операторы және концессия шарттар бойынша темiржол иесi тиiсiнше пойыздардың үзiлiссiз қозғалысын ұйымдастыруға арналған жағдайларды қамтамасыз етедi.
Ескерту. 41-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
42. Қар жинағыш және қар тазалағыш техника (қар жинағыш пойыздар, соқалы қар тазалағыштар, қар тазалағыш жоңғылар, роторлы қар тазалағыштар) қысқы кезеңдегi жұмысқа Ұлттық инфрақұрылым операторы белгiлеген мерзiмдерде дайындалады. Қар жинағыш және қар тазалағыш техниканың қысқы кезеңдегі жұмысқа әзірлігін Ұлттық инфрақұрылым операторы белгiлейдi.
Барлық қар жинағыш және қар тазалағыш техникаға жұмыстардың басшылары, машинистер және олардың көмекшілері тәулік бойына жұмыс істеумен қамтамасыз ету есебінен бекітіледі.
Ескерту. 42-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
43. Қар жинағыш және қар тазалағыш техниканы орналастыру жоспарын, қармен күресудiң жедел жоспарын тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторы және концессия шарттары бойынша темiржол иесі бекiтедi.
Ескерту. 43-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
44. Қар жинағыш және қар тазалағыш техникасы бар поездар жұмыс басшысының локомотив машинисімен, поезд диспетчерімен, станция бойынша кезекшімен және маневр ауданының операторымен байланысуы үшін радиоаппаратурамен жабдықталады.
45. Соқалы қар тазалағыштар электрлендірілген учаскелерде жұмыс істеген кезде түйіспе сымының кернеуі алынбайды. Учаскеде жол осінен тіректердің ішкі шетіне дейінгі қашықтық кемінде 3,1 метр болатын түйіспе желісінің тіректері болған кезде соқалы қар тазалағыштардың қанаттарын ашып жұмыс істеуіне рұқсат етілмейді.
46. Роторлы қар тазалағыштар электрлендірілген учаскелерде жұмыс істеген кезде түйіспе сымының кернеуі өшіріледі.
47. Қызмет көрсету иіні бір соқалы қар тазалағыш үшін қар қатты басатын және қар басатын учаскелерде бас жолдың жазылмалы ұзындығының кем дегенде 100-150 км, қар орташа басатын және қар аз басатын учаскелерде кем дегенде 200-300 км-ін құрайды.
48. Күрделi метеорологиялық жағдай кезеңiнде, қар жинағыш және қар тазалағыш техника жетiспеген кезде пойыздар қозғалысындағы iркiлiстер мен қиындықтарды болғызбау үшiн Ұлттық инфрақұрылым операторы қар жинау жөнiндегi жұмысқа деполық және/немесе күрделi жөндеуден өткен жедел резервтегi қар жинағыш және қар тазалағыш техниканы жұмысқа тартады.
Ескерту. 48-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

6. АЖҚ ұстау тәртібі

49. Жедел резервтегі АЖҚ-ны техникалық қарап тексермей станциядан жөнелтуге рұқсат етілмейді.
50. АЖҚ-ның бригадасының құрамы оның үлгісіне және осы арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрамды басқаруға және көліктік тәртібінде қызмет көрсетуге тағайындалған жұмысшыларды бөлген жағдайда белгіленеді.
51. Комиссиялық қарап тексерудің нәтижелері, жөндеудің, кезеңдік қызмет көрсетудің түрлері АЖҚ жұмысы, оған кезеңдік техникалық қызмет көрсету және жөндеу журналына жазылады.
52. АЖҚ-ның негізгі тораптары мен жүйелері (электржабдықтары, жылыту, автотежегіш және автотіркеу жабдықтары, жүріс бөліктері) жарамды жай-күйде болуы керек.
53. АЖҚ-ның жұмысқа жарамсыз күйі қозғалыс қауіпсіздігіне қатер төндіретін, қызмет көрсетуші персоналдың денсаулығына қауіп туғызатын, АЖҚ көрінісінің габаритін бұзатын ақаулықтардың болуымен сипатталады.
54. АЖҚ-ның консервацияда тұру уақытын темір жол көлігі ұйымдары, сондай-ақ олардың меншік иелері АЖҚ-ның қызмет ету мерзіміне енгізбейді.
55. АЖҚ-ны пайдалану кезінде жоспарлы-ескерту жөндеу жүйесіне сәйкес жөндеу ұйымдары деполық жөндеуді, күрделі жөндеуді және қызмет ету мерзімін ұзартатын күрделі жөндеуді орындайды.
56. Қызмет ету мерзімі аяқталған АЖҚ-ның техникалық жай-күйін тексеруді тораптар мен бөлшектердің бар зақымдануларын, ақаулықтарын, сондай-ақ конструкциясының негізгі элементтерінің тозу деңгейін анықтау мақсатында қызмет ету мерзімін ұзарту мақсатында техникалық диагностикалау жөніндегі жұмыстарды жүргізу құқығы бар ұйымдар жүргізеді.
57. АЖҚ иелері техникалық пайдалану, жоспарлы жөндеулердің қауіпсіздігі талаптарының және техникалық куәландыру көлемдерін және пайдалану құқығын беретін құжаттарды ресімдеу тәртібін сақтайды.

3. Тежегіш жабдық және автотіркегіш құрылғыларды ұстау тәртібі

58. Жылжымалы құрам, соның ішінде өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрам автоматты тежегіштермен, ал жолаушылар вагондары, моторвагонды жылжымалы құрам және жолаушылар поездарын жүргізуге арналған локомотивтер, бұдан басқа, электрпневматикалық тежегіштермен жабдықталады. Автоматты тежегіштер вагондардың тиелуіне, құрамның ұзындығына және жол профиліне байланысты тежеудің түрлі режимдерін қолдану мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
Жылжымалы құрамның, соның ішінде өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамның автоматты және электрпневматикалық тежегіштер, әр түрлі пайдаланған жағдайда басқару және жұмысына сенімді болуы, жатық тежеуді қамтамасыз ету мүмкіндігі бар, сондай-ақ ауа құбыржолының магистралі ажыраған немесе үзілген кезде және тоқтату кранын (шұғыл тежеу кранын) ашқан кезде поезды тоқтатады.
Жылжымалы құрамның, соның ішінде өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамның автоматты және электрпневматикалық тежегіштері есептік деректер бойынша айқындалған тежеу жолынан артық болмайтын қашықтықта шұғыл тежеген кезде поездың тоқтауына кепілдік беретін тежегіштің басылуын қамтамасыз етеді.
Шаруашылық, қала маңындағы поездардың құрамына адамдарды тасымалдау үшін енгізілетін жүк вагондары тоқтату кранымен жабдықталады.
Жолаушылар вагондарында және моторвагонды жылжымалы құрамда тоқтату крандары тамбурларда, вагондардың ішінде орнатылады және пломбыланады.
59. Локомотивтер, жолаушылар, жүк вагондары, моторвагонды және АЖҚ қол тежегіштерімен жабдықталады. Жүк вагондарының бір бөлігінде құрылымына сәйкес тоқтату краны және қол тежегіші бар өту алаңы болуы тиіс. Теміржол жылжымалы құрамындағы қолмен тежегіштер жарамды жай-күйде ұсталуы қажет және есептік тежегіш қысымын қамтамасыз етуі тиіс.
60. Иінтіректік тежегіш берілістің ажырауы немесе омырылуы габариттен шығып кетуге немесе жолға түсіп қалуға алып келуі мүмкін барлық бөліктерінің сақтандырғыш құрылғылары болуы тиіс.
61. Жылжымалы құрам және АЖҚ теміржол жылжымалы құрам бірліктерінің өздігінен ажырауына жол бермейтін тіркеу құрылғысымен жабдықталады.
62. Автотіркегіш осінің рельс бастиектерінің үсті деңгейінің үстіндегі биіктігі:
1) локомотивтерде, жолаушылар және бос жүк вагондарында - 1080 мм-ден артық болмайтын;
2) локомотивтерде және адамдары бар жолаушылар вагондарында – кем дегенде 980 мм;
3) жүк вагондарында (жүк тиелген) - кем дегенде 950 мм;
4) АЖҚ-та бос күйінде - 1080 мм-ден артық болмайтын, тиелген күйінде – кем дегенде 980 мм.
63. Автотіркегіштердің бойлық осьтерінің арасында биіктігі бойынша:
1) жүк поезында - 100 мм-ден артық болмайтын;
2) локомотив пен жүк поезының жүк тиелген бірінші вагоны арасында - 110 мм-ден артық болмайтын;
3) локомотив пен жолаушылар поезының бірінші вагоны арасында - 110 мм-ден артық болмайтын;
4) сағатына 120 км жылдамдықпен келе жатқан жолаушылар поезында - 70 мм-ден артық болмайтын;
5) сондай сағатына 121-140 км жылдамдықпен - 50 мм-ден артық болмайтын;
6) локомотив пен АЖҚ-тың жылжымалы бірліктері арасында - 100 мм-ден артық болмайтын айырмашылыққа рұқсат етіледі.
Сағатына 161 км және одан артық жылдамдықпен келе жатқан жолаушылар поезы вагондар арасындағы саңылаусыз автотіркегішпен жабдықталады.
64. Жолаушылар вагондарының автотіркегішінде тігінен ауыстырулардың шектегіштері болуы тиіс.
Технология бойынша жолаушылар поезымен тіркеліп жұмыс істейтін АЖҚ-тың, локомотивтің автотіркегішінде тігінен ауыстырулардың шектегіші болуы тиіс.
65. Автотіркегіш құрылғыларының техникалық жай-күйі және поезд құрамындағы вагондардың дұрыс тіркелуін тексеруді жөнелту алдында поезға техникалық қызмет көрсетуді орындаған вагондарды қарап тексеруші жүзеге асырады.
Вагондарды қарап тексерушілері жоқ станцияларда вагондарды поезға тіркеген кезде, сондай-ақ маневрлік жұмыс кезінде вагондардың дұрыс тіркелуі үшін маневрлердің басшысы жауапты болады.
Локомотивтің немесе локомотив ретінде қолданылатын өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамның тиісінше поездың бірінші вагонына немесе басқа өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамға дұрыс тіркелуін локомотивтің немесе локомотив ретінде қолданылатын өздігінен жүретін АЖҚ-тың машинисі жүзеге асырады.
66. Поездық локомотивтің құрамнан ағытылуын және құрамға тіркелуін (соның ішінде тежегіш жеңдерін ажыратуды, жалғастыруды және асуды, шеткі крандарды ашуды және жабуды) локомотив бригадасының қызметкерлері жүргізуі тиіс.
Поезд локомотивін электрлік жылытумен жабдықталған жолаушылар құрамнан ағытуды локомотив бригадасының қызметкері, ал локомотивке вагондарды қарап тексеруші-машинист жалғыз қызмет көрсеткен кезде поездық электр механик жоғары вольтты вагондық электр жалғағыштарын ажыратқан соң ғана жүргізеді. Жылыту электр тізбектерін ажырату ток қабылдағыш түсіріліп тұрғанда жүргізіледі.
Локомотивке жалғыз машинист қызмет көрсеткен кезде поездық локомотивті жүк және жолаушылар поезының құрамына тіркеу және оны осы құрамнан ағыту жөніндегі операцияларды вагондарды қарап тексерушіге, ал вагондарды қарап тексерушілер көзделмеген станцияларда және аралықтарда: жолаушылар поезында - жолаушылар поезының бастығына (механик-бригадиріне), жүк поезында – локомотив машинисіне жүктеледі.

4. Доңғалақ жұбының пайдалану тәртібі

67. Әр доңғалақ жұбының осінде доңғалақ жұбының қалыптастырылу және толық куәландырылу уақыты мен жері туралы белгілер, сондай-ақ қалыптастыру кезінде оны қабылдау туралы таңбалар болуы тиіс.
Доңғалақ жұптары жылжымалы құрам астында қарап тексерілу мен толық куәландырудан өтуі тиіс, сондай-ақ әрбір домалатып қою кезінде тиісті журналдарда немесе паспорттарда тіркелуі тиіс.
68. Жүктелмеген доңғалақ жұбы доңғалақтарының ішкі қырлары арасындағы қашықтық 1440 мм болуы тиіс. Жылдамдығы сағатына 120 км-ден жоғары және сағатына 140 км-ге дейінгі поездарда айналатын локомотивтерде және вагондарда, сондай-ақ өздігінен жүретін арнайы жылжымалы құрамда ауытқулары ұлғаю жағына қарай 3 мм-ден артық болмайтын және кему жағына қарай 1 мм-ден артық болмайтын ауытқуларға рұқсат етіледі, жылдамдығы сағатына 120 км-ге дейін болғанда 3 мм-ден артық болмайтын ауытқуларға рұқсат етіледі.
1435 мм жолтабанында айналатын жолаушы және жүк вагондарының арбашалар мен доңғалақ жұптарына қойылатын талаптар тиісті нормативтік-техникалық құжаттамамен белгіленеді.
69. Жылжымалы құрамды, сонымен қоса АЖҚ егер оның доңғалақ жұбы осінің кез келген бөлігінде немесе оның құрсауында, дискісінде және доңғалақ күпшегінде жарығы, доңғалақ жұбының жалында сүйірленген қажағы болса, сондай-ақ жол мен жылжымалы құрамның қалыпты өзара байланысын бұзатын доңғалақ жұбының келесі тозулары мен зақымданулары кезінде, пайдалануға беруге және поездармен жүруіне рұқсат етілмейді:
1) қозғалыс жылдамдықтары сағатына 120 км-ден жоғары және сағатына 140 км-ге дейін:
локомотивтердің, моторвагонды жылжымалы құрамның, жолаушы вагондарының домалау шеңбері бойынша 5 мм-ден артық сырғанау;
жолдың биіктігі 30 мм болғанда жотаның шыңынан 20 мм қашықтықта өлшегенде локомотивтерде жотаның қалыңдығы 33 мм-ден артық немесе 28 мм-ден кем, ал моторвогонды жылжымалы құрамда, жолаушылар вагондарында жалдың биіктігі 28 мм - жотаның шыңынан 18 мм қашықтықта өлшегенде;
2) қозғалыс жылдамдықтары сағатына 120 км-ге дейін:
Жүріп өту шеңбері бойынша локомотивтерде, сондай-ақ моторвагонды жылжымалы құрамда және алыс сапардағы қатынастағы поездардың жолаушы вагондарында - 7 мм-ден астам, моторвагондық және арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрамда, жергілікті және қала маңы қатынасы поездарының жолаушы вагондарында - 8 мм-ден астам, рефрижераторлық парк вагондарында және жүк вагондарында - 9 мм-ден астам болғанда;
жотаның биіктігі 30 мм кезінде жотаның басынан 20 мм қашықтықта өлшеген кезде локомотивтерде, ал жотаның биіктігі 28 мм жылжымалы құрамда - жотаның басынан 18 мм қашықтықта өлшегенде жалдың қалыңдығы 33 мм-ден астам немесе 25 мм-ден кем болса;
3) арнайы шаблонмен өлшенетін жотаның тігінен қиылысуының биіктігі 18 мм-ден астам болғанда;
4) локомотивтерде, моторвагонды және АЖҚ, сондай-ақ роликтік букс мойынтіректері және кассеталық үлгідегі мойынтіректері бар вагондарда тереңдігі 1 мм-ден астам, ал тендерлерде 2 мм-ден астам сырғанау сырғақ (ойық) бетінде болғанда.
70. Моторвагонды жылжымалы құрамнан немесе аунақшалы букс мойынтіректері бар тендерден басқа, вагонда жол жүріп келе жатқанда тереңдігі 1 мм-ден артық, бірақ 2 мм-ден көп болмайтын сырғақ (ойық), анықталған кезде мұндай вагонды (тендерді) поездан ағытпастан (жылдамдығы сағатына 100 км-ден артық болмайтын жолаушылар поезы, сағатына 70 км-ден артық болмайтын жүк поезы) таяу жердегі, доңғалақ жұбын ауыстыруға арналған құралдары бар техникалық қызмет көрсету пунктіне дейін апаруға рұқсат етіледі.
Сырғақтың көлемі моторвагонды жылжымалы құрамның вагонынан басқа вагондарда 2-ден 6-мм ге дейін, локомотивте және моторвагонды жылжымалы құрамда, сондай-ақ арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрамда 1-ден 2 мм-ге дейін болғанда, поездың ең жақын станцияға дейін сағатына 15 км жылдамдықпен жылжуына, ал сырғақтың көлемі тиісінше 6-дан жоғары 12 мм-ге дейін және 2-ден жоғары 4 мм-ге дейін болғанда сағатына 10 км дейінгі жылдамдықпен, доңғалақ жұбы ауыстырылуы тиіс ең жақын станцияға жетуіне рұқсат етіледі. Сырғақтың көлемі вагон мен тендерде 12 мм-ден астам, локомотивте және моторвагонды жылжымалы құрамның моторлы вагонында 4 мм-ден астам болғанда доңғалақ жұбының көтерілуі немесе доңғалақ жұбының айналуына мүмкіндік бермеу шарты орындалған жағдайда сағатына 10 км жылдамдықпен жылжуына рұқсат беріледі. Бұл ретте локомотив поездан ағытылуы, ал зақымдалған доңғалақ жұбының тежегіш цилиндрлері және тартымдық электрқозғалтқышы (электрқозғалтқыштарының тобы) істен ажыратылуы тиіс.
71. «Patentes Talgo S.L..» компаниясы шығарған жолаушы вагондарының доңғалақтары жасаушы зауыттың технологиялық нұсқаулығының талаптарын және төмендегі қосымша талаптарды қанағаттандыруы тиіс:
1) доңғалақтардың ішкі қырларының арасындағы қашықтық 1440 мм болуы тиіс, «Patentes Talgo S.L.» компаниясы шығарған, жылдамдығы сағатына 160 км-ге дейінгі поездарда айналадағы ауытқулары ұлғаюы жағына 3 мм-ден және азаю жағына да 1 мм-ден аспауы тиіс;
2) жотаның қалыңдығы 28 мм кем болмауы, доңғалақ құрсамасының қалыңдығы – кем дегенде 40 мм, домалау шеңбері бойынша сырғанауы 3 мм-ден артық болмауы тиіс;
3) сырғанау шеңбері бойынша доңғалақтар диаметрлерінің айырмашылығы доңғалақ жұбын шығарып қайрау кезінде – 0,5 мм артық болмайды, шығарусыз – 1 мм артық болмайды;
4) шектес вагондар арбашаларының арасындағы доңғалақ диаметрлерінің айырмашылығы – 5 мм артық болмайды;
5) сырғанау бетінде тереңдігі 0,5 мм-ге дейінгі сырғақ (ойық) бар болған жағдайда, қозғалыс жылдамдығы сағатына 140 км-ден артық болмауы тиіс;
6) сырғанау бетінде тереңдігі 0,5 мм-ден 1 мм-ге дейінгі сырғақ (ойық) бар болған жағдайда, қозғалыс жылдамдығы сағатына 120 км-ден артық болмауы тиіс;
7) тереңдігі 1 мм-ден артық сырғақты байқаған жағдайда ТПҚ талаптарын басшылыққа алу қажет.

