Об утверждении Положения о Красной книге Республики Казахстан

Постановление Кабинета Министров Республики Казахстан от 13 сентября 1995 г. N 1258. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 15 декабря 2004 г. N 1330 (P041330)

      В соответствии с Законом Республики Казахстан от 21 октября 1993 г. N 2463 "Об охране, воспроизводстве и использовании животного мира" Кабинет Министров Республики Казахстан постановляет:
      1. Утвердить прилагаемое Положение о Красной книге Республики Казахстан.
      2. Признать утратившим силу постановление Совета Министров Казахской ССР от 16 января 1978 г. N 20 "Об учреждении книги редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных и растений Казахской ССР - "Красной книги Казахской ССР" (СП КазССР, 1978 г., N 4, ст. 13)

     Премьер-министр
   Республики Казахстан

                                           Утверждено
                               постановлением Кабинета Министров
                                       Республики Казахстан
                                  от 13 сентября 1995 г. N 1258

                             ПОЛОЖЕНИЕ
                о Красной книге Республики Казахстан

                           I. Общий раздел
 

      1. Красная книга Республики Казахстан учреждена в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об охране, воспроизводстве и использовании животного мира" и является основным документом, содержащим совокупность сведений о состоянии редких, сокращающихся в численности и находящихся под угрозой исчезновения видов животных и растений на территории республики, необходимых мер по их изучению, охране, воспроизводству и рациональному использованию. Красная книга Республики Казахстан является одновременно составной частью Государственного кадастра животного и растительного мира.
      2. В Красную книгу Республики Казахстан заносятся редкие, сокращающие численность и находящиеся под угрозой исчезновения виды (подвиды, популяции) животных (млекопитающие, птицы, пресмыкающиеся, земноводные, рыбы, а также моллюски, насекомые и другие) и растений, обитающих в состоянии естественной свободы постоянно и временно на суше, в воде, атмосфере и почве на территории Республики Казахстан.
      Виды (подвиды, популяции) животных и растений, численность и условия существования которых восстановлены до пределов, исключающих угрозу их воспроизводству и сохранению генофонда, подлежат исключению из Красной книги Республики Казахстан.
      3. Занесенные в Красную книгу Республики Казахстан виды животных и растений подлежат особой охране на всей территории Республики Казахстан. Добывание (сбор) этих видов запрещены на всей территории республики, кроме случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.
      4. Действия, которые могут привести к гибели, сокращению численности или нарушению среды обитания редких, сокращающихся и находящихся под угрозой исчезновения видов (подвидов, популяций) животных и растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, не допускаются.

           II. Структура Красной книги Республики Казахстан

      5. Красная книга Республики Казахстан состоит из двух томов: животные и растения. Каждый том может издаваться в виде одной книги или нескольких частей (по группам разделов или отдельным разделам) и содержать в качестве приложения аннотированный перечень исчезнувших видов и подвидов животных или растений, тексты Положения о Красной книге Республики Казахстан и других нормативных документов по Красной книге Республики Казахстан. Красная книга Республики Казахстан издается на казахском и русском языках, может быть переведена на любой другой язык.
      6. Порядок описания видов животных и растений устанавливается соответственно зоологической и ботанической комиссиями по Красной книге Республики Казахстан.
      Для каждого вида (подвида, популяции) организмов, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, приводятся следующие основные данные: латинское, казахское и русское названия вида; статус (исчезающий, сокращающийся, редкий, неопределенный, восстановленный); изображение внешнего вида; прошлое и современное распространение в Казахстане с картой; численность и тенденции ее изменения; основные лимитирующие факторы и причины изменения численности и ареала; сведения о возможности разведения в искусственно созданных условиях, неволе и культуре; роль обитающей на территории Республики Казахстан популяции (популяций) в сохранении генофонда вида; принятые и необходимые меры охраны; источники информации. В необходимых случаях приводится также изображение характерных возрастных и сезонных особенностей организма (личинка, кладка яиц, куколка, части растения и пр.).

