ИПС "Әділет"

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правительства Республики Казахстан от 11 июня 2001 года № 789 "Об утверждении Типового положения о деятельности Комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав" следующее изменение:

Типовое положение о деятельности Комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав, утвержденное указанным постановлением, изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему постановлению.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

О. Бектенов

	Приложение к постановлению Правительства Республики Казахстан от 9 января 2025 года № 4
	Утверждено постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 июня 2001 года № 789

Типовое положение о деятельности Комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав

Глава 1. Общие положения

1. Настоящее Типовое положение о деятельности Комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав (далее – Типовое положение) определяет статус и полномочия Комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав (далее – Комиссия).

2. Комиссия является постоянно действующим коллегиальным органом, обеспечивающим координацию деятельности государственных органов и учреждений в сфере профилактики правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних, защиты их прав и законных интересов.

3. Комиссия осуществляет свою деятельность на основе Конституции Республики Казахстан, законов Республики Казахстан "О правах ребенка", "О профилактике правонарушений среди несовершеннолетних и предупреждении детской безнадзорности и беспризорности", настоящего Типового положения и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан, а также международных договоров Республики Казахстан.

4. Областная, городская, районная – в городе, районе комиссии образуются при соответствующем местном исполнительном органе (акимате).

5. При необходимости Комиссия может быть образована при акиме поселка, села, сельского округа, расположенных на значительном расстоянии от районного центра. Комиссия при акиме поселка, села, сельского округа имеет права и обязанности районной комиссии. Решение об образовании поселковой, сельской, сельского округа комиссии принимается областным акиматом, а персональный состав утверждается маслихатом соответствующего района.

6. Областная комиссия в своей деятельности подконтрольна и подотчетна Межведомственной комиссии по делам несовершеннолетних и защите их прав при Министерстве просвещения Республики Казахстан.

Городская, районная – в городе, районе комиссии в своей деятельности подконтрольны и подотчетны областной комиссии.

Глава 2. Задача и функции Комиссии

7. Основной задачей Комиссии является принятие мер по защите и восстановлению прав и законных интересов несовершеннолетних, выявлению и устранению причин и условий, способствующих совершению правонарушений среди несовершеннолетних, предупреждению детской безнадзорности и беспризорности, защите несовершеннолетних от насилия и жестокого обращения, антиобщественных действий среди несовершеннолетних.

8. Областная комиссия в пределах своей компетенции:

1) осуществляет меры по защите и восстановлению прав и законных интересов несовершеннолетних, выявлению и устранению причин и условий, способствующих совершению правонарушений среди несовершеннолетних, предупреждению детской безнадзорности и беспризорности, защите несовершеннолетних от насилия и жестокого обращения, антиобщественных действий среди несовершеннолетних;

2) разрабатывает программы и методики, направленные на совершенствование деятельности государственных органов по профилактике правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних, насилия и жестокого обращения в отношении несовершеннолетних, их социальную реабилитацию;

3) изучает состояние правонарушений среди несовершеннолетних, детской безнадзорности и беспризорности, а также насилия и жестокого обращения в отношении несовершеннолетних и организует проведение социологических исследований по этим вопросам;

4) обобщает и распространяет положительный опыт работы органов и организаций, занимающихся профилактикой правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних, насилия и жестокого обращения в отношении несовершеннолетних, оказывает им методическую и практическую помощь;

5) заслушивает отчеты руководителей заинтересованных государственных органов о проводимой работе по профилактике правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних, насилия и жестокого обращения в отношении несовершеннолетних, защите и восстановлению их прав и законных интересов, ведению медико-социального учета и организует обмен информацией между ними по курируемым вопросам;

6) организует в средствах массовой информации освещение проводимой работы по профилактике правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних, насилия и жестокого обращения в отношении несовершеннолетних;

7) осуществляет мониторинг деятельности городских, районных – в городе, районе комиссий;

8) координирует деятельность городских, районных – в городе, районе комиссий.