5. Темір жол желісінің инфрақұрылымын пайдалану тәртібі

Жалпы ережелер

72. Магистральдық темір жол желісінің құрылыстары мен құрылғылары ақаусыз күйде ұсталуы тиіс.
Құрылыстар мен құрылғылар ақаулықтарының алдын алу және олардың ұзақ қызмет ету мерзімін қамтамасыз ету оларды күтіп ұстау үшін жауапты адамдардың жұмысында ең бастысы болып табылады.
73. Құрылыстар, құрылғылар, механизмдер мен жабдықтар осы Қағидалардың талаптарына сәйкес болуы тиіс. Құрылыстардың, құрылғылардың, негізгі механизмдер мен жабдықтардың аса маңызды техникалық және пайдалану сипаттамалары қамтылған техникалық паспорттары болуы тиіс.
Магистральдық теміржол желісін жөндеу және күтіп ұстау тәртібін уәкілетті орган бекітеді.
74. Магистральдық темір жол желісінің құрылыстары мен құрылғылары поездардың белгіленген жылдамдықтарымен өтуін қамтамасыз ететін талаптарға сәйкес болуы тиіс:
1) мынадай поездардың қозғалысы кезінде: жолаушылар – сағатына 140 км, рефрижераторлық – сағатына 140 км, жүк – сағатына 120 км.
2) жолаушылар поездарының жүрдек қозғалысы кезінде – сағатына 141 – 200 км.
3) жолаушылар поездарының жоғары жүрдек қозғалысы кезінде – сағатына 201 км және одан артық.
75. Жаңадан шығарылған және қайта жаңғыртылған құрылыстар мен құрылғылар олардың жұмыс істеу тәртібін белгілейтін техникалық құжаттама бекітілген соң ғана қолданысқа енгізіледі.
76. Құрылыстарды жақындату габариттері (бұдан әрі – С және Сп) магистральдық темір жол желісін, теміржолдық кірме жолдарды, олардағы құрылыстар мен құрылғыларды жобалаған, салған, қайта жаңғыртқан кезде, екінші жолдарды электрлендірген және салған кезде, сондай-ақ пайдаланымдағы барлық құрылыстар мен құрылғыларда уәкілетті органмен бекітілген Құрылыстардың жақындау габариттерін қолдану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес сақталауы тиіс.
С мен Сп габариттерінің талаптарына жауап бермейтін қолда бар құрылыстар мен құрылғыларды қайта орналастыруды жоспарлаған кезде, бірінші кезекте, жылжымалы құрам габариттерінің перспективалық жылжымалы құрамын (бұдан әрі – Тпр және Тц), сондай-ақ аймақтық габарит бойынша тиелген жүктерді өткізуді қамтамасыз етпейтін объектілер ескеріледі.
77. Кез келген жөндеу, құрылыс және басқа жұмыстарды жүргізген кезде құрылыстар мен құрылғылардың габариттерін бұзуға рұқсат етілмейді.
78. Қос жолды желілердің аралықтарындағы түзу учаскелердің жолдар осьтерінің арасындағы қашықтық 4100 мм-ден кем болмауы тиіс.
Үш және төрт жолды желілерде екінші және үшінші жолдар осьтерінің арасындағы қашықтық 5000 мм-ден кем болмауы тиіс.
Темір жол станцияларында (бұдан әрі - станциялар) түзу учаскелерде шектес жолдар осьтерінің арасындағы қашықтық 4800 мм-ден кем болмайды, екінші дәрежелі жолдар мен жүк аудандарының жолдарында 4500 мм-ден кем болмайды. Станцияларда бас жолдар шетте орналасқан болса олардың арасындағы қашықтықты 4100 мм етуге рұқсат етіледі. Жүкті тікелей вагоннан вагонға қайта тиеуге арналған жолдардың осьтері арасындағы қашықтықты 3600 мм етуге рұқсат етіледі.
Аралықтар мен станцияларда қисық учаскелердегі шектес жолдар осьтерінің арасындағы және жол осі мен құрылыстардың жақындау габариті арасындағы горизонтальдық қашықтықтар белгіленеді.
79. Құрылыстарды жақындату габариттері Құрылыстардың жақындау габариттерін қолдану жөніндегі нұсқаулық талаптарына сәйкес болуы тиіс.
80. Көрсетілген габарит шектерінде жүктің дұрыс орналастырылуын тексеру үшін жаппай тиеу орындарында (темір жол кірме жолдарында, теңіз және өзен порттарында, қайта тиеу станцияларында) габарит қақпалары орнатылады. Жолдың жанына түсірілген немесе тиеуге дайындалған жүк құрылыстардың жақындау габариті бұзылмайтындай етіп қойылуы және бекітілуі тиіс.
Жүктің (жол жұмыстарына арналып түсірілген балластан басқа) биіктігі 1200 мм-ге дейін болғанда ол шеткі рельс бастиегінің сыртқы қырынан 2.0 м-ден жақын, ал биіктігі жоғары болғанда 2.5 м-ден жақын тұрмауы тиіс.

2. Жотаның жоспары мен пішіні

81. Темір жолдың барлық элементтері (жер төсемі, жоғарғы құрылысы және жасанды құрылыстар) пайдаланған кезде поездың осы учаскеде белгіленген жылдамдықтармен қауіпсіз және жатық қозғалысын қамтамасыз етуі тиіс.
82. Жол шаруашылығы кәсіпорындарын орналастыру және техникалық жарақтандыру поездар қозғалысының берілген мөлшерлерін белгіленген жылдамдықтармен орындау үшін темір жолдарды, құрылыстар мен құрылғыларды күтіп ұстау мен жөндеу бойынша қажет жұмыстарды орындауды қамтамасыз етуі тиіс.
83. Темір жол қисықтардың радиустары, түзулер мен қисықтардың жанасуы, еңістердің қия беткейлігіне қатысты желінің жоспарына және профиліне сәйкес болуы тиіс.
84. Станциялар, разъездер мен озу пункттері алаңда тігінен орналасуы тиіс. Жекелеген жағдайларда олардың 0,0015-тен тік емес, ал қиын жағдайларда 0,0025-тен түзу емес еңістерде орналасуына рұқсат етіледі.
Аса күрделі жағдайларда барлық үлгідегі разъездер мен озу пункттерінде, не болмаса локомотивтің немесе вагондардың маневр және құрамнан ағытылуы және құрастырылған поездардың ажыратылуы көзделмеген бойлық немесе жартылай бойлық үлгідегі аралық станцияларда станциялық алаңның шектерінде 0,0025-тен асатын еңістерге рұқсат етіледі. Пайдаланудағы станцияларда қабылдау-жөнелту жолдарын ұзартқан жағдайда және вагондардың немесе құрамдардың (локомотивсіз) өздігінен жүріп кетуінің алдын алу шаралар шарттары 0,0025-тен асатын, бірақ 0,010-нан тік емес еңістерге рұқсат етіледі.
85. Вагондардың немесе құрамдардың (локомотивсіз) өздігінен жүріп кетуіне жол бермеу үшін станцияларда, разъездер мен озу пункттерінде вагондарды локомотивтен ағытып алу және маневрлік операциялар жүргізу көзделетін жаңадан салынған және қайта жаңғыртылған қабылдау-жөнелту жолдарының шектегіш бағыттамалар жағына қарай еңіске қарсы құрылғылары бар бойлық профилі болуы және оны жобалау нормативтеріне сәйкес болуы тиіс.
86. Вагондардың өздігінен басқа жолдарға, поездарды қабылдау және жөнелту маршруттарына шығып кетуінің алдын алу үшін сақтандыру тұйықтарын, қорғағыш бағыттамаларын, лақтырғыш табаншалардың, лақтырғыш үшкірлерді, лақтырғыш бағыттамаларды орналастырылуы, сондай-ақ вагондарды бекітуге арналған стационарлық құрылғыларды қолдану көзделеді.
87. Станциялар, разъездер мен озу пункттері, сондай-ақ жекелеген парктер мен тартымдық жолдар түзу учаскелерде орналасуы тиіс. Қиын жағдайларда оларды радиусы кем дегенде 1500 м қисықтарда орналастыруға рұқсат етіледі. Ерекше қиын жағдайларда қисықтың радиусын 600 м-ге дейін азайтуға, ал таулы жағдайда 500 м-ге дейін азайтуға рұқсат етіледі.
88. Магистральдық және станциялық жолдардың, сондай-ақ Ұлттық инфрақұрылым операторына және концессия шарттары бойынша темiржол иесiне тиесiлi темiржол кiрме жолдарының жоспары мен бейіні кезең-кезеңімен аспап арқылы тексерiлiп отырады.
Жолдардың жоспары мен бейінін аспап арқылы тексеру, тиiстi техникалық құжаттаманы дайындау жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастыру, сондай-ақ станциялардың масштабтық және схемалық жоспарларын жасау тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторына және концессия шарттары бойынша темiржол иесiне жүктеледi.
Ескерту. 88-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
89. Магистральдық және станциялық жолдарды жөндейтін және күтіп ұстайтын жол шаруашылығының кәсіпорындарында мыналар болуы тиіс:
1) дистанцияда бар жол шаруашылығының барлық құрылыстары мен құрылғылардың сызбалары мен сипаттамалары, сондай-ақ тиісті стандарттар мен нормалар;
2) станциялардың масштабтық және схемалық жоспарлары, барлық бас және станциялық жолдардың, сұрыптау дөңестерінің, сондай-ақ локомотивтер айналатын темір жол кірме жолдарының бойлық бейіндері болады.
90. Сұрыптау, учаскелiк және жүк станцияларындағы сұрыптау дөңестерiнiң, дөңесасты және пiшiнделген тартымдық жолдардың бойлық бейіндерін үш жылда кемiнде бiр рет тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторы және концессия шарттары бойынша темiржол иесi тексередi. Барлық станциялардың станциялық жолдарының қалған ұзындығында бейін он жылда кемінде бiр рет тексеріледi.
Басты жолдардың бойлық бейін аспап арқылы тексеру жолдарды күрделi және орташа жөндеу кезеңінде жүргізіледі. Жолдың жоспары мен бейінінің өзгеруiне алып келетiн қайта құру жүргiзiлетiн магистральдық және станциялық жолдардың учаскелерін жұмысты орындаушылар жұмысты аяқтаған соң тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторына немесе концессия шарттары бойынша темiржол иесiне тиiстi құжаттаманы ұсына отырып, тексередi.
Станция аумағында жаңа объектiлер салған, қолда барларын кеңейткен немесе басқа орынға ауыстырған кезде осындай жұмыстарды орындайтын кез келген ұйым қолданыстағы станцияның дамуына объектiнiң байланыстырылуын белгiлейтiн орындаушылық құжаттаманы дереу тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторына немесе концессия шарттары бойынша темiржол иесiне беруi тиiс.
Ескерту. 90-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

3. Жолдың жоғарғы құрылысы, жер төсемі және жасанды құрылыстарды пайдалану тәртібі

91. Жер төсемінің үстіңгі жағындағы ені жолдың түзу учаскелерінде жолдың үстіңгі құрылысына сәйкес болуы тиіс. Қолданыстағы желілерде олардың қайта құрылуына дейін жер төсемінің ені кем дегенде: дара жолды желілерде - 5,5 м, қосжолды желілерде - 9,6 м, ал жеке жолды желілердегі жартастық және құрғатқыш топырақтарда кем дегенде - 5,0 м, қосжолды желілерде 9,1 м болуына рұқсат етіледі.
Жер жиегінің үстіңгі бетіндегі ең аз ені жолдың әр жағынан 0,4 м болуы тиіс.
Радиусы 2000 м-ден кем қисық учаскелерде жер төсемі белгіленген нормалар бойынша кеңейеді.
92. Жаңадан салынып жатқан темір жол желілері және екінші жолдар үшін жер төсемінің жоғарғы жағындағы ені Құрылыс нормаларына және осы Қағидалардың талаптарына сәйкес болуы тиіс.
Сулар жайылатын жерлердегі жер төсемі жиегінің қыры қатты желдер кезінде соғылатын толқындардың ең жоғары биіктігінен кем дегенде 0,5 м-ге жоғары болуы тиіс.
93. Жолдың түзу учаскелерінде және радиусы 350 м және одан үлкен, қисықтардағы рельстердің бастиектерінің ішкі шеттері арасындағы жолтабан енінің номиналдық көлемі - 1520 мм.
94. Едәуір тік келетін учаскелердегі жолтабанның ені:
1) радиусы 349-дан 300 м-ге дейін ағаш шпалдарда - 1530 мм;
2) радиусы 349-дан 300 м-ге дейін темірбетон шпалдарда - 1520 мм;
3) радиусы 299 м және одан кем барлық шпалдар түрінде - 1535 мм.
95. Темір жол желілерінің учаскелері мен жолдарында радиусы 650 м-ден артық учаскелерде жолтабан енінің номиналдық көлемі 1524 мм пайдалануға рұқсат етіледі.
96. Бұл ретте, едәуір тіктеу келетін қисықтарда қабылданатын жолтабан:
1) радиусы 650-ден 450 м-ге дейін - 1530 мм;
2) радиусы 449-дан 350 м-ге дейін - 1535 мм;
3) радиусы 349 м-ден және одан кем - 1540 мм.
Жолдың түзу және қисық учаскелерінде жолтабан енінің номиналдық өлшемдерден ауытқуының шамасы тарылымы бойынша - 4 мм-ден, кеңеюі бойынша - 8 мм-ден, ал қозғалыс жылдамдықтары сағатына 50 км және одан төмен учаскелерде таралымы бойынша - 4 мм-ден, ал кеңеюі бойынша - 10 мм-ден аспауына рұқсат етіледі.
97. Номиналдық мөлшерінен ауытқу шамасы жолтабан енінің 1512 мм-ден кем және 1548 мм-ден артық болуына рұқсат етілмейді.
Жолдардың түзу учаскелерінде жолды пайдалану бір рельстік тіні екіншісінен 6 мм-ге биік етіп ұстауға рұқсат етіледі.
Қисық учаскелерде сыртқы рельс тінінің жоғары тұруы 150 мм-ден артық болмауы тиіс.
98. Көпірлер мен тоннельдер бақылау-габариттік құрылғыларымен қоршалады, хабарлау сигнализациясымен және бөгегіш бағдаршамдарымен жабдықталады.
Жасанды құрылыстар өртке қарсы құралдармен және қарап тексеруге арналған құралдарымен жабдықталуы тиіс.
99. Аса ірі жасанды құрылыстардың және деформацияланатын немесе қиын инженерлік-геологиялық жағдайлардағы учаскелердің тізбесін уәкілетті орган белгілейді. Қоршау жабдықтарын орналастыру тәртібін уәкілетті орган белгілейді.
100. Барлық көпірлер қолданыстағы есептеу нормалары негізінде жүк көтергіштігі бойынша жіктеледі.
101. Жолдың және құрылыстардың жай-күйін бақылау магистральдық темір жол желісінде жол өлшегіш вагондар мен арбашалар, ақаутапқыш вагондар, ақаутапқыш автомотрисалар, ақаутапқыш арбашалар, ақаутабу жөніндегі зертханалар, көпірлік, тоннельдік, жолды тексерушілік, габарит-тексерушілік, сынау, жөндеу-тексеру-сүңгуір станциялары қолданылуы тиіс.
102. Темір жолдармен поездар қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін станцияларда және елді мекендерге, мал бағу орындарына және т.б. жақын орналасқан жерлерде қоршау құрылғылары орнатылады.

