О проведении выборов акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан

Указ Президента Республики Казахстан от 6 июня 2006 года N 130. Утратил силу Указом Президента Республики Казахстан от 4 июня 2007 года N 339

       Сноска. Указ Президента РК от 6 июня 2006 г. N 130 утратил силу Указом Президента РК от 4 июня 2007 г. N  339 .

      

      Подлежит опубликованию в  
"Собрании актов Президента
и Правительства" и        
республиканской печати    

      В соответствии с пунктом 4  статьи 87  Конституции Республики Казахстан и  статьей 32  Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении в Республике Казахстан"  ПОСТАНОВЛЯЮ :

      1. Утвердить прилагаемые Правила проведения выборов акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан.

      2. Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан:
      1) назначить, организовать и провести в октябре 2006 года выборы акимов районов, городов областного значения в тридцати процентах административно-территориальных единиц Республики Казахстан;
      2) совместно с акимами областей определить перечень районов, городов областного значения, где будут проведены предусмотренные настоящим Указом выборы.

      3. Правительству Республики Казахстан совместно с акимами областей принять необходимые меры по организационному, материально-техническому и финансовому обеспечению выборов акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан.

      4. Настоящий Указ вводится в действие со дня опубликования.  

       Президент
      Республики Казахстан

УТВЕРЖДЕНЫ          
Указом Президента       
Республики Казахстан     
от 6 июня 2006 года N 130   

  ПРАВИЛА
проведения выборов акимов районов,
городов областного значения Республики Казахстан

      Правила проведения выборов акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан (далее - Правила) в соответствии с  Конституцией  Республики Казахстан и  Законом  Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении в Республике Казахстан" определяют порядок организации и проведения выборов акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан.

  Глава 1. Общие положения

      1. Выборы акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан проводятся в соответствующих административно-территориальных единицах на основе косвенного избирательного права при тайном голосовании. Косвенное избирательное право состоит в избрании указанных акимов выборщиками-гражданами Республики Казахстан, являющимися депутатами маслихатов.

      2. Аким района, города областного значения избирается сроком на четыре года.

      3. Выборы акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан назначаются Центральной избирательной комиссией Республики Казахстан. Выборы акима вместо выбывшего назначаются областной избирательной комиссией не позднее двух месяцев со дня досрочного прекращения полномочий акима.

      4. Кандидаты в установленных настоящими Правилами пределах имеют равные права на участие в выборах.

      5. Голосование при проведении выборов является тайным, исключающим возможность какого бы то ни было контроля за воле изъявлением выборщиков.

  Глава 2. Избирательная система

      6. При проведении выборов акимов районов, городов областного значения Республики Казахстан избранным считается кандидат:
      1) набравший более пятидесяти процентов голосов выборщиков, принявших участие в голосовании;
      2) набравший при повторном голосовании по сравнению с другим кандидатом большее число голосов выборщиков, принявших участие в голосовании.

      7. Избирательными органами, организующими подготовку и проведение выборов акимов, являются территориальные избирательные комиссии районов, городов областного значения (далее - территориальные избирательные комиссии).

      8. Территориальная избирательная комиссия:
      1) обеспечивает проведение выборов акимов;
      2) регистрирует выдвинутых кандидатов в акимы, их доверенных лиц, выдает им соответствующие удостоверения;
      3) утверждает текст бюллетеня для голосования;
      4) готовит пункт для голосования, обеспечивает изготовление кабин и урн для голосования;
      5) устанавливает результаты выборов акима, регистрирует избранного акима, передает протокол о результатах выборов вышестоящему акиму;
      6) проводит повторные выборы;
      7) осуществляет другие полномочия в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года " О выборах в Республике Казахстан " и настоящими Правилами.

      9. Решения и действия (бездействие) территориальной избирательной комиссии обжалуются в вышестоящую избирательную комиссию или суд в течение десяти дней со дня принятия решения или совершения действия (бездействия), если иное не предусмотрено настоящими Правилами.

  Глава 3. Выдвижение и регистрация кандидатов в акимы

      10. Сообщение о дне выборов доводится территориальной избирательной комиссией до сведения жителей соответствующей административно-территориальной единицы через местные средства массовой информации.

      11. Для избрания акимом гражданин должен обладать активным избирательным правом в соответствии со  статьей 33  Конституции Республики Казахстан.

      12. Кандидатами в акимы могут быть граждане в возрасте не моложе 25 лет и проживающие на территории соответствующей области, а также отвечающие требованиям, предъявляемым к ним как к политическим государственным служащим.

      13. Не может быть кандидатом в акимы лицо, имеющее судимость, которая не погашена или не снята в установленном законом порядке.

      14. Выдвижение кандидатов в акимы осуществляется акимом области на альтернативной основе (то есть не менее двух кандидатов на должность акима).

      15. Выдвижение кандидатов в акимы производится путем подачи в территориальную избирательную комиссию представления акима области и заявлений кандидатов о согласии баллотироваться кандидатом в акимы на территории соответствующей административно-территориальной единицы.

      16. Выдвижение кандидатов начинается за сорок пять дней и заканчивается за тридцать дней до дня выборов.

      17. В случае, если все кандидаты до их регистрации сняли свои кандидатуры или на день окончания срока регистрации кандидатов зарегистрировано менее двух кандидатов в акимы района, города областного значения, территориальная избирательная комиссия продлевает срок выдвижения и регистрации кандидатов, но не более чем на десять дней.