          III. Порядок занесения в Красную книгу Республики
          Казахстан и исключения из нее животных и растений

      7. Основанием для занесения в Красную книгу Республики Казахстан того или иного вида (подвида, популяции) животных и растений и определения его статуса служат данные об опасном сокращении его численности, уменьшении ареала, неблагоприятных изменениях условий существования или любые другие данные, свидетельствующие о необходимости принятия срочных мер по его охране и воспроизводству. Виды животных (растений), включенных в список редких и исчезающих Международного союза охраны природы и природных ресурсов (Красная книга МСОП), заносятся в Красную книгу Республики Казахстан в первую очередь.
      8. Предложения о занесении в Красную книгу Республики Казахстан того или иного вида (подвида, популяции) животных и растений или исключении их из Красной книги вносятся в зоологическую и ботаническую комиссии по Красной книге Республики Казахстан.
      9. Для рассмотрения вопросов о занесении животных и растений в Красную книгу Республики Казахстан, исключении из нее и статусе того или иного вида (подвида, популяции) создаются две межведомственные комиссии - зоологическая и ботаническая, в которые входят ведущие специалисты в этих областях, независимо от места их работы (Национальной академии наук Республики Казахстан, Министерства экологии и биоресурсов Республики Казахстан, вузов и научно-исследовательских учреждений, общественных организаций по охране природы и др.). Состав комиссии утверждается Кабинетом Министров Республики Казахстан.
      Порядок работы комиссии определяется Положением о зоологической и ботанической комиссиях по Красной книге Республики Казахстан, которое утверждается Кабинетом Министров Республики Казахстан.
     10. Решение о занесении тех или иных видов животных и растений в Красную книгу Республики Казахстан (исключении из нее) принимается зоологической и ботанической комиссиями и утверждается Кабинетом Министров Республики Казахстан.

                  IV. Порядок ведения Красной книги
                         Республики Казахстан

     11. Красная книга Республики Казахстан ведется совместно Министерством экологии и биоресурсов Республики Казахстан и Национальной академией наук Республики Казахстан с участием заинтересованных министерств и ведомств в соответствии с настоящим Положением.
     12. Красная книга Республики Казахстан утверждается Кабинетом Министров Республики Казахстан по представлению зоологической и ботанической комиссий по Красной книге Республики Казахстан. Три утвержденных экземпляра Красной книги Республики Казахстан, имеющие одинаковую силу оригинала, находятся: один - в Кабинете Министров Республики Казахстан, второй - в Министерстве экологии и биоресурсов Республики Казахстан, третий - в Президиуме Национальной академии наук Республики Казахстан. Дополнения и изменения, принятые в порядке, установленном настоящим Положением (пп. 7,8,9,10), вносятся одновременно в три текста. Все остальные экземпляры являются дубликатами Красной книги Республики Казахстан.
      Порядок распространения дубликатов Красной книги Республики Казахстан устанавливается Министерством экологии и биоресурсов Республики Казахстан и Национальной академией наук Республики Казахстан по согласованию с заинтересованными министерствами и ведомствами.
     13. Тиражирование дубликатов Красной книги Республики Казахстан производится совместным решением Министерства экологии и биоресурсов Республики Казахстан и Национальной академии наук Республики Казахстан по согласованию с заинтересованными министерствами и ведомствами. Право на полиграфическое исполнение, включая художественное оформление, увеличение тиража и перевод на иностранные языки, предоставляется в порядке, установленном законодательством, гарантирующем качество исполнения.
     14. Для усиления эффективности охраны животных и растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, и оперативного планирования мероприятий по их сохранению и воспроизводству Министерство экологии и биоресурсов Республики Казахстан, независимо от издания и распространения Красной книги Республики Казахстан, обеспечивает ежегодное составление и распространение министерствам и ведомствам республики, исполнительным и представительным органам власти, учреждениям и общественным организациям, связанным с деятельностью в области охраны и использования животного и растительного мира, перечней редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных и растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, по состоянию на 1 января соответствующего года, а также видов, исключенных из Красной книги Республики Казахстан. Порядок составления и распространения указанных перечней определяется Министерством экологии и биоресурсов Республики Казахстан по представлению зоологической и ботанической комиссий по Красной книге Республики Казахстан.