4. Рельстерді, бағыттамалы бұрмаларды, жол және сигнал белгілерін, темір жолдардың қиылусыларын және өтпелерін пайдалану тәртібі

103. Басты және станциялық жолдардағы рельстер мен бағыттамалық бұрмалар қуаты мен жай-күйі бойынша пайдалану жағдайларына (жүктасымалдылығы, осьтік жүктемелер және поездардың қозғалыс жылдамдықтары) сәйкес болуы тиіс.
104. Бағыттамалық бұрмалар айқастырмаларының маркалары мынадай: бас және қабылдау-жөнелту жолаушы тасушы жолдарда - 1/11-ден тік емес, ал айқаспалы және айқаспалы бұрмалардың жалғасы болып табылатын жеке бұрмалар - 1/9-дан тік емес, жолаушылар поездары бұрманың түзу жолы бойынша ғана өтетін бағыттамалы бұрмалар айқастырмаларының маркасы 1/9 болуы тиіс.
Мынадай ауытқуларға рұқсат етіледі:
1) 1/9 маркалы бағыттамалы бұрмаларды 1/11 маркасымен ауыстыру бағыттама алқымдарын қайта орнатуға себепші болса, жолаушылар поездарын қаптал жолға бұруға;
2) жүк қозғалысының қабылдау-жөнелту жолдарында - 1/9-дан тік емес, ал симметриялы - 1/6-дан тік емес;
3) басқа жолдарда - 1/8-ден тік емес, ал симметриялы - 1/4,5-тен тік емес.
105. Бас жолдардағы барлық қарсы бағыттамалық бұрмалардың үшкірлері алдынан бастап тепкіш білеулер төселуі тиіс.
106. Қисық учаскелерде басты жолдарға жаңадан бағыттамалық бұрмаларды орнатуға рұқсат етілмейді.
Орталықтандырылған бағыттамалар климаттық және басқа жағдайларға байланысты механикаландырылған тазарту немесе қар еріту құрылғыларымен жабдықталуы тиіс.
107. Мына ақаулықтардың ең болмағанда біреуі орын алған бағыттамалық бұрмаларды және тұйық қиылысуларды пайдалануға рұқсат етілмейді:
1) бағыттамалық үшкірлердің және тартқыштары бар айқастырмалардың жылжымалы өзекшелерінің ажырауы;
2) үшкірде бірінші тартымның қарсы тұсында, үшкір айқастырманың өзегінің ұшында стрелканың жабық күшінде өлшенетін үшкірдің рамалық рельстен айқастырмалық жылжымалы өзегінің жақтаудан 4 мм және одан да артық кейін қалуы;
3) үшкірдің немесе жылжымалы өзекшені үгітілуі, бұл кезде жотаның төну қаупі туындайды, және барлық жағдайда ұзындығы:
басты жолда 200 мм және одан көп;
қабылдау-жөнелту жолдарында 300 мм;
өзге станциялық жолдарда 400 мм.
4) үшкір басының немесе жылжымалы өзекшенің ені үстіңгі бетінде 50 мм және одан астам болып келетін қимасында өлшенетін үшкірдің рамалық рельсінің қарсысында және жылжымалы өзекшенің жақтаудың қарсысында 2 мм-ге және одан астамға төмендеуі;
5) айқастырма өзекшесінің жұмыстың қыры мен жанама рельс тік қалпақшасының жұмыстық қырының арасындағы қашықтық 1472 мм-ден кем;
6) жанама рельс пен жақтаудың жұмыс қырлары арасындағы қашықтық 1435 мм-ден артық;
7) үшкірдің немесе рамалық рельстің омырылуы, айқастырманың (өзекшенің, жақтаудың немесе жанама рельстің) омырылуы;
8) бір бұрандамалы ішпекте контррельстік бұрандаманың немесе қос болтты ішпекте екеуінің де ажырауы.
108. Басты жолдардағы және қабылдау-жөнелту жолдардағы рельстер мен бұрмалық бағыттамалар ақаутапқыш арбашалармен тексеріледі.
109. Бақылау бағыттама құлыптарымен:
1) поездарды қабылдау және жөнелту жүргізілетін жолдарда орналасқан, сондай-ақ қорғалатын;
2) 1-класты қауіпті жүктері (жарылғыш материалдары) бар вагондардың тұруына бөлінген жолдарға апаратын;
3) қалпына келтіру және өрт сөндіру поездарының тұруына бөлінген жолдарға апаратын;
4) сақтандырғыш және ұстағыш тұйықтарға апаратын;
5) ақаутапқыш вагондардың, жол өлшегіш вагондардың, теміржол құрылыс машиналарын тоқтатып қоюға бөлінген жолдарға апаратын орталықтандырылмаған бағыттамалар жабдықталуы тиіс.
110. Бағыттамалар және айқастырмалардың жылжымалы өзекшелері (дөңестік және сұрыптау жолдарында орналасқандардан басқа), соның ішінде орталықтандырылған және бақылау құлыптары барлары, оларды ілінбелі құлыппен жабудың мүмкіндігі болу үшін үлгі құралдармен жабдықталады. Бұл құралдар үшкірдің рамалық рельске, айқастырманың жылжымалы өзекшесін жақтауға тығыз жанасуын қамтамасыз етуі тиіс.
111. Орталықтандырылмаған бағыттамалар бас және қабылдау-жөнелту жолдарында орналасқан жарық берілетін немесе жарық берілмейтін бағыттамалы нұсқағыштармен жабдықталады, бұл станциялардың техникалық-басқару актілерінде (бұдан әрі - ТБА) көрсетіледі.
Электрлік орталықтандыруға қосылған бағыттамалар және сұрыптау парктерінің бағыттағыш бұрманың алқымы нұсқағыштармен жабдықталмайды.
112. Бағыттамалық бұрмаларды және тұйық қиылысуларды жөндеуді және ағымдағы ұстауды бағыттамалық нұсқағыштарды, лақтырғыш табандықтарды, лақтырғыш үшкірлерді, лақтырғыш бағыттамаларды, вагондарды бекітуге арналған стационарлық құрылғыларды, бұрылмалы білеулерді, топсалық-иінді тұйықтағыштарды орнатуды, жөндеуді және күтіп ұстауды жол шаруашылығы кәсіпорындары жүргізеді.
Бұл құрылғылардағы қолданылатын автоматика және телемеханика құралдарын жөндеуді және оларға техникалық қызмет көрсетуді сигнализация және байланыс шаруашылығы кәсіпорындары жүргізеді.
113. Темір жолдардың басқа темір жолдармен, трамвай, троллейбус желілерімен, автомобиль жолдарымен және қала көшелерімен қиылысулары уәкілетті органдар келісім бойынша жүзеге асырылады.
114. Темір жолдар арқылы олардың белгіленбеген жерлері арқылы көлік құралдарының және өздігінен жүретін машиналардың, сондай-ақ мал айдап өтуге рұқсат етілмейді.
115. Инженерлiк коммуникация, құбыржолдар, өтпе, байланыс желiсi, электр беруді, мұнай құбыржолдары, газ құбыржолдарын, сондай-ақ олардың теміржолмен қиылысатын объектілерді немесе олардың өте жақын орналасқан жолақ бұрамасының шегінде орналасқан құрылыстарды орналастыру, салу және пайдалану шарттары оған тапсырыс беруші мен тиісінше Ұлттық инфрақұрылымның операторы немесе концессия шарттары бойынша теміржол иесі арасындағы шарт бойынша анықталады.
Ескерту. 115-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
116. Кiрме жолдардың магистральдық және станциялық жолдарға жалғасуы тиісінше Ұлттық инфрақұрылым операторының немесе концессионердің келісімімен жүзеге асырылады.
Жаңадан салынып жатқан магистральдық жолдардың бас жолдармен жанасуына уәкілетті органның келісімімен рұқсат етіледі.
Ескерту. 116-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
117. Магистральдық темір жол желісінің бір деңгейде қиылысатын, сондай-ақ желілердің, темір жол кірме және қосылу жолдарының басты жолдарға қосылатын жерлерінде аралықтар мен станцияларда сақтандырғыш тұйықтары немесе қорғағыш бағыттамалар орналасуы тиіс.
Темір жолдардың кірме және қосылу жолдарының қабылдау-жөнелту жолдарына және басқа станциялық жолдарға қосылу жерлерінде жылжымалы құрамның өздігінен станцияға немесе аралыққа қарай шығып кетуіне жол бермеу үшін сақтандырғыш тұйықтары, қорғағыш бағыттамалар, лақтырғыш табандықтар, лақтырғыш үшкірлер немесе түсіргіш бағыттамалар болуы тиіс.
Сақтандырғыш тұйықтардың пайдалы ұзындығы кем дегенде 50 м болуы тиіс.
118. Созылмалы еңістері бар аралықтарда, сондай-ақ осындай аралықтарды шектейтін станцияларда сақтандырғыш тұйықтар көзделеді.
119. Бас жолдардың жанында жол және сигнал белгілері орнатылады. Бағыттамалық бұрмалардың жанында және жолдар қосылатын басқа жерлерде шектік бағаншалар орнатылады.
Темір жолға бөлінген белдеу шекарасын көрсету үшін, сондай-ақ жер төсемінің көрінбейтін құрылыстарын жер бетінде белгілеу үшін ерекше жол белгілері орнатылады.
120. Сигнал белгілері қозғалыс бағыты бойынша оң жақтан, ал жол белгілері оң жағынан километрлер саны бойынша шеткі жол осінен кем дегенде 3100 мм қашықтықта қойылады.
Ойықтарда (жартастықтан басқа) және олардан шыға берістерде жол және сигнал белгілері кюветтер мен науалардың шектерінен тысқары дала жағынан орнатылады. Қатты қар басып қалатын ойықтар мен олардан шыға берістерде (100 м-ге дейінгі шекте) аталған белгілер шеткі жол осінен кем дегенде 5700 мм қашықтықта орнатылады. Сигнал және жол белгілері бағдаршам қалпақшалары, жинақтық трансформаторлық қосалқы станциялар, түйіспе желісінің ажыратқыштары мен разрядтауыштары орнатылған тіректерін қоспағанда, электрленген учаскелерде түйіспелі тораптың тіректерінде орнатылады.
121. Шектік бағаншалар жолтабандар аралығының ортасында қосылатын жолдардың осьтерінің арасындағы қашықтық 4100 мм-ге тең тұсында орнатылады. Т габариті бойынша салынған жылжымалы құрам айналмайтын пайдаланудағы станциялық жолдарда 3810 мм қашықтықты қалдыруға рұқсат етіледі. Жолтабан аралығының ені азайтылған жүкті аударып тиеу жолдарында шектік бағаншалар жолтабан аралығының ені 3600 мм-ге дейін жететін жерінде орнатылады.
122. Жолдың қисық учаскелерінде бұл қашықтықтарды уәкілетті орган бекіткен Құрылыстардың жақындау габариттерін қолдану жөніндегі нұсқаулықта белгіленген нормаларға сәйкес ұлғайтылады.

5. Автоматика, телемеханика және телекоммуникациялардың техникалық құралдарын пайдалану тәртібі