9. Городская, районная – в городе, районе комиссии в пределах своей компетенции:

1) осуществляют меры по защите и восстановлению прав и законных интересов несовершеннолетних, выявлению и устранению причин и условий, способствующих совершению правонарушений среди несовершеннолетних, предупреждению детской безнадзорности и беспризорности, защите несовершеннолетних от насилия и жестокого обращения, антиобщественных действий среди несовершеннолетних;

2) участвуют в обеспечении контроля за условиями воспитания, обучения, содержания несовершеннолетних в организациях, осуществляющих функции по защите прав ребенка;

3) изучают состояние правонарушений среди несовершеннолетних, детской безнадзорности и беспризорности, а также насилия и жестокого обращения в отношении несовершеннолетних и организуют проведение социологических исследований по этим вопросам;

4) участвуют в подготовке материалов в суд по вопросам направления несовершеннолетних в специальные организации образования и организации образования с особым режимом содержания;

5) координируют деятельность заинтересованных органов в трудовом и бытовом устройстве несовершеннолетних, освобожденных из учреждений уголовно-исполнительной системы либо вернувшихся из специальных организаций образования и организаций образования с особым режимом содержания, а также осуществлении иных функций по социальной реабилитации несовершеннолетних, нуждающихся в специальных социальных услугах.

Глава 3. Меры, применяемые Комиссией

10. Меры, принимаемые городской и районной комиссией по устройству несовершеннолетних:

1) совместно с другими органами, ответственными за воспитание и обучение, профилактику преступлений, правонарушений и безнадзорности несовершеннолетних, выявляет несовершеннолетних, находящихся в положении, опасном для их жизни и здоровья, нуждающихся в специальных социальных услугах, длительное время не посещающих организации образования, ведет их персональный учет, принимает решения об устройстве этих несовершеннолетних и контролирует выполнение принятых решений;

2) направляет решение об устройстве несовершеннолетнего в органы образования, внутренних дел, здравоохранения, уполномоченный орган по вопросам занятости, центр поддержки семьи, которые в двухнедельный срок информируют Комиссию о принятых ими мерах;

3) в случаях, когда возвращение на прежнее место жительства несовершеннолетнего, выбывшего из специальной организации образования, организации образования с особым режимом содержания, освободившегося из воспитательной колонии или учреждения средней безопасности для содержания несовершеннолетних, невозможно или нежелательно в связи с отсутствием родителей или иных законных представителей, лишением родителей родительских прав, а также в силу иных причин, способных отрицательно повлиять на поведение несовершеннолетнего, Комиссия, расположенная по месту нахождения указанных учреждений, принимает меры по устройству несовершеннолетнего в организации образования или трудоустройству с учетом его интересов, а также оказывает помощь по созданию для него жилищно-бытовых условий, рассматривает вопрос в течение десяти календарных дней со дня подачи письменного заявления несовершеннолетнего и мотивированного заключения администрации соответствующего учреждения. В необходимых случаях Комиссия обращается в соответствующий орган опеки и попечительства для установления над несовершеннолетним опеки или попечительства.

11. Меры воздействия, применяемые городской и районной комиссией в отношении несовершеннолетнего.

При рассмотрении судом дел об административных правонарушениях несовершеннолетних или общественно опасных деяниях, содержащих признаки преступления до достижения возраста, с которого наступает уголовная ответственность, Комиссия с учетом особенностей возраста, условий жизни и воспитания, уровня психического развития, иных особенностей личности, социального положения и поведения несовершеннолетнего, роли и влияния взрослых, а также мотивов, характера и тяжести совершенного им проступка, кроме мер, предусмотренных административным законодательством, может ходатайствовать перед судом о направлении несовершеннолетнего в специальные организации образования, организации образования с особым режимом содержания.

12. Меры воздействия, применяемые городской и районной комиссией к родителям или иным законным представителям несовершеннолетних.

К родителям или иным законным представителям несовершеннолетних, не исполняющим своих обязанностей по воспитанию и обучению детей либо отрицательно влияющим на их нормальное физическое и нравственное развитие, Комиссия может применить следующие меры воздействия:

ходатайствовать перед судом о возмещении причиненного несовершеннолетнему вреда;

при непосредственной угрозе жизни и здоровью несовершеннолетнего обратиться в орган опеки и попечительства с ходатайством о немедленном отобрании несовершеннолетнего у родителей или иных законных представителей, на попечении которых он находится, а также отстранении опекуна или попечителя от исполнения ими своих обязанностей, расторжении договора о передаче ребенка на воспитание либо отмене в судебном порядке усыновления (удочерения) ребенка;

в течение пятнадцати рабочих дней обратиться в суд с заявлением об ограничении или лишении родительских прав либо применении к ним иных мер, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

Глава 4. Организация деятельности Комиссии

13. Комиссия образуется в составе председателя, заместителя председателя, членов комиссии и секретаря.

