ИПС "Әділет"

Об утверждении перечня юридических лиц, основным видом деятельности которых является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов, условных обязательств, за исключением активов и условных обязательств, предоставленных в пользу взаимосвязанных сторон либо третьим лицам по обязательствам взаимосвязанных сторон (кроме активов и условных обязательств кредитных товариществ), правил его формирования и правил создания провизий (резервов)

Постановление Правительства Республики Казахстан от 4 мая 2014 года № 445. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 апреля 2018 года № 212 (вводится в действие с 01.01.2018)

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 20.04.2018 № 212 (вводится в действие с 01.01.2018).
      Примечание РЦПИ!
      Вводится в действие с 1 января 2013 года.

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые:

1) перечень юридических лиц, основным видом деятельности которых является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов, условных обязательств, за исключением активов и условных обязательств, предоставленных в пользу взаимосвязанных сторон либо третьим лицам по обязательствам взаимосвязанных сторон (кроме активов и условных обязательств кредитных товариществ);

2) Правила формирования перечня юридических лиц, основным видом деятельности которых является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов, условных обязательств, за исключением активов и условных обязательств, предоставленных в пользу взаимосвязанных сторон либо третьим лицам по обязательствам взаимосвязанных сторон (кроме активов и условных обязательств кредитных товариществ) (далее – Правила формирования перечня);

3) Правила создания провизий (резервов) (далее – Правила).

2. Признать утратившим силу постановление Правительства Республики Казахстан от 30 декабря 2009 года № 2275 "Об утверждении перечня юридических лиц, основным видом деятельности которых является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов, условных обязательств, за исключением активов и условных обязательств, предоставленных в пользу взаимосвязанных лиц либо третьим лицам по обязательствам взаимосвязанных лиц (кроме активов и условных обязательств кредитных товариществ), правил его формирования и правил отнесения активов и условных обязательств к категории сомнительных и безнадежных".

3. Настоящее постановление вводится в действие с 1 января 2013 года и подлежит официальному опубликованию.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утвержден
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 4 мая 2014 года № 445

Перечень
юридических лиц, основным видом деятельности которых является
осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто
процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат
национальному управляющему холдингу, имеющих право на вычет
суммы расходов по созданию провизии (резервов) против
сомнительных и безнадежных активов, условных обязательств, за
исключением активов и условных обязательств, предоставленных в
пользу взаимосвязанных сторон либо третьим лицам по
обязательствам взаимосвязанных сторон (кроме активов и условных
обязательств кредитных товариществ)

1. Акционерное общество "Фонд развития предпринимательства "Даму".

2. Акционерное общество "Банк Развития Казахстана".

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 4 мая 2014 года № 445

Правила
формирования перечня юридических лиц, основным видом
деятельности которых является осуществление заемных операций
или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций
(долей участия) которых принадлежат национальному управляющему
холдингу, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию
провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов,
условных обязательств, за исключением активов и условных
обязательств, предоставленных в пользу взаимосвязанных сторон
либо третьим лицам по обязательствам взаимосвязанных сторон
(кроме активов и условных обязательств кредитных товариществ)

Настоящие Правила формирования перечня юридических лиц, основным видом деятельности которых является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов, условных обязательств, за исключением активов и условных обязательств, предоставленных в пользу взаимосвязанных сторон либо третьим лицам по обязательствам взаимосвязанных сторон (кроме активов и условных обязательств кредитных товариществ) (далее – Правила формирования перечня) разработаны в соответствии с пунктом 4 статьи 106 Кодекса Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс) и устанавливают порядок формирования перечня юридических лиц, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов, условных обязательств.

1. Перечень юридических лиц, основным видом деятельности которых является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, имеющих право на вычет суммы расходов по созданию провизии (резервов) против сомнительных и безнадежных активов (далее – перечень) определяется Правительством Республики Казахстан.

2. Проект постановления Правительства Республики Казахстан об утверждении перечня вносится уполномоченным органом в сфере налоговой политики по ходатайству национального управляющего холдинга.

3. Ходатайство национального управляющего холдинга направляется в уполномоченный орган в сфере налоговой политики в произвольной форме с приложением документов, подтверждающих соответствие юридического лица требованиям, указанным в пункте 6 настоящих Правил формирования перечня:

1) устав юридического лица;

2) выписка из реестра акционеров (участников) юридического лица (если реестр участников хозяйственного товарищества ведется единым регистратором).

4. Уполномоченный орган в сфере налоговой политики рассматривает ходатайство в течение 30 календарных дней со дня его поступления с вынесением одного из следующих мотивированных решений:

1) о возможности включения юридического лица в перечень;

2) об отказе во включении юридического лица в перечень.

Решение уполномоченного органа в сфере налоговой политики направляется в письменной форме в национальный управляющий холдинг.

5. Основанием для отказа во включении юридического лица в перечень является несоответствие юридического лица требованиям, указанным в пункте 6 настоящих Правил формирования перечня и/или не предоставление документов, указанных в пункте 3 настоящих Правил формирования перечня.

6. Для включения в перечень юридическое лицо должно соответствовать следующим требованиям:

1) сто процентов голосующих акций (долей участия) такого юридического лица принадлежат национальному управляющему холдингу;

2) основным видом деятельности юридического лица является осуществление заемных операций или выкуп прав требования;

3) юридическое лицо не является налогоплательщиком, указанным в пунктах 1, 2 и 3 статьи 106 Налогового кодекса.

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 4 мая 2014 года № 445

Правила
создания провизий (резервов)
1. Общие положения

1. Настоящие Правила создания провизий (резервов) (далее – Правила) разработаны в соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс) и определяют порядок и условия классификации активов, условных обязательств и создания провизии (резервов) против них.

2. Основные понятия, используемые в настоящих Правилах, имеют следующие значения:

1) активы – требования ко всем физическим и юридическим лицам, в том числе к банкам;

2) банк – банк, являющийся национальным институтом развития;

3) валовая балансовая стоимость актива – сумма, по которой актив признается в бухгалтерском балансе до вычета провизий (резервов);

4) дисконт – разница (при наличии) между справедливой стоимостью и суммой освоения на момент выдачи займа (кредита), а также комиссии (с учетом налогов и сборов), отнесенные на счет учета дисконта для последующей амортизации на доходы в течение срока действия выданного займа (кредита);

5) дисконтирование – приведение к текущей стоимости посредством первоначальной эффективной ставки;

6) заем (кредит) – осуществление организацией, банком заемных, лизинговых операций;

7) инвестиционный заем (кредит) – заем (кредит), соответствующий всем следующим требованиям:

срок займа (кредита) составляет пять и более лет;

условиями договора займа (кредита) установлен запрет на полное досрочное погашение;

в случае частичного погашения займа (кредита), частичное погашение может осуществляться в сроки и порядке, предусмотренные бизнес-планом заемщика;

заем (кредит) предоставляется юридическому лицу в соответствии с его бизнес-планом, предусматривающим реализацию комплекса мероприятий, направленных на создание, расширение и модернизацию материального производства, производственной и транспортной инфраструктуры;

8) индивидуальные активы – активы, по которым провизии (резервы) рассчитываются по каждому такому активу;

9) кредитный риск – риск возникновения расходов (убытков) вследствие неисполнения либо ненадлежащего исполнения должником (дебитором) обязательств по активу и условному обязательству перед организацией, в соответствии с условиями договора либо существования реальной угрозы такого неисполнения (ненадлежащего исполнения);

10) однородные активы – группа активов со сходными характеристиками кредитного риска, оцениваемая на коллективной основе;

11) организация – национальный управляющий холдинг, а также юридическое лицо, основным видом деятельности которого является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, за исключением Банка;

12) первоначальная эффективная ставка – эффективная ставка процента, рассчитанная при первоначальном признании актива;

13) портфель однородных займов (кредитов) – группа однородных займов (кредитов), включаемых в одну группу в соответствии с внутренними правилами организации о порядке и условиях классификации однородных займов (кредитов);

14) потоки денежных средств – поступление и выбытие денег и их эквивалентов;

15) провизии (резервы) – признание вероятности потерь стоимости конкретного актива, а в случае условного обязательства – признание вероятности потерь по возможному исполнению организацией, Банком своих обязательств, или совокупности активов (условных обязательств);

16) проект – комплекс мероприятий, финансируемых посредством предоставления Банком и направленных на создание новых, расширение и обновление существующих производств, в том числе на приобретение активов, пакетов акций (долей участия), имущественных комплексов; и/или стимулирование экспорта работ (услуг), выполняемых (оказываемых) резидентами Республики Казахстан, а также экспорта продукции, выпускаемой на территории Республики Казахстан;

17) реклассификация актива (условного обязательства) – классификация ранее классифицированного актива (условного обязательства), с соответствующим изменением суммы провизии (резервов) против него в сторону увеличения или уменьшения на сумму разницы между ранее сформированной суммой провизии (резерва) и необходимой суммой провизии (резерва) после проведения реклассификации;

18) стоимость обеспечения – рыночная (справедливая) оценка обеспечения на текущий момент, с учетом возможности ее реализации (продажи) на момент оценки;

19) убыток от обесценения - это размер провизий (резервов), отраженных в бухгалтерском учете на соответствующих счетах провизий (резервов), представляющий собой сумму, на которую (валовая) балансовая стоимость актива (условного обязательства) превышает дисконтированную стоимость ожидаемых потоков денежных средств, получение которых ожидается от актива (условного обязательства);

20) условное обязательство – обязательство, принятое организацией или Банком за должника (заемщика) в пользу третьих лиц и несущее кредитные риски должника (заемщика), вытекающие из условий договора;

21) эффективная ставка процента – это ставка, которая обеспечивает точное дисконтирование ожидаемой суммы будущих денежных выплат или поступлений вплоть до наступления срока погашения по данному активу (условному обязательству).

2. Особенности классификации активов и условных обязательств и
формирования провизии (резервов) против сомнительных и
безнадежных активов и условных обязательств организации

3. Провизии (резервы) формируются при обесценении активов и условных обязательств – при потере активом и условным обязательством стоимости вследствие реализации кредитного риска.

4. Классификация актива и условного обязательства, их отражение в бухгалтерском учете организации не изменяют условий договора между организацией и его должником (дебитором), в том числе не влияют на право получения организацией основной суммы требования (долга) и вознаграждения по нему в полном объеме, а также штрафов, пени за нарушение должником (дебитором) условий договора.

5. Классификации подлежат активы и условные обязательства, за исключением требований к Правительству Республики Казахстан, Национальному Банку Республики Казахстан и требований по налогам и другим обязательным платежам в бюджет.

6. Настоящие Правила не применяются, если заемщик (должник, созаемщик) является лицом, зарегистрированным в государстве с льготным налогообложением, определенном в соответствии с налоговым законодательством, либо зависимым или дочерним по отношению к лицу, зарегистрированному в государстве с льготным налогообложением.

7. Классификация (реклассификация) активов, условных обязательств и формирование провизии (резервов) осуществляется при:

соблюдении требований настоящих Правил и внутренних нормативных документов организации;

наличии полной и достоверной информации, позволяющей проведение комплексного и объективного анализа в целях классификации активов, условных обязательств и формирования провизии (резервов) против них.

8. Классификация (реклассификация) активов, условных обязательств и (или) формирование провизии (резервов) основывается на принципе своевременности такой классификации и достоверности отражения изменений размера провизии (резервов) в учете и отчетности организации.

9. Активы и условные обязательства подразделяются на стандартные и классифицированные.

10. Классифицированный актив представляет собой актив, по которому требование условий договора не исполняется либо имеются основания полагать, что требование по нему будет исполнено не в полном объеме или не будет исполнено вообще.

11. Классифицированное условное обязательство представляет собой условное обязательство, по которому имеется вероятность, что исполнение организацией своих обязательств, принятых за должника в пользу третьих лиц и несущих кредитные риски, вытекающие из условий договора, наступит.

12. Активы и условные обязательства, не относящиеся к классифицированным, являются стандартными.

13. Классифицированные активы и условные обязательства подразделяются на следующие категории:

сомнительные;

безнадежные.

14. Размер провизии (резервов) по классифицированным активам и условным обязательствам организации рассчитывается от суммы основного долга (требования), уменьшенной на стоимость высоколиквидного обеспечения по перечню высоколиквидного обеспечения, определенному подпунктом 1) пункта 61 настоящих Правил.

15. Классификация (реклассификация) активов и условных обязательств производится организацией по всем активам и условным обязательствам ежемесячно и по состоянию на определенную дату проведения классификации (реклассификации), не более чем за семь рабочих дней до последнего рабочего дня месяца.

16. Классификация (реклассификация) портфеля однородных займов (кредитов) производится организацией по всем портфелям однородных займов (кредитов) ежеквартально и по состоянию на определенную дату проведения классификации (реклассификации), не более чем за семь рабочих дней до последнего рабочего дня квартала.

17. Размер провизий (резервов), рассчитанный в соответствии с настоящими Правилами, не должен превышать размер провизий (резервов), отраженных в бухгалтерском учете и финансовой отчетности на соответствующих счетах провизий (резервов).

18. Критерии, используемые организациями при анализе кредитоспособности заемщиков (должников), в том числе при оценке финансового состояния заемщика и стоимости предмета залога, а также процедуры принятия и исполнения решений по созданию провизии (резервов), регламентируются настоящими Правилами, а также внутренними документами организации, определяющими кредитную, инвестиционную и учетную политику.

1. Особенности классификации займов (кредитов), за исключением займов

(кредитов), предусмотренных пунктами 27-44 настоящих Правил

19. Не подлежат отнесению к сомнительным и (или) безнадежным активам бланковые займы (кредиты), за исключением:

1) бланкового займа (кредита), предоставленного согласно законодательным актам Республики Казахстан и (или) по решению Правительства Республики Казахстан и (или) по решению органа управления организации на основании рекомендаций консультативно-совещательного органа по вопросам модернизации экономики Республики Казахстан при Президенте Республики Казахстан или Правительстве Республики Казахстан;

2) бланкового займа (кредита), отвечающего одновременно следующим условиям:

предоставленного до 21 февраля 2009 года;

предоставленного согласно законодательным актам Республики Казахстан и (или) по решению Правительства Республики Казахстан и (или) предоставленного по решению уполномоченного органа организации на основании рекомендаций консультативно-совещательного органа по вопросам модернизации экономики Республики Казахстан при Президенте Республики Казахстан или Правительстве Республики Казахстан.

20. В целях определения количества пролонгации не учитывается наличие пролонгации, если:

1) продление общего срока кредитования не связано с ухудшением финансового состояния заемщика и (или) отсутствуют у заемщика просроченные и (или) списанные долги перед организацией, но не более одного раза;

2) изменение сроков платежей по договору (включая договоры, заключенные в рамках генеральных соглашений) не связано с ухудшением финансового состояния заемщика и (или) отсутствуют у заемщика просроченные и (или) списанные долги перед организацией (без учета изменения графиков, связанные с досрочным погашением займа (кредита)), но не более трех раз.

21. Признается необеспеченным заем (кредит), по которому принято обеспечение в виде:

1) товаров, недвижимого, движимого имущества, находящимся (зарегистрированным) за пределами Республики Казахстан;

2) имущества, обремененного правами третьих лиц, за исключением обременения, произведенного по согласованию с организацией;

3) имущества, на которое имеется ограничение, наложенное государственным органом.

22. По займам (кредитам), предоставленным в иностранной валюте заемщикам, по валютным рискам которых не предусмотрены соответствующие инструменты хеджирования со стороны заемщика, классификационная категория критерия "Финансовое состояние" понижается на одну классификационную категорию.

2. Особенности классификации депозитов

23. Не подлежат отнесению к сомнительным и (или) безнадежным активам депозиты, за исключением депозита, размещенного на основании решения Правительства Республики Казахстан и (или) согласно законодательным актам Республики Казахстан и (или) решений органа управления организации.

24. Депозит (в том числе текущий счет), размещенный (открытый) в иностранном банке, имеющем индивидуальный рейтинг не ниже рейтинга группы А, присвоенный агентством Standard&Poor's или аналогичный рейтинг рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch, либо в банке-резиденте Республики Казахстан, имеющем индивидуальный рейтинг не ниже, чем на один уровень суверенного рейтинга Республики Казахстан, классифицируется как стандартный, при условии отсутствия задержек по переводу (возврату) средств с депозита, в том числе с текущего счета.

25. В случае размещения организацией депозита либо открытия текущего счета в иностранном банке, имеющем индивидуальный рейтинг не ниже рейтинга группы А, присвоенный агентством Standard&Poor's, или аналогичный рейтинг рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch, организация проводит мониторинг их финансового состояния на основании документально подтвержденных данных, не реже одного раза в полгода.

26. В случае размещения организацией депозита либо открытия текущего счета в иностранном банке, имеющем индивидуальный рейтинг ниже рейтинга группы А, присвоенный агентством Standard&Poor's, или аналогичный рейтинг рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch либо в банке-резиденте Республики Казахстан, имеющем рейтинг ниже, чем на одну позицию суверенного рейтинга Республики Казахстан, организация проводит мониторинг их финансового состояния на основании документально подтвержденных данных, не реже одного раза в квартал.

3. Особенности классификации однородных займов (кредитов)

27. Займы (кредиты), предоставленные на условиях, определенных внутренней кредитной политикой организации, и размер которых в совокупности на одного заемщика на дату оценки риска не превышает

0,02 процентов от величины собственного капитала организации, включаются в портфель однородных займов (кредитов), если иное не установлено пунктом 32 настоящих Правил.

28. Займы (кредиты), предоставленные юридическим лицам, определенным решением Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в соответствии с государственными программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях, не могут быть включены в портфель однородных займов (кредитов).

29. При принятии решения организацией о формировании провизии (резервов) по портфелю однородных займов (кредитов) во внутренней кредитной политике организации должны быть предусмотрены:

1) перечень применяемых признаков однородности;

2) порядок, методы, сроки проведения группировки;

3) порядок проведения мониторинга;

4) методика и процедуры классификации (реклассификации) и формирования, изменения размера провизии (резервов) против них в сторону увеличения или изменения.

30. Признаки однородности займов (кредитов):

1) вид заемщика;

2) технология кредитования;

3) целевое назначение;

4) вид обеспечения;

5) срок кредитования;

6) иные признаки по различным программам кредитования, определенные внутренней кредитной политикой организации.

Признаками однородности не являются:

1) наличие или отсутствие просроченных долгов;

2) количество дней просроченных долгов;

3) уровень кредитного риска по отдельно взятым займам (кредитам);

4) количество пролонгации.

31. Методика должна определять порядок отнесения однородных займов (кредитов) к категории сомнительных и безнадежных.

32. Организация вправе не включать займы (кредиты), обладающие признаками однородности, указанными во внутренней кредитной политике организации, в портфель однородных займов (кредитов) в порядке, определенном внутренними нормативными документами организации.

33. Признание займа (кредита) однородным, а также включение займа (кредита) в портфель однородных займов (кредитов) производится на основании условий договора на дату его подписания.

34. При изменении после подписания договора любых условий, кроме предусмотренного пунктом 35 настоящих Правил, не влечет за собой изменения перегруппировки портфеля однородных займов (кредитов).

35. Прекращается признание займа (кредита) однородным, если размер займа (кредита) на дату оценки риска равен или превышает 0,02 процента от величины собственного капитала организации.

36. Займы (кредиты), по которым признание однородными прекращено, а также которые не включены в группу однородных займов (кредитов), классифицируются в соответствии с пунктами 51-61 настоящих Правил.

37. Методика оценки риска по однородным займам (кредитам) организации не должна предусматривать увеличение размера провизии (резервов) в целом по портфелю в связи с уменьшением качества отдельных займов (кредитов) и вывода таких займов (кредитов) из портфеля.

38. В случае если размер (процентная доля) просроченных долгов со сроком 30 (тридцать) и более календарных дней, включенных в портфель однородных займов (кредитов), превышает размер фактически созданных провизии (резервов) по портфелю однородных займов (кредитов), то организация на сумму разницы между размером созданных провизии (резервов) и размером просроченных долгов со сроком 30 (тридцать) и более календарных дней дополнительно формирует провизии (резервы).

39. Классификационная категория актива по портфелю однородных займов (кредитов) определяется в соответствии с таблицей 4 приложения 1 к настоящим Правилам.

40. Организация не реже одного раза в квартал документально оформляет и включает в кредитное досье по портфелю однородных займов (кредитов) информацию о проведенном анализе портфеля и его результатах, в том числе выводы организации о размере кредитного риска по портфелю однородных займов (кредитов), а также информацию о расчете провизии (резервов).

4. Особенности классификации дебиторской задолженности

41. Не подлежит отнесению к сомнительным и (или) безнадежным активам дебиторская задолженность, за исключением дебиторской задолженности, образовавшейся вследствие реализации решений Правительства Республики Казахстан и (или) согласно законодательным актам Республики Казахстан и (или) решений органа управления организации. При этом под дебиторской задолженностью понимается задолженность, возникшая вследствие предоставления организацией займов (кредитов) на срочной, возвратной и безвозмездной (беспроцентной) основе и/или вследствие исполнения организацией условных обязательств.

42. В случае образования дебиторской задолженности без подтверждения документов, удостоверяющих сроки ее погашения, такая дебиторская задолженность считается просроченной и подлежит классификации в соответствии с требованиями настоящих Правил по истечении десяти календарных дней с момента образования.

43. В случае просрочки в погашении дебиторской задолженности дебиторская задолженность классифицируется по критериям "Наличие просрочки погашения" и "Наличие рейтинга у заемщика (должника)".

44. В случае просрочки в погашении дебиторской задолженности и если дебиторская задолженность в расчете на одного дебитора составляет более 5 (пяти) процентов от собственного капитала организации, дебиторская задолженность классифицируется по критериям "Финансовое состояние", "Наличие просрочки погашения" и "Наличие рейтинга у заемщика (должника)".

5. Особенности классификации условных обязательств

45. Не подлежит отнесению к сомнительным и (или) безнадежным обязательствам условное обязательство, за исключением условных обязательств, образовавшихся вследствие реализации решений Правительства Республики Казахстан и (или) согласно законодательным актам Республики Казахстан и (или) решений органа управления организации на основании рекомендаций консультативно-совещательного органа по вопросам модернизации экономики Республики Казахстан при Президенте Республики Казахстан или Правительстве Республики Казахстан.

46. Классификации подлежат условные обязательства организации, за исключением обязательств, по которым имеется покрытие в виде денег и отраженные на соответствующих счетах бухгалтерского учета организации.

47. В случае ухудшения финансового состояния заемщика (должника) и (или) наличии задержки в выплате вознаграждения условное обязательство классифицируется по критериям "Финансовое состояние" и "Наличие просрочки погашения".

48. При выполнении организацией своих обязательств, вытекающих из условий договора, возникшее требование переоформляется в дебиторскую задолженность на сумму обязательства, если в договоре не предусмотрено его переоформление в заем (кредит).

6. Особенности классификации прочих активов

49. Не подлежат отнесению к сомнительному и (или) безнадежному активу требования по ценным бумагам, находящимся в портфеле ценных бумаг организации и соответствующие следующим определениям:

1) долговые ценные бумаги, имеющие международную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" агентства Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch, или рейтинговую оценку не ниже "kzAAA" по национальной шкале агентства Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch или;

2) акции эмитентов, имеющие международную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" агентства Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch, или рейтинговую оценку не ниже "kzAAA" по национальной шкале агентства Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch.

50. Не подлежат отнесению к сомнительному и (или) безнадежному активу инвестиции (вложения) организации в акции (доли участия в уставном капитале) юридического лица, а также ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами иностранных государств, имеющих суверенный рейтинг не ниже "ВВВ-" агентства Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch.

3. Особенности использования организацией критериев при
классификации активов и условных обязательств (за исключением
инвестиционных займов (кредитов) и связанных с ними условных
обязательств, а также займов (кредитов), включенных в портфели
однородных займов (кредитов)

1. Особенности использования критериев для юридических лиц, основным

видом деятельности которых является осуществление заемных операций

или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей

участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу

51. При классификации активов и условных обязательств (за исключением инвестиционных займов (кредитов) и связанных с ними условных обязательств, а также займов (кредитов), включенных в портфели однородных займов (кредитов) юридическими лицами, основным видом деятельности которых является осуществление заемных операций или выкуп прав требования и сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу, применяются таблицы 1, 4 приложения 1 к настоящим Правилам.

52. При классификации займов (кредитов) используются критерии, предусмотренные пунктами 1–5 таблицы 1 приложения 1 к настоящим Правилам.

53. При классификации депозитов используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 5 таблицы 1 приложения 1 к настоящим Правилам.