123. Сигнал команда болып табылады және темір жол көлігі қызметкерлерінің сөзсіз орындауына жатады.
124. Поездар қозғалысы және маневрлік жұмыспен байланысты сигнализацияда мынадай негізгі сигналдық түстер қолданылады:
1) жасыл - белгіленген жылдамдықпен қозғалуға рұқсат беретін;
2) сары - қозғалуға рұқсат беретін және жылдамдықты төмендетуді талап ететін;
3) қызыл - тоқтауды талап ететін;
4) айдай ақ – маневрлерге рұқсат беретін;
5) көк – маневрлерге тыйым салатын.
125. Бағдаршамның тыйым салатын көрсетуіне жүріс рұқсат етілмейді.
Бағдаршамдардың сөнген сигналдық жарықтары (автоматтық бұғаттаумен жарақтандырылмаған учаскелердегі ескерту белгілерінен, бөгегіш және қайталағыштарынан басқа), олардың түсініксіз көрсетуі, сондай-ақ басқа сигнал аспаптардың түсініксіз сигнал беруі тоқтатуды талап етеді.
Жабық бағдаршаммен (түсініксіз көрсету немесе сөніп қалған) жүріп өту уәкілетті орган бекітетін Темір жол көлігіндегі поездар қозғалысы мен маневрлік жұмыстар жөніндегі нұсқаулықта белгіленген тәртіпке сәйкес рұқсат етіледі.
126. Сигналдық түстер қолдану тәртібі және сингалдық көрсетулердің өту жылдамдығы уәкілетті орган бекіткен Сигнализация жөніндегі нұсқаулықта белгіленеді.
Сигналдарды қабылдауға кедергі жасайтын және сигналдық көрсетулерді бұрмалайтын қызыл, сары және жасыл түсті әшекейлік жаймаларды, плакаттарды және шамдарды орнатуға рұқсат етілмейді.
127. Сигналдық шынылар мен линзалардың түсі белгіленген стандарттарға сәйкес болады.
Магистральдық темір жол желісінде тұрақты сигнал аспаптары ретінде бағдаршамдар қолданылады.
128. Кіру, ескертпелік, өтпелі, бөгегіш және қоршау бағдаршамдардың қызыл, сары және жасыл сигналдық жарықтары жолдың түзу учаскелерінде жақындап келе жатқан поездың локомотивінің басқару кабинасынан күндіз және түнде кем дегенде 1000 м қашықтықта анық көрінеді.
Жолдың қисық учаскелерінде бұл бағдаршамдардың, сондай-ақ бағдаршамдардағы сигналдық жолақтардың көрсетулері кем дегенде 400 м қашықтықта анық көрінуі тиіс. Қатты ойлы-қырлы жерде (таулар, терең ойықтар) аталған бағдаршамдар көрсетулерінің 400 м-ден кем, бірақ 200 м- қашықтық көрінуіне рұқсат етіледі.
Басты жолдардың шығу және маршруттық бағдаршамдардың көрсетулері кем дегенде көрсетулері 400 м-ге дейін, бүйір жолдардың шығу және маршруттық бағдаршамдарының, сондай-ақ шақыру сигналдарының және маневрлік бағдаршамдардың көрсетулері кем дегенде 200 м қашықтықта анық көрінуі тиіс.
129. Барлық кіру және өту бағдаршамдардың және қорғау бағдаршамдарының алдында ескертпелік бағдаршамдар орнатылады. Автобұғаттаумен жабдықталған учаскелерде әрбір өту бағдаршамы келесі бағдаршамға қатысты ескертпелік бағдаршамы болып табылады.
Автоматты локомотив сигнализациясы сигнализация және байланыстың жеке құралы ретінде қолданылатын учаскелерде ескертпелік бағдаршамдары кіру бағдаршамдары алдында орнатылмайды.
130. Үш таңбалы сигнаизациясы бар автобұғаттаумен жабдықталған желілерде толық қызметтік тежеу және барынша қолданған жылдамдық кезінде берілген орын үшін белгіленген тежеу жолынан кем болмауы тиіс, алайда ол жолаушы поездары үшін сағатына 80 км-ден астам емес кезінде және сонымен қатар автоматты локомотивтік сигнализация мен автоматты құрылғыларының поездың тежегіш жүйесіне әсер етуі үшін қажет уақыт ішінде поезд өтіп үлгеретін жолды есепке алғанда іргелес бағдаршамдар арасындағы қашықтық шұғыл тежеу жолынан кем болмауы тиіс. Бұл ретте, сигналдардың көрінуі 400 м-ден кем учаскелерде, сондай-ақ автобұғаттаумен жаңадан жарақтандырылған желілерден бұл қашықтық кемінде 1000 болуы тиіс.
Үш таңбалы сигнализациясы бар автобұғаттаумен бұрын жабдықталған желілерде жекелеген бағдаршамдар қажетті тежеу жолынан кем қашықтықта орнатылады. Мұндай бағдаршамда, сондай-ақ оның ескертпелік бағдаршамында жарықтық нұсқағыштар орнатылуы тиіс. Станцияларда жарық нұсқағыштар бас жолдың шектес (кіру, маршруттық, шығу) бағдаршамдары арасындағы қашықтық қажетті тежеу жолынан кем болғанда қолданылады.
131. Үш таңбалы сигнализация үшін белгіленген ең аз ұзындықтан қысқа блок-учаскелері болуы талап етілетін қала маңындағы поездардың қозғалысы ерекше қарқынды желілер төрт таңбалы сигнализациясы бар автобұғаттаумен жабдықталады.
Үш таңбалы сигнализациямен жарақтандырылған желілерде, олар арқылы жолаушы поездары сағатына 120 км жылдамдықпен немесе жүк поездары сағатына 80 км жоғары жылдамдықпен айналғанда, егер қызметтік тежеуді қолдануы барысында локомотивтік бағдаршамның жасыл жарығы сары жарыққа ауысқанда поездардың жол бағдаршамының алдында тоқтауы қамтамасыз етілсе, олардың белгіленген барынша жылдамдықпен қозғалысы локомотивтік бағдаршамның жасыл жарығы кезінде рұқсат етіледі.
Жартылай автоматты бұғаттауы бар учаскелерде кіру, маршруттық, шығу бағдаршамдары арасындағы қашықтық толық қызметтік тежеу және барынша іске асырылатын жылдамдық кезінде белгілі бір орын үшін белгіленген тежеу жолынан кем болмауы, ал автоматты локомотивтік сигнализациясының жол құрылғылары бар кезінде, сонымен қатар бұл қашықтық автоматты локомотивтік сигнализациясы мен автотоқтату құрылғыларының поездың тежеу жүйесіне ықпал етуі үшін қажет уақыт ішінде поезд өтіп үлгеретін жолды ескергенде жедел тежеу кезінде тежеу жолынан кем болмауы тиіс.
132. Автобұғаттаумен жабдықталмаған учаскелерде ескертпелік бағдаршамдары негізгі бағдаршамдардан жедел тежеу кезінде және барынша іске асырылатын жылдамдық барысында осы орын үшін белгіленген тежеу жолынан кем емес қашықтықта, ал учаскелерде автоматты локомотив сигнализациясының жол құрылғылары болған кезде автоматты локомотив сигнализациясы мен автотоқтату құрылғыларының поездың тежеу жүйесіне ықпал етуі үшін қажет уақыт ішінде поезд өтетін жолды ескергенде шұғыл тежеу кезінде тежеу жолынан кем болмайтын қашықтықта орнатылады.
Автоматты локомотив сигнализациясы сигнализация және байланыстың жеке құралы ретінде қолданылатын учаскелерде екі шектес блок-учаскенің ұзындығы барынша іске асырылатын жылдамдықта автоматты локомотив сигнализациясы мен автотоқтату құрылғыларының поездың тежеу жүйесіне әсер етуі үшін қажет уақыт ішінде поезд өтетін жолды есепке алғанда жедел тежеу кезінде тежеу жолынан кем болмауы тиіс.
133. Бағдаршамдар қозғалыс бағыты бойынша оң жақта немесе олар қоршаған жол осінің үстіне орнатылады. Қоршау және жолмен дұрыс жүріп келе жатпаған поездар үшін өтпелердің алдындағы аралықтарда орнатылатын оларды ескерту бағдаршамдары қозғалыс бағыты бойынша сол жақта орналасады.
134. Бағдаршамдарды оң жақта орнату үшін габариттер болмаған жағдайларда:
1) теріс жолмен келе жатқан поездарды, сондай-ақ теріс жолмен аралықтан қайтып келе жатқан итермелеу локомотивтер мен шаруашылық поездарын станцияға қабылдау үшін орнатылатын кіру бағдаршамдары мен олардың ескертпелік бағдаршамдарды;
2) екінші жолдарды салу мерзіміне уақытша орнатылатын кіру және өту бағдаршамдарын сол жаққа орнатуға рұқсат етіледі.
135. Маневрлік жұмыс технологиясы жағдайларынан туындайтын жекелеген станцияларда дөңестік бағдаршамдарды сол жақта орнатуға рұқсат етіледі.
136. Қалыпты жанатын сигналдық жарықтары бар бағдаршамдар қолданылады.
Автобұғаттауы бар желілерде олардың алдындағы блок-учаскеге поезд кірген кезде жанатын өту бағдаршамдарында қалыпты жанбайтын сигналдық жарықтарды қолдануға рұқсат етіледі.
137. Басқару құрылғыларының ақаулылығы пайда болған кезде бағдаршамдар автоматты түрде тыйым салатын көрсетуге ауысуы, ал ескертпелік бағдаршамдар - оларға қатысы бар негізгі бағдаршамдардың тыйым салатын көрсетуіне сәйкес ауысуы тиіс.
138. Автобұғаттаумен жабдықталған учаскелерде өту бағдаршамдарының қалыпты көрсетуі ретінде - рұқсаттық көрсетуі, ал кіру, маршруттық және шығу бағдаршамдарының - тыйым салатын көрсетуі болып табылады.
Станция арқылы поездардың тоқтамай өтуі үшін кіру, маршруттық және шығу бағдаршамдары автоматты қимылға ауыса алатын магистральдық темір жол желісінің учаскелерінде рұқсаттық көрсетулері, оларды автоматты жұмысқа ауыстырған кезде қалыпты болып табылады.
Автобұғаттаумен жабдықталмаған учаскелерде кіру, шығу, өту және маршруттық бағдаршамдарының қалыпты көрсетуі ретінде тыйым салу көрсетуі болып табылады.
139. Кіру бағдаршамдары қарсы бағытты үшкірден немесе оң бағыттамалық бұрманың шектік бағаншасынан бастап есептегенде, бірінші кіру бағыттамалық бұрмасынан 50 м-ден кем емес қашықтықта орнатылуы тиіс.
Бұрын бағыттамалық бұрмадан 50 м-ден кем, бірақ 15 м-ден жақын емес қашықтықта орнатылған кіру бағдаршамдары тұрған орындарынан ауыстырылмайды.
Электрлендірілген учаскелерде кіру бағдаршамдары, сондай-ақ «Станция шегі» деген сигналдық белгілер аралықтардың түйіспелі торабын станциялардың түйіспелі торабынан бөліп тұрған ауалық аралықтардың алдына (аралық жағынан) орнатылуы тиіс.
140. Шығу бағдаршамдары әр жөнелту жолдары үшін кеткелі жатқан поезд локомотивінің тұрақтауына арналған орынның алдына орнатылуы тиіс.
Станцияларда поездарды ұзындығы жеткіліксіз жолдардан жөнелткен кезде, поездың басы шығу бағдаршамының сыртына шығып кеткен жағдайда оның сырт жағынан бағдаршамның қайталағыш қалпақшасын орнатуға рұқсат етіледі.
Поездардың тоқтаусыз өтуі өткізілетін жолдардан басқа жолдар тобы үшін топтық шығу және маршруттық бағдаршамдарды орнатуға рұқсат етіледі. Топтық кіру және маршруттық бағдаршамдары поезды жөнелту рұқсат етілетін жолдың нөмірі көрсетілетін маршруттық нұсқағыштармен толықтырылуы тиіс.
141. Автоматтық бұғаттаудың өтпелі бағдаршамдары блок-учаскелер арасындағы шектерде, ал жартылай автоматтық бұғаттаудың өту бағдаршамдары қосынаралық аралығындағы шектерде орнатылады.
Автоматты локомотивтік сигнализациясы сигнализация мен байланыстың жеке құралы ретінде қолданылатын учаскелерде блок-учаскелердің шекарасында «Блок-учаскесінің шегі» деген сигналдық белгілер орнатылады.
Қосжолды аралықтарда локомотивтік бағдаршамның сигналдары бойынша теріс жолмен қозғалған кезде, дұрыс жолмен қозғалу үшін орнатылған автобұғаттау бағдаршамы блок-учаскенің шегі болып табылады.
142. Станцияларда поездарды қабылдау және жөнелту маршруттарына кіретін бағыттамалардың кіру, шығу және маршруттық бағдаршамдарымен өзара тәуелділігі болуы тиіс.
143. Аралықтарда басты жолдан тарайтын тармақтардың жол бұғаттауының немесе электрлік жезлді жүйенің құрылғылары бар болған жағдайда осы құрылғылармен ең жақын тұрған өтпелі немесе шығу бағдаршамын ашуды немесе жезлді алуды басты жол бойынша бағыттамалардың қалыпты жағдайында ғана мүмкін ететіндей байланыста болады.
144. Бір деңгейдегі қиылысулар және желілердің қосылыстары, сондай-ақ ажыратылмалы көпірлер тиісінше шектік бағаншалардан немесе көпірдің басынан 50 м-ден жақын болмайтын қашықтықта екі жағынан орнатылған паналағыш бағдаршаммен қоршалады.
Бір деңгейдегі қиылысулар және желілердің қосылыстары кезінде қоршау бағдаршамдарының олардың біреуін ашылуы қайшы маршруттар тыйым салушы көрсетулері кезінде ғана мүмкін болатындай өзара тәуелділілігі болады.
145. Автоматты немесе жартылай автоматты бұғаттауы бар учаскелерде орналасқан, басты және қабылдау-жөнелту жолдары бойынша поездарды тоқтатусыз өткізу көзделетін станцияларда кіру және маршруттық бағдаршамдарда бос жолдар бойынша поездарды тоқтаусыз өткізудің сигнализациясы қолданылуы тиіс.
146. Аралықтар жол бұғаттауымен, ал жекелеген учаскелерде аралықтағы екі бағыт бойынша локомотивтік бағдаршамдардың сигналдары бойынша жүргізілетін дербес сигнализация және байланыс құралы ретінде қолданылатын автоматты локомотивтік сигнализациямен жабдықталады.
147. Автоматты және жартылай автоматты бұғаттау және радиобұғаттаудың құрылғылары олар қоршап тұрған блок-учаскені (станцияаралық немесе қосынаралық аралықты) жылжымалы құрам босатқанға дейін шығу немесе өтпелі бағдаршамның ашылуына, сондай-ақ негізгі электрмен жабдықтаудан резервтегі немесе керісінше ауысу нәтижесінде бағдаршамның өздігінен жабылуына жол бермеуі тиіс.
148. Автоматтық немесе жартылай автоматты бұғаттаумен және радиобұғаттаумен жабдықталған біржолды аралықтарда станцияда шығу бағдаршамын ашқаннан соң дәл осы аралыққа қарсы бағытпен поездарды жөнелту үшін шығу және өтпелі бағдаршамдарын ашу мүмкіндігіне жол берілмейді.
Сигналдардың осындай өзара тәуелділігі әр жол бойынша екіжақты қозғалысты жүзеге асыру үшін автоматтық және жартылай автоматтық бұғаттаумен жарақтандырылған қосжолды және көпжолды аралықтарда болуы тиіс.
Автобұғаттаумен жарақтандырылған қосжолды ендірмелері бар біржолды учаскелерде, сондай-ақ қозғалысы автобұғаттау бағдаршамдарының көрсетулері бойынша бір бағытта жүзеге асырылатын жүктасымалдылығы қарқынды желілердің қосжолды және көпжолды аралықтарында локомотивтік бағдаршамдарының сигналдары бойынша қарсы бағытта (теріс жол бойынша) қозғалысты қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін құрылғылар көзделеді. Қолданылатын техникалық шешімдеріне байланысты бұл құрылғылар тұрақты жұмыс істейді немесе жөндеу, құрылыстық және қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу кезінде іске қосылады.
Автоматты бұғаттау кезінде барлық бағдаршамдар олар қоршап тұрған блок-учаскелерге поезд кірген кезде, сондай-ақ осы учаскелердің рельс тізбектерінің бүтіндігі бұзылған жағдайда автоматты түрде тыйым салу көрсетуін қабылдайды.
149. Жол бұғаттауымен жарақтандырылған учаскелерде орналасқан станцияларда бұл құрылғылардың шаруашылықтық поездарға арналған жезл - кілттері, ал поездарды итермейтін локомотивті қайтарып алып, итермелеу қолданылатын жартылай автоматтық бұғаттауы бар учаскелердің станцияларда - итергіш локомотивтерге де арналатын жезл - кілттері болуы тиіс.
Автоматты бұғаттаумен жарақтандырылған біржолды желілерде, сондай-ақ әр жол бойынша екі жақты автобұғаттаумен жарақтандырылған қос жолды аралықтарда, маневрлік жұмыс маневр жасаушы құрамның станция шегінен шығуы арқылы жүргізілетін станцияларда автоматтық бұғаттаудың құрылғылары қажет болғанда оларға қатысы бар маневрлік бағдаршамдармен толықтырылады.
150. Автоматты және жартылай автоматты бұғаттаумен және радиобұғаттаумен жарақтандырылған желілерде орналасқан станцияларда:
1) бос емес жолға қойылған маршрут кезінде кіру бағдаршамының ашылуына жол бермейтін;
2) басқару аппараттарында жолдар мен бағыттамалардың бос еместігін бақылауын қамтамасыз ететін құрылғылар болуы тиіс.
151. Жартылай автоматтық бұғаттау кезінде станцияларда:
1) жөнелту маршрутында оқшауланған бағыттамалық учаскелердің бостығын бақылауды олардың ақаулылығына байланысты ажырататын;
2) жабылып қалған шығу бағдаршамын, егер поезд одан нақты түрде өтпеген болса қайтадан ашатын;
3) поездың толық құрамымен келіп жеткенінің автоматты бақылауын қамтамасыз ететін құрылғылар болуы тиіс.
152. Автоматты бұғаттау автоматты локомотивтік сигнализациямен және диспетчерлік бақылау құрылғыларымен, ал жартылай автоматты бұғаттау - жолдың белгіленген учаскелерінде автоматты локомотивтік сигнализациямен толықтырылуы тиіс.
153. Автобұғаттаумен жарақтандырылған учаскелерде поездар қозғалысына диспетчерлік бақылау жүргізу құрылғылары белгіленген қозғалыс бағытының (біржолды аралықтарда) бақылануын, блок-учаскелердің, аралық станциялардағы басты және қабылдау-жөнелту жолдарының бос еместігін, кіру және шығу бағдаршамдарының көрсетулерінің бақылауын қамтамасыз етуі тиіс.
Жаңадан енгізілетін диспетчерлік бақылау жүйелері, осы тармақта аталған талаптарға қоса, автоматика және телемеханика құрылғыларының техникалық жай- күйінің бақылауын қамтамасыз етуі тиіс.
154. Электрлік орталықтандыру құрылғылары:
1) бағыттамалар мен бағдаршамдардың өзара тұйықталуын;
2) берілген маршрутты қоршайтын бағдаршамды бір мезгілде жаба отырып, бағыттаманың кесіп өтілуін бақылау;
3) бағыттамалардың қалпын және жолдар мен бағыттамалы секциялардың бос еместігін басқару аппаратында бақылауды;
4) бағыттамалар мен бағдаршамдарды маршруттық немесе бөлек басқару мүмкіндігін;
5) маневрлік бағдаршамдардың көрсетулері бойынша маневрлік қозғалыстарды жүргізуді және бағыттамалардың жергілікті басқаруға берілуін қамтамасыз етеді.
Жаңадан енгізілетін бағыттамалар мен бағдаршамдардың электрлік орталықтандырылу жүйелері, осы тармақта аталған талаптарға қоса, автоматика және телемеханика құрылғыларының техникалық күйін бақылауды, диагностикалауды және мониторингілеуді қамтамасыз етеді.
155. Электрлік орталықтандыру құрылғылары:
1) бос емес жолға маршрут қойылған кезінде кіру бағдаршамының ашылуына;
2) жылжымалы құрамның астындағы бағыттаманың ауыстырылуына;
3) егер бағыттамалар тиісті қалыпқа қойылмаса, осы маршрут бойынша тиісті бағдаршамдардың ашылуына;
4) маршрутқа кіретін бағыттаманың ауыстырылуына немесе қойылған маршрутты шектейтін ашық бағдаршам кезінде қарсы маршрут бағдаршамының ашылуына жол бермейді.
156. Орталықтандырылған бағыттамалардың жетектері мен тұйықтағыштары:
1) бағыттамалардың шеткі жағдайларында қысылған үшкірдің рамалық рельске және айқастырманың жылжымалы өзекшесінің жақтауға тығыз жанасуын қамтамасыз етуі;
2) қысылған үшкір мен рамалық рельс немесе жылжымалы өзекшемен жақтаудың арасындағы саңылау 4 мм және одан астам болған кезде бағыттама үшкірлерінің немесе айқастырманың жылжымалы өзекшесінің тұйықталуына жол бермеуі;
3) басқа үшкірді рамалық рельстен кем дегенде 125 мм-ге бұруы тиіс.
157. Кілттік тәуелділік құрылғылары бақылау құлыптарының көмегімен бағыттамалар мен сигналдардың өзара тұйықталуын қамтамасыз етуі тиіс.
158. Бағыттамалардың бақылау құлыптары:
1) кілттің тек бағыттаманың жабық күйінде ғана алынуына жол береді;
2) бағыттамаларды тек құлыптан суырып алынған кілтте көрсетілген қалпында, үшкірдің рамалық рельске тығыз жанасқан жағдайында ғана жабады;
3) қыстырылған үшкір мен рамалық рельс арасындағы саңылау 4 мм және одан астам болғанда бағыттаманың жабылуына жол бермейді.
159. Сериясы бірдей бағыттамалық бақылау құлыптарды бір станцияның шегінде, ал ірі станцияларда – бір бағыттамалық ауданның және басқа аудандардың онымен іргелес орналасқан бағыттамалық қосындардың шегінде қолдануға тыйым салынады.
160. Диспетчерлік орталықтандыру құрылғылары:
1) бір орыннан бағыттамалар мен бағдаршамдар арқылы бірқатар станциялар мен аралықтарды басқаруды;