14. Председателем комиссии является заместитель акима соответствующей административно-территориальной единицы, за исключением поселковой, сельской комиссии и комиссии сельского округа, которые возглавляет аким соответствующей административно-территориальной единицы. Секретарь занимает штатную должность в аппарате соответствующего государственного органа.

15. В состав Комиссии входят депутаты соответствующих маслихатов, представители органов внутренних дел, образования, культуры, здравоохранения, юстиции, уполномоченного органа по вопросам занятости, опеки и попечительства, общественных и иных организаций, заинтересованных в профилактике правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних.

16. Председатель организует работу Комиссии и обеспечивает своевременное и качественное выполнение задач и функций, возложенных на Комиссию настоящим Типовым положением.

17. Заседания областной комиссии по вопросам, указанным в пункте 8 Типового положения, проводятся по мере необходимости, но не реже трех раз в месяц.

Заседания городской, районной комиссии проводятся по мере необходимости, но не реже двух раз в месяц.

Заседание Комиссии правомочно, если на нем присутствует не менее половины от общего числа членов Комиссии.

18. Рассмотрение городской, районной комиссией материалов в отношении несовершеннолетнего, его родителей или иных законных представителей осуществляется:

по заявлению несовершеннолетнего, его родителей или иных законных представителей;

по собственной инициативе;

по информации граждан;

по представлениям организаций образования, а также обращениям иных органов и организаций независимо от их организационно-правовой формы;

по материалам органов внутренних дел или прокуратуры в отношении несовершеннолетнего, совершившего общественно опасное деяние до достижения возраста, с которого наступает уголовная ответственность.

Материалы в отношении несовершеннолетнего городская, районная комиссии рассматривают только в присутствии самого несовершеннолетнего и его родителей или иных законных представителей.

При рассмотрении материалов в отношении несовершеннолетнего, совершившего общественно опасное деяние до достижения возраста, с которого наступает уголовная ответственность, на заседание приглашается прокурор. Извещение прокурора о дате, месте и времени проведения заседания городской и районной комиссии обязательно.

19. По результатам рассмотрения материалов в отношении несовершеннолетнего, его родителей или иных законных представителей, а также представлений организаций образования и органов, ответственных за профилактику преступлений, правонарушений и безнадзорности несовершеннолетних, обращений иных органов и организаций независимо от их организационно-правовой формы, информации граждан городская и районная комиссии принимают постановление.

Постановление городской и районной комиссий принимается простым большинством голосов членов Комиссии, участвующих в заседании. В случае, если голоса распределились поровну, голос председательствующего на заседании Комиссии является решающим.

20. Протокол заседания Комиссии подписывается председательствующим и секретарем Комиссии.

_____________________

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссия туралы үлгі ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 11 маусымдағы № 789 қаулысына мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссияның қызметі туралы үлгілік ереже осы қаулыға қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

О. Бектенов

	Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2025 жылғы 9 қаңтардағы № 4 қаулысына қосымша
	Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2001 жылғы 11 маусымдағы № 789 қаулысымен бекiтiлген

Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссияның қызметі туралы үлгілік ереже

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссияның қызметі туралы үлгілік ереже (бұдан әрі – Үлгілік ереже) Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссияның (бұдан әрі – Комиссия) мәртебесі мен өкілеттіктерін айқындайды.

2. Комиссия мемлекеттік органдар мен мекемелердің кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың, олардың қараусыз және панасыз қалуының профилактикасы, олардың құқықтарын және заңды мүдделерiн қорғау саласындағы қызметін үйлестіруді қамтамасыз ететін, тұрақты жұмыс істейтін алқалы орган болып табылады.

3. Комиссия өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясы, "Бала құқықтары туралы", "Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу туралы" Қазақстан Республикасының заңдары, осы Үлгілік ереже және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілері, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары негізінде жүзеге асырады.

4. Облыстық, қалалық, қаладағы, аудандағы аудандық комиссиялар тиісті жергілікті атқарушы органның (әкімдіктің) жанынан құрылады.

5. Қажет болған кезде Комиссия аудан орталығынан едәуір қашық орналасқан кент, ауыл, ауылдық округ әкімінің жанынан құрылуы мүмкін. Кент, ауыл, ауылдық округ әкімінің жанындағы комиссияда аудандық комиссияның құқықтары мен міндеттері болады. Кенттік, ауылдық комиссияны және ауылдық округ комиссиясын құру туралы шешімді облыс әкімдігі қабылдайды, ал дербес құрамын тиісті ауданның мәслихаты бекітеді.