      18. Территориальная избирательная комиссия устанавливает соответствие кандидата предъявляемым к нему требованиям, о чем составляет соответствующий протокол.

      19. Кандидат и его (ее) супруга (супруг) до регистрации представляют в налоговые органы по месту жительства декларации о доходах и об имуществе на первое число месяца начала срока выдвижения в порядке и форме, установленных уполномоченным государственным органом, обеспечивающим налоговый контроль за исполнением налоговых обязательств перед государством.

      20. Проверка достоверности сведений о доходах и об имуществе, задекларированных кандидатом и его (ее) супругой (супругом), осуществляется в порядке, установленном Конституционным законом Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года " О выборах в Республике Казахстан ".

      21. Регистрация кандидатов осуществляется при наличии следующих документов:
      1) представления акима области о выдвижении соответствующих кандидатов на должность акима района, города областного значения Республики Казахстан;
      2) заявления о согласии баллотироваться кандидатом в акимы;
      3) биографических данных о кандидате в акимы;
      4) заверенной в установленном законодательством Республики Казахстан порядке копии удостоверения личности гражданина Республики Казахстан;
      5) справки налогового органа о сдаче кандидатом и его (ее) супругой (супругом) деклараций о доходах и об имуществе.

      22. О регистрации кандидатов территориальная избирательная комиссия составляет протокол.

      23. Территориальная избирательная комиссия:
      1) не позднее чем на четвертый день после регистрации кандидатов сообщает через местные средства массовой информации или иным способом о регистрации с указанием фамилии, имени, отчества, года рождения, занимаемой должности, места работы (занятия) и жительства каждого кандидата, в зависимости от усмотрения кандидата - сведений о его принадлежности к политической партии и национальной принадлежности;
      2) при регистрации выдает кандидатам соответствующее удостоверение;
      3) отказывает в регистрации или отменяет решение о регистрации кандидата в случае:
      нарушения правил выдвижения кандидата;
      использования преимуществ должностного или служебного положения кандидатом;
      установления фактов проведения предвыборной агитации кандидатом до начала проведения предвыборной агитации;
      установления фактов подкупа избирателей;
      несоблюдения иных требований, предусмотренных настоящими Правилами.

      24. Отказ в регистрации кандидата или отмена решения о его регистрации могут быть в трехдневный срок обжалованы кандидатом в вышестоящую территориальную избирательную комиссию или суд.

      25. Регистрация кандидатов начинается за сорок дней и заканчивается за двадцать пять дней до дня голосования.

      26. Кандидат в период до регистрации и за два дня до голосования может снять свою кандидатуру, обратившись с письменным заявлением об этом в территориальную избирательную комиссию.
      В этих случаях соответствующая территориальная избирательная комиссия не производит регистрацию кандидата либо отменяет решение о регистрации кандидата.

      27. В случае выбытия всех кандидатов после окончания срока регистрации вопрос о продлении срока выборов решается областной избирательной комиссией.

      28. Отмена решения о регистрации или восстановление ранее снятого с регистрации кандидата за два дня до голосования не допускается.

  Глава 4. Предвыборная агитация и финансирование выборов

      29. Предвыборная агитация начинается со дня регистрации всех кандидатов в соответствующем районе, городе областного значения и заканчивается в ноль часов по местному времени дня, предшествующего дню выборов.

      30. Предвыборная агитация осуществляется:
      1) путем проведения публичных предвыборных мероприятий (предвыборных собраний и встреч с выборщиками) в соответствии с законодательством;
      2) путем выпуска и (или) распространения печатных и иных агитационных материалов;
      3) через средства массовой информации.

      31. Запрещается проводить предвыборную агитацию, распространять любые агитационные предвыборные материалы государственным органам, а также их должностным лицам при исполнении служебных обязанностей, членам избирательных комиссий.
      Запрещается проведение предвыборной агитации, сопровождаемой предоставлением выборщикам бесплатно товаров, услуг, ценных бумаг, а также выплатой денег, за исключением бесплатной раздачи печатных, в том числе иллюстративных материалов, а также значков, флагов и флажков, специально изготовленных для избирательной кампании.
      32. С момента регистрации всех кандидатов в акимы района, города областного значения в территориальной избирательной комиссии и до окончания агитационной кампании кандидаты имеют право на агитацию и пропаганду своей предвыборной программы.

      33. Граждане, обладающие активным избирательным правом, вправе беспрепятственно проводить предвыборную агитацию, не требующую финансирования, за или против того или иного кандидата в соответствии с настоящими Правилами.

      34. Кандидаты вправе иметь не более пяти доверенных лиц, которые помогают им в проведении избирательной кампании, ведут предвыборную агитацию, представляют интересы кандидатов в отношениях с государственными органами и другими организациями, общественными объединениями, избирательными комиссиями.

      35. Кандидаты определяют доверенных лиц по своему усмотрению и сообщают о них для регистрации в территориальную избирательную комиссию.

      36. Территориальная избирательная комиссия после регистрации доверенных лиц выдает им соответствующие удостоверения.

      37. Доверенное лицо должно быть гражданином Республики Казахстан, не может быть депутатом маслихата, членом какой бы то ни было избирательной комиссии, лицом, занимающим должность политического государственного служащего.

