О подписании Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики о сотрудничестве в области карантина и защиты растений

Постановление Правительства Республики Казахстан от 6 мая 2022 года № 292

      Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Одобрить прилагаемый проект Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики о сотрудничестве в области карантина и защиты растений.

      2. Уполномочить Министра сельского хозяйства Республики Казахстан Карашукеева Ербола Шыракпаевича подписать от имени Правительства Республики Казахстан Соглашение между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики о сотрудничестве в области карантина и защиты растений, разрешив вносить изменения и дополнения, не имеющие принципиального характера.

      3. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

      Премьер-Министр
Республики Казахстан
А. Смаилов

  Одобрен
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 6 мая 2022 года № 292
  Проект

Соглашение
между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики о сотрудничестве в области карантина и защиты растений

      Правительство Республики Казахстан и Правительство Турецкой Республики, именуемые в дальнейшем как "Сторона" и совместно "Стороны",

      признавая пользу международного сотрудничества в области карантина и защиты растений, а также борьбы с вредными организмами, повреждающими растения и растительную продукцию, а также контроля и предотвращения их интродукции и распространения на территориях их государств-участников,

      принимая во внимание правила и принципы Международной конвенции по карантину и защите растений, подписанной в Риме 6 декабря 1951 года,

      в целях выполнения всех условий и обязательств, указанных в настоящем Соглашении,

      согласились о нижеследующем:

Статья 1

Цели

      Стороны сотрудничают в области карантина и защиты растений для предотвращения ввоза и распространения на территории государств Сторон карантинных вредных организмов в целях обеспечения фитосанитарной безопасности своих государств в соответствии с их законодательством.

      Положения настоящего Соглашения распространяются на все подкарантинные материалы, включая любое растение, растительный продукт, место складирования, упаковку, транспортировку, контейнер, почву и любой другой организм, объект или материал, способные служить укрытием для вредителей или облегчить их распространение, с точки зрения фитосанитарных мер, особенно в случаях международных перевозок.

Статья 2

Определения

      Термины, используемые в настоящем Соглашении, имеют следующие значения:

      растения – живые растения и их части, включая семена и генетические материалы;

      растительная продукция – непереработанный материал растительного происхождения (включая зерно), а также продукты переработки, которые по своей природе или способу своей переработки могут создавать риск интродукции и распространения вредных и карантинных вредных организмов;

      вредный организм – любой вид, разновидность или биотип растений, вредителей или патогенных агентов, вредных для растений или растительных продуктов;

      карантинный вредный организм – вредный организм, имеющий потенциальное экономическое значение для района, как следствие находящегося под угрозой и в котором он еще не присутствует или присутствует, но не широко распространен и официально контролируется;

      карантинный фитосанитарный контроль (надзор) – деятельность компетентных органов, направленная на выявление карантинных объектов, установление карантинного фитосанитарного состояния подкарантинной продукции, перемещаемой между сторонами, выполнение международных обязательств и соблюдение требования законодательства государств Сторон в области карантина растений;

      обработка – официальная процедура по уничтожению, инактивации или удалению вредных организмов;

      подкарантинные материалы – любое растение, растительный продукт, место складирования, упаковка, транспортировка, контейнер, почва и любой другой организм, объект или материал, способные служить укрытием для вредителей или способствовать их распространению, в части фитосанитарных мер, особенно в случаях международных перевозок;

      груз – ряд растений, растительная продукция и карантинные материалы, ввозимые с территории государства одной Стороны на территорию государства другой Стороны, сопровождаемые фитосанитарным сертификатом (груз может состоять из одного или нескольких товаров или партий);

      партия – совокупность единиц одного товара, отличающихся однородностью своего состава, происхождением и составляющих часть груза;

      фитосанитарный сертификат – документ международного образца, сопровождающий подкарантинную продукцию и выдаваемый компетентным органом государства-экспортера (реэкспортера) по форме, установленной Международной конвенцией по карантину и защите растений от 6 декабря 1951 года, и удостоверяющий, что подкарантинная продукция соответствует фитосанитарным требованиям государства-импортера.

Статья 3

Компетентные органы

      Компетентными органами Сторон, обеспечивающими выполнение настоящего Соглашения, являются:

      от имени Правительства Республики Казахстан – Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан;

      от имени Правительства Турецкой Республики – Министерство сельского и лесного хозяйства Турецкой Республики.