54. При классификации дебиторской задолженности, ценных бумаг используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 5 таблицы 1 приложения 1 к настоящим Правилам, за исключением классификации акций, находящихся в портфеле ценных бумаг организации.

55. При классификации акций, находящихся в портфеле ценных бумаг организации, используются критерии, предусмотренные пунктами 1 и 5 таблицы 1 приложения 1 к настоящим Правилам.

56. При классификации условных обязательств используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 5 таблицы 1 приложения 1 к настоящим Правилам.

57. Классификационная категория актива (условного обязательства) определяется исходя из общего количества баллов оценки актива (условного обязательства) по соответствующим критериям.

58. Провизии (резервы) определяются исходя из классификационной категории и в соответствующих размерах согласно таблице 4 приложения 1 к настоящим Правилам.

В целях налогообложения провизии (резервы), созданные в соответствии с настоящими Правилами, корректируются на коэффициент, определяемый по формуле:

----------,

СГД

где

К – коэффициент,

СГД – совокупный годовой доход за налоговый период с учетом корректировок,

Д – доходы, включенные (подлежащие включению) в совокупный годовой доход за налоговый период и полученные по активам, образовавшимся в результате реализации решения Правительства Республики Казахстан и (или) решения Совета директоров организации и (или) закона Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий год. Данный показатель не включает доходы, подлежащие исключению из совокупного годового дохода в соответствии со статьей 99 Налогового кодекса.

59. Финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) определяется в соответствии с приложением 2 к настоящим Правилам.

60. Финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) – юридического лица, физического лица, осуществляющего предпринимательскую деятельность, классифицируется следующим образом:

1) стабильное – в случае наличия, в том числе следующих показателей: финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) устойчивое; заемщик (должник, созаемщик) платежеспособен; денежные потоки позволяют обслуживать долг; благоприятное значение коэффициентов, рассчитанных в соответствии с приложением 2 к настоящим Правилам; положительные рыночные условия развития бизнеса, имеет хорошую конкурентную позицию на рынке; свободный доступ к ресурсам и рынку капитала, нет зависимости от ограниченного количества поставщиков, не выявлены внешние или внутренние факторы, способные значительно ухудшить финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) в течение срока действия договора; возможность заемщика (должника, созаемщика) рассчитаться с организацией по своему обязательству не вызывает сомнений; по срокам активы и обязательства заемщика (должника, созаемщика) соизмеримы; заемщик (должник, созаемщик) имеет положительную кредитную историю;

2) удовлетворительное – в случае наличия, в том числе следующих показателей: финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) этой категории близко к характеристикам "стабильного", но вероятность поддержки его на этом уровне на протяжении длительного времени является низкой; наблюдается снижение доходов, уровня платежеспособности; в динамике наблюдается незначительное уменьшение денежных потоков, потоки позволяют покрыть основную часть долга; удовлетворительное значение коэффициентов, рассчитанных в соответствии с приложением 2 к настоящим Правилам; заемщиком (должником, созаемщиком) принимаются меры для улучшения своего финансового состояния; присутствуют минимальные риски концентрации поставщиков товаров, услуг и потребителей продукции заемщика (должника, созаемщика); возможность заемщика (должника, созаемщика) рассчитаться с организацией по своему обязательству не вызывает сомнений, в связи с тем, что имеется доступ к дополнительным ресурсам;

3) нестабильное – в случае наличия, в том числе следующих показателей: существует определенная вероятность, что заемщик (должник, созаемщик) не рассчитается с организацией по своим обязательствам ввиду следующих факторов: имеются признаки постоянного и существенного ухудшения финансового состояния заемщика (должника, созаемщика): неблагоприятное значение коэффициентов, рассчитанных в соответствии с приложением 2 к настоящим Правилам; низкий уровень платежеспособности, стабильное снижение рыночной доли; нет уверенности в том, что принимаемые заемщиком (должником, созаемщиком) меры эффективны для стабилизации финансового состояния; заемщику (должнику, созаемщику) объявлена санация на срок не более 1 года; в случае предоставления заемщику (созаемщику) займа (кредита) в целях погашения долга по ранее представленному займу (кредиту); имеются форс-мажорные обстоятельства, а также иные обстоятельства, нанесшие заемщику (должнику, созаемщику) материальный ущерб, но не повлекшие прекращение его деятельности;

4) критическое – в случае наличия, в том числе следующих показателей: существует полная вероятность того, что заемщик (должник, созаемщик) не рассчитается с организацией по своим обязательствам ввиду следующих факторов: ухудшение финансового состояния заемщика (должника, созаемщика) достигло критического уровня, что подтверждается нарушением всех показателей, указанных в приложении 2 к настоящим Правилам; неплатежеспособность; потеря рыночных позиций; у заемщика (должника, созаемщика) отрицательный собственный капитал; заемщику (созаемщику) объявлена санация на срок более 1 года; заемщик (должник, созаемщик) признан банкротом; у заемщика (должника, созаемщика) имеются форс-мажорные обстоятельства, нанесшие ему материальный ущерб и (или) не позволяющие ему продолжать свою деятельность; отсутствует документация по кредитному мониторингу в соответствии с требованиями ведения документации по кредитованию в порядке, установленном внутренними нормативными документами организации.

Финансовое состояние юридических лиц, сто процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежит национальному управляющему холдингу, не может классифицироваться ниже, чем финансовое состояние национального управляющего холдинга на консолидированной основе.

61. Качество обеспечения классифицируется следующим образом:

1) надежное – высоколиквидное обеспечение, в совокупности покрывающее не менее 100 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется организацией), в виде:

гарантий (поручительств) Правительства Республики Казахстан;

государственных ценных бумаг Республики Казахстан;

гарантий (поручительств) юридических лиц - нерезидентов Республики Казахстан, в том числе банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долгосрочный долговой рейтинг не ниже группы "А", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

гарантий (поручительств) юридических лиц - резидентов Республики Казахстан, в том числе банков-резидентов, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "А-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

страховых полисов страховых (перестраховочных) организаций, имеющих рейтинг финансовой надежности не ниже группы "А-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch; залога денег на депозите в банке-кредиторе;

ценных бумаг, имеющих статус государственных, выпущенных Правительствами и центральными банками иностранных государств, суверенный рейтинг которых не ниже группы "А-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

монетарных драгоценных металлов;

векселей первоклассных эмитентов Республики Казахстан;

ценных бумаг, выпущенных организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "А", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

ценных бумаг, выпущенных организациями-резидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "А-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

гарантий (поручительств) юридических лиц, единственным акционером которых является государство или национальный холдинг либо национальный управляющий холдинг;

2) хорошее - обеспечение, перечисленное в настоящем подпункте, и покрывающее в совокупности не менее 90 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется организацией).

В целях применения настоящего подпункта при оценке обеспечения применяются следующие коэффициенты к стоимости обеспечения:

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

гарантий (поручительств) юридических лиц - нерезидентов Республики Казахстан, в том числе банков-нерезидентов, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "ВВВ-", присвоенный агентством Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

гарантий (поручительств) юридических лиц - резидентов Республики Казахстан, в том числе банков, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "ВВ-", присвоенный агентством Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

страховых полисов страховых (перестраховочных) организаций, имеющих рейтинг финансовой надежности не ниже группы "ВВ-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

ценных бумаг, выпущенных организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "ВВВ-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

ценных бумаг, выпущенных организациями-резидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "ВВ-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

коэффициент 0,7 к рыночной стоимости обеспечения в виде недвижимого имущества, оформленного в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) удовлетворительное - обеспечение, перечисленное в настоящем подпункте, и покрывающее в совокупности не менее 60 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется организацией).

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

коэффициент 0,8 к обеспечению в виде:

гарантий (поручительств) юридических лиц-нерезидентов Республики Казахстан, в том числе банков-нерезидентов, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "ВВ-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

гарантий (поручительств) юридических лиц-резидентов Республики Казахстан, в том числе банков-резидентов, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "В-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

страховых полисов страховых (перестраховочных) организаций, имеющих рейтинг финансовой надежности не ниже группы "В-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

коэффициент 0,6 к обеспечению в виде:

дебиторской задолженности заемщика;

движимого имущества заемщика и/или залогодателя;

товаров в обороте;

4) неудовлетворительное - обеспечение, перечисленное в настоящем подпункте, и покрывающее в совокупности не менее 50 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется организацией).

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

коэффициент 0,8 к обеспечению в виде:

коэффициент 0,6 к обеспечению в виде:

дебиторской задолженности заемщика;

движимого имущества заемщика и/или залогодателя;

товаров в обороте;

5) без обеспечения - обеспечение, перечисленное в настоящем подпункте, и покрывающее в совокупности менее 50 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется Организацией).

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

ценных бумаг, выпущенных организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг не ниже группы "ВВВ-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

ценных бумаг, выпущенных организациями-резидентами Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг не ниже группы "ВВ-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

коэффициент 0,8 к обеспечению в виде:

коэффициент 0,6 к обеспечению в виде:

дебиторской задолженности заемщика;

движимого имущества заемщика и/или залогодателя;

товаров в обороте, за исключением поступающих в будущем (кроме тех товаров, оплата за которые осуществляется по аккредитивным операциям).

62. Качество обеспечения Организацией определяется по результатам проведенного мониторинга обеспечения с применением:

1) по недвижимому имуществу - рыночной стоимости недвижимого имущества, определенной в отчете об оценке, проведенной по договору между оценщиком и заемщиком и (или) залогодателем в соответствии с законодательством Республики Казахстан об оценочной деятельности;

2) по иному обеспечению - стоимости, определенной согласно внутренним нормативным документам Организации.

63. При наличии просроченных платежей со сроком 7 (семь) и более рабочих дней в течение периода, начиная с даты кредитования, а также в период до наступления первого срока погашения платежей (за исключением случаев досрочного погашения платежей), оценка классификационной категории "отсутствие просрочек в погашении платежей по классифицируемому активу" в размере минус 1 балл не применяется, а применяется оценка 0 баллов.

2. Особенности использования критериев для национального управляющего

холдинга, за исключением займов (кредитов), предоставленных

юридическим лицам, определенным решением Правительства Республики

Казахстан и реализующим проекты в соответствии с государственными

программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики

Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях

64. При классификации активов и условных обязательств (за исключением инвестиционных займов (кредитов) и связанных с ними условных обязательств, займов (кредитов), включенных в портфели однородных займов (кредитов), а также займов (кредитов), представленных юридическим лицам, определенным решением Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в соответствии с государственными программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях) национальным управляющим холдингом применяются таблицы 2, 4 приложения 1 к настоящим Правилам.

65. При классификации займов (кредитов) используются критерии, предусмотренные пунктами 1-4 таблицы 2 приложения 1 к настоящим Правилам.

66. При классификации депозитов используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 4 таблицы 2 приложения 1 к настоящим Правилам.

67. При классификации ценных бумаг, дебиторской задолженности используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 4 таблицы 2 приложения 1 к настоящим Правилам, за исключением классификации акций, находящихся в портфеле ценных бумаг Организации.

68. При классификации акций, находящихся в портфеле ценных бумаг организации, используются критерии, предусмотренные пунктами 1 и 4 таблицы 2 приложения 1 к настоящим Правилам.

69. При классификации условных обязательств используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 4 таблицы 2 приложения 1 к настоящим Правилам.

70. Классификационная категория актива (условного обязательства) определяется исходя из общего количества баллов оценки активу (условному обязательству) по соответствующим критериям.

71. Провизии (резервы) определяются исходя из классификационной категории и в соответствующих размерах согласно таблице 4 приложения 1 к настоящим Правилам.

----------,

СГД

где

К – коэффициент,

СГД – совокупный годовой доход за налоговый период с учетом корректировок,

Д – доходы, включенные (подлежащие включению) в совокупный годовой доход за налоговый период и полученные по активам, образовавшимся в результате реализации решения Правительства Республики Казахстан и (или) решения Совета директоров Организации и (или) закона Республики Казахстан о республиканском бюджете на соответствующий год. Данный показатель не включает доходы, подлежащие исключению из совокупного годового дохода в соответствии со статьей 99 Налогового кодекса.

72. Финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) определяется в порядке, установленном пунктом 59 настоящих Правил.

73. Качество обеспечения классифицируется в порядке, установленном пунктами 61-62 настоящих Правил.

3. Особенности использования критериев классификации займов

(кредитов), предоставленных национальным управляющим холдингом

юридическим лицам, определенным решением Правительства Республики

Казахстан и реализующим проекты в соответствии с государственными

программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики

Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях

74. При классификации национальным управляющим холдингом займов (кредитов), предоставленных юридическим лицам, определенным решением Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в соответствии с государственными программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях, применяются таблицы 3-4 приложения 1 к настоящим Правилам.

4. Особенности использования организацией критериев
классификации инвестиционных займов (кредитов) и связанных
с ними условных обязательств

1. Особенности использования критериев классификации инвестиционных займов (кредитов) и связанных с ними условных обязательств, за исключением инвестиционных займов (кредитов), предоставленных юридическим лицам, определенных решением Правительства Республики Казахстан и реализующих проекты в соответствии с государственными программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях

75. При классификации инвестиционных займов (кредитов) и связанных с ними условных обязательств, за исключением инвестиционных займов (кредитов) и условных обязательств, предоставленных юридическим лицам, определенным решением Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в соответствии с государственными программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях, применяются таблицы 1, 3 приложения 3 к настоящим Правилам.

76. При классификации займов (кредитов) используются критерии, предусмотренные пунктами 1-5 таблицы 1 приложения 3 к настоящим Правилам.

77. При классификации депозитов используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 5 таблицы 1 приложения 3 к настоящим Правилам.

78. При классификации дебиторской задолженности, ценных бумаг используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 5 таблицы 1 приложения 3 к настоящим Правилам, за исключением классификации акций, находящихся в портфеле ценных бумаг организации.

79. При классификации акций, находящихся в портфеле ценных бумаг организации, используются критерии, предусмотренные пунктами 1 и 5 таблицы 1 приложения 3 к настоящим Правилам.

При классификации условных обязательств используются критерии, предусмотренные пунктами 1, 2, 5 таблицы 1 приложения 3 к настоящим Правилам.

80. Классификационная категория актива (условного обязательства) определяется исходя из общего количества баллов оценки актива (условного обязательства) по соответствующим критериям.

81. Провизии (резервы) определяются исходя из классификационной категории и в соответствующих размерах согласно таблице 3 приложения 3 к настоящим Правилам.

----------,

СГД

где

К – коэффициент,

СГД – совокупный годовой доход за налоговый период с учетом корректировок,

82. Финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) определяется в порядке, установленном пунктом 59 настоящих Правил.

83. Финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) - юридического лица, физического лица, осуществляющего предпринимательскую деятельность классифицируется следующим образом:

1) стабильное - в случае наличия, в том числе следующих показателей: финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) устойчивое; заемщик (должник, созаемщик) платежеспособен; денежные потоки позволяют обслуживать долг; значение коэффициентов, рассчитанных в соответствии с приложением 2 к настоящим Правилам, в пределах общепринятых норм; положительные рыночные условия развития бизнеса, имеет хорошую конкурентную позицию на рынке; доступ к ресурсам и рынку капитала, нет зависимости от ограниченного количества поставщиков, не выявлены внешние или внутренние факторы, способные значительно ухудшить финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) в течение срока действия договора; возможность заемщика (должника, созаемщика) рассчитаться с организацией по своему обязательству не вызывает сомнений; по срокам активы и обязательства заемщика (должника, созаемщика) соизмеримы; имеет положительную кредитную историю;

2) удовлетворительное - в случае наличия, в том числе следующих показателей: финансовое состояние заемщика (должника, созаемщика) этой категории близко к характеристикам "стабильного", но вероятность поддержки ее на этом уровне на протяжении длительного времени является низкой; уровень доходов, платежеспособности, в течение трех лет с начала кредитования, находятся на уровне, предусмотренном бизнес-планом должника; в динамике наблюдается незначительное уменьшение денежных потоков, при этом потоки позволяют покрыть основную часть долга; заемщиком (должником, созаемщиком) принимаются меры для улучшения своего финансового состояния; присутствуют минимальные риски концентрации поставщиков товаров, услуг и потребителей продукции заемщика (должника, созаемщика); возможность заемщика (должника, созаемщика) рассчитаться с организацией по своему обязательству не вызывает сомнений, в связи с тем, что имеется доступ к дополнительным ресурсам;

3) нестабильное - в случае наличия, в том числе следующих показателей: существует определенная вероятность, что заемщик (должник, созаемщик) не рассчитается с организацией по своим обязательствам ввиду следующих факторов: имеются признаки постоянного и существенного ухудшения финансового состояния заемщика (должника, созаемщика): уровень доходов, платежеспособности в течение трех лет с начала кредитования находятся на уровне, предусмотренном бизнес-планом должника; снижение рыночной доли; нет уверенности в том, что принимаемые заемщиком (должником, созаемщиком) меры эффективны для стабилизации финансового состояния; заемщику (должнику, созаемщику) объявлена санация на срок не более 1 года; имеются форс-мажорные обстоятельства, а также иные обстоятельства, нанесшие заемщику (должнику, созаемщику) материальный ущерб, но не повлекшие прекращение его деятельности;

4) критическое - в случае наличия, в том числе следующих показателей: постоянное ухудшение финансового состояния заемщика (должника, созаемщика) достигло критического уровня: неплатежеспособность, потеря рыночных позиций; заемщику (должнику, созаемщику) объявлена санация на срок более одного года; заемщик (должник, созаемщик) признан банкротом; у заемщика (должника, созаемщика) имеются форс-мажорные обстоятельства, нанесшие заемщику (должнику, созаемщику) материальный ущерб и (или) не позволяющие ему продолжать свою деятельность, отсутствует кредитное досье у заемщика (созаемщика).

84. Качество обеспечения классифицируется следующим образом:

1) надежное - высоколиквидное обеспечение, в совокупности покрывающее не менее 100 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется организацией), в виде:

гарантий (поручительств) Правительства Республики Казахстан;

государственных ценных бумаг Республики Казахстан;/

гарантий (поручительств) юридических лиц - нерезидентов Республики Казахстан, в том числе банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долгосрочный долговой рейтинг не ниже группы "А-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

гарантий (поручительств) юридических лиц-резидентов Республики Казахстан, в том числе банков-резидентов, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "ВВВ+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

страховых полисов страховых (перестраховочных) организаций, имеющих рейтинг финансовой надежности не ниже группы "ВВВ+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

залога денег на депозите в банке-кредиторе и/или денег, являющихся предметом заклада в банке-кредиторе;

ценных бумаг, имеющих статус государственных, выпущенных Правительствами и центральными банками иностранных государств, суверенный рейтинг которых не ниже группы "ВВВ+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

монетарных драгоценных металлов;

векселей первоклассных эмитентов Республики Казахстан;

ценных бумаг, выпущенных организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "А-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

ценных бумаг, выпущенных организациями-резидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "ВВВ+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

2) хорошее - обеспечение, перечисленное в настоящем подпункте, и покрывающее в совокупности не менее 70 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется организацией).

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

гарантий (поручительств) юридических лиц-нерезидентов Республики Казахстан, в том числе банков-нерезидентов, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "ВВ+", присвоенный агентством Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

гарантий (поручительств) юридических лиц-резидентов Республики Казахстан, в том числе банков, имеющих долговой рейтинг не ниже группы "В+", присвоенный агентством Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

резервных аккредитивов банков, имеющих долговой рейтинг, не ниже группы "В+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

имущества, предусмотренного для погашения и обслуживания обязательств должников по инвестиционным займам (кредитам) в республиканском или местных бюджетах на соответствующий финансовый год;

денег, поступающих по гарантированным платежам от платежеспособных (финансовое состояние стабильное) юридических лиц;

страховых полисов страховых (перестраховочных) организаций, имеющих рейтинг финансовой надежности не ниже группы "В+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

ценных бумаг, выпущенных организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "ВВ+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

ценных бумаг, выпущенных организациями-резидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг не ниже группы "В+", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

коэффициент 0,8 к обеспечению в виде:

резервных аккредитивов банков, имеющих долговой рейтинг, не ниже группы "В-", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

имущества, в том числе, которое поступит в будущем в соответствии с бизнес-планом;

денег, предусмотренных для погашения и обслуживания обязательств и должников по инвестиционным займам (кредитам) в республиканском или местных бюджетах на соответствующий финансовый год;

денег, поступающих по гарантированным платежам от платежеспособных юридических лиц;

страховых полисов страховых (перестраховочных) организаций, имеющих рейтинг финансовой надежности не ниже группы "В", присвоенный агентством Standard&Poor's или рейтинг аналогичного уровня рейтинговых агентств Moody's Investors Service или Fitch;

коэффициент 0,6 к обеспечению в виде:

дебиторской задолженности заемщика;

движимого имущества заемщика и/или залогодателя;

товаров в обороте;

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

коэффициент 0,8 к обеспечению в виде:

имущества, в том числе, которое поступит в будущем в соответствии с бизнес-планом;

денег, поступающих по гарантированным платежам от платежеспособных юридических лиц;

коэффициент 0,6 к обеспечению в виде:

дебиторской задолженности заемщика;

движимого имущества заемщика и/или залогодателя;

товаров в обороте;

5) без обеспечения - обеспечение, покрывающее в совокупности менее 50 процентов обязательств заемщика по активу (по основному долгу и необходимому к получению вознаграждению за пользование займом (кредитом) в течение первого квартала, а также вознаграждению за льготный период, если таковой предоставляется организацией).

коэффициент 1 к высоколиквидному обеспечению, указанному в подпункте 1) настоящего пункта;

коэффициент 0,9 к обеспечению в виде:

коэффициент 0,8 к обеспечению в виде:

имущества, в том числе, которое поступит в будущем в соответствии с бизнес-планом;

денег, поступающих по гарантированным платежам от платежеспособных юридических лиц;

коэффициент 0,6 к обеспечению в виде:

дебиторской задолженности заемщика;

движимого имущества заемщика и/или залогодателя;

товаров в обороте.

85. Качество обеспечения организацией определяется по результатам проведенного мониторинга обеспечения с применением:

2) по иному обеспечению - стоимости, определенной согласно внутренним нормативным документам организации.

2. Особенности использования критериев классификации инвестиционных

займов (кредитов), предоставленных юридическим лицам, определенным

решением Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в

соответствии с государственными программами, направленными на

модернизацию и диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее

приоритетных отраслях

86. При классификации национальным управляющим холдингом займов (кредитов), предоставленным юридическим лицам, определенным решением Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в соответствии с государственными программами, направленными на модернизацию и диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях, используются таблицы 2, 3 приложения 3 к настоящим Правилам.

5. Особенности формирования Банком провизий (резервов)
против активов и условных обязательств

1. Порядок создания провизий (резервов)

87. Провизии (резервы) создаются в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, международным стандартом финансовой отчетности № 39 "Финансовые инструменты: признание и измерение" (далее – МСФО № 39), а также в случае создания провизий (резервов) по условным обязательствам – в соответствии с международным стандартом финансовой отчетности № 37 "Оценочные резервы, условные обязательства и условные активы" (далее – МСФО № 37).

88. По активам провизии (резервы) создаются в соответствии с Методикой расчета провизий (резервов), утвержденной исполнительным органом Банка (далее – Методика), расчет провизий (резервов) по которой осуществляется следующим образом:

1) активы классифицируются на однородные и индивидуальные;

2) проводится оценка обесценения индивидуальных активов;

3) по индивидуальным активам, по которым выявлены признаки обесценения, установленные Методикой:

рассчитываются ожидаемые денежные потоки;

рассчитывается дисконтированная стоимость ожидаемых денежных потоков по следующей формуле:

PV – приведенная стоимость ожидаемых денежных потоков;

СF – ожидаемые денежные потоки;

r – первоначальная эффективная ставка;

t – порядковый номер года, в течение которого предполагаются денежные потоки по активу;

n – количество лет, в течение которых предполагаются денежные потоки по активу;

определяется размер провизий (резервов) как положительная разница между валовой балансовой стоимостью актива и дисконтированной стоимостью ожидаемых денежных потоков на отчетную дату;

эффективная ставка процента рассчитывается путем применения метода подстановки или автоматизированной функции Microsoft Office Excel "ВСД" (внутренняя ставка доходности) или других аналогичных автоматизированных функций. Если с заемщиком заключены два и более договора финансирования, в качестве эффективной ставки процента может использоваться средневзвешенная эффективная ставка процента. Взвешивание эффективной ставки процента производится с учетом валовой балансовой стоимости на отчетную дату;

4) по индивидуальным активам, по которым отсутствуют признаки обесценения в соответствии с Методикой, и однородным активам:

осуществляется группировка по схожим характеристикам кредитного риска, установленным в Методике. При классификации однородных активов не принимается в качестве схожей характеристики кредитного риска то обстоятельство, что активы возникли по требованиям к одному и тому же заемщику (должнику, созаемщику);

определяется размер провизий (резервов).