      38. Доверенные лица действуют в пределах полномочий, предоставленных им кандидатом.

      39. Доверенные лица утрачивают свой статус по завершении избирательной кампании или по личной инициативе либо по решению кандидата.

      40. В день выборов и предшествующий ему день любая предвыборная агитация запрещается.

      41. Печатные агитационные материалы, ранее вывешенные вне помещений для голосования, могут сохраняться на прежних местах.

      42. Выборы акимов районов, городов областного значения финансируются из средств республиканского бюджета через счета местных исполнительных органов, открываемых для этих целей. Расходование бюджетных средств, поступающих на эти счета из республиканского бюджета, осуществляется территориальными избирательными комиссиями.
      Из средств республиканского бюджета покрываются расходы на:
      1) организацию и деятельность избирательных комиссий, аренду помещений, командировочные расходы, оплату труда консультантов, экспертов;
      2) выступления кандидатов в средствах массовой информации;
      3) проведение публичных предвыборных мероприятий кандидатов и выпуск агитационных материалов кандидатов;
      4) транспортные расходы кандидатов.
      Размер средств, выделяемых кандидатам в акимы районов, городов областного значения, определяется Центральной избирательной комиссией в пределах средств, выделяемых из республиканского бюджета.

      43. Предвыборная агитация кандидатов на выборах акимов может финансироваться из средств избирательных фондов, образуемых в порядке, установленном настоящими Правилами.

      44. Избирательный фонд кандидата в акимы образуют:
      1) собственные средства кандидата, общая сумма которых не должна превышать установленный законодательством размер минимальной заработной платы более чем в пятьдесят раз;
      2) добровольные пожертвования граждан и организаций Республики Казахстан, общая сумма которых не должна превышать установленный законодательством размер минимальной заработной платы более чем в сто раз.

      45. Не позднее пяти дней после установления итогов выборов кандидат обязан предоставить в территориальную избирательную комиссию отчет об использовании средств своего избирательного фонда.

  Глава 5. Выборы акимов

      46. Голосование и определение итогов выборов акимов осуществляются в соответствии с избирательными процедурами, установленными Конституционным законом Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года " О выборах в Республике Казахстан ".

      47. Выборы акима проводятся на заседании выборщиков-депутатов маслихата.

      48. Заседание выборщиков   правомочно, если на нем присутствует не менее двух третей от общего числа депутатов маслихата соответствующей административно-территориальной единицы.

      49. Председательствующим на заседании выборщиков является председатель соответствующей территориальной избирательной комиссии.
      Документом, удостоверяющим факт проведения заседания выборщиков, является протокол заседания.

      50. В помещении, где проводится заседание выборщиков, территориальной избирательной комиссией организуется пункт для голосования по выборам акима.
      Если в   результате голосования ни один из кандидатов не был избран, территориальная избирательная комиссия назначает повторное голосование по двум кандидатам, получившим наибольшее количество голосов. Повторное голосование проводится в тот же день.

      51. Заседание закрывается после оглашения председателем территориальной избирательной комиссии результатов голосования по выборам акима.

      52. Территориальная избирательная комиссия по результатам голосования составляет протокол о результатах выборов. Об итогах выборов сообщается в местных средствах массовой информации.

      53. Если выборы были признаны недействительными либо при баллотировании двух кандидатов они не были избраны, областная избирательная комиссия принимает решение о проведении повторных выборов.

      54. Повторные выборы проводятся не позднее чем в двухмесячный срок после первоначальных выборов. Избирательные мероприятия, осуществление которых предусмотрено при повторных выборах, проводятся в соответствии с Конституционным законом Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года " О выборах в Республике Казахстан " и настоящими Правилами.

      55. О проведении повторных выборов сообщается в местных средствах массовой информации.

  Глава 6. Регистрация и вступление в должность акимов

      56. Территориальная избирательная комиссия в пятидневный срок со дня проведения выборов регистрирует избранного акима. Решение территориальной избирательной комиссии о регистрации избранного акима представляется вышестоящему акиму и в соответствующий маслихат.

      57. Территориальная избирательная комиссия после регистрации избранного акима публикует в местных средствах массовой информации сообщение о регистрации с указанием фамилии, имени, отчества, года рождения, занимаемой должности, места работы (занятия) и жительства акима, в зависимости от усмотрения акима - сведений о его принадлежности к политической партии и национальной принадлежности.

      58. Аким вступает в должность с момента принесения присяги политического государственного служащего. Присяга приносится в установленном  Указом  Президента Республики Казахстан от 13 апреля 2000 года N 372 "Об утверждении текста Присяги политического государственного служащего Республики Казахстан и Порядка принесения Присяги политическими государственными служащими Республики Казахстан" порядке в присутствии депутатов маслихата и членов территориальной избирательной комиссии.
      Председатель территориальной избирательной комиссии при вступлении акима в должность вручает ему удостоверение установленного образца.

      59. Территориальная избирательная комиссия может признать выборы акимов недействительными в случае нарушения правил составления списков выборщиков, порядка голосования и подсчета голосов, определения итогов выборов, других нарушений настоящих Правил, если эти действия не позволяют с достоверностью определить результаты волеизъявления выборщиков.