6. Облыстық комиссия өз қызметінде Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің жанындағы Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі ведомствоаралық комиссияның бақылауында болады және есеп береді.

Қалалық, қаладағы, аудандағы аудандық комиссиялар өз қызметінде облыстық комиссияның бақылауында болады және есеп береді.

2-тарау. Комиссияның міндеті мен функциялары

7. Комиссияның негізгі міндеті кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау және қалпына келтіру, кәмелетке толмағандар арасында құқық бұзушылық жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау және жою, балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу, кәмелетке толмағандарды зорлық-зомбылық пен қатыгездіктен, кәмелетке толмағандар арасындағы қоғамға жат әрекеттерден қорғау жөнінде шаралар қабылдау болып табылады.

8. Облыстық комиссия өз құзыреті шегінде:

1) кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау және қалпына келтіру, кәмелетке толмағандар арасында құқық бұзушылық жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау және жою, балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу, кәмелетке толмағандарды зорлық-зомбылықтан және қатыгездіктен, кәмелетке толмағандар арасындағы қоғамға жат әрекеттерден қорғау жөніндегі шараларды жүзеге асырады;

2) мемлекеттік органдардың кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың, қадағалаусыз және панасыз қалудың, кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылықтың және қатыгездіктің профилактикасы, оларды әлеуметтік оңалту жөніндегі қызметін жетілдіруге бағытталған бағдарламалар мен әдістемелерді әзірлейді;

3) кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың жай-күйін, балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуын, сондай-ақ кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылық пен қатыгездікті зерделейді және осы мәселелер бойынша әлеуметтанушылық зерттеу жүргізуді ұйымдастырады;

4) кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың, балалардың қадағалаусыз және панасыз қалудың, кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылық пен қатыгездіктің профилактикасымен айналысатын органдар мен ұйымдардың оң жұмыс тәжірибесін жинақтайды және таратады, оларға әдістемелік және практикалық көмек көрсетеді;

5) мүдделі мемлекеттік органдар басшыларының кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың, қадағалаусыз және панасыз қалудың, кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылық пен қатыгездіктің профилактикасы, олардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау және қалпына келтіру, медициналық-әлеуметтік есепке алуды жүргізу бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар туралы есептерін тыңдайды және олардың арасында жетекшілік ететін мәселелер бойынша ақпарат алмасуды ұйымдастырады;

6) кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың, қадағалаусыз және панасыз қалудың, кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылық пен қатыгездіктің профилактикасы бойынша жүргізіліп жатқан жұмысты бұқаралық ақпарат құралдарында жария етуді ұйымдастырады;

7) қалалық, қаладағы, аудандағы аудандық комиссиялардың қызметіне мониторингті жүзеге асырады;

8) қалалық, қаладағы, аудандағы аудандық комиссиялардың қызметін үйлестіреді.

9. Қалалық, қаладағы, аудандағы аудандық комиссия өз құзыреті шегінде:

1) кәмелетке толмағандардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау және қалпына келтiру, кәмелетке толмағандар арасында құқық бұзушылық жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау және жою, балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын алу, кәмелетке толмағандарды зорлық-зомбылықтан және қатыгездіктен, кәмелетке толмағандар арасындағы қоғамға жат әрекеттерден қорғау жөнiндегi шараларды жүзеге асырады;

2) бала құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйымдарда кәмелетке толмағандарды тәрбиелеу, оқыту, ұстау жағдайларын бақылауды қамтамасыз етуге қатысады;

3) кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың жай-күйін, балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуын, сондай-ақ кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылық пен қатыгездікті зерделейдi және осы мәселелер бойынша әлеуметтанушылық зерттеулер жүргiзудi ұйымдастырады;

4) кәмелетке толмағандарды арнаулы білім беру ұйымдарына және ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарына жіберу мәселелері бойынша сотқа материалдар дайындауға қатысады;

5) қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінен босатылған не арнаулы білім беру ұйымдарынан және ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарынан оралған кәмелетке толмағандарды жұмысқа және тұрмыста орналастыруда, сондай-ақ арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаж кәмелетке толмағандарды әлеуметтік оңалту жөніндегі өзге де функцияларды жүзеге асыруда мүдделі органдардың қызметін үйлестіреді.