2) басқару аппараттарынан бағыттамалардың жағдайы мен бос еместігін, аралықтың, станциялардағы жолдардың бос еместігін бақылау, сондай-ақ кіру, маршруттық және шығу бағдаршамдары көрсетулерін қайталау және өтпелік сигнализация жұмысын бақылау;
3) поездарды қабылдау, жөнелту және маневрлерді орындау бойынша резервтік басқаруға берудің немесе маневрлерді орындау үшін бағыттамаларды жергілікті басқаруға беру;
4) поездардың орындалған қозғалысы кестесінің автоматтық жазбасын;
5) сигнализация мен байланыстың жеке құралы ретінде қолданылатын электрлік орталықтандыруға, автоматтық бұғаттауға және автоматты локомотивтік сигнализациясына және поездың толық құрамымен келіп жеткенін жартылай автоматтық бұғаттауына қойылатын талаптардың орындалуын қамтамасыз етуі тиіс.
161. Диспетчерлік орталықтандырудың жаңа жүйелері блок-учаскелердің жалған бос еместігі кезінде поезд диспетчерінің қозғалыс бағытын өзгерту мүмкіндігін, сондай-ақ автоматика және телемеханика құрылғыларының техникалық күйін бақылауды, диагностикалауды және мониторингілеуді қамтамасыз етеді.
162. Станциялық бұғаттау:
1) қосындардың поездарды және станция ішіндегі маршруттардың қабылдау және жөнелту маршруттарын әзірлеуінің дұрыстығына станция бойынша кезекші жағынан бақылау;
2) әр түрлі қосындардан басқарылатын бағыттамалар мен сигналдардың өзара тұйықталуын;
3) жаңадан енгізілетін жүйелерде автоматика және телемеханика құрылғылары жай-күйінің диагностикасын және мониторингін қамтамасыз етеді.
163. Автоматты өтпелік сигнализациясы тоқтау сигналын беруін автомобиль жолының жағына қарай бастауы тиіс, ал автоматты тоспалар және қоршау құрылғылары поездың темір жол өтпесіне келіп жетуіне дейін көлік құралдарының өтпесін алдын ала босатуы үшін қажетті уақыт ішінде өздерінің жабық қалыпқа келуі тиіс.
Поезд темір жол өтпесінен толық өтіп болғанға дейін автоматты өтпе сигнализациясы жұмыс істеуді жалғастыруы, ал автоматты шлагбаумдар жабық қалпына келіп үлгеруі тиіс.
164. Автобұғаттауы бар аралықтар және бағыттамалардың электрлік орталықтандыруы бар станциялар жол бойында жұмыс істеп жүрген қызметкерлерді поездың жақындауы туралы хабарландырудың автоматты жүйесімен жоспарларға сәйкес жабдықталады.
165. Автоматты локомотив сигнализациясы кезінде локомотивтік бағдаршамдар поезд жақындап келе жатқан жол бағдаршамдарының көрсетулеріне сәйкес көрсетулерді береді.
Тек қана локомотивтік бағдаршамдардың көрсетулері бойынша қозғалыс кезінде бұл бағдаршамдар алдағы жатқан блок-учаскелердің бос еместігіне немесе бос болуына қарай көрсетулерді береді.
Локомотивтік бағдаршамдар локомотивті, моторвагондық поезды, арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрамды басқару кабинасында орнатылады және сигналдық көрсетулерді тікелей машинистің өзіне және оның көмекшісіне немесе дрезина жүргізушісіне және оның көмекшісіне береді.
166. Локомотивтердегі, моторвагондық поездардағы, АЖҚ-та автоматты локомотив сигнализациясы белгіленген қозғалыс жылдамдықтарын, поездың өзінен-өзі жылжып кетуін және машинист қырағылығын мерзімді түрде тексерілуін бақылауды қамтамасыз ететін қауіпсіздік құрылғыларымен толықтырылуы тиіс. Машинист локомотивті, моторвагонды поезды, АЖҚ-ты, ал дрезина жүргізушісі дрезинаны басқару қабілетінен айырылған жағдайларда, аталған құрылғылар тыйым салушы көрсетуі бар жол бағдаршамының алдында поездың автоматты түрде тоқтауын қамтамасыз етуі тиіс.
167. Автобұғаттаумен немесе сигнализация мен байланыстың жеке құралы ретінде қолданылатын автоматты локомотив сигнализациямен жабдықталған учаскелерде орналасқан станцияларда басты жолдар, жолаушылар поездарын қабылдау және жөнелту жолдары, сондай-ақ поездарды тоқтатусыз өткізуге арналған қабылдау-жөнелту жолдары автоматты локомотив сигнализациясының жол құрылғыларымен жабдықталуы тиіс.
Жартылай автоматты бұғаттау кезінде жақындау учаскелері және станциялардың басты жолдары автоматты локомотив сигнализациясының жол құрылғыларымен жабдықталады.
168. Сұрыптау дөңестерінің механикаландыру және автоматтандыру құрылғылары құрамдардың есептік (жобалық) тарқатылу жылдамдығымен үздіксіз, үзіліссіз және қауіпсіз тарқатылуын қамтамасыз етуі тиіс, бұл ретте әр тежеулік ұстанымдағы тежеу құралдарының қуаты осы жылдамдықта іске асыруға мүмкіндік беруі және вагондарды сұрыптаудың қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс.
169. Механикаландырылған сұрыптау дөңестеріндегі сұрыптау жолдары бойынша ағытпаларды таратудағы құрамдарды тарқатуға қатысатын бағыттамалық бұрмалар дөңестік электрлік немесе дөңестік автоматтандырылған орталықтандыруға қосылуы тиіс.
170. Дөңестік орталықтандыру:
1) бағыттамаларды жеке басқаруға;
2) құрамның тарқатылуы жүргізілетін барлық бағыттас бағыттамалардың, сондай-ақ жылжымалы құрамның тарқату аймағына шығып кетуіне жол бермейтін күзеттік бағыттамалардың электрлік тұйықталуын;
3) басқару пультінде бағыттамалардың қалпының және бағыттамалық секциялардың бос еместігінің бақылауын қамтамасыз етеді.
171.Дөңестік орталықтандыру жылжымалы құрамның астындағы бағыттаманың бұрылмауына жол бермеуі тиіс.
172. Сонымен қоса, бағыттамаларды дөңестік автоматты орталықтандыру:
1) бағдарламалық немесе маршруттық жұмыс режимдері кезінде ағытпалардың тарқауы дөңесінің тарату аймағының бағыттамаларын автоматты басқаруын;
2) бұру сәтінде үшкір және рамалық рельс арасында кедергі туындаған жағдайда ағытпаның бағыттамалық секцияға енуіне дейін бағыттаманың бақыланатын қалыпқа автоматты қайтарылуын;
3) тарату процесінде бағыттамаларды жеке басқаруға ауысу көшіру мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс.
173. Автоматтандырылған дөңестік орталықтандыруы бар механикаландырылған дөңестерге қойылатын талаптарды орындауымен қатар автоматтандырылған сұрыптау дөңесінің құрылғылары:
1) құрамды жақындатудың және тарқатудың басқаруын және бақылауын;
2) ағытпалардың тарқау жылдамдығын автоматтық реттеуді;
3) құрамдарды тарқату нәтижелерін бақылап отыруды;
4) сұрыптау станциясының ақпараттық-жоспарлау жүйесімен ақпаратпен алмасуды қамтамасыз етеді.
Жаңа жүйелер, осы тармақта аталған талаптармен қоса, автоматика және телемеханика құрылғыларының техникалық жай-күйін бақылауды, диагностикалауды және мониторингілеуді қамтамасыз етеді.
174. Поездың жүрісі кезінде жылжымалы құрамның техникалық жай-күйін автоматты бақылау құралдары:
1) алдағы орналасқан станцияның кезекшісіне, ал диспетчерлік орталықтандырумен жабдықталған учаскелерде - поезд диспетчеріне поезда ақаулы жылжымалы құрамның бар-жоғы және орналасуы және ақаулылықтың түрі жөнінде ақпарат жіберілуін;
2) локомотив машинисіне поездарда ақаулы вагондардың бар-жоғы жөніндегі немесе дауыстық хабарлағыштың поезда ақаулы жылжымалы құрамның бар-жоғы жөніндегі ақпараттың жіберілуін;
3) алдағы орналасқан станцияның кезекшісіне, ал диспетчерлік орталықтандырумен жабдықталған учаскелерде - поезд диспетчеріне ақаулы жылжымалы құрамның болуы және орналасуы және ақаулықтың түрі жөніндегі ақпараттың тіркелуін қамтамасыз етуі тиіс.
175. Поездар мен вагондарда коммерциялық ақауларды автоматтық анықтау құрылғылары (поездар мен вагондарды коммерциялық тексерудің автоматтандырылған жүйесі немесе оның жекелеген элементтері - электрондық габариттік қақпалары, электронды вагон таразылары, телевизиялық бейнебақылау жүйесі):
1) ақпараттың еденүсті құрылғылардан коммерциялық тексеру пункті операторының терминалына поезда ақаулығы бар вагондардың (тиеу габариті, ашық жылжымалы құрамда жүктерді орналастыру мен бекітудің техникалық шарттары бұзылған, асыра жүктелген және т.б.) болуы және орналасуы жөнінде ақпарат жіберуді;
2) жіберілген ақпаратты қағаздағы және басқа тасығыштарға (дискеталарда, бейнетаспаларда) пайдалану және сақтау үшін бере отырып, оператордың терминалдық жабдығында тіркелуін;
3) тиісті құжаттаманың ресімделуін қамтамасыз етуі тиіс.
176. Поездар жүретін маршруттарға жылжымалы құрамның өз бетімен шығып кетуінің алдын алуға арналған құрылғылар: сақтандырушы тұйықтар, қорғағыш бағыттамалары, лақтыру табандықтары, лақтыру үшкірлері немесе лақтыру бағыттамалары оларды орталықтандыруға қосу жөніндегі осы Қағидалардың талаптарына (сақтандырғыш тұйықтар үшін – тұйыққа апаратын бағыттама) сәйкес болуы тиіс, қоршау жағдайын бақылауының болуы және жылжымалы құрам мен поездардың басқа жолдар мен қабылдау, жүру және жөнелту маршруттарына өздігімен шығып кетуін болдырмауы тиіс.
177. Магистральдық темір жол желісінің барлық учаскелерінде поездық диспетчерлік, поездық станцияаралық, станциялық, желілік-жол, бағыттамалы байланыс бар.
Автобұғаттаумен, диспетчерлік орталықтандырумен жабдықталған учаскелерде және барлық электрлендірілген учаскелерде энергодиспетчерлік және аралықтық байланыс бар.
178. Кәбілдік байланыс желілері бар учаскелерде автоматика, телемеханика және байланыс электр механиктерінің қызметтік байланысы болады.
Магистральдық темір жол желісінде байланыс үшін поездар қозғалысын, билет сатуды және желілік бөлімшелердің жұмысын басқару үшін магистральдық, жол, жолдық басқару, билеттік-диспетчерлік, вагондық-диспетчерлік, маневрлік диспетчерлік, ақпараттық-есептеу, жергілікті байланыс орнатылады.
179. Магистральдық темір жол желісінің барлық учаскелері поездық радиобайланыспен жабдықталады. Поездық радиобайланыс поезд локомотивтері, моторвагонды поездар, АЖҚ машинистерінің:
1) бүкіл диспетчерлік учаске шектерінде поезд диспетчерімен;
2) аралықты шектейтін станциялар бойынша кезекшілерімен;
3) бір аралықта жүрген қарсы бағытта және ізімен келе жатқан локомотивтердің, моторвагонды поездардың, арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрам машинистерімен;
4) өтпелер және деполар бойынша кезекшілермен;
5) жөндеу жұмыстарының басшылары және сигналшылармен;
6) поездар мен объектілердегі әскерилендірілген күзет атқыштарымен;
7) кабинадан шыққан кезде машинистің көмекшісімен;
8) жолаушы поезының бастығымен (механик-бригадирімен);
9) вагондарды қарап тексеруші-жөндеушілермен екі жақты сенімді байланысын қамтамасыз етуі тиіс.
180. Станциялардың жабылуы салдарынан немесе станциялар бойынша кезекшілерінің кезекшілікті тоқтатуы себебінен аралықтар ұзындығының 15 км-ден астам ұзаруы кезінде радиобайланыстың жаңа жүйелері енгізілгенге дейін поездық локомотивтердің, мотровагонды поездардың және өздігінен жүретін АЖҚ машинистерінің аралықпен жүруі кезінде поезд диспетчерімен тұрақты радиобайланысын қамтамасыз етуге рұқсат етіледі.
Магистральдық темір жол желісінің поездар қозғалысы қарқынды және диспетчерлік орталықтандыруы бар учаскелерінде енгізілетін поездық радиобайланыстың жаңа жүйелері аралықтың ұзақтығына қарамастан, осы тармақта аталған қызметкерлердің сенімді екі жақтылық байланысын қамтамасыз етеді.
181. Станцияларда технологиялық қажеттілігіне байланысты станциялық радиобайланыс, екіжақты парктік байланыс құрылғылары және жолаушыларға ақпарат беруге арналған байланыс қолданылады.
Станциялық радиобайланыс маневрлік және дөңестік радиобайланыс, станциялық технологиялық орталықтардың, вагондар мен локомотивтерге техникалық қызмет көрсету пункттері радиобайланысының, жүк аудандарының вагондарын коммерциялық қарап тексеру пункттері, контейнерлік алаңшалар, техникалық құралдарға (автоматика мен телемеханика, ақпараттандыру, байланыс, жол, түйіспе желісі) қызмет көрсету және жөндеу бойынша бригадалардың, әскерилендірілген ведомстволық күзет бөлімшелерінің радиобайланысы желілерінде екі жақты байланысты қамтамасыз етеді.
Бір станция шегінде әр түрлі маневрлік аудандар үшін бірдей радиожиіліктерді қолдануға рұқсат етілмейді.
182. Станцияның әр маневрлік ауданы және оған қызмет көрсететін локомотивтер үшін жеке радиожиілік бөлінеді.
Екі жақты парктік байланыс құрылғылары парк шегінде жақсы естілуді қамтамасыз етуі тиіс. Бұл құрылғылар магистральдық темір жол желісі аумағының сыртындағы шуылды азайту үшін бағытты түрде істеуі тиіс.
Поездық және маневрлік жұмыс жөнінде нұсқауларды беруге, сондай-ақ жолаушыларға ақпарат беру үшін арналған екіжақты парктік байланыс құрылғылары үнемі іске қосулы күйінде болуы, байланыс арналарының үздіксіз жұмысын қамтамасыз етуі, іске қосылған күйінің бақылауы болуы тиіс.
183. Жүктасымалдылығы қарқынды желілердің учаскелері мен станцияларындағы жөндеу жұмыстарын басқару үшін жөндеуші бөлімшелерінің ішінде жұмыстарды басқарушымен, жұмыстарды басқарушының локомотивтер машинистерімен, арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрамның машинистерімен және тиісті қызметтің кезекші аппаратымен сенімді екіжақты байланысты қамтамасыз етуге арналған жөндеу-жедел радиобайланысы қолданылуы тиіс.
184. Поездық диспетчерлік және бағыттамалы байланысты поездар қозғалысымен байланысты емес мәселелер бойынша сөйлесуге рұқсат етілмейді.
Бағыттамалы байланыс желісіне, орындаушы орталықтандыру қосындарын, бағыттамалы қосындарды және станция бойынша кезекшіні қоспағанда, басқа телефондарды қосуға рұқсат етілмейді.
185. Поездық диспетчерлік байланысқа тек станциялар бойынша кезекшілердің, маневрлік диспетчерлердің, операторлардың, локомотив деполары, ауыстыру пункттері бойынша кезекшілердің, энергодиспетчерлердің және локомотив диспетчерлерінің, сигнализация және байланыс дистанциялары кезекші инженерлерінің ғана телефондарын қосуға рұқсат етіледі. Диспетчерлік орталықтандыруы бар учаскелерде поездық диспетчерлік байланысқа өтпелер бойынша кезекшілердің телефондарын қосуға рұқсат етіледі.
Штатында тасымалдар қызметінің кезекші қызметкерлері жоқ немесе штатында болғанымен олардың тәулік бойына кезекшілігі көзделмеген станцияларда поездық диспетчерлік байланысқа станциялар бастықтарының, автоматика мен телемеханика электр механиктері мен электр монтерлерінің пәтерлерінде орнатылған телефондарды қосуға рұқсат беріледі.
Пәтерлерде орнатылған телефондарды қосуды поезд диспетчері арнайы аспаппен және сөйлесу кезіне ғана жүргізеді.
186. Аралықтарда поездық диспетчерлік байланыс сымдарына дрезиналар жүргізушілерінің (амалсыз тоқтаған кезде), қалпына келтіру және өрт сөндіргіш поездары бастықтарының, автоматика мен телемеханика электр механиктерінің және қалпына келтіру, жол жұмыстарының және электрмен жабдықтау құрылғылары жөніндегі жұмыстар басшыларының алып жүретін телефондарын уақытша қосуға рұқсат етіледі.
Поездық станцияаралық байланысқа станциялар бойынша кезекшілердің телефондарын, ал автобұғаттауы бар учаскелерде, сонымен қоса аралықтық байланыстың және өтпелер бойынша кезекшілердің телефондарын қосуға рұқсат етіледі.
187. Ұлттық инфрақұрылым операторы белгiлейтiн тiзбеге сәйкес станциялар мен диспетчерлiк учаскелердегi пойыздық және станциялық радиобайланыс құрылғылары сөйлесудi құжатталған тiркеу жүйесiмен жабдықталады.
Сөйлесудi құжатталған тiркеу жүйесiн пайдалану тәртiбiн Ұлттық инфрақұрылым операторы белгiлейдi.
Ескерту. 187-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
188. Аралықтардағы байланыс, автоматика мен телемеханиканың кәбілдік желілері жер төсемі шектерінен тыс магистральдық темір жол желісінің бөлінген алқабында салынуы тиіс. Жекелеген жағдайларда кәбілдік желілерді қолданыстағы ережелерді сақтай отырып, жер төсемінде салуға рұқсат етіледі. Талшықты-оптикалық кәбілдер негізіндегі байланыс желілері аспалық әдіспен түйіспелі тораптың немесе автобұғаттау желілерінің тіректерінде орналастырылады немесе қолданыстағы Қағидаларды сақтаумен бұру белдеуінде төселеді.
189. Аспалық әдіспен тартылған кәбілдік байланыс желілері иіліс жебесі барынша төмен түсіңкіреген жағдайда кем дегенде мынадай биіктікте болуы тиіс:
1) халық қоныстанбайтын жерлерде жер бетінен - 5,0 м;
2) халық қоныстанатын жерлерде жер бетінен - 6,0 м;
3) жолаушылар платформаларының бетінен - 4,5 м;
4) темір жол өтпелеріндегі автомобиль жолдарының бетінен - 7,0 м.
Автоматика мен телемеханика және байланыс әуе желілері сымдарының төменгі нүктесінен жерге дейінгі қашықтық иіліс жебесінің барынша түсіңкіреуі кем дегенде:
5) аралықтарда - 2,5 м;
6) станцияларда - 3,0 м;
7) автомобиль жолдарымен қиылыстарда- 5,5 м (қолданыстағы желілерде, олардың қайта құрылуына дейін 4,5 м қашықтықты сақтауға рұқсат етіледі).
190. Темір жол жолдарымен қиылыстарында автоматика мен телемеханика және байланыс әуе желілері сымдарының төменгі нүктесінен рельс бастиегінің үстіне дейінгі қашықтық кем дегенде 7,5 м болуы тиіс. Электрлендірілген темір жол жолдарының автоматика мен телемеханика және байланыс әуе желілерімен қиылысуына рұқсат етілмейді. Мұндай қиылыстар жерасты кәбілдік ендірмелермен орындалады.
191. Автоматика мен телемеханика және байланыс желілері бұзылған кезде оларды қалпына келтіру мынадай кезектілікпен жүргізіледі:
1) поездық диспетчерлік байланыс сымдары;
2) жолдық бұғаттамасы, энергодиспетчерлік байланыс сымдары;
3) электр асатаяқ жүйесінің, поездық станцияаралық және бағыттамалы байланыстың сымдары; электрмен жабдықтау құрылғыларын телебасқару сымдары; магистральдық байланыс сымдары;
4) автоматика мен телемеханиканың және байланыстың қалған сымдары.
192. Учаскеде қолданылатын екі және одан артық байланыс пен автоматика мен телемеханика желілері бір мезгілде бұзылған кезде қалпына келтіру басымдылығы желілердің қуатымен және төмендегі параметрлермен белгіленеді:
1) талшықты-оптикалық байланыс желілері;
2) металды кәбілдер негізіндегі байланыс желілері;
3) байланыс және автоматика мен телемеханиканың әуе желілері.
193. Автоматика мен телемеханика және байланыс құрылыстары мен құрылғылары тартымдық тогының, электрберілісі желілерінің және найзағай разрядтарының кедергі келтіретін және қауіпті ықпалынан қорғалған.
194. Ақпараттық-есептеу жүйесі:
1) деректердің енгізілуін, берілуін, өңделуін және сақталуын;
2) есептеу нәтижелерінің белгіленген мерзімде тұтынушыларға берілуін;
3) темір жол көлігінің ішкі салаларындағы жоспарлау, жедел басқару, есепке алу, статистика міндеттерінің шешілуі мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
195. Техникалық және бағдарламалық құралдар жұмысқа қабілетті және белсенді күйде тұрақты ұсталуын, талап етілетін сенімділік пен нақтылықты қамтамасыз етуі тиіс.