      В целях выполнения настоящего Соглашения компетентные органы Сторон поддерживают связь через дипломатические каналы.

      Стороны незамедлительно уведомляют друг друга по дипломатическим каналам об изменениях названий своих компетентных органов или передаче их функций другим органам.

Статья 4

Сотрудничество и обмен информацией

      С целью сотрудничества и обмена информацией в области карантина и защиты растений Стороны обязуются:

      1) обмениваться нормативными правовыми актами, национальным перечнем карантинных вредных организмов и другими положениями, касающимися карантина и защиты растений, в течение двух месяцев с даты вступления в силу настоящего Соглашения;

      2) уведомлять друг друга обо всех изменениях, вносимых в национальный перечень карантинных вредных организмов;

      3) извещать друг друга о случаях выявления и распространения карантинных вредных организмов на территориях государств Сторон, перечисленных в национальном перечне карантинных вредных организмов, а также о способах борьбы с ними и контроля над ними;

      4) сотрудничать в области карантина и защиты растений между научно-исследовательскими институтами и организациями и не передавать какие-либо результаты или информацию, полученную на этой основе, третьей стороне без предварительного согласия другой Стороны.

Статья 5

Требования в отношении ввозимых грузов

      Каждая партия грузов, ввозимых с территории государства одной Стороны на (через) территорию государства другой Стороны, должна соответствовать требованиям международных обязательств и законодательства их государств в области карантина и защиты растений.

      Грузы, вывозимые на территорию государства другой Стороны, подлежат карантинному досмотру и сопровождаются официальным фитосанитарным сертификатом.

      Компетентные органы Сторон в соответствии с международными обязательствами и законодательством государств Сторон в области карантина и защиты растений принимают меры для проведения фитосанитарного контроля и при необходимости лабораторного исследования, обработки грузов и средств их перевозки, а также для предотвращения проникновения и распространения карантинных вредных организмов на их территории.

      В этом контексте компетентные органы Сторон также обязуются:

      1) уведомлять друг друга о дополнительных фитосанитарных мерах незамедлительно после утверждения и опубликования;

      2) направлять обоснования для принятия дополнительных фитосанитарных мер по запросу любого из компетентных органов Сторон.

      Пункты перемещения импортируемых, экспортируемых и транзитных товаров через границы государств Сторон определяются в соответствии с законодательством государств Сторон.

      Компетентные органы Сторон информируют друг друга о пунктах пограничного контроля, в которых осуществляется фитосанитарный контроль товаров на территориях их государств.

      При вывозе товаров в качестве упаковочного материала следует использовать древесную щепу, бумагу, пластик и другие материалы, не содержащие карантинных вредителей и очищенные от почвы.

      Компетентные органы Сторон запрещают ввоз почвы (за исключением торфа), земляных и живых окорененных растений с почвой, которые могут быть переносчиками карантинных вредных организмов.

      Транспортные средства, используемые одной Стороной для перевозки грузов на территорию государства другой Стороны, должны быть тщательно очищены и при необходимости обеззаражены.

      Компетентные органы Сторон в случае обнаружения карантинных вредных организмов в партии подкарантинного материала при проведении фитосанитарного контроля принимают необходимые меры в соответствии с международными обязательствами и законодательством государств Сторон в области карантина и защиты растений, о чем в каждом отдельном случае компетентные органы Сторон должны информировать друг друга о несоответствии требованиям Международного стандарта по фитосанитарным мерам (ISPM13).

Статья 6

Фитосанитарная сертификация

      К каждой партии грузов, вывозимых с территории государства одной Стороны на (через) территорию государства другой Стороны, прилагается фитосанитарный сертификат.

      Фитосанитарный сертификат, сопровождающий партию грузов, должен быть в оригинале и заполнен на английском или государственном языке Стороны, его выдавшей, по форме, установленной Международной конвенцией по карантину и защите растений от 6 декабря 1951 года. Все исправления, вычеркивания и неразборчивость текста в фитосанитарном сертификате лишают его юридической силы.

      В случае реэкспорта грузов фитосанитарный сертификат для реэкспорта должен обязательно сопровождаться оригиналом фитосанитарного сертификата государства-производителя.

Статья 7

Транзит грузов

      Транзит грузов через территории государств Сторон должен быть разрешен в соответствии с международными обязательствами и законодательством государств Сторон в области карантина и защиты растений, через которые осуществляется транзит грузов, при условии предоставления фитосанитарного сертификата государства происхождения.