  Глава 7. Прекращение полномочий и освобождение
от должности акимов

      60. Полномочия акима прекращаются досрочно в случаях:
      1) его выезда на постоянное место жительства за пределы области, включающей район или город областного значения, акимом которого он является;
      2) вступления в законную силу решения суда о признании его недееспособным, безвестно отсутствующим или умершим;
      3) вступления в отношении его в законную силу обвинительного приговора суда:
      4) прекращения его гражданства Республики Казахстан;
      5) его смерти;
      6) подачи им личного заявления об отставке.

      61. Прекращение полномочий акима по основаниям, указанным в подпунктах 1)-5) пункта 60 настоящих Правил, происходит с момента наступления указанных в них случаев и оформляется решением акима области.
      Полномочия акима прекращаются по основанию, указанному в подпункте 6) пункта 60 настоящих Правил, решением акима области не позднее месяца после подачи заявления об отставке. В случае отказа в отставке аким должен продолжать исполнение служебных полномочий и имеет право на увольнение в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.

      62. Аким может быть досрочно освобожден от занимаемой должности в случаях:
      1) нарушения им в своей деятельности  Конституции , законов Республики Казахстан, актов Президента и Правительства Республики Казахстан;
      2) ненадлежащего исполнения им своих обязанностей;
      3) его длительной (свыше трех месяцев подряд или шести месяцев в течение календарного года) нетрудоспособности.

      63. По основаниям, указанным в пункте 62 настоящих Правил, аким освобождается от занимаемой должности решением акима области при наличии предварительного заключения прокурора района, города областного значения и при последующем получении согласия не менее двух третей от общего числа депутатов соответствующего районного (городского) маслихата.

      64. Контроль за исполнением настоящих Правил, обеспечение их единообразного применения осуществляются Центральной избирательной комиссией Республики Казахстан.
      Не урегулированные настоящими Правилами вопросы решаются актами Центральной избирательной комиссии Республики Казахстан.

Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауын өткiзу туралы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 6 маусымдағы N 130 Жарлығы. Күші жойылды - ҚР Президентінің 2007.06.04. N 339 жарлығымен.

"Президент пен Үкімет актілерінің
жинағында" және республикалық 
баспасөзде жариялануға тиіс  

      Қазақстан Республикасы Конституциясының  87-бабының  4-тармағына және "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының  32-бабына  сәйкес  ҚАУЛЫ ЕТЕМIН:

      1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауын өткiзу ережесi бекiтiлсiн.

      2. Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы:
      1) 2006 жылғы қазанда Қазақстан Республикасы әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстерiнiң отыз процентiнде аудандар, облыстық маңызы бар қалалар әкiмдерiнiң сайлауын тағайындасын, ұйымдастырсын және өткiзсiн;
      2) осы Жарлықта көзделген, сайлау өткiзiлетiн аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың тiзбесiн облыстардың әкiмдерiмен бiрлесiп айқындасын.

      3. Қазақстан Республикасының Yкiметi облыстардың әкiмдерiмен бiрлесiп, Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауын ұйымдық, материалдық-техникалық және қаржылық қамтамасыз ету жөнiнде қажеттi шаралар қабылдасын.

      4. Осы Жарлық жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

       Қазақстан Республикасының
      Президенті

Қазақстан Республикасы 
Президентiнiң    
2006 жылғы 6 маусымдағы 
N 130 Жарлығымен    
БЕКIТIЛГЕН       

  Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар
қалалары әкiмдерiнiң сайлауын өткiзу
ЕРЕЖЕСI

      Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауын өткiзу ережесi (бұдан әрi - Ереже) Қазақстан Республикасының  Конституциясына  және "Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы  Заңына  сәйкес Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауын ұйымдастыру мен өткiзудiң тәртiбiн айқындайды.

  1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауы тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстерде жанама сайлау құқығы негiзiнде жасырын дауыс беру арқылы өткiзiледi. Жанама сайлау құқығы көрсетiлген әкiмдердi таңдаушылардың - мәслихаттар депутаттары болып табылатын Қазақстан Республикасы азаматтарының сайлауын бiлдiредi.

      2. Аудан, облыстық маңызы бар қала әкiмi төрт жыл мерзiмге сайланады.

      3. Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауын Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы тағайындайды. Шығып қалған әкiмдердiң орнына әкiм сайлауды облыстық сайлау комиссиясы әкiм өкiлеттiктерi мерзiмiнен бұрын тоқтатылған күннен бастап екi айдан кешiктiрмей, тағайындайды.

      4. Кандидаттар осы Ережемен белгiленген шектерде сайлауға қатысуға тең құқылы.

      5. Сайлауды өткiзу кезiнде дауыс беру таңдаушылардың ерiк бiлдiруiн қандай да болмасын бақылау мүмкiндiгiн болдырмайтын, жасырын болып табылады.

  2-тарау. Сайлау жүйесi

      6. Қазақстан Республикасының аудандары, облыстық маңызы бар қалалары әкiмдерiнiң сайлауын өткiзу кезiнде:
      1) дауыс беруге қатысқан таңдаушылардың елу проценттен астам дауысын алған;
      2) қайта дауыс беру кезiнде басқа кандидатқа қарағанда, дауыс беруге қатысқан таңдаушылардың дауыс санының көпшiлiгiн алған кандидат сайланған болып есептеледi.

      7. Әкiмдер сайлауын дайындау мен өткiзудi ұйымдастыратын сайлау органдары аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың аумақтық сайлау комиссиялары (бұдан әрi - аумақтық сайлау комиссиялары) болып табылады.