6. Жүрдек жолаушылар поездарының айналымы учаскелерінде автоматика, телемеханика және телекоммуникациялар құрылғыларын пайдалану тәртібі

196. Темір жолдың жүрдек жолаушылар поездарының айналымы учаскелерде орналасқан аралықтар мен станциялар автоматты автобұғаттаумен немесе радиобұғаттаумен, автоматты локомотивті сигнализацияның автотоқтағышы бар автоматты локомотивтік сигнализациясымен (бұдан әрі - АЛСН), көпмәнді АЛСН немесе борттық қауіпсіздік жүйесімен, сигналдар мен бағыттамалардың электрлік орталықтандыруымен, диспетчерлік орталықтандырудың немесе диспетчерлік бақылаудың микропроцессорлық құрылғыларымен, ақаулы вагондарды автоматты анықтау құрылғыларымен, осы Қағидаларға сәйкес байланыс және радиобайланыс түрлерімен жабдықталады, бұл ретте поездық радиобайланыс дуплексті болуы тиіс.
Поездар қозғалысын автоматты басқару, автоматтандырылған жұмыс орындары жүйелері жоспарлы тәртіппен енгізіледі.
197. Электрлік орталықтандыру құрылғыларында маршруттарды бекіту жақындаудың екі немесе үш блок-учаскесі алдында жүзеге асырылады, олардың жиынтық ұзындығы сағатына 200 км жылдамдық кезінде шұғыл жылдамдығының тежеу жолынан кем болмауы тиіс.
198. Бағыттамалы бұрмалар ауыспалы ток электржетектерімен жабдықталады.
199. Жүрдек поездарды өткізу жолдарына жанасатын бағыттамалы бұрмалар сыртқы бекітулермен жабдықталады.
200. Сырғанаудың үздіксіз беті бар бағыттамалық бұрмаларды қолдану ауыспалардың ажырауын талап етеді.
201. Үш таңбалы АЛСН-мен жабдықталған учаскелерде жылдамдығы сағатына 160 км-ге дейінгі жүрдек жолаушылар поездарының қозғалысы локомотив бағдаршамының жасыл жарығы сарыға ауысқаннан кейін қызметтік тежеуді қолдану кезінде жабық бағдаршам алдында тоқтау арқылы жол және локомотив бағдаршамдарының сигналдары бойынша жүзеге асырылады. Сағатына 160 км-ден артық жылдамдық көп таңбалы АЛСН-ның жол және локомотив бағдаршамдарының сигналдары бойынша жүзеге асырылады.
202. Жылдамдығы сағатына 140 км-ден артық поездар қозғалысы маршруттары бойынша аралықтар мен станцияларда бөгеттен қорғалған тоннельдік жиіліктегі қосарлы түйісу жалғамалары бар электрлік рельс тізбектері қолданылады.
203. Жылдамдығы сағатына 140 км-ден артық поездар қозғалысының маршруттарының басты жолдарының бағыттамалық учаскелерінің тармақталулары (ауыспалардың жұпталған бағыттамаларын қоспағанда) қосымша жол релелерімен және қосарлы түйісу жалғамаларымен жабдықталады.
204. Автоматты локомотив сигнализациясы мен поездық радиобайланыс әрекеттерінің жырамдылығын тоқсанына кем дегенде бір рет вагон-зертхана тексеруі тиіс.
205. Жоспарлы тәртіппен жаяу жүргінші өтпелері темір жолдармен бір деңгейде жаяу жүргінші тоннельдері немесе жаяу жүргінші көпірлерімен алмастырылады не болмаса, жақын жердегі жасанды құрылыстың (құбырдың, кіші көпірдің) астына жіберіледі, бұл ретте осы құрылыстардың көлемдері «1520 мм жолтабан темір жолдары» құрылыс-техникалық нормаларының талаптарына жауап беруі тиіс. Құрылыс кезеңіне қолданыстағы жолдар арқылы өтетін жаяу жүргінші жолдарының, оларды, поездың жақындауы туралы ескертетін сигнализациямен, сақтандырғыш тосқауылдармен, ескерту қалқандарымен жабдықтай отырып, сақталуына рұқсат етіледі.
Қажет болғанда, қызмет көрсететін персоналға қоршауда жапқыш қақпа жасалады.
206. Темір жолдардың автомобиль жолдарымен бір деңгейде қиылысуының жүрдек учаскелерінде (өтпелер) жоспарлы тәртіппен түрлі деңгейдегі қиылысулармен алмастырылады.
207. Жүрдек қозғалыстың басталуына дейін алмастырылмаған өтпелердің құрылғысы мен жабдықтары уәкілетті орган бекіткен Темір жол өтпелерін пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа және осы Қағидалардың талаптарына сәйкес болуы тиіс.
208. Аталған нұсқаулықта баяндалған талаптарға сәйкес болмаған жағдайда, өтпелер жаңа жобалар бойынша бөгегіш құрылғыларды орнатуды қоса алғандағы, жолаушылар поездарының жүрдек жылдамдығын енгізгенге дейін қайта құрылуы тиіс.
209. Жолаушылар поездарының жүрдек жылдамдығы жүзеге асырылатын барлық өтпелерге кезекші қызметкерлер қызмет көрсетуі тиіс. Бұрын кезекші персонал болмаған өтпелерде, оларды орналастыруға арналған үй-жайлар дайындалуы (күрделі жөнделген немесе үлгі жоба бойынша жаңадан салынған) тиіс.
210. Өтпе бойынша кезекші немесе оның міндеттерін орындайтын қызметкер жүрдек жолаушылар поезының өтуіне 5 минут қалғанда өтпе бойынша көлік құралдарының қозғалысын тоқтатуы және тоспаны жабуы тиіс.
211. Темір жол өтпесі бойынша жүгі бар немесе жүксіз ірі габаритті және ауыр салмақты көлік құралдарын, баяу жүрісті машиналар мен автопоездарды жүрдек поездың өтуіне 1 сағат қалғанда өткізуге тыйым салынады.
Жүрдек жолаушылар поезының өтуіне кемінде 20 минут қалғанда малды айдап өтуге тыйым салынады.
212. Жүрдек жолаушылар поезын өтпе бойынша өткізген кезде өтпе бойынша кезекші шеткі рельстен кем дегенде 5 м арақашықтықта болуы тиіс.
213. Қажет болғанда, жекелеген өтпе жолдарда жүрдек жолаушылар пойызын өткiзу кезiнде қосымша қауiпсiздiк шарасы ретiнде өтпе жолдар бойынша кезекшi қосынына қарама-қарсы орналасқан көлденең бұрылатын қосалқы тоспалар жабылып, құлыпқа бекiтiлуi тиiс. Мұндай өтпе жолдардың тiзбесiн Ұлттық инфрақұрылым операторы белгiлейдi.
Ескерту. 213-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

7. Автоматика, телемеханика және телекоммуникациялар құрылғыларына техникалық қызмет көрсету тәртібі

214. Солардың көмегімен түрлі тәуелділіктер жүзеге асырылатын автоматика және телемеханика аппараттары, сондай-ақ поездық және станциялық радиобайланыс аппараттары жабық болуы және пломбылануы тиіс, оларды ашуды бұл құрылғыларды қарап тексеру журналына міндетті түрде алдын ала жаза отырып, сигнализация және байланыс дистанциясының соған өкілеттілігі бар қызметкерінің жүргізуіне ғана рұқсат етіледі. Автоматика және телемеханика және радиобайланыс аппараттарындағы пломбылардың тұтастығы үшін осы аппараттарды пайдаланатын кезекші қызметкерлер (станциялар бойынша кезекшілер, орталықтандыру қосыны операторлары, бағыттамалы қосын кезекшілері, локомотивтердің машинистері және т.б.) жауапты болады.
215. Сигнализация және байланыс шаруашылық кәсіпорындарында бар автоматика, телемеханика және телекоммуникациялар құрылғыларының және олар қызмет көрсететін басқа құрылғылардың сызбалары мен суреттемелері, тиісті стандарттар мен нормалар болуы тиіс. Бұл құжаттарға барлық өзгерістер уақтылы енгізілуі керек.
Автоматика және телемеханика құрылғылары бойынша үлгiлік техникалық шешiмдердi тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторы немесе концессия шарттары бойынша темiр жол иесi бекiтедi. Автоматика және телемеханика құрылғыларында үлгiлік емес техникалық шешiмдердi қолдануға рұқсат етiлмейдi.
Ескерту. 215-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
216. Белгіленген тәуелділіктердің бұзылуына немесе олардың жұмысын уақытша тоқтауына алып келетін автоматика және телемеханика құрылғылары мен аспаптарын қайта жабдықтау, оның орнын ауыстыру, жөндеу, сынау және ауыстыру жөніндегі жоспарлық жұмыстар оларды орындаудың ең аз мерзімдерін көздейтін кестелерге сәйкес жүргізіледі. Станцияларда мұндай жұмыстарды станция бойынша кезекшінің келісімінсіз және бұл туралы жұмыс басшысының жолдарды, бағыттамалық бұрмаларды, автоматика және телемеханика, байланыс және түйіспе желісі құрылғыларын қарап тексеру журналына алдын ала жазбастан жүргізуге рұқсат етілмейді. Диспетчерлік орталықтандыруы бар учаскелерде осындай жұмыстар поезд диспетчерінің келісімімен ғана жүргізіледі.
Құрылғылар станция бойынша кезекшінің үй-жайынан айтарлықтай қашықтықта орналасқан жағдайда, бұл құрылғыларды іске қосу туралы жазба, сондай-ақ ақаулықтарды жою жөніндегі алдын ала көзделмеген жұмыстарды жүргізу үшін бұл құрылғыларды уақытша ажырату туралы жазба кейіннен жұмыс басшысы автоматика және телемеханика, байланыс және түйіспе желісі құрылғыларын қарап тексеру журналына жеке қолын қоюы арқылы, сол журналда тіркелетін, станция бойынша кезекшіге берілетін телефонхатпен ауыстырылады.
217. Белгіленген тәуелділіктерді бұзбай жекелеген автоматика және телемеханика құрылғылары мен аспаптарын ауыстыру және ажырату станция бойынша кезекшінің (диспетчерлік орталықтандыруы бар учаскелерде поезд диспетчерінің) келісімі бойынша ғана автоматика және телемеханика, байланыс және түйіспе желісі құрылғыларын қарап тексеру журналына жазбастан жүргізіледі.
Қолданыстағы автоматика және телемеханика құрылғыларын сынау барлық жағдайларда станция бойынша кезекшінің, ал диспетчерлік орталықтандыруы бар учаскелерде – поезд диспетчерінің келісімі бойынша және соның қадағалуымен жүргізіледі.
218. Сигналдық аспаптарды жарықтандыру сигналдар көрсетулерінің айқын көрінуін қамтамасыз етуі тиіс.
219. Уақтылы және толассыз жарықтандыруды қамтамасыз ету:
1) бағдаршамдарды және маршруттық нұсқағыштарды – сигнализация және байланыс шаруашылық кәсіпорындарының бірінші басшыларына;
2) бағыттамалы нұсқағыштарды, жол қоршауларын түсіру құрылғыларының және гидравликалық бағандардың станциялардағы нұсқағыштарын – станциялар басшыларына;
3) локомотив, вагон, жол және басқа шаруашылықтардың жолдарындағы сигнал аспаптарын – тиісті бөлімшелердің бастықтарына жүктеледі.
220. Станциялық жолдардағы сигналдық аспаптарды жарықтандыру құрылғыларын электрмен жабдықтауды электрмен жабдықтау шаруашылық кәсіпорындары қамтамасыз етеді.
221. Сигнализация және байланыс құрылғыларына қызмет көрсететін қызметкерлер бағдаршамдардың және маршруттық нұсқағыштардың сигналдық көрсетулерінің тұрақты қалыпты көрінуін қамтамасыз етеді.
Бағдаршамдар көрсетулерінің көрінуін электр механик бағдаршамдық шамдарды ауыстырған сайын жолдан тексереді.
Аралықтар мен станциялардың басты жолдары бойынша сигналдардың көрінуін аға электр механик локомотивтен айына кемінде бір рет және сигнализация және байланыс шаруашылық кәсіпорындарының басшылары тоқсанына кемінде бір рет тексереді.
222. Сигнализация және байланыс шаруашылық кәсіпорындарының және локомотив шаруашылықтарының бірінші басшылары немесе олардың орынбасарлары тоқсанына кемінде бір рет автоматты локомотив сигнализациясын, радиобайланыстың және қауіпсіздік құрылғыларының жұмысын локомотивтен тексереді.
223. Жол, автоматика және телемеханика, электрмен жабдықтау құрылғылары және жылжымалы құрам, соның ішінде арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрам электрлік рельстік тізбектерінің тұрақты сенімді жұмысын қамтамасыз етуі тиіс.
224. Автоматика және телемеханика және байланыс құрылғыларын қолданатын қызметкерлер оларды қолдану тәртібіне үйретілуі және олардың білімі тексерілуі тиіс.