3-тарау. Комиссия қолданатын шаралар

10. Кәмелетке толмағандарды орналастыру жөніндегi қалалық және аудандық комиссия қабылдайтын шаралар:

1) кәмелетке толмағандарды тәрбиелеуге және оқытуға, олардың қылмыс жасауының, құқық бұзуының және қараусыз қалуының профилактикасына жауапты басқа органдармен бiрлесiп өмiрi мен денсаулығына қауiп төндiретiн жағдайға тап болған, арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаж, бiлiм беру ұйымдарына ұзақ уақыт бойы бармай жүрген кәмелетке толмағандарды анықтайды, олардың жеке есебiн жүргiзедi, осы кәмелетке толмағандарды орналастыру туралы шешiм қабылдайды және қабылданған шешiмдердiң орындалуын бақылайды;

2) кәмелетке толмағандарды орналастыру туралы шешiмдi бiлiм беру, iшкi iстер, денсаулық сақтау органдарына, жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті органға, отбасын қолдау орталығына жiбередi, өз кезегiнде олар қабылданған шаралар туралы Комиссияны екi апта мерзiмде хабардар етеді;

3) ата-анасының немесе өзге заңды өкілдерінің болмауына, ата-анасының ата-ана құқығынан айырылуына байланысты, сондай-ақ кәмелетке толмағанның тәртiбiне терiс әсерін тигізуі мүмкін өзге себептерге орай арнаулы бiлiм беру ұйымдарынан, ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарынан шыққан, тәрбие колониясынан немесе кәмелетке толмағандарды ұстауға арналған қауіпсіздігі орташа мекемелерден босап шыққан кәмелетке толмағанның бұрынғы тұрғылықты жерiне оралуы мүмкiн болмаған немесе қошталмайтын жағдайларда көрсетiлген мекемелер орналасқан жердегi Комиссия кәмелетке толмағанның мүддесiн есепке ала отырып, өңірдегі бiлiм беру ұйымдарына орналастыру немесе жұмысқа орналастыру бойынша шаралар қабылдайды, сондай-ақ ол үшiн тұрғын үй-тұрмыстық жағдайлар жасау жөнінде көмек көрсетедi, мәселенi кәмелетке толмағанның жазбаша өтініші мен тиiстi мекеме әкiмшілiгiнiң дәлелді қорытындысы берiлген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде қарайды. Қажет болған жағдайларда кәмелетке толмағанға қорғаншылық немесе қамқоршылық белгілеу үшін Комиссия тиісті қорғаншылық және қамқоршылық органына жүгінеді.

11. Қалалық және аудандық комиссия кәмелетке толмағандарға қолданатын ықпал ету шаралары.

Сот кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауапкершiлiкті өзі көтеретін жасқа жеткенге дейiнгі әкiмшiлiк құқық бұзушылықтары немесе қылмыс белгiлерi бар қоғамға қауiптi әрекеті туралы iстердi қараған кезде Комиссия кәмелетке толмағанның жас ерекшелiгiн, тұрмыс жағдайларын және тәрбиесін, психикалық даму деңгейiн, жеке тұлға ретіндегі өзге ерекшелiктерiн, әлеуметтiк жағдайы мен мiнез-құлқын, ересектердің рөлi мен ықпалын, сондай-ақ ол жасаған теріс қылықтың себебін, сипаты мен ауырлығын ескеріп, сотқа әкiмшiлiк заңнамада көзделген шаралардан басқа, кәмелетке толмағанды арнаулы білiм беру ұйымдарына, ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарына жiберу туралы өтiнiшхат бере алады.

12. Кәмелетке толмағандардың ата-аналарына немесе өзге заңды өкiлдерiне қалалық және аудандық комиссия қолданатын ықпал ету шаралары.

Кәмелетке толмағандардың балаларды тәрбиелеу және оқыту жөнiндегi өз мiндеттерiн орындамайтын не олардың физикалық және рухани тұрғыдан қалыпты дамуына керi әсерiн тигiзетiн ата-аналарына немесе өзге заңды өкiлдерiне Комиссия мынадай ықпал ету шараларын қолдана алады:

кәмелетке толмағандарға келтiрілген зиянды өтеу туралы сотқа өтiнiшхат беру;

кәмелетке толмағанның өмiрiне немесе денсаулығына тiкелей қауiп төнген кезде кәмелетке толмағанды ата-анасынан немесе өзі қамқорлығында жүрген өзге заңды өкiлдерiнен дереу алып қою туралы, сондай-ақ қорғаншыны немесе қамқоршыны өздерiнiң мiндеттерiн орындаудан шеттету, баланы тәрбиелеуге беру туралы шартты бұзу не бала асырап алуды сот тәртібімен жою туралы қорғаншылық және қамқорлық жасау органына өтiнiшхатпен жүгіну;

ата-ана құқығын шектеу немесе одан айыру не оларға Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де шаралар қолдану туралы өтiнiшпен он бес жұмыс күні ішінде сотқа жүгіну.