      8. Аумақтық сайлау комиссиясы:
      1) әкiмдер сайлауын өткiзудi қамтамасыз етедi;
      2) әкiмдiкке ұсынылған кандидаттарды, олардың сенiм бiлдiрген адамдарын тiркейдi, оларға тиiстi куәлiктер бередi;
      3) дауыс беруге арналған бюллетень мәтiнiн бекiтедi;
      4) дауыс беруге арналған пункттi дайындайды, дауыс беруге арналған кабиналар мен жәшiктер дайындауды қамтамасыз етедi;
      5) әкiмдi сайлаудың нәтижелерiн белгiлейдi, сайланған әкiмдi тiркейдi, сайлау нәтижелерi туралы хаттаманы жоғары тұрған әкiмге бередi;
      6) қайта сайлау өткiзедi;
      7) "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 қыркүйектегi  Конституциялық заңы  мен осы Ережеге сәйкес басқа да өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      9. Аумақтық сайлау комиссиясының шешiмдерi мен iс-әрекеттерiне (әрекетсiздiгiне) шағым, егер осы Ережеде өзгеше көзделмесе, шешiм қабылданған немесе iс-әрекет (әрекетсiздiк) жасалған күннен бастап, он күн iшiнде жоғары тұрған сайлау комиссиясына немесе сотқа берiледi.

  3-тарау. Әкiмдiкке кандидаттар ұсыну және оларды тiркеу

      10. Сайлау күнi туралы хабарды аумақтық сайлау комиссиясы тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiс тұрғындарының назарына жергiлiктi бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жеткiзедi.

      11. Әкiм болып сайлану үшiн азаматтың Қазақстан Республикасы Конституциясының  33-бабына  сәйкес белсендi сайлау құқығы болуға тиiс.

      12. 25 жасқа толған және тиiстi облыс аумағында тұратын, сондай-ақ оған мемлекеттiк саяси қызметшi ретiнде қойылатын талаптарға сәйкес келетiн азаматтар әкiмдiкке кандидат бола алады.

      13. Сотталғандығы заңда белгiленген тәртiппен өтелмеген немесе алып тасталмаған адам әкiмдiкке кандидат бола алмайды.

      14. Әкiмдiкке кандидаттарды балама негiзде (яғни әкiм лауазымына кемiнде екi кандидат) ұсынуды облыс әкiмi жүзеге асырады.

      15. Әкiмдiкке кандидаттарды ұсыну аумақтық сайлау комиссиясына облыс әкiмiнiң ұсынымы мен кандидаттардың тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстiң аумағында әкiмдiкке кандидаттыққа дауысқа түсу келiсiмi туралы өтiнiштерiн беру арқылы жүргiзiледi.

      16. Кандидаттарды ұсыну сайлау күнiнен қырық бес күн бұрын басталып, отыз күн қалғанда аяқталады.

      17. Егер барлық ұсынылған кандидаттар оларды тiркегенге дейiн өз кандидатураларын алып тастаған немесе кандидаттарды тiркеу мерзiмi аяқталатын күнi аудан, облыстық маңызы бар қала әкiмдiгiне екiден кем кандидат тiркелген жағдайда, аумақтық сайлау комиссиясы кандидаттарды ұсыну және тiркеу мерзiмiн ұзартады, бiрақ ол он күннен аспауға тиiс.

      18. Аумақтық сайлау комиссиясы кандидаттың оған қойылатын талаптарға сәйкестiгiн белгiлейдi, ол туралы тиiстi хаттама жасайды.

      19. Кандидат пен оның зайыбы (жұбайы) тiркеуге дейiн тұрғылықты жерi бойынша салық органдарына ұсыну мерзiмi басталатын айдың бiрiншi күнiне мемлекет алдындағы салық мiндеттемелерiнiң орындалуына салық бақылауын қамтамасыз ететiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлеген тәртiппен және нысанда табысы туралы және мүлкi туралы декларация ұсынады.

      20. Кандидат пен оның зайыбы (жұбайы) жариялаған табысы туралы және мүлкi туралы мәлiметтердiң дұрыстығын тексеру "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 қыркүйектегi  Конституциялық заңында  белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

      21. Кандидаттарды тiркеу мынадай құжаттар:
      1) облыс әкiмiнiң Қазақстан Республикасы ауданының, облыстық маңызы бар қаласының әкiмi лауазымына сай келетiн кандидаттарды ұсыну туралы ұсынымы;
      2) әкiмдiкке кандидаттың дауысқа түсуге келiсiмi туралы өтiнiш;
      3) әкiмдiкке кандидат туралы өмiрбаяндық деректер;
      4) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлiгiнiң Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен расталған көшiрмесi;
      5) кандидат пен оның зайыбының (жұбайының) табысы туралы және мүлкi туралы декларацияларды тапсырғаны туралы салық органының анықтамасы болған жағдайда, жүзеге асырылады.

      22. Кандидаттардың тiркелгенi туралы аумақтық сайлау комиссиясы хаттама жасайды.