            V. Порядок сбора данных и разработки мероприятий
              по охране животных и растений, занесенных
                 в Красную книгу Республики Казахстан

     15. Государственный контроль за состоянием и использованием животных и растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, осуществляет Министерство экологии и биоресурсов Республики Казахстан. Организацию учета редких и исчезающих видов животных и растений проводят специально уполномоченные органы государственного управления животным миром с участием Национальной академии наук Республики Казахстан.
     16. Предприятия, учреждения, организации обязаны предоставлять имеющиеся у них сведения о распространении, численности и использовании занесенных в Красную книгу Республики Казахстан животных и растений органам, осуществляющим государственный учет указанных животных и контроль за их использованием.
     17. На основании имеющихся данных о распространении, численности, биологии, использовании животных и растений, а также по состоянию и характеристике изменений среды обитания для каждого вида (подвида, популяции) животных и растений, внесенных в Красную книгу Республики Казахстан, Министерство экологии и биоресурсов Республики Казахстан совместно с Национальной академией наук Республики Казахстан разрабатывает мероприятия по изучению, охране, воспроизводству и рациональному использованию этих животных и растений.
     18. Научно-исследовательские работы по видам (подвидам, популяциям) животных и растений, внесенных в Красную книгу Республики Казахстан, являются приоритетным научным направлением. Координацию их осуществляет Национальная академия наук Республики Казахстан, которая разрабатывает специальные программы исследования редких, сокращающихся в численности и исчезающих видов (подвидов, популяций) животных и растений.
     19. Добывание и сбор занесенных в Красную книгу Республики Казахстан редких, сокращающихся и находящихся под угрозой исчезновения видов (подвидов, популяций) животных и растений, сбор гнезд, яиц, плодов, семян, частей или продуктов этих животных и растений, равно как и ввоз в пределы Республики Казахстан животных и растений, признанных наносящими ущерб сохранению видов животных и растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, допускается в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
      Порядок выдачи указанных разрешений устанавливается Кабинетом Министров Республики Казахстан.
     20. Информация о видах, содержащихся в Красной книге Республики Казахстан, подлежит широкому освещению в средствах массовой информации, по телевидению и доведению до сведения всех предприятий, учреждений и граждан.
     21. Государственные органы, предприятия, организации и учреждения, а также граждане информируют Министерство экологии и биоресурсов Республики Казахстан и его органы на местах о всех установленных случаях гибели животных и растений, относящихся к видам, занесенным в Красную книгу Республики Казахстан, о фактах массовой гибели или массового заболевания указанных животных.
     22. За нарушение настоящего Положения устанавливается ответственность в соответствии с действующим законодательством.
     23. Ущерб, причиненный природным богатствам страны уничтожением животных и растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан или нарушением среды их обитания, условий размножения и миграций, виновные предприятия, учреждения, организации и граждане возмещают в порядке, установленном законодательством. Незаконно добытые животные и растения, занесенные в Красную книгу Республики Казахстан, и выработанная из них продукция подлежат изъятию в установленном порядке, а нарушенная среда подлежит восстановлению за счет виновного лица.

Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы туралы ереженi бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң Қаулысы 1995 жылғы 13 қыркүйек N 1258. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2004.12.15. N 1330 қаулысымен.

      "Жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 21 қазандағы N 2463 Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi қаулы етедi: 
      1. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы туралы берiлiп отырған Ереже бекiтiлсiн. 
      2."Қазақ ССР-iнiң жануарлары мен өсiмдiктерiнiң сирек кездесетiн және жойылып кету қаупi бар түрлерiнiң Кiтабын - "Қазақ ССР-нiң Қызыл кiтабын" белгiлеу туралы" Қазақ ССР Министрлер Советiнiң 1978 жылғы 16 қаңтардағы N 20 қаулысының (Қазақ ССР ҚЖ, 1978 ж ., N 4, 13-бап) күшi жойылған деп танылсын. 