Статья 8

Совместные меры

      При осуществлении импортных и экспортных операций Сторонами совместные проверки и испытания грузов, представляющих опасность карантина, осуществляются на основе предварительной договоренности государств Сторон. Каждая Сторона предоставляет место и оборудование, необходимые для проведения вышеупомянутых лабораторных испытаний. Если в каждом случае не согласовано иное, Сторона, направляющая экспертов, несет все расходы, связанные с командировками экспертов, в соответствии с законодательством своего государства.

Статья 9

Отношения к другим международным договорам

      Положения настоящего Соглашения не затрагивают прав и обязательств Сторон, вытекающих из других международных договоров, участниками которых являются их государства, или вытекающих из их членства в международных организациях.

Статья 10

Урегулирование споров

      Любой спор, касающийся толкования или применения положений настоящего Соглашения, разрешается путем прямых дипломатических переговоров и консультаций между двумя Сторонами.

Статья 11

Поправки к Соглашению

      Настоящее Соглашение может быть изменено в любое время по взаимному письменному согласию Сторон. Такие изменения являются неотъемлемой частью настоящего Соглашения и вступают в силу в соответствии с процедурой, предусмотренной статьей 12 настоящего Соглашения.

Статья 12

Вступление в силу

      Настоящее Соглашение вступает в силу с даты получения по дипломатическим каналам последнего письменного уведомления о выполнении Сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для его вступления в силу.

      Настоящее Соглашение остается в силе в течение 5 (пять) лет и автоматически продлевается на последующие пятилетние периоды, если одна из Сторон не менее чем за 6 (шесть) месяцев до истечения текущего периода не уведомит другую Сторону в письменной форме по дипломатическим каналам о своем намерении прекратить его действие. Любая Сторона может в любое время письменно уведомить другую Сторону по дипломатическим каналам о своем намерении прекратить действие настоящего Соглашения.

      В этом случае действие настоящего Соглашения прекращается через 3 (три) месяца после даты получения уведомления.

      Совершено в ______ "____" ______________ 2022 года, в двух подлинных экземплярах на казахском, турецком, русском и английском языках, причем все тексты имеют одинаковую силу. В случае расхождения между текстами настоящего Соглашения Стороны обращаются к тексту на английском языке.

За Правительство
Республики Казахстан

За Правительство
Турецкой Республики


Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі арасындағы өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы келісімге қол қою туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 6 мамырдағы № 292 қаулысы

      Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі арасындағы өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы келісімнің жобасы мақұлдансын.

      2. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Шырақпайұлы Қарашөкеевке Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі арасындағы өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы келісімге қағидаттық сипаты жоқ өзгерістер мен толықтырулар енгізуге рұқсат бере отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі атынан қол қоюға өкілеттік берілсін.

      3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Ә. Смайылов

  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2022 жылғы 6 мамырдағы
  № 292 қаулысымен
мақұлданған
  Жоба

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі арасындағы өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы келісім

      Бұдан әрі "Тарап" және бірлесіп "Тараптар" деп аталатын Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі     

      өсімдіктер карантині және оларды қорғау, сондай-ақ өсімдіктер мен өсімдік өнімін бүлдіретін зиянды организмдерге қарсы күрес, сондай-ақ оларға қатысушы мемлекеттерінің аумақтарында олардың интродукциялануы мен таралуын бақылау және болғызбау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың пайдасын мойындай отырып,

      1951 жылғы 6 желтоқсанда Римде қол қойылған Өсімдіктер карантині және оларды қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияның қағидалары мен қағидаттарын назарға ала отырып,

      осы Келісімде көрсетілген барлық шарттар мен міндеттемелерді орындау мақсатында

      төмендегілер туралы келісті:

1-бап

Мақсаттар

      Тараптар өздерінің заңнамасына сәйкес өз мемлекеттерінің фитосанитариялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында карантиндік зиянды организмдердің Тараптар мемлекеттерінің аумағына әкелінуін және таралуын болғызбау үшін өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласында ынтымақтасады.