      23. Аумақтық сайлау комиссиясы:
      1) кандидаттар тiркелгеннен кейiн төртiншi күннен кешiктiрмей, жергiлiктi бұқаралық ақпарат құралдары арқылы немесе өзге тәсiлмен әрбiр кандидаттың тегiн, атын, әкесiнiң атын, туған жылын, атқаратын лауазымын, жұмыс (кәсiп) орны мен тұрғылықты жерiн, кандидаттың қалауына қарай оның саяси партияға қатыстылығы мен ұлттық тиесiлiлiгi туралы мәлiметтердi көрсете отырып, тiркелгенi туралы хабарлайды;
      2) тiркеу кезiнде кандидаттарға тиiстi куәлiк бередi;
      3) мынадай:
      кандидатты ұсыну ережелерi бұзылған;
      кандидат лауазымдық жағдайын немесе қызмет бабын асыра пайдаланған;
      кандидаттың сайлау алдындағы үгiттi жүргiзу басталғанға дейiн сайлау алдындағы үгiттi жүргiзген фактiлерi анықталған;
      сайлаушыларды сатып алу фактiлерi белгiлi болған;
      осы Ережеде көзделген өзге де талаптарды сақтамаған жағдайда кандидатты тiркеуден бас тартады немесе тiркеу туралы шешiмнiң күшiн жояды.

      24. Кандидатты тiркеуден бас тартуға немесе оны тiркеу туралы шешiмнiң күшiн жоюға кандидат үш күн мерзiм iшiнде жоғары тұрған аумақтық сайлау комиссиясына немесе сотқа шағымдана алады.

      25. Кандидаттарды тiркеу дауыс беретiн күннен қырық күн бұрын басталып, жиырма бес күн қалғанда аяқталады.

      26. Кандидат тiркелгенге дейiнгi кезеңде және дауыс беруден 2 күн бұрын аумақтық сайлау комиссиясына бұл туралы жазбаша өтiнiшпен жүгiне отырып, өз кандидатурасын алып тастай алады.
      Мұндай жағдайларда тиiстi аумақтық сайлау комиссиясы кандидатты тiркеудi жүргiзбейдi не кандидатты тiркеу туралы шешiмнiң күшiн жояды.

      27. Тiркеу мерзiмi аяқталғаннан кейiн барлық кандидаттар шығып қалған жағдайда, сайлау мерзiмiн ұзарту туралы мәселенi облыстық сайлау комиссиясы шешедi.

      28. Дауыс беруге екi күн қалғанда, кандидатты тiркеу туралы шешiмнiң күшiн жоюға немесе бұған дейiн тiркеуден шығарылған кандидатты қалпына келтiруге жол берiлмейдi.

  4-тарау. Сайлау алдындағы үгiт және сайлауды қаржыландыру

      29. Сайлау алдындағы үгiт барлық кандидаттар тиiстi ауданда, облыстық маңызы бар қалада тiркелген күннен басталады және сайлау күнiнiң алдындағы күнi жергiлiктi уақыт бойынша нөл сағатта аяқталады.

      30. Сайлау алдындағы үгiт:
      1) заңнамаға сәйкес сайлау алдындағы көпшiлiк iс-шараларын (сайлау алдындағы жиналыстар және таңдаушылармен кездесулер) өткiзу арқылы;
      2) баспа және өзге де үгiт материалдарын шығару және (немесе) тарату арқылы;
      3) бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жүзеге асырылады.

      31. Мемлекеттiк органдарға, сондай-ақ қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде олардың лауазымды адамдарына, сайлау комиссияларының мүшелерiне сайлау алдындағы үгiттi жүргiзуге, кез келген сайлау алдындағы үгiт материалдарын таратуға тыйым салынады.
      Таңдаушыларға сайлау науқаны үшiн арнайы әзiрленген баспа материалдарын, оның iшiнде безендiрiлген материалдарды, сондай-ақ омырауға тағатын белгiлердi, жалаулар мен жалаушаларды тегiн таратуды қоспағанда, тегiн тауарлар, қызмет көрсетулер, бағалы қағаздар ұсынумен, сондай-ақ ақша төлеумен ұштастырылатын сайлау алдындағы үгiттi жүргiзуге тыйым салынады.

      32. Аудан, облыстық маңызы бар қала әкiмдiгiне барлық кандидаттар аумақтық сайлау комиссиясында тiркелген сәттен бастап және үгiт науқаны аяқталғанға дейiн кандидаттардың өздерiнiң сайлау алдындағы бағдарламаларын үгiттеуге және насихаттауға құқығы бар.

      33. Белсендi сайлау құқығына ие азаматтардың осы Ережеге сәйкес қандай да бiр кандидатты қолдап немесе оған қарсы, қаржыландыруды қажет етпейтiн сайлау алдындағы үгiттi кедергiсiз жүргiзуге құқығы бар.

      34. Кандидаттардың оларға сайлау науқанын жүргiзуде көмектесетiн, сайлау алдындағы үгiттi жүргiзетiн, кандидаттардың мемлекеттiк органдар мен басқа да ұйымдарға, қоғамдық бiрлестiктерге, сайлау комиссияларына қатысты мүдделерiн бiлдiретiн бестен аспайтын сенiм бiлдiрген адамдарының болуына құқығы бар.

      35. Кандидаттар сенiм бiлдiрген адамдарды өз қалауы бойынша айқындайды және олар туралы аумақтық сайлау комиссиясына тiркеу үшiн хабарлайды.

      36. Аумақтық сайлау комиссиясы сенiм бiлдiрген адамдарды тiркегеннен кейiн оларға тиiстi куәлiктер бередi.