89. По условным обязательствам провизии (резервы) создаются по каждому условному обязательству в следующем порядке:

1) определяется вероятность исполнения условного обязательства в соответствии с МСФО № 37;

2) рассчитываются предполагаемые затраты для урегулирования существующего обязательства в соответствии с МСФО № 37;

3) рассчитывается справедливая стоимость условного обязательства в соответствии с МСФО № 39;

4) определяется размер провизии (резерва) как наибольшее значение из суммы предполагаемых затрат, рассчитанной в соответствии с МСФО № 37, и размера справедливой стоимости, рассчитанной в соответствии с МСФО № 39.

90. Периодичность создания провизий (резервов) устанавливается Методикой, но не реже одного раза в месяц на конец периода.

91. Размер провизий (резервов), созданных в соответствии с Методикой, отражается в бухгалтерском учете и финансовой отчетности Банка.

2. Требования к Методике

92. Методика содержит:

1) перечень признаков обесценения актива;

2) схожие характеристики кредитного риска, по которым осуществляется группировка индивидуальных активов без признаков обесценения и однородных активов (например, на основе оценки кредитного риска или классификации, при котором учитывается географическое положение заемщика, вид залога, срок просрочки и другие факторы);

3) в отношении индивидуальных активов - порядок определения прогнозов ожидаемых денежных потоков с учетом стоимости обеспечения;

4) в отношении индивидуальных активов, по которым отсутствуют признаки обесценения, и однородных активов - порядок определения размера провизии (резерва);

5) в отношении условных обязательств - порядок применения пункта 89 настоящих Правил;

6) периодичность расчета размера провизий (резервов).

93. Основанием для внесения изменений и (или) дополнений в Методику является изменение требований законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, международных стандартов финансовой отчетности.

94. Методика в течение трех рабочих дней после утверждения исполнительным органом Банка направляется в Национальный Банк Республики Казахстан для получения заключения о ее соответствии международным стандартам финансовой отчетности, которое выдается Национальным Банком Республики Казахстан в течение десяти рабочих дней со дня поступления.

Замечания Национального Банка Республики Казахстан подлежат устранению путем направления в Национальный Банк Республики Казахстан утвержденной исполнительным органом Банка доработанной Методики не позднее тридцати рабочих дней со дня получения замечаний.

3. Расчет провизий (резервов), подлежащих отнесению на вычет

95. В целях налогообложения провизии (резервы) не формируются:

1) по индивидуальным активам, по которым отсутствуют признаки обесценения в соответствии с Методикой;

2) по однородным активам;

3) в случае, если заемщик (должник, созаемщик) является лицом, зарегистрированным в государстве с льготным налогообложением, определенном в соответствии с налоговым законодательством, либо зависимым или дочерним по отношению к лицу, зарегистрированному в государстве с льготным налогообложением.

96. Для исчисления размера провизий (резервов), подлежащих отнесению на вычеты, величина убытка от обесценения, приходящегося на долю основного долга в валовой балансовой стоимости актива (далее – Обесценение основного долга), определяется по формуле:

ООД = ОД х (П / ВБС), где

ООД – Обесценение основного долга;

ОД – основной долг;

П – провизии (резервы), определенные в соответствии с пунктом 88 настоящих Правил;

ВБС – валовая балансовая стоимость актива.

При этом исчисленная сумма Обесценения основного долга подлежит округлению до 1 тенге: сумма в 50 и более тиын принимается за один тенге, сумма меньше 50 тиын не принимается.

97. Провизии (резервы), подлежащие отнесению на вычеты, рассчитываются в следующем порядке:

1) если Обесценение основного долга равно или менее пятидесяти процентов основного долга, сумма провизий (резервов), подлежащих отнесению на вычеты, равна размеру Обесценения основного долга;

2) если Обесценение основного долга составляет более пятидесяти процентов основного долга, сумма провизий (резервов), подлежащих отнесению на вычеты, определяется по формуле:

Провизии (резервы) = 50%*ОД + (ООД -50%*ОД)*0.676

При этом исчисленная сумма провизий (резервов) подлежит округлению до 1 тенге: сумма в 50 и более тиын принимается за один тенге, сумма меньше 50 тиын не принимается.

98. По результатам определения суммы провизий (резерва) по активам и условным обязательствам на каждую дату расчета провизий (резервов) Банком не позднее пяти рабочих дней после расчета заполняются соответствующие таблицы приложения 4 к настоящим Правилам:

1) по займам (кредитам), за исключением финансового лизинга и займов (кредитов), предоставленных другим банкам, - таблица 1 приложения 4 к настоящим Правилам;

2) по условным обязательствам по непокрытым аккредитивам, выпущенным или подтвержденным гарантиям - таблица 2 приложения 4 к настоящим Правилам;

3) по дебиторской задолженности по документарным расчетам и гарантиям - таблица 3 приложения 4 к настоящим Правилам;

4) по депозитам, включая остатки на корреспондентских счетах, размещенным в банках, а также займам (кредитам), предоставленным другим банкам, - таблица 4 приложения 4 к настоящим Правилам.

99. При расчете суммы расходов по провизиям (резервам) за 2013 год суммой провизий (резервов) на начало отчетного периода признается сумма провизии (резервы), созданных по состоянию на 31 декабря предыдущего налогового периода в соответствии с настоящими Правилами.

Приложение 1
к Правилам создания
провизий (резервов)

Критерии классификации активов и условных обязательств
(за исключением инвестиционных займов (кредитов) и связанных
с ними условных обязательств, а также займов (кредитов),
включенных в портфели однородных займов (кредитов)) для
юридических лиц, основным видом
деятельности которых является осуществление заемных
операций или выкуп прав требования и сто процентов
голосующих акций (долей участия) которых принадлежат
национальному управляющему холдингу

таблица 1

№	Критерии	Классификационная категория			Баллы
1.	Финансовое состояние
1)		стабильное			0
2)		удовлетворительное			+1
3)		нестабильное			+2
4)		критическое			+4
2.	Наличие просрочки погашения
		по займу (кредиту)	по вкладам (депозитам), ценным бумагам и условным обязательствам	по дебиторской задолженности
1)		отсутствие просрочек в погашении платежей по классифицируемому активу за последние двенадцать месяцев			-1
2)		Займы (кредиты), по которым имелась просрочка платежей до текущей даты за последние двенадцать месяцев, и по которым срок оплаты платежей не наступил			0
3)		7-30 дней	до 7 дней	до 14 дней	+1.5
4)		31-60 дней	от 7 до 15 дней	от 14 до 30 дней	+2.5
5)		61-90 дней	от 15 до 30 дней	от 30 до 60 дней	+3.5
6)		свыше 90 дней	свыше 30 дней	свыше 60 дней	+4.5
3.	Качество обеспечения
1)		надежное			-3
2)		хорошее			-2
3)		удовлетворительное			0
4)		неудовлетворительное			+1
5)		без обеспечения			+2
4.	Пролонгация
1)		отсутствие пролонгации			0
2)		наличие пролонгации			количество пролонгации умножается на +1 балл
5.	Наличие рейтинга у заемщика (должника)
1)		"А" и выше			-3
2)		свыше рейтинга Республики Казахстан - до "А"			-2
3)		на уровне рейтинга Республики Казахстан			-1
4)		ниже рейтинга Республики Казахстан и без рейтинга			0

Критерии классификации активов и условных обязательств
(за исключением инвестиционных займов (кредитов) и связанных с
ними условных обязательств, займов (кредитов), включенных
в портфели однородных займов (кредитов), а также займов
(кредитов), предоставленных юридическим лицам,
определенным решением Правительства Республики Казахстан
и реализующим проекты в соответствии с государственными
программами, направленными на модернизацию и
диверсификацию экономики Республики Казахстан в ее
приоритетных отраслях) для национального управляющего холдинга

таблица 2

№	Критерии	Классификационная категория			Баллы
1.	Финансовое состояние
1)		стабильное			0
2)		удовлетворительное			+1
3)		нестабильное			+2
4)		критическое			+4
2.	Наличие просрочки погашения
		по займу (кредиту)	по вкладам (депозитам), ценным бумагам и условным обязательствам	по дебиторской задолженности
1)		отсутствие просрочек в погашении платежей по классифицируемому активу			-1
2)		Займы (кредиты), по которым имелась просрочка платежей до текущей даты, и по которым срок оплаты платежей не наступил			0
3)		7-30 дней	до 7 дней	до 14 дней	+1.5
4)		31-60 дней	от 7 до 15 дней	от 14 до 30 дней	+2.5
5)		61-90 дней	от 15 до 30 дней	от 30 до 60 дней	+3.5
6)		свыше 90 дней	свыше 30 дней	свыше 60 дней	+4.5
3.	Качество обеспечения
1)		надежное			-3
2)		хорошее			-2
3)		удовлетворительное			0
4)		неудовлетворительное			+1
5)		без обеспечения			+2
4.	Наличие рейтинга у заемщика (должника)
1)		"А" и выше			-3
2)		свыше рейтинга Республики Казахстан - до "А"			-2
3)		на уровне рейтинга Республики Казахстан			-1
4)		ниже рейтинга Республики Казахстан и без рейтинга			0

Критерии классификации займов (кредитов), предоставленных
национальным управляющим холдингом юридическим лицам,
определенным решением Правительства Республики Казахстан и
реализующим проекты в соответствии с государственными
программами, направленными на модернизацию и диверсификацию
экономики Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях

таблица 3

№	Критерии	Классификационная категория	Баллы
1.	Наличие просрочки погашения
1)		отсутствие просрочек в погашении платежей по классифицируемому активу	-1
2)		Займы (кредиты), по которым имелась просрочка платежей до текущей даты, и по которым срок оплаты платежей не наступил	0
3)		30-60 дней	+1.5
4)		61-90 дней	+2.5
5)		91-120 дней	+3.5
6)		свыше 120 дней	+4.5

Шкала процентных значений необходимого объема провизии
(резервов) для соответствующих классификационных категорий

таблица 4

Количество баллов, для определения классификационной категории актива (условного обязательства, портфеля однородных займов (кредитов) *	Классификационная категория актива (условного обязательства, портфеля однородных займов (кредитов)	Размер провизии (в % от суммы основного долга) по активу (условному обязательству, портфелю однородных займов (кредитов)
до 1 (включительно)	Стандартный
	Сомнительный:
от 1 до 2 (включительно)	1 категории	5 % - при своевременной и полной оплате платежей
от 1 до 2 (включительно)	2 категории	10 % - при задержке или неполной оплате платежей
от 2 до 3 (включительно)	3 категории	20 % - при своевременной и полной оплате платежей
от 2 до 3 (включительно)	4 категории	25 % - при задержке или неполной оплате платежей
от 3 до 4 (включительно)	5 категории	50 % - во всех случаях
от 4 до 8 (включительно)	6 категории	75 % - во всех случаях
свыше 8	Безнадежный	100 % - во всех случаях

* Примечание:

для национального управляющего холдинга в сфере агропромышленного комплекса и его дочерних организаций количество баллов всегда равно 0.

Приложение 2
к Правилам создания
провизий (резервов)

Определение финансового состояния заемщика
1. Критерии определения финансового состояния банков
контрагентов и других финансовых институтов

1. При оценке финансового состояния банков-контрагентов и других финансовых институтов используются нижеуказанные показатели финансовой отчетности в порядке отражения операций в счетах бухгалтерского учета согласно Плану счетов, разработанному в соответствии с Законом Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан". При внесении изменений в "Типовой план счетов бухгалтерского учета в банках второго уровня, ипотечных организациях и акционерном обществе "Банк Развития Казахстана" оценка финансового состояния производится с учетом внесенных изменений на основании финансовой отчетности, предоставленной банком-контрагентом.

таблица 1

Код счета	Наименование счета
1000	Деньги
1050	Корреспондентские счета
1100	Требования к Национальному Банку Республики Казахстан
1200	Ценные бумаги, учитываемые по справедливой стоимости через прибыль или убыток
1250	Вклады, размешенные в других банках
1300	Займы, предоставленные другим банкам
1306	Просроченная задолженность других банков по займам
1309	Просроченная задолженность других банков по финансовому лизингу
1319	Резервы (провизии) по займам и финансовому лизингу, предоставленным другим банкам (контрактивный)
1320	Займы и финансовый лизинг, предоставленные организациям осуществляющим отдельные виды банковских операций
1327	Просроченная задолженность по займам, предоставленным организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций
1328	Просроченная задолженность по финансовому лизингу, предоставленному организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций
1329	Резервы (провизии) по займам и финансовому лизингу, предоставленным организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций (контрактивный)
1400	Требования к клиентам
1409	Просроченная задолженность клиентов по факторингу
1421	Просроченная задолженность клиентов по финансовому лизингу
1423	Просроченная задолженность клиентов по форфейтингу
1424	Просроченная задолженность клиентов по займам
1427	Просроченная задолженность по операциям финансирования торговой деятельности
1428	Резервы (провизии) по займам и финансовому лизингу, предоставленным клиентам (контрактивный)
1450	Ценные бумаги, имеющиеся в наличии для продажи
1460	Операции "обратное РЕПО" с ценными бумагами
1470	Инвестиции в капитал и субординированный долг
1475	Инвестиции в субординированный долг (активный)
1476	Прочие инвестиции (активный)
1480	Ценные бумаги, удерживаемые до погашения
1600	Товарно-материальные запасы
1650	Основные средства и нематериальные активы
1850	Прочие дебиторы
1880	Секьюритизируемые активы
2010	Корреспондентские счета
2020	Вклады до востребования других банков
2030	Займы, полученные от Правительства Республики Казахстан
2040	Займы, полученные от международных финансовых организаций
2050	Займы, полученные от других банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций
2110	Займы овернайт
2120	Срочные вклады
2200	Обязательства перед клиентами
2255	Операции "РЕПО" с ценными бумагами
2300	Выпущенные в обращение ценные бумаги
2400	Субординированные долги
2850	Прочие кредиторы
3200	Резервы (провизии) на общебанковские риски
3510	Резервный капитал (пассивный)
3580	Нераспределенная чистая прибыль (непокрытый убыток) прошлых лет (пассивный)
3599	Нераспределенная чистая прибыль (непокрытый убыток) (пассивный)
4050	Доходы, связанные с получением вознаграждения по корреспондентским счетам
4100	Доходы, связанные с получением вознаграждения по вкладам, размещенным в Национальном Банке Республики Казахстан
4200	Доходы, связанные с получением вознаграждения по ценным бумагам
4250	Доходы, связанные с получением вознаграждения по вкладам, размещенным в других банках
4300	Доходы, связанные с получением вознаграждения по займам, предоставленным другим банкам
4320	Доходы, связанные с получением вознаграждения по займам и финансовому лизингу, предоставленным организациям осуществляющим отдельные виды банковских операций, или полученным от организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций
4400	Доходы, связанные с получением вознаграждения по требованиям к клиентам
4450	Доходы, связанные с получением вознаграждения по прочим ценным бумагам
4465	Доходы, связанные с получением вознаграждения по операциям "обратное РЕПО" с ценными бумагами
4475	Доходы, связанные с получением вознаграждения по инвестициям в субординированный долг
4476	Доходы, связанные с получением вознаграждения по прочим инвестициям
4480	Доходы, связанные с получением вознаграждения по ценным бумагам, удерживаемым до погашения
5020	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по корреспондентским счетам
5030	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по займам, полученным от Правительства и местных исполнительных органов Республики Казахстан
5040	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по займам, полученным от международных финансовых организаций
5050	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по займам, полученным от других банков
5060	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по займам, полученным от организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций
5090	Другие расходы, связанные с выплатой вознаграждения
5110	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по займам овернайт
5120	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по вкладам других банков
5150	Расходы по расчетам с филиалами
5200	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по требованиям клиентов
5250	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по операциям "РЕПО" с ценными бумагами
5300	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по ценным бумагам
5400	Расходы, связанные с выплатой вознаграждения по субординированному долгу
5451	Ассигнования на резервы (провизии) по вкладам, размещенным в других банках
5452	Ассигнования на резервы (провизии) по займам и финансовому лизингу, предоставленным другим банкам
5455	Ассигнования на резервы (провизии) по займам и финансовому лизингу, предоставленным клиентам
5464	Ассигнования на резервы (провизии) по ценным бумагам
5466	Ассигнования на резервы (провизии) по займам и финансовому лизингу, предоставленным организациям, осуществляющим отдельные виды банковских операций
6005	Возможные требования по выпущенным непокрытым аккредитивам (активный)
6010	Возможные требования по подтвержденным непокрытым аккредитивам (активный)
6055	Возможные требования по выданным или подтвержденным гарантиям (активный)

2. Для определения финансового состояния используются следующие показатели:

1) "Иммобилизованные средства" (ИС) - определяется как разница суммы счетов 1850, 1306, 1309, 1327, 1328, 1409, 1421, 1423, 1424, 1427, 1600, 1650 и счета 2850 (ИС = 1850 + 1306 + 1309 + 1327 + 1328 + 1409 + 1421 + 1423 + 1424 + 1427 + 1600 + 1650 - 2850);

2) "Собственный капитал брутто" (СКБ) - определяется как разница показателей "Собственный капитал" и "Иммобилизованные средства";

3) "Доходные активы" (ДА) - определяется как сумма счетов 1000, 1050, 1100, 1200, 1250, 1300, 1400, 1450, 1470 (ДА = 1000 + 1050 + 1100 + 1200 + 1250 + 1300 + 1400 + 1450 + 1470);

4) "Кредиты брутто" (КБ) - определяется как сумма счетов 1300, 1319, 1320, 1329, 1400, 1428, 6005, 6010, 6055 (КБ = 1300 - 1319 + 1320 - 1329 + 1400 - 1428 + 6005 + 6010 + 6055);

5) "Просроченные кредиты" (ПК) - определяется как сумма счетов 1306, 1309, 1327, 1328, 1409, 1421, 1423, 1424, 1427 (ПК = 1306 + 1309 + 1327 + 1328 + 1409 + 1421 + 1423 + 1424 + 1427);

6) "Чистый процентный доход" - "расходы на резервы" (ЧПД-РР) - определяется как разница суммы счетов 4050, 4100, 4200, 4250, 4300, 4320, 4400, 4450, 4465, 4475, 4476, 4480 и суммы счетов 5020, 5030, 5040, 5050, 5060, 5090, 5110, 5120, 5150, 5200, 5250, 5300, 5400, 5451, 5452, 5455, 5464, 5466 ((ЧПД-РР) = (4050 + 4100 + 4200 + 4250 + 4300 + 4320 + 4400 + 4450 + 4465 + 4475 + 4476 + 4480) - (5020 + 5030 + 5040 + 5050 + 5060 + 5090 + 5110 + 5120 + 5150 + 5200 + 5250 + 5300 + 5400 + 5451 + 5452 + 5455 + 5464 + 5466));

7) "Активы, приносящие процентный доход" (АПД) - определяется как сумма счетов 1050, 1100, 1200, 1250, 1300, 1320, 1400, 1450, 1458, 1475, 1476, 1480, 1880 (АПД = 1050 + 1100 + 1200 + 1250 + 1300 + 1320 + 1400 + 1450 + 1458 + 1475 + 1476 + 1480 + 1880);

8) "Чистая прибыль" + "Резервы" + "Резервный фонд" (ЧРР) - определяется как сумма счетов 3599, 1319, 1329, 1428, 3200, 3510, 3580 (ЧРР = 3599 + 1319 + 1329 + 1428 + 3200 + 3510 + 3580);

9) "Процентные доходы" (ПД) - определяется как сумма счетов 4050, 4100, 4200, 4250, 4300, 4320, 4400, 4450, 4465, 4475, 4476, 4480 (ПД = 4050 + 4100 + 4200 + 4250 + 4300 + 4320 + 4400 + 4450 + 4465 + 4475 + 4476 + 4480);

10) "Процентные расходы" (ПР) - определяется как сумма счетов 5020, 5030, 5040, 5050, 5060, 5090, 5110, 5120, 5150, 5200, 5250, 5300, 5400 (ПР = 5020 + 5030 + 5040 + 5050 + 5060 + 5090 + 5110 + 5120 + 5150 + 5200 + 5250 + 5300 + 5400);

11) "Процентные обязательства" (ПО) - определяется как сумма счетов 2010, 2020, 2030, 2040, 2050, 2110, 2120, 2200, 2255, 2300, 2400 (ПО = 2010 + 2020 + 2030 + 2040 + 2050 + 2110 + 2120 + 2200 + 2255 + 2300 + 2400);

12) "Доход по кредитам" (ДК) - определяется как сумма счетов 4300, 4320, 4400 (ДК = 4300 + 4320 + 4400);

13) "Расходы на провизии по кредитам" (РПК) - определяется как сумма счетов 5452 и 5455 (РПК = 5452 + 5455);

14) "Сформированные провизии" (СП) - определяется как сумма счетов 1319, 1329, 1428 (СП = 1319 + 1329 + 1428);

3. Для определения финансового состояния рассчитываются итоговые баллы по каждому показателю, указанному в графе 1 таблицы 2 настоящего Приложения. Итоговый балл показателя рассчитывается согласно порядку, определенному в графе 2, с присвоением соответствующего балла из графы 4 в зависимости от соответствия нормативам в графе 3.

таблица 2

Наименование показателя	Порядок расчета	Нормативы показателя	Соответствующий балл
1	2	3	4
Коэффициент иммобилизации капитала	иммобилизованные средства/собственный капитал - брутто	0-10 %	0
		10-30 %	5
		более 30 % или отрицательное значение	10
Коэффициент автономии	собственный капитал-нетто/ обязательства	более 13 %	0
		от 6 % до 13 %	5
		менее 6 %	10
Коэффициент маневренности	собственный капитал-нетто/ собственный капитал-брутто	более 90 %	0
		от 70 % до 90 %	5
		менее 70 % или в случае если оба отрицательные	10
Мультипликатор капитала	активы/собственный капитал	менее 700 %	0
		от 700 % до 900 %	5
		более 900% или отрицательный	10
Удельный вес доходных активов в совокупных активах	доходные активы/активы	более 80 %	0
		от 80 % до 40 %	5
		менее 40 %	10
Удельный вес кассовых средств в совокупных активах	касса/активы	более 3 %	0
		то 1 % до 3 %	5
		менее 1 %	10
Соотношение кредитов-брутто (кредиты клиентам, МБК, внебалансовые требования), и совокупных активов	кредиты-брутто (включая МБК и внебаланс)/активы	менее 100 %	0
		от 100 % до 130	5
		более 130 %	10
Доля просроченной и блокированной задолженности в кредитном портфеле	просроченные кредиты/ кредиты-брутто	менее 5 %	0
		от 5 % до 15 %	5
		более 15 %	10
Коэффициент кредитного риска	кредиты-брутто - сформированные провизии/ кредиты-брутто	более 85 %	0
		от 60 % до 85 %	5
		менее 60 %	10
Чистая процентная маржа, скорректированная на риск	чистый процентный доход - расходы на резервы/активы приносящие процентный доход	более 2 %	0
		от 0,5 % до 2 %	5
		менее 0,5	10
Коэффициент защищенности от риска	чистая прибыль + резервы + резервный фонд/доходные активы	более 20 %	0
		от 11 % до 20 %	5
		менее 11 %	10
Возврат на активы ROA	Чистая прибыль/Активы	более 3 %	0
		от 1 % до 3 %	5
		менее 1 %	10
Возврат на собственный капитал ROE	Чистая прибыль/Собственный капитал	более 18 %	0
		от 6 % до 18 %	5
		менее 6 % и в случае если оба отрицательные	10
Чистая процентная маржа	чистый процентный доход/активы приносящие процентный доход	более 6 %	0
		от 3 до 6 %	5
		менее 3 %	10
Процентный спрэд	(процентные доходы/активы, приносящие процентный доход) - (процентные расходы/процентные обязательства)	более 6 %	0
		от 4 % до 6 %	5
		менее 4 %	10
Доля дохода по кредитам, уходящая на расходы на провизии по кредитам	расходы на провизии по кредитам/доход по кредитам	менее 35 %	0
		от 35 % до 55 %	5
		более 55 %	10
Левередж	обязательства/ собственный капитал-нетто	менее 600 %	0
		от 600% до 810%	5
		более 810%	10
Соотношение депозитов к кредитам	Депозиты/Кредиты	более 80 %	0
		от 60 % до 80 %	5
		менее 60 %	10

4. Для определения финансового состояния суммируются итоговые баллы по всем показателям, и полученный результат определяет классификацию финансового состояния согласно таблице 3 настоящего Приложения. Если сумма итоговых баллов составляет менее 75 баллов - состояние банка-контрагента классифицируется как "Стабильное", от 76 до 130 баллов - состояние "Удовлетворительное", от 131 до 154 баллов - состояние "Нестабильное", более 154 баллов - состояние "Критическое".