    Қазақстан Республикасының
    Премьер-министрi

Қазақстан Республикасы      
Министрлер Кабинетiнiң      
1995 жылғы 13 қыркүйектегi    
N 1258 қаулысымен         
БЕКIТIЛГЕН              

           Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы туралы
                           ЕРЕЖЕ 

                      I. Жалпы бөлiмi 

       1. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы "Жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған және республика аумағында сирек кездесетiн, саны азайып келе жатқан әрi құрып кету қатерi төнiп отырған жануарлар мен өсiмдiктер түрлерiнiң жай-күйi туралы мәлiметтердiң, оларды зерделеу, қорғау, өсiмiн молайту және ұтымды пайдалану жөнiндегi қажеттi шаралардың жиынтығы бар негiзгi құжат болып табылады. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы сонымен қатар Жануарлар мен өсiмдiктер дүниесi мемлекеттiк кадастрының құрамдас бөлiгi болып табылады. 
       2. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына Қазақстан Республикасының аумағында құрғақта, суда, атмосфера мен жер қыртысында еркiн жағдайда тұрақты және уақытша мекендейтiн жануарлар (сүт қоректiлер, құстар, бауырымен жорғалаушылар, қос мекендiлер, балықтар, сондай-ақ ұлутектiлер, шыбын шiркейлер және басқалары) мен өсiмдiктердiң түрлерi (тұқымдастары, өсiп-өнуi) енедi. 
      Саны мен өсiрiлу жағдайы олардың тектiк қорының молаюы мен сақталуына қатер төндiрмейтiндей шекке жеткен жануарлар мен өсiмдiктер түрлерi (тұқымдастары, өсiп-өнуi) Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабынан шығарылуға жатады. 
      3. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктер түрлерi Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында ерекше қорғауға алынады. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделгеннен басқа жағдайда, бұл түрлерiн аулауға (жинауға) бүкiл республика аумағында тыйым салынады. 
      4. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктер түрлерiнiң (тұқымдастардың, өсiп-өнуiнiң) жойылып кетуiне, сандарының азаюына және тiршiлiк ететiн ортасының нашарлауына әсер ететiн әрекеттерге жол берiлмейдi. 
 

           II. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабының құрылымы 
 

        5. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы жануарлар мен өсiмдiктер деп аталатын екi томнан тұрады. Әр томды жеке кiтап немесе бiрнеше бөлiм (бөлiмдер топтары немесе жеке бөлiмдер бойынша) түрiнде де шығаруға болады және онда қосымша ретiнде Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң жойылып кету қаупi бар түрлерi мен тұқымдастарының түсiнiктеме тiзбесi, Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы туралы Ереженiң мәтiнi және Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы жөнiндегi басқа да нормативтiк құжаттар берiледi. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы қазақ және орыс тiлдерiнде шығарылады, басқа кез келген тiлге де аударылуы мүмкiн. 
      6. Жануарлар мен өсiмдiктер түрлерiн сипаттау тәртiбiн Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы жөнiндегi тиiсiнше зоологиялық және ботаникалық комиссиялар белгiлейдi. 
      Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген организмдердiң әр түрi (тұқымдастары, өсiп-өнуi) үшiн мынадай негiзгi деректер келтiрiледi: түрдiң латынша, қазақша және орысша атауы; мәртебесi (жойылып бара жатқан, саны азайған, сирек кездесетiн, саны белгiсiз, қалпына келтiрiлген); түрдiң сыртқы бейнесi; Қазақстанда бұрын және қазiргi кезде таралуы, картасымен бiрге, саны мен оның өзгеру барысы;негiзгi лимиттеушi факторлар және саны мен таралу аймағының өзгеру себептерi; жасанды жағдайда, ырықсыз және қалыпты ортада өсiру мүмкiндiгi туралы мәлiметтер; түрдiң тектiк қорын сақтауда Қазақстан Республикасы аумағында өсiп-өну тiршiлiгiнiң ролi; қорғаудың қолданылған және қажеттi шаралары; ақпарат көздерi. Қажет болған жағдайда, сондай-ақ организмнiң жастық және маусымдық ерекшелiктерi де (личинка, жұмыртқа салуы, қуыршақ, өсiмдiк бөлiгi және басқалар) сипатталады. 
 