      37. Сенiм бiлдiрген адам Қазақстан Республикасының азаматы болуға тиiс, мәслихат депутаты, қандай да болсын сайлау комиссиясының мүшесi, мемлекеттiк саяси қызметшi лауазымын атқаратын адам бола алмайды.

      38. Сенiм бiлдiрген адамдар өзiне кандидат берген өкiлеттiктер шегiнде iс-қимыл жасайды.

      39. Сенiм бiлдiрген адамдар сайлау науқаны аяқталғаннан кейiн немесе өз бастамасы бойынша, не кандидаттың шешiмi бойынша өз мәртебесiн жоғалтады.

      40. Сайлау күнi және оның алдындағы күнi кез келген сайлау алдындағы үгiтке тыйым салынады.

      41. Дауыс беруге арналған үй-жайлардың сыртына бұрын iлiнген үгiттiк баспа материалдары бұрынғы орындарында сақталуы мүмкiн.

      42. Аудан, облыстық маңызы бар қала әкiмдерiн сайлау республикалық бюджет қаражаты есебiнен осы мақсаттар үшiн ашылатын жергiлiктi атқарушы органдардың есепшоттары арқылы қаржыландырылады. Республикалық бюджеттен осы есепшоттарға келiп түсетiн бюджет қаражатын жұмсауды аумақтық сайлау комиссиялары жүзеге асырады.
      Республикалық бюджет қаражатынан:
      1) сайлау комиссияларын ұйымдастыру мен оның қызметiне, үй-жайларды жалға алуға, iссапар шығыстарына, консультанттарға, сарапшыларға еңбекақы төлеуге;
      2) кандидаттардың бұқаралық ақпарат құралдарындағы сөздерiне;
      3) кандидаттардың сайлау алдындағы көпшiлiк iс-шараларын өткiзуге және үгiт материалдарын шығаруға;
      4) кандидаттардың көлiк шығыстарына жұмсалатын шығыстары жабылады.
      Аудан, облыстық маңызы бар қала әкiмдiгiне кандидаттарға бөлiнетiн қаражат мөлшерiн Орталық сайлау комиссиясы республикалық бюджеттен бөлiнетiн қаражат шегiнде айқындайды.

      43. Кандидаттардың әкiмдер сайлауындағы сайлау алдындағы үгiтi осы Ережеде белгiленген тәртiппен құрылған сайлау қорларының қаражатынан қаржыландырыла алады.

      44. Әкiмдiкке кандидаттың сайлау қорын:
      1) кандидаттың жалпы сомасы заңнамамен белгiленген ең аз еңбекақы мөлшерiнен елу еседен аспауға тиiс жеке қаражаты;
      2) Қазақстан Республикасы азаматтары мен ұйымдарының жалпы сомасы заңнамамен белгiленген ең аз еңбекақы мөлшерiнен жүз еседен аспайтын ерiктi қайырмалдықтары құрайды.

      45. Сайлау қорытындылары анықталғаннан кейiн бес күннен кешiктiрмей, кандидат аумақтық сайлау комиссиясына өзiнiң сайлау қорының қаражатын пайдаланғаны жөнiнде есеп беруге мiндеттi.

  5-тарау. Әкiмдер сайлауы

      46. Дауыс беру мен әкiмдер сайлауының қорытындыларын айқындау "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 қыркүйектегi  Конституциялық заңында  белгiленген сайлау рәсiмдерiне сәйкес жүзеге асырылады.

      47. Әкiмдер сайлауы таңдаушылар-мәслихаттар депутаттары отырысында өткiзiледi.

      48. Таңдаушылар отырысының, егер оған тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бөлiнiстiң мәслихат депутаттары жалпы санының кемiнде үштен екiсi қатысса, заңды күшi бар.

      49. Таңдаушылар отырысына төрағалық етушi тиiстi аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы болып табылады.
      Таңдаушылар отырысын өткiзу фактiсiн куәландыратын құжат отырыс хаттамасы болып табылады.

      50. Аумақтық сайлау комиссиясы таңдаушылар отырысы өткiзiлетiн үй-жайда әкiм сайлауы бойынша дауыс беруге арналған пункт ұйымдастырады.
      Егер дауыс беру нәтижесiнде бiрде-бiр кандидат сайланбаса, аумақтық сайлау комиссиясы ең көп дауыс алған екi кандидат бойынша қайта дауыс берудi тағайындайды. Қайта дауыс беру сол күнi өткiзiледi.

      51. Отырыс аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы әкiм сайлауы бойынша дауыс беру нәтижелерiн жариялағаннан кейiн жабылады.

      52. Аумақтық сайлау комиссиясы дауыс беру нәтижелерi бойынша сайлау нәтижелерi туралы хаттама жасайды. Сайлау қорытындылары туралы жергiлiктi бұқаралық ақпарат құралдарында хабарланады.

      53. Егер сайлау жарамсыз деп танылса не екi кандидат дауысқа түскен кезде олар сайланбаса, облыстық сайлау комиссиясы қайта сайлау өткiзу туралы шешiм қабылдайды.

      54. Қайта сайлау бастапқы сайлаулардан кейiн екi ай мерзiмнен кешiктiрiлмей, өткiзiледi. Жүзеге асырылуы қайта сайлау кезiнде көзделген сайлау iс-шаралары "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 28 қыркүйектегi  Конституциялық заңына  және осы Ережеге сәйкес өткiзiледi.