      Осы Келісімнің ережелері фитосанитариялық шаралар тұрғысынан, әсіресе халықаралық тасымалдау жағдайларында зиянкестер үшін жасырыну орны бола алатын немесе олардың таралуын жеңілдете алатын кез келген өсімдікті, өсімдік өнімін, жинау орнын, қаптаманы, тасымалдауды, контейнерді, топырақты және кез келген басқа организмді, объектіні немесе материалды қоса алғанда, карантинге жатқызылған барлық материалға қолданылады.

2-бап

Анықтамалар

      Осы Келісімде пайдаланылатын терминдердің мынадай мағыналары бар:

      өсiмдiктер – тұқымдар мен генетикалық материалдарды қоса алғанда, тірі өсімдіктер мен олардың бөліктері;

      өсiмдiк өнiмi – өсімдіктен алынатын өңделмеген материал (астықты қоса алғанда), сондай-ақ өзінің табиғаты немесе өзінің қайта өңдеу тәсілі бойынша зиянды және карантиндік зиянды организмдердің интродукциялану және таралу қаупін тудыруы мүмкін қайта өңделген өнімдер;

      зиянды организм – өсімдіктер немесе өсімдік өнімдері үшін зиянды өсімдіктердің, зиянкестердің немесе патогендік агенттердің кез келген түрі, өзге түрі немесе биотипі;

      карантиндік зиянды организм – салдарында қатерге ұшыраған және ол әзірше пайда болмаған немесе пайда болса да, кең таралмаған және ресми түрде бақыланатын аудан үшін әлеуетті экономикалық маңызы бар зиянды организм;

      карантиндік фитосанитариялық бақылау (қадағалау) – құзыретті органдардың карантиндік объектілерді анықтауға, Тараптар арасында орны ауыстырылатын карантинге жатқызылған өнімнің карантиндік фитосанитариялық жай-күйін белгілеуге, халықаралық міндеттемелерді орындауға және Тараптар мемлекеттерінің өсімдіктер карантині саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауға бағытталған қызметі;

      өңдеу – зиянды организмдерді жою, инактивациялау немесе кетіру жөніндегі ресми рәсім;

      карантинге жатқызылған материалдар – фитосанитариялық шаралар бөлігінде, әсіресе халықаралық тасымалдау жағдайларында зиянкестер үшін жасырыну орны бола алатын немесе олардың таралуына ықпал ете алатын кез келген өсімдік, өсімдік өнімі, жинау орны, қаптама, тасымалдау, контейнер, топырақ және кез келген басқа организм, объект немесе материал;

      жүк – бір Тарап мемлекетінің аумағынан екінші Тарап мемлекетінің аумағына әкелінетін, фитосанитариялық сертификаты бірге жүретін бірқатар өсімдіктер, өсімдік өнімі және карантиндік материалдар (жүк бір немесе бірнеше тауардан немесе партиялардан тұруы мүмкін);

      партия – өзінің құрамының біртектілігімен, шыққан жерімен ерекшеленетін және жүктің бір бөлігін құрайтын бір тауар бірліктерінің жиынтығы;

      фитосанитариялық сертификат – карантинге жатқызылған өніммен бірге жүретін және 1951 жылғы 6 желтоқсандағы Өсімдіктер карантині және оларды қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияда белгіленген нысан бойынша экспорттаушы (реэкспорттаушы) мемлекеттің уәкілетті органы беретін және карантинге жатқызылған өнімнің импорттаушы мемлекеттің фитосанитариялық талаптарына сәйкес келетінін куәландыратын халықаралық үлгідегі құжат.


3-бап

Құзыретті органдар

      Мыналар:

      Қазақстан Республикасының Үкіметі атынан – Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі;

      Түркия Республикасының Үкіметі атынан – Түркия Республикасының Ауыл және орман шаруашылығы министрлігі Тараптардың осы Келiсiмнiң орындалуын қамтамасыз ететін құзыретті органдары болып табылады.

      Осы Келісімді орындау мақсатында Тараптардың құзыретті органдары дипломатиялық арналар арқылы байланыс жасайды.

      Тараптар өздерінің құзыретті органдары атауларының өзгергені немесе олардың функцияларының басқа органдарға берілгені туралы бірін-бірі дипломатиялық арналар арқылы дереу хабардар етеді.