           III. Жануарлар мен өсiмдiктердi Қазақстан
            Республикасының Қызыл кiтабына енгiзу және одан
            шығару тәртiбi 
 

        7. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына жануарлар мен өсiмдiктердiң сол немесе өзге түрiн (тұқымдастарын, өсiп-өнуiн) енгiзуге және оның мәртебесiн айқындауға санының қисапсыз азаюы, таралу аймақтарының қысқаруы, тiршiлiк ету жағдайының қолайсыз өзгеруi туралы деректер немесе оны қорғау мен өсiмiн молайту жөнiнде шұғыл шаралар қолданудың қажеттiгi туралы дәлел келтiретiн кез келген басқа да деректер негiз болады. Халықаралық табиғатты және табиғи ресурстарды қорғау одағының тiзiмiне (ХТҚО-ның Қызыл кiтабы) енген сирек кездесетiн және жойылып кету қаупi бар жануарлардың (өсiмдiктердiң) түрлерi Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына бiрiншi кезекте енгiзiледi. 
      8. Жануарлар мен өсiмдiктердiң кез келген түрiн (тұқымдастарын, өсiп-өнуiн) Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзу немесе Қызыл кiтаптан шығару туралы ұсыныстар Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы жөнiндегi зоологиялық және ботаникалық комиссияларға ұсынылады. 
      9. Жануарлар мен өсiмдiктер түрлерiн Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзу, одан шығару және кез келген түрiн (тұқымдастарының, өсiп-өнуiнiң) мәртебесi туралы мәселелердi қарау үшiн екi ведомствоаралық - зоологиялық және ботаникалық комиссиялар құрылады, олардың құрамына жұмыс орындарына қарамастан осы салалардың жетекшi мамандары (Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының, Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгiнiң, табиғатты қорғау жөнiндегi жоғары оқу орындары мен ғылыми зерттеу мекемелерiнiң, қоғамдық ұйымдардың және басқаларының) кiредi. Комиссия құрамын Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi бекiтедi. 
      Комиссияның жұмыс тәртiбi Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы жөнiндегi зоологиялық және ботаникалық комиссиялар туралы Ережемен белгiленедi, оны Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi бекiтедi. 
      10. Жануарлар мен өсiмдiктердiң кез келген түрлерiн Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзу (одан шығару) туралы шешiмдi зоологиялық және ботаникалық комиссиялар қабылдайды, оны Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi бекiтедi. 
 

                  IV. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын 
                          жүргiзу тәртiбi 
 

        11. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын осы Ережеге сәйкес мүдделi министрлiктер мен ведомстволардың қатысуымен Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгi мен Қазақстан республикасының Ұлттық ғылым академиясы жүргiзедi. 
      12. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын ол жөнiндегi зоологиялық және ботаникалық комиссиялардың ұсыныстары бойынша Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi бекiтедi. Түпнұсқасының бiрдей күшi бар Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабының үш данасының бiреуi - Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетiнде, екiншiсi - Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгiнде, үшiншiсi - Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Төралқасында болады. Осы Ережеде (7,8,9,10 тармақтар) белгiленген тәртiппен қабылданған қосымшалар мен өзгертулер үш мәтiнге бiр мезгiлде енгiзiледi. Қалған барлық басқа даналары Қазақстан Республикасы Қызыл кiтабының көшiрмесi болып саналады. 
      Қазақстан Республикасы Қызыл кiтабының көшiрмелерiн тарату тәртiбiн мүдделi министрлiктермен және ведомстволармен келiсу бойынша Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгi мен Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы белгiлейдi. 
      13. Қазақстан Республикасы Қызыл кiтабының көшiрмесiн көбейту мүдделi министрлiктермен және ведомстволармен келiсу бойынша Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгi мен Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының бiрлескен шешiмiмен жүзеге асырылады. Көркемдiк безендiрiлуiн қосқанда, полиграфиялық жағынан орындауға, таралымын көбейтуге және шет тiлдерге аударуға орындау сапасына кепiлдiк ететiн заңдарда белгiленген тәртiппен құқық берiледi. 
      14. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердi қорғаудың тиiмдiлiгiн арттыру және оларды сақтау мен өсiмiн молайту жөнiндегi шараларды жедел жоспарлау үшiн, Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын шығарып, таратылуына қарамастан Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгi жыл сайын Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енген, саны азайған және жойылып кету қаупi бар жануарлар мен өсiмдiктердiң, сондай-ақ Қызыл кiтаптан шығарылғандарының тиiстi жылдың 1 қаңтарына дейiнгi тiзбелерiн жасап, оларды қызметтерi жануарлар мен өсiмдiктер дүниесiн қорғаумен байланысты республиканың министрлiктерiне, ведомстволарына, атқарушы және өкiлдiктi өкiмет органдарына, мекемелерге және қоғамдық ұйымдарға таратуды қамтамасыз етедi. Аталған тiзбелердi жасау және тарату тәртiбiн Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы жөнiндегi зоологиялық және ботаникалық комиссиялардың ұсыныстары бойынша Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрi белгiлейдi. 
 