таблица 3

Состояние	Итоговый балл
Стабильное	<75
Удовлетворительное	76-130
Нестабильное	131-154
Критическое	>=155

5. В случае если рейтинг банка-контрагента равен или выше суверенного рейтинга Республики Казахстан, то состояние считается "Стабильным".

2. Критерии классификации финансового
состояния корпоративных контрагентов

6. Финансовое состояние корпоративных контрагентов рассчитываются согласно нижеследующей таблице. Каждый показатель, указанный в графе 1, рассчитывается согласно порядку расчета из графы 2, и далее ему присваивается соответствующий балл согласно графе 3.

таблица 4

Наименование показателя	Порядок расчета	Нормативы компонента	Соответствующий балл	Коэффициент весомости	Итоговый балл
1	2	3	4	5	6
1. Коэффициент текущей ликвидности	Текущие активы/Текущие обязательства	>=80 %	0	2
		50-80 %	5
		< 50 %	10
2. Коэффициент срочной ликвидности	Ликвидные активы/Текущие обязательства	>=65 %	0	2
		20-65 %	5
		<20 %	10
3. Финансовый рычаг	Заемные средства/Собственный капитал	<=67 %	0	4
		67-233 %	5
		>233 %	10
4. Коэффициент автономии	Заемные средства/Активы	<=40 %	0	4
		40-70 %	5
		>70 %	10
5. Рентабельность продаж, %	Чистая прибыль/Выручка	>=14 %	0	3
		7-14 %	5
		<7 %	10
6. Рентабельность собственного капитала (ROE). %	Чистая прибыль/Собственный капитал	>=12 %	0	3
		5-12 %	5
		<5 %	10
7. Динамика активов за год	(Активы на конец года (периода)/ Активы на начало года (периода)) -100%	>15 %	0	2
		5-15 %	5
		<5 %	10
8. Динамика чистой прибыли за год	(Чистая прибыль за текущий год (период)/Чистая прибыль за прошлый год (период)) - 100%	>=10 %	0	2
		0-10 %	5
		<0 %	10
9. Динамика поступления денег от операционной деятельности за год	(Сумма поступления денег от операционной деятельности за текущий год (период)/Сумма поступления денег от операционной деятельности за прошлый год (период)) – 100%	>=10 %	0	3
		0-10 %	5
		<0 %	10

7. Полученные Итоговые баллы (столбец 6) по каждому из показателей суммируются, и полученный результат определяет классификацию финансового состояния согласно таблице 5 настоящего Приложения. Если сумма баллов составляет менее 130 баллов, состояние банка контрагента классифицируется как "Стабильное", от 135 до 175 баллов - состояние "Удовлетворительное", от 180 до 200 баллов - состояние "Нестабильное", более 205 баллов - состояние "Критическое".

таблица 5

Состояние	Итоговый балл
Стабильное	<130
Удовлетворительное	135-175
Нестабильное	180-200
Критическое	205-250

Приложение 3
к Правилам создания
провизий (резервов)

Критерии классификации инвестиционных займов (кредитов),
за исключением инвестиционных займов (кредитов),
предоставленных юридическим лицам, определенным решением
Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в
соответствии с государственными программами, направленными
на модернизацию и диверсификацию экономики
Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях

таблица 1

№	Критерии	Классификационная категория			Баллы
1.	Финансовое состояние
1)		стабильное			0
2)		удовлетворительное			+1
3)		нестабильное			+2
4)		критическое			+4
2.	Наличие просрочки погашения
		по займу (кредиту)	по вкладам (депозитам), ценным бумагам и условным обязательствам	по дебиторской задолженности
1)		отсутствие просрочек в погашении платежей по классифицируемому активу			0
2)		7-30 дней	до 7 дней	до 14 дней	+1.5
3)		31-60 дней	от 7 до 15 дней	от 14 до 30 дней	+2.5
4)		61-90 дней	от 15 до 30 дней	от 30 до 60 дней	+3.5
5)		свыше 90 дней	свыше 30 дней	свыше 60 дней	+4.5
3.	Качество обеспечения
1)		надежное			-3
2)		хорошее			-2
3)		удовлетворительное			-1
4)		неудовлетворительное			+1
5)		без обеспечения			+2
4.	Наличие рейтинга у заемщика (должника)
1)		"А" и выше			-3
2)		свыше рейтинга Республики Казахстан - до "А"			-2
3)		на уровне рейтинга Республики Казахстан			-1
4)		ниже рейтинга Республики Казахстан и без рейтинга			0

Критерии классификации инвестиционных займов (кредитов),
предоставленных юридическим лицам, определенным решением
Правительства Республики Казахстан и реализующим проекты в
соответствии с государственными программами, направленными на
модернизацию и диверсификацию экономики
Республики Казахстан в ее приоритетных отраслях

таблица 2

№	Критерии		Баллы
1.	Наличие просрочки погашения
1)		отсутствие просрочек в погашении платежей по классифицируемому активу	0
2)		30-60 дней	+1.5
3)		61-90 дней	+2.5
4)		91-120 дней	+3.5
5)		свыше 120 дней	+4.5

Шкала процентных значений необходимого объема провизии
(резервов) для соответствующих классификационных
категорий

таблица 3

Количество баллов, для определения классификационной категории актива (условного обязательства, портфеля однородных займов (кредитов)*	Классификационная категория актива (условного обязательства, портфеля однородных займов (кредитов)	Размер провизии (в % от суммы основного долга) по активу (условному обязательству, портфелю однородных займов (кредитов)
до 1 (включительно)	Стандартный
	Сомнительный:
от 1 до 2 (включительно)	1 категории	5 % - при своевременной и полной оплате платежей
от 1 до 2 (включительно)	2 категории	10 % - при задержке или неполной оплате платежей
от 2 до 3 (включительно)	3 категории	20 % - при своевременной и полной оплате платежей
от 2 до 3 (включительно)	4 категории	25 % - при задержке или неполной оплате платежей
от 3 до 4 (включительно)	5 категории	50 % - во всех случаях
от 4 и 8 (включительно)	6 категории	75 % - во всех случаях
свыше 8	Безнадежный	100 % - во всех случаях

* Примечание:

Приложение 4
к Правилам создания
провизий (резервов)

Сводная таблица для расчета провизий (резервов) по
выданным займам (кредитам), за исключением финансового
лизинга и займов, предоставленных другим банкам

на "___" __________ 20__ г.

таблица 1

Номер и дата договора займа (кредита)	Наименование заемщика (должника, созаемщика)	БИН заемщика (должника, созаемщика)	Валюта займа	Сумма задолженности по ОД, тенге
1	2	3	4	5

Итого

Сумма задолженности по %, тенге	(Дисконт)/ премия по займу на отчетную дату, тенге	Валовая балансовая стоимость займа (кредита), тенге	Убыток от обесценения по выданному займу (кредиту) согласно данным бухгалтерского учета, тенге	Уровень обесценения, %
6	7	8 = гр. 5+гр. 6+гр. 7	9	10 = гр. 9/гр. 8

Обесценение основного долга, тенге	Провизии (резервы), подлежащие отнесению на вычет, тенге	Уровень провизий (резервов)	Провизии (резервы) на предыдущую отчетную дату, тенге	Доначисление (+) / восстановление (-) провизий (резервов), тенге
11 *= гр. 5гр. 10**	12	13 = гр. 12/гр. 5	14	15 = гр. 12-гр. 14

Сводная таблица для расчета провизий (резервов) по
условным обязательствам по непокрытым аккредитивам,
выпущенным или подтвержденным гарантиям

на "___" __________ 20__ г.

таблица 2

Номер и дата договора	Наименование заемщика (должника, созаемщика)	БИН заемщика (должника, созаемщика)	Валюта договора	Остаток условного обязательства, тенге
1	2	3	4	5

Итого

Провизии (резервы), подлежащие отнесению на вычет, тенге	Уровень провизий (резервов), %	Провизии (резервы) на предыдущую отчетную дату, тенге	Доначисление (+) / восстановление (-) провизий (резервов), тенге
6	7 = гр. 6/гр. 5	8	9 = гр. 6-гр. 8

Сводная таблица для расчета провизий (резервов)
по дебиторской задолженности по документарным
расчетам и гарантиям

на "___" __________ 20__ г.

таблица 3

Наименование дебитора	БИН дебитора	№ счета-фактуры	Дата счета-фактуры	Вид сделки (инструмента)	Валюта суммы задолженности
1	2	3	4	5	6

Итого

Остаток задолженности, тенге	Провизии (резервы), подлежащие отнесению на вычет, тенге	Уровень провизий (резервов), %	Провизии (резервы) на предыдущую отчетную дату, тенге	Доначисление (+) / восстановление (-) провизий (резервов), тенге
7	8	9 = гр. 8/гр. 7	10	11 = гр. 8-гр. 10

Сводная таблица для расчета провизий (резервов) по
депозитам, включая остатки на корреспондентских счетах,
размещенным в банках, а также по займам,
предоставленным другим банкам

на "___" __________ 20__ г.

таблица 4

Номер и дата договора	Наименование банка	БИН банка	Валюта	Сумма задолженности по ОД, тенге
1	2	3	4	5

Итого

Сумма задолженности по %, тенге	Валовая балансовая стоимость депозита (займа), тенге	Убыток от обесценения актива согласно данным бухгалтерского учета, тенге	Уровень обесценения, %	Обесценение основного долга, тенге
6	7 = гр. 5+гр. 6	8	9 = гр. 8/гр. 7	10 *= гр. 5гр. 9)**

Провизии (резервы), подлежащие отнесению на вычет, тенге

Уровень провизий (резервов)

Провизии (резервы) на предыдущую отчетную дату, тенге

Доначисление (+) / восстановление (-) провизий (резервов), тенге

= гр. 11/гр. 5

= гр. 11-гр. 13

где

БИН – бизнес-идентификационный номер

      Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 20.04.2018 № 212 (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      РҚАО-ның ескертпесі!
      Осы қаулы 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған:

1) Негізгі қызмет түрі қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесілі, өзара байланысты тұлғалардың пайдасына не өзара байланысты тұлғалардың міндеттемелері бойынша үшінші тұлғаларға берілген активтер мен шартты міндеттемелерді (кредиттік серіктестіктердің активтері мен шартты міндеттемелерінен басқа) қоспағанда, күмәнді және үмітсіз активтерге, шартты міндеттемелерге қарсы провизиялар (резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар заңды тұлғалардың тізбесі;

2) Негізгі қызмет түрі қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесілі, өзара байланысты тараптардың пайдасына не өзара байланысты тараптардың міндеттемелері бойынша үшінші тұлғаларға берілген активтер мен шартты міндеттемелерді (кредиттік серіктестіктердің активтері мен шартты міндеттемелерінен басқа) қоспағанда, күмәнді және үмітсіз активтерге, шартты міндеттемелерге қарсы провизиялар (резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар заңды тұлғалардың тізбесін қалыптастыру қағидалары;

3) Провизиялар (резервтер) құру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) бекітілсін.

2. "Негізгі қызмет түрі қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз проценті ұлттық басқарушы холдингке тиесілі, өзара байланысты тұлғалардың пайдасына не өзара байланысты тұлғалардың міндеттемелері бойынша үшінші тұлғаларға берілген активтер мен шартты міндеттемелерді (кредиттік серіктестіктердің активтері мен шартты міндеттемелерінен басқа) қоспағанда, күмәнді және үмітсіз активтерге, шартты міндеттемелерге қарсы провизиялар (резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар заңды тұлғалардың тізбесін, оны қалыптастыру ережесін және активтер мен шартты міндеттемелерді күмәнді және үмітсіз санатқа жатқызу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 30 желтоқсандағы № 2275 қаулысының күші жойылды деп танылсын.

3. Осы қаулы 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2014 жылғы 4 мамырдағы
№ 445 қаулысымен
бекiтiлген

Негізгі қызмет түрі қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе
талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс
беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық
басқарушы холдингке тиесілі, өзара байланысты тараптардың
пайдасына не өзара байланысты тараптардың міндеттемелері
бойынша үшінші тұлғаларға берілген активтер мен шартты
міндеттемелерді (кредиттік серіктестіктердің активтері мен
шартты міндеттемелерінен басқа) қоспағанда, күмәнді және
үмітсіз активтерге, шартты міндеттемелерге қарсы провизиялар
(резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар
заңды тұлғалардың тізбесі

1. "Даму" кәсiпкерлiктi дамыту қоры" акционерлiк қоғамы.

2. "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамы.

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2014 жылғы 4 мамырдағы
№ 445 қаулысымен
бекiтiлген

Негізгі қызмет түрі қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе
талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс
беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық
басқарушы холдингке тиесілі, өзара байланысты тараптардың
пайдасына не өзара байланысты тараптардың міндеттемелері
бойынша үшінші тұлғаларға берілген активтер мен шартты
міндеттемелерді (кредиттік серіктестіктердің активтері мен
шартты міндеттемелерінен басқа) қоспағанда, күмәнді және
үмітсіз активтерге, шартты міндеттемелерге қарсы провизиялар
(резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар
заңды тұлғалардың тізбесін қалыптастыру қағидалары

Осы Негiзгi қызмет түрi қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретiн акцияларының (қатысу үлестерiнiң) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесiлi, өзара байланысты тараптардың пайдасына не өзара байланысты тараптардың мiндеттемелерi бойынша үшiншi тұлғаларға берiлген активтер мен шартты мiндеттемелердi (кредиттiк серiктестiктердiң активтерi мен шартты мiндеттемелерiнен басқа) қоспағанда, күмәндi және үмiтсiз активтерге, шартты мiндеттемелерге қарсы провизиялар (резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар заңды тұлғалардың тiзбесiн қалыптастыру қағидалары (бұдан әрi – Қағидалар) "Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Кодексінің 106-бабының 4-тармағына (Салық кодексi) сәйкес әзiрлендi және күмәндi және үмiтсiз активтерге, шартты мiндеттемелерге қарсы провизиялар (резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар заңды тұлғалардың тiзбесiн қалыптастыру тәртiбiн белгiлейдi.

1. Негізгі қызмет түрі қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесілі, күмәнді және үмітсіз активтерге қарсы провизиялар (резервтер) құру жөніндегі шығыстар сомасын шегеруге құқығы бар заңды тұлғалардың тізбесін (бұдан әрі – тізбе) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

2. Тізбені бекіту туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасын ұлттық басқарушы холдингтің қолдаухаты бойынша салық саясаты саласындағы уәкілетті орган енгізеді.

3. Ұлттық басқарушы холдинг қолдаухатты салық саясаты саласындағы уәкілетті органға еркін нұсқада жібереді және заңды тұлғаның осы Тiзбені қалыптастыру қағидаларының 6-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкестігін растайтын құжаттарды қоса береді:

1) заңды тұлғаның жарғысы;

2) заңды тұлға акционерлерінің (қатысушыларының) тізілімінен үзінді көшірме (егер шаруашылық серіктестік қатысушыларының тізілімін бірыңғай тіркеуші жүргізсе).

4. Салық саясаты саласындағы уәкілетті орган қолдаухат түскен күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде қарап, мынадай:

1) заңды тұлғаны тізбеге енгізу мүмкіндігі туралы;

2) заңды тұлғаны тізбеге енгізуден бас тарту туралы дәлелді шешімдердің бірін шығарады.

Салық саясаты саласындағы уәкілетті органның шешімі ұлттық басқарушы холдингке жазбаша нысанда жіберіледі.

5. Заңды тұлғаның осы Тiзбені қалыптастыру қағидаларының 6-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келмеуі және/немесе осы Тiзбені қалыптастыру қағидаларының 3-тармағында көрсетілген құжаттарды ұсынбауы заңды тұлғаны тізбеге қосудан бас тарту үшін негіздеме болып табылады.

6. Тізбеге қосу үшін заңды тұлға мынадай талаптарға сәйкес келуі тиіс:

1) ұлттық басқарушы холдингке тиесілі осындай заңды тұлғаның дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) жүз пайызы;

2) заңды тұлғаның негізгі қызмет түрі қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылады;

3) заңды тұлға Салық кодексінің 106-бабының 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген салық төлеуші болып табылмайды.

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
2014 жылғы 4 мамырдағы
№ 445 қаулысымен
бекiтiлген

Провизиялар (резервтер) құру қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Провизиялар (резервтер) құру қағидалары (бұдан әрi – Қағидалар) "Салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Кодексiне (Салық кодексi) сәйкес әзiрлендi және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру тәртiбiн айқындайды.

2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар мынадай мәнге ие:

1) активтер – барлық жеке және заңды тұлғаларға, оның iшiнде банктерге қойылатын талаптар;

2) Банк – ұлттық даму институты болып табылатын банк;

3) активтің жалпы баланстық құны – провизияларды (резервтерді) шегеруге дейін бухгалтерлік баланста активтің мақұлданатын сомасы;

4) дисконт – қарыз (кредит) беру сәтіндегі әділ құны мен игеру сомасы арасындағы (болған жағдайда) айырма, сондай-ақ берілген қарыздың (кредиттің) қолданылу мерзімі ішінде кіріске амортизациялау үшін дисконтты есепке алу шотына жатқызылған комиссиялар (салықтар мен алымдарды есепке алу);

5) дисконттау – бастапқы тиімді мөлшерлеме арқылы ағымдағы құнына келтіру;

6) қарыз (кредит) – ұйымның, Банктің қарыз, лизинг операцияларын жүзеге асыруы;

7) инвестициялық қарыз (кредит) – мынадай талаптарға сәйкес келетiн қарыз (кредит):

қарыз (кредит) мерзiмi бес және одан артық жылды құрайды;

қарыз (кредит) шартының талаптары бойынша мерзiмiнен бұрын толық өтеуге тыйым салынған;

қарызды (кредитті) iшiнара өтеу қарыз алушының бизнес-жоспарында көзделген мерзiмде және тәртiппен жүзеге асырылуы мүмкiн;

қарыз (кредит) материалдық өндiрiстi, өндiрiстiк және көлiк инфрақұрылымын құруға, кеңейтуге және жаңғыртуға бағытталған кешенді iс-шараларды iске асыруды қарастыратын оның бизнес-жоспарына сәйкес заңды тұлғаға берiледi;

8) дербес активтер – әрқайсысы бойынша провизиялар (резервтер) жеке-жеке есептелетін активтер;

9) кредиттiк тәуекел – борышкердің (дебитордың) ұйым алдындағы актив және шартты міндеттемелер жөніндегі міндеттемелерді шарттың талаптарына сәйкес орындамауы не тиісінше орындамауы не осындай орындамаудың (тиісінше орындамаудың) нақты қауіпінің болуы салдарынан шығыстардың (шығындардың) туындау тәуекелі;

10) біртекті активтер – кредиттік тәуекелге ұқсас сипаттамасы бар және ұжымдық негізде бағаланатын активтер тобы;

11) ұйым – Банкті қоспағанда, ұлттық басқарушы холдинг, сондай-ақ негiзгi қызмет түрi қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретiн акцияларының (қатысу үлестерiнiң) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесiлi заңды тұлға;

12) бастапқы тиімді мөлшерлеме – активті алғашқы мақұлдау кезінде есептелген тиімді мөлшерлеме;

13) біртекті қарыздар (кредиттер) қоржыны – біртекті қарыздарды (кредиттердi) жiктеу тәртiбi мен шарттары туралы ұйымның iшкi ережесіне сәйкес бiр топқа енгiзiлетiн біртекті қарыздар (кредиттер) тобы;

14) ақшалай қаражат ағыны – ақшаның және оның баламаларының түсуі және шығуы;

15) провизиялар (резервтер) – нақты активтiң құнын жоғалту ықтималдығын тану, ал шартты мiндеттеме жағдайында – ұйымның, Банктің өз мiндеттемелерін орындау мүмкiндiгi немесе активтердің (шартты мiндеттемелердің) жиынтығы бойынша шығынға ұшырау ықтималдығын тану;

16) жоба – Банктің несие (кредит) беруі арқылы қаржыландырылатын және жаңа өндірістерді құруға, қолданыстағы өндірістерді кеңейтуге және жаңартуға, соның ішінде активтерді, акциялар пакеттерін (қатысу үлестерін), мүліктік кешендерді сатып алуға; және/немесе Қазақстан Республикасының резиденттері орындайтын (көрсететін) жұмыстар (қызметтер) экспортын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында шығарылатын өнімдердің экспортын ынталандыруға бағытталған кешенді іс-шаралар;

17) активтi (шартты мiндеттеменi) қайта жiктеу – бұрын қалыптастырылған провизия (резерв) сомасы мен қайта жіктеу жүргізілгеннен кейінгі қажетті провизия (резерв) сомасының арасындағы айырма сомаларына ұлғаю немесе азаю жағына провизиялар (резервтер) сомаларының оған қарсы тиісті өзгерістерімен бұрын жіктелген активті (шартты міндеттемені) жіктеу;

18) қамтамасыз ету құны – бағалау сәтінде оны өткізу (сату) мүмкіндігі ескеріле отырып, ағымдағы сәттегі қамтамасыз етудің нарықтық (әділ) бағасы;

19) құнсызданудан болған залал – бұл активтің (шартты міндеттеменің) (жалпы) баланстық құнының активтен (шартты міндеттемеден) күтілетін ақшалай қаражат ағынының дисконтталған құнынан асып түсетін сома;

20) шартты мiндеттеме – ұйым немесе Банк борышкер (қарыз алушы) үшiн үшiншi тұлғалардың пайдасына қабылдаған және борышкердiң (қарыз алушының) шарт талаптарынан туындайтын кредиттiк тәуекелдерiн көтеретiн мiндеттеме;

21) пайыздың тиімді мөлшерлемесі – бұл болашақ төлемдердің немесе түсімдердің күтілетін сомасын осы актив (шартты міндеттеме) бойынша өтеу мерзімі басталғанға дейін дәл дисконттауды қамтамасыз ететін мөлшерлеме.

2. Активтер мен шартты мiндеттемелердi жiктеу және ұйымның
күмәнді және үмiтсiз активтер мен шартты мiндеттемелерге қарсы
провизиялар (резервтер) қалыптастыру ерекшелiктерi

3. Провизиялар (резервтер) активтер мен шартты мiндеттемелер құнсызданған кезде – актив және шартты мiндеттеме кредиттiк тәуекелдiң iске асырылуы салдарынан құнын жоғалтқан кезде қалыптастырылады.

4. Активтi және шартты мiндеттеменi жiктеу, оларды ұйымның бухгалтерлiк есебiнде көрсету ұйым мен оның борышкерi (дебиторы) арасындағы шарт талаптарын өзгертпейдi, оның iшiнде ұйымның талап етудiң (борыштың) негiзгi сомасын және ол бойынша сыйақыны, сондай-ақ борышкердiң (дебитордың) шарт талаптарын бұзғаны үшiн айыппұлды, өсiмпұлды толық көлемде алу құқығына әсер етпейдi.

5. Қазақстан Республикасының Үкiметiне, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiне қойылатын талаптар мен салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер бойынша талаптарды қоспағанда, активтер мен шартты мiндеттемелер жiктелуге тиiс.

6. Егер қарыз алушы (борышкер, бiрлесіп қарыз алушы) салық заңнамасына сәйкес айқындалған жеңiлдетiлген салық салынатын мемлекетте тiркелген не жеңiлдетiлген салық салынатын мемлекетте тiркелген тұлғаға қатысты тәуелдi немесе еншiлес тұлға болып табылса, осы Қағидалар қолданылмайды.

7. Активтердi, шартты мiндеттемелердi жiктеу (қайта жiктеу) және провизиялар (резервтер) қалыптастыру:

осы Қағидалардың және ұйымның iшкi нормативтік құжаттарының талаптары сақталған;

активтердi, шартты мiндеттемелердi жiктеу және оларға қарсы провизиялар (резервтер) қалыптастыру мақсатында кешендi және объективтi талдау жүргiзуге мүмкiндiк беретiн толық және сенiмдi ақпарат болған кезде жүзеге асырылады.