8. Темір жол көлігінің электрмен жабдықтау техникалық құралдарын пайдалану тәртібі

225. Электрмен жабдықтау құрылғылары тасымалдау процесінің қажеттіліктеріне сәйкес келуі, поездар қозғалысының талап етілетін мөлшерлерін (белгіленген салмақ нормалары, жылдамдығы және жиілігі) қамтамасыз етуі тиіс.
Автоматика, телемеханика, телекоммуникация және есептеу техникасының құрылғылары электрмен жабдықтау сенімділігінің 1-санатты электр қабылдағыштарына жатады.
Автоматты және жартылай автоматты бұғаттау электрмен жабдықтауы көзінің аккумуляторлық резерві болған кезде оның тұрақты әзірлігі және оның алдындағы автоматика мен телемеханика құрылғыларының және өтпе сигнализациясы кемінде 36 сағатта ток көзін беру өшірілмеуі шартымен 8 сағат ішінде толассыз жұмыс істеуі қамтамасыз етіледі.
Автоматты және жартылай автоматты бұғаттауды электрмен жабдықтаудың негізгі жүйесінен резервті жүйесіне немесе керісінше ауысу уақыты 1,3 с-тан аспауы тиіс.
Электрмен сенімді жабдықтауды қамтамасыз ету үшін электрмен жабдықтау құрылыстары мен құрылғыларының күйіне мерзімді бақылау, олардың параметрлерін зертхана-вагондармен, диагностика аспаптарымен өлшеу жүргізілуі және жоспарлы жөндеу жұмыстары жүзеге асырылады.
226. Электрлі жылжымалы құрамның токқабылдағышындағы кернеудің деңгейі кем дегенде 21 кВ, тұрақты ток кезінде 2,7 кВ және ауыспалы ток кезінде 29 кВ-тан артық болмайтын және тұрақты ток кезінде 4 кВ болуы тиіс.
Жекелеген учаскелерде уәкілетті органның келісімі бойынша кернеу деңгейінің ауыспалы ток кезінде кем дегенде 19 кВ және тұрақты ток кезінде 2,4 кВ болуына рұқсат етіледі.
Автоматика мен телемеханика құрылғыларындағы айнымалы токтың номиналдық кернеуі 115, 230 немесе 380 Вольт болуы тиіс. Номиналдық кернеудің көрсетілген шамаларынан ауытқу азаю жағына қарай 10%-дан артық болмайтындай, ұлғаю жағына қарай 5%-дан артық болмайтындай рұқсат етіледі.
227. Электрмен жабдықтау құрылғылары қысқа тұйықталу токтарынан, белгіленген нормалардан артық асқан кернеулер мен асқын жүктемеден қорғалады.
Тұрақты токпен электрлендірілген желілер аумағында орналасқан металды жерасты құрылыстары (құбыржолдар, кәбілдер және т.б.), сондай-ақ металл және темірбетон көпірлер, жолөткелдер, түйіспе желісінің тіректері, бағдаршамдар, гидробағандар және т.б. электрлік коррозиядан қорғалған.
Тұрақты токтағы электрлендірілген желілердің тартымдық қосалқы станциялары, сондай-ақ электрлі жылжымалы құрамның автоматика, телемеханика және байланыс құрылғыларының қалыпты жұмысын бұзатын түйіспе желісі токтарының өтуінен қорғалған.
228. Түйіспелік сым аспасының рельс бастиегінің биіктігі үстіңгі бетінің деңгейінен аралықтарда және станцияларда 5750 мм-ден төмен болмауы, ал өтпелерде 6000 мм-ден төмен болмайды.
Қолданыстағы желілерде бұл қашықтық жылжымалы құрамның тұруы көзделмеген станцияларда орналасқан жолдардағы, сондай-ақ аралықтардағы жасанды құрылыстар шектерінде, ауыспалы токтағы электрлендірілген желілерде 5675 мм-ге дейін және тұрақты токтағы электрлендірілген желілерде 5550 мм-ге дейін кемітуге рұқсат етіледі.
Түйіспелік сым аспасының биіктігі 6800 мм-ден аспауы тиіс.
229. Жасанды құрылыстар шегінде кернеуде тұрған токқабылдағыштың токтасымалдауыш элементтерін және түйіспелік торап бөліктерінен құрылыстардың және жылжымалы құрамның жерге тұйықталған бөліктеріне дейінгі қашықтық тұрақты токпен электрлендірілген желілерде кемінде 200 мм және айнымалы токпен электрлендірілген желілерде кемінде 350 м болады.
Қолданыстағы жасанды құрылыстарда көрсетілген қашықтықтарды азайтуға тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторының немесе концессия шарттары бойынша темiржол иесiнiң техникалық шешiмдерiнiң негiзiнде уәкiлеттi органның келiсiмi бойынша рұқсат етіледi.
Ескерту. 229-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
230. Аралықтарда және станцияларда шеткі жолдың осінен түйіспе желісі тірегінің ішкі шетіне дейінгі қашықтық кем дегенде 3100 мм болуы тиіс.
Ойықтардағы тіректер кюветтердің шегінен тыс жерлерде орнатылуы тиіс.
Қар тым қатты басатын ойықтарда (жартастысынан басқа) және олардан шыға берістерде (100 м ұзындықта) шеткі жолдың осінен түйіспе желісі тірегінің ішкі шетіне дейінгі қашықтық кем дегенде 5700 мм болуы тиіс.
Мұндай жерлердiң тiзбесiн тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторы немесе концессия шарттары бойынша темiржол иесi белгiлейдi.
Ескерту. 230-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
231. Қолданыстағы желілерде олар жаңартылғанға дейін, сондай-ақ жаңадан электрлендіріліп жатқан желілерде аса қиын жағдайларда шеткі жолдың осінен түйіспе желісі тірегінің ішкі шетіне дейінгі қашықтық кем дегенде станцияларда 2450 мм және аралықтарда 2750 мм болуына рұқсат етіледі.
Барлық белгіленген мөлшерлер жолдың түзу учаскелері үшін белгіленген. Поездардың жылдамдығы сағатына 140 км астам айналу жол учаскелерінде, сондай-ақ жолдың қисық учаскелерінде бұл қашықтықтар түйіспе желісі тіректері үшін белгіленген габариттік кеңеюге сәйкес ұлғайтылуы тиіс.
Түйіспелі торабы, әуе желілері мен бағдаршамдар, сондай-ақ сигналдық белгілер тіректерінің өзара орналасуы сигналдар мен белгілердің жақсы көрінуін қамтамасыз етуі тиіс.
232. Түйіспелі торабының элементтері, темірбетон тіректердегі, темірбетон және металл емес жасанды құрылыстардағы түйіспелі тораптың бекіту бөлшектері бекітілетін барлық металлды құрылыстар (көпірлер, жолөтпелер, тіректер), сондай-ақ кернеуде тұрған түйіспе желісінің бөліктерінен кем дегенде 5 м қашықтықта орналасқан, жеке тұрған металды конструкциялар (гидробағандар, бағдаршамдар, көпірлер мен жолөтпелердің элементтері және басқалары) жерге тұйықталуы немесе құрылыстар мен конструкцияларға жоғары кернеу түскенде қорғанышты ажыратылу құрылғыларымен жабдықталуы тиіс.
Түйіспелі тораптың және айнымалы ток әуе желілерінің әсері аймағында орналасқан, қауіпті кернеулер пайда болатын барлық металды құрылыстар да жерге тұйықталуға жатады.
Электрлендірілген жолдардың үстінде орналасқан жолөтпелер мен жаяу жүргіншілер көпірлерінде сақтандырғыш қалқандар және кернеуде тұрған түйіспе желісінің бөліктерінен сақтау үшін адамдар өтетін жерлерде жаппай төсем орнатылады.
233. Кернеуі 1000 Вольттан астам түйіспе желісі, автобұғаттау және бойлық электрмен жабдықтау желілері әуелік аралықтардың (оқшаулағыш түйіндесулердің), бейтарап ендірмелердің, секциялық және ойылып салынатын оқшаулағыштардың, ажыратқыштардың көмегімен жекелеген учаскелерге (секцияларға) бөлінеді.
Әуелік аралықтардың шекарасында орнатылған түйіспелі желісі тіректерінің немесе қалқандардың өзгеше бояуы болуы тиіс. Бұл тіректердің немесе қалқандардың арасында токқабылдағыштары көтеріліп тұрған электр жылжымалы құрамның тоқтауына рұқсат етілмейді.
234. Жылжымалы құрамның төбесіндегі жабдықтар қарап тексерілетін жолдардағы түйіспелік желісінің және жарақтау құрылғыларының ажыратқыштарын ауыстырып қосуды техникалық байқау пунктінің жауапты қызметкерлері жүргізеді.
Магистральдық және станциялық жолдарда айырғыштарды, ажыратқыштарды ауыстырып қосу тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторының (энергодиспетчердiң) немесе концессия шарттары бойынша темiржол иесiнiң жауапты қызметкерiнiң бұйрығы негізінде ғана жүргiзiледi.
Ескерту. 234-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
235. Кернеуі 1000 Вольттан астам электр берілісі әуе желілері сымдарының төменгі нүктесінен жер бетіне дейінгі қашықтық барынша ұзын асу жебесі болғанда кем дегенде:
6,0 м – аралықтарда;
5,0 м - соның ішінде жетуі қиын жерлерде;
7,0 м - автомобиль жолдарымен қиылысқанда, станцияларда және елді мекендерде болуы тиіс темір жол жолдары қиылысқан кезде кернеуі 1000 В-тан астам электр берілісі әуе желілері сымдарының төменгі нүктесінен электрлендірілмеген жолдардың рельс бастиегінің жоғарғы жағының деңгейіне дейін кем дегенде 7,5 м болуы тиіс.
236. Түйiспелi тораптың, автобұғаттау және бойлық электрмен жабдықтаудың электр қоректену және секциялау схемасын тиісінше Ұлттық инфрақұрылымдық операторы немесе концессия бойынша теміржол иесі бекітеді.
Ескерту. 236-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

9. Қалпына келтіру құралдарын пайдалану тәртібі

237. Локомотив деполарының, локомотивтерге техникалық қызмет көрсету пункттерінің, шеберханалардың, жарақтау құрылғыларының және локомотив шаруашылығының басқа құрылыстары мен құрылғыларының орналасуы және техникалық жарақтандырылуы поездар қозғалысының белгіленген мөлшерлерін, локомотивтердің тиімді қолданылуын, сапалы жөндеу мен техникалық қызмет көрсетуді, материалдық ресурстардың оңтайлы қолданылуын және қауіпсіз еңбек жағдайын қамтамасыз етуі тиіс.
АЖҚ-қа арналған деполардың, АЖҚ-қа техникалық қызмет көрсету пункттерінің, шеберханалардың, жарақтау құрылғыларының және АЖҚ-қа қызмет көрсетуге арналған басқа құрылыстар мен құрылғылардың орналасуы және техникалық жарақтандырылуы АЖҚ-қа сапалы жөндеу мен техникалық қызмет көрсетуді, материалдық ресурстардың оңтайлы қолданылуын, еңбектің қауіпсіз жағдайын, АЖҚ-тың тиімді қолданылуын қамтамасыз етеді.
238. Жүк және жолаушылар вагон деполарының, жүк және жолаушылар вагондарына техникалық қызмет көрсету пункттерінің, жуу-булау станцияларының, вагон және жолаушы шаруашылықтарының басқа құрылыстары мен құрылғыларының орналасуы және техникалық жарақтандырылуы поездар қозғалысының белгіленген мөлшерлерін, сапалы жөнделуі мен техникалық қызмет көрсетуді, материалдық ресурстардың оңтайлы қолданылуын және қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етеді.
Жолаушылар поездарын қалыптастыру және олардың айналымы станцияларының, жолаушылар техникалық станцияларының және жөндеу-жарақтау деполарының жолаушылар поездарын сапарға сапалы дайындау үшін қажетті технологиялық жарағы болуы тиіс.
239. Сумен жабдықтау және суды өңдеу құрылғылары локомотивтердің, поездардың, станциялардың және темір жол көлігінің құрылымдық кәсіпорындарының тиісті сападағы және қажетті мөлшерде сумен толассыз жабдықталуын қамтамасыз етуі тиіс.
Кәріздік құрылыстар темір жол кәсіпорындарының және тұрғын кенттерінің ағынды суларының санитариялық және табиғатты қорғау нормаларына сәйкес тазартылуын қамтамасыз етуі тиіс.
240. Пункттерде:
1) қалыпты қозғалысты қалпына келтіру және жылжымалы құрамның соқтығысуы мен рельстен шығып кетуі салдарларын жоюға арналған қалпына келтіру поездары, арнайы автомотрисалар, дрезиналар және жолдар мен электрмен жабдықтау құрылғыларын қалпына келтіруге арналған автомобильдер мен байланыстың жөндеу-қалпына келтіру вагондары мен автомобильдері, авариялық-дала командалары;
2) өрттердің алдын алуға және оларды сөндіруге арналған өрт сөндіру поездары мен өрт сөндіру командалары тұрақты әзірлікте тұруы тиіс.
241. Қалпына келтіру және өрт сөндіру поездары, қалпына келтіру жұмыстарын жүргізуге арналған арнайы автомотрисалар мен дрезиналар тұрақты тұратын жолдарға жылжымалы құрамды қоюға рұқсат етілмейді.