           V. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген 
          жануарлар мен өсiмдiктердi қорғау жөнiндегi
          деректердi жинаудың және шараларды белгiлеудiң
          тәртiбi 

       15. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң жайы мен пайдалануына мемлекеттiк бақылау жасауды Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгi жүзеге асырады. Жануарлар мен өсiмдiктердiң сирек кездесетiн және жойылып бара жатқан түрлерiнiң есебiн Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының қатысуымен жануарлар дүниесiн мемлекеттiк басқарудың арнайы уәкiлдi органдары жүргiзедi. 
      16. Кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар өздерiндегi Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң таралуы, саны, пайдалануы туралы мәлiметтердi аталған жануарлардың мемлекеттiк есебiн жүргiзетiн және олардың пайдалануына бақылау жасайтын органдарға берiп тұруға мiндеттi. 
      17. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң әрбiр түрiнiң (тұқымдастарының, өсiп-өнуiнiң) таралуы, саны, биологиясы, пайдаланылуы туралы қолда бар деректер негiзiнде Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгi Қазақстан Республикасы ғылым академиясымен бiрлесе отырып, осы жануарлар мен өсiмдiктердi зерттеу, қорғау, өсiмiн молайту және ұтымды пайдалану жөнiндегi шараларды белгiлейдi. 
      18. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктер түрлерi (тұқымдастарын, өсiп-өнуi) жөнiндегi ғылым-зерттеу жұмыстары басымдылықты ғылыми бағыт болып табылады. Оларды үйлестiрудi Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы жүзеге асырады; ол саны жағынан азайған және жойылып кету қаупi бар жануарлар мен өсiмдiктер түрлерiн (тұқымдастарын, өсiп-өнуiн) зерттеудiң арнайы бағдарламаларын жасайды. 
      19. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген саны азайған және жойылып кету қаупiнде тұрған жануарлар мен өсiмдiктер түрлерiн (тұқымдастарын, өсiп-өнуiн) аулау мен жинау, осы жануарлар мен өсiмдiктердiң ұясын, жұмыртқаларын, жемiстерiн, тұқымдарын, бөлiктерi мен өнiмдерiн жинауға, сол сияқты Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктерiнiң түрлерiн сақтап қалуға зиянын тигiзетiн жануарлар мен өсiмдiктердi республика iшiне әкелуге де Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жол берiледi. 
      Аталған рұқсатты беру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетi белгiлейдi. 
      20. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабындағы жануарлар мен өсiмдiктер түрлерi туралы ақпарат бұқаралық ақпарат құралдарында кеңiнен жариялануға, теледидардан берiлуге және барлық кәсiпорындардың, ұйымдар мен азаматтардың қаперiне жеткiзiлуге жатады. 
      21. Мемлекеттiк кәсiпорындар органдары, ұйымдар мен мекемелер, сондай-ақ азаматтар Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң өлiм-жiтiмi туралы анықталған барлық жағдайларды, аталған жануарлардың жаппай қырылуы немесе жаппай ауруға ұшырауы туралы фактiлердi Қазақстан Республикасының Экология және биоресурстар министрлiгiне және оның жергiлiктi органдарына хабарлап отырады. 
      22. Осы Ереженi бұзғаны үшiн қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жауапкершiлiк белгiленедi. 
      23. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердi құру арқылы немесе олардың тiршiлiк ететiн орындарын, көбею және қоныс аудару жағдайын бұзу арқылы елдiң табиғи байлықтарына зиян келтiрген кiнәлi кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар мен азаматтар белгiленген тәртiппен орнын толтырады. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына енгiзiлген заңсыз ауланған жануарлар мен жиналған өсiмдiктер және олардан жасалған өнiмдер белгiленген тәртiппен қайтарып алынады, ал бұзылған табиғи орта тiкелей кiнәлiлердiң есебiнен қалпына келтiрiледi.