      55. Қайта сайлау өткiзу туралы жергiлiктi бұқаралық ақпарат құралдарында хабарланады.

  6-тарау. Әкiмдердi тiркеу және олардың қызметке кiрiсуi

      56. Аумақтық сайлау комиссиясы сайлау өткiзiлген күннен бастап бес күн мерзiм iшiнде сайланған әкiмдi тiркейдi. Аумақтық сайлау комиссиясының сайланған әкiмдi тiркеу туралы шешiмi жоғары тұрған әкiмге және тиiстi мәслихатқа ұсынылады.

      57. Аумақтық сайлау комиссиясы сайланған әкiмдi тiркегеннен кейiн жергiлiктi бұқаралық ақпарат құралдарында әкiмнiң тегiн, атын, әкесiнiң атын, туған жылын, атқаратын лауазымын, жұмыс (кәсiп) орнын және тұрғылықты жерiн, әкiмнiң қалауына қарай оның саяси партияға қатыстылығы және қай ұлтқа тиесiлiлiгi туралы мәлiметтердi көрсете отырып, әкiмдi тiркеу туралы ақпарат жариялайды.

      58. Әкiм мемлекеттiк саяси қызметшiнiң антын берген сәттен бастап қызметiне кiрiседi. Ант Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстан Республикасының мемлекеттiк саяси қызметшiлерi антының мәтiнiн және Қазақстан Республикасы мемлекеттiк саяси қызметшiлерiнiң ант беру тәртiбiн бекiту туралы" 2000 жылғы 13 сәуiрдегi N 372  Жарлығында  белгiленген тәртiппен мәслихат депутаттары мен аумақтық сайлау комиссиясы мүшелерiнiң қатысуымен берiледi.
      Аумақтық сайлау комиссиясының төрағасы әкiм қызметiне кiрiскен кезде оған белгiленген үлгiдегi куәлiк тапсырады.

      59. Аумақтық сайлау комиссиясы таңдаушылардың тiзiмдерiн жасау ережесi, дауыс беру мен дауыстарды санау, сайлау қорытындыларын айқындау тәртiбi бұзылған, осы Ереже басқадай бұзылған жағдайларда, егер осы iс-әрекеттер таңдаушылардың өз еркiн бiлдiру нәтижелерiн шынайы айқындауға мүмкiндiк бермейтiн болса, әкiмдер сайлауын жарамсыз деп тани алады.

  7-тарау. Әкiмдер өкiлеттiктерiнiң тоқтатылуы және оларды
қызметiнен босату

      60. Әкiм өкiлеттiктерi:
      1) оның өзi аудан, облыстық маңызы бар қала әкiмi болып табылатын тиiстi облыс аумағынан тыс тұрақты тұрғылықты жерге көшкен;
      2) соттың оны iс-әрекетке қабiлетсiз, хабар-ошарсыз кеткен немесе қайтыс болған деп тану туралы шешiмi заңды күшiне енген;
      3) оған қатысты соттың айыптау үкiмi заңды күшiне енген;
      4) ол Қазақстан Республикасының азаматтығын тоқтатқан;
      5) ол қайтыс болған;
      6) ол орнынан түсу туралы жеке өтiнiш берген жағдайларда, мерзiмiнен бұрын тоқтатылады.

      61. Осы Ереженiң 60-тармағының 1)-5)-тармақшаларында көрсетiлген негiздер бойынша әкiм өкiлеттiктерiнiң тоқтатылуы оларда көрсетiлген жағдайлар басталған сәттен басталады және облыс әкiмiнiң шешiмiмен ресiмделедi.
      Әкiмнiң өкiлеттiктерi осы Ереженiң 60-тармағының 6) тармақшасында көрсетiлген негiздер бойынша, облыс әкiмiнiң шешiмiмен орнынан түсу туралы өтiнiш берiлгеннен кейiн бiр айдан кешiктiрiлмей, тоқтатылады. Орнынан түсiруден бас тартқан жағдайда, әкiм қызметтiк өкiлеттiктерiн атқаруды жалғастыруға тиiс және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртiппен қызметiнен босауға құқығы бар.

      62. Әкiм:
      1) өз қызметiнде Қазақстан Республикасының  Конституциясын , заңдарын, Қазақстан Республикасының Президентi мен Үкiметiнiң актiлерiн бұзған;
      2) өзiнiң мiндеттерiн тиiсiнше атқармаған;
      3) ұзақ мерзiм бойы (қатарынан үш айдан немесе күнтiзбелiк жыл iшiнде алты айдан аса) еңбекке жарамсыз болған жағдайларда, атқаратын лауазымынан мерзiмiнен бұрын босатылуы мүмкiн.

      63. Осы Ереженiң 62-тармағында көрсетiлген негiздер бойынша әкiм атқаратын қызметiнен облыс әкiмiнiң шешiмiмен аудан, облыстық маңызы бар қала прокурорының алдын ала қорытындысы және кейiннен алынған тиiстi аудандық (қалалық) мәслихат депутаттары жалпы санының кемiнде үштен екiсiнiң келiсiмi бар болғанда босатылады.

      64. Осы Ереженiң орындалуына бақылау жасауды, оның бiрыңғай қолданылуын қамтамасыз етудi Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы жүзеге асырады.
      Осы Ережемен реттелмеген мәселелер Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының актiлерiмен шешiледi.