10. Темір жол көлігі техникалық құралдарын, құрылыс және станциялық шаруашылығының құрылғыларын пайдалану тәртібі

242. Станциялардың жол тарамдары және техникалық жарақтандырылуы поездар қозғалысының белгіленген мөлшерлерін, поездарды қабылдау және жөнелту, жүкті, багажды, жүк-багажды тиеу, түсіру, құрамдар мен вагондарды өңдеу операцияларына арналған уақыт нормаларының орындалуын, техникалық құралдардың тиімді қолданылуын, поездардың қозғалыс қауіпсіздігін және қауіпсіз еңбек жағдайын қамтамасыз етуі тиіс.
243. Жолаушыларға қызмет көрсетуге арналған ғимараттардың, платформалардың сырты сәулетті, көркем болуын, жолаушылар тасымалдаумен байланысты операциялардың қауіпсіз орындалуын қамтамасыз етеді. Жолаушылар платформаларына өту үшін жаяу жүргіншілер тоннельдері немесе көпірлері орнатылуы тиіс.
Станцияларда темір жол жолдарымен бір деңгейдегі өтулер сақталған кезде бұл өтулер жаяу жүргіншілер төсемдерімен, нұсқағыштармен және ескерту жазбалармен, ал қажет болған кезде автоматты сигнализациямен жабдықталады.
244. Жолаушылар станциялары орындарды резервтеудің және билет сатудың автоматты жүйесімен, билет басу машиналары мен автоматтары жүйесімен, өзіне-өзі қызмет көрсететін сақтау камераларымен, поездар жөнелтілуінің автоматты нұсқағыштарымен, анықтамалық қондырғылармен жабдықталады.
Аралықтардағы жолаушылардың аялдау пункттерінің аспалы шатырлары немесе павильондары бар жолаушылар платформалары, қызмет көрсетілетін жолаушылар санына қарай - билет кассалары болады.
Жүк және тоңазытқыш құрылғылары жүктердің сақталуын және жүк операцияларының қолайлы орындалуын қамтамасыз етуі тиіс.
245. Поездар қозғалысымен байланысты қызметкерлерге (станциялар бойынша кезекшілерге, маневрлік диспетчерлерге, сигнализация және байланыс дистанциялары қызметкерлеріне және т.б.) тағайындалған қызметтік ғимараттар мен үй-жайларда жұмыс істеу үшін қажетті жағдайлар қамтамасыз етілуі тиіс.
Станциялар бойынша кезекшілердің қызметтік үй-жайларында басқару және бақылау аспаптары, соның ішінде автоматтандырылған жұмыс орнының станция бойынша кезекшінің жұмысына тікелей қатысы бар аппаратурасы, сондай-ақ жарық беруді орталықтандырып басқару және секциялық ажыратқыштарды қашықтан басқару пульттері, поезд жүріп келе жатқанда жылжымалы құрамның техникалық күйін автоматты бақылау құралдарының тіркеуші аппаратурасы орнатылады.
Жолаушыларға, жүк жөнелтушілерге және жүк алушыларға қызмет көрсететін қызметкерлерге арналған үй-жайлар, операцияларды тез орындау үшін қолайлы қолжетімді болуы тиіс. Жолаушыларға қызмет көрсетуге тағайындалған үй-жайларды басқа мақсаттар үшін қолдануға рұқсат етілмейді.
246. Жолаушылар және жүк поездарының қозғалысы аралас желілерде орналасқан жолаушылар және жүк платформалары түзу учаскелерде биіктігі және жол осінен қашықтығы бойынша мына нормаларға сәйкес болуы тиіс:
1) 1100 мм – рельстер қалпақшаларының үстіңгі деңгейінен биік платформаларлар үшін;
2) 200 мм - рельстер қалпақшаларының үстіңгі деңгейінен төмен платформаларлар үшін;
3) 1920 мм – жол осінен биік платформаларлар үшін;
4) 1745 мм - жол осінен төмен платформаларлар үшін.
Пайдалану барысында осы тармақта көрсетілген нормалардың мынадай шекте өзгеруіне рұқсат етіледі: биіктігі бойынша ұлғаю жағына қарай 20 мм-ге дейін және азаю жағына қарай 50 мм-ге дейін; жол осінен қашықтық бойынша ұлғаюы жағына қарай 30 мм-ге дейін және азаю жағына қарай 25 мм-ге дейін.
247. Белгіленген нормадан артық жолаушылар және жүк платформаларының биіктігі және жол осінен белгіленген нормадан төмен қашықтық олар орналасқан жолдардың мақсатына, айналымдағы жылжымалы құрам үлгісіне және қозғалыс жылдамдығына қарай Құрылыстардың жақындау габариттерін қолдану жөніндегі нұсқаулықта белгіленеді.
Станциялар мен аралықтарда жаңадан салынып жатқан және қайта орнатылып жатқан биік платформаларда жолды машиналандырылған жөндеу және механикаландырылған жөндеу, ал станцияларда, бұдан басқа, вагондар мен локомотивтердің жүріс бөліктерін екі жағынан қарап тексеруді және жөндеуді жүргізу мүмкіндігін беретін құрылғысы болады.
Жолдарды және платформаларды жөндеу кезінде рельс бастиегінің үсті деңгейінен жолаушылар және жүк платформаларының үстіне дейінгі, сондай-ақ жол осінен платформалардың шетіне дейінгі қашықтықтың белгіленген нормаларын өзгертуге рұқсат етілмейді.
248. Бағыттамалар мен сигналдарды басқару тікелей жүзеге асырылатын станциялық қосындар тиісті бағыттамалар мен жолдар анық көрінетін жерде орнатылады. Станциялардың жергілікті жағдайларына қарай электрлік орталықтандыру қосындары үшін (дөңестік қосындардан басқа) ерекшелік ретінде рұқсат етіледі.
249. Орталықтандырудың станциялық қосындарының және бағыттамалық қосындарының үй-жайларында қажетті сигнал аспаптары, мүкәммал, құрал-саймандар мен материалдар болады. Бағыттамалық қосындар, бұдан басқа, телефон байланысының сыртқы шақырту құрылғыларымен жабдықталады.
250. Сұрыптау дөңестері бағдаршамдық сигнализациямен, радиобайланыспен, сөйлесу және дөңестік локомотивтер машинистеріне, құрастыру бригадалары мен басқа қызметкерлерге қажетті нұсқаулар беру үшін екі жақты парктік байланыс құрылғыларымен жабдықталған.
Сұрыптау дөңестері жұмыс көлеміне қарай вагондарды таратуды механикаландыру және автоматтандыру құрылғыларымен, бағыттамалардың дөңестік орталықтандыруымен, дөңестік автоматты локомотив сигнализациямен және қажетті құжаттарды беруге және таратуға арналған құрылғылармен жабдықталады. Дөңестік орталықтандыруға енгізілетін барлық бағыттамалар механикаландырылған тазарту немесе қарды еріту құрылғылармен жабдықталған.
Автоматтық және механикаландырылған дөңестері бар станцияларда дөңестік жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуге және оларды жөндеуге арналған шеберханалар мен механикаландырылған алаңдар болады.
251. Барлық сұрыптау станциялары, сондай-ақ жолаушылар, учаскелік және жүк станциялары, жұмыс көлеміне байланысты, станцияішілік диспетчерлік байланыспен, маневрлік және станциялық радиобайланыстың басқа түрлерімен және маневрлік қозғалыстар туралы нұсқауларды беру үшін, сондай-ақ маневрлік диспетчерлердің, станциялар бойынша кезекшілердің, поезд құрастырушылардың, маневрлік локомотивтер машинистерінің, станциялық технологиялық орталықтар, техникалық қызмет көрсету пункттері, коммерциялық қарап тексеру пункттерінің, жүк аудандары мен контейнерлік алаңдар және арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрам қызметкерлерінің маневрлік жұмысты ұйымдастыру, техникалық қызмет көрсету, коммерциялық қарап тексеру және поездардағы вагондарды жөндеу мәселелері бойынша сөйлесуі үшін екіжақты парктік байланыс құрылғыларымен жабдықталған.
Сұрыптау, учаскелік және жүк станциялары жұмыс көлеміне қарай, бұдан басқа, автоматты басқару жүйелерімен, ақпараттық-есептеу желісі бар байланыс құралдарымен, тасымалдау құжаттарын қабылдау және тасымалдауға арналған және тексеріліп және жөнделіп жатқан құрамдарды қоршауға арналған құрылғылармен, ал станциялардың вокзалдары жолаушыларға ақпарат беруге арналған байланыс құрылғыларымен жабдықталады.
252. Станцияларда жолаушыларға қызмет көрсетуге арналған құрылыстарға, поездарды қабылдау және жөнелту, тиеу-түсіру және маневрлік жұмысты жүргізу, жылжымалы құрамды жарақтандыру, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жолдары мен парктеріне, жүк аудандарына, контейнерлік алаңдарға, сұрыптау платформаларына, вагондық таразыларға, қарап тексеру мұнараларына, габариттік қақпаларға, поездар мен вагондардағы коммерциялық ақаулықтарды автоматты анықтау құрылғыларына, сондай-ақ қызметкерлер поездарды қарсы алатын жерлерге, бағыттамалы алқымдарға, қоймаларға, өтпелерге, жолдар мен пункттерге жарық берілуі тиіс. Жарық беру белгілеген нормаларға сәйкес болады және поездар қозғалысының және маневрлік қозғалу қауіпсіздігін, вагонға отырғызған және вагоннан түскен кезде жолаушылардың қауіпсіздігін және қызмет көрсетуші персоналдың толассыз және қауіпсіз жұмысын және жүктің, багаждың және жүк-багаждың күзетілуін қамтамасыз етеді.
253. Жүк жұмысының көлемі аз аралық станцияларда тиеу-түсіру және өзге станциялық жолдардың сыртқы жарығын бұл жолдарда жүк және маневрлік жұмыстары жүргізілмей жатқан кезде секциялап ажырату құрылғылары болуы тиіс.
Жолаушылардың аялдама пункттерінде жолаушылар отыратын және түсетін жерлерде жарық болуы тиісті.
Сыртқы жарық сигналдық оттардың анық көрінуіне кедергі келтірмеуі тиіс.

11. Темір жол көлігі инфрақұрылымын қарап тексеру және жөндеу тәртібі

254. Құрылыстарды, құрылғыларды және қызметтік-техникалық ғимараттарды қарап тексеруді оларға тікелей қызмет көрсететін қызметкерлер, сондай-ақ осы құрылыстар мен құрылғылар қарауында болатын кәсіпорын басшылары жүргізеді.
Қарап тексеру нәтижелері және анықталған кемшіліктерді жою үшін қажетті іс-шаралар ақаулықтарды жою және межеленген іс-шараларды орындау мерзімдері белгіленетін арнайы журналға енгізіледі.
255. Жолды, түйіспе желісін және автоматика мен телемеханика және байланыс құрылғыларын және басқа құрылыстар мен құрылғыларды жөндеу жөніндегі, поездардың қозғалыс кестесінде көзделмеген уақыт кезінде орындалатын жұмыстар аралықты жабусыз жүргізіледі.
256. Жұмыстардың басшысы қозғалысты тоқтатуға әкелетін жұмыстарды, сондай-ақ оларды жүргізу үшін қозғалыс кестесінде толаскездер көзделген жұмыстарды жүргізу уақытына поезд диспетчерімен тұрақты байланыс (телефондық немесе радио арқылы) орнатады.
Поездардың қозғалыс кестесіндегі толаскездер тәуліктің қараңғы кезінде көзделетін учаскелерде жұмыс басшысы жұмыстар жүргізілетін жерге жарық берілуін қамтамасыз етеді.
257. Механикаландырылған және автоматты сұрыптау дөңестерінің құрылғыларына, жолдарға және дөңестердегі басқа құрылыстар мен құрылғыларға техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу үшін ұзақтығы 0,7-1,5 сағат технологиялық толаскездер беріледі.
258. Аралықта және станцияда қозғалыс үшін кез келген кедергі (тоқтауды талап ететін жер), сондай-ақ қозғалыс үшін қауіпті, тоқтауды немесе жылдамдықты азайтуды талап ететін, жұмыстар жүргізілетін жер поездың (маневрлік құрамның) келуіне қарамастан екі жақтан да сигналдармен қоршалуы тиіс.
259. Мыналарға:
1) қозғалыс үшін қауіпті, жұмыстар жүргізілетін жер сигналдармен қоршалғанға дейін жұмыстарға кірісуге;
2) кедергі жойылғанға, жұмыстар толық аяқталғанға, жолдың, түйіспе желісінің күйі, габариттің сақталуы тексерілгенге дейін, кедергіні немесе жұмыстар жүргізілетін жерді қоршап тұрған сигналдарды алуға рұқсат етілмейді.
260. Жолдағы жұмыстар жүргізілетін жерді қоршап тұрған алып жүрілетін сигналдарды орнату және күзету үшін жұмыстар басшысы тиісті сынақтарды тапсырған қызметкерлер ішінен сигналшыларды бөледі. Сигналшыларда темір жол көлігінің басқа қызметкерлері үшін жалпыға бірдей қабылданғандардан ерекшеленетін бас киімдері болады және олар сигналдық кеудешелер киеді.
Жолдағы жұмысты кеңейтілген шеппен жүргізген кезде, сондай-ақ радиусы аз қисық учаскелерде, ойықтарда және сигналдар нашар көрінетін басқа жерлерде және поездар қозғалысы қарқынды учаскелерде жұмыс басшысы жұмыс орнын қоршайтын сигналдар жанындағы қызметкерлермен байланыс (телефон немесе радио арқылы) орнатады. Сигналшыларда және жұмыс басшыларында алып жүретін радиостанциялар болады.
261. Станциялық жолдарда станция бойынша кезекшінің келісімінсіз және жұмыс басшысы Жолдарды, бағыттамалы бұрмаларды, автоматика мен телемеханика, байланыс және түйіспе желісі құрылғыларын қарап тексеру журналына алдын ала жазбастан тоқтау немесе жылдамдықты кеміту сигналдарымен қоршауды талап ететін жұмыстарды жүргізуге рұқсат етілмейді. Диспетчерлік орталықтандырумен жабдықталған учаскелерде мұндай жұмыстар көрсетілген тәртіппен, бірақ поезд диспетчерінің келісімі бойынша ғана орындалады. Мұндай жұмыстарды түйіспе желісінде кернеуді ажыратып, бірақ жол мен жасанды құрылыстардың тұтастығын бұзбастан жүргізгенде, сондай-ақ кенеттен пайда болған ақаулықтарды жою жөніндегі жұмыстарды орындаған кезде жұмыстардың басталуы және аяқталуы туралы жазба жұмыстар басшысы станция бойынша кезекшіге (диспетчерлік орталықтандыруы бар учаскелерде - поезд диспетчеріне) беретін, сол журналда тіркелетін телефонхатпен ауыстырылады.
Жұмыстар аяқталғаннан кейін құрылғыларды іске қосуды жұмыс басшысының Жолдарды, бағыттамалы бұрмаларды, автоматика мен телемеханика, байланыс және түйіспе желісі құрылғыларын қарап тексеру журналындағы жазбасы немесе станция бойынша кезекшіге берілген, кейіннен жұмыс басшысы жеке қолын қоятын, сол журналда тіркелетін телефонхаттың негізінде станция бойынша кезекші жүргізеді.
262. Бір жолды учаскеде жұмыс жүргізу үшін аралықты, ал қос жолды немесе көп жолды учаскеде бiр немесе бiрнеше жолды жабу егер ол көршiлес темiржол ұйымдарымен белгiленген қозғалыс мөлшерлерiнiң өзгеруiне алып келмесе, тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторының немесе концессия бойынша темiржол иесiнiң рұқсатымен жүргiзiледi. Егер мұндай жабу ТМД елдерiнiң көршiлес темiр жолдарына белгiленген пойыздар қозғалысы мөлшерлерiнiң өзгеруiне алып келсе, оған басқа темiр жол әкiмшiлiктерiмен келiсу рұқсат берiледi.
Ескерту. 262-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
263. Жеке жолды учаскеде аралықты, ал қос жолды немесе көп жолды учаскеде бір немесе бірнеше жолды жабу туралы кем дегенде бір тәулік бұрын жұмыстардың тиісті басшылары хабардар етіледі. Аралықты немесе жолдарды жабу және ашу жұмыстарды бастау алдында және жұмыстар аяқталғаннан кейін поезд диспетчерінің бұйрығымен жүргізіледі.
Жұмыс басшысы аралықтың немесе жолдардың жабылғаны туралы жауапты қызметкердің (пойыз диспетчерiнiң) тиiсiнше Ұлттық инфрақұрылым операторының немесе концессия бойынша темiржол иесiнiң бұйрығын (жазбаша хабарлама, телефонхат немесе жеделхат нысанында) алғанға дейiн және жұмыс орындары сигналмен қоршалғанға дейiн жұмысқа кiрiсуге рұқсат етiлмейдi.
Ескерту. 263-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
264. Аралықты немесе жолдарды ашу жол жұмыстарының немесе жасанды құрылыстардағы жұмыстардың аяқталғандығы және поездардың толассыз және қауіпсіз қозғалуы үшін кедергілердің жоқ екендігі туралы телефонхатты немесе жеделхатты бұл жұмыстарды қандай ұйымның орындағанына қарамастан жол шаруашылығы кәсіпорыны басшысының немесе ол уәкілеттік берген лауазымы жол шеберінен төмен емес қызметкердің жазбаша хабарламасынан, телефонхат немесе жеделхатынан кейін ғана жүргізіледі.
Қолданыстағы автоматика, телемеханика және телекоммуникация немесе электрмен жабдықтаудың құрылғыларының жұмысын қалпына келтiру тиiсiнше жауапты қызметкерден (автоматиканың, телемеханиканың және телекоммуникацияның аға электр механигiнен немесе энергодиспетчерден), Ұлттық инфрақұрылым операторынан немесе концессия шарттары бойынша темiржол иесiнен хабарлама алғаннан кейiн жүргiзiледi.
Ескерту. 264-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 12.11.2013 № 1213 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнiнен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).
265. Поездар қозғалысын, қабылдау және жөнелту, маневрлік жұмысты ұйымдастыру тәртібі уәкілетті орган бекітетін Поездар қозғалысы және маневрлік жұмыстар нұсқаулығында белгіленеді.