4-бап

Ынтымақтастық және ақпарат алмасу

      Өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласында ынтымақтасу және ақпарат алмасу мақсатында Тараптар:

      1) осы Келісім күшіне енген күннен бастап екі ай ішінде өсімдіктер карантині мен оларды қорғауға қатысты нормативтік құқықтық актілермен, карантиндік зиянды организмдердің ұлттық тізбесімен және басқа да ережелермен алмасуға;

      2) карантиндік зиянды организмдердің ұлттық тізбесіне енгізілетін барлық өзгерістер туралы бірін-бірі хабардар етіп тұруға;

      3) Тараптар мемлекеттерінің аумақтарында карантиндік зиянды организмдердің ұлттық тізбесінде аталған карантиндік зиянды организмдер анықталған және таралған жағдайлар туралы, сондай-ақ оларға қарсы күрес және оларды бақылау тәсілдері туралы біріне-бірі хабарлап тұруға;

      4) ғылыми-зерттеу институттары мен ұйымдары арасында өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласында ынтымақтасуға және осы негізде алынған қандай да бір нәтижелерді немесе ақпаратты екінші Тараптың алдын ала келісімінсіз үшінші тарапқа бермеуге міндеттенеді.

5-бап

Әкелінетін жүктерге қатысты талаптар

      Бір Тарап мемлекетінің аумағынан екінші Тарап мемлекетінің аумағына (аумағы арқылы) әкелінетін жүктердің әрбір партиясы халықаралық міндеттемелердің және олардың мемлекеттерінің өсімдіктер карантині мен оларды қорғау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келуге тиіс.

      Екінші Тарап мемлекетінің аумағына әкетілетін жүктер карантиндік тексеріліп қаралуға тиіс және ресми фитосанитариялық сертификаты бірге жүреді.

      Тараптардың құзыретті органдары халықаралық міндеттемелерге және Тараптар мемлекеттерінің өсімдіктер карантині мен оларды қорғау саласындағы заңнамасына сәйкес фитосанитариялық бақылау жүргізу және қажет болған кезде зертханалық зерттеу, жүктер мен оларды тасымалдау құралдарын өңдеу үшін, сондай-ақ олардың аумағына карантиндік зиянды организмдердің енуін және таралуын болғызбау үшін шаралар қабылдайды.

      Осы тұрғыда Тараптардың құзыретті органдары:

      1) бекітілгеннен және жарияланғаннан кейін қосымша фитосанитариялық шаралар туралы бірін-бірі дереу хабардар етуге;

      2) Тараптардың құзыретті органдарының кез келгенінің сұрау салуы бойынша қосымша фитосанитариялық шаралар қабылдау үшін негіздемелер жіберуге де міндеттенеді.

      Тараптар мемлекеттерінің шекаралары арқылы импортталатын, экспортталатын және транзиттік тауарларды өткізу пункттері Тараптар мемлекеттерінің заңнамасына сәйкес айқындалады.

      Тараптардың құзыретті органдары өз мемлекеттерінің аумақтарындағы тауарларға фитосанитариялық бақылау жүзеге асырылатын шекаралық бақылау пунктері туралы бірін-бірі хабардар етеді.

      Тауарларды қаптама материалы ретінде әкету кезінде ағаш жоңқасын, қағазды, пластикті және құрамында карантиндік зиянкестер жоқ және топырақтан тазартылған басқа материалдарды пайдалану керек.

      Тараптардың құзыретті органдары карантиндік зиянды организмдердің тасымалдаушылары болуы мүмкін топырақты (шымтезекті қоспағанда), жерде өсетін және тамырланған тірі өсімдіктерді топырағымен әкелуге тыйым салады.

      Бір Тарап екінші Тарап мемлекетінің аумағына жүктерді тасымалдау үшін пайдаланатын көлік құралдары мұқият тазартылуға және қажет болған кезде зарарсыздандырылуға тиіс.

      Фитосанитариялық бақылау жүргізу кезінде карантинге жатқызылған материал партиясында карантиндік зиянды организмдер анықталған жағдайда Тараптардың құзыретті органдары халықаралық міндеттемелерге және Тараптар мемлекеттерінің өсімдіктер карантині мен оларды қорғау саласындағы заңнамасына сәйкес қажетті шаралар қабылдайды, бұл туралы әрбір жекелеген жағдайда Тараптардың құзыретті органдары Фитосанитариялық шаралар жөніндегі халықаралық стандарттың (ISPM13) талаптарына сәйкессіздік туралы бірін-бірі хабардар етуге тиіс.