4-тарау. Комиссия қызметін ұйымдастыру

13. Комиссия төрағадан, төрағаның орынбасарынан, комиссия мүшелерiнен және хатшыдан құрылады.

14. Тиісті әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктің әкімі басқаратын кенттік, ауылдық комиссияны және ауылдық округ комиссиясын қоспағанда, тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк әкiмiнің орынбасары комиссия төрағасы болып табылады. Хатшы жергілікті атқарушы орган аппаратында штаттық қызметте болады.

15. Комиссияның құрамына тиісті мәслихаттардың депутаттары, ішкі істер, білім беру, мәдениет, денсаулық сақтау, әділет органдарының, жұмыспен қамту, қамқоршылық және қорғаншылық мәселелері жөніндегі уәкілетті органның, кәмелетке толмағандардың арасындағы құқық бұзушылықтардың, олардың қараусыз және панасыз қалуының профилактикасына мүдделі қоғамдық және өзге де ұйымдардың өкілдері кіреді.

16. Төраға Комиссияның жұмысын ұйымдастырады және осы Үлгілік ережемен Комиссияға жүктелген міндеттер мен функциялардың уақтылы әрі сапалы орындалуын қамтамасыз етеді.

17. Үлгілік ереженің 8-тармағында көрсетілген мәселелер бойынша облыстық комиссияның отырыстары қажетіне қарай, бірақ айына үш реттен сиретпей өткізіледі.

Қалалық, аудандық комиссияның отырыстары қажетіне қарай, бірақ айына екі реттен сиретпей өткізіледі.

Егер Комиссия отырысына Комиссия мүшелерінің жалпы санының кемінде жартысы қатысса, ол заңды болып табылады.

18. Қалалық, аудандық комиссия кәмелетке толмағанға, оның ата-анасына немесе өзге де заңды өкілдеріне қатысты материалдарды:

кәмелетке толмағанның, оның ата-анасының немесе өзге де заңды өкілдерінің өтініші бойынша;

өзінің бастамасы бойынша;

азаматтардың ақпараты бойынша;

бiлiм беру ұйымдарының ұсыныстары бойынша, сондай-ақ олардың ұйымдастыру-құқықтық нысанына қарамастан өзге де органдар мен ұйымдардың өтініштері бойынша;

қылмыстық жауапкершілікті өзі көтеретін жасқа толғанға дейін қоғамға қауiптi әрекет жасаған кәмелетке толмағанға қатысты ішкі істер органдарының немесе прокуратураның материалдары бойынша қарайды.

Кәмелетке толмағанға қатысты материалдарды қалалық, аудандық комиссия тек кәмелетке толмағанның өзінің, оның ата-анасының немесе өзге де заңды өкiлдерiнiң қатысуымен ғана қарайды.

Қылмыстық жауапкершілікті өзі көтеретін жасқа толғанға дейін қоғамға қауіпті әрекет жасаған кәмелетке толмағанға қатысты материалдарды қарау кезінде отырысқа прокурор шақырылады. Қалалық және аудандық комиссия отырысы өткізілетін күні, жері мен уақыты туралы прокурорды хабардар ету мiндеттi.

19. Кәмелетке толмағанға, оның ата-анасына немесе өзге заңды өкілдеріне қатысты материалдары, сондай-ақ бiлiм беру ұйымдары мен кәмелетке толмағандардың қылмыс жасауының, құқық бұзуының және қараусыз қалуының профилактикасы үшін жауапты органдардың ұсынымдарын ұйымдастыру-құқықтық нысанына қарамастан, өзге де органдар мен ұйымдардың өтініштерін, азаматтардың ақпаратын қарау нәтижесі бойынша қалалық және аудандық комиссиялар қаулы қабылдайды.

Қалалық және аудандық комиссиялардың қаулысы отырысқа қатысып отырған комиссия мүшелерінің қарапайым көпшілік даусымен қабылданады. Егер дауыстар тең бөлінген жағдайда, комиссия отырысында төрағалық етушінің дауысы шешуші болып табылады.

20. Комиссия отырысының хаттамасына төрағалық етуші және комиссия хатшысы қол қояды.