8. Активтердi, шартты мiндеттемелердi жiктеу (қайта жiктеу) және (немесе) провизиялар (резервтер) қалыптастыру осындай жiктеудiң уақтылығы мен провизиялар (резервтер) мөлшерi өзгерiстерiнiң ұйымның есебi мен есептiлiгiнде көрсетiлуiнiң дұрыстығы қағидатына негiзделедi.

9. Активтер мен шартты мiндеттемелер стандартты және жiктелген болып бөлiнедi.

10. Жiктелген актив ол бойынша шарттың талабы орындалмайтын не ол бойынша талап толық көлемде орындалмайды немесе мүлде орындалмайды деп пайымдауға негiз болатын активтi бiлдiредi.

11. Жіктелген шартты міндеттеме ол бойынша үшінші тұлғалардың пайдасына борышкер үшін қабылданған және шарттың талаптарынан туындайтын кредиттік тәуекелдерді көтеретін ұйымның өз міндеттемелерін орындау ықтималдығы бар шартты міндеттемені білдіреді.

12. Жiктелгендерге жатпайтын активтер пен шартты мiндеттемелер стандартты болып табылады.

13. Жiктелген активтер мен шартты мiндеттемелер мынадай санаттарға бөлiнедi:

күмәндi;

үмiтсiз.

14. Ұйымның жiктелген активтерi мен шартты мiндеттемелерi бойынша провизиялардың (резервтердiң) мөлшерi осы Қағидалардың 61-тармағының 1) тармақшасында белгiленген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз ету тiзбесi бойынша өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз ету құнына азайтылған негiзгi борыштың (талаптың) сомасынан есептеледi.

15. Активтер мен шартты мiндеттемелердi жiктеудi (қайта жiктеудi) ұйым ай сайын барлық активтер мен шартты мiндеттемелер бойынша және жiктеу (қайта жiктеу) жүргiзудiң белгiлi бiр күнiндегi жағдай бойынша айдың соңғы жұмыс күнiне дейiн жетi жұмыс күнiнен аспайтын мерзiм iшiнде жүргiзiледi.

16. Біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржынын жiктеудi (қайта жiктеудi) ұйым біртекті қарыздардың (кредиттердiң) барлық қоржындары бойынша және жiктеудi (қайта жiктеудi) жүргiзудiң белгiлi бiр күнiндегi жағдай бойынша тоқсанның соңғы жұмыс күнiне дейiн жетi жұмыс күнiнен аспайтын мерзiм iшiнде жүргiзедi.

17. Осы Қағидаларға сәйкес есептелген провизиялар (резервтер) мөлшері тиісті провизиялар (резервтер) шоттарында бухгалтерлік есепте және қаржылық есептілікте көрсетілген провизиялар (резервтер) мөлшерінен аспауы тиіс.

18. Ұйымдардың қарыз алушылардың (борышкерлердiң) кредит төлеу қабiлеттiлiгiн талдау кезiнде, оның iшiнде қарыз алушының қаржылық жағдайын және кепiл құнын бағалау кезiнде пайдаланылатын критерийлер, сондай-ақ провизиялар (резервтер) құру жөнiнде шешiмдер қабылдау және оларды орындау рәсiмдерi осы Қағидалармен, сондай-ақ ұйымның кредит, инвестициялық және есеп саясатын айқындайтын iшкi құжаттарымен регламенттеледi.

1. Осы Қағидалардың 27-44-тармақтарында көзделген қарыздарды(кредиттердi) қоспағанда, қарыздарды (кредиттердi) жiктеу ерекшелiктерi

19. Мыналарды:

1) Қазақстан Республикасы Президентiнiң немесе Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жанындағы Қазақстан Республикасының экономикасын жаңғырту мәселелерi жөнiндегi консультативтiк-кеңесшi орган ұсынымдарының негiзiнде Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне сәйкес және (немесе) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша және (немесе) ұйымның басқару органының шешiмi бойынша ұсынылған бланкiлiк қарызды (кредиттi);

2) бiр мезгiлде мынадай:

2009 жылғы 21 ақпанға дейін берілген;

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес және (немесе) Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша ұсынылған және (немесе) Қазақстан Республикасы Президентінің немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Қазақстан Республикасының экономикасын жаңғырту мәселелері жөніндегі консультативтік-кеңесші орган ұсынымдарының негізінде ұйымның уәкілетті органының шешімі бойынша ұсынылған шарттарға жауап беретін бланкілік қарызды (кредитті) қоспағанда, бланкілік қарыздар (кредиттер) күмәнді және (немесе) үмітсіз активтерге жатқызылмайды.

20. Егер:

1) кредит берудiң жалпы мерзiмiн ұзарту қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауына байланысты болмаса және (немесе) қарыз алушыда ұйым алдында мерзiмi өткен және (немесе) есептен шығарылған борышы, бiрақ бiр реттен артық болмаса;

2) шарт (бас келiсiмдер шеңберiнде жасалған шарттарды қоса алғанда) бойынша төлемдер мерзiмiн өзгерту қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауына байланысты болмаса және (немесе) қарыз алушыда ұйым алдында мерзiмi өткен және (немесе) есептен шығарылған борышы (қарызды (кредиттi) мерзiмiнен бұрын өтеуге байланысты кестелердiң өзгеруiн есепке алмай), бiрақ үш реттен артық болмаса, мерзiмiн ұзарту саның айқындау мақсатында мерзiмiн ұзартудың болуы ескерiлмейдi.

21. Мынадай:

1) Қазақстан Республикасынан тысқары жерде орналасқан (тiркелген) тауарлар, жылжымайтын, жылжымалы мүлiк;

2) ұйыммен келiсiм бойынша жүргiзiлген ауыртпалықтарды қоспағанда, үшiншi тұлғалардың құқықтарымен ауыртпалық жүктелген мүлiк;

3) мемлекеттiк орган салған шектеуi бар мүлiк түрiнде қамтамасыз ету қабылданған қарыз (кредит) қамтамасыз етiлмеген деп танылады.

22. Қарыз алушыларға шетелдiк валютада берiлген қарыздар (кредиттер) бойынша, қарыз алушы тарапынан тиiстi хеджирлеу құралдары көзделмеген валюталық тәуекелдер бойынша "Қаржылық жағдай" критерийінің жiктеу санаты бiр жiктеу санатына төмендейдi.

2. Депозиттердi жiктеу ерекшелiктерi

23. Қазақстан Республикасының Үкiметi шешiмiнiң негiзiнде және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне және (немесе) ұйымның басқару органының шешiмдерiне сәйкес орналастырылған депозиттi қоспағанда, депозиттер күмәндi және (немесе) үмiтсiз активтерге жатқызылмайды.

24. Standard & Poor's агенттiгi берген А тобының рейтингiнен төмен емес жеке рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас рейтингi бар шетел банкiнде не Қазақстан Республикасының егемен рейтингiнiң бiр деңгейiнен төмен емес жеке рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент банкiнде орналастырылған (ашылған) депозит (оның iшiнде ағымдағы шот) қаражатты депозиттен, оның iшiнде ағымдағы шоттан аудару (қайтару) бойынша кешiктiру болмаған жағдайда стандартты ретінде жiктеледi.

25. Ұйым Standard & Poor's агенттігінің А тобының рейтингінен төмен емес жеке рейтингі немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингтік агенттіктерінің осыған ұқсас рейтингі бар шетел банкінде депозитін орналастырған ағымдағы шотын ашқан жағдайда ұйым құжаттамалық расталған деректер негізінде жарты жылда бір реттен кем емес уақытта олардың қаржылық жағдайына мониторинг жүргізеді.

26. Standard & Poor's агенттігінің А тобының рейтингінен төмен емес жеке рейтингі немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингтік агенттіктерінің осыған ұқсас рейтингі бар не Қазақстан Республикасының резидент банкінде Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингінің бір позициясынан төмен тәуелсіз рейтингі бар шетел банкінде депозит орналастырған не ағымдағы шот ашқан жағдайда ұйым құжаттамалық расталған деректер негізінде тоқсанына бір рет олардың қаржылық жағдайына мониторинг жүргізеді.

3. Біртекті қарыздарды (кредиттердi) жiктеу ерекшелiктерi

27. Ұйымның iшкi кредиттiк саясатында айқындалған шарттарда берiлген және тәуекелдi бағалау күнiндегi мөлшерi жиынтығында бiр қарыз алушыға ұйымның меншiктi капиталы шамасының 0,02 пайызынан аспайтын қарыздар (кредиттер), егер осы Қағидалардың 32-тармағында өзгеше белгiленбесе, біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржынына қосылады.

28. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және жобаларды Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғыртуға және әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес iске асыратын заңды тұлғаларға берiлген қарыздар (кредиттер) біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржынына қосылмайды.

29. Ұйым біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржыны бойынша провизиялар (резервтер) қалыптастыру туралы шешiм қабылдаған кезде Ұйымның iшкi кредиттiк саясатында мыналар көзделуге тиiс:

1) қолданылатын біртектілік белгiлерiнiң тiзбесi;

2) топтау жүргiзу тәртiбi, әдiстерi, мерзiмдерi;

3) мониторинг жүргiзу тәртiбi;

4) провизияларды (резервтердi) жiктеу (қайта жiктеу) және қалыптастыру, олардың мөлшерiн оларға қарсы ұлғайту немесе өзгерту жағына өзгерту әдiстемесi мен рәсiмдерi.

30. Қарыздардың (кредиттердiң) біртектілігінің белгiлерi мыналар болуы мүмкін:

1) қарыз алушының түрi;

2) кредит беру технологиясы;

3) нысаналы мақсаты;

4) қамтамасыз ету түрi;

5) кредит беру мерзiмi;

6) ұйымның iшкi кредиттiк саясатымен айқындалған әртүрлi кредит беру бағдарламалары бойынша өзге де белгiлер.

Мыналар біртектілік белгілері болмайды:

1) мерзiмi өткен борыштардың болуы немесе болмауы;

2) мерзiмi өткен борыштар күндерiнiң саны;

3) жеке алынған қарыздар (кредиттер) бойынша кредиттiк тәуекелдер деңгейi;

4) мерзiмiн ұзартулар саны.

31. Әдiстеме біртекті қарыздарды (кредиттердi) күмәндi және үмiтсiз санатқа жатқызу тәртiбiн анықтауға тиiс.

32. Ұйым ұйымның iшкi кредиттiк саясатында көрсетiлген біртектілік белгiлерi бар қарыздарды (кредиттердi) ұйымның iшкi нормативтiк құжаттарында белгiленген тәртiппен біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржынына енгiзбеуге құқылы.

33. Қарызды (кредиттi) біртекті деп тану, сондай-ақ қарызды (кредиттi) біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржынына енгiзу шарт талаптарының негiзiнде оған қол қойылған күнi жүргiзiледi.

34. Шартқа қол қойылғаннан кейiн осы Қағидалардың 35-тармағында көзделгеннен басқа кез келген талаптар өзгерген кезде біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржынын қайта топтауды өзгертуге әкеп соқтырмайды.

35. Егер қарыздың (кредиттiң) тәуекелдi бағалау күнiндегi мөлшерi ұйымның меншiктi капиталы шамасының 0,02 пайызына тең болса немесе одан асса, қарызды (кредиттi) біртекті деп тану тоқтатылады.

36. Олар бойынша біртекті деп тану тоқтатылған, сондай-ақ біртекті қарыздардың (кредиттердiң) тобына енгiзiлмеген қарыздар (кредиттер) осы Қағидалардың 51-61-тармақтарына сәйкес жiктеледi.

37. Ұйымның біртекті қарыздар (кредиттер) бойынша тәуекелiн бағалау әдiстемесi, тұтастай алғанда, жекелеген қарыздар (кредиттер) сапасының төмендеуіне және мұндай қарыздардың (кредиттердiң) қоржыннан алынуына байланысты провизиялар (резервтер) мөлшерiнiң өсуiн көздемеуi тиiс.

38. Егер біртекті қарыздар (кредиттер) қоржынына енгiзiлген күнтізбелік 30 (отыз) және одан артық күн мерзiмi бар мерзiмi өткен борыштардың мөлшерi (пайыздық үлесi) біртекті қарыздар (кредиттер) қоржыны бойынша iс жүзiнде құрылған провизиялардың (резервтердiң) мөлшерiнен артық болса, онда ұйым құрылған провизиялардың (резервтердiң) мөлшерi мен күнтізбелік 30 (отыз) және одан артық күн мерзiмi бар мерзiмi өткен борыштардың мөлшерi арасындағы айырма сомасына провизияларды (резервтердi) қосымша қалыптастырады.

39. Біртекті қарыздар (кредиттер) қоржыны бойынша активтiң жiктемелiк санаты осы Қағидаларға 1-қосымшаның 4-кестесiне сәйкес анықталады.

40. Ұйым тоқсанына кемiнде бiр рет біртекті қарыздар (кредиттер) қоржыны бойынша кредиттiк дерекнамаға қоржынға жүргiзiлген талдау және оның нәтижелерi туралы ақпаратты құжаттамалық ресiмдейдi, оның iшiнде ұйымның біртекті қарыздар (кредиттер) қоржыны бойынша кредиттiк тәуекел мөлшерi туралы тұжырымдарын, сондай-ақ провизиялардың (резервтердiң) есебi туралы ақпаратты енгiзедi.

4. Дебиторлық берешектi жiктеу ерекшелiктерi

41. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмдерiн iске асыру салдарынан және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне және (немесе) ұйымның басқару органының шешiмдерiне сәйкес пайда болған дебиторлық берешектi қоспағанда, дебиторлық берешек күмәндi және (немесе) үмiтсiз активтерге жатқызылмайды. Бұл ретте, дебиторлық берешек деп ұйымның жедел, қайтарымдылық және өтеусiз (пайызсыз) негiзде қарыздар (кредиттер) беруi салдарынан және (немесе) ұйымның шартты мiндеттемелердi орындауы салдарынан туындаған берешек түсiнiледi.

42. Оны өтеу мерзiмiн куәландыратын құжаттармен расталмаған дебиторлық берешек пайда болған жағдайда, мұндай дебиторлық берешек мерзiмi өткен деп саналады және осы Қағидалардың талаптарына сәйкес пайда болған сәттен бастап күнтiзбелiк он күн өткен соң жiктелуге жатады.

43. Дебиторлық берешектi өтеудiң мерзiмi өткен жағдайда, дебиторлық берешек "Өтеу мерзiмi өтуiнің болуы" және "Қарыз алушыда (борышкерде) рейтингтiң болуы" критерийлері бойынша жiктеледi.

44. Дебиторлық берешектi өтеудiң мерзiмi өткен жағдайда және егер бiр дебитор есебiнен дебиторлық берешек ұйымның меншiктi капиталының 5 (бес) пайызынан астамды құраса, дебиторлық берешек "Қаржылық жағдай", "Өтеу мерзiмi өтуiнің болуы" және "Қарыз алушыда (борышкерде) рейтингтiң болуы" критерийлері бойынша жiктеледi.

5. Шартты мiндеттемелердi жiктеу ерекшелiктерi

45. Қазақстан Республикасы Президентiнiң немесе Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң жанындағы Қазақстан Республикасының экономикасын жаңғырту мәселелерi жөнiндегi консультативтiк-кеңесшi орган ұсынымдарының негiзiнде Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмдерiн iске асыру салдарынан және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне және (немесе) ұйымның басқару органының шешiмдерiне сәйкес пайда болған шартты мiндеттемелердi қоспағанда, шартты мiндеттемелер күмәндi және (немесе) үмiтсiз активтерге жатқызылмайды.

46. Олар бойынша ақша түрiнде өтелуi бар және ұйымның бухгалтерлiк есебiнiң тиiстi шоттарында көрсетiлген мiндеттемелердi қоспағанда, ұйымның шартты мiндеттемелерi жiктелуге жатады.

47. Қарыз алушының (борышкердiң) қаржылық жағдайы нашарлаған және (немесе) сыйақы төлеуде кiдiрiс болған жағдайда, шартты мiндеттеме "Қаржылық жағдай" және "Өтеу мерзiмi өтуiнің болуы" критерийлері бойынша жiктеледi.

48. Ұйым шарт талаптарынан туындайтын өз мiндеттемелерiн орындауған кезде туындайтын талап, егер шартта оны қарызға (кредитке) қайта ресiмдеу көзделмесе, мiндеттемелер сомасына дебиторлық берешекке қайта ресiмделедi.

6. Өзге де активтердi жiктеу ерекшелiктерi

49. Ұйымның бағалы қағаздар қоржынында орналасқан бағалы қағаздар бойынша талаптар мен мынадай тиісті анықтамаларды күмәнді және (немесе) үмітсіз активке жатқызылмайды:

1) Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ-"-дан төмен емес халықаралық рейтингтік бағасы бар немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің біреуінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's агенттігінің ұлттық шәкілі бойынша "kzААА"-дан төмен емес немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингтік агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар борыштық бағалы қағаздар немесе;

2) Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ-"-дан төмен емес халықаралық рейтингісі бағасы бар немесе басқа да рейтингтік агенттіктердің біреуінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's агенттігінің ұлттық шәкілі бойынша "kzААА"-дан төмен емес немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингтік агенттіктерінің осыған ұқсас рейтингі бар эмитенттер акциялары.

50. Ұйым инвестициялары (салымдары) заңды тұлғаның акцияларына (жарғы капиталындағы қатысу үлесі), сондай-ақ Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ-"-дан төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингтік агенттіктерінің ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар күмәнді және (немесе) үмітсіз активке жатқызылмайды.

3. Активтер мен шартты мiндеттемелердi (инвестициялық
қарыздарды (кредиттердi) және олармен байланысты шартты
мiндеттемелердi, сондай-ақ біртекті қарыздар (кредиттер)
қоржынына енгiзiлген қарыздарды (кредиттердi) қоспағанда)
жiктеу кезінде ұйымның критерийлерді пайдалану ерекшелiктерi

1. Негiзгi қызмет түрi қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретiн акцияларының (қатысу үлестерiнiң) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесiлi заңды тұлғаларға арналған критерийлерді пайдалану ерекшелiктерi

51. Негiзгi қызмет түрi қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс беретiн акцияларының (қатысу үлестерiнiң) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесiлi заңды тұлғалар активтер мен шартты мiндеттемелердi (инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және олармен байланысты шартты мiндеттемелердi, сондай-ақ біртекті қарыздардың (кредиттердiң) қоржынына енгiзiлген қарыздарды (кредиттердi) қоспағанда) жiктеген кезде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1, 4-кестелерi қолданылады.

52. Қарыздарды (кредиттердi) жiктеген кезде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1-кестесiнiң 1–5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

53. Депозиттердi жiктеген кезде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1-кестесiнiң 1, 2, 5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

54. Дебиторлық берешектi, бағалы қағаздарды жiктеген кезде ұйымның бағалы қағаздар қоржынында орналасқан акцияларды жiктеудi қоспағанда, осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1-кестесiнiң 1, 2, 5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

55. Ұйымның бағалы қағаздар қоржынында орналасқан акцияларды жiктеген кезде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 1-кестесiнiң 1 және

5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

56. Шартты мiндеттемелердi жiктеген кезде осы Қағидаларға

1-қосымшаның 1-кестесiнiң 1, 2, 5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

57. Активтiң (шартты мiндеттеменiң) жiктеу санаты активтi (шартты мiндеттеменi) бағалау баллдарының жалпы санын негiзге ала отырып, тиiстi критерийлер бойынша анықталады.

58. Провизиялар (резервтер) осы Қағидаларға 1-қосымшаның 4-кестесiне сәйкес жiктеу санатын негізге ала отырып және тиiстi мөлшерлерде анықталады.

Салық салу мақсатында осы Қағидаларға сәйкес құрылған провизиялар (резервтер) мына формула бойынша анықталатын коэффициентке түзетiледi:

К = --------, мұндағы

ЖЖТ

К – коэффициент,

ЖЖТ – түзетулердi ескере отырып салық кезеңi iшiндегi жылдық жиынтық табыс,

Т – салық кезеңi iшiнде жылдық жиынтық табысқа қосылған (қосылуға жататын) және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiн және (немесе) ұйымның Директорлар кеңесiнiң шешiмiн және (немесе) тиiстi жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру нәтижесiнде пайда болған активтер бойынша алынған табастар. Осы көрсеткiш Салық кодексiнiң 99-бабына сәйкес жылдық жиынтық табыстан алынып тастауға жататын табыстарды қамтымайды.

59. Қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес айқындалады.

60. Қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) - кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын заңды тұлғаның, жеке тұлғаның қаржылық жағдайы былайша жіктеледі:

1) тұрақты – мына көрсеткіштер болған жағдайда: қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы тұрақты болып табылады; қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) төлем қабiлеттілігі бар; ақша ағыны қарызға қызмет көрсетуге мүмкiндiк бередi; осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес есептелген коэффициенттердiң мәні қолайлы болып табылады; бизнестi дамытуға оң нарықтық шарттар бар, нарықта жақсы бәсекелі позицияға ие; ресурстар мен капитал нарығына еркiн қол жеткізеді, саны шектеулі жеткiзушiлерге тәуелдi емес, шарттың қолданылу мерзiмi ішінде қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайын айтарлықтай нашарлатуға ықпал ететін iшкi және сыртқы факторлар анықталған жоқ; қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) ұйыммен өзiнiң мiндеттемелерi бойынша есептесу мүмкiндiгi күмән тудырмайды; қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) активтері мен мiндеттемелерi мерзiмi бойынша шамалас; қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) жағымды кредиттiк тарихы бар;

2) қанағаттанарлық – мына көрсеткіштер болған жағдайда: қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы осы санаттағы "тұрақты" сипаттамасына жақын, бірақ, оның осы деңгейде ұзақ уақыт бойына ұстап тұру ықтималдылығы төмен болып табылады; осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес есептелген коэффициенттердің мәні қанағаттанарлық болып табылады; кірістердің, төлем қабілеттілігінің төмендеуі байқалады; динамикада ақша ағындарының елеусіз азаюы байқалады, ақша ағындары борыштың негізгі бөлігін өтейді; қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) өзінің қаржылық жағдайын жақсартуға қажетті шаралар қолданады; тауарларды, көрсетілетін қызметтерді жеткізушілердің және қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) өнімдерін тұтынушыларын шоғырландыру тәуекелі барынша төмен болып табылады; қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) қосымша ресурстарға қол жеткізе алатынына байланысты ұйыммен өз міндеттемелері бойынша есептесу қабілеттілігі күмән туғызбайды;

3) тұрақсыз – мына көрсеткіштер болған жағдайда: қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) өз мiндеттемелерi бойынша мынадай факторлардың байқалуына байланысты ұйыммен есептесе алмайды деген толық ықтималдық бар: қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы тұрақты және елеулi нашарлау белгiлерiне ие; осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес есептелген коэффициенттердiң мәні қолайсыз болып табылады; төлем қабiлеттiлiгiнiң деңгейi төмен, нарықтық үлесінiң тұрақты түрде азаюы байқалады; қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) қабылдайтын шаралар қаржылық жағдайды тұрақтандыратынына сенім жоқ; қарыз алушыға (борышкерге, тең қарыз алушыға) 1 жылдан аспайтын мерзiмге санация жарияланған; қарыз алушыға (тең қарыз алушыға) бұрын берілген қарыз (кредит) бойынша борышты өтеу мақсатында қарыз (кредит) берілген жағдайда; қарыз алушыға (борышкерге, тең қарыз алушыға) материалдық зиян тигізсе де, оның қызметін тоқтатпаған форс-мажорлық жағдай, сондай-ақ басқа жағдай орын алған;

4) өте қиын – мына көрсеткіштер болған жағдайда: қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) өз міндеттемелері бойынша мынадай факторлардың байқалуына байланысты ұйыммен есептесе алмайды деген толық ықтималдық бар: қарыз алушының (тең қарыз алушының) қаржылық жағдайының нашарлауы шекті деңгейге жеттi, бұл Қағидаларға 2-қосымшада көрсетiлген барлық көрсеткiштердін бұзылуымен расталады; төлем қабілетсіздігі; нарықтық позицияларын жоғалтуы; қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) меншiк капиталының терiс болуы; қарыз алушыға (тең қарыз алушуға) 1 жылдан астам мерзiмге санация жарияланған; қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) банкрот деп танылған; қарыз алушыға (тең қарыз алушыға) материалдық залал келтірген және/немесе оның өз қызметiн жалғастыруға мүмкiндiк бермейтiн форс-мажорлық жағдайдың болуы; ұйымның iшкi нормативтiк құжаттарында белгiленген тәртiппен кредит беру бойынша құжаттаманы жүргiзу талаптарына сәйкес кредиттiк мониторинг бойынша құжаттамасының болмауы.

Дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерiнiң) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесiлi заңды тұлғалардың қаржылық жағдайы шоғырландырған негiзде ұлттық басқарушы холдингтiң қаржылық жағдайынан төмен жiктеле алмайды.

61. Қамтамасыз ету сапасы былайша жiктеледi:

1) сенiмдi – жиынтығы актив бойынша қарыз алушының кемінде 100 пайыз міндеттемелерін жабатын өтімділігі жоғары қамтамасыз ету (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарыз (кредит) пайдалануға сыйақы алуға қажетті, сондай-ақ жеңілдік берілген кезеңдегі сыйақы бойынша, егер мұндай жеңілдікті ұйым берсе), мыналар түрінде:

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң кепiлдiктері (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының мемлекеттiк бағалы қағаздары;

Қазақстан Республикасының резиденті емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "А" тобынан төмен емес ұзақ мерзiмдi борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент емес банктерiнiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "А-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "А-" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi;

мемлекеттiк мәртебесi бар, шет мемлекеттердiң Үкiметтерi және орталық банктерi шығарған, Standard & Poor's агенттiгi берген "А-" тобынан төмен емес егемен рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар бағалы қағаздар;

монетарлық қымбат бағалы металдар;

Қазақстан Республикасының бiрiншi сыныпты эмитенттерiнiң вексельдерi;

Standard & Poor's агенттiгi берген "А" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент емес ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

Standard & Poor's агенттiгi берген "А-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

жалғыз акционерi мемлекет немесе ұлттық холдинг не ұлттық басқарушы холдинг болып табылатын заңды тұлғалардың кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

2) жақсы – осы тармақшада тізбеленген және жиынтығында актив (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарызды (кредитті) пайдаланғаны үшін алуға қажетті сыйақы, сондай-ақ, егер ұйым ондайды берсе, жеңілдік кезеңі ішіндегі сыйақы) бойынша қарыз алушы міндеттемелерінің кемiнде 90 пайызын өтейтін қамтамасыз ету.

Осы тармақшаны қолдану мақсатында қамтамасыз етудi бағалау кезiнде қамтамасыз ету құнына мынадай коэффициенттер қолданылады:

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттен емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент емес банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктердiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi;

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент емес ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түріндегі қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ресімделген жылжымайтын мүлік түріндегі қамтамасыз етудің нарықтық құнына 0,7 коэффициенті;

3) қанағаттанарлық – осы тармақшада тізбеленген және жиынтығында актив (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарызды (кредитті) пайдаланғаны үшін алуға қажетті сыйақы, сондай-ақ, егер ұйым ондайды берсе, жеңілдік кезеңі ішіндегі сыйақы) бойынша қарыз алушы міндеттемелерінің кемiнде 60 пайызын өтейтін қамтамасыз ету.

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттері емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент емес банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi;

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резиденттерi емес ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түрiндегі қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттері емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент емес банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының резиденттері заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "В-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "В-" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi түрiндегі қамтамасыз етуге 0,8 коэффициенті;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ресiмделген жылжымайтын мүлiк түрiндегі қамтамасыз етудiң нарықтық құнына

0,7 коэффициенті;

мынадай:

қарыз алушының дебиторлық берешегi;

қарыз алушының және/немесе кепiлзат берушiнiң жылжымалы мүлкi;

айналымдағы тауарлар түрiндегі қамтамасыз етуге 0,6 коэффициенті;

4) қанағаттанарлықсыз – осы тармақшада тізбеленген және жиынтығында актив (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарызды (кредитті) пайдаланғаны үшін алуға қажетті сыйақы, сондай-ақ, егер ұйым ондайды берсе, жеңілдік кезеңі ішіндегі сыйақы) бойынша қарыз алушы міндеттемелерінің кемiнде 50 пайызын өтейтін қамтамасыз ету.

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан темен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктердiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түрiнде қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттері емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "В-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ресiмделген жылжымайтын мүлiк түрiнде қамтамасыз етудiң нарықтық құнына

0,7 коэффициенті;

мынадай:

қарыз алушының дебиторлық берешегi;

қарыз алушының және/немесе кепiлзат берушiнiң жылжымалы мүлкi;

айналымдағы тауарлар түрiнде қамтамасыз етуге 0,6 коэффициенті;

5) қамтамасыз етусiз – осы тармақшада тізбеленген және жиынтығында актив (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарызды (кредитті) пайдаланғаны үшін алуға қажетті сыйақы, сондай-ақ, егер ұйым ондайды берсе, жеңілдік кезеңі ішіндегі сыйақы) бойынша қарыз алушы міндеттемелерінің де 50 пайызынан кемiн өтейтін қамтамасыз ету.

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түрiнде қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

мынадай:

Standard & Poor's агенттiгi берген "В-" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi түрiнде қамтамасыз етуге 0,8 коэффициенті;

0,7 коэффициенті;

мынадай:

қарыз алушының дебиторлық берешегi;

қарыз алушының және/немесе кепiлзат берушiнiң жылжымалы мүлкi;

болашақта түсетіндерді қоспағанда (оларға ақы төлеу аккредитивтік операциялар бойынша жүзеге асырылатын тауарлардан басқа) айналымдағы тауарлар түрiндегі қамтамасыз етуге 0,6 коэффициенті.

62. Ұйымның қамтамасыз ету сапасы жүргiзiлген қамтамасыз ету мониторингi нәтижелерi бойынша мыналар:

1) жылжымайтын мүлiк бойынша – бағалау қызметi туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бағалаушы мен қарыз алушы және (немесе) кепiлзат алушы арасында жасалған шарт бойынша жүргiзiлген бағалау жөнiндегi есепте айқындалған жылжымайтын мүлiктiң нарықтық құны;

2) өзге қамтамасыз ету бойынша – ұйымның iшкi нормативтiк құжаттарына сәйкес анықталған құны қолданыла отырып айқындалады.

63. Кредит беру күнінен басталатын кезеңнің ішінде, сондай-ақ төлемдерді өтеудің бірінші мерзімі басталғанға дейінгі кезеңде 7 (жеті) және одан да көп жұмыс күні мерзімімен мерзімі өткен төлемдер болған кезде (төлемдерді мерзімінен бұрын өтеу жағдайларын қоспағанда) минус 1 балл мөлшеріндегі "жіктелетін актив бойынша төлемдер төлеудегі мерзімі өтудің жоқтығы" деген жіктеу санатын бағалау қолданылмайды, 0 балл баға қолданылады.

2. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және
Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында
жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк
бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға
берiлген қарыздарды (кредиттердi) қоспағанда, ұлттық басқарушы
холдинг үшiн критерийлерді пайдалану ерекшелiгi

64. Активтер мен шартты мiндеттемелердi (инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және олармен байланысты шартты мiндеттемелердi, біртекті қарыздар (кредиттер) қоржынына енгiзiлген қарыздарды (кредиттердi), сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға берiлген қарыздарды (кредиттердi) қоспағанда) жiктеу кезiнде ұлттық басқарушы холдинг осы Қағидаларға 1-қосымшаның 2, 4-кестелерiн қолданады.

65. Қарыздарды (кредиттердi) жiктеу кезiнде осы Қағидаларға

1-қосымшаның 2-кестесiнiң 1-4-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

66. Депозиттердi жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 2-кестесiнiң 1, 2, 4-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

67. Бағалы қағаздарды, дебиторлық берешектi жiктеу кезiнде ұйымның бағалы қағаздар қоржынындағы акцияларды жiктеудi қоспағанда, осы Қағидаларға 1-қосымшаның 2-кестесiнiң 1, 2, 4-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

68. Ұйымның бағалы қағаздар қоржынындағы акцияларды жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 2-кестесiнiң 1 және 4-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

69. Шартты мiндеттемелердi жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 2-кестесiнiң 1, 2, 4-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

70. Активтiң (шартты мiндеттеменiң) жiктеу санаты тиiстi критерийлер бойынша активтi (шартты мiндеттеменi) бағалау балдарының жалпы санын негізге ала отырып айқындалады.

71. Провизиялар (резервтер) осы Қағидаларға 1-қосымшаның 4-кестесiне сәйкес жiктеу санатын негізге ала отырып және тиiстi мөлшерлерде айқындалады.

Салық салу мақсатында осы Қағидаларға сәйкес құрылған провизиялар (резервтер) мына формула бойынша айқындалған коэффициентке түзетiледi:

К = -----------, мұндағы

ЖЖТ

К – коэффициент,

ЖЖТ – түзетулердi ескере отырып салық кезеңi iшiндегi жылдық жиынтық табыс,

Т – салық кезеңi iшiнде жылдық жиынтық табысқа қосылған (қосылуға жататын) және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiн және (немесе) ұйымның Директорлар кеңесiнiң шешiмiн және (немесе) тиiстi жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру нәтижесiнде пайда болған активтер бойынша алынған табыстар. Осы көрсеткiш Салық кодексiнiң 99-бабына сәйкес жылдық жиынтық табыстан алынып тастауға жататын табыстарды қамтымайды.

72. Қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы осы Қағидалардың 59-тармағында белгiленген тәртiппен айқындалады.

73. Қамтамасыз ету сапасы осы Қағидалардың 61-62-тармақтарында белгiленген тәртiппен жiктеледi.

3. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен анықталған және Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттік бағдарламаларға сәйкес жобаларды іске асыратын заңды тұлғаларға берілген қарыздарды (кредиттерді) және олармен байланысты шартты міндеттемелерді қоспағанда, ұлттық басқарушы холдинг үшін жiктеу критерийлерін пайдалану ерекшелігі.

74. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға қарыздарды (кредиттердi) жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 1-қосымшаның 3-4-кестелерi пайдаланылады.

4. Ұйымның инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және олармен
байланысты шартты мiндеттемелердi жiктеу критерийлерін
пайдалану ерекшелiктерi

1. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға берiлген инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) қоспағанда, инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және олармен байланысты шартты мiндеттемелердi жiктеу критерийлерін пайдалану ерекшелiктерi

75. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға берiлген инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және шартты мiндеттемелердi қоспағанда, инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және олармен байланысты шартты мiндеттемелердi жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 3-қосымшаның 1, 3-кестелерi пайдаланылады.

76. Қарыздарды (кредиттердi) жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 3-қосымшаның 1-кестесiнiң 1-5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

77. Депозиттердi жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 3-қосымшаның 1-кестесiнiң 1, 2, 5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

78. Дебиторлық берешектi, бағалы қағаздарды жiктеу кезiнде ұйымның бағалы қағаздар қоржынындағы акцияларды жiктеудi қоспағанда, осы Қағидаларға 3-қосымшаның 1-кестесiнiң 1, 2, 5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

79. Ұйымның бағалы қағаздар қоржынындағы акцияларды жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 3-қосымшаның 1-кестесiнiң 1 және 5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

Шартты мiндеттемелердi жiктеу кезiнде осы Қағидаларға 3-қосымшаның 1-кестесiнiң 1, 2, 5-тармақтарында көзделген критерийлер пайдаланылады.

80. Активтiң (шартты мiндеттеменiң) жiктелу санаты тиiстi критерийлер бойынша активтi (шартты мiндеттеменi) бағалау баллдарының жалпы санына негізделе отырып айқындалады.

81. Провизиялар (резервтер) осы Қағидаларға 3-қосымшаның 3-кестесiне сәйкес жiктеу санатына негізделе отырып және тиiстi мөлшерлерде айқындалады.

Салық салу мақсатында осы Қағидаларға сәйкес құрылған провизиялар (резервтер) мынадай формула бойынша айқындалатын коэффициентке түзетiледi:

К = -----------, мұндағы

ЖЖТ

К – коэффициент,

ЖЖТ – түзетулердi ескере отырып салық кезеңi iшiндегi жылдық жиынтық табыс,

Т – салық кезеңi iшiнде жиынтық жылдық табысқа қосылған (қосылуға жататын) және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiн және (немесе) ұйымның Директорлар кеңесiнiң шешiмiн және (немесе) тиiстi жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңын нәтижесiнде пайда болған активтер бойынша алынған табыстар. Осы көрсеткiш Салық кодексiнiң 99-бабына сәйкес жылдық жиынтық табыстар алынып тастауға жататын табыстарды қамтымайды.

82. Қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы осы Қағидалардың 59-тармағында белгiленген тәртiппен айқындалады.

83. Қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) - заңды тұлғанын, кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын жеке тұлғаның қаржылық жағдайы былайша жiктеледi:

1) тұрақты – мыналар, оның ішінде мынадай көрсеткіштер болған жағдайда: қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы орнықты; қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) төлем қабiлетi бар; ақша ағыны қарызға қызмет көрсетуге мүмкiндiк бередi; осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес есептелген коэффициенттердiң мәнi жалпы қабылданған нормалар шегiнде; бизнестi дамытудың оң нарықтық шарттарының; нарықта жақсы бәсекелі позициясы бар; ресурстар мен капитал нарығына қолжетiмдiлік, өнім берушілердің шектеулі санына тәуелдi емес, шарттың қолданылу мерзiмi iшiнде қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайын айтарлықтай нашарлатуға ықпал ететiн сыртқы немесе iшкi факторлар анықталмаған, қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) ұйыммен өзiнiң мiндеттемелерi бойынша есеп айырысу мүмкiндiгi күмән тудырмайды; қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) активтері мен міндеттемелері мерзімі бойынша шамалас; жағымды кредиттiк тарихы бар;

2) қанағаттанарлық – мыналар, оның ішінде мынадай көрсеткіштер болған жағдайда: осы санаттағы қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайы "тұрақты" сипаттамасына жақын, алайда оны осы деңгейде ұзақ уақыт бойы ұстап тұру ықтималдылығы төмен болып табылады; кiрiстердiң, төлем қабiлетiнiң деңгейi кредит беру басталғаннан бастап үш жыл iшiнде борышкердiң бизнес-жоспарында көзделген деңгейде; серпiнде ақша ағындарының елеусiз азаюы байқалады, бұл ретте ағындар борыштың негiзгi бөлiгiн жабуға мүмкiндiк бередi; қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) өзiнiң қаржылық жағдайын жақсарту үшiн шаралар қабылдайды; тауарларды, көрсететін кызметтердi жеткізушілерді және қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) өнiмдерiн тұтынушылардың шоғырлануының ең аз тәуекелдерi бар; қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қосымша ресурстарға қолжетiмдiлiгi болуына байланысты ұйыммен өз мiндеттемелерi бойынша есеп айырысу мүмкiндiгi күмән туғызбайды;

3) тұрақсыз – мыналар, оның ішінде мынадай көрсеткіштер болған жағдайда: қарыз алушы (тең қарыз алушы) өз міндеттемелері бойынша мынадай факторлардың байқалуына байланысты ұйыммен есептесе алмайды деген толық ықтималдық бар: қарыз алушының (борышкердiң, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайының тұрақты және елеулi нашарлау белгiлерi бар; кiрiстердiң, төлем қабiлетiнiң деңгейi кредит беру басталғаннан бастап үш жыл iшiнде борышкердiң бизнес-жоспарында көзделген деңгейде; нарықтық үлестің төмендеуі; қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) қабылдайтын шаралар қаржылық жағдайды тұрақтандыру үшiн тиiмдi болатынына сенiмділік жоқ; қарыз алушыға (борышкерге, тең қарыз алушыға) 1 жылдан аспайтын мерзiмге санация жарияланған; форс-мажорлық мән-жайлар, сондай-ақ қарыз алушыға (борышкерге, тең қарыз алушыға) материалдық залал келтiрген, бiрақ оның қызметiн тоқтатпаған өзге мән-жайлар бар;

4) өте қиын – мыналар, оның ішінде мынадай көрсеткіштер болған жағдайда: қарыз алушының (борышкердің, тең қарыз алушының) қаржылық жағдайының тұрақты нашарлауы дағдарысты деңгейге жетті: төлем қабiлетсiздiгi; нарықтық позицияларды жоғалту; қарыз алушыға (борышкерге, тең қарыз алушыға) бір жылдан астам мерзiмге санация жарияланған; қарыз алушыға (борышкерге, тең қарыз алушыға) оған материалдық залал келтірген және (немесе) оған өз қызметін жалғастыруға мүмкіндік бермейтін форс-мажорлық мән-жайлар бар; қарыз алушыда (тең қарыз алушыда) кредиттік дерекнама жоқ.

Дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерiнің) жүз пайызы ұлттық басқарушы холдингке тиесiлi заңды тұлғалардың қаржылық жағдайы шоғырландырылған негiздегi ұлттық басқарушы холдингтiң қаржылық жағдайынан төмен жiктелмейді.

84. Қамтамасыз ету сапасы былайша жiктеледi:

1) сенiмдi – қарыз алушының актив (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарызды (кредитті) пайдаланғаны үшін алуға қажетті сыйақы, сондай-ақ егер ұйым ондайды берсе, жеңілдік кезеңі ішіндегі сыйақы) бойынша міндеттемелерінің жиынтығында кемінде 100 пайызының орнын толтыратын өтімділігі жоғары қамтамасыз ету, мыналар түрiнде:

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң кепiлдiктері (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының мемлекеттiк бағалы қағаздары;

Қазақстан Республикасының резиденттері емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "А-" тобынан төмен емес ұзақ мерзiмдi борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент емес банктерiнiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВВ+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВВ+" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi;

кредитор банктегі депозиттегі ақшаның және/немесе кредитор банктегі кепілзат нысанасы болып табылатын ақшаның кепілі;

монетарлық қымбат бағалы металдар;

Қазақстан Республикасының бiрiншi сыныпты эмитенттерiнiң вексельдерi;

Standard & Poor's агенттiгi берген "А-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас еңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент емес ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВВ+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

2) жақсы – осы тармақшада тізбеленген және жиынтығында актив (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарызды (кредитті) пайдаланғаны үшін алуға қажетті сыйақы, сондай-ақ, егер ұйым ондайды берсе, жеңілдік кезеңі ішіндегі сыйақы) бойынша қарыз алушы міндеттемелерінің кемiнде 70 пайызын өтейтін қамтамасыз ету.

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттері емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент емес банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар банктердің резервтік аккредитивтері;

тиісті қаржы жылына арналған республикалық немесе жергілікті бюджеттердегі инвестициялық қарыздар (кредиттер) бойынша борышкерлердің міндеттемелерін өтеу және оларға қызмет көрсету үшін көзделген мүлік;

төлемге қабілетті (қаржылық жағдайы тұрақты) заңды тұлғалардан кепілді төлемдер бойынша түсетін ақша;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес қаржылық сенімдлік рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктердiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi;

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент емес ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түріндегі қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттерi емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент емес банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

төлемге қабілетті (қаржылық жағдайы тұрақты) заңды тұлғалардан кепілді төлемдер бойынша түсетін ақша;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi;

Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резиденттерi емес ұйымдары шығарған бағалы қағаздар;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түрiндегі қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттерi емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "ВВ-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент емес банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

Standard & Poor's агенттiгi берген "В-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар банктердің резервтік аккредитивтері;

мүлік, оның ішінде болашақта бизнес-жоспарға сәйкес түсетін мүлік;

төлемге қабілетті (қаржылық жағдайы тұрақты) заңды тұлғалардан кепілді төлемдер бойынша түсетін ақша;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi түрiндегі қамтамасыз етуге 0,8 коэффициенті;

0,7 коэффициенті;

мыналар:

қарыз алушының дебиторлық берешегi;

қарыз алушының және/немесе кепiлзат берушiнiң жылжымалы мүлкi;

айналымдағы тауарлар түрiндегі қамтамасыз етуге 0,6 коэффициенті;

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктердiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

төлемге қабілетті (қаржылық жағдайы тұрақты) заңды тұлғалардан кепілді төлемдер бойынша түсетін ақша;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түрiнде қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттерi емес заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "В-" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

мүлік, оның ішінде болашақта бизнес-жоспарға сәйкес түсетін мүлік;

төлемге қабілетті (қаржылық жағдайы тұрақты) заңды тұлғалардан кепілді төлемдер бойынша түсетін ақша;

0,7 коэффициенті;

мынадай:

қарыз алушының дебиторлық берешегi;

қарыз алушының және/немесе кепiлзат берушiнiң жылжымалы мүлкi;

айналымдағы тауарлар түрiнде қамтамасыз етуге 0,6 коэффициенті;

5) қамтамасыз етусiз – жиынтығында актив (негізгі борыш және бірінші тоқсанның ішінде қарызды (кредитті) пайдаланғаны үшін алуға қажетті сыйақы, сондай-ақ, егер ұйым ондайды берсе, жеңілдік кезеңі ішіндегі сыйақы) бойынша қарыз алушы міндеттемелерінің 50 пайызын кемiн өтейтін қамтамасыз ету.

осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетiлген өтiмдiлiгi жоғары қамтамасыз етуге 1 коэффициенті;

мынадай:

Қазақстан Республикасының резиденттерi заңды тұлғалардың, оның iшiнде Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар резидент банктердiң кепiлдiктерi (кепiлдемелерi);

төлемге қабілетті (қаржылық жағдайы тұрақты) заңды тұлғалардан кепілді төлемдер бойынша түсетін ақша;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В+" тобынан төмен емес борыштық рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар түрiнде қамтамасыз етуге 0,9 коэффициенті;

мынадай:

мүлік, оның ішінде болашақта бизнес-жоспарға сәйкес түсетін мүлік;

төлемге қабілетті (қаржылық жағдайы тұрақты) заңды тұлғалардан кепілді төлемдер бойынша түсетін ақша;

Standard & Poor's агенттiгi берген "В" тобынан төмен емес қаржылық сенiмдiлiк рейтингi немесе Moody's Investors Service немесе Fitch рейтингілік агенттiктерiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының сақтандыру полистерi түрiнде қамтамасыз етуге 0,8 коэффициенті;

0,7 коэффициенті;

мынадай:

қарыз алушының дебиторлық берешегi;

қарыз алушының және/немесе кепiлзат берушiнiң жылжымалы мүлкi;

айналымдағы тауарлар түрiндегі қамтамасыз етуге 0,6 коэффициенті.

85. Ұйымның қамтамасыз ету сапасы жүргiзiлген қамтамасыз ету мониторингi нәтижелерi бойынша мыналар:

1) жылжымайтын мүлiк бойынша – Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңнамасына сәйкес бағалаушы мен қарыз алушы және (немесе) кепiлзат алушы арасында жасалған шарт бойынша жүргiзiлген бағалау жөнiндегi есепте айқындалған жылжымайтын мүлiктiң нарықтық құны;

2. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және
Қазақстан Республикасының экономикасын, оның басым салаларында
жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға
берiлген инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) жіктеу
критерийлерін пайдалану ерекшеліктері

86. Ұлттық басқарушы холдинг Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға берiлген қарыздарды (кредиттердi) жiктеген кезде осы Қағидаларға 3-қосымшаның 2, 3-кестелерi пайдаланылады.

5. Банктің активтер мен шартты міндеттемелерге қарсы
провизияларды (резервтерді) қалыптастыру ерекшеліктері

1. Провизияларды (резервтерді) құру тәртібі

87. Провизиялар (резервтер) Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы заңнамасының талаптарына, № 39 "Қаржы құралдары: тану және өлшеу" халықаралық қаржы есептілігі стандартына (бұдан әрі – № 39 ХҚЕС) сәйкес, сондай-ақ шартты міндеттемелер бойынша провизиялар (резервтер) құрған жағдайында – № 37 "Бағалау резервтері, шартты міндеттемелер мен шартты активтер" халықаралық қаржы есептілігі стандартына (бұдан әрі – № 37 ХҚЕС) сәйкес құрылады.