6-бап

Фитосанитариялық сертификаттау

      Бір Тарап мемлекетінің аумағынан екінші Тарап мемлекетінің аумағына (аумағы арқылы) әкетілетін жүктердің әрбір партиясына фитосанитариялық сертификат қоса беріледі.

      Жүктер партиясымен бірге жүретін фитосанитариялық сертификат түпнұсқада болуға және 1951 жылғы 6 желтоқсандағы Өсімдіктер карантині және оларды қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияда белгіленген нысан бойынша ағылшын тілінде немесе оны берген Тараптың мемлекеттік тілінде толтырылуға тиіс. Фитосанитариялық сертификаттағы мәтіннің барлық түзетулері, сызылуы және түсініксіздігі оны заңды күшінен айырады.

      Жүктер реэкспортталған жағдайда реэкспорттауға арналған фитосанитариялық сертификат міндетті түрде өндіруші мемлекеттің фитосанитариялық сертификатының түпнұсқасымен бірге жүруге тиіс.

7-бап

Жүктер транзиті

      Тараптар мемлекеттерінің аумақтары арқылы жүктер транзитіне шығарылған мемлекеттің фитосанитариялық сертификатын ұсыну шартымен халықаралық міндеттемелерге және ол арқылы жүктер транзиті жүзеге асырылатын Тараптар мемлекеттерінің өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласындағы заңнамасына сәйкес рұқсат етілуге тиіс.

8-бап

Бірлескен шаралар

      Тараптар импорттық және экспорттық операцияларды жүзеге асырған кезде карантин қаупін тудыратын жүктерді бірлесіп тексеру және сынау Тараптар мемлекеттерінің алдын ала уағдаластығы негізінде жүзеге асырылады. Әрбір Тарап жоғарыда аталған зертханалық сынақтарды жүргізу үшін қажетті орын мен жабдықты ұсынады. Егер әрбір жағдайда өзгеше келісілмесе, сарапшыларды жіберуші Тарап өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес сарапшылардың іссапарларына байланысты барлық шығыстарды көтереді.

9-бап

Басқа халықаралық шарттарға қатысы

      Осы Келісімнің ережелері Тараптардың мемлекеттері қатысушылары болып табылатын басқа халықаралық шарттардан туындайтын олардың немесе олардың халықаралық ұйымдарға мүшелігінен туындайтын олардың құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

10-бап

Дауларды реттеу

      Осы Келісімнің ережелерін түсіндіруге немесе қолдануға қатысты кез келген дау екі Тарап арасындағы тікелей дипломатиялық келіссөздер мен консультациялар арқылы шешіледі.

11-бап

Келісімге түзетулер

      Осы Келісім Тараптардың өзара жазбаша келісуі бойынша кез келген уақытта өзгертілуі мүмкін. Мұндай өзгерістер осы Келісімнің ажырамас бөлігі болып табылады және осы Келісімнің 12-бабында көзделген рәсімге сәйкес күшіне енеді.

12-бап

Күшіне енуі

      Осы Келісім оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді Тараптардың орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарлама дипломатиялық арналар арқылы алынған күннен бастап күшiне енедi.

      Осы Келісім бес (5) жыл бойы күшінде қалады және егер Тараптардың бірі ағымдағы кезең аяқталғанға дейін кемінде алты (6) ай бұрын өзінің оның қолданысын тоқтату ниеті туралы дипломатиялық арналар арқылы екінші Тарапты жазбаша нысанда хабардар етпесе, келесі бесжылдық кезеңдерге автоматты түрде ұзартылады. Кез келген Тарап кез келген уақытта өзінің осы Келісімнің қолданысын тоқтату ниеті туралы екінші Тарапты дипломатиялық арналар арқылы жазбаша хабардар ете алады.

      Бұл жағдайда осы Келісімнің қолданысы хабарлама алынған күннен кейін үш (3) айдан соң тоқтатылады.

      2022 жылғы "____" __________ ___________қаласында әрқайсысы қазақ, түрік, орыс және ағылшын тiлдерiнде екi төлнұсқа данада жасалды әрі барлық мәтiннің күшi бiрдей. Осы Келісімнің мәтіндері арасында алшақтық болған жағдайда Тараптар ағылшын тіліндегі мәтінге жүгінеді.

      Қазақстан Республикасының
Үкiметi үшiн
Түркия РеспубликасыныңҮкiметi үшiн