88. Активтер бойынша провизиялар (резервтер) Банктің атқарушы органы бекіткен Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесіне (бұдан әрі - Әдістеме) сәйкес құрылады, ол бойынша провизияларды (резервтерді) есептеу былайша жүзеге асырылады:

1) активтер біртекті және жеке болып жіктеледі;

2) жеке активтердің құнсыздануына бағалау жүргізіледі;

3) Әдістемеде белгіленген құнсыздану белгілері анықталған жеке активтер бойынша:

күтілетін ақша ағыны есептеледі;

күтілетін ақша ағынының дисконтталған құны мына формула бойынша есептеледі:

мұндағы

PV – күтілетін ақша ағынының келтірілген құны;

СF – күтілетін ақша ағыны;

r – бастапқы тиімді мөлшерлеме;

t – актив бойынша болжалды ақша ағыны болжанатын жылдың реттік нөмірі;

n – актив бойынша ақша ағыны жылдардың саны;

провизиялардың (резервтердің) мөлшері есеп беру күніне арналған активтің жалпы баланстық құны мен күтілетін ақша ағынының дисконтталған құны арасындағы оң айырма ретінде айқындалады;

пайыздың тиімді мөлшерлемесі алмастырып қою тәсілін немесе Microsoft Office Excel "ІТМ" (ішкі табыстылық мөлшерлемесі) автоматтандырылған функциясын немесе басқа да ұқсас автоматтандырылған функцияларды қолдану жолымен есептеледі. Егер қарыз алушымен екі және одан да көп қаржыландыру шарттары жасалса, пайыздың тиімді мөлшерлемесі ретінде пайыздың безбенделген орташа тиімді мөлшерлемесі қолданылуы мүмкін. Пайыздың тиімді мөлшерлемесін безбендеу есеп беру күніне арналған жалпы баланстық құнды есепке алумен жүргізіледі;

4) Әдістемеге сәйкес құнсыздану белгілері жоқ жеке активтер және біртекті активтер бойынша:

Әдістемеде белгіленген кредиттік тәуекелдің ұқсас сипаттамалары бойынша топтастыру жүзеге асырылады. Біртекті активтерді жіктеу кезінде активтердің бір қарыз алушыға (борышкерге, тең қарыз алушыға) қойылатын талаптар бойынша туындағанын білдіретін мән-жай кредиттік тәуекелдің ұқсас сипаттамалары ретінде қабылданбайды;

провизиялардың (резервтердің) мөлшері айқындалады.

89. Шарты міндеттемелер бойынша провизиялар (резервтер) әрбір шартты міндеттеме бойынша мынандай тәртіппен құрылады:

1) № 37 ХҚЕС сәйкес шартты міндеттемені орындау ықтималдылығы айқындалады;

2) № 37 ХҚЕС сәйкес бар міндеттемені реттеу үшін болжалды залалдар есептеледі;

3) № 39 ХҚЕС сәйкес шартты міндеттеменің әділ құны есептеледі;

4) № 37 ХҚЕС сәйкес есептелген болжалды шығындар сомасынан және № 39 ХҚЕС сәйкес есептелген әділ құнның мөлшерінен ең үлкен мәні ретінде провизияның (резервтің) мөлшері айқындалады.

90. Провизияларды (резервтерді) құру мерзімділігі Әдістемеде белгіленеді, бірақ кезеңнің соңында айына кемінде бір рет.

91. Әдістемеге сәйкес құрылған провизиялардың (резервтердің) мөлшері Банктің бухгалтерлік есебінде және қаржы есептілігінде көрініс табады.

2. Әдістемеге қойылатын талаптар

92. Әдістеме:

1) активтің құнсыздану белгілерінің тізбесін;

2) құнсыздану белгілерінсіз жеке активтердің және біртекті активтердің топтасуы жүзеге асырылатын кредиттік тәуекелдің ұқсас сипаттамаларын (мысалы, кредиттік тәуекелді бағалау немесе қарыз алушының географиялық арналасуы, кепілзат түрі, мерзімін өткізу мерзімі және басқа да факторлар ескерілетін жіктеу негізінде);

3) жеке активтерге қатысты – қамтамасыз ету құнын ескере отырып, күтілетін ақша ағынының болжамдарын айқындау тәртібін;

4) құнсыздану белгілері жоқ жеке активтерге және біртекті активтерге қатысты – провизиялардың (резервтердің) мөлшерін айқындау тәртібін;

5) шартты міндеттемелерге қатысты – осы Қағидалардың 89-тармағын қолдану тәртібін;

6) провизиялардың (резервтердің) мөлшерін есептеу мерзімділігін қамтиды.

93. Қазақстан Республикасының бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы заңнамасы, халықаралық қаржылық есептiлiк стандарттары талаптарының өзгеруі Әдістемеге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізуге негіз болып табылады.

94. Банктің атқарушы органы Әдістемені бекіткеннен кейін үш жұмыс күні ішінде оның халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкестігі туралы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде беретін қорытындысын алу үшін ол Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне жіберіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ескертулері Банктің атқарушы органы бекіткен пысықталған Әдістемені ескертулерді алған күннен бастап отыз жұмыс күнінен кешіктірмей, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне жіберу жолымен жойылуға тиіс.

3. Шегеруге жатқызылатын провизияларды (резервтерді) есептеу

95. Салық салу мақсатында провизиялар (резервтер):

1) Әдістемеге сәйкес құнсыздану белгілері жоқ жеке активтер бойынша;

2) біртекті активтер бойынша;

3) егер қарыз алушы (борышкер, тең қарыз алушы) салық заңнамасына сәйкес айқындалған жеңілдікті салық салынатын мемлекетте тіркелген тұлға немесе жеңілдікті салық салынатын мемлекетте тіркелген тұлғаға қатысты тәуелді не еншілес тұлға болып табылған жағдайда қалыптастырылмайды.

96. Шегеруге жатқызылатын провизиялардың (резервтердің) мөлшерін есептеу үшін активтің жалпы баланстық құнындағы негізгі борыштың үлесіне келетін құнсызданудан залал шамасы (бұдан әрі – Негізгі борыштың құнсыздануы) мына формула бойынша айқындалады:

НБҚ = НБ х (П / ЖБҚ), мұндағы

НБҚ– Негізгі борыштың құнсыздануы

НБ – негізгі борыш;

П – осы Қағидалардың 88-тармағына сәйкес айқындалатын провизиялар (резервтер);

ЖБҚ – активтің жалпы баланстық құны.

Бұл ретте Негізгі борыштың құнсыздануынан есептелген сома 1 теңгеге дейін дөңгелектеуге жатады: 50 және одан да артық тиындағы сома бір теңге ретінде қабылданады, 50 тиыннан кем сома қабылданбайды.

97. Шегеруге жатқызылатын провизиялар (резервтер) мынандай тәртіппен есептеледі:

1) егер Негізгі борыштың құнсыздануы негізгі борыштың елу пайызына тең немесе одан кем болса, шегеруге жатқызылатын провизиялардың (резервтердің) сомасы Негізгі борыштың құнсыздану мөлшеріне тең;

2) егер Негізгі борыштың құнсыздануы негізгі борыштың елу пайызынан артық құраса, шегеруге жатқызылатын провизиялардың (резервтердің) сомасы мына формула бойынша айқындалады:

Провизиялар (резервтер) = 50%*НБ + (НБҚ -50%*НБ)*0.676

Бұл ретте провизиялардың (резервтердің) есептелген сомасы 1 теңгеге дейін дөңгелектеуге жатады: 50 және одан да артық тиындағы сома бір теңге ретінде қабылданады, 50 тиыннан кем сома қабылданбайды.

98. Провизияларды (резервтерді) есептеудің әрбір күніне арналған активтер мен шартты міндеттемелер бойынша провизиялардың (резервтердің) сомасын айқындау нәтижелері бойынша Банк есептеуден кейін бес жұмыс күнінен кешіктірмей, осы Қағидаларға 4-қосымшаның тиісті кестелерін толтырады:

1) қаржы лизингін және басқа банктерге берілген қарыздарды (кредиттерді) қоспағанда, қарыздар (кредиттер) бойынша – осы Қағидаларға 4-қосымшаның 1-кестесі;

2) өтелмеген аккредитивтер, шығарылған немесе расталған кепілдіктер бойынша шартты міндеттемелер – осы Қағидаларға 4-қосымшаның 2-кестесі;

3) құжаттамалық есептеулер мен кепілдіктер бойынша дебиторлық берешек бойынша – осы Қағидалардың 4-қосымшасының 3-кестесі;

4) банктерде орналастырылған корреспонденттік шоттардағы қалдықтарды қоса алғанда, депозиттер, сондай-ақ басқа банктерге берілген қарыздар бойынша – осы Қағидаларға 4-қосымшаның 4-кестесі.

99. 2013 жыл үшін провизиялар (резервтер) бойынша шығындардың сомасын есептеген кезде осы Қағидаларға сәйкес өткен салық кезеңінің 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша құрылған провизиялардың (резервтердің) сомасы есеп беру кезеңінің басына арналған провизиялардың (резервтердің) сомасы болып танылады.

Провизиялар (резервтер) құру
қағидаларына 1-қосымша

Негiзгi қызмет түрi қарыз операцияларын жүзеге асыру немесе
талап ету құқықтарын сатып алу болып табылатын және дауыс
беретiн акцияларының (қатысу үлестерiнiң) жүз пайызы ұлттық
басқарушы холдингке тиесiлi заңды тұлғалар үшiн активтер мен
шартты мiндеттемелердi (инвестициялық қарыздар (кредиттер) және
олармен байланысты шарттық мiндеттемелердi, сондай-ақ бiртектi
қарыздардың (кредиттердің) қоржынына қосылған қарыздарды
қоспағанда) жiктеу критерийлері

1-кесте

№	Критерийлер	Жiктеу санаты			Балдар
1.	Қаржылық жай-күйi
1)		тұрақты			0
2)		қанағаттанарлық			+1
3)		тұрақсыз			+2
4)		нашар			+4
2.	Кешiктiрiлген өтеу мерзiмiнiң болуы
		қарыз (кредит) бойынша	салымдар (депозиттер), бағалы қағаздар және шартты мiндеттемелер бойынша	дебиторлық берешек бойынша
1)		соңғы он екі ай ішінде жiктелетiн актив бойынша кешiктiрiлген төлемдердiң болмауы			-1
2)		соңғы он екі ай ішінде ағымдағы күнге дейiн төлемдердiң мерзiмiн өткiзуi бар болған және төлемдердi төлеу мерзiмi басталмаған қарыздар (кредиттер)			0
3)		7-30 күн	7 күнге дейiн	14 күнге дейiн	+1.5
4)		31-60 күн	7 күннен 15 күнге дейiн	14 күннен 30 күнге дейiн	+2.5
5)		61-90 күн	15 күннен 30 күнге дейiн	30 күннен 60 күнге дейiн	+3.5
6)		90 күннен астам	30 күннен астам	60 күннен астам	+4.5
3.	Қамтамасыз ету сапасы
1)		сенiмдi			-3
2)		жақсы			-2
3)		қанағаттанарлық			0
4)		қанағаттанарлықсыз			+1
5)		қамтамасыз етiлмейдi			+2
4.	Ұзарту
1)		ұзартудың болмауы			0
2)		ұзартудың болуы			ұзартулар саны +1 балға көбейтiледi
5.	Қарыз алушыда (борышкерде) рейтингтiң болуы
1)		"А" және жоғары			-3
2)		Қазақстан Республикасының рейтингiнен жоғары – "А"-ға дейiн			-2
3)		Қазақстан Республикасының рейтингi деңгейiнде			-1
4)		Қазақстан Республикасының рейтингiнен төмен және рейтингсіз			0

Ұлттық басқарушы холдинг үшiн (инвестициялық
қарыздарды(кредиттерді) және олармен байланысты шартты
мiндеттемелердi (кредиттерді), сондай-ақ бiртектi қарыздар
(кредиттер) қоржынына қосылған қарыздарды, сондай-ақ Қазақстан
Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және Қазақстан
Республикасының экономикасын оның басым салаларында жаңғырту
мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға
сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға берiлген
қарыздарды (кредиттердi) қоспағанда) активтер мен шартты
мiндеттемелердi жiктеу критерийлері

2-кесте

№	Критерийлер	Жiктеу санаты			Балдар
1.	Қаржылық жай-күйi
1)		тұрақты			0
2)		қанағаттанарлық			+1
3)		тұрақсыз			+2
4)		нашар			+4
2.	Кешiктiрiлген өтеу мерзiмiнiң болуы
		қарыз (кредит) бойынша	салымдар (депозиттер), бағалы қағаздар және шартты мiндеттемелер бойынша	дебиторлық берешек бойынша
1)		жiктелетiн актив бойынша төлемдерді өтеуде кешiктiрілген төлемдердiң болмауы			-1
2)		ағымдағы күнге дейiн төлемдердiң мерзiмiн өткiзуi бар болған және төлемдердi өтеу мерзiмi басталмаған қарыздар (кредиттер)			0
3)		7-30 күн	7 күнге дейiн	14 күнге дейiн	+1.5
4)		31-60 күн	7 күннен 15 күнге дейiн	14 күннен 30 күнге дейiн	+2.5
5)		61-90 күн	15 күннен 30 күнге дейiн	30 күннен 60 күнге дейiн	+3.5
6)		90 күннен астам	30 күннен астам	60 күннен астам	+4.5
3.	Қамтамасыз ету сапасы
1)		сенiмдi			-3
2)		жақсы			-2
3)		қанағаттанарлық			0
4)		қанағаттанарлықсыз			+1
5)		қамтамасыз етiлмейдi			+2
4.	Қарыз алушыда (борышкерде) рейтингтiң болуы
1)		"А" және жоғары			-3
2)		Қазақстан Республикасының рейтингiнен жоғары - "А"-ға дейiн			-2
3)		Қазақстан Республикасының рейтингi деңгейiнде			-1
4)		Қазақстан Республикасының рейтингiнен төмен және рейтингсiз			0

Ұлттық басқарушы холдингтiң Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң
шешiмiмен айқындалған және Қазақстан Республикасының
экономикасын оның басым салаларында жаңғырту мен
әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк бағдарламаларға сәйкес
жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға берiлген қарыздарды
(кредиттердi) жiктеу критерийлерi

3-кесте

№	Критерийлер	Жiктеу санаты	Балдар
1.	Кешіктерілген өтеу мерзімінің болуы
1)		жiктелетiн актив бойынша кешiктiрiлген төлемдердiң болмауы	-1
2)		ағымдағы күнге дейiн төлемдердiң мерзiмiн өткiзуi бар болған және төлемдердi төлеу мерзiмi басталмаған қарыздар (кредиттер)	0
3)		30-60 күн	+1.5
4)		61-90 күн	+2.5
5)		91-120 күн	+3.5
6)		120 күннен астам	+4.5

Тиiстi жiктеу санаттары үшiн провизиялардың (резервтердiң)
қажеттi көлемiнiң пайыздық мәндерiнiң шәкілі

4-кесте

Активтiң (шартты мiндеттеменiң, бiртектi қарыздар (кредиттер) қоржынының) жiктелу санатын айқындауға арналған баллдар саны *	Активтiң (шартты мiндеттеменiң, бiртектi қарыздар (кредиттер) қоржынының) жiктелу санаты	Активтер (шартты мiндеттемелер, бiртектi қарыздар (кредиттер) қоржыны) бойынша провизиялар (негiзгi борыш сомасының %) мөлшерi
1-ге дейiн (қоса алғанда)	Стандартты
1-ге дейiн (қоса алғанда)	Күмәндi:
1-ден 2-ге дейiн (қоса алғанда)	1-санат	5% - төлемдердi уақтылы және толық төлеген кезде
1-ден 2-ге дейiн (қоса алғанда)	2-санат	10% - төлемдердi кешiктiрген және толық төлемеген кезде
2-ден 3-ке дейiн (қоса алғанда)	3-санат	20% - төлемдердi уақтылы және толық төлеген кезде
2-ден 3-ке дейiн (қоса алғанда)	4-санат	25% - төлемдердi кешiктiрген және толық төлемеген кезде
3-тен 4-ке дейiн (қоса алғанда)	5-санат	50% - барлық жағдайда
4-тен 8-ге дейiн (қоса алғанда)	6-санат	75% - барлық жағдайда
8-ден жоғары	Үмiтсiз	100% - барлық жағдайда

* Ескертпе:

Агроөнеркәсiптiк кешен саласындағы ұлттық басқарушы холдинг пен оның еншiлес ұйымдарына баллдар саны әрқашан 0-ге тең.

Провизиялар (резервтер) құру
қағидаларына 2-қосымша

Қарыз алушының қаржылық жағдайын айқындау
Контрагент банктердiң және басқа да қаржы институттарының
қаржылық жағдайын айқындау критерийлерi

1. Контрагент банктердiң және басқа да қаржы институттарының қаржылық жағдайын бағалау кезiнде "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзiрленген Шоттардың жоспарына сәйкес бухгалтерлiк есеп шоттарында операцияларды көрсету тәртiбiнде қаржылық есептiлiктiң төменде көрсетiлген көрсеткiштерi пайдаланылады. "Екінші деңгейдегі банктердегі, ипотекалық ұйымдардағы және "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамындағы бухгалтерлік есептің үлгі шот жоспарына" өзгерістер енгізген кезде қаржылық жағдайды бағалау контрагент банк ұсынған қаржылық есептілік негізінде енгізілген өзгерістерді ескере отырып жүргізіледі.

1-кесте

Шоттың коды	Шоттың атауы
1000	Ақша
1050	Корреспонденттiк шоттар
1100	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiне қойылатын талаптар
1200	Әдiл құн бойынша пайда немесе шығын арқылы ескерілетін бағалы қағаздар
1250	Басқа банктерге орналастырылған салымдар
1300	Басқа банктерге берiлген қарыздар
1306	Қарыздар бойынша басқа банктердiң мерзiмi өткен берешегi
1309	Қаржы лизингi бойынша басқа банктердiң мерзiмi өткен берешегi
1319	Баска да банктерге берiлген (контрактивтiк) қарыздар мен қаржы лизингi бойынша резервтер (провизиялар)
1320	Банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға берген қарыздар және қаржы лизингi
1327	Банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға берген қарыздар бойынша мерзiмi өткен берешек
1328	Банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға берген қаржы лизингi бойынша мерзiмi өткен берешек
1329	Банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға берiлген (контрактивтiк) қарыздар және қаржы лизинг бойынша резервтер (провизиялар)
1400	Клиенттерге қойылатын талаптар
1409	Факторинг бойынша клиенттердiң мерзiмi өткен берешегi
1421	Қаржы лизингi бойынша клиенттердiң мерзiмi өткен берешегi
1423	Форфейтинг бойынша клиенттердiң мерзiмi өткен берешегi
1424	Қарыздар бойынша клиенттердiң мерзiмi өткен берешегi
1427	Сауда қызметiн қаржыландыру операциялары бойынша мерзiмi өткен берешек
1428	Қарыздар және қаржы лизингі бойынша клиенттерге берiлген (контрактивтiк) резервтер (провизиялар)
1450	Сатуға қолда бар бағалы қағаздар
1460	Бағалы қағаздармен жасалатын "керi РЕПО" операциялары
1470	Капиталға және қоса реттелген борышқа инвестициялар
1475	Қоса реттелген борышқа инвестициялар (белсендi)
1476	Өзге инвестициялар (белсендi)
1480	Өтегенге дейiн ұсталатын бағалы қағаздар
1600	Тауарлық-материалдық қорлар
1650	Негiзгi құралдар және материалдық емес активтер
1850	Өзге дебиторлар
1880	Секьюритилендiрiлген активтер
2010	Корреспонденттiк шоттар
2020	Басқа банктер талап еткенге дейiнгi салымдар
2030	Қазақстан Республикасының Үкiметiнен алынған қарыздар
2040	Халықаралық қаржы ұйымдарынан алынған қарыздар
2050	Басқа банктерден және банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардан алынған қарыздар
2110	Овернайт қарыздар
2120	Мерзiмдi салымдар
2200	Клиенттердiң алдындағы мiндеттемелер
2255	Бағалы қағаздармен жасалатын "РЕПО" операциялары
2300	Айналымға шығарылған бағалы қағаздар
2400	Қоса реттелген борыштар
2850	Өзге кредиторлар
3200	Жалпы банктiк тәуекелдерге арналған резервтер (провизиялар)
3510	Резервтегi капитал (пассивтi)
3580	Өткен жылдардың бөлiнбеген таза пайдасы (жабылмаған шығыны) (пассивтi)
3599	Бөлiнбеген таза пайда (жабылмаған шығын) (пассивтi)
4050	Корреспонденттiк шоттар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4100	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiне орналастырылған салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4200	Бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4250	Басқа банктерде орналастырылған салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4300	Басқа банктерге берілген қарыздар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4320	Банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға берiлген немесе банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардан алынған қарыздар және қаржы лизингi бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4400	Клиенттерге қойылатын талаптар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4450	Өзге бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4465	Бағалы қағаздармен жасалған "керi РЕПО" операциялары бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4475	Қоса реттелетiн борышқа инвестициялар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4476	Өзге инвестициялар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
4480	Өтегенге дейiн ұсталатын бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға байланысты кiрiстер
5020	Корреспонденттiк шоттар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5030	Қазақстан Республикасының Үкiметiнен және жергiлiктi атқарушы органдарынан алынған қарыздар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5040	Халықаралық қаржы ұйымдарынан алынған қарыздар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5050	Басқа банктерден алынған қарыздар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5060	Банктiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардан алынған қарыздар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5090	Сыйақы төлеуге байланысты басқа шығыстар
5110	Овернайт қарыздар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5120	Басқа банктердiң салымдары бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5150	Филиалдармен есеп айырысулар бойынша шығыстар
5200	Клиенттердiң талаптары бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5250	Бағалы қағаздармен "РЕПО" операциялары бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5300	Бағалы қағаздар бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5400	Қоса реттелген борыш бойынша сыйақы төлеуге байланысты шығыстар
5451	Басқа банктерге орналастырылған салымдар бойынша резервтерге (провизияларға) арналған қаражат бөлу
5452	Басқа банктерге ұсынылған қарыздар мен қаржы лизингi бойынша резервтерге (провизияларға) арналған қаражат бөлу
5455	Клиенттерге ұсынылған қарыздар мен қаржы лизингi бойынша резервтерге (провизияларға) арналған қаражат бөлу
5464	Бағалы қағаздар бойынша резервтерге (провизияларға) арналған қаражат бөлу
5466	Банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға ұсынылған қарыздар мен қаржы лизингi бойынша резервтерге (провизияларға) арналған қаражат бөлу
6005	Шығарылған өтелмеген аккредитивтер бойынша ықтимал талаптар (белсендi)
6010	Расталған өтелмеген аккредитивтер бойынша ықтимал талаптар (белсендi)
6055	Берiлген немесе расталған кепiлдiктер бойынша ықтимал талаптар (белсендi)

2. Қаржылық жағдайды айқындау үшiн мынадай көрсеткiштер пайдаланылады:

1) "Иммобилизацияланған қаражат" (ИҚ) - 1850, 1306, 1309, 1327, 1328, 1409, 1421, 1423, 1424, 1427, 1600, 1650 шоттары мен 2850 шоты сомасының айырмасы ретiнде айқындалады (ИҚ = 1850 + 1306 + 1309 + 1327 + 1328 + 1409 + 1421 + 1423 + 1424 + 1427 + 1600 + 1650 - 2850);

2) "Меншiктi капитал-брутто" (МКБ) - "Меншiктi капитал" және "Иммобилизацияланған қаражат" көрсеткiштерiнiң айырмасы ретiнде айқындалады;

3) "Кiрiс активтерi" (КА) - 1000, 1050, 1100, 1200, 1250, 1300, 1400, 1450, 1470 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (КА = 1000 + 1050 + 1100 + 1200 + 1250 + 1300 + 1400 + 1450 + 1470);

4) "Кредиттер брутто" (КБ) - 1300, 1319, 1320, 1329, 1400, 1428, 6005, 6010, 6055 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (КБ = 1300 + 1319 + 1320 + 1329 + 1400 + 1428 + 6005 + 6010 + 6055);

5) "Мерзiмi өткен кредиттер" (МӨК) - 1306, 1309, 1327, 1328, 1409, 1421, 1423, 1424, 1427 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (МӨК = 1306 + 1309 + 1327 + 1328 + 1409 + 1421 + 1423 + 1424 + 1427);

6) "Таза пайыздық кiрiс" - "резервтерге арналған шығыстар" (ТПК-РШ) - 4050, 4100, 4200, 4250, 4300, 4320, 4400, 4450, 4465, 4475, 4476, 4480 шоттарының сомасы мен 5020, 5030, 5040, 5050, 5060, 5090, 5110, 5120, 5150, 5200, 5250, 5300, 5400, 5451, 5452, 5455, 5464, 5466 шоттары сомасының айырмасы ретiнде айқындалады ((ТПК-РШ) = (4050 + 4100 + 4200 + 4250 + 4300 + 4320 + 4400 + 4450 + 4465 + 4475 + 4476 + 4480) - (5020 + 5030 + 5040 + 5050 + 5060 + 5090 + 5110 + 5120 + 5150 + 5200 + 5250 + 5300 + 5400 + 5451 + 5452 + 5455 + 5464 + 5466));

7) "Пайыздық кiрiс алып келетiн активтер" (ПКА) - 1050, 1100, 1200, 1250, 1300, 1320, 1400, 1450, 1458, 1475, 1476, 1480, 1880 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (ПКА = 1050 + 1100 + 1200 + 1250 + 1300 + 1320 + 1400 + 1450 + 1458 + 1475 + 1476 + 1480 + 1880);

8) "Таза пайда" + "Резервтер" + "Резервтiк қор" (ТРР) - 3599, 1319, 1329, 1428, 3200, 3510, 3580 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (ТРР = 3599 + 1319 + 1329 + 1428 + 3200 + 3510 + 3580);

9) "Пайыздық кiрiстер" (ПК) - 4050, 4100, 4200, 4250, 4300, 4320, 4400, 4450, 4465, 4475, 4476, 4480 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (ПК = 4050 + 4100 + 4200 + 4250 + 4300 + 4320 + 4400 + 4450 + 4465 + 4475 + 4476 + 4480);

10) "Пайыздық шығыстар" (ПШ) - 5020, 5030, 5040, 5050, 5060, 5090, 5110, 5120, 5150, 5200, 5250, 5300, 5400 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (ПШ = 5020 + 5030 + 5040 + 5050 + 5060 + 5090 + 5110 + 5120 + 5150 + 5200 + 5250 + 5300 + 5400);

11) "Пайыздық мiндеттемелер" (ПМ) - 2010, 2020, 2030, 2040, 2050, 2110, 2120, 2200, 2255, 2300, 2400 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (ПМ = 2010 + 2020 + 2030 + 2040 + 2050 + 2110 + 2120 + 2200 + 2255 + 2300 + 2400);

12) "Кредиттер бойынша кiрiс" (КК) - 4300, 4320, 4400 шоттарының сомасы ретiнде анықталады (КК = 4300 + 4320 + 4400);

13) "Кредиттер бойынша провизияларға арналған шығыстар" (КПШ) - 5452 және 5455 шоттарының сомасы ретiнде айқындалады (КПШ = 5452 + 5455);

14) "Қалыптасқан провизиялар" (ҚП) - 1319, 1329,1428 шоттарының сомасы ретiнде анықталады (ҚП = 1319 + 1329 + 1428).

3. Қаржылық жағдайды анықтау үшiн осы Қосымшаға 2-кестенiң 1-бағанында көрсетiлген әрбiр көрсеткiш бойынша қорытынды балдар есептеледi. Көрсеткiштiң қорытынды балы 3-бағандағы нормативтерге сәйкестiкке байланысты 4-бағаннан тиiстi балл берiле отырып, 2-бағанда айқындалған тәртіпке сәйкес есептеледі.

2-кесте

Көрсеткiштiң атауы	Есептеу тәртiбi	Көрсеткiш нормативтерi	Тиiстi балл
1	2	3	4
Капитал иммобилизациясы коэффициентi	иммобилизацияланған қаражат/меншiктi капитал – брутто	0-10%	0
		10-30%	5
		30%-дан астам немесе терiс мән	10
Автономия коэффициентi	меншiктi капитал – нетто/ мiндеттемелер	13%-дан астам	0
		6%-дан 13%-ға дейін	5
		6%-дан кем	10
Маневрлеу коэффициентi	меншiктi капитал – нетто/ меншiктi капитал – брутто	90%-дан астам	0
		70%-дан 90%-ға дейін	5
		70%-дан кем немесе егер екеуi де терiс мәндi болса	10
Капиталдың мультипликаторы	активтер/меншiктi капитал	700%-дан кем	0
		700%-дан 900%-ға дейін	5
		900%-дан астам немесе терiс мәндi	10
Жиынтық активтердегi кiрiстiк активтердiң үлес салмағы	кiрiс активтерi/активтер	80%-дан астам	0
		80%-дан-40%-ға дейiн	5
		40%-дан кем	10
Жиынтық активтердегi кассалық қаражаттардың үлес салмағы	касса/активтер	3%-дан астам	0
		1%-дан 3%-ға дейін	5
		1%-дан кем	10
Кредит – брутто (клиенттерге кредиттер, БАК, теңгерiмнен тыс талаптар) мен жиынтық активтердің ара қатынасы	кредиттер - брутто (БАК және теңгерiмнен тысты қоса алғанда)/активтер	100%-дан кем	0
		100%-дан 130%-ға дейін	5
		130%-дан астам	10
Кредиттiк қоржындағы мерзiмi өткен және шектелген берешектiң үлесi	мерзiмi өткен кредиттер/кредиттер – брутто	5%-дан кем	0
		5%-дан 15%-ға дейін	5
		15%-дан астам	10
Кредит тәуекелi коэффицентi	кредиттер – брутто - қалыптасқан провизиялар/кредиттер – брутто	85%-дан астам	0
		60%-дан 85%-ға дейін	5
		60%-дан кем	10
Тәуекелге түзетiлген таза пайыздық маржа	таза пайыздық кiрiс - резервтерге арналған шығыстар/пайыздық кiрiс әкелетiн активтер	2%-дан астам	0
		0,5%-дан 2%-ға дейін	5
		0,5%-дан кем	10
Тәуекелден қорғалу коэффициентi	таза пайда + резервтер + резервтiк қор/кiрiс активтерi	20%-дан артық	0
		11%-дан 20%-ға дейін	5
		11%-дан кем	10
ROA активтерiне қайтару	таза пайда/активтер	3%-дан астам	0
		1%-дан 3%-ға дейін	5
		1%-дан кем	10
ROA меншiкті капиталына қайтару	таза пайда/меншiкті капитал	18%-дан астам	0
		6%-дан 18%-ға дейін	5
		6%-дан кем немесе егер екеуi де терiс мәндi болса	10
Таза пайыздық маржа	таза пайыздық кiрiс/пайыздық кiрiс алып келетiн активтер	6%-дан астам	0
		3%-дан 6%-ға дейін	5
		3%-дан кем	10
Пайыздық спрэд	(пайыздық кiрiстер/пайыздық кiрiс әкелетiн активтер) - (пайыздық шығыстар/пайыздық мiндеттемелер)	6%-дан астам	0
		4%-дан 6%-ға дейін	5
		4%-дан кем	10
Кредиттер бойынша провизияларға арналған шығыстарға кететін кредиттер бойынша кiрiстiң үлесі	Кредиттер бойынша провизияларға/кредиттер бойынша кiрiске арналған шығыстар	35%-дан кем	0
		35%-дан 55%ға дейін	5
		55%-дан астам	10
Левередж	мiндеттемелер/меншiктi капитал – нетто	600%-дан кем	0
		600%-дан 810%-ға дейін	5
		810%-дан астам	10
Депозиттердiң кредиттерге арақатынасы	Депозиттер/Кредиттер	80%-дан астам	0
		60%-дан 80%-ға дейін	5
		60%-дан кем	10

4. Қаржылық жағдайды анықтау үшiн барлық көрсеткiштер бойынша жиынтық балдар жинақталады және алынған нәтиже осы Қосымшаға 3-кестеге сәйкес қаржылық жағдайдың жiктелуiн айқындайды. Егер жиынтық балдар сомасы 75 балдан кем болса – контрагент банктiң жағдайы "Тұрақты", 76-дан 130 балға дейiн - жағдайы "Қанағаттанарлық", 131-ден 154-балға дейiн - жағдайы "Тұрақты емес", 154-тен астам балдар - жағдайы "өте қиын" ретінде жiктеледi

3-кесте

Жағдайы	Жиынтық балл
Тұрақты	<75
Қанағаттанарлық	76-130
Тұрақты емес	131-154
Өте қиын	>=155

5. Егер контрагент банктiң рейтингi Қазақстан Республикасының егемен рейтингiсіне тең немесе жоғары болған жағдайда, онда жағдай "Тұрақты" деп саналады.

2. Корпоративтiк контрагенттердiң қаржылық жағдайын жiктеу
критерийлерді

6. Корпоративтiк конграгенттердiң қаржылық жағдайы төмендегі кестеге сәйкес есептеледi. 1-бағанда көрсетiлген әрбiр көрсеткiш 2-бағаннан шығатын есеп айырысу тәртiбiне сәйкес есептеледi және одан әрi оған 3-бағанға сәйкес тиiстi балл беріледi:

4-кесте

Көрсеткiш атауы	Есеп айырысу тәртiбi	Нормативтерi	Тиiстi балл	Салмақтылық коэффициентi	Жиынтық балл
1	2	3	4	5	6
1. Ағымдағы өтiмдiлiк коэффициентi	Ағымдағы активтер/ Ағымдағы мiндеттемелер	>=80%	0	2
		50-80%	5
		<50%	10
2. Мерзiмдi өтiмдiлiк коэффициентi	Өтiмдi активтер/ Ағымдағы міндеттемелер	>=65%	0	2
		20-65%	5
		<20%	10
3. Қаржылық тетік	Қарыз қаражаты/ Меншiктi капитал	<=67%	0	4
		67-233%	5
		>233%	10
4. Автономия коэффициентi	Қарыз қаражаты/ Активтер	<=40%	0	4
		40-70%	5
		>70%	10
5. Сатудың рентабельдiлiгi, %	Таза пайда/Түсiм	>=14%	0	3
		7-14%	5
		<7%	10
6. Меншiктi капиталдың рентабельдiлiгi (RОЕ), %	Таза пайда /Меншiктi капитал	>=12%	0	3
		5-12%	5
		<5%	10
7. Бiр жыл iшiндегi активтердiң серпіні	(Жыл соңындағы активтер (кезең)/жыл басындағы активтер (кезең)) – 100%	>15%	0	2
		5-15%	5
		<5%	10
8. Бiр жыл iшiндегi таза пайда серпiнi	(Ағымдағы жыл iшiндегi таза пайда (кезең)/ өткен жыл iшiндегi таза пайда (кезең)) – 100%	>=10%	0	2
		0-10%	5
		<0%	10
9. Бiр жыл iшiнде операциялық қызметтен түскен ақшаның түсу серпiнi	(Ағымдағы жыл iшiнде операциялық қызметтен түскен ақша түсiмдерiнiң сомасы (кезең)/ өткен жылғы операциялық қызметтен түскен ақша түсiмдерiнiң сомасы (кезең)) – 100%	>=10%	0	3
		0-10%	5
		<0%	10

7. Көрсеткiштердің әрқайсысы бойынша алынған Жиынтық балдар

(6-баған) жинақталады және алынған нәтиже осы Қосымшаның 5-кестесіне сәйкес қаржылық жағдайдың жiктелуiн айқындайды. Егер балдардың сомасы 130 балдан кем болса, контрагент банктiң жағдайы "Тұрақты", 135-тен 175 балға дейiн - жағдайы "Қанағаттанарлық", 180-нен 200 балға дейiн - жағдайы "Тұрақты емес", 205-тен астам балл болса - жағдайы "Өте қиын" болып жiктеледi.

5-кесте

Жағдайы	Жиынтық балл
Тұрақты	<130
Қанағаттанарлық	135-175
Тұрақты емес	180-200
Өте қиын	205-250

Провизиялар (резервтер) құру
қағидаларына 3-қосымша

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және
Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында
жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк
бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға
берiлген инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) қоспағанда,
инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) жiктеу критерийлерi

1-кесте

№	Критерийлер	Жiктеу санаты			Балдар
1.	Қаржылық жай-күйi
1)		тұрақты			0
2)		қанағаттанарлық			+1
3)		тұрақсыз			+2
4)		нашар			+4
2.	Кешiктiрiлген өтеу мерзiмiнiң болуы
		қарыз (кредит) бойынша	салымдар (депозиттер), бағалы қағаздар және шартты мiндеттемелер бойынша	дебиторлық берешек бойынша
1)		жiктелетiн актив бойынша кешiктiрiлген төлемдердiң болмауы			-1
2)		7-30 күн	7 күнге дейiн	14 күнге дейiн	+1.5
3)		31-60 күн	7 күннен 15 күнге дейiн	14 күннен 30 күнге дейiн	+2.5
4)		61-90 күн	15 күннен 30 күнге дейiн	30 күннен 60 күнге дейiн	+3.5
5)		90 күннен астам	30 күннен астам	60 күннен астам	+4.5
3.	Қамтамасыз ету сапасы
1)		Сенiмдi			-3
2)		Жақсы			-2
3)		қанағаттанарлық			0
4)		қанағаттанарлықсыз			+1
5)		қамтамасыз етiлмейдi			+2
4.	Қарыз алушыда (борышкерде) рейтингтiң болуы
1)		"А" және жоғары			-3
2)		Қазақстан Республикасының рейтингiнен жоғары - "А"-ға дейiн			-2
3)		Қазақстан Республикасының рейтингi деңгейiнде			-1
4)		Қазақстан Республикасының рейтингiнен төмен және рейтингсiз			0

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен айқындалған және
Қазақстан Республикасының экономикасын оның басым салаларында
жаңғырту мен әртараптандыруға бағытталған мемлекеттiк
бағдарламаларға сәйкес жобаларды iске асыратын заңды тұлғаларға
берiлген инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) жiктеу
критерийлерi

2-кесте

№	Критерийлер		Балдар
1.	Кешiктiрiлген өтеу мерзiмiнiң болуы
1)		жiктелетiн актив бойынша кешiктiрiлген төлемдердiң болмауы	-1
2)		30-60 күн	+1.5
3)		61-90 күн	+2.5
4)		91-120 күн	+3.5
5)		120 күннен астам	+4.5

Тиiстi жiктеу санаттары үшiн провизиялардың (резервтердiң)
қажеттi көлемiнiң пайыздық мәндерiнiң шәкілі

3-кесте

Активтiң (шартты мiндеттеменiң, бiртектi қарыздар (кредиттер) қоржынының) жiктелу санатын айқындауға арналған балл саны *	Активтiң (шартты мiндеттеменiң, бiртектi қарыздар (кредиттер) қоржынының) жiктелу санаты	Активтер (шартты мiндеттемелер, бiртектi қарыздар (кредиттер) қоржыны) бойынша провизиялардың (негiзгi борыш сомасының %) мөлшерi
1-ге дейiн (қоса алғанда)	Стандартты
1-ге дейiн (қоса алғанда)	Күмәндi:
1-ден 2-ге дейiн (қоса алғанда)	1-санат	5% - төлемдердi уақтылы және толық төлеген кезде
1-ден 2-ге дейiн (қоса алғанда)	2-санат	10% - төлемдердi кешiктiрген немесе толық төлемеген кезде
2-ден 3-ке дейiн (қоса алғанда)	3-санат	20% - төлемдердi уақтылы немесе толық төлеген кезде
2-ден 3-ке дейiн (қоса алғанда)	4-санат	25% - төлемдердi кешiктiрген және толық төлемеген кезде
3-тен 4-ке дейiн (қоса алғанда)	5-санат	50% - барлық жағдайларға
4-тен 8-ге дейiн (қоса алғанда)	6-санат	75% - барлық жағдайлар
8-ден астам	Үмiтсiз	100% - барлық жағдайлар

* Ескертпе:

агроөнеркәсiптiк кешен саласындағы ұлттық басқарушы холдинг пен оның еншiлес ұйымдары үшін балдар саны әрқашан 0-ге тең.

Провизиялар (резервтер) құру
қағидаларына 4-қосымша

Қаржы лизингін және басқа банктерге берілген қарыздарды
қоспағанда, берілген қарыздар (кредиттер) бойынша провизияларды
(резервтерді) есептеуге арналған жиынтық кесте 20 ж. "_" __________

1-кесте

Қарыз (кредит) шартының нөмірі мен күні	Қарыз алушының (борышкердің, бiрге қарыз алушының) атауы	Қарыз алушының (борышкердің, бiрге қарыз алушының) БСН	Қарыздың валютасы	НБ бойынша берешек сомасы, теңге
1	2	3	4	5

Жиыны

% бойынша берешек сомасы, теңге	(дисконт)/ Есеп беру күніне арналған қарыз бойынша сыйлықақы, теңге	Қарыздың (кредиттің) жалпы теңгерімдік құны, теңге	Бухгалтерлік есептің деректеріне сәйкес берілген қарыз (кредит) бойынша құнсызданудан болған залал, теңге	Құнсыздану деңгейі, %
6	7	8= 5-бағ+6-бағ.+7-бағ.	9	10= 9-бағ. / 8-бағ.

Негізгі борыштың құнсыздануы, теңге	Шегеруге жатқызылатын провизиялар (резервтер), теңге	Провизиялардың (резервтердін) деңгейі	Өткен есептін беру күнге арналған провизиялар (резервтер), теңге	Провизияларды (резервтерді) толық есептеу (+) / қалпына келтіру (-), теңге
11 = 5-бағ. * 10-бағ.	12	13 = 12-бағ. / 5-бағ.	14	15 = 12-бағ. - 14-бағ.

Өтелмеген аккредитивтер, шығарылған немесе расталған
кепілдіктер жөніндегі шартты міндеттемелер бойынша
провизияларды (резервтерді) есептеуге арналған жиынтық кесте 20 ж. "_" __________

2-кесте

Шарттың нөмірі мен күні	Қарыз алушының (борышкердің, бiрге қарыз алушының) атауы	Қарыз алушының (борышкердің, бiрге қарыз алушының) БСН	Шарттың валютасы	Шартты міндеттеменің қалдығы, теңге
1	2	3	4	5

Жиыны

Шегеруге жатқызылатын провизиялар (резервтер), теңге	Провизиялардың (резервтердің) деңгейі, %	Өткен есептік беру күнге арналған провизиялар (резервтер), теңге	Провизияларды (резервтерді) толық есептеу (+) / қалпына келтіру (-), теңге
6	7 = 6-бағ. / 5-бағ.	8	9 = 6-бағ. - 8-бағ.

Құжаттамалық айырысулар мен кепілдіктер жөніндегі дебиторлық берешек жөніндегі провизияларды (резервтерді) есептеуге арналған жиынтық кесте 20 ж. "_" __________

3-кесте

Дебитордың атауы	Дебитордың БСН	Шот-фактураның №	Шот-фактураның күні	Мәміле (құрал) түрі	Берешек сомасының валютасы
1	2	3	4	5	6

Жиыны

Берешектің қалдығы, теңге	Шегеруге жатқызылатын провизиялар (резервтер), теңге	Провизиялардың (резервтердің) деңгейі, %	Өткен есептік күнге арналған провизиялар (резервтер), теңге	Провизияларды (резервтерді)толық есептеу (+) / қалпына келтіру (-), теңге
7	8	9 = 8-бағ. / 7-бағ.	10	11 = 8-бағ. - 10-бағ.

Банктерде орналастырылған корреспонденттік шоттардағы
қалдықтарды қоса алғанда, депозиттер, сондай-ақ басқа банктерге
берілген қарыздар бойынша провизияларды (резервтерді) есептеуге
арналған жиынтық кесте 20 ж. "_" __________

4-кесте

Шарттың нөмірі мен күні	Банктің атауы	Банктің БСН	Валюта	НБ бойынша берешек сомасы, теңге
1	2	3	4	5

Жиыны

% бойынша берешек сомасы, теңге	Депозиттің (қарыздың) жалпы теңгерімдік құны, теңге	Бухгалтерлік есеп деректеріне сәйкес активтің құнсыздануынан болған залал, теңге	Құнсыздану деңгейі, %	Негізгі борыштың құнсыздануы, теңге
6	7 = 5-бағ. + 6-бағ.	8	9 = 8-бағ. / 7-бағ.	10 = 5-бағ. * 9-бағ.

Шегеруге жатқызылатын провизиялар (резервтер), теңге	Провизиялардың (резервтердің) деңгейі, %	Өткен есептік күнге арналған провизиялар (резервтер), теңге	Провизияларды (резервтерді) толық есептеу (+) / қалпына келтіру (-), теңге
11	12 = 11-бағ. / 5-бағ.	13	14 = 11-бағ. - 13-бағ.

мұндағы

БСН – бизнес-сәйкестендіру нөмірі

Правиласоздания провизий (резервов)1. Общие положения

4. Особенности использования организацией критериевклассификации инвестиционных займов (кредитов) и связанныхс ними условных обязательств

5. Особенности формирования Банком провизий (резервов)против активов и условных обязательств

таблица 1

таблица 2

таблица 3

Шкала процентных значений необходимого объема провизии(резервов) для соответствующих классификационных категорий

таблица 4

Определение финансового состояния заемщика1. Критерии определения финансового состояния банковконтрагентов и других финансовых институтов

2. Критерии классификации финансовогосостояния корпоративных контрагентов

таблица 1

таблица 2

Шкала процентных значений необходимого объема провизии(резервов) для соответствующих классификационныхкатегорий

таблица 3

Сводная таблица для расчета провизий (резервов) повыданным займам (кредитам), за исключением финансовоголизинга и займов, предоставленных другим банкам

Сводная таблица для расчета провизий (резервов) поусловным обязательствам по непокрытым аккредитивам,выпущенным или подтвержденным гарантиям

Сводная таблица для расчета провизий (резервов)по дебиторской задолженности по документарнымрасчетам и гарантиям

Провизиялар (резервтер) құру қағидалары1. Жалпы ережелер

2. Депозиттердi жiктеу ерекшелiктерi

3. Біртекті қарыздарды (кредиттердi) жiктеу ерекшелiктерi

4. Дебиторлық берешектi жiктеу ерекшелiктерi

5. Шартты мiндеттемелердi жiктеу ерекшелiктерi

6. Өзге де активтердi жiктеу ерекшелiктерi

4. Ұйымның инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және оларменбайланысты шартты мiндеттемелердi жiктеу критерийлерінпайдалану ерекшелiктерi

5. Банктің активтер мен шартты міндеттемелерге қарсыпровизияларды (резервтерді) қалыптастыру ерекшеліктері

2. Әдістемеге қойылатын талаптар

Тиiстi жiктеу санаттары үшiн провизиялардың (резервтердiң)қажеттi көлемiнiң пайыздық мәндерiнiң шәкілі

Қарыз алушының қаржылық жағдайын айқындауКонтрагент банктердiң және басқа да қаржы институттарыныңқаржылық жағдайын айқындау критерийлерi

2. Корпоративтiк контрагенттердiң қаржылық жағдайын жiктеукритерийлерді

Тиiстi жiктеу санаттары үшiн провизиялардың (резервтердiң)қажеттi көлемiнiң пайыздық мәндерiнiң шәкілі

Құжаттамалық айырысулар мен кепілдіктер жөніндегі дебиторлық берешек жөніндегі провизияларды (резервтерді) есептеуге арналған жиынтық кесте 20__ ж. "___" __________

Правила
создания провизий (резервов)
1. Общие положения

4. Особенности использования организацией критериев
классификации инвестиционных займов (кредитов) и связанных
с ними условных обязательств

5. Особенности формирования Банком провизий (резервов)
против активов и условных обязательств

Шкала процентных значений необходимого объема провизии
(резервов) для соответствующих классификационных категорий

Определение финансового состояния заемщика
1. Критерии определения финансового состояния банков
контрагентов и других финансовых институтов

2. Критерии классификации финансового
состояния корпоративных контрагентов

Шкала процентных значений необходимого объема провизии
(резервов) для соответствующих классификационных
категорий

Сводная таблица для расчета провизий (резервов) по
выданным займам (кредитам), за исключением финансового
лизинга и займов, предоставленных другим банкам

Сводная таблица для расчета провизий (резервов) по
условным обязательствам по непокрытым аккредитивам,
выпущенным или подтвержденным гарантиям

Сводная таблица для расчета провизий (резервов)
по дебиторской задолженности по документарным
расчетам и гарантиям

Провизиялар (резервтер) құру қағидалары
1. Жалпы ережелер

4. Ұйымның инвестициялық қарыздарды (кредиттердi) және олармен
байланысты шартты мiндеттемелердi жiктеу критерийлерін
пайдалану ерекшелiктерi

5. Банктің активтер мен шартты міндеттемелерге қарсы
провизияларды (резервтерді) қалыптастыру ерекшеліктері

Тиiстi жiктеу санаттары үшiн провизиялардың (резервтердiң)
қажеттi көлемiнiң пайыздық мәндерiнiң шәкілі

Қарыз алушының қаржылық жағдайын айқындау
Контрагент банктердiң және басқа да қаржы институттарының
қаржылық жағдайын айқындау критерийлерi

2. Корпоративтiк контрагенттердiң қаржылық жағдайын жiктеу
критерийлерді

Тиiстi жiктеу санаттары үшiн провизиялардың (резервтердiң)
қажеттi көлемiнiң пайыздық мәндерiнiң шәкілі

Құжаттамалық айырысулар мен кепілдіктер жөніндегі дебиторлық берешек жөніндегі провизияларды (резервтерді) есептеуге арналған жиынтық кесте 20 ж. "_" __________